You are on page 1of 23

,yq;if kj;jpa tq;fp

ehzar;rig
khz;GkpF epjpaikr;rUf;F xg;gilj;j

2019
Mk; Mz;Lf;Fhpa

Mz;lwpf;if
(njhFjp I)
gpujpnahd;wpd; tpiy (,uz;L njhFjpfSf;FkhdJ)
fUkgPl tpiy - gpujpnahd;W &gh. 500
rhjhuz mQ;ry; %yk; mDg;gp itj;jy; - gpujpnahd;W &gh. 750
gjpT mQ;ry; %yk; mDg;gp itj;jy; - gpujpnahd;W &gh. 775

ntspehl;Lf;F mDg;gp itj;jy;


thd; top (Kjy; tFg;G) - gpujpnahd;W I.m.nlhyh; 40 (gjpT mQ;ry;)
thd; top (,uz;lhk; tFg;G) - gpujpnahd;W I.m.nlhyh; 35 (gjpT mQ;ry;)
fly; top - gpujpnahd;W I.m.nlhyh; 25 (gjpT mQ;ry;)

ISBN 978 - 955 - 575 - 398 - 2


ISSN 1391 - 359X

gpwpd;l;Nfahh; Adpth;ry; (gpiwNtl;) ypkpl;ll;> 77> Ed;fKnfhl tPjp> fszpapy; mr;rplg;gl;L


,y.30> rdhjpgjp khtj;ij nfhOk;G 01 ,Ys;s ,yq;if kj;jpa tq;fpapdhy; ntspaplg;gl;lJ.
Njrkhdpa NguhrphpaH lgps;A. b. yf;~;kd;
MSeH

,yq;if kj;jpa tq;fp


30> rdhjpgjp khtj;ij
nfhOk;G 01> ,yq;if.
2020 Vg;gpwy; 23
khz;GkpF. k`pe;j uh[gf;~
gpujk mikr;rUk;>
epjp> nghUshjhuk; kw;Wk; nfhs;if mgptpUj;jp mikr;rUk;
epjp> nghUshjhuk; kw;Wk; nfhs;if mgptpUj;jp mikr;R
nrayfk;
nfhOk;G 01.
md;Gs;s Iah>
ehzar;rigapd; Mz;lwpf;if 2019
ehza tpjpr; rl; l j; j pd; (mj; j pahak; 422) 35Mk; gphpthdJ> epjpapay;
Mz; L g; g Fjpapy; kj; j pa tq; f papd; epiyik kw; W k; ehzar; r igapdhy;
Nkw;nfhs;sg;gl;l nfhs;iffs; kw;Wk; topKiwfs; gw;wpa kPsha;T kw;Wk;
mj;jifa nfhs;iffisAk; topKiwfisAk; J}z;ba nghUshjhu kw;Wk;
epjpapay; #o;epiyfs; vd;gd gw;wpa Ma;T kPjhd Mz;lwpf;ifia xt;nthU
epjpahz;Lk; Kbtile;J ehd;F khjq;fSf;Fs; ,yq;if kj;jpa tq;fpapd;
ehzar;rig khz;GkpF epjp mikr;rUf;F xg;gilf;f Ntz;Lnkd;gjidj;
Njitg;gLj;Jfpd;wJ. ,f; flg;ghl;bid epiwNtw;Wk; tpjj;jpy; 2019Mk; Mz;L
njhlh;ghd kj;jpa tq;fpapd; ehzar;rigapdJ vOgjhtJ Mz;lwpf;if ,j;Jld;
xg;gilf;fg;gLfpd;wJ.
khz;GkpF mikr;rH mwpe;jjidg; Nghd;W nfhtpl; - 19 cyfshtpa Neha;g;guty;
kw;Wk; mjd; r%fg; nghUshjhuj; jhf;fq;fspdhy; ,yq;ifAk; cyfk; KOtJk;
Nghuhb tUfpd;w Ntisapy; xU Klf;Fjy; fhyg;gFjpapy; ,e;j mwpf;ifahdJ
,yq;if kj;jpa tq;fpapd; mYtyHfshy; njhFf;fg;gl;lJ.
jq;fs; cz;ikAs;s>
,yq;if kj;jpa tq;fp
ehzar; rig
lgps;A. b. yf;~;kd;
MSeh;

v];. MH. Ml;bfy


epjp mikr;rpd; nrayhsH

rp. gP. MH. ngNuuh


epakd cWg;gpdh;

V. vd;. nghd;Nrfh
epakd cWg;gpdh;

jpUkjp. J~;dp tPuf;Nfhd;


epakd cWg;gpdh;

31 jpnrk;gh; 2019,y; cs;sthwhd Kjd;ik mYtyh;fs;


rpNu~;l Jiz MSeu;
gP. ee;jyhy; tPurpq;f

Jiz MSeh;fs;
v];. MH. Ml;bfy (tpLg;gpy;)
vr;. V. fUzhuj;d

cjtp MSeh;fs;
Mh;. V. V. [ayj;
Nf. vk;. vk;. rpwpth;jd
v];. N[. V. `e;jfk
jpUkjp Nf. vk;. V. vd;. nlsyfy
(ehzar; rigf;fhd nrayhsu;)

jpUkjp v];. Fzuj;d


(Xa;Tf;F Kd;duhd tpLKiwapy;)
vd;. lgps;A. [P. Mh;. b. ehzaf;fhu
jpUkjp hp. vk;. N[. it. gP. ngh;dhz;Nlh
N[. gP. Mh;. fUzhuj;d
jpUkjp Nf. Fzjpyf
V. V. vk;. jhrpk;
rp. vd; tpN[aNrfu
jpizf;fsj; jiyth;fs;
tq;fp Nkw;ghh;itj; jpizf;fsk;
jpUkjp tp. V. V. Vd;. b. rpy;th - gzpg;ghsh;

tq;fpj; njhopy; fw;iffSf;fhd Ma;T epiyak;


Nf. vk;. mNgNfhd; - gzpg;ghsh;

njhlh;G+l;ly; jpizf;fsk;
jpUkjp Mh;. b. hp. FzNrfu - gzpg;ghsh;

ehzaj; jpizf;fsk;
jpUkjp vr;. gP. hp. tpN[R+hpa - fz;fhzpg;ghsh;
V. vk;. Fzjpyf - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

ntspehl;Lr; nryhtzpj; jpizf;fsk;


Mh;. Mh;. [auj;d - gzpg;ghsH

tq;fpay;yh epjp epWtdq;fspd; Nkw;ghh;itj; jpizf;fsk;


lgps;A. uztPu - gzpg;ghsh;
(Xa;Tf;F Ke;jpa tpLg;gpy;)
N[. gP. fkyj; - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;

cs;ehl;Lj; njhopw;ghl;Lj; jpizf;fsk;


rp. V. mNgrpq;f - gzpg;ghsh;
jpUkjp MH. V. ngNuuh - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;

nghUshjhu Muha;r;rpj; jpizf;fsk;


rp. mkuNrfu - gzpg;ghsh;
gp. Nf. [p. `hp];re;u - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

Copah; Nrk epjpaj; jpizf;fsk;


V. [P. A. jpyfuj;d - fz;fhzpg;ghsh;
N[. b. v];. N[. ehzaf;fhu - Nkyjpff; fz;fhzpg;ghsh;
nry;tp v];. rp. FzjPu - Nkyjpff; fz;fhzpg;ghsh;
n[. vk;. mkPH - Nkyjpff; fz;fhzpg;ghsh;

trjpfs; Kfhikj;Jtj; jpizf;fsk;


MH. vk;. n[atHj;jd - gzpg;ghsH

epjpj; jpizf;fsk;
jpUkjp A. vy;. Kj;Jfy - gjpy; Kjd;ikf; fzf;fhsh;
nry;tp b. v];. vy;. rpwpkd;Nd - Nkyjpf Kjd;ikf; fzf;fhsh;

epjpapay; cstwpjw; gphpT


b. vk;. &grpq;f - gzpg;ghsh;
jpUkjp <. vr;. nkhn`hl;b - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;
kdpjtsj; jpizf;fsk;
jpUkjp nf. vd;. vk;. gd;lhu - gzpg;ghsh;
[P. b. gP. B. n[ajpyf - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;

jfty; njhopy;El;gj;; jpizf;fsk;


Nf. tp. Nf. my;tp]; - gzpg;ghsH
vk;. MH. tp[atHjd - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;

cs;sff; fzf;fha;Tj; jpizf;fsk;


V. vk;. vd;. Fzth;j;jd - gzpg;ghsh;

gd;dhl;Lj; njhopw;ghl;Lj; jpizf;fsk;


jpUkjp B. v];. lgps;A. rkuJq;f - gzpg;ghsh;

rl;lk; kw;Wk; ,zq;Ftpg;Gj; jpizf;fsk;


Nf. [P. gP. rpwpFkhu - gzpg;ghsH
jpUkjp v. v. I. vd;. tpf;ukrpq;f - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

Nguz;l Kd;kjpAila fz;fhzpg;Gj; jpizf;fsk;


jpUkjp lgps;T. V. by;Uf;~pdp - gzpg;ghsh;
gp. vr;. gP. nf. jpyftPu - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

nfhLg;gdT kw;Wk; jPHg;gdTj; jpizf;fsk;


b. FkhuJq;f - gzpg;ghsh;

nfhs;if kPsha;T kw;Wk; fz;fhzpg;Gj; jpizf;fsk;


hp. b. vr;. fUzhuj;d - gzpg;ghsH
(Xa;Tf;F Ke;jpa tpLg;gpy;)
rp. hp. v];. gd;lhu - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

nghJg;gLfld; jpizf;fsk;
vk;. ,rl;. vk;. Mrpk; - fz;fhzpg;ghsUk; gjpthsUk;
jpUkjp b. v];. B. tdFU - Nkyjpff; fz;fhzpg;ghsh;

gpuNjr mgptpUj;jpj; jpizf;fsk;


vk;. v];. Nf. jh;kth;jd - gzpg;ghsh;

gpuNjr mYtyf Kfhikj;Jtj; jpizf;fsk;


vr;. mkuJq;f - gzpg;ghsh;

jPHkhdq;fs; kw;Wk; eilKiwgLj;jy; jpizf;fsk;


b. vk;. b. gp. jp]hehaf;f - gzpg;ghsh;

,lh;Neh;T Kfhikj;Jtj; jpizf;fsk;


lgps;A. MH. vk;. nf. ngz;zhh;Nlh - gzpg;ghsh;
jpUkjp B. vk;. MH. hP. al;bfk;khd - Nkyjpfg; gzpg;ghsH

nrayfj; jpizf;fsk;
jpUkjp Nf. j]hehaf;f - nrashyu;
vd;. MH. tpf;ukrpq;f - Nkyjpf nrashyu;
ghJfhg;Gg; gzpfs; jpizf;fsk;
V. b. [P. V. [ath;j;jd - gzpg;ghsh;

mYtyh; gzpfs; Kfhikj;Jtj; jpizf;fsk;


up. vr;. gp. ruj;re;u - gzpg;ghsh;

Gs;sptpguj; jpizf;fsk;
V. Mh;. Nf. tpN[Nrfu - gzpg;ghsh;
jpUkjp vr;. nf. n[. Vf;fehaf;f - Nkyjpfg; gzpg;ghsh;

gapw;rp kw;Wk; mgptpUj;jpj; jpizf;fsk;


gp. vy;. n[. v];. ghy#hpa - gzpg;ghsH

fzf;fha;thsH
lgps;A. gp. rp. tpf;ukuj;d
fzf;fha;thsH ehafk;
cs;slf;fk;

njhFjp I

gFjp I
gf;fk;

1. nghUshjhuk;> tpiy kw;Wk; epjpapay; Kiwik cWjpg;ghL> Njhw;wg;ghL kw;Wk; nfhs;iffs;


1.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 1
1.2 2019,d; Nguz;lg; nghUshjhu mgptpUj;jpfs;> cWjpg;ghL kw;Wk; nfhs;if gjpypWg;Gfs; .... .... 2
cz;ikj; Jiw mgptpUj;jpfs; kw;Wk; gztPf;fk; .... .... .... .... 2
ntspehl;Lj; Jiw mgptpUj;jpfs; .... .... .... .... 9
,iwj; Jiw mgptpUj;jpfs;; .... .... .... .... 13
ehzaj; Jiw mgptpUj;jpfs;; .... .... .... .... 16
epjpapay; Jiw mgptpUj;jpfs; .... .... .... .... 20
1.3 cyfshtpa nghUshjhur; #oYk; Njhw;wg;ghLk;; .... .... .... .... 25
1.4 eLj;jufhy Nguz;lg; nghUshjhuj; Njhw;wg;ghL .... .... .... .... 29
1.5 gpur;rpidfSk; nfhs;iffSk; .... .... .... .... 33

2. Njrpa ntspaPL> nrytpdk; kw;Wk; tUkhdk;

2.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 59


2.2 nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp> jiyf;Fhpa nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp kw;Wk; nkhj;jj; Njrpa tUkhdk; .... 60
2.3 epWtd hPjpapyhd JiwfspypUe;jhd gq;fspg;G .... .... .... .... 62
2.4 ntspaPL> nfhs;iffs;> epWtd hPjpahd cjtp kw;Wk; gpur;rpidfs; .... .... .... .... 63
Ntshz;ik .... .... .... .... 63
Ntshz;ik cw;gj;jp .... .... .... .... 68
ney; .... .... .... .... 69
Njapiy .... .... .... .... 70
,wg;gH .... .... .... .... 71
njq;F .... .... .... .... 71
rpW Vw;Wkjpg; gapHfs; .... .... .... .... 72
Vida fsg; gapHfs; ... .... .... .... 73
fha;;fwpfs; ... .... .... .... 73
goth;f;fq;fs; .... .... .... .... 74
rPdp .... .... .... .... 74
fhy;eil tsh;g;G .... .... .... .... 75
kPd;gpb .... .... .... ..... 76
Ntshz;ikf; nfhs;iffSk; epWtd hPjpapyhd cjtpAk; .... .... .... .... 76
ifj;njhopy; .... .... .... .... 80
Ruq;fkfo;jy; kw;Wk; fy;Yilj;jy; .... .... .... .... 80
jahhpg;G .... .... .... .... 81
ifj;njhopy; cw;gj;jpr; Rl;nlz; .... .... .... .... 81
ifj;njhopy; nfhs;iffs; kw;Wk; epWtd hPjpapyhd cjtp .... .... .... .... 85
kpd;tY> ePH kw;Wk; fopTfisr; Rj;jpfhpj;jy; .... .... .... .... 88
fl;llthf;fk; .... .... .... .... 89
gzpfs; .... .... .... .... 89
nkhj;j tpw;gid kw;Wk; rpy;yiw tHj;jfk; .... .... .... .... 90
Nghf;Ftuj;J kw;Wk; fsQ;rpag;gLj;jy; .... .... .... .... 90
jq;Fkplk; kw;Wk; czTg;gzpr; nraw;ghLfs; .... .... .... .... 94
jfty; kw;Wk; njhlHG+l;ly; .... .... .... .... 94
epjpapay;> fhg;GWjp kw;Wk; tPLfspd; clik cs;spl;l cz;ikr; nrhj;J eltbf;iffs; .... .... 94
njhopy;rhH gzpfs; kw;Wk; Vida jdpg;gl;l gzp eltbf;iffs; .... .... .... .... 95
nghJ epUthfk;> ghJfhg;G> fy;tp> khdpl eyk; kw;Wk; r%fg; gzp eltbf;iffs; .... .... .... 95
2.5 nrytpdk; .... .... .... .... 95
EfHT .... .... .... .... 96
jdpahh; Efh;Tr; nrytpdk; .... .... .... .... 97
mur Efh;Tr; nrytpdk; .... .... .... .... 98
KjyPL .... .... .... .... 99
%ytsq;fspd; fpilg;gdT kw;Wk; gad;ghL .... .... .... .... 100
Nrkpg;Gf;fs; .... .... .... .... 101
2.6 tUkhdk; .... .... .... .... 102
3. nghUshjhu kw;Wk; r%f cl;fl;likg;G
3.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 103
3.2 nghUshjhu cl;fl;likg;Gf; nfhs;iffs;> epWtd hPjpahd fl;likg;G kw;Wk; nrayhw;wk; .... .... 106
ngw;Nwhypak; .... .... .... .... 106
kpd;tY .... .... .... .... 109
tPjp mgptpUj;jp .... .... .... .... 117
tPjpg; gazpfs; Nghf;Ftuj;J .... .... .... .... 118
Gifapujg; Nghf;Ftuj;J .... .... .... .... 120
thd;topg; Nghf;Ftuj;J ... .... .... .... 122
JiwKfg; gzpfs; .... .... .... .... 123
njhlh;G+l;ly; gzpfs; .... .... .... .... 125
ePHtoq;fy; kw;Wk; ePHg;ghrdk; .... .... .... .... 127
3.3 r%f cl;fl;likg;Gf; nfhs;iffs;> epWtd hPjpahd fl;likg;G kw;Wk; nrayhw;wk; .... .... .... 129
Rfhjhuk; .... .... .... .... 129
fy;tp .... .... .... .... 132
tPlikg;G kw;Wk; efu mgptpUj;jp .... .... .... .... 142
tWik xopg;Gk; ghJfhg;G tiyaikg;Gk; .... .... .... .... 144
Rw;whly; .... .... .... .... 146
4. tpiyfs;> $ypfs;> njhopy;epiy kw;Wk; cw;gj;jpj;jpwd;

4.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 149


4.2 tpiyfs; .... .... .... .... 150
nghJtpiy kl;lj;jpd; mirTfs; .... .... .... .... 150
Efh;Nthu; tpiy Rl;nlz;fs; .... .... .... .... 153
Njrpa EfHNthH tpiyr;Rl;nlz; .... .... .... .... 153
nfhOk;G Efh;Nthh; tpiyr;Rl;nlz; .... .... .... .... 153
Kjd;ik gztPf;fk; .... .... .... .... 153
ikag; gztPf;fk; .... .... .... .... 154
cw;gj;jpahsH tpiy gztPf;fk; .... .... .... .... 154
nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jpr; RUf;fp .... .... .... .... 155
gztPf;f vjph;ghu;f;iffs; .... .... .... .... 155
4.3 $ypfs; .... .... .... .... 155
nghJj;Jiwf; $ypfs;; .... .... .... .... 155
jdpahH Jiwf; $ypfs; .... .... .... .... 156
4.4 Fbj;njhif> njhopw;gil kw;Wk; njhopy;epiy .... .... .... .... 157
Fbj;njhif .... .... .... .... 157
njhopw;gil .... .... .... .... 158
njhopy;epiy .... .... .... .... 159
njhopypd;ik .... .... .... .... 165
ntspehl;Lj; njhopy;epiy .... .... .... .... 167
njhopyhsH cwTfs; kw;Wk; njhopw;re;ij rPHjpUj;jq;fs; .... .... .... .... 169
njhopyhsh; cw;gj;jpj;jpwd; .... .... .... .... 170

5. ntspehl;Lj;Jiw mgptpUj;jpfSk; nfhs;iffSk;


5.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 173
5.2 ntspehl;L tHj;jff; nfhs;iffs;> mgptpUj;jpfs; kw;Wk; epWtd hPjpahd MjuT .... .... .... 176
5.3 nghUl;fspyhd tHj;jfk;> tHj;jf epYit> tHj;jf khw;W tpfpjk; kw;Wk; tHj;jfj;jpd; Nghf;F .... .... 182
Vw;Wkjpr; nrayhw;wk; .... .... .... .... 182
,wf;Fkjpr; nrayhw;wk; .... .... .... .... 184
tHj;jf epYit .... .... .... .... 188
tHj;jf khw;W tpfpjk; .... .... .... .... 188
tHj;jfj;jpd; Nghf;F .... .... .... .... 190
5.4 eilKiw kw;Wk; %yjdf; fzf;F .... .... .... .... 192
gzpfspYs;s tHj;jfk; .... .... .... .... 192
Nghf;Ftuj;Jg; gzpfs; .... .... .... .... 193
gazk; kw;Wk; Rw;Wyh .... .... .... .... 194
njhiyj;njhlHG+l;ly;fs;> fzpdp kw;Wk; jfty; gzpfs; .... .... .... .... 200
Kjyhe;ju tUkhdk; .... .... .... .... 200
,uz;lhe;ju tUkhdk; .... .... .... .... 201
5.5 eilKiwf; fzf;F kPjp .... .... .... .... 201
5.6 %yjdf; fzf;F kPjp .... .... .... .... 201
5.7 epjpapay; fzf;F .... .... .... .... 202
Neub KjyPLfs; .... .... .... .... 203
nrhj;Jg;gl;bay; KjyPLfs; .... .... .... .... 204
gq;Fhpik %yjdk; .... .... .... .... 204
gLfld; gpizaq;fs; .... .... .... .... 204
Vida KjyPLfs; .... .... .... .... 204
ehzak; kw;Wk; itg;Gf;fs; .... .... .... .... 204
fld;fs; .... .... .... .... 204
tHj;jff; nfhLfld; Kw;gzq;fs; kw;Wk; ngwj;jf;fÆnfhLglj;jf;f Vida fzf;Ffs; .... 206
xJf;Fr; nrhj;Jf;fs; .... .... .... .... 206
5.8 jpuz;l epYit .... .... .... .... 207
5.9 gd;dhl;L KjyPl;L epiyik .... .... .... .... 207
Neub KjyPl;L epiyik .... .... .... .... 208
nrhj;Jg;gl;bay; KjyPl;L epiyik .... .... .... .... 208
Vida KjyPl;L epiyik .... .... .... .... 208
ehzak; kw;Wk; itg;Gf;fs; .... .... .... .... 208
fld;fs; .... .... .... .... 209
tHj;jff; fld;fs; kw;Wk; Kw;gzq;fs; .... .... .... .... 209
Vida ngwj;jf;fÆnfhLglj;jf;f fzf;FfSk; vLg;gdT chpikfSk; .... .... .... 209
xJf;Fr; nrhj;J epiyik .... .... .... .... 209
5.10 ntspehl;Lg; gLflDk; gLfld; jPHg;gdTk; .... .... .... .... 210
ntspehl;Lg; gLfld; .... .... .... .... 210
ntspehl;Lg; gLfld; jPHg;gdTf; nfhLg;gdTfs; .... .... .... .... 212
5.11 nryhtzp tPj mirTfs; .... .... .... .... 214
ngausT kw;Wk;; cz;ikj;jhf;fKs;s nryhtzp tPjq;fs;; .... .... .... .... 215
cs;ehl;bd; ntspehl;Lr; nryhtzpr; re;ijapd; mgptpUj;jpfs; .... .... .... .... 215
5.12 ntspehl;Lj; Jiw Njhw;wg;ghL .... .... .... .... 216

6. ,iwf;nfhs;ifAk; mur epjpAk;;

6.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 219


6.2 ,iwf;nfhs;ifapd;; Nghf;Fk; topKiwfSk; .... .... .... .... 222
6.3 murpd; tuT nryTj;jpl;lj; nraw;ghLfs; .... .... .... .... 230
murpiwAk; nfhilfSk; .... .... .... .... 230
murpiw .... .... .... .... 230
nfhilfs; .... .... .... .... 233
nrytpdKk; Njwpa fld; toq;fYk; .... .... .... .... 233
Kf;fpa ,iw epYitfs; .... .... .... .... 236
tuT nryTj;jpl;lg; gw;whf;Fiwapid epjpaply; .... .... .... .... 240
6.4 mur gLflDk; gLfld; jPh;g;gdT nfhLg;gdTfSk; .... .... .... .... 243
kj;jpa murpd; gLfld; .... .... .... .... 243
kj;jpa murhq;f gLfld; jPh;g;gdT nfhLg;gdTfs;; .... .... .... .... 246
ntspepd;w nghJg; gLfld; .... .... .... .... 247
6.5 Jizj; Njrpa murhq;fq;fspd; tuT nryTj;jpl;lj; njhopw;ghLfs; .... .... .... .... 248
Jizj; Njrpa murhq;fq;fj;jpdhy; vLf;fg;gl;l nfhs;ifg; gzpg;GiufSk; topKiwfSk;; .... 248
khfhz rigfspd; tuT nryTj;jpl;l njhopw;ghLfs; .... .... .... .... 249

7. ehzaf; nfhs;if> tl;b tPjq;fs;> gzk; kw;Wk; nfhLfld;


7.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 253
7.2 ,yq;if kj;jpa tq;fpapd; ehzaf; nfhs;if epiyg;ghL .... .... .... .... 254
7.3 tl;b tPjq;fspd; mirTfs; .... .... .... .... 260
re;ijj; jputj;jd;ik kw;Wk; FWq;fhy tl;b tPjq;fs; .... .... .... .... 260
mur gpizaq;fs; kPjhd tpisTfs; .... .... .... .... 262
itg;Gf;fs; kw;Wk; fld; toq;fy; tPjq;fs; .... .... .... .... 264
fk;gdp gLfld; rhjdq;fs; kPjhd tl;btPjq;fs; .... .... .... .... 266
ntspehl;L ehza itg;Gf;fs; kPjhd tl;b tPjq;fs; .... .... .... .... 267
7.4 ehza kw;Wk; nfhLfld; $l;Lf;fspd; mirTfs; .... .... .... .... 267
xJf;Fg; gzk; .... .... .... .... 267
FWfpa gzk; (M1) .... .... .... .... 268
tphpe;j gzk; (M2b) kw;Wk; cs;ehl;Lf; nfhLfld; .... .... .... .... 269
tphpe;j gzk; (M4) .... .... .... .... 275
7.5 vjpHfhy mgptpUj;jpfs;> rthy;fs; kw;Wk; Njhw;wg;ghL .... .... .... .... 277
8. epjpapay; Jiwr; nrayhw;wk; kw;Wk; Kiwik cWjpg;ghL
8.1 nghJNehf;F .... .... .... .... 279
8.2 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... .... 282
tpahghu tphpthf;fk; .... .... .... .... 282
tq;fpj;njhopy; Jiwapd; ,lHNeHTfs; .... .... .... .... 287
tsq;fs; .... .... .... .... 291
Nkw;ghHit kw;Wk; xOq;FKiwg;gLj;jy; mgptpUj;jpfs; ... .... .... .... 292
8.3 tq;fpay;yh epjpapay; epWtdq;fspd; nrayhw;wk; ... .... .... .... 296
chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff;FtpLk; fk;gdpfs; .... ..... 296
tpahghu tphpthf;fk; ... .... .... .... 296
chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;G tha;e;j Fj;jiff;FtpLk; fk;gdpfs; Jiwapd; ,lh;Neu;Tfs; 298
,yhgj;jd;ik kw;Wk; %yjd tsq;fs; ... .... .... .... 299
Nkw;ghHit kw;Wk; xOq;FKiwg;gLj;jy; mgptpUj;jpfs; ... .... .... .... 300
mur gpizaq;fspd; Kjdpiy tzpfHfs; ... .... .... .... 302
nrhj;Jf;fs; kw;Wk; nghWg;Gf;fs; ... .... .... .... 302
,lh;Neh;tpw;fhd ntspg;gLj;Jif .... .... .... .... 303
re;ij gq;Fgw;wy; .... .... .... .... 303
Nkw;ghh;it kw;Wk; xOq;FKiwg;gLj;jy; mgptpUj;jpfs; .... .... .... .... 306
chpkk;ngw;w Ez;ghf epjpf; fk;gdpfs; .... .... .... .... 306
$Wek;gpf;iffs; .... .... .... .... 307
tpahghu tsHr;rp ... .... .... .... 307
KjyPLfs; ... .... .... .... 307
fhg;GWjpj;Jiw ... .... .... .... 307
tpahghu tsHr;rp ... .... .... .... 307
tUtha;fs; ... .... .... .... 308
%yjdKk; KjyPLfSk; ... .... .... .... 309
Nkw;ghHit kw;Wk; xOq;FKiwg;gLj;jy; mgptpUj;jpfs; ... .... .... .... 309
Xa;Tfhy epjpaq;fs; ... .... .... .... 309
CopaH Nrk epjpak; ... .... .... .... 309
CopaH ek;gpf;if epjpak; ... .... .... .... 311
Vida Xa;Tfhy epjpaq;fs; ... .... .... .... 312
8.4 epjpapay; re;ijfspd; nrayhw;wk; .... .... .... .... 312
cs;ehl;L gzr;re;ij jputj;jd;ik .... .... .... .... 312
re;ijj; jputj;jd;ik .... .... .... .... 312
gzr;re;ij tl;btPjk; .... .... .... .... 313
Vida mgptpUj;jpfs; ... .... .... .... 314
cs;Sh; ntspehl;L nryhtzpr; re;ij .... .... .... .... 314
mur gpizaq;fs; re;ij .... .... .... .... 315
$l;lhz;ik gLfld; gj;jpur; re;ij .... .... .... .... 317
gq;Fhpikr; re;ij .... .... .... .... 317
8.5 mgptpUj;jp epjp kw;Wk; epjpapidg; ngWtjw;fhd mZFtopfs; .... .... .... .... 320
8.6 epjpapay; cl;fl;likg;G .... .... .... .... 321
nfhLg;gdT kw;Wk; jPHg;gdT Kiwikfs; .... .... .... .... 321
gzk; J}ajhf;fiy vjph;j;jy; kw;Wk; gaq;futhjj;jpw;F epjpaspj;jiy xLf;Fjy; .... .... 325
epjpapay; Jiw njhlh;ghd rl;l rPh;jpUj;jk; .... .... .... .... 327
gytPdkhd epjpapay; epWtdq;fs; kPjhd jPh;khdq;fs; kw;Wk; mKy;gLj;jy; eltbf;iffs; .... 329
ntspehl;Lr; nryhtzp xOq;FgLj;jy; kw;Wk; Nkw;ghh;it .... .... .... .... 330
nfhLfld; jfty; .... .... .... .... 331

Gs;sptpgug; gpd;dpizg;G

rpwg;G Gs;sptpgug; gpd;dpizg;G

I - ml;ltizfs;
gFjp I - ml;ltizfs;

1. nghUshjhuk;> tpiy kw;Wk; epjpapy; Kiwik cWjpg;ghL> Njhw;wg;ghL kw;Wk; nfhs;iffs;


1.1 Nguz;lg; nghUshjhu nrayhw;wk; (2015 - 2019) .... .... .... 2
1.2 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; nkhj;jf;Nfs;tpAk; Nrkpg;G - KjyPl;L ,ilntspAk; .... .... 6
1.3 epiyahd tpiyfspy; (2010) ifj;njhopy; %yj;jpd;gb nkhj;j Njrpa tUkhdk; .... .... 8
1.4 cyf nghUshjhu mgptpUj;jpfSk; Njhw;wg;ghLk; .... .... .... 26
1.5 eLj;jufhy Nguz;lg; nghUshjhu fl;likg;G .... .... .... 30

2. Njrpa ntspaPL> nrytpdk; kw;Wk; tUkhdk;
2.1 epiyahd (2010) tpiyfspy; ifj;njhopy; %yq;fspd;gb nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp .... .... 60
2.2 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; epWtdj; Jiwapdhpd; nkhj;j ngWkjp Nrh;g;G .... .... .... 63
2.3 Ntshz;ik cw;gj;jpr; Rl;nlz; (2007-2010 ® 100) .... .... .... 69
2.4 ney; Jiwg; Gs;sptpguq;fs; .... .... .... 69
2.5 Kjd;ik Ntshz;ik gaph;fspd; Nghf;Ffs; .... .... .... 72
2.6 fhy;eilj;Jiw Gs;sptpguq;fs; .... .... ... 75
2.7 kPd; cw;gj;jp .... .... .... 76
2.8 Kf;fpa czTg; gz;lq;fs; njhlh;ghf czT Ie;njhif .... .... .... 77
2.9 ifj;njhopy; cw;gj;jpr; Rl;nlz; (2015 ® 100) .... .... .... 82
2.10 nkhj;j Nfs;tp .... .... .... 96
2.11 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; jdpahh; Efh;Tr; nrytpdj;jpd; cs;sikg;G .... .... .... 98
2.12 ,yq;if KjyPl;Lr;rig kw;Wk; ifj;njhopy; toq;fy; Kfhikj;Jt mikr;R vd;gtw;wpd; fPo; gjpTnra;ag;gl;l
njhopy;Kaw;rpfspYs;s KjyPLk; njhopy; epiyAk; .... .... .... 99
2.13 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; nkhj;j %ytsq;fSk; mtw;wpd; gad;ghLk; .... .... .... 101
2.14 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; Efh;T> KjyPL; kw;Wk; Nrkpg;G .... .... .... 101
2.15 eilKiwr; re;ij tpiyfspy; epWtdj;Jiwfspd; tUkhd $Wfs; .... .... .... 102

3. nghUshjhu kw;Wk; r%f cl;fl;likg;G


3.1 cl;fl;likg;gpy; mur KjyPL .... .... .... 106
3.2 ngw;Nwhypaj; Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 107
3.3 kpd;tYj;Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 110
3.4 Nghf;Ftuj;Jj; Jiwapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 122
3.5 JiwKfg; gzpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 124
3.6 njhiyj;njhlh;G+l;ly; Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 126
3.7 Njrpa ePh;tsq;fs; kw;Wk; tbfhyikg;Gr; rigapd; ePh; toq;fy; .... .... .... 128
3.8 Rfhjhuj; Jiwg; gzpfspd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 130
3.9 nghJf;fy;tpapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 133
3.10 gy;fiyf;foff; fy;tpapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 134
3.11 %d;whk;epiy kw;Wk; njhopy;epiyf; fy;tp kw;Wk; gapw;rpapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 135
3.12 jiyf;Fhpa tWik tpfpjk; (rjtPjk;) .... .... .... 144
3.13 gpujhd eyd;Ghp epfo;r;rpj; jpl;lq;fs; - ed;ikngWk; FLk;gq;fspd;
vz;zpf;ifAk; nfhilfspd; ngWkjpAk; .... .... .... 145

4. tpiyfs;> $ypfs;> njhopy;epiy kw;Wk; cw;gj;jpj;jpwd;


4.1 cs;ehl;by; cw;gj;jp nra;ag;gl;l kw;Wk; ,wf;Fkjp nra;ag;gl;l Kf;fpa nghUl;fspd; rpy;yiw tpiyfs; 152
4.2 nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jpr; RUf;fpAk; Jiw hPjpahd RUf;fpfSk; .... .... .... 155
4.3 $yptPjr; Rl;nlz;fs; .... .... .... 156
4.4 khtl;l mbg;gilapy; Fbj;njhif kw;Wk; mlh;j;jp .... .... .... 157
4.5 FLk;g myFfspd; Fbj;njhif> njhopw;gil kw;Wk; njhopw;gil gq;Nfw;G .... .... .... 158
4.6 nghUshjhu nraw;ghLfspd;gb njhopy;epiy .... .... .... 164
4.7 murJiw njhopy;epiy .... .... .... 165
4.8 njhopypd;ik tPjk; .... .... .... 166
4.9 ntspehl;L njhopy;tha;g;Gf;fhd ntspr;nry;iffs; .... .... .... 168
4.10 ehLfspd; mbg;gilapy; ntspehl;L njhopy; tha;g;Gf;fhd ntspr;nry;iffs; .... .... .... 169
4.11 jdpahh;Jiwf; ifj;njhopy;fspy; Ntiy epWj;jq;fs; .... .... .... 170
4.12 Kf;fpa nghUshjhu Jiwfspd;gb njhopyhsh; cw;gj;jpj;jpwd; .... .... .... 171

5. ntspehl;Lj; Jiw mgptpUj;jpfSk; nfhs;iffSk;


5.1 nrd;kjp epYit gFg;gha;T ntspg;gLj;Jif .... .... .... 174
5.2 ,yq;ifapd; Kd;Dhpik th;j;jf cld;gbf;iffspd; fPohd Vw;Wkjpfs; .... .... .... 176
5.3 Vw;Wkjpfspd; cs;slf;fk; .... .... .... 183
5.4 ,wf;Fkjpfspd; cs;slf;fk; .... .... .... 185
5.5 Kf;fpa ,wf;Fkjpfspd; msT .... .... .... 186
5.6 th;j;jf Rl;nlz;fs; .... .... .... 189
5.7 eilKiw kw;Wk; %yjdf; fzf;F .... .... .... 193
5.8 Rw;Wyhj; Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 195
5.9.m. epjpapay; fzf;F .... .... .... 202
5.9.M epjpapay; fzf;F .... .... .... 205
5.10 2019,y; ntspehl;Lf; fld; ngWiffspd; %yk; epjpaplg;gl;l gpujhd nraw;wpl;lq;fs; .... .... 206
5.11 gd;dhl;L KjyPl;L epiyikfs; .... .... .... 207
5.12 nkhj;j mYty;rhh; xJf;Ffs;> nkhj;j ntspehl;Lr; nrhj;Jf;fs; kw;Wk; jpuz;l epYit .... .... 210
5.13 ntspepd;w ntspehl;L gLfld; epiy ... .... .... 211
5.14 ntspehl;Lg; gLfld; gzpf;nfhLg;gdTfs; .... .... .... 213
5.15 nryhtzp tPj mirTfs; .... .... .... 214

6. ,iwf;nfhs;ifAk; mur epjpAk;;
6.1 murpd; ,iwj; njhopw;ghLfspd; RUf;fk; .... .... .... 223
6.2 murpiwapd; nghUshjhu tifg;gLj;jy; .... .... .... 231
6.3 nrytpdk; kw;Wk; kPs;nfhLg;gdTfis fopj;j fld; toq;fspd; nghUshjhu tifg;gLj;jy; .... .... 233
6.4 nrytpdj;jpd; njhopw;ghl;L gFg;gha;T .... .... .... 234
6.5 cs;ehl;L epjpaply; %yq;fs; (NjwpaJ) .... .... .... 241
6.6 kj;jpa murpd; ntspepd;w gLfld; (Mz;L Kbtpy; cs;sthW) .... .... .... 244
6.7 kj;jpa murpd; gLfld; jPh;g;gdT nfhLg;gdTfs; .... .... .... 246
6.8 kj;jpa murpd; gLfld; Fwpfhl;bfs; .... .... .... 247
6.9 ntspepd;w nghJg;gLfld; (Mz;bd; ,Wjpapy;) .... .... .... 248
6.10 khfhz rigfSf;fhd tuT nryTj;jpl;l ntspg;ghL .... .... .... 249

7. ehzaf; nfhs;if> tl;b tPjq;fs;> gzk; kw;Wk; nfhLfld;


7.1 mz;ikf;fhy ehzanfhs;if topKiwfs; .... .... .... 256
7.2 njhpT nra;ag;gl;l gzr; re;ij tPjq;fs; .... .... .... 262
7.3 tl;b tPjq;fspd; mirTfs; .... .... .... 266
7.4 ehzaf; $l;Lf;fspd; mgptpUj;jpfs; .... .... .... 270
7.5 xJf;Fg;gzj;jpdJk; tphpe;j gzj;jpdJk; (M2b) nrhj;Jg; gf;fk; .... .... .... 271
7.6 th;j;jf tq;fpfspdhy; jdpahh; Jiwf;F toq;fg;gl;l ntspepd;w nfhLfld;fspd; tifg;gLj;jy; .... 274
7.7 th;j;jf tq;fpfspdhy; jdpahh; Jiwf;F toq;fg;gl;l ntspepdÊw nfhLfld;fspd; Kjph;r;rpg; gFg;gha;T .... 275
7.8 tphpe;j gzj;jpd; (M4) nrhj;Jg; gf;fk; .... .... .... 276


8. epjpapay; Jiwr;; nrayhw;wk; kw;Wk; Kiwik cWjpg;ghL
8.1 epjpapay; Kiwikapd; nkhj;jr; nrhj;Jf;fs; .... .... .... 280
8.2 tq;fpfs;> tq;fpf; fpisfspd; kw;Wk; Vida tq;fp gzpepiyaq;fspd; guk;gy;fs; .... .... .... 283
8.3 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; nrhj;Jf;fs; kw;Wk; nghWg;Gf;fspd; cs;slf;fk; .... .... .... 286
8.4 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; itg;Gf;fspd; cs;slf;fk; .... .... .... 287
8.5 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; fld;fs; kw;Wk; Kw;gzq;fspd; Jiwrhh; cs;slf;fk; (2019 ,Wjpapy; cs;sthW) 288
8.6 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; jputr;nrhj;Jf;fspd; cs;slf;fk; .... .... .... 290
8.7 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; ,yhgk; .... .... .... 290
8.8 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; xOq;FKiwg;gLj;jy; %yjdj;jpd; cs;slf;fk; .... .... .... 291
8.9 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfspd; khfhz hPjpapyhd fpisg;guk;gy; 296
8.10 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiwapd; nrhj;Jf;fs; kw;Wk; 297
nghWg;Gfspd; cs;slf;fk;
8.11 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; Jiwapd; itg;Gf;fspd; cs;slf;fk; .... .... .... 298
8.12 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;G tha;e;j Fj;jif fk;gdpfs; Jiwapd; tUkhdk; kw;Wk; .... 299
nryTfspd; cs;slf;fk;
8.13 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs;; kw;Wk; rpwg;gpay;G tha;e;j Fj;jif fk;gdpfs; Jiwapd; xOq;FKiwg;gLj;jy; 300
%yjdj;jpd; cs;slf;fk;
8.14 Kjdpiy tzpfh; fk;gdpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 303
8.15 chpkk;ngw;w Ez;ghf epjpf; fk;gdpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 306
8.16 $Wek;gpf;iffs; Jiwr; nrayhw;wk; .... .... .... 307
8.17 fhg;GWjp Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 308
8.18 Copah; Nrk epjpaj;jpd; Ie;J Mz;Lr; nrayhw;wr; RUf;fk; .... .... .... 311
8.19 Copah; Nrk epjpaj;jpd; Kf;fpa epjpar; nrayhw;w juTfspd; Ie;J Mz;Lr; RUf;fk; .... .... 311
8.20 Copah; Nrk epjpak; kw;Wk; Copah; ek;gpf;if epjpaj;jpd; nrayhw;wk; .... .... .... 311
8.21 jpwe;j re;ijj; njhopw;ghLfs; kw;Wk; gzr; re;ij nfhLf;fy;thq;fy;fspd; xl;Lnkhj;jr; RUf;fk; .... 313
8.22 mur gpizaq;fspd; tpisT tPjq;fs; .... ..... .... .... 316
8.23 jpiwNrhp Kwpfspd; Kjd;ikr; re;ij toq;fy;fs; .... .... .... 316
8.24 jpiwNrhp cz;bay;fspd; Kjd;ikr; re;ij epiwNaw;wg;gl;l ruhrhp tpisT tPjq;fs; .... .... 316
8.25 gq;Fr;re;ijapd; Njh;e;njLf;fg;gl;l Fwpfhl;bfs; .... .... .... 319
8.26 nfhLg;gdT KiwikapD}lhd nfhLf;fy;thq;fy;fs; .... .... .... 322
8.27 ntspehl;L ehzaf; fzf;Ffspd; nfhLf;fy;thq;fy;fspd; RUf;fk; .... .... .... 330
8.28 &ghf; fzf;fpyhd %yjd nfhLf;fy;thq;fy; kPjhd njhopyhsh; gztYg;gy;fs; kw;Wk; ,yq;if &ghtpw;F
vjpuhd/ mjDldhd ntspehl;L nryhtzp tpw;gidAk; nfhs;tdTk; .... .... .... 331
8.29 tq;fpfs;> chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; chpkk;ngw;w rpwg;gpay;Gtha;e;j fk;gdpfs; vd;gtw;wpd; kPJ kj;jpa
tq;fpahy; mz;ikapy; vLf;fg;gl;l Kf;fpa nfhs;if topKiwfs; .... .... .... 333

gFjp I - tiuglq;fs;

1. nghUshjhuk;> tpiy kw;Wk; epjpapy; Kiwik cWjpg;ghL> Njhw;wg;ghL kw;Wk; nfhs;iffs;

1.1 nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jpf;fhd eltbf;if thhpahd gq;fspg;G .... .... .... 4
1.2 Nrkpg;Gfs;> KjyPL kw;Wk; Nrkpg;G - KjyPl;L ,ilntsp (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... 5
1.3 njhopypd;ik tPjk; .... .... .... 7
1.4 Kjd;ik gztPf;fk; (Mz;Lf;fhz;L) .... .... .... 9
1.5 nrd;kjp epYit .... .... .... 11
1.6 nryhtzp tPjk; kw;Wk; cs;ehl;L ntspehl;L nryhtzp re;ijapy; kj;jpa tq;fpapd; jiyaPL .... 13
1.7 ,iwj;Jiwr; nrayhw;wj;jpd; RUf;fk; (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... .... 14
1.8 kj;jpa mur gLfld; (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... .... 15
1.9 Jiz epy; tPj tPr;R kw;Wk; Njh;e;njLf;fg;gl;l re;ij tl;b tPjq;fs; .... .... .... 17
1.10 tphpe;j gz tsu;r;rp kw;Wk; gq;fspg;G .... .... .... 19
1.11 jdpahh; Jiwf;F th;j;jf tq;fpfspdhy; toq;fg;gl;l nfhLfld; .... .... .... 19

2. Njrpa ntspaPL> nrytpdk; kw;Wk; tUkhdk;

2.1 nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp Mz;L tsh;r;rp tPjk; .... .... .... 60
2.2 Njrpa ntspaPL> nrytpdk; kw;Wk; tUkhd epow;glk; - 2019 .... .... .... 61
2.3 jiyf;Fhpa nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp .... ... .... 62
2.4 2019,y; epWtdj;Jiwapd; nkhj;jg; ngWkjp Nrh;g;gpd; rjtPjg; gq;F (eilKiwr;re;ij tpiyfspy;) ....
62
2.5 mhprp: epuk;gy; kw;Wk; Nfs;tp .... .... .... 70
2.6 nfhs;tdT Kfhikahsh; Rl;nlz; - jahhpg;G .... .... .... 81
2.7 ifj;njhopy; cw;gj;jp Rl;nlz; (2015=100) .... .... .... 81
2.8 2019,y; ifj;njhopy; cw;gj;jpr; Rl;nlz;zpd; Kf;fpa gphpTfspd; Mz;Lf;fhz;L khw;wj;jpw;fhd gq;fspg;G 83
2.9 rPnke;J fpilg;gdT .... .... .... 89
2.10 nfhs;tdT Kfhikahsh; Rl;nlz; - gzpfs; .... .... .... 89
2.11 khjhe;j Rw;Wyhg; gazpfspd; tUiffs; .... .... .... 94
2.12 KjyPl;Lr;rig njhopy; Kaw;rpfspd; ntspehl;L Neub KjyPLfs; (I.m.nlh.kpy;ypad;) .... .... 99
2.13 2019,y; nghUshjhuk; (eilKiw re;ij tpiyfspy;) .... .... .... 100

3. nghUshjhu kw;Wk; r%f cl;fl;likg;G

3.1 nghUshjhuk; kw;Wk; r%f cl;fl;likg;G njhlh;ghd nrayhw;wk; .... .... .... 105
3.2. gd;dhl;Lr; re;ijapd; krF vz;nzapd; (gpud;l;) ruhrhp tpiy kw;Wk; ,.ng.$. ,d;
krF vz;nzapd; ,wf;Fkjp tpiy .... .... .... 107
3.3 kpd;tY cUthf;ff; fyit .... .... .... 109
3.4 kpd;tYtpw;fhd ruhrhp nryT kw;Wk; ruhrhpj; jPh;it .... .... .... 111
3.5 ce;J CHjpfspd; Gjpa gjpTfs; .... .... .... 120
3.6 tpkhdg; gazpfs; kw;Wk; tpkhd ruf;Ff; ifahsy; .... .... .... 123
3.7 nfhs;fyd; ifahsy;> khw;wpf; fg;gNyw;wy;fspd; msT kw;Wk; fg;gy; tUiffs; .... .... .... 125
3.8 njhiyNgrp EioT .... .... .... 126
3.9 Rfhjhuk; kw;Wk; fy;tp kPjhd mur nrytpdk; .... .... .... 131

4. tpiyfs;> $ypfs;> njhopy;epiy kw;Wk; cw;gj;jpj;jpwd;

4.1 Njh;e;njLf;fg;gl;l czT kw;Wk; czT my;yhj nghUl;fspd; tpiy mirTfs; - 2019 .... .... 151
4.2 Nj.E.tp.Rl;nlz;zpd; Mz;Lf;fhz;L rjtPj khw;wj;jpw;fhd gq;fspg;G - 2019 .... .... .... 153
4.3 nfh.E.tp.Rl;nlz;zpd; Mz;Lf;fhz;L rjtPj khw;wj;jpw;fhd gq;fspg;G - 2019 .... .... .... 153
4.4 ikag; gztPf;fj;jpd; mirTfs; (Mz;Lf;fhz;L rjtPj khw;wk;) .... .... .... 154
4.5 cw;gj;jpahsh; tpiyg; gztPf;fj;jpd; mirTfs; (Mz;Lf;fhz;L rjtPj khw;wk;) .... .... 154
4.6 gztPf;f vjph;ghh;f;iffs; - fk;gdpj;Jiw .... .... 155
4.7 cz;ikf;$yp tPjr;Rl;nlz;fspd; tUlhe;j ruhrhp khw;wk; .... .... 157
4.8 Copar; re;ij - 2019 .... .... 159
4.9 njhopw;gil kw;Wk; njhopypd;ikapd; Nghf;Ffs; (2014 - 2019) .... .... 159
4.10 ghy; mbg;gilapy; njhopy;epiy epiyapd; gfph;e;jspg;G - 2019 .... .... 165
4.11 njhopypd;ik tPjk; .... .... 166
4.12 jpwik mbg;gilapy; ntspehl;L njhopy;epiyf;fhd ntspr;nry;iffs; .... .... 167

5. ntspehl;Lj;Jiw mgptpUj;jpfSk; nfhs;iffSk;

5.1 ntspehl;Lj;Jiw nrayhw;wk; - 2019 .... .... 175


5.2 nrd;kjp epYit .... .... 176
5.3 Vw;Wkjpfspd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 182
5.4 ,wf;Fkjpfspd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 184
5.5 Vw;Wkjpfs;> ,wf;Fkjpfs; kw;Wk; th;j;jf epYit .... .... 188
5.6 th;j;jf khw;W tpfpjk; kw;Wk; th;j;jfr; Rl;nlz;fs; .... .... 190
5.7 NrUkplq;fspd;;gb Vw;Wkjpfs; .... .... 191
5.8 ehLfspd;gb ,wf;Fkjpfs; .... .... 191
5.9 ehLfspd;gb Rw;Wyhg; gazpfspd; tUiffs; - 2019 .... .... 194
5.10 Rw;Wyhg; gazpfspd; tUiffs; kw;Wk; Rw;WyhtpypUe;jhd tUtha;fs; .... .... 195
5.11 epjpapay; fzf;F .... .... 203
5.12 fhyhz;L nkhj;j mYty;rhh; xJf;FfSk; nkhj;j ntspehl;Lr; nrhj;Jf;fSk; .... .... 210
5.13 ntspehl;Lg; gLfld; .... ..... 212
5.14 nryhtzp tPj mirTfs; ..... ..... 215
5.15 fhyhz;L tq;fpfSf;fpilapyhd Kd;Ndhf;fpa nfhLf;fy;thq;fy;fspd; msTfs; ..... ..... 216

6. ,iwf;nfhs;ifAk; mur epjpAk;;

6.1 ,iwj;Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... 221


6.2 Kf;fpa ,iwf; Fwpf;fhl;bfs; (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... 222
6.3 murpiwapd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 230
6.4 mur kPz;nlOk; nrytpdj;jpd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 234
6.5 njhopw;ghLfspd;gb nkhj;jr; nrytpdk; - 2019 .... .... 235
6.6 gw;whf;Fiwf;fhd epjpaply; (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... 241
6.7 tq;fp epjpaplypd; %yq;fs; (NjwpaJ) .... .... 242
6.8 kj;jpa murpd; ntspepd;w gLfld; .... .... 243
6.9 kj;jpa murpd; ntspepd;w cs;ehl;L gLfldpd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 244
6.10 kj;jpa murpd; ntspepd;w ntspehl;L gLfldpd; cs;slf;fk; - 2019 .... .... 245
6.11 nkhj;j ntspepd;w kj;jpa mur gLfldpd; ehza cs;slf;fk; - 2019 .... .... 245
6.12 kj;jpa murpd; gLfld; jPHg;gdT nfhLg;gdTfs; (nkh.c.cw;gj;jpapd; rjtPjkhf) .... .... 246

7. ehzaf; nfhs;if> tl;btPjq;fs;> gzk; kw;Wk; nfhLfld;

7.1 ehzaj;Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... 255


7.2 Jizepy; tPj tPr;R kw;Wk; ruhrhp epiwNaw;wg;gl;l miog;Gg;gz tPjk; .... .... 256
7.3 Mz;Lf;fhz;L Kjd;ikg; gztPf;fj;jpw;fhd gq;fspg;G (nfhOk;G Efh;Nthh; tpiy Rl;nlz;) .... .... 257
7.4 Mz;Lf;fhz;L Kjd;ikg; gztPf;fj;jpw;fhd gq;fspg;G (Njrpa Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz;) .... .... 257
7.5 Mz;Lf;fhz;L ikag; gztPf;fj;jpd; mirTfs; .... .... 258
7.6 cs;ehl;L gzr;re;ijapy; &gh jputj;jd;ikAk; jputj;jd;ik Kfhikj;JtKk; .... .... 261
7.7 Kjyhe;jur; re;ijapd; jpiwNrhp cz;bay; tpisT tPjq;fs; .... .... 263
7.8 mur gpizaq;fSf;fhd ,uz;lhe;jur; re;ij tpisT tisap .... .... 264
7.9 th;j;jf tq;fpfspd; fld; toq;fy; kw;Wk; itg;G tPjq;fs; .... .... 264
7.10 gpiz tiffspd;gb ruhrhp epiwNaw;wg;gl;l fld; toq;fy; tPjq;fs; .... .... 265
7.11 kj;jpa tq;fpapd; mur gpiza clikfs; kw;Wk; murhq;fj;jpw;fhd jw;fhypf Kw;gzq;fs; .... .... 268
7.12 ehzaf;$l;Lf;fspd; Mz;Lf;fhz;L tsh;r;rp .... .... 269
7.13 tphpe;j gzj;jpd; Mz;Lf;fhz;L khw;wj;jpw;fhd gq;fspg;G - M2b (nrhj;Jg;gf;fk;) .... .... 271
7.14 cs;ehl;Lf; nfhLfldpd; Mz;L mjpfhpg;G .... .... 272
7.15 th;j;jf tq;fpfshy; jdpahh; Jiwf;fhd fld;fs; .... .... 273
7.16 Kf;fpa JiwfSf;fhd jdpahh; Jiwapd; nfhLfldpd; Mz;Lf;fhz;L tsh;r;rp .... .... 274

8. epjpapay; Jiwr; nrayhw;wk; kw;Wk; Kiwik cWjpg;ghL

8.1 epjpapay; Jiw nrhj;Jf;fspd; cs;slf;fk; kw;Wk; Njh;e;njLf;fg;gl;l Fwpfhl;bfs; .... .... 281
8.2 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; Ie;njhiff;F ntspNaahd ntspg;gLj;Jiffs; (2019 ,Wjpapy; cs;sthW) .... 287
8.3 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; nraw;glhf;fld;fs;; .... .... 287
8.4 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; nraw;glhf;fld;fSf;fhd Vw;ghLfs; .... .... 287
8.5 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; jputj;jd;ik tpfpjq;fs; .... .... 289
8.6 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; jpuz;l nghWg;Gfspd; rjtPjkhf jpuz;l Kjpu;r;rp ,ilntsp .... .... 289
8.7 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; ,yhgj; jd;ik Fwpfhl;bfs; .... .... 290
8.8 tq;fpj;njhopy; Jiwapd; %yjd NghJkhe;jd;ik .... .... 291
8.9 chpkk;ngw;w epjpf; fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiwapd; .... .... 297
rhjdq;fs; thhpahd jpuz;l fld;fs; kw;Wk; Kw;gzq;fs;
8.10 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff;F fk;gdpfs; Jiwapd; .... .... 298
nraw;glhf; fld;fs; kw;Wk; Vw;ghl;Lf;fhg;G
8.11 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiwapd; xOq;FKiwg;gLj;jy;.... 299
jputr; nrhj;Jf;fs;
8.12 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiwapd; .... .... 299
,yhgj;jd;ik Fwpfhl;bfs;
8.13 chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;Gtha;ej
; Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiwapd; ,lh;Neh; epiwNaw;wg;gl;l
nrhj;Jf;fs; kw;Wk; %yjdg; NghJkhde;jd;ik tpfpjk; .... .... 300
8.14 epjpaq;fspd; vz;zpf;if mbg;gilapy; $Wek;gpf;if nghWg;Gf;fs; Jiwapd; tifg;gLj;jy;fs; .... 307
8.15 fhg;GWjpj; Jiwapd; nkhj;j vOjg;gl;l fl;Lg;gzk; .... .... 308
8.16 Copah; Nrk epjpaj;jpd; KjyPl;L gl;baypd; tsh;r;rp (Vl;Lg; ngWkjp) .... .... 310
8.17 Copah; Nrk epjpaj;jpd; KjyPl;Lg; gl;baypd; cs;slf;fk; (2019 ,Wjpapy; cs;sthW) .... .... 310
8.18 2019,y; gzr;re;ij jputj;jd;ikapd; ehshe;j khw;wy;fs; kw;Wk; gq;Nfw;Fk; fhuzpfs; .... .... 313
8.19 jpwe;j re;ijj; njhopw;ghLfs; kw;Wk; XhpuT tl;b tPjq;fspd; mirTfs; .... .... 313
8.20 2019,y; I.m.nlhyUf;nfjpuhd &ghtpd; mirT .... .... 315
8.21 midj;J gq;F tpiyr;Rl;nlz;> v];md;l;gpv];vy; 20 Rl;nlz; kw;Wk; nfhOk;G gq;Fg;ghpth;j;jidapy; .... 318
ehshe;jg; Gus;T
8.22 nfhOk;G gq;Fg; ghpth;j;jidapy; ntspehl;Lg; gq;Nfw;G .... .... 318
8.23 nfhOk;Gg; gq;F ghpth;j;jidapy; re;ij %yjdkakhf;fy; (2019 jpnrk;ghpy; cs;sthwhd) .... .... 318
8.24 nfhOk;Gg; gq;F ghpth;j;jidapd; gpujhd Jizj; Jiwfspd; Rl;nlz;fspd; tUlhe;j tsh;r;rp .... 319

rpwg;Gf; Fwpg;Gf;fs;

1. cah; eLj;ju tUkhd ehnlhd;whf ,yq;ifapd; Kd;Ndw;wk; 3
2. nfhtpl;-19 kw;Wk; ,yq;if: rthy;fs;> nfhs;if gjpypWg;Gf;fs; kw;Wk; Njhw;wg;ghL 21
3. ,yq;ifapd; nghUshjhu NknyOepiy - Njitg;ghLk; jahh;gLj;jYk; 49
4. Ntshz;ikapy; etPd njhopy;El;gq;fisg; gpd;gw;Wjy; 64
5. rpf; nghUshjhuj;jpd; Njhw;wKk; mjd; rthy;fSk; 91
6. epiyj;Jepw;Fk; tsh;r;rpf;Fk; mgptpUj;jpf;Fkhd tY toq;fy; 112
7. eLj;ju tUkhdg; nghwpapypUe;J kPs;tjw;fhd fy;tpr; rPh;jpUj;jq;fs; 136
8. ghuk;ghpa Kiwfis jfh;j;jy;: Gs;sptpguq;fspd; ghuk;ghpa nrad;Kiwia b[pl;ly; kag;gLj;jy; vt;thW
ghjpf;fpd;wJ 160
9. caph;j;j QhapW jhf;Fjy;fspd; jhf;fk; 196
10. Fiwtile;j murpiwj; jpul;ly;fSf;F kj;jpapy; mur nrytpdj;jpd; tpidj;jpwdhd Kfhikj;Jtj;jpd;
Kf;fpaj;Jtk; 237
11. xOq;FgLj;jy;fis chpkk;ngw;w tq;fpfspd; tzpf khjphpfSld; xUq;fpizj;jy;: tpfpjhrhuj;jd;ik 284
12. mur gpizaq;fspd; kPs;nfhs;tdT kw;Wk; Neh;khw;W kPs;nfhs;tdTf; nfhLf;fy;thq;fy;fSf;fhd re;ij 304
eilKiwfis epakg;gLj;jy;
13. ,yq;ifapy; Kiwrhuh gzk;fld;toq;Fk; njhopiy xOq;FgLj;j Ntz;bajd; mtrpak; 328
14. Kf;fpa nghUshjhu nfhs;if khw;wq;fSk; topKiwfSk;: 2019 337
Gs;sptpgug; gpd;dpizg;G
ml;ltiz
Njrpa ntspaPL> nrytpdk; kw;Wk; tUkhdk;

eilKiw re;ij tpiyfspy; ifj;njhopy; %yq;fspd;gb nkhj;j Njrpa tUkhdk; .... .... 1
epiyahd tpiyfspy; (2010) ifj;njhopy; %yq;fspd;gb nkhj;jj; Njrpa tUkhdk; .... .... 2
ifj;njhopy; %yq;fspd;gb nkhj;jj; Njrpa tUkhdk; .... .... 3
ifj;njhopy; %yq;fspd;gb khfhz hPjpahd nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jp (eilKiw tpiyfspy;) (2014 - 2018) 5
%ytsq;fSk; mtw;wpd; gad;ghLk; .... .... 5
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; Kf;fpa $l;Lf;fspd; ,zf;fk; .... .... 6
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; nkhj;j cs;ehl;L %yjd Mf;fk; .... .... 7
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; jdpahh; Efh;Tr; nrytpd; cs;sikg;G .... .... 8
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; nkhj;jj; Njrpa tUkhdj;jpd; kPjhd nryT .... .... .... 9
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; nkhj;j cs;ehl;Lr; nryTk; %ytsq;fspd; fpilg;gdTk;.... .... .... 10
eilKiwr; re;ij tpiyfspy; KjyPLk; Nrkpg;Gk; .... .... .... 11
cz;ikj; Njrpa tUkhdk; .... .... .... 12
nkhj;j cs;ehl;L cw;gj;jpapd; tUkhdf; $Wfs; .... .... .... 13
Kjd;ik Ntshz;ikg; gaph;fspd; Nghf;Ffs; .... .... .... 14
Njapiy> ,wg;gh;> njq;F kw;Wk; Vida Ntshz;ik Vw;Wkjpg; gaph;fspd; cw;gj;jp .... .... .... 15
Mz;L kio tPo;r;rpAk; kio ehl;fSk; .... .... .... 16
new; nra;if Jiwapd; khtl;l hPjpapyhd nrayhw;wk; .... .... .... 17
ney; cw;gj;jp .... .... .... 18
Vida fsg; gaph;fspd; nrayhw;wk; .... .... .... 19
kfhtyp mgptpUj;jp epfo;r;rpj; jpl;lj;jpd; fPo; mWtilnra;ag;g;l epyg;gug;G .... .... .... 20
rPdpj;Jiw kPjhd Gs;sptpguq;fs; .... .... .... 21
fhl;Lj;Jiw kPjhd Gs;sptpguq;fs; .... .... .... 22
,yq;if KjyPl;Lr; rigapdhy; ifj;njhopYf;Fs; xg;Gjyspf;fg;gl;l KjyPLfs; .... .... .... 23
KjyPl;Lr;rig njhopy; Kaw;rpfspy; Njwpa KjyPLfs; .... .... .... 24
KjyPl;Lr;rig njhopy; Kaw;rpfspy; Jiwthhpahd ntspehl;L Neub KjyPL .... .... .... 25
njhopw;rhiyf; ifj;njhopypd; ,aysT gad;ghL .... .... .... 26
NjHe;njLf;fg;gl;l muRf;Fr; nrhe;jkhd ifj;njhopy; Kaw;rpfspd; njhopy;epiy .... .... .... 27
NjHe;njLf;fg;gl;l muRf;Fr; nrhe;jkhd ifj;njhopy; Kaw;rpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 28
ifj;njhopy; Kaw;rpfspd; gpuNjr thhpahd guk;gy; .... .... .... 29
Kf;fpa gphpTfspd; njhopw;rhiyf; ifj;njhopy; cw;gj;jpr; Rl;nlz; .... .... .... 30
ifj;njhopy; cw;gj;jpr; Rl;nlz; .... .... .... 31

nghUshjhu kw;Wk; r%f cl;fl;likg;G

njhiyj;njhlh;G+l;ly; kw;Wk; mQ;ry; gzpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 32


tYj;Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... 33
Nghf;Ftuj;Jj; Jiwapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 34
JiwKfg; gzpfspd; nrayhw;wk; .... .... .... 35
mur Rfhjhug; gzpfspd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 36
nghJ kw;Wk; gy;fiyf;foff; fy;tpapd; Kf;fpa gz;Gfs; .... .... .... 37

tpiyfs;> $ypfs;> njhopy;epiy kw;Wk; cw;gj;jpj;jpwd;

Njrpa Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz;zpd; (2013®100) mirT .... .... .... 38


nfhOk;G Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz;zpd; (2013®100) mirT .... .... .... 39
nfhOk;G Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz;zpd; (2006Æ07®100) mirT .... .... .... 40
Njrpa Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz; (2013®100) .... .... .... 41
nfhOk;G Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz; (2013®100) .... .... .... 42
nfhOk;G Efh;Nthh; tpiyr; Rl;nlz; (2006Æ07®100) .... .... .... 43
cw;gj;jpahsh; tpiyr; Rl;nlz; (2013 fh4®100) .... .... .... 44
khfhz mbg;gilapy; njhpe;njLf;fg;gl;l czTg; nghUl;fspd; ruhrhp rpy;yiw tpiyfs; 2018 - 2019 .... .... 45
njhpe;njLf;fg;gl;l gz;lq;fspd; nkhj;j tpw;gid tpiyfs; .... .... .... 46
$yp tPjr; Rl;nlz;fs; (mur CopaHfs;) (2016®100) .... .... .... 47
$yp tPjr; Rl;nlz;fs; (mur Copah;fs;) (2012®100) .... .... .... 48
$yp tPjr; Rl;nlz;fs; (Kiwrhh; jdpahH Jiw CopaHfs;) (jpnrk;gh; 1978®100) ... .... .... 49
$yp tPjr; Rl;nlz;fs; (Kiwrhuh jdpahH Jiw CopaHfs;) (2012®100) .... .... .... 50
Kiwrhuh jdpahh; Jiwapy; ruhrhp ehshe;j $ypfs; .... .... .... 51
khfhz mbg;gilapy; Kiwrhuh Jiwapd;; ruhrhp ehshe;j $ypfs; 2018-2019 .... .... .... 52
Fbj;njhifapay; .... .... .... 53
khtl;lq;fspd;gb Fbj;njhif .... .... .... 54
njhopw;gil gq;Nfw;G tPjk; .... .... .... 55
njhopy;epiy jifik .... .... .... 56
nghUshjhu eltbf;ifapd;gb njhopy;epiy .... .... .... 57
njhopw;gilg; Nghf;Ffs; .... .... .... 58
mur Jiw njhopy;epiy .... .... .... 59
ntspehl;Lj; njhopy;epiy .... .... .... 60
Copah; Nrk epjpak; .... .... .... 61
Copah; ek;gpf;if epjpak; .... .... .... 62
jdpahh;Jiwf; ifj;njhopy;fspy; Ntiy epWj;jq;fs; .... .... .... 63

ntspehl;Lj;Jiw mgptpUj;jpfSk; nfhs;iffSk;

kj;jpa tq;fpapd; th;j;jfr; Rl;nlz;fs; - ngWkjp .... .... .... .... 64


kj;jpa tq;fpapd; th;j;jfr; Rl;nlz;fs; - msT .... .... .... .... 65
kj;jpa tq;fpapd; th;j;jfr; Rl;nlz;fs; - myFg; ngWkjp .... .... .... .... 66
ntspehl;L th;j;jfk; .... .... .... .... 67
Vw;Wkjpfspd; cs;slf;fk; .... .... .... .... 68
epak gd;dhl;L th;j;jf tifg;gLj;jypid mbg;gilahff; nfhz;l Vw;Wkjpfspd; nrayhw;wk; .... .... 69
epak gd;dhl;L th;j;jf tifg;gLj;jypid mbg;gilahff; nfhz;l Vw;Wkjpfspd; cs;slf;fk; .... .... 70
Njapiy Vw;Wkjpfs;> tpw;gidfs; kw;Wk; tpiyfs; .... .... .... .... 71
Njapiy Vw;Wkjpfspd; msTk; ngWkjpAk; .... .... .... .... 72
ehLfspd; gFg;gpd;gb Njapiy Vw;Wkjpfs; .... .... .... .... 73
,wg;gh; Vw;Wkjpfs; kw;Wk; tpiyfs; .... .... .... .... 74
,wg;gh; Vw;Wkjpapd; Kf;fpakhd Nrhplq;fs; .... .... .... .... 75
ehLfspd; gFg;gpd;gb Mil Vw;Wkjpfs; .... .... .... .... 76
gpujhd njq;F cw;gj;jpg; nghUl;fspd; Vw;Wkjp msT> ngWkjpfs; kw;Wk; tpiyfs; .... .... .... 77
Vida Ntshz;ik cw;gj;jpfspd; Vw;Wkjp msTk; ngWkjpAk; .... .... .... .... 78
njhpe;njLf;fg;gl;l ifj;njhopy; kw;Wk; fdpg;nghUs; Vw;Wkjpfs; .... .... .... .... 79
,wf;Fkjpfspd; cs;slf;fk; ... .... .... .... 80
Kf;fpa tiffspd;gb ,wf;Fkjpfs; .... .... .... .... 81
epak gd;dhl;L th;j;jf tifg;gLj;jypid mbg;gilahff; nfhz;l ,wf;Fkjpfspd; nrayhw;wk; .... .... 82
epak gd;dhl;L th;j;jf tifg;gLj;jypid mbg;gilahff; nfhz;l ,wf;Fkjpfspd; cs;slf;fk; .... .... 83
Kf;fpa gz;lq;fspd; Vw;WkjpfSk; ,wf;FkjpfSk; .... .... .... .... 84
th;j;jfj;jpd; Nghf;F - Vw;Wkjpfs; .... .... .... .... 85
th;j;jfj;jpd; Nghf;F - ,wf;Fkjpfs; .... .... .... .... 86
Rw;Wyhj;Jiwapd; nrayhw;wk; .... .... .... .... 87
Rw;Wyh th;j;jfj;jpd; gpuNjrg; guk;gypd; rpy Fwpfhl;bfs; .... .... .... .... 88
nrd;kjp epYit - nrd;kjp epYit ife;E}y; 6,d; tbtikg;gpd; fPohd epak fhl;rpg;gLj;jy; .... .... 89
gd;dhl;L KjyPl;L epiy - nrd;kjp epYit ife;E}y; 6,d; tbtikg;gpd; fPohd epak fhl;rpg;gLj;jy; .... 90
ntspepd;w ntspehl;Lg; gLfld; .... .... .... .... 91
gzpfs; kw;Wk; tUkhdk; .... .... .... .... 92
njhopyhsh; gztDg;gy;fs; .... .... .... .... 93
ntspehl;L Neub KjyPLfspd; cl;gha;r;ry;fs; - ehL - gphpT thhpahf .... .... .... .... 94
fhy Kbtpyhd nryhtzp tPjq;fs; .... .... .... .... 95
Kf;fpa ehzaq;fspd; ruhrhp nryhtzp tPjq;fSk; ngausT jhf;fKs;s nryhtzp tPjk; kw;Wk;
cz;ikj; jhf;fKs;s nryhtzp tPjk; vd;gdtw;wpd; khjhe;jr; Rl;nlz;fSk; .... .... .... 96
tq;fpfSf;fpilapyhd re;ijf; nfhLf;fy; thq;fy;fs; .... .... .... .... 97
kj;jpa tq;fpapdhy; cs;sPh;f;fg;gl;l kw;Wk; toq;fg;gl;l ntspehl;Lr; nryhtzp .... .... .... 98

,iwf; nfhs;ifAk; mur epjpAk;

murpd; ,iwj; njhopw;ghLfspd; RUf;ff; Fwpg;G .... .... .... .... 99


murpiw .... .... .... .... 100
,yq;if murpd; nfhLg;gdTfs; .... .... .... .... 101
,yq;if murpd; thf;nfLf;fg;gl;l nrytpdk; - 2019 .... .... .... .... 102
mur $l;Lj;jhgdq;fSf;Fk; epWtdq;fSf;Fkhd eilKiw khw;wy;fs; .... .... .... .... 103
mur $l;Lj;jhgdq;fSf;Fk; epWtdq;fSf;Fkhd %yjd khw;wy;fs; .... .... .... .... 104
epjpapay; nrhj;Jf;fspd; ifNaw;G (fld;ngw;W mjid kPsf; fldhf toq;Fk; mbg;gilapyhdit) .... 105
murpd; Njwpa fhRg; gw;whf;Fiwia epjpaply; .... .... .... .... 106
murpiwapd; nghUshjhug; gFg;gha;T .... .... .... .... 107
mur nrytpdj;jpdJk; kPs; nfhLg;gdTfisf; fopj;j fld; toq;fy;fspdJk; nghUshjhug; gFg;gha;T .... 108
murpiwj; njhopw;ghLfspd; nghUshjhug; gFg;gha;T .... .... .... .... 109
ntspepd;w kj;jpa mur gLfldpd; cs;slf;fk; .... .... .... .... 110
kj;jpa mur gLfldpd; cilik (Mz;bd; ,Wjpapy; cs;sthW) .... .... .... .... 111
jpiwNrhp cz;bay;fspdJ cilik .... .... .... .... 112
jpiwNrhp KwpfsJ cilik .... .... .... .... 113
&ghf; fld;fspd; cilik .... .... .... .... 114
ntspepd;w ntspehl;Lg; gLfldpd; cilik .... .... .... .... 115
ntspehl;Lf; fld;fs; - 2019 .... .... .... .... 116
ntspehl;L cjtpapd; Njwpa ngWiffs; .... .... .... .... 117
kj;jpa murpd; ntspepd;w gLfld; (Mz;bd; ,Wjpapy; cs;sthW) .... .... .... .... 118
khfhz rigfSf;fhd tuT nryTj; jpl;l ntspg;ghL .... .... .... .... 119
jpul;lg;gl;l tuT nryTj; jpl;lk; .... .... .... .... 120

ehzaf; nfhs;if> tl;b tPjq;fs;> gzk; kw;Wk; nfhLfld;

kj;jpa tq;fpapdhy; ntspaplg;gl;l ehzak; (ngWkjp tiffspd;gb) .... .... .... .... 121
ehzaf; $l;Lf;fs; - M1 kw;Wk; M2 .... .... .... .... 122
ehza mstPL - M2 .... .... .... .... 123
xd;W jpul;lg;gl;l ehza mstPL - M2b .... .... .... .... 124
epjp mstPL - M4 .... .... .... .... 125
ehzaf; $l;Lf;fs; - RUf;fk; .... .... .... .... 126
th;j;jf tq;fpfspd; xJf;F epiyik .... .... .... .... 127
gz tPjq;fs;: kj;jpa tq;fp kw;Wk; tHj;jf tq;fpfs; .... .... .... .... 128
gz tPjq;fs;: Nrkpg;G kw;Wk; ePz;lfhy nfhLfld; epWtdq;fs; .... .... .... .... 129
mur gpizaq;fs; kPjhd tpisT tPjq;fs; .... .... .... .... 130
gpizaq;fspd; tifg;gb th;j;jf tq;fpfspd; fld;fSk; Kw;gzq;fSk; (fhy Kbtpy;) .... .... .... 131
tHj;jf tq;fpapdhy; jdpahh;Jiwf;F toq;fg;gl;l fld;fSk; Kw;gzq;fSk; .... .... .... .... 132

epjpj;Jiw nrayhw;wKk; Kiwik cWjpg;ghLk;

kj;jpa tq;fpapd; nrhj;Jf;fSk; nghWg;Gf;fSk; .... .... .... .... 133


th;j;jf tq;fpfspd; cs;ehl;L tq;fpj; njhopy; gphpTfspd; nrhj;Jf;fSk; nghWg;Gf;fSk; .... .... .... 134
tHj;jf tq;fpfspd; fiufle;j tq;fpj; njhopy; gphpTfspd; (f.f.t.fp) nrhj;Jf;fSk; nghWg;Gf;fSk; .... .... 135
epjpahw;wy;tha;e;j Fwpfhl;bfs; - tq;fpj;njhopy; ifj;njhopy; .... .... .... .... 136
epjpahw;wy;tha;e;j Fwpfhl;bfs; - chpkk;ngw;w tHj;jf tq;fpfs; .... .... .... .... 137
epjpahw;wy;tha;e;j Fwpfhl;bfs; - chpkk;ngw;w rpwg;gpay;Gtha;e;j tq;fpfs; .... .... .... .... 138
tq;fpay;yh epjpapay; epWtdq;fspd; nrhj;Jf;fSk; nghWg;Gf;fSk; .... .... .... .... 139
epjpahw;wy;tha;e;j Fwpfhl;bfs; - chpkk;ngw;w epjpf; fk;gdpfs; kw;Wk; rpwg;gpay;G tha;e;j
Fj;jiff; fk;gdpfs; Jiw .... .... .... .... 140
epjpahw;wy; tha;e;j Fwpfhl;bfs; - chpkk;ngw;w epjpf;fk;gdpfs; .... .... .... .... 141
epjpahw;wy; tha;e;j Fwpfhl;bfs; - rpwg;gpay;G tha;e;j Fj;jiff; fk;gdpfs; .... .... .... .... 142
itg;Gfis Vw;Fk; epWtdq;fspd; Nrkpg;G kw;Wk; epiyahd itg;Gf;fs; .... .... .... .... 143
fhg;GWjp eltbf;iffs; .... .... .... .... 144
gq;Fr; re;ij nrayhw;wk; .... .... .... .... 145
2019Mk; Mz;by; nfhOk;G gq;Fg; ghptHj;jidapy; gl;bayplg;gl;l njhFjpf;fld;fs; .... .... .... 146
fld; toq;Fk; tq;fpfspdhy; toq;fg;gl;l nkhj;jg; gaph;r;nra;iff; fld;fs; (2019 jpnrk;gh; 31,y; cs;s epiyik) .... 147
Gjpa midj;ijAk; cs;slf;fpa fpuhkpaf; nfhLfld; jpl;lk; - Jiz czTg; gaph;fSf;F fld; toq;Fk;
Jiz czTg;gapu;fSf;F fld; toq;Fk; tq;fpfspdhy; toq;fg;gl;l fld;fs; (2019 jpnrk;gh; 31,y; cs;s epiyik) 148
gaph;f; fhg;GWjp epfo;r;rpj; jpl;lj;jpd; njhopw;ghLfs; - ney; Jiw (2019 jpnrk;gh; 31,y; cs;s epiyik) .... 149
khtl;l $l;LwT fpuhkpa tq;fpfspdJ itg;Gf;fSk; Kw;gzq;fSk; (2010-2018)
kw;Wk; 2018Mk; Mz;bw;fhd khtl;l mbg;gilapyhd tifg;gLj;jy;fs; .... .... .... .... 150
khtl;l $l;LwT fpuhkpa tq;fpfspdJ rq;fq;fspd; (2010-2018) itg;Gf;fSk; Kw;gzq;fSk; kw;Wk;
Kw;gzq;fSk; 2018Mk; Mz;bw;fhd khtl;l mbg;gilapyhd tifg;gLj;jy;fs; .... .... .... .... 151
rpwg;G Gs;sptpgutpay; gpd;dpizg;G

1. cz;ikj;Jiw

Fbj;njhifAk; njhopw;gilAk; .... .... .... .... 1


Njrpa ntspaPL .... .... .... .... 2
tpiyfs; .... .... .... .... 3

2. ntspehl;Lj;Jiw

nrd;kjp epYit .... .... .... .... 4


xJf;Ffs;> nkhj;j ntspehl;L nrhj;Jf;fs;> ntspehl;L gLfld; kw;Wk; nryhtzp tPjq;fs; .... 5

3. ,iwj;Jiw

murpd; ,iwj; njhopw;ghLfs; .... .... .... .... 6


mur gLfld; .... .... .... .... 7

4. ehzaj;Jiw

ehza mstPL (M2) .... .... .... .... 8


tl;b tPjq;fs; .... .... .... .... 9

5. r%fg; nghUshjhu epiyikfs;

Efh;Nthh; epjp kw;Wk; r%fg; nghUshjhu mstPLfs; 1953-2003Æ04 mbg;gilapy;


,yq;ifapd; Kjd;ikr; r%fg; nghUshjhu Fwpfhl;bfs; .... .... 10
Efh;Nthh; epjp kw;Wk; r%fg; nghUshjhu mstPL-2003Æ04 mbg;gilapy; khfhz hPjpapyhd
Kjd;ik r%fg; nghUshjhuf; Fwpfhl;bfs; .... .... 11
FbapUg;ghsh; tUkhdk; kw;Wk; nrytpd mstPL-2016 mbg;gilapy; khfhz hPjpapyhd
Kjd;ik r%fg; nghUshjhu Fwpfhl;bfs; .... .... 12
FbapUg;ghsh; tUkhdk; kw;Wk; nrytpd mstPLfs; 2009Æ2010> 2012Æ13 kw;Wk; 2016 mbg;gilapyhd Jiw
hPjpahd Kf;fpa r%fg; nghUshjhu Fwpfhl;bfs; .... .... 13

Gs;sptpgug; ml;ltizfs; kPjhd tiutpyf;fzq;fSk; tpsf;ff; Fwpg;Gf;fSk;

1. tpgur; Nrh;fi
; fiaf; fhy mbg;gilapy; epiwT nra;Ak; Kaw;rpfspd; nghUl;L> rpy ml;ltizfspy; jw;fhypf vz;
njhiffs; Nrh;f;fg;gl;Ls;sd.

2. rpy ml;ltizfspy; cs;s vz; njhiffspy; ,Wjp vz;zhdJ mzpjj ; hfTs;s KO vz;zpwF; kl;lj;jl;lg;gl;Ls;sJ. vdNt
fhl;lg;gl;l nkhj;jj; njhiffSf;Fk; mk;nkhj;jq;fspd; $WfspdJ $l;Lj; njhiff;Fk; ,ilNa rpW NtWghLfs; ,Uf;ff;$Lk;.

3. fhl;lg;gl;Ls;s vz; njhiffSf;Fk;> Kd;G ntspaplg;gl;l vz; njhiffSf;Fk; ,ilNa NtWghL ,Ug;gpd;> mJ
vz; njhiffs; jpUj;jpaikf;fg;gl;l fhuzj;jhy; Vw;gl;ljhFk;.

4. milg;Gf;Fwpf;Fs; fhl;lg;gl;Ls;s ngWkjpfs; vjph;kiwg; ngWjpfisf; Fwpf;Fk;.

5. gpd;tUk; milahsq;fs; ml;ltizfspy; ifahsg;gl;Ls;sd.

... = kpfr; rpwpaJ


- = ahJk; ,y;iy
tp.fp = tpguk; fpilf;ftpy;iy
Nt.v.F., = NtW vq;Fk; Fwpg;gplg;glhjJ
Nt.v.g., = NtW vq;Fk; gFg;gha;T nra;ag;glhjJ
Nt.,.c., = NtW ,lj;jpy; cs;slf;fg;glhjJ
njhFjp II

gf;fk;

gFjp II

,yq;if kj;jpa tq;fpapd; fzf;FfSk; njhopw;ghLfSk; 1-149

gFjp III
Mz;Lg;gFjpapy; murhq;fj;jpdhYk; ehzar;rigapdhYk; ,yq;if kj;jpa tq;fp
kw;Wk; tq;fpj;njhopy; epWtdq;fspd; eilKiwfs; kw;Wk; njhopw;ghLfs; njhlHghf 1-169
Nkw;nfhs;sg;gl;l epUthf topKiwfs;

gFjp IV

2019Mk; Mz;bd; ,yq;if kj;jpa tq;fpapdJk; ,yq;ifapYs;s tq;fpj;njhopy;


1
epWtdq;fspdJk; nraw;ghLfs; kw;Wk; njhopw;ghLfs; njhlh;ghd Kf;fpa rl;lthf;fq;fs;
gFjp I

You might also like