1)Sta je atomski broj?

To je broj protona u jezgru,i on odredjuje hemijske osobine elektrona.

2)Sta je jonska veza?

To je veza izmedju visoko-elektro pozitivnih elemenata (metala) i visoko-elektro negativnih

elemenata ne metala.

3)Nabrojati 3 osnovne kristalne strukture?

-Prostorno centrirana kubna struktura

-Povrsinski centrirana kubna kristalna struktura

-Gusto slozena heksagonalna

4)Gdje nastaje ekstra ravan?

Nastaje kod ivicne dislokacije.

5)Sta je plasticna deformacija?

To je deformacija kada materijal ne vrati svoje prvobitno stanje nakon prestanka djelovanja sila.

6)Sta se desaje sa osobinama pri deformacionom ojacanju?

Osobine otpornosti materijala i kao sto su zatezna cvrstoca,granica razvlacenja i tvrdoca rastu,dok
osobine plasticnosti: izduzenje i kontrakcija ,presjek rastu.

7)Sta je alfa ferit?

Cvrsti rastvor sa umetnutim atomima ugljika u alfa-Fe kristalnoj resetci.

8)Nabrojati invariantne reakcije u Fe-Fe3C ?

Peritekticka,Eutekticka,Eutektoidna.

9)Opisati Eutektoidnu reakciju?

U eutektoidnoj tacki austenit sa 0.8 % C formira 2 cvrste faze : Ferit sa (0.025% C) , Cementit sa
6.67%C na temp od 727 ⁰C

10)Podjela zarenja(3 osnovne podjele) ?

-Zarenje za uklanjanje ili smanjenje neravnomjernosti strukture,

-Zarenje u cilju poboljsanja obradivosti,

-Zarenje za smanjenje ili uklanjanje zaostalih napona.

11)Vrste termohemiske obrade?

Cementacija,nitriranje,karbonitriranje,difuziona metalizacija.

1
12)Nabrojati potupke dobijanja celika?

-Simens martinove peci,elektro peci i konvertori.

13)Podjela brzoreznih celika prema hem.sastavu?

Volframovi,molibdenski.

14)U kojem obliku se mogu nalaziti livovi?

Bijelo liveno gvozđe,sivo liveno gvozđe,temper liv.

15)Kaku utice temperatura na difuzione procese?

Sto je temperatura veca to vise pogoduje difuzionom procesu.

16)Termicki obradive legure?

-Postupci koji strukturu celika priblizavaju ravnoteznom stanju(zarenje poboljsanje)

-Postupci koji strukturu celika udaljavaju od ravnoteznog stanja (kaljenje)

17)Prednosti polimera nad ostalim materijalima?

-manja gustina (0,9-2,0 kg/dm2)

-dijelove ovih materijala nije potrebno dorađivati(otporni na koroziju i hemikalije)

-dobri su izolatori

-u optičkom pogledu mogu biti prozračni, providni, i neprovidni.

18)Sta su kermeti?

To je grupa pojacanih kompozitnih materijala koja se sastoji iz kombinacije keramicki materijala i

metala.

19)Funkcije matrice?

*Prva fungcija: Ona međusobno povezuje vlakna i djeluje kao posrednik,koja spoljasnja opterecenja
prenosi i raspoređuje na vlakna.

*Druga fungcija je da stiti vlakna od mehanickih ostecenja i hemijski uticaja

20)Kako su naelektrisane subatomarne cestice?

-Pozitivno naelektrisani protoni

-Negativno naelektrisani elektroni

-Neutroni nemaju naelektrisanje.

21)Sta su kompoziti?

Predstavljaju kombinaciju 2 ili vise materijala sa razlicitim fizicko-hemiskim osobinama u mikro i

makroskopskoj razmjeri.

22)Prednosti nodularnog liva u odnosu na ostale?

2
Ima odlicnu kombinaciju cvrstoce i zilavosti, u poređenju sa svim livenim gvožđima nodularni liv ima
znatno bolju čvrstocu,plastičnost, i žilavost.

23)Sta sve utice na greske u kristalu?

-Nultidimenzionalne greske (tackaste greske)

-Jednodimenzionalne linijske greske (dislokacije)

-Dvo dimenzionalne greske (obuhvataju spolje i unutrasnje granice zrna)

24)Primjena difuzije?

-Povrsinsko otvrđivanje celika putem gasne cementacije

-Povrsinsko legiranje plocica silicijuma zbog izrade integrisanih kola.

25)Mehanizmi plasticne deformacije?

-Translacioni klizanje

-Dvojnikovanje.

26)Struktura nadeutektickog gvožđa na sobnoj temp?

-Ledeburit 2 (cementit + perlit).

27)Od cega se sastoji kaljenje?

Kontinuirano (Obicno) kaljenje,stepenasto martenzitno kaljenje,i izotermalno beinitno kaljenje

(austempering).

28)Primjena keramike?

Koriste se kao materijali za rezanje,brušenje i poliranje drugih materijala nize tvrdoce.Vezivni

materijali ukljucuju pecenu keramiku,organske smole i gumene proizvode.

29)Razvrstati lake i teske metale?

1.Laki metali: 2. Teski metali:

-Magnezij (Mg) -Cink (Zn) -Kobal (Co)

-Aluminij (Al) - Kalaj (Sn) -Nikl (N)

-Titan (Ti) - Olovo (Pb) -Bakar (Cu)

- Zeljezo (Fe) -Srebro (Ag) ...itd

30)Šta je likvid?

Predstavlja tečnost.Tečna faza ili rastop (R).

31)Primjena tradicionalne keramike?

Koristi se u metalnoj, hemiskoj, keramickoj, i staklarskoj industiji.

3
32)Prednost čelika u odnosu na druge metale?

Ima veliku čvrstoću relativno se lahko s njim radi i najjeftini je u odnosu na druge metale.

33)Prednost obrade u hladnom i toplom stanju?

Veča tačnost dimenzija ima značajan utjecaj na karakteristika kao što su: kovanost, mašinska
obradivost, zavarivanje.

Čistije i ravnije površine

34)Kojom preradom gvožđa se dobije najkvalitetni čelik?

Preradom u vakumskim pečima

35)Šta je ferit i postotak ugljika u feritu?

Čvrsti rastvor umetnutim atomima ugljika u alfa fe kristalnoj rešetki. Maksimalna rastvorljivost
ugljika na 727*C je 0.025% padom temperature spada na 0.005%

36)Temperatura na kojima se odvijaju invarijantne reakcije?

-Peritetička na 1495⁰C

-Eutektička na 1148⁰ C

-Eutektoidna na 727⁰C

37)Od čega se sastoji struktura cementita?

Ima veoma gusto složenu ortorombsku kristalnu rešetku sa gusto pakovanim atomima.

38)Šta su Mp i Mk?

-MP temperatura početka martenzitne trasformacije

-Mk temperatura kraja martezitne transformacije

39)Kako se dijele čelici u odnosu na zaostale gasove

-Umireni

-Polu umireni

-Ne umireni

40) Osnovne osobine titana?

Metal srebrenaste boje, male specifićne težine, koji na temperaturi 885*C ima gusto slozenu
heksagonalnu kristalnu resetku, a iznat te temperature prostorno centriranu kubnu rešetku.

41)Osnovne legure bakra?

-Mesing legure brakra sa cinkom

-Bronze legure brakra sa ostalim metalima

42)Osnovne faze izrade keramike putem ogloveracije?

4
-Priprema metala

-Oblikovanje i livenje

-Termička obrada sušenja i pečenja

43)Tri osnovne kategorije kompozitni materijala?

1 Česticama ojačani kompoziti

2 Vlaknasto ojačani

3 Laminatni kompozitni materijali

44)Na kojim temperaturama se stvara perlit, sorbit i trustit?

Perlit oko 700⁰C, Sorbit oko 650⁰C, Trustit oko 550⁰C

46)Proces dobijanja temper liva?

Grafitacija i hlađenje

46)Šta predstavlja austempering?

Izotermalno beintinto kaljenje

47)Kako se može iskristalizirati legura?

1 Obrazovanje stabilnih klica u rastopu

2 Rast klica u kristale obrazovanje zrnaste strukture

48) Šta je kritićna brzina hlađenja ?

Najmanja brzina pri kojoj se cjelokupan austenit transformise u martenzit.

49) Šta se može odrediti na dijagramu stanja?

Grafički prikaz faza u leguri pri razlićitim temperaturama i sastavu legura

50)Šta je anizotropija?

Pojava da razlikuje brojna svojstva metala zavisno od pravca ispitivanja.

51)Šta je polimofrija?

Pojava koja odlikuje neke metalne i nemetalne elemente da se javljaju u više struktruni stanja zavisno
od stepena zagrijanosti.

52)Šta je austenit i koja je maksimalna rastvorljivost austenita?

Čvrsti rastvor sa umetnutim atomima ugljika u beta zeljezo kristalnoj rešetki maksimalna
rastvorljivost je 2.11 % ugljika

53)Koje su legure aluminija?

Su legure za livenje i legure za gnjećenje.

54)Kakvi mogu biti polimeri?

5
Po urednosti mogu biti omorfni i lristalni

55)Kako se diljele alatni čelici prema naćinu izrade?

1 Alate za rad na hladom stanju

2 Alate za rad na vrućem stanju

3 Brzorezne čelike

56) Šta je poboljšanje?

Postupak termičke obrade koji se sastoji od kaljenja i visokog otpuštanja

57)Obrada deformisanja na hladnom stanju?

Dolazi do promjene nekih fizički svojstava, smanjuje se gustina i otpornost na koroziju a povečava se
električna otpornost

58) Šta je atomski broj?

Je broj protona u jezgru i određuje hemiske osobine elementa.

59)Šta je deltaferit?

Čvrsti rastvor sa umetnutim atomima ugljika u beta-fe kristalnoj rešetki

60)Šta predstavlja normalizacija?

Postupak termičke obrade gdje dolazi do usitnjavanja kristalnog zrna.

61)Šta je alitriranje?

Obogacivanje površinski slojeva aluminijumom.

62)Podjela beinita?

Dijeli se na gornji i donji

63)Cijaniranje?

Postupak termohemiske obrade gdje u površinki sloj istovremeno uvode azot i ugljik

64)Koji je postupak cementacije?

Sastoji se od dvije faze: nauljenisenja i kaljenja, obogacivanje se vrši ako je ugljik u atomarnom stanju.

65) Kako se najlakše riješava zaostali austenit?

Hlađenjem do temperature 100*C

66)Šta je inkubacioni period?

U toku nekog vremenskog intervala od početka procesa ne dolazi do transformacije austenitu ovo
vrijeme naziva se inkubacioni period.

67)Šta je foton?

Elektro magnetno zračenje koje se javlja prelaskom elekrona iz dalje ljuske u blizu.

6
68)Varijante osnovni čelija?

-Prosta čelija

-Prostorno centrirana čelija

-Površinski centrirana čelija

- Bazićno centrirana čelija

69)Očvršćavanje se može podijeliti u dvije grupe?

Obrazovanje stabilni klica u rastopu

Rast klica u kristale

Obrazovanje zrnaste strukture

70)Šta je modifikacija?

Ubacivanje stranih atoma u kristalnu strukturu da bi se stvorila sitnozrnasta struktura

71)Uslovi supstituciskog čvrstog rastvora?

-Da razlika u večini atoma nije veča od 15%

-Kristalne strukture dva elementa moraju biti iste

-Ne smije biti razlika u elektronegativnosti

-Dva lemeneta moraju imati istu valenciju

72)Šta predtavlja granica zrna?

Predstavlja granicu između dva susjedna zrna.

73)Šta su granice dvojnikovanja, i dvojnikovanje?

GRANICA DVOJNIKOVANJA prestavljaju koheretne dijelove kristala simetrično deformisane u odnosu

na liniju dvojnikovanja.

DVOJNIKOVANJE je poseban slučaj klizanja kada se atomi pomjeraju kao u ogledalu u odnosu na
jednu izabranu podesnu kristalografsku ravan.

74)Dva razloga koja utiču na kretanje dislokacije?

Linija dislokacije i ekstra ravan

75)Struktura hladno deformisanog metala prolazi kroz tri faze?

1 Oporavljanje

2 Rekristalizacija

3 Rast kristala zrna

76)Šta je primarna i sekundarna rekristalizacija?

7
PRIMARNA REKRISTALIZACIJA pojava obrzazovanja novih zrna umjesto orijentisane strukture
deformisanog metala

SEKUNDARNA REKRISTALIZACIJA je oblast gdje dolazi do porasta metalnog zrna na temperaturi oko
600⁰C

77)Kako se dijeli obrada deformisanja?

-Obrada deformisanja u hladnom stanju

-Obrada deformisanja u toplom stanju

-Obrada deformisanja u polutoplom stanju

78)Zbog čega se vrši legiranje čelika?

Zbog poboljšanja mehanićki i hemiski osobina

79)Podjela legirani čelika prema mikrostrukturi u ravnoteženom stanju?

-Podeutektoidne

-Leburitne

-Feritne

-Austenitne

80)Podjela nemetalnih konstrukcionih materijala?

Polimerni materijali,keramicki materijali,kompozitni materijali.

81)Sta su monomeri?

Jedinjenja koja sadrze dvostruke veze,ili funkcione grupe.

82)Najvaznije tehnike prerade polimera?

-Eksturzija (istiskivanje,potiskivanje) -Plastificiranje

-Eksturzija i injekciono duvanje -Kolindriranje

-Ubrizgavanje u kalup

-Vakum oblikovanje

-Rotaciono livenje

83)Podjela keramike?

-Tradicionalna

-Industrijska

84)Najprostija kvalifikacija tvrdih metala?

-Kvaliteta sa cistim volframovim karbidom.

-Kvaliteta koja sadrze vcu kolicinu titan i taltan karbida.

8
85)Razliciti oblici vlaknasto ojacanih kompozitnih materijala?

-Slucajno orijentisana kratka vlakna,

-Usmjereno orijenticana kratka vlakna,

-Kontinuirana vlakna.

86)Kakva moze biti orijentacija vlakana?

-Proizvoljo orijentisana vlakna,

-Jednosmijero uređena vlakna

87)Podjela vlaknasto ojacanih kompozitnih materijala u zavisnosti od kombinacije vlakno-matrica?

-Vlakno polimerna matrica,

-Vlakno metalna matrica,

-Vlakno keramicka matrica.

88)Sta su lamilarni kompozitni materijali?

-Kompozitni materijali koji se sastoje od vrlo tankih prevlaka od razlicitih materijala za razlicite
funkcije koji se nanose na osnovni materijal.

89)Cvrstoca vlaknasto-ojacanih kompozita?

-Zavisi od veze između matrice i vlakana, i ogranicena je deformacijom matrice

90)Sta je piezoelektricna keramika?

-Posebna vrta keramike koja moze pretvarati slabe signale pritiska u elektricne i obrnuto.

91) Osobine Ni legure?

-Monel 400

-Monel k500

-Inconel 600

-Hosteloj

-Nihrow

-Invar

92)Peritektička reakcija?

Na temperaturi 195⁰C tečna faza sa sadržajem 0.53%C sadelta feritom sa sadržajem 0.09%C

Formira austenig gama sa sadržajem 0.17%C

93)Eutektička reakcija?

Na temperaturi 1148⁰ C tečna faza sa sadržajem 0.8%C formira dvije čvrste faze :

9
Ferit alfa sa sadržajem 0.025%C i cementit fe3C sa sadržajem 6.67%C

94)U zavisnosti od stepena podhlađivanja austenita razlikuju se 3 temperaturne oblasti

transformacije

-Perlitna oblast

-Među oblast (oblast između perlitne i martenzitne)

-Martenzitna oblast

95)Šta predstavlja sauverov dijagram?

Dijagram iz kojeg se može utvrditi količinsko učešće svake faze za bilo koju leguru.

96)Šta je leburit 1 a šta leburit 2?

-LEBURIT 1 eutektička smjesa austenita i cementita sa 4.3%C

-LEBURIT 2 eutektička smjesa perlita i cementita sa 4.3%C

97)Šta predstavljaju ira i ttt dijagrami?

IRA-izotermalno razlaganje austenita

TTT-time temperature transformation.

98)Šta je međuoblast i šta dobijamo iz nje

Počinje od koljena krive proteže se sve do temperature početka martenzitne transformacije,

dobijamo beinit.

99)Martenzitna oblast?

Počinje od temperature početka martenzitnog preobražaja, a podhlađeni austenit se bezdifuziono

transformiše u martenzitnu strukturu

100)Koja su dva osnovna tipa kristala martenzita?

-Paketasti kristali kod niskouljenični i srenjeugljenični

-pločasti kristali kod visokouljenični

101) Šta predstavlja zaostali austenit ?

Kod čelika ćija je temperatura MK niža od 20*C ta izvjesna količina austenita ostaje transformisana

, ovaj austenit se naziva zaostali austenit.

102)Šta je beinit?

Struktura koja se dobije ako se austenit podhladi na temperaturi od 550⁰C do 350⁰C

103)Kakvo može biti kaljenje u zavisnosti od debljine

-Kaljenje kroz cio poprečni prijesjek

-Površinsko kaljenje

10
104)Kakvo kaljenje može biti prema izvoru toplote?

Površinsko kaljenje plamenom

Indukciono površinko kaljenje

105)U zavisnosti od temperature zagrijavanja kakvo može biti otpuštanje?

-Nisko otpuštanje do 250⁰C

-Srednje otpuštanje od 250*C -500⁰C

-Viskoko otpuštanje preko 500⁰C

106)Šta je čvrsti rastvor i uslovi nastanka čvrstog rastvora?

Čvrsti rastvor je struktura oblika kod koga dolazi do primanja atoma komponente u kristalnu rešetku
osnovnog elementa

-razlika u veličini atoma ne smije biti veća od 15%

-kristalne strukture 2 elementa moraju biti iste

-2 elementa trebaju imati istu valenciju

-ne smije biti razlika u elektronegativnošću 2 elementa

107)Primjer difuzije u čvrstom stanju?

-Taloženje sekundarne faze iz čvrstog rastvora

-Stvaranje klica i rast novih zrna pri rekristalizaciji hladno obrađenog metal0061

108)Legure bakra?

-mesing-legura bakra sa cinkom

-bronze-legure bakra bez cinka, sa drugim metalima (Sn, Al, Be, Pb)

109)Osobine i karakteristike sivog liva?

- dobra livkost

-dobra obradivost rezanjem

-posjeduje otpornost na habanje

-ima dobru toplotnu provodljivost

-proizvodnja nije skupa niti komplikovana

110)Podjela nehrđajućih čelika?

- Postoje četiri vrste nehrđajući čelika: feritni, martenzitni, austenitni i taloženo ojačani.

111)Šta je Burgersov vektor i kolika je dislokacija u Burgersovom vektoru klizanja?

Burgersov vektor ili vektor klizanja predstavlja rastojanje za koje se pomjere atomi oko dislokacije.
Ukoliko je Burgersova putanja zatvorena onda taj kristal možemo smatrati idealnim.Vrijednost je 0.

11
112)Proizvodnja nodularnog liva, faze ?

-odsumporavanje

-noduliranje

-inokulacija

113)Podjela legura aluminija u dvije grupe:

-legure za gnječenje

-legure za livenje

114)Primjena tradicionalne keramike?

Tradicionalna keramika se primjenuje za proizvode: gradjevinske opeke, crijepovi, cijevi, keramicke

plocice, koje se izradjuju od prirodne gline, kao i za proizvode kao sto su elektropocelan, porcelansko
stono posudje i sanitarna roba koji se izradjuju od gline, kvarca i feldspata.

115)Šta predstavlja ekstra ravan?

Ekstra ravan je skup atoma koji su pomjereni iz svog prvobitnog ravnotežnog položaja, a još nisu
zauzeli krajnji položaj.

116)Struktura podeutektoidnih celika?

Podeutektoidni celici su celici koji imaju ispod 0.8 % C u svojoj strukturi i sastoje se od perlita i ferita.

117)Tehničke legure titana?

-tehnički čist titan

-legura sa 0,15% paladijuma

-legure na bazi aluminija i kalaja

-legure na bazi vanadijuma i aluminijuma

118)Razlika izmedju LD procesa i Besemerovog procesa?

Kod LD procesa rafinacija se vrši čistim kisikom, a kod Besemerovog procesa zrakom.

119)Od čega se sastoji struktura cementita?

Željezo + Ugljik

120)Proces taložnog ojačanja Aluminija?

-rastvarajuće žarenje

-hlađenje

-proces starenja

121) Kako moze rastvor iskristalizirati?

Čvrsti rastvor, mehanička smjesa. hemijsko jedinjenje

12
122) Šta predstavlja poboljšanje?

Poboljšanje je postupak termičke obrade koji se sastoji od kaljenja i visokog popuštanja. Cilj je
pretvaranje lamelarnog perlita u zrnasti. Tako se povećava čvrstoća, tvrdoća i žilavost.

123) Šta su IRA dijagrami?

Za opisivanje kinetike transformacije pothlađenog austenita koriste se eksperimentalno dobijeni

dijagrami IRA - dijagrami izotermalnog razlaganja austenita.

124) Kako se dijele čelici prema sadržaju sumpora?

-obične (max 0,065% S)

-kvalitetne (max 0,045% S)

-plemenite (max 0,035% S)

-visoko kvalitetne (max 0,02% S)

125) Koji se elementi dodaju kod nodulacije?

Magnezij.

126) Šta je duraluminij?

Duraluminij je legura aluminija i bakra.

127) Razlika između izotropnih i anizotropnih materijala?

Razlika je ta što izotropni materijali ne mješaju osobine u pravcima ispitivanja, a anizotropija zavisno
od pravca ispitivanja mješa osobine.

128) Kritična brzina hlađenja?

Pri kontinuiranom hlađenju čelika najmanja brzina pri kojoj se sav austenit transformiše u martenzit,
naziva se kritična brzina hlađenja.

129)Osnovna svrha termohemijske obrade?

Dobijanje tvrdih,otpornih površina,dok se osobine jezgra ne mijenjaju ili mijenjaju samo u manjoj
mjeri.

130)Od cega se izradjuju odlivci temper liva?

Odlivci se izrađuju od bijelog liva sa strukturom koja se sastoji od perlita,cementita(Fe3C) i ledeburita.

130)Navesti nekoliko primjera polimorfnih preobražaja?

-Željezo(Fe)-α,β,γ,δ-faza,

-Nikl(Ni)- α,β faza,

-Titan(Ti)- α,βfaza,

13
-Kobalt(Co)- α,β faza,

-Krom(Cr)- α,β,γ faza.

131)Šta predstavlja mehanička smjesa ?

Ako tokom procesa očvršćavanja,svaka komponenta koja čini leguru,kristalizira na način koji
odgovara čistom metalu,odnosno,ako komponente ne stupaju u hemijsku reakciju nastaje struktura
oblika mehaničke smjese.

132)Šta predstavlja likvidus,a šta solidus linija?

-Likvidus linija,je linija koja razdvaja tečnu fazu R(rastop)od dvofaznog područja α+R.

-Solidus linija,je linija koja razdvaja dvofazno područije α+R od čvrste faze α.

133)Šta je eutektikum?

Eutektikum je mehanička smjesa.

134)Šta su podeutektičke i nadeutektičke legure?

-Podeutektičke legure,su sve legure koje se na dijagramu nalaze lijevo od eutektičke legure,

-Nadeutektičke legure,su sve legure koje se na dijagramu nalaze desno od eutektičke legure.

135) Šta je dvofazno područje?

Područje gdje se javlja rastop(tečna faza) i α (čvrsto stanje).

136)Šta predstavlja kriva hlađenja,a šta kriva zagrijavanja?

-Kriva hlađenja,predstavlja grafički prikaz promjene temperature u vremenu pri hlađenju čistog
metala ili legure.

-Kriva zagrijavanja,predstavlja grafički prikaz promjene temperature u vremenu prizagrijavanju

čistog metala ili legure.

137)Osnovne osobine keramičkih materijala?

Veoma krti i tvrdi,imaju malu plastičnost,dobri su električni i toplotni izolatori,otporni su na habanje i

koroziju,imaju visoku temperaturu topljenja,imaju lošu udarnu žilavost i nisu otporni na termički šok.

138)

14