Welke waarden en normen hangen samen met het huidige donorsysteem en het ja/tenzij systeem?

Veel mensen, vooral christelijke, zien orgaandonatie als een goede daad, waar geen eigenbelang aan te pas komt. Mensen die voor orgaandonatie zijn baseren hun mening vaak op de waarde van naastenliefde en solidariteit. Deze waarden zitten ook achter het ja/tenzij-donorsysteem, sommige mensen beweren echter dat zon systeem ermee in strijd is omdat je vanuit die waarde donor moet worden en niet omdat de overheid dat bepaald heeft. Je moet vrijwillig donor kunnen worden. Tegenstanders van dit systeem zeggen ook dat het in strijd is met het recht op zelfbeschikking. Zij vinden dat de overheid niet het recht heeft om te beslissen over het lichaam van een burger, en zijn bang dat iemand die geen donor wil zijn voor zn overlijden zich niet anders heeft (kunnen) laten registreren. Wat zijn nou een van de vele redenen waarom mensen wel donor willen worden? Er zijn verschillende redenen waarom mensen geen donor willen zijn. Je hoort vaak dat veel potentile donors het eng vinden. Dit hoeft eigenlijk helemaal niet zo te zijn. Met de goede voorlichting zijn die gevoelens gewoon ongegrond, dan wordt er uitgelegd hoe alles in zijn werk gaat, dat er zon hoog slagingspercentage is. Ook bij de enqute zag je dat vooral de jongeren, de meesten op mavo in dit geval, het donor zijn maar niets vonden. Het lichaam is van mij en ik wil niet dat deze geschonden wordt hoorde je dus ook vaak. Men denkt dat de dokters minder hun best zouden doen als de patint een donor is. Toch is een van de meest gehoorde argumenten dat men er nog niet goed over na heeft gedacht, oftewel laksheid. Welke opvattingen hebben verschillende bevolkingsgroepen over het donor zijn? Het kan ook zo zijn dat mensen geen donor willen zijn vanwege religieuze redenen. Uit de enqute kwam echter naar voren dat dat onder de ondervraagde leerlingen geen rol speelt. De meeste godsdiensten keuren het donorschap af. De christelijke kerk is echter over het algemeen wel positief over orgaandonatie, en ziet het als een daad van naastenliefde. Andere religies, zoals de islam, het Jodendom, het hindoesme en het boedisme keuren orgaandonatie af. De islam en het Jodendom zien het lichaam als een aards omhulsel dat geschapen is naar Gods beeld en gelijkenis, en dat het niet voor een ander is gemaakt. Het hindoesme, boedisme, Jehovas en andere strenge christelijke groeperingen zegt ook dat het lichaam na de dood ongeschonden moet blijven en orgaanuitname zou het lichaam onteren. Zij die zich aan een dergelijke operatie onderwerpen, voeden zich aldus met het vlees van een ander mens. Dat staat gelijk met kannibalisme. Toen God de mens toestond dierlijk vlees te eten, gaf hij geen toestemming op grond waarvan mensen zouden kunnen proberen hun leven te verlengen door als kannibalen menselijk vlees in hun lichaam op te nemen, of dit nu werd gekauwd of in de vorm van hele organen of lichaamsdelen van anderen, in het eigen lichaam werd opgenomen. Bij het Rooms-katholicisme wordt orgaandonatie gezien als een goede en vrijwillige daad. Het moet echter wel een vrijwillige keuze blijven, het kan dus geen plicht.

Dus waarom zouden er zo weinig donoren zijn? Het is duidelijk dat een groot deel van de leerlingen niet weet dat er zoveel mensen sterven omdat er niet genoeg organen beschikbaar zijn. Van de volwassen weet vrijwel iedereen dat er zoveel mensen sterven, hier is dus ook duidelijk te zien dat zij donor zijn. Het probleem ligt dus niet bij de volwassenen, zij zijn vaak ook donor en hebben bewust over hun keuze nagedacht. Maar de jeugd is de toekomst. Blijkbaar weten ze niet zoveel van het ja-tenzij donorsysteem af. Je zou dus de jongeren meer moeten bereiken. Het is immers zo dat men wel wil (42% mavo, 90% havo 60% vwo) maar er dus niet goed genoeg over nagedacht heeft. Door grappige maar toch indringende reclames te maken om men er op te wijzen dat er toch echt donoren nodig zijn. Je zou ook een beloning in kunnen stellen, dat je hoger op de wachtlijst zou komen te staan als je zelf dus een orgaan nodig hebt. Door deze veranderingen zal het donortekort opgelost kunnen worden. Of is het allemaal niet zo simpel? De mentaliteit van de jeugd is duidelijk veranderd. Men geeft niet meer zo om de medemens lijkt het wel en de solidariteit en de naastenliefde nemen af. Het is er natuurlijk nog wel maar de echte verbondenheid die de ouderen van nu bond is verdwenen. Is de jeugd bereiken echter de enige oplossing? Nee natuurlijk niet. Er zijn nog andere alternatieven die wellicht verklaren waarom de overheid momenteel zich niet inzet om de jeugd te bereiken. Er worden al vele methodes aan het ontwikkeld om weefsel te laten groeien. Ondanks het feit dat ze nog in haar kinderschoenen staat zal het weldra mogelijk zijn om weefsel, en dus ook organen te laten groeien. Er worden zelfs al manieren ontwikkeld om organen in schapen te laten groeien, omdat dit beter gaat dan in het laboratoria. Dit is wellicht niet een van de beste methodes, men kan hier aandragen dat het niet eerlijk is voor het schaap etc. Desalniettemin is dit dus al een goed alternatief. Wie heeft er nu nog donoren nodig? Toch wordt het niet heel erg duidelijk waarom er zo weinig donoren zijn. Men moet de reclames voor de jeugd te maken en de wetenschap te stimuleren. Met alleen reclames en dus meer voorlichting om je er niet. Minister van Gezondheid (bron SP) zegt dat betere organisatie in de ziekenhuizen, het aanstellen van donatiefunctionarissen en ook betere voorlichting leidt tot 10% toename van het aantal donaties. Artsen en doctoren die ook betrokken zijn bij het transplanteren van organen etc. zeggen dat dit maar een minimale toename is. Tien procent is nog steeds veel te weinig. Het ja-tenzij donorsysteem is gewoon een aanvulling op het huidige donorsysteem. Alleen veel effectiever. Het is waarschijnlijk een combinatie van factoren: de overheid die het donor-worden niet of niet voldoende stimuleert en de tanende belangstelling van de jeugd, de laksheid. Toch ook de veranderde houding. Men denkt namelijk vaak: dit zal mij niet overkomen, samen de gedachte dat er toch wel alternatieven worden bedacht. Toch is het zo dat dit niet de goede houding is. Als men denkt dat het wel wordt opgelost in de toekomst, zit de jeugd straks met het steeds groter wordende tekort.