Skala postaw – etapy przygotowania

1.Przygotowanie wstępnej listy twierdzeń, powinno być ich znacznie więcej niż zakładana
liczba w wersji ostatecznej , Np. jeśli skala ma składać się z 20 twierdzeń (najczęściej ok. tyle
zawiera ostateczna wersja), to wstępna wersja powinna mieć ok. 40 twierdzeń. W przypadku
ćwiczenia wystarczy 20 twierdzeń. Twierdzenia powinny dotyczyć wszystkich komponentów
postawy: emocjonalnego, poznawczego i behawioralnego. Twierdzenia mogą mieć formę
pozytywną (przychylne ustosunkowanie – emocje, opinie, zachowanie bądź nieprzychylne
przedmiotowi postawy).
2.Ustosunkowanie się do powyższych twierdzeń, polega na zaznaczeniu na skali co najmniej
pięciostopniowej stopnia zgody, skala może być szersza. Np.
1. całkowicie nie zgadzam się
2. nie zgadzam się
3. nie mam zdania
4. zgadzam się
5. całkowicie się zgadzam
Należy pamiętać, żeby przy obliczaniu wyników, w przypadku twierdzenia nieprzychylnego
trzeba odwrócić wartość podkreśloną przez osobę badaną na skali. Np.
Nie lubię mleka 1 2 3 4 5 przy zaznaczeniu przez badanego liczby 5 należy ja zamienić na
1
a w przypadku podkreślenia liczby 1 trzeba ją zamienić na liczbę 5 Czyli przekształcić skalę
zwierciadlanie: 1 na 5 a 5 na 1
2 na 4 a 4 na 2
3 pozostaje bez zmian

3.Należy przebadać odpowiednią liczę osób. W przypadku tego zadania, musi być
przebadanych co najmniej 12 osób.
4.Uzyskane wyniki należy wpisać do tabeli, przykład tabeli:

Numer twierdzenie twierdzenie twierdzenie twierdzenie 5 6 Suma

osoby 1 2 3 4 odpowiedzi

1
2
3
4
5

5. Należy wybrać do porównania wyniki 25% osób o najbardziej przychylnej postawie i 25%
osób o najmniej przychylnej postawie.
6. Obliczanie średnich odpowiedzi na poszczególne twierdzenia w grupie najbardziej
przychylnej i średnie odpowiedzi osób, które należą do najmniej przychylnych osób. Np.

Numer twierdzenie twierdzenie twierdzenie twierdzenie 5 6 Suma

osoby 1 2 3 4 odpowiedzi
najbardziej
przychylnej
1 3 5 4 4
2 3 5 4 4
3 2 5 4 1
4 2 1 4 1
średnia 2,5 4 4 3,3

Numer twierdzenie twierdzenie twierdzenie twierdzenie 5 6 Suma

Osoby 1 2 3 4 odpowiedzi
Najmniej
przychylnej

1 3 2 2 3
2 2 1 2 3
3 2 2 2 3
4 3 1 2 3
średnia 2,5 1,5 2 3

7. Obliczanie różnicy między średnimi i ustalenie kryterium istotności różnicy np. testem t
studenta, albo wybrania arbitralnego kryterium. W drugim przypadku należy ustalić, jakiej
wysokości różnicę należy uznać z istotną np. wartość kryterialna może wynosić 1,5 punkta.
Jeśli tyle wynosi różnica miedzy średnimi odpowiedzi na dane twierdzenie w grupie
przychylnej i nieprzychylnej, wtedy możemy uznać, że twierdzenie to różnicuje osoby
przychylne i nieprzychylne, zatem można je włączyć do ostatecznej wersji skali.

Średnie twierdzenie twierdzenie twierdzenie twierdzenie 5 6 Suma

odpowiedzi 1 2 3 4 odpowiedzi
najbardziej
przychylnej
grupy
średnia 2,5 4 4 3,3

Średnie twierdzenie twierdzenie twierdzenie twierdzenie 5 6 Suma

odpowiedzi 1 2 3 4 odpowiedzi
Najmniej
przychylnej
grupy
 średnia 2,5 1,5 2 3
Różnica
między 0 2,5 2 0
średnimi

Na tym przykładzie wyników istotne okazały się twierdzenia nr 2 i nr 3. Te twierdzenia

powinny znaleźć się na ostatecznej liście twierdzeń. Twierdzenie 1 i 4 nie spełnia kryterium
różnicy co najmniej 1,5 punkta.
8. Przygotowanie ostatecznej listy twierdzeń spełniających kryterium istotności. Preferowany
jest test istotności różnic, ale może też być kryterium arbitralne.

Lista
1
2
3