LEKCJA 1

Filozofia z elementami logiki.

Psychologia pozytywna- powrót do stoicyzmu i filozofii życia, cnota i szczęście

opracowane od strony psychologii, człowiek radzący sobie z przeciwnościami.

Geneza filozofii. Filozofia a nauki ścisłe:

Filozofia- umiłowanie mądrości. Mówi o krytycznej postawie wobec świata. Staje się
obserwatorem świata oraz samego siebie. Nauka jest po to, aby wyjaśniać, przewidywać.
Kwestionowanie nie jest celem samym w sobie.
Początkowa filozofia jest skupiona na problemach świata i przyrody, szuka wyjaśnień
świata, siebie:
-umiłowanie mądrości
-filozof jest obserwatorem, który ma głębszy światopogląd
-Grecja
-próba dostrzeżenia tego, co się dzieje wewnątrz człowieka
Zadanie filozofii- próba poznania siebie. Cechuje się samoświadomością.
Np.: Jeśli człowiek skoczy z dachu inaczej na to spojrzy patolog, inaczej psycholog, inaczej
filozof itd. Nauki się dopełniają, ale nie zadają tych samych pytań. Żadna nauka nie zrozumie
tego w 100%.
Faza dogmatyczna vs faza krytyczna- odrzucenie założeń koncepcji rodzi nowy sposób
widzenia.
Np.: całe życie jestem w swoim pokoju, nie mam kontaktu z nikim i nagle ktoś robi dziurę w
ścianie- zmiana.

Metafizyczne residuum- Pozostałość po czymś, spuścizna. Coś czego nie da się opisać
badaniami naukowymi lub empirycznymi. Nie dająca się sprawdzić do wymiaru
empirycznego. Jest to filozoficzne “coś więcej”. Zakładamy, że w człowieku może wystąpić
coś nowego:
-różne próby dotyczące odpowiedzi na to samo pytanie.
-spójność koncepcji – nie zawsze.
Zagadnienia:

Filozofia- termin, czym jest nauka doświadczalna (empiryczna) i formalna/nieformalna. Nie

można odwoływać się do doświadczenia. Nie jest nauką formalną.
Zajmuje się systematycznym i krytycznym rozważaniem na temat podstawowych
problemów i idei, dążącym do poznania ich istoty, a także do całościowego zrozumienia
świata.
Filozofia jako typ nauki- jest szukaniem, innym typem wiedzy. Jest antropotechniką.
Zajmuję się tym jakie są typy bytu w świecie i jakim bytem jest człowiek -
niejednoznacznym.

Filozofia nauki- dział filozofii zajmujący się badaniem podstaw nauki.

Filozofia polityki- refleksje dotyczące tego jak powinien wyglądać ustrój, jaki system
władzy jest doskonały, jakie są relacje między jednostką, a społeczeństwem, jakiemu
procesowi podlega władza (alienacja) itd.
Antropologia- nauka o człowieku jako jednostce. Bierze pod uwagę odmienności kulturowe
itd.
Kosmologia-dział filozofii rozpatrujący świat materialny w świetle jego ostatecznych
przyczyn.
Epistemologia- poznania, nauka o poznaniu.
Logika/ metodologia- nauka o poprawności wnioskowej/ nauka o metodach stosowanych w
badaniach naukowych.
Etyka- normatywna, mówi o tym jak powinno być (charakter filozoficzny), opisowa, mówi
o tym, jak jest (charakter naukowy).
Estetyka- teoria piękna, czy piękno jest uniwersalne, czy sztuka może kierować się do
czegoś innego niż piękno itd.
Aksjologia- zajmuje się wartościami, czy są obiektywne i niezależne od ludzi, czy są
tworzone przez człowieka itd.
Ontologia- nauka o bycie i jego formach, zasadnicze pytanie, co istnieje?”
Epistemologia- dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a
rzeczywistością.
Tales z Miletu:

Pierwszy filozof. Grecki cud. Pierwszy astronom, myśliciel, matematyk.

Nowa formacja umysłowa - wolność w szukaniu.
Przyczyną powstania jego filozofii było poznawanie obcych kultur (podróże).
Grecy (dzieci) uczyli się od Egiptu (dorośli).
Tales zadaje pytanie: Co jest pra (początek), co jest przed?
Wszystko ma duszę. Woda jako określenie prasubstancji. Może mieć charakter lotny, stały
oraz ciekły.
Przed Talesem było 7 mędrców (prafilozofowie, tezy mądrościowe).
Chaos po grecku- pusta przestrzeń.
Tales twierdzi:
-musi być jakaś pierwsza zasada.
-wszystko ma duszę (myśl filozoficzna, w mitologii – impuls).
1 zasada/teza: Woda (zasada arché), wilgotna substancja, z której wszystko powstaje, do
której wszystko się sprowadza, jest fundamentem. Wszystko co się rusza- żyje np. woda.
2 zasada/teza: Magnes posiada duszę.
3 zasada/teza: Wszystko jest pełne bogów.
4 zasada/teza: Dusze są nieśmiertelne

Anaksymander z Miletu:

Nie zgadzał się z Talesem. Jak wyjaśnić wszystko na podstawie wody skoro jest jeszcze
powietrze, ogień i ziemia.

Terminy jakich używał:

Kres- Jedna rzecz wszystko łączy. Wszystko jest ograniczone. Twierdzi, że początek świata
zaczęło coś, co jest nieograniczone.
Apeiron- “bezgraniczne”, „nieskończone”, to, co nie ma granicy, prasubstancja.
Metoda negatywna- poprzez negowanie tego, co znane, poznaje to, co nieznane.
Omnis determinatio est negatio- opisanie przez to, czym to nie jest. Każda próba definicji
jest wykluczeniem tego czym ta rzecz nie jest. Książka nie jest żelazkiem. Myśl późniejszych
filozofów.
Paradygmat- wzorzec, perspektywa:
-mentalistyczny (Kartezjusz)- czyli umysł, wychodzę od siebie i swojej świadomości,
wszystko, co jest- jest z mojej świadomości, świadomość jest pierwotna, przedstawienie
świata we własnej świadomości.
-lingwistyczny- język jest pierwszy, granica języka jest granicą mojego świata. Język jest
kluczowy, myśli dokonuje się w języku.
-ontologiczny- ogólna perspektywa, umożliwia dotarcie do rzeczywistości, świat niezależny
od świadomości poznającego.
Stanowisko postmodernistyczne- każde stanowisko na temat świata jest dobre.