ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ:

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Αμέσως μετά την ενθρόνισή του το 359 π.Χ., ο Φίλιππος επικέντρωσε τις
προσπάθειές του στην εδραίωση της εξουσίας του. Αφότου εξασφάλισε την υποταγή
των φύλων της Άνω Μακεδονίας, στράφηκε προς την στρατηγικής σημασίας
Αμφίπολη, η κατάληψη της οποίας το 357 π.Χ. του έδωσε συν τοις άλλοις τη
δυνατότητα να ελέγξει τα μεταλλεία του Παγγαίου Όρους.
Στη συνέχεια ο Φίλιππος κατέλαβε την Πύδνα, την Ποτείδαια και τη Μεθώνη. Ο
Ιερός Πόλεμος που είχε κηρύξει η Δελφική Αμφικτιονία -την οποία ηγεμόνευε
ουσιαστικά η Θήβα- για την απελευθέρωση των Δελφών από τους Φωκείς, έδωσε την
ευκαιρία στον Φίλιππο, το 352 π.Χ., να νικήσει τον στρατηγό των Φωκαίων
Ονόμαρχο, να εκδιώξει τους Φωκείς από τη Θεσσαλία και να εγκαταστήσει
στρατιωτικές φρουρές σε όλη τη Μαγνησία.
Ο Φίλιππος εξεστράτευσε πολλές φορές κατά της Θράκης και έτσι ουσιαστικά πέτυχε
να κυριαρχήσει σε όλη την περιοχή από τη Θεσσαλία ως τα στενά του Βοσπόρου -
πλην της Χαλκιδικής. Ευλόγως ο Φίλιππος δεν επιθυμούσε αυτή την ενόχληση στη
μέση των εδαφών του μακεδονικού κράτους και έτσι, ύστερα από μια σειρά άγριων
πολιορκιών, κατόρθωσε να προσαρτήσει και τη Χαλκιδική, το 348 π.Χ. Άλλες
πόλεις δέχθηκαν την εισβολή και υποτάχθηκαν ενώ άλλες -γνωστότερη ανάμεσά
τους η Όλυνθος- αντιστάθηκαν και καταστράφηκαν ολοσχερώς.
Η σκληρότητα που επέδειξε ο Φίλιππος στην προσάρτηση της Χαλκιδικής τάραξε
πολλούς Έλληνες. Οι αντίπαλοί του στην Αθήνα, όπως ο Δημοσθένης, σίγουρα
μπορούσαν πλέον να μιλούν για τον «βάρβαρο κατακτητή», ακόμη και οι
συμπαθούντες όμως αναρωτιόνταν πού θα σταματούσε ο Μακεδόνας στρατηλάτης αν
του επιτρεπόταν να κατέλθει στην Κεντρική Ελλάδα. Εν πάση περιπτώσει, ήταν ο
Φίλιππος που, παρά το στρατηγικό πλεονέκτημά του, επεδίωξε την ειρήνη και όχι οι
Θηβαίοι -που προσέβλεπαν σε αυτόν για να τους συνδράμει στη συνέχιση του Ιερού
Πολέμου -ή οι Αθηναίοι- που είχαν ακόμη αξιώσεις για την Αμφίπολη και
φοβούνταν για την εμπορική τους δραστηριότητα στα στενά του Βοσπόρου.

Η ΦΙΛΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΕΙΡΗΝΗ
Η πολιτική του Φιλίππου ήταν ιδιοφυής. Στον Βορρά εδραίωνε την ισχύ του,
οργάνωνε τον στρατό του και παραδειγμάτιζε τις πόλεις-κράτη της Κεντρικής
Ελλάδας με τη σκληρότητά του. Ταυτόχρονα, προς τον Νότο επεδείκνυε μεγάλη
ανεκτικότητα, στέλνοντας το μήνυμα ότι επιθυμούσε τη συμμαχία και τη
συμπόρευση και όχι τον πόλεμο. Η πολιτική αυτή άσκησε μεγάλη πίεση και τελικά
απέδωσε, οδηγώντας στη λεγόμενη Φιλοκράτειο ειρήνη, το 346 π.Χ.
Ο Φίλιππος εκμεταλλεύθηκε την ειρήνη και άρχισε να εξαγοράζει τη συμπάθεια
των μικρότερων πόλεων, επεκτείνοντας λίγο λίγο την επιρροή του. Η προσπάθειά
του αυτή προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στην Αθήνα. Ο Δημοσθένης στους
λόγους του πάσχιζε να πείσει τους Αθηναίους για την απειλή που διαγραφόταν,
αλλά και τους Έλληνες γενικότερα ότι ο Φίλιππος ενσάρκωνε την εν δυνάμει
κατάλυση της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας τους. Με τη συνδρομή του
Υπερείδη και του Λυκούργου, ο Δημοσθένης πέτυχε τελικά να υπερισχύσει .
Η απόφαση του Φιλίππου να καταλάβει τις Θερμοπύλες ήταν καθοριστική για τη
στάση των Αθηναίων. Ο Αισχίνης δικάστηκε ως προδότης και ο Φιλοκράτης
εξορίστηκε. Ο Δημοσθένης είχε επικρατήσει και οι φιλομακεδόνες πλέον
κινδύνευαν να κατηγορηθούν ως προδότες αν εξέφραζαν τις απόψεις τους. Ο
Δημοσθένης πέτυχε να συνάψει συμμαχία μεταξύ της Αθήνας, της Φωκίδας, της
Εύβοιας, των Μεγάρων, της Κορίνθου, της Αχαΐας και της Λευκάδας. Ο Φίλιππος
ανησύχησε για την εξέλιξη αυτή, αλλά η Δελφική Αμφικτιονία τού έδωσε και πάλι το
πρόσχημα να επέμβει.

Η Δελφική Αμφικτιονία κήρυξε τον πόλεμο στην Άμφισσα της Λοκρίδας, με την
αιτιολογία ότι είχε καταλάβει εκτάσεις που ανήκαν στο Ιερό των Δελφών, και ζήτησε
από τον Φίλιππο να αναλάβει την ηγεσία. Όταν ο Φίλιππος άφησε πίσω του τις
Θερμοπύλες και κατευθύνθηκε προς τη Φωκίδα, οι Αθηναίοι πανικοβλήθηκαν. Οι
πρέσβεις των Αθηναίων με επικεφαλής τον Δημοσθένη έσπευσαν στη Θήβα,
ζητώντας τη συνδρομή της κατά του Φιλίππου. Οι Θηβαίοι -ως τότε σύμμαχοι των
Μακεδόνων, καθ’ ότι ουσιαστικά ήλεγχαν τη Δελφική Αμφικτιονία- επείσθησαν,
ιδιαίτερα λόγω των ανταλλαγμάτων που τους προσέφεραν οι Αθηναίοι.
(Βενιέρη Μαρία – Στέφου Βασιλική)