Ισοκράτης, Εὐαγόρας 1-7 (μετάφραση Ευαγγελία, Λυγούρα)

Επειδή βλέπω, Νικοκλή, ότι εσύ τιμάς τον τάφο του πατέρα σου όχι μόνο με
το πλήθος και τo κάλλος της οργάνωσης ,αλλά και με χορούς και με
μουσικούς και αθλητικούς αγώνες κι επιπλέον με ιπποδρομίες και με αγώνες
τριήρων και είναι όλα οργανωμένα σε αξεπέραστο βαθμό, θα θεωρούσα ότι ο
Ευαγόρας, αν υπάρχει κάποια αίσθηση αυτών που έχουν πεθάνει για όσα
γίνονται εδώ, με ευμένεια θα αποδεχόταν αυτά και θα χαιρόταν να βλέπει τη
φροντίδα για τον εαυτό του και τη μεγαλοπρέπεια τη δική σου· όμως θα
όφειλε πολύ μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη, αν κάποιος θα μπορούσε να μιλήσει
επάξια και για τα κατορθώματα του και για τους κινδύνους που έχουν
διαπραχθεί από εκείνον.

Και θα βρούμε αυτούς που αγαπούν τις τιμές και τους μεγαλόψυχους από
τους ανθρώπους να θέλουν να επαινούνται όχι μόνο για τέτοιου είδους
πράγματα, αλλά θα προτιμούσαν με ευκολία να πεθάνουν παρά να ζουν και
να προσπαθούν περισσότερο για τη δόξα τους παρά για τη ζωή, κάνοντας τα
πάντα για να αφήσουν αθάνατη τη μνήμη τους.

Οι δαπάνες για όλα αυτά δεν προσφέρουν τίποτα, παρά μόνο είναι απόδειξη
του πλούτου· αυτοί που αγωνίζονται στη μουσική και σε όλα τα άλλα
αγωνίσματα, επιδεικνύουν οι τελευταίοι τη δύναμή τους, ενώ οι πρώτοι
(μουσικοί) την τέχνη τους· με αυτόν τον τρόπο καθιστούν τους ίδιους
ενδοξότερους· ενώ ο ρητορικός λόγος, αν απεικονίσει επάξια τα
κατορθώματα του Ευαγόρα, θα αφήσει αθάνατη την αρετή του σε όλους τους
ανθρώπους.

Έπρεπε λοιπόν και οι ρήτορες να εγκωμιάζουν από μόνοι τους τους

γενναίους ανθρώπους· έτσι αυτοί που μπορούν να εξυμνούν με ενάργεια τα
έργα των άλλων, αναπτύσσοντας τους λόγους τους μπροστά σε ανθρώπους
που τα γνωρίζουν, θα έλεγαν την αλήθεια για αυτά τα γεγονότα· και οι
νεότεροι θα συμπεριφέρονταν καλύτερα όσον αφορά την αρετή, επειδή θα
γνωρίζουν ότι θα αποκομίσουν περισσότερους επαίνους, αν παρουσιάσουν
τους εαυτούς τους καλύτερους από τους άλλους.

Και τώρα ποιος δε θα δυσανασχετούσε , όταν βλέπει τους ήρωες του Τρωικού
πολέμου και ακόμη παλιότερους να υμνούνται και να γίνονται θέματα
τραγωδίας, ενώ γνωρίζει από πριν για τον ίδιο του τον εαυτό ότι, ακόμα κι αν
ξεπεράσει τις αρετές εκείνων, ποτέ δε θα κριθεί άξιος για τέτοιους επαίνους;
Και αιτία γι’ αυτά είναι ο φθόνος· στον οποίο αυτό μόνο το αγαθό υπάρχει ότι
είναι το μεγαλύτερο κακό για αυτούς που τον έχουν· γιατί τόσο μικρόψυχοι
είναι μερικοί από τη φύση τους, ώστε με μεγαλύτερη ευχαρίστηση θα
άκουγαν τους επαίνους για αυτούς, που δεν γνωρίζουν ούτε καν αν έχουν
υπάρξει, παρά για αυτούς από τους οποίους έτυχε να έχουν ευεργετηθεί οι
ίδιοι.

Άρα, οι σώφρονες δεν θα πρέπει να υποκύπτουμε σε αυτούς που σκέφτονται

τόσο ανόητα, αλλά, αφού αγνοήσουμε τέτοιες νοοτροπίες, πρέπει να
συνηθίσουμε οι άλλοι να ακούν για όσους είναι δίκαιο να επαινούνται.
Άλλωστε επειδή γνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόοδος και στις τέχνες και σε όλα
τα άλλα όχι με το να μένουμε σταθεροί σε αυτά που ήδη υπάρχουν, αλλά η
πρόοδος επέρχεται στις τέχνες και σε όλα τα άλλα τα πολιτισμικά (πεδία) με
αυτούς που προσπαθούν να διορθώνουν και τολμούν να αλλάζουν τα κακώς
κείμενα.