TIJDSCHRIFT

VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBON

. WEEDE JAARGANG
1894.

Gedrukt hij de Amsterdamsche Stoomdrukkerij,

AMSTERDAM.
1894
V
 Jaargang No. 1 en 2. Januari en Februari 1894.

TIJDSCHRIFT VAK DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND
SESTÜÜft VAN DEN N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST, Voorzitter- Dr A TAP
Onder-Voorzitter, J. F. HEBMSKERK, Penningmeester - L H Dmv» r
Materieel; N. W. VAN LEN-NEP. Secret'arisnmWeater; H' COFFIMISS"A™ ™
EEDACTIE: N. W. VAN LENNEP, Kerkstraat 1S8, Amsterdam H 1
HERTOG; DR A. J. A. PRANGE. «msicruam, H. J. DMN

toegezonden, ÏÏnh'^alLre^'tLrygbaara 2o"cents'e wordt

slechta voor Bondsleden. ' " een Seheele jaargang a f 2.—, eveneens

Btcriclit.
De Redactie stelt verkrijgbaar tot het inbinden van den eersten jaar-an?
keunge hnnen bandjes, met titel op den rug en op het plat, V4o Cf'
II.H bondsleden die er een wenschen te ontvangen, wordt verzocht ,00
spoedig mogelijk dit bedrag in postzegels of andere waarde aan ondergetee
b ste lin« retnitteeren' 06 buite^ew°on is berekend nïr e e n
bestelling van minstens 50 exemplaren
_ v. L.

©ud-Ade.
Bedankt • Arnhem.
J. P. van der Voort. . Rechfstreeksch Lid geworden
Amstelveen. i- P - v . A fdeelingslid :
Alhier is een afdeeling opgericht. ^ Mees J' Rzn-

Met de heeren F. van den Berg en Erratum.

W. f ei mie Wz. tot dusver rechtstreek- ^P c'e 'edenlijst (Maartnummer)
sche leden, hebben zich aangesloten • staat : W. A. L. Nierst; dit moet

F. L. Arentz. zijn: W. A. L. Nierdt.

H. van den Berg. n Breda.
H. J. van Blaaderen. f dankt:
Amsterdam. P' Van Meurs.
Nieuw Afdeelinqslid: ,> 7 ,
S. J. Daalder, Haarlemmerdijk 47 T , "/"['/ '
Bedankt: Joh. G. Merkx.
B. Swart. AT. »ronrijp.
P. Scholten. leuw Recht*t>-eeksch Lid:
A. S. Okkinga.

\
 i
IffOuda, W. A. Oudshoorn, Steenstraat 19.
Bedankt: H. Witte, Nonnensteeg 7.
Mr. J. Fortuyn Drooglever. E. Kruisinga, Oude Rijn.
's Gravenhage.
J. A. van Hamel, Steenschuur 3.
Bedankt : C. Dutilh, Oude Vest 7.
H. van Werkhoven. Verhuisd :
Overleden . naar Katwijk-Binnen, M. A. van
C. Groenenboom. Rhijn, tevens daardoor geworden
Mr. L. W. C Keuchenius. rechtstreeksch lid ;
Groningen. naar Dordrecht, Voorstraat 207, C.
Mulié, tevens daardoor geworden
Nieuw Afdeelingslid:
rechtstreeksch lid.
F. P. M. Baetens.
Rotterdam.
Bedankt :
A ieuwe A fdeelingsleden :
K. H. Hamming.
H. N. Francois, Diergaardelaan 23.
L. Oetzes.
J. Huinck, Scheepmakershaven 49
Verhuisd:
Afdeelingslid geworden i. p.r.
H. Postma naar Guldenstraat K 9a.
Bechtstreeksch Lid:
Hen Helder.
A. B. Bauer, tevens verhuisd
Nieuw Afdeelingslid :
naar van Oldenbarneveldtstraat 139.
Corn. Bruin, Zeeloods, Molenstraat 5.
Verhuisd:
Afdeelingsleden geworden i. p. v.
Van Oppert 136 naar Boomgaard­
Bechtstreeksche Leden : straat 91, A. Deichmann.
S. F. Kleinbentink.
Bedankt :
D. J. ten Klooster.
H. F. J. Güppert.
's HertogenlioHC.il.
D. Haverhorst.
Nieuw Bechtstreeksch Lid, ook
James Willing.
voor 1893 :
Erratum :
M. Hendriks, Café Groenhuis.
In de ledenlijst staat : P. H. Smalt
Hoogeveen.
Jr. ; dit moet zijn P. H. Smalt.
Nieuw Bechtstreeksch Lid :
Warmond.
H. C. Gratama.
Leiden. Nieuw Bechtstreeksch Lid :
Nieuwe A fdeeling sleden: F. Boeker.
Een enkel woord en eenige cijfers over de ledenlijst.
Bij de verschijning van het Maart- nummer telde de bond 129 rechtstreek­
sche leden en 21 1 afdeelingsleden.
In den loop van 1893 traden nog toe 15 rechtstreeksche leden en 88 afdee-
lingsledan zDodat wij over 1893! 44 rechtstreeksche leden en 299 afdeelings-

leden sterk waren.

 3

Voor 1894 traden tot dusver toe 7 rechtstreeksche leden en 39 afdeelings­

leden terwijl bedankten 5 rechtstreeksche leden en 17 afdeelingsleden; 4 af-
deehngsleden overleden ; 9 leden verlieten de afdeeling en sloten zich recht-
streeksch aan, onder welke de heeren J. W. Krol, P. A. A. Faure, C. Mulié,
M. A. van Rhijn en P. L. van de Polder wegens verhuizing. Daarentegen
werden 6 rechtstreeksche leden, afdeelingsleden.
Ten slotte de balans opmakende, bevindt men dat wij 1894 ingaan met
149 rechtstreeksche leden en 314 afdeelingsleden. De laatsten zijn verdeeld
over de volgende afdeelingen : Amsterdam (34), Amstelveen (5 ),Arnhem (20 ),Breda
(7). Gouda (11), 's Gravenhage (18), Groningen (49), Helder (25), Hilversum (4)
Leiden (31), Rotterdam (52), Utrecht (36), Wormerveer (6) en Zwolle (16).
S. E. & O.

m\\i:\rv\i».

ONDERLINGE WEDSTRIJDEN. Ten bewijze dat in ons land het kwik

van den schaakthermometer, al gaat het langzaam, rijst, moge strekken, dat
ik verslagen ontving van niet minder dan acht zoogenaamde onderlinge wed­
strijden of wintertornooien, die op dit oogenblik in verschillende plaatsen
des lands gehouden worden. Wat daarbij vooral opmerking verdient is de
ernst en de ijver waarmee door verschillende schaak-club-besturen naar een
geheel bevredigende oplossing is gezocht van het moeilijke vraagstuk, hoe
een dergelijk concours het best gereglementeerd wordt. Voornamelijk zijn
er twee stellingen waarvan men kan uitgaan. De eerste, geleidelijk voort-
ge\ loeid uit de bewering, dat een volmaakt correct-gespeelde partij remise
moet worden, luidt :
«Het ideaal van een schaakwedstrijd is deze, waarbij alle deelnemers met
een gelijk aantal winstpunten uit het strijkperk treden.»
De aanhangers dezer meening zoeken hun kracht in de voorgift, hoe dan
ook bepaald. Zij zijn er op uit de kansen zoo gelijk mogelijk te maken. Den
uitslag vooruitloopend, schatten zij de kracht van eiken deelnemer om daar­
naar te beslissen welke voorrechten hij zal geven of genieten. De prijzen
worden dan ook minder behaald door de bekwaamste schakers dan wel door
degenen, die bij het regelen der voorgift te gering geschat zijn. ~ Althans
indien de zaak met ernst behendeld wordt. Niet wanneer, gelijk te vaak
gebeurt, de sterkere speler zooveel (beter : zoo weinig) voorgeeft, dat hij met
bijna wiskundige zekerheid vooruit kan aankondigen de partij toch te zullen
winnen.
De tweede grondstelling luidt :
Het ideaal van een schaakwedstrijd is deze, waarbij de einduitslag, zoo
zuher mogelijk, de relatieve kracht van eiken deelnemer aangeeft.«
 4

Deze meening behoeft geen toelichting. Laat mij slechts dit opmerken,
dat, hetzij gespeeld wordt met voorgift hetzij zonder, een zuiver resultaat
slechts verkregen kan worden indien ieder deelnemer in de gelegenheid is
met ieder ander minstens één partij te wisselen.
Bij een concours in klassen, die geheel op zich zelf staan en waarvan elk
zooveel mogelijk gevormd wordt door spelers van gelijke kracht, schijnt het
mij toe, dat de beide genoemde stelsels elkaar de hand reiken.
AMSTERDAM *) Het Vereenigd Amsterdamsch Schaak-
Genootschap begon zijn jaarlijkschen wedstrijd in 't begin van Novem­
ber. 25 spelers verspreid over drie klassen lieten zich inschrijven.
E e r s t e k l a s s e : B . J . M e y e r 4V3 ; Jhr. A. E. van Foreest 4 Va; E. van
Dien 2 ; L. Gans 2V2 ; N. W. van Lennep 2V2 ; J. H. Sohlberg 3 ; H. Kothe
2 ; J. F. Pilger o.
T w e e d e k 1 a s s e : H . D . B . M e y e r 4Va; A. Bleykmans 6 ; H. Mendes
da Costa 3Va; M. van Gelder en G. J. Gantvoort elk 2 Va; C. Tinholt en J.
C. ten Tusschedé 1V2; W. H. van der Meulen 1.
D e r d e k l a s s e : E . B c f f i e 6 ; A. C. B. Heynert 3V5 ; G. A. van Coe-
verden 3 ; B. Schelts van Kloosterhuis 2 1 /- ; M. Goldschmidt, L. Brandon,
J. J. Ficke, Dr. H. Sanders Ez. elk 2 ; G. H. Manikus o.
In de eerste klasse maakt Meyer groote stappen naar den eersten prijs
toe. Zijn spel is keurig, even sluw bij aanval als verdediging. Hier volge
een proefje :
ConcourepartiJ.
No. 36. Wit: J. H. Sohlberg. Zwart: B. J, Meyer.
Tweepaardspel in de Nahand.
1 e4 e5 15 Lc 3 P dS 29 D f 3 : D c5 :
2 p f3 Pc6 16 P C4 D c7 30 D e2 T ad8
3 L c 4 P f 6 17 Pd6: Dd6: 31 P ^5 L d5 :
4 P g5 d5 18 Dei Dg6 32 cd5 : T d5 :
5 e d5 : Pa5 19 L d2 T e8 33 T fel T d2
6 L b5f c6 20 L e3 P d6 34 D f3 T 12

7 dc6: bc6: 21 C4 P e3 : 35 T a c I D b4

8 Le2 h6 22 D e3 : P f5 36 D c6
o P f3 e4 23 D c 3 c5 ! 37 D a8f K h7
10 P e; Dc7 24 dc5 : L b7 38 D d5 D f4:
11 d4 Ld6 25 Dh3 e3 39 T C4 T g2f:
12 Ld2 Pb7 26 P c3 Pd4! opgegeven
,3 0 _o 0—0 27 D g4 Dc6
14 f4 Db6 28 L f3 Pf3:
*)~Ï IT de volgende verslagen duidt liet cijfer achter eiken deeluemer liet aantal winst­
punten aan, tot dusver door hem bthaald.
 5

Van Foreest heeft weer menig briljante combinatie gemaakt. Hij verloor
echter tegen van Dien een vermakelijk slechte partij. Van Lennep speelt
bepaald zwakker dan in het vorig concours : Op één avond verloor hij een
dood-gewonen partij tegen Meyer en won hij een dood-verloren partij tegen
Gans!
Ook in de Amsterdamsche Schaakclub houdt een wedstrijd,
en wel in twee klassen, de gemoederen in spanning. De deelnemers zijn:
Eerste klasse: A. H. M. Dieperink 4V2; H. J. den Hartog 7 Va; A.
Klein 1 ; N. W. van Lennep 8 ; C. C. W. Mann 51/2; W. B. H. Meiners
7 ; F. J. Schotel 5 ; J. C. Tersteeg o; W. H. M. de Veer 31/,,; W. E. Vos 3.
T w e e d e k l a s s e : v a n H a r t e s v e l d t 1 ; d e J o n g h 3 ; Lohman 6; ter
Hasselt Puikers 2 ; de Rapper 6.
In de eerste klasse won van Lennep den eersten prijs, den Hartog den tweede,
Meiners den derde, Mann den vierde en Schotel den vijfde.
In de tweede klasse behaalde de Rapper in een kampstrijd van drie par­
tijen den zege over Lohman, en daarmee den eersten prijs.
Concourspartij.
No. 37 .Wit : N. W. van Lennep Zwart : Meiners
Spaansche partij.
1 e4 e5 19 I-C3 L g7 37 es des :
2 p f3 P c6 20 P fhs ! ghs : 38 T esf: Kd6
3 L bs a6 21 P h$ : T g8 39 T f5 L e6
4 L a4 d6 22 L g7 : T g7 : 40 T f8 P e7
5 L c6f: bc6: 23 D C3 D f8 41 f5 L d7
6 d4 ed4: 24 T f3 P h6 42 K f4 P c8
7 P d4: L d7 25 Tg 3 T a7 43 T h8 P b6
8 P c3 g6 26 P g7: T g7: 44 T h7: as
9 0-0 L g7 27 T g7 : D g7 : 45 g5 a4

10 L e3 P h6 28 D g7f: K g7: 46 g6 opgegeven.

11 ^ ^ 29 T d 1 P f7 Zwart had hier nog
12 D d3 P f7 30 C4 L e6 kunnen beproeven :
^ c5 31 t>3 K f6 a b 3 : 47. a b 3 : P c 4:
'4 P e 2 0-0 32 Kf2 Ke7 48. b c 4 : L f 5 : 49.
i5 Pg3 Lh6 33 h3 P h6 Kf 5 : (?) en pat!!
16 Ld2 Kh8 34 Kf3 Lf7
17 P d5 c6 35 g4 k e6
18 P f6: Lc8 36 Tei P g8
BREDA. De Heer Speet schrijft ons :
In de afdeeling «Breda» wordt door de leden een onderlinge wedstrijd ge­
speeld in drie klassen. Als iets nieuws op het gebied van schaakwedstrijden

\
 6
met voorgift, wordt een proef genomen met het door Steinitz in zijn »Modern
Chess Instructor* aanbevolen stelsel om de voorgift te doen bestaan in pun­
ten. De spelers 2de klasse krijgen namelijk twee en die van de 3de klasse
vier punten vóór. Het voordeel is, dat men geen incorrecte partijen krijgt
door voorgave van pion en zet of pion en twee zetten, maar reeds nu blijkt,
dat de voorgift van twee punten zeer groot is. Den uitslag deelen wij later mee.
GRONINGEN. Van den wedstrijd, die hier in »Staanton« gespeeld wordt,
spraken wij reeds in het November-nummer. De »score« der deelnemers die
ieder met ieder een partij moeten spelen is thans :
H. Wiersema 10; II. B. van Rhijn 8; Dr. Westendorp Boerma en H. Post-
ma elk 71/2 ; H. Onnes Fzn. 5 : L. H. Deelman Jzn. en H. Zijlstra elk 41/3.
HELDER. Sinds 12 November wordt hier een reuzen-wedstrijd gehouden:
Ieder moet met ieder twee partijen spelen ; daar er nu 22 deelnemers zijn,
worden er in 't geheel niet minder dan 462 partijen gespeeld !
HILVERSUM. De Hilversumsche Schaakclub hield in de maanden No­
vember en December een zeer eigenaardig doch niet onpractisch geregeld
huishoudelijk concours, in drie klassen, met voorgift, af en aanspel, byes d.w.z.
stilstaande nummers . . .
Het groote verschil echter tusschen de bepalingen van dezen wedstrijd
en die der kleine bondswedstrijden komt hierop neder :
i°. In den eerstgenoemde moesten zooveel mogelijk spelers van dezelfde
klasse met elkaar kampen m.a.w. er werden zoo weinig mogelijk
partijen met voorgift gespeeld.
20. Het voordeel van een stilstaand nummer kon alleen aan spelers der
derde klasse dus aan de zwakste te beurt vallen.
Het volgende schema moge dit nader duidelijk maken :

ïs<e ronde | 4. de Man |

e T pHPI i de M- won
Eerste klasse: 5' j
. 6. v. d. Smit /
I. Blijdenstein ) v. d. S. won
2. J. H. Peet j P' won 7' dC J°ng I
,T 8. Jac. Peet )
3. Vuurmans | Nierman P' won

4. Hintzen j V" won 9' Wierman )

5. Erandsma . Dcrde klasse:

Tweede klasse : p won j Oudejans ~j

1. Pompe | 2. Veen j won

2. de Ruwe | 3. Fransen |
3. Gerard Peet j d' R' won 4. van Driest j F' won
 7

ï f' S k a m p I w Westenberg )
6. Westenberg ; W. won Q A]derg > W. won

/. Schobt ) . J. H. Veen )
8. Joh. Alders ) ' Hartman ) H' won

^ Pe"x H Fransen bve

won
IO. Hartman ) H' won yt"
3(lc ronde
ï i. C. Alders bye
, J. H. Peet )
2de ronde „ / p ,„ n n
„ de Ruwe ) 1' won
Ferste klasse : '
de Man ")
J. H. Peet ) p d. M. wonwor
Vuurmans ) P' won | J P
' rransen )
Tweede klasse : Hartman ) F" won

Jac. Peet ) -, XT . ,
de Ruwe d R- bye
4de ronde
v. d. Smit )
D..
de Man ) d' M' won ) p w o n .i
Peet XP CCL
e e t WUI1
w °n
de Man ) I/ van Wes-
°n P e I Westenberg) (
{ 'herberg
e r b e i "g en
cn
~ b ( W.
Derde klasse: P. won Fnn^n { W - won \ Fransen
Fransen ) ) van de
Joh. Alders 1
Zoodat de eerste prijs behaald werd door J. H. Peet de tweede door Wes­
tenberg de derde door Fransen.
De volgende incorrecte doch niet onaa.dige partij, in den wedstrijd ge­
speeld, moge antwoord geven op de vraag of men bij het schaken" ,hof-
fen« kan of niet.

Coneourspartij.

No. 38. Wit . J. H. Peet. Zwart : B. W. Blijdenstein.

Spaansche partij.

' e4 e5 10 Dd2 cs 19 in p e,

? ? " T d ' C6 20 P d4: ed4:

3 5 P f6 .12 00 b4 21 T f3 P ei :
4 _ L c 5 '3 P es : Les: 22 L f6 <r6
dc6: '4 f4 L b2 : 23Dh4 KI17
t, ° ° 15 e5 L C3 24 fc ! L fc •
5[ f6 16 Df2 g4p 25 Tf4 Pe3'?
o PhV T 2 17 Dg3 L d4f 26 Dh6f. opgeg.
9 Pb 3 L d6 18 Khi Dds
 8

ROTTERDAM. Per circulaire van 23 December 1.1. onderteekend door

P. H. Smalt en M. Geverding Jr. resp. Voorzitter en Secretaris-Penningmees­
ter van de afdeeling «Rotterdam* van den N. S. werden de leden van gezeg
de afdeeling uitgenoodigd tot het houden van een onderlingen wedstrijd. Te­
vens werd medegedeeld, dat er gespeeld zou worden in drie klassen en dat
ieder deelnemer met alle andere deelnemers in zijn klasse twee partijen zou
spelen.
Aan deze oproeping gaven velen gehoor doch tot dusver zijn nog te wei­
nig partijen gespeeld, om met eenige zekerheid iets aangaande den uitslag te
kunnen voorspellen.
UTRECHT. De heer A. G. Olland schrijft mij :
«Sedert November is weder een huishoudelijk concours aan den gang, dit­
maal in 7 klassen. Hier volgt de lijst der deelnemers, waarvan eenige zich
hebben teruggetrokken en andere hoogstwaarschijnlijk dit nog zullen doen.
Het cijfer voor de namen doelt op de klasse.
Stand Stand
gew. verl. rem. gew. verl. rem.

I A. G. Olland 5 2 o IV J. J. R. Moquette 420

II R. H. R. v. Rossem 2 1 o V F. J. E. de Vege 1 2 o
II G. B. H. Hogewind 441 VA. van Eelde 1 5 o
II E. L. Olland 5 1 1 V F. J. P. Moquette 030
III A. J. A. Prange trok zich terug V J. E. Milard 1 o o
III D. W. van Rennes 4 1 1 V W. L. F. P. d. Koek o 3 o
III C. D. Cramer ? VI H. J. Daniels o 5 o
III L. Cramer 2 VI A. G. Vreeswijk 040
IV H. H. Bandet ? VII K. van Dusseldorp ?
IV F. W. A. Engelman ? VII J. Hamburger ?
IV J. Wiedemann 7 o 1 VII J. B. J. Loeff O

De voorgiften zijn : pion f 7 en zet ; pion f 7 en twee zetten ; paard g 8

en zet; toren a 8 en zet; toren a8 pion f 7 en zet; toren a8 pion f 7 en
twee zetten.*
Verder kregen wij door bemiddeling van den heer A' van Eelde de vol­
gende partij uit het concours, waarbij genoemde heer tevens zoo vriendelijk
was eenige aanteekeningen te voegen.
No 39. Wit : D. W. van Rennes. Zwart: A. G. Olland.
Zwart geeft pion f 7 en twee zetten voor.
1 e4 e6 beletten dan wel om 4 L C4 L g7
2 d4 g6 Ph6 mogelijk te maken. Door bijv. e6 zou
Minder om Dh?f te 3 P f3 P h6 P h 6 verloren gaan.
 9

Zwart moet vooral de n Dd3 e5 2qT f2 T aS

opening zeer voorzich- ,r , , , -n r „g
tig spelen. ^eel beter dan d5, 3° I f5 P g4
waarop eenvoudig Lb5 31 Tf3 Dcif
5 Llro. L h6. had kunnen geschie- 7,,,.,,-+ ,• 1 ^ t

Te vroeg; Wit deed den- hierdoor remise"; "hij

tr>f 1
;? ds
L b,
'3 ^ D3
p
d6
fr i<f
val, waarin Wit oopt
ee„
F
tot den aanval over „ 7 . . ,
te paan '4 P e3 L h6 aIdus Zwart in de ge-

Deze afruil is volstrekt '5Pd2 Ld; legenheid stellende de

niet

6 P e5
nadeelig voor

e6
.7 » Lht
16 c4

18 P g 2
L f4 ?

g5
,r5Pxr,e w,jze af
de party in weinig zet-

32 L d l DgS

7 Df3 De; 19 De2 g4 33 Lc2 Deif

8 0—0 Lg;| Df; ware sterker. 34 D di ? D b2 :!!
Nu dringt Zwart Wit 20 *4 g*3 :e.p. Wit ziet het gevaar
terug. 21 P f3 : P f; niet en loert opPe;f!
9 P g4 P c6 22 P fh4 0—0—0 35 P e;f K d;
Zwart versmaadt pi- -3 ^ f5 D e8 ! 36 1 g8 :?? D b6f
on d4; waarschijnlijk 24 P h6 : P h6 : 37Khi P f2f
terecht; e5 toch zou 25 T f8 : D f8 : 38 T f2 : D f2 :
dan niet meer verhin- 26 T fi D g; 39 D gi D f3f
derd kunnen worden. 2? p ,H D g5 opgegeven.
10 c3 T f8 28 L c2 Lh3
AMSTERDAM. In den correspondentie-wedstrijd is verder nog gespeeld:
12 (L d2) 00
13 o—o P b;
14 f4-
HILVERSUM. De bondssecretaris gaf den 2;sten December in de schaak­
club alhier een simultaanvoorstelling van 19 partijen, die binnen 2% uur alle
door hem werden gewonnen.
 IO

buitenland,

Oierzlcht der belangrijkste Scliaakgebeurtenlssen In 1893.

17 J a n u a r i . Lasker arriveert te Havanna, waar hij consultie- en simultaan-

partijen speelt, in matches Golmayo en Vasquez overwint, doch weigert met
Walbrodt te kampen.

27 J a n u a r i . Wedstrijd tusschen Noord- en Zuid-Engeland te Birmingham;

10 6 s p e l e r s a a n e l k e z i j d e ! Z u i d - E n g e l a n d w i n t m e t 53V2 w i n s t p u n t t e g e n 52V2.

2 7 1 e h 1 u a r i. Aleester-tornooi te Londen in »Simpson's Divan" uitgeschre-

\en door het weekblad »Black en White." Deelnemers: Blackbure I; Mason,
Teichinann, Tinsley II en III gezamenlijk; Bird en Van Vliet.

15 April. Mach Lasker- Showalter te Kokomo, Indiana. Uitslag: L. 6

S. 2, Rem. 2.

17 M e i . Match Bird-Jasnogrodsky te Londen. U i t s l a g B . 5, J. 5, Rem. 3

18. J u l i Begin van een match om het »championship" van Australië

tusschen W. Crane en A. N. Wallace te Sydney.
Uitslag: W. 71/2, C. 31/0.

27 A u g u s t u s . O p e n i n g v a n h e t n a t i o n a l e m e e s t e r - t o r n o o i v a n d e n D u i t -
schen Schaakbond te Kiel. Deelnemers : Von Bardeleben, en Walbrodt I en II
gezamenlijk; Lipte III; Metger, Seuffert, v. Gottschall, Mieses, Schallopp en
Varain.

3 ° S e p t e m b e r . Aanvang van het internationale New-Yorker tornooi.

Verloop: Lasker I met 13 winstpunten; Albin II met 8V2; Delmar, Lee,
Showalter III tot V gezamelijk met elk 8 ; verder behalen Hanham 71/g,
Pillsbury 7, laubenhaus 6, Pollock 5, Ryan 5, Schmidt 5, Jasnogrodsky 4, Olly
3V2 en Gossip 2V2 winstpunt.

8 O c t o b e r . Begin der match Tarrasch-Tchigorine. Uitslag: Tarrasch

9, Tchigorine 9, Rem. 5.

23 D e c e m b e r . E i n d e v a n h e t m e e s t e r - t o r n o o i g e s p e e l d t e N e w - Y o t k
in de Manhattan-schaakclub. (men zie hieronder.)

NEW-YORK. In de maand December werd alhier in de Manhattan-

schaakclub een wedstrijd gehouden tusschen meesters, wellicht niet
 11

van allereerste kracht maar zeker productief in briljante en levendige partijen.

De afwezigheid van Lasker deed meer goed dan kwaad daar nu van een uit­
gemaakte zaak, wat betreft den eersten prijswinner, geen sprake was en
niets zoo geschikt is den animo levendig te houden, dan een tot het laatste
oogenblik onzekere uitslag.
De 21-jarige Pillsbury van Boston won den eersten prijs. Geheel onverwacht
kwam dit succes niet. P. stond reeds bekend als een buitengewoon fijn en
ondernemend schaker, die o. a. Walbrodt en Schottlander bij hun verblijf in
Amerika beslissend versloeg. Steinitz gaf hem in een serie van -drie partijen
pion en zet voor, moest evenwel in twee daarvan het onderspit delven. Naar
zijn spel te oordeelen, schijnt het mij toe, dat hij zijn hoogtepunt nog lang
niet heeft bereikt, en dat men goede verwachtingen van hem mag koesteren
de toekomst.
Hodges, Showalter en Albin waren naar volgorde de overige prijswinners.
Van de vele mooie partijen kunnen wij wegens plaatsgebrek slechts de
volgende publiceeren, die, in de laatste ronde gespeeld, in zekeren zin van
voor beslissenden aard was.

No 40. W i t : Albin. Z w a r t : Pillsbury.

Zukertort's Opening.
1 p f3 d5 15 D g4 P f8 2 9 T h6 L g6
2 M e6 16 Ld2 ab4; 30 L d2 T 33 :
3 c4 c6 1 7 Lb4: b5 ! 31TI13 P C4
4 P c3 f4 18 a3 P g6 32 Ta3: P a3 :
5 e3 P f6 19 L e i L d7 33 L e2 P c2
6 P e5 L d6 20 h4 D f8 34 L g5: P d4:
7 f4 o —o 21 T a2 P e7 35 L d i b4
8 L e2 P d7 22 T f2 P f5 36 L d2 b3
9 o—o P e4 23 L b 4 D ey 37 L C3 P C2
10 p e4: fe4: 24 D f4 D h4: 38 K f2 d4
11 c5 L e5: 25 g4 g5 39LC2: bc2:
12 fe$ : Tfif: 26 D h2 D h2y : 40 L b2 e3f
13 L f 1 : b6! 27 Th2: P e3 : ' 41 K e 2 K f7
'4 b4 35! 28 T h5 L e8 Opgegeven.

HASIINGS De groote Engelsche schaakmeester Blackbume heeft, tot niet

gering verdriet der Londensche spelers, zijn woonplaats naar Hastings verlegd,
naar men zegt, wegens gezondheidsredenen.
Het was ongetwijfeld te zijner eer dat de club te dier plaatse, een interes­
sant schaakfeest organiseerde, dat van 10 tot 12 Januari aanhield. De hoofd­
schotel was zeker de overkomst van Bird en Gunsberg uit Londen, die tot
 12

het houden van drie consultatie-partijen gelegenheid gaf. De levendigste van

deze volgt hieronder.
Verder gaven zoowel Bird als Gunsberg simultaan-voorstellingen; Bird
speelde tegen 21 deelnemers, waarvan i n 4 u u r 17 verslagen werden en 3
het tot remise brachten.
Gunsberg nam 19 partijen voor zijne rekening; binnen twee uur
won hij 12, en verloor 4. Daar het m. i. bij een simultaan-seance in de eerste
plaats te doen is om zeer vlug spel, is zeker de voorstelling van Gunsberg
als de best' geslaagde te beschouwen. Bij simultaan-spel tegen zwakkere
bloeders kan men, wanneer slechts iedere zet lang genoeg overwogen wordt,
evenveel partijen winnen als men verkiest.

1SJ -117 • t i J- Gunsberg l H. E. Bird

N°41' W',: (Dn Ballingail Z"",: | H. Ctapman.

Weener partij.

1 e4 e5 14 K d2 T f8 27 P c5 T a7
2 P C3 P c6 15 Kei a6 28 d6 T d7
3 f4 ef4: 16 h4 h5 29 T hfi T d6:
4 P f3 L ey 17 f4 Lh6 30 Lg6: 1) K C7
5 L 04 L h4f 18 d5 P a5 31 L f15: T dif:
6 K fi d6 19 L d3 b5 32 T di : T d8
7 d4 L g4 20 f5 Le3f 33 Td8: K d8
8 L f4: Lf3: 21 De3: c5 ? 34 L f7: Dcó: 5
9 gf3: L f6 22 f6 P c8 £5 D d2f K c7
10 L e3 P ey 23 e5 de5: 36 Da5f: P b6
11 Ke2 D d7 24 D 05: D d6 37 P e6f K b8
12 Dgi g6 25 D f2 Kd8 38 Dei e4
13 T di L g7 26 P e4 D b6 39 D g3f opgegeven

1) Zeer mooi gespeeld! Op fg6: verliest zwart door Td6f: de dame.

Op Dd6: volgt dan namelijk 32. Tdi en op Pd6: volgt 32. Pe6f

Minder om 't belangrijke feit, dan wel om de volgende hoogst curieuse

partij, die bij de gelegenheid gespeeld werd, deel ik nog mede dat te New-York
gedurende de Kerstvacantie een concours werd gehouden tusschen de schaak­
clubs van vier Hoogescholen der Vereenigde Staten. Elke club had twee afge­
vaardigden gestuurd. Evenals verleden jaar won Columbia de „cup" 't geen
voornamelijk te danken was aan het goede spel van Hymes die van de zes
partijen 5Va won.
 13

No. 4 2 W i t : Roberts Z w a r t : Hymes

Siciliaansche Verdediging.
1 e4 c5 19 D c3 h5 37 D e i fg3 :

2 d4 cd4: 20 P h2 D dy 38 fg3 : X f3
3 p <3 P c6 2iXgi K hy 39 T da P <r 3 :

4 P d4' ë6 22 X adi X f7 40 T dh2 D d4f

5 b3 L g7 23 L e2 X af8 41 K g 2 K g5
6 L b2 D asf 24 P f3 K h6 ? 42 D d2y X e3
7 L c3 D b6 25 P e5 D c8 43 D f 2 P e4:
8 P c6: L C3f 26 P f/f : X f7 : 44 T hsf K g6
9 P C3 : bc6: 27 D f3 gS 45 T h6f K gy
10 D d3 P f6 28 K h2 g4 46 X h7f K g6
11 L e2 0-0 20 hg 4 : hg4: 4 y T 2 h6 K g5
12 0-0 d6 3oDd3 K g5 ?! 48 D h 4 f K f4
13 h3 P e8 31 T h i P h5 49 Le4:? D e4f :
14 P dl f5 32 K g i D f8 50 K fi T f37
J5 p e3 Pg7 33 D d 2 D g8 5lDf2 X f2f:
iöKhi Le6 34 g3 K g6 52 K f 2 : D c2+
17 Lf3 f4 35 L d 3 • Dg7 5 4 Kei K f3
18 P g 4 Dc7 3 6 T h4 p es 5 4 X e6: D c i f mat

I . . Meuioria.il. Het droeve doodsbericht van Hermann Zwanzig, den

Secretaris van den Duitschen Schaakbond zal misschien velen onzer"lezers
reeds zijn ten oore gekomen. Hij overleed plotseling en onverwacht den
5den Januari te Gera aan een beroerte.
Wat het Schaakspel in het algemeen, en de Duitsche Schaakbond in het
bijzonder in hem verliezen, is moeilijk in enkele woorden samen te vatten.
Ik meen niet te veel te zeggen, door de superioriteit, die in de laatste
tien jaren de Duitsche schakers over de Engelsche hebben verkregen, louter
en alleen toe te schrijven aan Zwanzig's volhardend werken, ja ik zou haast
neerschrijven, aan Zwanzig's drijven.

Geboren den isten Mei 1837, leerde hij reeds vroegtijdig de beginselen
van het spel, doch werd eerst in 1860 door Max Lange's >Lehrbuch in de
theorie ingeleid. In 1861 richtte hij een Schaakclub op te Naumburg en in
1865 eene te Rudolfstadt in Xhuringia.
In 1873 vestigde hij zich voor goed te Leipzig, waar hij zich aansloot bij
de Schaakclub »Augustea" wier president hij was van 1877 tot zijn dood toe.
Zwanzig's eerste daad van beteekenis was de regeling van het tweede
Midden-Duitsche-Schaak-congres in 1877 Onmiddelijk daarna organiseerde hij
het gedenkwaardige tornooi ter eere van Anderssen te Leipzig bij welke ge-
lngenheid hij tevens den Duitschen Schaakbond oprichtte.
 H

Twee jaar later hield de nieuwe bond haar eerste vergadering te Leipzig
met zóó gunstigen uitslag, dat Zwanzig eenstemmig tot Secretaris werd benoemd
voor zijn leven.
Sinds, nam Zwanzig van niet minder dan 15 congressen en tornooien de
leiding op zich. Hij deed dit, zooals men weet, wel op éenigszins ongelikte wij­
ze, tegenspraak of ongehoorzaamheid aan zijn bevelen, gelijkstellende aan majes­
teitschennis, maar ruimschoots wegen hiertegen op de ongeevenaarde ijver,
welke hij bij voortduring aan den dag legde ten behoeve van de uitbreiding
en de belangen van den Duitschen Schaakbond en de zeer aanzienlijke op­
offeringen van tijd, moeite en geld, welke hij zich zoo dikwijls getroostte ten­
einde zijn doel te bereiken.
Zwanzig is overleden voordat de Duitsche schaakspelers, hem op meer
royale wijze, dan tot dusver het geval was hun erkentelijkheid hebben kun­
nen betoonen, voor de onschatbare diensten hun en ons koninklijk spel
bewezen.
Itockaankoiidiging.
MAX LANGE, Paul Morphy. Sein Leben und Schaffen. Dritte Auflage.
Leipzig Veit & Comp 1894 6 Mark.
P. SCHELLENBERG e. a. Der Siebente Kongress des Deutschen Schach-
bundes, Dresden 1892.
Leipzig Veit & Comp 1894 5 Mark.
ALBERT HEYDE, Der Wettkamp Zwischen Dr. S. Tarrasch und M.
Tschigorin.
Berlin W. T. Bruer 1894 3 Mark.
I. M. BROWM AND JAS RAYNER, British Chess Magazine, Christmas-
number.
Leeds 1893 ish. 3d.
Tusschen het eerste en het laatste dezer werkjes ligt een geheel stuk ontwik-
kelings-geschiedenis van het schaakspel! Het is niet wel mogelijk in een
paar woorden aan te toonen hoezeer in allen deele het schaakspel sinds de
dagen van Morphy is vooruitgegaan. Welk een omvang, welk een diepte
hebben de navorschingen op theoretisch gebied niet gekregen, wat wordt
er niet over het algemeen oneindig correcter (ik zeg niet: geestiger) gespeeld
dan vroeger Het aantal beoefenaars, de lijst der schaak-tijdschriften en
schaak-rubrieken is zeker eenige malen verbubbeld. Tornooien zijn aan de
orde van den dag en al blijft elke belangrijke match van den aanvang tot
het eind ons spannen, op zich zelf is het houden van een tweekamp geen
zeldzame gebeurtenis meer. Voor een uitstekend schaakspeler is het niet
meer voldoende één tegenstander over het bord te kunnen afmaken ; hij wordt
weinig geteld zoo hij niet blind kan spelen (hoe meer partijen, hoe liever)
 1$

en minstens du tig spellen simultaan voor zijn rekening kan nemen. Reeds
zijn eigenbelang dwingt hem, zich groote vaardigheid in het maken en oplossen
van problemen eigen te maken. Toen een eeuw geleden Philidor aankon­
digde drie partijen tegelijk blind te zullen spelen, liep geheel Parijs uit om
het nieuwe wonder te aanschouwen. En thans ? Hij, die iets nieuws op
spelen ^Een ' a t e n z , e n ' zal meer dan vijftien partijen tegelijk b.ind moeten
pelen, (Een bezoeker van Transvaal, dien ik ontmoette vertelde mij dat
een amateur aldaar er 2 o voor zijn rekening nam ! ?) en in ons land Leeft
ieder schaakspeler reeds gelegenheid gehad door meer dan één liefhebber
seances te zien geven.
Waartoe deze inleiding, zal men vragen. Slechts teneinde met des te meer
nadruk te kunnen wijzen op het feit, dat ondanks al dezen vooruitgang, waar-
or wij natuurlijk dankbaar zijn, de partijen van Paul Morphy ons blijven
na hem W" h ^n'stichten' aIs die van een meester vóór of
na hem. Wij bewonderen dat genie, dat hoe ook toegerust met eeniye uit
kelde afko™stlge theoretische kennis een oorspronkelijk talent ontwik­

kelde van zoo bu.tengewonen rijkdom. Een schaakliefhebber in ons land

houdt ervan probleven met natuurtafreelen te vergelijken. Doen wij dit met
het spel van den Amenkaanschen meester, dan doemt als vanzelf voor onze
oogen iet beeld op van den bruisenden bergstroom, die ongmeene helderheid
de krach". °n ^ e" indrahvetk«"<i« ^choon.heid aan oveweldigen-

Indien eens na den dood van Steinitz, Tarra,ch, Tchigorine of van „eiken
„rooten meester ook, een verzameling werd uitgegeven van al h
tijen, natuurlijk voor zoover deze bewaard zijn, zou men, geloof ik verwonderd
zijn over de vele partijen, die, hetzij slecht, hetzij doodsch, hetzij ontsierd
door meer of min grove fouten, het naspelen niet waardig zijn Bii Mor, h
niet alzoo. In het zoogenaamde Morphy- boek waarin met zorg bijeenverza
^i heeftl 'eVenSbijzC;nderheden en partijen, die men met moeite en
jt heeft kunnen vinden, wordt bijv. bij een blindséance van acht partijen
als een groote bijzonderheid gewag gemaakt van het feit, dat de meester een
incorrecte combinatie maakte!
Welk een stijl van spel! Welk een toucher, zou de musicus zewen
elkens het juiste stuk, op het juiste tijdstip op de juiste plaats- Elke par'
tuurliikeT" fr d°°rIUChtlge constructie. Een oogenschijnlijk geheel na­
tuurlijke, kunsteloos-eenvoudige opeenstapeling van de steenen en blokies
noodig tot voltrekking van het gebouw. J '
Geen halsbrekende toeren, geen raadselachtig inmetselen van eigen stuk
ken geen jachtmakenj op onbegrijpelijk fijne nieuwigheden, die de tegenpartij
m dC W" m0<!,<!n ^ *Pr'nc'Pienreiteref« .„aai
 i6

spelontwikkeling, een zóódanig harmonieerende opvolging van zetten, zelfs bij

de meest verreikende en biljantste combinaties dat gij en ik zouden wanen
in dezelfde stelling niet anders te hebben gespeeld
De kunst blijft echter dezelfde stelling te krijgen.
Wij raden ieder zich den derden druk van »Paul Morphy, Sein Leben und
Schaften«• aan te schaffen. Het is en blijft het meest leerrijke en interessant­
ste boek der gansche schaaklitteratuur.
Dank zij onzen grooten Morphy-dweeper, wijlen den heer Pinedo, die in ons
land vooral niet minder heeft gedaan om den meester vereerders te bezorgen,
dan Max Lange in Duitschland of Löwenthal in Engeland, schijnt het mij
overbodig langer bij den inhoud van het zoo degelijke werk stil te staan. *)
Ik wil slechts aanstippen, dat de nieuwe druk een kleine honderd partijen
ineer bevat dan de vorige en ook overigens aanzienlijk is vermeerderd.
Twee tot dusver onuitgegeven partijen, mogen hier een plaatsvinden. Het
zijn de eerste en de laatste schaak-overwinning van den te vroeg ontslapen held !
No 4 3 . W i t: Paul Morphy (12 jaar oud !). Zwart: Alonzo Morphy.
Evansgambiet.
1 e4 e5 17 LfS: P C4 33 D e6f K f8
2 p f3 P c6 18 T ei D d6 3 4 D hóf: T g;f
3 L c4 Lc5 1 9 P e5 fes: 3 5 L g6 K g8
4 t>4 L b4: 20 D g4f K h8 36 h4 d4
5 c3 L c5 2iDh5 Kg7 37 hs d3
6 d4 ed4: 22 D gsf K h8 38 D gs T d8
7 cd4: L b6 23 D h5 h6 39 h6 d2
8 0—0 P 35 24 T es : P es : 40 D f6 T d7
9 L c 1
3 P e7 25 des : D c6 41 L fs * diB6
10 P C3 o—o 26 e6 Kg7 42 h7f T I17:
11 La3 d6 27 g4 D C3 43 L e6f T f7
1 2 e5 L f 5 28 g5 Daif: 44 L fyf. Kh7
13 ed6: cd6: 29 K g2 D f6 45 D g 6 f K h8
'4 p e4 d5 30 gföf: Kf6: 46 Dh6 mat
15 P föf gf6: 31 ef7 : T f7:
16 L e y : D ey : 32 D g6f K ey
N o 44. W i t : P a u l M o r p h y (32 jaar oud). Zwart: Maurian.
W i t geeft Pbi voor.
1 e 4 e$ 4 b4 Lb4: 7 d4 • ed4:
2 P f3 p c6 5 C3 L cs 8 cd4: L b6
3 L 04 L c5 6 0—0 d6 9 ds P es
*) Gelijk trouwens deze geheele schets moet beschouwd worden als een zeer gebrekkige
en onvolledige ïofrede op hem, die ons de schoonheden van het schaakspel heeft geopenbaard.
 '7

10 P es : des: 19DC2 L d7 28 les : P e5 :

u L b 2 ^ D f 6 2 o T b i D g 6 2 9 T d 4 : T h d 8
12 L b5+ K f8 21 L b s f5 3oDa5f K c8
13 K h i P h6 22 L d 7 f : K d ; ; 3 i D a 6 f K c7

14 L e2 D f4 23 D a4f c6 32 T b3 T db8
1j „ f3 f6 24 dc6f.: bc6: 33 Dast IC c 8
C I *7 25 ef5 : D f6 34 L d6 opgegeven.
1 ; T C3 D h6 26 T d i f L d 4
18 L a3f K e8 27 f4 K 07

Het moet, dunkt mij, niet voordeelig zijn voor de uitgeversfirma Veit
& Lo. te Leipzig, dat de zoogenaamde Duitsche Congres-boeken, steeds
o n g e v e e r a n d e r h a l f j a a r v e r s c h i j n e n n a h e t c o n g r e s , d a t zij b e h a n d e l e n Maar

nog onvoordeeliger is dit voor de schakers, die niet gemakkelijk een boek
zu en koopen, waarvan het onderwerp al de frischheid van het pasgebeurde
verloren heeft, en aldus verstoken blijven van het genot, zeer interessante
en zeer goed geanalyseerde partijen na te spelen, waarvan nog slechts een
zeer klein gedeelte hun onder de oogen is kunnen komen.

I n D e c e m b e r 1.1. n a m e l i j k v e r s c h e e n h e t t w e e d e v a n d e h i e r b o v e n v e r m e l d e
werkjes. Ik las het met genoegen door, en kan den lezers van dit blad met
vertrouwen den aankoop ervan aanbevelen.

Het is oude maar aan den anderen kant toch geheel nieuwe kost, die
s eeds op smakelijke soms op geestige wijze wordt voorgezet. Zooals 'men

w e e t , n a m L o m a n a a n h e t b e d o e l d e c o u c o u r s d e e l , zij h e t d a n o o k m e t n i e t
bepaald schitterend gevolg.

Nu in den tegenwoordigen tijd de redacties der dag- en weekbladen voort-

urend er op u i t zijn d e n i e u w t j e s z o o s p o e d i g a l s m a a r e e n i g s z i n s m o g e l i j k
onder de oogen van het publiek te brengen, schijnen sommige schaakredac-
eurs dit slechts betrekkelijk goede voorbedd te willen volgen. En wij zou-

en" « ' I r 6 , T 06 kUnnCn hebben als het Iouter g°ld

overseinen het

en afdrukken van belangrijke berichten. Wat moet men echter denken van

n a d a t zli t e si p 7 k h 1 3 1 ' " T a r r a s c h - T c h i g ° " - e l k e p a r t i j b i j n a o n m i d d e l l i j k

nadat zy te St-Petersburg was gespeeld, in het Duitsche Wochenschach ver­
scheen en nog wel van uitvoerige aanteekeningen voorzien. Het moet wel
een ideaal-analyticus zijn, die in een paar uurtjes, de meest zware partijen

blad X X g r P l e I d ; JUISt k a n k r i t i s e e r e n ! D e redacteur van genoemd

blad, Albert Heyde, heeft later zijn dwaling ingezien; althans een der laatste

tiid waT ' f k " m ' d e d e e I m ë ' d a t h e t oorspronkelijk plan luidde, de inder-
j vluchtig bewerkte partijen nog eens van de eerste af, maar nu gron-
diger beploegd, in het blad te doen verschijnen; dat echter wegeris gewich­
tige bezwaren van dit plan was afgezien en de partijen nu met portretten
en biographieën der beide meesters tot een op zichzelf staand werkje zouden
samengevoegd worden.
Alzoo is geschied. Voor hen die de geweldige partijen tusschen Tarrasch
en Tchigorine nog niet hebben gezien is het prachtige boekje een ware
uitkomst.
Het bevat daarbij zooveel andere wetenswaardigheden, de analyses zijn thans
van zóó degelijk gehalte, dat men niet moet nalaten zijn bibliotheek er mee
te verrijken.
Wat de match zelf aangaat, daarover is reeds niet weinig geschreven. Indien men
sommige redacteurs moet gelooven, kunnen beide meesters met een gerust
geweten naar het Oude-mannenhuis vooor Schaakspelers gaan. »Nu ja, nu
en dan een niet onaardig partijtje, maar over het algemeen weinig zaaks.
«Tarrasch had de match moeten winnen en hij had dit ook zeker gedaan
indien niet etc . . . . hij speelt oneindig sterker dan Tchigorine."
«Neen, ze^t een ander, Tarrasch, de amateur, mag blij zijn, dat hij het
tegen een professional met zooveel routine als Tchigorine heeft kun­
nen houden ; een volgend keer zal hij er wel slechter afkomen."
Ik voor mij vind zulk geschrijf hoogst onverkwikkelijk en de schrijvers meer
dan belachelijk. Leerlingen, die over hun meesters oordeelen! Waarom
zouden in 't vervolg nog matches gespeeld worden ? Immers voordat nog
een stuk is verzet zullen de schaakredacteurs ons mededeelen, niet wie win­
nen zal, maar wie winnen moet, te oordeelen naar de resp. krachten der
beide kampers ; in.a.w. zij meenen uit vorige schaakdaden van meesters con-
clusiën te mogen en te kunnen trekken, welke in geval van niet volkomen
verwezenlijking bij volgende schaakdaden, toch betrouwbaarder worden geacht,
dan de uitslag dezer laatste ! De redacteur moet gelijk hebben; de meester
zal dan zwakker hebben gespeeld dan vroeger of wel de plaats waar de slag
is geleverd heeft de schuld, ot de omstandigheden, of kiespijn of hoofdpijn
M.i. zou echter wanneer een groot meester niet in staat is zijn tegenpartij
.e verslaan, de hulp zelfs van een schaakredacteur, weinig verandering in de
score brengen.

In navolging van groote Engelsche en Fransche Tijdschriften gaf de British

Chess Magazine in Dec. 1.1. een Christmas Number uit ! Dat een dergelijke
uitgaaf ooit voldoende ondersteuning zou vinden had men een tiental jaren
geleden zeker niet durven hopen. Het is echter een o. i. zeer verblijdend
teeken, dat de schaak-journalistiek steeds de hoogte meer nabij komt, waar­
op de dagbladpers staat.
 ié
De bewuste aflevering tiu, is zeer onderhoudend eil afwisselend van inhoud,
met enkele illustratiën opgesierd e n buitengewoon rijk aan aardige C h e s s -
n u t s en moeilijke C h r i s t m a s - p u z z l e s .
Twee ervan geven wij onzen lezers te kraken, de oplossingen voor het
volgend nummer bewarend.
B. G. Laws. George Hume.
Zwart Zwart

Wit Wit
Wit neemt zijn laatsten zet Wit geeft mat in 1/4 zet.
terug en geeft mat in twee
zetten.

PERS.
Onder dezen titel wensch ik maandelijks een overzicht te geven van be-
langrijke artikelen & besprekingen in buitenlandsche schaak-bladen.
In de laatste nummers van de CHESS-MONTHLY, het Londensche orgaan
van den heer Hoffer, wordt door bekende Engelsche spelers & schrijvers,
een vrij heftige polemiek gevoerd over de zoogenaamde onschendbaarheid
van den koning.
Het vuur werd indertijd geopend door Wordsworth Donisthorpe, die in
een artikel »Abolish check« *) den nieuwen schaakregel aangaf:« de koning
mag als ieder ander stuk genomen worden, maar het nemen van den koning
wint de partij« en de redenen opsomde welke hem het voorstel tot deze
wijziging in de schaakcode in de pen gaven. Zijns inziens is de vroegere
ridderlijke & vrijwillige gewoonte den tegenstander te verwittigen van het
gevaai waarin deze verkeert, ten onrechte tot een wet geworden, die weer
andere eveneens onlogische wetten heeft in het leven geroepen. De dwaze
gevolgen, zoo schrijft Donisthorpe, zijn deze : 1. Een speler, die zijn koning

*) Schaf het schiiakaaiizeggen af.

 iö

in schaak zet of in schaak laat staan, kan zonder straf niet alleen, maar
moet zijn fout herstellen. 2. Zelfs wanneer hij geen anderen zet heeft,
mag de koning zich niet in schaak begeven ; hij heet dan »pat« te staan en het
spel is onbeslist, zoodat een speler, wicn het gelukt is in het eindspel twee
paarden of een raadsheer over te houden tegen den ontb'.ooten koning niet
mat kan geven ; zelfs zijn in sommige gevallen, raadsheer en pion of paard en
pion niet in staat de winst af te dwingen. Past men daarentegen de af­
schaffing van het schaakaanzeggen in al zijn consequenties toe, dan behoort
het patstaan tot de geschiedenis. Immers de koning zal evenals ieder
ander stuk, een zet mogen doen, die hem het leven kost ; is er geen
andere zet, dan is hij zelfs verplicht dien te doen.
Door de invoering van dezen regel: »de patstaande koning verliest" zal in
99 van de 100 gevallen de numeriek sterkere partij in het eindspel kunnen
winnen hetgeen niet slechts zeer rationeel is, maar tevens het te groote aan­
tal remises in wedstrijden en matches ontzaglijk zal verminderen. »Laat,
zoo eindigt Donisthorpe, knoeiers roepen »schaak-koning", »schaak-koningin",
»schaak-pion" zelfs; laat hen hun zetten terugnemen of een halfdozijn stuk­
ken aanraken voordat zij tot een beslissing kunnen komen, het staat hun
vrij; maar ongetwijfeld is zulk kinderachtig gepruts het wetenschappelijke
schaakspel onwaardig. Ik geef toe, dat ook de beste schaker eens in zijn
leven zijn spel zou kunnen verliezen door zijn koning en p r i s e te laten,
maar hetzelfde overkomt hem thans evengoed indien hij zijn koningin e n
p r i s e laat."
Het spreekt van zelf dat een bestrijding van bovenstaande beweringen niet
uitbleef, en voornamelijk zijn het Richard Teichmann en W. E. Blunt die Do­
nisthorpe met tegenargumenten hebben gebombardeerd: i. De invoering van
den nieuwen regel zou het aantal partijen vrij aanzienlijk vermeerderen, die
gewonnen worden door een bévue van de tegenpartij. 2. Het is niet mogelijk
den koning met eenig ander stuk te vergelijken, daar andere stukken straf­
feloos geofferd kunnen worden. Nu zou het belachelijk zijn de tegen­
partij te waarschuwen voor een gevaar dat niet bestaat; het kan toch juist
zijn plan zijn een stuk weg te geven, welke operatie op den koning toege­
past, de partij doet verliezen. 3. Bijzonder vele van de fijnste combinaties,
die in het eindspel gemaakt kunnen worden, zouden in 't vervolg nutteloos
zijn, daar een speler zeer dikwijls door overmacht zou winnen zonder daar­
bij veel schaakkennis te behoeven. 4. De onbillijkheid volgens Donisthorpe in het
feit gelegen, dat raadsheer paard of pion niet kunnen winnen zou niet afge­
schaft worden, daar verschillende gevallen van dezelfde soort zouden blijven
bestaan. Integendeel de onbillijkheid zou eerder grooter worden, in zoo­
verre een raadsheer de winst zou kunnen dwingen, een paard niet, hetgeen
 21

niet in verhouding staat tot de werkelijke waarde dezer beide stukken.

5. Men beschouwe de volgende posities :
Wit, Kh8 p 1:7; Zwart, Kf8. Zwart wint, hetzij aan den zet of niet, ofschoon
hij een pion achter is, juist iets dat Doristhorpe voorgoed wilde afschffen.
De witte majesteit is n. 1. verplicht zelfmoord te begaan door zich in de ar­
men te storten van zijn zwarten collega, die zeker weinig medelijden zal betoonen.
Wit, Kg7 p h7 ; Zwart, Ke7 Ta8. Zwart wint: 1 ... Th8 Kh8: ('t beste)
Kt7 en de witte koning moet naast den zwarte gaan staan om den
laatste het mikken gemakkelijker te maken.
Wit, Kdi, De7, Tel en ei Pe2 en g6 pionnen a2, b2, c2, f2, g2 en 1)2.
Zwart, Ke8 Ta8 en h8, Lg4, pionnen a6, b7, c7, f6, g7, hö. Zwart wint in
drie zetten !
Immers logisch voortbouwend op het beginsel van Donisthorpe, dat het
s c h a a k-aanzeggen, schaa k-staan etc. afgeschaft moet worden en slechts
het nemen van den koning de partij moet beslissen, kan men geen redenen
vinden, waarom in bovenstaande positie Zwart niet aan de lange zijde zou
rocheeren, waarna de witte koning »in gevaar staat« (niet: »in schaak* !)
genomen te worden, 't geen op geen wijze voorkomen kan worden.
Den lezer zij de beslissing overgelaten, wie van beide partijen gelijk heeft.

Nu in ons land, bij een tusschen twee clubs gehouden wedstrijd, kwesties
zijn gerezen naar aanleiding van de beslissing des scheidsrechters over onbe-
eindigde partijen, schijnt het niet ondienstig kortelings melding te maken van
het opstel, dat, eveneens in de CHESS-MONTHLY, December-nummer, Wyke
Bayliss aan dit onderwerp wijdt. Ook hij wil een nieuwigheid invoeren maar
zij schijnt mij meer gerechtigd toe dan die van Donisthorpe.
> Ik heb, schrijft Wyke Bayliss, honderden partijen beslist, maar ik heb
nooit oneenigheid waargenomen over de vraag wie van beide spelers in het
voordeel is. De twisten, die ontstaan behandelen steeds de kwestie of het
behaalde voordeel werkelijk tot winst moet leiden.
Een schaakpartij is geen slachting maar een campagne. Eerst de opening,
waai in terrein gewonnen of verloren kan worden; dan het middenspel, waar­
in een oorspronkelijk verlies somtijds hersteld wordt ; ten slotte het eindspel,
waarin de overwinning wordt verzekerd of vergooid. Het is niet voldoende
vooi een speler, zoo hij een voordeel heeft behaald in de opening of in het
middenspel, om de partij als gewonnen op te eischen. Hij heeft echter iets
gedaan voor zijn club. Hij begon met gelijke krachten. Na twee of drie
uur spelens heeft hij klaarblijkelijk zijn stand verbeterd. H ij h e e ft de
paitij half gewonnen, en daarvoor moet hem een half
winstpunt worden toegekend, En wat zijn tegenstander betreft,
 22

wat heeft' deze gedaan voor zijn club ? Ook hij begon met gelijke krach­
ten en schoon zijn leger nog niet is weggemaaid ot zijn koning genomen,
is er een bres geschoten in zijn fort en is zijn positie verzwakt. Hij heeft
niets gedaan voor zijn club ; hem kan niets worden toegekend.
Als uitzondering hierop zou ik slechts het geval willen doen gelden, waar­
in een speler aangeeft dat hij kan matzetten of een absoluut beslissend aan­
tal stukken of pionnen kan winnen en behouden.
Ik zeg niet dat deze regels elke moeilijkheid zouden oplossen maar zij zou­
den ons zeker menig onaangename twist sparen. In elk geval zouden zij de
positie der scheidsrechters aanmerkelijk versterken "

miioitie:
Dc Alapin's Opening.

Wanneer Wit na I e4 e5 zijn paard naar e2 speelt inplaats van, zooals

gewoonlijk geschiedt, naar f3, ontstaat de Alapin's opening.
Ofschoon de aangeduide variant reeds in 1849 door een Weener liefheb­
ber, Meierhofer, met voorliefde in aanwending gebracht, en zoowel door
Staunton in zijn Chess Player's Chronicle (1849) als door Hanstein in de
Schachzeitung (1850) aan meer of min lange besprekingen werd onderwor­
pen, is de Russische meester Alapin de eerste, die den zet niet slechts
grondig geanaliseeerd, maar tevens tegen zeer sterke spelers practisch op de
proef heeft gesteld. Het resultaat daarbij door hem verkregen maakte hij
in het Wochenschach van 21 Augustus 1892 bekend.
«Mijns inziens, zoo schreef hij, is de zet, ondanks wantrouwende en ironi­
sche opmerkingen der schaakrubrieken, volkomen gorrect en voor Zwart
zeer gevaarlijk! Ja, ik moet bekennen, dat ik tot dusver geen voldoende
verdediging ertegen ontdekt heb."
En vervolgens:
»Onder deze omstandigheden meen ik een onbetwistbaar recht te hebben
aan de opening mijn naam te geven: n. 1. „Alapin's opening."
Bij de tegenwoordige hoogte der theorie, is het vinden van een geheel
nieuwe opening een verdienste, die men niet klakkeloos wil prijsgeven."
Tot illustratie van zijn bewering gaf Alapin in hetzelfde artikel nog drie
partijen onder welke de volgende :
 23

O No 45. Wit: Alapin. Zwart: Dr. Tarrasch.

Gespeeld te Nürnberg, 10 Juli 1892.
1 e4 -eS 15 P g3 L g6 29 T g7 T e8
2 P e2 P c6 16 L e2 T ae8 30 T g6f T e6:
3 P c3 P f6 17 K f 2 f5 ? 31 T e6f K e6:
4 f4 d5 ]8 T hei f4 32 K C4 en Wit wint
5 ed5 : P d5 : 19 P fi L f7 door zich eerst ter
6 fe5 : P e5 : 20 P d2 g5 verwijdering van den
7 d4 P c6 21 L f3 L d5 zwarten koning een
8 I d5 : D d5 : 22 P e4f! L e4: vrijboer op de d-lijn te
9 c3 D e4 23 T e4:! T e4: verschaffen en daarna
10 D d2 L d6 24 L e4: P ej de pionnen op den ko-
11 D e3 L f5 25 T ei I16 ningsvleugel naardean-
12 D e4j : L e4 : 26 K f3 P d5 dere wereld te zenden.
13 Lf4 K d7 27 L d5: K d5 :
14 L d6 : K d6: 28 T e7 K d6
In het September-nummer van de Deutsche Schachzeitung verscheen
daarop van de hand van Dr. Max Lange een vrij uitvoerire verhandeling ge­
titeld >1 heoretische Schacharbeit", waarin hij de kenmerkende eigenschap­
van den waren schaak-vorscher in 't licht stelde dezen onderscheidende
\an den varianten-fabrikant, die meer door de uitgebreidheid dan door de
diepte van zijn onderzoekingen schittert, meer door zijn brutaliteit, hetzij
waardelooze of onverteerbare kost voor geniale uitvindingen te doen door­
gaan, dan door vruchtbaarheid van gedachten, kennis van zaken en persoon­
lijke bescheidenheid. Op deze en dergelijke algemeene beschouwingen volg­
de echter klaarblijkelijk het hoofddoel van het gansche stuk, een scherpe
aanval zoowel tegen Alapin s persoon als tegen diens nieuwen zet.
»Het stieelt ongetwijfeld de eigenliefde, schreef Lange, door middel van
een zoogenaamde analytische vinding, zich verdiensten in te beelden wat de
theorie van het schaakspel betreft, en zijn eigen naam daaraan terstond on­
afscheidelijk te verbinden.
Zeer dikwijls zijn het echter eenvoudig van het bord afgekeken zetten, die
met recht tot dusver noch in de theorie noch in de praktijk blijvende op­
merkzaamheid hebben gewekt. Het moge voldoende zijn het laatste geval van
dezen aard te vermelden, onlangs in zeker weekblad voorgekomen *) dat den
naam van een Russischen schaakliefhebber samenkoppelt met een, wegens
gebrek aan theoretisch gevoel, overschatten openingsvariant, waarin de nau­
welijks geopende diagonalen van dame en looper weder gestopt en het ko-

) Het ochenschach en de Schachzeitung zijn aller-hevigste concurrenten:

 24

ningspaard in een scheeve, zijn spel belemmerende, richting gestuurd wordt»

Verder wees Dr. Lange er op, dat bij dit alles de zet volstrekt niet nieuw
is (men zie hierboven) ondernam het echter niet zijn deugdelijkheid in het
practisch spel uitvoerig te weerleggen. Melding makende van de variant:
i. e4 es 2. Pe2 Pc6 3. Pbc3 Lc5 4. Pd5 Pf6 5. Pc3 d6 6. Lc4 Pd4 7. d3
Pd5: 8 Pd5: waarin Wit den voorzet feitelijk aan zijne tegenpartij heeft ver-
loren, gaf de doctor als zijn meening te kennen, dat er behalve 2. Pc6 nog
andere goede tegenzetten waren, waaronder zelfs één absoluut doeltreffende.
Waarom deze den nieuwsgierigen lezer niet werd geopenbaard, bleek al
spoedig. Ongeveer terzelfder tijd n.1. dus in September 1892, ontving Alapin
van Lange eene uitdaging tot een correspondentie-wedstrijd, waarin laatstge­
noemde in de bewuste opening de zwarte stukken wilde voeren. Deze partij
zoude strekken om de opgemerkte leemte der verhandeling aan te vullen en de on-
soliditeit van den nieuwen zet te bewijzen. Daar Lange zich vrij zeker van zijn zaak
achtte en als gentleman zijn tegenpartij geen geld wilde afwinnen *), bood
hij Alapin tegelijk een tweede partij aan, waarin hij, Lange, den voorzet
zou hebben en I.e4 e5 2. Ke2 zou spelen »ter gelijkmaking der kansen»!!
Het is begrijpelijk, dat Alapin de tweede partij afsloeg de eerste echter
aannam. Uit haar verloop, dat hieronder volgt, en uit de bijgevoegde op­
merkingen, zullen onze lezers ontwaren dat eigenlijk zoowel Alapin als Lange
zich vergist hadden: Alapin, in zijn overschatting der vinding;. Lange, in
zijn bewering aangaande de insoliditeit daarvan. Een eenvoudige ontwikke-
lingzet als 2. Pe2 kan nooit bepaald slecht zijn althans niet in winst
omzetbaar voor Zwart.
Correspondentie-partij.
Gespeeld van 23 September 1892 tot 5 September 1893.
Alapin's Opening.
W i t : S. Alapin. Z w a r t : Max. Lange.
1 e2 — e4 e y — e5 echter den solieden tekstzet, daar
2 P gi — e2 P b8 — c6 voor Zwart, indien hij de opening
Volgens Max Lange de beste zet. wilde »afmaken« de zet ed4: die den
theoretischen strijd zonder
3 d2 — d4
meer in mijn voordeel hadde beslist,
Wit is tot dezen zet, die gelegen­ uitgesloten was. Inderdaad ontving
heid geeft door ed4: 3. Pd4: over te ik onmiddellijk telegraphisch het ant­
gaan in de Schotsche partij, volstrekt woord :
niet gedwongen maar kan bijv. wan­
neer hij het eigenaardige karakter der Dd8 — h4
opening niet wil verstoren, 3 f4 Pc3 Dit was de «doeltreffende tegen­
of d3 zetten. zet» door Lange in zijn artikel be­
In de onderhavige partij koos ik doeld.
(* Er zoii namelijk om ecu inzet worden gespeeld
 25

4 d4 — ds L f8 — 05 20. Pa3 a6 21. Le3 Kd7 22. Lc

5 P e2 — g3 p c6 — e7 Pe8 23. Kc2 Pd6: 24. Tdi Le7.
6 P bi — d2 Ke8 — e y
20 g4 — g5 P f6 — d7
Het damepaard gaat dezelfde
»scheeve» richting uit, dreigt echter 21 e4 X ds P c6 — b4
met Pf3 een geheel normalen stand 22 L f 1 — C4! P d7 X C5
in te nemen.
23 P b3 X C5 Ke7 X d6
Dh4 — f6 24 P es — e4f K d6 — e7
Op Pf6? ware Pf3 Dg4 8. h3 Dg6 25 L c i — d2! a7 — a5
9. Ph4 gevolgd.
26 a2 — a3 P b4 — a6
7 f2 — f3 D f 6 — h4
27 ds — dóf Ke7 — f8
8 P d2 — b3 L c5 — b6
28 L d2 — c3 h7 — h6
9 d5 — d6 P e7 — c6
29 L C3 X ej Th8 — h7
10 c2 — C4 07 X d6
30 P e4 — f6 Ld8 X f6
11 Ddi X d6 P g8 — f6
31 g5 X f6 I.e8 — d7
Met deze zet dreigt Zwart PhS 32 Tal — ci P c6 — b8
en hoopt misschien op 12x5 Ph5
33 L C4 — bs P b8 — c6
13- Le3? Pg3: 14. Lf2 Pe4: met
pionwinst, overziet echter, dat Wit 34 Thi — ei Th7 — h8
in deze stelling een zeer eenvoudigen 35 Lbs X c6 Ld7 X c6
maar hoogst verrassenden zet tot zijn Niet veel beter was: bc6: 36. Ldc
beschikking heeft, waardoor hij tot Td8 37. Te7 Le8 38 Les Kg8 39
den beslissenden aanval kan overgaan. Tc5 34 40. Tas Kh7 41. Ta7 me
12 Kei — dl de dreiging d7 en Kc2. De zet ir
Nu dreigt Pf5 met damewinst. den tekst geeft Wit gelegenheid to
een interessant slot-spel.
P f6 — h5
13 P g3 f5 Dh4 — d8 36 T ci X c6 b7 X c6
37 d6 — d7 T a8 — d8
Na Df2 beslist terstond de ko­ 38 L es — dóf Kf8 — g8
mische zet Da3ü met de dubbele
dreiging 5. Pd6 en C5 gevolgd door 39 T ei — e7 g6 — gs
Le3. 40 Kdi — c2! K g8 — h7
*4 g2 — g4 g7 — g6 41 K c2 — c3j K I17 — g6
1 5 P f 5 — e3 Dd8 — f6 42 K C3 — C4 K g6 X f 6
16 Dd6 X f6 P hs X f6 43 K C4 — c5 h6 — hs
17 C4 — C5 Lbd — d8 44 K c5 X °6 opgegeven.
Zwart kan het manoeuver Te2
18 P e3 — C4 d7 — d5
Lc7 Td2 gevolgd door d8 I) niet
19 P C4 — d6f verhinderen.
ed6: waie minder sterk wegens b5 Aanteekeningen van S. Alapin.
Gelijktijdig met deze partij publice ert het Deutsche Wochenschach het
portret van Alapin met een biograp !iie van de hand van Oskar Cordel.
Hieruit ontnemen wij het volgende:
Simon Alapin werd den 7den Nove; nber 1856 te St. Petersburg geboren.
 26

Welgestelden ouders ontsproten, ontving hij een zorgvuldige opvoeding,

welke op de Heidelbergsche Universiteit voltooid werd. Eerst dreef hij
gezamenlijk met zijn broeder een houthandel te St.-Petersburg. Tegenwoor­
dig leeft hij te Parijs, als gevolmachtigde van een aanzienlijk Fransch export­
huis. In het schaken, dat hij als jongen leerde, bracht hij het spoedig tot
een aanzienlijke hoogte, zoodat hij reeds langen tijd naast Tchigorine, Schiffers
Ascharin e. a. tot de eerste meesters van het Czarenrijk behoort. Indien
zijn succes in tornooien eer middelmatig dan schitterend genoemd moet
worden, zoo ligt dit voor een gedeelte hieraan, dat Alapin, wegens zijn on­
afhankelijke positie eenigszins onbekommerd om den uitslag, het spel meer in
idealistischen geest beoefent. In partikuliere kringen daarentegen is zijn invloed
op de uitbreiding van het spel zeer groot. Onvermoeid in het organiseeren van
consultatie-partijen correspondentie-partijen, wedstrijden en gemeenschappelijke
theoretische onderzoekingen, vrijgevig wat betreft het beschikbaar stellen van
prijzen en aangenaam zoowel door zijn wereldsche manieren als door zijn
beminnelijke persoonlijkheid, heeft de Russische meester bijv. de Berlijnsche
schaaktoestanden gedurende een vertoef aldaar van twee jaren (1892-1893)
buitengewoon verlevendigd. Even ijverig werkt hij thans te Parijs.
Van bijzondere vlijt en oorspronkelijkheid getuigen tevens zijn navorschin-
gen op theoretisch gebied. Met name over de Spaansche partij, het Evans-
gambiet en het Engelsche paardspel (e4 e5 2. Pf3 Pc6. 3. C3) leverde hij zeer
belangrijke kritieken.

1*1K \C TI.M'II §PI;L.

Partij van den Bondswedstrijd iste klasse te Groningen.
Gespeeld den 21 en Augustus 1893.
Tweepaardenspel in de Nahand.
No. 47. Wit: Jhr. A. E. van Foreest. Zwart: A. G. Olland.
1 ez — e4 e7 — e5 Te4f, Le7 10 Pd4: f5! 11 Tf4 o—o
2 P gi — f3 P b8 — c6 met gelijk spel.
3 L fi — C4 P g8 — f6 L f8 — e7 !
4 d2 — d4! e5 X ^4 10 L ci — g5
5 o — o P f6 X e4' Op Pg3 volgt o—o 11 Pe5 Pe5 :
12 Te5 : Le6
6 T fi — ei d7 — d5 !
o — o?
7 L C4 X d5 Dd8 X d5
f6 ! was hier de zet, want op het
8 P bi — C3 D d5 — d8
paardoffer Pf6 : ? wint zwart met gf6 :
9 P c3 X e4 ? 12 Lf6: Tf8 13 Le7 : Pe7 : 14 Pe5
Tot hiertoe is deze opening door Tf5 ! In aanmerking komt ook Le6,
beide partijen [correct gespeeld, maar 11 Le7 : Ke7 : 12 Peg5 h6 en Zwart
hier [mist wit^de juiste voortzetting behoudt_den pion.
 27

11 Lgq X e7 Dd8 x e7? I 18 P f6 — h 5 Td8 — g8

Beter is o. i. . . Pe7 : 12 Pd4 : Pgó. Gedwongen
19 T ai — ei !!
12 P f3 X d4 P c6 X ^4?
Niet zoozeer om den looper te
Hierdoor brengt zwart de witte
winnen door Pf4 als wel om de dek­
dame zonder tempoverlies in het
king van g6 door Lfy onmogelijk te
spel; in aanmerking kwam Pd8 ge­
maken, als Pf4 gespeeld is.
volgd door Pe6.
T a8 — d8 !
13 Ddi X d4 Tf8 — d8?
20 P hq — f4!
Hierdoor drijft zwart de witte da­
Dreigende mat in 4 zetten, met
me slechts naar een nog gunstiger
21. Pg6f, hg6: 22. Th3f, DIH, 23.
veld, en onttrekt een gewichtig stuk
Th4 : mat.
van de verdediging van zijn konings­
vleugel ; wij hadden liever f5 gespeeld.
D e7 — f6?
Zwart heeft geen zet, die het ver­
14 D d4 — C3 ! cy — c6? lies kan afweren.
15 T ei — e3 ! L c8 — e6
21 P f4 — góf
16 T C3 — g3 f7 — f5 1
Eigenaardig is het dat op . . . Dg6 :
De eenige manier om het mat te 22 Tg6: Zwart niet den toren kan
dekken zonder verlies van een pion ; nemen, daar met 22 Dh3 mat dreigt.
op g6? volgt 17 Pf6f (dreigende Wit heeft van den I4en zet af
de dame te winnen met aftrek­ zeer sterk gespeeld.
schaak) en 18 Ph7f: Aanteekeningen van
17 P e4 — fóf K g8 — h8 J. W. Vijzelaar.

landspel.

Uit het Morphy-boek : Wit speelde:

Löwenthal. (Zwart) 1 P bóf: abó:
Ke7, dan 2. Tc7f, Kf8 3. Pd7f
en 4. Pfóf:
* 2. Tc7f! Kd8
Kc7: dan mat in drie zetten.
3. D bó: D f 2f:!
4. D f 2: P f 2:
5. T a7 P h3f
6. g h3: Kc8
7. K f2 en wint.

raul Morphy. (Wit)

 28

l*rohlcmen.
(Redacteur : H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.)
100. C. C. W. Maun, 101. H. Mendes da Costa,
Amsterdam. Amsterdam.

Mat in 4 zetten. Mat in d zetten.

if\o t» a i*7 r. i- i 103. K. Traxler, Boheme.
1UJ. l)r. A. W. Galitzky, gerv. verm in een Russisch
hPassk- tournooi — 1893 )

Mat in ó zetten. Mat in 3 zetten.

104. H. Mendes da Costa, 105. J. Oehquist

Amsterdam. • Helsingfors.

Mat in z zetten- Mat m 2 zetten.

 29

106. L. Istomin, St. Petersburg. — Wit: Kd3, Db6, Pdi, Lgi, p. e2 ;

Z w a r t : Khl, p. g2, h2. — M a t i n 3 z e t t e n .
107. B. G. Laws. (2e Prijs — »Hackney Mercury"). — Wit: Kd7, Df3,
Pe5, Le4, p. g3 ; Z w a r t : Kd4. — M a t i n 3 z e t t e n .
108. P. H. Williams. (2e Eerv. verm. — »Hackney Mercury"). — Wit:
Kd2, Tg2, Lb8, Lh3; Z w a r t : Kf3, p. 05. — M a t i n 3 z e t t e n .
Uit het „Chakhmatny Joumnl"-tornooi
109. H. von Diiben. — V/i t : Kf2, De8, Tf4, Pfs, Lfó, Lg2, p. e5 ; Zwart:
Ke6, Th7, PbS, p. ej. — M a t i n 2 z e t t e n .
110. Dr. Decker, Chicago. — Wit: Kb3, Df8, Pc4, Le3, p. d2, g2 ;
Z w a r t : Ke4, Pg7, p. d3, e6, f6, g4, g3_ — M a t i n 2 z e t t e n .
u i . J. Jespersen, Svendborg. — W i t : Kdi, Dc6, Pd5, Pe2, La7, Lbi,
p. c2, f4, g 2 ; Z w a r t : Ke4, Pb6, Pc7, Las, La4> p. b4, b2. M a t i n 2
zetten.
(Termijn van inzending der oplossingen: 15 Maart 1894.)
Oplossingen der October-problemen (1893).
83. 1. Pg6, Pce6 2. Tf4f, Pf4 : 3. Ddsf enz. 1—, Pfs 2. Dg7 :, f2 3.
Desf enz. (2—, d6 3. Dc3 enz.) 1—, Pde6 of — e2 2. Dg7 :, d6 3. Dc3
enz- 88. 1 • Da6, Kds : 2. Db7f enz. 1—, Kfs 2. Dc8f enz. 1--, Tds :
2. De6f enz. 1—, Tes 2. Dg6: f enz. 1—, Pf4 2. Pf6f enz. D r e i g i n g :
2. De6f enz. — gf». 1. Dh6, Kes : 2. Pd4 enz. 1 —, des : 2. Pe4 enz. 1—,
Kcs 2. Ld4f enz. 1—, Kc6 2. Pe7 : f enz. — »©. 1. Dfi, Ke4 : 2. Dc4f
enz. 1—, Les •' 2. Le6f enz. 1 —, Lf4 2. Dc4 f enz. 1—, Pc3 : 2. Lcöf
enz. 01. (De witte pion van b2 verplaatst naar d2. Op d7 ook nog een
zwarten pion bij te voegen.) 1. Dhi enz. — »5». 1. DcS enz.
Goede oplossingen ontvingen wij van de H.H. G. J. v. d. Stouwe (alle) ;
J. F. Heemskerk l) (alle); C. C. W. Mann (alle); C. T. van Ham (alle) ;
H. Mendes da Costa (alle, behalve 89 en 90); A. Korst (alle); W. B. H.
Meiners (alle); G. J. Gantvoort (91, 92); A. Bleykmans 2) (alle, behalve 87
en 89); Jos. Reyalt (alle, behalve 87); Joh. N. M. v. d. Elft (alle); S., te A.
(alle); A. A. Hoos (91, 92); A. v. Eelde (91, 92); E. Wieling (alle).

UIT DE •'ROItLEilül-WËRüL».
Onder dezen titel denken wij elke maand te verzamelen — in zoo beknopt
mogelijken vorm al wat den probleemvrienden onder onze Bondsleden
belang inboezemen kan.

1) In 90 faalt 1. Dg6 op 1-, Pc3:! - 2> In 89 faalt 1. Kf7 op 1-, Le8f.

 36
Voordat we nu in dit nummer onze aandacht wijden aan hetgeen er op
probleemgebied in binnen- en buitenland zoo al op te merken valt, moet
ons eerst het een en ander van het hart, dat met het belang van dit Tijd­
schrift in het nauwste verband staat.
Het geldt hier het aandeel, dat door de leden van den Bond wordt geno­
men in de samenstelling van onze probleemrubriek. Wat het aantal oplossers
betreft, daarover viel in het afgeloopen jaar niet te klagen. Toch schijnt het
ons toe, dat het nog kan toenemen. Ook lijkt het ons niet overbodig, er nog
eens aan te herinneren, dat het inzenden van oplossingen door geoefenden
steeds gunstig influënceert op de ambitie der zwakkeren. Maar wat het inzen-
zenden van oorspronkelijke Nederlandsche compositiën aangaat, ten opzichte
daarvan hadden we meer verwacht. Het behoeft geen betoog, dat een pro­
bleemrubriek in een Nederlandsch tijdschrift slechts weinig waarde heeft,
wanneer niet geregeld een voldoend aantal problemen van Nederlandsche
auteurs kan worden opgenomen. Nu is het waar, dat in 1893 eenige bekende
componisten ons krachtig steunden door het afstaan hunner noviteiten; maar
waar bleven zoo vele andere Bondsleden, die zich reeds naam hebben gemaakt
op probleemgebied ? Namen noemen willen we niet, al herinneren we er ons
ook vele. — Besluiten we dus met eene dringende uitnoodiging tot medewer­
king in door ons bedoelden zin, ter wille van den bloei van ons Bonds-tijdschriftl
In buitenlandsche bladen zullen de meeste onzer lezers reeds kennis hebben
gemaakt met de bekroonde problemen uit het tweezetten-tornooi van het
„Chakhmatny-Journal". Een der prijsrechters was Joh. Berger, de bekende
Oostenrijksche probléemmeester. Onze lezers zullen zich wel herinneren; dat
hij 't eerst in't „Wochenschach" (later ook in „D. Schachzting." en „Strategie")
ter illustratie van de principes, die hij bij de beoordeeling als „massgebend"
dacht te beschouwen, eenige problemen besprak, waaronder ook den ien Prijs
in 't tornooi van Illustrated American, van onzen landgenoot Meiners.
De redacteur dezer rubriek voerde toen in het ,,D. Wochenschach" een korten
pennestrijd met Berger, waarin laatstgenoemde in gebreke bleef, de beschuldi­
ging te weerleggen, dat hij bij de afbrekende beoordeeling van Meiner's tweezet
geheel over 't hoofd had gezien, dat het daarin uitgedrukte constructie-idee
niet te bewerken is, zonder een zeer ruime opvatting der wetten van economie
en matreinheid. — Het merkwaardigste nu is, dat Meiners met een probleem,
dat geheel in overeenstemming is met Berger's principes (Zie No. 91 van den
vorigen jaargang) slechts de ie Eerv. vermelding behaalde, terwijl Galitzky
den ien Prijs kreeg voor dezen tweezet, die in elk geval veel meer herinnert
aan de door Berger zoo streng veroordeelde producten der Anglo-Ameri-
kaansche school:
W i t : Kgi, Dd6, Te4, Pc4, Lc6, p.g4, h4 ; Z w a r t : Kf3, Pbi, Pe6, Lc2, p.h5.
 ii
S l e u t e l z e t : I. L a 4. (Zie vooral d e matstellingerl na zetten met
de zwarte Paarden !) — Een verblijdend verschijnsel is het, dat onder de
inzenders eenige Nederlanders vielen o p te merken; M e i n e r s en M e n -
d e s d a C o s t a , te Amsterdam en B o e k e r , Dr. M a c h e n en P a p ó t
te Warmond. Den tweezet »Mutum carmen est problema* van Dr. Machen
herkenden wij als een der problemen uit den ien Bonds-probleemwedstrijd,
die de Heer Heemskerk ons indertijd als de beste onder de niet bekroonde
ter hand stelde. Gelukkig voor den auteur, dat wij het probleem niet pu­
bliceerden voor in Rusland de beslissing gevallen was !
Het Engelsche blad Hackney Mercury publiceert de bekroonde problemen
uit zijn laatste driezetten-tornooi, waarbij tot voorwaarde was gesteld, dat
voor elke positie niet meer dan 4 stukken (buiten de Koningen) mochten
worden gebruikt. Onder No. 107 en 108 nemen wij uit dien wedstrijd de
driezetten op, die ons het interessantst toeschenen.
Het probleem van C. C. W. Mann, in dit nummer opgenomen, is eene
wijziging van een vierzet, die in den vorm, waarin hij indertijd in het Han­
delsblad werd gepubliceerd, een nevenoplossing toeliet.
De Heer J. Kouwenhoven, te Warmond deelt ons mede, dat H. Keidanski,
te Berlijn in den 8en Jaargang van het „Deutsches Wochenschach" een pro­
bleem heeft gepubliceerd (in 't W. No. 1611, overgenomen uit „Bahn Frei",)
waai van de positie tot in bijzonderheden overeenstemt met die van een tweezet
van den Heer Kouwenhoven, in 1891 als No 140b in „De Tijd" abusievelijk
onder den naam van Papót, later in „De Avondpost" als compositie van den
Heer Kouwenhoven opgenomen. Dit is het probleem in kwestie: Wit:Kb8,
DaI- Tg7, p. d3, e ; Zwart: Ke6, p. d7. — Mat in 2 zetten door'
4
I. d4 enz.
Wij voor ons meenen nu, dat Keidanski in dezen nauwelijks van plagiaat
te beschuldigen is. Immers het probleem is van hoogst eenvoudige constructie,
en het kan dus geen wonder zijn, als twee componisten het betrokken idee
op dezelfde wijze bewerken. (Merken we bovendien op, dat de positie slechts
een maal op het bord kan verplaatst worden: mét D. op bi, T. op h / , Z w .
K. op f6 enz.)
Onze medewerker C. C. W. Mann, te Amsterdam heeft ontdekt, dat het
bekroonde probleem van Laws, in dit nummer voorkomende, al bijzonder
veel overeenkomst vertoont met een driezet van Dr. S. Gold, gepubliceerd
als No. 6582 in de Deutsche Schachzeitung (1888): Wit: Kdi
Db5, Pfi, Le4, p. b6, g3 ; Zwart: Kd4, p. b7. — (Sleutelzet 1. Pe3).—
De gelijkenis is inderdaad verrassend. Wij achten dit geval van , Origina
und Nachbildung" van bedenkelijker aard dan het hierboven besprokene!
J. Berger richt in 't Decembernummer van de „Stratégie" een schrijven
 32

aan den Franschen componist E. Pradignat, te Lusignan, naar aanleiding van

de beruchte kwestie der „duals", (afwijkingen van de auteursoplossing na den
I en zet.) Wij behouden ons voor, bij gelegenheid op eenige beschouwingen
in dezen open brief vervat, terug te komen.
Het laatstverschenen nummer van het „Chakhmatny-Journal" brengt een
opgave der motto's van de problemen, ingezonden in het driezetten-tornooi
dat wij op Blz. 112 van onzen vorigen jaargang aankondigden. In 't geheel
wamen in 105 problemen. Eenige daarvan zijn in het laatste nummer van
bedoeld Russisch tijdschrift opgenomen, daaronder ook een met het motto :
„Klein maar rein", waarschijnlijk dus van de hand van een goeden bekende.
n het volgend nummer denken we een paar van de beste der ingekomen
nazetten te publiceeren Wij vernemen nog, dat de uitspraak der Jury
in Maart of April zal worden bekend gemaakt.

Correspondentie.
Problemen voor den wedstrijd kwamen in van »Al doende leert men., »Een
ieder meent zijn uil een valk te zijn«, »Voorwaarts., «Eureka, en »Ik leer noa «
b'

»Eureka.« Beleefd verzoek ik U te voldoen aan Art. III van het Regl. op den
Probleemwedstrijd (pag. 137 van den vorigen jaargang.)

Nieuwe leden voor 1894, die wenschen deel te nemen aan den probleem
wedstrijd, kunnen de November-aflevering, waarin de bepalingen daaromtrer.t
zijn vervat, tegen de aan het hoofd van dit nummer beschreven conditiën
bekom-en.

v. L.
 2e Jaargang No. 3. Maart 1 894.

TIJDSCHRIFT
VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND
BESTUUR VAN DEN* N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST , Voorzitter; Dr. A. J. A. I'KANGK,
Onder-Voorzitter, J. F. HEEMSKERK, Penningmeester; L. H. DEELMAN, Commissaris van
Materieel; N. W. VAN LENNEP, Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN LENXEP, Kerkstraat 188, Amsterdam; H. J. DEN
HERTOG ; Dr A. J. A. PRANGE.

^an dit blad, dat omstreeks den laden van iedere maand gratis aan de Bondsleden wordt
toegezonden, zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang a f 2.-, eveneens
slechts voor Bondsleden.

lVctlslrfid ie Alkmaar.
Het Hoofdbestuur maakt bekend, dat bij voldoende deelneming van Zaterdag­
middag 17 Maart tot Zondagavond daaraanvolgende te Alkmaar, in het Hotel
, de Toelast een Schaakwedstrijd zal worden gehouden met af- en aanspel.
Over het al of niet spelen met voorgift zal door de deelnemers vóór den
aanvang beslist worden. De regelingsbepalingen, in hoofdzaak gelijk aan die
van vroegere wedstrijden, herhalen wij hier in 't kort.
I. Alleen Bondsleden kunnen aan dezen wedstrijd deelnemen.
II. Gespeeld wordt volgens het Reglement op het Schaakspel van den
N. S. B.
III. Het spelen met klokjes is verplichtend. (20 zetten per uur.)
IV. Elke speler is gehouden, zijne partij(en) volledig en duidelijk ge­
noteerd bij den leider in te leveren.
V. In de eerste ronde worden slechts zooveel partijen gespeeld als noo-
dig zijn, om het getal deelnemers tot een macht van 2 terug te brengen.
VI. Indien twee spelers van gelijke klasse, tegen elkander spelende, bil­
lijkerwijs dezelfde kleur zouden moeten hebben, zullen in de oneven ron­
den de h o o g e r e nummers en in de even ronden de lagere num­
mers wit hebben. Overigens wordt de kleurverdeeling bij iedere partij tus-
schen spelers van gelijke klasse geregeld door den leider, naarmate der kleur­
verdeeling van de bereids door ieder der spelers in hunne klasse gespeelde
partijen.
VII. Indien eene partij hinderlijk lang duurt en daardoor den voort­
gang van den wedstrijd bedreigt, waarschuwt de leider de spelers, dat hij na
een kwartier de partij zal afsluiten. Na dat kwartier wordt ieder der spelers
 34

gevtaagd, of hij de partij als gewonnen opeischt of remise wilgeven. Geven

beide spelers dan remise, dan wordt geloot; wil een van beiden of willen
beiden als winner rekenen dan beoordeelt de leider, na ieder der spelers
afzonderlijk gehoord te hebben, de stelling en beslist onherroepelijk wie winner
is, of dat de partij remise is, en dus geloot moet worden. Hierbij houdt de
leider, in geval niet voldoende overwegend materiëel aanwezig is, geene
rekening met eene overwegende stelling, tenzij door den speler dé recht­
streeks winst-afdwingende voortzetting wordt aangetoond.
VIII. Het inleggeld bedraagt t 0,30 per ronde,
IX. De loting zal plaats hebben Zaterdagmiddag te 31/4 uur precies, tevens
termijn van toetreding.
X. De prijzen bestaan uit verscheidene standaardwerken op schaakgebied
en practische kunstvoorwerpen. Elke prijs gaat vergezeld van een fraai diploma.
XI. De leiding van d s n wedstrijd is opgedragen aan den Bondssecretaris,
of aan wie hem vervangt. De leider beslist in gevallen, waarin deze bepa­
lingen niet voorzien, of bij geschil onder de deelnemers.
HET HOOFDBESTUUR

l*rwl>Ieciiioi>lossiiigswc<lstr{j tl.
De problemen, welke ter mededinging in den probleemwedstrijd bij den
Bondssecretaris inkomen, zullen genummerd, doch niet in diagram, den Bonds­
leden successievelijk ter oplossing worden aangeboden. Dienaangaande maakt
het Hoofdbestuur de volgende bepalingen bekend.
I. De oplossingen, van duidelijke onderteekening (geen motto) voorzien,
moeten worden gezonden aan H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.'
De teimijn v a n i n z e n d i n g zal onder elke groep problemen
worden vermeld.
II. Voor elke correcte en volledige oplossing van een 2-, 3- of
4- zettig probleem worden resp. 2, 3 of 4 punten toegekend. (Het is
zeer waarschijnlijk, dat sommige problemen meer dan ééne oplossing toelaten.)
III. Voor elke foutieve oplossing zal 1 punt van het door den
deelnemer behaalde aantal worden afgetrokken.
IV. Voor 't geval, dat een probleem in minder dan het gestel­
de aantal zetten oplosbaar is, zullen alleen de kortste oplossingen
in aanmerkingen komen. (Voorbeeld : Een deelnemer zendt van een v i e r z e t
een of meer 4 zettige oplossingen in, een ander een of meer 3 zettige. De
eerste ontvangt o, de ander zooveel maal 3 punten als hij oplossingen inge­
zonden heeft, tenzij een nog kortere oplossing mocht ingekomen zijn.)
V. Telkenmale zullen 3 punten worden toegekend aan hem, die het be-
 35

-wijs levert, dat de positie van een probleem niet in de practische partij zou
kunnen voorkomen.
VI. Hij, die aantoont, dat een 2 —, 3 — of 4 zettig probleem onop­
l o s b a a r is, ontvangt resp. 2, 3 of 4 punten.
VII. 5 punten zullen worden toegekend aan hem die aantoont,
a.) dat een probleem reeds vroeger werd gepubliceerd;
b.) dat een probleem als een plagiaat te beschouwen is.
VIII. De in te zenden oplossingen zullen door den Bondssecretaris met
den Redacteur der probleemafdeeling van dit Tijdschrift worden beoordeeld.
IX. Na afloop van den wedstrijd zal een overzicht worden gepubliceerd
van de door alle deelnemers behaalde aantallen punten.
X. Uitgeloofd worden:
als ie Prijs f15, als 2e Prijs fio, terwijl het Hoofdbestuur zich voorstelt,
bij groote deelneming het aantal prijzen te vermeerderen.
XI. Wanneer meer dan een deelnemer het hoogste aantal punten beha­
len, beslist loting.
HET HOOFDBESTUUR.

No. 1. Wit: Ka7, Ta2, Tg4, p. b2, b6, d5, d7, f2.
Lfi, LhS, Pd3, p. b2, bs, C3; Mat in twee zetten.
Z w a r t : Kc4, p. d6, 04. No. 6. Wit: Kh3, Dh6, Td5,
Mat in twee zetten. Te8, La7, Lg6, Pe7, p. d2, g2, gs;
No. 2. Wit: Ka7, Dh4, Th6, Z w a r t : Kf4, TaS, Th8, La4,
Le8, Lh8, Pc2, Pe3, p. a2, bs, c5, Pd7, pb2, C3, cs, c6, f7, f6, I14.
g3, h5; Mat in twee zetten.
Z w a r t : Kas, Tg$, Lc4, Pbi, No. 7. Wit: Kd3, Tci, Tg6,
p. 34, ds, g6, 117. Lei, Lg 4 , Pc2, Pfs, p. bs, f4;
Mat in twee zetten. Z w a r t : Kds, Ta2, La3, Pli4,
No. 3. Wit: Ke8, Dh3, Tb6, p. d4, e6, f3.
L g5, Pc7, P-b4, g3, 114, h5; Mat in twee zetten.
Z w a r t : ICe5, p. b7, c6, e4, f5. No. 8. Wit: Kd3, Tci, Tf6,
Mat in twee zetten. L C 3, L C 8, Pd7, p. f4;
No. 4- W i t : Kf6, De7, Lgi, Z w a r t : Kds, La5,P d8, p. d4, g7_
p. b6, c2, e6, f5; Mat in twee zetten.
Z w a r t : Kds, p. e5. No. 9. Wit: Kd4, Dh3, TI16,
Mat in twee zetten. L ! l 5. p g7,
P- d6, e7, g4, g6, I14;
No. 5. Wit: Kd6, Df8, Ta8, Z w a r t : Kf6, Ld7, LhS, p.[4.
TI14, Pbi, Pe4, p. C3, e5; Mat in twee zetten.
Z w a r t : Kb5, Tal, Tb3, La2, No. 10 W i t : Ka 4 , Dd8, Td2, Lb8,
 36
Lg4, Pe7, p. b2, d3, h5;
Z w a r t : Kd4, Pd6, p. ds, g5,
h6, I17.
Mat in twee zetten.
No. 11. Wit: Kd4, Dd7, Tgi,
TI17, Lei, Le4, Pd2, p. c6, g4;
Z w a r t : Kgs, Tg3, Tg7, Lg6,.
p. c7, f3, f7, h4.
Mat in twee zetten.
No. 12. Wit: Kb7, Df8, Td6,
Tf5, Le5, Pai, p. 34, b3;
Z w a r t : Kas, Tg3, LcS, Pei,
p. C7, g6.
Mat in twee zetten.
No. 13. Wit: Kd7, Td4, Le4,
Lg5, p. d2, f2;
Z w a r t : Ke5, Lal, p. 05.
Mat in twee zetten.
No. 14. Wit: Kf8, Dbi, Ta2,
Tc4,. Lb8, p. d2, e3, g6;
Z w a r t : Kh8, Lb2, Lc6, Pel,
p. b4. e4, es.
Mat in twee zetten.
No. 15. Wit. Kf4, Tb5, Th6,
LEDE
Amsterdam.
Nieuwe Rechtstreekse/ie Leden :
J. Ph. Vogel, Prinsengracht 650.
A. B. Henny, Heerengracht 393.
J. C. Loman, Thorbeckeplein.
Arnhem.
Nieuw Rechtstreekse/) Lid:
W. F. Hesselink, Eusebiusbuiten-
singel 33.
Nieuw A fdeelingslid:
J. J. T. Poederbach, Emmastraat.
Correctie:
J. Balthasar, en Dr. J. Swaving,
Lei, Lh3, Pe5, Pfs, p. 05, g5;
Z w a r t : Kd$, Te8, Lf8, Lg6,
p. ey, h7. Mat in twee zetten.
No. 16. Wit: Kb4, Lbi, Lf8,
Pd3, p. f2, g3;
Z w a r t : Kd4, Th8, p. d5, d6,
e6, g4. Mat in twee zetten.
No. 17. Wit: Kd2, Dh7, La2,
Lb8, Pf8, p. f3 I15;
Z w a r t : Kd4, La8, Lh8, Pg7,
p. c6, ey, g4.
Mat in twee zetten.
No. 18. W i t: Kf5, Da7, Td8, Las,
Lf7, Pdi, Pe6, p. 34, b4, c2, e5, g3;
Z w a r t : Kc4, Th7, Ld6, Pc8,
p. 33, b6, c6, f6, g5-
Mat in twee zetten.
No. 19. Wit: Kh6, Db6, Td7,
Tf2, Lb3, Ld4, Pc6, Pe7, p. dó;
Z w a r t : KI18, Db5, Te8, Le5,
PC4, Pd3, pc5.
(Termijn van inzending der op­
lossingen V3n bovenstaande proble­
men: 8 April.)
JJST.
rechtstreeksche leden, staan op de
ledenlijst (Maartnummer 1893) abu­
sievelijk als afdeelingsleden vermeld.
Groningen.
Nieuwe Afdeelingsleden:
R. Wieringa, Hoendiep.
K. R. Velthuis, Middelbeek bij
Groningen.
Helder.
Nieuw A fdeelingslid :
W. Nanning, Officier van Adminis­
tratie .bij de Marine.
 37
Hilversum. Leiderdorp.
Bedankt: Nieuw Reclitstreeksch Lid:
J. H. Veen. J. Samson.
N. J. H. van Groenendaal. Rotterdam.
Leiden. Nieuwe Afdeelingsleden:
Nieuwe Afdeelingsleden : Mr. J. J. Taudin Chabot, Schiekade.
J. Pel, Hoogewoerd. L. J. Terneden, Schiekade 138.
R. F. C. Damstë, Aalmarkt, hoek
Bedankt :
Maarsmansteeg.
A. Deichmann.

De nieuwe afdeeling te Amstelveen heeft uit haar midden gekozen tot

President F. L. Arentz en tot Secretaris-penningmeester, VV. Fermie, Wz.
Vorige opgaaf: 149 rechtstreeksche leden en 314 afdeelingsleden.
Rechtstreeksche leden: 7 traden toe, 2 bedankten.
Afdeelingsleden: 8 » » 3 »
Totaal: 154 rechtstreeksche leden, 319 afdeelingsleden

liniElLAÜD.

GRONINGEN. Uit den Onderlingen Wedstrijd van het Schaakgezelschap

„Staunton publiceeren wij de volgende partij.
No. 48. W i t: G. J. de Winter. Zwart: L. H. Deelman Iz.
Siciliaansche partij.
1 e4 c5 17 cb4: P dó 33 T b i L l>7
2 d4 cd4: 18 Ld2 Pf5 34 P e3 D c6
3 Dd4: P c6 19 L C3 P cd4 3 5 Kfi Les
4 D C4 g6 20 P d 4 : Pd4: 36 D C3 L e3 :
5 p c3 e6 21 L d4: Ld4: 37 D e3: Da4:
6 P f3 L g7 22 D d3 L 05 38 b3 D c6
7 L e2 a6 23 g3 L b7 39 T edi D g2f
80—0 b5 24 bs? ab5: 40 K e2 L c6
9 D b3 P 35 25 D b5: L a6 41 1H L bsf
1 0 D b4 P c6 26 D b3 L e2: 42 K d2 D 1>7
11 D b3 D C7 27 T fei L C4 43 D 05 I15
1 2 a 4 P 35 28 D C 2 K f8?? 44 Tdci Kh7
' 3 D b4 P c6 29 D e 4 L d6 45 T C5 L c6
14 Db3 b4 30 Da8:f K g7 46 D f6 d6
1 5 P di P f6 3 ' Dt'4 Ld5 47 Tc3 T a8!
16 c3 P e4: 32Dd4f K g8 48 T b2 Tas
 38

49 T bc2 T f5 53 T ci D e2f 57 K a2 D C3:

50 D d8 T f2:f 54 T ic2 D e5 58 Ka3 T aif
51 K cl T f if 55 D b6 L e4 59 T a2 en Wit gaf
52 K b2 D a6 56 T f2? T blf tegelijkertijd op.
HELDER. Ook van den wedstrijd, die alhier gespeeld wordt, ontvingen
wij door bemiddeling van den Secretaris-penningmeester een partij, die wij,
ofschoon zij door Zwart vrij zwak werd gespeeld, om de aardige en reine
matstelling opnemen.
No 49. Wit: A. van Voornveld. Zwart: N. N.
Giuoco Piano.
1 e4 e5 8 d4 P e4: 15 P h8: c6
2 P f3 P c6 9 P e4: d5 16 e6 L c8
3 L C4 L c5 10 d es: d e4:? 17 L g5 g6
4 Pc3 P f6 11 D d8f Kd8: 18 P f7 P ds
5 d3 d6 12 P g5 f5? 19 P dóf K f8
6 o—o P e7 13 P f7 :f K e8 20 e7f! P ey.
7 L e3 L b6 14 T aei L d7 21 L h6 mat.
Den igen Februari bezocht de Bondssecretaris de Schaakclub alhier.
Tegen 21 clubleden, over 12 borden verdeeld, speelde hij simultaan en won
11 partijen, terwijl de heer Kleinbentink remise maakte.
AMSTERDAM. In de Amsterdamsche Schaakclub spelen H. J. den Hertog
en W. B. H. Meiners een match. Wie het eerst 10 partijen wint is over­
winnaar. Stand: d.H. 2, M. 1, R. 2.
In dezelfde vereeniging werd den I9en Februari de volgende interessante
consultatiepartij gespeeld.
Spaansche Partij.
,, ,,, ., \ H. T. den Hertog. v , 1 C. C. W. Mann.
No. 50. W 11: | A J H M Dieperink. Z w a r 4 : 1 W. E. Vos.
1. e4 e5 11. T adi L ey 21. P c6 L f6
2. P f3 P c6 12. P ei P e3: 22. P d5 D d7
3. L b5 P f6 13. D e3: o—o 23. P 16 .f gf6:
4. 0—0 d6 14. P d3 a6 24, T fel T ae8
5. d3^ L d7 15. f4 ed4: 25. T e6! K h8
6. L e3 P ey 2 ) 16. D d4: b6 26. T f6: P g5
7. Ld7:f D'd7: 17. f5 P h8a) 27. T f8 :f Tf8:
8. P C3 P g6 18. e5! Ie5: 28. h4 P f7
9. d4 P g4? 19. P e5: D c8 29. D C3f K g8
10. D d2 f6 20. D c4f P f7 30. T d3 Opgegeven.
1) Niet minder sterk dan 5 Lc6:f; 2) Beter 6 — , Le7 gevolgd door
0 — 0; 3) 17 —, Pe5 kost natuurlijk een pion.
 39

RUITKliLAH».

UIT HEF LAND VAN DEN HUMBUG. Dat men ze'fs het schaakspel kan
exploiteeren tot finantieële speculaties moge blijken uit het volgende feit, tot
dusver, gelukkig, eenig in zijn soort.
Begin Januari deed in verschillende rubrieken de aankondiging van een
internationaal tornooi de ronde, te houden te Terre Haute in Indiana. Het
congies heette uit te gaan van den Indiana—Schaakbond en zou 27
Februari aanvangen. Prijzen van 550, 350, 250, 200, 150, 125, 100 en 75
dollars werden uitgeloofd. Daarenboven 150 dollars voor de briljantste, 100
vooi de bestgespeelde en 50 voor de kortste met mat eindigende partij; ten
slotte 25 dollars voor elke correcte mataankondiging in 5 of meer zetten.
1200 dollars waren uitgetrokken voor de reis- en verblijfkosten der deelne-
meis, waarvan het aantal niet minder dan 26 en niet meer dan 4 0 mocht
bedragen! enz. enz. H e t i n l e gg e l d t e n b e d r a g e v a n 2 5 d o l ­
lars moest e c h t e r den 27sten Januari in het bezit zijn
van d e n President van d e n Indiana —Schaakbond,
Charles Jackson. — — —
Nu lezen wij in het Frankfurter Schachblatt:
* De New-Yorksche schakers, die gelijk men weet in den Herfst van het vori­
ge jaar het aangekondigde meester-tornooi wegens gebrek aan contanten
hadden moeten opgeven,hoorden met begrijpelijke jaloezie dat de Bond te
Indiana zoo spoedig de eerbiedwekkende som van 3650 dollars had bijeengekregen
voor het houden van een congres en zij besloten, zoo mogelijk, een spaak
in het wiel te steken. Zij bereikten dit eenvoudig hierdoor, dat zij den bo-
vengenoemden President Jackson vroegen, wie borg stond voor de prijzen.
Deze onbescheiden vraag deed den talentvollen organisator zoozeer in woede
ontsteken, dat hij onmiddellijk den wedstrijd afwimpelde!«
Volgens het Biitish Chess Magazine, blijkt er achteraf in het geheel geen
Schaakbond in Indiana te bestaan.

PiMCTIÜiCII S P E L .
Partij van den Bondswedstrijd iste klasse te Groningen.
No- 51- Gespeeld 22 Augustus 1893.
Engelsch Paardspel.
W i t: J. \ ijzelaar. Zwart: Jhr. A. E. van Foreest.
1' e2 e4 e7 — 05 Tegenwoordig algemeen als de
2. I gi f3 p b8 — c6 beste verdediging erkend. Het min-
3. c2 — c3 d7 — d5 der sterke 3 . . . . Pf6 werd in ' 8 9
 4°

weer in de mode gebracht door 12. C3 — C4! Dd$ — I15

Weiss, in zijn match met Tchigorine 13. P bi — C3
om den isten prijs van 't tornooi Zeer sterk schijnt mij op dit
te New-York. d. H. oogenblik toe b4 gevolgd door C5
4. D di — a4 enz.O.
P d7 — b6
Zeer gebruikelijk is ook Lb50.
d5 X e4 14. D a4 — b3 f7 — f6
Beter is de door Steinitz aan­ 15. C4 — c5
gegeven zet f6, waarop de partij In aanmerking kwam ook a4
aldus kan verloopen: 4 . . . . f6 5- waardoor de a-toren in werking
Lb5 Pe7 6. d3 Ldj 7. ed5 : Pd5 : wordt gesteld en de aanval merk­
8. Db3 Pb6 9. Le3 Ld6 enz. O. baar krachtiger wordt.O.
Minder gebruikelijk dan de zet P b6 — d5
van Steinitz 4 .... f61 Walbrodt 16. P C3 < d5?
speèlde in een paar partijen (Havanna Hierdoor verspeelt Wit veel van
Februari '93) tegen eenige amateurs het behaalde positie-voordeel; a4
in consultatie 4 ... . Dd6 echter met was veel sterker.O.
ongunstig gevolg, d. H.
17. D b3 X d5 T d8 X d5
5. P f3 x e5 Dd8 - d5
18. T fi — ei P g8 — e7
6. f2 — f4
Sterker lijkt mij 6. Pc6: bc6: 19. b2 — b4 K b8 — c8
7. Lc4 Dd6 8. d3 enz. waardoor Zwart ondervindt, tengevolge
Wit het betere spel krijgt.O. van Wit's i8en zet groote moei­
De gewone voortzetting is hier 6. lijkheden bij het ontwikkelen van
Pc6: bc6: 7. Lc4 Dd7 8. o - o zijn stukken op den Koningsvleu­
Pf6 9.Tel Le7 met gelijk spel. d.H. gel. Wit wint hierdoor den noo-
e4 X <"3 e.p. digen tijd, om den zwakken pion
7. P e$ X f3 L c8 — d7 d4 behoorlijk te dekken d. H.
8. L fi — b5 o—o —o 20. L cl — b2 K c8 — d7
9. o—o 21. T a 1 — di g7 — g6
Door Lc6: kon wit a7 winnen. Het Zwarte spel verkeert voort­
Zwart krijgt dan evenwel een durend onder den druk van den
doodelijken aanval, te beginnen vooruitgeschoven c-pion.O.
met Te8f O. 22. P f3 — d2 L f8 — g7
P c6 — e5 23. P d2 — e4 f6 — f5
Niet goed gespeeld. a6 moest Dit maakt het er voor Zwart
geschieden bijv. a6 io Lc4 DI15 al niet beter op: het paard kan
11 Db3 Pa5 en Zwart staat goed. nu gemakkelijk in het vijandelijke
O. leger doordringen. Had Zwart
10. L b5 X d/t p e5 X d7 echter iets beters tegen 24. Pc3?
11. d2— d4 d. H.
Het is duidelijk, waarom Wit hier 24. P e4 — g5 T h8 — e8
den pion niet neemt. d. H. 25- P g5 — e6

Kc8 — b8 Niet Ph7: waarop f4 en Th8

Nu moet a7 gedekt worden, daar zoude volgen.O.
Lc5f niet meer kan geschieden O. L g7 — h6!
 41

Waardoor het witte paard inge­ Zwart deed zijn 30sten zet waar­
sloten wordt.O. schijnlijk met het doel, Kd7 te
Natuurlijk het eenige. d. H. doen volgen, overzag echter, dat
26. 05 — c6f Wit nu 11a 31 ... . Kd7 door 32
Door Te2 had wit zich niet Lf6 het paard zou winnen. (Op
voldoende kunnen verdedigen bijv. 32 ... . Pg8 volgt 33 Te8: en
26. Te2 Pc6 27. Tdei PD4: 28. Zwart mag den looper niet nemen,
c6! Kc6: 29. Tc 17 Kb6 en 30. d. H.
Tcy : kan niet wegens Te6:0. 32. T e2 X e7 T e8 X e7
by X c 6! 33. T ei X e7 f4 X g3
27. P e6 — 05 j K d7 — c8 34. h2 X g3 h7 — I15
28. T ei — e2 L h6 — f4 35. Kgi — f2 a7 — a5
Blijkbaar reeds gespeeld met 36. a2 — 33 a5 X b4
het doel, den looper tegen paard 37. 33 X b4 g6 -- g5
05 af te ruilen. Het vervolg der
partij toont aan, dat dit plan te 38. T e7 — e5 T d5 — d2f
veroordeelen is. d. H. 39. T e5 — e2 T d2 — d5
29. T di — ei L f4 — d6 40. K f2 — e3 K c8 — b7
30. g2 — g3 41. K e3 — e4 K b7 — a6
Het zwarte spel is lamgeslagen. 42. L 03 — e5 K a6 — b5
De volgende atruil geeft Lb2 ge­ 43. T e2 — b2
legenheid, actief op te treden, en Wit geeft Zwart ook niet de
maakt dus Zwart's positie ten minste kansen op remise.O.
eenen male onhoudbaar, d. H. K b5 — C4
L d6 X c5-? 44. L eS X c7 h5 — 1H
Een grove fout, waardoor een 45- g3 X H gS X h4
stuk verloren gaat en hiermede de 46. L c7 — e5 h4 — 113
partij. Door g5 had Zwart nog 47. b4 — b5! h3 — h2
goede kansen op winst.O.
48. L e5 X h2 T d5 — d8
31. d4 X c5 fs — f4
49- '35 X T d8 —• e8f
Zwart had hier kunnen opge­
ven. Op 31. . . . Td7 ware gevolgd 50. L h2 — e5 T e8 — g8
32 Lf6 Kd8 33 bs cb5 : 34 c6 51. c6 — c7 Opgegeven.
waarop de partij zeer snel beslist O. = A. G. Olland.
is.O. d. H. = H. J. den Hertog.

Partij van den Bondswedstrijd, te Breda.

No. 52. Gespeeld 1 October 1893.
Koningslooperspel.
W i t : N. W. van Lennep. Z w a r t : J. F. Heemskerk.
i- e2 — C4 e7 — e5 Dresdener Kongresboek, »is de ee-
2. L fi — C4 nige meester, die deze eerwaard i-
Tegenwoordig wordt deze opening ge opening nog aanwendt.« In het-
slechts hoogst zelden gespeeld. »Dr. zelfde tornooi echter speelde Albin
v. Gottschall», zegt Joh. Metger in het tegen Walbrodt ook 2. Lc4, doch
 42

deze spelers maakten er, zooals in door het voorbereidende Tac8 zoo
den laatst en tijd meestal gebeurt, kansrijk mogelijk heeft willen ma­
een doodgewoon Giuoco Piano van. ken wordt juist door Wit's zet ge­
f8 — 05 pareerd. Het best had Zwart o. i.
3- P gi — f3! nog gedaan met het zeer actieve
Paard te nemen, in ruil voor den
Hier stellig de sterkste voortzetting;
Looper die toch al zijn »Schuldig-
de «klassieke» voortzetting 3. 03
keit« gedaan heeft. . . . en hoe!
met al haar verrassende wendingen
en gevaarlijke klippen komt in een L b6 X d4
concourspartij liefst niet in aanmerking. 18. e5 X d6 DC7 — d7
19. T di X d4 t>7 — b5
d 7 — d6
20. D a4 — a3 ! b5 X c 4
4. C2 — 03 L c8 — g4?
Deze zet is niet best: het vast­ 21. P f3 — e5 D d7 — e6
houden van het paard brengt Zwart 22. d6 — d7 T cS — d8
geen voordeel aan; Wit vormt zijn 23. P e4 — c5 D e6 e7
centrum toch. — Met 4 —, Pc6 24. K ci — di C4 — C3
had Zwart het spel in het Giuoco Dit kan Zwart toch geen redding
Piano kunnen doen overgaan.— De meer aanbrengen.
theorie geeft hier ook 4—, De7 5. 2 5- ? es X g6 03 — c2f
o—o (sterker dan d4), Le6 enz.
26. Kdi X c2 D e7 >< ei
5. Ó2 — 6 4 e5 X d4
27. P g6 X f8 D ei — e2f
6. C3 X d4 L 05 — b6
Zwart wil eventueel op C4 schaak
De afruil op f3 zou natuurlijk geven; daarom niet 27—, Df2 :f
slechts Wit's spel versterken; waar­
28. K c2 — cl D e2 — fif
toe dus 4—, Lg4?
29. T d4 — di D f 1 -— C4f
7. L cl — e3 P g8 •— f6
30. Kei — bi P d5 — b4
8. h2 — h3 L g4 — h5
Gelijkstaand met opgeven. — Door
9. D di — a4f c7 — c6
30—, Tf8: kon Zwart de partij in
10. P bi Ó2
elk geval rekken, maar ook niet meer
Blijk gevend van Wit's plan, om
bv. 30—, Tf8: 31. Pe6!, fe6: 32.
bij afruil op f3 met den pion terug te
Df8:f, Kf8: 33. d8 0>f enz. (Wit
nemen, daar hij toch lang rocheert.
zal met de kwaliteit vóór en verre­
P b8 — d7
weg de beste pionnenstelling wel
"• ë 2 — g4 L h5 — g6
winnen.) Of: 31. (Pe6), De4f 32.
12. L e3 — g5 0-0 Kal (is er iets beters?), De6: 33.
13. 0—0—0 D d8 — c7 Df8:f, Kf8: 34- d8»f, De8 35-
14. L g5 X f6 Pd7 X f6 Td5cd5: 36, De8 :f, Ke8: 37.
15. e4 — e5 P 16 - d5 b4' en de verbonden witte pionnen
zullen winnen tegen de geïsoleerde
16. Thi — ei T a8 —• c8
zwarte pionnen a en d.
17- P d2 — e4!
De partij treedt nu in een onge­ 31. T di — ci Dc4 — d4
meen levendig stadium. De combi­ 32. D a3 — C3 D d4 — f4
natie van Zwart, die nu volgt, en 33. P C5 — b7 Zwart geeft op.
die hij blijkbaar reeds eenigen tijd Aanteekeningen van H. J. den
op 't oog heeft gehad, doch eerst Hertog.
 43

No. 53. Onlangs gespeeld te Rotterdam.

Gambiet in de Nahand.
Wit: van Rosendael. Z w a r t : E. H. E. van Woelderen.
1. ez — e4 ey — e5 16. L g2 X d s T d 8 X d5
2- p
gi — f3 f7 — .*5 17- h3 X g4 hs X g4
3- P f3 X e5! P b8 — c6 18. Kgi — g2 D ey — f 7
4- P 05 X c6 19- f4 X g5 Td; X e5ü
Beter is 4. d4 v. L. 20. Ddi X g4
d ; X c6 Ik zie hier geen afdoenden zet
5- e4 — e5 L f8 — 05 voor Wit. Op de5 : zou ik mat
6. c2 — 03 L c8 — e6 in 3 zetten aangekondigd hebben
door opoffering van den anderen
7- d2 — d4 L 05 — b6
toren op h2. v. W.
8. L fi — C2 D d8 — h4
D f7 — dsf
9. L e2 — f3 P g8 — h6
21. D g4 — f3 T e5 — e2f
10. 0—0 o—o—o
22. K g2 — gi L b6 X d4t
n- g2 — g3 D h4 — ey
23- c3 X M Dds X d4f
12. b2 — b4? gy - gs
24. L ci — e3 T h8 — hij!!
13- L f3 — g2? P h6 — g4
Zwart geeft mat in drie zetten:
14- f2 — f4? h 7 — 115 Khi : Dh8f enz.
15. h2 — h3 Le6 — d5 Uiterst briljant! v. L.

Partij van den Bondswedstrijd tweede klasse te Groningen.

• No. 54. Gespeeld Augustus 1893
W i t : Dr N. Westendorp Boerma. Z w a r t : H. Postma.
1. d2 — d4 d7 — d5 krijgt juist hierdoor gelegenheid tot
2. c2 — 04 ey — e6 den gewenschten stand van koningin
3. P bi — C3 P g8 — f6 vóór looper.
4. e2 — e3 b7 — b6 L d6 — b8!
5. L fi — d3 L c8 — b7 11. b2 — b3 a 7 — a6!
6. P gi — f3 L f8 — d6 12. P b5 — 03 D d8 — 07!
7. h2 — I13 P b8 — d7 13. L ci — b2
8. a2 — a3 Wit ziet het gevaar niet in. Hier
had g3 moeten gevolgd zijn. Na
Deze zet is een onnut tempoverlies den gekozen zet verliest wit altijd
evenals de vorige. Hier moest b3, een stuk of de partij. Zwart heeft
gevolgd door Lb2 gespeeld zijn. deze partij steeds krachtig en fraai
c7 — cs gespeeld.
9. O —o o—o d5 X c4
10.P 03 — b5 ï4- b3 X C4 L b7 X f3
Van kwaad tot erger! Zwart !5- Ddi X ^3 D c7 — h2 mat.
 44

Problemen.
(Redacteur : H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.)
112 G Chocholous, 113. H. Mer.des da Costa,
Praag. Amsterdam.

ilat in 3 zetten. Mat in 3 zetten.

Uit het driezetten tornooi van het „Chakhmatny-Journal."
116. Motto: „Boccacio." 117. Motto: „Vel."
 45

118. S. Schuster, Buda-Pest. — W i t : Kb8, Dei, Tc5, Pd5, Le6, Lg5,

p. a2, b2, e3, g6; Z w a r t : Kd6, La3, p. a4, a5, b6, 07, g7, h4. — M a t
i n 3 z e t t e n .
119. J. Pospisil, Praag. — W i t : Ke7, Dh4, Pc6, Pc8, p. b2, e6; Zwart:
Kd5, Pb7, Pb5, Lfi, p.cy. — M a t i n 3 z e t t e n .
120. E. Pradignat, Lusignan. — W i t : Kb5, Dfi, Td4, Th6, Pb7, Pd$,
L b 6 , L h7 , p . C 4 ; Z w a r t : K e 5 , P g 6 , — M a t i n 2 z e t t e n .
121. W. Cruglow, St. Petersburg. — W i t : Kb4, Dei, Tc6, Pf2, Pg2,
Lc8; Z w a r t : Kes, Pg6, Lal, Lbi, p.bj, b6, ej, gj. — M a t i n 2
z e t t e n .
122. A. C. White, New-York. — W i t : Kg2, Dai, Ta3, Td5, Pb2, Lc8,
Lg3, P- e 3, h2; Z w a r t : Ke4, Te8, Pc3, Pf7, Lh6, p. b4, 05, e6, g4. —
M a t i n 2 z e t t e n .

Termijn van inzending der oplossingen: 15 April 1894.

Oplossingen der December-problemen (1893).

9 3 . (November '93) 1. Pc4 enz. — ?>-!. 1. Dg7, KJ4: 2. Pdsf enz. 1 —,

ef4 : 2. Db7 :f enz. Dreiging: 2. Dg2f enz. Nevenoplossing: 1. Lei enz. —-
»5. Auteursoplossing: 1. Da6, Kc5: 2. Pb3f enz. 1 —, Ke3 2. Dh6f enz.
1 —1 Lc5 : 2. Pe2f enz. 1 —, e3 2. Tc4f enz. Dreiging: 2. Pb3f enz. Het
probleem heeft echter een hoogst eenvoudige nevenoplossing: i.Tcöf enz.
— » « . 1. Pd8, Kf5 : 2. Pe7f enz. 1 —, Kd5 : 2. Pe6 enz. 1 —, 1142. Pf7f
enz. (Eenvoudig, maar zeer handig geconstrueerd!) — 1. "Db8 enz. —
» « . 1. Pf2 enz. — » » . 1. Dc5 enz.
Goede oplossingen ontvingen wij van de H.H. A. Korst (alle); S. te A.
(alle); C. C. W. Mann (alle); Joh. N. M. v. d. Elft (alle); A. Okkinga (alle);
W. B. H. Meiners (alle); W. Beekhuis Jz. 1) (Oct.- en Dec.-probl. behalve 89,
94, 96); G. J. v. d. Stouwe (alle); Jos. Reyalt (alle); C. T. van Ham (alle);
H. van Roijen (alle, behalve 93 en 96); J. Fles Jr. en E. J. Willemse (alle);
A. Bleykmans (alle); J. Abas Az. 2) (alle, behalve 93 en 97); P. D. van Zee-
burgh (97, 99); H. Mendes da Costa (alle, behalve 93); W. de Bloeme (alle,
behalve 93).
W. d e B. t e D e n Haag. — Uw tweezet [1. Le5 enz.| is te
gemakkelijk om te kunnen worden opgenomen.
J. v. W . t e Z w o l l e . — Van uwe te onvolledige oplossingen kun­
nen wij tot ons* leedwezen geen nota nemen.
D r. d e W. H. t e Delft. — D e weerlegging van 1. Kb6; in No.

1) In 89 faalt 1. Kf7 op 1 —, Le8f en iu 94 wordt 1. Ke2 gepareerd door 1 —, Lf2!—

2) In 97 faalt 1. I>d7 op 1 —, d5!
 46

81 is te vinden in de 2e noot op Blz. 1 5 5 van den Jaargang 1893. Ten

aanzien van No. 95 hebt U gelijk; in No. 94 gaat 1. Ke2 echter niet
op. [Zie Blz. 45 ie noot.]

UIT »i: IMtOKLKEll-nilltUIJI.

Het is wel merkwaardig, dat Anno Domini 1893 e e n schaakredacteur nog zoo
weinig kieskeurig kon zijn, dat hij in zijn blad een probleem [?] publiceerde
als het volgende, voorkomende in d e „Stratégie" van November '93. W i t ;
Kgi, Dg6, Ta2, Tf3, Pe3, Lg2, p. 34, es, hs; Zwart: Ke/, De8, Tb8, Th7,
Pb5, Pf8, Ld8, p. b6, b4, 05. — M a t i n 3 z e t t e n .
[Oplossing: 1. Dföfü, Kd; .2. Dc6f enz.] Boven het
diagram staat: „Dédié a S. A. S. Ie prince Dadian de Mingrelie, par M. Ie
comte Arthur Kinsky." Of Vorst Dadian ook in zijn schik zal geweest zijn!
De open brief van Joh. Berger aan Emile Pradignat, waarvan wij reeds in
ons vorig nummer even melding maakten, brengt de kwestie der „duals"
niet veel verder. Op dit punt zal altijd wel verschil van meening blijven
bestaan. Wij voor ons b 1 ij v e n wat „duals" betreft, strenger eischen stellen
dan Berger. [Zie Blz. 139 van onzen vorigen jaargang, onder 8b.]
Een interessant staaltje van verschillende bewerking van hetzelfde idee
vormen de volgende problemen:
Het idee, dat in Bayer's driezet is uit-
I. Conrad Baver. pedrnkt
door Berger, J. N. Babson, en Pradignat.
II. Joh. Berger. Wit: Kfi, Db3, Pg7, p. g3,
h2; Zwart: Kg4, Lc8, Lc5, p. b5, e6, g6,
g5- — (Mat in 3 zetten door: 1. Dd5, 2.
Kg2 enz.)
III. J. N. Babson. Wit: KI17, Db7,
Pg5, Lc6, p. e6, h6; Zwart: Kf8, Td8,
Te8, Pd3, p. a2, a3, 07. — (Mat in 3 zetten
door: 1. Db2, 2. Kh8 enz.)
IV. E. Pradignat. Wit: Kg7, Da4,
T e 8, p. e2, e4, g3, g4, I15; Zwart: Kg5,
Dbi, Pa5, Lfi, p. a3, b2, C2, c6, h3, h6.—
(Mat in 3_zetten door: 1. Db3, Pb3 : 2. Tg8enz.)
Wij hebben niet genoeg plaatsruimte, om ons hier te verdiepen in eene
onderlinge vergelijking van de kwaliteiten der drie bewerkingen. Wij laten
het dus aan onze lezers over, uit te maken, welke als de bestgeslaagde te
beschouwen is.
Wij nemen in dit nummer een paar problemen op uit het driezetten-tornooi
 47

van het »Chakhmatny-Journal« [Zie de vorige aflevering.] De sleutelzet van No.

117 heeft een euvel, hetwelk wel oorzaak zal zijn, dat het probleem in het geheel
niet voor een prijs in aanmerking komt. Wij publiceeren het toch, ter wille van de
goed uitgevoerde varianten. — Het driezetje «Klein maar rein«, waarover we in 't
vorig nummer even spraken, heeft o. i. al heel weinig kans. De lezer 001-
deele zelf; dit is de positie:
W i t : Kc8, T e l , Pf4, Lc7, Lg8, p.a2, 05, f2; Z w a r t : Kc6, p. 33. —
Mat in 3 zetten. De constructie is wel niet onverdienstelijk, doch, wat
den inhoud betreft, zal dit probleem wel bij vele andere, in denzelfden wed­
strijd mededingende, achterstaan.
No. 115 van de talentvolle componiste Mevr. Baird behoort tot »Un petit
groupe sans mat impur«, het vorige jaar in .British Chess Magazine, gepu­
bliceerd. Hier volgen de drie andere van dit niet onaardig stel problemen:
I. Wit: Kb;, DC 3, Pe8, Pg8, p. 33, g3; Zwart: Kd5, p. c 4 . — Mat in
2 zetten. [1. Pg 7 .] II. Wit: Kc 4 , Tfi, Pd 5 , p. c 5 , c 2 ; Zwart: Ke 4 . -
Mat in 4 zetten. [1. c6.j III. Wit: Kal, Pc8, Ph 3 , Ld 7 , p. b 4 , c6, d 3 ,
e3, Zwart: Kd5- p. C7. — Mat in 5 zetten, fi. Pf2.1
Het »British Chess Magazine« geeft in 't
Februari-nummer als zijn 1000ste probleem
nevenstaande compositie van B. G. Laws.
De redacteur Rayner noemt het probleem
»een juweel van de edelste soort; een grootsch
werk van een groot componist." Wij voor
ons kunnen niet zoo uitbundig zijn in
onzen lof; in elk geval echter is het in zijn soort
een goed probleem. Onze oplossers zullen ook
zeker wel hunne krachten eraan willen be­
proeven. Wij zullen de oplossing geven
gelijk met die van de andere problemen
in dit nummer.

Bij het doorbladeren van het onlangs verschenen Kerst-nummer van

»British Chess Magazine« trok bijzonder onze aandacht een artikel van B. G.
Laws, getiteld »Achter de schermen«. Nu, de schrijver is wel eerlijk: tal
van problemen van hem zelf laat hij afdrukken naast andere, die hem bij de
compositie geïnspireerd hebben. Laws schijnt dus nog al druk te doen aan het
bewerken van ideeën, aan reeds gepubliceerde problemen ontleend; zoo moeten
wij er wel toe komèn, aan te nemen, dat zijn imitatie van Gold's
driezet (Zie Blz. 31 van ons vorig nummer) nu niet direct aan het toeval te
 48

danken is. Het geldt hier een probleem, dat in een wedstrijd werd bekroond—
en dat maakt de zaak vrij ernstig. Het zou, uit een oogpunt van eerlijkheid
in elk geval aanbeveling verdienen, dat een componist, wanneer hij in
een wedstrijd een bewerking van een oud idee wilde doen mededingen, den
prijsrechters mededeelde, waarom zijn probleem als niet geheel oorspronkelijk
kan worden beschouwd.
Het «Frankfurter Schachblatt" schrijft een probleemtornooi uit. Verlangd
wordt één driezettig probleem (zonder voorwaarden en nog niet ge­
publiceerd). Drie prijzen: 20, 15, en 10 Mark. Adres: Redaction des
«Frankfurter Schachblattes'" Neue Mainzerstrasse 82, Frankfurt a.M. T e r ­
mijn van inzending: 30 April 1894. Wijze van inzending dezelfde
als die, voorgeschreven in 't Novembernummer 1893 van dit Tijdschrift.
Jury: G. Erlanger, te Frankfort en Dr. S. Tarrasch, te Neurenberg. Ver­
zending der prijzen 4 weken na de verschijning van 't Rapport.

Correspondentie.

Problemen voor den wedstrijd kwamen in van: «Coluinbumbus", »Acliilles"^

»Sport", »Ruy Lopez", «Finis coronat opus", «Respice finem", «Per aspera
ad astra", «Aut Cesar aut nihil", «Schaaklust", »Non Valeur", «Uitspanning
door Inspanning", «Excelsior", «Schaakprullaria", «Do swidanja" en «Scacco-
philus".

Dengenen, die een bandje bestellen, wordt tegelijk een papieren om­
slag met titel verstrekt. De 50 exemplaren zijn echter nog lang niet
volteekend. v. L.

Bij het ter perse gaan van dit blad vernemen wij, dat er Maandag 26
Haart (2en Paaschdag) te twee uur, in het hotel »Le Soleil d'Or" loeiden,
een w edstrijd zal worden gehouden met af en aanspel» H. H. deelne­
mers moeten zich voor 15 Maart aan den heer J. Fles, Leiden opgeven
en het inleggeld ad f0,75 voldoen. Wij wenschen dezen wedstrijd, die door
den uitgever van de «Handelspost", Eduard Ydo, op touw wordt gezet,
veel succes toe, al verklaren wij niet te begrijpen hoe de zaak bij eenigszins
groote deelneming in één middag en éên avond kan afloopen.

AMSTERDAMaCHE STOOMDRUKKERIJ.
 2e Jaargang No. 4. ' April 1894_

TIJDSCHRIFT
VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND.
BESTUUR VAN DEM T
N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST', Voorzitter;' Dr.
^ IYI- A J A II 'RANGE
RANGE
Onder-Voorzitter, J. F. HEEMSKERK, Penningmeester; L. H. DEELMAN, Commissaris van
Materieel; N. W. VAN LEXNEP, Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN LENNEP , Kerkstraat 188, Amsterdam H J DKV
H ERTOG ; Dr A. J. A. P RANGE. '

\an dit blad, dat omstreeks den loden van iedere maand gratis aan de ,
toegezonden, zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang A f 2 8
slechts voor Bondsleden • • jaaigang a f 2.-, eveneent

LEDENLIJST.
Alfen. Dordrecht.
Verhuisd:
Verhuisd :
van Leiden naar Alfen, J. van der
Linden, tevens daardoor geworden van Alkmaar naar Dordrecht, Voor­
straat 379, P. L. van de Polder.
Iiechtstreeksch Lid, ook over 1894.
Andijk. 's (ïravenliaje.
Nieuw Rechtstreeksch Lid: N ieuwe A fdeelingsleden :
M. Veer. Mr. M. A; Eekhout, Laan Copes van
Amsterdam. Cattenburgh 43.
Kieuwe Af deeling sleden. H. Nanning, Korte Poten.
K. & J. D. Blykmans, Vossiusstraat. Verhuisd :
Bedcmkt voor 1895; Van Amsterdam naar 's Gravenhage,
M. J. Lobo. Huygensstraat 30, J. C. Klinkenberg.
Antwerpen.
Groningen.
Nieuw Rechtstreeksch Lid: Bedankt:
A. Mendes da Costa, Longue Rue L. Zuidema.
d'Hérenthals 51.
Arnhem.
Verhuisd:
Nieuw Afdeelingslid : van Zwolle naar Groningen A. A. J.
van Seters.
A. Vecht, Oeverstraat 62. Helder.
Delft. Correctie:
Nieuw Rechtstreeksch Lid: De Heer D. J. ten Klooster wenscht
S. R. J. Onnen, Pepersteeg 5. Rechtstreeks Lid te blijven.
Koetinchem.
Nieuwe Ajdeeli/igsleden:
Nieuw Rechtstreeksch Lid:
M. Malherbe J. H. A. Verheijs, Plantsoenstraat 2.
F. Sant.
 50

Haarlem. Lelden.
Nieuw Rechtstreeksch Lid: Nieuw A/deelingslid:
Mr. Ch. Enschedé, Spaarne 56. J. P. Sasse, Aalmarkt 1-8.
Hilversum. Utreelit.
Nieuw A/deelingslid: Verhuisd:
B. Elskamp, Langestraat. naar Volderbrug 210, G. M. Stolte Jr.
Bedankt voor 1895: Zwolle.
Jhr. H. B.Smissaert. Bedankt «oorl895 :
Mr .J. II. de Vries.
PROBLEEMOPLOSilMUSWIiOiTRIJD.
Termijn van de inzending der oplossingen: 15 Juni.
Tweezetten.
No. 20. Wit: Khi, Dfi, Td6, Lc3, Pd8, Pf6, p. a4 b6, b7, d2 ; Zwart,
Kc5, Dh7, Lh2, Pb8, p. a5, C4, d3, h3. —
No. 21. Wit: Kei, Dh4, Ldj, Pd6, Pf4, p. a5, d2; Zwart: Kd4
Ld3, Pe3, Peg, p. bs, g4.—
No. 2 2 . Wit: Kd2, Dh7, Lf3, Pd8, p. b3, C2, e6; Zwart: Kd4t
Da6, Pc5, p. b4, b5, f4, f6.—
No. 23. Wit: Kei, Df7, Ld2, Lhi, Pe5, Td8, Th5, p. C3 ; Zwart:
Ke4, Dfs, Ld7, p. b5, C4, f3.—
No 24. Wit: Kg2, Da6, Le3, Pc7, Ph6, p. b3, c5, d2; Zwart: Ke4
De7, Lb4, Le6, p. a7, d7. eg, g4_—
No. 25. Wit: Ke2, Td5, La6, Lgi, Pe3, Ph7, p. f4, g3 ; Zwart: Ke4,
Th5, Lb7, Ld8, p. C4, e6, g2, gó.—
No. 26. Wit: Kal, Dc6, Lh6, Pd2, Pf4, p. f3; Zwart: Kd4, Lg8,
p. e3, e6.—
No. 27. Wit: Ke2, Td5, Ld7, Lg7, Pa2, Pe8, p. b3, bs, g3, g4;
Zwart: Ke4, Da3, Tg8, Tc6, Lb2, p. C5 cj. e6, f7.—
No. 28. Wit: Ka8, Tb6, Tg5, Ldi, Pe3, Pd5, p. a3, b2, C4 ; Zwart
Ka5, TC2, Ld8, p. a6, d3-—
No. 29. Wit: Kg6, Dgi, Td7, Lbi, Pa4, Pa3, p. f4; Zwart: Keó,
De4, Pb3, p. c7, f5, g5.—
No. 30. Wit: Kf8, Dfi, Td4, Td5, La2, Lh2, Pb3, Pe8, p. b4, c6, d3,
g5, h4; Zwart: Ke6, De5, Lf3, Pg3, p. b6, gó.—
No. 31. Wit: Kcó, Da7, Lb8, Pbi, Pe3, p. a4, d3, e2, g5 ; Zwart:
Kd4, Lf8, p. bó, dó, eó, f2.—
No. 32. Wit: Kd3, Dgi, Tg7, Ld5, Lh8, p. g4; Zwart: Kdó, La3,
p. có, eó, f4, I17.—
No. 33. Wit: Kh3, De2, Tb2, Tb4, Lfó, Pd4, Ph4, p. e5, eó ; Zwart:
Kf4, Dd5, Tei, Pe7, Ph2, p. bg.—
 5'

No. 34- Wit: Khi, Dgi, Ta4, Pd5, Ph3, Lf4, LgS, p. c2, f6;
Z w a r t : Ke4, T e 6 , L c 4 , L d 4 , p. 05, f3, f5.—

No. 35- Wit: Kd2, Dbi, Tc3, Le7, Lh3, Pf3 ; Z w a r t : Kd5, Pd7,
Pf4, p. b s , e6.— 3 /

No. 36. Wit: Ke7, Da2, Ld2, P d 7 , P f 5 , p. b 3 , b 5 ; Zwart: KdS,

1 ^ 3 , Pg4. P- b 4 , b6, d 3 , e4. —

No. 3 7 . W i t : K g 4 , D a 3 , T h 6 , L f 3 , Lf8, P b 2 , P b 8 , p. a 6 ; Zwart:

K(?5, f e 7 , L d 6 , P a 7 , P c i , p. b5, 05 d4, e 3 g 3 —

No. 3*. Wit: K d , . Da8, T b 4 , T c , P a 4 , p. gS ; Zwart: Kb,, Ta,

L d 2 , p . 32, b3, C4, C3, f5, g6.—

No. 39. W i l : K f 7 , D h , . T d + , I.e2, L I » , Pad, p. b S , ca, g3 ; Zwa r, .

Ke5, L e 3 , p . d 5 , e 4 . —

*>« = Krs' »>«. L a +. U * r<*, r * . P - e 3; Zw.rt: KdS,

J b 3 , L e 7 , Pa6, Pd3, p . 04.— J

No. 41. Wit: Kg2, TC3, T d 6 , L b 3 , L d 2 , P d s ; Zwart: Ke2, P a i

p. C2.— ' .

W i t . K g 5 , D b 3 , L a 3 , p .03, I16; Z w a r t : K e 6 , L g 8 , p . d 5 ,

No. 43. W it: Ke7, D b 7 , Pg6, p. b 3 e2 ; Zwart: Kd5, p c6 d4 —

^ No. 44. Wit: K,7. D a 3 , Lg6, L h 4 ; Zwart: KeS, I J , , Pd4

Kd^Td5, T " i r * * D " ' ™' Th^ Lh>. P»3, Pe6, p . a 2 ; Zwart:
Kd5> I d 3 , Te4, Pf2, p. c 3 . —

W i t : K a 7 , D d 6 , T d , . L b l , P e S , p : b 2 , d 3 ; Z w a r t : K d 4 ,

K,ü0't47c ' K"i, T"' TIh' L fc' 8 ' P « " . P d S , P- a 3 , a 4 ; Zwart:

Kd4, L e s , Pb6, p. a 7 , b 7 . e 3 , 04.—

p - ^ - K c 8 ' D f 2 ' ' - g ' . p <l4, p . 13. g , h ; Z w a r t : K e ,

5 4 S

K d t ' l . 4 b , . - W i t : K a 5 ' ^ L ° ? ' U " ' P C 2 ' P e 4 ' r , b S ' d - ' ' Z w . r t :

Kdtpci zi Dh6, La3'Lti'pc2'pcs'P''14'C5'

Kdtpd4, pWe;,'e6K-4' ^ ^ * * »'• »• » « —

T e 4 ' L g 6 - L h z ' « • . 5 ;

No. 53. W , t : K a 4 , D h 7 , P d ï , L g 8 ; Z w a r t : Kc5, L b 6 , P d 6 n c4 cö—

No. S4. Wit: Kb;, Dal, Lg, PeS; Z wa r t K d S , P b 2 , p. e t c 6 . -
 52

No. 55. Wit: KC 3, Dg6. La2, Lb8, Pb3, p. a5, b4, d2, d3 ; Zwart:
Kds, Dhi, Ldi, p. b6, d7, e7, f7, h4.—
No. 56. Wit: Ka7, Dg8, T J J , T115, Lfi, L'12, P.14, Pg4, p. b3, e3 ;
Zwart; Ke4, Te2, Pa2, Pc2. p. d7, e6, f3, f5.—
No. 57. Wit: Kg4, TeS, La5, Lh3, Ph2, Ph8, p. 04, h6; Z w a r t: Kt6
Ld6.—
No. 58. Wit: Kh'8, Dgi, Lb4, Pg3, p h2, I14; Zwart: Ke5 —.
No. 59. Wit: Kh 7, Dbi, Lg5, Pa8, p. 04; Zwart: KeS, Lgi, p. 03,;
g4-~
No. 60. Wit: Ke2, Tb7, Lai, La8, Pg7, Phs, pioenen b3, 05, d5;
Zwart: Ke4, pioen c6.—
No. 61. Wit: Ke2, Df8, Pd6, La8, Lc7, pioenen b4, f4, f6, g4; Zwart:
Kd4, Th5, Th6, Pd7, pioenen 03, 04, e7, 114.—
N. B. De nieuwe schaakterm, door den inzender der beide laatste pro­
blemen uitgedacht, heeft niet nagelaten, ons eenige vroolijke oogenblikken te
verschaffen.
No. 62. Wit: Kh6, Dd8, Tgi, La6, Lei, Pc5, PI13, p. c2, c6, e7 f4,
I15; Zwart: Kf3, Tc4, Ld5, p. C3, f5.
No. 63. Wit: Kf5, Dh2, PC4, p. a2, bs; Zwart: Kd5, Ta6, Lg5,
p. 1:6, es, d4.
N). 64. Wit: Khi, Dg8, Tf2, Pc4, Ph3, p. C3, 114; Zwart: Ke4
Tli5, P- 05.
No. 65. Wit: Kg2, Ddl, Lai, Pd8, p.b4, d3 ; Zwart: KdS, Da2,
Ta8, p. d2, d6, e4, gs.
No. 66. Wit: Kt7, Dh4, Tei, Lb5, Pc6, p.e2 ; Zwart: KdS, Tbi,
I-e3, Pa5, p. c$, d6, f3, h6.
No. 67. Wit: Kb3, Dg8, Lh7, Pd7, p. f2, h2 ; Zwart: Kds, Dh3,
p. d3, ds, f6.
Drlezetten.
No. 68. Wit: Kh8, Dgi, Le3, LI17. Pa6, p. ds, e6; Zwart: KeS,
P- g3, g2, h4, h6.
No. 6•-). Wit: Kc8. Tbi, Lhs, Pc6, Pg6, p. a2, b4, C2, d2, e5, f4 g3 ;
Zwart: Kc4, p. 33, b6. g7.
No. 70. Wit: K^7, Dh8, Tb6, La7, Pds, Pei, p. f4 ; Zwart: Ke4,
Lh2, Pc4, Pcs, p. f5.
No. 71. Wit: Kb8, Dai, Lbi, p. c3, e3, fs ; Z w a r t: KeS, p. bs, f7, h6.
No. 72. Wit: Kei. Db8, L c y , Pc7, Pg6, p. a2, d2, e3, I12, hs ; Zwart
Ke4, Lc6, p, b7, es, f3.
No. 73. Wit: Ka8, Dgi, Tel, Te7, Pe4, p. a4, d4, f6; Zwart: Kc6,
Pe3, Pfi, p. 35, g3.
 53

No. 74- Wit : Kh8, Dh3, Ta7, Th2, LbS, Lei, Pc5) Pf?, p. a3) g5 ;
Zwart: Ke5, Pc;, p. b6, d5, e4, g6, g7, I14.
No. .75. Wit: Kf3, Db3, Tf7, Lb8, Lhi, p. c5 ; Zwart: Kc6, Lf2
Pa8, Ph6, p. d3, d6, e3, e6. g5.
No. 76. Wit: Kei, Dg8, Lc8, Lc7, Peö, Ph6, p. b3) c6, f5l g2 ;
Zwart: Ke4, Phi, p. e5, ey, h4, h5.
No. 77. Wit: Kei, Dg8, Lc7, Lc8, Peö, Ph6, p. b3, c5, g2 ; Zwart:
Ke4, Lh3, p. c6, eS, ey, 1:4.
No. 78. Wit: K16, D12, Lei, Pi8, Peö, p. c4, e2, f5, I15 ; Zwart:
Ke4. I-b8, Lf3, Pei, p. b4, C3, e5, f6, g4.
No. 79. Wit: Kbs, Da2, Peö, Pf7, Lc8, p. C4, e5, fó, I12 ; Zwart:
Ke4, La7, p. d3, e2, e3, e y , f3.
No. 80. Wit: Ka7, Pdó, Ph5, La3) Lh3. p. b3, g3 ; Zwart; Kcö.
No. 81. W i t : KeS, Tc8, Lb2, Pa2, Pg3, p. c3, es, f5, g2, h 4 ; Z w a r t :
KdS, p. C4, e3, g4.
No. 8 2 . Wit: Kh2. Tg7, Le7, Le8, Pa8. p. aö, 37, d2, d4 ; Zwart:
Keö, p. ds.
No. 83. Wit: Kgs, Dai, Ldi, Lg3, Ph2j Z w ar t: Khi, Tgi," p. 32,
c4ig2.
No. 84. Wit: Ka 7, Dd8, Pf3, Pg5, p. f2, h3 ; Zwart: Kf4, Lf5, Pba,
Pfi, p. es, h4, hs.
No. 85. Wit: Kg4, Tb5, TdS, Le8, Lf8, Pf3, p. g2 ; Zwart; Kc4l
Tbi, Lei, Paö, p. b2, e3.
No. 8ö. Wit: Ka4, Db5, Pd8, Pe5, p. e2 ; Zwart: Kdö, p. d7.
No. 87. Wit: Kes, Da8, Las, Pd3, p. b2, 04; Zwart: 'Kca, p.c5 ,
eó.
No. 88. Wit: Kb2, Td7, Tg4, Lh4, Pe4 ; Zwart: Kh8, Tg7, Pds_
No. 89. Wit: Kaó, Dh4, LgS, Lg8 ; Zwart: Kc5, p. g4.
No. 90. Wit. Khi, Df8, Ldi, Pa5, Pe4, p. f5 ; Zwart: Kd3, Pg7,
p. cy, fö.
No. 91. Wit: KI13, Th7, Pc4, Pdö, p. d3 ; Zwart: Keö.
No. 92. Wit: Kei, Tb8, Lbó, Pe3, Pg3, p. d2, ds, eó, I14. Zwart-
Kc5.
No. 93. Wit. KC 7 , Lfi, Lh8, Pb5, Pc5, p. e2, d3; Z w a r t : KaS,
p.d7.
No. 94. Wit: Kfó, Dh3, Td7, Pfi, p. a3, bS, c2; Zwart: Kc4,
Lh2, Lh7, Pf8. p. 34, b2, d4 g3, gö.
No. 95. Wit. Kd3, DC 3 , Tf8, Ld4, Le8, Pc8, Pe2, p. c2, f4, h3 •
Zwart: Kds, Laó, Lfö, Ph7, p. bs, 05, g5_
 54

No. 96. Wit: Khi, Dc6, Lf3 Pd5, p b2, e2 ; Zwart: Kd4, Lgi,
p. a5- b4. f6.
No. 97. Wit: Kd2, Tdi, Th5, Lb7, p. a5 ; Zwart. Kd4, p. a4, a7, f6.
No. 98, Wit: KgS, Ddi, Ld2, Le2, p.d5 d6, f2, h3 ; Zwart: Kh6,
Lei, p. a2, d3, gs, 115.
No. 99. Wit: Kc6, Te4, Lgi, p. f3. Zwart: Ka8, Lal, Lg2, p. a 7,07.
Vterzetten.
No. 100. Wit: Kf7, Db7, Pd3, p. e3 ; Zwart: Kd6, Ld8 p.'a3 a6, c6.
No. 101. Wit: Kb2, La4, Lf2, Pa7, Pgl, p. e4 ; Zwart: Kd2, p. d4, f3-
No. 102 Wit: Kg6, Db6, Lc4, Pci, p. t>3 ; Z w a r t: Ke5, p. c2, 03, I13, h6'
No. 103. Wit: Ke7, Ld6, Ld7, Pc6, p. a3 ; Zwart: Ka8, p. a6.
No. 104. Wit: Kd3, De4, Pd8, p. b2, d5, f2, h4; Zwart: Kd6.
No. 105. Wit: Kd7, Dfi, Tb5, Lc7, La2, Pf2, Ph3, p. b2 ; Zwart
Kd4, LC2, LG7, Phi, Pe7, p. 33, A5, A7, d3, d6, I12.
No. 106. Wit: Kdl, Dhi, Pg5, p. b4, b5, e3, f4; Zwart: Kd5, Te4
p. C4, d6, d7, f5.
Eo. 107. Wit: Kgi. Dh5, Te8, Lc5, Lg8, Pa2, p. b5, c2, d4, d6, e3,
h3 ; Zwart: Ke4, Lc8, Pb7, p. 03, d7, e6, f6, g2.
No. 108. Wit: Ke7, Tb5. Lh3, Pei, Pe5, p. C 2 , f 2 , f6, g5 ; Zwart:
Kd4, P- f7- g6-

No. 109. Wit: Kfi, De4, Tg4, Thi. La4, Lei, Pf5, p. c2, ds f6, g7
hö ; Zwart; Kg8, Db7, Tc 7, Tc8, La7, p. 04, f7, I17.
No. MO. Wit: Kh8, Dgi, Lbl, Le3, Pa7, Pc5, p. h2 ; Zwart: Ke5,
P-g2, I14, I15.
No. ui. Wit: Kh8, Dgi, Lb7, Le3, Pc5, Ph4, P- d3, e2, e6, f3, g2.
g4 5 Zwart: Ke5, p. c6, 04, g3.
No. 112. Wit: Kli4, Lb6, Lfi, Pf7, p. a4, d6, g3, g5. Zwart: Kf3
p. d7, f2, g6.
Alkmaar.
Wanneer de ruimte van dit blad het toeliet, zou ik zeker mijne lezers
onthalen op een schitterende beschrijving van al het onverwacht-goede, dat
ik te Alkmaar heb mogen ondervinden : hoe gezellig en ruim de localiteit
was ; hoe beleefd de eigenaar en de keilers zich betoonden; (zelfs tegen
schakers, die nu juist niet den naam hebben van veel te »gebruiken « !) hoe
talrijk en vooral hoe sterk de deelnemers waren; hoe hoopvol en moedig
deze kwamen, hoe welwillend en vredelievend zij te ssmen streden, hoe tevreden
allen scheidden ; in één woord hoe uitstekend alles van stapel liep. En al
trachtte ik met een enkel woord iets van het genotene weer te geven, het
zou eerder geschieden, teneinde zoowel mededingers als medewerkers op het
feest, een hartelijk woord van hulde toe te zwasien, dan cm 450 Bondsle-
 55

den zoo scherp, zoo snerpend mogelijk te doen gevoelen, dat zij van veel ge­
not verstoken bleven door niet mede op te gaan naar den Alkmaarschen wedstrijd '
Veel had de Bond goed te maken in Noord-Holland. Leden in plaatsen
als Beemster en Oterleek hadden tot dasver tevergeefs uitgezien naar een
concours in een hun gelegen komend jaargetijde. Ook den nieuwen afdee-
lingen den Helder en Wormerveer mocht geen reden tot ontevredenheid
worden gegeven. Het spreekt van zelf, dat Alkmaar, juist in het centrum
van al deze schakers-groepen gelegen, tot slagveld werd uitverkoren De
uitkomst heeft mijn verwachtingen overtroffen. Trouwens kon dit wel an­
ders ? Kon de Bond in eenige andere stad van ons land het jaar 1894 met
een schooner zegepraal inwijden dan te Alkmaar ? Immers de welluidende spreuk
.Alcmana Victrix. Van Alkmaar da Victorie, heeft zijn kracht nog niet verloren -
Zaterdagnamiddag 17 Maart opende onze Voorzitter, Jhr D
van oreest, met een welkomstwoord den wedstrijd, waarna de volgende
heeren z.ch opgaven als mededingers : J. Vijzelaar, A. Bleykmans, K. J. Bleykmans
en N. W van Lennep uit Amsterdam ; D. van Foreest uit Oosthuizen; A. J. Maas I
P. Berkhout, S. F. Klembentink en A. van Voornveld uit den Helder K de
Heer uit Beemster ; D. Reyne, C. Gorter, M. Gorter, en J. Bruin uit de Zaan •
Jacob Beets en F. de Boer uit Oterleek; M. Veer uit Andijk en S de
eer u.t Lrsem. Toen het aldus bekend was, dat er 18 deelnemers waren, trokken
D. van Foreest en N. W. van Lennep zich terug daar een getal van ,6
spders, meer zekerhe.d opleverde voor een tijdigen afloop van den kamp.
H.erna werd door stemming uitgemaakt, dat er zou worden gespeeld met
voorg,ft geheel op dezelfde wijze als te Breda en greep de loting pbats
No k I m ° g e h C t V e i l ° O P V 3 n d C n h °° f d S t r i j d veraanschouwelijken :

I-.
1 I K. de Heer )
2.
2. IIM. Gorter ) de H' won j j
2
2.. I Vijzelaar ) , 1 v. won.I
4- IIC. Gorter. ) V' won | f
5- IIS de Heer ) /V. won
6.
6. II Reyne ) • won j ( \ Vijzelaar won
;•
7- II Kleinbentink ) R- w o n 1 Jtegen Bleyk-
8. II de Boer 'j Won j I I mans en Rey-
9.
9- III Maas ) ' ~ Ine maak:e re-
10. II Berkhout ) ' won ) j [ m ise tegen
I Beets ) ts
| ® - won I iBeets, bij lo-
11.
12.
12'. IIIK. Bleykmans ) Bts' won j [ ] t i n S won'Rey-
13-
13. I Veer ) / BI. won ^ n e '
14- IA. Bleykmans ) Bl' won l
15- I Voornveld ) ( B1' w o n \
16. II Bruyn ) B r - won I ]
 56

De verliezers der eerste ronde speelden met den volgenden uitslag :

KI.
II. M. Gorter ) _ _
II. C. Gorter ) C G' won I )

II. S. de Heer ) „ l ^ W°n j

II de. Boer B' won '
HL Maas \ . ) V- won

III. K. Bleykmans ) M. .won J |

I. Veer ) „ j V' won I
I. Voornveld ) Veer won 1

De verliezers der tweede ronde speelden onderling als volgt :

I. K. de Heer ) ,
II. Kleinbentink ) K' won . )
II. Berkhout ) \ ^r- won
II. J. Bruyn ) Br' won (

Zoodat de pi ijzen, die Zondagavond met een kort slotwoord door den
Bondssecretans werden uitgereikt, achtereenvolgens werden gewonnen door
J. Vijzelaar, A. Bleykmans, D. Reyne, Jacob Beets, J. Bruyn, S. F. Kleinbentink,
M. \ ec r en C. Gorter. Twee extra prijzen verwierven K. de Heer
en J. P. Berkhout.
Allerminst mag hier een afzonderlijk woord van hulde ontbreken aan den be­
kenden dam — en schaakspeler Klaas de Heer, die ondanks zijn leeftijd, den
wedstrijd door zijn deelneming heeft opgeluisterd, vermoeienissen van allerle
aard niet ontziende.
I en slotte' zij nog vermeld, dat vele toeschouwers den loop der partijen
volgden, waaronder de heer Klein uit Amsterdam, die te laat was gekomen
voor de loting.
Allen deelnemers een hartelijk tot weerzien !
AMSTERDAM. De onderlinge wedstrijd in het V. A. S. liep ten einde.
In de e e r s t e k 1 a s s e behaalden A. E. van Foreest en B. J. Meyer ieder
5 k winstpunt. Een match van drie partijen eindigde ten gunste van laatst­
genoemde met twee winstpunten. Verder behaalden N. W. van Lennep
4 punten, J. H. Sohlberg 3V2, H: Kothe 2, E. van Dien iVsen J. F. Pilger o.
In d e t w e e d e k l a s s e verkreeg A. Bleykmans den eersten prijs met
6, H. D. B. Meyer den tweeden met 5^2 punten. Verder behaalden H. Mendes
da Costa, M. van Gelder, C. Tinholt en G. J. Gantvoort 3V2. punt J. C. ten Tus-
schedé 1V2 en W. H. v. d. Meuleni.
Het resultaat in de derde klasse deelen wij in het volgend nummeri
mee.
 57

No. 55, Derde matchpartij o m den eersten of tweeden prijs in d e i s t e klasse.

Wit: B. J. Meyer. Zwart. Jhr. A. E . van Foreest.
e4 e5 21. D f3 : hg5 : 41. K d l 64
2. P f3 P c6 22. D f 5 f K g7 42. cd4: cd4 :
3. Lc4 Les 23. K g 2 D f6 43. b4 P e5
4- d3 dó 24. 03 D f5 44. T a7 d3
5. L e 3 Lb6 25. ef5 : P 05 45. T b7 :f K h6
6 . P bd2 L e6 26. L g5 : P d3 : 46. b5 P 04
7- I ' b3 P f6 27. K f3 d5 47. L f2 T e2
8 . P C4 De7 28. T h i Tai : 48. L . d 4 T h2
9. P b6: ab6; 29. T a i : P b2 : 49. T e y K g5
IO- h3 0—0 30. K e 3 f6 50. b6 d2
11. 0-0 Pd7 31. L h 4 e4 51. L e 3 f Kg4:
12. D e 2 h6 32. g4 C5 52. T d 4 f K f3
13. L d 2 P c5 33- L g 3 T f7 53. T c 4 : K e3 :
1 4 - L c3 L b 3 34. T a 2 P d3 54. T 03 f K e 4

15- ab3: P eö 35. f3 T ey 55. b7 T hif

16. g3 K hy 36. fe4: P ci 56. K d 2 : T bi
Ï7-DC3 g6 37- T a 3 T e 4 :f 57. T c 7 K fS :
18. L d 2 g5 38. K d 2 P e2 58. K 03 K f4??
'9- 'H F cd4 39. L cy P gi 5 9 . T 04 f Opgegeven.
20. hg5 : P f3 :f 4Q. L b6: P f37
Stand van d e match Van L e n n e p — Meyer: vL. 4V2 M. 2 V 3 .
S t a n d van d e match Den H e r t o g — Meiners: d H , 3. M. 2 . Rem. 2.
Tusschen J. \ ijzelaar e n Van L e n n e p wordt e e n match gespeeld van vijf
partijen. S t a n d : v. L . 1V2, V. Vs

In Apiil en Mei zal een match worden gespeeld tusschen A. E . van

Foreest e n Van Lennep.

( Z w a r t ) Elberfeld.

\ \ 11 (aan den zet) V, A. S,

 58

In de correspondentie-partij V. A. S. — Elberfeld zijn tot dusver de vol­

gende zetten gedaan: ï. e4 es 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. Pg5 d5 5. ed5 :
Pa5 6. Lb5 f c6 7. dc6: bc6: 8. Le2 h6 9. Pt3 e4 10. Pe5 Ld6 11. d4
Dc7 12. Ld2 o —o 13. o—o Pb7. 14. f4. c$ 15. Lc3 Pd5 16. Dei f6 zoodat
de stand thans de volgende is. (Zie diagram vorige bladzij).
ARNHEM. De Heer J. J. Kleinhoonte schrijft mij:
De onderlinge wedstrijd van de Arnhemsche schaakvereeniging, den 3den
Juni '93 begonnen, is den i7den Februari 11. door de commissie geeindigd
verklaard, niettegenstaande alle partijen niet waren afgespeeld , hetgeen echter
geen invloed op het resultaat had. Het aantal deelnemers, uit 18 leden be­
staande, was wel wat groot; buitendien moest men om 1 winstpunt te be­
halen 2 partijen winnen. Derhalve speelden velen 3 partijen of in geval van
remise zelfs 4 partijen. Daar alles op de gewone clubavonden plaats vond,
gebeurde het niet zelden, dat spelers, die nog tegen elkander kampen moes­
ten, toch niet hun partij speelden. De ijver in den beginne zéér groot, ver­
flauwde dan ook van lieverlede. Desniettegenstaande geloof ik, dat, alles te
samen genomen, deze wedstrijd van goeden invloed op het spel der mededin­
gers is geweest, al beweren ook enkelen, dat de wedstrijd demoraliseerend
werkte, omdat zij, waar het geen wedstrijd partij gold, tamelijk onverschillig
hunne partij wonnen of verloren. De uitslag was als volgt: Leo A. Noord-
wijns isten prijs, Sülsholz 2den, C. C. de Koek 3den en D. de Rijk Jr. 4den.
LEIDEN. Den 24sten Maart gaf de Bondssecretaris op uitnoodiging van
het Bestuur in de schaakclub Palamedes alhier, een simultaanvoorstelling.
Van 24 partijen verloor hij drie en maakte hij twee remise. De president
Dr. A. van Rhijn bood na afloop den simultaanspeler het eerelidmaatschap
aan van Palamedes met een fraai diploma.
Voor den wedstrijd met af- en aanspel, op 26 Maart uitgeschreven door
den Heer Eduard IJdo, uitgever van »De Handelspost* hadden zich 22 spe­
lers aangemeld, en wel de H.H. Heuber (21), Hoppener (10), en Onnen (6), van
Leiden; v. Starrenburg (9), Schuite (11) Ulle (14) en Ruting (18), van den
Haag; J. Beuk (7), C. J. Beuk (12), Olijhoek (20) en van Nieuwkerk (19),
van Zevenhoven; v. d. Linden Jr (16), van Alfen ; Samson (22) en Demmen-
dal (2), van Leiderdorp; van Egmond (17), Meuleman (3). en Murk (5), van
Nieuwveen ; v. d. Hulst (4), van Oud-Ade ; Spruit (i), van Oegstgeest; Kou-
wenhoven (15), van Warmond; van Lennep (8) en den Hertog (13), van
Amsterdam.
Ongeveer te half drie nam de strijd een aanvang in de achterzaal van
Hotel »Le Soleil d' Or.«
Bij loting waren de spelers gerangschikt volgens de hierboven achter hun-
 59

ne namen aangegeven nummers; het rooster werd op dezelfde wijze inge­

richt als het bij de Bondswedstrijden gevolgde.
Wij laten hier een overzicht volgen van den gang van den Wedstrijd,
ie Ronde: 7 won tegen 6, 8 w. t. 9, 11 w. t. 10, 13 w. t. 12, 14 w.
t. 15, 16 w. t. 17.—
2e R o n d e : 2 w. t. 1, 4 w. t. 3, 7 w. t. 5, 8 w. t. 11, 13 w. t. 14, 16 w.
t. 18, 19 w. t. 20, 22 w. t. 21.—
3e R o n d e : 4 w . t . 2, 8 w . t . 7, 13 w . t . 16, 19 w . t . 22.—
4e Ronde: 8 w. t. 4, 13 w. t. 19.—
5e R o n d e : 8 won tegen 13.—
Te p. m. 10 uur moesten van Lennep en den Hertog beginnen te spelen
om isten en 2den prijs. V. Lennep opende met 1. d4, d5 2. e3, er ontstond een
\ ei bazend taaie partij en te kwart vóór 11, toen d. H. weg moest, wilde hij den
laatsten trein naar den Haag nog h i'.en, was er nog zelfs geen pion van het bord.
Den Hertog gaf nu op en nam tevens het voorstel van van Lennep aan,
om de partij te Amsterdam te beëindigen en daarna in haar geheel te pu-
bliceeren.
De uitslag was dus: van Lennep ie. Prijs (verg. zilv. med.), den Hertog
2e. Prijs (zilv. med.). Beide prijzen gingen vergezeld van zeer fraai uitge­
voerde diploma's.
Dit concours was geenszins rijk aan goede partijen. De twee volgende
zijn wel de beste ; zij getuigen voor den aanleg der spelers van der Hulst
en van der Linden. Jammer, dat de partij van eerstgenoemde tegen van
Lennep zoo plotseling eene ongunstige wending nam.

No. 56. W i t: J. v. d. Hulst. Zwart: N. W. van Lennep.

Tweepaardenspel in de nahand.
e4 e5 12. T f i Ld6 23. o—o—oPf4:
2- P f3 p
c6 13. C3 Db6 24. Pf3? p hs
3. L C4 P f6 14. d4 ed4:e.p 25. L d3 : P g3
4. P g5 d5 15. D d3 : D C7 26. hg3 : L d5
5. ed5 : P a5 16. T f3 , 0—0 27. T fi L e4
6- L bS t c6 17. T g 3 j l L e6 28. L e4: L f6
7- dc5 : bc5: 18. P d2 T ad8 29. D f2 ?? T e4:
8- L e2 h6 19. D c 2 T fe8 30. K C2 T de8
9- p f3 e4 20. b4 P b7 31. P d2 T e2
iO' P e5 D d4 21. L b2 P d5 Wit geeft op.
li- f4 LC5 22. P e4 L ey
 6o

No. 57. Wit: H. J. den Hertog. Zwart: J. van der Linden Jr.
Spaansche partij.
1. e4 e5 13. L {4 D g6 25. d5 L d7
2. P f3 P c6 14. P 114 D f6 26. T e7 L f5
3. L b5 a6 15. L 07 : o—o 27. d6 D g4
4. L a4 P f6 16. P d5 D g5 28. h3 D g5
5. 0—0 b5 17. P e7 :f P e j : 29. d7 L h3 :
6. L b3 d5 ? 18. D e2 P f5 30. T e8 L d7 :
7. ed5 : P d5 : 19. P f5 : L f5: 31. T a8 : g6
8. T ei D d6 20. T e5 D g6 32. T f8 :f K f8 :f
9. d4 e4 21. C3 L h3 33. L dóf K g7
10. T e4 :f L e y 22. D f3 L g4 34. Dd7: Zwart geeft
11. L d5 : D d5 : 23. D b7 L e6 op.
12. P 03 D dó 24. T aei h6!
Door zijn verkeerden Óen. zet kwam v. d. Linden in groote moeilijkhe­
den. Hij maakte echter van de partij, wat er nog van te maken viel.
Gelijk met dezen wedstrijd werd een tombola-tornooi gehouden, waarin
niet minder dan 35 partijen werden gespeeld; wel een bewijs, dat deze wedstrijd
zeer in den smaak viel van hen, die reeds afgespeeld waren, of in 't geheel
niet aan den hoofdwedstrijd hadden kunnen deelnemen.
Een woord van hulde aan de Heeren Fles en Barneveld, die zich met de
leiding der tornooien hadden belast, mag hier niet ontbreken. Evenmin
mogen we nalaten, de aandacht erop te vestigen, dat de Heer IJdo, de
uitgever van »De Handelspost», door dezen wedstrijd uit te schrijven, op
zeer verdienstelijke wijze heeft medegewerkt aan het streven van onzen Bond.
Hem komt daarvoor een welgemeend woord van dank toe !
UTRECHT. De bondsecretaris gaf den I3den Maart alhier op uitnoodi-
ging van de Schaakclub een simultaan-voorstelling van 17 partijen, waarvan
hij 14 won en 1 verloor tegen A. G. Olland.
HELDER. Ons vorig bericht aangaande den onderlingen wedstrijd in de
schaakvereeniging alhier berust op een vergissing. De spelers waren n.1.
verdeeld in drie klassen: in de eerste 9, in de tweede 5 en in de derde 5.
Daar ieder niet ieder twee partijen spelen moest, werden niet 462 maar 112
partijen gemaakt. De uitslag was als volgt: iste klasse: iste prijs: A. van,
Voornveld na tweekamp met Heeroma, 2den Heeroma, 3den D. J. ten
Klooster na tweekamp met S. Gazan. 2de klasse isten prijs: A. J. Maas,
2den, W. Thie, 3deklasse iste i prijs H. Keizer, 2den : Jan van Wijngaarden.
GRONINGEN. De onderlinge wedstrijd in het Schaakgezelschap »Staun-
ton is afgeloopen. Den isten prijs behaalde H. Postma, den 2den H. Wiers-
ma, den 3den H. B. van Rhijn, dan 4Jen L. H. Deelman Izn, dei 5den
 6i

H. Onnes Fzn., den 6den Dr. N. Westendorp Boerma. Verder behaalden

H. Scheltens 7 winstpunten. A. H. Becker en E. Nabring 5, E. Wieling en
G. J. de Winter 4, H. Zijlstra 4V2, Dr. W. Beekhuis 3 en B. E. L.ente 2.
Wij publiceeren de volgende partij door den eersten prijswinner tegen L.
H. Deelman gespeeld (buiten concours.)

Gespeeld 25 Mei 1893.

No. 58. Wit; L. H. Deelman Zwart: H. Postma.
1. e4 es 5, P d4 D ey 8. K e2 d51
2. P «3 P f6 6. L f4 P c6 9. P e7: L g4f
3- d4 P e4; 7. P f5 L f2 :f 10. K d3 P b4mat.
4. de5: L C5
Verder schrijft de heer Wieling ;
Op Vrijdag den i6en Maart j. 1. heeft het schaakgezelschap »Staunton« te
Groningen zijne gewone jaarlijksche feestelijke vergadering gehouden, waarin
den prijswinnaars de prijzen behaald in den afgeloopen winterwedstrijd, door
den Voorzitter, den heer A. H. Becker, werden uitgereikt.
Tevens werd er een snelschaakwedstrijd gehouden, waaraan 16 leden deel­
namen.
De uitslag was als volgt:
iste prijs de Heer L. H, Deelman
2de » » » H. Onnes. Fzn.
3de » » » Dr. N. W. Boerma
4de » » » H. Zijlstra

Nadat deze prijzen door den Vice-voorzitter den heer J. P. Runsink uitge­
reikt waren en nog menig hartelijk woord getuigd had van den vriendschappelijken
omgang tusschen de leden onderling, ging de vergadering uiteen.

Matcli Stcinltz-Liiskcr.
De strijd, waarvan misschien ook de meest optimische enthousiasten vrees­
den, dat hij tot de vrome wenschen zou blijven behooren is tot stand gekomen.
Dit valt gelukkig niet meer te betwijfelen : de eerste partijen zijn te New-
York in het Union-Square Hotel gespeeld, voor een gedeelte reeds gepubli­
ceerd en de score is op dit oogenblik Lasker 4, Steinitz 2, remise 2.
 62

Overzicht.
Datum. Voorzet. Opening. Winner. Aantal zetten.
15 Maart. L Spaansche partij. L. 60
19 Maart. S » S. 42
21 Maart. L » L. 52
23 Maart. S Giuoco Piano. S. 90
28 Maart. L Spaansche partij, remise 50
30 Maart. S Giuoco Piano remise ?
3 April L Spaansche partij. L 45
6 April S Fransch L 77

Het laatste telegram uit Amerika bevatte naast de mededeeling van Las-
ker s overwinning de achtste partij, nog de volgende kenschetsende woorden :
Ofschoon Steinitz derhalve twee winstpunten achter is, twijfelt hij geen oogenblik
aan een voor hem gunstigen afloop der match!
De voornaamste voorwaarden, waaronder gespeeld wordt, zijn : overwin­
naar is hij, die het eerst tien winstpunten behaalt, waarbij remisepartijen
niet tellen ; 15 zetten per uur; drie partijen per week; de match wordt ver­
deeld over drie steden New-York, Philadelphia en Montreal, telkens met een
week reces ; het inleggeld bedraagt beiderzijds 4 8 0 0 gulden.
Dit alles schijnt eenvoudig genoeg en in een paar woorden is het antwoord
dan ook niet te geven op de vraag, waarom sedert het einde van ' 9 2 (!) door Ame-
rikaansche clubs gepolst en onderhandeld, door de beide matadors gesnoefd
gekonkeld, gebedeld en voorbarige berichtjes* in de wereld gestuurd moesten
worden, alvorens men op eenig resultaat kon wijzen.
Een vredesverdrag, zegt het British Chess Magazine, tusschen twee oorlogvoe-
ïende mogendheden schijnt gemakkelijker te kunnen worden getroffen, dan
een match tusschen twee schaakmeesters. Dat dit echter geen noodzake­
lijk, in den aard der zaak liggend kwaad is heeft de kamp Tarrasch Tschigo-
rin bewezen, die in betrekkelijk zeer korten tijd zonder oneindige onderhan­
delingen en zonder eenige reclame tot stand werd gebracht.
(Wordt vervolgd.)
PARIJS Het is aangenaam, eenig interessant nieuws uit Parijs te kunnen
melden. Groote gebeurtenissen op schaakgebied vinden in Frankrijk zelden
of nooit plaats. Ondernemende en geestige spelers zijn daar natuurlijk wel
en misschien niet minder dan elders; echter schijnt het, dat den frivolen
Galliër de noodige ernst, volharding en »sitzkraft« ontbreken om een buiten­
gewone macht te kunnen ontwikkelen op het bord van 6 4 velden. Eigen­
aardig daarbij mag het feit genoemd worden, dat de namen der meeste

* Telkens tot vervelens toe door alle schaakrubrieken opgenomen.

 63

Fransche matadors zeer onfransch klinken. Wij denken aan Rosenthal, Tau-
benhaus, Sittenfeld, Janowsky, Goetz etc. De eenige meester van den eer­
sten rang, dien Frankrijk werkelijk heeft opgeleverd was Labourdonnais (i 795)-
1840). De 88 match-partijen door dezen in November 1834 met den be­
roemden speler Aiexander Mac. Donnell gewisseld »zijn klassiek en een
blijvende oefenschool voor ware schaakvrienden» (Dr. A. v. d. Linde).
In het Januari-nummer berichtte ik het oogenblikkelijk vertoef van den Rus
Alapin te Parijs. Ongetwijfeld door zijn toedoen is thans een consultatie-
match tot stand gekomen van drie partijen tusschen Alapin en Sittenfeld
tegen Arnous de Rivière en Janowski. De eerste partij is reeds gespeeld en
moge hier een plaats vinden.

Consultatie-partij.

Gespeeld 7 en 9 Maart 1894 in het Café de la Régence.

u; • . ( Arnous de Rivière „ . ( Alapin
W l t ( Janowski Z w a r t ( Sittenfeld

i- e4 e5 12. P g3 P e7 23. Dds: L C3

2. P f3 P c6 13. 0—0 h5 24. b5! D 35
3- Lb5 a6 14. f4 D c5f 25. T bi T e8
4. La4 dó 15. T f2! T af8 26. P 03: Dc3:
5- c3 g6 16. es d5 27. baö: T eif
6- d4 L d7 17. b3 fó(3) ' 28. T ei : Dei:f
7. P bd2 L g7(i) 18. efö: L f6 29, T fi Das
8. P fi De7(2) 19. P e4 Das 30. D b7 :f K d7
9- des: P e s :! 20. Le3(4) P f5 31, Tdif P d6
10. Pes: Des: 21. L es K c8 32. Td6: K ey
11. Ld7:f K d7: 22. b4 D 33 33. D e4f K f7(5)

(1) De zetten 3 tot 7 vormen Alapin's verdediging in de Spaansche partij;

(2) 1 eneinde Wit te dwingen de pionnen af te ruilen daar op 9. Pg3 ed4 •'
10. cd4: h5 zou volgen met een prachtig spel.
(3) Op Dc3 : ware gevolgd 18. Lb2 19. eóf en wint een stuk.
(4) Na dezen zet schijnt Zwart verloren.
(5) w it geeft mat in twee zetten door 34. Td7f Kg8 35. Da8 mat.
Tusschen Parijs en St. Petersburg is 22 Maart een telegrafische corres­
pondentie-match begonnen. De Parijsche commissie bestaat uit Arnous de
Rivière, A. Clerc, A. Goetz en N. Preti. De bedenktijd ïs 30 dagen voor
12 zetten.
 64

PWACTISCH §PEL.
i s t e Match-partij.
No. 60. Gespeeld t e New-York 15 Maart 1894.
W i t : E . Lasker Z w a r t : W . Steinitz.
Spaansche partij.
1. e2 — e 4 ey e$ 34. ' > 4 X d5 c 6 X d5
2- P gl — f3 P b8 — c 6 Terug nemen met den toren
3. L f i — b5 d7 d6 ware beter geweest-
4. Ó 2 — d4 L c8 — d7 3^' P d2 b3 T e8 e3

. bi - c3 P 8 - ey 3Ö' _T J 1 ~ f' T gS ~ eS
s P g

6. L b - P c6 d 3 « ' p 3 _ C , l ! ! ; b 6 _ C 7
5 C 4 X 4

7- P f3 X d4 e5 d4 3 l °! ~ ?3 leS ~ &
X

8. D d i d4 P e 7 - c6 39' ~ ^ J 63 ~ e5
X

9. D d4 - e3 P c6 - e5 4 °' 1dl ~ d4 L °7 ~ b6

10. L 04 — b3 4I' 4 f4^ K f7

c7 — c6 ^ — g8

11. D e 3 - g 3 Pe5-g6 ^ I^ 72 ~ "

12. h2 — h 4 L d7 — e6 43' 63

13- L b 3 X e6? f; x e6 44' ^ f4 ~ b4 b/

~~ b 6
14. L e i nc I f8 07 45- I t>4 34 a7 a5

* g5 18 67 46. b2 — b 4 ds — d4
15. O - O - O e 6 — e5 4?. c3 _ c4

16. L g5 e3 o—o Op cd4. Ld4; 48 b a 5 : volgt

17- P C3 — e2 T f8 — f7 Tbs f.
18. h4 — h5 P g6 — f4 ^ L e3 — d 2
Gedwongen daar" f4 dreigt met 4§' b4 b$
. L 02 ~ c3
sterken aanval. De kwaliteit, die Zwart hier-
19. L e 3 X f4 e5 f4 mee we'ücht met opzet prijsgeeft,
20 D l'3 f, 1 n fjg ware door g ó t e redden geweest.
, 8 — aS
49. T di — gi T e2 — d 2
p ~ C 1 b l D a S ~ 5 e 50. f3 - f4 T g5 X g4
22. P e2 — d 4 L e y — f6 51. T g i X g 4 : T d: X d3
23. C2 — c3 T a8 — e8 Zwart dreigt nu door Td2
24. T hl — ei L f6 d8 en 'n enke'e zetten d e partij
„ u n r , jo t e winnen.
t
2 5- ' 3 — g4 I - d 8 — c7 . , t ,
P r\, f, r> , cr 52- c4 — C5 T d 3 — e3
26. P d 4 — f 3 D es — f6 53. T a 4 — c 4 d4 - d3
27. P f3 d2 T fy — e y 54. T g 4 — g i d3 — d2
28. f2 — f3 ds — d5 55- T g i — di b6 X C5
29. T e i — h i T e y — eq S6' bS — b6 L c3 — d4
30. g 2 — 021 T e s p? ^7' T T b ö ~~ b 7 ^ e3 — e8
n° r ,5 58. K b i — C2 T e 8 — b8
O p f g 3 . ware f 4 e„ .5 ge- 59. T d l — b i K g« -

3 1 . Dg4 — d7 Df6 — f7 60. T c 4 a4_

,2 D d7 V f7 K „8 V X Zwart geeft
d e p a r t y °P' d a a r
3"' 7 x . f/ K g8 X f7 de dreiging T a4 — as: — a 8 o f T a 4
33- g3 g4 L 07 — b 6 — a s : — 05 niet t e pareeren is.
 65

Problemen.
(Redacteur: H. J. den Hertog, Marnixka'de 43, Amsterdam.)
V. Tnzar, 125. P f{. Williams,
PraaS- T.nmlpn

Mat in 4 zetten. Mat in 3 zetten

Uit het dnezetten tornooi van liet „Chakhmatny-Jonrnal."

TT.,126 i M o t t . ° u • 127. Motto:
" a us ^Ictls- „Inter spem et meluum."

Mat in 3 zetten.
Mat in 3 zetten.
128. H. Keidanski, 129. Mevr. W. J. Baird.
Berlijn. (2e Prys in een Engelsch tornooi)

Mat in 3 zetten.
Mat in 2 zetten.
 66

Oplossingen der Februari-problemen (1894).

IOO 1. Pd5, Kd6 2. Dc8, Kes 3. Pg5 enz. 1—, Ke4: 2. Dhs enz. —
IOI. 1. Dh8, Kc6 2. Da8f enz. 1—, Ke4: 2. Dhif enz. 1 —, Te4 : 2. Td;f
enz. 1—, Thi Dd8f enz. Het overige gemakkelijk.— 10«. Mislukt! Het
mat is in twee zetten te geven door 1. Dc3, 2. Lg2. — 103. 1. Dd3, Tb6
2. Ta5 :j enz. 1—, Kb6 2. Db3f enz. 1—, Pe3 2. Dh7 : enz. 1—, a4 2
Dd2 enz. Dreiging: 2. Tc6f enz.— 104. I. Pe2 enz.— 105. i.Tf4 enz.
lOtt. 1. Dbi, hgi : II 2. Pf2f enz. 1 , Kgi : 2. Pc3f enz. N e v e n o p-
lossing: 1. Pf2f enz.— IOI. 1. Db3, Kes: 2. Db4 enz. 1—, Ke4: 2,
Pf3 enz. 1— Kes 2. Pg4 enz. — ION. 1. Tg5, Kf2 2. Tfsf enz. 1 —,
Ke4 2. Lg2f enz. 1—, c4 2. Lg2f enz. — fö». 1. Th4 enz. — HO. 1..
Dg8 enz. — ffl. 1. Kei enz.
Goede oplossingen ontvingen wij van de H.H. W. B. H. Meiners (alle);
A. K o r s t (alle); G . J. v. d . S t o u w e (alle); C . C . W . Mann (alle); S., t e A .
(alle); C. I. van Ham (alle); H. G. van Roijen (alle, behalve 100); VV. Al-
bregts 1) (101, 102, 104, 105); A. Bleyktnans 2) (alle, behalve lil); Joh. N-
M. v. d. Elft (alle); A. Okkinga (alle); P. D. van Zeeburgh 3) (101, 102, 103
104); Jos. Reyalt (alle); G. H. B. Hoge wind (alle, ook de December-probl.),
Jhr. J. van Heemskerck van Beest (alle tweezetten); W. de Bloeme 4) (alle,
behalve 100, 107, 109, 110); H. Mendes da Costa 5) (alle, behalve 103).—

1) In 103 faalt 1. Dhi op 1 —, Tb6! — 2) In 111 faalt 1. Kd2 op 1 —

^c4t- 3) In 105 faalt 1. d3 op 1—, I16.— 4) Geeft in 109 1. De8, blijk­
baar een schrijffout; in 110 taalt 1. Dg7 op 1—, e5.— 5) In 103 faalt 1
Dei op 1—, ai I» 2. Dal:, a4!
G. H. B, H , t e U t r e c h t . — Uw 4-zet is wel wat te gemakkelijk
Zeer gaarne echter zullen we nieuwe compositiën van u ontvangen. Voor
de oplossing der «Chessnuts» wilde de Redactie twee maanden tijd geven.
Oplossing der »Chess-nuts» (Februari-nummer Blz. 19). B. G. LAWS —
De twee laatste zetten waren: Zwart: p.e2X dl (vraagt Toren) ff en
Wit: Kd2 C3. Deze zet wordt teruggenomen en Wit speelt Kd2 X
dif, gevolgd door Dg2 — d2 en Lei X d2 mat. (Goede oplossing ont­
vangen van slechts één Bondslid: den Heer Hogewind, te Utrecht.)
G. HUME. — Van dit raadsel ontvingen wij geen enkele oplossing;
1 4 zet> "Cest ttop fortU De auteur redeneert zeer vernuftig: Uit de positie

is op te maken, d a t d e b o v e n k a n t v a n h e t d i a g r a m d e k a n t
van \\ i t i s. Immers, was dit niet zoo, dan zouden de witte pionnen 12
maal hebben moeten nemen (Lb5 is door damhalen ontstaan: zie p. e2 en
g2!, en dit is onmogelijk, want er ontbreken slechts 11 stukken van Z w a r t
 67

W i t rocheert l a n g (in 4 tempi: 1. Kdi, 2. Kei, 3. T b i , 4. T d i ) e n

heeft nu nog het laatste vierde deel van dien zet te volbrengen, door den
Toren op dl te zetten, met raat!
UIT »E n t O l t l J I H U I I t l l »

Met het oog daarop, dat weer eenige voor den Bondswedstrijd ingekomen
problemen in dit nummer opgenomen zijn, publiceeren we ditmaal slechts
een zestal buitenlandsche compositiën in diagram.
Bijzondere aandacht verdient de prachtige vierzet No. 124. Het is een der
Boheemsche problemen, die uit het tornooi dor «Münchener Neuesten Nach-
richten« teruggetrokken zijn, naar aanleiding daarvan, dat een der inzen­
dingen een motto drosg, dat den Bohemers niet aanstond: »Kein Böhm,
aber auch garstig". Hij, die zich daarachter verschuilt, heeft heel wat op zijn ge­
weten. Over en weer is er over deze zaak geschreven, en dikwijls vrij heftig ook. Het
js toch treurig, dat er op het gebied der edele schaakkunst nog zulke on­
aangename kwesties kunnen rijzen.
De Nos. 126 en 127 zijn een paar niet onverdienstelijke driezetten uit den
Russischen wedstrijd, waarvan we reeds meermalen melding maakten.
No. 128 is opgedragen aan Dr. Tarrasch. Met wat goeden wil kan men
uit de positie de letter T maken. Dit is het eerste van de ons onder de
oogen gekomen letterproblemen, dat werkelijk eenige aesthetische waarde
bezit. Over het algemeen hebben we 't niet erg op deze soort van pro­
blemen.
No. 123 in ons vorig nummer is gebleken een nevenoplossing toe te laten,
die echter gemakkelijk wordt verijdeld door bijvoeging van een z w a r t e n
p i o n o p a 7.
Met de keuze van de problemen van Galitzky en Istomin in 't Februari­
nummer hebben wij met recht »Pech< gehad. Het is wel jammer, dat de
driezet van eerstgenoeinden auteur — o. i. verreweg de beste probleem­
componist, dien Rusland ooit bezeten heeft — reeds in twee zetten op te
lossen is. De fraaie auteursoplossing begint met 1. Lft.
Dr. larrasch heeft onlangs een plan aangegeven tot reorganisatie van den
Duitschen Schaakbond, voornamelijk rekening houdend met belangrijke finan-
ciëele hesparing. Hij stelde daarbij ook voor, de internationale probleem­
wedstrijden van den D. S. B. af te schaffen. Dit voorstel vond zooveel
tegenkanting, dat Dr. 1. erop teruggekomen is. De opheffing dier tornooien
zou de proble.emwereld ook een niet te berekenen nadeel berokkenen.
De bekende Spaansche componist Tolosa-Carreras heeft een heel goeden
tweezet opgedragen aan Prof. Berger, te Gratz. Dit is de stelling: W i t :
Kf8, Dh4, Tf6, Pe3, p. d2, f5; Zwart: KeS, Pbs, Pg7, p. c6.—
 68

N e c r o 1 o g i e.— Te Leipzig overleed onlangs de schaakspeler Richard Man-

gelsdorf in den ouderdom van 70 jaren. Sedert langen tijd stond de schaak­
rubriek der »Leipziger Illustrirten Zeitung* onder zijne voortreffelijke leiding.
Een eigenaardige beroemdheid verwierf Mangelsdorf zich door zijne groote
vaardigheid in het vinden van nevenoplossingen. Talrijke componisten van
naam onderwierpen hunne problemen aa:i z'jn scherpen blik, voor en aleer
zij ze verzonden ter mededinging in een wedstrijd. In 1887 was hij het,'
die ontdekte, dat Berger's ie Prijs-vierzct van 't tornooi van den Duitschen
Bond een tweede oplossing toeliet.
De schaakwereld verliest in Mangelsdorf een der uitstekendste probleem­
kenners.
Correspondentie.
Problemen voor den wedstrijd kwamen nog in van »Nil sine labore*
»Geen goud zonder schuim«, »Adios«, Wie niet waagt, die nietwint«, »Jac«,
»Per ardua ad astra». >De kleine zwagerin«, »Geduldwerk«. »En avant«,
»I 894«, «Kunst en spel«, «Varietas delectat«, »Sans pareille», »Moed verlo­
ren al verlorene, Mes loisirs», >In het strijdperk«, »Kop of je weet wel«,
»Triple alliantie», »Non valeur«, »Hasta la vista«, »Jonker Jan«, «Opgepast»,
»Houd moed».

•V o o r w a a r t s e n « J o n k e r J a n » . — A a n u w v e r z o e k i s v o l d a a n .
M. E. te Z. — De door U. beoordeelde partij moge U aanmoedigen ook
eens iets ter plaatsing bij de Redactie in te zenden.

Er zijn nog over een tiental bandjes voor het tijdschrift. Wie?!
Laatste Berichten.

HELDER. In 't Vliegend Blaadje, Kleine Courant voor Helder enz. van
7 April lezen wij :
Aan den heer J. van der Laan, Lid van de Schaakvereeniging H. S., al­
hier, werd in de jongste vergadering op 2 April een bijzondere hulde ge­
bracht. Sedert de oprichting dezer Club is de heer v. d. L.,
ondanks zijn hoogen leeftijd, een ijverig bezoeker en op dien dag vierde hij
zijn 85e levensjaar. De Voorzitter, de hr. van Voornveld wenschte hem hier­
mede geluk en noemde hem den Nestor der Schaakvereeniging H. S. Hij bood
hem, namens deze, het Eere-lidmaatschap aan en overhandigde den hr. van
der Laan een sierlijk op naam gedrukt diploma. Al de aanwezige leden
betuigden door luide toejuichingen hunne instemming met deze ovatie.
Moge het den hr. v. d. L. gegeven zijn nog menigen kampstrijd daar te
kunnen voeren, zulks is ongetwijfeld de wensch van velen».
ROTTERDAM. Van den onderlingen wedstrijd, dien de afdeeling alhier
heeft uitgeschreven en die in ons Januari nummer werd aangekondigd is de
uitslag als volgt :
E e r s t e k l a s s e isten prijs: E. H. E. van Woelderen, aden J. van Rosen-
daal Derde klasse isten prijs: G. W. H. van der Voo 2den: S. Cohen.
 2e Jaargang No. 5. Mei 1894.

TIJDSCHRIFT
VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND.
BESTUUR VAN DEN' N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST , Voorzitter; Dr. A. J . A. PRANGE
Onder-Voorzitter, J. F. HEEMSKERK, Penningmeester; L. Ii. DEELMAN, Commissaris van
Materieel; N. W. VAN LEXNEP, Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN LENNEP, Kerkstraat 188, Amsterdam; H. J. DEN
HERTOG ; Dr. A. J. A. PRANGE.

Van dit blad, dat omstreeks den 15den van iedere maand gratis aan de Bondsleden wordt
toegezonden, zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang a f 2.-, eveneens
slechts voor Bondsleden.

De aandacht der lezers wordt gevestigd op de laatste pagina's van dit nummer

LEDENLIJST.
Amsterdam. naar w e s t Nieuwland 16, G. A
Nieuw Rechtstreeksch Lid : V an Haeften
C. A. E. Wolff von Wulfïng p. a. naar West Nieuwland 16, G. J.
van Eeghen van Heel & Co. Lantsinck.
ro,,|,,geii. Kralingen naar Assendelftstraat
van
J erhuisd: 36, B. Pak.
naar Oude Boteringestiaat p.a. Jonk- naar Boompjes 31, L. J. Terneden.
hoff, H. Postma. » Witte de Withstraat, G. W H
Rotterdam. V£m der VoQ

1 erhuml: Utreel.t.
naar Boompjes 31, B. Helders Verhuisd :
» Kruisstraat 12, J. A. Hoezoo(abu- n a a r Weesbrug, p. a. Joh. de Liefde,
sievelijk in de ledenlijst: J. H. Hoezoo.) F. C. Kraaij.

I1I\\C\L1\I>.

AMSTERDAM. Den uitslag van den onderlingen wedstrijd in het V. A. S.

deelde ik mede in het vorig nummer met uitzondering van de d e r d e
klasse, daar in deze enkele onregelmatigheden hadden plaats gevonden.
Ten slotte werden toegekend: iste prijs aan M. Goldschmidt met 3'/l»
winstpunt, 2de aan E. Beffie met 4, 3de aan G. A. van Coevorden met 3.
Verder behaalden A. C. B. Heynert 3V2, J. J. Ficke 1 en G. H. Manikus O punten.
In de correspondentie-partij V. A. S.-Elberfeld is verder gespeeld :
1;. P g6 T d8
18. L 04 L e6
 7°

In de match A. E. van Foreest — Van Lennep zijn reeds drie partijen

gespeeld. Van Foreest won de eerste (Schotsche partij) en tweede (Spaansche
partij); Van Lennep won de derde (Siciliaansch).

2de Match-partij.
No. 61. Gespeeld 18 April 1894 in het V. A. S.
Wit: ,N. W. van Lennep Zwart: Jhr. A. E. van Foreest.
Spaansche Partij.

1. e4 e5 I3-Le3 P f5 25. L g5 D a3f

2.P f3 P c6 14. L c5 P d6 26. K d2(4) L g5 :f
3. L b5 P f6 15. L a4 b6 27. D g5: g6
4- d3 d6 16. L e3 C5 28. h5? P c4fü
5. C3 L e7 17. L C2 P f5 29. dc4: T ad8f
o. P bd2 o—o 18. 0 —0—o D c7 30. K e2 D C3 :
7. P fi d5 19. L d2 T e8 31. T ci ??(5) D C4 :f
8. D e2 L g4 20. h4 b5 (2) 32. Kei e4
9. P e3 de4: 21. T dgi b4 33. f4 e3
10. P g4: ef3: 22. D e4 P d6 (3) 34. f5 T d2
11. Pf6:f Lf6: 23, D g4 bc3; 35. D e3: T e3 :f
12. gt3:(i)Pe7 24. bc3: I) a5 Opgegeven.

(1) Wit is m. i. thans in 't voordeel met twee loopers tegen looper en
paard en open g-lijn. Het best ware thans geweest: 13 Ld2 gevolgd door
0 — 0—o. Wit verliest door zijn volgende zetten eenige tempi, zoodat Zwart
tot een gevaarlijken tegenaanval komt op den damevleugel.
(2) Het nemen van den pion is klaarblijkelijk te gevaarlijk.
(3) Beter dan bc3 : 23. Dt5 : c Ó 2 : f 24. Kdi en Zwart staat op verlies.
(4) Hier had Kdi de winst der partij opgeleverd; Zwart's 28ste zet had
dan niets uitgewerkt.
(5) Deze fout kost het spel; na 31. Le4! moest Zwart zich waarschijnlijk
met remise door eeuwig schaak tevreden stellen.
De match den Hertog-Meiners staat nu: d. H. 5, M. 2, Rem. 2.
BEETSTERZWAAG. De heer G. Halbertsma schrijft mij: De schaak­
club, te Beptsterzwaag opgericht in 1892, hield gedurende het vereenigingsjaar
1893-1894 een onderlingen wedstrijd met voorgift. Door de eigenaardigheid
der voorgift is het misschien de moeite waard, iets hierover mede te deelen.
Door den Penningmeester was over het vorig vereenigingsjaar aanteekening
gehouden van de winst- en verliespunten van al de gespeelde partijen der
verschillende spelers. Het aantal winstpunten werd op het einde van het vei-
 71
eenigingsjaar voor ieder speler procentsgewijze bepaald en wel voor A. 15
P Ct. B. 25 pCt. C. 35 pCt, D. 36 pCt, E. en F. 45 pCt, G, H, J, K en L
67 pCt. en M, op 85 pCt,
Er werd voor het concours bepaald, dat iedere speler 3 partijen met eiken
anderen moest maken. Wie het meest vooruitgaat in pCt. pCt. gehalte is
ie prijswinnaar enz. Daar men van oordeel was, dat de minst geoefenden
hierdoor te veel werden bevoordeeld, werd er besloten dat het behaalde pCt.
pCt. verschil van A door 9, van B door 8. van C en D djor 7, van Een F
door 6, van G, H, J. K, en L door 4 en van M, door 2, moest worden, ge­
deeld. De drie daardoor gunstigst verkregen quotienten waren prijswinnaars.
De uitslag was als volgt :
ie prijs G. Halbertsma boven aangeduid door M. met 5,5
2e » S. Slager » * > J. » 1.25
3e » A. Zwart » > » D. » 2.14
terwijl een schaakwerkje werd uitgereikt aan den speler C. welke de minst
gunstige uitkomst had behaald.

GRONINGEN. Tusschen eenige leden van »Staunton« en de schaakclub

te Appingedam worden twee correspondentie-partijen gespeeld, die reeds tamelijk,
ver gevorderd zijn.
I II
Wit: Groningen Zwart: Appingedam Wit: Appingedam Zwart: Groningen-
1. e4 e5 1. e4 c5
2- f4 ef4: 2. P f3 P c6
3- L C4 c6 3. P 03 gö
4- D f3 g5 4. L C4 L g7
5- li4 D ey 5. p ce2 e6
6. P e2 P f6 6. I13 P ge7
7- P bc3 d5 7. C3 ds
8- cd5: L g4 8. ed5 : ed5:
9- D f2 P e4 9. L b5 0—0
10. D d4 P C3: 10. Lc6: P c6
"• dc3: cd5: 11. d4 cd4:
12. Lb5f P c6 12. P fd4: P d4:
13. Dh8:
I
LEIDEN. Ook tusschen de schaakclub »Excelsior« te s'Hape en «Heems­
kerk» te Leiden wordt een correspondentie-partij gespeeld.
Tot dusver geschiedden de volgende zetten:
 72

W i t : Excelsior. Z w a r t : H e e m k e r k .

Fransche Partij.

1. e4 e6 9. I13 c6 16. 04 P e4
2. d4 d5 10. P h 2 D C7 | 17- 05 L 07
7. ed5: ed5: 11. f4 P e8 18. D b3 T b8
4. Ld3 L d 6 12. P e a f5 19- a 4 L e 5
5. P t'3 P f6 13- P f3 D e7 2°- fe5: g5
6. Le3 De7 14. P e5 P d7 21. D d i f4
7 . 0 - 0 Le6 15. T c i P dfó 22. L f 2 f3

8. P 03 0 - 0

ROTTERDAM. In ons vorig nummer kon d e onderlinge wedstrijd, dien

d e afdeeling van den Bond alhier houdt, niet meer uitvoerig worden bespro­
ken. T h a n s mogen d e volgende schema's een plaats vinden.

Eerste Klasse:
V. WoELDEREN.

v. BOSENDAEL.

P r ij z e n.
HARTONG.

DIJKMAN.

NAMEN.
MALTA.

Totaal

,T. F. MALTA — 10 00 11 01 4

E. H. E van WOELDEREN. 01 — 01 11 11 6 lsten

J. van BOSENDAEL 11 10 V2I 01 51/» J 2den

B . DEUTZ H ARTONG. . . . . 30 00 01/» V JO 1

F. B. DIJKMAN 10 00 10 V2O | — 3Va

 73

Derde klasse:

v. d. Voo
HUINCK.

Totaal.
COHEN.
N A M E N. P r ij z e u
PAK

B. P AK . — 11 10 00 i 3
. . ( •
J. H UINOK. . ! 00 _ 01 00 1

G. W. H. van der Voo 01 10 — 11 4 lsten

v I i
S. COHEN 11 11 , 00 — 4 l 2den
I |

In de derde klasse moesten de heeren van der Voo en Cohen om de

twee prijzen kampen. De iste partij werd remise, de 2de werd door den
heer van der Voo gewonnen, die alzoo den lsten prijs verkreeg.
Van de volgende concourspartij zal het naspelen onzen lezers gewis genoegen
verschaffen.
No. 62. Wit: J. van Rosendael. Zwart: E. H. E. van Woelderen.
Tweepaardspel in de nahand.

1. e4 e5 13. I13 0—0 24. D C5: T elf

2. P f3 P c6 14. f4 L a6 25. L fi P d4
3.LC4 Pf6 15. 0 - 0 T ad8 26. T f2 D Aj
4 . P g5 d5 16. D ei T fe8 27. b3 P g4 :
5. ed5: P a5 17. P C3 P C4 28. hg4: Dg4:
6. L b5 f c6 18. D g3 D b6 29. L b2 D h3f
7. dc6: bc6: 19. K hl P e3 30. K gi D g3f
8. L e2 h6 20. T f3 P f5 31. K hi T ai :
9. P f3 e4 21. D f2 D c7 32. Lai: D f2:
10. P e5 D C7 22. g4 L d3: 33. D C4 P f3
11. d4 ed3 :e.p. 23. L d3: L C5 Opgegeven.
12. P d3 : L d6

IIIITEKLAWD-
LONDEN. Een statistisch overzicht van het aantal schakers in verschil­
lende landen, van hun respectieve krachten en van het geld, dat zij gemid­
deld aan hun liefhebberij besteden, zou ongetwijfeld onzen lezers veel nieuws
en verrassends openbaren.
 74

Een dergelijke maatstaf van beschaving moet echter nog worden gemaakt
en zou trouwens, al rekende de Redactie zich tot dit werk in staat, 't geen
niet het geval is, buiten het kader vallen van ons blad.
Bij het doorlezen van buitenlandsche tijdschriften springt echter herhaalde­
lijk en telken male duidelijker in 't oog, het onderscheid tusschen Duitsche
en Engelsche schakers en zelfs een eenigszins oppervlakkige beschrijving dezer
verhouding is te interessant, dan dat het niet de moeite zou loonen, enkele
regels eraan te wijden.
In Engeland wordt méér en beter schaakgespeeld dan in eenig ander land.
Of de oorzaak van dit feit gezocht moet worden in de meerdere ontwikkeling
van het Engelsche volk, weet ik niet; zeker is het echter, dat aan gene zijde
van de Noordzee het schaakspel als een zeer voornaam bestanddeel der op­
voeding en der samenleving beschouwd wordt, als een alleszins gedistingeerd
amusement, waarvan de kennis nu eenmaal onmisbaar is om op een
aangename en fatsoenlijke wijze het leven te genieten.
Het gentlemanschap hangt weinig meer at van physieke geschiktheid voor
het football en cricketspel dan van bekwaamheid in het whisten en schaakspe­
len. (Schoolgeleerdheid komt niet in aanmerking.) De Pers en alle inrich­
tingen van onderwijs voeden deze populariteit: elke schaakgebeurtenis van
eenig belang is niet slechts waardig vereeuwigd te worden, den jongelieden
moeten een of meer vacantie-dagen de gelegenheid verschaffen, ze bij te wonen-
Kortom, het schaakspel is in de zeden, in de gewoonten, in de gedachten van
het Engelsche volk geheel ingeweven.
Een bewijs voor de geanimeerdheid van het schaakleven in Engeland
zijn wel de bijna dagelijks plaatsgrijpende clubmatches. Het zou dwaas­
heid zijn, hiervan uitvoerige verslagen te geven. Genoeg zij het, te vermel­
den, dat, voor zoover men staat kan maken op Engelsche tijdschriften, daar
van Januari tot thans ten minste 150 min of meer belangrijke massakampen
plaats grepen.
In de London Chess League Competition dongen 3 8 clubs mede, verdeeld
over drie klassen. In elke klasse moest elke club met elke andere een
match spelen!
Den 7den April 1.1. greep er te Londen een groote kamp plaats tusschen
Noord- en Zuid Engeland. Aan beide zijden streden 108 man! Zuid-Engeland
won met 64V2 tegen 43V2 winstpunt. (Een drietal mooie partijen in den loop
dezer maanden opgeteekend mogen hieronder een plaats vinden).
Tot weddingschappen geeft het schaakspel den Engelschen voldoende aan
leiding en dat is een zeer voorname zaak; met hartstocht wordt het gespeeld,
met liefde, ja met ernst echter het blijft spel en wordt geen
wetenschap.
 75

Waar misschien geen land zoo rijk is aan zeer sterke amateurs, Duitsch-
land wint het verre, wanneer het aankomt op e e r s t e meesters. Bij een
match tusschen beide natiën zou de uitslag afhangen van het aantal strijders.
In Duitschland zijn tien, twintig spelers te vinden, die elk even talrijk stel
Engelsche spelers zullen verslaan. Plaats echter een paar honderd schaak-
vertegenwoordigers van beide volken tegenover elkaar, Duitschland zal het
zonder twijfel afleggen!
Onze Oostelijke buren kunnen niet in de schaduw der Engelschen staar
waar het geldt, het aantal beoefenaars, de openbare belangstelling en last not
least de algemeene finantieele medewerking. Om een enkel voor zich zelf
sprekend voorbeeld te noemen; te Berlijn waren in 1893 3 schaakclubs, te
Londen 106.
Dit neemt niet weg, dat Duitsche hersenen als geknipt zijn om goed en
diep te kunnen schaak-denken. In Engeland is het schaakspel gemeen be­
zit van jong en oud, arm en rijk; in Engeland treedt de artistieke zijde van
het schaakspel op den voorgrond, in Duitschland de wetenschappelijke. De
Duitscher speelt niet, wanneer hij schaakt; hij studeert, hij tracht op te gaan
in een wetenschap en deze geheel en al te doorgronden. Het hoofd­
doel is niet meer, den tijd aangenaam te verdrijven, maar de wellust is gele­
gen in het navorschen van theoretische vraagstukken, in het oplossen der
moeilijkste kwesties, in het vinden van nieuwe wendingen en combinaties, in
het volkomen beheerschen der stukken.
Naar den Engelschen smaak moet men zijn: a b r i l l i a n t player, naar
den Duitschen: ein s t a r k e r Spieier.

Partij van de match tusschen de Metropolitan en de Athenaeum club.

Gespeeld te Londen 1 6 Februari 1 8 9 4 .
No. 6 3 . W it : R. J. Loman. Zwart: F. P. Carr.

Spaansche partij.

1• e4 e5 6. d6 11.
0—0 e d5: D c5f
2- p f
3 p c 6 7-D b3 De7 12. Khi P f2f
3. L b5 P d4 8. P C3 c6 1 3 . KI 1 2 h5
4 . L c 4 (i) Pf 3 :f 9. }4(2) p g4 I 4 . d c 6 ;?(3) P g 4 f

5 ° f 3: P f6 10. I13 ds 15. hg4:?? hg4 J

(1) Sterker is 4 . Pd4:

(2) Beter .g. d3.
(3) Beter: 1 4 . d4
 76

' 6 - Kg 3 ef 4 :t 20. K h5 D g3 24. L f7: K f7

17. Tf 4 : T h 3 fü 21. L f 7 :f K f8 25. d3 g 6f

18. gh 3 : D gif 22. Lg6 D (4: 26. K h6 L {5

19. k h 4 Le;f(4) 23. D f7f(5) D f7: Opgegeven.

kunnen forceercn d °° r 0 6 2 ° K g 5 e"Z' onmiddelIijk het mat

(5) Uitstel van executie.

Partij van den onderlingen wedstrijd in de St. George's club.
64• Gespeeld te Londen 20 Februari 1894.
W i t : C. Chapmell Z w a r t : Rev. L. Lewis.
d4 -opening.

'• d4 d5 11. Pbs Db6 21. gf6: g6

2- L f4 e6 12. C4( 3 ) e4 22. Db 7 ; D d 7 (4)
3" P f 3 f6 13- c5 D d8 23. D e4: P c6
4- e3 L d6 14. p d6f K f8 24. f7 K g7
5- Ld6. Dd6: 15. Le4: de4 : 25. d5 P e7
6" P c 3 c6 | 16. Db 3 Lhs 26. fe8 :Pf T he8;
7 Ld 3 P e 7 (i) i7. L e8 27. T f7f K g8
g4
<S ' e4 eS 18. Pg5ü fg5: 28 Dd4 P f5
9- 0-0 Lg4 ,9. f4 P g 8 29. gf5 :
10. ed5 . cd5.(2 ) 20. fg5 :f P f6 Oppeeeven.
tl) Beter ware het, het paard via h6 te ontwikkelen.
(2) ed4: zou ten gevolge hebben: 11 dc6: bc6: i2Pb5!Dc5 i 3 Le4enz
3) De gevolgen van dezen zet zijn zeer fraai door Wit berekend.
(4) Op Pd 7 volgt 2 3 f 7 .
Partij van de match tusschen de studenten-clubs van Oxford en Cambridge.
^°- ; 65. Gespeeld te Londen 16 Maart 1894.
W i t : G. H. Higginbotham. Z w a r t : H. E. Atkins.

Vierpaardspel.

c4 e5 9- P g3 P e8 17. P f3 Ths
2. P f3 P c6 10.L e8 D es 18. Lb6: ab6
3. P c3 P fó 11. L e 3 f5 19. Khi L g4
4-LbS L 1>4 12. c3 La? 20. T gi T f8
5. 0-0 0-0 i3. ef5; P f5 : 21. b4 T f3;
6- d3 dó 14. P f 5 : T f5: 22. gf 3 : T h2 :f
7-Lgs Le6 15. P d2 L b6 23. K h2: D hsf
S. P e2 P e7 16. b3 D g6 24. K g2 D h 3 mat.
 77

PARIJS. In de beide correspondentie partijen met St. Petersburg zijn de

volgende zetten geschied :

sf Jp»St' hPe'erSb"r?; '• d4" dS 2- P^ 3- es, Lg4 4. c4, e6 5. Pc3, c6.

St Peter,burg- Pa„,s: e4l eS 2. Pf3, Pc6 3. Lc4, Lc; + ^ ,
cj, i^a5-
Onnoodig misschien, te vermelden, wat in ons vorig nummer werd verzuimd n 1
dat Tschigonn de voornaamste man is van de Russische speel-commissie '
an de vier consultat.e-parujen, gespeeld door Arnous de Rivière en
Janowski tegen Alapin en Sittenfeld, hebben eerstgenoemden de iste en ^e
gewonnen; de 2e en 4e werden remise. Hieronder volgen de 2e en 3e partij.
M Tweede matchpartij.
No. 66. Gespeeld 15, 17 en 18 Maart 1894 in het Café de la Ré^ence.
Fransche verdediging.

W l t ' JsUtLfeld. Z w a ' , : jlnowski 'V,ère'

' dl 1 't ! 4, Pd7t Ke;

3 Pc? PB i KS; 'bS: ' 4 2 P c
5 "6
23" bc4; P c4:! 43- K g3 1 hr

t «2, 2 4 L C 4 : b C 4 : ^ K r 2 Les
. 25-Pe5
' I e n _ ! Tb; 45-Ke3 K d6
7 ' D e 7 ; 26. P f 7 : D f 7 : 46 Kd2 [ d,
7- P bs(i) D d81(2) 27. T fbi T bi :f 47. K c2 K c6
' ^ 2S- T bi: D c7 48. K b2 L c8
10
M P h
17 T
L p'k
t 2 9

3
^C2
° I a I
3 I ' P b 4
L d ?

D b ?

T a 8
49- K a 3
5 ° '

51. Kb2(4)
Kb5
K a S

Kbs
12. e2 O O 3? T aft -4- Pi nO • T7-
n Dd2 hr i ' 52. k e i Kc6
14 n ? 33' Da2: 53-Kd2 Kd6
14- o—o D ey? 34- P a2: K f7 u Re? I ri,
15- P c2 Pb6 35- K f2 KfS 55- Kf3 L C,S

'7 Pe3 Ta7 ^ ''' bS S6. K g 3 K e;

*= *= 5 k S L d ? I's P £ L » 4
l

- P ^ P d f Z I Z Ld? Als remiseafgebroken.

(1) Alapin's geliefkoosde voortzetting.

c6 12. SaP8,7Db4fbenzan V°'gen ^ 36 9'a5' abs : ab6:, TaiDai

(3) Op alle andere zetten volgt f5 met onweerstaanbaren aanval.

remise.D ^ Dd8f (Dcs'Sn^at^ 2 z^tntS Lfen'fKg

 ;8
Derde matchpartij.
No. 67. Gespeeld 24 en. 26 Maart 1894 in het Café de la Régence.
Russische Verdediging.
w 11. (Arnous de Rivière. 7 (Alapin.
(Janowski. ' (Sittenfeld.

'• e4 e5 II. P f4 P e8?(2)21.I cdS: Dc8

2- p f 3 P f6 12. P h5 ds 22. d6f IC 1)8
3- P C3 Lb4? 13. Dd4: D g5 23. T ei P as
4. LC4 0-0 14. P g3 p d6f3) 24. Te7 C5
5. o—o P e4:? 15. f4 D g6 25. D e3! D f5
6. P ds L cs 16. L b2 f6 26. D g3 T g8(4)
/. b4 L d4 17. T aei P f5 27. L g8 : T g8:
8. P d4: ed4: 18. P f5 : D f5; 28. d7 D d5
9-Dg4 P d6(i) 19. 04 L e6 29. D g7 :f T g 7 :
10. L b3 c6 | 20 Te6:! De6: 30. T e8f Zwart geeft
fin ('c'l
li) Beter ware hier 9—. Pf6; op 9—, f5?zou mat in ten hoogste 4 zet­
ten volgen.
(2) Waarom niet 11—, Pe4 12. Ph5, Dg5?
(3) Zwak! De eenige zet was 14—, Df6.
(4) 26-, g6, dan 27. Dh 4 , hs, 28. Lc2, Dc2: 29. Lf6:f, Kg8 en Wit
geelt in 3 zetten mat. En 26-, Dg6, dan 27. Dg6:, hg6: 28. Te3 en het
mat is niet te voorkomen
(5) Want 31. Lf6: (f) wint. [Aanteekeningen naar die van Janowski.]

Match Stcliiitz-I>aslier.

Bijzonder werd in ons vorig nummer de klemtoon gelegd op de inge­

wikkelde en langdurige voorbereidende maatregelen, noodig voor het tot
stand komen dezer match, zonder dat ik echter van deze omstandigheid een
breedvoerige verklaring gaf.
Op dep. voorgrond dient gesteld, ten eerste, dat de grootte van den door beide
spelers te storten inzet meer dan al het overige van invloed is op de (on-)
vruchtbaarheid der onderhandelingen en ten 2e, dat deze gelden door ieder eer­
der dan door de strijders zelf worden opgebracht. Hieruit volgt van zelf,
dat niet alleen de eigen eer en trots tegenover den tegenstander, het vast­
stellen van een zeer hooge inlegsom vordert (immers elk van beiden wil het
doen voorkomen, alsof het in de waagschaal stellen van zijn beroemden naam
slechts door de kans van een kapitaal te verdienen kan gebillijkt worden), maar
niet minder de zekerheid bij de speculatie eerder alles te kunnen winnen
 79

dan iets te verliezen, daar men slechts speelt voor de risico van anderen.
En daarom zijn de heeren dan ook broodschakers.
\\ anneer in Engeland of Amerika twee professionals van naam ons
leeken een serie mooie partijen willen laten genieten en tevens eenigermate
behoefte gevoelen aan de goede eigenschappen van het aardsche slijk, dan
is wel het meest probate middel een tweekamp.
Eerste bedrijf: De verschillende schaak-periodieken doen dienst als verken­
ners, wegbereiders, reclame — makers, claqueurs. Zij moeten het publiek ver­
lekkeren en, luid gewagende van de voortreffelijkheid der kampioenen in
casu zinspelen zij met niet al te bedekte termen op de mogelijkheid, ja
noodzakelijkheid eener onderlinge toetsing van krachten.
Tweede bedrijf: Rijke clubs beginnen zich de zaak aan te trekken en
ti achten door middel van allerlei verleidelijke aanbiedingen (echter nog niet
verleidelijk genoeg!) als vrij reis- en verblijfkosten, een zóó groot bedrag voor
den winner, een zóó groot voor den verliezer enz., de spelers tot elkaar te
brengen en hen tot een match in haar lokalen te bewegen.
Derde bedrijf: De helden van den dag doen alsof zij wakker worden en
schoon aarzelend en tegenstribbelend (voor de leus!) daagt de een den ander
uit. De laatste neemt, evenzeer aarzelend en tegenstribbelend, de uitdaging
aan. Bepalingen worden opgeworpen, verworpen, gewijzigd of aangenomen
waarvan de quintescens meestal is, dat er zal gespeeld worden om een mi­
nimum van eenige honderden »pounds«.
Vierde Bediijf. In dit bedrijf treden de hoofdpersonen voor het eerst
handelend op. Alle ten dienste staande middelen te baat nemende om re­
clame te maken, zich zelf enden concurrent tegen de klippen aan
opkammende, is elk van beiden er op uit, zijn vrienden en vereerders te be­
wegen tot flinken finantieelen steun, m. a. w. tot spekking van zijn inlegsom.
)it laatste noemt men met een technische Engelsche uitdrukking „backen"
De „backers" van den speler, die de match wint, ontvangen buiten de ge­
storte som 50 of 30 pCt. terug, terwijl natuurlijk de backers der tegenpar­
tij hun geld kwijt zijn.—
't Is dus een soort speculatie, waarbij ieder speculant moet vertrouwen op
zijn eigen oordeel (of dat van anderen) aangaande de onderlinge sterkte — ver
houding der twee strijdenden.
Revenons a nos moutons. In het onderhavige geval nu dat Steinitz, de
erkende schaakwereld-meester, een kamp aanging met Lasker, die buiten ee­
nige goedkoope triomfen nog niets gedaan heeft dan Blackburne verslaan,
spreekt het van zelf, dat, terwijl Steinitz de benoodigde sommen in korten
tijd eenige malen volteekend kreeg, het Lasker niet zoo spoedig mocht ge-
 So

lukken schakers te vinden, die even zeker waren van zijn superioriteit over
Steinitz, als hij zelt het was.
Lasker moest ,,backers" werven. Vandaar zijn weigering in '93 een
match met Walbrodt aan te gaan: immers won hij, het zou betrekkelijk
weinig tot zijn roem hebben bijgedragen; verlies daarentegen zou hem alle
uitzicht op een match met Steinitz hebben ontnomen.
Vandaar zijn herhaalde succesvolle Simultaan- en blindséances in Amerika,
vandaar zijn deelneming aan wedstrijden, waarin hij te voren zeker kon
zijn, den eersten prijs te zullen behalen.
Vandaar eindelijk het herhaaldelijk uitstellen van den kamp en de op Las-
kers's dringend verzoek (welk verzoek genadiglijk door Steinitz werd inge­
willigd) van 800 tot 400 pond gereduceerde »stakes«.
Behalve de hier behandelde kwestie, die van algemeen broodschakers-matches-
belang is (ik laat het den lezers over een oordeel te vellen over de geschetste
exploitatie van het edele verstandspel door onze practische overzeesche
broeders), treft een tweede omstandigheid, die meer bijzonder de match van
thans karakteriseert, de aandacht n. 1. de houding zoowel van Steinitz als
van Lasker vóór en tijdens de onderhandelingen.
Toen Steinitz zich in 1892 ten strijde gordde tegen Tschigorin, liet hij zich
op de volgende wijze uit in zijn orgaan The International Chess Magazine op
een vraag, welke verwachting hij koesterde aangaande den uitslag.
„Het schaakmeesterschap der wereld zal spoedig op een proef worden ge­
steld, die, uit den aard der zaak, waarschijnlijk de zwaarste zijn zal, sedert
mij deze titel, na langer dan 25 jaar toegekend is. Sommige mij­
ner vrienden zijn steeds meer sanguinisch in hun verwachting geweest
dan ik zelt, wanneer ik mij tot een harden openbaren strijd gereed maakte.
Nog minder heb ik thans het recht of eenigen grond, veel hoop te koeste­
ren, waar ik een der allersterkste tegenstanders moet bevechten, die ooit de
schaak-arena hebben betreden. Tschigorin is n.1. veel jonger dan ik en vol
eerzucht, terwijl ik een leeftijd heb bereikt, die nauwelijks tegen zwaren her­
senarbeid opgewassen is, want men moet zich herinneren, dat sedert het
in zwang komen van publieke matches, geen vroegere meester-schaker meer
dan tien opeenvolgende jaren een onafgebroken reeks van overwinningen
vermag aan te wijzen, en gewoonlijk neemt de kracht der meester-schakers af,
wanneer de veertig jaren overschreden zijn. De last, welke mijn litteraire werk­
zaamheden mij gedurende een zoodanigen kamp opleggen, moet evenzeer
in aanmerking worden genomen, als de in mijn vorige matches steeds voor­
gekomen omstandigheid, dat ik wegens mijn afgematheid en mijn gemis aan
Oefening, in het begin van den kamp een ongunstig resultaat bereik, waarvan
men zich slechts met onzaglijke inspanning herstelt. Desniettegenstaande
 8i

h o o p ik, te zullen overwinnen. Alles wat ik, bij d e ongunstige omstandig­

heden, waaronder ik den strijd aanbind, doen kan, zal ik doen en ik ben er
zeker van, dat een gevoel van patriottische plichtsbetrachting, die ik het land
schuldig ben, hetwelk mij zoo goed behandelt en mij tot een vaderland is
geworden — mij voldoende geestkracht zal verleenen, om de zware taak te
volvoeren, het schaak-»championship aan de Amerikaansche kusten terug
te brengen. Wat echter ook de uitslag van den aanstaanden kamp moge
zijn, het staat zoo goed als vast, d a t h e t m i j n l a a t s t e o p e n b a r e
verrichting zal wezen op schaakgebied, ofschoon ik mij dien­
aangaande een definitief besluit tot een volgende gelegenheid moet voorbe­
houden".
Nadat Steinitz met 10 winstpunten tegen 8 als overwinnaar uit den strijd
was gekomen, verklaarde hij, waarschijnlijk trouw te zullen blijven aan zijn
plan, zich uit het openbare schaakleven terug te trekken, zich echter tot niets
bepaaldelijk te willen verbinden. „Tschigorin, zoo schreef Steinitz verder, zal
zich niet kunnen beklagen wanneer ik niet meer met hem speel en, mocht
ik mij definitief terugtrekken, dan zal ook niemand met recht kunnen zeggen
dat ik ervoor gevreesd heb, welken ook der tegenwoordige meesters over
het bord te ontmoeten. Want zooals men zich zal herinneren, was ik twee
jaren geleden (najaar 1890) bereid, met Dr. Tarrasch te matchen, welken men
hield voor den sterksten der levende spelers, met welke ik nog niet heb gekampt."
Voor hem, die deze uitingen leest, zal mijn uit gesproken verwondering over
Steinitz' houding duidelijk zijn. Immers, niet bepaaldelijk het feit, dat Stei­
nitz zijn hartstocht tot spelen, iederen schaker eigen, niet schijnt te kunnen
vaarwel zeggen, bevreemdt, maar wel, dat hij bij deze gelegenheid zich op geen
wijze vooraf heeft trachten te dekken voor een eventueele nederlaag.
Heeft Steinitz Lasker onderschat?
Zoo de wereldkampioen eenigszins voor den uitslag bezorgd ware geweest,
hoe gemakkelijk had hij Lasker kunnen afschepen en met nog veel meer
recht dan Dr. Tarrasch dit heeft gedaan! [*] Men moge n.1. over Lasker's
talenten nóg zoo gunstig oordeelen, f e i t e 1 ij k heeft hij nog niets verricht
dat hem in alle opzichten een match met Steinitz waardig maakt. Zeker,
Lasker heeft Blackburne schitterend verslagen en in verschillende wedstrij­
den en vrije partijen met mindere goden heeft hij getoond een meester van
den eersten rang te zijn, maar met spelers als Tschigorin, Gunsberg, Mason

[*] Zooals men zich zal herinneren, werd Dr. Tarrasch in 1892 na het
Dresdener concours, het derde groote meester-tornooi, waarin hij den eer­
sten prijs verwierf, door Lasker uitgedaagd, welke uitdaging door T. niet
werd aangenomen. Eerst moest Lasker, meende hij, ook eenmaal in een der­
gelijk tornooi een eersten prijs behalen.
 82

Burn, Weiss enz, heeft hij zich nimmer of hoogstens in een enkele partij
gemeten. Steinitz had, zonder dat iemand daarin eenigszins aanleiding had
gevonden, hem niet langer als wereld-kampioen te erkennen, aan Lasker het­
zelfde of een ander antwoord kunnen geven als Tarrasch deed.
Vóór de match met Tschigorin achtte Steinitz het noodig, van al
de voor hem ongunstige omstandigheden gewag te maken, maar thans, wat
ook door Steinitz in het midden is gebracht, hoe hij zich ook heeft uitgela­
ten, geen woord is door hem gerept aangaande zijn eigen ouderdom en de
jeugd, de eerzucht enz. van den tegenstander.
Is de conclusie al te gewaagd, dat Steinitz, ondanks zijn tegenovergestelde
beweringen, geen buitengewoon hoogen dunk had van Lasker's bekwaamheid?
Nu Lasker.
Lasker, die ongeveer' twee jaar geleden in een brief aan den Secretaris der
Havanna-schaakclub de bescheiden opmerking inlaschte, dat hij gaarne met
eiken Engelschen meester wilde spelen, maar dat hij zich te zwak oordeel­
de, om den champion het championship te betwisten, — diezelfde Lasker
zond dienzelfden champion in den zomer van 1894 een officieele [*] uitdaging en
liet zich op de volgende, iets minder bescheiden wijze uit tegen een journalist op
diens vraag of hij (Lasker) Steinitz dacht te verslaan: «Ongetwijfeld; zou
ik anders 5000 dollars wagen en mijn naam op schaakgebied? Ik erken, dat
ik mij moet voorbereiden op den zwaarsten strijd van mijn leven ; dat ik mij
zal moeten inspannen zooals ik nog nimmer deed, en dat ik beter en dieper
dan tot nog toe zal moeten schaken, teneinde hem te kunnen overmeesteren.
Ik koester grooten dunk van Steinits bekwaamheid (!!) Ik weet, dat het geen
gemakkelijke taak zal zijn, hem het wereld - kampioenschap te ontweldigen,
hetwelk hij nu langer dan een kwart eeuw zoo eervol en dapper heeft ver­
dedigd ; maar ik bezit genoeg zelfvertrouwen, om die moeilijke taak aan te
durven. Ik ben ijdel genoeg, om tegelooven, dat deze match de meest grootsche,
de prachtigste zal zijn, die ooit gespeeld is. Al wat ik zeggen kan is, dat ik
mijn best zal doen; maar of dit <best» nu goed genoeg is, om Steinitz te
verslaan, blijft te bezien.
Ik stel er prijs op, te verklaren, dat ik nog nooit mijn uiterste krachts­
inspanning bij 't schaken te baat nam, want om de spelers, die ik tot dusver
ontmoette, te kloppen behoefde ik mij geen bijzondere moeite te geven
(o. a. Blackburne!!) Ik geef gaarne toe, dat Steinitz aanmerkelijk sterker is
dan wie ook mijner vorige tegenstanders, maar ik zal tegenover hem gaan
zitten met de vaste overtuiging, hem te zullen verslaan. Ik ben van plan
Steinitz en de schaakwereld een verrassing te bereiden. Men is algemeen
van meening, dat mijn groote kracht in de verdediging schuilt en in het
eindspel; in mijn match met Steinitz zal ik bewijzen, dat de aanval mijn
[*] Augs. '93 ontving Steinitz de uitdaging, maar reeds langen tijd daar­
voor waren de onderhandelingen begonnen, en had Lasker gelden trachten
te verzamelen !
 83

ort is. Ik zal de oogen der schaakspelers openen. Ik word verteerd door
een ambitie, om erkend te worden als weyeld-meesterschaker en, als de match
met Steinitz tot stand komt, zal die ambitie spoedig worden bevredigd."
V\ elke waarde aan een dergelijken uitval gehecht moet worden ? Dit is U na
lezing van dit geheele opstelletje ongetwijfeld duidelijk genoeg.
In de match zijn intusschen weder drie partijen gespeeld, (de eerste 8
partijen werden te New-York gevoerd, waarna de strijd gedurende een
week werd afgebroken, opdat de spelers krachten zouden kunnen putten voor
de hervatting der vijandelijkheden te P h i 1 a d e 1 p h i a.)
Ovei-ziclit.
Datum Voorzet Opening Winner Aantal zetten
14 April L Spaansche partij I, 49

18 April S d4—opening L 37
2 1 April L d4—opening L 38
De score is thans: Lasker 7, Steinitz 2, Remise 2. Op dit oogenblik is
wederom een rust-periode ingetreden ; de match wordt te Montreal voort­
gezet en geeindigd.
De arme Steinitz krijgt thans, nu het geluk hem niet meeloopt, van alle
kanten op zijn kop, zelfs van hen, die steeds tot zijn vurigste vereerders
nebben behoord.
Zoo vermeet zich R. j. Loman in het weekblad de Amsterdammer, den
giooten man, het schaak-genie bij uitnemendheid, wiens roem niet afhangt
van den u.tslag eener match, behalve voor hen, die zelf te laag staan, dan
dat zij zijn grootheid zouden kunnen begrijpen, het volgende te schrijven:
„Steinitz schijnt geheel gedemoraliseerd te zijn. De korte wapenstilstand
en de verandering van omgeving schijnen geen invloed ten goede op zijn
spel te hebben uitgeoefend. De drie partijen, die te Philadelphia werden
gespeeld, zijn gemiddeld de helft korter dan die te New-York. De schuld
lag dit keer zeker niet aan de opening, want twee der partijen werden met
d 4 geopend, de partij, waarin 't heette, dat Steinitz onoverwinnelijk was. De
partijen, die wij tot dusver onder de oogen kregen, moeten o. i., wat gehalte
en correctheid betreft, al zijn zij ook vol geniale momenten, bij die van Tar-
rasch en Tschigorine achterstaan. Evenals bij zijn kabelmatch met Tschigo-
nne b l , J k t 't weer opnieuw, hoe weinig waarde men aan de voorspellingen en
aan al 't ijdel en onnoodig gepoch van Steinitz kan hechten. De stand is
thans : Lasker 7, Steinitz 2, 2 remise. De match wordt te Montreal voort­
gezet."
Steinitz geproclameerd tot een ijdelcn pocher.!!! foei, meneer Loman! en
 84

dat den volke te verkondigen, nog wel in een blad, waar uw eigen beeltenis
prijkt! brrrrr . .
Dr. Tarrasch schrijft in 't Frankfurter Schachblatt:
«Lasker heeft thans een voorsprong van drie partijen (na de 9de partij) en
het zal Steinitz, zoo ooit, slechts dan gelukken, dezen voorsprong in te
halen, wanneer hij ertoe kan besluiten, d^ openingen eenvoudiger, gezonder
krachtiger te behandelen. Een éclatant voorbeeld hoe spoedig hij door gekuns­
telde behandeling der opening beslist in 't nadeel geraakt, biedt de derde
partij van de match« enz.

PIIACTISCII SPEL.

Malcli Steinitz -Laskri'.

2de Matchpartij.

-p No. 68. Gespeeld te New-York, 19 Maart 1894.

W i t : W . Steinitz Z w a r t : E. Lasker.
Spaansche Partij.

1 e2 — e4 07 — eS 9. P C4 — e3 P c6 — ey
2. P gi — f3 P b8 — c6 10. L a4 —• b3 c7 — c6
3. L fi — b5 P g8 — f6 11. h2 — I14 D d8 — C7
4. d2 — d3 d7 — d6 12. P f 3 — g5

Op dezen door Anderssen in Dr. Tarrasch keurt het door

't bijzonder aanbevolen zet (4. d3) wit in deze partij gevolgde ont-
speelt Dr. Tarrasch L C5. wikkelings- systeem af: het paard
5. c2 — C3 L c8 — d7 op e3 sluit den looper cl in en
Tempoverlies. de ondernomen aanval op den ko­
ningsvleugel moet bij goed tegen­
6. L b5 — a4
spel tot niets leiden.
Teneinde looperafruil na P a5
te voorkomen. d6 — d5
g7 — g6 13- f2 — f3 T a8 — d8
De looper oefent op g j meer 14- g2 — g4 d5 X e4?
kracht uit dan op e7, waar hij den Inplaats van Lc8 te spelen, ge­
eigen stukken in den weg staat. volgd door verdubbeling der torens
7. P bi — d2 L f8 — g7 op de d- lijn, maakt Zwart
twee fouten in een klap!
8. P d2 — C4
De pas gesloten diagonaal van
Wit speelt het paard naar e3
Lb3 wordt geopend en Wit krijgt
over C4 en niet over fi, teneinde
gelegenheid, na
d5 zoo lang mogelijk te verhin­
deren, waarop nu blijkbaar een 15. f3 X e4 h7 — h6
pion zou verloren gaan. 16. D d i — I3
0—0 te spelen met de dreiging, door
 85
17. PfT f y : 18. Lf;.f Kf; ; 19. g5
g6 X f5
de partij onmiddellijk te beslissen.
'Vom Nehmcn wird man nicht
L d7 — e8
aim« placht Easker te neggen,
De eenige verdediging. Want
toen hij in '89 tijdens het inter­
na h gS ' 17- hg5 : Pg4: 18. P g 4 :
nationaal concours te Amsterdam
Lg4: 19. Dg4: Td3: 20. DI14 was.
Tfd8 21. Dh;f Kf8 22. Tfi is
22. e4 X f5 f7 — f6!
Zwart verloren.
2 3- g5 — g6 P e 7 X g6
17. L b3 — c2 P f6 — d7
2 4- f5 X g6 L e8 X g6
18. P g 5 — h 3 P d7 — c 5
19. P h 3 — f 2 b7 — b5 25. T hi — gi e5 — e4
2 °- g4 — g5 h6 — h 5 Op KI17 volgt 26. Tg6: be­
21. P e 3 - f 5
nevens 27. d 4 f en 28. dc5 :
In de Schaakrubriek der Pro­
26. d3 X e4 K g8 — h7
vinciale Groninger van 20 April
Beter nog Lh7.
lees ik: »Dr. Tarrasch heeft o n t-
2 7- T g i X g6 K I17 X g6
d e k t, dat de alom geprezen zet
Pf5 in de 2de partij bij goed tegen­ 28. D f 3 — f51 K g6 — f7
spel hoegenaamd geen voordeel 29. D f 5 X h5f K f7 — g8
aanbrengt! Sic transit gloria mun-
30. D hs X C5 D C7 — es
di. In t Frankfurter Schachblatt
(Dr. T's orgaan) verscheen een 31. E cl — e3 37 — a6
uitvoerige analyse van 32. a2 — a4
bovengen. zet.>
De hiermede door den Redac­ De meesterlijke wijze, waarop
teur Rud. Loman aangeduide Steinitz deze partij afspeelt, verdient
u i t v o e r i g e a n a l y s e luidt alleszins bewondering.
vertaald als volgt:
Tf8 - - e8
"Een onverwachte en brillante
combinatie van Wit, echter zon- 33- 34 X t>5 a6 X bs
dei bepaalde dreiging en na een 34- D c; X e j T e8 X e5
onverschilligen tegenzet, bijv. a5 35- T ai — a6 T d8 — c8
is een onmiddellijk voor Wit winst 36. P f2 — g4 T es — e7
afdwingende voortzetting niet te
vinden». 37- L e3 — c5 T e7 — e8
Over de waarde der noot in de 38. P g4 — e3 L g7 — f8
Groninger Courant mogen onze le­ 39- L C5 — d4 K g8 — f7
zers nu zelf een oordeel vellen. 40. h4 — h5 L f8 — e7
Slechts wensch ik op te 41- L c2 — b 3 f K f7 — f8
merken, dat verschillende En-
42. P e3 — f5 geeft op.
gelsche en Duitsche commentators
de ontdekking van Tar­ De beide dreigingen p.h5 —
rasch blijkbaar b ij a n t i c i p a- h6 — h7- h8D en I.d 4 — e3 —
t i e hebben gediefd ! h6 mat zijn niet te pareeren.
 86

3de Match-partij.
No. 69. Gespeeld 21 Maart 1894 te New-York.
Wit: E. Lasker. Zwart: W. Steinitz.
Spaansche Partij.
1. e2 — e4 e7 — e5 om 800 pond van de zijde van
2. P gi — f3 P b8 — c6 den »champion of the world« in
3- L fi — b5 d7 — d6 de eerste zetten van een der
meest bekende openingen. (Guns-
4. d2 — d4 L c8 — d7 berg).
5- P bi — 03 P g8 — e7 f7 — f6
6. L b5 — 04 e5 X d4 Terstond P e5 ware minder
7. P f3 X d 4 Pc6 X d4 slecht geweest.
8. Ddi X d4 P e7 — c6 18. P C3 — e2! P d7 •— e5
9. D d4 — e3 P c6 — e5 19. P e2 — d4 D C7 — b6
10. L'c4 — b3 L d7 — e6 20. C2 — c3 o—o—o
In de eerste partij speelde Stei­ Zooals men zal zien, moet
nitz hier c6. Zwart nu hetzij een zeer sterken
aanval verduren, hetzij een stuk
11. f2 — f4 P e5 — C4
verliezen. Door de keuze der laat­
D e z e zet bevalt mij niet; hij ste speelwijze erlangt Zwart een
brengt het paard uit het spel ; doodelijken aanval, die hem bijna
L b3 : of P d7 ware beter geweest, de winst der partij had bezorgd.
zelfs P g6 is niet zoo gevaarlijk 21. P d4 — e6 T d8 — d7
als het er uitziet, bijv P g6 12.
22. L f4 — e3 D b6 — b5
f5 L b3: 13. fg6: L e6 14. gf7:f
Op c5 volgt 23. P f4 en 24.
K f7:
o —o met sterken aanval.
12. D e3 — g3 p 04 — b6
Wit dreigde 13. f5. De verde­ 23. T ai X a-7 b7 — b6!
diging, door Zwart gekozen, moet Zeldzaam scherpzinnig en diep
slecht zijn; van de tot hier ge­ berekend, doch tevens de eenige
speelde 12 zetten heeft Zwart er goede zet; na Kb8 24. Ta5 Dd3
5 gedaan met het koningspaard, 25. La7f, Kc8 26. Dd3: Pd3:f 27.
dat desniettegenstaande nog steeds Ke2Pb2: 28. Lb6 wint Wit terstond.
in een ongunstige positie staat, 24. T a7 — a8f K c8 — b7
zooals het uitstekende spel van 25. Ta8 X fB Th8 X f8
Wit spoedig bewijst. 26. Pe6 X f8 D b5 — d3
13. L cl — e3 c7 — c6
Dreigende eeuwig, schaak te
14. f4 — f5 L e6 X b3 geven.
15. a2 X b3 P b6 — d7 27. T hi — fi D d3 — c2
16. L e3 — f4 Dd8 — c7 28. L e3 — d2 T d7 — e7?
17- b3 — b4 Achteraf is Steinitz van oor­
Knap gespeeld. Zwart lijdt aan deel, dat Pc4 29. Df4 Td8 30.
een soort van asthma, hetgeen abso­ Pe6 Ta8 31. Ke2 Ta3 hem min­
luut bespottelijk is in een match stens remisespel had verschaft.
 87
29. P f8 — e6 D c2 X e 4 f 42. P g 7 — e 8 P d3 — b4
30. D g3 — e3 D e 4 X g2
43- T f 3 — g3 T b3 — a3f
31. b2 — b3 T e7 — e8
44- K a l — bi T a3 — b3f
32. D e3 — e2 D g2 — h3
45. K bi — ei P b4 — d3f
33. K e i — dl T e8 — a8
46. T g3 X d3
34- T f i — t2 Dit is blijkbaar een vergissing;
De beide laatste zetten van waarom niet K d i ?
Wit keeren Z w a r t s aanval o p c4 X d3
meesterlijke wijze af. 47- P e 8 X 16 T b3 X b5
T a 8 - a2 8. P f6 — e8 Kb; — c6

35- b4 — b5 c 6 — 05 9- fS — <6 d5 — d4
36. P e 6 X g7 d6 — ds 50. P e 8 — g7 d 4 X C3
51. L d 2 X C3 T b5 — g 5
37- K d i — c i ! Dh3 — d3
E e n grove fout; na K d 7 ware
38. D e2 X d3 Pes X d3f
het lang niet gemakkelijk geweest
39- K c i — bi T a 2 — b2f voor Wit, om t e winnen.
40. K b i — ai T b2 X b3 52. f6 — ty Zwart geeft op.
41. T f2 — f3 C5 — C4 O p T g i f volgt 53. K. onv. T f i
54- P e 6 T f 7 55. Pd8+.

4 d e Match-partij.

Gespeeld t e New-York, 23 Maart 1894. •

No. ; o . Wit: W . Steinitz. Zwart: E . Lasker.
Giuoco Piano.
1. e2 — e4 e7 — e5
alsof hij daarvan niets merkt, helpt
2- p g 1 — f3 Pb8 — c6 Wit een handje, echter met het
3. L f i — C4 L f8 — c5 doel op den koningsvleugel een
4- C2 — c3 P g8 f6 zeer ver e n fijn berekenden aanval
te ondernemen. D e combinatie
5- d2 — d4 e5 X d 4
van Zwart is uiterst briljant, d e
6- e4 — es d7 — ds
schitterende verdediging van Stei­
7- L C4 — b s P f6 — e 4 nitz overtreft haar echter nog in
c3 X d4 L cs — e7 diepte.
Gewoonlijk speelt men d e n loo- P f6 — g4
per naar b6. 14. a2 — a3
9- P b i — C3 0—0 Gaat het Zwarte paard nu terug,
dan volgt 15. Pd5 :
10. L b5 — d 3 f7 _ fS
p g4 X e3
11. e 4 X f6 e. p . P e 4 X f6
12. L c i — e 3 P c6 — b4 '5- f2 X e 3 L e7 — h4f
16- ë2 — g3 L c8 — g4
13- L d 3 — b i
17- 0—0 D d8 — e8
Wit dreigt nu door 1 4 . a3 e n
14- P d 5 : een pion t e winnen 18. a 3 X b4 D c 8 — I15!
en Zwart, het d o e n d e voorkomen 19- P C3 X d5 !!
 88

De eenig mogelijke verdediging. 34. K f2 — e2 K c6 — b6

Door Lh4 te nemen ware Wit in 35. T a5 —ai a6 — a5

't nadeel gekomen bijv. T f3 ; 20. Overbodig. De pion stond be­

Tf3 : Lf3: 21. Db3 Tf8 22. Lc2 ter op a6.
Dg4f 23. Kfi Ldif 24. Kei Dgif 36. K e2 — d3 as — a+
25. Kd2 Tf2f 26. Kd3 Dfif enz.
Op 19 Kg2 ware gevolgd Lg3 ; 37- e3 — e4 T a7 — f7
20. hg3 : Dh3f 2i. Kf2 of gi Tf3 :f 38. e4 — es T f7 — f3T
of Dg3 :f enz. Terstond Tt> ware beter ge­
T f8 X f3 weest.
Na Lf3 : 20. IÏ3: Tf3: ware 39. K d3 - e4 T f3 — f2
wit door 21. Le4 terstond in 't 40. Tal — bi K b6 — c6
voordeel gekomen. 41. d4 — dsf K c6 — d7
20. P d5 — f4!! T f3 X f4 42. K e4 — d4
21. Ddi — b3f T f4 — f7 Tgi won onmiddellijk, bijv: Tb2:
22. T fi x f; D h 5 X f7 43. Tg7:f Kc8 44. e6 a 3 45. d6
23. Lbi — a2 D f7 X b3 a2 46. Ta7 Tb4f 47. Kfs Ta4 48.
Tc7f en 49. ey.
24. L a2 X t>3f Kg8 — f8
T (2 — d2f
25- g3 X M
Hier zou ik Tc2 gespeeld heb­
Wit komt met een pion meer
ben, hetgeen waarschijnlijk sterker
uit het gedrang ! Daarvoor heeft
is dan Th2 : of b4 [Gunsberg.]
hij twee dubbel-pionnen, waarmee
hij in het nu volgend eindspel 43. K d4 — c5 T d2 — C 2 f
[waarin Steinitz zich de beslist 44. K c5 X b5 T C2 — e2
sterkere toont dan zijn tegenstan­ 45. e.5 — e6f K d7 — dó
der, die, volgens Gunsberg, met 46. T bi — di T e2 X b2f
wat meer zorg de partij wel tot
remise had kunnen voeren] uitne­ 47. K bs X 4 a T b2 X h2
mend weet om te springen. 48. T dl — ei T I12 — a2f
K 18 — e7 49. K a4 — b3 T a2 — a8
26. L 1>3 — d5 c7 — c6 50. K b3 — C4 g7 — g5
51. h 4 X. g5 h6 X g5
27. L d5 — e4 • a7 — a6
28. Tal — as h7 — I16 52. K C4 — d4 T a8 — a4f
Hier had Zwart een veel ster­ 53. K d4 — d3 T a4 —a3f ?
keren zet n. 1. LI13 dreigende Door Ta8 kon Zwart waarschijn­
Tf8, welke dreiging het voor de lijk remise maken, bijv : 54. Ke4
hand liggende 29. b$ hadvoorko- Tf8 55- Tgi Tt 4 f 56. . . . Tfs.
man en daarmee de algeheele ver­ 54. K d3 — e4 g5 — g4
woesting van den damevleugel.
5 5 . K e4 — f5 f a3 — a^
29. b4 — b5 c6 X b5 56. eó — e7 T a8 — e8
30. L e 4 X b7 f" a 8 —• a 7 De laatste zetten bewijzen ge­
31. L b7 — c6 L g4 — d7! noegzaam, dat Zwart zich geen illu­
32. L c6 X d7 K e7 X d7 sies meer schept omtrent denuit­
33 K gi — f2 K d7 — c6 slag dezer partij.
 89

; 7 . K f5 — f6
57- g4 — g3 59- d5 — dó g2 — g2
58. K f6 — {7
58. Kd6 — d7
d7 60. Tei — gi geeft op.
5de Match-partij.
No. 71. Gespeeld te New-York, 28 Maart 1894.
Spaansche partij.
W i t : E. Lasker. Z w a r t : W . Steinitz.
1. e2 — e4 e7 — e5 Hier echter slaat hij de plank
mis en berooft p. a4 van een on­
2. P gi — f3 P b8 — c6
misbare dekking. Ted8 ware beter.
3. L fi — b5 d7 — dó
23. T di — d4 1 dó —d5
4. d2 — d4 L c8 — d7
Op Tda8 volgt Tb4.
5. P bi — C3 P g8 — e7
24. e4 X d5 ?
6. L b5 — 04 es X d4
Het is niet recht duidelijk, waar­
7. P f3 X d4 P c6 X d4 om Lasker niet La4 : speelt.
8. D di X d4 P e7 — c6 L e7 — c5
9. D d4 — e3 L d7 — e6 25. T a4 — f4
In vroegere partijen speelde Stei-
Thans ware La4 : minder goed
nitz hier Pe5.
wegens Das.
ïo. P c3 — d5 L f8 — e7
P f8 — gó
11. L cl — d2 0—0
26. C3 — C4 D b5 — aó
12. 0-0 P c6 — e5
27. L c2 X gó f7 X g6
13. L 04 — b3 Le6 X
28. T f4 — h4 h7 — h5
"14. L b3 X d5 07 — c6
29. L ci — g5 T d8 — dó
15. L d5 — b3 P es — d7
30 d5 X có D aó X có
16. T ai — dl a7 — a5
Dit verhindert Lb4 en wint 31. DI13 — f3
Deze zet is door verschillende
tijd.
critici, o.a. Gunsberg afgekeurd.
17. C2 — 03 a5 — 34
Het is echter rrioeiiijk, voor wit
18. L b3 — c2 T f8 — e8 een betere verdediging te vinden
19. D e3 — I13 P d7 — f8 tegen de dreiging Te2 gevolgd door
Wit dreigde 20. e5- Zwart's Tf2 : en Tdif.
verdediging wil ons niet recht D có X f3
behagen. Wit heeft twee loopers
32. g2 X f3 T e8 — e2
en vrijer spel, terwijl pion d6 in
voortdurend gevaar verkeer. 33- L g5 — ci T e2 X ^
Een aardige combinatie, waar­
20. L d2 — e3 D d8 — a5
door Zwart zijn pion terugkrijgt.
21. a2 — a3 D a5 — b5 34. T fl X '2 T dó — dif
22. L e3 — cl T a8 — d8 . K gi — g2
Tot zoover heeft Zwart zich han­ 35- L C5 X <"2
dig uit alle moeilijkheden gered 36. K g2 X f2 T dl X cl
en Wit's booze bedoelingen op 37. K f2 — g3 b7 — bó !
p dó met succes verijdeld door Indien Zwart hier terstond Tc2
een tegenaanval op den damevleu­ had gespeeld, ware het antwoord
gel. c5 geweest; de zet in den tekst
 9o

verhindert c $ , daar nu b5 zou 43- K g3 — h3 T b2 — f2

volgen waarna de c. pion verloren
44. T a4 — b4 T f2 X fjf
gaat.
45. K h3 — g4 T f3 33
38. T h4 — d4 T cl — c2 46. T b4 b6 T a3 — a4
39. T d4 — d8f K g8 — h7 47- K g4 g5 T a2 h2
40. T d8 — b8 T C2 X b2 48. T L6 — b3 T h2 — hi
41. T b.S — a8
49. T b3 — 03 I14 — I13
Had Wit reeds bij den 4osten 50. K gs — g 4
zet Ta8 gespeeld, dan ware Tc5 :
gevolgd. Hier werd de partij afgebroken
echter onmiddellijk bij hervatting
g6 — g5 remise gegeven.
42. Ta8 X a4 h5 — h4f
Zesde Match-partij.
No. 72. Gespeeld te New-York, 30 Maart 1894.
Wit: W. Steinitz. Z w a r t : E. Lasker.
Giuoco Piano.
1. e2 — e4 e7 — e5 slissen ; zooveel is zeker, dat in
2. P gi — f3 P b8 — c6 meesterpartijen de keuze der
3. L fi — C4 L f8 — c5 opening het gevolg is van een
A.. c2 — C3 P g8 —; f6 veel langer en grondige rstudie,
dan men wellicht zou meenen.
5. d2 — d4 e5 X d4 Lasker, die alles op haren en
6. e4 — e5 d7 — d5 snaren, zet om de match te win­
7. L C4 — b5 P f6 — e4 nen, heeft dan ook in de achtste
S. C3 X (I4 L c5 — b6 partij alleen daarom Fransch ge­
In de 4de partij speelde Las- speeld, dat hij inzag bij de on­
8 . . . Le7. De mislukking van derhavige opening hoogstens re­
zijn des niet ondanks grootsche of­ mise te kunnen verkrijgen.
fercombinatie schijnt hem echter 9. P bi — C3 0—0
weer tot den theoretischen zet 10. L ci — e3 f7 — f5
L b6 te hebben bekeerd.
Het ware niet onbelangrijk uit 11. e5 X f6 e.p. P e4 X f6
Steinitz' eigen mond te vernemen, 12. T ai — ci D d8 — dó
waarom hij deze opening tegen 13. 0—0 L c8 — g4
Lasker heeft aangewend. Om een 14. L bs — e2 T a8 — e8
variant te spelen, waarop Lasker
niet voorbeieid kon zijn? (Voor­ Er vallen bij deze partij weinig
zoover ik weet, heeft Steinitz nog mooie aanteekeningen te maken ;
in geen zijner groote matches het Zwart heeft oogenschijnlijk de bes­
giuoco-piano beproefd.) Of wel, te stelling, 't geen echter niet
omdat studie hem de overtuiging voldoende blijkt, om te winnen.
schonk, dat Wit in thans verkregen 15. h2 — h3 L g4 X f3
stelling theoretisch gewon­ 16. Le2 X f3 P c6 — e7
nen staat ? Het is moeilijk te be­ 17. P C3 — e2 P e7 — g6
 91

18. g2 — g3 c7 — c6 37. Dd8 X g5t K g7 — h8

19. L f3 —• g2 P f6 — e4 38. e4 X d5 T b2 — e2
Hiermee dreigt Zwart Pg3 : en 39- D g5 — d8f T e2 — e8
Te3 : Wit onderneemt nu een te- 40. D d8 — g5 D f7 -- g7
gen-aanval op den damevleugel, 41. D g5 — d2 D g7 — f6
welke zelfs met een wel eenigzins
42. D d2 — c3 T e8 — c8
gedwongen kwaliteits-offer wordt
volgehouden, zonder echter het re­ 43. L g2 — f3 T c8 — b8
mise karakter der partij, die bijzon­ 44. L f3 — g2 T b8 — c8
der rijk is aan fijne combinaties 45. h3 — h4 D f6 — d6
en wendingen, te verstoren. 46. L g2 — I13 T c8 — C7
20. Ddi — b3 D d6 — f6 1 47. L h3 — e6
21. a2 — a4 P e4 — d6 >! Eindelijk!
22. D b3 — b4 P d6 — C4 1 D d6 — f8
23. T ci X C4 ! d5 X C4 48. K h2 — g2 D f8 — f6
24. a4 — a5 L b6 — d8 49. D C3 — a5 T C7 — e7
25. Db4 X b7 L d8 X a5 50. D a5 — c5 T e7 — e8
26. Db; X a7 L a5 d2 51. D C5 X C4
27. D a7 — c5 L d2 X e3 Wit heeft nu drie pionnen voor
28. t2 — e3 D f6 — e6 de kwaliteit, moet er echter één
29. T fi X f8f T e8 X f8 weer verliezen.
30. e3 — e4 D e6 — f7 T e8 — f8
31. K gi — h2 T f8 — b8 52. D c4 -—e2 D f6 X d4
De nu volgende manoevers van 53. d5 — d6 T f8 — d8
weerskanten zijn hoogst interessant. Op Dd6: volgt natuurlijk Db2f
32. D c5 X c6 P g6 — e7 ! 54. d6 — d7 T d8 .X d7
33. D c6 — C7 T b8 X t>2 55 L e6 X d7 D d4 X tl7
34. P e2 — f4 g7 — g5 en na nog 16 zetten werd de
35. P f4 — d5 P e7 X ds partij remise verklaard.
36. D c7 — d8f K g8 — g7

7de Match-partij
X No. 73. Gespeeld te New-York, 3 April 1894.
Wit: E. Lasker. Z w a r t : W . Steinitz.
Spaansche partij.
1. e2 — e4 e7 — e5 autoriteiten zwak is verklaard.
2. P gi — f3 P b8 — c6 4. d2 -— d4 L c8 — d7
3. L fi — b5 d7 — d6 ? 5. P bi — C3 P g8 — e7
Zelfs in deze voor Steinitz zoo 6. L ci — e3
bijzonder ernstige match wil de In vorige partijen geschiedde
wereldkampioen een verdediging hier 6. LC4.
maar niet loslaten, die door alle p e; — g6
 92

y . Ddi — Ó 2 L f8 — ey de in te halen.
8. O —o —O a7 — a6 d6 — d5
g . L b5 — c 2 e5 d4 Op hg6 ; kon vo'gen 24. h5 g 5
io. P f3 (J4 P c6 d4 (Zwart mag niet gedoogen dat
ii- D d | d4 Wit op de h. lijn zijn torens ver­
Sterker dan Ld4 waarna Zwart dubbelt) 25. I16 g6 26. h7f Kf8
Pf4 ! had kunnen spelen. 27. IJ7: ( 2 6 . . . . Kg7 27. Dh2.
L e7 — f6 24. g6 h7f K g8 I17
12. D d4 — d2 L d7 — c6 25. L C4 — d3f K h7 — g8
Deze zet schijnt van weinig nut; • 26. I14 — I15 T a8 — e8
indien Zwart hier niet kan rochee- Tg3 ware beter geweest.
ren, is dit een zeker bewijs, dat 27. hs — h6 g7 — g6
zijn verdediging niet deugt. (Guns-
28. h6 — h/f K g8 — g7
berg.)
29. K ei — bi D e y — e5
13. P C3 — d5 o—o
30. a2 — a3
'4- g2 — g4 T f8 — e8
Wit maakt een luchtgaatje voor
De aanvang van een zeldzaam
den koning, teneinde zijn koning­
fijne combin itie.
in vrij te maken.
'5- g4 — £5
c6 — C5
Wit loopt in den val.
31. D d2 —'f2 c5 — C4
L c6 d5
32. D f2 — h4 f7 f6
16. Ddt d5
Veel beter schijnt hier Kf8.
Beter ware hier ed5 maar Wit
33. L d3 — f5! K g7 — f7
heeft blijkbaar Zwart's bedoelin­
gen nog niet doorzien. Op gf5 : ware gevolgd 134, Dh5
Kf8 35. Thgi Ke7 36. Tg8 K8. onv.
T e8 — e5
37. Tf5 : enz
17. D d5 — d2 L fó g5
34. T hi — gi g6 f5
18. f2 — f4 T e5 e4 ,
35. D h4 — I15f K f7 — e7
19. f4 g5 D d8 — e y )!
36. T gi — g8 K e y — d6?
20. T di — fi T e4 e3
37- T fi f5 D e5 — e6
21. L e2 — 04 P g6 — h8
38. T g8 e8 De6 X e8
De steeds in deze partijen te-
rugkeerende dreiging h4 & I15 toont 39- T t S X fóf K d6 — c5?
duidelijk aan, dat het paard op 40. D I15 --- I16 T e3 — e y
gógeen gelukkige plaats heeft. Hier Wit dreigde Tl'8, waarop nu
ware echter Tf8, gevolgd door De5 Th7: zou volgen.
beter geweest.
41. D I16 — h2
22. h2 — I14 C7 — c6
Na de twee laatste fijne zetten
2 3- g5 — g6 van Wit schijnt Zwart geen be­
Een meesterlijke zet, alhoewel vredigend antwoord te hebben. Op
Wit feitelijk gedwongen, is door 41 . . . . Te6 volgt 42.Df2f43.
een wanhopigen aanval zijn scha­ Tf8. Op 41 . . . . Dd8 volgt 42.
 93

Dglf Kb5 43. a4f Ka4: 44. Dc5 43- D gi — g5f D d7 — d5

met allerlei matdreigingen 44. T f6 — f5 en Wit wint.
D e8 — d7 De aanval is door Wit onver­
42. D h2 — gif d5 — d4 beterlijk gevoerd.
8ste Match-partij.
"" No. 74. Gespeeld te New-York, 6 April 1894.
W i t : W . Steinitz. Z w a r t : E. Lasker.
Fransche partij.
1. e2 — e4 e7 —- e6 Tac8 verdiende de voorkeur.
2. d2 — d4 d7 — d5 16. L e2 — fi L d7 — a4
3. P bi — 03 d5 X e4 17- L d2 — C3 P f6 — g4?
De loop dezer partij schijnt aan 18. D C2 — e2 P g4 — f6
te toonen, dat het eenige nadeel, 19. P b3 — d4 L 34 — d7
aan dezen zet verbonden, is, dat 20. b2 — b4 T c8 — d8
Wit vier tegen drie pionnen op
den damevleugel overhoudt. 21. D e2 — b2
Het beste voor Wit ware waar­
4. P c3 X e4 P b8 — d7
schijnlijk geweest te trachten de
5. P gi — f3 P g8 — f6 volgende stelling te krijgen; Tbi,
•6. P e4 — g3 c7 — c5 Teel, Lai en Db2.
7 L fi — e2 c5 X ^4 T a8 — c8
8. P f3 X ^4 L f8 — C5 22. P d4 — b3 ? D C7 — f4
9. P d4 — b3 L c5 — e j 23. L C3 — d2 D f4 — b8
10. 0—0 0—0 24. b4 — bs
11. L ci — d2 Nog altijd ware Tbi en Teel
Wit schijnt het correcte het juiste spel geweest.
plan tot een aanval op den b7 — b6
damevleugel te hebben opgevat. 25. L d2 — C3 ? P f6 — e8
Maar waarom dan niet onmiddellijk
11. C4, gevolgd door Le3? 26. P g3 — h5
Steinitz geeft hier zelf als de
D d8 — C7
betere voortzetting : Pe4, met het
12. c2 — C4 P d7 — e5 doel, c5 te spelen.
13. D di — c2 f7 — 16
Beter: Tel. 27. a2 — a4 e6 — e5
P e5 — g6
14. T fi — ei? 28. a4 — a5 L d7 — g4
Een doellooze zet, die beter te 29. P h5 — g3 L g4 — e6
vervangen ware geweest door 14. 30. P b3 — d2 P g6 — f4
Taci, gevolgd door Pd4 en b4 of 31. D b2 — bi L e6 — f7
14. Le3. 32. P g3 — f5 L e7 — f8
L c8 — d7 Zwart heeft zeer handig gema­
15. T ai — cl T f8 — c8 noeuvreerd. Zijn loopers en torens
 94

staan goed, terwijl hij slechts een T d4 — C4

schijntje aanval te verduren heeft.
43. P c5 — d7 ? D b8 — b7
33- L C3 — b4 P e8 — d6 44. T ci — di L f7 — e6
34. P fs — d6: L f8 — d6:
45.P d7 — es f6 — es:
35. P d2 — e4
46.T ei — es: L e6 — h3
Beter eerst Ld6:
en Zwart won na nog 31 zetten.
L d6 — b4: De gang dezer match doet mij
36.D bi — b4: T d8 — d4 neigen tot de meening, dat, ofschoon
Deze zet brengt Zwart in 't voor­ Steinitz, wat combineeren aangaat
deel. en aanvallen, even briljant speelt
als ooit, hij bij gesloten partijen
37- aS — t>6: 37 — b6:
niet meer een dergelijk geduld en
38- g2 — g3
een dergelijk concentratiever­
Pg3 ware beter. mogen aan den dag legt, als deze
P f4 - d3 partijen vereischen. (Gunsberg)
39. L fi — d3: T d4 — d3: De aanteekeningen in deze 7
partijen zijn slechts voor een zeer
40. C4 — es T d3 — d4
klein gedeelte oorspronkelijk; de
41. Db4 — bi b6 — c5: meeste zijn van Tarrasch, Pollockv
42. P e4 — C5: Gunsberg enz.
Beter Tc5 :
lkUKS.

Van een opstel van de hand des heeren Jean sans Terre, dat onlangs ge­
ïllustreerd met portretten en vignetjes in LE PETIT JOURNAL verscheen, bied
ik den lezers hieronder een vertaling aan. Slechts enkele aanteekeningen heb
ik erbij gevoegd, daar ik veronderstelde dat de lezers zelf zullen onderschei­
den, de beschrijvingen en opmerkingen, die van een internationale waarheid zijn
en de geestigheden, die blijkbaar door een speciaal «Franschen wind« zijn
ingeblazen.
E» het café de Ia Kégenee.
. Meendet gij niet te droomen, toen gij een paar dagen geleden de op­
zienbarende mededeeling laast: de dagelijksche bezoekers van het café de
la Régence, de groote Schaakspelers voor het aangezicht des Heeren, zijn
juist een partij begonnen met die van St. Petersburg! Per draad! Zoo zullen
wij dan ditmaal met de Russen, onze vrienden, den strijd aanbinden! Maar
de strijd is zóó vreedzaam !
Niets méér waar dan het bericht aangaande dezen telegrafischen kamp.
Op dit oogenblik wordt hij gevoerd tusschen St. Petersburg en Parijs.
Laatstleden Dinsdag (3 April) namen de vijandelijkheden, zooals men in dit
blad heeft kunnen lezen, een aanvang en ze zullen wellicht niet voor het einde
van 1894 gestaakt worden. Geduld dus! Het Schaakspel, het bij uitnemend­
heid edele spel is in den grond der zaak een wetenschap. Onze tegenpartij
kan haar hoop niet bouwen op het geluk, de voorzienigheid der spelers;
toeval is buitengesloten en de combinatiën zijn evenveel wiskundige vraag­
stukken, waarvan de oplossing slechts door deskundigen kan worden
 93

aangetoond. Van zeer oude dagteekening, van het begin der 5de eeuw af
heeft de Schaakkunst, uit Indië tot ons gekomen, op den geest van vele
groote mannen ' beslag gelegd: Voltaire, Rousseau, Frederik de Groote,
Napoleon I. kozen het spel tot ontspanning na arbeid en vermoeienissen
Het schijnt overigens, dat deze illustre personages niet veel hebben bijge­
dragen tot den roem van hun geliefkoosd tijdverdrijf; hun partijen zijn in de
annalen der Schaakgemeente niet bewaard gebleven. (1)
Napoleon vooral, was een minder dan middelmatig speler (2) en zijn speel-
trant herinnerde in geen enkel opzicht aan dien van Greco, den „professeur"
die onder de regeering van Lodewijk XIV de hoofsteden van Europa afreis­
de zonder een tegen hem opgewassen concurrent te kunnen vinden.
Deze Greco, die tot den luister van de eeuw des zonne-konings ook met
zijn specialen roem bijdroeg, heeft opvolgers nagelaten, waarvan de beroemd­
ste waren, in de vorige eeuw Philidor en later, in het begin van het tweede
Keizerrijk, Anderssen en Morphy (3). Allen zijn zij de glorie geweest van
het vermaarde café de la Régeuce, waar gij en ik de eer kunnen genieten,
een potteke bier te drinken naast de beroemdste hedendaagsche spelers.
Philidor is de schrijver van de meest geleerde en meest systematische hand­
leiding over het vak; hij had zijn werk, dat in 1794 t e Londen verscheen,
betiteld : 1' Analyse des Échecs. Het was de eerste meester van
zijn tijd in zijn zoo veelomvattende kunst. Philidor had tot tegenspelers
{van welke hij met sommige dagelijks, met andere bij gelegenheid speelde)
Jean-Jacques Rousseau, Diderot, d' Alembert, Bernardin de Saint-Pierre en
den Maarschalk de Richelieu. Aanzienlijke namen !
In 1858 verkreeg plotseling het schaakspel een nieuw aanzien door de komst
in Frankrijk van Morphy, den jeugdigen Amerikaan.
De roep, die van hem uitging, bleek niet overdreven te zijn; hij versloeg
bij eerste ontmoeting alle bekende spelers en den reeds genoemden Anders­
sen, die van Breslau was aangesneld, om zich te meten met dezen geduch-
(1) Hoffer, die dit artikel in de Chess- Monthly opneemt, teekent hierbij
zeer terecht aan, dat deze partijen niet verloren gingen, omdat zij niet waard
waren, te worden vereenigd, maar omdat zoowel de partij-notatie als de pu­
bliciteit nog in hun kindsheid waren.
(2) De schrijver spreekt hier onnoodig kwaad van Napoleon. Zoo 'n
knoeier nu was deze niet. Opdat ik den man zou kunnen logenstraffen, zijn
toevalliger wijze van Napoleon een paar partijen niet in den doofpot gegaan/
I W : Mad. de Rémusat. Zw : Napoleon. 1. d 3 Pf6 2. e4 Pc6 3. f4
e5 4. fes: Pe5 : 5. PC3 Pfg4 6. d4 Dlnf 7. g3 Df6 8. Ph3 Pf3j 9. Ke2
Pd4 :f 10. Kd3 Pe5j li. Kd4 : Lc5f 12. Kc5 : Db6f 13. Kd5 Dd6 mat.
II W : Napoleon I Zw: Maréchal Bertrand. 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3d4 Pd4:
4. Pd4: ed4: 5. Lc4 Lc5 6. c3 De7. 0—0 De5 8. f4 dc3 :f 9. Khi cb2:? 10.
Lf7 :f Kd8 11. fe5 : bal :D 12. Lg8: Le7 13. Db3 a5 ? 14. Lg5 d6 (nog
het beste) 15. Tf8f Kd7 16. Leóf Kc6 17. Ldsf Kc5 18. Le3f Dd4 19.
Dc4f Kb6 20. Ld4:f, opgegeven.
(3) Uit den mond van een Franschman vrij povere voorbeelden! Heeft de
man dan nooit gehoord van Labourdonnais, Deschappelles, Cochrane, Saint-
Amant enz !
 96

ten matador Morphy speelde tegen acht professionals en amateurs van

naam tegelijk, zonder het bord te zien, en verloor geen enkele partij Bi?
zijn terugkomst in de Vereenigde Staten bood de Stad New-York hem een
eereschaakbord aan.
Heden ten dage staat aan 't hoofd der Fransche schakers, Arnous de Riviè-
Vf f 4 iiK e e . n ^, m a t e i ^' d ' e d e F r a n s c h " R u s s ische partij leidt, daarbij gesteund
oor Albeit Clerc, Goetz en Numa Preti. Sommige varianten van de Riviè-
res vinding worden dikwerf vermeld en er is geen schaakwerk, of het bevat
tot voorbeeld een partij door dezen uitmuntenden speler gevoerd, die zich
niet slechts met de schaak-wetenschap zelf bezighoudt, maar tevens propa­
ganda maakt, om den smaak voor het schaakspel te ontwikkelen over geheel
Frankrijk. &

Het is aan het initiatief van de Rivière, dat men o.a. in 1867 het organi-
seeren van een internationaal concours te danken heeft, hetwelk tijdens de
wereld-tentoonstelling werd gehouden en door Napoleon III met een priis
werd begiftigd. y -

Al deze partijen, al deze matches werden gespeeld in het caté de la Ré-

gence (5) (ook de thans in gang zijnd? correspondentie-partij) dat om deze
reden bekend staat als een der oudste en eigenaardigste etablissementen van
1 arijs. Zijn ontstaan dagteekent van 1718; de voorbijganger kan dit jaartal
in zijn gevel ingebeiteld zien. Het werd gehouden door een vrouw wier
mooie oogen met weinige poëeten van dien tijd hebben geinspireerd.
Thans is het café het eigendom van een braaf en waardig man, een in­
woner van Elzas, die in 1870 dapper zijn plichten vervulden,' na de'annexa­
tie partij trok voor t rankrijk, Kieffer, die ook zelf een schaakliefhebber is en
niet een der^ minste. Hij waakt met naijverige zorg over den goeden naam
\ an het café en over het behoud van een groot aantal souvenirs of kunst­
voorwerpen, afkomstig van beroemde spelers. O.a. vallen op te merken een
buste en een portret van Philidor, waaronder het volgende gedicht van Da-
vesne staat geschreven, dat het muzikale talent van Philidor bezingt tegelijk
met zijn bekwaamheid in het schaakspelen:
Aux F rangais étonnés de sa male harmonie
11 montre dans son art des prodiges nouveaux ;
Dans ses dèl jassements admirant son génie,
Qn voit quen ses jeux même il n'a pas de rivaux. (6)
(4) Ik denk, dat velen het hierin met den schrijver niet eens zullen zijn
meenende dat Samuel Rosenthal meer aanspraak heeft op den schaakscepter'
(5) Behalve het zooeven genoemde tornooi van '67. Het greep plaats op
de Tentoonstelling in den Cercle International. (Hoffer)
(6) Aldus zeer vrij vertaald:
In Frankrijk is de man genoeg bekend
Om 't onnavolgbaar muzikaal talent,
Dat hem niet licht zal doen vergeten;
Maar wat nog meer eens ieders aandacht trekt
Is, dat hij evenzeer bewondering wekt
Als hij aan 't schaakbord is gezeten
En wie hem bij dat spelen gadeslaat
Erkent dat zijn gelijke niet bestaat.
 07
Verder bewondert men in de biljartzaal een marmeren tafel, in 't midden waar­
van een rechthoekig bordje is ingelegd met deze wöorden : Tafel, waarop
Napoleon, iste Consul, schaakspeelde. Café de la Régence.
Prins Napoleon wilde ongeveer vijftien jaar geleden dit gedenkstuk van zijn
oom zien; de getuigen van dit bezoek vertellen, dat hij langen tijd in stilte
zijn oogen op de tafel hield gevestigd, die voor den keizerlijken speler een
schaakbord van zeer kleine afmetingen was geweest, in vergelijking van het
groote schaakbord der veldslagen.
Ook is het een zeer belangwekkend schouwspel, de vermaarde schakers
onder elkaar in la Régence te zien spelen. Deze bedenkt zich vijf minuten
over een zet: alle omstanders slaan acht op hem, ademloos; hij zal een ge-
nialen zet doen ; O ramp ! hij begaat een grove fout en verliest. De haren
rijzen op aller hoofden te berge.
Ziehier integendeel een tafel, waar de toeschouwers zich schijnen te ver­
kneuteren van pret: de professeur Janowsky, een schaker van geduchte fijn­
heid en kracht, speelt er een partij. Hij is van plan deze week Rosenthal
den schaak — professeur van de Latijnsche club uit te dag en toteen match,
die ongetwijfeld algemeen de aandacht zal verwekken.
Wonderlijke omstandigheid : een schaakpartij geeft aan allen, die haar na­
deren, van nabij of van verre, een ernst en gewichtigheid, die zich verraden
zelfs in hun manier van loopen. De kellner, die voor den aanvang aan de
spelers het offerbord brengt, schijnt een priesterlijke daad te verrichten : met
afgemeten stappen (7) schrijdt hij voort, zorgdragend het materieel tegen
niets aan te stooten. Straks zal hij harder loopen : dan wordt hem opge­
dragen, het telegram, dat den Franschen zet bevat, weg te brengen, het tele­
gram, met ongeduld door de Russen daar ginder verbeid. Drie woorden ver­
melden, wat de Fransche kampioen speelt. De Russische kampioen zal zijn
antwoord op deze drie woorden overwegen.
Te St. Petersburg zal Tschigorin het telegram openen. Tschigorin is de
leider aan den Russischen kant, en trouwens de beroemdste schaker van het
czarenrijk. Met eere heeft hij onlangs in Amerika een match aangebonden te­
gen den stichter van een schaak-akademie (8) in de Vereenigde staten,
tegen Steinitz, den erkenden wereld-kampioen.
(7) Wij veronderstellen een minder poëtische oorzaak voor de „afgemeten stap­
pen" van Jan. Indien gij een consumptie besteldet, zou hij vlug genoeg zijn,
met het oog op de gebruikelijke fooi ; maar bij de heeren, die het schaakbord
gebruiken, is het wellicht met de fooi gesteld, als met een ietwat onzekere
speculatie ! (Hoffer)
(8) Kan iemand mij ook nadere inlichtingen verschaffen aangaande deze
akademie, haar hoogleeraren, en het salaris, dat deze genieten !? Of heeft
somwijlen onze vriend eens hooren spreken over de moderne school en
maakt hij daar nu met een Franschen slag een moderne hooge school van ?!
Anders wél fin-de-siècle, zoo'n schaakakademie !
 98

Eindspelen.
Kindstelling uit eene onlangs te Utrecht Er volgde:
gespeelde party.
22. T d6:! Dd6:
N. N. (Zwart)
23. D g5 :f K h8
24. P hgóf ligó:!
25. P g6:f K h7
26. P f8 :f D f8 :
27. L c2j* K h8
28. T e6:!! P eó:
29. D h5-j- K g7
30. D g6f K h8
31. Db7 mat.

Dr. A. J. A. Prange. (Wit.) Eindstelling uit een in 1888 te Winscho­

ten gespeeld Allgaier-gambiet.
Er volgde :
1. — C4 6. Td8f P e8 L. Benima en A. Woldendorp.
2. P d4 T fb8 7. Te8:f!De8:
(Zwart.)
3. P c6: T b2 :f 8. T d2 en Wit
4. D b2 :! T b2 : f won.
5. K b2 : D e6!
Na 5. Tb2:? zou liet spel met
De4: f 6. Kal Dc6: 7. Tb8f Pe8
8 Td8 Kf8 9. Te8f De8 10. Te8f Ke8
11 Kb2 Kd7 12. Ka3 Kc6 remise zijn.
Daarom is 5. Kb2: de goede zet.
A. J. A. P.
Eindstelling uit eene te New York met
noorgift van pion en zet gespeelde party,
va den 21sten zet van zwart
J. W. Baird. (Zwart.)
J. D. Tresling. (Wit.)
Er volgde:
1. e6 P e6:!
2. D e5f D f6!
3. T f5 : D es :
4. T es : P C7
5. dó!! T e5 :
6. dc7: T e8
7- P e4 T c8
8. P d6 T c7:
J- B. Wilkinson Jr. (Wit.) 9. P e8f en wint.
 09
Problemen.
(Redacteur : H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.)
130. L N. de Jong, 131. L. Vetesnik,
Leiden. Rnhpme

Mat in 3 zetten. Mat in 3 zetten

132. J. Smutny, 133. L. N. de Jong.
Boheme. Leiden.

Mat in o zetten. Mat in 3 zetten.

134. G. Valle, 135. R. L'hermet,
Snezia Maaedenburer.

Mat in 2 zetten. Mat in 2 zetten.

 100

136. L. N. de Jong, Leiden.— Wit: Kd6, Tg7, Lc3, p. e2, f3, h5 ;

Z w a r t : Kf5, p. e3, f6.— M a t i n 4 z e t t e n ,
137. A. Hermin de Vos, Dordrecht.— Wit: Kc2, Tc3, Pc4, Lc7, Lg8,
p. a5, b3, b6, d2, f3, g 5 ; Zwart: Kd4, PE5, p. d6, f4.— M a t i n 3
zetten.
138. J. Kahles, Boheme.— Wit: Kd7, Db2, Pf6, Pg5, p. g2,113 ; Zwart:
Kf4, p. e4, g7, g6, g3-— M a t i n d r i e z e t t e n .
139. Max Feigl, Weenen.— Wit: Kh2, Dc8, Pb5, Pg4, La7, p. a4, a6,
f2; Z w a r t : Kd5, Pdi, Ph7, La2, p. d2, d3, f6, g6.— M a t i n 3 z e t t e n -
140. Uit het »S£ James Budget» — tornooi.— Wit: Kc6, Df7, Td7,
Pdi, Phi, Lb7, LC 7, p. b6, C2; Zwart: Ke4, TI13, Pa3, Lgi, p. 03, e6,
g5, h2.— M a t i n 2 z e t t e n .
141. Uit het ,,Chess Monthly"— tornooi.— Wit: KI12, Da6, Te3, Pd8,
Ph3, LC 2, Le7, p. e4, f2; Zwart: Ke5, Pb7, PI15, Ld6, p. d4, d7_ —
Mat in 2 zetten.
142. J. Kesl, Praag.— Wit: Ka7, Df6, Pa5, Le3, p. e2, f3; Zwart:
KD5, TC2, Lg4, p. B7- B4, G5-— Mat IN 2 ZETTEN.
N. B. Wij zullen voortaan geen termijn meer vaststellen voor de inzen­
ding der oplossingen. Alle oplossingen, die bij ons inkomen, voordat het
nummer, dat ze bevat, verschenen is, zullen worden vermeld.

Oplossingen der Maart-problemen.

tl*. 1. Ta4, Td5: 2. Tc4:f, K.C4: 3. Pb2f enz. 1—, Pd3 : 2. Tc4:f,
K c 4: 3. Pb6f enz. In deze mooie varianten is het idee uitgedrukt; de ove­
rige meenen wij veilig te kunnen weglaten. Een paar oplossers geven 1.
Pc5 :; maar hoe kan Wit mat zetten na 1. Pc5 :, Pe2. 2. De2 : TdJ :! of 2. Ddif,
Ke5 3. De2:f, Kf5 ! ?— 113. 1. Dg6, Kc5 2, Pb5 enz. 1—, Ke5 2. Pab7
enz. 1—, Kd4 2. Df5 enz.— 11-4. 1. Tb3, Ldi ad lib. 2. Tf4 enz. 1 —,
Pd6: 2. Dc5f enz. 1—, IJ4 2. Tf4: enz. 1—, Ld2 2. Pf7f enz. 115 Td8,
Kc4 2. Dd5f enz. 1—Ka2 2. Le6f enz. 1—, anders 2. Dd5 enz.— S1G.
I. Pd6, Kd6: 2. De6:f enz. 1—, dl 2. Dgsf enz. I—, anders 2. Dd2 :f
enz.— 11S. 1. De7:, Ke4 of-e5 2. Pf4f enz. 1.—, dc5 : 2. Pc4: enz-
1—, c3 2. Pc7f enz.— 118- 1. Dhi, Kc5: 2. Le7f enz. 1—, b5 2. Lf4f
enz. Dreiging: 2. PC7: enz.— 11?>. 1. Kf6, Kc6: 2. De4f enz. 1.—
K c5 2. b4f enz. I —, Pb5 ad lib. 2. Dd4f enz. 1— Lc4 2. Dhlf enz. 1 —
anders 2. P6e7f enz.— 1'iö. 1. Pc$ enz.— 191. Onoplosbaar! 1. Le6
faalt op I—, Ld4.— 139. 1. Dhi enz.— 193- Van dit probleem houden
wij de oplossing nog een maand achter. De zwarte pion op aïbrengt een
groote verandering te weeg !
 IOI

Goede oplossingen ontvingen wij van de H.H. A. Korst (alle, behalve 121;
No. 123 telt nog niet mee!); C. C. W. Mann (alle); W. B. H. Meiners (alle);
G. J. v. d. Stouwe (alle, behalve 112 en 121); C. T. van Ham (alle, behalve
112); A. Bleykmans (alle, behalve 112 en 121); W. de Bloeme (alle, behalve
112 en 121; ook motto: ,,Klein maar rein"— 1. Lc4.); Jos. Reijalt (alle, behal­
ve 112.); Joh. N. M. v. d. Elft (alle, behalve 112, 116, II7, 118.); M.
J. de Jongh (Februari-probl.; te laat ingekomen, om nog in 't vorig nummer
te worden vermeld.); H. Mendes da Costa (alle, behalve 112 en 117)-

UIT DE («nOllLUElMVEHELn.
De driezet van L. A. Kuijers, te Amsterdam, die in den wedstrijd van
't Weekblad „De Amsterdammer" met den ien Prijs werd bekroond, schijnt
in 't buitenland zeer in den smaak te vallen. Achtereenvolgens zagen we
hem opgenomen in „British Chess Magazine", „DeutscheSchachzeitung", „Chakh-
matny-Journal", „La Stratégie," „Svetozor". en «Deutsches Wochenschach»
De heer L. N. de Jong, te Leiden stelt ons in kennis met een merkwaar­
dig staaltje van verschil van meening onder de verschillende Jutyleden van een
probleemtornooi. Het geldt een driezet van zijne hand, die mededong in den
„Pitsburg Dispatch" - wedstrijd : Wit: Kd8, Da4, Te8, Lf5, Lf2, Pb3,
Pdi, p. a7, C4, g4, g2, C2 ; Zwart: Ke5, Tal, La3, La8, Pbi, Pe7, p.
b6, c6, C5, C3, f7, 16, g5, 114. (Sleutelzet : 1. Db4). De heer De Jong
schrijft ons : „Ook mijn probleem kwam in aanmerking, althans het werd
geteld onder de goede problemen. Wat wil nu het geval? De Jury, bestaan­
de uit Loyd, Wainwright en Joseph verschilde nogal van meening: de eer­
ste plaatste het zoo ongeveer in het midden van de „candidaten", de tweede
wilde het den 2den prijs geven en de derde - vond het een uitermate slecht
probleem, dat hij alleen noemde, naar het mij voorkwam, omdat de andere
Juryleden er nog al wat mee op hadden. Het gevolg was, dat het No. 6 werd.
Hoofdkwestie was, of de vorm, dan wel de aard der matstellingen het zwaarst
moest wegen. Ik had n.1. met een menigte varianten een 8-tal verschillende
zuivere matvoeringen verkregen, waarbij echter de pionnenstelling sterk had
geleden." Ter aanvulling volgt hier een overzicht van 't resultaat van den
bedoelden wedstrijd:
Wainwright Joseph Loyd Totaal
Mackenzie . ie Pr. 86 89 100 275
Fuss . . . . 2e Pr. 81 88 85 254
Kellner . . 3e Pr. 77 86 90 253
Mackenzie . 4e Pr. 81 86 75 242
Buil . . . . No. 5 80 72 54 206
de Jong . . No. 6 85 62 58 205
 102

N i e u w u i t g e s c h r e v e n p r o b1 e e m w e d s t r i j d . — A d r e s :
Chess-editor of «Leeds Mercury Supplement," Leeds, England. Twee-
zetten en driezetten. Ieder deelnemer kan meer dan een probleem inzenden
in elke afdeeling. Motto's en verzegelde enveloppen o n n o o d i g, want de
problemen worden genummerd. Diagrammen, met volledige oplossingen be­
nevens den naam van den componist. Verscheidene belangrijke prijzen in
elke afdeeling. Jury: B.G . Laws en J. Rayner. T e r m i j n v a n i n z e n d i n g '
i Juni 1894.
De Nos. 130 en 131 in dit nummer zijn bewerkingen van het voor den
laatsten wedstrijd der „Münchener Neuesten Nachrichten" opgegeven t h e m a
[Zie Blz. 60 van den Jaargang 1893 van dit Tijdschrift.]
De probleemcomponist J. Oehquist, te Helsingfors schreef eenigen tijd ge­
leden een wedstrijd uit voor driezetten, waarvan in een oi meer varianten de
3e zet der oplossing zou moeten bestaan in het e n p a s s a n t n e m e n
van een pion.
J. Oehquist. Ter verduidelijking van zijn bedoeling gaf
hij het nevenstaande probleem.
O p l o s s i n g : 1. Le8, Kf3: 2. Dc6f, ds
3. ed6: [en passant) mat.
De prijsrechter N. Maximoff, te St. Peters­
burg maakt nu in het jongstverschenen num­
mer van het „Chakhmatny-Journal" zijn be­
slissing bekend. Hier volgen de bekroonde
problemen :
ie Prijs. Ottmar Nemo, Weenen. Wit
Kh3, Dai, Te8, La7, p. a4, c5, d2, d3, f4,
f7; Z w a r t : Kd5, Pf8, p. d7, f6, fc. M a t
in 3 zetten. (1. Td8 enz.)
2e Prijs. Konrad Erlin, Weenen. Wit: Kd8, Dei, Pf6, Ph4, Ld7, p. C5,
d5> e2, g 3 ; Z w a r t : Ke5, P b i , Ph2, Lb5, Lf8, p. e7, g5_ M a t i n 3 z e t ­
ten. (1. Db4 enz.)
Wij noodigen onze lezers met aandrang uit, deze beide problemen onder-
ling, en met het voorbeeld van Oehquist te vergelijken.
Pr. Dubbe, te Rostock heeft onlangs een eigenaardige beschouwing over
probleemcompositie gehouden. Den zakelijken inhoud daarvan willen we
hier even weergeven. De schrijver verwondert zich erover, dat er tegenwoor­
dig zooveel auteurs zijn, die zich maar in 't geheel niet storen aan de rege­
len der kunst, hoewel die zoo scherp mogelijk zijn geformuleerd. Onwillekeu­
rig komt men ertoe, de kwestie op te werpen, of die wetten dan wel recht
van bestaan hebben. En Dubbe gelooft nu, dat daaromtrent niet de minste
 io3

twijfel mogelijk is. Immers, de bedoelde regelen zijn uit de natuur van het
probleem afgeleid door meesters, die zijne ontwikkeling in alle opeenvolgen­
de perioden minutieus hebben nagegaan. Zulke wetten, „die het resultaat
zijn van den geestelijken arbeid van meer dan een geslacht, zijn geenszins
te vernietigen door de eerste de beste bewering, maar alleen door een gron­
dig bewijs van hare verkeerdheid, hare onwaarheid. Dit bewijs is tot op dit
oogenblik door niemand geleverd, en zoolang dat niet gebeurd is, moeten
de regelen der probleemaesthetica onvoorwaardelijk van kracht blijven." De
schrijver wil er ook niet van hooren, dat men bij u i t z o n d e r i n g d e
bedoelde wetten wel wat minder streng mag nemen : natuurwetten la­
ten geen exceptie toe.— Zoo dikwijls hoort men beweren, dat een bepaald
idee niet t e bewerken is, zonder t e zondigen tegen d e principes der m a t -
reinheid. Nu is het mogelijk, dat hij, die dat zegt, niet de noodige vaar­
digheid bezit of zijn pogingen te vroeg heeft gestaakt, of dat werkelijk nie­
mand in staat zou zijn, het gegeven doel te bereiken.
Alleen met het laatste geval heeft men natuurlijk rekening te houden. En,
waar Dubbe dat ter sprake brengt, wijst hij er op, dat, nu men toch de pro­
blematiek de »poëzie« van het schaakspel genoemd heeft, men die vergelij­
king ook moet doortrekken, en moet trachten, vertrouwd te raken met het
idee, dat, even goed als men wetenschappelijk letterkundig materiaal, dat
zich niet laat dwingen in het keurslijf van maat en rijm, [en waarschijnlijk
ook in versvorm een dwazen indruk zou maken] den vorm geeft van eene
verhandeling, men motieven, waarop geen probleem te bouwen is,
kan bewerken in den vorm van de wetenschappelijke verhandeling op schaak­
gebied : de s t u d i e.—- Dubbe herinnert er nu nog aan, hoeveel schoons op
dat gebied door mannen als Kling en Horwitz is geproduceerd, wijst er ver­
der op, dat ook in de laatste jaren, bv. door Berger, Tschigorine en Beh-
ting studies zijn gecomponeerd, die meerendeels klassieke waarde bezit­
ten, en besluit met den wensch uit te spreken, dat eerlang dit genre van schaak­
vraagstukken in de tornooien weer de plaats zullen innemen, die ze vroe­
ger met zooveel eere bekleedden.
Wij voor ons deelen des schrijvers meening slechts tot op zekere hoogte.
Ook wij vinden het te bejammeren, dat zoo menigmaal het spreekwoord van
het alle teugels verachtend genie misbruikt wordt door probleem-auteurs,
wier talent nog niet tot rijpheid gekomen is, maar achten het stellig onnoo-
dig, zoo ver te gaan als Dubbe wil, en den naam van probleem te ont­
houden aan elke compositie, waarin een fijn idee zoo volkomen mogelijk is
voorgesteld, al moest de maker zich dan ook bij de samenstelling een ruime
Opvatting van bepaalde wetten der probleem-aesthetica veroorloven. En dan
te zeggen, dat, daar nu toch de bedoelde regelen uit de natuur van het pro­
bleem zijn afgeleid, ze evenmin uitzonderingen toelaten als alle natuurwetten,
bv. de zwaartekracht hm, hm !
 ic>4

WEDSTRIJD te AMSTERDAM.
Tusschen het Hoofdbestuur van den Bond en het Bestuur van het Vereenigd Amster-
damsch Schaakgenootschap is een overeenkomst gesloten tot het uitschrijven, voor gemeen­
schappelijke rekening, van een wedstrijd met af- en aanspel op 9 en 10 Juni e.k. in het
Café de Roode Leeuw, Vijgendam. Gespeeld wordt in drie klassen met voorgift, tenzij de
meerderheid der deelnemers zich hiertegen verklaart.
De deelneming is open alleen voor leden van een der beide bovengenoemde vereenigingen.
De loting voor den wedstrijd grijpt plaats des Zaterd^gavond's te 8 uur precies
Het aantal prijzen (kunstvoorwerpen en boeken) is afhankelijk van het aantal deelnemers,
Leiders van den wedstrijd zijn de Secretaris van het Vereenigd Amsterdamsch Schaakge­
nootschap, E. van Dien, en de Bondssecretaris Voor het overige zijn de regeiingsbepalingen
voor dezen wedstrijd geheel gelijk aan die voor den wedstrijd te Alkmaar, neergelegd in
het tijdschrift van Maart 11. bladz. 33.
WEDSTRIJD te 'sGRAVENIIAGE.
Het Hoofdbestuur maakt bekend, dat bij voldoende deelneming op Zondag 17 Juni te
'sGravenhage in de bovenzaal van het Zuid Hollandsch koffijhuis (over de Groote Kerk) een
wedstrijd zal worden gehouden met af- en aanspel en met voorgift.
De loting zal plaats hebben Zondagmorgen 10 uur precies, tevens termijn van toetreding.
Overigens zijn de regelings-bepalingen voor dezen wedstrijd geheel gelijk aan die voor
den wedstrijd te Alkmaar, neergelegd in het tijdschrift van Maart 1.1. bladzij 33.
SCHAAKDAG te CiK«\IKftE\.
Het Hoofdbestuur maakt bekend, dat op Zondag 24 Juni des namiddags te 2 uur, te
Groningen in „het Huis de Beurs" een tombola-wedstrijd zal worden gehouden Des avonds
te 8 uur zal de Bondssecretaris een simultaan-partij spelen tegen de aanwezige liefhebbers.
De bepalingen voor den t >mbola-wedstrijd zijn als volgt:
I. De deelneming is open voor een ieder.
II. Een aantal voorwerpen zijn als prijzen genummerd Ten einde hiernaar mede te din­
gen, koopt men met een tegenstander te zamen een lot van 50 cents en speelt met hem
eene partij waarbij om de kleuren geloot wordt. De winner van de partij is eigenaar van
het lot; wordt de partij remise, dan wordt ze herhaald met andere kleurverdeeling.
III. Elk lot vertegenwoordigt een prijs.
IV. Leider van dezen wedstrijd is de Bondssecretaris.
A LiO E.TI EEX E VERGADERING te ROTTERDAM.
De jaarlijksche Algemeene Vergadering zal den eersten of tweedeu Zond#g in Augus­
tus te Botterdam worden gehouden
Den secretaris-penningr.1eesters wordt verzocht een bijeenkomst hunner resp. afdeeliugen
te beleggen tot het benoemen van afgevaardigden.
Afdeelingen of leden, die eventueel één of meer voorstellen willen doen, moeten deze
vóór 20 Juni schriftelijk bij den Bondssecretaris indienen.
1'ROBLEEMOPLOSSl^GSWEDSTRIJD.
In de opgave der wedstrijdproblemen zijn een paar drukfouten ingeslopen. H.H. deelne­
mers aan den o| lossingawedstrijd wordt verzocht, de verschillende positiën zoo te beoordee-
len, als r.c iii het tijclselirirt xijn genoteerd. (Het Reglement in 't Maart-num­
mer voorziet in alle gevallen )
HET HOOFDBESTUUR.
Laatste Reriehten.
AMSTERDAM. In de match van Foreest - van Lennep won v. L. de 4de en 5de partij.
Stand: v. L. 3; v. E. 2. In 't geheel worden 7 partijen gespeeld.
LONDEN. In Simpson's Divan is een voorgift-tornooi gehouden. Er waren elf deelne­
mers, onder welke Bird, Teichmann, Guest, Muller en andere sterke spelers. Teichmann
won den lsten prijs met 9 punten, Rolland den 2den met 7y2 de oude Bird den 3den met
7. De eerste prijswinner is een van die buitenlandsche jonge spelers, die in een schier on­
afgebroken reeks naar Engeland trekken en de gelederen der eerste-klasse-spelers vullen Waar
om niettegenstaande de groote, steeds wassende populariteit van het schaakspel, geen En-
gelsche meesters gevormd worden, is een raadsel, dat wij niet kunnen oplossen. (Dayly News)
MONTRICAL. In de Match Steinitz-Lasker werd de 12de partij remise, de 13de en de
14de won Steinitz, de 15de won Lasker. Stand: St. 4, L. 8, Rem. 3.
 2e Jaargang No 6. & 7. Juni & Juli 1894.

TIJDSCHRIFT VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND.
BESTUUR VAN DE'I N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST , Voorzitter; Dr. A. J. A. PRANGR
Onder-Voorzitter, J. P. HEEMSKERK , Penningmeester; L. H DEELMAN , Commissaris van
Materieel; N. W. VAN LESNEP . Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN L ENNEP , Kerkstraat Amsterdam; H. J. DKN
HERTOG : Dr A. J A. PRANGE.

Van dit blad, dat omstreeks den 15den van iedere maand gratis aan de Bondsleden wordt
oegezonden zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang a f 2 - eveneens
slechts voor Bondsleden. ' eveneel,s

In dit nummer vinden onze lezers onder meer het programma voor de Al-
gemeene Vergadering te Ro'tterdam, de bepalingen voor een wedstrijd met
af- en aanspel te Amsterdam en het rapport der jury over de concours-pro­
blemen en over den oplossingswedstrijd.
^ Wij meenen dit hier bizonderlijk te moeten releveeren, omdat hel der
Redactie wegens allerlei omstandigheden, ditmaal onmogelijk was de rubrie­
ken in de gewone volgorde en de berichten aaneengeschakeld te geven.

LEDENLIJST.
Amersfoort. Claimtlial (in Hessen)
Verhuisd: Nieuw Rechtslreeksch Lid:
van Utrecht naar Amersfoort, Zuid­ H. J. Buysman, Baderstrasse 27.
singel B 262, Dr. A. J. A. Prange. '«®i areland.
Amsterdam, Nieuw Rechtstrceksch Lid :
Nieuwe Afdeelingsleden : Mr. M. J. van Lennep.
A. J. Egelie, Brouwersgracht 116. 'sGravenhage.
W. van der Grinten, Hartenstraat Nieuwe Afdeelingsleden:
3- C. Bakker, Hugo de Grootstraat 23.
Mr. F. K. van Lennep, Heeren­ H. W. Borgerhoff Mulder, Riouw-
gracht 513. straat 54.
Verhuisd: E. Edersheim Bzn, N. Molstraat 19.
naar Swammerdamstraat 3, B. I. M, Herz, Kanaal 9 b.
Meyer. J. J. van der Pot, Riouwstraat 188
Arnhem. P. Uittenbogaart, Scheveningen.
Nieuwe Ajdeelingsleden : A.G. Vreede, Anna Pau!ownastraat76.
J. F. Manikus, Bakkerstraat 34. Verhuisd:
J. M. Wolff, Velperbinnensingel 5. van Amsterdam naar 'sGravenhage,
Breda.
Hofspui 75, Mr. A. Heemskerk
Nieuw Afdeelingslid : ft rollingen.
C. J. Tijken, Nieuwe Ginnekenstraat Verhuisd :
E 221.
van Amsterdam naar Groningen,
 io6

F. Dijksterhuis. Verhuisd:
Lelden. naar Schiedamsche Singel 56, H.
Nieuwe A jdeeli-ngsleden: Heijermans.
W. Keuls. naar West Nieuwland 13, J. Huinck.
E. C. H. F. deRuyter, Hoogewoerd88 » van Oldebarneveldstraat 119,
H. M. Sasse, Rapenburg 9. J. Vellenga.
It otterdam. 11r* u111
Nieuw A fdeeiingslid: Nieuw Rechtstreeksch Lid:
J. P. J. Lucardie, Schiedamsche Singel C. Nan.
Vorige opgaaf (Maart-nummer) 154 rechstreeksche ledenen 319 aideehngs-
leden.
Rechtstreeksche leden: 11 traden toe.
Afdeelingsleden: 26 » » 3 bedankten.
Totaal: 165 rechtstreeksche leden en 342 afdeelingsleden.
Van deze rechtstreeksche leden bedankten echter 3 voor 1895 (zie April
nummer.)
De bond telt thans derhalve ruim 500 leden. Wanneer men in aanmer­
king neemt, dat aan het einde van '92 dit aantal nog slechts 181 bedroeg,
bestaat er alleszins reden tot blijdschap. In de bovenstaande lijst hebben
wij den naam van den Heer W. van der Grinten, onze 500ste aanwinst, vet
doen drukken ter bizondere aanstipping van een heuglijk feit, hetwelk verre
van tot vadsige tevredenheid te v o e r e n , o n s m o g e aansporen met verdubbelden
ijver voort te werken in de ingeslagen richting.
Nog een goede tijding. Het Amsterdamsche Studenten Schaakgezelschap Philidor
(onder de" zinspreuk: Pete Hostem Insta Latronibus Inermis Deme Obtege
Reginam.) besloot in zijn jongste vergadering, gehouden 19 Mei 1.1., als bui­
tengewoon lid toe te treden tot den Bond. Dit lidmaatschap gaat in 1 Janu­
ari & I895 en zal waarschijnlijk de Amsterdamsche afdeeling een veertigtal leden
sterker doen worden!

ARNHEM. De heer J. J. Kleinhoonte schrijft mij: „De Arnhemsche

Schaakvereniging hield 28 April 1.1. haar derde jaarvergadering. Uit het
jaarverslag bleek, dat de Vereeniging zich in een gestadigen vooruitgang
mag verheugen. Haar ledental klom tot 29 en de staat der kas kan bevre­
digend worden genoemd. De bijeenkomsten werden door het meerendeel
der leden geregeld bijgewoond. Met grond kan dan ook het bestaan dei
Vereeniging als verzekerd worden beschouwd. De vrees van enkelen, dat
 io7

;iL«tr'Voorz,tter en jj

deDKrec(lLmd,r 'Z ^wT* T"T d" ZOmenMfmdM' »>

v5SS&r?7

RTL^:; RJR T - * —««• D»«

stand zou kunnen blijven. Thans echter M Verceni8ing niet in
de moeilijkheden zijn nair ik -oir f n 'tdcntal ge;tegen tot n en
stuor beslaat ui, de'hZn P ??*"*»,"**«*•*. He.be.
Penningmeester en , C. sl'cr stlZ ' °' D' *» Ed='

^•lliruT" P,aa'8 °,ken Maa"da«.— « « "«r in „de Ke|-

verwacht ik dienaangaande v^Tgoeds^van^de'^ .T^t" Amersf°°rt'

club staat onder de leiding van den heer Faure die"' ^^

den ook in den Helder een schaakver • ' L ecn tweetal jaren gele-

zeer korten tijd tot booten m °pnchte en deze "iet alleen in

jenden ijver bewerkte, dat^^J Inl^d

seert telken^are'geïtadTT^maande^AprTt

Z •SR^Z. sxzr-
van niet a, ,e ongele J^TkJpt "" **"
Ditmaal hadden achttien ieden „op de lijst geteekend."

Jreed ™ "" '"™P " * «

n™. Nn „as 7 TfIfj™T ""
match remise te verklaren V tr 30 n n e P st(-'lde voor de
<ie partij en de match. "**"* * «*"> «-'*«««•

nee" meT i n^'r cTe' i.briliancy" ten ,„„„ ee5preid ^

Pelen. Een uitzondering maate^""„0.'"

lezers reeds kennis maakten. Ook „„. 4 is „iet oni„,c«.
21' £ZITZ ""
 io8

4de Match-partij.

No. 75. Gespeeld 9 Mei 1894 in het V . A. S .

W i t : N . W . van Lennep. Z w a r t : Jhr. A . E . van Foreest

Spaansche Partij.

1. e4 e5 19. L e 3 D e7 37- h5 ^3
2. P f3 P c6 20. L e 4 P f4(i) 38. b4 Kg7
3. L b 5 P f6 21. L f 4 : ef4: 39- h6f K h8
4. d3 d6 22. T e i T e8?? 40. T d 6 : cd6:
5. 03 L ey 23. D c2 D f6 41- K h2 f4
6 . P bd2 0-0 24. L h 7 : f K h8 42. K h3 T c8
7. h3 Le6? 25. g5 D d8 43- K g 4 1 b8
8. P f i a6 26. g6 T e i :f 44- K f5 f c8
9 . L 34 P d7 ? 27. T e i : D f6 45- K e6 T b8
10. g4 P c5 28. h4 L ey 46- K ey Tb7f
11. L C2 d5 29. gf7: L d6 47- K d6: T b8
12. D e2 de4; 30. L g8 g6 48- K c7 T a8
13. de4: b5 31. T e 6 D f5 49- d6 a5
14. P e 3 P b7 32. D f5 gf5: 5°- ba5 : b4
15. o—o! L d 6 33. T g 6 ? ( 2 ) P d 8 51- ^7 ^ a7i

1 6 . P d5 P e7 34. P g5 L e7 52- K d6 T a8
17. T d i L d5: ? 35. P e 6 P e6: 53- K e7 opgegeven.

18. ed5: P g6 36. T e 6 : L d6

(1) O p Pc5 ware 21 Lc5 : e n 22 d 6 gevolgd.

(2) P d 4 besliste hier onmiddellijk.

D e uitslag d e r overige matches was als volgt:

ten Tusschedé — v. d. Meulen 1 . 6 — M. O remis 1.
Ier Hasselt Puikers — Ficke P. 3 — F- 4 8 °-
II. D. B. Meijer — A. Bleijkmans M. 3 — B' 2 » 2.
Mendes da Costa — v. Gelder M. O — G. 4 » O.
C. Tinholt — Abas T . o — A. 4 * °-
Grave —- Heynert G. 3 — H . 2 » 2
Pilger — Kothe P- 4 — K. 1 » 1•
Sohlberg — M. S . V e t S. 3 — V. o » 2.
Winners zijn de heeren: ten Tuschedé Ficke, Meijer, v. Gelder, Abas,

Grave, Pilger e n Sohlberg.

( P e r i o d i e k e M e d e d e e l i n g e n )
Intusschen werd in d e Amsterdamsche Schaakclub (café d e Kaïsenboom,
Kalverstraat) de match den Hertog-Meiners voortgezet. De beide laatste
partijen won den Hertog. S t a n d : d . H. 7, M. 2, Rem. 2.
 109

l i d e Match-partij.

No. 76. Gespeeld 28 Mei 1894 in d e A. S .

W i t : W . B. H. Meiners. Z w a r t : H. J. den Hertog.

Fransche Partij.

'• e4 e6 24. K h i Ld6 47, T g 7 T b2 :f

2- d4 ds 25. T c 6 : D c6: 48. K e 3 T h2 :
3- P C3 de4: 26. D c 6 : bcó: 49. T f7 K b3
4- P 04: P d7 27. T d i K c7 50. T f 6 : K 03 :
5. L d 3 P gf6 28. K g i es 51. T a 6 K b4
6. P f 3 P e 4 : 29. f 3 Tb8 52. K d 4 T d2
7. Le4: L ey 30. T d 2 K c6 53. K e 3 T d7
8. 0-0 P f6 31. K f i Tb6 54. T b 6 K c$
9- L d 3 Ld7 32, T e 2 c 4 55. T a 6 K b5
IO- P e5 c5 33- K e i T a6 56. T a 8 T d6
11. dc5 : L c5 : 3 4 . K d2 T a4: 57. gj
12. D f 3 D C7 35. T e 4 K b5 58. T b8 T b6
13. P d7: P d7 : 36. f4 e{4 59. T c 8 T c6
I 4 ' L f 4 °S 37- F f4: Lf .- 60. T b 8 K C4
4

15. Taei 0-0-0 38. T f 4 : T a6 61. T b7 T C5

l6- Lg3 f6 39. T e4 Td6f 62. T I 1 7 T g$ :
17. T e 4 P b6 40. K e3 T d7 63. T 37 K b3
l 8 ' 3 4 P d 5 4i- g4 as 64. T b 7 K c2
19- c3 Td6 42. T e 8 T b7 65. T ay K ci
20. T C4 P e3 ! 4 3 . Kd2 T d7f 66. K d 3 c2

21. L f 5 7 P f5; K e2 T d5 67. K C3 T g3f

22. D f S :f K b8 45. T b8 K a4 68. K c 4 K bi
23' ^ P c6 46. I b7 I b5 Opgegeven.

R O T 1ERDAM. D e heer J. F . Malta is zoo vriendelijk geweest n r j t e r kennis­

making een nummer t e zenden van,, d e Wereldkroniek" een nieuw weekblad, even
lijk van illustratiën als van inhoud, in allen deele gevende, wat zijn titel belooft.
H e t ligt wel is waar niet o p den weg van o n s tijdschrift „reclame" t e maken voor
dergelijke uitgaven; met overtuiging durf ik echter verzekeren, d a t d e schakers on­
der d e abonnés van genoemde courant steeds met genoegen d e probleemrubriek e r
in zullen lezen, die met veel zorg door den heer Malta wordt geredigeerd.

UTRECHT. Het onderling concours in d e Schaakvereeniging alhier heeft

thans den volgenden stand bereikt. Door vergelijking met het eerste num­
mer (hetwelk men eveneens raadplege ten opzichte d e r klassen en d e r voor­
gift) zullen onze lezers bemerken, d a t enkele deelnemers zich hebben terug-
 I IO

getrokken, Een volledig schema zal na afloop van den wedstrijd wordeu
gepubliceerd.
A. G. Olland 6Vs, Mr. P. H. R. van Rossem 4, G. If. B. Hogewind 5^-t
E. L. Olland 6V5, D. W. van Rennes 6V2, L. Cramer 6V2, J. Wiedeman 8Vi'
J. J. R. Moquette 5V2, F. J E. de Veije 4V2. A. C. J. van Eelde 2, W. L-
F. P. de Koek 6, H. J. Daniels 3, en A. G. Vreeswijk 3.
WORMERVEER. Van 23 September '93 tot 15 Maart '94 werd tusschen
onzen Voorzitter, D. van Foreest, en de afdeeüng Wormerveer een corres-
pondentie-partij gespeeld, die hier een plaats moge vinden.
No. 77. Wit: Jhr. D. van Foreest. • Zwart: Wormerveer.
Tweepaardspel in de nahand.
1- e4 e5 11. d4 D c7 21. P c4 P a5
2. P (3 P c6 12. L d2 o—o 22. D d3 P C4 :
3. L C4 P f6 13. 0-0 Pb; 23. D C4: P e3
4- P g5 d5 14. f4 ef3:e.p. 24. L e3: L e3: f
5- ed5: Pa5 15. P f3 P e4 25. K hl T e4
0. L b5f c6 16. L d3 L f5 26. Tael T ae8
7. dc6: bc6: 17. L e3 T fe8 27. b4 g5
8. L e2 h6 18. P bd2 P g3 28. I) d3 D d6
9- P ^3 e4 '9- F f5 : P f5: 29. P e5 opgegeven.
10. P e5 L d6 20. L f2 L f4
l»9t tCTIM II
Jlntch §trini(x-La»iker.
9de Match-partij.
No. 78 Gespeeld te Philadelphia 14 April 1894.
W i t : E. Lasker Z w a r t : W . Steinitz.
Spaansche partij.
1. e2 — e4 e7 — es 8. P f3 X d4 P c6 • d4
2- P gi — f3 P b8 — c6 9. D dl X d4 P g8 — e7
3. F f i — bs d7 — d6 Beter dan Pf6 10. LgS Le7 11.
4 . P bi - c 3 a7 — a 6 0 — 0 o - O — O 1 2 . Dc 4 Dc8 (Dd 7
, , . . . 1 3 . e S ) 1 3 . e S d e55 : ( d 53 ? 1 4 . D I 1 4 )
In de vroegefe partijen van de ^ ^ ^ T d e I e nz
match speelde Lasker 4.d4 en 1Q l CI g5 P ey c6!
Steinitz 4 Fd7 11 L gs x d8 P c6 X d4
5. L b5 C4 L c8 e6 ! 2 , o— 0-0 P d4 — b5
6. F C4 X e6 c<
f7 X 5 Tad8: was de eenvoudigste en
7. d2 — d4 e5 X d4 daarom de beste voorzetting. Het
 111

voordeel van de open torenlijn

is minder groot dan het schijnt. ,,,, , , „ g ~ g5
n P c , y b fi " Wanhoop! Zwart staat geheel
ia 1 A l T « ï r e r , ° 0 S t e S e n o v e r de dreigingen
14. L d8 X c 7 T a8 X a2 der tegenpartij.
15. Lc7 — bó 27. T d3 — d5 Ta6 — b6
Gedwongen daar anders door 28. K b3 — b4 gr .
Fa6 den looper de terug- 2 o Kbi - k T k*
tocht wordt afgesneden. Op K J ,5 . b6 a6

15. Ld6: wint Zwart natuurlijk ^ t ''5

door Taif een stuk. 3'- f d2 — dl Tai X dl
L f8 — e y 32. T d S X di g 4 X f3
16. c2 — C3 K e8 — f7 33- g2 X f3 T a6 — a 8
17. K ci — c2 Th8— a 8 34- K bs — b6 T a8 — g8
18. K c2 — b3 T 32 — 34 35- K b6 — b7 T g8 — g 2
19 f2 — f 3 T a8 — a6 36. h2 — h 4 T g 2 — h2
20. L b6 — d4 g7 — g6 37- K b7 — c6 L e y — I14
Wij zouden Lf6 prefereeren; Het is tamelijk onverschillig
21 e5 des: 22. Les Ke8 is niet h o e Zwart speelt; de partij is
gevaarlijk voor Zwart. ' n i e c l e i ' geval verloren.
21. T di - d3 Kf7 — e8 38. T di X dóf K e6 — f7
22. T hl — di e 6 — es 39- K e6 — ds L h4 — f6
Deze zet die den witten toren 4°- i d6 d7f K f7 — g6
het veld dS opent voor een aanval 4 1 - K d5 — e6 hs I14
op het Zwakke punt b5, was niet 42. T d7 — dl hj. — hn
noodzakelijk. Kd7 kon zeer wel A, tHi m t1
gespeeld worden. g §2
,3- L d 4 - e 3 K e8 _ d7 hg °' ^ 45. Tg;:

25! T dl — d2 IZ-'Js 44- T gl X g2 h3Xg,

2 6 . L c5 - a3 4 =' L a 3 - C S L 16 ~ d8
k

Het eindspel wordt voortreffe- K e6 — 17 r' «

lijk door wit gevoerd. Nadat een l'
, 7 L d8 — f6
der torens geheel buiten spel is 4 °4 ~ b5 K g5 — f4

gesloten, kan de koning in eigen 49- bj — b6 Opgegeven,

persoon zonder gevaar op roof
uitgaan.

iode Match-partij.
No. 79 Gespeeld te Philadelphia 19 April 1894.
Wit: W. Steinitz. Zwart: E. Lasker.
Geweigerd damegambiet.
1. d2 — d4 d7 — d5 3. P bi — C3 P g8 — f6
2. C2 — CC4A e; e6
1
4- f2 — f3
 I 12

Een nieuwe voortzetting— uit de overgeeft.

vorige eeuw door Ponziani gevon- 12. P f4 — d3 L 05 — d6
den. De zet is slecht, hij verzwakt ^
13. fj
f3 — f4
f4
het punt es en ontneemt aan het , . . ,
, Dit verzwakt den e-pion beter
koningspaard zijn meest natuurlijk .
Le3.
ej'
en gunstig veld f3 zoodat het over
h3 naar f2 of f4 ontwikkeld moet '37
worden waar het echter lang niet 14. P e3 — f2 L d6 — C5
dezelfde pressie uitoefent op het 15. L fi — e2 L c 8 — ^7
centrum als op f3. Bovendien wordt 16 P f2 d3 L c5 f8
het doel, dat aan den zet ten
grondslag ligt om n.1. door e4 4 , ^ , , .. . ,
T
het centurn te bezetten, gemak- Vervolg van het bij den I3den
kelijk door een tegenaanval op zet geleide plan, pion e4 te
d 4 verijdeld. verzwakken!
C7 — c5 e5

5. d4 X c5 L f8 X es 18. L ci — g5 f7 — f6
d4 is sterker bijv. 6. Pa4 Lc5 ; ! 9- L g5 e3 T aS -
7. Pc5: Da5f 8 Ld2 Dc5: en 20. o—0—0 K c7 — b8
Zwart beheerscht het zwakke punt 21. P h3 — f2
e 3 volkomen. j e t s b e ter ware nog 21 Kb2,
6. 04 X ^5 P f6 X d5 waarop kon volgen Pa5 22 Pf3
beter ware ed5: Op 7. Lg5 kon Tdl : 23 Idi: La3f 24. Ka3:
dan volgen d4 8. Pe4Pe4:9Ldg: Tc3 :f 25 Kb2 Te3: 26 Ld3 h5
Lb4f enz.
7. e2 — e4 Pc6 — d4
Na 7. Pd5 : ed5 : e3 is de witte 2 2 . L e3 X d4 es X d4
koningspion zwakker dan de zwarte N u i s p i o n c 3 o p e e n s tweemaal
damepion. Verder dreigde Zwart aangevallen en verloren, en daar­ daar-
Lgi : en Dh 4 f. mee ook de partij. De volgende
P d5 X c 3 zetten werden nog gespeeld: 23.
8 . D d i X d8f Ke8 X d8 Ld3 dc3: 24. g4 La3f 25 Kc2
9. b2 X c 3 P b8 — c6 Lc6
I- c 6 26. Kb3 Les LcS 27. 1113Ph3 Le3
9-
D v ,s 28 L Lc2 C 2 Ld2 29. y Pf2 Td4Td4 30. Ka3
Ka3
10. P g i - h 3 Kd8 - c7 Le8 3i pd3 Te4; 32 pb4 Td4
Le8 31. Pd3 Te4: 32. Pb4 Td4
11. P h3 — f4 T h8 dB ^
33. Lb3 a5 ^4. 34. Pc2 b5- Steinitz
Z w art ontwikkelt eenvoudig al g a f de partij op; hij heeft het
gaf
zijn figuren en grijpt dan pion C3 derde gedeelte der zetten met het
aan, dien Wit hem zonder strijd koningspaard gedaan!
11 de Match-partij
No. Gespeeld te Philadelphia 21 April 1894,
W i t : E . Lasker Z w a r t : W . Steinitz.
Geweigerd damegambiet.
1. d2 — d4 d7 — d5 2. C2 — C4 e.7 — e6
 H3

3- P bi — 03 P g8 — f6 gen het paard afruilde, daar dan

4. P gi — f3 L f8 — e7 loopers overbleven van ongelijke
5. e2 — e3 o o kleur; maar Wit vermijdt met recht
6. L fi - d 3 c7 - c5 deze sPeelwiJze-

7. d4 X c5 d5 X C4 23" 03 ~ e4 f6 X e5

8 Ld* V ca DHS Y H i ! N o g d e m i n s t s l e c h t e z e t - Op
o K 3 v nt p bh« Pe7 vo,gt 24' Lc? Ta8 2 5 Thdl
9- K ei X di P 8 — c*
6 L c 8 z 6 j d 6 Teg 2 / L e ? T .
10. a2 a3 L e 7 X cS 28. T d8f
11. b2 — b4 L 05 — b6 24. e4 X d ; K g8 — f7
Wij zouden de voorkeur geven 25. T h i — dl K f7 — e7
aan Ld6 om den damelooper, die 26 d5 d6f!
in deze partij zulk een ongeluk- v <. j • j >
kige rol speelt, naar b 7 te ont- Zwart dre,gde ed$ :

wikkelen. K ey — f6
12. K d i — e2 L c8 — d7 27' K e2 e3 f c8 X ci
13. L c 4 — b 3 Ta8 — c8 2 8 ' T d ' X C I T f 8 — c 8

14. L c i - b 2 a7-as 29. T ci X c8 K d 7 X c8

p , Tf,0 30. L b 3 — 02 K f6 — f 7
Beter ware Tfd8, om na Thdl n 1 v ^ j „
met Le8 te vervolgen. . D e k ' Z w ^ 1 d e " afgevallen
ö pion door h6 of g6, dan speelt
'5- b4 b5 P c 6 — ey Wit zijn looper naar e4 en zijn
16. P f3 — e5 L d7 — e8 koning naar b6 — hetgeen niet
17. a3 — a4 L b6 cy te verhinderen is, daar b6 onmid-
18. P e 5 — c 4 L e 8 — d7 d e l l !:- i k
Lc6 en 07 ten gevolëe
, heeft — en wint gemakkelijk.
I 9 T a I ~ C I
- p e 7 — d S 3, L c 2 X h 7 b 7 — b6
Deze zet is niet al te sterk, Zwart kan door g6 den looper
maar Zwart heeft mets beters. S
winnen; het gevo]g zou even^d

20. P 03 X d5 P f6 X d5 zijn 32. Ke4 Kg7 33. Ke5; KI17

21. P 04 — es L 07 X eS : 34- Ke5-f6-e7-d8 enz.
Gedwongen. Op Tfd8 volgt 22. ^ 2 - K e3 — e4 K f7 — f6
Pd7, 23. Lds : en 24. b6 en op 33- g2 — g4 g7 — gS
Le8 gaat door 22. La3 de kwa- 34. K e4 — f3 K f6 — f7
Htdt Verloren' 35- L h 7 - e 4 K f 7 - e8
22. L b 2 X e ; f y — f6 36. I12 — h4 K e8 — d7
Het ware in Zwart's voordeel 37- M — I15 K d7 — e8
indien Wit den koningslooper te- 38. K f3 - e3 Opgegeven.

12de Match-partij.
No. 8 r Gespeeld te Montreal 3 Mei 1894.
W i t : W . Steinitz Z w a r t : 5 . Lasker.
Geweigerd Damegambiet.
1. d2 d4 d7 — ds 2. C2 *— C4 e y — e6
 114

3. P bi — c3 P g8 — f6 De gekozen zet verzwakt den

4 L c i ^ fg e y aanval van Wit en is tegelijker-

' p ^ o _Q tijd meer agressief dan 34.

6. e2 — e3 P b8 — d7 18. a2 X b3 T a8 — b8

7. C4 — 05 19. D d4 — C3

Dit voortrukken is in den regel Op g5 kon volgen Tb3 : 20.

gunstig, wanneer Zwart de witte ghö: 21. Tb4 enz.

pionnenstelling niet door e5 kan

opbreken, of wanneer, gelijk hier c ' ' S4

het geval is, c5 onmiddellijk door 20. P f3 — d4 D d8 — b6

b4 kan worden gevolgd. 21 f2 f3 L g4 — d7

c 7 — c 6 22. P e2 — f4 D b6 — b4

8. L fi — d3 23- T di — gi D b4 X C3

Wit zet echter het spel niet voort 2 4' b2 - 03 T f<S c8

op de in de vorige aanteeke- 25. P f4 — h5 g7 — g6

ning aangeduide wijze, maar on- P h' f4

derneemt een aanval op Zwart's
koningsvleugel. Dit is beslist zwakker dan Pg3.

h7 — h6 L ey — f8

27. P f4 — e2 L f8 — g7

9- ^ 28. h4 — h5 g6 — g5

Lf6: of Lf4 ware te verkiezen. 29- ^3 f4 P 05 e4

e 6 - e ! 3 ° I 5 ' ~ f ° 6 ~ ° 5
5

31. P d4 — f3 05 — C4

Deze goed berekende zet be- 32. b3 X <=4 T c8 X C4

vrijdt het zwarte spel. 33. P f3 — d2 P e4 X d2

10. d4 X e 5 P f6 — e4 . Kei X d2 f7 — f6
34

11. Ld3 X e4 L ey X h4 35. e5 X f6 Lg7 X f6

'2. L e4 — c2 P d7 X c5 36. f4 X g5 L f6 X gS

13. D di — d4 L h4 — e7 37 . T hi — bi T b8 X bi

4. 0—0 0 37 — 35 38. Lc2 X bi Kg8 — f8

15. h2 — h4 b7 — b5 39 . p e 2 — d4 K f8 — ey
16. P 03 — e2 ^ L bi — a2 T 04 — 05

Beter terstond g4, teneinde b4 41- K d2 — d3 K ey — d6

met Pa4 te kunnen beantwoor- 42. T g2 — b2 L d7 — g4

d^n. 43 T b2 — b6 K d6 — cy
bs b4 44• T b6 — a6 K 07 — b7

17. g2 — g4 b4 — b3 45- T a6 — d6 Kb y — cy
Eveneens lag het voor de hand, ^ a<^ K 07 b7

den aanval met a4 voort te zetten. Remise.

 H5

X 13de Match-partij.
No. 82. Gespeeld te Montreal. 5 Mei 1894.
Wi t. E. Lasker Zwart! W. Steinitz.
Spaansche Partij.

1. e2 e4 e7 e5 beter, teneinde Zwart het onge-

2. P gi — f 3 P b8 — c6 stoord bezit der open d-lijn te
3. L fi — b5 37 — a6 betwisten.
Eindelijk een afwijking van de P f6 — d7
zwakke speelwijze d6! 15. P C3 — dl
4. L b5 X c6? d7 X c6 Steinitz wil het paard over b6
5. d2 — d4 e5 X d4 naar c4 spelen, zoo den zet b3

6. Ddi X d4 Dd8 X d4 uitlokken en aldus de gelegenheid

, p f, Y j, (• bekomen door C4 zijn verdubbel-
7- 3Xd4 5 den pion af te ruilen. Daar bo-
8. r d4 e2 vendien Lf6 dreigde en 15. Pd5
In deze stelling staat het spel ongunstig ware geweest wegens
niet gelijk; Zwart is in het bezit Ld5 : Lf6 en Pb6, was Lasker
der beide loopers en dit voordeel zoo goed als gedwongen het
doet zich gaandeweg steeds krach- paard naar dl terug te trekken
^g01" gelden. De door Lasker ge- P d7 b6
liefde afruil bij den 4den zet is j 6. p <,3 _ ft T d8 _ .
voor Zwart gunstig. De variant 17 T f < t
is dikwijls en wel is waar met 7- j 4 03 I h.S dS
succes door Schallopp in praktijk l8' ^2 — b3
gebracht, in den laatsten tijd is Teneinde C4, Pc3 en Pd5 te
deze meester echter daarvan te- laten volgen, welk plan Steinitz
ruggekomen, want hij heeft inge- °P meesterlijke wijze verijdelt.
zien, dat de koningslooper een te c, j j
krachtige aanvallende officier is, 10 T e? V hfi \/ . £
dan dat menhem terstond inde eer- 9' * 56 X b6

ste zetten zonder bepaald voordeel 2°' ^ ^ ^

zou mogen afruilen, en dat nog 21 • 02 ~ c3 L b4 — c5f
wel tegen een paard, dat in 't 22. Kgi — hl T d7 — d3
algemeen minder sterk is dan een 3 3 . Tal ci a6 a§
l0°PLr' ^ Een onbegrijpelijke zet. Ter-
L c8 d7 stond f5 moest geschieden.
9' P bi — C3 o—o—o 24. P di — e3 f7 f5
10. L ci — f4 L d7 — c6 25. e4 X f5
u' 0—0 P g8 — f6 Hier had Wit door Pd5 zijn
I2- f2 — f3 L f8 — e7 stelling aanmerkelijk kunnen ver-
13. P e2 — g3 g7 g6 beteren.
14. r fi — ei g6 x f5
De beslissende fout; Tadi ware 26- h2 — h3
 116

PfS: dan Tf3: 27. Pe7f Le; : 34. 03 — 04 L 05 — b4

38. gf3: Lf3'.f 29-Kgi Lcsf 30. 35. K h2 — h3 T e8 — ei
Pe3 T d 2 en het witte spel is ge­ 36. Tdi X e I L b4 X e I
heel verlamd. Na dezen afruil heeft Zwart
T d8 — g8 gewonnen spel, zelfs wanneer Wit
27. P e3 — d5 L c6 X d5 bij den 39sten zet den h-pion
28. C4 X d5 T d3 X ds niet opgeeft, daar a4 en 04 spoe­
dig verloren gaan en de zwarte
29. T ci — di T d5 X di
vrijpionnen niet zoo gemakkelijk
30. T ei X dl f5 — f4 door het paard kunnen worden
Wit's positie is er inmiddels niet tegengehouden als de witte door
beter op geworden. Het paard den looper. Er volgde nog: 37.
kan n. 1 niet worden ontwikkeld. Kg4 K c 5 38. Kf4: K .C4: 39 Ke4.
Op Pd2 volgt Td8 en Le3; op Lh4'. 4 0 g3 Ld8, 41. Pe3f Kb4
Ph2 volgt I15; op Tei volgt 42. Kd3 Ka4: 42. Kc2 Kb5 44 f4
Td8 en verlaat dan de witte toren K c 5 45. f5 Kd6 46. g4 b5 47. Pdi
d e eerste rij, zoo beslist I d i . Ke5 48. Pc3 b4 49. Pa4 Kd4 50.
31. Khi — h2 T g8 — e8 Pb2 bs 51. Kb3 Le7 52. g5 a4f
32. a2 — 34 K c8 — 07 53. Pa4: ba4:f 54, Ka4'. Ke$ 55.
Kb3 Kf5 : en Wit gaf de partij op.
33. h3 — h 4 K c7 — c6

14de Match-partij.
No. 83. Gespeeld te Montreal 8 Mei 1894.
Wit: W. Steinitz. Zwart: E. Lasker.
Geweigerd Damegambiet.

9. P c3 X e4 P f6 X e4
1. d2 — d4 d7 — d5
10. L d3 X e4 h7 —
2. c2 — C4 e6 — e6
3. P bi — C3 c7 — c6 Beter: e5 of f 5 .
Deze voortzetting belemmert 11. L e4 — c2 f7 — f5
gedurende langen tijd den dame- 12. T fi — ei P d7 — f6
looper in zijn ontwikkeling. Wan­ 13. I. ci — d2 L c8 — d7
neer men door c6 ervan afstand
14. L d2 — c3 D d8 — c7
wil doen, om den looper op b7
te plaatsen, dan pleegt men, voor­ 15. P f3 — e5 L d7 — e8
dat men den e-pion verzet, den 16. D di — d3 g7 — g5
looper naar f5 te ontwikkelen en 1 7 . D d3 — h3
het opspelen van den koningspion Nog sterker ware hier c5 ge­
voor te bereiden. weest, hetgeen den aanval van
4. e2 — e3 P g8 — f6 Zwart terstond had gebroken.
5. P gi — 1'3 L f8 — d6 Op Les : volgt 18. Te; : en op
6. L fi — d3 P b8 — d7 Le7 18. g4 met voordeel voor
Wit.
7. o —o o—o
D e7 — g7
8. e3 — e4 d5 X e4
 1 '7

di g5 — g4 de verloren kwaliteit op.

19. D h3 — e3 L e8 — h5 De partij verliep als volgt: Pe4
Lasker was van plan hier Dg5 26- Tc6^ pc3 : 27. bc3 : Kg7 28.

te spelen; hij zag echter bijtijds ^aó Tf7 29. 05 Td8 30. Kgi
in, dat 20. Pg4: dan volgen kon. ^e7 31. Kf2 Tb8 32. Lb3 Te8
20. P e5 X c6 L dó X h2f 33' W Tb8 34. Ld3 h5 35. Kf3
21. K P I X h2 PA ^ Tf7 37. Ke4 T e 2 f
„ g ^31 3 8 , Kd3 Tg2: 3 9 . Tyóf K f 8 40'
22. D e3 X g3 Dg7 X g3f Le4 Tgi 4 , . Td5 g7 4 2 Tg7:
23- f2 X g3 Lh5 X di Kg7 : 4 3 . c6 Kf6 4 4 . c7 Tg3 :f
24. Lc2 X di b7 X c6 45- Kd4 Tg8 46. dó en Zwart
25. Tei X eó abandonneerde.
Wit heeft nu een dood-gewon- deZG ZGS

nen partij; het overwicl/in pi- &ehet grootste £e"

onnen weegt ruimschoots tegen arrasch.

Drie partijen van den Bondswedstrijd te ALKMAAR.

No. 84. Gespeeld 14 Maart '94.
Wit: K. de Heer. Zwart: J. Vijzelaar.
Giuoco Piano.
1 e2 — e4 e7 — es Een gevolg van Wits 8en zet
z- 1 g1 — '3 i b8 — có De raadsheer staat hier slecht en
3- L fi C4 T f8 — c5 Zwart krijgt nu gelegenheid, een
4. c2 — C3 P g8 — f6 aanval op den witten Koningsvleu-
5- d2 — d3 d7 — dó gel te beg'nnen-

ó- o—o T c8 — &PA at • P 67 g6
r, , T Met uitstekende stelling
De voorkeur geven wijJ aan Leó IT -r
, , „ 11. 1 ai — ei
7- b2 — b4 T c5 — bó n ,
8. P bi — d2 . Um d4 mogelijk te maken. Wit
Is evenwel nu al in verlegenheid

Deze zet is zwak, voor de r'aads- door de slechte stelling van zijn
,°,P 63 ,1S §esPeeld' z°°als raadsheer op b2. Het beste ware
duidelijk uit het vervolg blijkt; hij hier misschien nog 11 hl (I f»
leidt ten slotte tot verlies der 12. Pf3: eventueel gevolgd door
witte partij De gewone voortzet- Lei)
ting zou hier zijn: 8. 34 aó 9. ' ,, Hs
Le3 La7 (misschien is Pe7 nog N- f • .. „ . "" C/
beter) io.Pd2 o—o 11. Db^ en/ 1^ , e ster ker ware
p c6 . ' "• Dd7 gevolgd door Pf4, waarop
o q u, ^3 verijdeld wordt en wit redde-
loos staat.
M. ,• „ Bijv. 11. Dd7 12. d4
Misschien zou hier Tei gevolgd Pf4 13. Le2 Lh3 enz
door Pfi nog gaan. ^ I2 ^ ^ T a8 — e8

t ° 13-32 a3 37 — aó
CI b2 14- d4 X e5
 118

Deze grove miszet, die den zoo 17. h2 — h3

pas afgesloten raadsheer b6 weer
in het spel brengt, kost de partij.
Dit had Zwart toch niet durven
verwachten, toen hij zijn dame
op e7 speelde. Wij meenen, dat
Wit hier door h3 de partij had
kunnen houden. 14 h3 Lf3 : 15
Pf3 : nu k o n op ed4: 16 cd4:
Pe4: wegens 17. Ld5 niet vol­
gen.— Speelt zwart na 14 I13
Lh5, dan 15 g3, gevolgd door Kg2
enz.
P g6 X e5 !
15. P 13 X es
Beter nog 15. Le2.
D e7
16. K gi — hi
Ook 16 Le2 helpt niet meer,
daar wit dan door Pe4; een pion
verliest. O p 16. h3 volgt L h 3 :
17. gh3 : Dg3f 18. Khi Dh3 :f
gevolgd door 19. Te5 en wint.
Met den tekstzet dreigt wit f4.
P f6 — h5 !
Wit kan ook door andere zet­
ten de partij niet meer redden.
Op 17- g3 zou Lh3 gewonnen
hebben (18. f4 Pg3 :f 19. hg3:
Dh5 !) Op 17. Le2 volgt Le2:
18. Te2: Pf4 19. Tei (Pf3 Dh5)
Pg2: enz.
D e$ — f4
De beslissende zet.
18. h3 X g4
Dit verliest dadelijk. Maar ook
andere zetten helpen niet meer.
Op 18. g3 wint P g 3 O p i 8 L e 2
volgt Lf2: Op 18 Te3 Le3:ig,
X e5 fe3: Pg3f 20. Kgi De3 :f 21. Tf2
Phi en wint.
P h5 — g3t
19. K hi — gi D f4 — h6
Opgegeven.
Want het mat is niet meer te
verijdelen. Zwart heeft de partij
uitstekend gespeeld.
Aanteekeningen van D. v. Foreest.

No. 85. Gespeeld 18 Maart 1894.

W i t : A. Bleykmans. Z w a r t : J. Beets.

Engelsche Partij.

1. e2 — e4 07 — e5 9.— Ld7 is beter: Wit kan

2. P gi — f3 P b8 — c6 Zwart nu een dubbelpion op de
3 c2 — C3 P «8 f6 c—lijn bezorgen, wat in verband
. , , . . , met de open c—lijn, voor zwart
4. - 4 e5 X d p J
4 nadeeIjg js

4-- Pe4- is beter Op 5- IO, 0„.0 L c8 — g 4

de5 : volgt dan 5.— Lc5 ! en op .
5. d5 kan Zwart 5.— Pb8 spelen Nog is 10— Ld7 te verkiezen,
of met 5.— Lc5 ; 6. dc6 : Lf2f:, I I . D d l — a4.
voortgaan. 11. L c 6 : is beter.
5.
5- e4 — e5 P f6 — e4 L b 4 X d2
6.
6. C3 X d
d44 L f8 — b4f 12. P f3 X d2 D d8 — g5
77.- L ei — d2 P e4 X d2 Natuurlijk verkeerd. Hier moet
8. P bi X d2 d7 — d5 12.— Pe7 geschieden.
9.
9- L fi — b5 0—0 13. f2 — f4 D g5 — h6
 U9

14- L b5 X c6 Dh6 X c6 f7 X e6
15. Da4 X c6 b7 X c6 33. f5 X e6 j 4 ... d 3 p
^ ^ ^^ e2 Zwart laat hier de gelegenheid
'7- T fi —- t4 1 a8 --- b(S voorbijgaan, om zijn spel te ver-
18. Kgi — f2 L e2 — a6 beteren. Hier komt de Volgende
19. b2 — b3 T f8 — e8 voortzetting in aanmerking. 33.—
20 02 — 04 Tb6; 34- Pb5: f't beste), Tf8f
20. T G, is beter; nu heeft | 5 - Kg3, ab 5 36. Ta 7 . Td6 en
7 . , Zwart staat minstens geluk. Of 3 4
Zwart gelegenheid, zijn dubbelpi- p TfiJ+ - t
on kwijt te raken en het centrum Zwart staat beter
van wit te verzwakken. „
, Gaat het paard naar f5, dan
c volgt. Tf8 en op 34. Pf7 speelt
21. P dl f3 c5
X d4 zwart 34—, Te8. Op 34. e 7
22. T f4 X d4 L a6 — b7 volgt 34.— Td6:; 35. Tb5 :, ab5:
23. T ai — ci C7 — c6 36- e8Df, Te8: 37- Te2f:, Kf/
24. h2 — h 4 . T b8 — c8 cn Zwart staat beter'

2 5- g4 g5 c6 — C5 34- e6 — e7 L b5 — e8
26. T d4 — a4 d5 — d4 Nu helpt 34.—Tb6 natuurlijk niet
27. T cl — ei a7 — a6 meer; er zou dan afruil op b5 volgen,
De afruil van het paard is waarna Z w a r t e e n t o r e n verliest.

noodzakelijk. 35. T a5 X cj T a8 --- a7

-] ^ ^ !^'3 ' > Zwart dreigt nu tevergeefs 36—
heelt Zwart nog
& remisekansen. . „„ .
d2. 35.— Ib4- helpt evenmin;
28. P f3 —
d2! f c8 a8 Wit antwoordt dan met 36. Tc4,
29. P d2 —
C4 L b7 — c6 waarop geen afruil mag volgen,
30. T a4 —
a5 L c6 — b5 daar Wit, door met den pion terugte-
31. P C4 —
d6 T e8 — b8 nemen, dezen pion tot dame op-
, spelen
F
kan.
32. e5 — e6
Niet goed. Wit overschat de ^6- T C5 — d5 F a7 — d7
kracht van zijn pionnen. 32. Tel Zwart kan hier wel opgeven;
moet geschieden; op 32.—d3, volgt 37. X d5 X d3 T b8 — b6 ?
dan 33. Ke3. De pion c5 gaat 38. p dó X e8 T d7 X d3
dan steeds verloren, waarna de D
d-pion ook niet me W te houden 3 9 ' P e 8 " < 6 t opgegeten
is, en Wit met twee pionnen meer, Aanteekeningen van W. B. H.
moet winnen. Meiners'
No 86. Gespeeld 18 Maart 1894.
Wit: D. Reijne. Zwart: J. L . Vijzelaar.
zonder pion f7.
1. e2 — e4 g7 — g6 3. f2 — f4
2. d2 — d4 P g8 — hó Deze zet geeft gewoonlijk wei-
 120

nig baat aan Wit, maar is niette­ van h3 en g2 afweren en ook

min een der sterkste aanvalszetten. looper g7 voorloopig werkeloos
Daar echter meestal de middelen blijft, kan Wit gerust de pionnen
om er later goede partij van te voor den koning voorwaarts spelen,
trekken nog al wat arbeid en ta­ en is deze zet dus een goede
lent om door te rekenen verei- aanvalszet. ,Om Le3 voor te be­
schen, slagen slechts zelden de reiden is hij onnut, tenzij ook g4
voorgiftkrijgenden er in den wer­ daaraan voorafga.
kelijk lang vol te houden aanval
L c8 — b7
tot een goed einde te brengen.
11. L ci — e3
e7 — e6
De in deze drie zetten gekozen Beter dan de gekunstelde en
ontwikkeling voor Zwart is tegen tijdroovende ontwikkeling naar a3.
een doortastend speler veiliger dan P e7 — f5
de ontwikkeling door I d7~dö en 12. D di — ei P f5 X e3
2. Pg8-f6; maar daarentegen levert
13. D ei X e3 P h6 — 15
die aanvankelijk veiliger speelwijze
(e6, g6 en Ph6) langduriger moeie- 14. Ld3 X <"5
lijkheden op om het zwarte spel Wel zoo kansgevend was Dei
goed te ontwikkelen, vooral om gevolgd door g4 en zoo spoedig
Lc8 in het spel te brengen. doenlijk Pg5 en Dh4 of Pg5 en
h3 — h4 en verder al naar Zwart's
4. P gi — f3 L f8 — g7
verdediging. Door de gekozen
5. L fi — d3 o— o vooitzetting volgt een spel van
6. o—o P b8 — c6 twee paarden tegen twee loopers
7. c2 — c3 d7 — d5 en wel is waar staan die loopers
De oogenschijnlijke zwakte van beide vrij ongunstig, maar de
pion e6 is van niet veel beteeke- voorgift-krijgende blijkt ook in­
nis, want Wit kan dien pion derdaad zijne stukken niet zoo
moeielijk aanvallen; maar Lc8 fijn aan te kunnen wenden als
staat ongunstig en kan moeielijk noodig is om de twee loopers af
anders dan naar b7 worden ont­ te ruilen of ingesloten te houden.
wikkeld, waar hij voorloopig waar­ T f8 X f5
deloos is, en op den duur slechts JS- ? g ' — '12 D d8 — d7
door eene tasbare fout van Wit 16. g2 — g4 T fs — f7
werkzaam kan worden. T a8 — f8
17- g4 — ëS
8. e4 — e5 P c6 — ej
18. P h2 — g4
9. b2 — I13
Deze laatste vier zetten zijn
Tot zoover was alles natuurlijk ; door Wit met fijn oordeel gespeeld
deze zet, die schijnt te bedoelen het paard is op g4 meer werk­
den looper cl naar a3 te spelen, zaam dan op g'5.
is echter een, weinig voor de hand
D d7 — c8
liggend, tempoverlies.
19. D e 3 — g 3 c y — c5
b7 — b6
20. P bi — a3 (zie noot bij zet 23)
10. h2 — h3
D c8 — c6
In deze stelling, waar de Zwarte
pionnen e6 en d5 den looper c8 21. P g4 — f6f K g8 •— h8
 121

22. h3 — h4 h y — h5 dS X C4
23. T ai — ci
30. D d3 — e3
Om na 05 X M c3 X d4 te
Na Pa3 X c4 won Zwart al de
spelen; beter was het evenwel
drie pionnen terug door Dd5,
om 23. Pa3 — C2 te spelen en
Pe3 en dan Dhif, DXli4T. DXg5,
na 05 X d4 Pc2 X <^4 en na 05
en DXf6. Daarentegen was 30.
— 04 b3 — b4 te doen; had
Dh3 wel zoo sterk om op e5 X
Wit bij zijn twintigsten zet het
d4 Tci—di en op Dd5 Pc2 te
P. naar het natuurlijker veld d2 ge­
laten volgen.
speeld dan was thans Tal — ci
meer op zijne plaats. D d7 — d5
T f8 — c8 31. D e 3 — h3 es X d4

Een gewaagde zet, die een 32. T ci — di d4 — d3

kostbaren pion kost maar Zwart 33- P 33 — bi
althans kans geeft in het centrum Indien Wit al 30 Dh3 had ge­
(op de d en c lijnen) door te bre­ speeld en de zwarte dame nu
ken en den witten koning te be­ dus op d7 stond, besliste hier het
dreigen. aardige offer 32 (het zou dan nu
24. D g3 — d3) I L g7 X f6 de 32ste zet zijn) Pa3 X 04 Tc8
25. D d3 X g6) • D c6 — dy X C4 33 Tdi X d3 Dd7 — e8
34. Tfi — di T c 4 — c8 35 g5
26. es X f6 Tf7 - h7
— g6 Th7—116 36. Td3 — d7en
27. D g6 — d3 Wit wint of 35 . . . . Th7 — C736.
Deze zet is beter dan Dg6 — c2 Dh3 — g3 en Wit wint.
omdat dan de witte dame op c2, Nu echter zou 33 Pa3 X C4
f2 of h2 de eigen torens in den beantwoord worden met D X 04
weg zou staan; Dd3 zou dan en spoedige afruil op g4; zelfs
ook geheel gevaarloos zijn, als wit dan nog zouden de witte vrijpi­
maar niet b2 — b3 had gespeeld. onnen veel moeite aan den zwar­
e6 — e5 ten looper berokkenen. In deze
Een zeer fijne zet om de kan- stelling was het offer niet door
in het centrem te vermeerderen. "I f4 voor te bereiden om den
28. f4 — f5 ! eenvoudigen zet b5.

De juiste tegenzet om de zwar­ T h7 — f 7

te dame te blijven afsluiten. 34- T fi - f2 T c8 — e8
c5 — c4
35. K gi — ft T ei — e3! fijn.
29- b3 X C4? 36. T di — ei! maar ook zeer fijn.
Veel sterker was natuurlijk
T e3 X eif
Dd3 — e3 dat de zwarte Dame
buiten het spel houdt en boven­ Na T X h3 gaf Wit mat in
dien den gevaarlijken zet g5 — g6 vier zetten. (Te8f, g6f, Th8fen
dreigt; echter blijft Wit ook na Th7f mat.)
deze ongelukkige tweede fout met 37- K fi X ei T f7 — f8
dien pion in voordeeliger stelling 38. K ei — d2 T f8 — e8
dan Zwart. 39- P bi — a3?
 122

De beslissende fout; met g5— D d5 — c5

g6 had Wit hier nog steeds win- 40. D I13 --— g3
nend spel kunnen houden. Zwart s Beide partijen dreigen een stuk
beste voortzetting W as dan ge- • te winnen met matdreiging; maar
weest Dd5 e4 40 Dh3 fi Zwart is er één zet vroeger mee,
De4 e 3f 4 1 Kd2 dl De3 en
e n dat is
j s de dooddoener.
g3! om na het opspelen der f-pi- D c5
D c$ X a3a3
onnen Dg6: te kunnen spelen;
Wit laat het echter zoo ver niet 41.
4 1 • D g3
g3 — c7 c7 D aa3
3 — b2f
b2j
komen en speelt 42 f6 — f7 Te8 42.
2
4 - K d2 — dl D
1) b2 — bif
— c8 b8 of a8 43. Dfi - ei (dreigend 43. Kdi — d2 D bi — C 2 f mat.
c2f
De8 en De7-).... Dg3 — d6 44Dei Beide spelers behaalden eer met
I)d6 — f8 4 5 De8 X TX f8 deze partij.
.46 f5 — f6 en Wit wint. Aanteekeningen van J. F. Heemskerk.
Partij van den Bondswedstrijd iste klasse te Groningen .
No. 87. Gespeeld Augustus 1893.
Wit: Jhr. A. E. van Foreest Zwart: L. Benima.
1. e2 — e4 e7 — e5 86. D e2 -- e3 D g6 — gS
2. P gi — f3 P b8 — c6 Deze schijnbaar sterke zet, tot
3. d2 — d4 ej X d4 dekking van Pf4 en c5 en tot
. p c. w J. T ,0 _ rC inleiding van een attaque met f5
' is foutief wegens het antwoord
5. L e i — e3 Dd8 — f6 van Wit

6. c2 c3 P g8 ej jj, j 12 — h4! Dgt X 1">4

7- L f1 e2 dy d6 pjj. k o s t e e n officier. Ook mef
8. o—o L c8 — d7 Ph3f, 18. Kfi, De3 :, 19. fe3: is
Deze zet doet Wit door zijne het paard verloren. Het beste
volgende twee zetten een beteren ware nog Dh6, 18. g3, Pg6, 19.
pionnen-stand dan Zwart geven. Dh6:, gh6:.
Beter ware Ld4:, 9. cd4:, d$, ^ g 2 — g3 P f4 — h3f
Dg6 enz. 10. e5 Dg6 enz. 19 K gi — h2 D I14 — d8
9 . P d4 X c 6 L d7 X c 6 2Q K h 2 X h3 f7 — f5
10. L e3 X c 5 d6 • c5 Deze en de volgende zetten
11. D dl — c2 van Zwart doen hem schijnbaar
Niet sterk, de koningin staat nog een sterken aanval krijgen;
op C 2 ongunstig. IJ3 en daarna het schaak van Wit op den 2 5en
De2 ware beter. zet slaat echter den aanval af en
j) fg . gg doet Zwart alle kans op winst
T1 . . , , of remise verliezen.
Het juiste antwoord.
12. L T
e2 " — f3r 0—0 21. Kh3 0 •—5 g2 g7 — g5
s/ &
rp r T o o 22. e4 es 15 *4-
13. T fi — ei 1 a8 — e8 ^ T t ^. r
23' D °3 ~ f L c 6 X '3
1 4 . D c2 — e2 P e; - d 5
15. P bi — d2 P ds — f4 24' l> 0 2 X 3 g5 g4
 123

25. D e2 - - C4f K g8 — h8 31. T d7 X &7 T e8 X e;

26. P f3 _ h4 D d8 — d2 32. D 05 — d4 T e7 — e6
27. T ai — dl f4 — f3f 3 3 . D d4 — f4 D g5 X f4
28. K g2 — gi D d2 — g5 34. g3 X f4 T e6 — h6
29. Dc4 X cj T e8 e.7 35. e5 — e6 geeft op.
30. T di • d7 ! T f8 — e8 Aanteekeningen van A. E. v. Foreest

ALLERLEI.

Richard Kolb te Augsbnrg heeft de volgende ontdekking gedaan:

Plaats men het paard de rij afgaande öp elk dei' 64 ruiten dan beheerscht
het op al twee velden, op bl drie velden enz ; totaal der 64 velden is 336.
I laats men nu den looper op elk der 64 velden, dan beheerscht hij op
al zeven velden, op bl zeven velden enz.; totaal der 64 velden is 560
Handelt men ten slotte met den toren evenzoo dm blijkt het, dat zijn
gebied overal 14 velden groot is; totaal der b4 velden derhalve 64 X
14 is 896. Paard en looper echter beheerschen evenzoo 336 pl. 560
is 896 velden.

Men heeft opgemerkt, dat met uitzondering van het paard en den
pion alle schaakstukken, na een wettigen zet op het leege bord te
hebben gemaakt, minstens één veld beheerschen van die velden, welke
zij reeds beheerschten vóór het maken van den zet. Er is echter een
uitzondering, welke de lezer gelieve te vinden. (B. G. Laws).

loon een positie aan, waarin Wit met twee torens bij den eersten zet
mat kan geven, maar waarin dit onmogelijk wordt, zoo men de konin­
gin in de plaats van een der torens stelt. (B. G. Laws).
 124

II n p I» o r I
ln zake den
PROBLECIIWEDSTRIJD 18»3-l§94
van «len Nederlandsclien Schaakbond.
Voordat de beide Juryleden met de beoordeeling der ingekomen proble­
men een aanvang maakten, kwamen zij overeen, daarbij de methode te vol­
gen, die o. a. bij de wedstrijden van den Duitschen Schaakbond gebruike­
lijk is. De incorrect bevonden problemen werden onmiddellijk ter zijde ge­
legd, en de overige i n d r i e k l a s s e n i n g e d e e l d .
Klasse 1 bevat de problemen, die in nader vast te stellen volgorde be­
kroond en eervol vermeld worden.
Tot Klasse 3 behooren de middelmatige en tot Klasse 3 die pro­
blemen, welke als geheel onvoldoende moeten worden beschouwd.
In de volgende bladzijden zijn achtereenvolgens alle problemen besproken.
(De verschillende positiën zijn genoteerd in de nummers van Maart en
April 1894 van dit Tijdschrift.)

Tweezelten.
A l g e m e e n e i n d r u k .— Een bijzonder groot aantal van de in deze
afdeeling mededingende problemen zijn op meer dan éene wijze op te los­
sen. Wel merkwaardig, en in het belang van het wedstrijd-resultaat zeker
gelukkig is het, dat die problemen zich geen van alle boven het middelmatige
vei heften. Het is echter van algemeene bekendheid, dat meermalen in pro-
bleemtornooien werkelijk uitstekende compositiën op grond van het toelaten
van nevenoplossingen moesten worden terzijde gelegd, terwijl ze anders stel­
lig voor een prijs in aanmerking zouden gekomen zijn. Naar aanleiding van
een en ander meent de Jury er nogmaals met nadruk de aandacht op te
moeten vestigen, dat de auteur slechts op een manier kan geraken tot de
zekerheid, dat zijn oplossing de eenig mogelijke is, n.1. door de gevolgen na
te gaan \ an alle zetten met alle witte stukken, die in de positie voor­
komen. Hielden alle deelnemers aan probleemwedstrijden zich trouw aan
dit voorschrift, dan zouden zij stellig voor menige grievende teleurstelling
bewaard blijven.
Een paar problemen bleken onoplosbaar te zijn; wel een bewijs daarvoor,
dat hun auteurs de nauwgezetheid missen, die behoort eigen te zijn aan
ieder goed probleemcomponist.
Vele van de correct bevonden tweezetten strijden met zeer voorname
punten van den vroeger gepubliceerden M a a t s t a f v a n b e o o r d e e l i n g
(Novembernummer 1893.) Er werd voornamelijk nog al gezondigd tegen
 125

de eischen der economie en matreinheid. Ook bleek de auteur

veelal niet voldoende kennis genomen te hebben van hetgeen in bedoelden
„Maatstaf is opgemerkt omtrent den invloed van p a r t i ë e l e n e v e n o p ­
lossingen op de waarde van het probleem.
Verder zijn er eenige problemen op te merken, die wel voldoen aan alle
gestelde eischen, maar al te eenvoudige denkbeelden, die reeds meermalen zijn
gezien, belichaamd hebben, zoodat ook deze niet in aanmerking konden komen.
Verscheidene problemen legden getuigenis af van de onbeholpenheid van
hun auteur op het gebied der constructie. In verband daarmede had
de Jury ook meermalen gelegenheid, op te merken, dat er van een idee niet
gemaakt was, wat er van gemaakt kon worden; terwijl de componist in
zulke gevallen getracht had, zijn probleem toch ten minste eenigen inhoud
te geven door het toevoegen van een stel waardelooze varianten,— een me­
thode, die niet te streng kan worden veroordeeld.
Het bestudeeren van goede voorbeelden kan niet genoeg worden aanbevolen!
Hier volgt een overzicht van alle ingekomen tweezetten.
No. i. (b4 enz.) Bekend thema, matstellingen over 't algemeen onvoldoen­
de, te veel materiaal in verhouding tot den inhoud. (Vgl. Tg4!).— KI. 3.
No. 2. (a3 enz.) Onreine matstellingen, slechte stelling der witte stukken,
variantenvorming hoogst triviaal.— KI. 3.
No. 3. (Le3 enz.) De oplossing heeft niets pikants. Slechts één reine
matstelling. Dh3 en Tb6 zijn noodig voor de vorming van een paar treurige
varianten. Waartoe dient pion by ?— KI. 3.
No. 4. (Kg5 enz.) Al te eenvoudig; van de drie matstellingen slechts één
rein. Slordig geconstrueerd (Vgl. pion b6, die de nevenopl. I. Db7f pareert,
maar de matstelling na I —, Kc6 bederft.)— KI. 3.
No. 5. Incorrect! Twee opl: 1. Df7 en 1. Dg8.
No. 6. (1) fIjd3 enz.) Zeer zwak. Zwart heelt heel wat stukken en
toch zeer weinig verdedigingszetten tegen de dreiging. Varianten en mat­
stellingen zonder eenige waarde. Het idee had bewerkt moeten worden in
den vorm van een tempo-probleem.— KI. 3.
No. j. (Lb4 enz.) Sleutelzet slecht, variantenvorming hoogst onbedui­
dend, matstellingen geen van alle rein. — KI. 3.
No. 8. (Lb4 enz.) Hoewel beter dan No. 7, toch beneden het middelma-
tige. De ,,dual" na 1 —, Pe6 is een grove fout ; de dubbele dreiging ver­
mindert de waarde van 't probleem. Pion d5. tot verhindering van eene
nevenoplossing, is leelijk.— KI. 3.

(1) De witte pion d2 moet op f2 staan. In zijn oorspronkelijken vorm

was het probleem onoplosbaar: Ld3 faalde op cd2:
 126

No. 9. Incorrect! Twee opl: 1. Pe6 en 1. Th7.

No. 10. Incorrect! Twee opl: 1. Df8 en 1. Pf5f.
No. 11. Incorrect! Twee opl: 1. Lf5 en 1. Pf3 :ff.
No. 12. (Td4 enz.) Het idee is goed; het probleem zou daarom eervol
vermeld zijn, als de constructie niet zoo gebrekkig was. (1—, Tb3 : 2. Pb3:
mat; zeer triviaal. Een variant, die niets beteekent, en daarvoor alleen nog
een Paard op het bord!) Het dubbel schaak na 1—, Lf8 : maakt een on-
gunstigen indruk; zonder Tf5 zou in deze variant Lc.7 : ook mat geven.
Matstellingen slecht verzorgd.— KL. 2.
No. 13. (d3 enz.) Te eenvoudig! Zou geschikt wezen tot grondmotief
voor een vierzet, maar bezit niets geen constructiewaarde als tweezet. Lal
is totaal overbodig. — KL. 3
No. 14. Incorrect! Twee opl: 1. d4 en 1. Tb2 :
No. 15. Incorrect! Twee opl: 1. Lc3 en 1. Lg2f
No. 16. (Pe5 enz.) Goed geconstrueerd ; doch slechts één reine matstel-
stelling ; overigens ook wel wat schraal van inhoud. — KL. 2.
No. 17. Incorrect! Twee opl: 1. Df5 en 1. Dc2.
No. 18. Onoplosbaar! De bedoeling 1. b5 faalt op Pe7f.
No. 19, Incorrect! Twee opl: 1. Pd8 en 1. Tf7-
No. 20. Incorrect! Twee opl: 1. Dei en 1. Dal.
No. 21. (De7 enz.) — KL. 1.
No. 22. (Da7 enz.) Sleutelzet slecht. (Pareert het schaak van het zw.
paard !) Een zeer magere bewerking van een oud idee. Matstellingen dood­
gewoon. — KL. 3.
No. 23. Incorrect! Twee opl: 1. Pg4 en 1. Tf5 :
No. 24. (Pd5 enz.) -— KL. 1.
No. 25. (Pf5 enz.) Het bekende torenoffer! Verschilt met No. 24 in
hoofdzaak daarin, dat de matstellingen over 't algemeen van minder kwali­
teit zijn. (Geen enkele rein !) Ook is het aanwezig zijn van PI17 een eco­
nomische lout; het dient alleen voor Pf6 na Lc7- — KL. 2.
No. 26. Incorrect! Twee opl: I. Db5 en 1. Pe4.
No. 27. Incorrect! Twee opl: i. Lc3 en 1. Td4f.
No. 28. (Ka7 enz.) Een goed idee, doch treurig bewerkt. Tc2 en Pe3
voeren al heel weinig uit. Het schaak van den Looper op b6 maakt wei­
nig indruk.— KL. 2.
No. 29. Onoplosbaar! Er is geen mat na 1. Dd4, gf4:!
No. 30. (Te4 enz.) Drievoudige dreiging; 2 matst, na Kd5 3 matst, na
Kf5, sleutelzet allerverschrikkelijkst (vgl. de dreiging van Zwart, met de
Dame op verschillende velden schaak te geven!); varianten geen van alle
 127

ook maar eenigszins pikant.— KL. 3.

No. 31. Incorrect! Drie opl: 1. Dh7, 1. Pc4 en 1. Pg4.
No. 32. (Da7 enz.) Niet ontbloot van idee (zie matzetten met de Dame!)
maar sleutelzet zeer plat. De Dame op d4 en een Zw. Paard op C3,
gelijk in een voortreffelijk, bekroond probleem van B. G. LAWS. (Wit:)
Kg6, Dd3, Td8, Ld4, Ld7, p. C2 ; Z w a r t: Kd5, Ldi, U4, Pe2, p. 05, es; f6.)
ware veel beter. Waartoe dienen La3 en p. h7?—KL. 2
No. 33. Incorrect! Drie opl: 1. T2 b3, 1. Pd f3f en 1. Pbs f:
No. 34. (Dfi enz.) Dit probleem zou de eerste eervolle vermelding ver­
kregen hebben, indien het niet zoo sterk herinnerde aan onderstaanden twee-
zet. Nu: KL. 2. (A. F. MACKENZIE. Wit: Kf7, Pc8, Pe4, Da2, Tdi,
Ld6, Lh7, p. b3, f2; Zwart: Kd5, Tt5, Ld4, Ld3, p. a7, c6, f6.— 1.
Da6 enz.)
No. 35. Incorrect! Drie opl: 1. Tc4, 1. Da2f en 1. Db3f.
No. 36. Incorrect! Twee opl: 1. Lc3 en 1. Dai.
No. 37. Incorrect! Drie opl: 1. Lg2, 1. Le7: en 1. Dd3.
No. 38. Incorrect! Twee opl: 1. Dg2 en 1. Te2.
No. 39. (c4 enz.) Alleen de dreigvariant-matstelling is goed ; sleutelzet niet
mooi. De koningin dient veelal, om matstellingen onrein te maken.— KL. 2.
No. 40. Incorrect! Drie opl: 1. Db4, 1. Pc3f en 1. Pf6f.
No. 41. Incorrect! Twee opl: 1. Td3 en 1. Tc2:
No. 42. (Dbs enz.)— KL. 1.
No. 43. (Dc 7 enz.) Al te eenvoudig; sleutelzet laat veel te wenschen
over.— KL. 2.
No. 44. (Db4 enz.) Slechts één reine matstelling; verheft zich niet
boven het middelmatige.
(Nam deel aan den „Amsterdammer"— wedstrijd, zonder zw. pion f3 en
liet toen een nevenoplossing toe.)— KL. 2.
No. 45. Incorrect! Zes opl: 1. Pc2, 1. Le4:f, 1. Tb6, 1. Dhsf 1. Thsf en Tc8.
No. 46. (Dh6 enz.) Maakt een zeer schralen indruk. Het mat d 4 is al
zoo dikwijls te pas gebracht, dat er wel een paar mooie varianten noodig zijn
om het probleem ten minste iets waard te doen wezen. En er is geen an­
dere dan de onzuivere matstelling Db6.— KL. 3.
No. 47. Incorrect! Twee opl: 1. Tc5 en 1. Db6 :f.
No. 48. Incorrect! Twee opl: 1. Db2 en 1. f4f.
No. 49. (Dh7 enz.) Dubbele dreiging en daarbij slechts twee, hoewei
uitstekende varianten, terwijl er zooveel belangrijke witte stukken zijn gebruikt;
daarom niet boven 't middelmatige.— KL. 2.
No. 50. (Dei enz.)— KL. 1.
 [28

No. 51. (b4 enz ) Na zetten met Pd4 komen soms tegelijkertijd twee
ongeveer gelijkwaardige matstellingen voor. Dit maakt in een tempoprobleem
een min gunstigen indruk.— KL. 2.
No. 52. (Kb7 enz.) „Duals" zeer hinderlijk. Van dit idee was meer te
maken geweest.— KL. 2.
No. 53. (Dd3 enz.) Het opofferen van de Dame op den ien zet maakt
al heel weinig indruk. Slechts één reine matstelling.— KL. 2.
No. 54. (Dfi enz.) Sleutelzet slecht; één reine en twee onbeduidende
matstellingen; het probleem mist het „achevé", dat de hooge waarde van
zulke problemen moet vormen.— KL. 2.
No. 55. Incorrect! Zes opl: 1. Dg4, 1. Palf, 1. Pcif, 1. Pd4f, 1. Pc5f en 1.
Df5f. (Pion b6 te verplaatsen naar b7. Dg4 en Dfsf gaan in de oorspronke­
lijke stelling niet op.)
No. 56. (Td5 enz.) Bekend torenoffer! Bevat over 't algemeen niet vee!
nieuws; witte Koning is figurant; overigens niet kwaad geconstrueerd. KL. 2.—
No. 57. (Kf3 enz.) Onberispelijke matstellingen, doch veel te weinig de­
gelijke inhoud.— KL. 2.
No. 58. (Dbi enz.) Niet kwaad, maar toch wel wat al te sober. KL. 2.
No. 59. (Db7 enz.) Voortdurend dezelfde matzet; daardoor hoogst een­
vormig.— KL. 2.
No. 6o. Incorrect! Drie opl: 1. TbJ, i- Td7 en 1. Te7|.
No. 61. (f5 enz.) Dit is eenvoudig geen probleem.— KL. 3.
No. 62. (Pe6 enz.) KL. 1.
No. 63. (Dg3 enz.) Sleutelzet leelijk. In zulk een probleem komt het
voornamelijk op" matreinheid aan, en slechts de matstelling met Db 3 is rein,
Overigens niet kwaad; maar toch ontbreekt ten eenen male ook het pikante
van 't nieuwe.— KL. 2.
No. 64. (Tf3 enz.)— KL. 1.
No. 65. (De 2 enz.) Een slecht dreigprobleem : dubbele dreiging,
slechts één verdedigingszet (terwijl Zwart twee zoo belangrijke stukken heelt),
hoogst triviale matzetten.— KL. 3.
No. 66. Incorrect! Twee opl: 1. Df4 en 1. Dh5f.
No. 67. (Dgi enz.) Dubbele dreiging, geen der matzetten heeft iets
pikants, geen enkele der matstellingen is rein. KL. 3.
No 113. (Dhi enz.) Een oud idee in weinig aantrekkelijken vorm.
Sleutelzet bepaald leelijk, terwijl het schaakgeven van de zwarte koningin
de zaak niet moeilijker maakt.— KL. 2. (Van dit probleem,
dat niet in 't April-nummer kon opgenomen worden is de stand: Wit: Kd2,
DI18, Tf 3, Tf5, La7, Pb7,Pf8, p. b3 ; Zwart : Kd5, Db6, Pb5, p. e5, g6. v. L.)
 129

Eerste Prijs. EERSTE PRIJS.

No. 62. Dit probleem stelt de Jury voor­

op, wegens de tijnheid van constructie, de
schoonheid der varianten en vooral wegens
de oorspronkelijkheid van 't geheel. De
matzet na 1 —, Ke2 maakt een verrassen­
den indruk, de matstelling is rein. Zeer te roe­
men is ook de positie van den witten Ko-
nng in verband mat de fijne manier, waar­
op „duals" na zetten van den zwarten Toren
zijn vermeden.
Mat in 2 zetten.
TWEEDE PRIJS.
Tweede Prijs. No. 64.— Deze compositie staat bij
No. 62 slechts zeer weinig ten achter. Het
geheel herinnert wat sterk aan bekende
voorbeelden. (Vgl. den Sleutelzet.) Ook is
het idee van variantenvorming door middel
van de verschillende zetten van den zwarten
Toren niet nieuw. Doch de constructie is
meesterlijk! Uitstekend vooral is de variant
1 —, Th4: 2. Da8 mat. (De T. kan tenge­
volge van het nemen van den pion het veld
d5 niet meer bereiken, terwijl door ,,fesselung"
de dual Pg5 vermeden is). Reinheid der mat-
stellingen is hier niet te verlangen, in ver­
Mat in 2 zetten. band met de positie der paarden.

Eerste eervolle vermelding.

EERSTE EERVOLLE
VERMELDING.

No. 50.— Het idee is niet zeer oorspron­

kelijk ; toch blijft het altijd geestig. De

constructie is handig, maar toch niet be­

paald elegant.

Mat in 2 zetten.
 130
f ' t
Tweede eervolle vermelding.

TWEEDE EERVOLLE

VERMELDING.

No. 24. Sleutelzet niet moeilijk, maar

toch tamelijk goed. Matstellingen goed

verzorgd.

Mat in 2 zetten.
•

Derde eervolle verirfelding. DERDE EERVOLLE

VERMELDING.

No. 42.— De compositie van dit pro­

bleem heeft den auteur niet veel moeite

gekost. De varianten zijn goed. De stand

van de Koningin toont duidelijk aan, dat zij

verzet moet worden. Maakt echter over 't

Mat in 2 zetten. algemeen een aangenamen indruk.

VIERDE EERVOLLE
Vierde eervolle vermelding.
VERMELDING.

No. 21. — Sleutelzet valt wel wat te ge­

makkelijk in het oog; ook is de witte Ko­
ning niet meer dan ,,roi fainéant". In elk geval
getuigt het probleem van talent. De auteur
heeft den „Maatstaf van beoordeeling" niet
vluchtig gelezen. (De „dual na zetten als
X —( Lh7 heeft geen nadeeligen invloed:
immers de zetten met den Looper pareeien
Mat in 2 zetten. de dreiging niet.)
 I3i

Drlczetten,
ALGEMEENE INDRUK. Kon de Jury over 't algemeen met eenigen lof
gewag e n v a n d e c o r r e c t e t w e e z e t t e n , d e i n g e k o m e n d r i e z e t t e n h e b b e n n i e t
beantwoord aan hare goede verwachting. Een voldoend aantal was in­
gezonden, waarvan echter twee onoplosbaar bleken en verscheidene meer dan ééne
oplossing toelieten, waaronder ook een overigens zeer goed probleem. Eén
driezet was buitengewoon incorrect, want de zwarte Koning kon reeds in
e é n zet matgezet worden.
De correct bevonden problemen verheffen zich voor het grootste gedeelte
niet boven het middelmatige, zoodat de Jury iets van hare eischen moest
laten vallen, om tot een bekroning te kunnen geraken. Eerst na een nauw­
keurige vergelijking van de meest in aanmerking komende problemen kon
het resultaat worden opgemaakt, terwijl tot bepaling van de volgorde van
No. 71. en No. 81. de hulp van den scheidsrechter moest worden ingeroepen.
Wel een bewijs, dat er geen „hervorragende" problemen onder waren.
De oorzaak van het betrekkelijk ongelukkig resultaat in deze rubriek moet
voor een groot deel geweten worden aan d e veelal s l o r d i g e b e w e r ­
king en de slechte variantenvorming, zooals uit de hieronder
volgende, meer gedetailleerde beoordeeling zal blijken. De meeste proble­
men vertoonen nog eene ongeoefende hand, ofschoon niet verzwegen mag
worden, dat vele door o o r s p r o n k e l i j k h e i d v a n c o n c e p t i e en
geestigheid van gedachte de belofte in zich dragen van een be­
ter resultaat. De beoordeeling der Jury is als volgt:
No. 68. (Lc5 enz.) Directe matdreiging; de herhaling van denzelfden
tweeden zet maakt een eentonigen indruk. Alleen de vrij goede matstellingen
verheffen het probleem tot het middelmatige. KL. 2.
No. 69. Incorrect! Twee opl.: 1. Tel en 1. Pge7.
No. 70. (Tb3 enz.) De hoofdvariant is zeker 1.—, Pb3 :, 2. Lf2, maar
2. Dc3 leidt ook tot het doel, wat het probleem van nul en geener waarde
maakt. KL. 3.
No. 71. (Da5 enz.) KL. 1.
No. 72. Onoplosbaar! 1. Dg8 faalt op 1 —, b5.
No. 73. (Pc3 enz.) De sleutelzet ligt voor de hand. De stand van den
witten Koning is al zeer ongelukkig. Het Dameoffer op g2 is onbeduidend
en de matstellingen zijn slordig behandeld. KL. 3.
No. 74. Incorrect! Vier opl: 1. Pd4, 1. Lf4f, 1. Dc3f en 1. Tf2.
No. 75. (Tt>7 enz.J Ook een dual in de hoofdvariant! Na 1.—, dc5 :
was de bedoeling 2. Les, maar 2. Dbsf is wel zoo eenvoudig. KL. 3.
No. 76. (Pg4 enz.) De matstellingen vertoonen niets bijzonders, ofschoon
de matvoering niet van idee is ontbloot. Na 1.—, Kf5 : gaat zoowel 2. Df/f
als 2. Dh7f op! Het geheel is te houterig van stijl! KL. 2,
 132

No. 77. Incorrect! Twee opl: I. Pg4 en 1. Kd2.

No. 78. Onoplosbaar! 1. c5 faalt op Le2:f. Op 1. Da5 volgt 1—, g3 2. P.g7, Kd4i
No. 79. (c5 enz.) De eenige merkwaardige matstelling ontstaat na I. —, KfS<
2. Pg7ff. Het overige is echter gansch onbeduidend, terwijl de sleutelzet
zeer voor de hand ligt. KL. 3.
No. 80. (Pb5 enz.) Niet onaardig; de matstellingen na Kd5 zijn reeds
meermalen en reiner bewerkt. Zie o. a. een driezet van KAPPELARO te
LINZ met volgenden stand: Wit: Kb7, Tg6, La2 en h6, Pe6 en h2. Zwart.
Ke5, Lc3 en I17, bs (Eerste zet: Pc5.) Uit een dergelijk voorbeeld kan
tevens geleerd worden, hoe met een betrekkelijk eenvoudig idee toch goede
varianten kunnen gevormd worden. KL. 2.
No. 81. (Pci enz.) KL. 1.
No. 82. Incorrect ! Twee opl: 1. Lh5 en I. Lg6.
No. 83. Incorrect! Twee opl: I. Pfl en I. Dh8.
No. 84. (Pd4 enz.) Goede sleutelzet! Behalve na ed4: zijn de matstellingen
ruw. De zetten met den Looper ontsieren het geheel. KL. 2.
No. 85. (Tb3 enz.) Twee goede varianten, maar het overige beduidt niets.
Het geheel herinnert sterk aan reeds bestaande voorbeelden. De stand van
den witten Koning had beter kunnen wezen. KL. 2.
No. 86. (Db2 enz.) Zie het slot van dit rapport!
No. 87. (Lc3 enz.) Een probleem, zooals er gemakkelijk meer zijn te ma­
ken. De eerste zet is zwak, het dame-offer te onbeduidend, om voor e e n i g
motiet te dienen. KL. 2.
No. 88. (Lf6 enz.) Het „fesseln" van Tg7 maakt een treurigen indruk.
Het motief, dat optreedt na 2. Pf6: is overoud! Zonder eenige verdienste.
KL. 3.
No. 89. (Dhi enz.) Niet kwaad, doch al te eenvoudig, om zelfs maar voor
eene eervolle vermelding in aanmerking te komen. In een bewerking van het
thema: Dame en beide Loopers mist men ongaarne een pikant
nevenmotief, dat eenigszins het eenvorm'ge van het hoofdidee breekt. Eene
«o o e d e b e w e r k i n og e r v a n i s o . a . d i e v a n N O A C K t e B R E S L A U : W i t :
Kb8, Dh3, La 2, Le7. Zwart: Ke5, Lgi, 37, b6. (Eerste zet: Lg5)
KL. 2.
No. 90. (Pc6 enz.) KL. 1.
No. 91. (Pe4 enz.) Van de matstellingen is er slechts eén rein. Het
idee is te oudbakken, om alleen den inhoud van een goed probleem te
vormen. KL. 3.
No. 92. Incorrect! Twee opl: 1. Ld8 en 1. Tf8.
No. 93. Incorrect! Twee opl: 1. e4 en 1. Lc3f
No. 94. (Td5 enz.) KL. 1.
 133

No. 95. (1) (Da3 enz.) Den Koning naar dl. de Dame naar cl te verplaat­
sen ! De eerste zet is zwak, het geheel overladen. De eenige variant, die
ets beteekent, is 1.—, Ke4, 2. Df3f; het overige is waardeloos. KL. 2.
No. 96. Incorrect! Twee opl: 1. Pe7 en 1. b3.
No. 97. (Tc5 enz.) Het offer op C5 is wel niet onaardig, maar toch te on­
beduidend, om alleen den inhoud te vormen. Het idee is in elk geval
meer origineel dan dat van No. 91. KL. 2.
No. 98. Incorrect! Twee opl: 1. I14 en 1. Dei:
No. 99. Incorrect! Mat in 1 zet door Te8!

Eerste Prijs. EERSTE PRIJS: No. 86. De Jury stelt

dit probleem bovenaan, vooral wegens de
f i j n h e i d v a n d e n e e r s t e n zet, die
Zwart twee plaatsen vrijgeeft met de ge­
heime bedoeling, de diagonaal b2-h8 te be­
zetten. Opmerkelijk zijn o o k d e v e 1e m a t -
wendingen in verband met het geringe ma­
teriaal, terwijl een twèetal s t i l l e z e t t e n
,0 het geheel een pikanten bijsmaak verleenen.

i Hier staat echter tegenover, dat slechts édn

matstelling rein is, ofschoon de zucht naar
Mat in 3 zetten, matreinheid in alle varianten is op te merken
fa fb H- "ÏTI/A--. ji/ve.•/*-•...rtv (Zie het slot van dit rrjpcil.)
Tweede Prijs. TWEEDE PRIJS.: No. 94. De eerste
zet, ofschoon een offer, is toch veel minder
dan die van No. 86, omdat de bedoeling
meer voor de hand ligt, en ook omdat den
zwarten Koning twee velden worden afgesne­
den. Werkelijk voortreffelijk is het D a m e - o f
fer op c 3, vooral ook wegens de artistie­
ke wijze, waarop het is aangebracht' De
nevenvarianten staan echter niet op gelijke
lijn. Vooral de variantenvorming na zetten
met het paard is niet gelukkig, terwijl dit
Mat in 3 zetten.

(1) In de oorspronkelijke stelling I. Dc5 :f en 2. mat.

 134

stuk ook door zijn schaakdreiging de constructiewaarde van het gehee

vermindert. Looper h7 had evengoed een pion kunnen wezen, waardoor
overbodig was geworden.

Eerste eervolle vermelding.

EERSTE EERVOLLE VERMELDING.

No. 90. De sleutelzet is niet bijzonder

mooi, maar er zijn vele goede matstellingen,

terwijl d e v e r t a k k i n g d e r v a r i a n t e n

(vooral na 1 —, Ke4 :—) op den tweeden zet een

gunstigen indruk maakt.

Mat in 3 zetten.
Tytéede eervolle vermelding.

TWEEDE EERVOLLE VERMELDING.

No. 81.

Mat in 3 zetten.
X*.
Derde eervolle vermelding.
Mat in 3 zetten.
DERDE EERVOLLE VERMELDING.
No. 71. Aldus is de volgorde van deze
beide problemen door den Heer VAN DER
STOUWE vastgesteld, omdat No. 81. niets
anders dan reine matstellingen heeft, terwijl
No. 71. in enkele varianten niet rein is be­
werkt. Verder ligt in No. 81. de tweede
zet voor Wit, vooral als Zwart op den eer­
sten zet niet met den Koning heeft gespeeld,
niet zoo voor de hand als in No. 71, terwijl
dit gedeelte van het spel in No. 81. meer
interessant is dan in No. 71. \ an weinig
 135

invloed is het verschil in materiaal, terwijl het aantal varianten hetzelfde is.
De meerdere levendigheid in No. 71. weegt op tegen de groote vrijheid, die
de Koning in No. 81. geniet, als hij pion e5 heelt genomen.—

Vlerzetten.

ALGEMEENE INDRUK.— In de.e afdeeling dongen niet meer dan 13

problemen mede, waarvan er 8 incorrect bleken.
I ot haar leedwezen moet de Jury verklaren, dat van de 5 overige proble­
men geen enkel aan redelijke eischen voldoet. Op grond
hiervan meent zij aan het Hoofdbestuur van den Bond te moeten voorstellen,
de beide voor \ ie r zetten uitgeloofde prijzen met uit te reiken.
Voor een eervolle vermelding komt eveneens geen enkel probleem in aan­
merking.
De Jury zou tegenover het Buitenland geenszins de verantwoordelijkheid
op zich willen nemen, wanneer in vreemde bladen vierzetten uit dezen
Bondswedstrijd als bekroond of eervol vermeld werden overge-
nomen. *
Tevens vindt zij in het bedroevend resultaat van deze afdeeling van den
wedstrijd aanleiding, het Hoofdbestuur in overweging te geven, bij volgende
gelegenheden de afdeeling: Vierzetten geheel te laten vervallen, en dan het
aantal prijzen voor Twee-en Driezetten te vermeerderen.
^ l it dezen wedstrijd blijkt namelijk ten duidelijkste, dat in Nederland voor­
alsnog te weinig probleemcomponisten zijn, die vierzetten kunnen
leveren, welke in een wedstrijd voor bekroning of eervolle vermelding in
aanmerking kunnen komen.
Hier volgt nog een korte beoordeeling van de ingekomen problemen.
Eene indeeling in klassen blijft echter, als onnoodig, achterwege.
No. 100. Den pion van a6 naar a5 te verplaatsen! Incorrect: Drie opl:
1. Pe5, 1. e4 en 1. Dc8.
No. 101. (Pb5 enz.) Sleutelzet bepaald slecht. De variant na 1 , d3
is met kwaad, maar de matstelling is weer onrein. Het geheel maakt een
veel te schralen indruk, om in een wedstrijd maar eenige kans op eene on­
derscheiding te hebben.
No. 102. Incorrect: Acht opl: 1. Ed5, 1. La6, 1. Le 2 . 1. Ld3 1. Pd^f
1. Pe2, 1. Dd8 en 1. Df6f
No. 103. (Pa5 enz.) Goede matstellingen; doch het geheel is voor een
tornooiprobleem veel te eenvoudig.
No. 104. Incorrect! Vier opl: 1. Dh7, 1. Dd4, 1. De3 eni. b4.
No. 105. Incorrect! Vijf opl: 1. Tb 3 1. Dei. 1. La$:, 1. Ld6: en 1. Lb8-
No. 106. (Dg2 enz.) Slechte bewerking van een oud thema. Naar het
 136

vormen van een reine matstelling is zelfs niet gestreefd. Alle zetten van
Zwart zijn gedwongen!
No. 107. Incorrect! Mat in hoogstens 3 zetten door 1. De2 enz. (De
auteursoplossing is I. La3 enz.)
No. 108. Incorrect! Tien (!) opl: 1. Ld7, 1. Kd6, 1. Kf71. Kf8,
1. Ke8, 1. Kd8, 1. Kd7, 1. Lg2, 1. Pef3f en 1. Lc8.
No. 109. (Le8 enz.) Zoo iets heette omstreeks 1850 een probleem.
No. HO. Incorrect! Mat in hoogstens 3 zetten door 1. Ddi en 1. Df2
enz. (De auteursoplossing is I. Pa6 enz.)
No. 111. Incorrect! Mat in 3 zetten door i.Lg5enz.
No. 112. (La7 enz.) De matstelling 4. Lg2 is goed. Het geheel is echter
veel te eenvoudig.

Hiermede aan het einde van haren arbeid gekomen, legt de Jury haar taak
neder, met dankbetuiging aan het Hoofdbestuur voor het in haar gestelde
vertrouwen.
Utrecht L- N- D E
J° N G "
Amsterdam, l 6 -> u m i 8 94- H. j. DEN HERTOG.
Naschrift.
Bovenstaand rapport was zoo goed als gereed, toen de heer J. van der
Hulst, te Oud-Ade ons mededeelde, dat No. 86. a l s h e t plagiaat te
beschouwen is van onderstaand probleem.
J. ENGELHART. (Uit het ie nummer van het Parijsche schaakblad »Le
Sphinx".) Wit: Kh4, Dg5, Pds, Pe8, p. d2; Zwart: Ke6, p. e7. —
Sleutelzet: Dg2.
Het is wel te bejammeren, dat het Reglement het openen der bij niet
bekroonde of eervol vermelde inzendingen behoorende enveloppen verbiedt;
wij zouden anders zeker den auteur van deze ellendige naknoeienj aan de
kaak stellen. —. Dit is zeker: in het reglement voor den volgenden pro­
bleemwedstrijd van den N. S. B. moet eene bepaling opgenomen worden,
die in dit geval voorziet.
Het resultaat der driezetten-afdeeling is nu aldus: ie Prijs: No. 94; 2e
Prijs: No. 90; ie eerv. verm: No. 81; 2e eerv. verm: No. 71.
De Jury.
 x37

PROBLEEMOPLOSSINGSWEDSTRIJD.
Aan dezen wedstrijd namen deel de heeren A. Korst (I), Bergen op Zoom,
G. J. v. d. Stouwe (II), Dordrecht, C. van Leeuwen (III), Gouda, W. Albregts (IV),
Amsterdam, A. Okkinga (V), Dronrijp, W. de Bloeme (VI), 's Hage, E. H". E.
van Woelderen (VII), Rotterdam, J. v. d. Hulst (VIII), Oud-Ade, C. T. van
Ham (IX), Gorredijk, E. Wieling (X), Groningen, Jos. Reijalt (XI), Nijmegen,
F. F. Knalmann (XII), Gouda, W. Fermie Wz. (XIII), Amstelveen, Jhr. J.
van Heemskerck van Beest (XIV), Utrecht, W. Beekhuis Jz. (XV), Groningen,
D. J. ten Klooster (XVI), Helder, B. Deutz Hartong (XVII), Rotterdam.
Verder werden alleen de eerste 19 tweezetten opgelost door de heeren
A. Bleykmans, H. Mendes da Costa, beiden te Amsterdam, H. G. van Royen,
's Hage, A. G. L. Westenberg, P. de Man, beiden te Hilversum, G. Hal-
bertsma, Beetsterzwaag, Joh. N. M. v. d. Elft, Nijmegen, T. N. v. d. Stok,
Zwolle, L. A. Noordwijns, Arnhem, J. F. Heemskerk, Sas van Gend,
A. Mendes da Costa, Antwerpen.
Hier volgt een tabel van de punten toegekend aan de 17 eerstgenoemde
oplossers.

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII

1 2 2 2 * * * * * 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ^ 2 ?
4 2 2 2 * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
5 2 4 2 2 4 4 ^ - 2 4 2 2 4 4 2 2 2
6 2 2 2 2 2 —1 2 2 2 —1 2 2 —I —I 2
2
1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0
8 2 2 2 * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
9 4 2 2 * * * < \ * 2 2 2 2 2 2 2 2
1 0 2 2 4
2 2 2 2 2 4 2 4 4 2 2 2 2
1 1 4 4 4 2 4 2 4 2 4 2 2 4 2 2 2 2
1 2 2 2 2 * 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
| 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
' 4 4 4 4 2 I 4 2 4 4 4 2 4 2 4 4 2 2 2
' 5 2 4 4 2 4 2 2 2 4 2 4 4 2 ? 2 2
1 6 2 2 2 * * * * * 2 2 2 2 2 ^ 2 2 2
17 2 4 4 2 4 2 2 1 4 4 2 4 4 4 2 2 2
1 8 2 2 2 — 1 — 1 —1 — 1 — 1 2 2 2 2 2 2 2
2

1 9 4 4 4 2 2 4 4 2 4 2 2 4 4 2 4 2
~ ° 4 4 - 4 4 4 4 4 4 4 4 2 2 2 2 2 '
2 1 2 2 2 * * * * * * 2 2 2 2 2 2 2 2
* * * * * 2 2 — 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 — 1
23 2 2 4 - 1 2—1 2 2 2 2—1 4 2 2 4—1 2 2 4 . ,
2 4 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ?
2 2
 139

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII

7 ° 3 3 3 3 3 3 3 — 1 3 3 3 3 3 — i — i o
7 ' 3 3 3 0 0 0 3 3 3 3 3 3 3 3 0 0
7 2 3 3 3 — 1 3 o 3 — 1 3 — 1 3 3 3 —1 —1 o
7 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
7 4 3 6 3 0 3 0 6 6 6 3 3 3 3 3 0 3
7 5 3 3 3 — 1 3 0 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
7 6 1 3 3 3 3 2 0 3 3 3 3 3 3 3 3 3 °
7 7 3 3 3 3 — 1 0 3 3 6 3 3 3 3 3 0 3
78 j 3 3 3 —1 —1 o —i —1 3 3 3 3 — 1 o 3 o
7 9 3 3 3 0 3 3 3 3 3 3 3 3 3 0 3 3
8 0 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 — 1 3 0
8 1 0 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 — 1 0 3
8 2 6 3 3 3 3 3 3 3 6 3 3 3 3 3 3 0
8 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
8 4 3 3 0 — 1 3 o 3—1 0 3 — 1 3 0 3 o
8 5 3 3 5 — 1 3 0 3 3 3 0 3 3 3 3
86 0 3 3 3 3 3 3 3+5 3 3 3 3 3 3
8 7 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
8 8 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
8 9 3 3 3 0 3 0 3 3 3 — 1 3 3 3 3
9 ° 3 3 3 3 3 0 3 3 3 3 3 3 3 3
9 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
9 2 3 3 3 3 3 5 3 3 6 3 6 3 6 3
9 3 3 6 6 3 3 3 3 3 6 3 6 6 3 3
9 4 3 3 3 0 3 0 — 1 3 3 3 3 3 3 o
9 5 0 2 2 0 2 0 2 0 2 0 0 2 0 o
9 6 3 6 3 3 3 0 3 3 3 3 3 3 3 o
9 7 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
9 8 3 3 3 3 3 0 3 3 6 3 6 3 6 3
9 9 1 i 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 i
J O O 4 4 4 4 4 4 4 8 — 1 8 4 4 4
101 44444 4444444 4
1 0 2 8 12 8 4 4 8 12 28 4 4 8 16 4
103 44444 4444444 4
104 4 4 8 4 4 4 4 1 6 4 4 8 4 4

i ° 5 4 4 4 4 4 — 1 4 8 4 4 4 4

106 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
107 3 5 3 3 3 355 555 5
108 8 32 12 4 8 8 8 36 4 12 4 4
109 4 4 4 4 0 4 4 4 4 4 4 4
110 05536 355 0 3 6 3
111 5 3 o o o 0 0 3 3 0 3 3
112 4 4 4 4 4 444 4 4 4 4

Zoodat resp. werden behaald door de heeren: Korst 289 punten, V. d.

 140

Stouwe 374, Van Leeuwen 317, Albregts 230, Okkinga 282, De Bloeme 171,
Van Woelderen 330, Van der Hulst 309, Van Ham 436, Wieling 228,
Reyalt 326, Knalmann 319, Fermie 318, Van Heemskerck 94, Beekhuis 154,
Ten Klooster 157, en Hartong 189.
De Jury kent derhalve den isten prijs toe aan den heer C. T. VAN HAM
en den 2den prijs aan den heer G. J. VAN DE STOUWE.
De heer Van Ham heeft in dezen wedstrijd getoond een uitstekend oplosser
te zijn; zijn prachtige score wijst aan, dat hij alle overige deelnemers verre
de baas is. Wij wenschen hem van harte geluk met dit succes, hetwelk zeker
niet verkregen is dan ten koste van zeer veel ingespannen arbeid.
Daar, met het oog op het kolossale aantal op te lossen problemen en de
ongewoonte der Nederlandsche probleemliefhebbers aan oplossingswedstrijden
van dezen aard, het aantal deelnemers belangrijk mag worden genoemd,
heeft het Hoofdbestuur besloten nog twee prijzen, schaakwerken, toe te
voegen aan de oorspronkelijk uitgeloofde. Winners hiervan zijn de heeren:
E. H. E. VAN WOELDEREN en Jos. REYALT.
Er is wellicht in de geschiedenis van het Schaakspel nog slechts één
voorbeeld aan te wijzen van een oplossingswedstrijd op even breeden schaal
aangelegd als de onderhavige n.1. die van de „Mirror of American Sports",
waarin Berger den titel van „Solving-champion of the World" behaalde.
Het bereikte resultaat kan dan ook in alle opzichten zeer bevredigend worden
genoemd. In betrekkelijk korten tijd 112 problemen op te lossen is een werk
waartoe ongetwijfeld moed en volharding behoort. Dat niettemin 17 heeren
zich eraan waagden, geeft hoop op een toenemende liefhebberij in ons land
voor problematiek, die aparte kunst, (slechts iets minder in diepte en stree-
lende bekoring dan haar tweelingzuster, de practische schaakpartij) ten
opzichte waarvan de buitenlanders op zoo'n oneindig hooger standpunt staan
dan wij.
Met des te grooter genoegen wijst onderget. op de vruchten dezer proef­
neming, omdat hem daarbij de gelegenheid wordt gegeven een kleine fout
te herstellen, welke in het Tijdschrift bladz. 35 van den loopenden jaargang
is ingeslopen. Bepaling VIII van den probleemoplossingswedstrijd bevatte
de mededeeling, dat de oplossingen door den Bondssecretaris met den
Redacteur der probleemafdeeling zouden worden beoordeeld. Dit nu is in
zooverre onjuist, dat Den Hertog al het werk, dat deze wedstrijd met zich
sleepte, alleen heeft verricht. Wie beseft, hoevéél dit wil zeggen brenge hem
ervoor dankbare hulde.
V. L.
 141

Wedstrijd te Amsterdam.

De uitgevers van het Weekblad »de Amsterdammer* hebben besloten, de

hieronder genoemde prijzen beschikbaar te stellen voor een wedstrijd met
af- en aanspel zonder voorgift te Amsterdam.
Zij hebben de organisatie en leiding van dezen wedstrijd opgedragen aan
het Hoofdbestuur van den Nederlandschen Schaakbond, dat dienaangaande
de volgende bepalingen heeft vastgesteld.
I- De wedstrijd heeft plaats in het café de Roode Leeuw, Vijgen­
dam, Zondag 29 Juli, en wordt, zoo noodig, Maandag voortgezet en beëindigd.
II- Alleen Bondsleden kunnen aan dezen wedstrijd deelnemen.
III. De uitgevers van het Weekblad »de Amsterdammer* hebben
het recht van eerste publicatie van alle partijen, in den wedstrijd gespeeld.
IV. Indien twee spelers, tegen elkander spelende, billijkerwijs de­
zelfde kleur zouden moeten hebben, zullen in de oneven ronden de hoogere
nummers en in de even ronden de lagere nummers wit hebben.
Overigens wordt de kleurverdeeling bij iedere partij geregeld door den
leider, naarmate der kleurverdeeling van de bereids door ieder der spelers ge­
speelde partijen.
V. Het inleggeld bedraagt één gulden in het geheel.
VI. De loting grijpt plaats Zondagmorgen te 10 uur, tevens ter­
mijn van toetreding.
VII. Gespeeld wordt van 10 tot 1, van 1V2 tot 5 V J en van 7V2 tot
hoogstens 12 uur.
VIII. Uitgeloofd worden,
Als iste prijs een kunstvoorwerp ter waarde van 25 gulden
2de > » dito » » > 15 ,
3de » » boekwerk » » » 12 >
4de » » dito » » » 6 »
Overigens zijn de bepalingen van dezen wedstrijd gelijk aan de bepalingen
II - V en VI van den wedstrijd te Alkmaar (Maart-nummer bladzij 33.)

HET HOOFDBESTUUR.
Het is zeker onnoodig, de Bondsleden krachtig aan te sporen tot groote
deelneming. De heeren van Holkema & Warendorff, die, op instigatie van Rud.
Loman, den bloei van het schaakspel in ons land op zoo onbekrompen
wijze trachten te bevorderen, mogen niet worden teleurgesteld. Art. II van
bovenstaande bepalingen bevat een eervol privilegium, alleszins waardig, op
prijs te worden gesteld. Wie zonder geldige reden thuis blijft, toont gebrek
aan piëteit tegenover de heeren van Holkema & Warendorff, het Schaakspel
in 't algemeen, den Bond in 't bijzonder en zich zelf. Zoo zij het niet!
 142

Algemeeiie Vergadering en Wedstrijd te Rotterdam.

A
De Algemeene Vergadering zal gehouden worden Zondag 12 Augustus
te 12 uur in het Tivoli Café, Coolsingel, Rotterdam. Het rooster van werk­
zaamheden omvat de volgende punten:
I. Opening.
II. Voorlezing der notulen van de vorige algemeene vergadering.
III. Voorziening in de vacature, ontstaan door de periodieke af­
treding van den Voorzitter.
IV. idem van den Redacteur H. J. den Hertog.
V. Verkiezing van een nieuwen Onder-Voorzitter in de plaats
van Dr. A. J. A. Prange, die ontslag neemt.
VI. Verkiezing van een nieuwen Redacteur in de plaats van Dr.
A. J. A. Prange, die ontslag neemt.
VII. Verkiezing van een nieuwen Penningmeester in de plaats van
J. F. Heemskerk, die ontslag neemt.
VIII. Verslag van den Secretaris.
IX. Verslag en Verantwoording van den Penningmeester.
X. Verkiezing eener Commissie ter voldoening aan Art. 20. Zij
brengt staande de Vergadering verslag uit omtrent hare bevinding.
XI. Vaststelling der begrooting over 1895•
XII. Opening der couverten, bevattende de namen der prijswinners
en eervol vermelden in den probleemwedstrijd.
XIII. Bestuursvoorstel tot wijziging der bepalingen in
het Reglement betreffende,
10. de Buitengewone Leden.
Het Bestuur wenscht Art. 9 te schrappen en een nieuw Art. 9 aldus te lezen :
Buitengewone leden zijn schaak-clubs, die zich onder de volgende voor­
waarden hiertoe aanmelden:
a. Zij tellen minstens 6 leden.
b. Zij vergaderen minstens i-maal in de 14 dagen ter beoefening
van het schaakspel.
c. Zij zenden hun reglementen ter goedkeuring aan het Hoofdbestuur,
welke goedkeuring ophoudt van kracht te zijn en opnieuw verkregen moet
worden bij elke wijziging, die de reglementen ondergaan.
d. Zij betalen een contributie, naar denzelfden maatstaf berekend over
het geheele aantal hunner leden, onder attrek van diegenen, die recht
streeksch lid van den Bond zijn, als in Art. 6 ten opzichte van afdeelin-
gen is bepaald.
 143

e. Zij doen, wat hun finantiëele verplichtingen tegenover den Bond be­
treft, rechtstreeks verantwoording aan den Bondspenningmeester, terwijl zij van
elke wijziging, die hun Bestuur of hun ledental door toetreden, verhuizen, bedan­
ken of overlijden ondergaan, mededeeling dóen aan den Bondssecretaris.
f. Zij hebben het recht, het Bondstijdschrift te beschouwen als hun
officieel orgaan en kunnen daarin doen opnemen alle berichten, hen be­
treffende, mits niet hinderlijk lang (ter beoordeeling van den Hoofdredacteur.)
g. Bij de bepaling van de bijdragen over het eerste jaar van lidmaatschap
betaalt ieder buitengewoon lid f0.25, waarvoor het voor zijn archief ont­
vangt reglement van den Bond en laatst verschenen ledenlijst. Voorts ont­
vangt ieder buitengewoon lid voor zijn archief tijdschrift, vergadering-op-
roepingen enz'
h. Zij worden overigens, ten opzichte van hun rechten en plichten en
van hun verhouding tot den Bond, beschouwd als zelfstandige afdeelingen,
met dien verstande, dat ter bepaling van het aantal stemmen door hen uit
te brengen op algemeene vergaderingen niet meegerekend mag worden de
contributie van diegenen hunner leden, welke rechtstreeksch lid van den Bond
zijn. Op dezen blijft Art. 5 van volle toepassing.
Leden eener schaakclub, welke tevens leden zijn van een in dezelfde ge­
meente gevestigde afdeeling, houden door de toetreding der club op, atdee-
lingsleden te zijn.
Mocht omtrent de in sub c genoemde goedkeuring geschil ontstaan, dan
beslist de eerstvolgende algemeene vergadering.
Deze bepaling treedt in werking 1 januari 1895.
T o e l i c h t i n g . Den sleutel voor deze reglementswijziging vinden d e
lezers in het eerste gedeelte van het sub. h bepaalde. Het komt ons voor,
niet meer dan billijk te zijn, dat buitengewone leden, die natuurlijk geheel
aparte belangen hebben, een op zich zelf staand geheel vormen met betrekking
tot den Bond. Het toetreden eener schaakclub is voor den Bond voordeeli-
ger dan het tot stand komen eener afdeeling; immers eerstgen. bezit meer
levensvatbaarheid. Daarom wenschen wij, dat een buitengewoon lid niet
langer beschouwd zal worden als een bestanddeel eener afdeeling maar dat
het gelijk trouwens logisch uit Art. 3. van het Reglement voortvloeit, naast
een afdeeling en evenals een afdeeling, zal vormen een zelfstandige corporatie.
20. de W e d s t r ij d e n.
Het Bestuur wenscht aan Art. 43 de volgende alinea toe te voegen:
„Echter heeft het Bestuur het recht, in exceptioneele gevallen, waar het zulks
in het belang van den Bond noodzakelijk acht, wedstrijden uit te schrijven,
ook toegankelijk voor niet-Bondsleden."
T o e l i c h t i n g . Slechts omdat Art. 43, zooals het thans in het regie-
 144

ment is opgenomen, een geduchte hinderpaal vormt, die ons belet, zóóveel den
bloei van den Bond te bevorderen, als wij wel zo"den willen, wordt deze
bijvoeging noodzakelijk geacht. Wij a:hten het n.1. bepaald nuttig, nu en
dan ook eanen wedstrijj te houden in plaatsen, waar de Bond weinig of
geen leden telt. 't Is een doeltreffend propaganda-middel. dat weinig of
geen kosten met zich sleept.
3e. het Reglement op het Schaakspel.
Het Bestuur wenscht in Art. 8 2de alin. te schrappen de woorden : „Re­
glement op het Schaakspel."
T o e 1 i c h t i n g. Daar nog slechts enkele exemplaren van dit reglement
over zijn, werd door ons de wensche'.ijkheid besproken, om het te doenher-
drukken. Wij achtten dit overbodig, omdat hetzelfde reglement in alle goe­
de leerboeken is te vinden en ieder schaker, die zich aansluit bij den Bond,
de bepalingen, erin vervat, behoort te kennen. Hierbij komt, dat het bestu-
deeren ervan iemand, die niet kan schaken, weinig of niets kan baten. Wij
kunnen echter eenige exemplaren in het archief bewaren, teneinde één ervan
bij wedstrijden enz. op de groene tafel ter visie te leggen.
XIV. Vaststelling der plaats, waar de Algemeene Vergadering zal worden
gehouden in '95.
XV. Wat verder ter tafel wordt gebracht.
XVI. Sluiting.
B
Een gemeenschappelijke maaltijd a f. 1.50 per couvert, zal worden gehouden
na afloop der Vergadering, Zondagmiddag te 6 uur, in bovenvermelde loca-
liteit.
Des avonds te 8 uur zal een blindséance van 6 partijen worden gegeven
door den heer Rud. Loman, die zich daartoe op ons verzoek met de meeste
welwillendheid bereid heeft verklaard.
C
De wedstrijden zullen worden gehouden Maandag 13 Augustus en volgende
dagen. Dienaangaande zijn de volgende bepalingen vastgesteld.
I. Gespeeld wordt in twee klassen. De iste klasse is open voor
ieder; de tweede voor ieder, die nog geen prijs in de iste klasse won en
nog geen isten prijs in de 2de klasse won of deelde. Bij minder dan 5 deel­
nemers in een klasse gaat de wedstrijd in die klasse niet door; bij 5 of 6
deelnemers speelt ieder met ieder twee partijen, bij grooter aantal één partij.
II. De deelnemers moeten zich opgeven vóór 13 Augustus aan
den Bondssecretaris.
III. Er wordt gestreng naar een rooster gespeeld volgens 't stelsel
 145

Schurig en wel van 's morgens 9 tot 's middags 2 uur, en van 7 tot 's avonds 12 uur.
Eiken dag worden minstens twee ronden gespeeld. Komt eene partij in den
daarvoor bestemden speeltijd niet af, dan moet zij den eerstvolgenden namid­
dag tusschen 2 en 5 uur worden beëindigd.
IV. Gespeeld wordt volgens het reglement op het Schaakspel van
den Bond en in het algemeen volgens de regels, die in alle landen bij der­
gelijke tornooien van bindende kracht worden beschouwd. Bij verschil van
meening tusschen de deelnemers beslist het dienstdoend Bestuur.
V. Ieder speler is verplicht, met klokjes te spelen (20 zetten pei
uur) en zijn partijen nauwkeurig en volledig op te teekenen of te laten op,
teekenen. Overtreding dezer bepaling heeft het verlies der partij ten gevolge.
Alle partijen, in den wedstrijd gespeeld, zijn het eigendom van den Bond.
die voor zich behoudt het recht tot publicatie ervan.
VI. Bij den aanvang van eiken speeltijd worden door een der
leden van het dienstdoend Bestuur de klokjes in werking gesteld. Spelers,
die ter bestemder tijd niet aanwezig zijn, zijn verplicht de eerste twintig zet­
ten te doen gedurende den tijd, dien zij minder dan één uur te laat komen-
Een vol uur te laat komen heeft het verlies der partij tengevolge.
VII. Het inleggeld bedraagt voor de deelnemers iste klasse f. 5,—
voor die der 2de klasse f. 2.50, vooraf te voldoen.
VIII. Als prijzen worden uitgeloofd voor de iste zoowel als voor
de 2de klasse, bedragen in geld, gelijkstaande aan 4 malen de som der in-
leggelden, tot een maximum van f. 180 — voor de iste en van f. 100 — voor­
de 2de klasse. Deze geldsommen worden onder alle deelnemers der respec­
tieve klassen verdeeld volgens het stelsel Sonneborn-Berger.
T o e l i c h t i n g . H e t Hoofdbestuur is bij het invoeren dezer bepaling
van de meening uitgegaan, dat de deelneming aan onzen jaarlijkschen grooten
wedstrijd, zooveel het eenigszins mogelijk is, moet worden aangemoedigd. De
kleine wedstrijden, wier onloochenbare verdienste t. a. p. wordt uiteengezet,
behooren allerminst als geduchte concurrenten op te treden, m. a. w. een
bondslid, dat af- en aan- heeft gespeeld mag daarin volstrekt niet een geldige
reden vinden om zich te onttrekken aan de nationale kampioenschappen.
Eén maal in het jaar een paar dagen aan ernstig schaken te wijden, is
toch niet te veel. Echter treden blijkbaar twee ongunstig-werkende ver­
schijnselen telkenmale duidelijker op den voorgrond. Ten eerste de omstan­
digheid, dat bijna altijd dezelfde personen de prijzen winnen. Niet dat dit op
zich zelf iemand tot eenig verwijt, welk ook, mag strekken, maar niet zelden
hoort men het verkondigen, naar het ons voorkomt niet geheel ten onrechte,
dat zelfs de schijn vermeden moet worden, alsof het bij den grooten wed.
 146

strijd eerder te doen is om 100 gulden, dan om den titel van meester-
schaker te winnen.
Ten tweede schrikken de kosten, welke uit den aard der zaak aan een
verblijf, hoe kort ook, in een vreemde stad verbonden zijn menigeen af, die,
hartstochtelijk en sterk schaker, echter niet zeker is, een prijs te zullen
winnen. Beide bezwaren worden opgeheven door de voorgestelde wijze van
prijsverdeeling:
E l k e d e e l n e m e r , d i e n i e t m e t o p u n t e n h e t s t r ij d p e r k
verlaat, ontvangt een som, berekend zoowel naar de
quantiteit, als de qualiteit der door hem gewonnen en
t o t r e m i s g e v o e r d e p a r t ij e n
IX. Dienstdoend Bestuur zijn allle leden van het Bondsbestuur en
van Afdeelingsbesturen, voor zoover zij aanwezig zijn en niet deelnemen in
die klasse, ten opzichte, waarvan een beslissing genomen moet worden. In­
dien vóór den wedstrijd wordt gevreesd, dat het getal te klein zou kunnen
zijn, kan een commissie van drie Rotterdamsche, liefst niet medespelende.
heeren tot mede-leiding van den wedstrijd worden aangewezen.
X. Ieder deelnemer onderwerpt zich aan alle beslissingen van het
dienstdoend Bestuur, dat daarentegen deze bepalingen gestreng moet volgen.

Alle Leden worden dringend uitgenoodigd, ter Verga­

dering te komen, aan te zitten aan den gemeenschappe­
l i j k e n m a a l t ij d, d e s é a n c e v a n d e n h e e r L o m a n d o o r h u n
tegenwoordigheid en den wedstrijd door hun deelneming
op te luisteren.
Allen Afdeelingen wordt dringend verzocht, één of
meer afgevaardigden te benoemen ter Vergadering
(hetzij met een blind, hetzij met een bindend mandaat)
en hun mede te geven een legitimati e-b e w ij s.
Allen Rechtstreekse hen Leden wordt in herinne­
ring gebracht de bevoegdheid, als gevolmachtigde
van andere Rechtstreeksche leden ter Vergadering
h o o g s t e n s 6 s t e m m e n u i t t e b r e n g e n , h u n b ij A r t . 5 v a n
het Reglement gegeven.

HET HOOFDBESTUUR.
 147

CVervolg van bladzij 106)

Wedstrijden met af en aanspel.

De beide, in ons vorig nummer aangekondigde, wedstrijden met af-

en aanspel hebben met veel succes plaats gegrepen in zooverre, dat het
aantal deelnemers zeer bevredigend mag worden genoemd. Het is mij
niettemin gebleken, dat enkele losse opmerkingen, gewijd aan de rege­
ling en aan het nut van dit soort tornooien, bij vele lezers een billijker
appreciatie dienaangaande en tevens de opheffing van enkele vooroor-
deelen zou kunnen bewerken.
De vraag is deze. Hoe wordt het best een wedstrijd ingericht, wan­
neer men slechts over een beperkten tijd beschikken kan, zoodat het
eindresultaat de deelnemers in een bepaalde volgorde stelt, die wel niet
aanwijst hun j u i s t e onderlinge sterkte-verhouding, maar t o c h o o k
niet in strijd is met de gevolgtrekking, waartoe
zelfs één enkele partij, in den wedstrijd gespeeld,
zou kunnen leiden.
Dit laatste vereischt eenige toelichting. Ik bedoel: niet zij, die fei­
telijk de andere spelers in diepte van schaakdenken overtreffen, behoe­
ven de prijzen te krijgen m. a. w. de eersten te zijn in de, door den
uitslag aangegeven, volgorde maar wel zij, die de door hen te spelen
partijen het best of het gelukkigst hebben gevoerd, waarbij geheel bui­
ten rekening wordt gelaten, dat de verliezer A van party X misschien
sterker is dan de winner B van party Y. A heeft nu eenmaal ver­
loren en B gewonnen ; B komt in de groep der winners en A in die
der verliezers, onherroepelyk, zonder dat aan A de gelegenheid wordt
gegeven te toonen, dat hij sterker is dan B. Dit laatste kan alleen
geschieden in een wedstryd, waar ieder speler met ieder ander één of
nog beter twee partijen speelt, deze worden op één lijn gesteld en het totaal
van eiken deelnemer vormt zijn „score". Ontbreekt hiertoe nu echter de tijd,
dan blijft er niet anders over dan aan elke partij op zich zelf een beslissenden
invloed toe te kennen, een speler, zoodra hij een verliespunt krijgt, te
schrappen en slechts zy, die aanhoudend winnen, te laten aanblijven.
Ten slotte blijft één deelnemer over, de eenige, die al zijn partijen heeft
gewonnen; deze is No. 1, omdat hij klaarblijkelyk in den wedstrijd
 148

beter dan alle andere deelnemers heeft gespeeld. No. 2 heeft alle par­
tijen gewonnen op ééne na, die tegen No. 1. No. 3 en 4 hebben na­
tuurlijk eveneens slechts ééne partij verloren, maar zij hebben een
partij minder gewonnen dan 1 en 2, daar zij in de voorlaatste ronde
zijn afgespeeld. No. 5 tot 8 hebben bij 1 verliespunt, 2 partijen minder
gewonnen dan 1 en 2, daar zij in de op 2 11a laatste ronde zijn afge­
speeld enz. enz.
't Hangt slechts af van het aantal beschikbare prijzen, of men tevre­
den is, wanneer is uitgemaakt, wie No. 1 en 2 z'y'n, dan wel of men
van de, het dichtst deze beiden op de hielen zittende, deelnemers ook
de juiste volgorde wil kennen. Zijn er bijv. 4 prijzen, dan is het duidelijk,
dat na No 1 en 2 daarop het, meeste recht hebben No 3 en 4. Immers
de stand van den wedstrijd is een oogenblik aldus: alle deelnemers
zyn afgespeeld op 4 na.
No. 1 \

' 3 M-
» 2 ! 2 \
„ 4 I /

Nu beslist de voorlaatste ronde, dat no. 1 en 2 winnen van hun

resp. tegenstanders No. 3 en 4. De eerste twee staan volmaakt gelijk
(zij hebben beide tot dusver evenveel partijen gespeeld en gewonnen)
en de laatste ronde maakt uit, wie van hen dus den lsten en wie den 2den
prijs heeft; maar de laatste twee staan eveneens volmaakt gelyk (zij
hebben beide evenveel partijen gespeeld en alle gewonnen op 1 na)
en de laatste ronde maakt uit, wie van hen 3den en wie 4den prijs
heeft. Zijn er nog meer prijzen beschikbaar, dan handelt men in den­
zelfden geest door ook de 4 verliezers der op twee na laatste ronde
om prijzen bijv: 5den en 6den te laten kampen.—
Slechts twee moeilijkheden doen zich voor bij de toepassing van dit
systeem. De eerste geldt de vraag, hoe in de 1ste ronde de deelnemers
gepaard behooren te worden. Men handelt het best en het eerlijkst door
deze paring te laten regelen door het lot, elk deelnemer trekt een num­
mer, waarna no. 1 speelt met No. 2, 3 met 4 enz.
De tweede moeilijkheid is van ernstiger aard en blijft ondanks de
absoluut correcte en slechts schijnbaar onbillijke wijze, waarop ze wordt
 149

opgelost, voor vele schakers een struikelblok. Ik bedoel het spelen met
byes of stilstaande nummers.
A\ ilde men het hierboven omschreven systeem uitvoeren, zonder
evenwel de eenig afdoende wijze te kennen, waarop de hyes-kwestie
te regelen is, dan zou men afbreken met de eene hand, wat met de
andere wordt opgebouwd; men zou tevergeefs beproeven, de orde te
handhaven in een koninkrijk, dat tegen zichzelf verdeeld is ten­
zij men zyn koninkrijk in een republiek herschiep m. a. w. do grond­
beginselen losliet, waarmee het systeem staat of valt.
Het behoeft geen betoog, dat het spelen met stilstaande numme/s,
zoodra het aantal deelnemers facultatief is, onvermij lelyk wordt. Im­
mers bij een oneven aantal staat in de eerste ronde, nolens volens,
een nummer stil en bij een even aantal, behalve wanneer dit een
macht is van 2, zal steeds in een der volgende ronden een nummer
stil moeten staan. Daar het een onloochenbaar voordeel is, bye te zijn,
geldt het derhalve, dit voordeel (nadeel dus voor de overige deelnemers)
zoo gering mogelijk te maken. Stel in de eerste ronde 21 deelne­
mers ; dit geeft in de 2de ronde 11 spelers n.1. 10 winners en 1 bye. (No. 21);
in de 3de ronde 6 spelers n.1. 5 winners en 1 bye. (No. 21); in de 4.
de ronde 3 spelers n.1. 3 winners en een bye (No. 21). In deze laatste
ronde wint No. 21 de partij en daarmee den eersten prijs!
No. 21. won twee partijen en kreeg er drie cadeau! Dit is echter een
schromelijk onrecht, wortelende in de natuurlijke omstandigheid, dat
het bezit van een stilstaand nummer des te voordeeliger is, naar­
mate de wedstrijd ten einde loopt. Hierbij komt nog, dat in boven­
staand geval voor het toekennen van eene ventueelen4den prijs een kamp moet
plaats grijpen tusschen de drie verliezers der 3de ronde, waarbij weder
een stilstaand nummer vereischt wordt. Wij stellen een ander voor­
beeld: 15 deelnemers; in de 2de ronde derhalve 8 spelers (7 winners
van de eerste ronde en 1 bye); in de 3de ronde 4 spelers en in de
5e 2. Hier is slechts éénmaal sprake van een bye n.1. in de 1ste
ronde en wel om de zeer eenvoudige reden, dat men in de 2de ronde
te doen had met een macht van 2, die, hoe dikwijls ook gehalveerd,
nooit een oneven getal kan opleveren. De conclusie is gemakkelijk te
trekken: is in de 2de ronde het aantal spelers een macht van twee, dan
blijft het noodzakelijk kwaad der byes tot de eerste ronde beperkt en wikkelt
zich het verdere verloop van den wedstrijd als vanzelf af, zonder
 i5i

brandpunten genoemd mogen worden van schaak-ijver, van schakers­

verbroedering, van schakers-vreugde.
Zóóver zijn wij nog lansc niet. Waarom kwamen van het ongetwij­
feld machtige schakerscorps, dat in Amsterdam en in 'stïage kampeert,
respect, slechts 22 en 20 man op. toen het signaal werd gegeven tot
een vreedzaam krijgsmanoeuver? Is het vrees voor het kruit, die hen
weerhoudt of schaamte, dat zij niet allen officieren zijn met eereteeke-
nen van duurgekochte zegepralen? Hebben zij des Zondags gewichti­
ger, onuitstelbare bezigheden en houdt de mogelijkheid, dat de te winnen
prijs de onkosten niet dekt, hen terug?
Een schaker, bij wien niet somtyds een heftige lust brandt, wiens
handen niet somtyds jeuken, om zijn kracht den tegenstander te doen
gevoelen en die niet tevens elke gelegenheid dankbaar aangrypt, om
het aantal zijner schaakvrienden te vergrooten, om zijn schaakherinne­
ringen te vermeerderen en ons door zijn aanwezigheid getuigenis af te
leggen van de toenemende bekoring en heerschappij zjjtier koningin
is zijn eerenaam niet waardig!
De wedstryd met af- en aanspel te Amsterdam werd door den Secre­
taris van het V. A. S., E. van Dien, geopend, die zich ook verder met
de leiding van het geheel belastte, teneinde van Lennep in de gelegen­
heid te stellen, onbezorgd zijn wedstrijdpartijen te voeren.
De volgende deelnemers gaven zich op: (het cijfer vóór den naam
stelt voor het lotingsnummer, dat achter den naam de klasse) 1. W.
B. H. Meiners I, 2. N. W. van Lennep I, 3. H. J. den Hertog I, 4_
G. H. Manikus IY, 5. v. d. Laan III, alle uit Amsterdam; 6. Jb.
Beets I, uit Beemster; 7. H. Goudsmit II, 8. A. H. M. Dieperink I,
9. J. J. Veraart I, 10. W. H. v. d. Meulen II, 11. G. J. Gantvoort
II, 12. J. F. Pilger Jr. I, 13. J. D. Bleykmans I, alle uit Amsterdam ;
14. M. F. Onnen II, uit Leiden; 15. A. Bleykmans I, 16. H. Kothei,
17. A. E. van Foreest I, 18. L Gans I, alle uit Amsterdam ; 19. P.
F. Faber II, uit Andelst; 20. H. Mendes da Costa II, 21. A. Klein III
en 22. C. Tinholt II, alle uit Amsterdam.
De volgende tabel moge den loop der partijen veraanschouwelijken.
(Ter verduidelijking der voorgaande beschouwingen vermeld ik den
uitslag in extenso).
 152

lste ronde 2de ronde 3de ronde 4de ronde 5de ronde
1. Meiners bye ) L. won )
2. Lennep bye ) door lot. / L. won j
3. Hertog bye ) ,T I
4. Manikus bye ) won \ I
5. Laan bye ) i
6. Beets bye ) 1 1 w o n ( B won I B won
7. Goudsmit ) ) door l j Bleyk.

9 • ?r
' v j (Al dl I L )'
)« r I «• - » ' o t i " s
/ / imans
I I I
wr-
10. Meulen ) L" 0 '' ' T "
1 n , , ( . Beets door
11. Gantvoort )r> ) \ V i •
12. Pilger )l • w o n ) i \ f lotin " en
13. J. BleykmansU ) R won / Tinholt
14. Onnen )ü' won ) [ J. B. / \ verloor
te"

15. A. Bleykmans) D ) i' w o n / I £ e n v an

1G. Kothe ) won ) B. won I Ir I hennep.

17. Foreest )G. won ) door lot. ] > . won J
18. Gans )door lot. ) l
19. Faber bye ) „ j \
20. Mendes bye )*- w on. f \
21. Klein bye ) m |T• won I
22. Tinholc bye ) L won-
De verliezers der 3de ronde speelden om 5den en 6den prijs als volgt:
Hertog i
Goudsmit \ won /

A. Bleijkmans / u ( vvon '

Faber ' j R w o n ]
De verliezers der 2de ronde speelden om 7den tot 9den prijs als volgt.
Meiners j Meiners i , r . \
Manikus won I Meiners ,
Tann W O n „ . ,
I won ' f Meiners verloor
Meulen j \ tegen Gans door lo-
Pilger I p i [ e n Klein won
r
Gans | ' ^ von jf Qans \ tegen v.d. Meulen.
Mendes ) v 1
Klein f K' won- ) ™
 153

De verliezers der 1ste ronde speelden om 10 den en 11 den prijs als volgt:
1. Gantvoort bye <
2. Dieperink / w i ^ • won 1
q t? ^
ó . i ^ oreest
t r- won |
'
f
\ \r t? ±
_T ' } Van r'oreest won.
4. Veraart )
5 Onnen ? * • won ' ^ \
unnen \ } Y. won
6. Kothe bye | '

Zoodat de 11 prijzen achtereenvolgens werden gewonnen door Jb.

Beets, J. D. Bleykmans, N. W. van Lennep, C. Tinholt, II. Goudsmit,
A. Bleykmans, L. Gans, W. B. H. Meiners, A. Klein, A. E. ran Fo-
reest en J. J. Yeraart.
De wedstrijd liep uitstekend van stapel; wel moesten eenige malen de
vooral voor schakers zoo onaangename loterij-briefjes te hulp
worden geroepen, om remise-partijen te beslissen, maar dit is onvermij­
delijk, wanneer de tijd voor een nieuwe partij ontbreekt.
De heeren Beets, Faber en Onnen hadden niet opgezien tegen een
reisje om van de partij te kunnen zijn. De eerste (die zich in den
wedstrijd een uiterst hardnekkig speler heeft getoond) zal zich zijn
moeite wel niet hebben berouwd, doch ook de beide anderen, al mochten
zij geen prijs behalen, hebben deze voldoening, dat zij velen, zéér velen buiten
Amsterdam wonenden schakers een prijzenswaardig en binnen Amster­
dam wonenden een beschamend voorbeeld hebben gegeven.
Tot de beste partijen, in dezen wedstrijd gespeeld, behooren de twee
volgende:
Gespeeld 9 Juni 1894.
No. 88. Wit: L. Gans Z w a r t : Jhr. A. E. van Foreest.
Spaansche Partij.
l- e4 e5 10. P C3 ds 19. L d 6 : cd6:
2. P f3 P c6 11. ed6: L d6: 20. P b3 L dy
3. L b5 P f6 12. P e4 Ld; 21. P e5 ! des :

4. o—o P e4: 13. L d2 T e8 22. T d y : T d6

5- d4 Le7 14. D 04 h6 23. T d6: 13 d6:
6. T ei Pd6!i) I5-Lc3 T e6 24. D e4 P d4
7- L C 6: bc6:?2) 16. T adi T g6 25. Des : D e5 :
8' de5 : P f5 17. Le53) D f8 26. T e5 : P c2:

9 D e2 o—o 18. P 05 Le8 27. K fi K f8

 154

28. T e4 T e8 39- h3 g5 50. K g4 K f6

39. Te8: K e8: 40. b3 P c6 51. KI15 Kg7
20. a34) as ! 41. Kd3 P e5f 52- b5 P f/tf
31. P a5 : P d4 42. K 03 g4 53- K g4 Pg2:?
32. P 04 f6 43- b4 cb4 :f 54- b6 P e3f
33. Kei Kd7 44- ab4: f4 55. K f3 ??8)P f5
34. K d2 05 45- P C4?5) P 04 : 56- b7 P d4f
35. Kd3 P c6 46. hg4:6)P e5 57- K e4 P c6
36. Ke4 Ke6 47. K d47) P g4: 58 K d5 P b8
37. P b6 ? f5f 48. K e4 P f2 :f 59- K. d6 hs
38. Ke3 P e5 49. Kf4: P d3f 60. K 07 remise.
1) Op d5 volgt 7. Pe5 Ld7 8. PfT: Kf7 : 9. Dh5f en wint.
2) dc6: moet hier geschieden. Had Wit echter 6. De2 gespeeld, dan
zou na Pd6 7. Lc6: bc6: de goede voortzetting zijn. Zwart komt nu
in groote moeilijkheden.
3) Veel sterker schijnt hier 17. Pc5 te zyn. Op Lc5: kan dan
volgen Pe5 met beslissend voordeel.
4) Dreigende, het paard te winnen.
5) De eenige zet was hier hg4: Wit heeft het eindspel veel te
weinig doortastend gespeeld.
6) Op Kc4: volgt natuurlijk f3 met winst voor Zwart.
7) Op f3 ware Pg4 en Ph4 gevolgd.
8) Kh3H had hier de partij gewonnen.
No. 89. Gespeeld 10 Juni 1894.
W i t : Jb. Beets. Z w a r t N. W. van Lennep.
Giuoco Piano.
1. e4 e5 13- b4 L b6 25. f3!! f5
2. P f3 P c6 14- b5 Pe7 26. T gi T f6
3. L C 4 LC 5 15. a4 c5 27. De2 T h6
4. d3 P f6 16. bc6: bc6: 28. L d3 T g8
5. c3 d6 17. Dei 0—0 29. ef5: e4!
0-0 L g4 18. a5 Lc7 30. L e4: fg3 :
6
T g2 gh2;
7. Lg5 h6 19. d4 Khy 31-
8 Lh4 g5 20. de5: de5: 32. f6T p g6
JLB Ph5 «• "3 bso 33- •»: Des
10. Khi D f6 22. hg4: hg4: 34- c4 L f4
11. Pd2 Pf4 23. Ph2 D h4 35' ? f3 T

12. L f4: g<4: 24. g3 D h5 36. Lg6.f Tg6.

 i5S

37- g5 L g5 : 40. Th2:f2) K gö

38. P g5: T g5: 41. D g7f K f5
39. D e7fü K h6 en Wit gaf in eenige zetten mat.
1) Een al te brutale zet en nog wel tegen Beets, die evenals Klaas de
Heer bekend staat voor zijn kracht in het weerleggen van incorrecte offers!
2) Spoediger nog besliste Tg5 :
Op Zondagmorgen 17 Ju ui waren in het Zuid-Hollandsch koffiehuis te
'sllage 20 schakers bijeengekomen, teneinde getuigen te zyn van elkan­
ders overwinningen en nederlagen. Het waren 1. J. M. Felix III, uit
Leiden; 2. K. Süsholz I, uit Delft; 3. A. G. Vreede III, uit s'Hage ;
4. J. F. Malta I uit Rotterdam ; 5. M. F. Onnen II, 6. T. J. D. En-
derle II en 7. J. Fles Jr. II uit Leiden; 8. J. Samson II, uit Lei­
derdorp; 9. J. G. L. Eisen II en 10. W. Ulle III, uit 'sHage; 11.
Dr. A. van Rhijn I, uit Leiden ; 12. C. Bakker III 13. F. L. G.
d'Aumerie II en 14. J. J. van der Pot II uit 's Hage ; 15. E. van
Dien I uit Amsterdam; 16. B. Yles III uit Leiden; 17. A. B. Bauer
II uit Rotterdam ; 18. F. H. H. Schuite II en 19. M. Herz III uit
's Hage ; 20. J. Arellenga II uit Rotterdam.
Na een harden, bijna onafgebroken stryd van 12 uren werd de 1ste
prijs gewonnen door den heer J. F. Malta, die achtereenvolgens de hee-
ren Yreede, Süsholz, Onnen en van Rhijn had verslagen ; de 2de door Dr.
A. van Rhijn, tegen wien de heeren Bakker, d\Aumerie, van Dien
en Herz het hadden afgelegd; de 3de door den heer M. F. Onnen, dij
over de heeren Enderle, Fles en Herz had gezegepraald en de 4de
door den heer M. Herz als overwinnaar van de heeren Yellenga en
Bauer.
Zes consolatie-prijzen werden achtereenvolgens gewonnen door de
heeren E. van Dien, J. Fles Jr., T J. D. Enderlé, F. L. G. d' Au-
merie, F. H. H. Schuite en J J. van der Pot.
Deze wedstrijd kenmerkte zich voornamelijk door de volslagen on­
bekendheid van verscheidene deelnemers met het voorgiftspelen.
Zoo hadden de twee partijen, die de heer Herz (Wit) won beide
het volgende verloop (Zwart geeft pion f en zet voor): 1 e4 e5 ? ? 2.
Dh5f Ke7 ? 3. De5 :f Kf7 4. Lc4f Kg6 ? 5. Df5f KhG 6. d4f g5
7. h4 Le7 8. hg5 :f Kg7 9. Df7 mat.
Ongetwijfeld een hoogst merkwaardig geval!
Een andere met dezelfde voorgift gespeelde partij vertoonde deze
 156

openingszetten: 1. e4 e b ? 2. Dh5f g6 3. De5 :f De7 4. Pf3 (een ui­

terst fijne zet, die van aangeboren schaaktalent blijk geeft: Wit wil
het paard, ingeval Zwart de dames afruilt, met tempowinst in het spel
brengen! 't komt maar op de bedoeling an, ziet Uwe; nee, dan lapte
deuze speulder 't em beter, die in dezelfde pesisie, in plaats van
4Pf3, den toren op h8 verschalkte, waarna de volgende geniale zetten
geschoven werden : De4 :f 5. Le2 Dg2 : 6. d3, Dhl : 7. Dg8 : Dgl :
de rest woonde ik niet bij ; slechts weet ik, dat onder de toeschouwers
een algemeen gehits opging van pakze, pakze, raakem, enz: en dat
sommigen de behulpzame hand boden, om de stukken op te rapen, die
met steeds toenemende woede van het bord werden geslagen.
Een niet minder krukkerig verloop had de volgende partij (Zwart
geeft pion f7 en twee zetten voor) 1. e4 d4, d6 2. f4 e6 3. d5 P16
4. Pc3 Le7 5. e5 ? de5: 6. fe5 : Pd5 : enz.
In een der volgende nummers hoop ik een beknopte verhandeling
te geven over de beste wijze, zoowel voor Wit als Zwart, om voorgilt-
partijen te behandelen
Twee partyen van den Haagschen wedstrijd.
No. 90 Gespeeld 17 Juni 1894.
W i t : J. F. Malta Z w a r t : K. Süsholz.
Spaansche Partij.
1. e4 es 12. P a5 K ey 23. T d7 T a7
2. P f3 P c6 13- b3 Kf7 24. P C4f K f5
3. L b5 a6 14- L b2 P ej 25. f3 L h6
4. L a4 g6 15. 02-04 P c8 26. K f2 L f8
5. o—o L g7 16. L e5 : L 04: 27, T adi h6
6. Lc6: bc6:? 17. bc4: fes : 28. T f7f Ke6
7. d4 d6 18. Tfdi P d6 29. T dd7 T b7
8. de5 : des : 19. P gsf K f6 30. T cy : T b2f
9. D d8 :f K d8 : 20. P ge6 P e4 : 31. K g3 T a2 :?
10. P 03 L e6 21. P e4 :f K e6 32. T f6 mat.
11. P a4 f6 22. P c5f Kf6
No 91. Gespeeld 17 Juni '94.
W i t : E. van Dien Z w a r t : Dr. A. van Rhijn.
Giuoco Piano.
1. e4 e5 3. L 04 L 05 5- L e3 L b6
2. P f3 P c6 4. d3 d6 6. P 03 P f6
 157

7. IJ e2 Le6 15. L b6:? ab6: 23. T a d i 05

8. P d5 L d5: 16. g3 K I18 24. 03 b5
9- eds: P e7 17. 0—o D d7 25. a b s :?2) D bs :
10. L b 5 j i ) c6 18. D f3 T ae8 26. L d5 P d5:
11. dc6: bc6: 19. T fei P e7 27, D d s : D b2:
12. L c 4 h6 20. D g2 P g6 28. D b 6 : D f2 ' f
13. L b3 0-0 21. P g 6 : f fg6: 29. K h i T a2
14. I h4 P ed5 22. a4 T a8 Opgegeven.

1) In plaats van dezen zet, die slechts Zwart's centrum ver­

sterkt, moest Lg5 geschieden.
2) Hierdoor gaat de partij verloren. Door 25. Ld5 Pd5: 26. Dd5 :
Ta4: 27. Te5: of 25 Ta4: 26. Lc6 D. onv. 27. Lb5 : had Wit
het betere spel gehad.
GRONINGEN. De schaakdag, alhier op 24 Juni gehouden, is boven
verwachting goed geslaagd. Volgens 't zeggen van sommigen was er
gedurende langen tijd in Groningen niet zoo'n druk bezochte bijeenkomst
geweest. Men waande zich terug in de bloeiperiode van den Noor­
delijken Schaakbond.
De tombola-wedstrijd hield aan van 's middags 2 tot 's avonds 8 uur.
Er heerschte bijzonder veel anim >, 't geen bleek uit het feit, dat niet
minder dan 34 partijen werden gespeeld. Ook de beschikbare prijken
vielen klaarblijkelijk zeer in den smaak.
'sAvonds speelde van Lennep 22 partijen simultaan, waarvan hij er
5 verloor.
De e<;rste der beide correspondentie-partijen, die Groningen met Ap-
pingedam voert (zie vorig nummer, bladzij 71) is met de nederlaag der
Appingedammers geëindigd. Na (13 Dh8:) 0—0—0 14. Ld2 hö" 15.
0 0 -0 16- Pd4 Pe5 17. Tel Lg7 18. Dh7 abandonneerde Zwart.
HELDER. lusschen de Schaakvereenigingen te Arnhem en te Ilel
der is een correspondentiepartij begonnen. Reeds de volgende zetten zijn
gedaan: (Helder heeft wit) 1. a3 d5 2. d4 c5 3. dc5 : e5 4. e4.
LEIDEN. In de correspondentie-partij Excelsior-Heemskerk geschied­
den verder de volgende zetten : (zie vorig nummer, bladzij 72) 23 P«'3
fg2 : 24. Kg2 : Lh3 :f 25. Kh3: Pf2: f26. Tf2: Tf2: 27. Pf5 De6 28. Do°4
O
 158

ROTTERDAM. In ons vorig nummer werd de uitslag meegedeeld

van den onderlingen wedstrijd, dien de afdeeling alhier houdt, zoowel
wat betreft de eerste a's de derde klasse. Thans zijn ook in de tweede
klasse alle partijen gespeeld en wel met het volgende resultaat.
LanMnck.

Prijzen

Vellenga.
N A M EN.
Schipper.

Francois.
Haeften.

Totaal.
Bauer.

Lowis.

Elzas.

Hoes.
I

G. J. Lant inck. — 11 01 01 0y2 00 10 i/20 10 j 7

, . I 1 I I
C. Schipper. 00 — 00 0'/3 00 00 00 00 00 Vi

G. A. v. Haeften. 10 11 - 01 0y2 01 0V2 10 01 8

I
1 I I I
A. B. Bauer. 10 l'/s 10 — 01 00 10 00 00 5'/2
1 I J
I
J. Vellenga lVs H llA 10 — 0y3 10 10 H/2 10 3en

i
D. J. Lowis 11 11 10 11 lVs - Val Val Vil 13 len
. , .

H. N. Francois. 01 11 l'/2 01 01 VgO — 01 Vj O 8'/2

S. Elzas. V1
2 11 01 11 01 j i/30 10 — 11 j 11 2en

J. E. M. Hoes. 01 11 10 11 0>/2 V20 H/2 00 - 8i/2

I I I

UTRECHT. De uitslag van het handicap-tornooi is als volgt: I. J. Wie-

d e m a n m e t iOl/2 II. E . L . Olland m e t 8V2 III. A . G . Oiland m e t 7 e n I V
D. W. van Rennes met 7V2 winstpunt. Om 3den en 4den prijs werd gekampt-

'la Ie li itlrliiitz-Lasker.
De verwachting, gegrond op den uitslag der laatste partijen, dat Lasker
de match zou winnen, is verwezenlijkt. Het eindresultaat was Lasker 10,
Steinitz 5, Remise 4.
 159

Overzicht.

Datum. Voorzet. Opening. Winner. Aantal zetten,

3 Mei. S d4 opening remise 50
5 » L Spaansche partij S 55
8 » S d4 opening S 46
15 * L » L 44.
17 " S » L 54
20 » L Giuoco-piano S 51
22 > S d4-opening remise 61
26 » L > L 52
Het scheen aanvankelijk, dat hij hervatting vin den strijd te Montreal, het
Geluk Steinitz wederom gunstig gezind werd. Niet onwezenlijk droeg hier­
toe de houding der Montrealsche schakers, zijn voornaamste hackers, bij;
in plaats van den kampioen zijn verliezen te verwijten en hem door minach­
ting en spot met zijn bizarre speelwijze, geheel te ontmoedigen, staken zij
hem integendeel, zooals het trouwens enthousiasten vereerders betaamt, een
riem onder het hart en verklaarden openlijk, dat hoe ook de uitslag der
match mocht zijn, Steinitz steeds voor hen zou blijven de groote en geliefde
meester. Toen Lasker door twee opeenvolgende nederlagen te Montreal onder­
vond, dat zijn tegenstander ,,op stoot" was, maakte hij van zijn recht gebruik
om een week vacantie te nemen, welke hij doorbracht te St. John. Het
beoogde doel werd inderdaad bereikt. De interruptie der vijandelijkheden
had tegelijkertijd een interruptie van Steinitz' overwinningen ten gevolge en
de score klom met 9 partijen tegen 4 in het voordeel van Lasker. Dat
Steinitz onder deze verpletterende omstandigheden, nog de 17de partij door
uiterst gezond en gedecideerd spel tot winst en de 18de tot remise ver­
mocht te voeren, moet alleszins bewonderenswaardig worden geacht.
De populariteit der match te Montreal moet ongelooflijk groot geweest
zijn. Zoo weet men te verhalen, dat lieden die nauwelijks een schaak- van
een dambord konden onderscheiden in de algemeene geestdrift deelden ; dat
door bemiddeling van den bekenden probleemdichter J. N. Babson op ver­
schillende plaatsen der stad groote, speciaal daartoe vervaardigde, schaak­
borden waren opgesteld, waarop de loop der partijen naarmate deze vorderden,
kon worden gevolgd; dat voornamelijk echter een reusachtig doek, (voor
de bureaux van de »Star« aangebracht, hetwelk, door middel van electriciteit,
de telegraphisch van het slagtooneel meegedeelde zetten onmiddellijk bekend
maakte) ontzaglijke menigten deed samenstroomen, zoodat de politie met ge­
weld den doorgang moest vrijhouden; dat de zaal, waarin de helden gezeten
waren formeele belegeringen had te doorstaan; dat zelfs op de planken onder
 160

luid gejuich der toeschouwers »de match« werd gegeven; *dat in één woord
te Montreal niet anders gedroomd, gedacht, gesproken en gewed werd dan
»de match om het kampioenschap»
Nog maakten de Amerikaansche rubrieken eenige belangrijke geschillen
wereldkundig, die tusschen Steinitz en Lasker bij het spelen rezen. Toen
Steinitz zijn iiden zet in de 12de partij moest doen, stond Lasker op en
begon een gordijn neer te laten, teneinde zich tegen de zon te beschutten.
„Laat dat, zeide Steinitz' nijdig, of doe het in Uw eigen tijd. Ge hebt der­
gelijke praktijken te Philadelphia beproefd, maar ge kunt ze hier niet her­
halen^ Dit incident scheen Steinitz' gedachtengang geheel te hebben ver­
stoord, want het duurde een vol kwartier voor hij zijn keuze definitief
had bepaald.
Een ander maal was het Lasker, die zich over Steinitz' gewoonte, onder
het spelen voortdurend limonade door strootjes op te slurpen, meende te
moeten beklagen en verzocht aan een apart tafeltje te mogen plaatsnemen,
't geen echter door de scheidsrechters werd geweigerd.
Verreweg het meest tragi-komisch was evenwel een 11 Mei uit Montreal
verzonden telegram, dat Lasker's vertrek naar St. John aan diens vrees toe­
schreef, vergiftigd te worden, daar hij zich beklaagd had over de leden van
de Cosmopolitan club, die hem voortdurend wat te drinken boden !! De ware
toedracht der zaak was echter, dat Lasker gesproken had van de verveling,
telkens de gastvrijheid van de hand te moeten wijzen, die hem letterlijk van alle
kanten werd opgedrongen, zoodat zelfs Pollock lachend het voorstel deed,
biljetten aan te plakken, waarop den toeschouwers verzocht werd geen ver-
vei schingen aan de beide spelers te offreeren!
Toen Steinitz de laatste partij had opgegeven, stond hij onmiddellijk op
en bracht een driedubbelen dronk uit op het succes van zijn tegenstander.
Deze bedankte en gaf verder in zijn antwoord zijn groote waardeering voor
het spel van Steinitz en diens hoffelijke manieren tijdens de match te kennen-
Daarna zette zich Steinitz, als ware de uitslag hem gansch onverschillig, tot
kaartspelen met eenige vrienden. „Evenwel, schrijft de Baltimore News, lijdt
het geen twijfel, dat hij in de laatste partij al zijn krachten inspande en zich
haar verlies bijzonder aantrok. Zoowel in de pauze tusschen 6 en 8 uur
des avonds, als eenigen tijd na het opgeven der partij kon men opmerken,
hoe hij haar voor zich zelf oplettend bestudeerde, alsof hij wilde nagaan welke
* Een kleinen nagalm hiervan kon men onlangs in het Theater de Ver-
eeniging te Amsterdam vernemen, waar de bekende komiek Nico de Haas
in een zijner coupletten uitdrukking gaf aan de gedachte, dat iemand mins­
tens de hersenen van Lasker noodig had, wilde hij het biljet der bedrijfsbe­
lasting naar behooren kunnen invullen!
 16]

zijn beslissende fout was geweest. Steinitz is der meening toegedaan, dat,
zonder Lasker te na te spreken, die veel kracht en talent ontwikkelde, de
match een anderen uitslag zou hebben opgeleverd, wanneer hij in het begin
van den strijd goed gedisponeerd geweest was. Ook nu nog meen t hij Las­
ker te kunnen kloppen en de meerderheid zijner backers schijnt door Las-
ker's overwinning niet in hun vertrouwen op Steinitz' onoverwinnelijkheid
geschokt te zijn! De backers van Lasker hebben gevolg gegeven gegeven aan hun
voornemen, om hun aandeel in de winst af te staan ten voordeele van Stei­
nitz. Verder moeten verschillende liefhebbers het initiatief genom :n heb­
ben, om den grijzen meester een jaarlijksche tegemoetkoming te verschaf­
fen".
Evenals in zijn laatste match met Tschigorin, leed Steinitz ook in dezen
kamp voortdurend aan hevige slapeloosheid, Daarbij komt, dat de 59-jarige
meester reeds tweemaal door een beroerte getroffen en lichamelijk geheel
gebroken is. Slechts met behulp van een kruk en een stok kan hij zich nog
voortbewegen.

Door verschillende autoriteiten zijn reeds min of meer uitvoerige beschou­

wingen aan den uitslag der match gewijd. Het oordeel van Albin, Von Bar-
deleben en Hoffer is bepaald ongunstig voor Lasker in zooverre, dat deze
drie hem de overwinning niet aanrekenen als een bijzondere verdienste. Niet
Lasker heeft de match gewonnen door diepte van spel, door rijkdom en
oorspronkelijkheid van combinatie, door overwegende positiekennis of zelfs door
Morphyaansche correctheid (Morphy was véél correcter dan Lasker), maar
Steinitz heeft de match verloren door zijn kinderachtig vasthouden aan
bizarre speelwijzen, door zijn volslagen gebrek aan oefening, maar voorname­
lijk door zijn hoogen leeftijd, die hem belet heeft, de vroegere onoverwinne­
lijke kracht te ontwikkelen. Steinitz is de eerste meester geweest, die het
wereldkampioenschap tot na zijn 40 ste jaar met succes heeft verdedigd en
tevens de eerste, die dezen titel langer dan 10 achtereenvolgende jaren heeft
gedragen. Alles heeft echter grenzen hierbeneden, zelfs het genie van een
Steinitz. Wanneer 59 jaren van bijzonder ingespannen arbeid het lichaam
hebben gesloopt, dan is het zeker te bejammeren, maar niet meer dan na­
tuurlijk, zoo ook de geest hiervan den nadeeligen, afinattenden invloed onder­
vindt en zoo de helderheid van denkvermogen, zoo onontbeerlijk voor de
analyse van ernstige partijen en zonder welke men zelfs in goede stellingen
de juiste zetten niet kan vinden, hare diensten weigert.
Dr. Tarrasch schrijft in het Frankfurter Schachblatt:
„Wij moeten van ons voornemen, een uitvoerige critiek op de match Stei-
nitz-Lasker te leveren, afstand doen, daar wij anders wellicht niet strict
 162

onpartijdig zouden kunnen blijven. Slechts dit wil'en wij opmerken, dat
Lasker geer. enkele partij in grootschen stijl heeft gewonnen; veelmeer kan
men, zoo men aan de meermalen getrokken- parallel tussche n het schaakspel
en den krijg wil vasthouden, Lasker's speelwijze met den Guerilla-oorlog verge­
lijken.»
Steinitz heeft terstond den nieuwen wereldkampioen tot een tweede match
uitgedaagd, te spelen onder dezelfde conditiën als de eerste.
Volgens de New York Sun was Lasker den aden Juni in New York, waar
hij tot een berichtgever van genoemd blad zeide: ,,Waarschijnlijk zal ik de
uitdaging aannemen, daar ik van oordeel ben, dat Steinitz dienaangaande
aanspraak kan maken op de eerste rechten. Echter zal ik de zaak zeer
ernstig overwegen. Ik heb eenige zaken in deze stad af te doen en zoo
spoedig ik kan, vertrek ik naar Europa. Vermoedelijk zal ik Berlijn bezoe­
ken, Engeland en Frankrijk. Ik zal geen moeite hebben, om backers te
vinden. Ik za! voorstellen, om de nieuwe match in Montreal Ie beginnen,
want ik ben van oordeel, dat de schaakspelers te New York recht hebben
op het slot ervan.»
Noch schrijft Dr. Tarrasch naar aanleiding hiervan: »Naar alle waarschijn­
lijkheid zal Steinitz ook de tweede match verliezen, want hij is verreweg
niet meer in het volle bezit van zijn vroegere veerkracht, terwijl alle excen­
triciteiten van zijn speeltrant gebleven zijn. Slechts één is het vergund ge­
weest, tot aan zijn dood de sterkste schaker der wereld te zijn n.1. aan
Philidor. Maar destijds was de concurrentie nog niet zoo hevig. Steinitz
heeft niet goed eraan gedaan, Lasker's uitdaging aan te nemen; hij had zich
kunnen tevreden stellen met den roem, gedurende een kwart eeuw al zijn
tegenstanders te hebben overwonnen. D e Steinitz, die in het Weener tor­
nooi 1873 den eersten prijs behaalde, was onoverwinnelijk, evenals de
Zuckertort, die in het Londensche tornooi 1883 de zege wegdroeg!
LEIPZIG. Het negende congres van den Duitschen Schaakbond zal ge­
houden worden te Leipzig, van 1 tot 15 September, in het hotel „Europai-
scher Hof'. Het programma is buitengewoon afwisselend en belooft den
deelnemers en bezoekers veel genot. Al lezende krijgt men den indruk van
één groot feest. De eigenlijke wedstrijden schijnen bijzaak; hoofdzaak daar­
entegen : banketten; riitoertjes, concerten, uitstapjes, voordrachten van aller­
lei aard etc. etc. niet te vergeten: een „Famihen-Abend in Gemeinschaft mit
Damen" ! Zondagmorgen 2 September, zullen de Congres-bezoekers zich ge­
zamenlijk naar het kerkhot begeven, ten einde op het graf van den diep-
betreurden Zwanzig een krans te leggen.
Op de Vergadering zullen voornamelijk voorstellen in behandeling komen,
die de reorganisatie van den Uuitschen Schaakbond bedoelen.
 163

De prijzen in het Meister-Turnier, tot hetwelk niet meer dan ongeveer 15

deelnemers toegelaten zullen worden, bedragen resp, 800, 500, 300 en 150
Mark; die in het Haupt-Turnier 200, 150, 100 en 50 Mark. Verder zullen
er nog Neben-Turniere en een Lösungs-Turnier gehouden worden met kunstvoor­
werpen als prijzen. Voor het Haupt-Turnier (aanmeldingen tot 1 September
des avonds) worden als deelnemers genoemd: Trenchard, Loman en
O wen Jones uit Londen en van Lennep. Wie ditmaal in het Meister-Tur­
nier (aanmeldingen tot 1 Augustus) de concurrenten van Dr. Tarrasch zullen
zijn, is nog niet bekend. Teichmann uit Londen zal zich in alle gevallen
inschrijven, maar 't staat te bezien, of hij door de commissie toegelaten wordt.
Belangrijker is zeker de vraag, of Lasker van plan is in Leipzig te toonen,
dat hij niet allee,1 in matches allen anderen schakers de baas is. De Duit-
schers hopen en verzekeren het. Zij zouden Lasker zoo graag zien verslaan
door hun Tarrasch! De laatste schrijft eenigszins ondeugend: Volgens
de laatste berichten bevindt Lasker zich op de terugreis naar Europa; ongetwij-
zal hij deelnemen aan 't Leipziger congres, en zoo zal de schaakwereld ein­
delijk eens gelegenheid hebben, de kracht van den jongen meester in een
groot internationaal meester-tornooi te bewonderen.
PARIJS. De beide correspondentie-partijen met St. Petersburg zijn als
volgt voortgezet :
Parijs-St. Petersburg: 6. Db3, Dc7 7. Pe5, Lf5 8. Ld3, Ld3 : 9. Pd3 :,
Pbd7 10. Pe2, Pe4 11. f3, Dasf 12. Kfi, dc4: 13. Dc4:, P4f6 14. Dc3, Dfs.
St. Petersburg-Parijs: 6. 0—0, d6 7. d4, Ld7 8. Db3, De7 9. de5 : des :io.
Tdi, Td8 11. Td5, Lb6 12. Lb5, De6 13. Lc6:
Hoffer heeft in de „Field" en in „Chess Monthly" verklaard, dat deze cor-
respondentie-partijen veel aan belangrijkheid verliezen, doordat Rosenthal geen
deel uitmaakt van het Parijsche comité. „La Stratégie" acht deze opmer­
king — nu de partijen nog slechts zoo weinig gevorderd zijn — kwetsend
voor Arnous de Rivière, en beschoufvt het overigens als zeer natuurlijk, dat
Rosenthal, die het Café de la Régence nooit bezoekt, niet geraadpleegd wordt,
waar het een kamp geldt, tusschen de habitués van genoemd café en de
club in St. Petersburg.
De medewerking van Alapin, die te Parijs vertoeft, heeft een protest uit­
gelokt van Tschigorin, waarbij deze verklaart, dat, als Alapin tegen hem zijn
theoretische noviteiten in 't Evans-gambiet beproeven wil, hij een minimum-
inzet van frs. 3000 tot voorwaarde stelt.
Een korte briefwisseling heeft echter dit incident uit de wereld geholpen;
Tschigorin heeft nu het recht der Parijsche amateurs erkend, om Alapin te
raadplegen.
 164

Alphonse Goetz heeft zich uit de Parijsche commissie teruggetrokken ; hij

is vervangen door Boiron, „Ie doyen des professeurs du Café de la Régence."
MATCHES. Een tusschen H. W. Trenchard (wiens beeltenis in het Juli
nummer van de Chess-Monthly prijkt) en Rud. Loman gespeelde match ein­
digde met de overwinning van laatstgenoemde: L7, T4, Remise 2. Plaatsge­
brek noopt ons een der interressante partijen tot een volgend nummer te
bewaren. Hodges en Showalter spelen een nieuwe match om het kampi­
oenschap van Amerika. De eerste werd door Showalter met 7 tegen 6 winst
punten gewonnen. Over den stand in de tweede stemmen de berichten uit
New-York niet met elkander oveieen. In allen gevalle moet Hodges vóór zijn.
Te Berlijn matchten Walbrodt en Mieses. De bewonderaars van Wal-
brodt zal het resultaat teleurgesteld hebben. Mieses, die in 1890 een match
verloor tegen Lasker (o tegen 7) speelde correct en brillant, zoodat Walbrodt
blij moest zijn, er met remise af te komen.
MÜNCHEN. Wij ontvingen een afdruk van het zeer uitvoerig, door Kohtz
en Kockelkorn samengestelde, rapport in zake het 2e internationale probleem-
tornooi der „Miinchner Neuesten Nachrichten." Plaatsgebrek noopt ons, de
beschouwingen, die wij zouden willen wijden aan deze voorname „Schachar-
beit," die veilig e e n i g in haar soort mag genoemd worden, uit te stellen
tot het volgend nummer.— De Nederlandsche deelnemers kwamen er kaal
af: niemand kreeg zelfs maar een eerv. vermelding. Mochten de Nederland­
sche auteurs, die mededongen, het verslag niet ontvangen hebben, dan ver­
zoeken wij hun, onzen probleemredacteur hun motto's op te geven ; wij zul­
len hun dan in 't volgend nummer meedeelen, welk lot hun inzendingen we­
dervaren is.
Correspondentie.

R u d L. te L. Gaarne vermeld ik, dat de uitgevers van de Amsterdammer zonder Uw

voorkennis Uw portret in hun courant plaatsten.
Dr. N. W. B. t e G. De kwestie komt mij voor de praktijk weinig belangrijk voor.
Daar men echter tusschen L en R behoirt te k i e z e n , verdient ra. i. de meest correcte
notatie de voorkeur en die is onge wijfeld L. Dr. A. v. d. Linde is de eerste geweest, die
op wetenschappelijk historische grouden de beuaming Raadshier heeft bestreden. Ik verwijs
U 0. a. naar bladzij 59 en 60 van zijn uitnemend „Leerboek van liet Schaakspel". Hierbij
komt, dat de benaming Looper thaus vrij algemeen in ons land wojdt gebezigd en ik het
derhalve een dubbele dwaasheid zou vinden, het minder goede „Raadsheer" wederom iu
eere te herstellen-
v. L.
 2e Jaargang No 8. & 9. Augustus & September 1894.

TIJDSCHRIFT
VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND.
BESTUUR VAN DEf N. S. : Jhr. D. VAN FOREEST , Voorzitter; Dr. A. J . A. PRANGE
Onder-Voorzitter, J. F. HEEMSKERK, Penningmeester; L. H. DEELMAN, Commissaris van
Materieel; N. W. VAN LEXNEP. Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN LENNEP , Kerkstraat 188, Amsterdam; H. J. DEN
HERTOG : Dr A. J . A. PRANGE.
Van dit blad, dat omstreeks den 15den van iedere maand gratis aan de Bondsleden wordt
toegezonden, zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang a f 2 —, eveneens
slechts voor Bondsleden.

LEDENLIJST.
Amstelveen. Helft.
Nieuw A/deelingshd: Verhuisd:
H. Hogenboom. van Clausthal naar Delft, Oostsin­
Amsterdam. gel 90, H. J. Buysman.
Nieuwe Rechts! reeksche Leden: 's Cravenliage.
H. Goudsmit, Ruyschstraat 13. Nieuwe Rechtstreeksehe Leden :
C. F. Haje Vondelkade 49. L. J. Cohen, Oranjeplein 71.
W. Muntjewerff, Pieter Vlamingstraat 7 J. G. H. C. Zier, Hofspui 40.
Verhuisd: Nieuwe Afdeelingsleden :
naar N. Z. Voorburgwal 214, E. A. van Dongen, Halstraat 8.
van Dien. E. L. Elias, de Riemerstraat 174.
naar Sarphatipark 78, Chr. Dekna- J. J. van Starrenburg, Mallemolen
tel. 55/27.
Bedankt voor 1895: J. M. van Starrenburg, Kemperstraat
H. E. Clausen Jr. 100.
F. H. Meijerink. J. B. Wesseling, Halstraat 6.
A rn hem. Verhuisd:
Rechtstreeksch Lid geworden i. naar Rubensstraat, Mr. v. d. Bosch,
p. v. A jdeelingdid : naar de Riemerstraat 176, H. G,
Leo A. Noordwijns. van Royen.
Nieuw Afdeelingslid : Groningen.
A. Moll, Notaris, Rijnkade 24. Rechtstreeksche Leden geworden
Overleden: i. p. v. Afdeelingsleden:
Dr. J. Swaving. E. Sikkema, ook over 1894.
 i66

R. Swavink, Appingedam, over 1895 Rotterdam.

Nieuw Afil cel ingshestuur :
gekozen 25 Juni i. p. v. L. H.
Deelman Izn, waarnemend Secreta­
ris-Penningmeester.
H. B. van Rhijn, Voorzitter.
J. P. Runsink, Onder-Vooizitter.
F. P. M. Baetens Secretaris-Pen­
ningmeester.
Verhuisd :
naar Jacobijnerstraat 47a, W. F. M.
Meyer.
Geschrapt wegens wanbetaling:
L. W. Vopel.
Lelden.
Nieuw Afdeelingslid:
B. Vies, Hooigracht 26.
Nieuwe Afdeelingsleden :
Mr. W. Bezemer, Witte de With-
stiaat 14.
K. Hartman, van Alkemadestraat 44
J. C. de Wolflf, Nieuwe Binnenweg
3 1 4-
Ulrecht.
Nieuw RechtstreeJesch Lid :
N. E. van Nooten, Nieuwstraat 52.
Nieuw A jdeelingslid:
Mr. J. H. Schober, Catharijnesingel
36.
Weesp.
Verhuisd:
van Amsterdam naar Weesp, D. C.
van Dockum tevens daardoor ge­
worden rechtstreeksch lid over
1895.

Vorige opgaaf: 165 rechtstreeksche leden 342 afdeelingsleden en 2 bui­

tengewone leden.
Rechtstreeksche leden : 8 traden toe 1 overleed.
Afdeelings leden: 11 traden toe, 1 bedankte en 1 werd geschrapt.
Totaal: 173 rechtstreeksche leden (waarvan 1 overleden), 351 afdeelings­
leden en 2 buitengewone leden.

1»IIACT1SCH SPEL.

Matcli Steinltz- Lasker

15de Match-partij.
No. 92. Gespeeld te Montreal 15 Mei 1894.
Wit: E. Lasker Zwart: W St^initz.
Geweigerd dame-gambiet.

1. d2 — d4 d7 — d5 rasch 5. Lf4.
2. c2 — C4 e7 — e6 o—o
3. P bi — c3 P g8 — f6 6. L fi — d3 C7 — C5
4. P gi — f3 L f8 — e7 7. 0—0 C5 X d4
5. e2 — e3 Dit bezorgt Wit een geïsoleer-
Voor iets sterker houdt Tar- den d-pion, die volgens Steinitz
 167

en andere autoriteiten zwak, vol­ 20. b2. X c 3 T c6 — b6

gens Tarrasch echter zeer sterk is. 21. C3 — C4
8. e3 X d4 d4 X C4 Op Lb7: ware Ph4 2 2 . De4 f5
9. L d3 X C4 P b8 — dy gevolgd met winst van den loo-
Om 10. d5 te verhinderen, waar­ per.
op Pb6 zou volgen met winst van f; - f 5
een pion. 2 2 . L e4 — C 2 D d8 — f6
10. L 04 — b3 P d7 — b6 23. C4 - - C5 T b6 — c6
11. L ci — g5 L c8 — d7 24. T ai — bi P g6 — h4
Pbd5 gevolgd door b6 en Lb7 Geheel nutteloos. Zwart hoopt
schijnt een betere ontwikkeling. met e5 te kunnen vervolgen maar
12. D di — d3 T a8 — c8 Wit verstoort deze illusie door
Sterker ware Lc6 teneinde 13. zijn volgenden zet.
Pe5 met Lds te beantwoorden. Commentaar is verder overbodig;
Lasker speelt het volgende eindspel
13. P f3 — e5 L d7 — c6
met groote meesterschap. Elke
14. P e5 X c6 T c8 X zet wordt met onfeilbare nauw­
Volgens Hoffer had hier bc6: keurigheid vastgesteld. Het eind­
moeten geschieden. spel voor zich gewonnen rekenen­
15. T fi — di P f6 — d5 de, sluit hij eiken weg, waar Zwart
16. L g5 X e7 P d5 X e7 met mogelijkheid zou kunnen
doorbreken, af, alvorens den gena-
Beter De7:
destoot toe te brengen.
17. L b3 — c2 P e7 — g6 25. De3. Tc7 26. f4 Pg6 27.
18. D d3 — f3! P bó — dj Lb3 Te7 23. a4 Td8 29. a5 a6
19. L c2 — e4 P d5 X c 3 30. L34 Dh4 31. g3 Dg4 32. Td2
De beslissende fout; Pge7 was Pf8 33- Ldi Dg6 34- d 5 TT7 35.
de zet. Al de vorige zetten van d6 Df6 36. Tdb2 g5 37. Tb7:
Zwart hebben het doel Wit in het gf4: 38- T'7 : D f 7: 39- gf4:Dg7f
bezit te laten van zijn geïsoleer- 40. Khi Pg6 41. De6f: Kh8 42.
den d-pion en nu versterkt Stei- De3 Tg8 43. Lf3 Ph4 44. LdJ
nitz dit zwakke punt zelf door Zwart geeft op.
dezen onvoordeeligen afruil.

16de Match-partij.
.No. 93 Gespeeld te Montreal 17 Mei 1894.
Wit: W . Steinitz Z w a r t : E. Lasker.
Geweigerd damegambiet

1. d2 — d4 d7 — d5 5- P gi — f3 P b8 — d7
2. C2— C4 e7 — e6 6. e2 — e3 o—o
3. P bi — C3 P g8 — f6 7. C4 — c5 P f6 — 04
4 . L ci — gS L f8 — e7 8. P C3 X e 4 d5 X e4
 i68

In de twaalfde partij geschiedde : en Zwart een overwegend spel

7 . . c6 8. Ld3 gevolgd door h6ene5- bezorgt.
9 Lg5 X e7 Dd8 X e7 27. D e>4 X g6 h7 X g6
10. P f3 — d2 P d7 — f6 28. L d3 X g6 P d5 — e7
11. P d2 — C4 29. L d3 — e4 T d8 X ^4
Er dreigde e ; . 30. L e4 — f3 P e7 — f5
b7 — b6 3 1. T fi — ei
12. b2 — b4 P fö — d5 De g-pion kan niet verdedigd
wegens Td2f.
13. D dl — bi f7 — f5
K g8 — f7
1 4 . P C4 — e5 a7 — a5
15. P e5 — c6 D e7 — g5
32. T ci - bi P f5 X g3
33. T bi X b6 P g3 — f5
16. h2 — h4
Gedwongen. Op g3 (teneinde 34. T b6 — b7 T c7 X b7
f4 te verhinderen) ware gevolgd: 35. c6 X b7 T d4 — b4
Pe3: 17. fe3: De3:f 18. Le2 La6 36. T e l — ci ?
19. DC2 Le2: 20. De2: Dc3f 21. Ilier moest h5 geschieden om
Kf2 i'4 met overweldigenden aan­ op Pd4 met 37. Te3: te ant­
val. woorden.
D g5 — f6 P f5 - d4
17- c; X b6 f5 — f4 37. K gi — g2
Het is de vraag of de meer Deze fout kost de partij. Het
eenvoudige voortzetting cb6: niet beste was nog Tc7f en 38. Le4
met vermoedelijk remis.
de voorkeur verdiende.
T b4 — b2f
18. D bi X e4 f4 X e3
38. K g2 — g3 T b2 X t>7:!
19. f2 — f3 L c8 — b7
39. L f3 X b7 P d4 — e2f
21. b4 — b5 c7 X b6 Deze zet en de vorige had Wit
22. L fi — d3 vermoedelijk bij zijn combinatie
Op Lc4 kon Zwart Df4! 23. overzien. Nu is het natuurlijk
Ld5 : Dg3f antwoorden met voor­ »uit« De wijze waarop Lasker
deel. het slot speelt loont echter wel
D f6 — h6 de moeite van verder naspelen.
40. Kf3 Pci : 41. Ke3; Pa2 :
23- g 2 — g3 T a8 — c8
42. Kd4 Kf6 43- K c 5 P c 3 44-
24. T ai — cl T c8 — c j
K c 4 Pe2 45. Kb5 Pf4; 46- Kas:
25. o—o T f8 — d8 Pg6 47. h5 Pf4 48. L<3 Kf5 49.
26. f3 — f4 D h6 — g6! ICb4 e5 50. K c 3 e4 51. Ldi e3
Een voortreffelijke zet, die slechts 52. Lf3 Kg5 53. KC2 Kh4 54.
schijnbaar een pion doet verliezen, Kdi Kg3-
Wit geeft op.
 169

17de Match-partij.
No. 94.. Gespeeld te Montreal 19 en 21 Mei 1894
Wit: E. Lasker Zwart : W . Stelnitz
Giuoco Piam.

1. e2 — e4 e7 — e5 open lijn naar behooren partij te

2. P gi — f3 P b8 — c6 trekken.
3. L fi — 04 L f8 — 05 b 7 — b5
4. d2 — d3 P g8 — f6 11. L a4 — b3 D d8 —- b6
5. P bi — 03 d7 — d6 12. o—o P f6 — g4
6. L ci — e3 L C5 — b6 Teneinde na
7. D di — d2 P c6 — a5 13. T ai — ei met f7 — f6
de gevaren der open f-lijn
Hiermee tracht Zwart vroegtij­
eenigszins te verminderen.
dig een klein voordeel te erlan­
gen door afruil van een vijande­ 14. h2 — I13 P g4 — 1)6
lijken looper tegen een paard en 15. P C3 — e2
verdubbeling der pionnen. Ware Lasker had hier een aanval
dit werkelijk voordeelig, dan had moeten voorbereiden tegen de
Wit reeds bij den 6en zet dit zeker te verwachten korte rochade
voordeel door Pa4 kunnen be­ bijv. door Te2 g4 Tg2 h4 enz:
machtigen en moest Zwart derhal­ P 35 X b3
ve onder de 5 voorgaande na­
16. a2 X b3 0—0
tuurlijke ontwikkelingszetten een
fout hebben gemaakt. Dit is na­ 17. Pe2 — g3
tuurlijk niet het geval. De zet Beter eerst £4.
in den tekst is niet goed en kon a 7 — 35
het best weerlegd worden door Hiermee leidt nu Steinitz
den looper te laten staan en de zijnerzijds een goeden aanval in
d-lijn aldus te openen. Ook 8 op den witten damevleugel, dien
Lb3 ware goed genoeg geweest. zijn tegenpartij hem nog steeds
Het antwoord van Lasker echter had kunnen bemoeilijken door Ph4
stelde Zwart in de gelegenheid en Pgf5- Op Lf5 : kon dan volgen e!
zonder tempoverlies eenige zetten g4 en eventueel I14 enz.
te doen ter inleiding van den la­ Lasker deed echter niets van
ter volgenden aanval op den da- dit alles, msar maakte integendeel
me-vleugel. een grove fout, dasr hij zijn cen­
8. L C4 — b5f? c7 — c6 trum door het opspelen van den
9. L b5 — 34 L b6 X e3 damepion verzwakte.
10. f2 X e3 18. d3 — d 4 ? P I16 — f7
Dit is beter dan De3: wegens 19. D d2 — f2 T a8 — 37
de open f-lijn. Wel verklaarde 20. T ei — di aj — 34
Lasker na het einde der partij 21. b3 — b4
laatstgenoemden zet voor den juis- Beter Pd2.
ten maar hij verzuimde van de D b6 — c7
 170

22. P f3 — e i c 6 — 05 eventueel Pf5 e n zonder h5 kon

E e n zeer s t e r k e zet. 23. bc5 : h4-h5 geschieden.
dc5: bekomt Zwart voor zijn 40. T a i — a2 T a 8 — a7
paard het mooie veld d6, e n na Dreigt wederom a b 3 : 41. cb3 :
24 d5 d e beroemde pionnen-meer­ Pb3 : 42. T a 7 : Pc5f enz.
derheid o p der, dame-vleugel ter­
41. b3 — b 4
wijl na 24. d c 5 ; d e witte dubbel-
lest beter ware K e2. Dc zet
pion geïsoleerd is.
in den tekst verzwakt het punt
23. D f2 — d 2 L c8 — e6 C4 en maakt Zwart's a-pion vrij.
24. d4— d5 ? ? L e6 — d7 P a5 — C4
25. T d i — ai c5 X b4 42. P e i — f3 T a7 — a 8
26. D d 2 X b 4 T 18 — c 8
43. P f3 — d2 P C4 — b6 !
27. D b 4 — d2 D 07 — 04 34. T b i — f i T a8 — c 8
Zwart wint voortdurend terrein.
45. P d2 — b i K i7 — e7
28. T f i — f2 P f7 — g5 46. c2 — C3 P b 6 — C4
Om den h-pin naar voren t e
47. T a2 — f2
lokken e n aldus voor den looper
Deze eenige zet van Lasker
het veld g4 t e openen.
in d e gansche partij, die een di­
29. D d2 — d 3 T a7 — c y r k t e n aanval beoogt, is d e be­
30. h3 — h4 P g5 — f7 slissende fout. Wanneer W i t d e
31. D d 3 X C4 T 07 X 04 stukken op den dame-vleugel
O ok bc4: ware zeer sterk ge" niet verzette e n slechts met den
weest, waarna e e n geduchte aan" anderen T o r e n onverschillige zet­
val o p b2 had kunnen volgen. ten deed, dan ware een onmiddel­
lijk voor Wit winst-afdwingende
32. T f2 — d 2 g7 •— g 6
voortzetting nog niet t e vinden.
33. K g i — f2 P f7 — d 8
P C4 — 33!!
34. b2 — b3 T 04 — 07
48. P g3 — e2
35. T d 2 — d i P d 8 — b7
49. T f 6 : dan Pbi : 50. Tf7f
36. T d i — bi K g8 — f7
K d 8 51. Tf8f L e 8 e n T c 3 : f
3 7 . K f2 •— e2 T c8 — a8
P a3 X bi
38. K e2 — d 2 P b7 — a5
49. T fi X bi L d7 — g4
met d e dreiging ab3 : 39. cb3 :
50. T b i — c i T C7 — C4
Pb3f:
51. T e i — c2 f6 — f5
39. K d 2 — d 3 h7 — h5
Wit geeft de partij op want
D e pionnen-zetten o p den ko­
er volgt: 52. Pg3 fe4: 53. Kd2!
ningsvleugel zijn tamelijk overbo­
L d 7 54. T c i L e 8 55. Pe2 Lf7
dige veiligheids- zetten, die evenwel
56. T c f i L d 5 ; 57. T f 6 T g 8 en
niets schaden; zonder g6 kon Zwart moet winnen.
 i7i

18de Matchpartij.
> No. 95. Gespeeld te Montreal 22 Mei 1894.
Wit: W . Steinitz. Zwart: E. Lasker.
Geweigerd dame-gambiet.

1. d2 — d4 dy — <35
d5 Noodzakelijk, daar de werking
2. c2 — 04 ey
ey — e6 van den zwarten looper op den
diagonaal b7-hi te gevaarlijk is,
3. P bi — 03 P g8 - — f6
een gevolg van den 7den zet van
4. L e i — g 5 L ff88 — e y7 Wit.
5. P gi — t3 o—
0 o
-0 T e8 — c8
6. e2 — e3 Zwart erlangt wel is waar door
Hier komt 6. Lf6: Lf6: 7. e4 verdubbeling der torens op de
in aanmerking. c-lijn geen onmiddellijk voordeel
P b8 — d7 oefent echter erdoor een druk
7. T ai — cl uit op de vijandelijke positie.
Eindelijk ziet Steinitz van de 23. L c2 — bi P gó — e5
ongunstige voortzetting c5 af. 24. b2 — b3 f7 — f6
C7 — c6 25. T ci — c2 f6 — f5
8. L fi — d3 d5 X C4 Meer kansen bood a5 gevolgd
9. L d3 X C4 P f6 — d5 door a4-
10. L g5 X e7 Dd8 X e 7 26. e4 X f5 e6 X f5
11. e3 — e4 P d5 — f4 27. D e3 — f2 g7 — g6
12. g2 — g3? 28. P e2 — f4 P c5 — d7
De nadeelen van een dergelij- 29. P f4 — d5 D e y — d6
ken zet moeten vroeg of laat 30. T c2 — d2 T c7 — ci
kenbaar worden. Beter ware de Een geestig en niet voor de
rocliade. hand liggend manoeuver om den
P f 4 - g6 afruil van een der torens te dwin­
13. o —o T f8 — d8 gen en zoo Wit's aanval te bre­
ken.
14. D di — e2 b7 — b5
31.Pd5 — e3 Tci X dl
15. L C4 — b3 L c8 — b7
32. P e3 X di D d6 — eö
16. D e2 — e3 a7 — a6
33. K gi — fi T c8 — c5
17. P C3 — e2
34. D f2 — e3 T C5 — d5
De voorkeur verdiende i7Tfei.
35. T d2 X dj D e6_ X ds
T a8 — c8
36. P dl — C3 Dd5 — c6
18. T fi — di T d8 — e8
37. K f i — f2 KgS — g7
19. P f3 — ei c6 — C5
38. P C3 — e2 D c6 — d6
20. d4 X 05 P d7 X c5
39. P e2 — d4 D d6 — f6
21. L b3 — c2 T c8 — C7
Er dreigde 40. Lt5 :
22. f3. — f3 40. P ei —• g2
 172

Een bévue waarvan Zwart ech­ 42. L bi — c2 D f6 — e5

ter zoo beleefd is geen gebruik
Alweder niet de sterkste zet.
te maken. 4 0 . h3 was de juiste Door Pe5 had Zwart winstkansen
zet. verkregen.
P e5 — c6? 43- P g2 — f 4 Dej X e3f
Waarom niet Lf3: dreigende 4 4 . K f 2 X e3
Pg4t?
en de partij werd na 1 7 zetten
4 1 . P d4 — e6f K g7 — g8 remis gegeven.

19de en laatste Match-partij.

No, 96. Gespeeld te Montreal 26 Mei 1894.

Wit: E. Lasker Zwart: W . Steinitz.

Geweigerd dame-gambiet.

1. d2 — d4 d7 — d5 deel voegt Steinitz nog een on­

2. c2 — C4 e7 — e6 gunstige opstelling zijner loopers.
3 . P b i — C3 P g 8 — f6 Getrouw aan zijn (verkeerd) prin­
4- P gi — f 3 L f 8 — e7 cipe den looper nooit naar b 2 resp.
e 2 — e3
b7 te ontwikkelen, speelde hij
5- o— o thans inplaats van b 6 en Lb7,
Beter onmiddellijk C5.
L c8 — d7
6. L fi — d3 07 — C5 1 4 . T hi — di T a8 — c8
7. d4 X c5? d5 X C4? 15. L C4 — b3 P c6 — e y
Hier had Zwart Lc5 : moeten Het is reeds lastig een goeden
spelen en na 8. cd5 :? zijn zet voor Zwart te vinden en Las­
dame-pion laten isoleeren waar­ ker had thans zijn kansen het
van hij het voordeel in de 1 5 d e best waargenomen door de torens
matchpartij had ondervonden. op de d-lijn te verdubbelen of
8 . L e 2 X C4 D d 8 X dif door Pe5 te spelen. Minder goed
Beter ware het Wit te laten was echter
afruilen om zoodoende den toren 1 6 . P f 3 — d4
met tempowinst te ontwikkelen. daar Steinitz nu gelegenheid
9- K ei X dl P b8 — c6 kreeg door
10. a2 — a3 L f8 X C5 P e7 — g6
11. b2 — b4 Ta8 — d8f 17. T di — d 2 e6 — e5
12. K di — e 2 L c5 — f 8 18. P d4 — f 3 L d7 — g4
Beter L ey 1 9 . T d 2 X d8 T c8 X d8
1 3 . L ci — b 2 zijn spel te bevrijden.
Zwart staat nu iets slechter en 20. h2 — h3 L g 4 X f3 -
voornamelijk deswegen, dat de Een zwaarwegende fout. Na Lf5
witte koning voordeliger stand stonden de beide spelen tame­
heeft dan de zwarte. Bij dit na­ lijk gelijk.
 173

21. g2 X f3! L f8 — Pc4 32. Lc7 b5 en Zwart wint

Thans ware Ld6 beter teneinde de pion terug) Tg6: 30. Le5 :
op Pb5 Lb8 te laten volgen. Th6 en Zwart heeft nog eenige
22. T ai •— cl K g8 — f8 remiskansen.
23. P 03 — a4 b7 — b6 28. L c2 — f5 a7 — a6
24. P a4 — 03 L e7 — d6 Op Tb7 volgt Le4 of Lc8
25. T ci - di ! P f6 — e8 29. Lf5 X d7 Ke7 X ^7
26. P C3 — b5 T d8 — d7? Nu is de partij natuurlijk red­
a6 moest hier geschieden. deloos. Er geschiedden nog de vol­
gende zetten. 30. Pc3 f5 31. b5
27. L b3 — c2
ab5 : 32. Pb5 : Ke6 33. Lc3 Pe7
Door dezen meesterlijken zet 34. Pd6: Pd6: 35 Lb4 Pd5 36.
wint Wit hetzij een pion, hetzij de Tci Pf7 37. Ld2 Pd6 38. Kd3
kwaliteit: Er dreigt 28. Lg6: en Kd7 39. e4 Pf6 40. Le3 fe4:f
29. Le5 : en bovendien 28. Lf5 41. fe4: b5 42. f3 Pc4 43. Tc3
en 29. Pa7 : Pe8 44. Lei Pd6? 45. Tc5 Pc7
K f8 — e7 ? 46. Te5; Pe6 47. Th5 h6 48.
Het beste was nog a6 28. Pd6: Te5 g7 49. h4 gh4: 50. Th5 Kc6
Td6: 29. Lg6: (niet 29. Td6: we­ 51. Th6: Pc5 52. Kc2 en Zwart
gens Pd6: 30. Lg6: hg6: 31. Le5 : gaf de partij op.

Partij van den Bondswedstrijd iste klasse te Groningen.

No. 96. Gespeeld Augustus 1893.
Wit - Rud. Loman Zwart: J. Vijzelaar.
Spaansche partij.

1. e2 •— e4 e7 — e5 te vervolgen met het beste spel

2. P gi — f3 p b8 — c6 voor Zwart.
3. L fi — b5 a7 — a6 11. D h5 — f3 L c8 — e6
4. L b5 — a4 P g8 — f6 12. D f3 — f6 T h8 — g8
5- o —o P f6 X e4 '3- P g5 X h7 P b8 — d7
6. d2 — d4 b7 — b5 14. D f6 — f3 c j — c6
7. L 34 — b3 d7 — ds e5 kon niet genomen worden
8. d4 X e5 P c6 — ey wegens Pf6 mat.
15. P' h 7 X f8 Tg8 X f8
9- P f3 — g5 P e4 — C5
16. L ci — f4 D d7 — C7
Pg5 : verschaft Zwart een min­
der gedwongen positie. Zwak ; meer kans op atta­
que gaf g5 17. Lg5: Pe5 :
10. D di — h5 g7 — g6
17. T fi - - ei T f8 — h8
Pg6 ware ook gevaarlijk daar
f4 dan kon volgen met menigvuldige 18. P bi — c-3 T h8 — h5
dreigingen. Het best ware Le6 Zonder deel. Beter Pc5 of
om op 11. Ph7; met Pg6 12 f4 PfS.
Pb3: 13 ab3 : Lcsf 14. Khi Dd7 19. a2 — a4 P d7 — b6
 174

20. a4 X b5 a6 X b5 tijd. Echter weet Zwart door taaie

21. P C3 — e2 K e8 — d7 verdediging het spel nog 17 zetten
22. T ai X a8 P b6 X a8 te rekken. P c8 — e7
23. P e2 — 64 P a8 — b6 35. T c6 — d6 K e8 — f7
24. T ei — ai P e7 — c8 36. b2 — b4 C4 X b3
37. C2 X 1~>3 T h8 — a8
25. L f4 — g3 D c7 — d8
26. D f3 — 03 P b6 — 04 38. h2 — h4 T a8 — aif
39. K gi — h2 T ai — bi
27- L b3 X C4 bs X 04
40. T d6 — b6 d5 — d4
28. D 03 — b4 T h5 — h8
29. T ai — a6 P c8 --- e.J 41. e5 — e6f K f7 — f6
30. D b4 — d6f 42. L g3 — f4 P ey — d5
Hier kon Wit door Pc6: de 43- L f4 — g5f K f6 — es
partij onmiddelijk beslissen. 44. e6 — e7 P d5 X e7
Kd7 — e8 45- L g5 X e7 d4 — d3
31. P d4 X e6 f7 X e6 46. L e7 — g5 K e5 — d4
32. D d6 X e6 D 07 — c8 47. T b6 X g6 T b2 X b3
33. De6 X c8 P e7 X c8 48. h4 — h5 T b3 — b5
34. T a6 X c6 49. h5 — h6 K d4 --- C4
Met drie pionnen vóór is de 50. h6 — h7 T b5 X g5
beslissing slechts een quaestie van 51. T g6 X g5 Opgegeven.

THEORIE
S pel-on tw1It keii ng.
(Naar het Engelsch van S Tinsloy.)

Als men ons eene oprechte verklaring vroeg van wat naar onze meening
het eerste en meest levensvatbare beginsel van het schaakspel is, en wat
voor alles een ieder op het hart gedrukt moet worden, die als schaakspeler
een tamelijke hoogte wenscht te bereiken, dan zou het antwoord niets anders kun­
nen zijn dan: »spel-ontwikkeling«. Laat men toch nooit vergeten, dat de stuk­
ken over 't algemeen van weinig nut zijn, en dat ze zoo dikwijls in den weg
staan, als ze zich nog op hun oorspronkelijke standplaats bevinden. Om
eenigszins van dienst te kunnen wezen, moeten ze in werking gebracht wor­
den ; steeds moet men trachten, het spel zoo te openen, dat elk stuk mee­
werkt, en in de eene of andere combinatie, hetzij voor den aanval, hetzij
voor de verdediging, of wel voor beide tegelijk gebruikt kan worden.
, En als de beginnende schaker (wij nemen dit nog al in een rui­
me beteekenis, en veronderstellen namelijk, dat hij met al de openingen be­
kend is) zich zelf in die mate in bedwang heeft leeren houden, als noodig is,
om voorbarige aanvallen te vermijden, dan is hij al een aardig eind op weg
om zoo iets als een sterk speler te worden.
 175

Gij, d e schaakspeler, zijt een generaal e n het spel is een veldslag. Geen
generaal m e t een behoorlijke dosis gezond verstand zou het in zijn hoofd krij­
gen, met niet meer dan een of twee van zijn meest geoefende bataljons d e
vijandelijke linie t e naderen, e n een gevecht met d e gansche strijdmacht d e r
tegenpartij uit te lokken, die achter haar verschansingen veel minder heelt
te vreezen, dan hij, die zich met d e zijnen in ' t open veld bevindt. Maar
e e n nog minder gezonde taktiek valt eiken dag o p t e merken al in onze clubs
e n schaak-cafe's. H e t eene ofandereschakertje hoopt, eventjes door een „gelukkie'-
t e winnen, koningin en paard worden met geniale minachting d e r allereerste prin­
cipes, o p het eene of andere punt gericht, dat d e tegenpartij nu zonder ee-
nige moeite verdedigt i onze maestro moet t e r u g ; zijn partner w o n e n hij v e r-
1 o o r tijd, hij heeft attaque uitgelokt, is misschien wel in al d e herrie een pion of twee
o p zijn minst kwijt geraakt, en, ten einde raad, ziet hij zijn weerpartijder meester van
het slagveld, verreweg zijn meerdere in strijdkracht, en zijn eigen aanval totaal ver­
nietigd. Als hij nu die weinige verloren zetten had gebruikt om zijn spel
t e ontwikkelen, hoe veel beter zou zijn stelling dan geweest zijn !
Hoe te ontwikkelen, is een zuiver practische kwestie.-Fouten zijn gemak-
aan t e wijzen, maar w«t is d e remedie?
Leer voor alles d e openingen. Maar hoe ? Door in d e eerste plaats e r
naar t e streven, van dit eene beginsel — spel-ontwikkeling — diep doordron­
gen t e worden. H e t zal u menige klip doen ontzeilen. Als dat principe e r
vast inzit, kunt ge u, al na«r d e omstandighen het vereischen, t o t d e boeken
wenden om meer licht en een vollediger behandeling van elke bijzondere,
methode, volgens welke het spel ontwikkeld kan worden.
Een paar woorden meer in het bijzonder t o t d e nieuwelingen in het vak.
Het is over 't algemeen, en voornamelijk t o t ge behoorlijk thuis raakt in
zekere gambieten, het meest aan t e bevelen, in den beginne uwe pionnen
niet te ver vooruit t e brengen. Gij zult voor menige moeilijkheid bewaard
kunnen blijven — in d e eerste p/aats als ge Zwart, e n ook zelfs, als ge W i t
hebt—, door in een vroeg stadium gewichtige ontwikkelingszetten t e doen
als e7-e6 (e2-e3), gevolgd door d7-d5 (d2-d4) e n C7-C5 (02-04). Dan is het
van het allergrootste belang, d e paarden uit t e brengen, en wel bijna altijd
naar de lijnen c e n f. Met Lf8-e7 (Lfi-e2) of Lf8-d6 (Lfi-d3) is uw s p e l
heel goed ontwikkeld, en waarschijnlijk vindt ge spoedig gelegenheid t o t
belangwekkende combina.iën. G e zijt ook gereed t e rocheeren, en zult weldra
offensief kunnen optreden met veel kans o p succes. Indien ondertusschen d e
vijand nader rukt, zult ge slagvaardig zijn. Hier schijnt e e n beperking t e n op­
zichte van een gewichtig punt noodzakelijk. Voor alles moet ge u wel wachten,
d e n aanval uit t e lokken.
 176

Maar aan den anderen kant moet gij den slag niet ontwijken, wanneer
de vijand met kracht voorwaarts dringt en aanvallender wijze begint te werk
te gaan. Gij moet u niet uit misplaatste bescheidenheid of overdreven fijn
gevoel, door de vijandelijke pionnen en officieren laten tergen. Gij moeten hun
net als in den veldslag, den kop afslaan. Met andere woorden, ge moet, in
sommigge gevallen, zonder te aarzelen, alle stukken, alle pionr.enafiuilen, die
u maar in het minst er toe zouden brengen, U minder op uw gemak te
gaan gevoelen, of gij zult voor uw dwaze, overdreven bescheidenheid boeten
en uw verdiende loon krijgen. Wanneer ge niet goed weet, wat ge doen
zult, is het maar het maar 't allerveiligst, af te ruilen, vooral wanneer daar­
door een stuk van 't bord gaat, dat in de opening offensief optreedt.
Men kan zich een goeden stijl eigen maken, en dieper doordrongen wor­
den van het groote beginsel der spel-ontwikkeling door evenals verreweg de
meeste spelers van eiken rang, het zich tot een gewoonte te maken, goede
geplubliceerde voorbeelden in den vorm van werkelijk gespetlde partijen, na
te spelen en te noteeren.
Dit kan niet met te veel aandrang aanbevolen worden. De beste voor­
beelden van moderne schrakkunst wijzen ieder speler in alles den weg, en
dat wel in den prettigsten en meest aantrekkelijken vorm.
H. J. d. H.

Voorglf-spclt

Deze titel geeft zeer onvolledig en zeer vaag te kennen, wat ik in de vol­
gende bladzijden wil trachten uiteen te zetten. Immers de veelzijdige en
hoogst belangrijke kwestie van het spelen met voorgift geeft aanleiding tot
meer dan één vraag en tot meer dan één beschouwing.
10. Is het aanbevelenswaardig met voorgift te spelen?
Laat mij beginnen met aan te halen, wat Dr. A. van der Linde in zijn
Leerboek van het Schaakspel i) ten opzichte hiervan schrijft. (Dit moge
tevens strekken als beknopte historische inleiding.)
„Uit de schaakweddenschappen der middeneeuwen ging het spelen met
het voorgeven (van éen of meer zetten, pionnen of officieren) ook in het
nieuwe schaakspel over. Lopez wijdt er 1561 een zijner „boeken" aan, Gi-
anuzio 1597 bijna zijn geheele werk, evenzoo Carrera in 1617 en de Ama­
teurs in 1775- In de Philidor-periode speelde men bijna

1) Dit in alle opzichten uniek en voortreffelijk boek, waarvan men ver­

legen is, hetzij de veelzijdigdheid hetzij de leerzaamheid hetzij de vermakelijkheid
het meest te roemen, uit vrees onbillijk te zijn, wordt door D. Bolle te Rotter­
dam uit verkocht afi.90 (oorspronkelijke prijs f. 5. —) Ik meen, dat dit feit nog niet
algemeen bekend is en vermeld het daarom. Men doe zijn voordeel ermee.
 177

niet anders, een bewijs van de heerschende onmacht en onder de 1020 in

1846 door Walker uitgegeven partijen zijn er niet minder dan 322 met
de eén of andere voorgift te vinden. Natuurlijk zijn zulke spelen bijna
nooit korrekt, daar de voorgevende partij uitsluitend van de grove fouten des
medespelers moet leven. Men kan den zet, alle pionnen en alle officieren behalve
den looper of f 8 voorgeven, als Wit maar zoo vriendelijk wil zijn te spelen. I f 2-f 3,
Lf8-e7; 2. g2-g4, Le7-h4 mat. Men verlieze tegen betere spelers liever hon­
derden partijen zonder voorgift, dan er éen enkele door voorgeven te winnen,
want dit basterdspel leidt gewoonlijk tot kroegenschaak en knoeierij. Men be­
gint met een theoretisch verloren partij en moet dus uitsluitend op den
uitkijk van grove fouten zitten."
Verder geeft van der Linde over de w ij z e van voorgeven nog eenige
historische aanteekeningen, die ik onzen lezers niet mag onthouden.
„Vorst S. Urussow sloeg (Schachtnatni listok, 1860) voor om het witte
spel regelmatig maar de zwarte officiers zóó op te stellen: Ka8, Db8, Pc8 en
Pf8, Ld8 en Lg8, Te8 en Th8. Want — andere „is Zwart al te veel in 't
nadee! tegenover Wit 1"
De Mongredientornieren in Engeland kenmerkten zich daardoor, dat eerst
onmiddellijk vóór den aanvang van den wedstrijd een kleine wijziging in de
opstelling van de stukken werd voorgeschreven, teneinde het theoretisch over­
wicht van geoefende spelers te neutraliseeren!
Echter is ook dit blijkbaar niet n^ar v. d. Linde 's smaak, die hierbij op­
merkt : »De oorspronkelijke (Indiesche) opstelling was echter geen
willekeurige : de machtige oorlogswagen, onze artillerie, dekte de flan­
ken, dan volgde de kavallerie; de logge elefanten 1) en de raad des
k o n i n g s vormden het centrum ; de infanterie vormde de massa. Van het
centrum naar de vleugel steeg de macht der wapens, oudindiesch , nu
staat de hoofdmacht in 't centrum en zijn toch de flanken sterk gedekt,—
modern — Europeesch.
Volgens mondelinge overlevering zou het denkbeeld om tegen het wechla-
ten van den dam, met 8 pionnen meer te mogen spelen afkomstig zijn van
de Légal. Dit spel was een bizondere liefhebberij van Deschapelles, werd
in 1834 door Ladourdonnais en een jaar later door Walker in Engeland
aanbevolen maar vond gelukkig geen bijval.
l) lk volg hier en elders de spelling van v. d. Linde, die het woord
oliphant te leelijk vond om te gebruiken !
(Wordt vervolgd.)
 i78

Proltlemevi.
Redacteur : H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.
143 M. Karstedt. 144. F.- Möller.
Ie Prys : M. N. N.) 1 le Prijs: M. N. N.)

lllS ÉÉSS ïsllÉj 1^1

Mat in 4 zetten. Mat in 3 zetten.
145. K. Pater. 146. P. Meyer.
(2e Prijs: M. N. N) le Pri.^ . M X. X

«• A -f .... I

Mat in 3 zetten. Mat in 3 zetten.

147. H. Nanz. 148. K. Erlin en O. Nemo.

(2e Prjjs: M. is' N.) (Prijs: M. N. N.)

Mat in 3 zetten. Mat in 4 zetten.

 179

149- L. Fechter, Weenen. (2e Prijs: M. N. N.) — Wit: Kh7 Da5, ff5,
Pd4, Pg2, p. ds, d2, e2, f6, g5, h4; Zwart: Ke4, Pa6, Pfi, Lbi, Lg3,
p. h7, g4,— M a t i n 4 z e t t e n .
150. O. Fuss, H.mnover. (3e Prijs: M. N. N.) — Wit: Kc7, Db8, Tg4,
Pe6, Pf4, Ld 1, p. a2, a4, f2; Zwart: Ke5, PI12, Lf3, Lg7, p. a6, h6.—
Mat in 4 zetten.
151. N. Sardotsch, Triest. (3e Prijs: M. N. N.)— Wit: Ka2, Dt2, Tf6 )
Pc5, p. d2, d4, g3, h6; Zwart: Kdj.Dhs, LI14, P- a+, b5, g6, g5, g4.—
M a t in 3 z e t t e n .
152. C. Behting, Riga. (ie Eerv. verin: M. N. N.)— Wit: Kh2, Da5,
Td5, Lei, Lfi, p. a2, a7, b6, 05, d4; Zwart: Ke*4, Tb4, Th7, Pg7, p.
c2, f2, g5, h5.— M a t i n 3 z e t t e n .
153. E. Hallgren, Stockholm. (2e Eerv. verm: M. N. N. )—Wit: Kd5,
Dg8, Tg2, Lb5, Lh6, p. b2, e6, I14; Zwart: Kd4, Pd3, Pf3, p. g3, I15,
h7.— M a t in 3 z e t t e n .
154. J. Salminger, München. (Eerv. verm: M. N. N.J—Wit: Kb6, Dh 5,
Pf4, Ph7, Lei, p. a2, 04, d2, e6, g7, h;; Zwart: Ke5, Le4, p. a3, b7,
c6, 03, f5, g5-— M a t i n 4 z e t t e n .
Oplossingen der A p r i1 - p r o b l e m e n .
1. Pf5, Pd4 2. Pd6:f, Kf4: 3. D„*5f enz. 1 —, Pb4 2. Pg3f, Kf4 :!
3. De8 enz. 1 —, Pe5 2. Le3:, Pc4 3. Dc4:f enz. (2—, ad. lib. 3. Dd5
enz.) 1—, Pe7 2. Pd6:f, Kf4: 3. Dd3 enz. V i e r z e t t i g e d r e i g i n g :
1—, ad. lib. 2. Dd5f, Pd5 ; 3. Lc2f enz. In enkele varianten volgt het mat
reeds op den 3en zet. 135. 1. Da3, cd4: 2. Db3f enz. 1—, Kc4 2.
Db3f enz. 1—, Ke4: 2. Df3f enz. Dreiging: 2. Dc5f enz. — l'i«.
1. Pci, Pc5 2. Dd2f enz. 1—, Pc3 2. Db6f enz. 1—, ad. lib. 2. Pb3f enz. —
12ï. 1. Lfi, Kd5 2. Df4 enz. 1—, f4 2. Dc5 enz. 1—, C2 2. Dd2 enz.
1—, anders 2. Lg2f enz.---15W. 1. Dbi, Kd5 : 2. Lc4f enz. 1—, cds : 2.
Ld7f enz. 1—•, Le5 2. Dg6:f enz. I—, anders 2. De4f enz. — 13!). 1.
Dg4 enz.
Goede oplossingen ontvingen wij van de H.H. C. T. van Ham (alle); G.
J. v. d. Stouwe (alle); W. de Bloeme (alle, behalve 124); S. te A. (alle, ook
van de Maart-problemen); M. J. de Jongh (alle, behalve 124); A. Korst (alle);
Joh. N. M. v. d. Elft( 125 & 127); W. Fermie (alle); W. B. H. Meiners (alle);
C. C. W. Mann (alle).

UIT UL PIlOltLI I H U I I t l LI»

Het 2e Internationale Tornooi der «Münchner Neues-

ten Nachrichten».— In ons vorig nummer deelden wij reeds terloops
 i8o

mede, dat in dit concours de beslissing gevallen is. Het rapport van de hand
der beroemde componisten Kohtz en Kockelkorn is zoo degelijk van inhoud,
dat wij het stellig in het belang achten van de lezers van dit tijdschrift, het
in deze bladzijden eenigszins uitvoerig te bespreken.
Dit tornooi is stellig het belangrijkste, dat in de laatste jaren gehouden is.
Niet minder dan 447 problemen van auteurs van elke nationaliteit dongen
mede. Ongeveer een derde deel daarvan werd als incorrect ter zijde gelegd,
9 werden bekroond met prijzen tot een totaal bedrag van 610 Mark, en 143
werden door de prijsrechters uitgezocht, en naar hun waarde in vier groepen
gerangschikt. Al die problemen zijn door de Redactie der «Miinchner Neues-
ten Nachrichten* aangekocht voor 5 Mark per stuk. Het totaal der prijzen
vertegenwoordigt dus een bedrag van 1325 Mark = f. 795 !! De uitgevers­
firma van het meergenoemde Duitsche blad heeft das recht op de dankbaar­
heid van de geheele probleemwereld voor de onbekrompen wijze, waarop ze
den bloei der problematiek bevordert.
Niet minder verdienen Kohtz en Kockelkorn ons aller dank voor hun ge­
niaal rapport, dat getuigenis aflegt van hunne degelijke wijze van beoordee-
ling, en tevens uit een didactisch oogpunt zeer te roemen is. Wij persoon­
lijk zijn een en al lof voor dit kranig stuk schaakwerk, al leggen de auteurs
ook op verschillende plaatsen den nadruk op een principe, waarmede wij ons
nooit zullen kunnen vereenigen. Wij bedoelen het idee, dat de waaide van
een probleem zeer wordt verhoogd door het voorkomen van zoogenaamde
schijnoplossingen. Wij voor ons nu houden bij de beoordeeling van
een probleem daarmede in 't geheel geen rekening. Stel, dat een componist
een nieuw product van zijn geest ter beoordeeling geeft aan een zeer geoefend op­
losser en probleemkenner. Deze kijkt de stelling aan, vat al spoedig het idee van
den maker, rekent alle varianten door, beschouwt het probleem in verband met
het idee, de constructie en de wetten van economie en matreinheid, en spreekt daarna
zijn oordeel uit. Zou zoo iemand het nu ooit in zijn hoofd krijgen, ten
slotte nog eens te gaan nazien, of hij misschien niet andere sleutelzetten zou
hebben geprobeerd, als hij niet dadelijk des auteurs bedoeling gesnapt had ?
Dit is toch al te gek.— En we behoeven er toch stellig geen rekening mee
te houden, dat ook minder geoefende oplossers het probleem onder de 00-
gen krijgen; immers, die zien al heel veel oplossingen, waar ze in werkelijk­
heid niet bestaan.
Nu is het natuurlijk heel wel mogelijk, dat een prijsrechter.
die tevens vaardig oplosser is, van zeker probleem de oplossing eerst na

\
 181

heel lang zeuren vindt, maar dit geeft hem, naar onze meening, volstrekt
niet het recht, het probleem eene hoogere waarde toe te kennen, als voor­
zien van een behoorlijk aantal »schijnoplossingen«. Immers, wie zal uitma­
ken, of er niet een ander oplosser bestaat, die, na eene vluchtige analyse
van de stelling, de bedoeling van den componist in eens doorziet ? Voor
den één h e e f t een probleem een schijnoplossing, voor den ander n i e t ,
en daarom heeft o. i. het al of niet voorkomen van zulke schijnoplossingen
met de waardeering van een probleem niets te maken.
In 't algemeen is het begrip «moeilijkheid* veel meer subjectief dan het
begrip »schoonheid», en daarom is het 't best, wanneer de prijsrechter ze
behoorlijk van elkander" scheidt.

We gaan er nu toe over, hier en daar iets uit het rapport van Kohtz en
Kockelkorn te vertalen, en kiezen daartoe eerst de beoordeeling van de prijs-
problemen der Afdeelingen I (Vierzetten) en II (Driezetten).
No. 143 (M. Karstedt, Cottbus), ie Prijs.—
• Hier hebben we te doen met een inleiding s- idee van den eersten
rang. Evenals in No. 149 kon de sleutelzet niet beter bedacht zijn. Hij maakt
hier zelfs met de uitstekende dreiging den eigenlijken inhoud van 't probleem
uit. Toch ontbreekt het niet aan zeer goede slot- combinaties. Na een to­
ren-offer ontwikkelen zich — dei eenen keer uit de dreigvariant, den ande­
ren uit eene verdediging tegen de dreiging — twee reine matstellingen met
Dame en Paard, waardoor van de stelling van laatstgenoemd stuk heel goed
wordt gebruik gemaakt.»
No. 149. (L. Fechter, Weenen), 2e Prijs.— »Welk een fraai effect een
probleem maken kan, ook wanneer zijn idee wordt uitgedrukt zonder samen­
vlechting met andere varianten, die even of minder hoog staan dan de hoofd­
variant, toont weer eens heel duidelijk het uitstekende probleem No 149.
Wel moeten, wil zulk een effect verkregen worden, zooals hier i n l e i d i n g
en slot met elkander in volkomen harmonie zijn; elke zet moet niet alleen
direct in verband staan met het idee, maar ook den indruk maken van de
natuurlijkste voorbereiding tot den volgenden. Komen er dan nog, als hier,
een goede dreigvariant en v e r s c h e i d e n e » s t a r k e « s c h i j n o p l o s -
singen bij, dan wordt het vinden van den eersten zet zoo moeilijk gemaakt,
dat de oplosser er nauwelijks op komen kan, voor hij het idee in zijn geheel
heett doorzien.*
No. 150. (O. Fuss, Hannover), 3e Prijs.— »De driezettige slot-combina-
 182

tie van No. 150 met hare vier uiterst schoone wendingen komt ons wel be­
kend voor, maar, al is ze ook werkelijk niet nieuw meer, toch stempelen de
voortreffelijke inleiding, met het daaraan verbonden omvangrijke en goe­
de variantenspel, en talrijke sterke verleidingszetten de compositie al tot eene
van zeer hooge waarde. Dit probleem staat o. i. slechts bij de Nos. 143 en
149 ten achter. Het zou wenschelijk zijn, dat voor deze compositie een
derde prijs werd uitgeloofd.« 1)
No. 144 (F. Möller, Ahlten), ie Prijs,— «Dit probleem bezit in den stil­
len 2en zet der hoofdvariant een groote fijnheid en zeer fraai ontwikkelen
zich de beide reine matstellingen uit de verdediging tegen het dreigende di­
agonaal-mat. De na den eersten zet dreigende voortzetting wordt door
het antwoord Lh6 met een schoone wending verrijkt en daardoor tot een
tweede hoofdvariant. Ook de beide varianten na de zetten van den Koning
bezitten hooge waarde.
No. 145, (K. Pater, Weenen), 2e Prijs.— »Dit probleem heeft slechts
weinig verleidingszetten, en de oplosser heeft er zich al gauw van overtuigdi
dat ze niet opgaan; maar daarom is de oplossing toch niet gemakkelijk.
Verrassend en in hoogen graad bevredigend werkt de idee-variant, en de
eerste zet is niet alleen als doelmatigste inleiding zeer gelukkig gevonden,
maar doet ook een zeer goede nevenvariant heel aardig opgaan, zoodat de
grove dreiging te vergeven is.«
No. 151. (N. Sardotsch, Triest) 3e prijs2)— «Dit vrij moeilijk op te lossen
probleem heeft in de hoofdvariant slechts een paard-offer, maar de stille zet
in deze speelwijze en de matstellingen hebben een schoon effect; een toe­
voegsel van vrij hooge waarde is ook de nevenvariant met Dame-offer.»
Thans zou een excerpt aan de beurt komen van de beschouwingen der
prijsrechters over het M a t s t e l l i n g - t h e m a en het G a t t u n g s -
thema, doch daar deze beide onderdeelen van het oorspronkelijk rapport
vrij omvangrijk zijn en ons uittreksel dus ook nog al uitvoerig zou worden,
willen we liever de beide bedoelde afdeelingen in het volgend nummer be­
spreken.

1) Aan dit verlangen der prijsrechters is gevolg gegeven, (d. H.)

2) In de oorspronkelijke stelling ontbrak de zw. pion a4 en stond de
witte Koning op a3 ; toen waren er twee nevenoplossingen, n.1. I. Kb4 en
1. Kb 3 . (d. H.)
 183

ltlNMEMLtMn.
AMSTERDAM. De wedstrijd met af-en aanspel, door de uitgevers van
het weekblad de Amsterdammer op 29 Juli alhier uitgeschreven, is goed ge­
slaagd. Er waren 16 deelnemers, zeker het ideaal-geval bij dergelijke gele­
genheden. Toch had ik een grootere opkomst verwacht. In Amsterdam
wordt het meest en het sterkst geschaakt, in Amsterdam zetelt de grootste
schaakclub en het grootste aantal bondsleden
en een ééndaagsch concours te Amsterdam trekt 16 (zegge zestien) concur­
renten, waarvan nota bene de helft geen Amsterdamsch spreekt ! !
Waarschijnlijk droegen van deze koelheid voor een groot gedeelte de
warmte schuld en het mooie weer; ook eenigszins de vrees, dat de wed­
strijd 'sZondags niet zou afloopen. Tegenover deze teleurstelling constateer
ik met genoegen het feit, dat deze bijeenkomst alle vorige slaat, wat betreft
de sterkte der deelnemers, onder welke zich niet minder dan 10 eerste-klas-
se-spelers bevonden. De loting gaf de volgende volgorde aan: 1. Dr. A.
van Rhijn, Leiden, 2. A. Bleykmans Amsterdam, 3. H. Vink, Dordrecht,
4. A. E. van Foreest, 5. C. C. W. Mann, beide Amsterdam, 6. R. J. Loman,
Londen, 7. D. Bleykmans, Londen, 8. Jan Peet, Hilversum, 9. N. W. van
Lennep, Amsterdam, 10. Gerard Nierman, Hilversum 11. JT. Wiedeman
)

Utrecht, 12. E. van Dien, Amsterdam, .13 P. de Man, Hilversum, 14. J. J.

Veraart, Amsterdam, 15. P. F. Faber, Andelst, en 16. J. Bleykmans, Amsterdam.
In de iste ronde vielen at de Nos. 2, 3, 6, 8, 10, 12, 13, 16 er. in de
2de ronde de Nos. 1, 7, 11, 15.
In de 3de ronde speelden van Foreest met Mann en van Lennep met Ver­
aart; v. Foreest en v. Lennep wonnen. Bij den daarop gevolgden kamp om
de 4 prijzen won v. Foreest van v. Lennep en won Veraart van Mann, zoodat
de uitslag was: van Foreest I, van Lennep II, Veraart III en Mann IV.
R. J. Loman schrijft in de Amsterdammer van 5 Augustus:
Van de vier prijswinners had de heer Mann ongetwijfeld de vermoeiendste
taak; om bij een hitte van j. 1. Zondag vier lange en hardnekkige tournooi-
partijen te spelen, is geen kleinigheid. De heer Mann heeft echter dezen
vuurproef flink doorstaan, en zijn succes van j. 1. Zondag stempelt hem tot
een tournooispeler van 't echte ras.
Ook Jhr. v. Foreest had een zware proef te doorstaan: hij moest, om den
hoofdprijs te winnen, circa 13 uren in 't zweet zijns aanschijns zijn beste
krachten inspannen. Na een lastig en langdurig eindspel met Mann, moest
hij 's avonds half elf nog met v. Lennep, die door 't lot meer begunstigd
werd, om den hoofdprijs kampen.
De heer Veraart toonde, dat de spelers van de oude garde, wat kracht en
 184

volharding aangaat, 't gerust met hunne jongere kunstbroeders kunnen op­
nemen. Na middernacht was zijn spel nog even frisch en rustig als bij
den aanvang.
Een woord van dank aan de firma Holkema en Warendorff voor dit nieuwe
bewijs hunner belangstelling en krachtigen steun, waar 't geld de bevordering
der edele schaakkunst, mag hier niet achterwege blijven.
's GRAVENHAGE. De heer d'Aumerie schrijft mij:
Den 29 Juni j. 1. heeft de prijsuitdeeling plaats gehad aan de winners in
den voorjaarswedstrijd, gehouden tusschen de leden van het Schaakgenoot­
schap: „Discendo Discimus"
Deze wedstrijd, welke een aanvang nam den 3en April j. 1. werd gespeeld
in drie klassen, elke klasse met eigen prijzen. Ieder deelnemer legde f 2.50
in en moest zich rangschikken in één der klassen, behoudens goedkeuring
van het bestuur. In elke klasse waren 2 prijzen uitgeloofd; elk ter waarde
van f 10.— zoodat de zes prijzen elk een gelijke waarde hadden, eene nieuw-
iaheid inaevoerd door de regelir.gs-commissie, om den aard van het schaakspel
meer 'tot "zijn recht te doen komen. Men speelde namelijk om de eer van ie
prijswinner te zijn, de prijzen waren bijzaak. „
Voor de ie klasse hadden zich opgegeven de heeren Mr. S. van Houten,
T Andriessen, M. Edersheim, J. J. van der Pot, en J. Simons.
Voor de 2e Klasse de heeren W. A. Kramers, P. C. Uittenbogaard, Mr.
M A Eekhout, J. G. L. Eisen, A. Oppenheim en F. L. G. d' Aumerie ;
en voor de 3e klasse de heeren S. T. Land, A. H. Beijer, H. W. Tydeman,
H. Nanning en M. Herz.
De uitslag was de volgende:
Mr. S. van Houten, gedurende den wedstrijd benoemd tot mimster van
Binnenlandsche Zaken, won den ien prijs met 6VS van de 8 winstpunten en
toonde daarmede zijne strijdvaardigheid ook buiten het gebied der
staatkunde. , Q
De 2e prijs viel den heer J. Simons ten deel met 6 winstpunten van de 8.
In de 2e klasse werd de ie prijs behaald d o o r d e n heer F . L. G . d' Aumerie
met 9 winstpunten van de 10 en de 2e prijs door den heer J. G L. Eisen
met 6Vs winstpunt van de 10.
In de 3e klasse verwierf de heer M. Herz. den len prijs met 6V, winst­
punt van de 8 en de heer S. T. Land den 2en prijs met vijf winstpunten
van de acht. ,
Volgens besluit van de jongste algemeene vergadering van Discendo Dis­
cimus mogen de heeren mr. S. van Houten en F. L. G. d' Aumerie als ie
prijswinners, voortaan, in de klassen-wedstrijden van het genootschap, slechts
mede spelen in de ie klasse en de heer M. Herz alleen in de ie of 2e
klasse.
 185

Als een bizonderheid dient verder te worden vermeld, dat van de 30 par
tijen in de 2e Klasse gespeeld, er 20 gewonnen werden door „wit" en slechts
10 door „zwart" en dat van de 20 partijen welke in de 3e klasse werden
gespeeld, er 13V2 gewonnen werden door „wit" en slechts 6V2 door „zwart
Deze gunstige kansen voor wit bleken in de ie klasse niet te bestaan,
daar in die klasse van de 17 werkelijk gespeelde partijen er 8Va gewonnen
werden door „wit" en 8V2 door „zwart." Voor minder geoefenden blijkt het
spelen met wit derhalve een voordeel op te leveren.
Daar bijna geen der spelers zijn partij opteekende (dit was helaas niet
verplichtend gesteld) valt er weinig over de gespeelde partijen te zeggen.
Hier onder volgt o. a. als curiosum de kortste partij in dezen wedstrijd
gespeeld.
Het bestuur van Discendo Di'sci'mus is thans, sedert de algemeene ver­
gaderingen van 10 Januari en 9 Februari 1894 samengesteld uit:
Voorzitter: Zijne Excellentie mr. S. van Houten. Onder-Voorzitter: J.
Andnessen.
Secretaris: F. L. G. d'Aumerie, Helm-State, Oude Scheveningsche weg,
Scheveningen.
Penningmeester: M. Edersheim.
Bibliothecaris: J. J. van der Pot.
Twee concours-partijen uit den onderlingen wedstrijd in „Discendo Dis-
cimus."

No. 98. Gespeeld 13 April 1894.

Wit: F. L. G. d'Aumerie. Zwart: J. G. L. Eisen.
Weener partij.

1. e4 e5 5. d4 D f6 8. P c j :f K f8
2. P c3 P c6 6. dc5: d6 9. D d6:f P e7
3. P f3 L c5 7. P d5 D h4 10. D d8 mat.
4. P e5 : P e5 :

No. 99. Gespeeld 11 Mei 1894.

Wit: W. A. Kramers. Zwart: F. L. G. d' Aumerie.
Kieseritzky-gambiet.

1. e4 e5 4- h4 g4 7- c4 L d6
2. f4 ef4: 5. P e5 d5 8. d4 C5
3. P f3 g5 6. ed5: P f6 9. L £4: D ey
 i86

10. L e2 h5 17. K gi? P d3f 23. K g2 : D e2f

11. o—o cd4 : 18. K hl P ei : 24. K h3 D fi :f
12. P d3! L f4 : 19. Lh5: T h5 : 25. K g3 : P dj
13. P f4 : D e3f 20. P h5 : L h3 ! 26. b3 o—o—o
14. K h2 P e4 21. P f4 L g2 :f! 27. a4 T g8
15. Dei g3f 22. P g2 : P g2 : 28. K h2 D g2mat.
16. K hi P f2f

ROTTERDAM. In den onlangs gehouden wedstrijd der schaakclub te

dezer stede werd de volgende, door Wit zeer energiek gevoerde partij gespeeld.
No. 100.
W i t ' E. H. E. van Woelderen. Z w a r t : J. F. Malta.
Siciliaansche Partij.
1. e4 c5 "• bc3: D 35 21. D c4f K g6
2 P f3 P c6 I2- 0—0 D e5:? 22. T e y D ey :
3. P C3 e6 13- T ei D c7 23. L e y : L b7
4. d4 cd4: 14- P f5 f6 24. T ei T he8
5. P d4: L c5| ? 15. P d6f K 18 25. T e3 h6
6. L e3 L e7 i' 16. L c5 P ey 26. T gif K h7
7. L b5 a6 17. P f5 ! b6 27. D f7 T g8
8. L c6 : dc6 : 18. L e y :f K i y 28. L f6 : T ae8
9. e5 L b4 19. L d6 D b7 Wit geeft in 2
10. a3 L c3 :f 20. D g4 ef5 : zetten mat.
De heer van Woelderen zendt ons nog onderstaande partij, onlangs te
Rotterdam gespeeld.
No 101.
W i t : Dr. C. J. Cornelis. Z w a r t : E. H. E. van Woelderen.
Allgaier-gambiet.
1. e4 e5 8. I. f4: de4:(i) 15. T f5 :! K f5 :
2. f4 ef4 : 9. L c4f K g6 16. T fif K g6
3. P f3 g5 10. L e5 P f6 17. T f6 :f L f6:
4. h4 g4 11. Pc3 L ey 18. D e4 :f K g7 (2)
5. P g5 h6 12. De2 Lfs 19- L d3 K f7 (3)
6. P f7 : K f7 : 13. o—o—o P c6 20. D h7f L g7
7. d4 d5 14. T hfi T f8 21. D g7 :f K e8(4)
en Wit gaf in 2 zetten mat.

(1) Men geeft tegenwoordig de voorkeur aan 8—, Pf6. (Red.

(2) KI15 was beter.— (3) Hier had Tg8 moeten gespeeld worden.—
(4) Ke6 had het mat één zet vertraagd, (v. W.)
 i8;

Een der Rotterdamsche Bondsleden schrijft ons het volgende:

Bijna nergens in ons land wordt zooveel geschaakt als te Rotterdam.
De afdeeling van den Bond telt er niet minder dan 56 leden. Buiten
de afdeeling, die in het Leescabinet vergadert, zijn er nog 2 clubs van on­
geveer 10 a 20 leden. Eenigen tijd geleden was er nog een vierde, boven­
dien schaakt men veel thuis.
Wat ontbreekt ons Rotterdammers nog altijd op schaakgebied ? Ons
ontbreekt een vrije s c h a a k c l u b .
De afdeeling toch van den Bond vergadert in het Leescabinet. Om nu
lid te worden van het Leescabinet betaalt men f. 10 sjaars en f. 2.50entiée,
voor de schaakclub f. 2 's jaars en f. 1 entrée; 't eerste jaar dus f. 15.So­
ls men eenmaal over die som heen, dan heeft men vele voordeelen. men
kan eiken middag en eiken avond schakers aantreffen, men is lid van de
club, lid van den Bond enz.
Niettegenstaande dat alles is er weinig leven, weinig clubgeest in de club.
Van de 56 leden o. a. komen er 20, hoogstens 25 geregeld op. Er is een
lid, dat weigert met een veel zwakker lid te spelen, zeggende; »U is
geen partij voor me.« (Nota bene nog wel een bestuurslid!)
De nadeelen, verbonden aan het vergaderen in het Leescabinet, komen
in hoofdzaak hierop neer :
Een nieuw lid voor de club aan te winnen, die nog geen lid van het
Leescabinet is, grenst aan het onmogelijke. Is het niet wat veel gevergd.
't eerste jaar f. 15.50 contributie?
Geen der leden heeft het recht, een Rotterdammer zelfs maar voor één
avond te introduceeren in de club, zoo hij geen lid is van het Leescabinet.
Dat 't Leescabinet altijd 's avonds om 11 uur gesloten wordt, is ook voor
de schaakclub hinderlijk.
Lang hebben we stil gestaan bij de afdeeling. De 2 andere clubs of lie­
ver clubjes kunnen we spoediger behandelen. Het groote nadeel, dat er
aan verbonden is, is te weinig ruimte, ze zijn geen lid van den Bond, ze
hebben hinderlijke reglementsbepalingen (boetestelsel enz.)
Het plan bestaat, om te Rotterdam op te richten eene vrije schaakclub,
die als buitengewoon lid toetreedt tot den Bond. Het is niet de bedoeling,
eenige club hier op te heffen of in de wielen te rijden. De nieuwe club
wenscht juist voeling te houden met alle andere clubs en schaakautoriteiten
te Rotterdam, eventueel steun te verleenen.
Omgekeerd hoopt de nieuwe club te mogen rekenen op den steun van de
afdeeling van den Nederlandschen schaakbond in Rotterdam (die volgens
haar reglement ook in contact moest zijn met alle schaakclubs. V oor de al-
 188

gemeene vergadering van den Nederlandschen Schaakbond alhier wist nage­

noeg niemand, dat er nog andere schaakclubs bestonden !)
Om de nieuwe club te vormen, wordt eerstdaags eene vergadering van
belangstellenden in 't schaken bijeengeroepen, waarin zoo mogelijk in over­
leg met de afdeeling en de andere clubs de zaken besproken worden.
Onder dankbetuiging aan de Redactie van ons tijdschrift voor de mij ver­
leende plaatsruimte, hoop ik binnen kort het resultaat dier vergadering te
mogen melden.

LEIDEN. De correspondentie-partij tusschen »Excelsior», te 's Hage

(Wit) en »Heemskerk« te Leiden (Zwart) werd door laatstgenoemde
club gewonnen. Hier volgt het slot der partij (vervolg van Blz. 72, Meinummer):
23- Pg3, fg2: 24. Kg2: IJ13 :f 25. Kh3:, Pf2 :f 26. Tf2 :, Tf2: 27. Pfs, De6
28. Dg4, h6 29. Kg3, Tf4 30. Dh3, Pg7 31. Ph6:f. Kf8 32. Tfi ? Dh3 :f en
Wit abandonneert. De schaakclub «Heemskerk» heeft een voorgift-wedstrijd
in 4 klassen gehouden. De heer H. P. Veldhuijzen (2e klasse) won den
eenigen prijs, een zilveren medaille, die hij het volgende jaar zal moeten ver­
dedigen.—
Een tweede vcorgift-wedstrijd (ditmaal in 5 klassen), om prijzen, door den
peter der vereeniging uitgeloofd, zal spoedig een aanvang nemen.

AMSTERDAM. In de correspondentie-partij V. A. S.— Elberfeld is ver­

der gespeeld;

19. L d5: L d5 ; 24. C3 T d4;

20. D e3 L f7 25. cd4: L d4:
21. P h4 L C4 26. D g3 T d8
22. T f2 cd4: 27. P a3 e3
23. L d4 : L c5 28. T c2

De partij verkeert thans in een bijzonder interessant stadium.

R. J. Loman, Jhr. A. E. van Foreest en N. W. van Lennep speelden een
driekamp, ieder met ieder twee partijen. Resultaat: v. Foreest won beide
partijen tegen van Lennep, en één van de beide tegen Loman; Loman won
één partij tegen v. Foreest en één tegen van Lennep. De 2e partij v.
Lennep.— Loman moet nog gespeeld worden.
Een der interessantste partijen uit deze triple-match is de volgende:
 i8g

No. 102. Gespeeld 8 Augustus 1894.

Wit: N. W. van Lennep. Zwart: Jhr. A. E. v. Foreest.
Vierpaardenspel.

1. e4 e5 9. P g3 T b8 17. P d2 f4
2. P C3 P c6 10. D e2 K h8 18. D e2 D h4
3. P f3 P f6 11. h3 Lb6 19* P f3 D h5

4. Lb5 Lb4 12. Khi L d7 20. Kgi?? T f6

5. o—o o—o 13. P g5 h6 21. K h2 F g6
6. d3 d6 14. P hs P h5 : 22. P gi(i) T g2 :f!
7. Lc6: bc6 : 15. D hs : K g8 23. K g2 ; L h3 :f
8. Pe2 L 05 16. P f3 f5 Wit geeft op.
(1) Van Lennep meent, dat de partij »dood-remis« was geworden, als
hij hier Tgi gespeeld had.
Loman won een match met Vijzelaar, met 6 tegen 1.
Stand van de match den Hertog-Meiners: d. H. 7, M. 6, Rem. 2.
ZWOLLE. Uit een uitvoerig schrijven van den Heer van Eelde, te Zwolle
maken wij op, dat zijn probleemafdeeling in d e P r o v i n c i a l e O v e r i j -
selsche en Zwolsche courant bij velen bijval vindt, en door
sommige Hollandsche componisten krachtig wordt gesteund. Het streven
van den Heer v. E. blijft, zooveel mogelijk Hollandsche problemen te
plaatsen, en »dagen er nieuwe componisten op, hunne problemen te plaat­
sen, mits zij geen nevenoplossingen hebben, o o k a l h e b b e n z i j d u -
als enz.< (1)

(1) Dit »enz.« is wel wat erg vaag! (H. J. d. H.)

BIIIIE:NL4ID.
LONDEN. Hieronder volgt de in het vorig nummer beloofde partij uit
de match Loman-Trenchard.
No. 103.
Wit: Rud. Loman. Zwart: H. W. Trenchard.
Spaansche Partij.
1. e4 e5 3. L b5 P f6 5. D e2 P d6
2. P t3 P c6 4. o—o P e4: 6. L c6: dc6:
 190

7. De5:f L e6 19. g3 b6 31. f4 p f7

8. P g5 D f6 20. K g2 L f8 32. T g6: ef 4 :
9. T ei D e5 : 21. f3 P d6 33. Te6: T e6:
10. T e5: K d7 22. P f2 P f7 34. T g4 P d6
11. Pe6: fe6: 23. c4 L 05 35. T f4: bs
12- d3 P f5 24. Lc 3 L f2: 36. cb5: P bs :
13- C3 L d6 25. IC f2: 05 37. a4 P 03 :
i4. T e2 T he8 26. h4 hs 38. bc3: Ke 7
r 5- p d2 e5 27. T e4 T 8e7 39. T e4 T e4:
16. P e4 h6 28. g4 hg 4 : 4 o. de 4 :
17- L d2 T e6 29. T g4: g6 Zwart geeft op.
18. T aei T ae8 30. T egi P h8

AMERIKA. De match om het Amerikaansch Kampioenschap werd door

Hodges gewonnen, met 5 tegen 3, bij 1 remise. Het spel van den winner
wordt algemeen geroemd. Hier volgt de 9e en laatste partij uit deze match.
-<£. No. 104..
Wit: Showalter. Zwart: Hodges.
Spaansche Partij,
1- e4 es 19. ab3: T b8 37. c 4 .>(2) dc 4 :
2- p f3 P c6 20. fg6:(i) hg6: 38. P C3 cb3 :
3- L bs P f6 21. D f3 T e6 39. P bs : ds
4. 0-0 Le7 22. P e3 D f8 ! 4.0. P c7 T c8
5- p c 3 d6 23. P g4 P g4: 4 i. P e6 T f5
6- d4 ed4: 24. Lg7: D g7 : 4 2. Tg6:f K f7
7- P d 4 : Ld7 25. D g4: T be8 ! 4.3. T f5 :f K g6 :
8. L c6: bc6: 26. T f4 ? f5 44. T ds : b2
9- b3 o—o 27. Dgs Tes 45. p f4| K f6
10. Lb2 T e8 28. T efi fe 4 : 4 6. T di T a8
11. D d3 L f8 29. D g4 L d7 47. P dst K es
12. Taei es 30. D e2 ds 48. P C3 T al
13- P de2 Lc6 31. Da6 T g5 ? 49. P bi c4
14- P g3 g6 32. Kh2 Dc 3 50. T gi T bi :
!5- f 4 Lg7 33- P e2 Des 51. Tbi: C3
'ö- h3 a5 3 4 . Khi D d6 Wit geeft op.
17. P dl a4 35. D d6: cd6 :
18- f5 ab3 : 36. T f6 L bs

(1) Gunsberg recommandeert 20. Df3, met 't beste spel voor Wit.
(2) Wit kon remise maken door 37. Tel, Le2: 38. Te2:, Td8 39. C4 enz.
 I9i

NEURENBERG. Het resultaat van de match Tarrasch-Walbrodt is

Tarrasch 7, Walbrodt O, Remis I. D e u t s c h e s W o c h e n s c h a c h
merkt hierbij op: «Hoewel ons de uitslag niet bijzonder heeft verrast, had­
den we toch gedacht, dat Walbrodt ten minste meer partijen remis gemaakt
zou hebben; trooste hij zich echter over deze geweldige nederlaag met het
bewustzijn, dat de meeste meester-schakers van den tegenwoordigen tijd te­
gen Dr. Tarrasch een dergelijk resultaat zouden bereiken. Zeker een troost
doch een wel wat schrale!— We laten hier een paar partijen uit deze
match volgen:

2de Match-partij.
No. 105. Gespeeld 2 Augustus 1894.
Wit: Dr. S. Tarrasch. Zwart: A. Walbrodt.
Russische verdediging.

ï. e4 e5 12. L fi Pd 7 23. Ta8:! D a8:

2. p f3 P f6 13. L f4 P b6 24. P d6: L g6
3. P e5: d6 14- P c3 §5 ? 25- P ^7 t ^ '7-
4. P f3 P e4: 15. L g3 K h8 26. L c7: L d5 :
5. d4 d5 16. d5 es 27. T e7 :! L b3 :
6. Ld3 Le7 17- a4 g4 28. L eS ! T f6!
7. o—o 0-0 18. P d2 Tc8 29. Lf6:f K g8
8. T ei ! L f5 19. a5 P a8 30. P b3 : D d5
9. 04 c6 20. P ce4 b6 ? 31. P c 1 D d6
10. D b3 dc4: 21. ab6: ab6: 32- T g7f K f8
11. Lc4: P d6 22. Ta7! T c7 33- L e7f opgegeven.

]\ 7e Matchpartij.

No. 106. Gespeeld 10 Augustus 1894.

Wit: A. Walbrodt. Zwart: Dr. S. Tarrasch.
Spaansche partij.

1. e4 e5 5. P C3 L c5 9- P d5 0-0
2. P f3 P c6 6. d3 h6 10. C4 P d5 :
3. Lb5 a6 7. Le3 L e3 : 11. cds: P e7
4. L 34 P f6 8. fe3 : d6 12. 0-0 c6
 192

13- L b3 cd5 : 24. D d.4: P e5 ! 35. L dl T e4 :

14. ed5: D b6 25. T 3I1 T 03 36. T f2 D ci
15. D e2 a5 ! 26. T aci T fc8 37. T fi T d4
16. K hi a4 27. T 03 : T 03 : 38. I) b3 g6
17. LC4 Da5 28. h3 T d3 39. L e2 D g5
18. b4 ab3 : 29. D f2 D 03 40. Db7; T d2
19. e4 P g6 30. K h2 P f3f 41. D a6 D e3
20. L b3 : L g4 31. K hl P e5 42. L dl D e4
21. D e3 L f3 : 32. K h2 T d2 43. T gi D f4 f
22. T f3 : T ac8 33. D f4 D b2 44- K hi P d3
23. d4? ed4: 34. D g3 T e2 45. D c8f K h7

en Zwart won. Dr. Tarrasch verkreeg voor deze partij een speciaalprijs,
uitgeloofd voor den winner der beste partij van de match.

PARIJS. De correspondentie-partijen met St. Petersburg zijn als volgt

voortgezet:
Parijs- St. Petersburg: 15. Db3, b6 16. Ld2.
St. Petersburg- Parijs - ...., Dc6 : 14. Pe5 De6 15. Td7 : Td7 : 16. De6 :f,
fe6: 17. Pd7Kd7: 18. Kfi.-- De beide speelcommissies hebben tot 15
September a. s. vacantie genomen.

Dr. Tarrasch schrijft in 't Frankfurter Schachblatt het een en ander over
den tegenwoordigen stand van beide partijen. >D4-opening: Parijs
staat zeer goed, houdt het centrum bezet en de open c-lijn, terwijl de zwar­
te D a m e ongunstig geposteerd e n d e zwarte Dame-vleugel verzwakt is. Z a l
het Tschigorin's genie nog. gelukken, zich met eere
uit de zaak te redden? E v a n s-ga m b i e t: De kwestie omtrent de
waarde der Alapin verdediging is met deze partij opgelost. Het is nu dui­
delijk, dat zij boven alle tot dusver gebruikelijke verdedigingen de voorkeur
verdient. Het is Wit niet gelukt, een sterken aanval te krijgen; hij moest
zich tevreden stellen met het terugwinnen van den gambiet-pion, en, met
't oog daarop, Zwart het iets betere spel laten; want het is duidelijk, dat
Zwart in de afbreek-stelling in 't voordeel is door den belangrijken voor­
sprong in de ontwikkeling. Of dit voordeel voldoende is, om te winnen, is
heel onzeker; het is waarschijnlijker, dat de partij op remise uitloopt.
 193

S«sfce Algeineene Vergadering en Wedstrijd

te Rotterdam-

I 2 — i 6 Augustus 1894.

Voor de trouwe bezoekers onzer Algemeene Vergaderingen was ditmaal

menige verrassing weggelegd. De kleine, van lucht en licht verstoken ver­
trekjes, waarin Rotterdam de vorige maal (1888) den Bond had gerecipieer ,
de Schalkwijksche gelegenheid in Utrecht, die den kippen en luidruc itigen
hanen meer gerieflijkheden bleek aan te bieden dan den spelers, de in dit op­
zicht ook niet geheel zuivere Amsterdamsche schaakzolder — Roode Leeuw,
Vijgendam, die, onder de hanebalken gebouwd, slechts voor schakers met
sterke beenen (simultaan-spelers bijv.) gemakkelijk te bereiken is, kortom
de bijna overal gebrekkige localiteiten lagen nog versch in veler geheugen,
en ik dacht dan ook eerst aan een vergissing, toen de kellner van het ivoli
café op de vraag, waar de vergadering gehouden werd, mij in een zeer groo-
te fraai geboiseerde en van prachtige gobelins voorziene zaal geleidde, die
werkelijk een vorstelijken aanblik opleverde. Spoedig waren twee lange,
naast elkaar staande tafels met bezoekers bezet, evenzoo het stereotype, op
respectabelen afstand geplaatste groene bestuurstafeltje.
Aanwezig waren alle leden van het Hoofdbestuur, behalve Dr. Prange, die
het ook niet noodig had gekeurd, hiervan vooraf kennis te geven.
Vertegenwoordigd zijn alle atdeelingen, behalve Amstelveen, Helder, Hilver­
sum Wormerveer en Zwolle. Den Helder en Zwolle hadden wel is waar
afgevaardigden benoemd, n.1. resp. de heeren Kleinbentink en Runs.nk,
Vice-Voorzitter van »Staunton«, doch de eerste miste zijn trein en de twee­
de was als G r o n i n g s c h a fd e e 1 i n g s 1 i d niet gerechtigd, Z w o 1 s c h
a f g e v a a r d i g d e t e zijn, daar dit in strijd is m e t het reglement.
Breda had als afgevaardigde gekozen J. J. Speet (4 stemmen), Gou 'a: C.
Messemaker en J. Coster (samen 6 stemmen) Rotterdam: P. H. Smalt en
j. F. Malta Csamen 23), Arnhem: J. J. Kleinhoonte en P. F. Faber (samen
10) Amsterdam: J. Vijzelaar (15), Groningen: J P. Runsink (19) Leiden. \\.
P. Mulié Jr. (15), den Haag: F. H. H. Schuite (14) en Utrecht: A. G. Olland
en J. G. Haas (samen 14).
Verder brengen één stem uit de rechtstreeksche leden: H. Vink, J. K
Heemskerk W B. H. Meiners, H. J. den Hertog, P. L. van de Polder, E.
van Dien, 'j. A. Hoezoo, S. R. J. Onnen, F. Boeker, J. T. Kouwenhoven,
L. H. Deelman Jzn, D. van Foreest en N. W. van Lennep.
Zoodat het totaal der uit te brengen stemmen 133 bedraagt. Nog zijn
 194

aanwezig de volgende geen stem uitbrengende afdeelingsleden : uit Rotterdam:

G. A. van Haeften, B. Pak, G. W. H. van der Voo, J. Hoes, B. Deutz Har­
tong, M. Geverding Jr, G. Lantsink, A. B. Bauer en B. van Dantzig; uit
Breda: Dr. Scheffer; uit Leiden M. F. Onnen en H. P. Veldhuizen en uit
Utrecht J. J. R. Moquette.
De Voorzitter opent de Vergadering te 12V2 uur en begroet de leden
in een korte toespraak, waarin hij erop wijst, dat de algemeene vergadering
hoewel nu juist niet behoorende tot de aangenaamste verpoozingen voor strijd­
lustige schakers, toch door alle goede bondsleden met ijver moesten worden
bijgewoond, omdat de belangen van den Bond er worden besproken en de
werkzaamheden van den Bond er worden geregeld.
Nu vraagt de heer Smalt, de Voorzitter van de afdeeling Rotterdam, het
woord, die eenige hartelijke en welgekozen woorden van welkom tot alle
aanwezigen richt.
Na voorlezing der notulen door den heer Heemskerk, die goedgekeurd wor­
den, verkrijgt de Secretaris het woord voor het volgende :

JAARVERSLAG over 1893/94,

uitgebracht 12 Augustus 1894, te Rotterdam.

Mijne heeren!
Naast de vele leemten en gebreken, die de tegenwoordige organisatie van
onzen Bond aankleven en waarop ik ongetwijfeld gelegenheid zal vinden straks
terug te komen, is althans op één instelling te wijzen, die zeker de
onverdeelde sympatie van alle leden geniet en in groote eere is gehouden
van het eerste Bondsjaar af tot den huidigen dag toe; ik bedoel de instel­
ling der jaarlijksche algemeene vergadering.
Dit is de oudejaars-viering van onzen Bond, waarop de kinderen des hui­
zes zich nederzetten om den disch, teneinde het door hen gewrochte rustig,
als 't ware op een afstand ga te slaan, gelijk een schilder zijn schilderij, en
in ernstig, doch vrijmoedig gesprek de gebeurtenissen te herdenken, die
plaatsgrepen gedurende het afgelooptn jaar. Naarmate meer of min wordt
gewaagd van droeve herinneringen, van misslagen of van onvoorziene rampen,
zijn ook de blikken meer of min hoopvol naar de toekomst gericht.
M. a. w. wij zijn hier van de uiterste plaatsen des lands bijeengekomen, ook
om elkander weer eens de hand te drukken en eenige gezellige dagen door
te brengen in gezelschap van schaakbroeders en schaakborden, maar tevens
en voornamelijk, teneinde, toegerust met opgedane ervaring, deze zij dan van
 195

aangenamen of onaangenamen aard, opnieuw de belangen, zedelijke en stof­

felijke, onzer schaakgemeenschap aan een onderzoek te onderwerpen. Moge
het resultaat van dit onderzoek en de conclusiën, waartoe de meening der
meerderheid zal strekken, aanleiding geven tot dergelijke maatregelen als in
het belang van den Bond het meest gewenscht zijn.
De secretaris is uit den aard zijner betrekking het eerst geroepen, zijn oor­
deel uit te spreken. Hij doet dit in een zoogenaamd jaarverslag.
Allereerst wil ik U dan enkele feiten en gegevens meedeelen, die in zekeren
zin tot basis moeten strekken van latere beschouwingen.
Uit het jaarverslag over het hondsjaar 92/93. dat mijn voorganger verleden
jaar in Groningen uitbracht en dat zeker met belangstelling door U zou zijn
aangehoord, ware het niet ongelukkiger wijze in de pen gebleven, hebt U
vernomen, hoe op de algemeene vergadering te Amsterdam in 1892 een nieuw
reglement werd aangenomen, waarin met totale terzijdestelling van de
eerste beginselen der rekenkunde een nieuwe bondsorganisatie wordt om­
schreven, die zich in zooverre van de oude onderscheidt, dat den leden voor
véél minder geld, véél meer voordeelen worden aangeboden; hoe hier­
door het aantal leden aanmerkelijk steeg, zoodat dit achtereenvolgens in De­
cember 1892 188, in Maart 1893 340 en in Juli 1893 414 bedroeg; hoe een
tijdschrift, gedrukt bij een zeer goeden en zeer duren drukker in den Haag
waarvan de kosten per jaar moesten worden berekend op 600 gulden, waar­
van de vergadering besloot er 100 te schrappen, in den smaak scheen te
vallen der leden; hoe de overige bondsuitgaven over 1893 geschat moesten
worden op ongeveer 480 gulden, waartegenover de ontvangen slechts pl.m. 830
bedroegen, zoodat het jaar 1893 met een tekort zou sluiten van 250 gulden,
ware het niet, dat de opeenvolgende bondspenningmeesters gedurende het
20-jarig bestaan van den Bond een niet onbelangrijk duitje door echt vader-
landsche spaarzaamheid hadden gepot: hoe in strijd met de meening van
den hoofd redacteur, die op bladzij 104 van den eersten jaargang had mee­
gedeeld, dat de begrooting zou kloppen bij 500 leden, zelfs dit aantal een
jaarlijksch tekort van 200 gulden moest opleveren, daar immers in
dit geval de inkomsten pl.m. 800 en de uitgaven 1080, zooals zoo even gespe-
cifieerd, zouden bedragen; het behoeft trouwens geen betoog, dat wanneer
bij 414 leden een batig saldo van ruim 330 gulden vereischt wordt, ook 500 dit
niet gemakkelijk kunnen ontberen; hoe eindelijk op deze wijze de finantieele
en moreele ondergang van den Bond tegemoet kon worden gezien. Ik her­
haal nogmaals, dat het ongeschreven blijven van dit verslag zeer te betreuren
valt, evenals het ontbreken van een begrooting over 1894; hadden n.1. de in
Groningen nieuw gekozen bestuursleden geweten, voordat zij de benoeming
aannamen, welk een insolieden winkel zij te administreeren kregen, de erfenis ware
 196

waarschijnlijk niet door hen aanvaard. Nu moest een keus gedaan worden: óf de
werkkring van den Bond aanmerkelijk bekrimpen, als een verstandige huis­
vader de tering naar de nering te zetten, zelfs op gevaar af, daardoor misschien
een stilstand, ja achteruitgang in het ledental te brengen, óf met kunst en vliegwerk
trachten nog een jaar op grooten voet, althans schijnbaar grooten voet te leven, m.
a. w. zooveel mogelijk bezuinigingen invoeren, zonder dit echter op een voor de
leden merkbare wijze te doen.
Besloten werd na eenige aarzeling, den laatstgenoemden weg in te slaan,
eensdeels teneinde, indien mogelijk, een zóó groot aantal leden te werven
dat de kosten gemakkelijk bestreden konden worden, anderdeels teneinde den
Bond, sterk door jeugdig bloed, niet opnieuw te doemen tot een periode van ou-
delijke traagheid en nietsdoenerij.
Het tijdschrift moest in allen gevalle behouden blijven, moest zelfs eerder
dikker dan dunner worden, wilde de concurrentie tegen wekelijksche rubrieken
met succes gevoerd worden; een eerste vereischte daartoe was echter, dat
wij een goedkooper en minder blanco papier vertoonenden drukker vonden.
Na eindelooze verkenningsreizen en onderhandelingen gelukte dit. De Am-
sterdamsche Stoomdrukkerij verklaarde zich bereid, 600 exemplaren a 1 vel
in het tijdschrift-formaat, te leveren voor 14 gulden. Wanneer ik U daarbij
mededeel, dat de vorige drukker 42 gulden vroeg en ontving voor hetzelfde,
dat de jaargang 93 156 bladzijden sterk was, dat de jaargang 94 waarschijn­
lijk 280 bladzijden zal worden, en dat thans op één bladzij meer druks en
minder interlinies voorkomen dan voorheen, zoo zal het feit U niet meer
verwonderen, dat wij allen, wat het tijdschrift betreft, dit jaar, vergeleken bij
het vorige, 70 a 80 p. c. voordeeliger »uit zijn«
Ook ten opzichte der wedstrijden meenden wij enkele wijzigingen, verbe­
teringen te moeten aanbrengen. 1 e. de zoogenaamde kleine wedstrijden; deze maak­
ten wij aantrekkelijker, door het aantal prijzen aanzienlijk te vermeerderen,
doch tevens goedkooper door den aard der prijzen en de wijze van inleg-
geldsheffing te wijzigen. Waar alzoo verleden jaar de drie wedstrijden, ge­
houden te Hilversum, Zwolle en Arnhem den Bond f. 86.50 kostten netto, orga­
niseerden wij dit jaar wedstrijden te Alkmaar, Amsterdam en s' Gravenhage
waarvoor slechts f30 behoeft te worden uitgetrokken. Dat het aantal deel­
nemers hieronder zou lijden, is niet gebleken; integendeel, dit ging ongeveer
35 p. c. vooruit. 2e. de groote wedstrijd. Ik verbeeld mij, dc.t reeds bij
enkelen van U, die het plan hebben opgevat zich morgen te voegen in de gele­
deren der strijders, een glimlach om de lippen zweeft. Ja, het moet eerlijk
bekend worden, d e ingevoerde wijze van prijsverdeeling is n i e t a l l e e n
voordeelig en aanmoedigend voor de deelnemers: ook de bondskas profiteert
 197

erbij; immers bij eiken L S T E klasse-speler, die er minder is dan IO, spaart de
penningmeester f20,— uit en bij eiken 2llu klasse-speler f 10.—
Ofschoon nu in '94 vrij belangrijke bedragen moeten worden besteed aan
twee probleemwedstrijden en aan diverse diploma's, zoo bedragen toch de
gezamenlijke uitgaven ovei dit jaar, zoo nauwkeurig mogelijk begroot, onge­
veer 125 gulden minder dan die over het vorige.
Nu komt echter de keerzijde der medalje. In de eerste plaats mag ik U
niet verzwijgen, dat het zooeven door mij omschreven gunstige resultaat
slechts verkregen kon worden door buitengewoon gunstige omstandigheden. Een
warm vriend van den Bond, die onze nooden kent, paste herhaaldelijk bij in
de onkosten van tijdschrift, wedstrijden enz, wanneer ik hem erom verzocht
en stelde zeer vaak verschillende prijzen voor de wedstrijden met af- en aan-
spel beschikbaar, zich daarbij koesterende met de hoop, dat onze financiën
weldra hun crisis zouden dooi staan hebben en dat zijn handteekening voor
een gift in eens niet zou misbruikt worden voor een jaarlijksche ondersteuning.
In de tweede plaats brengt de oogenblikkelijke ongelooflijke goedkoopte
van het tijdschrift veel bezwaren en nadeelen met zich. Niet alleen is het
papier slecht, is de keus van lettersoorten uiterst beperkt, en zijn de zet­
ters van den nieuwen drukker merkwaardig onbekwaam, zoodat den Hertog
en ik alleen door het maandelijks vier en meermalen corrigeeren van uitge­
zocht slechte proeven, grijze haren dreigen te krijgen, maar tevens hebben
wij dcor de geringe-betaling zoo weinig macht over den leverancier, dat hij
herhaaldelijk onze copieën voor andere, die hem meer geld opbrengen, laat
staan en dat van onzen kant het onmogelijke gedaan moet worden, teneinde
de verschijning van het tijdschrift niet nóg later te doen plaatsgrijpen dan
reeds in werkelijkheid het geval is. In één woord, de gelden, die de Bond
uitwint op het tijdschrift, worden omgezet in verdriet voor de Redacteuren.
Wanneer ik gadesla de tegenwoordige schaakbeweging, de liefhebberij in
het edele spel, die met den d*g toeneemt, dan rijst bij mij onwillekeurig de
vraag: moet in ons land de mogelijkheid dan buitengesloten b 1 ij v e n
dat de Nederlandsche Schaakbond, die uiterlijk steeds in bloei toeneemt, zich
zelf bedruipe en dat op een fatsoenlijke manier?
Wij hebben een reglement, hetwelk spreekt van een doel: de beoefening
van het schaakspel in Nederland in stand te houden, uit te breiden en te
ontwikkelen, hetwelk spreekt van groote wedstrijden, kleine wedstrijden
schaakbijeenkomsten, simultaan-en blindséances, tombolawedstrijder), consulta­
tie-partijen, massa-kampen, briefwisseling-schaakwedstrijden, probleemwedstrij­
den, internationale wedstrijden, buitenlandsche schaakmeesters etc. etc. het­
welk ten slotte haai fijn vertelt, dat en hoe een tijdschrift uitgegeven moet
worden.
 i g8

Wij hebben een dergelijk reglement, zeg ik, maar wij hebben ook een
Bond, die 504 leden telt, waarvan het grootste gedeelte de fabelachtige som
van één gulden contributie betaalt, een Bond, die zijn eigen leden voor den
gek houdt, het doende voorkomen, alsof hij een vermogend man is met een
hoogen hoed en een gekleede jas, doch in werkelijkheid leeft hij van pingelen
en bedelen, daar hij niet in staat is, zijn eigen ondergoed te bekostigen.
Lang behoef ik bij dit punt niet stil te staan. Het zal ieder Uwer duide­
lijk zijn, dat de toestand thans onhoudbaar is. De Bond bloeit niet door
eigen kracht, door eigen algenoegzaamheid, de Bond bloeit door enkele vuri­
ge geesten, die met hun geest driftig werken er. ijveren, zelfs groote leemten
weten bedekt te houden. Dit is een hoogst ongezonde en immoreele toe­
stand, die, bestendigd, vroeg of laat een plotselingen en onherstelbaren ach­
teruitgang en neerstorting zou teweegbrengen van het schitterende, doch
met ietwat slechte grondstoffen opgetrokken gebouw.
De Nederlandsche Schaakbond, dien wij liefhebben, moet dezer liefde
waardig zijn, hij moet een tijdschrift uitgeven, dat, wat inhoud en vorm be­
treft, met buitenlandsche producten mag worden vergeleken, hij moet zijn
reglement niet maken tot een doode letter, maar in tegendeel het omzetten
in daden, maar vooral, hij moet zijn leden eerlijk onder de oogen kunnen
zien en kunnen zeggen: gij betaalt mij zóó e n zóóveel contributie, a l l e s ,
wat gij ontvangt en geniet wordt ruimschoots door Uwe contributie gedekt.
Ik zal U in 't kort mededeelen, wat ons plan is, want gij zoudt mij terecht
verwijten, een slecht geneesheer te zijn, indien ik den vinger op de wonde
legde, zonder tevens een middel tot genezing aan te geven. Alvorens over
te gaan tot een reglementswijziging, waarbij de contributie, althans die der
afdeelingsleden verhoogd zou worden, wjnschen wij een krachtigen steun
van de leden zelf en van de leden vrijwillig te doen uitgaan, en daartoe in
een der eerstvolgende maanden onder U allen gedrukte kaarten te versprei­
den, waarop met een herinnering aan den zoo ernstigen toestand van den
Bond den afdeelingsleden zal worden verzocht, zich te laten overschrijven als
rechtstreeksche leden en den afdeelingsleden en rechtstreekschen leden bei­
den, voor een onbepaald bedrag toe te treden tot een corps de donateurs.
Wij achten het ontbreken van een dergelijke keurbende een fout in de orga­
nisatie van den Bond, die hoe eer hoe beter moet worden hersteld en wij
vertrouwen, dat het beoogde doel ten volle zal worden bereikt. Dat wij
daarbij op Uw aller hulp en medewerking rekenen, behoeft geen verzekering.
Laat er van U een krachtig voorbeeld ten goede uitgaan.
Indien ik naar de meening van enkelen Uwer sommige punten ten onrech­
te niet heb aangeroerd in dit verslag, dan is dat, dewijl deze bij de behande­
ling der begrooting over 1895 vanzelf ter sprake moeten komen.
 199

Slechts wil ik nog vermelden, dat het ledental van den Bond steeds voor­
uitgaat; wij tellen op dit oogenblik 178 rechtstreeksche leden en 356 afdeelings-
leden. Sinds 1893 werden wij 1 afdeeling rijker, te Amstelveen, die aanvan­
kelijk 6 leden sterk is, terwijl tot onze vreugde het Schaakgezelschap »Staun-
ton« te Groningen als Buitengewoon lid toetrad.
Voor het grootste gedeelte natuurlijk is deze vooruitgang te danken aan den
onvermoeiden ijver, waarmee de Secretaris-Penningmeesters, gesteund door
sommige leden hunner respect, af deelingen hun taak opvatten. Ik meen dan
ook niet beter te kunnen eindigen dan door hun en in 't algemeen allen, die
op eenige wijze hun trachten aan den bloei van den Bond hebben gewijd,
daarvoor den hartelijken dank over te brengen van het Hoofd-Bestuur.«
Naar aanleiding van dit jaarverslag merkt de heer Heemskerk op, dat hij
wel degelijk op de Algemeene Vergadering te Groningen een jaarverslag had
willen voorlezen, dat de aanwezigen dit echter onnoodig hadden gekeurd,
omdat het reeds in het Januari-nummer van het Tijdschrift opgenomen was
geworden.
Over de eischen, die redelijkerwijs aan een jaarverslag gesteld kunnen
worden, ontstaat nu eenig debat tusschen Heemskerk en van Lennep, waar­
aan de Voorzitter gelukkig spoedig een einde maakt.
De verkiezingen, die nu aan de orde zijn, loopen vlug van stapel. Het
Bestuur had nl. het volgende candidaten-lijstje opgemaakt.
Voorzitter: Jhr. Dr. D. van Foreest.
Onder-Voorzitter: E. van Dien.
P e n n i n g m e e s t e r : J. C. t e n T u s s c h e d é .
R e d a c t e u r e n : H. J. den Hertog e n J. D. T r es1 i n g.
Al deze heeren worden met algemeene stemmen gekozen, (respect, herko­
zen), wat de heeren van Foreest, van Dien en den Hertog betreft, op één
blanco-stem na sommigen nemen tijdens, anderen na de Vergadering, de
benoeming aan.
De finantieele rekening van den Penningmeester over 1893 wordt goed­
gekeurd.
Deze en tevens de voorloopige rekening over '94 en de begrooting over
'95 zullen in een volgend nummer opgenomen worden.

Voordat het bestuur nu overgaat tot het openen der couverten, bevatten­
de de namen der prijswinnaars en eervol vermelden in den Probleemwed­
strijd, geeft de Voorzitter het woord aan het Jurylid den Hertog, die mede­
deelt, dat de heer F. H. H. Schuite, van Den Haag zich bij hem heeft be­
kend gemaakt als auteur van probleem N°. 86, aanvankelijk met den l e * prijs
bekroond, doch later als plagiaat gebrandmerkt, en diensvolgens van den
 200

wedstrijd uitgesloten. De heer Schuite beweert, dat hij het probleem heett
vervaardigd zonder zijn dubbelganger te kennen. De jury echter (de heer
den Hertog weet, dat zijn collega de Jong, die onmogelijk ter vergadering
kon komen, het in dezen geheel met hem eens is) meent aan deze bewering
geen geloof te moeten hechten. Hoewel zij ten volle de onmogelijkheid er­
kent, in elk geval te kunnen b e w ij z e n, dat er plagiaat is gepleegd, meent
zij toch ten aanzien van het probleem-Schuite hare beschuldiging te moeten
handhaven. Bovendien is de reputatie van den heer Schuite als probleem­
maker verre van vlekkeloos.
In de eerste plaats heeft genoemde heer openlijk erkend, dat, toen voor
eenige jaren de redacteur der rubriek van »De 1 ijd« hem als »probleemdief«
signaleerde, hij wel degelijk eens anders werk onder zijn (d. i. Schuite's) naam
had ingezonden. Dit feit vindt de heer den Hertog op zich zelf al voldoen­
de, om den heer Schuite voor goed van zijn eerlijken naam als schaker te
berooven. Doch, nog meer is er tegen den heer S. in te brengen. In 't
Februari-nummer van den icn jaargang van 't Bondstijdschrift werd een pro­
bleem van den heer Schuite besproken, dat feitelijk niets anders was dan het
spiegelbeeld van een driezet van Ph. Klett, alleen met verknoeide zwarte-
pionnen-stelling. Zeer merkwaardig ook is het, dat het tweede wedstrijd-pro­
bleem, door de Jury als plagiaat beschouwd, N°. 34, zie Blz. 127) ook al
van den heer Schuite is. Een bijzonder eigenaardigen indruk daarbij maakt
de omstandigheid, dat dit werkelijk uitstekende en een ander, middelmatig
probleem (N°. 39) de eenige correcte nummers zijn van de vrij omvangrijke
verzameling tweezetten, door den heer Schuite ingezonden. Een en ander
heeft de Jury en het Hoofdbestuur, (dat hare meening deelt) doen besluiten
aan de Vergadering voor te stellen, meergenoemden heer Schuite voor dezen
wedstrijd te disqualificeeren, voornamelijk met 't oog daarop, dat de oor­
spronkelijke i° eervolle verm., ook van den heer S., nu 2L' prijs geworden is,
en op deze wijze de auteur van het plagiaat Nu. 86, juist doordat het uit­
vallen van dit probleem eene opschuiving heeft veroorzaakt, toch nog een
aardige vergoeding zal krijgen.
De heer Schuite, repliceerend, herhaalt, dat zijn N°. 86 geen plagiaat is,
geeft eenige opmerkingen omtrent de wordingsgeschiedenis van dat probleem
ten beste, verhaalt verder, hoe een vriend, die meermalen getuige mocht
wezen van het in zee sturen van een »heele scheepslading« problemen van
den heer Schuite, op 't laatste oogenblik nog een nevenoplossing vond,
waarna spr. het verbeteren van die fout als de oorzaak schijnt te willen
doen voorkomen van de volmaakte overeenstemming van zijn No. 86, met
Engelhart's driezet. Spr. eindigt met de mededeeling, dat hij het onbillijk
 201

zou vinden, als voor No. 70, waarop toch stellig niets aan te merken valt,
hem de 2e prijs onthouden werd.
De heer Malta valt den heer Schuite bij, de heer Messemaker verklaart,
dat de schijn zeer sterk tegen den heer Schuite is, de heer Runsink wenscht
het oordeel der Jury als onschendbaar te beschouwen, vergeet daarbij echter,
dat de Jury slechts in overweging geeft, en nooit kan beslissen; de heer
Heemskerk wijst erop, dat in 't reglement geen termen te vinden zijn voor
de voorgestelde disqualificatie, waarna de heer Van Dien opmerkt, dat men
bij 't vaststellen van een reglement niet rekent op oneerlijke handelingen als
die, waarvan thans sprake is. Hij is sterk vóór de disqualificatie van den
heer Schuite, als waarschuwend voorbeeld voor iedereen, die het later ooit
in zijn hoofd mocht krijgen, zich door dergelijke onedele practijken succes
te verschaffen.
Bij stemming wordt het voorstel van Jury en Bestuur verworpen, en
de Heer Schuite krijgt dus zijn zuurverdienden prijs!
De Voorzitter brengt den heeren de Jong en den Hertog hulde voor de
wijze, waarop zij hunne taak hebben opgevat.
De heer Smalt, sprekende namens den inzender van den vierzet No. 109,
teekent protest aan tegen de beoordeeling, door de Jury van dat probleem
gegeven: »Zoo iets heette omstreeks 1850 een p r o b l e e m . «
De heer den Hertog, nogmaals het woord erlangend, dankt den Voorzit­
ter voor zijne waardeerende woorden, en antwoordt den heer Smalt, dat de
Jury de geïncrimineerde woorden niet ironisch, doch in vollen ernst heeft
bedoeld. Hij meent, dat het van al heel weinig belangstelling in het werk
der Redacteuren getuigt, wanneer een Bondslid zich niet eens de moeite
geeft, van den inhoud der verschillende rubrieken geregeld en behoorlijk
kennis te nemen ; en dit laatste heeft de beleedigde inzender stellig nooit gedaan;
anders was hij stellig tot de overtuiging gekomen, dat het met zulke pro­
blemen als het zijne voor goed uit is. (1) Spr. acht het verwijt van den
heer Smalt, n. 1. dat de Jury hare taak niet zoo heeft opgevat als de buiten­
landers dat gewoon zijn, en dat zij haar oordeel niet voldoende met redenen
heeft omkleed, ten zeerste onverdiend.
Alsnu wordt overgegaan tot het openen der verzegelde couverten, waarna
de uitslag van den Probleemwedstrijd als volgt is vastgesteld:

(1) Voeg ik hier nog bij, dat de auteur van No. 109 mij na afloop van
de vergadering mededeelde, dat het probleem uit eene practische partij ont­
staan is, dan begrijpt men zeker wel, dat ik na dit door den maker over
ziin eigen werk gevelde vonnis, maar liever niet meer over de zaak
spreek, (d. H.)
 202

Tweezetten. i e Prijs: A. G. L . Westenberg, Hilversum; 2e Prijs:

W. B. H. Meiners, Amsterdam; ie. Eerv. verm : J. T.
Kouwenhoven, Warmond.
2e Eerv. verm : A. Okkinga, Dronrijp ; 3e Eerv. verm :
F. H. H. Schuite, Den Haag; 4e Eerv. verm: A. Ok­
kinga, Dronrijp.

Driezetten. i e Prijs: W . B. H. Meiners, Amsterdam; 2e Prijs:

F. H. H. Schuite, Den Haag; ie Eerv. verm:
J. T. Kouwenhoven, Warmond; 2e Eerv. verm : J. v.
d. Hulst, Oud-Ade.

De besprekingen worden nu geopend over de Bestuursvoorstellen tot wij­

ziging der bepalingen in het Reglement.
Een vrij heftig debat ontstaat naar aanleiding van de voorgestelde bepa­
lingen over de Buitengewone leden. De heeren Olland, Kleinhoonte en
Heemskerk bestrijden het voorstel, dat door de heeren Runsink, van Dien
en van Lennep verdedigd wordt. Ten slotte wordt het voorstel aangenomen.
Het voorstel, betreffende de wedstrijden wordt zonder debat aangenomen,
nadat het Bestuur een door den heer Messemaker voorgestane wijziging heeft
overgenomen. De bepaling luidt dan nu:
«Echter heeft het Bestuur het recht, in exceptioneele gevallen, waar het
zulks in het belang van den Bond noodzakelijk acht, wedstrijden uit te
schrijven, ook toegankelijk voor Nederlandsche niet-Bondsleden.«
Het voorstel, betreffende het reglement op het schaakspel, wordt eveneens
zonder debat aangenomen.
Als plaats, waar de Algemeene Vergadering zal worden gehouden in '95,
wordt, op voorstel van het Bestuur, Arnhem aangewezen. Nadat een paar
vragen van den heer Runsink tot diens tevredenheid door den secretaris
zijn beantwoord, sluit de Voorzitter ruim over vijven de Vergadering.
In het begin van dit verslag sprak ik van verrassingen. De aangename
localiteit was de eerste, de gezamenlijke maaltijd de tweede. Dat was me
nu eens een gemeenschappelijke maaltijd, zooals deze altijd had moeten zijn,
maar tot dusverre nooit geweest was. Het bestuur van de afdecling recipi­
eerde, en dat nog wel op zeer roijale wijze, maar bovenal er waren 30 gas­
ten, een nog niet bereikt aantal.
De leden, die niet naar Rotterdam togen, maar in de voorgaande bladzij­
den het jaarverslag van den Secretaris hebben gelezen zullen begrijpen
dat deze, gebruik willende maken van de aan het diner heerschende feest­
vreugde, een paar lijsten liet circuleeren, die dienst moesten doen (en ook
 203

deden als donateur-wervers. De toeleg slaagde uitmuntend, blijkbaar, daar

de leden het noodzakelijke der oprichting van een corps de donateurs inza­
gen. HIEROVER MEER AAN HET SLOT VAN DIT NUMMER.
Na het diner gat de heer Loman zijn aangekondigde bh'nd-seance, die
door een talrijk 'publiek werd bijgewoond. Van de zes gespeelde pai tijen
maakte hij één remise en won de overige.
Nog zij vermeld, dat de groote wedstrijden den volgenden morgen aange­
vangen, zoo schitterend en regelmatig mogelijk van stapel liepen. De stren­
ge wedstrijd-bepalingen schenen bijzonder in den smaak der deelnemers te
vallen.

De volgende tabellen geven een overzicht van den

Wedstrijd te Rotterdam.
(13—16 Augustus 1894.)
Eerste klasse.
j
H EEMSKERK,
Y. L ENNÉP.

Y. R HIJN.

M ELXEKS.

T OTAAL.
LLAND.
ALTA.
BENIMA.

L OMAN.

DEELNEMERS:
M

L . B ENLMA, Winschoten. — o V2 1 1 1 1 0 4V2

R . J . L OMAN, Londen. I — O I Va I i i 5Va

.N. W. v. LENNEP, Amst. Va i — Va Va i o Va 4

Dr. A. v. R IIIJN, Leiden, o o Va — Va o o o i

W.B.H.MEINERS,Amst. O Va Va Va — Va O O 2

J. F. M ALTA, Rotterd. O O O 1 Va — O O iVa

J. F .H EEMSKERK Sas vG. o o i 1 1 I — Va 4V3

A . U . O I.LA.ND Utrecht. 1 o Va 1 1 1 Va 5
I
 204

Tweede Klasse.

v. d. STOUWE.
MOQUETTE.
SCHEFFER.

TOTAAL.
HUINCK.

SPEET.

VINK.
DEELNEMERS.

(Groep A.)
Dr. SCHEFFER, Breda — i o i Va i 3V2

HUINCK, Rotterdam o — 1 000 1

SPEET, Breda 1 o — o 1 02

MOQUETTE, Utrecht 0 1 1 — 1 14

v. d. STOUWE, Dordt Va 1 00 — Va 2

VINK, Dordrecht o 1 1 O Va — 2 Va
LUTTERBACH.
GEVERDING.
KLEINBENT.

BOERMA.

TOTAAL.
ONNEN.

FABER.

DEELNEMERS.
(Groep B.)

ONNEN, Leiden. — Va j 1 1 1 1 | 4V2

KLEINBENTINK, Helder. Va — Va o o o 1
1
FABER, Andelst. o Va — 1 1 Va 3

GEVERDING, Rotterd. o 1 o — j 1 1 3

LUTTERBACH, Rotterd. o 1 o o — o 1

Dr. W. BOERMA, Gron. o 1 V2 o 1 — 2V3 |

 205

Het voor prijzen bestemde bedrag werd volgens het systeem-Sonneborn-

Berger onder de deelnemers verdeeld.
Ten einde voor hen, die van dit stelsel niet voldoende op de hoogte zijn,
de voordeelen er van in 't licht te stellen, vertalen we hier een en ander
uit een opstel van J. Berger, te Gratz (zie zijn »Schach-Jahrbuch fur
1892/93*1,) Blz. 32 en volgende.
«Wanneer in een tornooi twee of meer spelers een gelijke score behaald
hebben, bestaande in gewonnen en half gewonnen (d. 1. remise
gemaakte) partijen, dan kan tusschen die spelers in zoo verre nog verschil
bestaan dat de een «betere* partijen gewonnen heeft dan de ander, d. w. z.
dat de' een zijn winstpunten heeft behaald tegen zulke deelnemers, die met
't beste resultaat zijn uitgekomen, terwijl juist de ander zijn winstpunten
kreeg hoofdzakelijk tegen zulke deelnemers, die in de tornooitabel als de
(ditmaal!) zwakkere deelnemers fungeeren. Vergelijk b. v. de volgende

GEWONE TORNOOI-TABEL I

Deeln: A. B. C. D. . E. Totaal:
2 1/2
A. — o 1 1/2 1
B 1 — 1/2 o 1 21/2
C. O 1/2 — !/2 1 2

D. 1/2 I 1/2 — O 2
E. O OO I — 1

Het valt dadelijk in 't oog, dat B beter gewonnen partijen heeft dan A,
want hij won tegen een der sterkste deelnemers (A) en heeft overigens een
remise- partij en een gewonnen partij van gelijke waarde als A. Eveneens
is het duidelijk, dat D beter speelde dan C, daar hij niet tegen de s t e r k s t e
maar juist tegen de zwakste tegenpartij verloor. Hij was een gevaar­
lijke tegenpartij der prijs-kandidaten.

OSCAR GELBFUHS, te Weenen, was de eerste, die het Kwaliteits­

verschil der gewonnen part ij en door getallen trachtte weer
te geven. Hij stelde voor, na afloop van 't tornooi een tweede tabel, een
K w a 1 i t e i ts t a b e 1 op te maken, en daarin elke geheel of half gewonnen
partij met het geheele of halve punten-aantal te noteeren van dien deelne­
mer, tegen wien de partij werd gewonnen of remise gemaakt. Aldus:

1,) Uitgegeven bij Veit & Comp., te Leipzig.

 20Ó

KWALITEITS-TABEL II volgens GELBFUHS.

Deeln: A. B. C. D. E. Totaal:
A. — o 2 i i 4
B. 2 1/2 — 1 o 1 4 1/2
C. o 1 1/4 — 1 1 31/4
D- 1 1/4 2 1/2 1 — o 4 3/4
E . 0 0 0 2 — 2

Uit deze tabel blijkt dus, dat D feitelijk het best gespeeld heeft, daar hij slechts
(waarschijnlijk toevallig!?) tegen den zwaksten verloor; na hem komt B met
41/2 punt; na B komt eerst A, met 4 punten.*
W. Sonneborn, te Londen en J. Berger stelden achtereenvolgens, doch
beiden onafhankelijk van elkander, in 't licht, dat door 't stelsel-Gelbfuhs
de spelers met minder winstpartijen begunstigd worden ten nadeele van hen,
die een beteren stand bereikt hebben.
(Zie voor Berger's argumenten Deutsche Schztng. 1887, Blz. 33
en 1888, Blz. 33.)
Volgens Sonneborn-Berger krijgt nu een speler A voor een gewonnen
partij tegen B : d e s o m d e r p u n t e n - a a n t a l l e n v a n A. e n B.
v o l g e n s d e g e w o n e t a b e l I.
Het gemakkelijkst past men het systeem-Sonneborn-Berger toe, door
de k w a l i t e i t s t a b e l v o l g e n s G e l b f u h s o p t e m a k e n , m e t d i e n v e r s t a n d e , d a t
voor eiken deelnemer het aldus verkregen punte n-a a n
tal vermeerderd wordt met het kwadraat van zijn ei­
g e n s c o r e i n d e g e w o n e t o r n o o i - t a b e l I.
Thans beschouwen we de kwestie als voldoende toegelicht, om hier de
kwaliteitstabellen voor den Rotterdamschen wedstrijd (verkort genoteerd) te
kunnen laten volgen : (p. beteekent p 111 s.)

EERSTE KLASSE.

Benima: o p. 2 p. 1 p. 2 p. 1.5 p. 4.5 p. o p. 20V4 is 3114

Loman, 4.5 p. o p. 1 p. 1 p. 1.5 p. 4.5 p. 5 p. 30V1 is 47%
vanLennep; 2]/4p. 5.5 p. 0.5 p. 1 p. 1.5 p. o p. 2.5 p. 16 is 29V4
van Rhijn; o p. o p. 2 p. 1 p. o p. o p. o p. 1 is 4
Meiners: o p. 23/4p. 2 p. 0.5 p. 3/4 p. o p. o p. 4 is 10
Malta: o p. o p. o p. 1 p. 1 p. o p. o p. 2]/4 is 4V4
Heemskerk;o p. O p. 4 p. 1 p. 2 p. 1.5 p. 2.5 p. 20V4 is 31V4
Olland: 4.5 p. o p. 2 p. 1 p. 2 p. 1.5 p. 2V4 p. 25 is 38V4
 207

In overeenstemming met deze verhoudingsgetallen verkregen deze deelne­

mers resp: f25.50, f39, f24, f3-25, f8.25, f3-50, f25-5°, en f 3 1 . 2 5 . -

TWEEDE KLASSE (A)

Dr. Scheffer: 1 p. o p. 4 P- 1 P- 2-5 P- is 20% is ff 1 3 . 8 2

Huinck: o p. 2 p. o p, o p. o p. 1 is 3 is 2 .
Speet: 3-5 P- ° p. o p. 2 p. o p. 4 * 9-5 « -33
Moquette: o p. 1 p. 2 p. 2 p. 2.5 p. 16 |s 23,5 »fi -6
v. d. Stouwe: 1% p. 1 p. o p. o p. iV* p. 4 is 8 is f 5-33
Vink: o p. 1 P- 2 p. o p. 1 P- 6V4 is 10V4 is f 6 . 8 3

TWEEDE KLASSE (B)

Onnen: O.; p. 3 P- 3 P- • 9- '-S P- »''• is JoV. is I 20.,;

Kleinbentink: l'k p. o.s p. O p. O p. O p. I » 4 '*'s£ 3''
Faber: O p. 0.5 p. 3 P-> P-'"* P- 9 ;s 9-82
Geverding: O p. 1 p. O p. 1 p. 2-5 P- 9 >s '3-5 » -99
Lutterbach: O p. I P* ° P- ° P- 0 P' ' ' 2

Boerma: op.. p. ÜM P. ' V- 6'<4 15

1 11 ( c i ' 11 a i I o 1» a a l 14. « i » g v c s

van den Duitschen Schaakbond,

Leipzig, September 1894-

Ik kom hier met mijn bericht omtrent deze groote schaakgebeurtenis met
de nachtschuit, en wél vind ik dat te betreuren, vooral, waar met dit eve­
nement het schitterend succes in verband staat van onzen Van gennep. 1 r
is echter in dit nummer over het te laat verschijnen van 't Tijdschrift al
aardig wat afgejammerd; waarom dus zou ik in mijn eentje nog wat gaan

' Ik ga liever dadelijk over tot de hoofdzaak: in de annalen van den Ned.
Schaakbond moet vereeuwigd worden het feit, dat van Lennep in Leipzig,
na zijn zegepraal in 't Hauptturnier, otficiëel als schaakmeester is erken .
De eerste Hollandsche meester dus, en ook de eerste niet-Duitscher, die op
een Bonds-Kongres den meestertitel verwierf!
Wij allen zijn trotsch op hem; van Lennep heeft het ondervonden, toen
hij terugkwam.
W a a r o m wij ons zoo verheugen over zijn succes? Onze meester
 208

ik ben ervan overtuigd— zou het niet prettig vinden, als ik het hier nog
eens in den breede ging uiteenzetten; h ij weet het, al de leden van onzen
Bond weten het ook.
Naast van Lennep's overwinning verdient ook Vijzelaar's kranige houding
te Leipzig ons aller waardeering. Hij kwam met Barnes en Dr. Lewitt slechts
1/2 punt beneden de winners der beide hoofdprijzen uit. Dat hij zoo de eer
van ons land wist hoog te houden, doet Vijzelaar de oprechte dankbaarheid ver­
dienen van alle Nederlandsche schakers.
Dat ons land op alle volgende Duitsche Bondswedstrijden even goed moge
vertegenwoordigd worden als thans het geval geweest is, ziedaar een wensch,
dien allen, die belang stellen in den bloei van ons schaakleven, moet mij
uitspreken.
De Duitsche pers nam tegenover Van Lennep's zegepraal een ietwat ge­
reserveerde houding aan. Verwondering baart dat niet! Dat b.v. het >Wo-
chenschach« echter aanleiding vond, nu het stelsel eens scherp te critiseeren,
dat aan Van Lennep de mogelijkheid liet, zich den meestertitel te verwer­
ven in een match van slechts ééne partij, dat is nu toch al heel weinig
ridderlijk. Toen Lasker in Breslau gelijk uitkwam met Von Feyerfeil, de
»Stichpartie« won en meester werd, ja, toen was 't nog »ganz natürlich.* !

Dit is de uitslag van 't Meester-tornooi:

ie Prijs.— Dr. S. Tarrasch. (13 1/2 van 17)

2e Prijs.— P. Lipke. (13 van 17)
3e Prijs.— R. Teichmann. (12 van 17)
14e Prijs.—
| 5e Prijs. J' Blackburne en A. Walbrodt, ex aequo (11 1/2 van 17)
(6e Prijs.—
)7e Prijs Janowski en G. Marco, ex aequo (10 1/2 van 17)

Plaatsgebrek noopt mij, eenige beschouwingen achterwege te laten, die ik

anders aan dit resultaat had vastgeknoopt. De namen der meesters spreken
trouwens voor zich zelf.

H. J. d. H.
 209

Aan «le Leden.

In dit nummer vinden onze lezers twee kaarten, waarvan het doel reeds
met enkele woorden in een hun toegezonden circulaire is uiteengezet.—
Er moet groote verbetering worden gebracht in den finantieelen toestand
van den Bond. Dat deze ongunstig is en moet zijn, is slechts een gevolg
van de te geringe contributie, die de leden gezamenlijk opbrengen. Toen
ondergeteekende het secretariaat had aanvaard en zich op de hoogte had
gesteld van de eischen en verplichtingen der leden, in het bijzonder van die
der afdeelingsleden, wist hij niet, waarover hij zich meer moest verbazen.
over het feit, dat ons reglement aan hen, die nauwelijks één gulden (immers
er gaat nog tien cent af voor afdeelingskosten,) jaarlijks in de bondskas stoi-
ten, belooft: een maandelijks verschijnend en alle mogelijke schaaktijdingen
bevattend tijdschrift, een jaarlijkschen grooten wedstrijd met aanzienlijke
geldprijzen, kleinere locale wedstrijden, probleemwedstrijden, massa-kampen,
matches, buitenlandsche meesters enz. enz óf over het betreu­
renswaardig verschijnsel, dat niet daaglijks zijn schrijftafel overstroomd werd
met brieven, waarin guldens-leden verklaarden, het niet langer met hun ge­
weten te kunnen overeenbrengen, zóóveel voorrechten te genieten tegen een
zóó bespottelijk lage vergoeding
Toen ondergeteekende daarop in de meening, dat de bewuste leden zich
slechts onbetuigd lieten uit onwetendheid en in de overtuiging, dat zij een
ruimschoots voldoende bijdrage stortten, het December-nummer van den vo-
rigen jaargang met een »Jaarverslag« opende, waarin hij zoo duidelijk en zoo
dringend mogelijk het tegendeel trachtte uiteen te zetten .... toen
ontving hij het verzoek van één, zegge één enkel afdeelingslid, dezsn over te
schrijven als rechtstreeksch lid ! !
'tWare echter dwaasheid geweest, toen reeds den moed te faten zakken
en besloten werd, zoo mogelijk nog een jaar met de oude riemen voort te
roeien. Hieromtrent raadplege men het op bladzij 194 van dit nummer
voorkomende jaarverslag: waarin tevens met grooten nadruk gewezen wordt
op de thans dringender dan ooit zich openbarende noodzakelijkheid, veran­
dering in den onhoudbaren toestand te brengen. Het is geheel overbodig,
het te dier plaatse geschrevene te herhalen. De leden zullen begrijpen, dat
ik deze dingen niet zeg uit aardigheid of teneinde bot te kunnen vieren aan
een lust tot weelderige en onnoodige bondsuitgaven. Slechts hooge ernst
en groote liefde tot den Bond bezielen mij, nu ik het mijn plicht reken, de
leden wakker te schudden en hen ten volle in te lichten over de verwoesting
die het geheele schaakleven in ons land bedreigt.
Wel zwaar is de verantwoordelijkheid van hem, die zonder voldoende be-
 2IO

rekening dezen ongezonden toestand schiep! Ik wil, dat de Bond opgroeie

tot den vol-rijpen mannelijken leeftijd, opdat hij met kracht en beleid over
al degenen, die het Koninklijke spel liefhebben zijn geestdrift en kenniswek-
kenden invloed moge uitgieten.
Maar neen, niet ik alleen wil dit, gij allen die met mij hebt aanschouwd
het ruim twintig-jarig schijndood zijn met onhoorbaren hartklop van den on-
tijdig-geboorne en die met mij hebt gejubeld bij het onverwacht te voor­
schijn treden van een mooien en veelbelovenden knaap, die groote werk­
kracht bleek te paren aan een helder verstand — gij allen, zeg ik, zijt het
beu nog langer medeplichtig te zijn aan de spreekwoordelijk bekende
Hollandsche onverschilligheid ten opzichtte van alles, wat niet rechtstreeks de
een of andere winst kan opleveren, zijt het beu nog langer uw eigen kinde­
ren stelselmatig te vermoorden en door het buitenland met den vinger te
worden nagewezen als lieden, die O zoo gaarne schaken etc
als de beurs erbij maar niet behoeft te worden aangerand!
De voogden, die door uw vertrouwen met de zorg voor de ontwikkeling,
moreel en physiek, van den knaap belast zijn, zien uw uitspraak in deze hoogst
gewichtige aangelegenheid met goede verwachting tegemoet.
Mochten zij hierin teleurgesteld worden dan zou het hun gewis hoogst be­
zwaarlijk vallen in ellendige machteloosheid de met volkomen zekerheid te
voorspellen ondergang af te wachten van een, wiens dood-gaan hen met de in­
nigste smart zou vervullen.

v. L.

Wedstrijd te Lcidrn.

Het Hoofd-bestuur maakt bekend, dat bij voldoende deelneming op Zon­

dag 25 November te Leiden in Café Zomerzorg (bij het station) een wed­
strijd zal worden gehouden met af-en aanspel en met voorgift.
De loting zal plaats hebben Zondagmorgen 10 uur precies, tevens termijn
van toetreding. Overigens zijn de regelings-bepalingen voor dezen wedstiijd
geheel gelijk aan die voor den wedstrijd te Alkmaar, neergelegt in het tijd­
schrift van Maart 1.1. bladzij 33.
 21 I

Wedstrijd Ie Utrecht
28 October 1894.

Wij missen de noodige plaatsruimte, om reeds in dit nummer een uitvoe­

rig verslag te kunnen brengen van den Wedstrijd met af-en aanspel, te
Utrecht gehouden. We publiceeren hier echter al vast den uitslag, en ver­
zoeken den lezers, die nieuwsgierig mochten zijn naar details, geduld te wil­
len hebben tot de verschijning van het volgend nummer.

ie Prijs.— A. G. Olland, Utrecht.

2e Prijs.— Jan Peet, Hilversum.
3e Prijs.— J. J. R. Moquette, Utrecht.
4e Prijs.— E. L. Olland, Utrecht.

In den tegelijk met dit concours gehouden tombola wedstrijd werden niet
minder dan 20 partijen gespeeld.

NIEUW UITGESCHREVEN PROBLEEMWEDSTRIJD.

Gevraagd: driezettige, oorspronkelijke problemen, vroeger nooit

gepubliceerd, (zelfmats en problemen met voorwaarden uigesloten.) Wijze
van inzending: de alom gebruikelijke. Drie prijzen: 25, 20 en 10 Mark.
A d r e s : Schach-Verein Würzburg, Alter Bahnhof, Bayern.
T e r m i j n v a n i n z e n d i n g : 1 Februari 1895. Het aantal der in te
zenden problemen is o n b e p e r kt Prijsrechter : Max Kürschner, Niirnberg.—
Alle ingezonden problemen worden het eigendom der club.—• Zoodra de
beslissing gevallen is, zal het resultaat aan alle deelnemers per circulaire
worden bekend gemaakt.

Corrcsi»«n«!en< ie.

AAN ALLE LEZERS. Dit nummer verschijnt veel te laat, daar de Ra­
dactie het niet zoo spoedig kon gedrukt krijgen, als zij wel wenschte.—
Het eerste vel zit vol met ergerlijke drukfouten: het werd afgedrukt,
 212

vóórdat de correctie was afgeloopen, op initiatief van den drukker. — De

lezers zien het, de redactie werkt onder bijzonder prettige omstandigheden.
Mocht men nieuwsgierig zijn naar het middel, om aan dezen onhoudbaren
toestand een einde te maken, men leze aandachtig het b e r i c h t a a n d e
leden. (Blz. 209 en volgende.)

Wij maken nog opmerkzaam op den wedstrijd, die a.s. Zondag te Leiden
wordt gehouden. (Zie blz. 210)
 2e Jaargang. No. 10, 11 & 12. October tot December 1894.

TIJDSCHRIFT
VAN DEN

NEDERLANDSCHEN SCHAAKBOND.
BESTUUR VAN DEN N. S.: Jhr. D. VAN FOREEST, Voorzitter; E. van DIEN, Onder
Voorzitter, ,T. C. ten TÜSSCHEDB, Keizersgracht 100, Amsterdam, Penningmeester; L. H.
DEELMAN, Commissaris vanMateriëel; N. W. VAN LESNEP, Secretaris.
REDACTIE: N. W. VAN LENNEP, Kerkstraat Amsterdam; H. J. DEN
HERTOG: J. D. TRESLING.
. Van dit blad, (lat. omstreeks den 15den van iedere maand gratis aan de Bondsleden wordt
toegezonden, zijn extra-nummers verkrijgbaar a 20 cents en een geheele jaargang a f 2.—, eveneens
slechts voor Bondsleden.

Den Secretaris-Penningmeesters wordt vriendelijk verzocht, zoo spoedig mo­

gelijk aan den Bondssecretaris een volledigen staat te zenden hunner resp.
afdeelingen ter vergelijking met de officiëele ledenlijst. Tevens wordt tot
hen namens den Penningmeester (den heer J. C. ten Tusschedé, Keizers­
gracht ioo, Amsterdam) het beleefd verzoek gericht, met het innen der con-
tributiën over '95 pas een aanvang te maken in Maart, na van den Pen­
ningmeester diploma's te hebben ontvangen, en na het verschijnen van een
ledenlijst in het Februari-nummer.

In het Januari-nummer zal een register worden opgenomen voor de beide

eerste jaargangen. Tevens zal dan waarschijnlijk de gelegenheid worden
opengesteld, een bandje voor den jaargang '94 te bestellen.

Allen leden wordt dringend verzocht, van inliggen-

de circulaire kennis te nemen en haar ingevuld te­
rug te zenden aan den Bondssecretaris.

LEDENLIJST.
llmkrrk.
Bedankt: D. Iken, Rusland 23.
N. J. van Breemen. H. D. B. Meyer, Geldersche Kade 37.
Amsterdam. H. G. Reeders, Gerard Doustraat 152.
Nieuwe Rechtutreeksche Leden : Mevrouw J. ten Tusschedé-Borst.
J.C. Hermann.Govert Flinckstraat4o6, Keizersgracht 100.

\
 214

Nieuwe Af deeling sleden : terstraat E. 56, J- A. Tinholt.

Itiirelicm, (Gelderl.)
Dr. H. Pop, Nieuwe Heerengracht i.
N. A. Sybouts, Heerengracht 87. Nieuw Bechtstreeksch Lid over '95:
Verhuisd : Ds. J. de Jong.
naar Blasiusstraat 37, J. Abas. Batavia.
» Zwanenburgerstraat 10, G. H. Verhuisd:
Manikus. Van Amsterdam naar Batavia
naar Blasiusstraat 4 7 , Ph. Rodrigues. J. G. F. Thijssen, tevens daar­
» Frans Halsstraat 2, J. Ph. Vogel.
door geworden rechtstreeksch lid
Nieuwe Bechtstreeksche Leden over 1895.
over 1895: Overleden:
Jhr. H. M. J. van Loon, Heerengracht W. F. M Straeter.
502. Beetsteraswaag.
H. Meewis, Weteringschans 187.
Nieuw Bechtstreeksch Lid :
Bechtstreeksche Leden geworden Mr. T. Sijbenga.
i p, v. Af deeling sleden over '95: Breda.
A. Bleykmans, Vossiusstraat. Bechtstreeksche Leden geworden
J. D. Bleykmans, » i. p. v. Af deeling sleden over '95:
K. Bleykmans, »
Dr. Scheffer.
F. I. Schotel, Hulpkantoor Post en
M1'. G. M. Stolte.
Telegraaf, Amstelstraat.
Brussel.
W. H. M. de Veer, Haarlemmer­
straat 99.
Nieuw Bechtstreeksch Lid:
Afdeelingsleden geworden i. p. H. Gouwentak, Rue du Grand Cert
16, Porte Louise.
v. Bechtstreeksche Leden over 95:
Belft,
D. Iken, Rusland 23.
Verhuisd:
J. J. Veraart, N. Z. Kolk.
van Utrecht naar Delft, C. G. Vige-
Bedankt: lius, tevens daardoor geworden recht­
H. C. Muller. streeksch lid over '95 •
Arnhem. Driebergen.
Bechtstreeksch Lid geworden i. Bedankt:
p. v. Afdeeiingslid over 1895:
J. L. van Eek.
A. L. Junod Perret.
'sOravenliage.
Baarn.
Nieuw Afdeeiingslid:
Verhuisd:
P. v. d. Vaart, Zeestraat 32.
van Amsterdam naar Baarn, Oos­
 215
Verhuisd :
van Gouda naar 's Gravenhage, Sta­
tionsplein 15, F. F. Knalmann.
Bechtstreeksche Leden geworden
i. p. v. Afdeelingsleden over '95:
F. L. G. d' Aumerie, Oude Schevening-
sche weg 15, Scheveningen.
C. Bakker, Hugo de Grootstraat 23.
W. de Bloeme, Billitonstraat 11.
H. W. Borgerhoff Mulder, Riouw-
straat 54.
E. Moresco Jr, Adelheidstraat 49.
A. G. Vreede, Anna Paulownastraat 76.
Groningen,
Bechtstreeksche Leden geworden
i. p. v. Afdeelingsleden over '95:
Dr. N. Westendorp Boerma.
R. W. van der Molen, ten Boer.
G. A. Visscher.
Verhuisd:
naar Oosterstraat E. 191, G. A.
Visscher.
Bedankt:
W. M. Mansholt.
W. Wester, Nieuwolda.
Helder.
Nieuw Afdeeiingslid:
C. Watelbakker, Kanaalweg.
Verhuisd :
naar Weststraat 111, J. H. A. Verheys.
Bedankt :
Mr. J. C. Lucardie.
Bechtstreeksch Lid geworden i.
p. v. Afdeeiingslid over '95:
A. van Voornveld.
Heteren,
Verhuisd :
van Utrecht naar Heteren, L. Cra-
mer, tevens daardoor geworden
rechtstreeksch lid over '95.
Hoog a/d Zaan.
Nieuw Rechtstreeksch Lid over
'95:
L. van Calcar Pzn.
Rota Radja (Atjeh.)
Nieuw Bechtstreeksch Lid over
'95:
J. D. Enderle, Officier v. Gezondheid.
Krenznaeli.
Nieuw Bechtstreeksch Lid:
G. Mohr.
Leiden.
A ieuwe A fdeeling sleden:
Benjamins, Plantsoensingel.
M 1 . H. P. Berdenis van Berlekom,
Plantsoen 61.
M. J. Markx.
L. Spruit, Mare.
Nieuw Bechtstreeksch Lid over '95:
J. F. S. Esser, Korte Mare 14.
Rechtstreeksche Leden geworden
i. p. v. Afdeelingsleden over '95:
Benjamins, Plantsocnsingel.
J. Fles Jr. Hoogewoerd 11.
G. J. Godschalk, Zoeterwoudsche-
singel 57.
J. C. Kruijt, Nieuwe Rijn 58.
B. J. Markx.
W. Ridderhoff, Mare 84.
L. Spruit, Mare.
C. T. Steffelaar, Nieuwstraat 36.
 216
H. P. Veldhuizen, Hooigracht 6.
G. C. J. Verkerk, Breedstraat 46.
B. Vies, Hooigracht 26.
E. J. Willemse, Oude Singel 364.
F. J. van der Wolk, Binnenvest­
gracht 12.
Maassluis.
N 'J UW Rechtstreeksch Lid :
Jhr. 1 ^ W. van der Does.
Obérniais b. Meran (Tirol.)
Verhuisd:
van Arnhem naar Obermais, J. Mees
J. Rzn.
Oostliuizen.
Nieuw Rechtstreeksch Lid:
Mevrouw van Foreest.
Roosendaal.
Nieuw Rechtstreeksch Lid:
L. H. E. Lemmens.
•(otterdam.
Nieuwe Af deeling sleden:
Dr. L. Heldring, Haringvliet.
A. J. Lutterbach, Hugo de Groot­
straat 121.
Hier heeft zich geconstitueerd de
Nieuwe Rotterdamsche Schaakver-
eeniging, die met ingang van 95
buitengewoon lid wordt van den Bond.
Bestuur:
B. van Dantzig, President; A. Kra­
mer, Vice-President; G. A. van
Haften, Secretaris-Penningmeester ;
G. J. Lantsinck, Commissaris van
materiëel.
Behalve de heeren C. van Boxtel,
B. van Dantzig, G. A. van Haeften
G. J. Lantsinck, C. de Visser, en
G. W. H. van der Voo, die reeds over
'94 leden zijn der Rotterdamsche
afdeeling, zijn leden der club:
J. Blauw, Spuiwater 17.
B. Boonsma, Noordsingel 110.
L. Fransen, Ulmondestraat 35.
A. M. van Hulst, Meent 5.
A. Kramer, Aert van Nesstraat.
H. Maus, Dijkstraat 7, Kralingen
P. J. Stok, Noordsingel n c .
J. A. Vonk, Lamsteeg 6,
J. C Wagner, Noordmolenstraat 49
A. F. S. Weeber, Binnenrotte 31.
W. H. A. de Wit, Crispijnlaan 42.
Rechtstrêeksche Leden geworden
i . p . v . A fd e e l i n g s l e d e n o v e r 9 5 :
C. van Boxtel, Hooge Zeedijk 174-
G. A. van Haeften, Commies der
Posterijen.
G. J. Lantsinck, Boerenstijger.
Verhuisd:
naar Hooge Zeedijk 174> C- van
Boxtel.
naar Boerenstijger G. J. Lantsinck.
» Lage Zeedijk, Kralingen, B. Pak.
» Linkerrottekade 68, C. de Visser.
Overleden:
Mr. A. C. van Rossem.
Bedankt:
L. B. Ledeboer Jr.
J. C. van der Schalk.
Sas van (ïcnf.
Nieuw Rechtstreeksch Lid:
Mevrouw Heemskerk.
Soerahaya,
Verhuisd:
van Leiden naar Soerabaya, Gou-
 21 7

vernementsmarinewerf, M. F. Onnen, Rechtstreeksch Lid geworden i.

tevens daardoor geworden recht-
y. v. Afdeelingslid:
streeksch lid over '95.
Utrecht. Jhr. J. van Heemskerck van Beest,
Nieuwe Rechtstreeksche Leden: van Wijckskerk 23.
Oude Wetering.
J. G. Everwijn, Burgstraat 71.
J. G. Gouwentak, Kromme Nieuwe Verhuisd:
Gracht p. a. de Waal. van Utrecht naar Oude-Wetering,
V e r huis(l: L. N. de Jong, tevens daardoor ge­
worden rechtstreeksch lid over '95
naar Bakkerbrug, Mr. J. Hambur­
Woi" m»; r veer.
ger.
naar Mariaplaats, F. J. P. Moquette Nieuw A fdeelingslid:
» Oude Gracht, p. a. de Liefde, H. Dierdorp, Westzaan.
H. W. F. C. Woltering. Zevenhoven.
Bedankt: Nieuw Eechtstreeksch Lid:
J. A. van Dusseldorp. B. J. van Nieuwkerk.

Vorige opgaaf: 173 rechtstreeksche leden (waarvan 1 overleden)

351 afdeelingsleden en 2 buitengewone leden.
Rechtstreeksche leden: 15 traden toe.
Afdeelingsleden : 11 traden toe, 2 overleden.
Totaal over 1894: 188 rechtstreeksche leden (waarvan 1 overleden) 362
afdeelingsleden (waarvan 2 overleden) en 2 buitengewone leden.

DONATEURS-LIJST.
A l s d o n a t e u r s v a n 1 8 9 4 a f hebben zich tot dusver opgegeven
voor het achter hun namen vermelde bedrag:

>Luctor et Emergo" / 10.—

E. van Dien, Amsterdam ,, 10.—
G. J. Gantvoort, » ,, 1-5°
N. W. van Lennep, » ,, 25.—
C. C. W. Mann, » „ 5-—
W. B. H. Meiners, » „ 2.50
H. Mendes da Costa, » „ 1 •—
J. Vijzelaar, » „ 5-—
P. F. Faber, Andelst „ 3-5°
J. J. Speet, Breda „ 2.50
 218

K. Süsholz, Delft > 1

A. J. de Koning, Dordrecht >> 2 -5°

P. L. van de Polder, » » 2 -5°

G. J. van de Stouwe < » 2 é 5°

H. Vink, » » 2 '5°

Dr. A. van Rhijn, Leiden » 5-

S. F. Kleinbentink, den Helder » '-5 0
R. J. Loman, London » 2 -50

Jhr. D. van Foreest, Oosthuizen » IO —

J. A. Hcezoo, Rotterdam ,, 2 -5°

A. B. Bauer, * " I-

C. van Boxtel, » » '-5 0

S. Cohen, » » 1•

B. van Dantzig, « " 1•

B. Deutz Hartong, « » 2-

F. B. Dijkman, » >» 2 -5°

M. Geverding Jr. » v 5-
B. Helders, » » '-5 0
J. Helders Azn. » >> '-5 0
J. E. M. Hoes, » " 2 -5°

J'. Huinck, » » 2 5°

J. C. Johan, » » J , 5°

F. Ketner, » " ï.5°

A. J. Lutterbach, »' " '-5 0
B. Pak, Kralingen .. 1 ~
A. Remy, Rotterdam » 5-
J. van Roosendaal, Rotterdam n 2.50
P. H. Smalt, » » 2-

M. Symons, * " 2 -5°

J. M. Schnitzler, » " I-

L. J. Terneden, » » '-5 0
E. H. E. van Woelderen, » <1
2 -5°

J. C. de Wolff. » » ,-—
J. F. Heemskerk, Sas van Gent ,, 2 5-
J. G. Haas, Utrecht >, 5—
Jhr. J. Heemskerck van Beest, » j> 5-
J. J. R. Moquette, » » 2 -5°
A. G. Olland, » >> 1 - 5°
A ls donateurs van 1 8 9 5 af hebben zich tot dusver opgegeven
voor het achter hun namen vernielde bedrag:
 219

L. Gans, Amsterdam f 2-5°

Jhr. H. M. J. van Loon, » >• ia

J. C. ten Tusschede, » » 2'5°

J. J. Veraart, » „ 1-5°
J. Andriessen, 's Gravenhage ,, I-50
W. P. Mulié Jr., Leiden ». '-50
L. N. de Jong, Oude-Wetering „ 2.50.
M. F. Onnen, Soerabaya „ 12 —
G. A. van Haeften, Rotterdam ,> 5-

Zoodat de ontvangsten van den Bond over het jaar 94 met 183 gulden
gebaat worden.

PGSACVI^II SPEL.

Consultatie-partij.

No. 107. Gespeeld te Amsterdam, 6 Augustus 1888.

\ R. J. Loman 1 S. Susnoiz
b. Süsholz
i A. E. van Foreest. 'I D. van Foreest.

1. e2 — e4 e7 — e5 beste voortzetting te zijn. Op

Lg4 volgt 12 Dc 2 ! en ik meen,
2. P gi — t3 P b8 — c6
dat Wit nu zijn pion met goed
3. L fi — 04 P g8 — f6 spel kan voorblijven.
4- Pf3 - g5 d7 - d5
12.
[2. C3 X M t>7 b5
5. e4 X d5 P c6 — a$
[3. b2 — b3! b5 X c4
6. d2 — d3 h7 — h6 13

7- P g5 — f3 e5— e4 14.
14 b3 X c4 c7 — c6
8. D dl — e2 Pa5 X C4 Op 14 . . • La6 moet Wit
9. d3 X C4 L f8 — C5 niet spelen 15. Pc3, want dan kan
volgen: c6! 16 dcó: (La3 ?
10. C2 — C3
Da5) Dd4: 17 Lb2 ... Lc4 met
Gewoonlijk speelt men hier h3 mooi spel voor Zwart, maar Dc2Ü
om na 0—0, 11 Ph2 te kunnen
Speelt Zwart nu c6 dan volgt 16 Da4!
laten volgen. De tekstzet werd
15.
I S - L ci — a3 T f8 — e8
veelal door den Heer de Lelie
gespeeld. 16. d5 — d6 D d8 — a5f
0—0 17. D e2 — d2 D a5 — a6

t i . P f3 d4 LC5 X 4 d 18. D d2 — C3 L c8 - g4 !
Dit, gevolgd door b5, schijnt de 19. O—O
 220

't Beste. Op h3 volgt e3 ! 20 27. D C2 — a2

hg4: (op fe3 : Pd5 ; 21. Dda Te3:f Wit verdedigt zich zoo goed
en wint; en op 20. f3. L e 6 ) ef2 :ff mogelijk.
21. Kdi ! Pe4; 22, Dd3 (andere
e3 — e2
zet;en zijn niet beter) Da4f! 23
Kei. Pd6: dreigend Tel, met Beslissend, daar Wit nu altijd
beslissenden aanval. een officier moet verliezen.
L g4 — e2 28. P C3 X 62
20. T fi — ci e4 — e3 Khi, de eenige andere zet in
deze positie, is nog minder goed,
De sterkste voortzetting, om
daar dan dadelijk Tc3 : ?g. Lc3:
zoolang mogelijk het witte paard
Dc3 : kan volgen.
buiten spel te houden.
T e8 X e 2
21. i2 — f3
Beter ware hier nog fe3 waar­ 29. D a2 X e2 ! L d3 X e 2
op Pg4; 22. h3 !. Pe3 : 23. Pd2 . . 30. T cl X C4 L e2 X c 4
05 ! (24 Lc5 : ? Dc6 !) het gevolg 31. L a5 — b4 L C4 — d3
zou geweest zijn. 32. T ai — er T b3 — bi
T a 8 — b8 33. T ei X bi I. d3 X bi
22. L a3 — b4 34. 33 — 34 L bi — d3
Om ruimte voor het paard te 35' K gi — f2 P f6 — d7
maken en de dreiging Lc4: 23. Natuurlijk gaat Kf8 niet, wegens
D c4: DC4: 24 T c 4 : e2! te beletten. d7 en d8D.
D a 6 — a4 36. K f2 — e3 L d3 — a6
23. a2 — 33 ay — a5
37. K e3 — e4 f7 — f6
24. L b4 X a5 T b8 — b3 en Zwart won eindelijk, na nog
25. D 03 — C2 L e2 — d3 een lange reeks van zetten.
26. P bi — 03 ! D a 4 X C4 Aanteekeningen van D. v. Foreest.

Vijt partijen, gespeeld in de iste klasse van den Bondswedstrijd te

Groningen, Augustus 1893.

No. 108. Wit: A G. Olland. Zwart: R. J. Lomsn.

Giuoco Piano.

1. e2 e4— e7 — e5 7.P bi — d 2 L c 8 — e6
2. P gï — <3 P b8 — c6 8. D di e2 D d 8 — e7
3. L fi -— C4 P g8 — f6 9. o o h7 — h6
4. d 2 — d3 L f8 — C5 10. L e3 X b 6
5. I. ci e3 L c5 — b6 Deze zet is af te keuren; de
y • c2 _ d7 d6 open a-lijn is zeer sterk voor
 221

Zwart. Zooals ik echter, geloof T f8 — e8

ik, reeds eenmaal opmerkte: wan- yy f2 f, D e7 e5!
neer men in een Giuoco-Piano o p u, _ _ ./
zijn tegenstander door het een of < • - J3 lj c >
ander' zwakke zetje geen kansje ^ e2 c2 ^6 — b5
geeft, dan loopt men gevaar, dat 2 °- ds X c6
de partij wegens haar vervelend Dit kost een officier; na Ld3
tam verloop en lief kalmen afloop cd5 : had Wit slechts een pion
niet voor de nakomelingschap verloren.
blijft opgeteekend. T a4 X c4
a7 X b6 Hiermee is de partij natuurlijk
11• d3 — d4 e5 X d4 beslist. Zwart is echter zoo
12. P f3 X d4 P c6 X d4 vriendelijk, door krachtig spel den
13. C3 X d4 o o doodstrijd van Wit zooveel mo-
1 4 . T ai — el T a8 — a 4 geÜjk te verzachten-

Wit had 1 5 . Tfei moeten spe- 21 _ f3 ~ f4? D e5 h5

len; Zwart maakt terstond gebruik 22' c2
^2 ^ ^7 X c6
van dit verzuim en dreigt nu na- 2 3- D d2 X dó T C4 X e 4
tuurlijk Lc 4 : en Ta2: 24. T ei X 04 T e8 X e4
15. d4 — d5 25. P b3 — ci D h5 — d5
Er is niets beters. Na i5.Le6; 26. D d 6 X d5 P f6 X ^5
De6: ! 16. e5, Pd5 is het verlies 2 7. P cl d3 T 04 e2
van een pion niet te vermijden. 28 T fi — ci P d5 — e3
E 6 — d7 2g p d3 _ eI p e 3 X g2
IO. a2 a3 r> J r. 1.
30. P e l - d3 P g2 — h.4
Deze en de volgende zet verzwak-
1 u;V r geeft
b
op.
ken Wits positie nog meer; f4 '
was de aangewezen zet.

No. 109. Wit: L. H. Deelman Izn. Zwart: Jhr. A. E. v. Foreest.

Zeer onregelmatige opening.

1 b2 — b4 d7 — d5 11. L a4 — b3 a7 — a5
2. L ci — b2 D d8 — d6 12. P gi — e2 g y — g5
3. a2 — a3 e7 — e5 13. D dl — c2 L f8 — e.y
4 e2 — e3 L c8 — e6 14. o—0—0 X b4
5- E fi — b5f C7 — có 15. a3 X b4 bi — b6
6. L b5 — a4 f7 — f5 16. d3 d4 b6 X 05
7. d2 — d3 P g8 — f6 17. b4 X c5 e5 — e4
8. P bi — d2 P b8 — d7 18. f2 — f3 T h8 — b8
9. C2 — C4 K e8 — f7 19. f3 X 64 d5 X e4
lo. C4 —t c j D d6 — C7 20. P d2 — C4 P f6 — d5

6
 222

21 L b2 — C3 T b8 x b3 31- D d3 X <5t P d7 - f6
22. D C2 X b3 P d5 X e3 Wit geett op.
2, L es — a5 T a8 X a5 Aanteekeningen in deze partij
K, v/ , T «ft v- r/t zouden slechts de bekoring heb-
24. D b3 X e3 L e6 X c4 ben verstoord van den lezer! die
25. P e2 — c3 L C4 d3 nj,et anders dan met klimmend
26. Kei — d2 D c7 — b8 genot de bijna klassieke wijze
27. K d2 — ei D b8 — b4 heeft gadegeslagen, waarop Wit
28 T dl • d3 e4 X d3 letterlijk wordt doodgebeukt, een
r, x, ,, T . welverdiende straf voor zoo'n on-
29. D c2 X d3 a5 - alt , t als b4,

30. Kei — e2 T ai X hl :

No. 110. Wit: L. Benima. Zwart: N. N.

Giuoco Piano.

1. e2 - e4 e7 - e5 P c6 ~ d8
2. P gi — f3 P b8 — c6 13. P bi — c3 f7 — <5?
3. L fi — C4 L 18 — C5 14 P t3 — d2 L §4 X e2
4 d2 _ d3 d7 — d6 15. Ddi X «2 P d8 — f7
5. L cl — e3 L c5 — b6 16. f2 — f4 T a8 — e8
6 c2 _ 03 Lc8 -- e6 17- L e3 — b6 07 X b6
L _ b5 Toch wel wat kras voor een
Pd2 of Lb3 houd ik voor eerste-klasse speler! De pionnen-
stelling op den damevleugel van
ster , Zwart is nu plotseling zeer slecht
P gS — e7 geworden. Het is bekend genoeg,
Veel beter is de natuurlijke dat men! natuurlijk enkele buiten­

ontwikkeling Pf6. gewone gevallen daargelaten, naar

8 o_o 0—0 het midden moet slaan met
g d3 — d4 e5 X d4 de pionnen.
10. c3 X d4 Ld7 - g4 Tal. — ei P e7 - g6
11. L b5 — e2 19. D e2 d3 P f7 h6
Pc3 was ook goed: speelt Zwart 20. g2 — g3 1 e8 — e7
daarop Lf3 : dan kan na 12. gf3 : 21. e4 X f5 P h6 X f5
de open g-lijn slechts gunstig zijn 22 j el X e7 P f5 X
voor Wit. 23 Dd3 _ e2 Dd7 — f5
D d8 — d7 Q e2 _ e6| \ K g8 — h8
I 2 ' , . u j 1 O p D e 6 : k a n v o l g e n 25. deó:
/ A ,i P, d5 (Tf6 dan 2 6 . Pde4 Te6 : ? f5)
Zwart had bij den I3den zet Le3 p Tfö ^ pd4 pfg ^
moeten slaan; de witte pionnen- /
stelling was dan vrij zwak gewor- enz'

den.
g 25. P d2 - e4 Pe7 X d5
 223

Een blunder, doch ook na Td8 29. P 03 — e4 D d? — c6

26. Pg5 ! is het zwarte spel niet 30. D d5 X c6 b7 X c6
te houden. 31. Tdi X d6 T d8 — c8
26. D e6 X d5
6. De6 D f 5 — g4 32. T d6 — dj 37 — a6
7. P e4 — f2
27. D g4 — d7 33. P e4 — d6 T c8 — e8
8. T fi — di
28. T f8 — d8 en Zwart gat tegelijk op.

No. in. Wit: N. N. Zwart: L. H. Deelman Izn.

Siciliaansch.
1. e2 — e4 07 — 05 P b8 — c6
2. P gi — f3 a7 — a6 12. P d4 X c6 L b7 X c6
3.
3- d2 — d4 c5 X d4 13. L e3 — d4 o—0—0
4.
4- P f3 X d4 Dd8 — 07 14. e4 — e$ L d6 — e7
5.
5- P bi — 03 e7 — e6 15. D g4 — e2 K c8 — b7
6. L fi — d3 b7 — b5 16. a2 — a4 T d8 — b8
7.
7- L ci — e3 L c8 — b7 17. a4 X b; L c6 X b5
8. 0—0 L f8 — d6 ? 18. P C3 X b; a6 X b5
Het is moeilijk aan te geven, 19. Ld3 X l>5 K b7 — c8
waar in deze partij de fouten van 20 Tel — dl d7 — d5
Zwart beginnen' en waar zij eindi­
eindi- 2I C5 X d6 D C7 X d6
gen. Pc6, gevolgd door Pf6 en Le7 n„, . K rS _ h7
geven een betere ontwikkeling. ' 7
23' Tdl — 31 T b8 a8
9. f2 — f4 f7 — f6?
10. Ddi
D d 1 — g4 g7 — g6 24" 1 31 X a8 K b7 X

T a i
11 Tal — ei- e i 25. D c 4 - c 8 t D dó - b8
Krachtiger nog is Tadi. 2Ó' L b5 ~ c6 mat-

No. 112. Wit: L. Benima. Zwart: J. Vijzelaar.

(liuoco Piano.
1. e2 — e4 e7 — e5 L e6 X C4
2. P gi — f3 P b8 — c6 9. P d2 X C4 P f6 X 04
3. L f i — C4 L f8 — C5 10. d4 — d5
4. d2 — d3 P g8 — f6 Het schijnt nu, dat Zwart een
e c3 dy d6 s^uk moet verliezen bijv. Pe7 I I .
c2
6 . L cl - e3 L c5 - b6 Da4t Dd ? 12 Pb6 : cb6 : 13. De :
7 4
tq r J. D. 1 resling vond echter de
7. r bi — d2 e ' volgende hoogst ingenieuze variant,
8- dB — d4 waardoor niet alleen het stuk gered
De zet van A, Woldendorp, te wordt, maar Zwart zelfs de iets
Winschoten. betere stelling krijgt : 10. . . Pe7 11,
 225

Problemen.
(Redacteur: H. J. den Hertog, Marnixkade 43, Amsterdam.
155. H Mendes da Costa, 156. L. N. de Jong,
Amsterdam. Oude-Wetering.

'm ^

IST *W' J1SII

Mat in 4 zetten. Mat in 4 zetten.
Probleem-tornooi van „Hackney Mercury" — 1894.
157. C A L. Buil. 158. P. F. Blake.
(Ie Prijs.) (2e Prijs)

Mat in a ietten Mat in 3 zetten.

159. Jos. Reijalt, 160. W. Albregts,
Nijmegen. Amsterdam.

m. Él II Wk

Mat in 2 zetten. Mat in 2 zetten.

 226

161. Valentin Marin, Barcelona. (3e Prijs— »Hackney Mercury*).— Wit:

Khi, Dc7, Tds, Pgi, Pg6, La7, Lb5, p. dj, e3, h3; Zwart: Ke4, La8,
L g7 . P - f 6 , g 5 , h 6 . — t M a t i n 3 z e t t e n .
Driezetten-tornooi van het »Chakhmatny-Journal.«
162. (ie Prijs) K. Musil, Praag.— Wit: Kb7, Da5, Tel, Pd7, Lh3,
p. C2, e3; Z w a r t : Ke4, Ph4, Lb3, Lf6, p.04, d6, f3, g7-— M a t i n 3
zetten.
163. (2e Prijs) J. Kotrc, Praag.— Wit: Kg7, Df8, Te2, Ld8, p. a2, b3,
d5, e5, f3, g2, g4; Z w a r t : Kd4, Pd3, p.g3.— M a t i n 3 z e t t e n .
164. (3e Prijs) G. Chocholous, Praag.— Wit: Kg8, Df2, Pf7, Lc4, p. a6,
h2; Z w a r t : Ke4, Lal, p. 37, 03, f5, g 4 — M a t i n 3 z e t t e n .
Probleem-tornooi van »Hackney Mercury»— 1894.
165. (ie Prijs) P. G. L. F.— Wit: Kh4, Da8, Tc8, Tc6, Pg4, Ld3,
Lgi, p. as, b6, d4, e2, e6; Z w a r t : Kd5, Te3, p.d7, g2, g3-— M a t i n
2 zetten.
166. (2e Prijs) P. F. Blake.— Wit: Kc3, Dda, Tf7, Pb2, Pe4, U13,
p. d6, f3, g5; Zwart: Ke5, Td8, Te8, Pa5, Pb7, Lg3, p. 05, gó, h4.—
Mat in 2 zetten.
167. (3e Prijs) C. A. L. Buil.— Wit: Kfi, Dg2, Te3, Pc7, Lf2, Lhi,
p.a3, b3, e6, h3; Zwart: Kd4, Da8, Tc8, Pd7, Pgi, Lf5, Lh8, p. 37, bó,
6, C3.— M a t i n 2 z e t t e n .
Oplossingen der Mei-problemen.

43©. 1. Le3, Ke6 2. Lfsf enz. 1—, Ke5 2. Te7f enz. 1—, Pf7 2. Tg6;|
enz. 1—, anders 2. Ld4f enz.— 131- 1. 05, Ke5 of h5 2. Tgsff) enz. 1—:
h6 2. Lc3 : enz. 1—, Pe4 of Pa4 2. Tg7: enz. 1—, Pe2 2. Tf5 enz. 1—,
anders 2. Tgs enz.— 138. 1. Db3, e5 2. Db6f enz. 1—, e6 2. Db4f enz.
1—, anders 2. Le6 enz.— 133. I. Dg7, Tg7: 2. Pb8 enz. 1—, Pg7 • 2.
Pe5 enz. 1—, Pf6: 2. Df6: enz.— 13-4. 1. Db7 enz. N e v e n o p l o s s i n g ,
1. Pcb4 enz.— 135. 1. Dbi enz.— 33«. Incorrect! (In 3 zetten op te
lossen.)— 133. 1. Pes, Ke5 : 2. Tcsf enz. 1—, Pe3f 2. de3 :f enz. 1—,
Pe7 2. Ld6: enz. In andere gevallen mat in 2 zetten.— 13^. De vermoe­
delijke auteursoplossing gaat niet op. Wij hebben in de Boheemsche schaak­
rubriek, waaraan wij dit probleem ontleenden, te vergeefs naar eene verbetering
gezocht.— 13®. 1. Kg3, Ke4 2. DcS enz. 1—, Lc4 of-b3 2. Dd7f enz.
1—, Lbi 2. Dg8f enz. 1—, Pdi ad lib. 2. Pc3f enz. 1—, Ph7 ad lib. 2.
Pf6:f enz. 1—, f5 2. Dg8f enz. 1—, g5 2. Pd4 enz.— 14©. 1. Lb8 enz.
De auteur van dit mooie probleem is gebleken te zijn James Rayner, pro­
bleem-redacteur van »British Chess Magazine.«— 1-41- 1. Lf8 enz.— 142.
1. Lc5 enz.
 227

Probleem No. 137 is bij nader onderzoek incorrect gebleken. Tot ons
leedwezen is de ons toegezonden verbetering verloren gegaan. Zou de auteur
ons die nogmaals willen mededeelen ?
Goede oplossingen ontvingen wij van de HH. C. C. W. Mann (alle); W.
B. H. Meiners (alle); A. Okkinga (alle, behalve 139); H. Mendes da Costa
(alle); W. Beekhuis Jzn. (alle); C. T. van Ham (alle); W. Albregts (alle) ;
A. Korst (alle); W. Ulle en F. H. H. Schuite (alle, behalve 139).—

UIT DE PROKLKIHI-WUKELl).

Naar aanleiding van de op de Algemeene Vergadering te Rotterdam be­

handelde kwestie-Schuite ontvingen wij drie brieven, éen van den Heer
W. Ulle te 's Gravenhage, éen van den Heer Schuite zelf en éen van het
Haagsche schaakgezelschap «Excelsior."
De Heer W. Ulle schreef ons ongeveer het volgende: »In den verleden
jaar door het weekblad »De Handelspost» uitgeschreven wedstrijd werd door mij
het volgende probleem ingezonden: Wit: Kh6, Db7, Pd4, Pe4, p. b6, d2;
Zwart: Ke5- (Mat in 2 zetten.) Aan dit probleem kende de Jury de
premie toe. Gisteren nu (d. i. 16 Sept. 1894) zag ik een zelfde probleem
in »The Penny Paper» van den 15" September, gecomponeerd door den
Heer T. S. Goodlake. De stand is als volgt: Wit: Kf8, Dh3, Pe6, Pf6,
p. b4, d2; Zwart: Ke5, p. h4.— Aan beide problemen ligt hetzelfde
idee ten grondslag enz.«
De heer Ulle geeft hiermede een voorbeeld van »Original und Nachbil-
dung«, zooals er telkens nieuwe zijn te geven. Als een pleidooi in 't voor­
deel van den Heer Schuite kunnen wij zijn betoog echter niet aanmerken.
Van de problemen-Ulle en Goodlake zijn immers de positiën in elk geval
verschillend, zoodat de overeenkomst minder treffend is dan die tusschen
de problemen-Schuite en Engelhard. En dan — we twijfelen er niet aan, of,
zoo Goodlake's tweezet in een Engelsch tornooi had medegedongen en het pro­
bleem—Ulle was bij de Jury bekend geweest, het Engelsche probleem zou
stellig zijn gedisqualifïceerd.
De zaak komt eenvoudig hierop neer. In 't buitenland zou men er niet
over gedacht hebben, of het probleem-Schuite werkelijk een plagiaat was of
niet, maar men zou het eenvoudig buiten mededinging hebben gesteld, op
grond van totale overeenstemming met den driezet-Engelhard, e n t e v e n s
z o u d e g e h e e l e z e n d i n g v a n d e n v e r d a c h t e z ij n b u i t e n ­
gesloten.
De Jury van den Bond voor 1893—'94 meende dit voorbeeld te moeten
volgen, en zie—eene Algemeene Vergadering, onder hare leden ook schakers
 228

tellende, die nooit naar problemen omkijken, stelt eene motie van
wantrouwen in de prudentie der Jury door het bedoelde
voorstel van Jury en Hoofdbestuur af te stemmen.
De waarheidsliefde van den Heer Schuite kan geheel buiten kwestie ge­
laten worden; het is natuurlijk best mogelijk, dat zijne imitatie zonder opzet
geschiedde.
Maar, nu de Rotterdamsche vergadering zich zoo beslist verklaard heeft
tegen al wat men in 't buitenland in dergelijke zaken pleegt te doen, nu is
het heel goed te verwachten, dat bij een volgenden wedstrijd iemand, die
om zijn reputatie nu niet zoo heel veel geeft, het in zijn hoofd krijgt, spie­
gelbeelden in te zenden van 10 mooie driezetten van verschillende auteurs,
ontleend b. v. aan schaakrubrieken, die slechts in beperkten kring worden
gevolgd. Als er dan een Jury is, die gerekend wordt, vrij wfel op de hoogte
te zijn van de probleemliteratuur, dan zal ze misschien van 9 van die 10
problemen aantoonen, dat ze als plagiaat te beschouwen zijn, maar het 10e . . .
krijgt misschien wel den ien prijs. We kunnen zoo in onze Bondsprobleem-
wedstrijden nog aardige dingetjes beleven !

De Heer Schuite wijst in zijn brief op de overeenkomst tusschen de vol­

gende v i e r z e t t e n :
I. Le Comte. (D. Schachz.) Wit: Kd6, 'IY5, Pg7, Ph5, p. b6, d3, g2 ;
Zwart. Kg4, Lc8, p. b7, d7.
II. Meiners (Eerv. verm. Ned. Schaakb. 1892) Wit: Ke6, Td6,
Tg8, Pa5, Pb7, p. b2, e3, h5 ; Zwart: Ka6, p. b6, e4, h6.
III. Schuite. Wit: Kb6, Tci, Pd5, Pe7, Lh6, p. b3, e2, h3, h5 :
Zwart: Ke4, p, b7, b5, b4.
(De sleutelzetten zijn resp. Tf8, Tb8 en Tc8.)
Wederom dus een geval van «Original und Nachbildung*— wederom ook
echter lang niet zoo opmerkelijk als het geval Engelhard-Schuite.
De Heeren Ulle en Schuite schijnen gedacht te hebben, dat de Jury er
nog niet behoorlijk van overtuigd was, dat onwillekeurige imitatie
bestaanbaar is. Dat het echter noodig was, een waarschuwend voorbeeld te
stellen, om kwaadwilligen in hunne buitensporigheden te beperken, dat zagen
ze, helaas, niet in!

Uit het schrijven der Vereeniging »Excelsior- maken wij op, dat men
aanstoot genomen heeft aan twee uitdrukkingen in het verslag van het debat
over de kwestie-Schuite. (Zie ons vorig nummer.)
» . . . e n d e H e e r Schuite krijgt zijn z u u r v e r d i e n d e n prijs.*
Wij meenen, dat onze verslaggever hier volkomen in zijn recht was. Er is
 229

waarlijk wel eenig verschil op te merken tusschen de wijze, waarop b. v. de

Heer Westenberg zijn prijs kreeg en de manier, waarop den Heer Schuite
de zijne werd toegewezen.
Wij herhalen: de Heer Schuite kreeg zijn prijs eerst na eene verkapte
motie van wantrouwen in de prudentie der Jury.
Verder lezen wij in den brief van Excelsior's secretaris:
»Iets anders is het echter, waar de geachte verslaggever het nog wel
aangehaalde i) woord »probleemdief« gebruikt. Zulke woorden moeten
o. i. in een tijdschrift als het onze geen plaats mogen vinden.»
Onze verslaggever nu heeft natuurlijk het woord »probleemdief«
aangehaald, omdat het Jury-lid den Hertog op de vergadering ook slechts
citeerde.— Zoo zit de zaak:
Een der op de vergadering aanwezigen deelde den Hertog mee, dat de
Heer Schuite in »De Tijd* een »probleemdief« was genoemd. Met deze
mededeeling alleen nam d. H. natuurlijk geen genoegen. Hij vroeg den Heer
S., of dat waar was. Deze antwoordde bevestigend, en voegde
er ten overvloede bij, dat hij toen opzettelijk plagiaat gepleegd had.
In de eerste plaats dus is het Jury-lid den Hertog, ook door den Heer
Schuite, verkeerdelijk ingelicht, en is hij derhalve voor het foutieve citaat
niet verantwoordelijk.
En bovendien — ja, een woord als »probleemdief« leest men in tijdschrif­
ten niet veel, maar een probleemdiefstal, zooals het geval in »De Tijd®,
komt in de schaakwereld ook bijna nooit voor!
Wij willen de zaak nu maar laten rusten.

Wij ontvingen het volgende ingezonden stuk.

Onze repliek moet tot het volgend nummer bewaard blijven. Wij hebben
daarvoor geen plaatsruimte meer beschikbaar. Misschien wil in dat volgend
nummer een onzer probleemcomponisten in de betrokken kwestie ook wel
eens zijn stem doen hooren. Daarop zou de Redactie ten zeerste prijs
stellen.

S c I» |j n o p 1 o s s i n g e 11.

(Ingezonden.)

Veel is reeds over dit onderwerp gesproken en altijd nog zijn er twee

i) Deze spatiëering is van ons (Red.)

 230

partijen onder de componisten, waarvan de eene met hand en tand de waar­

de der schijnoplossingen voor de beoordeeling van problemen verdedigt, en
de andere met evenveel kracht staande houdt, dat er in het geheel geen re­
kening mede gehouden moet worden. Mijns inziens ligt de waarheid altijd
in het midden, en dus is het voor ons alleen de vraag, waar dit midden te
vinden is. Dit is het doel van mijn schrijven.
Terecht is in de vorige aflevering gezegd, dat moeielijkheid van oplossing
geen maatstaf van beoordeeling mag uitmaken, en dat dus schijnoplossingen
alleen beschouwd van de zijde der oplossers, geen waarde kunnen hebben,
daar deze zich er door zal laten beetnemen en gene de goede oplossing
terstond zal ontdekken. Doch, hoewel meestal tezamen gaande, moeten de
componisten scherp onderscheiden worden van de oplossers, daar eerstge-
noemden toch nog wat meer wenschfn te weten van een probleem dan de
oplossing alleen. Zij leggen zich de vraag voor: hoe is de componist tot
dit resultaat gekomen en is dit nu het schoonste resultaat, dat hij had kun­
nen bereiken met het gegeven materiaal ? En dan blijkt, dat het bezit van
schijnoplossingen de constructie van een probleem veel verzwaart, vooral
omdat daardoor de kans voor nevenoplossingen zooveel grooter wordt.
Eene schijnoplossing zou ik wenschen te noemen elke dreigende
nevenoplossing, die eerst bij nadere studie geen oplossing blijkt te
zijn. Bij het beoordeelen van problemen moet zeker in de eerste plaats de
correctheid worden vastgesteld, en het is dus een verdienste van een com­
ponist, als hij zijn werk zoó uitvoert, dat de beoordeelaar, eerst na veel
moeite besteed te hebben en het geheele probleem van alle kanten beke­
ken te hebben, tot de slotsom komt, dat het correct is. Zoo toch dwingt
de componist deil beoordeelaar, op de eigenaardige schoonheden der construc­
tie te letten, die anders wellicht zouden zijn verborgen gebleven.
Ook een probleem met eene alledaagsche oplossing kan een diepen achter­
grond hebben. En, al zouden wij het geen volmaakt probleem wenschen te
noemen, toch staat het hooger dan een met pikante oplossing zonder den
minsten achtergrond, omdat er meer studie voor wordt vereischt en hoogere
ontwikkeling op probleemgebied, om er de schoonheid en de diepte van te
begrijpen.
Thans blijft mij nog over, het gezegde wat nader toe te lichten met voor­
beelden, waaruit dan tevens moge blijken, dat schijnoplossingen voor vaardige
oplossers weinig moeielijkheden opleveren, en dus werkelijk alleen zijn be­
stemd voor hen, die zelf zich bezig houden met probleemcompositie. Wij be­
schouwen dan
I. S c h a a k z e t t e n . Een ontbloote stand van den zwarten Koning
schenkt den componist de nooit te verwaarloozen gelegenheid, om zijne
 231

vaardigheid te toonen m het vermijden van nevenoplossingen. Hoe meer de

zwarte koning wordt blootgesteld aan het gevaar, hoe grooter de te over­
winnen bezwaren zijn en hoe meer lof den componist toekomt. Op dit prin­
cipe berust b. v: de schoonheid van al die eerste zetten, die den zwarten
koning een of meer plaatsen vrijgeven, maar ook van al die problemen met
dreigend ontbloot schaak of met een patstand van den zwarten koning. En
mijns inziens moet bij de beoordeeling van een probleem wel degelijk met
zulk een stand rekening gehouden worden. De volgende tweezetten, die het­
zelfde thema behandelen, mogen dit duidelijk maken. De eerste is van R u-
dolf L' Hermet, de tweede van H. O 11 e n. Wit: Kb5, Dh8, Pg5, c6,
g3! Zwart: Kd6, c 7, ds, ey. Wit: Kei, Dg4, Tb8, Pfs, Pf4, f3; Zwart :Kc6,
TC3, C2, C;, d7.
In het eerste geval is de eerste zet Dh8-h4, in het tweede Pf4-d3, terwijl
ongeveer hetzelfde resultaat wordt bereikt, behalve dat de laatste constructie
één variant meer heeft, doch ten koste van den eersten zet. Niet alleen toch
staat de witte dame daar geheel buiten het spel, maar ook is de kans voor
nevenoplossingen, die de componist der tweede compositie juist heeft gezocht,
zeer verminderd, waardoor het geheel zonder groote inspanning d. w. z.
zonder een wikken en wegen van elke dreigende nevenoplossing gereed is
gekomen. Hoe meer moeite op een correct bevonden probleem is besteed,
om het te maken, zooals het is, hoe hooger de compositie in waarde stijgt.
Dat hierbij echter steeds de goede smaak als leidsman moet optreden, be­
hoeft zeker geen betoog.
II. D r e i g z e 11 e n. Hoe weinig ook deze in de meeste gevallen den
ervaren oplosser kunnen bedriegen, moge de volgend- tweezet van L a w s
bewijzen: Wit: Kei, Dg8, Lgi, Lfy, Pd3, b2, g2. Zwart: Ke4, La8, Pb;,
C4, d5, f6, I15. Hier is Dg3 een zeer sterke schijnoplossing, omdat het ook
een oplossing schijnt te zijn, en eerst als men flink heeft gekeken, blijkt niet
op te gaan. En gelijk nu de beoordeelaar gedwongen wordt, om het schoone
geheel, dat zich bij de oplossing aan zijn blik voordoet, uit elkander te halen,
en de beteekenis van elke variant en van elk stuk voor de constructie vast
te stellen, zoo dwingt de componist zich zelf tot een reuzentaak, vooral bij
drie- en vierzetters, die niet hoog genoeg kan worden gewaardeerd.
III. Tempozetten. Hier vermeerdert de kans om den ervaren oplos­
ser beet te nemen, omdat deze meer naar fijne zetten zoekt. Toch ligt ook
bij deze schijnoplossingen de waarde niet in de moeielijkheid voor den op­
losser. Dit wordt ons duidelijk, als wij eens nagaan, welke soort van proble­
men hier onder gebracht moet worden. En dan komen ons in de gedachte al
die problemen, waarin de oplosser terstond ziet, welk stuk het eerst moet
zetten, maar in verlegenheid verkeert waarheen, totdat hij de verdediging van
 232

Zwart goed heeft opgemerkt. Bij deze soort van problemen is het echter niet
zoo zeer een kwestie van moeielijkheid voor de constructie, als wel van fijne
motiveering van den eersten zet. Hetzelfde geldt ook van al die tempopro­
blemen, semi-tempoproblemen en schijnbare tempoproblemen, waar deze
schijnoplossingen den nasleep vormen van den eersten zet en juist, omdat die
eerste zet gemotiveerd is, den componist niet in moeielijkheden brengen. Er
blijven ons dus alleen nog over al die stille schijnoplossingen te bespreken,
die geen gevolg zijn van den eersten zet en evenmin zijn opgenomen in het
denkbeeld, dat de componist wilde belichamen.
Behalve het bovengenoemde probleem van R. L'Hermet haalt L a w s in
zijn werkje: The two-move Chess- Problem, pag. 102 ook nog aan den vol­
genden tweezetter van J. Jespersen: Wit; Khl, Dc7, Lh7, Pf8, Ph6, a3, a4,
d2. Zwart: Kd5, Pc5, d4, d3 als een voorbeeld van schijnoplossingen, die
den oplosser kunnen verwarren. Thans weten wij, dat dit de waarde er van
niet verhoogt, omdat het altijd subjectief blijft, maar wel een bewijs is voor
den beoordeelaar, dat aan de constructie groote zorg is besteed en dat er
geen moeielijkheden zijn uit den weg geruimd door de keuze van een on­
voldoenden eersten zet.
Ten slotte mag zeker nog wel worden opgemerkt, dat hoe meer en hoe
meerderlei schijnoplossingen een probleem heeit, hoe hooger het stijgt in
waarde, ofschoon één enkele fijne schijnoplossing reeds een probleem aan­
merkelijk doet rijzen. Niet vergeten mag echter worden, dat schijnoplossingen
niet d e maatstaf van beoordeeling mag wezen, maar een van de vele maat­
staven, die gewicht in de schaal leggen.
L. N. de Jong.

BINNENLAND.

AMSTERDAM. Het >Vereenigd Amsterdamsch Schaak­

g e n o o t s c h a p h e e f t m e t 1 J a n u a r i ' 9 5 d e R o o d e L e e u w
v e r l a t e n e n zijn t e n t e n o p g e s l a g e n i n d e W a r m o e s s t r a a t
i n e e n l o k a a l v a n c a f é H o f b r a u , i n g a n g D a m r a k 1 8 0 .
Deze officiëele mededeeling moge voorafgaan. Van evenveel belang is in-
tusschen de Onderlinge Wedstrijd, die sedert 1 Nov. in genoemde club wordt
gehouden en in drie klassen is verdeeld.
In de iste klasse is de stand op dit oogenblik: D. Bleijkmans 4V2 (uit 6)
N. W. van Lennep 4V2 (uit 6) A. E. van Foreest 3V2 (uit 5) L. Gans 2V3
(uit 5) A. Bleykmans 2V2 (uit 6) E. van Dien 1V2 (uit 5) Kothe o (uit 6).
De uitslag zal waarschijnlijk zijn; een driekamp tusschen No. 1, 2 & 3 om
de drie beschikbare prijzen. Van hoe groot belang zoo'n concours iste
 233

klasse van de grootste club van ons land wel is, blijkt ten overvloede nog
overtuigend uit het feit, dat de drie prijzen niet minder bedragen dan
resp. f 6.22, f 4,67 en f 3.11 ! ! ,
Den volledigen uitslag der drie klassen vermeld ik later.

Drie partijen van den Onderlingen Wedstrijd in het V. A. S.

No. 113. Gespeeld 3 Nov. 1894.

W i t ; A . E . van Foreest. Z w a r t : L . Gans.

Schotsche Partij.

1. e4 e5 16. D d3 T feS 31. T e8 : I15

2. P f3 P c6 17. P d2 a6(2) 32. T f2f K g5
3. d4 ed4: 18. e5 de5: 33. T e7 T d6
4. P d 4 : L 05 19. P e4 L f5(3) 34- T 07 :(7) T d i f
5. L e 3 D f6 20. P f6: L d3: 35- T - f i T d2
6. C3 P ge7 21. P c6: bc6: 36. T c 6 : L e4
7. L e2 d6 22. L 05 :(4) gf6: 37. T csf fs(8)
8. 0—0 L d7 23. T fdi K g7 38. T ei K g4
9. L f3 P es 24. fe5: fe5: 39. T 04 T b2:
10. L e2 P 506 25. T d2 e4 40. T a4 T g2f
11. L f3 P e5 26. T ei ef3:(5) 41. K fi K f3
12. L e2 P 506 27. L e 7 : fg2 :f 42. T ee4: fe4:
13. f4 o—o 28. K gi T d5(6) 43. T a 6 : (9) T c2
14. K hl Kh8(i) 29. T g2 :f jL g6 44. T f6f K e3
15. L f3 T ad8 30. L f6f K f6: Remise (10)

1) Lb6 is beter of Ld4:, gevolgd door d$.

2) De laatste zetten van Zwart zijn onbeteekenend en geven van geen
vast plan blijk. Nog steeds was Lb6 beter.
3) Dg6 had veel onheil voorkomen; 20. Pc5: Dd3 : 21. Pd3 : ed4 ;is niet
gunstig voor Wit daar het tot isoleering van den c-pion leidt.
4) Het is niet duidelijk, waarom Wit den toren niet neemt. Op Lfi : volgt
dan 23. L c5 :, op Le3 volgt 22. Tfdi.
5) Het sterkste schijnt hier Pd5. Op 27. 04 ? volgt ef3 : 28. Te8 : Te8 :
29. cd5 : ! Teif 30. Lgi Le4 en wint.
6) Deze zet verdiende de partij te verliezen ; f 5 niet de voorzetting 28. Ld8
Tel : 30. Kg2 : Le4f was voldoende om remise te maken.
7) Beter: 34. Kfi.
8) De mogelijkheid van dezen zet was door Wit overzien.
9) 43. T e 4 ; verliest wegens Th2 : 44. Kgi Ke4: enz.
 234

10) Zwart had met het oog op zijn sterken e-pion de partij nog wel eeni-
gen tijd kunnen voortzetten.

No. 114. Gespeeld 10 November 1894.

W i t : J. D. Bleykmans. Z w a r t : A. E. van Foreest.

Engelsche Partij.

1. e4 e5 10. L e2 L d7 19. 04 T ad8

2. P f3 P c6 11. P 04 D e6 20. P g4: Lg4:
3. 03 d5 12. d3 o—o 21. L d2 T fe8
4. D 34 de4: 13. f41) ed3 : 22. L h7 :|4) D h7-
5. Pe5: Dd5 14. Ld3: L cg-f 23. D h7 :f Kh7:
6. P c6: bc6: 15. Khi P g4 24. L a$ L e2
7. Lc4 Dd6 16. D c2 2) D h6 25. L c7: L fi:
8. o—o L e7 17. g3 3) L e6 26. Ld8: L 04:
9. Pa3 P f6 18. P e5 DI13 27. Wit geeft op 5)

1) Wit heeft reeds veel tijd verloren met zijn b-paard en is daarom achter­
gebleven in de ontwikkeling; doch deze zet is een bepaalde fout, die Zwart
een zeer sterken aanval verschaft.
2) Beter: f5.
3) Beter: I13 bijv D h4 18- L f5 ! enz.
4) Tegen de dreiging T d3:, gevolgd door T e2 is geen kruid gewassen.
Op 22. Taei volgt Tei : 23 Lei : L f5! en wint.
5) Zwart heeft zeer sterk gespeeld.

No. 115. Gespeeld 5 December 1894.

Wit: L. Gans. Zwart: A. Bleykmans.
Spaansche Partij.
1. e4 e5 7. L 0 4 D 35 f 13. Ld6: D d6:
2. P f3 Pc6 8. P C3 D e5 : 14. T fei L g4 2)
3. L b 5 f5 9. 0-0 d5 15. Pe4: P e4: 3)
4. d4 fe4: 10. L b3 L d6 16. D g4: K f8
5. Pe5: i ) P e 5 : II. g3 P f6 17. T e4: de4:
6. de5 : c6 12. L f4 D ey 18. T di D f6

1) Hierdoor gaat een gewichtige pion verloren; Lc6: moet geschieden.

2) Door dezen foutzet worden de blaadjes onverwacht gekeerd. Met
Lf5, gevolgd door 0—0—0 had Zwart gewonnen spel gehad.
3) Op Ldi : volgt 16. Pd6:f Kd7 17. Pf7 en wint de kwaliteit. Van dit
pogenblik af speelt Wit krachtig en elegant.
 235

19- Td7 Ke8 24. T f7: Kf7; 29. K f3 T 04

20. T b7: a5 25. Dd7f K f8 30. f5 g5
21. De4:f Kd8 26. g4 g6 31. Dd6f K g7
22. Dd3f Ke8 27. f4 T e8 32. D e7f K g8
23. Lf7f D f7 : 28. K (2 T e4 33. D e6f Zwart geeft op
Ook in de „Amsterdamsche Schaakclub" (Café „de Karse-
boom", Kalverstraat) wordt een onderlinge Wedstrijd gehouden. De stand
is op dit oogenblik: Meiners 8 (uit 8), Dieperink 8 (11), Hermann 7V2 (11),
Vos 61/. (9), Albregts 6 (11), de Rapper 6 (io), den Hertog 5 (7) Klein 5
(9), Weiner 5 (7), de Yeer 5 (8), Lohmann 4 (9), Schotel 2 (10), Puikers
2 (7), de Jongh 2 (8), Fuchs 1 (6), Tersteeg 1 (9) Sonneborn o (8).
De wedstrijd wordt slechts in één klasse gespeeld; ieder deelnemer speelt
met ieder ander één partij en de prijs (een geldsom) wordt volgens het
stelsel Sonneborn-Berger onder de spelers verdeeld.
De eerste Correspondentie-wedstrijd, uitgeschreven door het
weekblad de Amsterdammer, begon ia den aanvang van 1892 en zal in den
loop van 1895 wel afloopen. Het aantal deelnemers bedroeg 30, verdeeld
over 6 groepen naar hun speelsterkte. In de eerste groep was overwinnaar W.
B. H. Meiners, Amsterdam; in de 2de J. J. Speet, Breda en J. E. M. Hoes,
Rotterdam, die beide evenveel punten hadden; in de 3de Jan Peet, Hilver­
sum ; in de 4de E. Brandsma, Hilversum; in de 5de P. A. A. Faure, Amersfoort
in de 6de J. Lohman Jr., IJmuiden. In den beslissenden kamp tusschen
deze heeren om de twee beschikbare prijzen is, naar ik verneem, thans de
volgende stand bereikt ;
-inmiddels is reeds
de 2de Corres­
< 1-5 pondentiewed­
i » • § strijd aangevan­
z £ 71 ^ £ P3 2 gen. Ook ditmaal
3 g O g £ < O
S & K Pk M ^ J hebben zich 30
deelnemers aan­
gegeven, die we­
der in 6 groepen
MEINERS. — I I V2 1 I verdeeld zijn.
Dat de heer
SPEET. — O 1
Loman bij deze
HOES O — O I O verdeeling wel
eens misgetast
PEET. 0 1 1 — 1 I X heeft (de heeren
Deelman, de Man,
BRANDSMA. V2 O — 1 1
Scheffer, Wieling,
FA U R E . O O o o O — O Kleinhoonte en
Onnen zijn bijv.
L O H M A N Jr. o 1 o O I — m.i. niet goed ge­
plaatst) is hem
 236

niet kwalijk te nemen) ; men kan iemands kracht niet naar ééne partij tax-
eeren, al blijft het jammer, dat de deelnemers, die een te sterken concurrent
in hun klasse hebben, de dupe ervan zijn.
In de eerste klasse spelen ditmaal mee : D. van Foreest, J. F. Heemskerk,
Dr. A. van Rhijn, E. H. E. van Woelderen en C. T. van Ham.
Een groote verbetering in de bepalingen van dezen wedstrijd, vergeleken
bij die van den vorigen, is zeker, dat thans de winner van elke groep zeker
is van een prijs.
Den uitgevers zij veel succes en den deelnemers veel geduld toegewenscht!
Tot groot verlies van alle Amsterdamsche schakers is J. Vijzelaar aan het
eind van November naar Indië teruggekeerd, om daar, naar ik hoop, spoedig
als Resident zijn arbeid te hervatten. De twee jaren, die hij in ons midden
doorbracht, zijn voor de Nederlandsche schaakwereld vette jaren geweest.
Het leeuwenaandeel van zijn kracht, zijn invloed, zijn geld is ten nutte ge­
komen van onze koninklijke liefhebberij. Van den aanvang af voelde Vijze­
laar zich thuis in onze schaakkringen; geen wedstrijd bijna of match, waar­
bij hij niet compareerde. Yooral te Amsterdam behoorde hij tot de vaste
klanten, en des te inniger met de andere Amsterdamsche schaakspelers
vormende één ijverige schaakgemeente, omdat hij niet alleen was een vurig
enthousiast, maar tevens een zeer sterk speler.
Op den avond vóór zijn vertrek werd hem door een tiental zijner schaak­
vrienden een souper aangeboden en een herinneringsmedalje. Alle gevoelens,
welke bij deze gelegenheid in korte en lange toasten uitdrukking vonden,
behoeven hier niet te worden vermeld. Slechts dezen éénen oprechten wensch
wil ik hier herhalen, die den vertrekkenden jovialen schaakbroeder door allen
om 't zeerst werd opgedragen : Tot weerziens, Vijzelaar !

ROTTERDAM. Het is een goed teeken voor het schaakleven in ons land,
dat er tegenwoordig ook op het gebied van ons zoo vreedzaam oorlogsspel
»kwesties« zich kunnen voordoen, die de gemoederen maanden lang in be­
roering houden. Rust roest, zegt het spreekwoord, en een weinig concurren­
tie of verdeeldheid, die ten slotte niet anders is dan reclame maken voor de
goede zaak, schijnt mij niet uit den booze te zijn. Al die deftige eensgezind­
heid en onprikkelbare gedweeheid geven te dikwijls onmacht en geesteloos­
te kennen en spruiten slechts voort uit een verderfelijk, gemakzuchtig met
hand en tand vasthouden aan den ouden sleur. Ik herhaal, het is een goed
teeken, zoo thans het aantal schakers en de schaakambitie groot genoeg zijn,
om een onderlinge onschuldige animoniteit te verwekken en te billijken.
Gelukkig Rotterdam! gelukkige Rotterdamsche afdeeling! binnen uwe pa-
 238

meting dezer nadeelen door een Rotterdamsch schaker in ons vorig tlummer
(bladz. 187), de mededeeling gevoegd werd, dat een plan tot oprichting
eener vrije schaakclub rijpte.
Laat ik nu hieraan onmiddellijk toevoegen, dat dit plan inderdaad is uit­
gevoerd en dat is o p g e r i c h t d e n i e u w e R o t t e r d a m s c h e
S c h a a k v e r e e n i g i n g , thans tellende 18 leden e n w e k e l i j k s d e s
Dinsdagavonds vergaderende te 8 uur in een lokaal van
café Rondeel, Hoogstraat. Het bestuur wordt gevormd door de
heeren B. van Dantzig, President, A. Kramer, Vice-President, en G. A. van
Heeften, Secretaris-Penningmeester.
Intusschen ontving ik het volgende stukje van den Heer Geverding Jr.
dat ik billijkheidshalve den lezers niet mag onthouden:
»In het laatste nummer van het tijdschrift komt een artikel voor van een
afdeelingslid over het schaakleven alhier, waarin beweerd wordt, dat bijna
nergens zooveel geschaakt wordt als te Rotterdam. Ik geloof, dat deze be­
wering sterk overdreven is, want buiten het Leescabinet en de nieuwe club>
door de heeren Lantsinck en van Haeften opgericht, en dan misschien twee
kleine clubjes, bemerkt men van schaakspelen nooit iets; het schaakmateriaal in
de meeste café's is eenvoudig ellendig en dit zou het niet zijn, indien
er veel vraag naar was; sommige café's bezitten niet eens een schaakspel.
Als wij dan verder in aanmerking nemen dat Rotterdam een stad is van p.
m. 230.000 inwoners en dat de pas opgerichte club het niet verder kon bren­
gen dan tot geloof ik, 18 leden, waaronder minstens 6 van het Leescabinet
afkomstig zijn, en dat hier misschien slechts een IOO a 150 schaakspelers
gevonden kunnen worden, dan mogen wij, dunkt mij, gerust aannemen, dat
in de provincie-steden veel drukker wordt geschaakt.
N.B. De twee kleine clubjes alhier hebben nooit eenig teeken van leven
gegeven; één ervan hief zelfs geen contributie; deze of de andere vergader­
de in een kroegje onder de spoorwegviaduct 1 Zóó kunnen er nog wel
meer zijn !«
Ook de heer Smalt, Voorzitter der Afdeeling «Rotterdam*, zond een pro­
test in tegen «onnauwkeurigheden» in het bewuste artikel en tegen zekere
zinsnede daarin voorkomende. Wat het laatste betreft, geef ik liever het
woord aan den geïnteresseerde zelf, den heer J. F. Malta, die in de Wereld­
kroniek van 1 Dec. schrijft:
«Zondag 18 November ontvingen de Leden van den Nederl. Schaakbond
tegelijk twee afleveringen, Aug. en Sept. van het Tijdschrift, welker toezen­
ding hun, na zulk een lang wachten, bijzonder aangenaam zal zijn.
Onder andere merkwaardige zaken bevat deze dubbele aflevering ook een
brief van een der Rotterdamsche Bondsleden. (Zie blz. 187.) Het ligt niet
 239

op onzen weg, over den inhoud daarvan hier in beschouwing te treden;

trouwens de schrijver zelt hoopt binnen kort het resultaat van de daarin
besproken vergadering te mogen melden. Wij hadden niet de eer tot bij­
woning van die vergadering te worden uitgenoodigd en hebben dus ook van
die gezellige bijeenkomst geen verslag in de Wereldkroniek kunnen
uitbrengen, waarover onze lezers zich misschien niet behoeven te beklagen.
In genoemden brief vonden wij echter eene opmerking, die ons persoon­
lijk schijnt te gelden en die wij even willen aanhalen: een Bestuurslid der
Rott. Afdeeling wordt daarin verweten, dat het weigert, met veel zwakkere
Leden te spelen. De schrijver vergeet echter op te merken, dat hetzelfde
Bestuurslid dikwijls verscheidene partijen gelijktijdig tegen zwakkere Leden
speelde, zulks nog gaarne doet en altijd bereid is, met voorgave tegen zwak­
kere schakers te spelen! Het gaat toch niet aan van een sterkeren speler
t: vorderen, op gelijken voet met hem te spelen. De zwakkere speler, die
zulk een eisch doet is zelfzuchtig; hij wil zich zeiven ten koste van een an­
der genoegen verschaffen!«
Nog ontving ik een schrijven van een Rotterdammer, waarin weer veel
leelijks wordt gezegd van het Leescabinet: »dat er bijv: een lid der schaak­
club is, die niet op de club kan komen, omdat hij geen lid is van het Lees­
cabinet; dat er in de zaal gedomineerd, wordt, ja zelfs één keer is gedoceerd,
dat een. ieder, die lust heeft, mee schaakt, zonder lid te zijn enz. enz.»
Onthullingen genoeg! De haren rijzen iemand te berge bij de gedachte,
dat zulke gruwelen in ons lief vaderland ongemerkt en straffeloos kunnen
geschieden! Indien eens van wege de hooge Regeering een raad van toe­
zicht werd ingesteld op verdachte schaakhuizen of indien voorloopig slechts
een enquête-commissie werd benoemd
Doch neen, de zaak mag nog niet in den doofpot, het recht moet zijn loop
hebben! Ik wilde dan zeggen, dat, zoolang in Rotterdam naast *) elkander
het Leescabinet en de Nieuwe Rotterdamsche Schaakvereeniging bloeien,
het er daar met de beoefening van onze groote liefhebberij niet wanhopig
behoeft uit te zien. De eerste vereeniging zal het ongetwijfeld, door werken
in eigen kring, zóóver brengen, dat schaken d e uitspanning wordt van
alle leden van het Leescabinet en de tweede moge alle schaakkicmen tot
zich trekken en opkweeken, die om welke reden dan ook, in de atmospheer
der eerste niet kunnen aarden. Waar het doel, schoon even uitnemend,
tweeledig is, kunnen in de toekomst ontmoetingen wellicht niet, doch bot­
singen zeker voorkomen worden.

*) Volgens allerlaatste berichten zijn de rust en de orde geheel hersteld.

 241

wedstrijden, is niet een Afdeeling en niet >de Afdeeling»

m a a r k a n s l e c h t s z i j n B u i t e n g e w o o n L i d n.1. t e g e n o v e r * )
den Bond.
De heer Geverdurg Jr. schrijft mij:
»Den 20en October 1. 1. werd hier een vergadering gehouden der afdeeling.
Het voornaamste punt op de agenda was het voorstel tot het houden van
een huishoudelijk concours. Het Bestuur had voor dezen wedstrijd een plan
(voorloopig) samengesteld. Na eenige discussie werd aan het Bestuur opge­
dragen, een definitief en in eens verbindend reglement samen te stellen en
daarbij rekening te houden met de opmerkingen, door eenige Ieden^gemaakt:
daardoor werd een nieuwe vergadering overbodig.
Hieraan is door het Bestuur gevolg gegeven; te zamen met de heeren Hey-
ermans & Hoezoo, daartoe uitgenoodigd als wedstrijdcommissie, is een re­
glement samengesteld; de wedstrijd is 14 November aangevangen met 12
deelnemers. Er wordt in drie klassen gespeeld; ieder speelt met ieder 2
partijen; de iste klasse geeft voor aan de 2de: pion en zet, aan de 3de:
pion en twee zetten; de 2de klasse geeft voor aan de 3de; pion en zet;
inleg fo.75; vijf prijzen, drie daarvan geeft de atdeeling, één de heer van Woel-
deren en één geef ik; het noteeren der partijen is verplichtend. Zoodra de
wedstrijd eenigszins gevorderd is, zal ik nader berichten.*
»Ten gevolge van den grooten Bondswedstrijd ook al strijdlustig geworden*
speelde de heer van Roosendasl met den heer van Woelderen onlangs een
match van 12 partijen, die door eerstgenoemden werd gewonnen met 7
tegen 3. De heer v. W. vroeg nu revanche en een tweede match liep even­
eens ten gunste van^den heer van Roosendsel af met 7 tegen 2.
Drie interessante partijen uit dezen kamp mogen' hier een plaats vinden:

No. 116. Wit: v. R. Zwart: v. W.

Schotsche Partij.

1. e4 e5 6. D e3 L b4f 11. L b3 h6
2. P f3 P c6 7. C3 L a5 12. L e3 P e7
3. d4 P d4: 8. L C4 d6 13. Lb6: ab6:
4. P d4: ed4: 9. 0—0 L b6 14. Le6: fe6:
5. D d4: D t6 10. D g3 L e6 15. P d2 P g6

*) Natuurlijk is officieel namens het Hoofdbestuur aan het Rotterdamsche

Afdeclingsbestuur over deze zaak geschreven, zoodat zij spoedig in 't reine
zal zijn gebracht. Ik achtte het echter niet ondienstig, ter voorkoming van
analoge gevallen, haar hier openlijk te behandelen.
 242

16. {4 o—o—o 22. P b3 T a8 28 D b5: K d8

17. a4 P e7 23. T h a i T a6: 29. D d 3 f K c8 f
18. a5 b5 24. T a 6 : T hf8 30. T a 8 f K b7
19. a6 ba6: 25. g3 g5 21. D a 6 mat.
20. T a6: K d7 26. P c5f! dc5:
21. D f3 D f7 27. D d3f K c8

No. 117. Wit: v. R . Zwart: v. W .

Schotsche Partij.

1. e4 e5 9, ed5: L f6 17. D e5, e n W i t won.

2. P f3 P c6 10. L e5 L e5 : De volgende variant
3. d4 P d4: II. D e5: f D e7 was echter piquanter
4. P d4: ed4: 12. D g 7 : D fö geweest: 17. Pb5 D b 6
5. D d4: d6 13. D g3 L f5 18. P a 7 : f D a 7 : 19. L e 6 f
6 . P 03 c6 ? ? 14. L 0 4 o —o—o Le6: 20. Dc3f e n W i t
7 . L f4 L e7 15. dc6: T di :f geeft in 3 zetten mat.
8. o — o — o d5 16. T d i : D c6 :

No. 118. Wit: v. R . Zwart: v. W .

Caro—Kann Opening.

1. e4 c6 8. P g 6 : hg6: 15. L 04 P f8
2. P 03 d5 9. L e 3 D 07 16. L f4 D d7
3. d4 de4: 10. D f3 P d7 17. L e5 0—0—o
4. P e 4 : L f5 11. P e 4 L b4f 1) 18. 0 - - 0 — o D e j
5- P g 3 I-g6 12. 03 Las 19. g3 Pbd7??
6 . P f3 e6 13. h4 P gf6 20. D c 6 : f !
7. P e5 : L d6 14. P g5 L b6 21. mat.

1) O p L h 2 : volgt 12. L f 4 !

UTRECHT. Van den Bondswedstrijd, alhier op 28 October 1.1. uitge­

schreven, werd in ons vorig nummer alleen de einduitslag medegedeeld.
D e volgende tabel, die meer bijzonderheden aangeeft, e n tevens een paar bij
deze gelegenheid gespeelde partijen mogen thans e e n plaats vinden.
 Naam. Klasse. iBt6rde. 2<*erde. 3derde. 4^erde. 5^erde.
1. G. Nierman Hilversum II bye j
2. J.J.R. Moquette Utrecht I » (Moquette- \ Moqu-\
3. P. de Man Hilversum II » f Klein- ( ette. j
4. J. J. Kleinhoonte Arnhem II » j hoonte. ( 01 \
5. J. Gouwentak Utrecht I » ) Gouwen- /land IA. G.
6. Jacob Peet Hilversum III » j tak. I qj. I JOlland
(Olland
7. N. W. v. Lennep Amsterdam I} remise; by 1 , , 1 |wint
8. H. H. Baudet Utrecht III ] \ > B van
9. G. B. B. Hogewind . I * Olhnd. ) P~t
10. A. G. Olland » li 01Iand 1 > Moqu-
Moqu-
11. W. Muntjewerff A'dam II bye I l ette
12. Tan Peet Hilversum I » ! Peet- 1 \ \ wint
' \ Pppf J B
13. H. Gouwentak Brussel I » j Gouwen- j ' j I
14. J . G. Everwijn Utrecht I » j tak. ) f 'Olland
fOlland
15. E. L . Olland I » ) ] /Peet. j
16. H. J. Daniels » II » Olland. i 01- i >
17. S. R. J. Onnen Delft I > ^ land. \
18. A . van Eelde Utrecht III > Onnen. j )

I. was alzoo A. G.rOlland, II. Jan Peet, III. N. N. en IV. E. L. Olland.

Het is mij nog hoogst aangenaam, hier te kunnen releveeren, dat de eerste
prijs, een drietal prachtige Utrechtsche stadgezichten op ezeltjes, door de
Utrechtsche Schaakclub beschikbaar wasjgesteld.

No. 119. Wit: W. Muntjewerff. Zwart; Jan Peet (zonder f7)

1. e4 P h6 13. e5 a5 25. L f4: D {4:

2. L 04 e6 14. a3 ab4; 26. f3 D e5 :
3. d3 P f7 15. cb4 : ? T a3 : ! 27. K f2 D b2f
4. P f3 P c6 16. L d2 D a8 28. K e i T a8!
5- C3 L e7 17. T a3 : D a3 : 29. D C2 T aif
6. L e3 o—O 18. b5 D b2 30. K f2 D d4f
7. P bd2 b6 19. L e3 P f4 31. K g3 D esf!
8. P \4 L b7 20. T gi L b4f 32. f4! D e3f
9. b4 d5 21. P d2 L d2 :f 33. K g4 T gi:
10. L b3 P ce5 22. L d2 : P d3f 34. D 07 T g2 :f
11. P e5 : P es : 23. K e2 D d4 : en mat in eenige zetten.
12. d4 P g6 24. L e3 P f4f Zwart^heett zeer goed
gespeeld.
 244

No. 120. Wit: J. Gouwentak. Zwart: A. G. Olland. (zonder f7)

1. e4 P h6 12. P f7 ; T f7: 23. T fei P d6

2. L 04 e6 13. P a3 ? P d4; 24. f3 D h4
3. d4 g6 14. D e3 P f5 25. D e3 P f5
4. P h3 P f7 15. D d2 P h4 26. D a7: d4
5. L f4 d5 16. L 04 c6 27. T e4 D g5
6. ed5 : ed5 : 17. T aei L f5 28. cd4: D d2
7. L d3 P c6 18. L d3 L d3: 29. D : L d4 :f
8. 03 L g7 19. L g5 T f6?? 30. K hi L f2
9. D e2f P e7 20. D d3 : P f5 31. D b3f T f7
10. o—o o—o 21. L f6 : D f6 : 32. T 4e2 ? ? P g3f
11. P g5 P f5 22. T e2 T f8 33. hg3 : D h6 mat

Onlangs speelde A. G. Olland een match met G. B. H. Hogewind met

voorgift van pion en zet. Eerstgenoemde won met 5 tegen 3. Een dergelijke
match in '93 had een tegenovergestelden uitslag: toen won Hogewind met
5 tegen 2.

No. 121. 8ste Match-partij.

Wit: G. B. H. Hogewind. Zwart: A. G. Olland (zonder f 7)

1. d4 d5 11. f4 ef3: 21. D b3 P c5 :

2. C4 c6 12. P f3: L g7 22. T f7: D f7:
3. P C3 ,L e6 13. 0—0 o—o 23. P e7f?i)Kg7
4. P f3 P t6 14. L d3 D c7 24. D f7: K f7 ;
5. Pg5 Lg8 15. P h4 g5 25. T flf P f2f
6. e4 h6 16. P g6 T f7 26. L f2: P d3:
7. P f3 de4: 17. L f2 h5 27. L d4:f Ke7:
8. P e5 L h7 18. c5 P g4 28. L e3 T g8
9. Le2 g6 19. Lg3 L d4:f opgegeven.
10. Le3 P bd7 20. Khi d5

1) Door 23. Df7 :f Kf7: 24. P esf had wit nog kans op remise behouden.

Verder speelde Olland een match met J. J. R. Moquette (die in Rotter­

dam in de 2de klasse, groep A den eersten prijs behaalde) onder voorgii't van
pion en twee zetten, die ook door Olland werd gewonnen met 5 tegen o en
3 remise.
 245

Het volgende berichtje nemen wij uit het Handelsblad over:

In de schaakclub te Utrecht wordt op het oogenblik een onderlinge
wedstrijd gehonden, waarbij de volgende bepaling is ingevoerd.
De deelnemers kunnen een onbeperkt aantal partijen met elkaar wis­
selen, mits ieder zorg drage, dat hij minstens één partij met elk der anderen
wisselt. Het aantal winstpunten, gedeeld door het aantal gespeelde par­
tijen, geeft de verhouding aan, volgens welke de prijzen verdeeld worden.
Het bestuur heeft (o. i. zeer te recht) gemeend, door dezen maatregel
een betere opkomst der leden te verzekeren.
Wij horen later den uitslag dezer proefneming te kunnen berichten.

LEIDEN. Van den wedstrijd, alhier op 2 5 November 1.1. gehouden, valt

weinig goeds te zeggen ; er waren slechts 15 deelnemers. Dit aantal, dat bijv.
voor Breda of Winschoten zou meevallen, valt voor Leiden bitter tegen. In
Leiden, waar twee schaakclubs bloeien, waar een afdeeling zich bij den dag uit­
breidt, waar, in één woord, de schaak-animo buitengewoon groot mag wor­
den genoemd, in Leiden 15 deelnemers, waarvan nog een vijftal uit andere
plaatsen! 'tKlinkt ongelooflijk beschamend, ridicuul tegenstrijdig en levert
een parodie op wat een Leidsche wedstrijd kón zijn. Nu, de Bond heeft
hierbij geen schade geleden : de Secretaris aanvaardde den terugtocht o. a. met
vier prijzen, die overbodig bleken. Hier volgt de loop van den strijd.

Naam. Klasse. i s t e rde. 2 a e rde. 3 d e rde. 4 d e rde.

1. N. W. v.
v. Lennep A'dam I) T

2 . J. Fles Jr. Leiden li)"'

II) U W "" \ , , ,
, ... „ TTr. v. L. wint. j
3. v. d. Wolk » III) . . . I I . van
tt-,,, t, , t \ M. wint. ) f \ T
4. J. F. Malta Rotterdam I)
i) l_ \Len-
' A . /L. wint. j
5. Dr. A. van Rhijn Leiden II) n, . I I nep
!v. Rh. wint. i 1 I
6..
6 C. Bakker s'Hage III) f D, . I f wint
T ., ___. v.Rh. wint. I
7. Kruyt Leiden III) ^ | ' I van
8. A. G. Vreede s'Hage III) ^ Vies
9 . Willemse Leiden III) ... . , /envan
( W. wint. 1 \
1 0 . J. W. Samson Leiderdorp II) ( V wint 1 [ ^^ijn
11. B. Vies Leiden III) . ^ I I wint
1 2 . W. P. Mulié Jr. » III) ' W m t V. wint. l van
13.
1 3 . H. P. Veldhuizen > II) . i I Stij-
1 4 . Ridderhof » II) Wmt j ) ' ger.
s wjnt>

1 5 . A. B. Stijger » III bye \

De verliezers der iste ronde speelden onderling als volgt:

 246

No. Naam.

1. Fles |
2. v. d. Wolk »' Fles wint I
3. Bakker . Bakker 1 Fles wint j
4. Vreede I wint. I I Mulié
5. Samson ^ Mulié j l vv'nt-

6. Mulié 1 wint. > Mulié wint.

7. Veldhuizen bye '

De verliezers der 2de ronde speelden onderling als volgt:

No. Naam.
1. Malta ) Malta }
2. Kruyt ) wint. /
3. Willemse ) Ridderhof j MaIta wint-

4. Ridderhof ) wint.
Den i s t e n prijs won dus N. W. van Lennep, den 2den B. Vies, den 3den
Dr. A. van Rhijn, den 4den A. B. Stijger, den 5den J. F. Malta, den 6dcn
W. Ridderhof, den 7den W. P. Mulié Jr. en den 8sten J. Fles Jr.
De volgende partij van dezen wedstrijd moge hier een plaats vinden.

No. 122. Wit: J. F. Malta. Zwart: N. W. van Lennep.

Spaansche partij.

I- C4 e5 13. P g4 L e6 ! 25. K hi L g4:

2. P f3 P c6 14. P f6f K f8 26. D d2 L f3f
3- L b5 a6 15. P g 4 ? P g6 27. T f3: D f3 :f
4- L a4 d6 16. D e2 hs 28. D g2 D g2 :f
5- d4 L d7 17. P h2 g4 29. K g2: T e8
6. 0—0 P ge7 18. hg4: hg4: 30. P g5 T e2f
7. de5: des: 19. g31) P f4 31. K f3 T hh2 :
8. L c6: ? P c6 : 20. L f4 :! ef4 : 32. K f4 T hf2f
9- h3 h6 21. e5 Ü gs 33. K g4 f5f
10. P 03 L d6 22. P e4!2) D hq 34. K h5 K g7
11. L e3 P e7 23. f3 Les: 35. P 113 L f6!
12. P I12 g5 24. fg4: L d4t en Zwart won 3)

1) Op 19. Pg4: volgt DIh 20. f3 Pf4, gevolgd door Lc4 ! en wint, daar
21. Lf4: wegens ef4:, dreigende LcSf, niet mag geschieden.
2) Op 22. ed6: volgt Th2 : 23. Kh2 : ? f3 en wint.
3) Want op 36. Pf2: volgt Te8, en het mat is niet te dekken.
 247

De Amersfoortsche Schaakclub noodigde haar Leidsche zustervereeniging

«Heemskerk* tot een Correspondentie-partij uit, welke uitnoodiging werd
aangenomen.

AMERSFOORT. De op bladzij 107 van dezen jaargang, in het berichtje

uit deze plaats, neergeschreven verwachting is reeds verwezenlijkt.
D e A m e r s f o o r t s c h e S c h a a k v e r e e n i g i n g , t h a n s 1 9 leden rijk,
is met ingang van I Januari '95 Buitengewoon Lid van
den Bond geworden. Hulde aan den heer Faure !
HELDER. In de Correspondentie-partij Heider-Arnhem (zie bladzij 157)
zijn tot dusver de volgende zetten gedaan.

W i t : Helder. Z w a r t : Arnhem.

a3-Opening.

!• a3 d5 11. ab4: T ai: 21. h4 g6

2. d4 c5 12. L ai : P f6 22. h5 P f8
3- d c 5: es 13. L bsf P d7 23. hg6: hg6:
4- e4 d4 14. C3 dc3: 24. P f8 :f K f8;
5. P f3 Lg4 I5-Pc3: Pc6 25. Th8f K g7
6. L C4 D f6 16. P d s f6 26. Tb8: P b8:
7- t>4 L f3: 17. L C 3 Le7 27. L e6 P c6
8- D f3: D f3: 18. P c7f K f8 28. L c8 b5
9- gf3= a5 19. P e6f Kf7 29. L d7
10. L b2 ab4: 20. L 04 T b8

RIIIHKLAMU.

AMERIKA. Van 22 October tot 16 November 1894 werd te New-York

een meestertornooi gehouden, waaraan de volgende spelers deelnamen: Albin,
Baird, Delmar, Halpern, Hanham, Hymes, Jasnagrodsky, Pillsbury, Rocamora,
Showalter en Steinitz.
Men is algemeen van meening, dat de laatste, (die sedert 1883 in geen
enkel tornooi meespeelde) thans deelnam, om zich te trainen voor den return­
match met Lasker. De »ex-champion« (of »champion,« zoo men wil,) won
den isten prijs. Hij verloor tegen Albin wegens tijd-overschrijding en Hymes
lokte hem in een theoretisch valletje in de Spaansche partij,, zoodat Steinitz
met remise genoegen moest nemen. De beide partijen volgen hieronder.
 24B

4- No. 123.

Wit: Steinitz. Zwart: Albin.

Hollandsche partij.

1. d4 f5 13. T fdi ab4 : 24. L e3 L d6

2. g3 d5 14. ab4: T ai : 25. D b5: L {4:
3. L g2 P f6 15. L ai: L e6 26. gf4: P d2
4. P h3 e6 16. e3 b5 27. L e2 D f6
5. 0—0 c5 17. L fi P c6 28. T di D g6f
6. dc5: L 05 : 18. ed4: ed4: 29. K hl P e4
7. C4 d4 19. P f4 L f7 30. T gi D eb
8. b4 L e7 20. P f3 L b4: 31. D b2 P f6
9. L b2 o—o 21. P d4: P d4 : 32. L f3 K h8
10. 33 e5 22. L d4: D 35 33. 05
11. P d2 a5 23. T ai D d8 (2 uur) (1 uur, 55 min.)
12. D b3 P e4

Hier overschreed Steinitz den tijd (18 zetten per uur.) H:tmoet niet prettig
voor hem geweest zijn, op deze wijze eene gemakkelijk te winnen partijte verliezen.

No. 124. Wit: Hymes. Zwsrt: Steinitz.

Spssnsche Partij.

1. e4- e5 7. L b3 P d4 : i3. D cbf L 67

2. P f3 P c6 8. P d4 : ed4: 14. D d5 L e6
3. L b5 a6) . 9. 03 2) dc3 : 15. D c6f L d7
4. L a4 d6) 10. D d5 : L e6 16. D d5 L e6
5. d4 L d7 11. D c6f L d7 3) 17. D c6f L d7
6. o—o b5 12. D d5 L e6 18. D d5 L e6
19. D c6f Remis.
1) De verdediging van Alapin. —
2) Deze zet is niet het eerst door Hymes gevonden ; Schallopp deed hem
reeds in 1893 in eene correspondentie-psrtij tegen Tabountschikoff (Gatschina)
Deze partij werd met 9—, dc3 : 10. Pc3 : voortgezet, en Schallopp won. —
3) »li —, K e7 verliest door 12. P 03 : Op 12 •—, D c8 volgt dan 13.
P d5f, K d8 14. P cy :, L b3 : 15. ab3 :, Ta7 16. L e3, T c7 : 17. L b6, P i"6
(of 17 —, D d7 18. D 38f, Ke7! 19. L C7 :, 20. Tfci enz.) 18. T fci, P e8
12. T36 : met winst voor Wit." (Steinitz).
 249

No. 125. Wit: Hanham. Zwart; Steinitz.

Giuoco Piano.

!• e4 e5 12. Tei o—o 23. L 04: fe5 :

2. P f3 P c6 13. d4 Kh8 24. b3 e4
3. L C4 L 05 14. D d3 P hs 25. D h4 T ae8
4- c3 P f6 15. P h2 P hf4 26. Td4 g5 !
5- d3 d6 16. Lf4: P f4: 27. D h6 P h3 :f I
6. P bd2 L b6 17. Dg3 L e6 28. K hi P f2 :f
7. Lb3 P ey 18. T adi f6 29. K gi P h3f
8. P 04 P g6 19. P fi D f7 30. K hi D f2
9- h3 ? c6 20. P fe3 d5 31. T fi D gif
10. o—o?Lc7 21. eds : cd5 : 32. T gi : P f2 mat.
11. a4 D e7 22. de5 ; dc4:

De volledige uitslag van dit tornooi is:

I. Steinitz (8V2 op 10)
II. Albin (6V2 op 10)
III en IV ex aequo Hymes en Showalter (6 op 10). Delmar en Pillsbury
behaalden ieder 5> Ilalpern en Hanham ieder 4, Baird en Jasnagrodsky ieder
3 punten.
Wij laten hier nog een interessante partij uit dit tornooi volgen.

> No. 126.

W i t : Pillsbury. Z w a r t : Albin.

Geweigerd Dame-gambiet.

1- d4 ds 11. Ld3 P 03: 21. T h4 h5

2- c4 e6 12. bc3: Das 22. P f3 D h6
3. P 03 P f6 13. D c2 D h5 23. g4 g5
4* P f3 c6 14. T abi b6 24. e5 gh4-'
5- e3 P bd7 15. Pei P f6 25. gs P g4
6. L d3 L b4 16. e4 e5 26. hg4: D g7
7- 0—0 0-0 17. h3 Td8 27. gh5: h3
8. L d2 L 03: 18. f4 et4: 28" h6 D f8
9-Lc3: dc4: 19. T f4; D g5 29. P d2 D e7
10. L 04: P e4 20. D f2 L e3 30. P e4 K h8
 250

31. Kh2 Tg8 37-Lfs T d8 43- T e7 T hsf

32. Tgi L ds 38. Lh3: L h3: 44. K g4 T h6:
33. P f6 L g2 39. K 113: b4 45. T e8f Kh7
34. P g8: T g8: 40. cb4: T d4: 46. f7 en zwart
35- D f6f D t6: 41. T g7 T e4 gaf de partij op.
36. gf6: b5 42. Tf7: T e5:

Te New-York spelen Albin en Showalter een match. Winner zal hij zijn,
die 't eerst 10 partijen gewonnen heeft. De stand is op 't oogenblik: Sho­
walter 8, Albin 6, bij 6 remise. Na afloop van den kamp zullen wij een
paar der meest belangwekkende partijen publiceeren.
PARIJS. De correspondentie—partijen met St. Petersburg zijn als volgt
voortgezet. (Zie Blz. 192 van 't vorig nummer.)
Parijs— St. Petersburg: 16—, Pe4 17. Lei, Pd6 18. Tci, Tc8, 19. Lg3,
Le7 20. Da3, Pb8 21. PeS, f6 22. Pg4, Pe4 23. Da7:, Pg3 :f 24. hg3 :, Db5
25. e4, Pa6 26. Pe3, Tc7 27. Da8f, Ld8 28. a4, Dd3 29. Pc2, en St.
Petersburg abandonneert.
St. Petersburg— Parijs: 18—, Pf6 19. f3, Tc8 20. Pd2, La5 21. Lb2, b5
22. Ke2, Kc6 23. a4, ba4: 24. Ta4:, Lb6 25. Tc4j, Kb7 26. e5, Pd5 27.
g3> Le3 28. Pfi, Lg5 29. Tg4, Lh6 30. h4, Tb8 31. Kd3, Tf8 32. f4, Td8
33. KC2, PE7 34. HS, Pfs 35. Lei, c5 36. Pe3, Pe3 : 37. Le3 :, c 4.

Het is reeds eenige jaren geleden en onze schaakclub was nog in vollen
bloei, toen de voorzitter tot mij kwam en mij berichtte, dat er 's avonds
op de club zou worden geïntroduceerd een meneer D, die wel eens schaak
gespeeld had. Mij werd opgedragen, die komst te berichten aan meneer B,
den erkenden matador der club, die zeer ongaarne eene partij verloor. Dezen
deelde ik volgens afspraak met den voorzitter meê, dat er 's avonds op de
schaakclub zou komen een schaakspeler van buitengewone kracht, meneer D.
van wien B. zeker wel eens zou hebben gehoord. Heer B. rilt.
De avond komt, de leden zijn op de club aanwezig, ook meneer B.
De vleugeldeuren worden opengeworpen en, van weerszijden be­
geleid door president en secretaris, verschijnt de heer D. De voorzitter
 251

spreekt; AVenscht u, meneer D, ook eenige partijen gelijktijdig blind te spelen?.

De te goeder trouw zijnde D. begint: »Maar meneer, ik kan < «Ha,
ik begrijp, valt de voorzitter in, u wilt liever tegen de gansche club als simul-
taanspeler optreden?. Verbluft begint D. weer: »Ik ben hier gekomen, om
dat * inderdaad, inderdaad, vervolgt weer de president, «dat mogen
we van een gast ook niet eischen; u zult zich dus moeten vergenoegen met
onzen matador, den heer B., dien ik u hierbij voorstel".
De heeren B. en D. nemen plaats, B. rillend tegenover dat monster van
schaakkracht, D. met al de kalmte van een niets bet-ekenend schaker. De
toeschouwers zijn vol spanning. B. (Wit) speelt i. d2 — 04, D. (Zwart) antwoordt
d7 - d 5 . B. vervolgt 2. Pgi - f 3 en Zwart Pg8 - h6. Minuten lang
peinst Wit over den juisten tegenzet op de vermeende krijgslist van Zwart.
Eindelijk speelt hij 3. Pbi — 03, daar hij de gevolgen van 3. Lei X h6
tegenover dezen maestro niet aandurft. Spoedig echter wordt het spel van
D. zóó dol, hij laat zooveel stukken instaan, dat B. den waren stand van
zaken begint te zien, de partij snel beslist, de volgende partij nog veel snel­
ler, en eindigt met den zoo gevreesden meester dame en twee torens voor
te geven.

J. D. T.
 R E G I S T E R
op clen Eersten en Tweeden Jaargang.

ALLERLEI, I 7, II 1-23. BOEKBESPREKING.

ANECDOTE, II 250. British Chess Magazine,Christmas Nuniber, II li.

Congress des Deutschen Schachliundes. Der sle-
ARTIKELEN OVER VERSCHILLENDE ONDER­
liente, II 14.
WERPEN.
Morphy (Paul), von Max. Lange, II 14.
Afdeeling en Club, II 240. Schach-Jahrbuch fiir 1892/93 von Joliann Ber­
Café de la Régence (In het), II 95. ger, 1 43.
Engelsche en Duitsche schakers, II 73. Wereldkroniek, II 109.
Match Steinitz— Lasker, II 61, 78, 138. Weltkampf Tarrasch-Tschigorin von Alb. Heyde,
Onderlinge wedstrijden, II 3. II 14.
Opmerkingen over probleemwedstrijden (Eenige),
CORRESPONDENTIE-PARTIJEN.
door A. J. A. Prange en H. J. den Hertog, 121.
Alapin—Max. Lange,1Ii;24.
Original und Nachbildung, door H. J. den Hertog,
Amersfoort—Leiden, II 247.
I 22, 38, 111.
Amsterdam—Elberfeld, I 130, 143, 151, 154, II 9,
Original und Plagiat, door H. J. den Hertog, I 9.
57, 58, 69, 188.
Regeling van onze Probleemwedstrgden (De), I
Appingedam—Groningen, II 71, 157.
76, 91.
Arnhem-den Helder, II 157, 257.
Schijnoplossingen door L. N. de Jong, II -229.
Foreest (D. van)—Wormerveer, II 110.
Spel-ontwikkeling door S. Tinsley, II 174.
's Hage—Leiden, II 71, 157, 188.
Systeem Sonneliorn—Berger, II *203
Hertog (H. J. den)—N. N. I 66.
Wedstrijden met af en aanspel, II 1!7.
Parijs—St. Petersburg, II 63, 77, 163, 192, 250.
BERICHTEN AAN BONDSLEDEN, I 1, 2, 17, 33, 53,
CORRESPONDENTIE-WEDSTRIJD VAN DE AM­
54, 72, 83, 101, 117, 121, II 1, 105, 209, 213
STERDAMMER, II 235
BERICHTEN, (VERSCHILLENDE) UIT:
DONATEURS-LIJST, II 217.
Amersfoort, II 107, 247.
Amsterdam, I 26, II 232, 236. DOODSBERICHTEN.
Arnhem, I 88, II 106. Mangelsdorf (Richard), II 68.
Groningen, I 141. Zwanzig (Hermann), II 13.
's Hage, I 7, 33, 56. EINDSPELEN.
Hastings, II 11. Behting, I 42, 66, 75.
Helder, II 68. Bleykmans—Peet, 1 15, 42.
Parijs, II 62. Brandsma—Dieperink, I 146.
Rotterdam, II 187, 236. Dieperink—Meiners, I 16.
Zwolle, II 189 Heemskerk—Cats Wor, I 106.
BESTUURSWIJZIGINGEN VAN DEN N. S. B. Hertog (den)—Blydenstein, I 145
I 4, 118, 124, II 142, 199. Janowski—Amateur, I 67.
Morphy—Löwentbal, II 27.
BIOGRAPHIË.
Prange—N. N., II 98.
Alapin, II 25. ... , r Benima
Hermann Zwanzig, II13. Iresling—{ 1198.
i Wuldendorp
II REGISTER OP DEN EERSTEN EN TWEEDEN JAARGANG.

C. W. Kostrowitsky, I 32. Alapin—Max. Lange, II 24.

Wageningen (van)—Heemskerck van Keest, I 108. Alapin i ( Arnous de Rivière, ^
Wilkinson—Baird, II 98. Sittenfeld i ( Janowski,
Albin—Pillsburv, II 11-
FINANTIEELE VERSLAGEN, I 17. 139.
Aumerie (d')—Eisen, II 185.
INGEZONDEN STUKKEN Beels—van Lennep, II 154.
Regeling van onze probleemwedstrijden (De), door Benima—Loman, 1 132.
L. N. de Jong, I 16. Benima—N. N , II 222.—
Schijnoplossingen door L. N. ile .long. II 229. Benima—Vijzelaar, II 223.—

JAARVERSLAGEN Berg (v. d.)—Dr. van Rliijn, I 28.

over 1892, I 3 Berg (v. d.)—Heemskerk, 1 79.

» 1893, I 149. Bleykmans (A. J.)—Beels, II 118.
» 1893/94, II 194. Blevkmans (J. D.)—Foreest (A. E. v.), II 234,
Bride—Hill, I 16.
LEDENLIJST, I 45 vlgg , 54-85, 72, 86, 103, 129, 110, Chapmell—Lewis, II 76.
151, II 1, 36, 49, 69, 105. 165, 213. Cornelis—van Woelderen, II 186.
Deelman-van Lennep, 1 14.
MATCH ES.
Deelman- Postma, II 61.
Albin—Showalter, II 230.
Deelman—Foreest (A. E. v.), II Ï2I.—
Amsterdam—'s Hage, I 88.
Dien (van)—Dr. van Rhün, II 156.
Amsterdam—Hilversum, I 130, 144.
Elberfeld—Amsterdam, I 155.-«-
Foreest (A. E. van)—van Lennep, I 56, 77, II 57,
Faber—Speet, I 146.
70, 101, 107.
Foreest (A. E. v.)—Olland, I 27 II 26. —
Foreest (A. E van)—van Lennep—Loman, II 188-
Foreest (A. E. v.) -van den Berg, I 98
Griive— Heynert. II 108.
Foreest (A. E. v.)—Loman, I 130.
Hasselt Puikers (ter)—Ficke, II 108.
Foreest (A. E v.)—Benima, II 122.
Hertog (den)—Meiners, II 38, 57, 70, 108, 189.
Foreest (A. E. v.)—Gans, II 233.
Hilversum—Utrecht, I 34.
Foreest (D. v.)—Wormerveer, II 110
Hodges—Showalter, II 104, 190.
Gans—Foreest (A. E. v), II 153.
Hogewind—Olland, II 244.
Gans—Bleykmans, II 234.
Lasker-Steinitz, II 61, 78, 104, 158.
Gouwentak—Olland, II 244.
Lennep (van)—Loman, 1 77, 88, 108. 126, 130.
Gunsberg—Heemskerk, I 29, 31.
Lennep (van)—Mever, I 88, 108, II57.
Gunsberg > ) Bird, f[ ^
Lennep (van)—Vijzelaar, II 57.
Loman—Trenchard, II 164.
Dr. Ballingall i 'Chapman,
Hanham—Steinitz, II 249.—
Loman—V(jzelaar, II 189.
Heemskerck van Beest (van)—Heemskerk I 115.
Mendes da Costa—v. Gelder, 11 108
Heemskerk—Foreest (A. E. v.), I 62.—
Meyer—Bleykmans (A. J.), II 108.
Heemskerk—Eisen, I 64.
Mieses—Walbrodt, II 164.
Heemskerk—Meyer, I 97—
Moquette—Olland (A. G.) II 244.
Heer (de)—Vijzelaar, II 117.
Noord-Engeland—Zuid-Engeland, II 74. 78.
Hertog (den)—N. N„ I 67.
Pilger—Kothe, II 108
Hertog (den); i Foreest (A. E. v.) g3
Rivlère (Arnous de) / j Alapin. ^
Mann ( ' Meiners
Janowksl I I Sittenfeld,
Hertog (den)/ iMann 3(j
Roosendael(van)—Woelderen (van), II 241.
Sohlherg—Vet, II 108.
Dieperink i 1 Vos
Hertog (den)—van der Linden Jr.; II 60.
Tarrasch—Walbrodt, II 191.—
Higginbotham—Atkins, II 76.
Tinholl—Ahas, II 108.
Hogewind—Peet, II 244.
Tusschedé (ten)—van der Meulen, II 108.
Hogewind—Olland, II 244.—
OVERZICHT DER BELANGRIJKSTE SCHAAKGE­ Hulst (v. d.)—van Lennep, II 59.
BEURTENISSEN IN 1893, II 10. Hymes—Steinitz, II 248.—
Kramers—d'Aumerie, II 185.
PARTIJEN. Lasker-Steinitz, II 64, 84, 86, 87, 89. 90, 91, 93,
Alapin—Dr. Tarrasch, II 23. 110, 111, 112, 113, 115, 116,166,167,169,171, 172.
 REGISTER Ol» DEN EERSTEN EN TWEEDEN JAARGANG.
Lennep (van)—Gantvoort, I SI. "~
Lennep (van)—Loman, 1 131. —
Lennep (van)—Meiners, II 3.
I.ennep (van)—Heemskerk, II 41.
Lennep (van)— Foreest (A. E. v.) II 70, KIS, 189.
Loman—van den Berg, I 11.
Loman—Dr. van Rbjjn, I 8-2
Loman—Heemskerk, I lli. •
Loman —van Lennep, I 146.
Loman—Carr, II 75.
Loman—Vyzelaar, II 173.
Loman—Trencbard, II 189.
Loman / IStisholz
) '
Foreest (A. E. v.)) (Foreest (D.v.).
Malta—SUsholz, II 156.
Malta—van Lennep, II 216
Meiners—Peet, I 147.
Meiners—den Hertog, II 109,—.
Meyer—Loman, I 28.
Meyer—Olland, I 80.
Meyer—Foreest (A. E. v.), I 113. II 57.
Morphy (Paul)—Maurian, II 16. —
Morphy (Paul)—Alonzo Morphy, II 16.
MuntjewerB—Peet, II 213.—
N. N.—Foreest (A. E. v.), I 152.
N. N.—Deelman, II 223. —
Olland—Heemskerk, I 13.""
Olland—van den Berg, I 61
Olland -Loman, I 96, II 220.
Olland—Vijzelaar, I 133.
Peet—van Lennep, I 99. <-
Peet—mydenstein, II 7.
Pillsburv—Alliin, II 219. —
Rennes (van)—Olland, II 8.—
Reijne—Vijzelaar, II 119.
Rhijn (Dr. van)—Foreest (A. E. van), I 12
Rhjjn (Dr van)—Meyer, I 63
Rivière (Arnous de) i ( Alapin
}— ' II o3, 78.
Janowski ) I Sittenfeld,
Roberts—Hymes, II 13.
Roosendael (van)—van Woelderen, II 43, 73,211,242
Showalter—Hodges, II 190 —
Sohlberg—Meyer, II 4.
Speet—Gantvoort, I 10 —
Steinitz—Albin, II 218.—
Tarrasch (Dr. S.)—Walbrodt, II 191. —
Voorn veld—N. N., II 38.
Vjjzelaar—Foreest (A. E. v.), II 39, —
Walbrodt—Dr. Tarrascb, II 191. -
Westendorp Boerma (Dr.)—Poslma, II 43 —
Winter (de)—Deelman, II 37.
Woelderen (van)—Malla, II 186.
PERS, II 19,94.
TIT
PROBLEEMOPLOSSINGEN, I 37, 59, 74,90,110, 128,
136, 155, II 29, 45, 66, 100. 179, 226
PROBLEEMOPLOSSINGS WEDSTRIJDEN.
N. S. B. 31 Juli 1892, I 5.
» 1894, II 34, 50, 104, 137.
PROBLEEM WEDSTRIJDEN.
"Amsterdammer", I 108, II 101.
«Cbakmatny Journal", I 112, II 30, 32, 46.
«Frankfurter Schachblatt", II 48.
• Hackney Mercury", II 31.
«Leeds Mercury Supplement", II 102.
»Mllnchener Neuesten Nacbricbten", I 60, II 67,
„ 102, 164, 179.
I1 M 1 • '.
N. S. B. 1891—92, I 4.
1893—'94, I 137, II 121, 199, 227.
Pitsburg Dispatch, II 101.
Wlirzburger Schaakclub, I 60, II 211.
PROBLEEM WERELD (UIT DE), II 29,>46,67, 101,
179, 227.
PROBLEMEN.
Albregts, II 225.
Antonius, I 103.
Babson, II 46.
Baird, (mevr.) I 74, II 44, 47, 65.
Bayer, I 135, II 46.
Behting, II 179.
Berger, I 60, II 16.
Blake, II 225, 226.
Bloeme (de) I 110.
Bolus, I 110.
Buil, II 225, 226.
Cbess Monthly, II 100.
Chocholous, II 44, 226.
Clark, l 110.
Comte, (Le) II 228.
Cruglow, II 45.
Cudmore, I 110.
,n n
Decker (Dr.), I 112, II 29.
Dobrusky, I 23, 127.
Düben, (von) I 91, 156, II 29.
Engelhart, II 136
Erlin, I 135, II102.
Erlin en Nemo, II 178.
F , II 226.
Fechter, II 179.
Feigl, I 109, II 100.
Fermie, I 8, 20.
Fiala, I 58.
Fles (Jr.), I 90.
Frohmann, I 90.
Fuss, II 179.
Gillitzky, I 74, 156, II 28 30.
Gleave, 1 74.
IV REGISTER OP DEN EERSTEN EN TWEEDEN JAARGANG.

Gold, II 31. Otten, I 109.MI 231

Goodlake, II '227. Paclt, I 39.
Greenshields, I 36. Papót, I -20, 37.
Hallgren. II 179. Pater, II 178.
Hane, I 109. Pospisil, II 44, 45.
Halliwell, I 110. Pradignat, I 89, 90, 135, II 45, 16.
Heatbcote, I lio. Regalt, I 38, II 225.
Hertog (den), I 8, 37, 57, 109, 139. Salmlnger, II 179.
Hosey Davis, I 90. Sardotscb, II 179.
Istomin, II -29. Schuster, II 45.
James Budget (St.), II 100. Scliuile, I 24, II -228.
Jana, I 19. Schutte en Ulle, I 58.
Jespersen, II 29, II 232. Shinkman, I 39.
.long (de), I 19, 36, 37, «8, 89, 109, 156, II 99,100, Smutny, I 89, 127, II 99.
101, 225. Thompson, 1 156.
Kahles, II 100. Tolosa Carreras, I 57, 127, II 67.
Karstedt, II 178. Trailer, II 28.
Kappelaro. II132. Tuzar, I 8, 73, II 65.
Keidanski/.II 31, 65. Ulle, II 227.
Kesl, II100. 8 t Valle, II 99.
Kinsky, II 46. Vetesnik, I 74, 109, II 99.
Klett, I 24. Vos (de), II 100.
Kotz en Kockelkorn, I 9, 60. Walcott Jr., I 90.
Kvicala (Dr.), I 135. White, II 45.
Kotrc, I 19, 36, 57, II 226. Williams, II 29, 65.
Kouwenhoven, I 37, II 31. Woelderen (van), I 20, 36, 111.
Laws I 23, II 29, 47, 127, 231. Wulll, I 90.
L'hermet, II 99,"231. Zeeburgh (van), I 135.
Llovd. I 60. Zimmermann, I 89.
Mackenzie, II 127. PUZZLES.
Mann, I 8, 19, 20, 36, 73, II 28. Hume (George), II 19.
Marin, I 8, 73, II 226. Laws (B. G ), II 19.
Martindale, I 39.
SIMULTAAN- EN BLINDSEAiNCES.
Mazel (Dr.), I 57, 58.
Bird, II12.
Meiners, I 8. 9, 19, 20, 37, 57, 135, 156, II 228.
Gunsberg, I 10, 25, II 12.
Mendes da Cosla, I 9, 19, 36, 57, 73, 89, 127, 156,
Heemskerk, I 34, 35, 56, 88, 144.
II 28, 41, 225.
Lennep (van), II 9, 38, 58, 60, 157.
Meyer.lll 178.
Loman, I 125, II 203.
Motto «Barsbolinus", I 73.
Prange, I 56.
» «Boccacio", II 44.
» -Inter spem et metuum", II 65. THEORIE.

» »0 tempora, O mores", 1 73. AlapinVopening, II 22.

" »Prins Maurlts", II 58. Spel-ontwikkeling, II 174.

» «Révérance aux coins", II 74. Verdediging van[het Hampe-Allgaier-gambietdoor

» "Siraplicitas", I 74. H. J..den Hertog, I 77, 93. 172.

» "Una salus vlctts", II 65. Voorgift-spel, II 176.

•> "Klein maar rein", II 47. VERGADERII\GEN;(ALGEMEENE).

- »Vel", II 44. N. S. B. 31 Juli 1892, I 4.
Moller, II 178 20 Augustus 1893, I 102, 118, 123.
Musil, I 58, II 226. » 12 Augustus" 1894, II 104, 142, 193.
Manz, II 178.
Neroo.JII 102. WEDSTRIJDEN.
Noack, II 132. Alkmaar, »N. S B ", II 54.
Oehquist, I 127, II 28, 102, 127. Amsterdam, »N. S. B.", 1892, I 5-6, 1894, II'lSl.
 REGISTER OP DEN EERSTEN EN TWEEDEN JAARGANG. V

Amsterdam, »V. A. S.", I 20, SB, II i. 56, «9, 232. New-York, II 10, li, 247.
Amsterdam, »A. S.", I 35, II 5, 233. Rotterdam, (Afd.), II 8, 68, 72, 158, 241.
» «Amsterdammer", II 183 "N. S. B.", II 203.
Arnhem, »N. S. B.", I 122. Scheveningen, »N. S. B.", 1892, I 6.
»A. S.'\ II 58. Terre Haute, II 39.
Beetsterzwaag, »B S", II 70 Utrecht, »U. S.", I 107, II 8, 109, 158, 245.
Breda (Afd.), II 5. »N. S. B ", II 211, 242.
. »N. S. B.", 1 130, 141. Zwolle, S. B", I 104.
Groningen, »N. S. B', I 124—125, II 157.
1 WEDSTRIJDREGLEMENTEN.
••Staunton", I 144, II 6, 60, 61.
'sHage. »N. S B", II 155. Alkmaar, II 33.
» »D D.", II 184. Amsterdam, I I l o t , 141.
Helder, -H. S.", II 6, 60. Arnhem, I 101.
Hilversum »H. S.", II 6. Breda, I 121.
»N. S. B", I 87. Groningen, I 118, II 104.
Leiden, «Heemskerk", I 35, II 188. 'sHage. II 104.
» «Handelspost" II 48, 58. Hilversum, I 69.
«N. S B ", II 245. Leiden, II 210.
Leipzig, »D. S. B ", II 162, 207. Rotterdam, II 144.
Londen, Simpson's Divan, II 101. Zwolle, I 85.