verbintenis is

afwingbaar en moet
hangende de worden uitgevoerd
voorwaarde
verbintenis blijft bedreigd door de
mogelijke vervullngn van de ON.V.

partijen mogen hiervan contractueel

art. 1179 BW (retroactieve werking)
voorwaarde afwijken
gevolgen gaat in
vervulling uitdoving van de
verbintenis

verbintenis wordt niet meer

bederigd
ontbindende voorwaarde
voorwaarde gaat niet in artt. 1176 en 1177 BW bepalen aanvullende regels om
vervulling vast te stellen wanneer een voorwaarde onvervuld
geacht mag worden

een beding waarmee de partijen het retroactief en automatisch tenietgaan van één of van al hun
definitie verbintenissen laten afhangen van de verwezenlijking van een toekomstige en onzekere
gebeurtenis
 gedurende de
wachttijd is de SA
niets verschuldigd
de opgeschorte
verbintenis moet niet
worden uitgevoerd
mocht hij bij vergissing toch terugvorderen door beroep te doen op de
betalen of uitvoeren onverschuldigde betaling

houding van de SA moet een foutief

karakter hebben (vergeleken met bonus
SA mag de vervulling van de pater familias) voorwaarde wordt geacht te
voorwaarde zelf niet vervuld te zijn als de SA de
hangende de verhinderen (art. 1178 BW) vervulling verhindert
voorwaarde houding van de SA moet in
oorzakelijk verband staan

OP.V. bedongen in het

deze partij kan beslissen om van de hangende
uitsluitend belang van één
voorwaarden eenzijdig afstand te doen
persoon van de partijen?

OP.V. bedongen in het wilsovereenstemming nodig van beide

algemeen belang van beide partijen om afstand te doen van deze
partijen? modaliteit

gevolgen de verbintenis moet

worden nagekomen

voorwaarde gaat in
de verbintenis is nu opeisbaar
vervulling

de vervulling van de OP.V. heeft terugwerkende tenzij de partijen

kracht tot op de dag waarop de voorwaardelijke daarvan zijn
verbintenis is aangegaan afgeweken

opschortende
voorwaarde de verbintenis gaat
teniet door verval
voorwaarde gaat niet in
vervulling artt. 1176-1176 BW bepalen wanner de voorwaarde
geacht mag worden vervuld of niet vervuld te zijn
verval werkt enkel
voor de toelomst
handelingen die voordien zijn verricht,
blijven definitief geldig

men wil met de uitvoering of de opeisbaarheid van de verbintenis schorsen tot bij de
definitie
vervulling van de toekomstige en onzekere gebeurtenis.
 een voorwaarde waarvan de vervulling in de macht is van
potestatieve voorwaarde definitie
één van de bij de rechtshandeling betrokken partijen.

een voorwaarde waarvan de vervulling uitsluitend en

definitie
volledig in de macht ligt van één van de partijen.

geldigheid van eenzijdige opzegbedingen of van potestatieve ontbindende

voorwaarden kan in het gedrang komen wanneer de wetgever ze verbiedt
of wanneer hij de beëindigingswijze van bepaalde contracten op
dwingende wijze regelt
zuiver potestatieve
voorwaarde
art. 1174 BW voorwaarde die van een louter toeval afhangt of van
toevallige voorwaarde definitie de wil van een derde en geenszins in de macht van de
SE of de SA ligt (art. 1169 BW).

voorwaarde die tegelijk afhangt van enerzijds de wil

te onderscheiden van gemengde voorwaarde definitie van de SE of van de SA en van anderzijds de wil van
een bepaalde derde (art. 1171 BW).

voorwaarde die deels in de macht is van de SA of van

gewoon of eenvoudig
definitie de SE, maar ook afhangt van externe factoren, zoals
potestatieve voorwaarde
toeval of de wil van een niet nader bepaalde derde.
 verdeling de regel

verbintenis wordt van rechtswege verdeeld

pluraliteit van subjecten? tussen de medeSA's en medeSE's

de splitsing gebeurt in gelijke tenzij de OK of de wet

delen anders bepalen

prestatie is ondeelbaar of toch minstens dat ze

als ondeelbaar moet beschouwd worden en
verbintenis geen pluraliteit van uitgevoerd
subjecten?
verdeling van de prestatie is verboden,
verbod op splitsing is absoluut

de SE bevindt zich aan de

actiefzijde
actiefzijde en passiefzijde
de SA bevindt zich aan
de passiefzijde
 ondeelbaarheid
komen aan beide
zijdes voor
hoofdelijkheid

uitzonderingen op in solidum- komt enkel bij de

deelbaarheid gehoudenheid passiefzijde voor
wijst aan wie tot wat gehouden is betreft de relatie
obligatio
jegens de SE die beschikt over tussen de SA en de
(externe verhouding)
een schuldvordering. medeSA's
steeds twee
verhoudingen
aan de de bijdrage (aandeel) in de
onderscheiden!
bepaalt tot welke bijdrage of tot actiefzijde schuldvordering van elke SE
contributio
welk aandeel in de schuld elkeen
(interne verhouding) aan de de relatie tussen de
uiteindelijk werkelijk verbonden is.
passiefzijde medeSA's onderling
 de strekking van de verbintenis
als de aarde of de strekking van
is bepalend voor haar
de beloofde prestatie zich
deelbaarheid of
hiertegen verzet
ondeelbaarheid

als een contractuele clausule partijen kunnen uitdrukkelijk of

dit voorziet in de stilzwijgend overeenkomen dat
ondeelbaarheid de prestatie ondeelbaar zal zijn

verbintenis is ondeelbaar

als de prestatie het voorwerp

uitmaakt van een verbinteis
art. 1217 BW
(soms uit haar aard niet
vatbaar voor verdeling)

als de prestatie elk nut verliest

indien men ze niet in haar art. 1218 BW
geheel levert

iedere SE kan de uitvoering van

de hele prestatie eisen
vanwege de ene SA
(art. 1225 BW)
ondeelbare verbintenissen
bij actieve ondeelbaarheid

betaalt de SA de schuld aan de dan is hij bevrijd tegenover de

initiatiefnemende SE? andere SE's

op vlak van obligatio

de SE mag de hele prestatie
bij passieve ondeelbaarheid vragen aan één van de SA's
naar keuze (art. 1233 BW)

zowel bij ondeelbaarheid aan

de actiefzijde als aan de
gevolgen passiefzijde wordt overgeërfd

intern zullen de verschillende

SE's resp. SA's overgaan tot een
verdeling en afrekening

op vlak van contributio

ontving de SE de gehele dan moet hij de andere SE'seen

prestatie? evenredig aandeel uitkeren
 betreft steeds hoofdelijkheid
tussen verscheidene SE's en
begrip efgenamen erfen niet over
betekent dat elke SE tot geheel
gerechtigd is

actieve hoofdelijkheid moet

art. 1197 BW
steeds worden bedongen

de SA die aan één van de SE's

betaalt, is bevrijd jegens alle
medecontractanten
actieve hoofdelijkheid
elke SE mag de betaling van de
gehele schuldvordering vorderen

wordt de SA door één van de SE's

in rechte vervolgd, mag hij niet
meer aan de andere betalen

elke SE mag daden stellen tot

obligatio
behoud van de schuldvordering

de kwijtschelding door één der

gevolgen art. 1998, lid 2 BW SE's bevrijdt de SA niet jegens de
andere SE's

hoofdelijke verbintenissen
de hoofdelijke SE die de betaling
tenzij contractueel een andere
contributio ontving moet het onvangende verdeling gebeurt in gelijke delen
verdeelsleutel is bedongen
met zijn medeSE's delen

verschillende SA’s zijn dezelfde prestatie verschuldigd aan

de SE(‘s) die, naar vrije keuze, één der SA’s mag
aanspreken tot de betaling van de gehele schuld.

begrip

de betaling door één der betalende SA heeft intern een

artt. 1200 en 1203 BW hoofdelijke SA's van de gehele verhaal tegen de hoofdelijke
schuld, bevrijdt de overige SA's medeSA's

passieve hoofdelijkheid
SE kan de meest solvabele SA
aanspreken voor het geheel

de SE moet zijn verhaal niet

verdelen over de medeSA's

het geeft de SE een bijkomende

waarborg
voordelen

de SA heeft de mogelijkheid om een

aangesproken SA zal de betaling van de hele schuld
verbintenis hoofdelijk aan te gaan, het
moeten prefinancieren en het risico dragen op
verhoogt vaak de kredietmogelijkheden
insolvabiliteit van zijn medeSA’s.
van de SA's
 contractspartijenmoeten erover waken dat
wetgever eist dat de passieve hoofdelijkheid
de overeenkomst hun wilsovereenstemming op dit punt
uitdrukkelijk zou bedongen zijn.
duidelijk en zeker is.

Passieve hoofdelijkheid zal van

de wet rechtswege intreden wanneer een
wettelijke bepaling dit oplegt.

hoofdelijkheid kan voortvloeien uit een

passieve hoofdelijkheid bronnen een gewoonterechtelijke regel gewoonterechtelijke regel, vermits de passieve
hoofdelijkheid hierop wordt gesteund.

Het slachtoffer van het misdrijf kan elk van de personen die
bijdroegen tot het plegen van het misdrijf, aanspreken voor het
geheel van zijn schadevergoeding

tussen alle personen wordt, die wegens eenzelfde misdrijf zijn

een algemeen rechtsbeginsel art. 50 SW veroordeeld, de passieve hoofdelijkheid ingesteld wat hun verbintenissen
betreft tot teruggave en tot schadevergoeding die verband houden met
het misdrijf waaraan ze hebben deelgenomen.

gemeenschappelijke fout

alle SA's staan in voor
hetzelfde voorwerp
eenheid van voorwerp
gemeenschappelijke
excepties
betaling door één
hoofdelijke SA bevrijdt
de andere medeSA's
(art. 1200 BW)
Alle verweermiddelen die in een verband
elke aangesproken SA
staan tot het gemeenschappelijk voorwerp
mag dit verweer
van de verbintenis, tot de aarde of het
tegenwerpen aan de
ontstaan van de verbintenis of tot het
SE('s)
tenietgaan ervan

de hoofdgevolgen elke hoofdelijke SA met zijn SA

een persoonlijke rechtsband kan
hebben, met eigen kenmerken
en eigen evolutie.

verweermiddelen geput uit een

Alléén de betrokken SA kan
persoonlijke rechtsband, omdat ze
zich op deze excepties
bestaan voor één SA en niet gelden in
pluraliteit van beroepen tegen de SE.
de andere rechtsbanden
rechtsbanden

als de aangesproken SA zijn persoonlijke

exceptie inroept tegen de SE en dit geen
gunstige weerslag heeft op zijn medeSA’s.
zuiver persoonlijke
persoonlijke excepties exceptie
Enkel de betrokken debiteur kan de exceptie
opwerpen en hij alleen geniet er de gevolgen
van.

als de aangesproken SA het persoonlijk

verweermiddel inroept tegen de SE en dit wel een
bijkomend onderscheid gunstige weerslag heeft op de toestand van de
medeSA’s.

het aandeel van de SA die zich op de

Enkel de betrokken debiteur kan de
persoonlijke exceptie kan beroepen, in
passieve gevolgen op het vlak exceptie opwerpen en heeft een gunstige
mindering wordt gebracht van de
hoofdelijkheid van de obligatio weerslag op de toestand van de medeSA’s
hoofdelijk in te vorderen schuldvordering.

gewoon persoonlijke
exceptie
kwijtschelding van de
schuld

de schuldvermenging

voorbeelden

eenheid van voorwerp
creëert een
belangengemeenschap
hoofdelijke medeSA's tussen de medeSA's
de bijkomende
vertegenwoordigen als
gevolgen
het ware elkaar
de wet voorziet in de
bijkomende gevolgen,
als volgt
art. 1207 BW: de
ingebrekestelling van één
hoofdelijke SA geldt jegens
allen en doet de moratoire
interesten lopen ten aanzien
van allen
art. 1205 BW: de gebreken
gestelde SA staat in voor de
gehele schade
art. 1206 BW: vervolgingen tegen één van de
medeSA's, sluiten de verjaring tegenover
allen
de schuldvergelijking
van dan af rust het risico
voor het toevallig verlies van
de verschuldigde zaak op
alle medeSA's, maar hun
aansprakelijkheid is beperkt de dading
tot de waarde van de zaak
geld ook bij een
toerekenbaar verlies
van de te leveren
zaken

art. 8.37, lid 4 BW: de gedingbeslissende

eed afgelegd door één hoofdelijke SA
strekt tot voordeel van alle anderen

alle gerechtelijke akten die aan één hoofdelijke SA

kunnen worden tegengeworpen, kunnen ook aan de
andere hoofdelijke medeSA's worden tegengesteld
 Tussen de medeSA’s onderling moet
afrekenen betekent dat men de verdeling geschiedt, in gelijke delen,
na de (volledige of gedeeltelijke)
betaalde schuld moet verdeelen onder tenzij vaststaat dat een ongelijke
betaling van de SE door één van hen,
de medeSA's verdeling zich opdringt
afgerekend worden
zij staan het verhaal uitdrukkelijk toe, maar zij zouden
artt. 1213 en 1214
passieve gevolgen op het vlak volgens HvC uitsluitend betrekking hebben op de
BW
hoofdelijkheid van de contributio conventioneel passieve hoofdelijkheid

de wettelijke de subrogatie kan intreden vermits de

de solvens kan in beginsel een verhaal of solvens deels een eigen schuld, maar ook
het regres- of verhaalsrecht subrogatie uit
een regres halen jegens zijn medeSA’s deels de schuld van de medeSA's heeft
kan op drie mogelijke art. 1251, 3° BW
om hun aandeel in de schuld te betaald deze medeSA's zijn door de
rechtsgronden steunen
recupereren. betaling van de solvens,
de solvens heeft zich verarmd ten belope bevrijd
de leer van de
van het deel in de schuld dat hij betaalde
ongerechtvaardigde
maar dat niet hij, doch de andere medeSA's de solvens kan geen beroep doen op de zekerheden die
verrijking
moeten dragen aan de SE waren verleend, maar hij moet zich evenmin de
persoonlijke excepties laten tegenwerpen die de medeSA's
konden doen gelden tegenover de SE
 een vorm van aansprakelijkheid waarbij twee of de betaling door één der SA's zal
begrip meer schuldenaars gehouden zijn tot de betaling van de overige SA's bevrijden
de volledige schuld aan de schuldeiser. tegenover hun SE

heeft een haast onbegrensd

toepassingsgebied inzake samenlopende fouten van contractueel en
toepassingsgevallen
burgerrechtleijke verscheidene daders is vereist buitencontractueel mogelijk
aansprakelijkheid

pluraliteit van voorwepen én van

kenmerken
rechtsbanden

de SE kan kiezen wie van de

de verbintenis in solidum
gevolgen op het vlak van de
obligatio
medeSA's hij aanspreekt voor de
gehele schuld en de betaling
de hoofdgevolgen van de passieve hiervan bevrijdt alle anderen
hoofdelijkheid, met inbegrip van
de tegenwerpelijkheid aan
excepties, zijn van toepassing op in
solidum-gehoudenheid de medeSA's kunnen zelf alle
excepties die de schuld betreffen
tegenwerpen aan de SE, behalve
de zuivere persoonlijke excepties
van een andere SA
bijkomende gevolgen van de
passieve hoofdelijkheid gelden
niet!

in de onderlinge verhouding de solvens heeft een verhaal of

gevolgen op het vlak van de
contributio
tussen de medeSA's wordt, na de
betaling door één van hen, ook
onderling afgerekend
regres jegens zijn medeSA's om
hun aandeel in de schuld te
recupereren
de afrekening van de schuld wordt
verdeeld
tenzij de wet of het vonnis een
de verdeling zal in gelijke delen
andere verdeelsleutel heeft
gebeuren
voorzien

gaat het om een in solidum- beroep op de eigen vordering

verbintenis van buitencontractueel gesteund op art. 1382 BW eerder
aansprakelijke? aangewezen

wanneer één enkele schade

veroorzaakt wordt door de
onderscheiden fouten van
samenlopende fout begrip
verschillende daders en elke fout
noodzakelijk heeft bijgedragen in
de schade