Notatki | Katarzynka
Psychologia
zdrowia
Behawioralne i poznawcze
uwarunkowania zdrowia
a) Behawioralne uwarunkowania:
- styl życia,
- zachowanie,
- nawyki,
Mają związek ze zdrowiem.
Zachowania mające wpływ na zdrowie
dzielimy na prozdrowotne i
antyzdrowotne.
Zachowania prozdrowotne są
zachowaniami wpływającymi pozytywnie
na zdrowie, np. zdrowe odżywianie,
aktywność fizyczna, mycie zębów, 8-
godzinny sen.
Zachowania antyzdrowotne to
zachowania negatywnie wpływające na
zdrowie, np. palenie papierosów, picie
alkoholu.
Zachowania mogą być nawykowe,
reaktywne i intencjonalne (świadome lub
nie, ale samodzielne).
Te zachowania mogą mieć wpływ
bezpośredni lub pośredni na zdrowie,
mogą też mieć skutki odroczone w czasie
lub natychmiastowe.
Zdrowie i choroba a
stres
1. Osobowość odporna –
tzw. Silna
Osobowość silna immunologicznie H.
Drehera
Koncepcja, według której nie tylko
genetyka ma wpływ na zdrowie, ale też
pomoc umysłu w zachowaniu zdrowia.
Czynniki natury psychologicznej mają
swoje odzwierciedlenie nawet w
parametrach krwi, przewodzenia impulsów
nerwowych. Zajmuje się tym
psychoneuroimmunologia.
Które aspekty umysłu są lecznicze?
Solomon uwzględnił 7 cech, ważnych z
punktu widzenia odporności, do których
zaliczył:
• bycie w kontakcie z psychicznymi i
cielesnymi potrzebami,
• zdolność do zaspokojenia tych potrzeb
poprzez asertywne działanie,
• posiadanie umiejętności radzenia sobie,
włączając w to poczucie kontroli,
• wyrażanie emocji, w tym negatywnych,
• bycie skłonnym do proszenia o
wsparcie i przyjmowania go od bliskich,
• posiadanie poczucia sensu i celu w
życiu,
• zdolność do odczuwania przyjemności i
zabawy.
Czym charakteryzuje się osobowość silna
immunologicznie?
„(…) jest zdolna znaleźć radość i sens, a
nawet zachować zdrowie, kiedy życie
stawia ją wobec najtrudniejszych wyzwań.
Osobowość silna immunologicznie
przezwycięża stresujące wydarzenia nie z
negacją (zaprzeczeniem), ale z akceptacją,
elastycznością i chęcią do nauki oraz
rozwoju (…)”. Dreher.
Osobowość silną immunologicznie posiada
człowiek, który sytuację stresującą bądź
kryzys postrzega jako okazję do rozwoju,
nie negując jej; cechuje go ponadto
1

elastyczność oraz duże zdolności
adaptacyjne do otoczenia i sytuacji
społecznych; potrafi na co dzień odnaleźć
radość
i sens życia.
Cechy silne immunologicznie to:
• czynnik ACE – rozpoznawanie,
uświadamianie i ekspresja stanów
emocjonalnych (the ACE Factor),
zauważyć (attend), połączyć (connect) oraz
wyrazić (express),
• zdolność do zwierzeń (the capacity to
confide),
• siła charakteru (hardiness),
• asertywność (assertiveness),
• zaufanie afiliacyjne (affiliative trust),
• zdrowe pomaganie (healthy helping),
• złożoność Ja (self-complexity)
Na czynnik ACE składają się z trzy
procesy (etapy):
• zdolności uważnego słuchania swojego
organizmu i sygnałów ciała/umysłu
(zauważyć, attend),
• zdolności do uświadamiania sobie i
rozumienia tych sygnałów w kontekście
swojego życia (pracy, rodziny,
związku) i aktualnych sytuacji
życiowych (np. stresującego dnia,
problemów) (połączyć, connect),
• zdolności dokonania w związku z tymi
sygnałami koniecznych zmian poprzez
odpowiednią ekspresję emocji lub
ekspresyjne działanie mające na celu
pozytywną zmianę, np. uniknięcie stresu
(wyrazić, Express)
Powiązania z uważnością (Kabbat-Zinn),
wykazuje wiele cech zbieżnych również z
pojęciem inteligencji emocjonalnej
opisanej, m. in. przez Golemana - zdolność
kierowania własnymi emocjami.
2. Stres psychologiczny
Na szkodliwe bodźce nasz organizm
reaguje systemem GAS – Ogólnym
Notatki | Katarzynka
Zespołem Adaptacyjnym, na który składają
się kolejne stadia:
 Stadium reakcji alarmowej,
 Stadium odporności,
 Stadium wyczerpania.
Poznawczo-transakcyjny paradygmat
stresu
W relacji z otoczeniem ciągle ma miejsce
transakcja, polegająca na ocenie
poznawczej podmiotu, która ma charakter
ciągłego procesu.
Relacja może być postrzegana jako:
 Nie mająca znaczenia,
 Sprzyjająco-pozytywna,
 Stresująca.
Ta ostatnia może podlegać kryterium:
krzywdy/straty, zagrożenia lub
wyzwania.
Stres rozpatrujemy na trzech
płaszczyznach: stres psychologiczny, stres
społeczny, stres fizjologiczny
(biologiczny).
Jako specyficzną aktywność w reakcji na
stres organizm wykształcił – radzenie
sobie.
Radzenie sobie to stale zmieniające się
poznawcze i behawioralne wysiłki mające
na celu uporanie się z określonymi
zewnętrznymi i wewnętrznymi
wymaganiami, ocenianymi przez osobę
jako obciążające lub przekraczające jej
zasoby.
Ma ono dwie funkcje:
 Instrumentalna, zadaniowa,
zorientowana na problem – polega na
poprawie niekorzystnej relacji
wymagań do możliwości.
 Samoregulacja emocji – obniżanie
przykrego napięcia i łagodzeniu innych
negatywnych stanów emocjonalnych.
2

Wyróżniamy różne kierunki radzenia
sobie:
 Reaktywne radzenie sobie –
radzenie sobie z obecną sytuacją,
 Antycypacyjne radzenie sobie –
przygotowanie na nieuchronnie
zbliżające się wydarzenie,
 Proaktywne radzenie sobie –
zapobieganie i zmniejszanie
oddziaływania stresów z
wyprzedzeniem,
 Prewencyjne radzenie sobie –
gromadzenie zasobów mogących
pomóc w poradzeniu sobie ze
stresorami w przyszłości.
3. Psychologiczno-
społeczny kontekst
zdrowia i choroby
Zasoby i deficyty odpornościowe to
cechy organizmu mające znaczenie dla
zdrowia i choroby.
a) Wśród zasobów wyróżnimy:
 Właściwości jednostki (biologiczne,
psychologiczne i interspersonalne),
 Właściwości sieci społecznych (typ
więzi, grupy odniesienia),
 Grupy wsparcia,
 Cechy środowiska fizycznego,
przyrodniczego, cywilizacyjnego.
Pozwalają one unikać stresorów,
usprawnić proces radzenia sobie i
zapobiegania chronicznemu stanowi stresu,
bezpośrednio wpływać na zdrowie.
b) Wśród deficytów wyróżnimy:
 Wszelkie słabości układu
odpornościowego – wrodzone lub
nabyte wady,
 Wszelkie wady innych układów.
Notatki | Katarzynka
Najbardziej rozbudowaną grupą zasobów
są cechy psychiczne jednostki. Są one
potencjałami zdrowia albo zdolnością
zdrowotną. Są to:
 Temperament,
 Cechy struktury JA,
 Poczucie koherencji,
 Kompetencje życiowe,
 Kompetencje poznawcze,
 Kompetencje emocjonalne w ramach
osobistych i społecznych,
 Umiejętności społeczne i
interpersonalne.
Wsparcie społeczne jako zasób w
zdrowiu i chorobie
Wsparcie społeczne znajduje się na
pograniczu zasobów osobistych i
społecznych. To rodzaj intencji,
motywacji, aktywności skierowanej na
udzielanie pomocy.
Strukturalnie są to obiektywnie istniejące i
dostępne sieci społeczne, które wyróżniają
się tym, że przez fakt istnienia więzi,
kontaktów społecznych, przynależności
pełnią funkcję pomocną wobec osób w
trudnej sytuacji.
Te sieci społeczne to źródła wsparcia,
naturalne lub sformalizowane.
Wsparcie dzielimy na:
 Wsparcie emocjonalne – gdy w
trakcie wsparcia przekazuje się emocje
podtrzymujące, uspokajające,
odzwierciedlające troskę.
 Wsparcie poznawcze – sprzyja
lepszemu zrozumieniu i odnalezieniu
się w sytuacji.
 Wsparcie instrumentalne – udzielane
porady, proponowane sposoby
3

postępowania dla wyjścia z sytuacji,
formowanie zachowań.
 Wsparcie rzeczowe (materialne) –
pomoc materialna, rzeczowa i
finansowa. Zaopatrywanie w leki,
jedzenie, czy środki do życia.
 Wsparcie duchowe – pomoc
świadczona w sytuacjach lęku przed
śmiercią, strategia duchowego radzenia
sobie ze stresem choroby czy
cierpienia.
Wsparcie dzielimy na trzy typy ze względu
na jego funkcjonowanie:
 Wsparcie spostrzegane – efekt
działania sieci wspierających i
zdobytego doświadczenia, wynika z
wiedzy człowieka o tym gdzie i u kogo
uzyska pomoc w razie potrzeby.
 Wsparcie otrzymywane – faktycznie
otrzymywana pomoc.
 Mobilizacja i poszukiwanie wsparcia
– to dobrze rozwinięte potrzeby
wsparcia i umiejętne ich ujawnianie.
Psycholog w medycynie
Choroby krążenia
Osoby z chorobami krążenia to często
osoby podejmujące wyzwania i stres,
bardzo aktywne zawodowo.
Charakteryzują się typem osobowości A,
WZA (wzór zachowania A), zachowanie
typu A – typ osobowości,
charakteryzującej się wysokim poziomem
stresu, wywołanym presją czasu,
tendencją do zachowań rywalizacyjnych,
wysokim poziomem ambicji,
agresywnością i wrogością wobec innych.
Osoba WZA bierze na siebie za dużą
odpowiedzialność. Osoba z WZA
Notatki | Katarzynka
postrzega otoczenie jako zagrażające i żyje
w nieustannej reakcji alarmowej (fazie
stresu).
Często występuje także niezdrowa dieta
oraz palenie papierosów. Pojawia się
jedzenie w biegu.
Zadanie psychologa jest szczególnie
ważne, ponieważ mamy do czynienia z
dużym stresem. Również psycholog i
terapeuta pojawiają się po zawale, by
wzmocnić poczucie bezpieczeństwa u
takiego pacjenta. Uczestniczą w
rehabilitacji poszpitalnej.
Choroby nowotworowe
Choroby nowotworowe wywoływane są
poprzez onkogeny oraz inne czynniki,
takie np. jak spożywane jedzenie, używki,
ekspozycja na promienie UV. Ważnym
ogniwem jest mechanizm
psychoneuroimmunologiczny. Jeśli
mamy do czynienia z silnym
immunologicznie organizmem, ryzyko
zachorowania spada. Komórki NK
trzymają komórki nowotworowe w normie.
Może towarzyszyć wzór zachowania C,
czyli osoby spokojne, konwencjonalne, na
stres i niepowodzenia reagujące
bezsilnością, beznadziejnością.
Psycholog towarzyszy na różnych etapach
choroby, której towarzyszą silne lęki,
niepewność. Także kancerofobia, która
utrudnia badanie się, odwiedzanie lekarzy,
diagnostykę.
Wyróżniamy fazy w reakcji na chorobę:
a) Faza I: zaprzeczanie i bunt,
depresja i załamanie, aż w końcu
akceptacja
b) Faza II: próba odzyskania kontroli
nad życiem,
4

c) Faza III: przystosowanie do
sytuacji życiowej.
Także potrzebny jest psycholog, gdy chory
doznał na skutek leczenie chirurgicznego
jakichś oszpeceń, a przez chemio- i
radioterapię doznają skutków ubocznych.
Wiele na etapie leczenia zmienia obraz
własnej choroby, który musi być jak
najbardziej kompletny.
Reakcje w późniejszych fazach choroby
mogą być różne i skrajne. Ruminacja to
ciągłe myślenie o chorobie i rozważanie
opcji, które negatywnie wpływa na
samopoczucie. Zaś bagatelizowanie
wiązało się z lepszym przystosowaniem
do choroby.
Strategie radzenia sobie z chorobą
nowotworową:
 Stoicka akceptacja,
 Pozytywne unikanie, zaprzeczenie,
 Bezradność i beznadziejność,
 Walka z chorobą, postawa ducha walki,
 Ruminacja i zaabsorbowanie lękowe.
Wzrost potraumatyczny – zjawisko
potraumatycznego zacieśniania się więzi,
doceniania życia.
Zadania psychologa w leczeniu
nowotworów:
 Edukacja prozdrowotna,
 Pomoc w akceptacji i niezrozumienia,
 Interwencja kryzysowa, wzbudzanie
nadziei,
 Wzmacnianie więzi z bliskimi, gdy
chory potrzebuje ich wsparcia,
 Uczenie obniżania napięć.
Częściej koszta samoakceptacji dotyczą
kobiet w wyniku norm społecznych
dotyczących atrakcyjności kobiet.
Notatki | Katarzynka
Psychologia prokreacji
To dział psychologii stosowanej,
przygotowujący do macierzyństwa i
ojcostwa, przeprowadzający przez
problemy prokreacyjne. Podejmuje też
temat funkcji seksualnych, stresów i napięć
związanych z przekwitaniem i menopauzą.
Dotyczy mechanizmów psychologicznych
w procesach płciowych, seksualnych i
rozrodczych.
Psychologia prokreacji zajmuje się:
 Problemami rozwoju seksualnego i
gotowości prokreacyjnej,
 Psychologicznymi
uwarunkowaniami niepłodności i
nieplanowanej bezdzietności,
 Opieką nad ciążami wysokiego
ryzyka,
 Opieką nad parami niepłodnymi –
leczenie, poszukiwanie alternatyw,
 Rozwojem świadomości
rodzicielskiej – postrzeganie
dziecka jako odrębnej istoty,
promocja zdrowia w ciąży, postawy
macierzyńskie i wychowawcze,
postawy ojców: obecnych,
uczestniczących, obserwujących,
 Psychoprofilaktyka porodu -
wsparcie okołoporodowe.
Typy doświadczania i zachowania
porodowego:
 Poród radosny – poród aktywny, z
poczuciem podmiotowości i
zaangażowania, po wszystkim
pozostaje uczucie satysfakcji i
zadowolenia, u osób o łagodnym
przebiegu porodu oraz związanych
z ciążą,
 Poród zadaniowy – u osób dobrze
przygotowanych, dużo czytających
o ciąży, chodzących na szkołę
rodzenia, do porodu
5

podchodzących jak do zadania, z
podejściem racjonalnym,
 Poród lękowy – u osób z dużym
niepokojem lub neurotycznością, z
towarzyszącymi atakami paniki, z
nastawieniem na własne odczucia i
z wyparciem wspomnień po akcji
porodowej,
 Poród psychicznie obojętny –
osoby niezaangażowane w poród,
traktujące go jako przykrą i
konieczną sytuację,
 Poród bierny – u osób negatywnie
nastawionych do porodu,
unikających aktywnego
uczestnictwa i wykonywania
poleceń personelu, ze
skłonnościami do przedłużania się
porodu.
Choroby skóry
Psychologia w dermatologii znajduje
zastosowanie w opiece nad pacjentami:
 Np. z trądzikiem, zmagającymi się
z dużymi kompleksami i czującymi
się nieatrakcyjnie,
 Np. z łuszczycą, gdzie jest podłoże
stresowe, psychosomatyczne.
Starość i starzenie się w
psychologii
Zmiany psychologiczne towarzyszące
starzeniu się zachodzą przede wszystkim w
zakresie procesów poznawczych; na
pierwszy plan wysuwa się obniżenie
sprawności procesów zapamiętywania i
przechowywania śladów pamięciowych,
zwłaszcza w odniesieniu do pamięci
bezpośredniej oraz mechanicznej.
Notatki | Katarzynka
Ponadto w obszarze zdolności
poznawczych widać wyraźny spadek
sprawności myślenia indukcyjnego,
wyobraźni przestrzennej i koordynacji
wzrokowo-ruchowej. Przy czym poziom
wiadomości, rozumowanie arytmetyczne
czy kompetencje werbalno-pojęciowe
pozostają w okresie starości na
niezmienionym poziomie. Innymi słowy,
inteligencja płynna, uwarunkowana
biologicznie i związana z procesem
przetwarzania informacji, ulega
znacznemu spadkowi w okresie starości,
co związane jest bezpośrednio z
pogorszeniem biologicznych funkcji
organizmu. Natomiast inteligencja
skrystalizowana, zależna od wpływów
społecznych, doświadczenia i procesów
uczenia się, pozostaje na względnie
niezmienionym poziomie
Szacuje się, że najpowszechniejszy typ
demencji – otępienie typu Alzheimera –
może dotyczyć około 6% osób w wieku
powyżej 65 lat i już 40% osób powyżej 85
lat.
Psychologiczne koncepcje rozwoju
człowieka podkreślają całożyciowy rozwój
jednostki. Okres starzenia się dopełnia cykl
życia i rozwoju człowieka. W myśl
koncepcji rozwoju psychospołecznego ego
Erika Eriksona (2000, 2002) starzejący się
człowiek staje w obliczu kryzysu
sprowadzającego się do opozycji:
integralność vs. rozpacz.
Pozytywne rozwiązanie kryzysu,
polegające na włączeniu różnych, często
sprzecznych, doświadczeń w całość obrazu
siebie i świata oraz dokonanie dodatniego
bilansu życia pozwala na nabycie
mądrości.
Czynnikami pozwalającymi jednostce
pozytywnie rozwiązać kryzys rozwojowy
okresu starości są autorefleksja i
retrospekcja.
6

Niebezpieczeństwo marginalizacji ludzi
starszych i ich przedmiotowego
traktowania wypływa nie tylko z tego, że
ich obraz w społeczeństwie jest
negatywny, lecz także z tego, że osoby
starsze mogą przyjmować etykiety
nadawane im przez społeczeństwo, a wraz
z nimi całe spektrum charakterystyk i
zachowań antyrozwojowych.
Przyjmowanie ról, które nie służą
rozwojowi w wieku senioralnym, obejmuje
m.in. zjawisko trwałego przyjmowania roli
chorego. Występujące powszechnie u osób
starszych choroby przewlekłe prowadzą do
przyjęcia (a często narzucania przez
otoczenie) roli chorego, a co za tym idzie –
wzmacniają bierność, wycofanie się z
aktywności i zależność oraz redukują
zakres potrzeb i celów osobistych.
Psychoedukacja i prewencja w tym
zakresie stanowią wyzwanie dla całego
społeczeństwa.
Pacjent chory terminalnie,
umieranie i śmierć
Śmierć (exitus letalis) – stan
charakteryzujący się ustaniem oznak życia,
spowodowany nieodwracalnym
zachwianiem równowagi funkcjonalnej.
Poza śmiercią całego organizmu można
wyróżnić też śmierć poszczególnych
organów.
Przez stulecia obowiązywała tradycyjna
definicja śmierci, która mówiła o ostatnim
oddechu, ostatnim uderzeniu serca i
ustaniu ciepłoty ciała.
Nowa, zmodyfikowana definicja śmierci
mówi o śmierci stwierdzonej przy śmierci
całego mózgu. Śmierć pnia mózgu
implikuje śmierć mózgu.
Notatki | Katarzynka
Umieranie
Umieranie jest dłuższym procesem,
którego nie da się zredukować do jednej
chwili.
Etapy umierania:
1. Agonia, na którą składają się:
 życie zredukowane – osłabienie
fizjologicznych czynności podstawowych
układów.
 życie minimalne – dalsze zmniejszanie
przejawów życia.
 śmierć pozorna – okres życia
minimalnego stwarzającego pozory
śmierci.
2. Śmierć kliniczna – ustanie
czynności podstawowych układów
3. Okres letalny – w którym
równolegle występują dwa stany:
- życie pośrednie,
- śmierć biologiczna.
Rodzaje śmierci:
Ze względu na przyczynę:
a) Śmierć fizjologiczna – na skutek
procesów starzenia się,
b) Śmierć wskutek choroby,
c) Śmierć gwałtowna – na skutek
urazu, wypadku,
Ze względu na szybkość procesu:
d) Śmierć powolna,
e) Śmierć nagła.
W zależności od wyników sekcji zwłok:
f) Śmierć nie powodująca zmian
anatomicznych,
g) Śmierć powodująca zmiany
anatomiczne.
Znamiona śmierci:
7

- znamiona niepewne: brak oddechu, tętna,
bladość powłok,
- znamiona pewne: plamy opadowe (róże
cmentarne), zmiany gałki ocznej (po
śmierci rogówka i spojówka matowieją,
gałka oczna wiotczeje i zapada się do
oczodołu), zeszkieletowanie, stężenie
pośmiertne, oziębienie zwłok, rozkład
pośmiertny.
Psychologiczny wymiar
procesu umierania:
Trzy kategorie procesu:
1. Za moment umierania uznaje się
uznanie choroby za nieuleczalną,
2. Towarzyszy temu świadomość
zbliżającej się śmierci,
3. Świadomość ta zmienia
świadomość chorego i rodziny.
Umieranie to proces nie tylko
biologiczny, ale też społeczny,
psychologiczny, kulturowy.
Śmierć psychologiczna składa się z:
 Śmierci fenomenologicznej
(osobowościowej, jednostkowej)
 Śmierci społecznej (utrata więzi
interpersonalnych)
 Społecznego ożywienia
(odrzucenie myśli o rzeczywistej
śmierci)
 Tanatomimezy (udawanej śmierci)
Kastenbaum i Aisenberg wyróżnili 4
reakcje na zbliżającą się śmierć:
1. Przezwyciężanie – odwołanie do
nieśmiertelności, idei wieczności i
raju, spotkania z najbliższymi.
2. Uczestniczenie – gdy pacjent
aktywnie angażuje się w
przygotowywanie do śmierci,
realizowanie potrzeb.
Notatki | Katarzynka
3. Obawa i lęk przed cierpieniem,
bólem, poniżającym procesem
umierania.
4. Żal traktowany jako pogodzenie się
ze śmiercią.
Fazy psychicznego umierania wg
Elisabeth Kubler-Ross (szkoła
cykliczna)
 Gniew,
 Depresja,
 Zaprzeczenie,
 Pertraktacje,
 Akceptacja śmierci.
Jeśli człowiek widział swoje życie jako
wartościowe, przyjmie śmierć spokojniej
niż ten, który czuł bezsens.
Pattison wyróżnia:
a) Fazę kryzysu – panika, bezradność,
b) Fazę życia-umierania – osłabienie
więzi, połączenie beznadziei z
nadzieją, słabnięcie,
c) Fazę terminalną – spojrzenie w
głąb siebie, akceptacja losu.
Rozumienie śmierci przez dzieci:
- wiązanie śmierci z bezruchem,
- wiązanie śmierci z funkcjonowaniem,
- rozróżnianie śmierci i snu,
- pojęcie nieodwracalności śmierci i lęk
przed nią,
- W wieku lat 8-9: kształtowanie się obrazu
śmierci i regulacja.
Żałoba:
- Normalny przebieg,
- Patologiczny przebieg.
Zagadnienia związane ze śmiercią:
8
 Notatki | Katarzynka

 Ortotanazja, identyczni genetycznie (są bliźniętami

 Eutanazja. homozygotycznymi, jednojajowymi).

 Przeszczep ksenogeniczny
Transplantacje
Transplantacje – przeszczepianie organu,
tkanek z jednego ciała do innego ciała, w
całości lub częściowo.
Transplantat – tkanka lub narząd użyty do
transplantacji. Musi mieć genetyczną
zgodność z organizmem biorcy.
(ksenotransplatacja) - przeszczepia
się komórki, tkanki lub
narządy pomiędzy osobnikami
różnych gatunków. Tego typu
przeszczepy będzie można
wykonywać w niedalekiej
przyszłości - przekonują
naukowcy. Potencjalnie najlepszym
dawcą wydaje się świnia (ma
ona serca podobne do ludzkich, a
DNA świni jest w 94 proc. zgodne
z DNA człowieka).

Rodzaje przeszczepów: Warunki powodzenia

przeszczepu
 Przeszczep autogeniczny
(autotransplantacja) to przeszczep
 zgodność tkankowa,
własnych komórek lub tkanek, np.
 właściwy dobór dawcy i biorcy,
przeszczep skóry, komórek
 zastosowanie dobrego płynu
macierzystych, ścięgien lub przeszczep
prezerwacyjnego i metody prezerwacji
włosów.
dla transplantu,
 odpowiednie leczenie
Jest to najbezpieczniejszy rodzaj
immunosupresyjne,
przeszczepu, gwarantujący stuprocentowe
 umiejętność rozpoznania i leczenia
przyjęcie się komórek lub tkanek w
procesu odrzucania narządu przez
organizmie chorego (dzięki zgodnemu
organizm biorcy,
układowi antygenowemu).
 zapobieganie powikłaniom i ich
leczenie.
 Przeszczep allogeniczny -
przeszczepia się komórki, tkanki lub
Dawstwo – przekazywanie komórek,
narządy pobrane od innej osoby, która
tkanek i narządów ludzkich.
jest zgodna z chorym pod względem
antygenów (np. przeszczep nerki,
Zgoda domniemana – jeśli nie ma
wątroby, serca). Jednak po takim
sprzeciwu, oznacza to zgodę.
przeszczepie należy przyjmować leki
immunosupresyjne. Może dojść
Prawo określa warunki pobierania
również do powikłań na tle
narządów od osób martwych, żywych.
immunologicznym – np. choroby
przeszczep przeciwko gospodarzowi.

Komórki, tkanki i narządy najczęściej

pobiera się od zmarłego dawcy. 

 Przeszczep izogeniczny
(syngeniczny) - dawca i biorca są