Ασκήσεις βιβλίου

Εισαγωγή στη Στατιστική και τις

Πιθανότητες

Κ. Ζαφειρόπουλος
Εκδόσεις Κριτική
Κεφάλαιο 1 - Ασκήσεις

1. Βρείτε το μέσο όρο, τη διάμεσο, την επικρατούσα τιμή, για τα παρακάτω

δείγματα
Α) 2,5,6,8,9
Β) 0,6,2,2,4,3,10
Γ) 5,6,6,6,8,5,20
Υπολογίστε επίσης τις διασπορές και τις τυπικές αποκλίσεις τους

2. Χρησιμοποιώντας τόσο τη θεωρητική προσέγγιση όσο και τον υπολογιστικά

ευκολότερο τύπο, υπολογίστε τις διασπορές για τα δείγματα:
Α) 2,4,4,6
Β) 0,2,4,10

3. Υπολογίστε τα στατιστικά που έχουν παρουσιαστεί σ’ αυτό το κεφάλαιο για τα

τέσσερα δείγματα που περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα. Κατασκευάστε το
θηκόγραμμα για το δείγμα Γ:
Α Β Γ Δ
1 1 2 2
2 1 2 2
2 1 2 4
4 3 3 4
7 4 4 4
8 5 5 5
11 6 8 7
7 9 7
10
Κεφάλαιο 2 - Ασκήσεις

1. Με πόσους τρόπους μπορούμε να τοποθετήσουμε 8 μπάλες σε τρία κουτιά

Α) έτσι ώστε κανένα κουτί να μην μείνει άδειο;
Β) έτσι ώστε το τρίτο κουτί να περιέχει μονό αριθμό από μπάλες;
Γ) έτσι ώστε κανένα κουτί να μην μείνει άδειο και το τελευταίο να έχει ζυγό
αριθμό από μπάλες;

2. Πόσες οκτάδες αποτελούμενες από 0 και 1 έχουν

Α) ακριβώς δύο μονάδες;
Β) ακριβώς έξι μηδενικά;
Γ) τουλάχιστον έξι μονάδες;

3. Θέλουμε να σχηματίσουμε μια επιτροπή 12 ατόμων επιλέγοντας άτομα από 10

άντρες και 8 γυναίκες υποψήφιους. Με πόσους τρόπους μπορούμε να
σχηματίσουμε μια τέτοια επιτροπή
Α) χωρίς να έχουμε κάποιον περιορισμό;
Β) η επιτροπή πρέπει να έχει 6 άντρες και 6 γυναίκες;
Γ) η επιτροπή πρέπει να έχει ζυγό αριθμό γυναικών;
Δ) οι γυναίκες στην επιτροπή πρέπει να είναι περισσότερες από τους άντρες;

4. Δίνονται οι αριθμοί 1,2,3,4,5,6,7. Πόσες μεταθέσεις μπορούν να σχηματιστούν;

Πόσες από αυτές ξεκινούν από 4; Πόσες από αυτές ξεκινούν από 4 και τελειώνουν
σε 5;

5. Οι πινακίδες αυτοκινήτων με λατινικούς χαρακτήρες αποτελούνται από 3

γράμματα και 4 αριθμούς. Πόσες πινακίδες μπορούν να δημιουργηθούν ώστε
Α) όλα τα γράμματα να είναι στην αρχή;
Β) δεν μπορεί να υπάρχουν δύο διαδοχικά γράμματα;
Γ) δεν υπάρχει κανένας περιορισμός;
6. Ένας συνδυασμός χρηματοκιβωτίου έχει 6 θέσεις και σε κάθε θέση μπορούν να
μπουν 10 ψηφία (από το 0 έως το 9).
Α) πόσοι κωδικοί μπορούν υπάρξουν;
Β) πόσοι κωδικοί έχουν μη επαναλαμβανόμενα ψηφία;

7. Με πόσους τρόπους μπορούμε να βάλουμε 12 όμοιες μπάλες σε 5 κουτιά;

Με πόσους τρόπους μπορούμε να βάλουμε τις μπάλες στα 5 κουτιά έτσι ώστε το
τελευταίο κουτί να μην είναι άδειο;

8. Έχετε 4 γράμματα και 4 φακέλους. Υπολογίστε με πόσους τρόπους μπορείτε να

βάλετε τα γράμματα στους φακέλους έτσι ώστε κανένα γράμμα να μην μπει στον
σωστό φάκελο.
Κεφάλαιο 3 - Ασκήσεις

1. Ένας συγκεκριμένος φοιτητής μπορεί να είναι στην ώρα του, ή να πάει πιο
νωρίς, ή πιο αργά, ή καθόλου στο μάθημά του. Η πιθανότητα να είναι
αργοπορημένος είναι 0,3. Η πιθανότητα να μην πάει ή να πάει αργοπορημένος
είναι 0,32.
1. Ποια είναι η πιθανότητα να μην πάει στο μάθημα.
2.Ποια η πιθανότητα να πάει πιο νωρίς στο μάθημα.

2. Ρίχνουμε ένα κανονικό ζάρι. Ποια είναι πιθανότητα να έρθει:

1. Η πλευρά 5.
2. Ένας ζυγός αριθμός.
3. Ένας πρώτος αριθμός.
4. Ένας μονός ή ένας ζυγός αριθμός.
5. Ένας μονός πρώτος αριθμός.
6. Ένας ζυγός πρώτος αριθμός.

3. Ρίχνουμε δύο κανονικά ζάρια και αθροίζουμε τα δύο νούμερα που έρχονται με
τις ρίψεις. Ποια είναι η πιθανότητα:
1. Το σύνολο των δύο ενδείξεων να είναι 10.
2. Το σύνολο να είναι 3.
3. Το σύνολο να είναι ζυγός αριθμός.
4. Το σύνολο να είναι πρώτος αριθμός.

4. Συνεχίζοντας στο Παράδειγμα 3.1 αυτού του Κεφαλαίου, απαντήστε στα

ερωτήματα:
1) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος επί πτυχίω φοιτητής να εξεταστεί
σε δύο τουλάχιστον μαθήματα.
2) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος επί πτυχίω φοιτητής να εξεταστεί
στο Α και σε ένα ακριβώς από τα μαθήματα Β και Γ.
5. Παίρνουμε τυχαία πέντε αριθμούς από τους 1, 2, …, 30, χωρίς
επανατοποθέτηση. Να βρεθεί η πιθανότητα:
1) Ο μικρότερος να είναι 8.
2) Ο μικρότερος να είναι το 3 και ο μεσαίος σε μέγεθος να είναι το 15.
3) Οι δύο να είναι περιττοί και οι τρεις άρτιοι.

6. Σε μια μεγάλη πανελλαδική έρευνα οι ερωτώμενοι ρωτήθηκαν αν συμφωνούν

με μια συγκεκριμένη άποψη. Τα αποτελέσματα δίνονται παρακάτω:
Διαφωνώ απόλυτα 35%
Διαφωνώ 25%
Ούτε διαφωνώ, ούτε συμφωνώ 15%
Συμφωνώ 10%
Συμφωνώ απόλυτα 15%.
Αν πάρουμε έναν ερωτώμενο στην τύχη ποια η πιθανότητα:
1) να μην συμφωνεί,
2) να διαφωνεί,
3) να έχει μη ουδέτερη στάση.
Κεφάλαιο 4 - Ασκήσεις

1. Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει τις ροές ψηφοφόρων ανάμεσα σε διαδοχικές

εκλογές για ένα δείγμα ψηφοφόρων. Περιγράφει δηλαδή πώς οι ψηφοφόροι
διατηρούν ή αλλάζουν ψήφο ανάμεσα σε διαδοχικές εκλογές.

Επόμενες εκλογές
Κόμμα Α Κόμμα Β Κόμμα Γ Κόμμα Δ
Προηγούμενες Κόμμα Α 0,38 0,02 0,01 0,01
εκλογές Κόμμα Β 0,03 0,28 0,01 0,00
Κόμμα Γ 0,00 0,00 0,09 0,02
Κόμμα Δ 0,02 0,02 0,01 0,10

Α) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος να ψηφίσει το

κόμμα Α στις επόμενες εκλογές με δεδομένο ότι έχει ψηφίσει το κόμμα Β στις
προηγούμενες.
Β) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος, αν έχει ψηφίσει το
κόμμα Γ στις προηγούμενες εκλογές, να ψηφίσει το κόμμα Α ή το Β στις
επόμενες.
Γ) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος να ψηφίσει κάποιο
από τα 2 μεγάλα κόμματα στις επόμενες εκλογές.

2. Στον πίνακα που δίνεται παρακάτω, παρουσιάζονται τα μερίδια αγοράς για 6

μάρκες κινητών τηλεφώνων. Για κάθε μάρκα δίνεται επίσης το ποσοστό
ελαττωματικών συσκευών της.
1) Ποια η πιθανότητα ένα κινητό που επιλέγεται τυχαία να είναι ελαττωματικό;
2) Αν είναι γνωστό ότι το κινητό που επιλέχτηκε είναι ελαττωματικό, ποια η
πιθανότητα να είναι μάρκας Τ6;
 Μερίδιο (ποσοστό) αγοράς Ποσοστό ελαττωματικών
Τ1 0,55 0,20
Τ2 0,20 0,12
Τ3 0,15 0,12
Τ4 0,06 0,08
Τ5 0,02 0,05
Τ6 0,02 0,05

3. Ο παρακάτω πίνακας περιγράφει τις ροές ψηφοφόρων ανάμεσα σε διαδοχικές

εκλογές για ένα δείγμα ψηφοφόρων. Περιγράφει δηλαδή πώς οι ψηφοφόροι
διατηρούν ή αλλάζουν ψήφο ανάμεσα σε διαδοχικές εκλογές.

Επόμενες εκλογές
Κόμμα Α Κόμμα Β Κόμμα Γ Κόμμα Δ
Προηγούμενες Κόμμα Α 4500 200 100 80
εκλογές Κόμμα Β 300 3000 60 50
Κόμμα Γ 50 100 1010 225
Κόμμα Δ 200 200 75 995
1) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος να ψηφίσει το
κόμμα Α στις επόμενες εκλογές με δεδομένο ότι έχει ψηφίσει το κόμμα Α
στις προηγούμενες.
2) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος, αν έχει ψηφίσει
το κόμμα Γ ή Δ στις προηγούμενες εκλογές, να ψηφίσει το κόμμα Α ή Β στις
επόμενες.
3) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος να ψηφίσει το
κόμμα Α στις επόμενες εκλογές με δεδομένο ότι δεν ψήφισε τα δύο
μικρότερα κόμματα στις προηγούμενες.
4) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ψηφοφόρος να ψηφίσει
κάποιο από τα 2 μεγάλα κόμματα στις επόμενες εκλογές.
4. Μια παραγωγική διαδικασία παράγει προϊόντα από τα οποία το 90% είναι σε
καλή κατάσταση, το 3% είναι λίγο ελαττωματικά και το 7% ελαττωματικά.
Υπάλληλοι ελέγχουν τα προϊόντα αλλά μπορούν να εντοπίσουν και να αποσύρουν
μόνο τα εντελώς ελαττωματικά από αυτά. Υπολογίστε τα ποσοστά των
προϊόντων που είναι σε καλή κατάσταση και αυτών που είναι ελαφρώς
ελαττωματικά, που τελικά καταλήγουν στην αγορά.

5. Ας συνεχίσουμε την προηγούμενη άσκηση. Τώρα θεωρείστε ότι δίνεται εγγύηση

ενός έτους για τα προς πώληση προϊόντα. Υποθέστε επίσης ότι ένα προϊόν που
είναι σε καλή κατάσταση παθαίνει βλάβη μέσα στον πρώτο χρόνο με πιθανότητα
0,01 ενώ ένα ελαφρώς ελαττωματικό παθαίνει βλάβη μέσα στον πρώτο χρόνο με
πιθανότητα 0,10. Υπολογίστε την πιθανότητα ένας πελάτης να προμηθευτεί
προϊόν που θα χαλάσει μέσα στον πρώτο χρόνο και άρα δικαιούται την εγγύηση.

6. Στις έρευνες κοινωνικής κινητικότητας που γίνονται με ερωτηματολόγιο,

μετριέται ποια είναι η κοινωνική τάξη του ερωτώμενου και ποια είναι η κοινωνική
τάξη του πατέρα του. Σχηματίζεται μετά ένας πίνακας ροών, ο οποίος περιγράφει
αν ο ερωτώμενος έχει μετακινηθεί από την κοινωνική τάξη στην οποία βρισκόταν
οι γονείς του. Ένας τέτοιος πίνακας είναι ο παρακάτω:

Κοιν. Τάξη Α Κοιν. Τάξη B Κοιν. Τάξη Γ

(ερωτώμενου) (ερωτώμενου) (ερωτώμενου)
Κοιν. Τάξη Α (πατέρα) 210 120 87
Κοιν. Τάξη Β (πατέρα) 150 190 35
Κοιν. Τάξη Γ (πατέρα) 100 150 180

Α) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ερωτώμενος να ανήκει στην τάξη Γ

όταν ο πατέρας του ανήκει στην Β.
Β) Ποια η πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος ερωτώμενος να μην ανήκει στην
τάξη του πατέρα του.
Γ) Είναι η κοινωνική τάξη του ερωτώμενου ανεξάρτητη από την κοινωνική τάξη
του πατέρα του;

7. Ένας μάνατζερ γνωρίζει, από έρευνες που έχουν γίνει, ότι τα μερίδια αγοράς
τριών εταιριών που κατασκευάζουν κρουασάν είναι: Α 60%, Β35%, Γ 5% (εκ των
προτέρων πιθανότητες). Ο μάνατζερ ενδιαφέρεται να προωθήσει το προϊόν Β. Στο
προϊόν αυτό αλλάζει η γεύση και η συσκευασία καθώς και το διαφημιστικό
μήνυμα. Από μετρήσεις που γίνονται φαίνεται ότι κάποιος ερωτώμενος που
αγοράζει γενικά το κρουασάν Α, θα αγόραζε το νέο κρουασάν Β με πιθανότητα
0,15. Για τους ερωτώμενους που γενικά αγοράζουν κρουασάν Β και Γ, οι
πιθανότητες να αγοράσουν το νέο κρουασάν Β είναι 0,87 και 0,28, αντίστοιχα.
Υπολογίστε τα νέα μερίδια αγοράς που θα προκύψουν, λαμβάνοντας υπόψη τις
νέες προτιμήσεις των καταναλωτών. Υπολογίστε δηλαδή τις εκ των υστέρων
πιθανότητες.
Κεφάλαιο 5- Ασκήσεις

1. Δίνεται η διακριτή τυχαία μεταβλητή Χ που μετρά τον αριθμό των μαθημάτων
που θα περάσει ένας επί πτυχίω φοιτητής στην εξεταστική. Η Χ κατανέμεται
σύμφωνα με την παρακάτω συνάρτηση πιθανότητας:

x୧ 0 1 2 3
P(x୧ ) 0,20 0,40 0,25 0,15

Α) Υπολογίστε την πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος φοιτητής να περάσει

μαθήματα.
Β) Υπολογίστε την πιθανότητα ένας τυχαία επιλεγμένος φοιτητής να περάσει 2
μαθήματα δεδομένου ότι θα περάσει μαθήματα.
Γ) Υπολογίστε τη μέση τιμή, τη διακύμανση και την τυπική απόκλιση της Χ.

2. Σε μια μεγάλη δημοσκόπηση ένα κόμμα συγκεντρώνει την προτίμηση του 5%

των ερωτώμενων. Σε ένα τυχαίο δείγμα 10 ερωτώμενων ποια είναι η πιθανότητα
Α) να έχουμε 2 υποστηριχτές του κόμματος;
Β) να βρούμε υποστηριχτές του κόμματος;
Γ) πόσους υποστηριχτές του κόμματος περιμένουμε να βρούμε;

3. Σε μια οικογένεια 11 παιδιών ποια η πιθανότητα να έχουμε περισσότερα αγόρια

από κορίτσια;

4. Σε μια μεγάλη δημοσκόπηση ένα κόμμα συγκεντρώνει την προτίμηση του 3%

των ερωτώμενων. Σε ένα τυχαίο δείγμα 100 ερωτώμενων ποια είναι η πιθανότητα
Α) να έχουμε 10 υποστηριχτές του κόμματος;
Β) πόσους υποστηριχτές του κόμματος περιμένουμε να βρούμε;
5. Ο αριθμός των λεωφορείων που περνούν από μία στάση κατά τη διάρκεια του
διαστήματος 12:00 με 12:30μμ. ακολουθεί την κατανομή Poisson με μέση τιμή
λ=6.
Α) Ποια η πιθανότητα να περάσουν 8 λεωφορεία κατά το συγκεκριμένο
διάστημα;
Β) Ποια η πιθανότητα να περάσουν συνολικά 8 λεωφορεία όταν γνωρίζουμε ότι
έχουν περάσει τουλάχιστον 5;

6. Σε ένα σούπερ μάρκετ η προσέλευση των πελατών στα ταμεία στο χρονικό
διάστημα 1:00-1:15μμ ακολουθεί την κατανομή Poisson με λ=7. Ποια η
πιθανότητα να προσέλθουν στα ταμεία περισσότεροι πελάτες από τη μέση τιμή
πελατών, κατά το χρονικό διάστημα 1:00-1:15 μμ;
Κεφάλαιο 6- Ασκήσεις

1. Υπολογίστε τις παρακάτω πιθανότητες για μια τυχαία μεταβλητή Ζ που

ακολουθεί την τυπική κανονική κατανομή
α. P(Z < 2,85)
β. P(Z > 2,85)
γ. P(Z > −1,66)
δ. P(−1,66 < ܼ < 2,85)
ε. P(Z < −2,25)
στ. P(Z > −2,25)
ζ. P(Z > 1,77)
η. P(−2,25 < Z < 1,77)

2. Οι πωλήσεις ψωμιών σε ένα φούρνο ακολουθούν την κανονική κατανομή με

μέση τιμή 90 ψωμιά την ημέρα και τυπική απόκλιση 5 ψωμιά. Υπολογίστε πόσα
ψωμιά θα πρέπει να ψήσει ο φούρνος ώστε να καλύψει τη ζήτηση όταν αυτή
βρίσκεται στο ανώτερο 3%.

3. Σε μία τάξη με αριθμό μαθητών ίσο με τον αριθμό των μαθητριών ο καθηγητής
ρίχνει ένα νόμισμα. Αν έρθει Κεφαλή εξετάζει μία μαθήτρια, ενώ αν έρθει
Γράμματα εξετάζει έναν μαθητή. Συνολικά στη διάρκεια τους εξαμήνου ρίχνει
1000 φορές το νόμισμα. Ποια η πιθανότητα
α. Να εξετάσει μαθήτρια τουλάχιστον 530 φορές.
β. Να εξετάσει μαθήτρια το πολύ 480 φορές.
γ. Να εξετάσει μαθήτρια ακριβώς 510 φορές.

4. Μια εταιρία που κατασκευάζει ηλεκτρονικά εξαρτήματα γνωρίζει ότι η

πιθανότητα να κατασκευάσει ελαττωματικό εξάρτημα είναι 6%. Γνωρίζοντας ότι
η κατασκευή κάθε εξαρτήματος είναι ανεξάρτητη από την κατασκευή ενός άλλου,
υποθέστε ότι η εταιρία κατασκευάζει συνολικά 2000 εξαρτήματα.
α. Ποιος είναι ο αναμενόμενος αριθμός των ελαττωματικών εξαρτημάτων;
(αναμενόμενη τιμή είναι η μέση τιμή)
β. Ποια είναι η τυπική απόκλιση του αριθμού των ελαττωματικών εξαρτημάτων;
γ. Ποια είναι η πιθανότητα να παραχθούν λιγότερα από 135 ελαττωματικά
εξαρτήματα;

5. Υποθέστε ότι το βάρος των ενήλικων ανδρών ακολουθεί την κανονική

κατανομή με τυπική απόκλιση 20 κιλά. Αν το 5% του πληθυσμού των ανδρών
είναι βαρύτερο από 100 κιλά, υπολογίστε τη μέση της τιμή του βάρους.

6. Υποθέστε ότι το ύψος X ακολουθεί την κανονική κατανομή με μέση τιμή 180cm.
Αν P(X > 200) = 0,025 ποια είναι η τυπική απόκλιση της Χ;

7. Το εισόδημα Χ των νοικοκυριών ακολουθεί την κανονική κατανομή

2
Χ~N(17000,5000 ). Αν το όριο φτώχιας οριστεί στις 7000 ποιο είναι το ποσοστό
των νοικοκυριών που ζει κάτω από το όριο φτώχιας;

8. Η βαθμολογία στις εξετάσεις ακολουθεί κανονική κατανομή με μέση τιμή 7 και

τυπική απόκλιση 0,8.
(α) Τι βαθμό πρέπει να πάρει ένα φοιτητής για να ανήκει στο 15% των
καλύτερων;
(β) Τι βαθμό πρέπει να πάρει για να ανήκει στο 22% των χειρότερων;
(γ) Ποιοι βαθμοί θα καθόριζαν τα όρια του διαστήματος που θα περιείχε το 65%
των κεντρικών-μεσαίων βαθμών;
(δ) βρείτε τις z-τιμές για τους βαθμούς 25, 56, 83.

9. Ένας φοιτητής έχει z-τιμή σε ένα τεστ ίση με -0,57. Τι σημαίνει αυτό για τον
φοιτητή σε σχέση με την υπόλοιπη τάξη του;
10. Βρείτε τις παρακάτω τιμές:
t ହ;଴,଴ଶହ
tଵହ;଴,଴ଶହ
t ଶ଴;଴,଴ଶହ
t ଷ଴;଴,଴ଶହ
t ସ଴;଴,଴ଶହ
tଵ଴଴;଴,଴ଶହ
z଴,ଽ଻ହ
Τι παρατηρείτε σχετικά με τις τιμές της t κατανομής και την τιμή της Ν(0,1);

11. Βρείτε τις παρακάτω τιμές:

χଶହ;଴,଴ହ , χଵ଴;଴,଴ହ
ଶ ଶ
, χଵହ;଴,଴ହ και χଶଶ଴;଴,଴ହ. Τι παρατηρείτε σχετικά με τις τιμές και τους
βαθμούς ελευθερίας;
Επίσης βρείτε τα Fହ,଻;଴,଴ହ και F଻,ହ;଴,ଽହ καθώς και το γινόμενό τους. Τι
παρατηρείτε για το γινόμενο; Τι χαρακτηριστικό έχουν οι βαθμοί ελευθερίας και οι
πιθανότητες στις δύο τιμές F;
Κεφάλαιο 7- Ασκήσεις

1. Μια εταιρία δημοσκοπήσεων έκανε πριν δύο μήνες μια έρευνα σε τυχαίο δείγμα
600 ατόμων και βρήκε ότι τα 170 από αυτά συμφωνούν με μια συγκεκριμένη
άποψη. Σήμερα επαναλαμβάνει την έρευνα σε τυχαίο δείγμα 500 ατόμων και
βρίσκει ότι τα 210 από αυτά έχουν τη συγκεκριμένη άποψη. Μπορείτε να
υπολογίσετε ένα 95% και ένα 90% διάστημα εμπιστοσύνης για τη διαφορά των
δύο αναλογιών και ποιο συμπέρασμα μπορείτε να βγάλετε για το αν έχει αλλάξει
το ποσοστό συμφωνίας με τη συγκεκριμένη άποψη μετά την πάροδο των δύο
μηνών;

2. Σε μια έρευνα με δομημένο ερωτηματολόγιο υπάρχει μια ερώτηση απλής

επιλογής (δηλαδή δέχεται μια απάντηση από κάθε ερωτώμενο):
«Ποιο από τα παρακάτω προϊόντα χρησιμοποιείτε;»
□ Χρησιμοποιώ το Α
□ Χρησιμοποιώ το Β
□ Χρησιμοποιώ το Γ
Οι απαντήσεις σε τυχαίο δείγμα n=1000 δίνονται παρακάτω

Α Β Γ
500 300 200

i) Υπολογίστε ένα 98% δ.ε. για το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιούν το
προϊόν Β.
ii) Χρησιμοποιώντας διάστημα εμπιστοσύνης για τη διαφορά δύο ποσοστών
μπορείτε να αποφανθείτε αν το ποσοστό αυτών που χρησιμοποιούν το προϊόν Β
διαφέρει από το ποσοστό αυτών που χρησιμοποιούν το προϊόν Γ;
iii) Ποια είναι η δειγματική διασπορά της δίτιμης μεταβλητής που μετρά πόσοι
χρησιμοποιούν το προϊόν Α;

3. Βρείτε ένα 95% δ.ε. για τη μέση τιμή της μεταβλητής Χ, χρησιμοποιώντας τα
δεδομένα από το παρακάτω τυχαίο δείγμα παρατηρήσεων της Χ:
 67 55 68 56 72 69 60 61 57 70

4. Βρείτε ένα 95% δ.ε. για τη μέση τιμή της μεταβλητής Χ, όταν γνωρίζουμε ότι
n=350
xത=42
s=9

5. Σε μια έρευνα συγκρίθηκαν δύο σχολεία ως προς τις επιδόσεις των μαθητών
τους. Πάρθηκαν δύο τυχαία δείγματα, ένα από κάθε σχολείο με μεγέθη n1=n2=200.
Υπολογίστηκαν οι μέσες επιδόσεις των μαθητών και οι τυπικές αποκλίσεις τους:
για το δείγμα του πρώτου σχολείου η μέση επίδοση ήταν 8,5 και η τυπική
απόκλιση 2, ενώ για το δεύτερο σχολείο η μέση επίδοση ήταν 8 και η τυπική
απόκλιση 1,5.
Α) Υπολογίστε ένα 95% δ.ε. για τη διαφορά των μέσων τιμών των επιδόσεων των
μαθητών των δύο σχολείων.
Β) Επαναλάβετε τη διαδικασία για n1=n2=15.

6. Ένα τυχαίο δείγμα 12 υπαλλήλων μιας εταιρίας μετρήθηκαν πριν ένα χρόνο με
ένα τεστ αποδοτικότητας και οι βαθμολογίες τους καταγράφηκαν. Στη συνέχεια οι
συγκεκριμένοι υπάλληλοι πέρασαν κάποια εκπαίδευση με σκοπό να βελτιωθεί η
αποδοτικότητά τους. Μετά ξανα-απάντησαν σε σχετικό τεστ και οι βαθμολογίες
τους καταγράφηκαν δίπλα στις παλιές βαθμολογίες, ώστε να μπορεί να γίνει
σύγκριση. Τα αποτελέσματα δίνονται παρακάτω:

Υπάλληλος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Βαθμολογία 56 67 34 76 60 67 55 69 70 55 55 61
πριν
Βαθμολογία 67 65 45 67 65 78 67 70 70 61 54 65
Μετά
 Χρησιμοποιώντας ένα 95% δ.ε. για τη διαφορά των μέσων τιμών
(παρατηρήσεις κατά ζεύγη) ελέγξτε αν διαφοροποιήθηκαν οι βαθμολογίες των
υπάλληλων.
Κεφάλαιο 8- Ασκήσεις

1. Θέλετε να δημιουργήσετε ένα πανελλαδικό δείγμα για μια δημοσκόπηση.

Α) Ποια μέθοδος δειγματοληψίας θεωρείται η καταλληλότερη;

Β) Αν χρησιμοποιούσατε α.τ.δ., ποιο θα ήταν το μέγεθος του δείγματος ώστε να

έχετε μέγιστο σφάλμα εκτίμησης e=4,5%;

2. Έχοντας τη λίστα με τα μέλη ενός επαγγελματικού συλλόγου, οργανώστε μια

αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία, γνωρίζοντας ότι το μέγεθος της
λίστας είναι Ν=3150, το μέγεθος του συνολικού επιθυμητού δείγματος είναι
n=450, και υπάρχουν 2 στρώματα με αναλογία 2:1.

Α) Αν οι τυπικές αποκλίσεις στις α.τ.δ. που εφαρμόζουμε ως τελικά στάδια της

διαδικασίας στη στρωματοποιημένη δειγματοληψία, για τα δύο στρώματα είναι
αντίστοιχα 4 και 6, ποιο είναι το τυπικό σφάλμα της στρωματοποιημένης
δειγματοληψίας;

Β) Αν εφαρμόζαμε α.τ.δ. αντί στρωματοποιημένης, το τυπικό σφάλμα θα ήταν 0,8.

Ποια είναι η επίδραση δειγματοληπτικού σχεδιασμού της στρωματοποιημένης
δειγματοληψίας;

3. Οργανώστε και περιγράψτε πώς γίνεται μια συστηματική δειγματοληψία στα

μέλη του ίδιου συλλόγου και με τα δεδομένα που αναφέρει η προηγούμενη
άσκηση. Πώς θα εξασφαλίσετε την αντιπροσώπευση των δύο στρωμάτων;

4. Πρόκειται να χρησιμοποιήσετε δειγματοληψία κατά συστάδες. Ο πληθυσμός

αποτελείται από 500 συστάδες και θέλετε να επιλέξετε 25 από αυτές. Το συνολικό
μέγεθος δείγματος που θα πάρετε είναι n=1000. Η επίδραση του
δειγματοληπτικού σχεδιασμού είναι ίση με 2,25. Αν εφαρμόζαμε α.τ.δ., το τυπικό
σφάλμα θα ήταν 4,5.

Α) Εξηγήστε πώς θα επιλέξετε τις συστάδες χρησιμοποιώντας συστηματική

δειγματοληψία.

Β) Τι μέγεθος έχει το δείγμα σε κάθε συστάδα;

Γ) Υπολογίστε το τυπικό σφάλμα για τη δειγματοληψία κατά συστάδες.

5. Σε μια μη αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία τα τυπικά σφάλματα

σε κάθε ένα από τα τρία στρώματα είναι αντίστοιχα: Στρώμα Α 2,5 - Στρώμα Β 2,4
- Στρώμα Γ 2,2. H αναλογία των πληθυσμών των τριών στρωμάτων είναι 4:2:1.

A) Ποιο είναι το τυπικό σφάλμα της δειγματοληψίας;

Β) Αν εφαρμοζόταν α.τ.δ. το τυπικό σφάλμα θα ήταν 2,7. Ποια είναι η επίδραση

του δειγματοληπτικού σχεδιασμού;

6. Στον παρακάτω πίνακα περιγράφονται τα μεγέθη υπο-πληθυσμών στο

πληθυσμό των φοιτητών και φοιτητριών που φοιτούν σε δυο σχολές του
πανεπιστημίου σας. Τα στοιχεία τους υπάρχουν σε λίστες από τις γραμματείες.
Πώς θα οργανώσετε μια αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία γι αυτό το
σύνολο φοιτητών-φοιτητριών, με συνολικό μέγεθος δείγματος n=500; Θεωρείστε
επίσης ότι αντί να χρησιμοποιήσετε α.τ.δ. για την επιλογή του δείγματος σε κάθε
στρώμα, θα χρησιμοποιήσετε συστηματική δειγματοληψία.

Σχολή Α Σχολή Β
Άντρες 1600 750
Γυναίκες 1200 800