Uitgeschreven beeldfragment bij Nederlands op niveau

Hoofdstuk 3 Jongerenlagerhuisdebat
Het Jongerenlagerhuis (VARA)
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1343179

Duur fragment: 5:45 min. (19:27 min. → 25:12 min.)

Duur uitzending: 50:21 min.
Datum uitzending: 17 mei 2013

Wij gaan door naar het teamdebat met vaste rollen. Nu gaan we echt debatteren. Jullie weten
wel hoe het gaat. Ik gooi een stelling in het midden, ik geef ieder team de opdracht om aan te
vallen of juist te verdedigen. Vanaf dat moment gaat het gewoon hard tegen hard.
We gaan debatteren over het volgende: de zorg in Nederland is van hoge kwaliteit maar wordt
steeds duurder. Straks kunnen we niet eens die zorgpremie meer betalen. En je kunt je afvra-
gen: waarom moet je eigenlijk meebetalen aan de medische kosten voor iemand die iedere
dag rookt, en drinkt en drie keer per dag patat eet.
Jullie gaan debatteren over de volgende stelling: Wie vet eet en ongezond leeft, moet vet beta-
len voor de zorgpremie. Even kijken, wie er gaat beginnen en wie er aanvalt en verdedigt. Dat
doen we door te tossen met een ouderwetse gulden. Daar staat nog een hele mooie kop of
een munt op. Cosima, jij mag het zeggen als teamcaptain. Wil je kop of wil je munt?

Kop.

Kop. Nou gaat-ie, mevrouw Verbeet, let u op?

Munt.

Munt, dat betekent dat teamcaptain Derk mag zeggen: voor of tegen?

Voor.

Voor. Gorinchem is voor. De stelling luidt: Wie vet eet en ongezond leeft, moet vet betalen
voor de zorgpremie. Derk.

Daar zijn wij het volledig mee eens. Het werd net al gezegd: ‘Ik fiets iedere dag naar school
maar daarnaast let ik ook op mijn voeding.’ Ik probeer echt gezond te leven en ik sport ook
heel veel. En toch betaal ik me helemaal blauw aan de zorgverzekering. Hoe komt dat: mensen
kiezen ervoor om vet te eten en niet te sporten. Uiteraard, die keuze hebben de mensen zelf,
maar dan moeten ze er ook de consequenties van aanvaarden.

Alina, Groningen.

Ik wil even een beroep doen op jouw solidariteit. Want die is bij jou echt ver te zoeken nu.
Wij zijn hier met z’n allen en we zorgen met z’n allen voor elkaar. We willen hier toch geen Big
Brother Is Watching You-cultuur waar iedereen maar op elkaar let en iedereen maar kijkt van: o
wat eet jij, ben je wel gezond? Dat we niet meer naar de huisarts durven te gaan.

1 van 3
Uitgeschreven beeldfragment bij Nederlands op niveau

Jojanta.

Ik ben het helemaal met je eens: solidariteit. Maar hoe creëer je solidariteit? Door ervoor te
zorgen dat alle mensen hetzelfde doel hebben. Ik denk dat iedereen het doel heeft om geluk-
kig te zijn. Mensen die gezonder eten en gezonder leven, die zijn gelukkiger.

Maar Jojanta, je kunt het niet zo zwart-wit …

Onderbreek me niet alsjeblieft. Dank je wel. Dus wat ik al zei: ‘Zolang je allemaal hetzelfde
doel hebt om gelukkig te worden, is het belangrijk dat we gezonder leven en dat bereiken we
alleen door zo een maatregel in te voeren.’

Oké. Kom maar Frederik.

Ja, Jojanta, ik vind het veel te zwart-wit, want jij walst zo over alle problemen heen die die
mensen hebben. Het is niet zo dat iedereen die ongezond eet en iedereen die een paar
­kilootjes te veel heeft dit doet uit vrije wil. Er gaan misschien psychologische problemen ach-
ter en die mensen wil je straffen. Dit is een typisch gevalletje van blame the victim.

Ferdie!

Frederik, Nederland is een verzorgingsstaat, een staat die zorgdraagt voor het welzijn van
onze burgers. Een staat die ervoor zorgt dat alle burgers zo lang mogelijk kunnen leven en zo
gezond mogelijk kunnen leven. En wij denken dat wij door deze regel een bepaald bewustzijn
creëren onder deze burgers. En door dit bewustzijn zullen de burgers zichzelf gaan beseffen
van: goh, wat wij doen … wat wij altijd gedaan hebben, is misschien niet goed en misschien
moeten wij voor ons eigen besef gezonder gaan leven.

Florine.

Ferdie, jij hebt het hier over de staat. Daar wil ik graag even op doorgaan. Ik vraag me oprecht
af hoe jullie dit willen gaan uitvoeren. Hebben we het hier over patatambtenaren die naast de
patatwinkel gaan staan om te kijken hoeveel patatjes jij elke dag naar binnen stopt? Ik vind
het een belachelijk plan. Ik wil niet dat de staat mijn privacy op deze manier aantast en mij op
deze manier elke dag op mijn vingers kijkt.

Jasper.

Privacy is op dit moment sowieso ver te zoeken. En hoe we dit gaan controleren, is redelijk
simpel. Iedereen moet naar de huisarts en artsen adviseren al jarenlang om meerdere malen in
een decennium naar de huisarts te gaan. Dus dan kunnen we heel makkelijk een testje doen
om te kijken of iemand te dik is, of iemand rookt. Dat is echt te zien uit verschillende tests.

2 van 3
Uitgeschreven beeldfragment bij Nederlands op niveau

Peter.

Ja, ik zou toch graag even een probleem willen aankaarten, want uit onderzoek is gebleken dat
de mensen die ongezonder leven, vaak lager aan de sociaaleconomische ladder staan. En die
willen jullie nou juist gaan pakken. Jullie gaan zorgen dat de mensen die weinig hebben, nog
minder krijgen en dat is natuurlijk zeer slecht. Dat willen we echt niet.

Eh, Tania.

Misschien zijn het de wat lagere bevolkingsklassen die iets meer moeite hebben met zich
inhouden als het gaat om roken of om het gebruik van alcohol, maar als zij dus meer moeten
gaan betalen hiervoor, dan zullen zij veel sneller de keuze gaan maken om echt gezond te gaan
leven en dat is wat wij echt willen. Deze mensen er bewust van maken dat het belangrijk is om
gezond te gaan leven.

Esther.

Nou, jij beschrijft het hier een beetje als een steuntje in de rug. Ik zie deze maatregel eerder als
een klap in het gezicht. Maar laten we alsjeblieft even kijken naar waarom mensen ongezond
eten. Derk, jij zegt net dat je elke dag zo veel fietst. Als jij straks versleten knieën hebt omdat
jij het openbaar vervoer niet hebt gebruikt, moet je dan ook meer betalen? Ieder mens heeft
voordelen, ieder mens heeft nadelen, ieder mens kan sommige dingen beter aan dan anderen
en ik vind het belangrijk dat we daar solidair in zijn, ik vind het belangrijk dat we dat toestaan.

Quin.

Even om te reageren op dat prachtige voorbeeld inderdaad. Als Derk z’n knieën op een gege-
ven moment verslijten: z’n eigen consequentie, z’n eigen schuld. Maar om even terug te gaan
naar de stelling: mensen in Nederland zijn een beetje een eigenwijs volk. Privacy en ons eigen
recht. Daarom staan we ook in ons eigen recht om bijvoorbeeld naar de supermarkt te lopen
en de groente te kiezen in plaats van het vette eten. Zoals we allemaal weten: Plus heeft meer,
véél meer.

Anne.

Plus geeft misschien meer. En Plus geeft misschien meer groente, maar een euroknaller, daar
kunnen ze echt niet tegenop. En als jij gewoon niet het geld hebt, of niet de kennis hebt om-
dat je wat lager op de economische ladder staat om gezond te gaan eten, dan vind ik het vre-
selijk dat je deze mensen nog meer wilt laten betalen hoewel ze gewoon geen keuze hebben.
En dat vind ik zo vreselijk verwerpelijk aan jullie plan.

3 van 3