BEGRIPPENLIJST + DEFINITIES + ARRESTEN + BELANGRIJK VOOR MONITORATEN

BOEK 1
Inleiding; de vermogensrechtelijke verbintenis
De Rechtsband tussen 2 of meer personen die ontstaat krachtens de wet op
vermogensrechtelijke grond van een eenzijdige of meerzijdige rechtshandeling of een andere
verbintenis menselijke gedraging, waarbij de ene jegens de andere in geld
waardeerbare of juridische afspraken kan doen gelden.

Rechtshandeling Een verbintenis ontstaat uit menselijk gedrag, met oog op het
voortbrengen van gevolgen.

Hoofdstuk 1; Begrip en soorten overeenkomsten

Overeenkomst Een op wilsovereenstemming berustende meerzijdige rechtshandeling
waarbij 1 of meerdere partijen jegens 1 of meer anderen, juridische
verbintenissen aangaan.

Er zijn dus 3 belangrijke elementen;

1. Steeds een consensus
2. Tussen twee of meer personen
3. Er is een wil om rechtsgevolgen te doen ontstaat; verbintenissen
of zakelijke rechten creëren, wijzigen, overdragen of beëindigen.

Vermogensrechtelijke Overeenkomst tussen particulieren die ertoe strekt vermogensrechtelijke

overeenkomst verbintenissen of zakelijke rechten te vestigen, over te dragen, te
wijzigen of teniet te doen.

Consensuele OK OK komt tot stand door loutere consensus, zonder verdere formaliteiten.

Zakelijke OK OK komt tot stand na consensus en afgifte van de zaak.

Plechtige OK OK komt tot stand voor de notaris, onderworpen aan vormvereisten.

Eenzijdige OK 1 partij neemt een verbintenis op.

Wederkerige OK Beide partijen nemen verbintenissen jegens elkaar op.

OK om niet Een partij heeft geen voordeel in de OK – louter animus donandi.

OK ten bezwarende Alle partijen hebben een economisch voordeel.

titel
Vergeldende OK OK waarbij elke partij zich verbindt om iets te geven of te doen en
waarvan de prestaties bekend zijn bij totstandkoming. De partijen vinden
 dat de verbintenis gelijkwaardig is.

Kanscontract De gelijkwaardigheid is niet in te schatten bij de aanvang. De omvang van

de prestaties zijn onzeker.

Benoemde OK De regels zijn ergens vermeld en de bijzondere wetten zijn van

toepassing.

Onbenoemde OK De OK groeit vanuit de praktijk. De regels van verbintenissenrecht zijn

van toepassing.

Gemengde OK Een OK die elementen bevat van verschillende benoemde OK. Oplossen
op mogelijk 2 manieren;
- Cumulatie; de regeling van elk afzonderlijk element toepassen
- Absorptie; de regeling van hoofdelement toepassen

Aflopende OK Er is een eenmalige prestatie, die direct uitvoerbaar en opeisbaar is.

Bepaalde duur Een OK waar een termijn aan is gebonden als uitdovend element.

Onbepaalde duur Een OK waar geen eindtermijn aan is verbonden.

Langdurig Toepassingsgebied is nog onvoldoende omschreven om duidelijke

definitie te formuleren.

Hoofd OK Een OK die losstaat van elke andere OK.

Bijkomende OK Het bestaan van de OK is afkomstig van de andere.

Kadercontract OK waarbij partijen een kader stellen waarbinnen ze de latere, echte OK

zullen sluiten.

Voorcontract Bindende OK die een later te sluiten OK voorbereidt en er een

rechtstreekse band mee vertoont. De bestanddelen van de definitieve
overeenkomst zijn vastgelegd of bepaalbaar – enkel consensus
ontbreekt.

Onderhandelende OK OK komt tot stand na onderhandelingen.

Toetredingscontract De ene partij heeft geen zeggenschap over inhoud van OK. OK waarbij
inhoud eenzijdig wordt vastgelegd door andere partij.

Standaardvw Voorgedrukte clausules of bedingen die door 1 partij worden opgesteld

om de toekomstige, contractuele relatie te beheersen.

Voordeel:
- Besparen tijd
- Niet altijd bedingen onderzoeken

Nadeel:
- Soms maakt men misbruik
 - Soms gemeen recht uithollen

Huur OK waarbij de ene partij zich jegens de andere partij verbindt om het
genot van een zaak te verschaffen en de andere partij zich verbindt om
hiervoor bepaalde prijs te betalen.

Dading OK waarbij de partijen over en weer toegevingen doen met het oog op
vermijden of beëindigen van een geschil.

Lastgeving OK waarbij de ene partij de opdracht krijgt en aanvaardt van de andere

partij om in zijn naam en voor zijn rekening een rechtshandeling te
stellen.

Borgstelling OK waarbij een derde zich jegens SE verbindt tot nakoming van
verbintenis van SA voor het geval dat deze daar zelf niet aan voldoet.

Grondslag; art 2011 en volgende oud BW.

Verzekering OK waarbij de ene partij zich jegens de andere partij verbindt tegen
betaling van premie om een in overeenkomst bepaalde prestatie te
leveren indien zich een onzekere gebeurtenis voordoet.

Commerciële OK waarbij de ene partij aan de andere partij het recht geeft om
concessie producten van de concessiegever door te verkopen aan afnemers, in
eigen naam en voor eigen rekening.

Hoofdstuk 2: Basisbeginselen van het contractenrecht

Contractvrijheid Historisch bekeken; vrijheid om:
- Te contracteren wanneer men wil
- Met wie men wil
- En om inhoud van contract te bepalen

Consensualisme OK komt tot stand na een loutere consensus.

Uitz bij zakelijk en plechtige overeenkomst.

Interpretatie van OK Juridische techniek waarbij de rechter probeert om aan een onduidelijke
OK of contractueel beding een betekenis te geven bij toepassing van art
1156-1164 oud BW.

Aanvulling van OK Juridische techniek waarbij de rechter een leemte in OK mag aanvullen
door bijkomende verplichtingen op te leggen, bovenop de bedongen
verbintenissen.

Matiging van de OK Juridische techniek waarbij de rechter grenzen trekt aan

rechtsuitoefening en dus uitoefening van contractueel recht matigt.
Hoofdstuk 3: Totstandkoming van de overeenkomst
Wilsovereenstemmin Uiting door minstens twee personen van hun wil, die volwaardig is, die
g rechtsgevolgen beoogt en die gericht is tot persoon met wie men wil
contracteren.

Kan uitdrukkelijk of stilzwijgend zijn.

Consensus over essentiële en substantiële elementen.

Wilsgebrek Een wilsgebrek is een aantasting van de werkelijke wil omdat hij gevormd
is onder invloed van een verkeerde voorstelling van zaken of onder druk
van een externe factor. Het vrij of bewust karakter ontbreekt.

Soorten;
1. Dwaling; zich vergissen, een verkeerde voorstelling hebben van
de werkelijkheid. Voorwaarden; op ogenblik totstandkoming (1),
doorslaggevend (2) en verschoonbaar (3).
 2= element dat op kenbare wijze doorslaggevend was voor
contract te sluiten.
3: dwaling die normaal voorzichtig en redelijk persoon in
dezelfde omstandigheden ook begaan zou zijn.

2. Bedrog; opzettelijk kunstgrepen aanwenden om de andere te

misleiden en te doen dwalen. Voorwaarden; aanwending
kunstgrepen (1), door de medecontractant (2), met opzet (3),
doorslaggevend karakter (4)
 1; positieve handelingen, opzettelijk stilzwijgen of verzwijgen,
info plicht niet naleven

3. Geweld: uitoefenen of dreigen met uitoefenen van een fysieke of

morele dwang tav wederpartij of tav persoon met wie hij
affectieve band heeft. Voorwaarden; dadelijke vrees veroorzaken
voor aanzienlijk kwaad (1), determinerend (2) en onrechtmatig of
ongeoorloofd (3)

4. Benadeling; wanneer een aanzienlijk onevenwicht bestaat

tussen de wederzijds bedongen prestaties, in contract ten
bezwarende titel dat vergeldend is.
Enkel in deze gevallen:
 Verkoop voor meer dan 7/12de benadeeld
 Verdeling; minder dan 3/4de krijgen
 Leontijns vennootschap; alle winst naar 1 vennoot of al het
verlies
 Rh door minderjarige; onevenwicht tss prestatie of
wanverhouding tot zijn vermogen.
 5. Gekwalificeerde benadeling; wanneer in wederkerig contract
een aanzienlijk onevenwicht van de prestaties het gevolg is van
een misbruik door de bevoordeelde partij van omstandigheden
van inferioriteit of superioriteit.
Voorwaarden; ernstige benadeling of wanverhouding tussen
prestaties (1); misbruik omstandigheden (2), oorzakelijk verband
tussen misbruik en wanverhouding (3)

Voorwerp Concrete rechtsgevolgen die de partijen beogen.

Voorwaarden;
- Bestaan of kunnen bestaan
- In handel
- Bepaald of bepaalbaar
- Geoorloofd

Oorzaak Dualistische visie volgens HvC :

- Obj: nut voor partijen – juridische, eco en maatschappelijke
grondslag van gebondenheid partijen
- Subj; beweegreden van iemand om te contracteren

Verval wegens Een wijze van beëindiging van OK voor de toekomst, die van rechtswege
wegvallen voorwerp intreedt, wanneer een geldigheidsvereiste van geldig tot stand gekomen
OK tijdens uitvoering ervan verdwijnt, waardoor uitvoering in natura van
OK onmogelijk wordt.

Abstracte verbintenis Een verbintenis die geabstraheerd is en losgekoppeld wordt van haar
oorzaak.

Aanbod Een vast en precies voorstel tot contracteren met alle essentiële en
substantiële elementen van de OK, zodat aanvaarding volstaat.

Bindend van zodra aanbod de bestemmeling heeft bereikt, gedurende

bepaalde of redelijke bedenktijd.

Aanvaarding Het volle akkoord, zonder voorbehoud, met het aanbod.

Kan uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren.

Intentieverklaring Verklaring ter voorbereiding van totstandkoming van definitieve

overeenkomst – hierin staat resultaat van onderhandelingen en verdere
stappen.

Beginselakkoord Gaat om een echte OK waarin partijen vaststellen over welke punten er
reeds akkoord bestaat en waarbij ze zich verbinden om verder te
onderhandelen over essentiële en substantiële punten van OK die nog in
onderling overleg of door derde moeten worden gepreciseerd.

Culpa in contrahendo Precontractuele fout.

 2 vormen;
- Sensu stricto: OK nog niet tot stand maar onderhandelingen zijn
foutief verbroken, terwijl de ander legitiem vertrouwen had
gewekt om te contracteren.

- Sensu lato: OK komt tot stand maar er waren precontractuele

fouten.

Vertegenwoordiging Er is sprake van vertegenwoordiging wanneer een persoon krachtens een

vertegenwoordigingsbevoegdheid een OK sluit met een derde voor
rekening van andere persoon aan wie de rechtsgevolgen worden
toegekend.

Vw;
- Handelen door bevoegdheid
- Niet voor eigen rekening; voor rekening van vertegenwoordigde

Schijnvert Wanneer persoon tegenover derde de schijn wekt als vertegenwoordiger

te handelen van andere persoon, terwijl hij in werkelijkheid geen
bevoegdheid heeft.

Voorwaarden;
- Schijn van bevoegdheid wordt gewekt
- Rechtmatig vertrouwen bij derde
- Toerekenbaarheid van schijn aan vertegenwoordigde
- Derde heeft voortgebouwd op zijn vertrouwen in de schijn door
handelen of nalaten

Hoofdstuk 4; Uitwerking van de overeenkomst tussen partijen

Keuzerecht SE SE heeft een keuzerecht bij de wanprestatie van de SA:

1. Uitvoering in natura
 Door de SA zelf
 Door een derde; gerechtelijk
 Buitengerechtelijk door derde – enkele vw: hoogdringendheid
(1), prestatie leent zich hiertoe (2), in acht nemen redelijke
belangen SA (3); voorafgaande ingebrekestelling (4),
kennisgeving van vervanging (5); vaststelling van de verweten
tekortkoming (6)

2. Uitvoering bij equivalent; een herstel van schade adhv

schadebeding.

3. Ontbinding (evt bijkomende sv)

 Kan gerechtelijk
 Kan adhv UOB
  Kan buitengerechtelijk

Niet nakoming door Fout in nakoming is aanwezig indien zijn gedrag niet strookt met dat van
persoonlijke fout ‘normaal vooruitziend en voorzichtig persoon’ in dezelfde
omstandigheden geplaatst.

Hulppersoon Aangestelde of zelfstandige uitvoeringsagent van SA of orgaan van

rechtspersoon.

Overmacht Voorvallen die intreden buiten elk aanwijsbaar menselijk handelen om.
Denk aan ziekte, overstroming, …

Vreemde oorzaak Overmacht + voorvallen die te wijten zijn aan handelingen van
individuele derden waarvoor SA niet instaat.

DUS; elk voorval waarop SA geen vat heeft of behoort op te hebben.

Imprevisieleer De rechter ma contract aanpassen of ontbinden, indien onvoorzienbare

en ontoerekenbare omstandigheden opduiken, na de contractsluiting en
het evenwicht van het contract ernstig verstoren, zodat de prestatie van
SA niet onmogelijk maar wel onredelijk zwaar wordt.

Exoneratiebeding Elk beding waarmee de SA zich geheel of gedeeltelijk wil bevrijden van
zijn aansprakelijkheid bij wanprestatie.

Geoorloofd, tenzij;
- Het verboden wordt door wettelijke bepalingen van DR of OO
- Het leidt tot bevrijding van persoonlijk bedrog of opzettelijke fout
- Het de OK uitholt

Ingebrekestelling Een duidelijke en ondubbelzinnige aanmaning waarmee SE zich richt tot

zijn SA om nakoming van verbintenis te eisen.

Uitvoering in natura Uitvoering van de beloofde prestatie zelf, door het bevel van de rechter
om uit te voeren in natura bekomt de SE exact wat overeengekomen
was.

Door wie?
- Door SA; vonnis met rechterlijk bevel

- Door derde – gerechtelijk

- Door derde – buitengerechtelijk

Strafbeding Een beding waarbij een persoon zich voor geval van niet-uitvoering van
OK verbindt tot betaling van forfaitair vergoeding van schade die kan
worden geleden ten gevolge van niet-uitvoering van de OK.

Opzegvergoeding Opzegbeding gecombineerd met beding dat opzegvergoeding vastlegt.

Gaat niet om wanprestatie – ze bepalen slechts de tegenprestatie voor
het recht van voortijdige beëindiging van het contract.
Ontbinding Teniet doen van de OK op retroactieve wijze.

3 vw:
- Er moet geldige OK zijn op moment van wanprestatie
- Er is een wanprestatie door SA
- Er is voorafgaande ingebrekestelling

Hoofdstuk 5: Uitwerking van de overeenkomst jegens derden

Relativiteit De obligatoire gevolgen van een OK zijn relatief en beperken zich tot de
contractpartijen.

DUS;
- Derde is NIET gehouden tot uitvoering van verbintenis
- Derde kan geen aanspraak maken op uitvoering van verbintenis

Tegenwerpbaarheid Het bestaan van contract, clausules en gevolgen voor partijen is

tegenwerpelijk aan derden.

Derde Voorwaarden; bewijs fout, schade en OV

medeplichtigheid
- Er is een geldige OK tussen A en B
- B schendt de verbintenis
- C kende de contractuele relatie tussen A en B of behoorde deze
te kennen
- C neemt bewust deel van contractbreuk

Actio pauliana Zo een SA een contract sluit met bedrieglijke benadeling van rechten van
zijn SE, dat de SE de niet-tegenstelbaarheid ervan kan vorderen.

Voorwaarden;
1. Anterioriteit; SE moet titularis zijn van rechtsvordering daterend
van voor datum waarop aangevochten handeling werd verricht
2. Benadeling; SE die ermee instemt, is benadeeld
3. Bedrog van SA
4. Medeplichtigheid van de derde bij contracten ten bezwarende
titel – desbewust deelnemen aan bedrieglijke handeling van SA

Sterkmaking Beding waarbij A aan B belooft er ervoor te zorgen dat C verbintenis zal
aangaan of prestatie zal leveren tov B

C is niet gebonden – A gaat resultaatsverbintenis aan. Als C de

verbintenis niet aangaat, moet A een schadevergoeding betalen aan B.

Kettingbeding Een beding in OK waarbij A aan B laat beloven dat die bepaalde
verbintenis bij clausule zal inlassen mocht B ooit contract sluiten met C.
Contracttoetreding Toetreding van een derde, na het sluiten van OK tussen A en B, tot de
bestaande OK tussen hen, door consensus van alle partijen of van
toetreder alleen.

Derdenbeding Een beding waarbij de ene partij A aan de andere partij B laat beloven dat
hij prestatie zal uitvoeren ten gunste van C.

Vw;
- Geldige hoofd OK tussen A en B
- Persoonlijk belang van A
- Duidelijke bedoeling van A en B om C te begunstigen EN
vorderingsrecht toe te kennen
- C is bepaald of bepaalbaar

Rechtstreekse Mogelijkheid die door wet wordt verleend aan SE van SA om rechtstreeks
vordering te vorderen tegen diens medecontractant, de SA van de hoofdSA.

Vw;
- Geldig contract of buitencontractuele schuldvordering tss SE en
hoofdSA
- Geldige OK tussen hoofdSA en onderSA
- Toekenning door wet van rechtstreekse vordering aan SE tegen
SA van zijn SA

BOEK 1BIS
H1: De gronden van aansprakelijkheid voor onrechtmatige daad
Fout AH Benadeelde draagt zelf de schade.

Foutloze AH Je kan gehouden zijn tot betalen van sv zonder bewijs is geleverd dat
jouw fout de schade heeft veroorzaakt.

Persoonlijke AH AH voor eigen foutieve daad (art 1382)

Voorwaarden;
- Fout
- Schade
- Oorzakelijk verband

De fout heeft 2 bestanddelen;

1. Objectief – kijken naar daad
 Schending specifieke regel met gebod of verbod
 Schending zorgvuldigheidsnorm – niet gehandeld zoals bonus
pf (normaal vooruitziend en zorgvuldig persoon in dezelfde
 omstandigheden)

2. Subjectief – kijken naar dader

 Bewust en vrij stellen van daad
 Schuldbekwaam + toerekeningsvatbaar
Schuldonbekwaam Geheel schuldonbekwaam:

1. Infantes – zij die jaren des onderscheids nog niet bereikt hebben
(tot 7 jaar)

2. Geestesonbekwamen – onvoldoende bewuste of vrije wil

3. Hulppersonen – orgaantheorie; rechtspersoon is aansprakelijk

voor de fouten begaan van de organen.

Deels immuun obv 18 WAO;

1. Werknemers
2. Overheidspersoneel

 NIET VOOR BEDROG, ZWARE OF HERHAALDE LICHTE FOUT!

Kwalitatieve AH AH voor daden van personen voor wie men instaat en zaken + dieren
waarvoor men instaat.

Grondslag in art 1384, 1385 en 1386 oud BW.

1. Ouders voor minderjarige kinderen (lid 2)

 Fout in opvoeding
 Fout in toezicht
 Foutvermoeden weerlegbaar of OV

2. Onderwijzers voor leerlingen (lid 4)

 Lln begaat fout, de fout berokkent schade aan derde en is
begaan onder toezicht
 Weerlegbaar; geen toezicht of OV (evt 18 WAO als school vrij
gesubsidieerd is – niet bij staatsonderwijs)

3. Aanstellers voor aangestelden

 Er is band aanstelling, fout aangestelde, tijdens bediening
 Foutvermoeden op aansteller; niet weerlegbaar tenzij
aantonen dat vw niet zijn voldaan

Gebrekkige zaak 3 elementen waardoor we het herkennen;

1. Gebrek is kenmerk van de zaak
2. Het is een abnormaal kenmerk
3. Het abnormale kenmerk kan schade aan derden berokkenen
H2: De aansprakelijkheidsregimes
Strafrechtelijke AH Ontstaat uit een misdrijf (overtreding van norm die essentieel is voor
samenleven in gemeenschap zodat er op overtreding een strafsanctie is
gesteld).
Civielrechtelijke AH 2 soorten;
1. Contractueel – ontstaat uit toerekenbare tekortkoming in geldig
gesloten contract

2. Buitencontractueel – ontstaat uit onrechtmatige daad, zowel

persoonlijk als kwalitatief onrechtmatig handelen, alsook uit
foutloos handelen bij foutloze AH.

Verschil straf en civiel 1. Publiek vs privaatrecht

2. Dwingend vs aanvullend

3. Repressief vs vergoedend

4. Verantwoordelijk vs vermogen

5. Straf vs schadeherstel

Samenloop Wanneer door eenzelfde gedraging tegen eenzelfde persoon

verschillende vorderingen mogelijk zijn op grond van de verschillende
aansprakelijkheidsregimes.

Coëxistentie Wanneer eenzelfde persoon omw eenzelfde aansprakelijkheids-

genererend feit, twee of meer personen kan aanspreken (actief) of door
twee of meer kan aangesproken worden (passief).

Voorgeschiedenis 1. Voor Stuwadoorsarrest; geen samenloopverbod; het was

samenloop contr en mogelijk.
buitencontr
2. Vanaf 1973 – Stuwadoorsarrest; samenloop kan niet tenzij onder
cumulatieve vw; tekortkoming aan algemeen
zorgvuldigheidsplicht (1); indien de fout een andere dan aan
slechte uitvoering OK te wijten schade heeft veroorzaakt (2)

3. Arrest tiercé Franco Belge: samenloop kan niet maar relatief

samenloopverbod: kan bij gemengde fouten (visie verfijners)
maar schadebegrip blijft hetzelfde

Verdwijning theorie Samenloop gaat niet meer kunnen en zal verdwijnen.

Verfijning theorie Gemengde fouten zijn erkend, dus het volstaat dat fout niet alleen
contractueel is maar ook buitencontractueel; het is mogelijk.

Schade moet niet louter contractueel zijn en ze hanteren een enge

interpretatie van zuiver contractuele schade.
BOEK 2
H1: Modaliteiten van verbintenis
Zuivere verbintenis Verbintenis die onmiddellijk opeisbaar is.

Voorwaardelijke Verbintenis die is onderworpen aan modaliteiten – 2 soorten;

verbintenis
1. Voorwaarde: wordt toegevoegd aan onzekere gebeurtenis als
bijkomstig element (dus geen noodzakelijk element) en extern
(verbintenis moet al kunnen bestaan). Kan ontbindend of
opschortend zijn.

2. Termijn; wordt toegevoegd aan een zekere gebeurtenis. Kan

ontbindend of opschortend zijn.

Potestatieve vw 1. Zuiver – ONGELDIG want ligt in handen van 1 partij

2. Toevallig – hangt af van loutere toeval
3. Gemengd – hangt af van wil van 1 partij en een derde
4. Gewoon; deels in macht van 1 partij + externe factoren

Compartimentering Automatische verdeling of deelbaarheid.

Obligatio Extern – relatie tussen SE’s en SA of SA’s en SE

Contributio Intern – relatie tussen SE of SA onderling.

Ondeelbaar Verbintenissen zijn ondeelbaar wanneer aard of strekking van beloofde

prestatie zich hiertegen verzet of wanneer er een contractuele clausule is
opgenomen.

Erfgenamen kunnen aangesproken worden tot betaling schuld.

Actief (meerdere SE) of passief (meerdere SA)

Hoofdelijkheid Actief (meerdere SE); elke SE mag SA aanspreken voor geheel – de SA is dan
jegens de rest bevrijd en de SE die betaling ontving moet de rest vergoeden.

Passief (meerdere SA); allemaal dezelfde prestatie aan SE verschuldigd – SE

mag 1 van SA aanspreken (niet erfgenamen!!).

Persoonlijke - Zuiver persoonlijk; geen weerslag op de anderen

excepties
 - Gewoon persoonlijk; wel positieve weerslag op de anderen
 Kwijtschelding (met vs zonder voorbehoud)
 Schuldvernieuwing
 Schuldvergelijking
 Dading (normaal zuiver tenzij element kwijtschelding)

In solidum Is ontstaan in de rechtspraak voor gevallen waarin noch wet, noch OK de

passieve hoofdelijkheid voorziet.

Er is een pluraliteit van voorwerpen en rechtsbanden.

H2: Overdracht van verbintenissen en contracten

Overdracht Wanneer men de rechtspositie doet overgaan van SE of SA, op ongewijzigde
manier, op een derde.

Actief; positie SE op derde. Passief; positie SA op derde.

Algemene Het gehele vermogen met alle rechten en plichten gaat van rechtswege over
overdracht op de verkrijger, zonder toestemming wederpartij.

Overdracht ten Verbintenissen gaan afzonderlijk over; ut singuli.

bijzondere titel

Cessie of Overdrager/cedent draagt bij contract zijn sv op SA ongewijzigd over aan de

overdracht overnemer/cessionaris.
schuldvordering
Overdracht komt tot stand door consensus tussen drager en nemer. Enkel
tegenwerpelijk aan SA na kennisgeving!!

Schuldoverdracht In een bestaande rechtsband gaat een derde, SA2, de plaats innemen van
SA1 zonder de rechtsband te wijzigen.

Voltooid; vorige SA is bevrijd uit verbintenis + toestemming SE.

Onvoltooid; vorige SA is NIET bevrijd – de SE behoudt zijn rechten en SA2 is

obligatoir vrij tav de SE.

Delegatie: SA1 duidt SA2 aan (aanwijzing) – er ontstaat een nieuwe

verbintenis tussen SA2 en SE – SA1 en 2 zijn in solidum gehouden tot
betalen schuld.

Contractoverdrach De gehele rechtspositie van een van partijen wordt ongewijzigd

t overgedragen op een derde, die de plaats gaat innemen van zijn
voorganger.

H3; Gewone grond van uitdoving verbintenis; betaling

Betaling Verbintenis nakomen.

Gedwongen SE die in rechte nakoming afdwingt van verbintenis tegen SA.

betaling
3 stappen;
1. Ingebrekestelling
2. Vonnis bekomen tegen SA
3. Dwanguitvoering van dat vonnis

Eenvoudige SA voldoet zijn schuld aan SE en de schuld dooft erna uit. SA betaalt
betaling voorwerp zelf van schuld, onverdeeld (tenzij andere afspraak en tenzij
verdeling wegens pluraliteit)

Kan gebeuren door;

1. SA zelf
2. Zijn lasthebber (tenzij intuitu personae)
3. Zijn hulppersoon (tenzij intuitu personae)
4. Elke derde (tenzij intuitu personae)

Betaling met Een persoon of zaak gaat in bepaalde reeds bestaande rechtsband de plaats
subrogatie innemen van andere persoon of zaak, terwijl rechtsband wordt behouden.

1. Zakelijk; geen algemene regeling

2. Persoonlijk: geregeld in BW in 1249 ev

Quasi subrogatie Derde betaalt zijn eigen schuld.

Wettelijke Treedt van rechtswege in – zie art 1251 BW

subrogatie

H4: Ongewone uitdovingsgronden

Novatio of Een nieuwe verbintenis komt in de plaats van de oude verbintenis, zodat de
schuldvernieuwing oude met al haar accessoria verdwijnt – er komt dus een nieuwe
rechtsband.

Vw;
1. Er is geldige, oude verbintenis
2. Animus novandi; bedoeling van partijen om nieuwe verbintenis te
doen ontstaan
3. Partijen zijn handelingsbekwaam
4. Nieuwe verbintenis ipv de oude

Schuldvgl of Twee personen zijn zowel elkaars SE als SA en de vordering en

compensatie tegenvordering gaan elkaar opheffen of neutraliseren ten belope van
gemeenschappelijke bedrag – uitdoving vorderingen.

3 vormen;
1. Wettelijk; krachtens de wet
 2. Gerechtelijk; door beslissing rechter
3. Conventioneel: door partijen overeengekomen

Rechtsverwerking Als SE een gedrag aanneemt die objectief onverenigbaar is met uitoefening
van zijn recht en hij bij zijn SA rechtmatig vertrouwen wekt dat hij zijn
vordering niet zal uitoefenen, kan men aan SE recht ontzeggen om zich te
beroepen op schuldvordering.

Belangrijk voor de monitoraten

Algemeen: ALTIJD DEFINITIE GEVEN
Moni 1:
- Kijken of er een wilsgebrek is – is er iets waardoor de persoon niet met voldoende vrije en
bewuste wil handelde? Keuze tussen dwaling, geweld, bedrog, benadeling en
gekwalificeerde benadeling.

- Indien er nog geen OK is maar wel onderhandelingen: kijken of er een precontractuele fout is
gemaakt (kan gaan over geen informatieplicht, het afbreken van onderhandelingen,
vertrouwen beschaamd, … ) – schadevergoeding ogv 1382 oud BW.

- Als er beweerd wordt dat er een OK is – altijd eerst kijken of die geldig tot stand is gekomen;
zijn er precontractuele fouten (sensu lato), zijn er wilsgebreken, is er helemaal geen aanbod
geformuleerd?

Moni 2:
- Kijken over welk beding het gaat.
o Kan gaan om een uitdrukkelijk ontbindend beding (treedt niet in van rechtswege <->
verschil met ontbindende vw of termijn; wel van rechtswege).

o Kan gaan om schadebeding; schade vergoeden – vergoedende functie

o Kan gaan om een opzegbeding; OK opzeggen (evt met bijkomende schade eraan
verbonden)

o Kan gaan om uitsluiting ENAC clausule

o Kan gaan om exoneratiebeding; jezelf bevrijden van aansprakelijkheid.

- Als we beding moeten kwalificeren; ALTIJD nagaan of het is toegestaan naar gemeen recht
en consumentenrecht!!
 - Keuzerecht SE toepassen; ALTIJD alle mogelijke opties geven
o Uitvoering in natura; door SA, door derde (gerechtelijk of buitengerechtelijk).
o Ontbinding; gerechtelijk, UOB of buitengerechtelijk
o Altijd alle vw’en geven!

Moni 3:
- Voor tekening; Slachtoffer altijd op dezelfde hoogte zetten als dader
- Belangrijk om leeftijd erbij te zetten; schuldbekwaam of niet
- Altijd alle juiste rechtsgronden geven
- Regres opties geven (zeker zeggen obv 1382!!)
- Altijd zeggen of foutvermoeden van kwalitatieve AH weerlegd kan worden
- Nagaan of 18 WAO kan.

Moni 4:
- Bewijsrecht; altijd nagaan of de definitie klopt en of aan alle voorwaarden is voldaan
- Nagaan of het gaat om vrij bewijsstelsel of gereglementeerd (ondernemingen tov elkaar vs
onderneming tov normaal rechtspersoon)

Te kennen arresten;
Fiat auto Belgio 19/9/1983
Het arrest aanvaardt de matiging door de rechter van de
uitoefeningswijze door SE van zijn contractuele rechten, maar
verbindt die matigingsbevoegdheid aan oudere figuur van
rechtsmisbruik.

In dit arrest wordt duidelijk beslist dat in contractuele

aangelegenheden het verbod om rechtsmisbruik te plegen, steunt
op art 1134, lid 3 volgens welke bepaling OK te goeder trouw
moeten worden uitgevoerd.

Arrest 17/5/1990 Voor de toepassing van de matigende werking van de goede trouw
moet noodzakelijk 1 van de criteria van rechtsmisbruik vervuld zijn.

Er komt een gelijkschakeling tussen situaties van ‘misbruik van

recht’ en ‘handelen tegen redelijkheid en billijkheid’.

Ideale woning 8/2/2001 Vermindering van recht tot normaal gebruik kwam er vaak op neer
dat bedongen schadevergoeding gematigd werd tot de werkelijk
geleden schade. Hoe ver is dat matigingsrecht? Volgens dit arrest
kan het tot nul herleid worden.
Brouwerij Haacht 1/10/2010 Het vorige werd bevestigd in dit arrest – ontzegging van
uitoefening schadebedingen en van recht op gerechtelijke
ontbinding.

23/5/2019 Erkenning van buitengerechtelijke ontbinding op kennisgeving.

Stuwadoor 1973 Er is een verbod op samenloop geformuleerd van

aansprakelijkheidsregimes.

Dit arrest verwoordt de zaken met meer precisie en maakt

duidelijk dat er slechts zeer uitzonderlijk plaats is tussen
contractanten om beroep te doen op buitencontractuele
aansprakelijkheid.

Vw:
1. Tekortkoming, niet aan contractuele verbintenis, maar aan
de algemene zorgvuldigheidsplicht van eenieder
2. Indien deze fout een andere dan aan slechte uitvoering te
wijten schade heeft veroorzaakt.

Tiercé Franco Belge 2006 Men sleutelt aan voorwaarden voor samenloop.

HvC aanvaardt een buitencontractuele vordering in geval van

gemengde fouten.

Tweede vw blijft gelden; deze fout heeft andere dan aan slechte
uitvoering te wijten schade veroorzaakt.
Cass 1974 Erkenning van in solidum en het verschil van gemeenschappelijke
en samenlopende fouten.