You are on page 1of 218

KEMENTERIAN

PENDIDIKAN
MALAYSIA

‫ڤنديديقن شريعة إسالميه‬


4 ‫تيغكتن‬

RM14.00
ISBN 978-967-388-495-7

FT 474001
Dengan ini SAYA BERJANJI akan menjaga buku ini
dengan baiknya dan bertanggungjawab atas kehilangannya,
serta mengembalikannya kepada pihak sekolah pada RUKUN NEGARA
tarikh yang ditetapkan Bahawasanya Negara Kita Malaysia
mendukung cita-cita hendak;

Skim Pinjaman Buku Teks Mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan
Sekolah seluruh masyarakatnya;
Memelihara satu cara hidup demokrasi;
Tarikh
Tahun Tingkatan Nama Penerima Mencipta satu masyarakat yang adil di mana kemakmuran negara
Terima
akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama;
Menjamin satu cara yang liberal terhadap
tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan pelbagai corak;
Membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan
sains dan teknologi moden;
MAKA KAMI, rakyat Malaysia,
berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami
untuk mencapai cita-cita tersebut berdasarkan prinsip-prinsip
yang berikut:
Nombor Perolehan: KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN
Tarikh Penerimaan: KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA
KELUHURAN PERLEMBAGAAN
BUKU INI TIDAK BOLEH DIJUAL
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG
KESOPANAN DAN KESUSILAAN

(Sumber: Jabatan Penerangan, Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia)


‫كوريكولوم ستندرد سكوله منغه‬

‫تيغكتن ‪4‬‬
‫ڤنوليس‬
‫أحمد إرضاء بن مختار‬
‫محمد نذير بن إلياس‬
‫حصرين حكيم بن سولوغ‬

‫ڤلوكيس‬ ‫ڤريک بنتوق‬ ‫ايديتور‬


‫نورالنزيهة بنت محمد سوم‬ ‫محمد حبيب اهلل بن إسماعيل‬ ‫إسماعيل بن هاشم‬
‫ذوالكفلي بن ابغ‬ ‫محمد رضوان بن يوسف‬
‫شهرالرضا بن فرحات‬
‫جوروؤيديو‬ ‫جوروضمرب‬
‫نور توفيق بن أريس‬ ‫رحمة هداية بن عبدالرحمن‬
‫محمد حنيف بن روسلي‬

‫‪TELAGA BIRU SDN BHD‬‬


‫‪2019‬‬
‫‪KEMENTERIAN‬‬
‫‪PENDIDIKAN‬‬
‫‪MALAYSIA‬‬

‫‪0118‬‬ ‫نومبور سيري بوكو ‪:‬‬

‫فغهرضاءن‬
‫‪KPM2019 ISBN 978-967-388-495-7‬‬
‫‪2019‬‬ ‫چيتقن ڤرتام‬
‫‪ c‬كمنرتين ڤنديديقن مليسيا‬
‫فنربيتن فاكيج بوكو تيک س اين مليبتكن كرجاسام‬ ‫حق چيڤتا ترڤليهارا‪ .‬مان‪ ٢‬باهن دامل بوكو اين تيدق دبنركن‬
‫باثق فيهق‪ .‬سكالوغ فغهرضاءن دان تريما كاسيه‬ ‫دتربيتكن سموال‪ ،‬دسيمڤن دامل چارا يڠ بوليه دڤرڬوناكن‬
‫الڬي اتاوڤون دڤيندهكن دامل سبارڠ بنتوق اتاو چارا‪ ،‬باءيق‬
‫دتوجوكن كفد سموا فيهق يغ ترليبت‪:‬‬
‫دڠن چارا ايليكرتونيک‪ ،‬ميكانيكل‪ ،‬ڤڠڬمربن سموال‬
‫ •جاوتنكواس فنمبهباءيقن فروف موک سورت‪،‬‬ ‫ماهوڤون دڠن چارا ڤراقمن تنڤا كبنرن ترلبيه دهولو درڤد‬
‫بهاضين سومبر دان تيكنولوضي فنديديقن‪،‬‬ ‫كتوا ڤڠاره ڤالجرن مليسيا‪ ،‬كمنرتين ڤنديديقن مليسيا‪.‬‬
‫كمنترين فنديديقن مليسيا‪.‬‬ ‫ڤرونديڠن ترتعلوق كڤد ڤركرياءن رويلتي اتاو هونوراريوم‪.‬‬
‫دتربيتكن اونتوق كمنرتين ڤنديديقن مليسيا اوليه‪:‬‬
‫ •جاوتنكواس فثيمقن فمبتولن فروف موك‬ ‫تالڬ بريو سنديرين برحد‪،‬‬
‫سورت‪ ،‬بهاضين سومبر دان تيكنولوضي‬ ‫‪،‬‬ ‫نومبور ‪ ،28‬جالن متباڬ‪ ،‬س د‬
‫فنديديقن‪ ،‬كمنترين فنديديقن مليسيا‪.‬‬ ‫رسي دامنسارا ايندوسرتيال ڤارک‪،‬‬
‫‪ 52200‬كواال ملڤور‪.‬‬
‫ •جاوتنكواس فثيمقن نسخه سديا كاميرا‪ ،‬بهاضين‬
‫تيليفون‪03-62754070 :‬‬
‫سومبر دان تيكنولوضي فنديديقن‪ ،‬‬ ‫فک س‪03-62754110 :‬‬
‫كمنترين فنديديقن مليسيا‪.‬‬ ‫المن ويب‪telagabiru.com.my :‬‬

‫ •فضاواي‪ 2‬بهاضين سومبر دان تيكنولوضي‬


‫ريک لتق دان اتور حروف‪:‬‬
‫فنديديقن دان بهاضين فمباغونن كوريكولوم‪،‬‬ ‫تالڬ بريو سنديرين برحد‬
‫ كمنترين ڤنديديقن مليسيا‪.‬‬
‫ •جاوتنكواس فنيغكتن موتو‪.‬‬ ‫موک تاءيڤ تيکس‪Jawi KSSR :‬‬
‫ساءيز موک تاءيڤ تيکس‪16:‬ڤوءينت‬
‫ •فانل فمباچ لوار‪.‬‬
‫دچيتق اوليه‪:‬‬
‫ •سموا فيهق يغ ترليبت دالم فنربيتن بوكو اين‬ ‫تيهاين چيتق سنديرين برحد‪،‬‬
‫سچارا لغسوغ اتاو تيدق لغسوغ‪.‬‬ ‫نومبور ‪ ،1‬جالن س ب جاي ‪،15‬‬
‫تامن ايندوسرتي س ب جاي ‪،‬‬
‫‪ 47000‬سوڠاي بولوه‪،‬‬
‫سالڠور دار اإلحسان‪.‬‬

‫‪ii‬‬
‫فندهولوان‬
‫ِيك لَُه َونَ ْش َه ُد أَ َّن ُم َح َّم ًدا َعبْ ُد ُه َو َر ُسولُُه‪.‬‬
‫ين‪َ .‬ونَ ْش َه ُد أَ ْن َل إِلََه إَِّل اهلل َو ْح َد ُه َل َشر َ‬
‫الح ْم ُد هلل َر ِّب ال َعالَ ِم َ‬
‫َ‬
‫ِح َسا ٍن إِلَى يَ ْو ِم‬ ‫اج ِه َوأَ ْص َحابِ ِه َوالتَّابِ ِع َ‬
‫ين لَ ُه ْم بِإ ْ‬ ‫الس َلم ُ َعلَى نَبِيِّنَا ُم َح َّم ٍد ‪َ ‬و َعلَى آلِِه َوأَ ْز َو ِ‬
‫الص َل ُة َو َّ‬
‫َو َّ‬
‫ين‪.‬‬
‫الد ِ‬
‫ِّ‬
‫أما بعد‪،‬‬
‫كامي مغوخفكن راس شكور كحضرة اهلل ‪ ‬كران دغن توفيق دان هدايهث‪ ،‬كامي‬ ‫ ‬
‫برجاي مثمفورناكن فنوليسن بوكو تيكس فنديديقن شريعة إسالميه تيغكتن امفت اين يغ برفندوكن‬
‫كوريكولوم ستندرد سكوله منغه‪.‬‬
‫كاندوغن بوكو اين ترديري درفد ضابوغن انم بيدغ ياءيت ايات حكوم‪ ،‬حديث حكوم‪،‬‬ ‫ ‬
‫اصول الفقه‪ ،‬الفقه‪ ،‬سجاره فراوندغن إسالم دان تمدون إسالم‪ .‬بوكو اين جوض دسيسيفكن دغن‬
‫كماهيرن ابد ك ‪ ،21 -‬ايليمين مرنتس كوريكولوم‪ ،‬دسمفيغ منكنكن فغاجرن دان فمودهخاراءن‪.‬‬
‫ايسي كاندوغنث دسوسون دغن سيستماتيك دان مغيكوت ستروكتور يغ دكهندقي اوليه‬ ‫ ‬
‫كمنترين فنديديقن مليسيا دان بهاضين فنديديقن إسالم اونتوق منخافاي متالمت فنديديقن شريعة‬
‫إسالميه كوريكولوم ستندرد سكوله منغه‪ ،‬ياءيت ممبينا دان مالهيركن ضينراسي يغ صالح سرتا‬
‫خليفه اهلل ‪ ‬يغ برعلمو‪ ،‬برتقوى‪ ،‬مغفليكسي فقه دالم كهيدوفن‪ ،‬براخالق موليا دان بركترمفيلن‬
‫برداسركن اخوان القرءان دان سنة‪ .‬سالين ايت‪ ،‬اضر دافت مثومبغ كأره منيغكتكن تمدون بغسا‬
‫دان نكارا سرتا ممليهارا مقاصد شريعة دان مغضارف امانة دمي ممليهارا كسجهتراءن عالم باضي‬
‫منجافاي كجاياءن ددنيا دان اخيرة‪.‬‬
‫سموض بوكو اين دافت دمنفعتكن دغن سباءيقث اوليه ورض فنديديق دان موريد‪ ،‬سكالي‬ ‫ ‬
‫ضوس ممبري منفعت علمو كفد موريد‪.‬‬
‫سكيان‪.‬‬
‫فانل فنوليس‬

‫‪iii‬‬
‫فغنلن ايكون‬
‫تريؤيا‬ ‫تريؤيا‬ ‫كالم الهي‬
‫معلومت تمبهن يغ بركاءيتن‪.‬‬ ‫فتيقن ايات القرءان‬
‫بركاءيتن حكوم‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬ ‫كالم بضيندا‬


‫التيهن بربنتوق فرضرقن سام اد‬ ‫فتيقن حديث بركاءيتن حكوم‪.‬‬
‫سخارا اينديؤيدو اتاو بركومفولن‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬ ‫سيت ايندوكسي‬


‫التيهن بربنتوق فنوليسن‬ ‫ختوسن فرسوءالن دأول باب‪.‬‬
‫ستياف باب‪.‬‬

‫حاصيل فمبالجرن‬
‫التيهن بربنتوق كوءيز اينتركتيف‬
‫فوكوس ترهادف اونيت باب‪.‬‬
‫ماللوءي افليكاسي ‪.Kahoot‬‬

‫سوءالن ك ‪.‬بت‬ ‫‪Kod QR‬‬

‫مغوجي فمهمن دان مرغسغ كماهيرن‬ ‫اينفو تمبهن برسومبركن فاليرن‬


‫برفيكير موريد‪.‬‬ ‫اينترنيت‪.‬‬

‫‪DSKP‬‬ ‫‪1.2.1‬‬ ‫كوءيز‬


‫ستندرد فمبالجرن‪.‬‬ ‫مغوجي ميندا موريد تنتغ‬
‫تاجوق يغ بركاءيتن‪.‬‬

‫‪iv‬‬
‫كاندوغن‬
‫ايات حكوم‬ ‫بيدڠ‬

‫موك سورت‬
‫‪2‬‬
‫تاجوق‬
‫ادب فرضاءولن دالم رومه‬
‫باب‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪8‬‬ ‫كواجيفن مغعملكن فماكنن يغ حالل دان باءيق‬ ‫‪2‬‬

‫‪13‬‬ ‫كواجيفن مثليديقي بريتا يغ دتريما‬ ‫‪3‬‬

‫‪20‬‬ ‫منجاض فندغن مات دان ممليهارا مرواه ديري‬ ‫‪4‬‬

‫حديث حكوم‬ ‫بيدڠ‬

‫موك سورت‬
‫‪28‬‬
‫تاجوق‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬
‫باب‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪36‬‬ ‫شك دالم صالة‬ ‫‪2‬‬

‫‪43‬‬ ‫وصيت‬ ‫‪3‬‬

‫‪50‬‬ ‫ممبري دان منجواب سالم‬ ‫‪4‬‬

‫اصول الفقه‬ ‫بيدڠ‬


‫موك سورت‬ ‫تاجوق‬ ‫باب‬
‫‪58‬‬

‫‪64‬‬
‫فغنلن اصول الفقه‬
‫حكوم شرع‬
‫‪1‬‬

‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪75‬‬ ‫دليل‪ 2‬حكوم يغ دسفاكتي‬ ‫‪3‬‬

‫‪85‬‬ ‫دليل‪ 2‬حكوم يغ تيدق دسفاكتي‬ ‫‪4‬‬

‫‪v‬‬
‫الفقه‬ ‫بيدڠ‬

‫‪4‬‬
‫موك سورت‬ ‫تاجوق‬ ‫باب‬
‫‪96‬‬ ‫حج دان عمرة‬ ‫‪1‬‬

‫‪110‬‬ ‫نيابة حج (اوفه حج)‬ ‫‪2‬‬

‫‪115‬‬ ‫سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه‬ ‫‪3‬‬

‫‪127‬‬ ‫معاملة دالم إسالم‬ ‫‪4‬‬

‫‪135‬‬ ‫الم َعا َو َضات‬


‫ُعقُود ُ‬ ‫‪5‬‬

‫‪147‬‬ ‫ُعقُود التَّبَ ُّر َعات‬ ‫‪6‬‬

‫بيدڠ‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬
‫موك سورت‬
‫‪160‬‬
‫تاجوق‬
‫سجاره فركمبغن فراوندغن إسالم‬
‫باب‬
‫‪1‬‬
‫‪5‬‬
‫‪170‬‬ ‫فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‬ ‫‪2‬‬

‫تمدون إسالم‬ ‫بيدڠ‬

‫‪6‬‬
‫موك سورت‬ ‫تاجوق‬ ‫باب‬
‫‪178‬‬ ‫فغنلن تمدون إسالم‬ ‫‪1‬‬

‫‪188‬‬ ‫زمان خلفاء الراشدين‬ ‫‪2‬‬

‫‪195‬‬ ‫زمان بني أمية‬ ‫‪3‬‬

‫‪vi‬‬
‫‪1‬‬ ‫بيدڠ‬

‫ايات حكوم‬
‫ادب فرضاءولن دالم رومه‬ ‫باب ‪1‬‬

‫كواجيفن مثليديقي بريتا يغ دتريما‬ ‫باب ‪2‬‬

‫كواجيفن مغعملكن فماكنن يغ حالل‬


‫دان باءيق‬ ‫باب ‪3‬‬

‫منجاض فندغن مات دان ممليهارا‬


‫مرواه ديري‬ ‫باب ‪4‬‬
‫باب‬
‫ادب ڤرضاءولن دالم رومه‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه يغ اندا الكوكن‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫سبلوم ماسوق كرومه؟‬ ‫‪ 1‬مثاتاكن تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 58-59‬سورة النور‪.‬‬
‫‪ 2‬منرغكن سبب نزول ايات ‪ 58‬سورة النور‪.‬‬
‫‪ 3‬منجلسكن قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪ ...‬ﲟ ‪."...‬‬
‫‪ 4‬مغهورايكن ضولوغن يغ واجب ممينتا ايذين‪.‬‬
‫‪ 5‬منيالي كفنتيغن ملقساناكن تونتوتن واجب ممينتا ايذين‪.‬‬
‫‪ 6‬منخادغكن عملن يغ سسواي دعملكن برداسركن تونتوتن ايات حكوم‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫ادب فرضاءولن دالم رومه‬

‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن دري سورة‬ ‫كالم الهي‬
‫النور ايات ‪58-59‬‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.‬‬
‫‪com/PSI/BDG1AHB1.mp4‬‬

‫ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩﲪ ﲫ ﲬ‬

‫ﲻ ﲽﲾﲿ‬
‫ﲷ ﲹﲺ ﲼ‬
‫ﲸ‬ ‫ﲭﲮﲯﲰﲱﲲﲳﲴﲵﲶ‬

‫ﳎ ﳐﳑ‬
‫ﳏ‬ ‫ﳈﳊ ﳋ ﳌ ﳍ‬
‫ﳉ‬ ‫ﳂ ﳄﳅﳆﳇ‬
‫ﳃ‬ ‫ﳀﳁ‬

‫ﳒﳓ ف ﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ﱋﱌ‬

‫ﱑﱓ ﱔ ﱕﱖ‬
‫ﱒ‬ ‫ﱍﱎﱏﱐ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 58‬واهاي اورغ يغ برايمان‪ ،‬هندقله همبا كامو دان اورغ يغ بلوم بالغ دالم كالغن كامو ممينتا‬
‫ايذين كفد كامو (سبلوم ماسوق كتمفت كامو)‪ ،‬فد تيض وقتو‪( ،‬ياءيت) سبلوم صالة صبح دان‬
‫كتيك كامو ممبوك فاكاين كران كفانسن تغه هاري دان سلفس صالة عشاء‪ ،‬ايتوله تيض وقتو‬
‫باضي كامو (يغ بياساث تردده عورة كامو فداث)‪ .‬تيدق اد دوسا باضي كامو دان تيدق (فوال)‬
‫مريك سالءين درفد تيض وقتو ايت‪( ،‬كران مريك) اورغ يغ ساللو كلوار ماسوق كفد كامو‬
‫دان كامو سنتياس برهوبوغ رافت انتارا ساتو دغن يغ الءين‪ .‬دمكينله اهلل ‪ ‬منرغكن كفد كامو‬
‫ايات‪-‬اياتث سرتا (ايغتله) اهلل ‪ ‬مها مغتاهوءي‪ ،‬الضي مها بيجقسان‪.‬‬

‫‪ 59‬دان افابيال كانق‪ 2‬درفد كالغن كامو تله بالغ‪ ،‬مك هندقله مريك ممينتا ايذين سام سفرتي‬
‫خارا مينتا ايذين اورغ يغ ترسبوت دهولو‪ .‬دمكينله اهلل ‪ ‬منرغكن كفد كامو ايات‪-‬اياتث دان‬
‫(ايغتله) اهلل ‪ ‬امت مغتاهوءي‪ ،‬الضي مها بيجقسان‪.‬‬

‫النور ‪58-59 :24‬‬ ‫سورة‬

‫‪3‬‬
‫‪gambar keluarga‬‬

‫ايات حكوم‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 58 -59‬سورة النور‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اينتي ساري ايات ‪ 58-59‬سورة النور منرغكن دان منجلسكن تنتغ ادب سرتا خارا برمعاملة سسام‬
‫اهلي كلوارض كتيك دالم رومه‪ .‬فراتورن يغ دثاتاكن اداله بركيسر تنتغ ادب ممينتا ايذين كتيك‬
‫هندق مماسوقي بيليق ايبو باف‪ .‬دجلسكن جوض بركاءيتن وقتو ترتنتو يغ تيدق دضالقكن ماسوق‬
‫كبيليق مريك‪ .‬فننتوان اين مروفاكن فراتورن يغ ساغت فركتيكل سالءين مثالمتكن اهلي كلوارض‬
‫درفد تردده كفد فتنة يغ مثببكن برالكوث كروسقن ترهادف كحرمتن ديري‪.‬‬

‫سبب نزول ايات ‪ 58‬سورة النور‬

‫‪ 1‬سأورغ فرمفوان يغ برنام أَ ْس َماء بِنْت َم ْرثَد دغن همباث يغ تله بالغ‪ .‬همبا ترسبوت تيبا‪2‬‬
‫مماسوقي بيليق فد وقتو يغ تيدق سسواي دان تيدق دسوكاءيث‪ .‬جوسترو‪ ،‬بلياو ممعلومكن دان‬
‫ممبريتاهو كفد رسول اهلل ‪ ‬تنتغ فريستيوا ترسبوت‪ ،‬مك تورونله ايات اين‪.‬‬

‫الم َرا ِغي (‪ ،)1946‬منوروت اِبْ ُن َعبَّاس ‪ : ‬رسول اهلل ‪ ‬تله‬ ‫‪ 2‬دسبوتكن دالم كتاب تفسير َ‬
‫مغهانتر سأورغ همبا بركتورونن انصار يغ برنام ُم ْدلِ ْج بْن َع ْمر ُو فرضي منموءي ُع َمر بن‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫الخطاب ‪ ‬كتيك وقتو تغه هاري‪ .‬اللو دي مغتوق فينتو رومه ُع َمر ‪ ‬دان تروس ماسوق‪،‬‬ ‫َّ‬
‫سهيغض ُع َمر ‪ ‬ترجاض درفد تيدورث دان دودوق تتافي سبهاضين عورتث ترسيلق دان دليهت‬
‫اوليه همبا ترسبوت‪.‬كات ُع َمر ‪" :‬كاالو بوليه اكو ايغين اهلل ‪ ‬مالرغ باف‪ ،‬انق دان همبا‬
‫كامي ماسوق كبيليق كامي فد وقتو‪ 2‬بضيني‪ ،‬كخوالي ستله مندافت كأيذينن"‪ .‬كمودين بلياو‬
‫دان همبا ترسبوت برساما‪-‬سام فرضي منموءي رسول اهلل ‪ ‬اونتوق مندافتكن فنجلسن اكن‬
‫فركارا اين‪ .‬ايات يغ منرغكن تنتغ فراتورن ترسبوت تله فون دتورونكن اوليه اهلل ‪ ،‬اللو ُع َمر‬
‫‪ ‬تروس برسجود سباضاي تندا برشكور كفد اهلل ‪.‬‬

‫تاهوكه اندا افاكه سبب نزول باضي ايات ‪ 58‬سورة النور؟‬

‫‪1.1.1‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪1.1.2‬‬
‫ادب فرضاءولن دالم رومه‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "‪...‬ﮯ‪"...‬‬

‫علماء مغيستنباطكن حكوم ممينتا ايذين مماسوقي بيليق ايبو باف ماللوءي لفظ"‪...‬ﮯ‪."...‬‬
‫الم َضارع برسرتا الَ ُم اْألَ ْمر يغ منونجوقكن سواتو فرينته‪ .‬ستياف فركارا‬
‫لفظ ترسبوت اداله فِ ْع ُل ُ‬
‫يغ منونجوقكن فرينته اداله واجب‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬واجب ممينتا ايذين مماسوقي بيليق ايبو باف فد ‪3‬‬
‫وقتو ترسبوت باضي همبا دان كانق‪ 2‬يغ بلوم بالغ‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫ضولوغن يغ واجب ممينتا ايذين مغيكوت سيتواسي‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ضولوغن يغ واجب ممينتا ايذين سبلوم ماسوق كبيليق ايبو باف‪ .‬اي تربهاضي كفد دوا ياءيت‪:‬‬

‫ضولوغن يغ واجب ممينتا‬ ‫ضولوغن يغ واجب ممينتا‬


‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ايذين سفنجغ وقتو‬ ‫ايذين دالم ‪ 3‬وقتو‬

‫ضولوغن كانق‪ 2‬يغ تله منخافاي عمور‬ ‫ضولوغن همبا دان كانق‪ 2‬يغ ماسيه‬
‫بالغ دان اورغ ديواس‪.‬‬ ‫بلوم بالغ‪.‬‬

‫‪ 3‬وقتو يغ دالرغ ماسوق تنفا ايذين‬ ‫تريؤيا‬

‫‪ 1‬سبلوم صبح كبياساءنث ايبو باف سدغ تيدور دان كموغكينن تردده عورة اداله ساغت تيغضي‪.‬‬
‫‪ 2‬سبلوم ظهر مروفاكن وقتو قيلولة دمان ايبو باف سدغ بريحت دان منوكر فاكاين‪.‬‬
‫‪ 3‬سلفس عشاء فوال اياله ماس اونتوق ايبو باف برسياف‪-‬سياف اونتوق تيدور دان بريحت‪.‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪1.1.3‬‬
‫‪1.1.4‬‬
‫ايات حكوم‬

‫كفنتيغن ملقساناكن تونتوتن واجب ممينتا ايذين سبلوم ماسوق كبيليق‬


‫منجاض عاءيب دان كحرمتن ايبو باف سرتا اهلي كلوارض سوفايا‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫كمولياءن مريك سنتياس ترفليهارا‪.‬‬
‫موجودكن اينتضريتي دالم ممليهارا رهسيا ايبو باف دان اهلي‬
‫كلوارض اضر تتف ترفليهارا درفد فتنه‪.‬‬

‫مليندوغي اينستيتوسي ككلوارضاءن دغن مالهيركن فراساءن‬


‫َم َّحبَ ْة دان َم َّو َد ْة سسام اهلي كلوارض دسمفيغ ممبينا ايكتن‬
‫ككلوارضاءن يغ لبيه قوات دان كوكوه‪.‬‬
‫كفنتيغن ملقساناكن‬
‫تونتوتن واجب‬
‫ممبنتوق اومت يغ مميليقي كفريبادين موليا دان شخصية‬ ‫ممينتا ايذين سبلوم‬
‫اوغضول سالري دغن كهندق شريعة إسالم يغ ممنتيغكن‬ ‫مماسوقي بيليق‬
‫اسفيك مالهيركن اومت إسالم يغ منجاض كسوخين نصب‪.‬‬

‫منجاديكن ديري لبيه برديسيفلين دان براخالق باءيق سفرتيمان‬


‫يغ دكهندقي دالم إسالم‪.‬‬

‫إسالم امت ممنتيغكن خارا هيدوف يغ سمفورنا دان مغيكوت‬


‫شريعة سرتا كفريهاتينن ترهادف هوبوغن ماءنسي لبيه‪ 2‬الضي‬
‫دالم مال هيركن كلوارض سكينة‪.‬‬

‫ادب مماسوقي بيليق ايبو باف‬


‫إسالم تله مغضاريسكن ببراف ادب مماسوقي بيليق ايبو باف يغ واجر دعملكن ياءيت‪:‬‬
‫‪ 1‬ممستيكن وقتو يغ دڤيليه سسواي دان تيدق مغضغضو ايبو باڤ‪.‬‬
‫‪ 2‬ممبري سالم ترلبيه دهولو سبلوم ماسوق كبيليق ايبو باڤ‪.‬‬

‫‪ 3‬ممينتا ايذين سبلوم مماسوقي بيليق ايبو باڤ‪.‬‬

‫‪ 4‬منوغضو كبنرن اونتوق ماسوق كبيليق‪.‬‬

‫‪1.1.5‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪1.1.6‬‬
‫ادب فرضاءولن دالم رومه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬فثلساين مسئله تنتغ كيس ككلوارضاءن يغ مليبتكن ايسو سومبغ َْم َرم‪ .‬بينخغكن دان بنتغكن ددامل‬
‫كلس فكتور‪ 2‬فثبب برالكوث سومبغ َْم َرم سرتا لغكه‪ 2‬يغ ترباءيق باضي مثلسايكن ايسو ترسبوت دغن‬
‫مغضوناكن فتا فلباضاي الري‪.‬‬

‫‪ 2‬لقساناكن اكتيؤيتي ‪ Simultaneous Round Table‬باضي مغنل فستي خارا اتاو‬


‫عملن يغ دكهندقي اوليه إسالم دالم كونتيك س ممينتا ايذين مماسوقي رومه اتاو‬
‫بيليق ايبو باف‪.‬‬
‫‪ 3‬سكيراث اندا دالنتيق دان دفيليه منجادي فميمفين مشاركت دتمفت اندا‪ ،‬باضايمان‬
‫فندكتن دعوه يغ بركسن يغ بوليه دأفليكاسي باضي مناغني ايسو سومبغ َم ْح َرم يغ‬
‫سماكين مرونخيغ فد ماس كيني‪ .‬جالنكن اكتيؤيتي دغن قاعده ‪.Spin-N-Think‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬ ‫ ‬

‫‪ 1‬ترغكن سبب نزول ايات ‪ 58‬سورة النور‪.‬‬


‫‪ 2‬جلسكن كفنتيغن ممينتا ايذين مماسوقي بيليق ايبو باف‪.‬‬
‫‪ 3‬هورايكن قاعده علماء مغيستنباط حكوم برداسركن لفظ "‪...‬ﮯ‪."...‬‬
‫‪ 4‬فد فندافت اندا‪ ،‬افاكه فونخا اوتام برالكوث كيس سومبغ َْم َرم؟‬
‫‪ 5‬جلسكن فندغن اندا سجاءوه ماناكه ادب فرضاءولن ددالم رومه منوروت إسالم دعملكن اوليه‬
‫مشاركت إسالم فد ماس كيني‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫باب‬
‫كواجيفن مغعملكن فماكنن يغ‬
‫حالل دان باءيق‬
‫‪2‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫سبوتكن ؤيتامين يغ‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫اد فد سايورن؟‬ ‫مثاتاكن تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 172-173‬سورة البقرة‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منجلسكن قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪ ...‬ﮀ ﮁ ﮂ‪."...‬‬ ‫‪2‬‬
‫مغهورايكن كريتيريا فماكنن يغ حالل دان حرام دماكن برداسركن تونتوتن ايات‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منيالي كفنتيغن منجاض فماكنن يغ منفتي تونتوتن ايات دالم فمبنتوقن شخصية‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منخادغكن تيندقن يغ سسواي اونتوق دعملكن دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪8‬‬
‫كواجيفن مغعملكن فماكنن‬
‫يغ حالل دان باءيق‬

‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن دري سورة‬ ‫كالم اهلي‬
‫البقرة ايات ‪172-173‬‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.‬‬
‫‪com/PSI/BDG1AHB2.mp4‬‬

‫ﱭﱮﱯﱰﱱﱲﱳﱴﱵﱶﱷﱸﱹﱺﱻ‬

‫ﲇ ﲉﲊﲋﲌﲍﲎ‬
‫ﱼﱽﱾﱿﲀﲁﲂﲃﲄﲅﲆ ﲈص‬

‫ﲏ ﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖﲗ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 172‬واهاي اورغ يغ برايمان‪ ،‬ماكنله درفد ماكنن يغ باءيق (يغ حالل)‪ ،‬يغ تله كامي كورنياكن‬
‫كفد كامو دان برشكورله كفد اهلل ‪ ‬جك بنر كامو هاث مثمبهث‪.‬‬
‫‪ 173‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬هاث مغحرامكن كفد كامو مماكن بغكاي‪ ،‬داره‪ ،‬داضيغ خنزير دان‬
‫بيناتغ‪ ٢‬يغ دسمبليه بوكن كران اهلل ‪ ،‬مك سسياف ترفقسا (مماكنث كران ضرورة) سدغ‬
‫اي تيدق مغيغينيث دان تيدق فوال ملمفاوءي باتس‪ ،‬مك تيدقله اي بردوسا‪ .‬سسوغضوهث اهلل ‪‬‬
‫مها فغمفون‪ ،‬الضي مها مغاسيهني‪.‬‬
‫‪172-173 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪ 172‬سورة البقرة‬ ‫ايات ‪173‬‬ ‫تونتوتن حكوم درفد‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ماكنن مروفاكن ساتو كفرلوان كفد ماءنسي اونتوق منروسكن كهيدوفن‪.‬كباثقن حاصيل سومبر‬
‫ماكنن دفراوليه درفد حيوان دان تومبوهن‪ .‬نيالي كاندوغن ذات يغ تردافت فد حيوان دان تومبوهن‬
‫اياله ضيذي يغ ترباءيق اونتوق فرتومبوهن توبوه بادن‪ .‬جوسترو‪ ،‬إسالم منيتيق برتكن هاث فماكنن‬
‫درفد سومبر يغ حالل دأعتراف دالم كهيدوفن‪ .‬ايات اين جوض منرغكن تنتغ كهاروسن ماكن‬
‫ماكنن درفد سومبر يغ حرام دالم كأداءن ضرورة تنفا ملمفاوءي باتس‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪1.2.1‬‬
‫ايات حكوم‬

‫دالم ايات اين اهلل ‪ ‬مغحرامكن كفد اومت إسالم درفد مماكن بغكاي‪ ،‬داره‪ ،‬دان داضيغ‬ ‫ ‬
‫خنزير سرتا بيناتغ يغ (دسمبليه) بوكن كران اهلل ‪ .‬فغحرامن ترسبوت امت فنتيغ دالم ممستيكن‬
‫كبرسيهن دان كسوخين ماكنن‪ .‬سكيراث فركارا اين تيدق دفاتوهي‪ ،‬مك اكن ممبري ايمفك كفد‬
‫كصيحتن توبوه بادن دان جوض عقل‪ .‬خونتوهث دالم حال يغ مليبتكن سمبليهن‪ ،‬إسالم تله ملتقكن‬
‫فروسيدور يغ سيستماتيك كتيك مالكوكن سمبليهن‪ .‬تاهف كبرسيهن فرالتن سنتياس دبريكن‬
‫فنكنن اضر حاصيل سمبليهن ايت سوخي دان سمفورنا‪.‬‬

‫"‬ ‫قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "‬

‫برداسركن لفظ " ‪ ...‬ﮀ ﮁ ﮂ‪ "...‬علماء مغيستنباط كواجيفن مماكن ماكنن يغ حالل‪.‬‬
‫حال اين كران‪ ،‬لفظ "ﮀ" اداله دالم بنتوق فِ ْع ُل األَ ْمر يغ منونجوقكن فرينته اونتوق مماكن‬
‫مكنن يغ باءيق‪ .2‬ستياف فرينته درفد شرع اداله واجب‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬كيت واجب مميليه ماكنن يغ‬
‫حالل دان برخاصيت دالم كهيدوفن سهارين‪.‬‬

‫كريتيريا فماكنن‬
‫برايكوت مروفاكن فربيذاءن انتارا كريتيريا فماكنن يغ حالل دان يغ حرام‪.‬‬

‫كريتيريا فماكنن يغ حرام‬ ‫كريتيريا فماكنن يغ حالل‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫داتغ دليل يغ مغحرامكنث سفرتي مماكن بيناتغ‬ ‫تياد دليل يغ مغحرامكنث سفرتي مماكن‬
‫يغ تيدق دسمبليه مغيكوت شريعة إسالم‪.‬‬ ‫داضيغ روسا‪ ،‬لندق دان سباضايث‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ماكنن يغ براخون دان ممبريكن كمضرتن‬ ‫ماكنن يغ تيدق براخون سفرتي بواه تين‬
‫فد توبوه بادن سفرتي مماكن ايكن بونتل‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫دان كورما‪.‬‬
‫ماكنن يغ كوتور سفرتي داره دان نجيس‬
‫سام اد درفد ماءنسي اتاو حيوان‪.‬‬
‫سوخي دان برسيه سفرتي هاتي دان ليمفا‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫حيوان يغ منجادي بغكاي دسببكن سمبليهن‬ ‫بيناتغ يغ دسمبليه مغيكوت شريعة إسالم‬
‫يغ دالكوكن تيدق مموتوسكن اورت مريه‬ ‫دغن مثبوت نام اهلل ‪ ‬سرتا مموتوسكن‬ ‫‪4‬‬
‫دان حلقوم اتاو ماتي عاقبة دلغضر كندراءن‪.‬‬ ‫اورت مريه دان حلقوم‪.‬‬

‫‪1.2.1 / 1.2.2‬‬ ‫‪10‬‬


‫‪1.2.3‬‬
‫كواجيفن مغعملكن فماكنن‬
‫يغ حالل دان باءيق‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫كفنتيغن منجاض فماكنن دالم فمبنتوقن شخصية‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فماكنن يغ حالل الضي مثيحتكن اكن‬
‫حاصيل درفد سومبر ماكنن يغ حالل دان‬ ‫‪1‬‬ ‫مغحاصيلكن سيستم ميتابوليسمى بادن‬
‫سوخي‪ ،‬اومت إسالم اكن موده ممفراوليه‬ ‫دغن منيغكتكن تاهف انتيبودي ترهادف‬
‫‪2‬‬
‫هداية اهلل ‪ ،‬موده منريما دان‬ ‫فثاكيت دسمفيغ ممبنتوق عقل فيكيرن يغ‬
‫فالجرن دان دافت ممفراوليه كخشوعن‬ ‫صيحت دان خردس‪.‬‬
‫دالم مالكوكن عبادة‪.‬‬
‫‪3‬‬ ‫مماتوهي الرغن فماكنن يغ دحرامكن اكن‬
‫منجامين الهيرث اخالق يغ باءيق دان مندافت‬
‫مماكن ماكنن يغ حرام دان شبهة‪ ،‬مثببكن‬ ‫‪4‬‬
‫رحمت سرتا كريضاءن درفد اهلل ‪.‬‬
‫عمل عبادتث تيدق اكن دتريما دان دعاءث‬
‫تيدق اكن دقبولكن اوليه اهلل ‪.‬‬
‫‪5‬‬ ‫مغعملكن فغمبيلن ضيذي يغ تيدق سأيمبغ‬
‫اكن مثببكن تيمبولث فثاكيت‪ 2‬كرونيك‬
‫سفرتي ديابيتيس‪ ،‬ستروك‪ ،‬داره تيغضي‬
‫دان سباضايث‪.‬‬

‫عملن فماكنن يغ حالل دان باءيق دالم كهيدوفن‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫مندافتكن خدمت نصيحت درفد فاكر تنتغ ماكنن يغ حالل سفرتي‬ ‫‪1‬‬
‫جابتن كماجوان إسالم مليسيا (‪ )JAKIM‬دان فاكر فماكنن‪.‬‬

‫مثمبليه بيناتغ مغيكوت شريعة يغ بتول سرتا مثبوت نام اهلل ‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪ 3‬سنتياس منجاءوهكن ديري درفد ماكنن شبهة يغ بوليه ممبري كسن‬


‫مضرة كفد توبوه بادن دان عقل‪.‬‬

‫ممستيكن ماكنن يغ دبلي هندقله ممفوثاءي لوضو حالل يغ دأعتراف‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪ 5‬ممستيكن كاندوغن ماكنن برسومبركن باهن يغ سوخي دان برسيه‪.‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪1.2.4/1.2.5‬‬
‫ايات حكوم‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬خارين معلومت تمبهن مغناءي ماكنن يغ حالل دان حرام دري سودوت ساءين س‬
‫دغن مغضوناكن افليكاسي ‪.ICT‬‬
‫‪ 2‬الكرن فتا ميندا بركاءيتن كفنتيغن منجاض فماكنن يغ منفتي تونتوتن ايات دالم‬
‫فمبنتوقن شخصية‪.‬‬
‫‪ 3‬ملقساناكن اكتيؤيتي ‪ Team Word Web‬باضي مغنل فستي تيندقن يغ سسواي‬
‫دعملكن دالم كهيدوفن ماللوءي عملن فماكنن يغ باءيق‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬

‫ﭐﱼ ﱽ ﱾ ﱿ ﲀ ﲁ ﲂ ﲃ ﲄ ﲅ ﲆﲇﲈ ﲉ ﲊ ﲋ ﲌ ﲍ‬

‫‪173 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬ ‫ﲎ ﲏ ﲐ ﲑﲒ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖ‬

‫‪ 1‬جلسكن مقصود فوتوغن ايات دأتس سخارا عموم‪.‬‬


‫‪ 2‬هورايكن خارا علماء مغيستنباط حكوم برداسركن لفظ "‪...‬ﱰ ﱱ ﱲ‪."...‬‬

‫‪ 3‬ترغكن فندغن اندا تنتغ ايسو ماكنن ايكسوتيك دمليسيا‪.‬‬


‫ثاتاكن حكوم دان بريكن السنث‪:‬‬ ‫ ‪4‬‬

‫ •رقية مماكن داضيغ خنزير دمي مثالمتكن ديريث دسببكن ضرورة‪.‬‬


‫ •مالك تله ممينوم داره اولر دغن توجوان منيغكتكن ستامينا توبوه بادنث‪.‬‬
‫ •احمادي مماكن ناسي ضوريغ كفوثاءن كاونث تنفا كبنرن‪.‬‬

‫بريكن فندغن اندا‪ ،‬اداكه واجر فيهق كراجاءن ممبنركن اورغ بوكن إسالم منترنق خنزير‬ ‫‪5‬‬
‫سخارا كومرسيال؟‬

‫‪12‬‬
‫باب‬
‫‪3‬‬
‫كواجيفن مثليديقي بريتا يغ دتريما‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه يغ اندا فهم دغن‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫فرثاتاءن "تق فستي‪،‬‬
‫جاغن كوغسي"؟‬ ‫مثاتاكن تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 6-7‬سورة الحجرات‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫منرغكن سبب نزول ايات ‪ 6‬سورة الحجرات‪.‬‬ ‫‪2‬‬


‫منجلسكن قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪...‬ﭦ‪."...‬‬ ‫‪3‬‬

‫مغهورايكن خيري‪ 2‬اورغ يغ فاسق‪.‬‬ ‫‪4‬‬


‫منيالي كفنتيغن تَبَيُّ ْن باضي بريتا اتاو فركارا يغ دتريما‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫منخادغكن تيندقن يغ سسواي دغن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن‬ ‫‪6‬‬
‫دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫‪13‬‬
‫ايات حكوم‬
‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن دري سورة‬
‫الحجرات ايات ‪6 7‬‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.‬‬
‫‪com/PSI/BDG1AHB3.mp4‬‬
‫كالم اهلي‬

‫ﱏﱐﱑﱒﱓﱔﱕﱖﱗﱘﱙﱚﱛﱜ‬
‫ﱥﱧ ﱨ ﱩ ﱪ ﱫ ﱬ ﱭ ﱮ‬
‫ﱝ ﱞ ﱟﱠ ﱡ ﱢ ﱣ ﱤ ﱦ‬
‫ﱺﱼ‬
‫ﱻ‬ ‫ﱯﱰﱱﱲﱳﱴﱵﱶﱷﱸﱹ‬
‫ﱽﱾﱿ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 6‬واهاي اورغ يغ برايمان‪ ،‬جك داتغ كفد كامو سأورغ فاسق يغ ممباوا سسواتو بريتا‪،‬‬
‫مك سليديقيله كبنرنث‪ ،‬اضر كامو تيدق منيمفاكن سسواتو قوم دغن فركارا يغ تيدق دأيغيني‬
‫كران كجاهيلن كامو سهيغض كامو مثسل ترهادف اف يغ تله كامو الكوكن‪.‬‬
‫‪ 7‬دان كتاهوءيله بهاواساث دالم كالغن كامو اد رسول اهلل ‪ ، ‬جك دي مغيكوت كهندق‬
‫كامو دالم كباثقن اوروسن‪ ،‬تنتوله كامو اكن مغالمي كسوكرن‪ ،‬اكن تتافي اهلل ‪ ‬منجاديكن‬
‫ايمان سواتو فركارا يغ كامو خينتاءي سرتا دفرهياسكنث دالم هاتي كامو‪ ،‬دان منجاديكن‬
‫ككفورن دان فربواتن فاسق سرتا فربواتن درهاك ايت فركارا يغ كامو بنخي‪ .‬مريك ايتوله‬
‫اورغ يغ براد دجالن يغ لوروس‪.‬‬
‫سورة الحجرات ‪6-7 :49‬‬

‫تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 6-7‬سورة الحجرات‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ايات انم مروفاكن ساتو ايغتن درفد اهلل ‪ ‬اضر اومت إسالم ممفوثاءي سيكف فيكا ترهادف‬
‫اف جوا ميسيج يغ دسمفايكن‪ .‬فغكاجين يغ تليتي فرلو دالكوكن اونتوق ممستيكن كصحيحن‬
‫سسواتو بريتا ترلبيه دهولو سبلوم ممبري تيندق بالس كفد بريتا ترسبوت‪ .‬جوسترو‪ ،‬دغن لغكه يغ‬
‫فرواكتيف اونتوق مناغني فركارا اين اكن مثالمت دان مغهيندركن مشاركت إسالم درفد ساله فهم‬
‫سرتا ككليروان‪.‬‬

‫‪1.3.1‬‬ ‫‪14‬‬
‫كواجيفن مثليديقي بريتا‬
‫يغ دتريما‬

‫فد ايات ‪ 7‬فوال‪ ،‬اهلل ‪ ‬ممبريكن فنضسن كفد ماءنسي سوفايا تيدق مالكوكن سسواتو فركارا‬ ‫ ‬
‫ء‬ ‫ء‬
‫تنفا مروجوع ترلبيه دهولو كفد مريك يغ لبيه مغتاهو ي‪ .‬اهلل ‪ ‬ممرينتهكن اضر ما نسي مميليه‬
‫كأيمانن دان كطاعتن سرتا منيغضلكن ككفورن‪ ،‬فربواتن فاسق دان كمعصيتن‪.‬‬

‫سبب نزول ايات ‪ 6‬سورة الحجرات‬

‫منوروت روايت اِبْ ُن َعبَّاس ‪ ، ‬ايات اين دتورونكن مروجوع كفد فريستيوا الْ َولِيْد بْن ُعقْبَة يغ تله‬
‫َق‪ .‬الْ َولِيْد ممفوياءي‬ ‫دالنتيق منجادي اوتوسن رسول اهلل ‪ ‬اونتوق مموغوت زكاة درفد بَنِي ُم ْص َطل ْ‬
‫سجاره فرموسوهن دغن بَنِي ُم ْص َطل ْ‬
‫َق فد زمان جاهلية‪.‬‬
‫كتيك الْ َولِيْد تيبا دفركمفوغن بَنِي ُم ْص َطلَق‪ ،‬بلياو دسمبوت سخارا براماي‪-‬راماي‪ .‬بلياو‬ ‫ ‬
‫مثغك بهاوا مريك ايغين مثرغث‪ .‬مك‪ ،‬الْ َولِيْد مالريكن ديري‪ ،‬سدغكن توجوان مريك اونتوق‬
‫مثرهكن زكاة‪ .‬ستيباث دمدينة‪ ،‬الْ َولِيْد تروس ممبريتاهو رسول اهلل ‪ ‬مغناءي حال ترسبوت‪ .‬اللو‬
‫رسول اهلل ‪ ‬ماره دان مغيريم فاسوقن تنترا‪ .‬اللو تمفيلله اوتوسن (واكيل) درفد بَنِي ُم ْص َطل ْ‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫َق‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ممبريكن فنجلسن فركارا يغ سبنرث‪ .‬كمودين تورونله ايات ‪ 6‬سورة الحجرات اين‪.‬‬

‫قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "‪...‬ﭦ‪"...‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫علماء مغيستنباطكن حكوم واجب مثليديقي بريتا يغ دتريما ماللوءي لفظ "‪...‬ﭦ‪ ."...‬لفظ‬
‫اين اداله فِ ْع ُل األَ ْمر يغ ممباوا كفد فرينته‪ .‬ستياف فركارا يغ منونجوقكن فرينته اداله واجب‪ .‬اوليه‬
‫ايت‪ ،‬ستياف بريتا يغ سمفاي واجب دسليديق دغن بتول سبلوم مثيبركنث‪.‬‬

‫تَبَيُّن‪ :‬منليتي‪ ،‬مثليديق دان مميليه سواتو بريتا‪ ،‬تيدق‬ ‫تريؤيا‬


‫سخارا ترضسا‪-‬ضسا دالم مموتوسكن سواتو‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪1.3.1/1.3.2‬‬
‫‪1.3.3‬‬
‫ايات حكوم‬

‫فغرتين اورغ يغ فاسق‬


‫اورغ فاسق اياله اورغ يغ مثقسيكن تتافي‬
‫َس َق‪ ،‬يَ ْف ُس ُق‪،‬‬
‫براصل درفد كات داسر ف َ‬
‫تيدق ميقيني دان ملقساناكن تونتوتنث‪.‬‬
‫ايستيله فاسق جوض برمقصود مالكوكن كمعصيتن‪،‬‬ ‫ُس ْوقًا‪ .‬فاسق ممبري معنا مثيمفغ‬ ‫بهاس فِ ْسقًا‪ ،‬ف ُ‬
‫منيغضلكن فرينته اهلل ‪ ‬دان مثيمفغ دري‬ ‫درفد سسواتو فركارا اتاو درفد فرينته‪.‬‬
‫جالن يغ بنر‪.‬‬

‫اهلل ‪ ‬برفرمان تنتغ اورغ يغ فاسق‪:‬‬

‫ﲰﲱﲲﲳﲴﲵﲶﲷ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 82‬كمودين سسيافا يغ برفاليغ ايغكر سسوده مغاكوءي فرجنجين ايت‪ ،‬مريك ايتوله‬
‫اورغ يغ فاسق‪.‬‬
‫سورة آل عمران ‪82 :3‬‬

‫ﱣ ﱥﱦ ﱧﱨﱩﱪﱫﱬﱭﱮ‬
‫ﱝ ﱞﱟﱠ ﱢ ﱤ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 47‬دان هندقله اهلي كتاب انجيل مغحكوم دغن اف يغ تله دتورونكن اوليه اهلل ‪ ‬ددالمث‪،‬‬
‫دان سسيافا يغ تيدق مغحكوم دغن اف يغ تله دتورونكن اوليه اهلل ‪ ،‬مك مريك ايتوله اورغ‬
‫فاسق‪.‬‬
‫سورة المائدة ‪47 :5‬‬

‫"سسأورغ يغ تيدق منظاهيركن ككفورنث دغن خارا‬


‫مثمبوثيكن دالم هاتيث‪".‬‬ ‫سيال فيليه جوافن يغ‬
‫فثاتاءن دأتس مروجوع كفد مقصود ‪.....‬‬ ‫بتول دان تفت برداسركن‬
‫ ‪ c‬منافق‬ ‫ ‪ a‬فاسق‬ ‫فثاتاءن برايكوت‪.‬‬
‫ ‪ d‬كافير‬ ‫ ‪ b‬ظاليم‬

‫‪1.3.4‬‬ ‫‪16‬‬
‫كواجيفن مثليديقي بريتا‬
‫يغ دتريما‬

‫خيري‪ 2‬اورغ فاسق اياله‪:‬‬

‫سريغ مالكوكن فربواتن‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 1‬فميمفين يغ تيدق ماهو‬


‫دوسا‪ 2‬بسر‪ ،‬كموغكرن‪،‬‬ ‫ملقساناكن دان منجالنكن‬
‫كمعصيتن دان مالكوكن‬ ‫حكوم‪-‬حكام اهلل ‪ ‬سدغكن‬
‫كروسقن دأتس موك‬ ‫اي مميليقي كأوفاياءن دان‬
‫بومي‪.‬‬ ‫ممفو مغفليكاسيكنث دالم‬
‫فيمفيننث‪.‬‬
‫سسأورغ يغ فاسق سريغ مالكوكن كروسقن‬ ‫مريك اياله فميمفين يغ مغعملكن كظاليمن‬
‫دان كمعصيتن دأتس موك بومي سفرتي‬ ‫دان منولق اف يغ دفرينتهكن اوليه اهلل ‪ ‬سرتا‬
‫ؤنداليسمى‪ ،‬ممبولي دان منخمركن عالم سكيتر‪.‬‬ ‫مغحاللكن فركارا يغ دحرامكن اوليه اهلل ‪‬‬
‫سفرتي مينوم ارق دان مغمبيل رباء دالم معاملة‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫برتروسن دان برككلن‬
‫سوك مغمبيل هرتا اورغ‬
‫مالكوكن فربواتن دوسا‪2‬‬
‫الءين دغن خارا يغ دحرامكن‬
‫كخيل دان دوسا بسر‬
‫اوليه اهلل ‪.‬‬
‫سخارا سدر‪.‬‬

‫خونتوهث اورغ يغ منيغضلكن فرينته منديريكن‬ ‫فغمبيلن هرتا ماللوءي جالن يغ تيدق دريضاءي‬
‫صالة دغن سغاج سدغكن توتنوتن ملقساناكنث‬ ‫اهلل ‪ ‬اداله دالرغ دمي مغيلقكن برالكوث‬
‫اداله واجب‪ ،‬مك افابيال منيغضلكنث اكن ممباوا‬ ‫فربالهن فد كمودين هاري‪ .‬فراساءن طمع‬
‫كفد دوسا دان كموركاءن اهلل ‪ .‬بضيتو‬ ‫دان هلوبا مغواساءي ديري سهيغض سغضوف‬
‫جوض كواجيفن منوتوف عورة باضي لالكي‬ ‫مندافتكن هرتا دغن خارا فقساءن سفرتي‬
‫دان فرمفوان مروفاكن تونتوتن دالم إسالم‪.‬‬ ‫منخوري دان مماكن هرتا انق يتيم‪.‬‬
‫ممبوك عورة سخارا سغاج تنفا راس سضن‬
‫سيلو اداله بردوسا سرتا بوليه ممباوا كفد بهاي‬
‫كجاهتن ماءنسي دان كحرمتن ديري‪.‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪1.3.4‬‬
‫ايات حكوم‬

‫كفنتيغن تَبَيُّن باضي بريتا اتاو فركارا يغ دتريما‬

‫‪ 1‬تَبَيُّن دافت منجاض كفنتيغن اضام كران بوليه ممليهارا كوارسن عقل دان مرواه‪.‬‬
‫‪ 2‬تَبَيُّن منديديق اومت إسالم لبيه بروسفادا دغن اينفو‪ 2‬يغ فلسو‪.‬‬
‫‪ 3‬كرهسياءن نضارا اكن براد دالم كسالمتن دان دليندوغي درفد عنصور‪ 2‬لوار‪.‬‬
‫‪ 4‬تَبَيُّن اكن منجامين سواسان مشاركت اومت إسالم يغ براينتيضريتي‪ ،‬برتغضوغجواب‪ ،‬دان امانه‪.‬‬

‫منافق‪ :‬اورغ يغ (برفورا‪-‬فورا) منظاهيركن كأيمانن سدغكن هاتيث تتف كفور كفد اهلل ‪.‬‬ ‫تريؤيا‬
‫مرتد‪ :‬اورغ يغ برفاليغ اتاوفون كلوار درفد إسالم سام اد دغن فربواتن‪ ،‬فركاتاءن اتاوفون اعتقاد‪.‬‬
‫كافير‪ :‬اورغ يغ مغيغكري ساله ساتو درفد فرينسيف عقيدة يغ تله دجلسكن دالم القراءن دان حديث‪.‬‬

‫تيندقن يغ سسواي دغن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن دالم كهيدوفن‬

‫مندغر دغن سقسام بريتا يغ‬


‫برهاتي‪-‬هاتي منريما بريتا درفد‬
‫دتريما باضي مندافتكن معلومت‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اورغ فاسق‪.‬‬
‫يغ بنر‪.‬‬

‫سنتياس مغعملكن سيكف صبر‬ ‫تيدق مثيبركن عاءيب كفد اورغ‬


‫دان تنغ افابيال منريما بريتا اتاوفون‬ ‫الءين دان سنتياس بروسفادا سرتا‬
‫معلومت فلسو دان مالفوركن‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تيدق ترضسا‪-‬ضسا افابيال مثيبركن‬
‫معلومت ترسبوت كفد فيهق‬ ‫معلومت سهيغض تربوقتي فركارا‬
‫بركواس‪.‬‬ ‫ايت بنر دان جلس كصحيحنث‪.‬‬

‫تاهوكه اندا تنتغ اوندغ‪ 2‬دباوه سيكشن ‪ 233‬اكتا كومونيكاسي دان مولتيميديا؟‬

‫‪1.3.5‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪1.3.6‬‬
‫كواجيفن مثليديقي بريتا‬
‫يغ دتريما‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬ممبينا سالءيد يغ مناريق تنتغ خيري‪ ٢‬اورغ فاسق مغضوناكن افليكاسي‬
‫‪.Google Classroom‬‬

‫‪ 2‬بينا فتا بوءيه برضندا تنتغ كفنتيغن تَبَيُّن باضي بريتا اتاو فركارا يغ دتريما‪.‬‬

‫‪ 3‬جالنكن اكتيؤيتي ‪ Round Robin‬باضي مغنل فستي تيندقن يغ سسواي دغن‬


‫تونتوتن ايات ‪ 6-7‬سورة الحجرات‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬

‫‪ 1‬ترغكن فغرتين تَبَيُّن برسرتا خونتوه‪.‬‬


‫‪ 2‬جلسكن تيض خيري اورغ فاسق‪.‬‬
‫‪ 3‬هورايكن فربيذاءن انتارا اورغ فاسق دغن اورغ منافق‪.‬‬

‫‪ 4‬باضايماناكه خارا يغ ترباءيق اونتوق ممبريكن كفهمن يغ جلس تنتغ كفنتيغن تَبَيُّن‬
‫كفد اومت إسالم؟‬
‫هورايكن ليم اوسها اونتوق مغيلقكن درفد منجادي مغسا فتنه ماللوءي المن سوسيال‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪19‬‬
‫باب‬
‫منجاض فندغن مات دان ممليهارا‬
‫مرواه ديري‬
‫‪4‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه كاءيتن منجاض‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫مات دغن مرواه ديري؟‬
‫مثاتاكن تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 30 31‬سورة النور‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن سبب نزول ايات ‪ 30‬سورة النور‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن قاعده استنباط حكوم منجاض كحرمتن ديري برداسركن لفظ ﱰ‪"...‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪."...‬‬ ‫دان "‪...‬‬


‫مغهورايكن فلقساناءن تونتوتن ايات ‪ 30-31‬سورة النور‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي كفنتيغن منجاض كحرمتن ديري دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫منخادغكن تيندقن يغ سسواي دغن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن دالم‬ ‫‪6‬‬
‫كهيدوفن‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫منجاض فندغن مات دان‬
‫ممليهارا مرواه ديري‬
‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن دري سورة‬
‫النور ايات ‪30-31‬‬
‫كالم اهلي‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬
‫‪PSI/BDG1AHB4.mp4‬‬

‫ﱸﱺ ﱻ‬
‫ﱴﱶ ﱷ ﱹ‬
‫ﱵ‬ ‫ﱮﱯﱰﱱﱲﱳ‬
‫ﱼ ﱽ ﱾ ﱿﲀﲁﲂﲃﲄﲅﲆ‬

‫ﲒﲔ ﲕ ﲖ‬
‫ﲓ‬ ‫ﲍﲏ ﲐ ﲑ‬
‫ﲇﲈ ﲉﲊﲋﲌ ﲎ‬

‫ﲗﲘﲙﲚﲛﲜﲝﲞﲟﲠﲡﲢ ﲣﲤﲥﲦ‬

‫ﲧﲨﲩﲪﲫﲬﲭﲮﲯﲰﲱﲲﲳﲴﲵ‬

‫ﲿ ﳁﳂﳃﳄ‬
‫ﳀ‬ ‫ﲶﲷﲸﲹﲺﲻﲼﲽﲾ‬

‫ﳈﳊ ﳋ ﳌ ﳍ ﳎ ﳏ ﳐ ﳑ ﳒ‬
‫ﳉ‬ ‫ﳅﳆﳇ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 30‬كاتاكنله (واهاي محمد)كفد اورغ لالكي يغ برايمان سوفايا مريك مثكت فندغن مريك‪،‬‬
‫دان ممليهارا كحرمتن مريك‪ .‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬مها مغتاهوءي تنتغ اف يغ مريك كرجاكن‪.‬‬
‫‪ 31‬دان كاتاكنله كفد فرمفوان‪ 2‬يغ برايمان‪ ،‬سوفايا منوندوق فندغن مريك (درفد ممندغ يغ‬
‫حرام)‪ ،‬دان ممليهارا كحرمتن مريك‪ .‬دان جاغنله مريك ممفرليهتكن فرهياسن توبوه مريك‬
‫كخوالي يغ ظاهير درفداث‪ ،‬دان هندقله مريك مالبوهكن تودوغ كفاال كفارس دادا مريك‬
‫كخوالي يغ ظاهير درفداث‪ ،‬دان جاغنله مريك ممفرليهتكن فرهياسن توبوه مريك مالءينكن‬
‫كفد سوامي مريك‪ ،‬اتاو باف مريك اتاو باف مرتوا مريك اتاو انق‪ ٢‬مريك اتاو انق‪ ٢‬تيري‬
‫مريك اتاو ساودرا‪ ٢‬مريك اتاو انق باضي ساودرا‪ ٢‬مريك يغ لالكي اتاو انق ساودرا‪ ٢‬مريك‬
‫يغ فرمفوان اتاو همبا مريك اتاو اورغ ضاجي درفد اورغ لالكي يغ تله توا دان تيدق بركأيغينن‬
‫كفد فرمفوان اتاو كانق‪ ٢‬يغ بلوم مغرتي الضي تنتغ عورة فرمفوان‪ .‬دان جاغنله مريك مغهنتقكن‬
‫كاكي اونتوق دكتاهوءي اورغ فرهياسن يغ مريك سمبوثيكن‪ ،‬دان برتوبتله كامو سكالين كفد‬
‫اهلل ‪ ،‬واهاي اورغ يغ برايمان سموض كامو برجاي ‪.‬‬
‫النور ‪31-30 :24‬‬ ‫سورة‬

‫‪21‬‬
‫ايات حكوم‬

‫تونتوتن حكوم درفد ايات ‪ 30-31‬سورة النور‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اهلل ‪ ‬منضسكن دان ممرينتهكن سخارا خصوص ترهادف اورغ موءمن سوفايا ممليهارا كحرمتن‬
‫ديري سرتا منوتوف عورة سفرتي يغ دكهندقي دالم شريعة إسالم‪ .‬دترغكن جوض تنتغ موءمن يغ‬
‫تله دفرينتهكن سوفايا مغهيندر دان مغيلقكن ديري درفد مليهت فركارا موغكر يغ بوليه مروسقكن‬
‫كوارسن عقل دان مناءيقكن هاوا نفسو‪.‬‬
‫فارا موءمنات دأيغتكن سنتياس منجاض ديري دغن تيدق منددهكن فرهياسن ديري كخوالي‬ ‫ ‬
‫باتسن يغ دبنركن‪ .‬اوليه يغ دمكين‪ ،‬فربواتن منددهكن عورة بوليه منيمبولكن كسن بوروق ترهادف‬
‫مرواه ديري سنديري‪ .‬جوسترو‪ ،‬منجاض فندغن مات دان ممليهارا مرواه ديري دافت مثالمتكن‬
‫ايمان‪ .‬ستروسث ممبري كأونتوغن داخيرة ننتي‪.‬‬

‫تريؤيا‬
‫اورغ ضاجي‪ :‬اورغ يغ بكرجا درومه اورغ دان دباير‬
‫اوفه (ضاجي) اتاو بابو اتاوفون أَ َم ْه‪.‬‬

‫سبب نزول ايات ‪ 30‬سورة النور‬

‫يح درفد َعلِ ّي بْن أَب ْ‬


‫ِي َطالِب ‪ ، ‬ايات اين مروجوع كفد قيصه يغ برالكو فد‬ ‫منوروت روايت َم ْر َدا َو ْ‬
‫زمان رسول اهلل ‪ ‬دكوتا مدينة‪ .‬سأورغ لالكي ساليغ برتنتغ مات دغن سأورغ وانيتا ممبواتكن‬
‫ماسيغ‪ 2‬ترفيكت‪ .‬كتيك دالم فرجالنن‪ ،‬لالكي ايت ترلغضر تيمبوق سهيغض برداره‪ .‬نامون‪ ،‬دي‬
‫تيدق مغست داره يغ مغالير‪ .‬افابيال سمفاي درومه رسول اهلل ‪ ، ‬دي مغادو اكن حال اين‪ .‬مك‬
‫تورونله ايات ‪ 30‬سورة النور منجلسكن حال ترسبوت‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬

‫فرضاءولن انتارا لالكي دغن وانيتا واجب‬


‫تريؤيا‬
‫دباتسكن دالم فركارا يغ فرلو سهاج‪.‬‬

‫‪1.4.1/1.4.2‬‬ ‫‪22‬‬
‫منجاض فندغن مات دان‬
‫ممليهارا مرواه ديري‬

‫قاعده استنباط حكوم منجاض كحرمتن ديري برداسركن‬


‫‪."...‬‬ ‫لفظ "‪...‬ﱰ‪ "...‬دان "‪...‬‬

‫"‬ ‫علماء مغيستنباطكن حكوم منجاض كحرمتن ديري ماللوءي لفظ "ﱰ" دان "ام‬
‫يغ مروفاكن َج َواب األَ ْمر كفد لفظ "ﱮْ" منونجوقكن واجب كران اي بربنتوق فرينته‪.‬ستياف‬
‫فركارا يغ منونجوقكن فرينته اداله واجب‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬واجب منجاض فندغن مات دان ممليهارا‬
‫مرواه ديري‪.‬‬

‫فلقساناءن تونتوتن ايات ‪ 30-31‬سورة النور‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فد ماس كيني‪ ،‬تيمبول فلباضاي مسئله سوسيال دالم مشاركت عاقبة مغابايكن كواجيفن دان تغضوغجواب‬
‫ممليهارا فندغن دان كحرمتن ديري سفرتيمان يغ دجلسكن دالم سورة النور‪ ،‬ايات ‪ .30 31‬إسالم‬
‫مثارنكن اضر اومتث سنتياس فريهاتين دان براوسها مغعملكن تونتوتن دالم سورة النور اين دغن ملقساناكن‬
‫ببراف اوسها ترباءيق‪ .‬انتاراث اياله‪:‬‬

‫‪ 1‬منوتوف عورة اونتوق ممليهارا مرواه ديري دان كلوارض سام اد لالكي اتاو فرمفوان‪.‬‬
‫‪ 2‬ممليهارا كحرمتن ديري دغن منجاءوهي فركارا‪ ٢‬موغكر دان معصية سفرتي فرضاءولن بيبس‬
‫دان منددهكن عورة‪ .‬سكيراث تيدق دبندوغ اكن الهير فثاكيت سوسيال دالم مشاركت سفرتي‬
‫هوموسيكسوال دان سيفليس‪.‬‬
‫‪ 3‬تيدق مليهت فركارا‪ ٢‬يغ دحرامكن يغ بوليه مروسقكن فميكيرن دان مثببكن سسأورغ لبيه تراره‬
‫اونتوق مالكوكن معصية‪.‬‬

‫درفد فوست هيغض كلوتوت‪.‬‬ ‫عورة لالكي‬ ‫تريؤيا‬


‫عورة فرمفوان برسام فرمفوان مسلم‪َ /‬م ْح َرم‪ :‬عورتث اداله انتارا فوست هيغض لوتوت‪.‬‬
‫برسام لالكي اجنبي‪ :‬كسلوروهن اغضوتا بادن كخوالي موك دان تافق تاغن‪.‬‬

‫‪23‬‬ ‫‪1.4.3/1.4.4‬‬
‫ايات حكوم‬

‫كفنتيغن منجاض كحرمتن ديري دالم كهيدوفن‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫منطاعتي فرينته اهلل ‪ ،‬منجاءوهي الرغنث اكن منجامين كهيدوفن يغ دبركتي اوليه اهلل ‪‬‬
‫دان مندافت فهاال‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ممبندوغ برالكوث مسئله‪ 2‬سوسيال يغ بوليه منخمركن ايميج مشاركت إسالم‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫ممليهارا مقاصد شريعة تراوتاماث دالم فركارا منجاض نسب كتورونن دان مرواه ديري‪.‬‬
‫كسوخين نسب كتورونن واجر دفليهارا دمي مليندوغي كتورونن درفد منجادي روسق‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫مالهيركن اومت إسالم يغ تاهو باتس‪ ٢‬دالم فرضاءولن سسام جنتينا اتاو برالءينن جنتينا‪.‬‬
‫فرضاءولن يغ تراللو بيبس بوليه مغوندغ كفد كرونتوهن اخالق‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫تيندقن ممليهارا فندغن مات دان منجاض مرواه ديري دالم كهيدوفن‬
‫سنتياس منوتوف عورة دغن‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫سمفورنا دان منجاض باتس‬
‫‪1‬‬ ‫فرضاءولن انتارا لالكي دغن‬
‫فرمفوان دالم اف جوا سيتواسي‪.‬‬
‫ملغكفكن ديري دغن علمو‬
‫‪ 2‬اضام يغ سمفورنا سرتا استقامة‬
‫دالم عبادة‪.‬‬
‫ممبري فرهاتين يغ سيريوس‬
‫دالم اسفيك فميليهن فاكاين‬
‫‪3‬‬
‫اضر تيدق برلببيه‪-‬لبيهن دالم‬
‫برهياس دان برفيشن‪.‬‬
‫تيدق ممندغ فركارا يغ‬
‫دحرامكن سفرتي ممندغ‬ ‫‪4‬‬
‫عورة وانيتا يغ بوكن َم ْح َرم‪.‬‬
‫مغيلقكن ديري درفد ترجبق‬
‫دغن ايديولوضي دان بودايا‬
‫‪5‬‬
‫نيضاتيف يغ بوليه ممفغاروهي‬
‫تيغكه الكو دان خارا برفيكير‪.‬‬

‫‪1.4.5/1.4.6‬‬ ‫‪24‬‬
‫منجاض فندغن مات دان‬
‫ممليهارا مرواه ديري‬

‫اكتيؤيتي‬
‫دالم‬ ‫بينخغكن فرانن كراجاءن دان‬ ‫‪ 1‬دغن مغضوناكن‬
‫اوسها مناغني ايسو‬
‫‪ 2‬سباضاي سأورغ موريد‪ ،‬باضاياماناكه خارا منرفكن كفنتيغن منجاض كحرمتن‬
‫ديري دالم كهيدوفن‪ .‬لقساناكن اكتيؤيتي ‪.Role Play‬‬

‫اندا مروفاكن فغاوس دسكوله‪ .‬سماس برتوضس‪ ،‬اندا دافتي دوا اورغ موريد لالكي دان‬
‫فرامفوان بردوا‪-‬دواءن دبالكغ فنتس ديوان‪.‬‬

‫‪ 3‬باضاياماناكه اندا هندق مثلسايكن فركارا ترسبوت؟ جوافن موريد دتوليس دغن مغضوناكن‬
‫فتا بولتن‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫ممليهارا مرو‬

‫ايات حكوم‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫جلسكن مفهوم فوتوغن ايات برايكوت‪:‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﭐ ﱮ ﱯ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ ﱴﱵ ‪ ...‬ﱠ‬

‫النور ‪30 :24‬‬ ‫سورة‬

‫ترغكن خارا علماء مغيستنباط حكوم منجاض فندغن دان ممليهارا كحرمتن ديري‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫هورايكن كسن مغابايكن كواجيفن منجاض باتس‪ 2‬فرضاءولن دان ممليهارا عورة دالم مشاركت إسالم‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪4‬‬
‫هورايكن لغكه‪ 2‬يغ سفاتوتث دأمبيل اوليه فيهق سكوله باضي مناغني ايسو موريد يغ ترجبق دغن‬
‫فربواتن زنا‪.‬‬

‫هورايكن تيض خادغن يغ بوليه دلقساناكن دفريغكت سكوله باضي ممستيكن موريد مندافت‬ ‫‪5‬‬
‫كفهمن تنتغ كفنتيغن منوتوف عورة‪.‬‬

‫‪26‬‬
‫‪2‬‬ ‫بيدڠ‬

‫حديث حكوم‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬ ‫باب ‪1‬‬

‫شك دالم صالة‬ ‫باب ‪2‬‬

‫وصيت‬ ‫باب ‪3‬‬

‫ممبري دان منجواب سالم‬ ‫باب ‪4‬‬


‫باب‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه يغ اندا فهم تنتغ‬
‫كخنتيقن؟‬ ‫مثاتاكن تونتوتن حكوم برداسركن حديث‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫مثاتاكن مقصود مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ ‬دالم حديث ترسبوت‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪...‬لَ َع َن‪."...‬‬ ‫‪3‬‬

‫مغهورايكن فربواتن يغ ترماسوق دالم كاتضوري مغوبه خيفتاءن اهلل ‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي كفنتيغن منيغضلكن الرغن دالم حديث‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫منجان ايديا اتاو اوسها يغ فرلو دالكوكن اونتوق مغهيندري فربواتن مغوبه‬ ‫‪6‬‬
‫خيفتاءن اهلل ‪.‬‬
‫‪28‬‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬

‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن حديث‬
‫كالم بضيندا‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬
‫‪PSI/BDG2HKB1.mp4‬‬

‫ِّج ِ‬
‫ات‬ ‫ات َواْل ُمتَنَ ِّم َص ِ‬
‫ات َواْل ُمتَ َفل َ‬ ‫َال َر ُس ْو ُل اهللِ ‪ :‬لَ َع َن اهللُ اْل َو ِاش َم ِ‬
‫ات َواْل ُم ْستَ ْو ِش َم ِ‬ ‫َع ِن اْب ِن َم ْس ُع ْو ٍد ‪ ‬ق َ‬
‫َال‪ :‬ق َ‬
‫اب اهللِ‪،‬‬ ‫ْق اهللِ تَ َعالَى‪َ ،‬ما لِي َل أَْل َع ُن َم ْن لَ َع َن النَّب ُّ‬
‫ِي ‪َ ‬و ُه َو فِ ْي ِكتَ ِ‬ ‫لِل ُ‬
‫ْح ْس ِن اْل ُم َغيِّ َر ِ‬
‫ات َخل َ‬
‫ﱡﭐﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖ ﲗ‪...‬‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد اِْبن َم ْس ُع ْود ‪ ‬كاتاث‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬اهلل ملعنة فرمفوان يغ ممبوات تاتو دان ممينتا‬
‫دبوات تاتو‪ ،‬منخوكور اليس دان منجارغكن ضيضي اونتوق كخنتيقن دغن مغوبه خيفتاءن اهلل‬
‫‪ ،‬كنافاكه ساي تيدق بوليه ملعنة اورغ يغ دلعنة اوليه رسول اهلل ‪ ‬سدغكن دسبوت ددالم‬
‫القرءان‪( .‬اف سهاج يغ دباوا اوليه رسول اهلل ‪ ،‬مك تريماله دان اف سهاج يغ دالرغث‬
‫مك جاءوهيله)‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫تونتوتن حكوم برداسركن حديث‬

‫حديث اين منجلسكن فربواتن يغ ساغت دبنخي اوليه اهلل ‪ ،‬بهكن دالرغ دان مندافت لعنة‬
‫سرتا كموركاءنث‪ .‬فربواتن يغ دتضه اداله سفرتي ملوكيس تاتو دان ممينتا دبوات تاتو‪ ،‬منخوكور‬
‫اليس دان منجارغكن ضيضي اونتوق كخنتيقن يغ مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ .‬سالءين ايت‪ ،‬ترماسوقله‬
‫مالكوكن فمبدهن فلستيك سوفايا كليهتن خنتيق‪ ،‬منوكر جنتينا‪ ،‬ممبسركن فايودارا دان جوض‬
‫مثامبوغ رامبوت‪ .‬الرغن يغ تضس بوكن سهاج منجاض كمصلحتن اومت إسالم تتافي ممليهارا‬
‫ديري درفد مالكوكن فغوبهسواين سفرتي يغ دالرغ اوليه إسالم‪.‬‬
‫ الرغن يغ كرس بوكن سهاج منجاض مقاصد شريعة تتافي ممليهارا ديري درفد برهياس‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬

‫سخارا برلبيهن‪ .‬الرغن اين جوض منونتوت اومت إسالم كفد حكوم فغحرامن فغوبهسواين كران‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫فربواتن اين برفونخا درفد هاسوتن شيطان يغ سنتياس مندوروغ ماءنسي كأره فربواتن نيضاتيف‬
‫سفرتي يغ تردافت دالم حديث‪.‬‬

‫‪29‬‬ ‫‪2.1.1‬‬
‫حديث حكوم‬

‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﭐﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ‬
‫ﲩ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮﲯ ﲰ ﲱﲲ ﲳ ﲴ ﲵ‬
‫ﲪ‬ ‫ﲨ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 119‬دان اكو فستي اكن سستكن مريك دان اكو اكن بغكيتكن اغن‪ ٢‬كوسوغ فد مريك سرتا‬
‫اكو اكن سوروه مريك مموتوغ تليغا‪ ٢‬بيناتغ ترنقن دان اكو اكن سوروه مريك مغوبه خيفتاءن‬
‫اهلل ‪ .‬سسيافا يغ منجاديكن شيطان سباضاي فليندوغ سالءين اهلل ‪ ،‬سسوغضوهث دي تله‬
‫مندريتا كروضين يغ ثات‪.‬‬
‫سورة النساء ‪119 :4‬‬

‫مقصود مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ ‬دالم حديث‬


‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ ‬اياله مغوبه سواي اغضوتا بادن درفد كجادين اصل‪.‬‬
‫‪ 1‬اَلْ َو ْشم‪ /‬اَلْ َو ْشر (ممبوات لوكيسن دغن منخاخه‬
‫فد مان‪ 2‬بهاضين بادن)‬
‫دالم حديث تله دسبوتكن ببراف‬
‫‪ 2‬النَّ ْمص (منخوكور اتاو منخابوت اليس)‬
‫فربواتن ترسبوت‪ .‬انتاراث اياله‪:‬‬
‫‪ 3‬التَّ َفل ْ‬
‫ُّج (فربواتن منجارغكن اتاو مغاسه ضيضي)‬

‫قاعده استنباط حكوم‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تريؤيا‬
‫علماء مغيستنباطكن حكوم برداسركن لفظ‬
‫مغوبه خفتاءن اهلل ‪‬‬
‫"لَ َع َن اهللُ" يغ برمقصود "اهلل ‪ ‬ملعنة مريك‬
‫هاروس‬ ‫حرام‬ ‫يغ مالكوكن فربواتن ترسبوت"‪ .‬سموا‬
‫ •فموليهن‪.‬‬ ‫ •منخابر ككواساءن اهلل ‪.‬‬
‫فربواتن يغ دلعنة اوليه اهلل ‪ ‬منونجوقكن‬
‫ •ريكونستروكتيف‪.‬‬ ‫ •ممضرتكن‪.‬‬ ‫حرام‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬حرام ممبوات تاتو دان‬
‫ •فروبتن‪.‬‬ ‫ •منيرو فربواتن اورغ كافير‪.‬‬ ‫يغ ممينتا دبواتكن تاتو‪ ،‬منخوكور اليس دان‬
‫ •كخنتيقن‪.‬‬ ‫منجارغكن ضيضي اونتوق كخنتيقن‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪2.1.1/2.1.2‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪2.1.3‬‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬

‫فربواتن يغ ترماسوق دالم كاتضوري مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ ‬برداسركن لفظ " لِْل ُح ْس ِن‬
‫ات َخ ْل َق اهللِ تَ َعالَى"‬
‫اْل ُم َغيِّ َر ِ‬
‫‪ 1‬مغوبه اغضوتا بادن‬
‫ماءنسي مروفاكن مخلوق خيفتاءن اهلل ‪ ‬يغ امت سمفورنا بربنديغ خيفتاءن اهلل ‪ ‬يغ الءين‪.‬‬
‫ماءنسي دكورنياكن عقل اونتوق برفيكير سبلوم مالكوكن سسواتو فركارا‪ .‬ماءنسي سهاروسث‬
‫فرلو برشكور دغن توبوه بادن يغ سمفورنا‪ .‬انتارا فربواتن يغ ترماسوق مغوبه خيفتاءن اياله‪:‬‬
‫‪ a‬ممبوات تاتو‬
‫ممبوات تاتو اداله دغن مالكوكن تندا اتاو خاخهن فد مان‪٢‬‬
‫بهاضين توبوه بادن يغ برصيفت ككل‪ .‬اي مغضوناكن جاروم‬
‫يغ دخوخوق كدالم كوليت سهيغض مغاليركن داره‪ ،‬كمودين‬
‫دماسوقكن ورنا‪ ٢‬يغ فلباضاي‪ .‬رسول اهلل ‪ ‬ملعنة دان‬
‫مغحرامكن فربواتن تاتو سفرتي دالم سبدا بضيندا‪:‬‬

‫ْلم ْستَ ْو ِش َرة‪.‬‬ ‫ْلو ِ‬


‫اش َرة َوا ُ‬ ‫ْلو ِ‬
‫اش َمة َوا َ‬ ‫ْلم ْستَ ْو ِصلَ َة َوا َ‬ ‫َع ِن ابْ ِن ُع َم َر ‪ ‬أَ َّن َر ُس ْو َل اهللِ ‪ ‬لَ َع َن َ‬
‫الو ِ‬
‫اصلَ َة َوا ُ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد اِبْن ُع َم َر ‪ ‬بهاوا رسول اهلل ‪ ‬ملعنة فرمفوان يغ مثامبوغ دان يغ ممينتا دسامبوغ‬
‫رامبوتث‪ ،‬فرمفوان يغ ممبوات تاتو‪ ،‬يغ مغاسه ضيضي دان يغ ممينتا دأسه ضيضيث‪.‬‬
‫متفق عليه‬

‫‪ b‬منجارغكن ضيضي‬
‫فربواتن اين ترماسوق دالم حديث دان اي برتوجوان سماتا‪-‬مات اونتوق كليهتن خنتيق‬
‫سرتا ممفوثاءي عنصور فنيفوان‪ .‬نامون دهاروسكن دالم إسالم فغوبهسواين يغ برتوجوان‬
‫مموليه دان ممفرباءيقي كروسقن فد ضيضي سفرتي كاريس ضيضي دان بيبير سومبيغ‪.‬‬
‫‪ c‬منخوكور اليس‬
‫ساتو فربواتن اتاو عملن يغ دالكوكن اوليه سبهاضين مشاركت ياءيت منخابوت‪ ،‬منخوكور‬
‫اتاو مغهيلغكن اليس ترسبوت دغن اف خارا سكاليفون‪ .‬فربواتن اين دحكومكن حرام‬
‫دان دلعنة اوليه رسول اهلل ‪.‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪2.1.4‬‬
‫حديث حكوم‬

‫‪ 2‬مثامبوغ اتاو منخنتومكن رامبوت‬


‫فربواتن مثمبوغ اتاو منخنتومكن رامبوت اداله دتضه دان دحكومكن حرام كران اي مغاندوغي‬
‫عنصور‪ ٢‬يغ بوليه مثببكن فمبوهوغن دان مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ .‬كباثقن وانيتا‪ ،‬باضي منمفقكن‬
‫كخنتيقن مريك اكن مغهياس ديريث دغن مثامبوغ رامبوت‪ .‬فربواتن اين اداله دالرغ سام سكالي‬
‫سام اد ممبواتث سنديري اتاو مغوفه اورغ الءين سفرتي فندندن رامبوت اتاو جوروسوليق‪ .‬ترماسوق‬
‫دالم فربواتن اين جوض اداله منانم رامبوت دكفاال سرتا مماكاي رامبوت فلسو‪.‬‬
‫‪ 3‬مورناكن رامبوت‬
‫فربواتن مورناكن رامبوت اداله مورنا رامبوت اصل كفد ورنا الءين‪.‬‬
‫حكوم مورناكن رامبوت منجادي حالل افابيال‪:‬‬ ‫حكوم مورناكن رامبوت منجادي حرام افابيال‪:‬‬

‫ •مغضوناكن ايناي َ‬
‫اتاوكتَ ْم‪.‬‬ ‫ •مغضوناكن باهن يغ تيدق حالل اتاو‬
‫ •كتيك برفرغ اونتوق مغليروكن‬ ‫نجيس‪.‬‬
‫موسوه‪.‬‬ ‫ •منيرو اورغ كافير‪.‬‬
‫ •مورنا اوبن دغن ورنا هيتم‪.‬‬

‫‪ 4‬مالكوكن فغوبهسواين جنتينا لالكي كفد فرمفوان دان سباليقث‬


‫حال اين مروفاكن فربواتن يغ دلعنة اوليه رسول اهلل ‪ .‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬تله منخيفتا لالكي‬
‫دان فرمفوان دغن كأيستيمواءنث يغ ترسنديري سوفايا ساليغ ملغكفي انتارا ساتو سام الءين‪.‬‬
‫مقصود لالكي مثروفاءي فرمفوان دان سباليقث اياله لالكي يغ منيرو ضاي اورغ فرمفوان‬ ‫ ‬
‫سام اد دري سضي فاكاين‪ ،‬ضاي برخاكف دغن سوارا يغ هالوس اتاو دري سضي خارا برجالن‬
‫سفرتي مليغضغ‪-‬ليغضوق‪ .‬فربواتن اين اداله ساغت كجي دان تيدق برمرواه سرتا تيدق برتمدون‬
‫سهيغض بوليه ممبري ايميج يغ بوروق ترهادف مشاركت دان نضارا‪ .‬انتارا حديث رسول اهلل ‪‬‬
‫يغ ملعنة فربواتن اين اداله‪:‬‬

‫ات ِم َن‬ ‫َل باِلنِّ َسا ِء‪َ ،‬وا ُ‬


‫ْلمتَ َشبَ َه ِ‬ ‫ِين ِم َن َّ‬
‫الرجا ِ‬ ‫َال‪ :‬لَ َع َن َر ُس ْو ُل اهللِ ‪ْ ‬‬
‫المتَُ َشبَّه َ‬ ‫اس ‪ ، ‬ق َ‬
‫َع ِن ابْ ِن َعبَّ ٍِ‬
‫النِّ َسا ِء ب ِّ‬
‫ِالر َج ِ‬
‫ال‪.‬‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد اِبْن َعبَّاس ‪ ، ‬كاتاث رسول اهلل ‪ ‬ملعنة لالكي يغ منيرو‪-‬نيرو‬
‫روايت البخاري‬ ‫ضاي فرمفوان دان فرمفوان يغ منيرو‪-‬نيرو ضاي لالكي‪.‬‬

‫‪2.1.4‬‬ ‫‪32‬‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬

‫فغوبهن يغ دبنر دان دالرغ‬ ‫تريؤيا‬


‫‪ a‬مالكوكن فميندهن اورضن‬
‫مميندهكن دان مغمبيل اغضوتا بادن ماءنسي يغ سوده ماتي اتاو ماسيه هيدوف كفد اورغ يغ‬
‫ممرلوكن اونتوق منروسكن كهيدوفن سفرتي فميندهن هاتي‪ ،‬بواه فيغضغ‪ ،‬جنتوغ دان مات‪.‬‬
‫فروسيس فميندهن اورضن تله دورتاكن هاروس اوليه مفتي مصر باضي توجوان ريكونستراكتيف‪.‬‬
‫اونتوق توجوان فروبتن‪.‬‬
‫خونتوه‪ :‬مغمبيل داضيغ دفها اونتوق دتمفل فد‬ ‫‪ b‬فمبدهن فلستيك‬
‫ريكونستراكتيف‬
‫بيبير يغ سومبيغ‪.‬‬

‫اونتوق كخنتيقن‪.‬‬
‫كوسميتيك‬
‫خونتوه‪ :‬بوتوكس‬

‫حكومث اداله هاروس باضي مقصود فروبتن كران اونتوق مموليهكن بهاضين‪ ٢‬توبوه اتاو وجه يغ روسق‬
‫دان خاخت سفرتي مغمبيل داضيغ فها اونتوق دتمفل دبيبير يغ سومبيغ‪ .‬سكيراث هاث اونتوق كخنتيقن‬
‫سماتا‪-‬مات اداله دحرامكن سفرتي ممنخوغكن هيدوغ اتاوفون مموتيهكن كوليت يغ هيتام‪.‬‬

‫كفنتيغن منيغضلكن الرغن دالم حديث‬


‫‪ 1‬منجادي اينديؤيدو مسلم يغ سنتياس برشكور دان مغهرضاءي خيفتاءن‬
‫اهلل ‪.‬‬

‫‪ 2‬سنتياس يقين دان رضا دغن كجادين ديري سرتا مغاكوءي اهلل ‪‬‬
‫سباءيق‪-‬باءيق فنخيفتا‪.‬‬

‫‪ 3‬مغهيندركن فراساءن تكبور دان سومبوغ كران كخنتيقن يغ دميليقي‪.‬‬


‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪ 4‬منجاوءهي عنصور‪ 2‬فنيفوان دان كفلسوان‪.‬‬

‫‪ 5‬بوليه منججسكن كصيحتن سرتا منداتغكن كروسقن توبوه بادن‪.‬‬

‫‪33‬‬ ‫‪2.1.4‬‬
‫‪2.1.5‬‬
‫حديث حكوم‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اوسها اونتوق مغهيندري فربواتن يغ مغوبه خفتاءن اهلل ‪‬‬

‫براوسها مندالمي دان ممفالجري حكوم‪-‬حكام تنتغ إسالم درفد مريك يغ فاكر دان برتولياه‬
‫‪ 1‬دالم بيدغ اضام‪.‬‬

‫مغاداكن اكتيؤيتي كأضاماءن سفرتي ديالوض علميه اتو فوروم فردان حال احوال إسالم يغ‬
‫‪2‬‬
‫ممبريكن فنجلسن تنتغ بهاي فغوبهسواين خيفتاءن اهلل ‪ ‬كفد ديري سنديري‪.‬‬

‫سنتياس برشكور دغن كجادين ديري يغ سمفورنا دسمفيغ ميقيني هاث اهلل ‪ ‬سباءيق‪-‬باءيق‬
‫‪3‬‬
‫فنخيفتا‪.‬‬

‫ممفرباثقكن ذكر اهلل ماللوءي عملن‪ 2‬صالح دسمفيغ باثق بردعاء سوفايا دليندوغي درفد ترجبق‬
‫‪ 4‬مالكوكن فربواتن فغوبهسواين يغ دالرغ كران منوروت كهندق هاوا نفسو‪.‬‬

‫‪ 5‬مميليه راكن سباي يغ باءيق دان براخالق موليا‪.‬‬

‫مغواتكواساكن اوندغ‪ 2‬شريعة اوليه فيهق يغ بركواس باضي فروسيس منديديق مشاركت إسالم‬
‫‪ 6‬سوفايا سنتياس منجاض دان مماتوهي شريعة دغن بتول‪.‬‬

‫‪2.1.6‬‬ ‫‪34‬‬
‫مغوبه خيفتاءن اهلل ‪‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬منوليس دان منخيفتا فنتون نصيحت بركاءيتن تاجوق فالجرن‪.‬‬

‫‪ 2‬ممبينخغكن حكمه منيغضلكن الرغن دالم حديث مغضوناكن ‪.Peta i-Think‬‬

‫‪ 3‬ممبريكن خادغن اونتوق منخضه فربواتن مغوبه خيفتاءن اهلل ‪ ‬دغن مغضوناكن‬
‫اكتؤيتي ‪.Role Play‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ثاتاكن مقصود منجارغكن ضيضي دان منخوكور اليس‪.‬‬
‫‪ 2‬ترغكن خارا علماء مغيستنباط حكوم فغوبهسواين دالم حديث يغ تله دفالجري‪.‬‬
‫‪ 3‬جلسكن خادغن كفد فيهق برواجب باضي مثدركن مريك يغ ترليبت دغن فربواتن منخاخه توبوه بادن‪.‬‬
‫‪ 4‬جلسكن فرانن ايبو باف اونتوق ممستيكن انق‪ 2‬مريك ترهيندر درفد فربواتن مغوبه خيفتاءن اهلل ‪.‬‬

‫فد تاهون ‪ ،2007‬ساليم ترليبت دالم كمالغن سهيغض ممبريكن كسن فاروت يغ منخاختكن‬
‫وجهث‪ .‬ساليم برحسرت مالكوكن فمبدهن فلستيك تتافي دي ماسيه راضو‪.٢‬‬

‫‪ 5‬سباضاي راكن يغ باءيق‪ ،‬افاكه نصيحت اندا كفد ساليم؟‬

‫‪35‬‬
‫باب‬
‫شك دالم صالة‬
‫‪2‬‬

‫سكارغ اين ركعة كتيض‬


‫اتاو كأمفت؟‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫فرنهكه اندا ترلوفا‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫بيلغن ركعة دالم صالة؟‬
‫مثاتاكن تونتوتن حكوم برداسركن حديث‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫مثاتاكن فغرتين شك دالم صالة‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫مثاتاكن استنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪...‬فَلْيَ ْط َر ِح َّ‬
‫الش َّك َوْليَْب ِن‪."...‬‬ ‫‪3‬‬
‫مغهورايكن خارا مغهيلغكن شك دالم صالة‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي كفنتيغن منجاض كسمفورناءن صالة‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫ممبري خادغن اونتوق مغعملكن خشوع دالم صالة‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2،2،1‬اتاو اوسها يغ فرلو دالكوكن اونتوق مغهيندري شك دالم صالة‪.‬‬ ‫منجان ايديا‬ ‫‪7‬‬

‫‪36‬‬
‫شك دالم صالة‬

‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن حديث‬ ‫كالم بضيندا‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬
‫‪PSI/BDG2HKB2.mp4‬‬

‫َال َر ُس ْو ُل اهللُ ‪ :‬إِذَا َش َّك أَ َح ُد ُك ْم فِ ْي َص َلتِ ِه فَل َْم يَ ْد ِر َك ْم َصلَّى‬ ‫َال‪ :‬ق َ‬ ‫ِي ‪ ‬ق َ‬ ‫َع ْن أَبِي َس ِعْي ٍد اْل ُخ ْدر ِّ‬
‫َن ثُ َّم يَ ْس ُج ُد َس ْج َدتَْي ِن قَْب َل أَ ْن يُ َسل َِّم فَإ ِْن َكا َن َصلَّى‬ ‫أَثََلثاً أَْم أَ ْربَ ًعا؟ فَلْيَ ْط َر ِح َّ‬
‫الش َّك‪َ ،‬وْليَْب ِن َعلَى َما ْاستَْيق َ‬
‫َخ ْم ًسا َش َف ْع َن لَُه َص َلتَ ُه َوإ ِْن َكا َن َصلَّى إِْت َما ًما ِلَ ْربَ ٍع َكانَتَا تَ ْر ِغْي ًما لِ َّ‬
‫لشْي َطا ِن‪.‬‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد أَبُو َس ِعْيد اْل ُخ ْدر ّ‬
‫ِي ‪ ‬كاتاث‪ :‬رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬افابيال سسأورغ ايت شك اتاو راضو‪2‬‬
‫دالم صالة‪ ،‬دي تيدق تاهو سام اد سوده مغرجاكن تيض اتاو امفت ركعة‪ ،‬مك دي هندقله‬
‫مغهيلغكن كراضوانث برداسركن اف يغ دي يقيني كمودين سجود دوا كالي سبلوم ممبري سالم‪.‬‬
‫سكيراث دي تله مغرجاكن صالة ليم ركعة‪ ،‬مك دوا سجود ايت مغضنفكن صالتث دان سكيراث‬
‫دي مغرجاكن صالة امفت ركعة‪ ،‬مك دوا سجود ايت سباضاي فغهيناءن كفد شيطان‪.‬‬
‫روايت مسلم‬

‫تونتوتن حكوم برداسركن حديث‬

‫صالة مروفاكن تياغ اضام‪ .‬مريك يغ منيغضلكنث سخارا سغاج دأغضف تله مالكوكن ساتو‬
‫كسالهن يغ برت دان بردوسا بسر دسيسي اهلل ‪ .‬صالة يغ دالكوكن تنفا مغتاهوءي روكون دان‬
‫شرط دغن بتول اكن مثببكن صالة منجادي تيدق سمفورنا‪ .‬سسوغضوهث صالة يغ دكرجاكن‬
‫دغن ممنوهي سضاال روكون دان شرطث مروفاكن بينتيغ اونتوق منخضه فربواتن كجي دان موغكر‪.‬‬
‫ منونانيكن صالة دغن فنوه تومفوان اغضوتا دان ضابوغن هاتي مالهيركن راس كخشوعن‬
‫دان عبودية كفد اهلل ‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬اد ماساث ماءنسي تيمبول راس شك دان لوفا سماس‬
‫صالة‪ .‬فراساءن شك اين مروفاكن بيسيقن شيطان يغ تيدق فرنه جمو اونتوق منيمبولكن كراضوان‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬

‫ماءنسي سماس مغرجاكن صالة‪ .‬حديث اين منرغكن كأداءن شك دان خارا اونتوق مغاتاسي‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫شك دالم صالة‪.‬‬

‫‪37‬‬ ‫‪2.2.1‬‬
‫حديث حكوم‬

‫فغرتين شك دالم صالة‬


‫كأداءن ترلوفا اتاو ترالالي سماس‬
‫فراساءن كورغ فرخاي‪ ،‬واس‪ ٢‬دان‬
‫ايستيله مالكوكن عبادة صالة سفرتي ترلوفا‬ ‫بهاس‬
‫بيلغن ركعة اتاو منيغضلكن سنة ابعاض‪.‬‬ ‫خوريض‪.‬‬

‫قاعده استنباط حكوم‬

‫علماء مغيستنباطكن حكوم بركاءيتن شك دالم صالة برداسركن لفظ " فَلْيَ ْط َرح" دان " َوْليَْب ِن" كدوا‪-‬دوا‬
‫ِع ددهولوءي دغن الَ ُم األَ ْمرِ‪ .‬ستياف لفظ يغ اد الَ ُم األَ ْم ِر مروفاكن فرينته يغ واجب‪.‬‬ ‫اداله فِ ْع ُل ُ‬
‫الم َضار ْ‬
‫اوليه ايت‪ ،‬واجب مغهيلغكن كراضوان دالم صالة برداسركن كيقينن‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫سيتواسي شك دالم صالة دان فثلساينث‬

‫شك دالم روكون فعلي‬

‫سيتواسي‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 1‬سيتواسي‬

‫شك سام اد سوده مالكوكن سجود يغ‬ ‫صالة دالم كأداءن ترلوفا بيلغن ركعة سام‬
‫كدوا اتاو بلوم‪.‬‬ ‫اد ‪ 3‬اتاو ‪ 4‬ركعة‪.‬‬
‫هندقله دغن يقين ممبوات كفوتوسن بلوم‬ ‫هندقله دغن يقين ممبوات كفوتوسن ‪ 3‬ركعة‪.‬‬
‫مالكوكن سجود كدوا‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تروس سجود سكالي الضي اونتوق‬ ‫واجب منمبهكن بيلغن ركعة‪.‬‬
‫مثمفورناكن سجودث‪.‬‬
‫دسنتكن سجود سهوي سبلوم ممبري سالم‪.‬‬ ‫دسنتكن سجود سهوي سبلوم ممبري سالم‪.‬‬

‫كسيمفولنث‪ ،‬افابيال سسأورغ ايت شك دالم مان‪ 2‬روكون فعلي‪ ،‬دي دكهندقي مالكوكن‬ ‫ ‬
‫روكون فعلي دأيكوتي سجود سهوي ترسبوت سبلوم ممبري سالم‪.‬‬

‫‪2.2.5 / 2.2.6‬‬ ‫‪38‬‬


‫شك دالم صالة‬

‫شك دالم روكون قولي‬

‫سيتواسي‬ ‫‪2‬‬ ‫سيتواسي‬ ‫‪1‬‬

‫شك سام اد سوده ممباخ اتاو بلوم سورة‬ ‫شك سام اد سوده ممباخ اتاو بلوم‬
‫الفاتحة فد ركعة كدوا‪.‬‬ ‫سورة الفاتحة‪.‬‬
‫سكيراث ترايغت كتيك سجود بهاوا دي‬
‫بلوم ممباخ سورة الفاتحة‪ ،‬مك هندقله‬ ‫سكيراث ماسيه دالم روكون ترسبوت‬
‫سضرا برديري مغولغي ركعة كدوا ايت دغن‬ ‫هندقله تروس ممباخ باخاءن بركناءن‪.‬‬
‫مثمفورناكن باخاءن سورة الفاتحة‪.‬‬

‫كمودين دسنتكن سجود سهوي سبلوم‬ ‫تيدق فرلو دالكوكن سجود‬


‫ممبري سالم‪.‬‬ ‫سهوي‪.‬‬

‫كسيمفولنث‪ ،‬صالة يغ دكرجاكن دغن فنوه كسوغضوهن ممبنتوق دان منتربيه جيوا‬ ‫ ‬
‫سسأورغ اونتوق ممهمي حقيقة عبودية دان كتقواءن‪ ،‬كصبرن‪ ،‬توكل دان برفضغ بهاوا اهلل ‪‬‬
‫سهاج تمفت فرضنتوغن دالم سموا اوروسن هيدوف‪ .‬لنترن ايت‪ ،‬اداله فنتيغ باضي سموا اومت‬
‫إسالم سنتياس براوسها ممفرباءيقي عبادة صالة دغن مماتوهي سضاال روكون دان شرطث دغن بتول‬
‫سكالي ضوس ترهيندردرفد فراساءن شك دالم صالة‪.‬‬

‫تاتاخارا سجود سهوي‪:‬‬


‫تريؤيا‬
‫‪ 1‬مستي برنية اونتوق مالكوكن سجود سهوي‪.‬‬
‫‪ 2‬ممفوثاءي تيمفوه ترتنتو‪.‬‬
‫دوا كالي سجود‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫باخاءن سجود سهوي‬

‫ُسْب َحا َن َم ْن َل يَنَا ُم َوالَ يَ ْس ُه ْو‬


‫مها سوخي اهلل يغ تيدق فرنه تيدور دان لوفا‬

‫‪39‬‬ ‫‪2.2.4‬‬
‫حديث حكوم‬

‫سبب‪ ٢‬سجود سهوي‪:‬‬


‫تريؤيا‬
‫‪ 1‬برالكو كراضوان فد بيلغن ركعة دالم صالة‪.‬‬
‫‪ 2‬منيغضلكن مان‪ ٢‬سنة ابعاض سفرتي تشهد أول دان دعاء قنوت‪.‬‬
‫‪ 3‬تيدق سغاج مالكوكن فربواتن يغ دتضه‪ ،‬يغ جك دسغاجاكن اكن ممبطلكن صالة‪.‬‬
‫‪ 4‬ممباخ باخاءن سنة بوكن فد تمفتث‪ .‬خونتوهث‪ ،‬ممباخ تسبيه ركوع كتيك سجود‪.‬‬

‫كفنتيغن منجاض كسمفورناءن صالة‬

‫‪ 1‬خشوع دالم صالة اياله ساتو فركارا يغ فنتيغ كران صالة مروفاكن ساتو عبادة اضوغ‪.‬‬

‫‪ 2‬مريك يغ منديريكن صالة تنفا ممفوثاءي علمو تنتغ صالة بوليه مثببكن صالتث تيدق سمفورنا‬
‫بهكن بوليه ترباطل‪.‬‬

‫‪ 3‬صالة يغ دكرجاكن دغن فنوه كسوغضوهن ممبنتوق جيوا سساورغ اونتوق ممهمي حقيقة‬
‫عبودية دان كتقواءن كفد اهلل ‪ ‬دالم سموا اوروسن هيدوف‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 4‬صالة يغ خشوع دان سمفورنا بوليه منجادي بينتيغ كفد سسأورغ درفد فركارا موغكر دان معصية‪.‬‬

‫خادغن اونتوق مغعملكن خشوع دالم صالة‬

‫‪ 1‬سنتياس براوسها اونتوق صالة سخارا برجماعه‪.‬‬


‫‪ 2‬سنتياس منفتي وقتو صالة دان برسضرا منونايكن صالة‪.‬‬
‫‪ 3‬ممهمي دان مغحياتي معنى ايات يغ دباخ دالم صالة‪.‬‬
‫‪ 4‬صالة دالم سواسان يغ تنغ دان برسيه‪.‬‬
‫‪ 5‬ممبري تومفوان دغن ممندغ كتمفت سجود‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪2.2.5‬‬ ‫‪40‬‬
‫‪2.2.6‬‬
‫شك دالم صالة‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫خادغن اكتيؤيتي اونتوق مغهيندري شك دالم صالة‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فلقساناءن عملي‬ ‫كيم صالة‪.‬‬
‫وضوء يغ سمفورنا‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬

‫خادغن‬
‫اكتيؤيتي‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫كيمفين صالة‬ ‫كيمفين صالة‬
‫اول وقتو‪.‬‬ ‫برجماعه تنفا‬
‫مسبوق‪.‬‬

‫‪41‬‬ ‫‪2.2.7‬‬
‫حديث حكوم‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬مغومفول دان ممبنتغكن معلومت بركاءيتن سجود سهوي‪ ،‬سجود تالوة دان‬
‫سجود شكور مغضوناكن افليكاسي ‪ ICT‬يغ سسواي‪.‬‬
‫‪ 2‬مغهورايكن كفنتيغن منجاض كسمفورناءن صالة دغن ملقساناكن اكتيؤيتي‬
‫‪.Rally Table‬‬
‫‪ 3‬مغومفول دان ممبنتغكن معلومت تنتغ خارا‪ 2‬الءين يغ بوليه دالكوكن اونتوق‬
‫خشوع دالم صالة مغضوناكن ‪.Peta i-Think‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬افاكه فغرتين شك دالم صالة؟‬
‫‪ 2‬جلسكن خارا علماء مغيستنباط حكوم شك دالم صالة برداسركن لفظ "‪...‬فَلْيَ ْط َر ْح ا َّ‬
‫َلش َك َوْليَْب ِن‬
‫َن ثُ َّم يَ ْس ُج ُد َس ْج َدتَْي ِن قَْب َل أَ ْن يُ َسل َِّم…"‬
‫َعلَى َما ْاستَْيق َ‬
‫‪ 3‬سلسايكن مسئله دباوه سرتا بريكن السنث‪:‬‬
‫محمود سدغ منونايكن صالة ظهر‪ ،‬دي شك سام اد تله مالكوكن سجود كدوا اتاو بلوم‪.‬‬ ‫‪a‬‬
‫ساكنة سدغ منونايكن صالة عشاء‪ ،‬كتيك براد فد كدودوقن دودوق انتارا دوا سجود دي‬ ‫‪b‬‬
‫شك سام اد تله ركوع اتاو بلوم فد ركعة تراخير‪.‬‬
‫سلمان سدغ منونايكن صالة صبح‪ ،‬ستله ممبري سالم‪ ،‬دي شك سام اد دي تله ممباخ‬ ‫‪c‬‬
‫دعاء قنوت اتاو بلوم‪.‬‬

‫‪ 4‬جلسكن دوا فربيذاءن انتارا سجود سهوي دغن سجود شكور‪.‬‬

‫‪ 5‬ترغكن لغكه يغ فرلو اندا الكوكن سكيراث اندا سباضاي سأورغ مأموم اونتوق منضور امام يغ‬
‫ترتيغضل سورة الفاتحة‪.‬‬

‫‪42‬‬
‫باب‬
‫وصيت‬
‫‪3‬‬

‫سيت ايندوكسي‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬


‫اداكه اندا فرنه مليهت‬ ‫مثاتاكن تونتوتن حكوم برداسركن حديث‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫سورت وصيت؟‬ ‫مثاتاكن فغرتين وصيت دري سضي بهاس دان ايستيله‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منرغكن فربيذاءن انتارا وصيت‪ ،‬فوساك دان هيبه‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منجلسكن استنباط حكوم وصيت برداسركن لفظ " ‪...‬أَفَأَتَ َص َّد ُق‪."...‬‬ ‫‪4‬‬
‫ث َكبِيْ ٌر‪."...‬‬ ‫مغهورايكن قدر وصيت برداسركن لفظ " ‪...‬الثـُّلُ ُ‬ ‫‪5‬‬
‫منيالي كفنتيغن ملقساناكن وصيت دالم فغوروسن هرتا فوساك‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫منخادغكن جنيس‪ 2‬فمبرين هرتا سالءين درفد وصيت اونتوق فمباغونن اومت إسالم‪.‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪43‬‬
‫حديث حكوم‬
‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن حديث‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬
‫كالم بضيندا‬
‫‪PSI/BDG2HKB2.mp4‬‬

‫ِض ُت ب َِم َّك َة َم َر ًضا فَأَ ْش َفْي ُت ِمْن ُه َعلَى اْل َم ْو ِت‬ ‫َّاص ‪َ ‬ع ْن أَبِْي ِه ق َ‬
‫َال َمر ْ‬ ‫أَ ْخبَ َرنِي َعا ِم ُر ْب ُن َس ْع ِد ْب ِن أَبِى َوق ٍ‬
‫ْت‪ :‬يَا َر ُس ْو َل اهلل ِ‪ ،‬إ َِّن لِي َم ًال َكثِْي ًرا َولَْي َس يَ ِرثُنِي إَِّل اْبنَتِ ْي‪ ،‬أَفَأَتَ َص َّد ُق‬ ‫فَأَتَانِي النَّبَ ُّي ‪ ‬يَ َع ْو ُدنِي فَ ُقل ُ‬
‫ُث َكبِْي ٌر‪ ،‬إِنَّ َك إ ِْن تَ َر ْك َت‬ ‫ُث؟ ق َ‬
‫َال‪ :‬الثُّل ُ‬ ‫ْت‪ :‬الثُّل ُ‬ ‫َال‪َ :‬ل‪ ،‬ق َ‬
‫َال‪ :‬قُل ُ‬ ‫َالش ْط ُر‪ ،‬ق َ‬
‫ْت‪ :‬ف َّ‬ ‫َال‪َ :‬ل‪ ،‬قُل ُ‬ ‫بِثُلُثَ ْي َمالِي؟ ق َ‬
‫اس َوإِنَّ َك لَ ْن تُْن ِف َق نَ َف َق ًة إَِّل أُ ِج ْر َت َعلَْي َها َح َّ‬
‫تى‬ ‫َولَ َد َك أَ ْغنِيَا َء َخْي ٌر ِم ْن أَ ْن تَْت ُر َك ُه ْم َعالًَة يَتَ َك َّف ُف ْو َن النَّ َ‬
‫ْم َة تَ ْرفَ ُع َها إِلَى فِي ا ْم َرأَتِ َك‪.‬‬‫اللُّق َ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد َعا ِمر ْبن َس ْعد ْبن أَبِى َوقَّاص ‪ ‬درفد بافاث بركات‪ :‬اكو تله ساكيت تروق دمكة‪،‬‬
‫كمودين اكو سمبوه درفد ساكيت يغ بوليه ممباوا موت‪ .‬مك رسول اهلل ‪ ‬سنتياس مالوتكو‪،‬‬
‫كمودين اكو برتاث كفد بضيندا‪ ،‬واهاي رسول اهلل ‪ !‬اكو ممفوثاءي هرتا يغ باثق دان تيدق‬
‫اد يغ اكن موار مالءينكن سأورغ انق فرمفوانكو‪ .‬اداكه بوليه اكو مثدقهكن ‪ 2 3‬درفد‬
‫‪2‬‬

‫هرتاكو؟ جواب بضيندا ‪ ،‬تيدق بوليه‪ .‬باضايمان جك سفاروه؟ جواب بضيندا ‪ ،‬تيدق‬
‫بوليه! اكو بركات‪ ،‬جك ‪1 3‬؟ جواب بضيندا ‪ 1 3 ،‬ايت سوده باثق دان سسوغضوهث لبيه‬
‫باءيق كامو منيغضلكن كفد انقموككاياءن درفد منيغضلكن مريك دالم كميسكينن (ممينتا‪-‬‬
‫مينتا) درفد اورغ الءين‪ .‬سسوغضوهث هرتا يغ دبلنجاكن اوليهمو اكن دبري فهاال والوفون‬
‫سسواف ماكنن كفد ايستريمو‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫تونتوتن حكوم برداسركن حديث‬


‫عملن وصيت مروفاكن ساتو عملن يغ ساغت دأنجوركن دالم إسالم‪ .‬بهكن فد زمان نبي ‪ ‬تله‬
‫دفركتيككن عملن اين دالم كالغن فارا صحابت ياءيت َس ْعد ْبن أَبِى َوقَّاص ‪ .‬وصيت ممفوثاءي‬
‫فرساماءن دغن فوساك كران كدوا‪-‬دواث بركوات كواس سلفس كماتين‪.‬‬
‫ كتيك َس ْعد ْبن أَبِى َوقَّاص ‪ ‬هندق مواصيتكن ‪ 2 3‬هرتاث‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬منضهث‪ .‬دالم‬
‫حديث ترسبوت تله دترغكن تنتغ قدر وصيت يغ تيدق بوليه ملبيهي ‪ 1 3‬هرتا‪ .‬فلقساناءن وصيت‬
‫ممبوليهكن سسأورغ اهلي واريث كلوارض تردكت يغ ترحجاب درفد مواريثي هرتا فوساك‬
‫اوليه سبب ترتنتو منريما هرتا سي ماتي‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪2.3.1‬‬ ‫‪44‬‬
‫وصيت‬

‫فغرتين وصيت‬

‫فسنن يغ دبوات اوليه سسأورغ كفد سسأورغ يغ ال ء ين‬


‫سو فا يا مال كو كن كبا ء يقن تر ها د ف هر تا يغ د ميليقيث‬ ‫ايستيله‬ ‫برفسن‪.‬‬ ‫بهاس‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫سلفس فمبري وصيت منيغضل دنيا‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ركون دان شرط وصيت‬
‫ركون ‪ 1‬فواصيت (ال ُم ْو ِصى)‬
‫فواصيت تربهاضي كفد دوا بهاضين ياءيت اينديؤيدو دان اينستيتوسي‬
‫ •فواصيت هندقله فميليق هرتا سخارا فميليقن سمفورنا‪.‬‬ ‫شرط‬
‫ •بالغ‪.‬‬
‫ •برعقل‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫ •فيليهن سنديري‪ ،‬تيدق دفقسا‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ •تيدق براد دالم كأداءن نزع‪.‬‬
‫ •خرديق ‪ -‬ممفوثاءي كاليقن اونتوق مغوروس هرتا (أَ ْهلِيَ ُة التَّ َص ُّرف)‪.‬‬

‫‪ 2‬فنريما وصيت (ال ُم ْو َ‬


‫صى لَ ُه)‬ ‫ركون‬
‫ •دكتاهوءي دغن جلس‪.‬‬ ‫شرط‬
‫ •ممفوثاءي كاليقن اونتوق ممليقي دان مغوروس هرتا‪.‬‬
‫ •بوكن سأورغ فمبونوه كفد فمبري وصيت‪.‬‬
‫ •بوكن اورغ كافير‪.‬‬
‫ •بوكن اهلي واريث‪.‬‬

‫‪45‬‬ ‫‪2.3.2‬‬
‫حديث حكوم‬

‫‪ 3‬هرتا يغ دوصيتكن (ال ُم ْو َ‬


‫صى بِ ِه)‬ ‫ركون‬
‫ •هرتا يغ بوليه دجاديكن هرتا فوساك سفرتي رومه دان تانه‪.‬‬ ‫شرط‬
‫ •هرتا يغ برنيالي فد شرع‪.‬‬
‫ •هرتا كفوثاءن فمبري وصيت‪.‬‬
‫ •هرتا يغ برسيه درفد عنصور حرام‪.‬‬
‫ •هرتا ايت تيدق ملبيهي ‪ 1 3‬هرتا فمبري وصيت‪.‬‬

‫‪ 4‬صيغة (ا ِإليْ َجاب دان الْقَبُ ْول)‬ ‫ركون‬


‫ •بوليه مغضوناكن لفظ صريح اتاو كناية‪.‬‬ ‫شرط‬
‫ •قبول مستي دتريما جك فنريما وصيت اينديؤيدو‪ ،‬جك اينستيتوسي تيدق‬
‫دشرطكن قبول‪.‬‬
‫ •قبول تيدق دسنتكن ماس ترتنتو‪.‬‬
‫ •قبول تيدق دشرطكن دغن سضرا واالوفون فواصيت تله منيغضل دنيا‪.‬‬

‫فربيذاءن انتارا وصيت‪ ،‬فوساك دان هيبه‬


‫هيبه‬ ‫فوساك‬ ‫وصيت‬ ‫اسفيك‬
‫عقد فمبرين ميليق‬ ‫فسنن يغ دبوات اوليه سأورغ كفد هرتا يغ دتيغضلكن‬
‫سسأورغ سخارا‬ ‫سسأورغ يغ الءين سوفايا مالكوكن اوليه سي ماتي كفد‬
‫ء‬
‫سوكاريال يغ بركا يتن‬ ‫كباءيقن ترهادف هرتا يغ دميليقيث واريث يغ برحق‬ ‫فغرتين‬
‫هرتاث كفد اورغ الءين‬ ‫سلفس فمبري وصيت منيغضل دنيا‪ .‬منريما‪.‬‬
‫سماس هيدوف‪.‬‬
‫سرتا‪-‬مرتا‪.‬‬ ‫ستله منيغضل دنيا‪.‬‬ ‫ستله منيغضل دنيا‪.‬‬ ‫وقتو‬
‫بركوات‬
‫كواس‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫تيدق دتنتوكن قدرث‪.‬‬ ‫مغيكوت قدر يغ تله‬ ‫تيدق لبيه ‪ 1 3‬درفد هرتاث‪.‬‬ ‫‪STEP BY STEP‬‬

‫دتنتوكن اوليه شرع‪.‬‬ ‫قدر‬


‫ • اهلي واريث سهاج‪ • .‬اهلي واريث‪.‬‬ ‫ • بوكن اهلي واريث‪.‬‬
‫ •بوكن اهلي واريث‪.‬‬ ‫ •واريث دغن شرط فرستوجوان‬ ‫فنريما‬
‫سموا واريث‪.‬‬

‫‪2.3.2‬‬ ‫‪46‬‬
‫‪2.3.3‬‬
‫وصيت‬

‫قاعده استنباط حكوم‬

‫لفظ "‪ ...‬أَفَأَتَّ َص َّد ُق ‪ "...‬برمقصود " اداكه بوليه اكو مثدقهكن؟" دان جوافن رسول اهلل ‪، ‬‬
‫ُث َكبِْي ٌر ‪ "...‬ممبوقتيكن عملن وصيت اداله فركارا دضالقكن‪ .‬فركارا يغ دضالقكن اداله‬ ‫"‪ ...‬الثُّل ُ‬
‫سنة‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬برواصيت اداله سنة تتافي تيدق ملبيهي ‪ 1 3‬درفد هرتا‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫فننتوان قدر وصيت برداسركن لفظ "الثُُّل ُث َكبِْيرٌ"‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ُث َكبِْي ٌر ‪ "...‬برداسركن سوءالن َس ْعد ْبن أَبِى َوقَّاص ‪ ‬منونوجوقكن قدر‬
‫جوافن رسول اهلل ‪ ..." ، ‬الثُّل ُ‬
‫وصيت ‪ 1 3‬سوده باثق‪ .‬اين منونجوقكن قدر وصيت تيدق بوليه ملبيهي ‪ 3‬هرتا‪ .‬واالو باضايمانافون‪،‬‬
‫‪1‬‬

‫وصيت يغ دالكوكن كفد اورغ الءين بوليه ملبيهي ‪ 1 3‬دغن شرط‪:‬‬

‫كأيذينن درفد اهلي واريث هندقله دفراوليه ستله اورغ يغ برواصيت منيغضل دنيا‪.‬‬
‫حال اين كران سبلوم دي منيغضل دنيا‪ ،‬اهلي واريث تيدق برحق ترهادف هرتا يغ‬ ‫‪1‬‬
‫‪.‬‬

‫اورغ يغ ممبري كأيذينن ايت ممفوثاءي "أَ ْهلِيَ ُة التَّ َص ُّرف" اونتوق بربوات دمكين‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫هرتا يغ دواصيتكن ايت بوليه دميليقي ستله فمبري وصيت منيغضل دنيا‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫اورغ يغ منريما وصيت بوكنله اورغ يغ ممبونوه فمبري وصيت‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫هندقله دفستيكن بهاوا اورغ يغ منريما وصيت ايت بوكن اهلي واريث‪ .‬اهلي واريث‬
‫تيدق بوليه منريما هرتا ماللوءي وصيت‪ ،‬كران مريك مندافت بهاضين ترتنتو درفد هرتا‬ ‫‪5‬‬
‫فوساك‪.‬‬

‫‪47‬‬ ‫‪2.3.4‬‬
‫‪2.3.5‬‬
‫حديث حكوم‬

‫كفنتيغن ملقساناكن وصيت دالم فغوروسن هرتا فوساك‬

‫وصيت مالهيركن همبا يغ برشكور دغن سضاال نعمت يغ دكورنياكن اوليه اهلل ‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫وصيت بوليه دأغضف سباضاي ساتو ميديوم كرجاسام دالم إسالم كران فاءيده دان‬
‫‪ 2‬كباءيقنث يغ توروت ممبنتو ضولوغن يغ كورغ برنصيب باءيق‪.‬‬

‫ممبوك رواغ اونتوق مندكتكن ديري كفد اهلل ‪ ‬دغن مثالوركن هرتا يغ دواصيتكن‬
‫‪ 3‬اونتوق مصلحت اومت إسالم‪.‬‬

‫ماللوءي جالن برواصيت اكن دافت مغكلكن صلة الرحيم انتارا فمبري وصيت دغن‬
‫‪4‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اورغ يغ منريماث‪.‬‬

‫جنيس‪ ۲‬فمبرين هرتا سالءين درفد وصيت اونتوق فمباغونن اومت إسالم‬
‫انتارا جنيس‪ 2‬فمبرين هرتا سالءين وصيت اداله سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫وقف‬ ‫زكاة‬ ‫صدقه‬

‫اف‪ 2‬هرتا يغ دتاهن‬ ‫قدر يغ دتنتوكن درفد ببراف‬ ‫فمبرين بروفا سسواتو يغ‬
‫حق فوقف كأتس هرض‬ ‫جنيس هرتا‪ ،‬يغ واجب‬ ‫برضونا دان برمنفعت كفد‬
‫ترسبوت درفد سبارغ‬ ‫دكلواركن كفد ضولوغن‬ ‫اورغ الءين يغ ساغت‬
‫اوروسن جوال بلي‪،‬‬ ‫ماءنسي يغ ترتنتو افابيال‬ ‫ممرلوكن بنتوان (ضولوغن‬
‫فرواريثن‪ ،‬هيبه دان‬ ‫خوكوف شرط ترتنتو‪ .‬دغن‬ ‫فقير دان ميسكين)‬
‫وصيت دسمفيغ مغكلكن‬ ‫برزكاة اكن ممبنتو فمباغونن‬ ‫سماتا‪-‬مات كران اهلل ‪.‬‬
‫فيزيكلث‪ ،‬اونتوق كباجيقن‬ ‫ايكونومي مشاركت إسالم‬
‫دغن نية اونتوق مندكتكن‬ ‫دان جوض نضارا‪.‬‬
‫ديري فوقفكفد اهلل ‪.‬‬

‫‪2.3.6‬‬ ‫‪48‬‬
‫‪2.3.7‬‬
‫وصيت‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬منوليس خونتوه سورت وصيت دالمن سساوغ‪.‬‬
‫‪ 2‬سباضاي سأورغ انق يغ برتغضوغجواب‪ ،‬باضايمان اندا ملقساناكن وصيت دالم‬
‫فغوروسن هرتا فوساك‪ .‬لقساناكن ‪.Hot Seat‬‬

‫‪ 3‬منخادغكن جنيس‪ ۲‬فمبرين هرتا سالءين وصيت اونتوق فمباغونن اومت إسالم‬
‫دغن مغضوناكن ‪.Peta i-Think‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫افاكه فغرتين وصيت برسرتا حكومث‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ ‬
‫ترغكن خارا علماء مغيستنباط حكوم وصيت‪.‬‬ ‫ ‪2‬‬
‫بوليهكه اورغ كافير دان اورغ ترنخت عقل (سفيه) مالكوكن وصيت؟‬ ‫ ‪3‬‬
‫ثاتاكن حكوم دان بريكن السن باضي مسئله برايكوت‪:‬‬ ‫ ‪4‬‬

‫‪ a‬قاسيم سأورغ جوتاون دان مميليقي هرتا يغ برنيالي همفير ‪ 60‬جوتا ريغضيت‪ .‬سبلوم‬
‫منيغضل دنيا‪ ،‬دي تله مواصيتكن سجومله هرتاث كفد رومه كباجيقن مشاركت سباثق‬
‫‪ 30‬جوتا دان باقيث دبريكن كفد اهلي كلوراضاث سخارا سام رات‪.‬‬
‫‪ b‬حسن تله مواصيتكن سجومله هرتا كفد سبواه فوست كباجيقن انق يتيم تتافي دي‬
‫منوكر فيكيرن دغن مغهيبهكن هرتاث ايت‪.‬‬

‫سلمية تله كماتني سواميث‪ ،‬دان هرتا فنيغضلن سواميث ماسيه بلوم دمسفورناكن دان دأوروس‪.‬‬

‫‪ 5‬بوليه اتاو تيدق دي مغضوناكن هرتا ترسبوت اونتوق فربلنجاءن فرسكولهن انق‪-‬انقث؟‬

‫‪49‬‬
‫باب‬
‫ممبري دان منجواب سالم‬
‫‪4‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه اوخفن ترباءيق‬
‫يغ دانجوركن افابيال‬
‫برتمو سسام ساودارا‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫إسالم؟‬
‫مثاتاكن تونتوتن حكوم برداسركن حديث‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫مثاتاكن لفظ ممبري دان منجواب سالم‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫الر ِاك ُب َعلَى الْ َم ِ‬
‫اشي‪."...‬‬ ‫منجلسكن قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ‪... " :‬يُ َسل ُِّم َّ‬ ‫‪3‬‬
‫منرغكن كأوتاماءن ممبري دان منجواب سالم دالم كالغن اومت إسالم‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي كفنتيغن ممبري دان منجواب سالم‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫مغعملكن تيندقن يغ سسواي دغن تونتوتن حديث حكوم اونتوق مغيرتكن صلة الرحيم‪.‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪50‬‬
‫ممبري دان منجواب سالم‬

‫ايمبس ساي‬
‫باخاءن حديث‬
‫كالم بضيندا‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬
‫‪PSI/BDG2HKB2.mp4‬‬

‫اش ُي َعلَى اْلقَا ِع ِد‬


‫اش ِي َواْل َم ِ‬
‫الر ِاك ُب َعلَى اْل َم ِ‬ ‫َع ْن أَبِي ُه َرْي َر َة ‪َ ‬ع ْن َر ُس ْو ِل اهللِ ‪ ‬أَنَّ ُه ق َ‬
‫َال‪ :‬يُ َسل ُِّم َّ‬
‫الص ِغْي ُر َعلَى اْل َكبِْيرِ‪.‬‬
‫َواْل َقلِْي ُل َعلَى اْل َكثِْي ِر َو َّ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد أَبُو ُه َرْي َر َة ‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬اورغ يغ بركندراءن هندقله ممبري سالم كفد اورغ يغ‬
‫برجالن كاكي‪ .‬اورغ يغ برجالن كاكي كفد اورغ يغ دودوق‪ .‬كومفولن يغ سديكيت كفد كومفولن يغ‬
‫روايت البخاري‬ ‫راماي دان اورغ يغ مودا كفد اورغ يغ توا‪.‬‬

‫تونتوتن حكوم برداسركن حديث‬

‫إسالم مروفاكن اضام يغ ممبري فنكنن كفد اسفيك فرفادوان دان ساليغ مغحرمتي سرتا بركاسيه‬
‫سايغ‪ .‬عملن موليا سفرتي يغ دشوركن اوليه رسول اهلل ‪ ‬ياءيت ممبري دان منجواب سالم‬
‫مروفاكن مانيفيستاسي كأره فغوكوهن فرسوداراءن دالم كالغن اومت إسالم‪ .‬دجلسكن جوض‬
‫تاتاخارا سرتا ادب ممبري دان منجواب سالم سفرتي يغ تركاندوغ دالم حديث ترسبوت‪.‬‬

‫فغرتين سالم‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫خارا اتاو اوخفن سالمت دان سجهترا‬ ‫‪ 1‬سالمت‪ ،‬امان‪ ،‬سجهترا دان‬
‫هرموني‪.‬‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬

‫كفد سسام اورغ إسالم مغضوناكن‬ ‫ايستيله‬ ‫بهاس‬


‫‪STEP BY STEP‬‬

‫لفظ يغ خصوص‪.‬‬ ‫‪ 2‬كتنترمن دان كداماين‪.‬‬

‫‪51‬‬ ‫‪2.4.1‬‬
‫حديث حكوم‬

‫خارا ملفظكن سالم يغ سمفورنا دان بتول‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫منجواب‬ ‫ممبري سالم‬
‫سالم‬
‫َو َعلَْي ُك ْم َّ‬
‫الس َل ُم‬ ‫َلس َل ُم َعلَْي ُك ْم‬
‫ا َّ‬
‫الس َل ُم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬
‫َو َعلَْي ُك ْم َّ‬ ‫َلس َل ُم َعلَْي ُك ْم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬
‫ا َّ‬
‫الس َل ُم َو َر ْح َم ُة اهللِ َوبَ َر َكاتُُه‬
‫َو َعلَْي ُك ْم َّ‬ ‫َلس َل ُم َعلَْي ُك ْم َو َر ْح َم ُة اهللِ َوبَ َر َكاتُُه‬
‫ا َّ‬

‫ﳕ‪ .‬ﱠ‬
‫ﳖ‬ ‫ﳎﳏﳐﳑﳒﳓﳔ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 86‬دان افابيال كامو دبري فغحرمتن دغن سواتو اوخفن حرمت‪،‬‬
‫مك بالسله فغحرمتن ايت دغن لبيه باءيق درفداث‪ ،‬اتاو بالسله دي‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫سورة النساء‬

‫قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " يُ َس ِّل ُم َّ‬


‫الر ِاك ُب َع َلى الْ َم ِاش ِي"‬

‫علماء مغيستنباط حكوم برداسركن لفظ " ‪ ...‬يُ َسل ُِّم َّ‬
‫الر ِاك ُب َعلَى اْل َم ِ‬
‫اش ِي‪ ." ...‬فوتوغن حديث اين‬
‫منونجوقكن بهاوا رسول اهلل ‪ ‬منكنكن كأوتاماءن اورغ يغ فاتوت مموالكن سالم‪ .‬فنكنن دان‬
‫كأوتاماءن اين منونجوقكن بهاوا ممبري سالم ايت ساغت دتونتوت‪ .‬فركارا يغ ساغت دتونتوت‬
‫ممباوا كفد حكوم سنة موءكد‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬حكوم ممبري سالم اداله سنة موءكد دان منجواب‬
‫سالم اداله واجب‪.‬‬

‫‪2.4.2‬‬ ‫‪52‬‬
‫‪2.4.3‬‬
‫سالمسالم‬
‫منجواب‬ ‫ممبريداندان‬
‫منجواب‬ ‫ممبري‬

‫سيافا يغ تاهو تنتغ اوخفن‬ ‫سباءيق – باءيق اوخفن سالم‬


‫ممبري دان منجواب سالم؟‬
‫َلس َل ُم َعلَيْ ُك ْم َو َر ْح َم ُة‬
‫ا َّ‬
‫اهللِ َوبَ َر َكاتُُه‪.‬‬
‫باضايمان چاراث؟‬ ‫َو َعلَيْ ُك ُم َّ‬
‫الس َل ُم َو َر ْح َم ُة‬
‫اهللِ َوبَ َر َكاتُُه‪.‬‬

‫موريد‪ !2‬تاهوكه كامو‪،‬‬


‫كيت اكن بالجر باب اف‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫ممبري دان‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫منجواب سالم!‬ ‫هاري اين؟‬

‫َلس َل ُم َعلَيْ ُك ْم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬


‫ا َّ‬ ‫َلس َل ُم َعلَيْ ُك ْم َو َر ْح َم ُة‬
‫ا َّ‬
‫َوبَ َر َكاتُُه‪.‬‬ ‫َلس َل ُم َعلَيْ ُك ْم‪.‬‬
‫ا َّ‬
‫اهللِ‪.‬‬

‫الس َل ُم َو َر ْح َم ُة‪.‬‬
‫َو َعلَيْ ُك ُم َّ‬ ‫الس َل ُم‪.‬‬
‫َو َعلَيْ ُك ُم َّ‬ ‫َو َعلَيْ ُك ُم َّ‬
‫الس َل ُم‬
‫َو َر ْح َم ُة اهللِ َوبَ َر َكاتُُه‪.‬‬

‫نيالي مورني‬ ‫انتارا تيض اوخفن دان جوافن‬


‫ممبري دان منجواب سالم ‬ ‫‪ 1‬‬ ‫سالم اين يغ لبيه مان باءيق‬
‫أستاذ؟‬
‫مروفاكن ساتو فغحرمتن‪.‬‬ ‫ ‬
‫مندعاءكن كسجهتراءن اورغ ‬ ‫‪ 2‬‬
‫الءين مروفاكن فركرا موليا‪.‬‬ ‫ ‬
‫ِي مثاتاكن سباءيق‪-‬باءيق‬ ‫إِ َمام النَّ َوو ُّ‬
‫مرافتكن فرسوداراءن‪.‬‬ ‫‪ 3‬‬ ‫"الس َلم ُ َعلَيْ ُك ُم َو َر ْح َم ُة اهللِ َوبَ َر َكاتُُه" دان‬
‫اوخفن سالم اياله َّ‬
‫سباءيق‪-‬باءيق جوافن سالم اياله " َو َعلَيْ ُك ُم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬
‫َوبَ َر َكاتُُه"‬

‫‪53‬‬
‫حديث حكوم‬

‫كأوتاماءن ممبري دان منجواب سالم دالم كالغن اومت إسالم‬


‫إسالم اياله اضام يغ ساغت منجونجوغ تيغضي ادب دان تاتاسوسيال سسام مسلم‪ .‬اوخفن سالم مروفاكن‬
‫عملن يغ سينونيم باضي سأورغ مسلم يغ دلفظكن ساعت برالكوث فرتموان دان فرفيسهن‪ .‬دالم كتاب‬
‫ِي مثاتاكن ممبري سالم حكومث سنة دان منجوابث اداله واجب‪ .‬مقصود حديث‬ ‫ال ِمنْ َهاج‪ ،‬إمام النَّ َوو ّ‬
‫رسول اهلل ‪:‬‬

‫بن َع ْم ُرو ال َعاص ‪ ، ‬سسوغضوهث سسأورغ لالكي تله برتاث كفد رسول اهلل ‪، ‬‬ ‫درفد َعبْ ُداهلل ِ‬
‫"ماناكه عملن يغ فاليغ باءيق دالم إسالم؟" اللو بضيندا منجواب‪" ،‬هندقله اغكاو ممبري ماكن دان‬
‫ممبري سالم كفد اورغ يغ اغكاو سوده كنل دان جوض اورغ يغ بلوم اغكاو كنل‪".‬‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬

‫حديث اين منجلسكن بتاف فنتيغ ممبري دان منجواب سالم دالم كهيدوفن سسام اومت إسالم‬ ‫ ‬
‫كران اي مروفاكن دعاء ترهادف مسلم يغ الءين‪ .‬رسول اهلل ‪ ‬تله مغاتور قاعده دالم مثيبركن سالم دالم‬
‫كباثقن حديث بضيندا‪ .‬اهلل ‪ ‬جوض تله مغاتور تنتغ ادب ممبري دان منجواب سالم تراوتاماث كتيك‬
‫مغونجوغي رومه سوداراث‪ .‬انتارا كأوتاماءن ممبري دان منجواب سالم دالم كالغن اومت إسالم اياله‪:‬‬

‫كومفولن كخيل كفد‬ ‫اورغ يغ بركندراءن كفد‬


‫كومفولن بسر‪.‬‬ ‫اورغ يغ برجالن‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫كانق‪ 2‬كفد اورغ‬ ‫اورغ يغ برجالن كفد‬
‫ديواس‪.‬‬ ‫اورغ يغ دودوق‪.‬‬

‫‪2.4.4‬‬ ‫‪54‬‬
‫سالمسالم‬
‫منجواب‬ ‫ممبريداندان‬
‫منجواب‬ ‫ممبري‬

‫كلبيهن ممبري دان منجواب سالم‬


‫‪ 1‬ممبيذاكن اورغ إسالم دغن اورغ بوكن إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬مغهيلغكن فراساءن ايضو دان سومبوغ سسام اومت إسالم‪.‬‬
‫‪ 3‬ملمبوتكن هاتي اورغ يغ سدغ دالم كمارهن‪.‬‬
‫‪ 4‬ممفركوكوه دان مغرتكن هوبوغن فرسوداراءن‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHICINFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 5‬مالهيركن اومت إسالم يغ قوات‪ ،‬برساتو‪-‬فادو دان ممبنتوق ورض يغ فثايغ‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تيندقن يغ سسواي اونتوق مغرتكن صلة الرحيم برداسركن حديث‬

‫برسالمن اتاو برجابت تاغن‪.‬‬ ‫‪1‬‬


‫مالكوكن اكتيؤيتي برساما‪-‬سام سفرتي صالة‬
‫برجماعه‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫ممبري هديه دان بواه تاغن‪.‬‬ ‫‪3‬‬


‫مغيريم سالم‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫اوخفن مغضوناكن كد دان افليكاسي ميديا‬ ‫‪5‬‬


‫سوسيال‪.‬‬

‫‪55‬‬ ‫‪2.4.5‬‬
‫‪2.4.6‬‬
‫حديث حكوم‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬ملقساناكن اكتيؤيتي ‪ Rally Table‬باضي ممبينخغكن ايسو "بوليهكه ممبري‬
‫سالم سخارا ريغكس دغن مغضوناكن افليكاسي وس ايف"‪.‬‬

‫‪ 2‬الكركن دغن مغضوناكن فتا بولتن باضي مغهورايكن كفنتيغن ممبري دان‬
‫منجواب سالم ‪.‬‬

‫‪ 3‬ممبينخغكن باضايمان تيندقن يغ سسواي دغن تونتوتن حديث حكوم اونتوق‬


‫مغرتكن صلة الرحيم دالم اكتيؤيتي ‪.Rally Robin‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ثاتاكن تاتاخارا ممبري دان منجواب سالم‪.‬‬

‫‪ 2‬تراغكن خارا علماء مغيستنباط حكوم كأوتاماءن ممبري سالم برداسركن لفظ حديث‪.‬‬

‫‪ 3‬بريكن امفت لغكه يغ بوليه دالكوكن اونتوق منديديق مشاركت إسالم اضر منجاض ادب‪2‬‬
‫ممبري سالم‪.‬‬

‫‪ 4‬باضايماناكه خارا كامو منضور راكن يغ سريغ تيدق منجواب سالم؟‬

‫اندا دان راكن سكلس اندا برسليسيه فهم دالم حال يغ بركاءيتن اكتيؤيتي سكوله‪.‬‬

‫‪ 5‬باضياماناكه تيندقن يغ سسواي اونتوق اندا مموليهكن صلة الرحيم ترسبوت؟‬

‫‪56‬‬
‫‪3‬‬ ‫بيدڠ‬

‫اصول الفقه‬
‫فغنلن اصول الفقه‬ ‫باب ‪1‬‬

‫حكوم شرع‬ ‫باب ‪2‬‬

‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكتي‬ ‫باب ‪3‬‬

‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ تيدق دسفاكتي‬ ‫باب ‪4‬‬


‫باب‬
‫فغنلن اصول الفقه‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه يغ اندا تاهو مغناءي‬
‫علمو اصول الفقه دان‬ ‫مثاتاكن فغرتين علمو اصول الفقه‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫كفنتيغنث فد ماس كيني؟‬ ‫منرغكن سجاره فركمبغن علمو اصول الفقه‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن قاعده فنوليسن علمو اصول الفقه‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫مغهورايكن سكوف فربحثن علمو اصول الفقه‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي كفنتيغن ممفالجري علمو اصول الفقه‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫منخادغكن اوسها دان تيندقن اونتوق منجاديكن علمو اصول الفقه سباضاي فندوان‬ ‫‪6‬‬
‫دالم كهيدوفن‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫فغنلن اصول الفقه‬

‫فغرتين علمو اصول الفقه‬


‫علمو اصول الفقه اياله علمو يغ تله دضوناكن اوليه علماء دالم منتفكن حكوم شرع‪ .‬اي مروفاكن علمو يغ‬
‫ساغت فنتيغ دالم منتفكن حكوم‪-‬حكام باضي فرسوءالن بهارو يغ دهادفي اوليه اومت إسالم فد ماس كيني‪.‬‬
‫اصول الفقه اياله ضابوغن دوا فركاتاءن ياءيت اصول دان الفقه‪:‬‬

‫الفقه‬ ‫اصول‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فهم‪.‬‬ ‫بهاس‬ ‫اساس سسواتو فركارا‪.‬‬ ‫بهاس‬

‫علمو بركاءيتن حكوم شرع سخارا‬


‫ايستيله عملي يغ دفراوليه درفد دليل‪ ٢‬يغ‬ ‫دليل دان قاعده‪.‬‬ ‫ايستيله‬
‫ترفرينخي‪.‬‬

‫اصول الفقه اياله علمو بركاءيتن قاعده عموم فننتوان حكوم شرع‬
‫سخارا عملي ماللوءي دليل‪ ٢‬يغ ترفرينخي‪.‬‬
‫اصول الفقه‬

‫سجاره فركمبغن علمو اصول الفقه‬


‫فركمبغن اصول الفقه تربهاضي كفد ‪ 4‬فاسا‪:‬‬
‫زمان رسول اهلل ‪‬‬ ‫‪1‬‬
‫ •حكوم شرع دأمبيل تروس درفد رسول اهلل ‪ ‬دالم بنتوق وحي القرءان دان فنجلسن بضيندا ‪‬‬
‫يغ دكنلي سباضاي حديث‪ .‬سضاال فرمسئلهن يغ تيمبول اكن دفوتوسكن حكومث اوليه رسول‬
‫اهلل ‪ ‬ماللوءي وحي القرءان يغ دتريما اتاو ماللوءي فنجلسن درفد بضيندا ‪ ‬سهاج‪.‬‬
‫ِن َجبَل ‪ ‬يغ دأوتوسكن اوليه رسول اهلل ‪‬‬
‫ •نامون بضيتو‪ ،‬تردافت صحابت سفرتي ُم َعاذ ب ْ‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬

‫كيمن‪ .‬بلياو مالكوكن اجتهاد دالم فرمسئلهن يغ تيدق تردافت حكومث دالم القرءان دان حديث‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪59‬‬ ‫‪3.1.1‬‬
‫‪3.1.2‬‬
‫اصول الفقه‬

‫زمان صحابت‬ ‫‪2‬‬


‫ • ستله كوفاتن رسول اهلل ‪ ، ‬برالكو باثق كجادين يغ تيدق ممفوثاءي حكوم يغ دثاتاكن دالم‬
‫القرءان دان حديث‪.‬‬
‫ •صحابت منتفكن حكوم شرع برداسركن كفهمن يغ مندالم ترهادف القرءان دان حديث كران‬
‫مريك مميليقي كماهيرن بهاس عرب يغ تيغضي‪ .‬سالءين ايت‪ ،‬مريك جوض ممهمي اسباب نزول‬
‫ايات القرءان دان اسباب ورود حديث‪.‬‬
‫ • صحابت تيدق ممبوات فنوليسن مغناءي قاعده يغ دضوناكن باضي مننتوكن حكوم شرع‬
‫ترهادف فركارا يغ تيدق دثاتاكن حكومث دالم القرءان دان حديث‪.‬‬
‫ •جوافن فارا صحابت فد سسواتو فرمسئلهن دناماكن فتوى صحابت‪.‬‬

‫زمان التابعين‬ ‫‪3‬‬


‫ •فارا تابعين مواريثي علمو درفد فارا صحابت دان فتوى‪ 2‬مريك‪.‬‬
‫ •مريك مموتوسكن حكوم شرع براساسكن قاعده يغ دضونا فاكاي اوليه صحابت‪.‬‬
‫ •سالءين درفد القرءان دان حديث‪ ،‬فارا تابعين جوك مروجوع اجماع صحابت دان فتوى‪2‬‬
‫مريك سبلوم مريك سنديري براجتهاد اونتوق مننتوكن حكوم شرع‪.‬‬
‫ •مريك جوك تيدق منوليس بركاءيتن قاعده يغ مريك ضوناكن دالم مموتوسكن حكوم شرع‬
‫ترهادف فرسوءالن‪ 2‬سماس‪.‬‬

‫زمان تابع التابعين‬ ‫‪4‬‬


‫ •فد زمان اين‪ ،‬نضارا إسالم تله منجادي لواس‪ .‬راماي اورغ بوكن عرب‬
‫مملوق إسالم‪.‬‬
‫ •باثق برالكو فريستيوا يغ تيدق تردافت حكومث دالم القرءان‪ ،‬حديث‪،‬‬
‫اجماع دان فتوى‪ 2‬صحابت‪.‬‬
‫ •علماء فد زمان اين تله براجتهاد دان مغلواركن حكوم برداسركن علمو‬
‫يغ تله مريك فالجري درفد فارا تابعين‪.‬‬
‫الشافِ ِع ّي مروفاكن اورغ يغ فرتام منوليس كتاب بركاءيتن علمو اصول الفقه يغ برتاجوق‬
‫ •إمام َّ‬
‫"الر َسالَة"‪ .‬كتاب اين ممبريكن فندوان كفد فارا مجتهد مغناءي خارا ممهمي القرءان دان‬ ‫ِّ‬
‫حديث سرتا منرغكن قاعده فننتوان حكوم‪.‬‬

‫‪3.1.2‬‬ ‫‪60‬‬
‫فغنلن اصول الفقه‬

‫قاعده فنوليسن علمو اصول الفقه‬


‫الشافِ ِع ّي‪ ،‬قاعده فنوليسن علمو اصول الفقه تربهاضي كفد دوا‬
‫"الر َسالَة" اوليه إِ َمام َّ‬
‫سلفس فنوليسن كتاب ِّ‬
‫جنيس ياءيت‪:‬‬
‫قاعده الفقهاء (الحنفية)‬ ‫‪2‬‬ ‫قاعده المتكلمون (الشافعية)‬ ‫‪1‬‬

‫ممبينا قاعده اصول الفقه براساسكن حكوم يغ‬ ‫ممبينا قاعده اصول الفقه براساسكن دليل دان‬
‫تله دفوتوسكن اوليه إمام مذهب‪ .‬ميتودولوضي‬ ‫حجه درفد القرءان‪ ،‬حديث دان دليل عقل تنفا‬
‫فنوليسن اين باثق ممبينخغكن حكوم‪-‬حكام‬ ‫ترايكت دغن حكوم فقه يغ تله دفوتوسكن اوليه‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫يغ تله دفوتوسكن اوليه امام مذهب باضي‬ ‫إمام‪ ۲‬مذهب اتاو ممبحپكنث سخارا ترفرينخي‪.‬‬
‫ممستيكن قاعده اصول الفقه يغ دتتفكن تيدق‬
‫برخغضه دغن فتوى إمام‪.‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫َع ِلي ُج ْم َعة‪،‬‬
‫َع ِلي ُج ْم َعة‪2014 ،‬‬
‫علماء مذهب‬ ‫قاعده فنوليسن اين دفلوفوري اوليه‬ ‫قاعده فنوليسن اين دفلوفوري اوليه علماء مذهب‬
‫حنفي سفرتي‪:‬‬ ‫شافعي سفرتي‪:‬‬

‫أَبُ ْو بَ ْك ٍر أَ ْح َمد بن َعلِ ْي يغ دكنالي سباضاي‬ ‫‪a‬‬ ‫إِ َما ُم اْل َح َر َمْي ِن أَبُو اْل َم َعالِ ْي َعْب ُد اْل َملِ ِك بن‬ ‫ ‪a‬‬
‫الْ َج َّصاص (وفاة‪ ) 370 :‬دالم كتابث‬ ‫َعْب ِد اهللِ اْل ُج َوْينِ ْي (وفاة‪ ) 478:‬دالم كتابث‬
‫"األُ ُص ْول"‪.‬‬ ‫ول ال ِفقْه"‪.‬‬‫"اْلبُ ْر َهان فِ ْي أُ ُص ِ‬
‫الدبُّ ْو ِس ْي (وفاة‪:‬‬ ‫أَبُ ْو َزْي ٍد َعْب ُد اهللِ بن ُع َم َر َّ‬ ‫‪b‬‬ ‫أَبُ ْو َحا ِم ٍد ُم َح َّمد بن ُم َح َّمد اْل َغ َزالِيْ (وفاة‪:‬‬ ‫ ‪b‬‬
‫‪ ) 430‬دالم كتابث "تَ ْق ِوْي ُم األَ ِدلَِّة فِ ْي أُ ُص ِ‬
‫ول‬ ‫"الم ْستَ ْص َفى ِم ْن ِعْل ِم‬
‫‪ ) 505‬دالم كتابث ُ‬
‫اْل ِفقْه"‪.‬‬ ‫األُ ُص ْول"‪.‬‬

‫علمو مقاصد الشريعة مروفاكن سبهاضين درفد فربينچغن علمو اصول‬ ‫تريؤيا‬
‫الفقه تتافي تيدق دبينچغكن سخارا مندالم دالم كتاب‪ ۲‬اصول الفقه يغ‬
‫المتَ َكل ُِّمون اتاو قاعده ال ُف َق َهاء‪ .‬فربينچغن علمو مقاصد‬
‫براساسكن قاعده ُ‬
‫الشريعة سچارا لغكف دان مندالم هاث دالكوكن اوليه إمام الشاطبي (وفاة‪:‬‬
‫"الم َوافَقَات"‪.‬‬
‫‪ ) 790‬دالم كتاب ُ‬

‫‪61‬‬ ‫‪3.1.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫سكوف فربينخغن علمو اصول الفقه‬

‫مقاصد شريعة يغ مرغكومي‬ ‫حكوم‪ ۲‬شرع يغ مرغكومي‬


‫فربينخغن مغناءي اضام‪ ،‬ثاوا‪،‬‬ ‫حكوم واجب‪ ،‬سنة‪ ،‬حرام‪،‬‬
‫عقل‪ ،‬كتورونن دان هرتا‪.‬‬ ‫مكروه‪ ،‬سبب‪ ،‬شرط‪ ،‬عزيمة‪،‬‬
‫دان رخصة‪.‬‬

‫تَ َع ُارض دان تَ ْر ِجيْح يغ‬ ‫َد َل َل ُت الَْل َفاظ يغ مرغكومي‬


‫سكوف‬ ‫فربينخغن مغناءي الْ ُم ْطلَق‪،‬‬
‫مرغكومي فربينخغن‬ ‫فربينخغن علمو‬ ‫المقَيَّد‪ ،‬األَ ْمر‪ ،‬النَ ْهي‪ ،‬ال َعام‪،‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫بركاءيتن فرخغضهن انتارا‬ ‫ُ‬
‫اصول الفقه‬ ‫الم َجاز‪،‬‬ ‫ِ‬
‫الحقْيقَة‪َ ،‬‬‫الخاص‪َ ،‬‬ ‫َ‬
‫دليل دان خارا مثلسايكنث‪.‬‬ ‫الم ْف ُهوم‪.‬‬‫المْن ُطوق دان َ‬ ‫َ‬

‫ْاجتِ َهاد دان تَ ْقلِيْد يغ مرغكومي‬ ‫دليل‪ ۲‬شرع يغ مرغكومي‬


‫فربينخغن مغناءي شرط‪۲‬‬ ‫فربينخغن مغناءي القرآن‪ُ ،‬‬
‫السنَّة‪،‬‬
‫ْاجتِ َهاد‪ ،‬جنيس‪ ۲‬مجتهد‪ ،‬رواغ‬ ‫الم َصالِح ُ‬
‫الم ْر َسلَة‪،‬‬ ‫اجماع‪ ،‬قِيَاس‪َ ،‬‬
‫االستِ ْح َسان‪ ،‬االِ ْستِ ْص َحاب‪،‬‬
‫ْ‬
‫ليغكوف اجتهاد‪ ،‬تَ ْقلِيْد مذهب‪،‬‬ ‫ال ُع ْرف‪ ،‬مذهب صحابت‪َ ،‬س ُّد‬
‫الم ْفتِي دان اْل ُم ْستَ ْفتِي‪.‬‬
‫التَّْل ِفْيق‪ُ ،‬‬ ‫َرائِع‪.‬‬‫الذ َ‬

‫كفنتيغن ممفالجري علمو اصول الفقه‬


‫ممبريكن كممفوان كفد علماء اونتوق مغلواركن حكوم شرع ترهادف فرسوءالن يغ‬ ‫‪ 1‬‬
‫بهارو براساسكن سومبر دان ميتودولوضي يغ بتول‪.‬‬ ‫ ‬
‫دافت ممبنتو ممهمي خارا علماء سيلم مغلواركن حكوم شرع دغن فنوه تليتي‪.‬‬ ‫‪ 2‬‬
‫دافت مغتاهوءي قاعده يغ دضوناكن اوليه علماء مذهب يغ دأيكوتي دالم منتفكن حكوم‬ ‫‪ 3‬‬
‫شرع دان فربيذاءنث دغن مذهب‪ 2‬يغ الءين‪.‬‬ ‫ ‬
‫دافت ممبندوغ اومت إسالم درفد اجرن يغ سست دان مثليويغ درفد اساس إسالم يغ سبنر‪.‬‬ ‫‪ 4‬‬

‫ثاتاكن كفرلوان علمو اصول الفقه دالم مننتوكن حكوم شرع فد ماس كيني‪.‬‬

‫‪3.1.4‬‬ ‫‪62‬‬
‫‪3.1.5‬‬
‫فغنلن اصول الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬خاري معلومت مغناءي توكوه اصول الفقه‪.‬‬
‫‪ 2‬سنارايكن ‪ 5‬كتاب اصول الفقه‪.‬‬
‫اونتوق ممبينچغکن مغناءي ْاجتِ َهاد دان‬ ‫‪Rotating Review‬‬ ‫‪ 3‬موريد مالكوكن‬
‫تَ ْقلِيْد مذهب‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬افاكه فغرتين علمو اصول الفقه؟‬
‫‪ 2‬ترغكن سجاره كمونخولن علمو اصول الفقه‪.‬‬
‫‪ 3‬هورايكن ساله ساتو قاعده فنوليسن علمو اصول الفقه برسرتا خونتوه‪.‬‬
‫‪ 4‬جلسكن سكوف فربينخغن علمو اصول الفقه‪.‬‬

‫علي تيدق ماهو ممفالجري كتاب‪ ٢‬فقه مذهب الشافعي تتافي بلياو ايغين تروس ممفالجري‬
‫كتاب‪ ٢‬حديث دان مغعملكن حكومث‪.‬‬
‫ثاتاكن فندغن اندا ترهادف تيندقن علي اين برسرتا دغن حجه‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪63‬‬
‫باب‬
‫حكوم شرع‬
‫‪2‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫كنافاكه كيت واجب‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫مماتوهي حكوم شرع‬
‫دالم كهيدوفن؟‬ ‫مثاتاكن فغرتين حكوم شرع‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫منرغكن جنيس‪ 2‬خطاب اهلل‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫منجلسكن فمبهاضين حكوم شرع ماللوءي نص‪ 2‬يغ ترتنتو‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫منيالي كفنتيغن فنشريعتن حكوم شرع كفد ماءنسي‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫منخادغكن اوسها دان تيندقن اونتوق منجاديكن حكوم شرع سباضاي فندوان دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪64‬‬
‫حكوم شرع‬

‫فغرتين حكوم شرع‬

‫خطاب اهلل يغ بركاءيتن دغن ڤربواتن مكلف سام اد بربنتوق تونتوتن (اال ْقتِ َضاء) اتاو‬ ‫َ‬
‫فيليهن (التَّ ْخيِْير) اتاو كأداءنث (اْل َو ْضع)‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫جنيس‪ 2‬خطاب اهلل‬

‫َ‬
‫خطاب اهلل‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫التَّ ْخيِْير‬
‫اْل َو ْضعي‬ ‫اال ْقتِ َضاء‬

‫بَا ِطل‬ ‫َمانِع‬ ‫شرط‬ ‫سبب‬ ‫كراهة‬ ‫تَ ْح ِريْم‬

‫َص ِح ْيح‬ ‫ُر ْخ َصة‬ ‫َع ِزيْ َمة‬ ‫نَ ْدب‬ ‫إِيْ َجاب‬

‫فمبهاضين حكوم شرع‬

‫حكوم تكليفي‬ ‫‪1‬‬


‫َ‬
‫خطاب اهلل يغ منونتوت اونتوق مالكوكن سسواتو اتاو منيغضلكنث اتاو مميليه اونتوق مالكوكنث‬
‫اتاو تيدق‪.‬‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪65‬‬ ‫‪3.2.1 / 3.2.2‬‬


‫‪3.2.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫إِيْ َجاب‬ ‫‪a‬‬


‫اجب ياءيت‬
‫تونتوتن اونتوق مالكوكن سسوات فركارا سخارا تضس‪ .‬فركارا ترسبوت منجادي َو ِ‬
‫مندافت فهاال جك دالكوكن دان مندافت دوسا جك دتيغضلكن‪.‬‬
‫خونتوه فركارا واجب سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐ ﲢ ﲣﲤ ﲥﲦ ‪ ...‬ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪110 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬ ‫‪ 110‬دان ديريكنله اوليه كامو اكن سمبهيغ دان تونايكنله زكاة‪.‬‬

‫ايات اين مغاندوغي فرينته اونتوق منديريكن صالة دان منونايكن زكاة‪ .‬ستياف فرينته اهلل ‪‬‬ ‫ ‬
‫اداله واجب دالكوكن سالضي تياد قَ ِريْنِة يغ منونجوقكن فرينته ترسبوت هاث سنة اتاو هاروس دالكوكن‪.‬‬
‫اوليه ايت‪ ،‬ايات اين منونجوقكن كواجيفن صالة دان زكاة‪.‬‬

‫نَ ْدب‬ ‫‪b‬‬

‫تونتوتن اونتوق مالكوكن سسواتو فركارا سخارا تيدق تضس‪ .‬فركارا ترسبوت منجادي َمنْ ُد ْوب اتاو‬
‫دكنلي جوض سباضاي نَافِلَة‪ُ ،‬سنَّة دان ُم ْستَ َحب ياءيت مندافت فهاال جك دالكوكن دان تيدق بردوسا‬
‫جك دتيغضلكن‪ .‬خونتوه فركارا َمنْ ُد ْوب سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱊ‪.. ..‬‬
‫ﱋ‬ ‫ﱡﱁ ﱂﱃﱄﱅﱆﱇﱈﱉ‬
‫ﭐ‬ ‫ ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 282‬واهاي اورغ يغ برايمان! افابيال كامو برهوتغ دان دبري تيمفوه هيغض كسواتو ماس يغ‬
‫ترتنتو‪ ،‬مك هندقله كامو منوليس (هوتغ دان ماس بايرنث) ايت‪.‬‬
‫‪282 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬

‫‪3.2.3‬‬ ‫‪66‬‬
‫حكوم شرع‬

‫فرينته اونتوق منوليس هوتغ دالم ايات اين تيدق دواجبكن كران تردافت فيليهن دالم ايات الءين‬ ‫ ‬
‫اونتوق تيدق منوليس هوتغ سفرتي يغ تركاندوغ دالم ڤرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡ‪..‬ﭐ‪...‬ﭐﱌ ﱍ ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ ﱒ ﱓ‪ ...‬ﭐ‬
‫ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 283‬جك يغ ممبري هوتغ فرخاي كفد يغ برهوتغ‪ ،‬مك هندقله اورغ يغ دفرخاياءي ايت‬
‫مثمفورناكن امانهث (هوتغث)‪.‬‬
‫سورة البقرة ‪283 :2‬‬

‫كراهة‬ ‫‪c‬‬

‫تونتوتن اونتوق منيغضلكن سسواتو فركارا سخارا تيدق تضس‪ .‬فركارا ترسبوت منجادي َم ْك ُر ْوه جك‬
‫دتيغضلكن دان تيدق بردوسا جك دالكوكن ‪ .‬خونتوه فركارا َم ْك ُر ْوه سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان‬
‫اهلل ‪:‬‬

‫ﲨ‪ ....‬ﭐ‬
‫ﱠ‬ ‫‪.‬‬ ‫ﱡﭐ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 101‬واهاي اورغ يغ برايمان! جاغنله كامو برتاثاكن (كفد نبي) فركارا‪ ۲‬يغ جك دترغكن كفد‬
‫كامو اكن مثوسهكن كامو‪.‬‬
‫سورة المائدة ‪101 :5‬‬

‫ايات اين مغاندوغي الرغن برتاث كفد رسول اهلل ‪ ‬كران اي بوليه ممباوا كفد ايمفليكاسي يغ‬ ‫ ‬
‫تيدق دأيغيني‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬دالم ايات يغ سام اهلل ‪ ‬ممبريكن كلوغضرن كفد صحابت اونتوق برتاث‬
‫كفد بضيندا ‪ ‬دان اين منونجوقكن بهاوا الرغن ترسبوت سخارا تيدق تضس سفرتي يغ دثاتاكن دالم‬
‫فرمانث‪:‬‬

‫‪67‬‬ ‫‪3.2.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳﲴ ﲵ ﲶ ﲷ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 101‬دان جك كامو برتاث مغناءيث كتيك دتورونكن القرءان‪ ،‬تنتوله اكن دترغكن كفدامو‪ .‬اهلل‬
‫‪ ‬مماعفكن (كامو) درفد (كسالهن برتاثاكن) فركارا‪ 2‬ايت (يغ تيدق دثاتاكن دالم القرءان)‬
‫دان اهلل ‪ ‬ايت مها فغمفون الضي مها لمبوت‪.‬‬
‫سورة المائدة ‪101 :5‬‬

‫تَ ْح ِريْم‬ ‫‪d‬‬

‫تونتوتن اونتوق منيغضلكن سسواتو فركارا سخارا تضس‪ .‬فركارا ترسبوت منجادي َح َرام ياءيت مندافت‬
‫دوسا جك دالكوكن دان مندافت فهاال جك دتيغضلكن‪ .‬خونتوه فركارا َح َرام سفرتي يغ تركاندوغ‬
‫دالم فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐﲄ ﲅ ﲆ ﲇ ﲈ ﲉ‪......‬ﭐ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 33‬دان جاغنله كامو ممبونوه سسأورغ ماءنسي يغ دحرامكن اوليه اهلل ‪ ‬اونتوق ممبونوهث‪.‬‬
‫اإلسراء ‪33 :17‬‬ ‫سورة‬

‫اِبَ َ‬
‫احة‬ ‫‪e‬‬

‫فيليهن يغ دبريكن شرع كفد مكلف سام اد اونتوق مالكوكن سسوات فركارا اتاو منيغضلكنث‪.‬‬
‫فركارا ترسبوت منجادي ُمبَاح ياءيت تيدق مندافت فهاال اتاو دوسا جك دالكوكن اتاو دتيغضلكن‪.‬‬
‫خونتوه فركارا ُمبَاح سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان اهلل ‪:‬‬

‫‪3.2.3‬‬ ‫‪68‬‬
‫حكوم شرع‬

‫ﱌ‪ ...‬ﭐ‬
‫ﱠ‬ ‫ﱍ‪...‬‬ ‫ﱡﭐ‪ ...‬ﱉ ﱊ ﱋ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 31‬ماكن دان مينومله سرتا جاغن فوال كامو برلبيه‪-‬لبيهن‪.‬‬
‫‪31 :7‬‬ ‫سورة األعراف‬

‫ايات اين هاث منونجوقكن كهاروسن ماكن دان مينوم واالوفون اي دثاتاكن دالم بنتوق فرينته‬ ‫ ‬
‫كران تردافت قَ ِريْنَة يغ منونجوقكن اي تيدق دواجبكن ياءيت الرغن سوفايا تيدق برلبيه‪-‬لبيهن‪.‬‬

‫حكوم وضعي‬ ‫‪2‬‬


‫ِخ َطاب اهلل يغ منجاديكن سسواتو ايت سباضاي سبب كفد سسواتو حكوم اتاو شرط اتاو َمانِع (فغهالغث)‪،‬‬
‫َص ِحيْح اتاو بَا ِطل‪َ ،‬ع ِزيْ َمة اتاو ُر ْخ َصة باضي سسواتو حكوم شرع يغ بركاءيتن دغن ڤربواتن مكلف‪.‬‬

‫سبب‬ ‫‪a‬‬

‫فركارا يغ دجاديكن اوليه شرع سباضاي فنختوس كفد سسواتو حكوم شرع‪ .‬اي برمقصود سسواتو‬
‫حكوم ايت وجود جك وجود سببث دان حكوم ترسبوت تياد جك تياد سببث‪ .‬خونتوهث اداله سبب‬
‫سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱠ‬
‫ﱒ ‪ .....‬ﭐ‬
‫ﱓ‬ ‫ﱡﭐ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 2‬فرمفوان يغ برزنا دان لالكي يغ برزنا‪ ،‬هندقله كامو سبت‬
‫النور ‪2 24‬‬ ‫سورة‬ ‫تياف‪ ۲‬سأورغ درفد كدوا‪-‬دواث سراتوس كالي سبتن‪.‬‬

‫دالم ايات اين‪ ،‬اهلل ‪ ‬ممرينتهكن سوفايا لالكي دان وانيتا يغ برزنا دسبت سباثق ‪ 100‬كالي‬ ‫ ‬
‫سبتن ستياف سأورغ‪ .‬فرينته اين منونجوقكن بهاوا زنا اداله فربواتن يغ دحرامكن اوليه إسالم دان اي تله‬
‫دجاديكن سبب باضي كواجيفن ملقساناكن حكومن سبت كفد فنزنا‪.‬‬

‫‪69‬‬ ‫‪3.2.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫شرط‬ ‫‪b‬‬

‫فركارا يغ ممبوليهكن سسواتو حكوم ايت وجود دان كتياداءنث مثببكن كتياداءن حكوم‪ .‬نامون‬
‫بضيتو‪ ،‬شرط بوليه وجود تنفا وجودث حكوم‪ .‬خونتوه شرط سفرتي فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐ ﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ﱋ ﱌ‬
‫ﱑﱒ‪...‬ﱠ‬
‫‪...‬‬ ‫ﱍﱎﱏﱐ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 6‬واهاي اورغ يغ برايمان‪ ،‬افابيال كامو هندق مغرجاكن صالة مك باسوهله موك كامو دان‬
‫كدوا‪-‬دوا بله تاغن كامو هيغض كسيكو دان سافوله سبهاضين درفد كفاال كامو دان باسوهله‬
‫كدوا‪-‬دوا بله كاكي كامو سمفاي كبوكو اللي‪.‬‬
‫سورة المائدة ‪6 5‬‬

‫ايات اين منجاديكن وضوء سباضاي شرط صح صالة‪.‬‬

‫َمانِع‬ ‫‪c‬‬

‫فركارا يغ دجاديكن اوليه شرع سباضاي فغهالغ كفد كوجودن حكوم اتاو سبب حكوم‪ .‬چونتوه َمانِع‬
‫يغ مغهالغ كوجودن حكوم سفرتي يغ ترکاندوغ دالم سبدا رسول اهلل ‪:‬‬

‫الم ْسلِ َم‬ ‫ِث َ‬


‫الكافِ ُر ُ‬ ‫الم ْسلِ ُم َ‬
‫الكافِ َر‪َ ،‬و َل يَر ُ‬ ‫ِث ُ‬‫َل يَر ُ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫سأورغ مسلم تيدق بوليه مواريثي هرتا سأورغ كافير دان سأورغ كافير تيدق بوليه مواريثي‬
‫سأورغ مسلم‪.‬‬
‫روايت مسلم‬

‫دالم حديث اين‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬مالرغ سأورغ مسلم مواريثي هرتا فوساك يغ دتيغضلكن اوليه‬ ‫ ‬
‫قوم قرابة يغ بوكن براضام إسالم دان بضيتو جوض سباليقث‪ .‬الرغن اين منونجوقكن بهاوا فربيذاءن اضام‬
‫اداله فغهالغ كفد فرواريثن هرتا فوساك‪.‬‬

‫‪3.2.3‬‬ ‫‪70‬‬
‫حكوم شرع‬

‫خونتوه َمانِعيغ مغهالغ سبب حكوم سفرتي فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐ ‪ ...‬ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥﲦ ‪ ...‬ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 97‬دان اهلل ‪ ‬مواجبکن ماءنسي مغرجاکن عبادة حج دغن‬
‫‪97 :3‬‬ ‫سورة آل عمران‬ ‫مغونجوغي بيت اهلل‪ ،‬ياءيت سسيافا يغ ممفو سمفاي کفداث‪.‬‬

‫ايات اين مواجيبكن اورغ يغ ممفوثاءي كممفوان اونتوق مغرجاكن حج‪ .‬اوليه ايت‪،‬‬ ‫ ‬
‫كتيدقممفوان اداله فغهالغ كفد كواجيفن عبادة حج‪.‬‬
‫‪َ d‬ص ِحيْح‬
‫فربواتن مكلف يغ خوكوف روكون دان شرطث‪ .‬فربواتن يغ َص ِحيْح اكن ممبريكن كسنث دري سودوت‬
‫شرع سفرتي صالة يغ ممنوهي ركون دان شرطث‪ .‬كسنث اياله سأورغ مكلف ايت ترلفس درفد دوسا‬
‫دان تيدق فرلو مغولغي اتاو قضاء صالة ترسبوت‪.‬‬
‫‪ e‬بَا ِطل‬
‫فربواتن مكلف يغ تيدق خوكوف روكون دان شرطث‪ .‬فربواتن يغ بَا ِطل تيدق ممبريكن كسنث دري‬
‫سودوت شرع سفرتي صالة يغ تيدق ممنوهي روكون دان شرطث‪ .‬صالة ترسبوت تيدق ممبيبسكن سأورغ‬
‫مكلف درفد دوسا دان دي فرلو مغولغي اتاو قضاء صالة ترسبوت جك تله تمت وقتو‪.‬‬

‫‪َ f‬ع ِزيْ َمة‬


‫فركارا يغ دشريعتكن فد فرموالءنث دان بوكن دشريعتكن كران وجودث هالغن‪ .‬خونتوه َع ِزيْ َمة اداله‬
‫سفرتي مالكوكن صالة ظهر امفت ركعة‪ ،‬تيدق مماكن بغكاي دان برفواسا فد بولن رمضان‪.‬‬

‫‪ُ g‬ر ْخ َصة‬


‫فركارا يغ دشريعتكن دسببكن وجودث هالغن انتوق ملقساناكن فرينته اصل شرع‪ .‬خونتوه ُر ْخ َصة سفرتي‬
‫َصر كتيك مسافير‪ ،‬مماكن بغكاي كتيك كبولورن يغ بوليه مغنخم‬ ‫مالكوكن صالة سخارا َج َمع دان ق ْ‬
‫ثاوا دان تيدق برفواسا كتيك برمسافير فد بولن رمضان‪.‬‬

‫ترغكن توجوان فنشريعتن حكوم دالم إسالم‪.‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪3.2.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫كفنتيغن فنشريعتن حكوم شرع كفد ماءنسي‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 1‬شريعة ممبري فتونجوق كجاياءن يغ حقيقي كفد ماءنسي ددنيا دان اخيرة‪ .‬حال اين كران ماءنسي‬
‫اياله همبا اهلل يغ لمه‪ .‬جك مريك تيدق مغيكوت فتونجوق حكوم شرع‪ ،‬كهيدوفن مريك اكن‬
‫منوجو كفد كهنخورن‪ .‬كهيدوفن دنيا اين هاثاله سمنتارا دان كجاياءن يغ حقيقي باضي ماءنسي‬
‫اداله افابيال مريك برجاي ماسوق كدالم شرض اهلل ‪.‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﭐ ‪... ..‬ﭐﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ‬
‫ﲴﲶﲷﲸ‬
‫ﲵ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 13‬سسيافا يغ طاعة كفد اهلل ‪ ‬دان رسولث اكن دماسوقكن اوليه‬
‫اهلل ‪ ‬كدالم شرض يغ مغالير دباوهث سوغاي‪ ،۲‬مريك ككل‬
‫‪13 :4‬‬ ‫سورة النساء‬
‫ددالمث‪ ،‬ايتوله كمنغن يغ بسر‪.‬‬

‫‪ 2‬شريعة منجامين كعاديلن‪ ،‬كسقساماءن انتارا ماءنسي دغن مننتغ كظاليمن‪ .‬عاديل دان رحمة‬
‫مروفاكن صيفت باضي اهلل ‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬اهلل ‪ ‬مالرغ ماءنسي اونتوق تيدق برالكو عاديل اتاو‬
‫ساليغ منظاليمي انتارا ساتو سام الءين‪ .‬حال اين كران كظاليمن تيدق فرنه منداتغكن كباءيقن كفد‬
‫ماءنسي ددنيا اتاو اخيرة‪.‬‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﱪﱫﱬﱭﱮﱯﱰﱱﱲﱳﱴﱵﱶ‬
‫ﭐ‬

‫ﱷ ﱹ ﱺ ﱻ ﱼﱠ‬
‫ﱸ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 90‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬مثوروه برالكو عاديل دان بربوات كباءيقن‪ ،‬سرتا ممبري بنتوان كفد‬
‫قوم قرابة دان مالرغ درفد مالكوكن فربواتن‪ ٢‬يغ كجي دان موغكر سرتا كظاليمن‪ .‬دي مغاجر‬
‫كامو (دغن سوروهن دان الرغنث اين)‪ ،‬سوفايا كامو مغمبيل فرايغتن مماتوهيث‪.‬‬
‫‪90 :16‬‬ ‫سورة النحل‬

‫‪3.2.4‬‬ ‫‪72‬‬
‫حكوم شرع‬

‫‪ 3‬شريعة ممبيبسكن ماءنسي درفد فغاروه هاوا نفسو دان تيفو داي شيطان‪ .‬حال اين كران شيطان‬
‫سنتياس منخاري جالن اونتوق مثستكن ماءنسي سوفايا مريك سنتياس براد دالم كموركاءن اهلل‬
‫‪ ‬يغ مغوندغ باال بنخان‪ .‬شيطان سنتياس ممبيسيقكن كفد ماءنسي سوفايا منوروتي هاوا نفسو‬
‫دغن مغيغكري فرينته اهلل ‪ ‬سدغكن بيسيقن ترسبوت هاثاله ممباوا كفد عاقبة يغ بوروق ددنيا‬
‫دان اخيرة‪.‬‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﲇ‬
‫ﲈ‬ ‫ﭐﱼ ﱽ ﱾ ﱿ ﲀ ﲁ ﲂ ﲃ ﲄ ﲅ ﲆ‬
‫ﲓﲕ ﲖ ﲗ‬
‫ﲉﲊﲋﲌﲍﲎﲏﲐﲑ ﲒ ﲔ‬
‫ﲘﲚﲛﲜﲝﲞﲟﲠﲡﲢﲣﲤ‬
‫ﲙ‬
‫ﲥﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ‬
‫ﲦ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 22‬دان بركاتاله فوال شيطان ستله سلساي فركارا ايت‪" ،‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬تله منجنجيكن‬
‫كامو دغن جنجي يغ بنر دان اكو تله منجنجيكن كامو اللو اكو موغكيري جنجيكو ايت كفد‬
‫كامو‪ ،‬دان تيدق اد باضيكو سبارغ السن دان كواس ممفغاروهي كامو سالءين درفد اكو تله‬
‫مغاجق كامو‪ ،‬اللو كامو تربورو‪-‬بورو مغيكوت اجقنكو ايت‪ ،‬مك جاغنله كامو سالهكن اكو‬
‫تتافي سالهكنله ديري كامو سنديري‪ .‬اكو تيدق دافت مثالمتكن كامو دان كامو جوض تيدق‬
‫دافت مثالمتكن اكو‪ .‬سسوغضوهث دري دهولو الضي اكو تله كوفوركن (فرينته توهن) يغ كامو‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫سكوتوكن اكو دغنث‪ .‬سسوغضوهث اورغ يغ ظاليم مندافت عذاب يغ ساغت فديه‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪22 :14‬‬ ‫سورة إبراهيم‬

‫تيندقن اونتوق منجاديكن حكوم شرع سباضاي فندوان دالم كهيدوفن‬


‫سنتياس ممباخ القرءان ستياف هاري دان ممهمي مقصودث‪.‬‬ ‫‪a‬‬

‫سنتياس ممفالجري حديث دان ممفركتيكنث دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪b‬‬


‫سنتياس مغحاضيري مجليس‪ ٢‬علمو يغ دأداكن دمسجد‪-‬مسجد اتاو سوراو‪ ٢‬برهمفيرن‪.‬‬ ‫‪c‬‬
‫سنتياس برتاث كفد علماء مغناءي كمشكيلن حكوم‪-‬حكام بركاءيتن اكتيؤيتي كهيدوفن هارين‪.‬‬ ‫‪d‬‬
‫سنتياس مغحرمتي ضورو‪ ٢‬يغ مغاجر علمو‪ ٢‬اضام دان علمو يغ برضونا دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪e‬‬

‫‪73‬‬ ‫‪3.2.4‬‬
‫‪3.2.5‬‬
‫اصول الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫لقساناكن اكتيؤيتي برايكوت دالم كومفولن‪.‬‬
‫‪ 1‬سنارايكن مذهب‪ ٢‬فقه يغ مشهور دان يغ تله فوفوس‪.‬‬
‫‪ 2‬چاري معلومت بركاءيتن التر بالكغ سأورغ إمام مذهب فقه‪.‬‬
‫‪ 3‬موريد مالكوكن ‪ Rotating Reviews‬بركاءيتن امام مذهب فقه‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫هورايكن كاءيتن انتارا خطاب اهلل دغن حكوم شرع‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫هورايكن فربيذاءن انتارا حكوم تكليفي دغن وضعي‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫جلسكن سومبر حكوم دالم إسالم‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫بينخغكن كفنتيغن حكوم شرع كفد ماءنسي‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫فد ماس كيني‪ ،‬باثق فنچمرن عالم سكيتر يغ برالكو دسلوروه دنيا‪.‬‬

‫فد فنداغن اندا‪ ،‬افاكه حكوم منچمركن عالم سكيتر منوروت إسالم؟ ثاتاكن حجه اندا‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪74‬‬
‫باب‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكتي‬
‫‪3‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫تاهوكه اندا باضايمان‬
‫حكوم شرع دتتفكن؟‬ ‫مثاتاكن فغرتين القرءان‪ ،‬السنة‪ ،‬اإلجماع دان القياس‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن اءوتوريتي القرءان‪ ،‬السنة‪ ،‬اإلجماع دان القياس‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن فمبهاضين السنة دان اإلجماع‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منجلسكن روكون‪ 2‬القياس‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منيالي نص‪ 2‬بركاءيتن دليل حكوم شرع يغ دسفاكتي دان مغعملكن تونتوتنث دالم‬ ‫‪5‬‬
‫كهيدوفن‪.‬‬
‫منخادغكن اوسها دان تيندقن اونتوق منجاديكن دليل حكوم شرع يغ دسفاكتي سباضاي‬ ‫‪6‬‬
‫فندوان دالم كهيدوفن‪.‬‬
‫‪75‬‬
‫اصول الفقه‬

‫فغرتين القرءان‪ ،‬السنة‪ ،‬اإلجماع دان القياس‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دليل‬

‫فركارا يغ بوليه مثمفايكن كفد حكوم‬


‫بهاس فتونجوق كفد سسواتو‪.‬‬
‫ايستيله شرع يغ عملي ماللوءي فنليتين يغ بتول‪.‬‬

‫دليل‪ ۲‬حكوم يغ دسفاكتي‬


‫دليل‪ ۲‬حكوم يغ دسفاكتي اياله دليل يغ دتريما اوليه كسلوروهن علماء دالم مننتوكن حكوم شرع سفرتي‬
‫القرءان‪ ،‬السنة‪ ،‬اإلجماع دان القياس‪.‬‬

‫القرءان‬
‫فغرتين‬

‫كالم اهلل ‪ ‬يغ دتورونكن اوليه اهلل ‪ ‬كفد نبي محمد ‪ ‬دالم‬
‫بهاس عرب سباضاي معجزة‪ ،‬دالم بنتوق مصحف‪ ،‬دسمفايكن‬
‫ايستيله كفد ستياف ضينراسي سخارا متواتر‪ ،‬ممباخاث دكيرا عبادة دان‬ ‫فمباخاءن‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫دموالءي دغن سورة الفاتحة سرتا دأخيري دغن سورة الناس‪.‬‬

‫القرءان مغاندوغي فتونجوق كفد ماءنسي باضي منخافاي‬


‫كجاياءن ددنيا دان اخيرة‪ .‬اي مغاندوغي فرينسيف دان اساس‬
‫عموم يغ فرلو دفاتوهي اوليه ماءنسي‪ .‬سخارا عمومث‪ ،‬حكوم‪-‬‬
‫حكام دالم القرءان تربهاضي كفد تيض جنيس ياءيت حكوم يغ‬
‫بركاءيتن عقيدة‪ ،‬معاملة دان اخالق‪ .‬تردافت سبهاضين سهاج‬
‫فركارا يغ دفراينخيكن حكومث اوليه القرءان دان سبهاضين يغ‬
‫الءين دترغكن حكومث دالم السنة‪.‬‬
‫سورة‪ ۲‬ددالم القرءان تربهاضي كفد سورة َم ِّكيَّة‬ ‫ ‬
‫ياءيت يغ دتورونكن كتيك رسول اهلل ‪ ‬براد دمكة اتاو‬
‫سبلوم برهجرة كمدينة دان سورة َم َدنِيَّة يغ دترونكن ستله‬
‫رسول اهلل ‪ ‬برهجرة كمدينة‪.‬‬

‫‪3.3.1‬‬ ‫‪76‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكيت‬

‫اءوتوريتي القرءان‬
‫انتارا دليل يغ منونجوقكن اءوتوريتي القرءان اياله‪:‬‬
‫‪ 1‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ‬
‫ﱐﱒﱓﱔﱕﱖﱗﱘﱙﱚ‬ ‫ﱑ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 36‬اورغ يغ برايمان لالكي دان فرمفوان افابيال اهلل ‪ ‬دان رسولث منتفكن كفوتوسن تنتغ‬
‫سسواتو فركارا‪ ،‬مك مريك تيدق ممفوثاءي حق مميليه كتتفن سنديري تنتغ اوروسن مريك‪.‬‬
‫دان سسيافا يغ تيدق منطاعتي اهلل ‪ ‬دان رسولث مك سسوغضوهث دي تله ترسست دغن‬
‫سورة األحزاب ‪36 :33‬‬
‫كسستن يغ ثات‪.‬‬

‫دالم ايات اين اهلل ‪ ‬تله مواجبكن اومت إسالم سوفايا مماتوهي سلوروه فرينته القرءان دان السنة‬ ‫ ‬
‫ء‬
‫تنفا بربله بهاضي‪ .‬اومت إسالم تيدق بوليه منخاري فيليهن سال ين درفد اف يغ تله دتتفكن اوليه اهلل ‪‬‬
‫ددالم القرءان اتاو ماللوءي رسولث دالم السنة‪ .‬ضولوغن يغ ملغضر فرينته اهلل ‪ ‬اين دصيفتكن اوليه اهلل‬
‫‪ ‬سباضاي ضولوغن يغ براد دالم كسستن يغ ثات‪.‬‬

‫‪ 2‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﲇﲈﲉﲊﲋﲌﲍﲎ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 9‬سسوغضوهث كاميله يغ منورونكن القرءان‪ ،‬دان كاميله يغ‬
‫‪9 15‬‬ ‫سورة الحجر‬ ‫ممليهارا دان منجاضاث‪.‬‬

‫ايات اين مثاتاكن كأصلين كاندوغن القرءان كران اي ترفليهارا درفد فراوبهن دان فثليويغن‬ ‫ ‬
‫ماءنسي‪ .‬كأصلين كاندوغن القرءان اين ترجامين كران اهلل ‪ ‬سنديري يغ منجاضاث‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬سموا‬
‫فرينته القرءان واجب دطاعتي كران اي اداله بنر‪ ۲‬فرينته درفد اهلل ‪.‬‬

‫‪77‬‬ ‫‪3.3.2‬‬
‫اصول الفقه‬

‫السنة‬
‫فغرتين‬

‫فرخاكفن رسول اهلل ‪ ‬سالءين درفد‬


‫ايستيله القرءان‪ ،‬فربواتن اتاو فراكوان بكيندا ‪.‬‬ ‫جالن دان كبياساءن‪.‬‬ ‫بهاس‬

‫اءوتوريتي السنة‬
‫انتارا دليل يغ منونجوقكن اءوتوريتي السنة اياله‪:‬‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱠ‬ ‫ﲘ‬
‫ﲗ‪ ...‬ﭐ‬ ‫ﱡﭐ ‪ ...‬ﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 7‬اف يغ دبريكن اوليه رسول اهلل ‪ ‬كفد كامو مك تريماله‪،‬‬
‫‪7 59‬‬ ‫سورة الحشر‬
‫دان اف جوا يغ بضيندا ‪ ‬الرغ كامو مالكوكنث مك تيغضلكنله‪.‬‬

‫ايات اين مواجبكن اومت إسالم منطاعتي سضاال فرينته رسول اهلل ‪ ‬دان منجاءوهي سضاال الرغن‬ ‫ ‬
‫بضيندا ‪.‬‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐ‪ ...‬ﱽ ﱾ ﱿ ﲀ ﲁ ﲂ ﲃ ﲄ ﲅ ﲆ ﲇ ﲈ ﲉ ﱠ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 63‬مك‪ ،‬هندقله مريك يغ مغيغكري فرينتهث‪ ،‬برايغت سرتا برجاضا‪-‬جاض اضر مريك تيدق‬
‫دتيمفا باال بنخان اتاو دتيمفا عذاب يغ فديه‪.‬‬
‫سورة النور ‪63 24‬‬

‫ايات اين ممبري انخمن كفد ضولوغن يغ ايغكر دان تيدق مماتوهي فرينته رسول اهلل ‪ ‬دغن‬ ‫ ‬
‫انخمن يغ ساغت برت‪ .‬حال اين منونجوقكن بهاوا السنة ممفوثاءي كدودوقن يغ تيغضي منوروت شرع‬
‫سلفس القرءان‪.‬‬

‫‪3.3.1‬‬ ‫‪78‬‬
‫‪3.3.2‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكيت‬

‫فمبهاضين السنة‬
‫السنة تربهاضي كفد تيض‪:‬‬
‫السنة القولية‬
‫سموا كات‪ ۲‬يغ دأوخفكن اوليه رسول اهلل ‪.‬‬ ‫فغرتين‬
‫َك َطرِيقًا يَْلتَ ِم ُس فِي ِه ِعل ًْما َس َّه َل اهللُ لَُه‬ ‫ول َّ‬
‫اللِ ‪َ :‬م ْن َسل َ‬ ‫َال َر ُس ُ‬ ‫َع ْن أَبِي ُه َرْي َر َة ‪ ،‬ق َ‬
‫َال‪ :‬ق َ‬ ‫خونتوه‬
‫الجنَّ ِة‪.‬‬
‫َطرِيقًا إِلَى َ‬
‫ارتيث‪ :‬درڤد أَبُو ُه َرْي َرة ‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬سسياڤا يغ ماللوءي ساتو جالن دغن‬
‫توجوان اونتوق منونتوت علمو‪ ،‬مک اهلل ‪ ‬مودهكن باضيث ساتو جالن منوجو كشرض‪.‬‬
‫روايت الترمذي‬

‫السنة الفعلية‬
‫سموا فربواتن يغ دالكوكن اوليه رسول اهلل ‪.‬‬ ‫فغرتين‬

‫"صل ُّْوا َك َما َرأَْيتُ ُم ْونِ ْي أُ َصل ْ‬


‫ِّي َوإِذَا‬ ‫َال َر ُس ْو ُل اهللِ ‪َ :‬‬ ‫َال‪ :‬ق َ‬ ‫ِث ‪ ‬ق َ‬ ‫َع ْن َمالِ ِك ْب ِن اْل ُح َوْير ِ‬ ‫خونتوه‬
‫ِّن لَ ُك ْم أَ َح ُد ُك ْم‪َ ،‬وْليَ ُؤ َّم ُك ْم أَ ْكبَ ُر ُك ْم‪.‬‬ ‫َح َض َر ِت َّ‬
‫الص َ‬
‫ال ُة فَلْيُ َؤذ ْ‬
‫ارتيث‪ :‬درفد َمالِك ْب ِن اْل ُح َوْيرِث ‪ ‬بركات‪ :‬رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬صالتله سباضايمان‬
‫كامو مليهتكو صالة‪ .‬افابيال ماسوق وقتو صالة‪ ،‬هندقله ساله سأورغ درفد كامو اذان دان‬
‫هندقله اورغ يغ فاليغ توا منجادي إمام كامو‪.‬‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬

‫السنة التقريرية‬
‫سموا فراكوان رسول اهلل ‪ ‬ترهادف اوخفن اتاو فربواتن يغ دالكوكن دهادفن بضيندا‬ ‫فغرتين‬
‫‪ ‬تنفا باضيندا ‪ ‬مغيغكريث‪ .‬حال اين منونجوقكن كهاروسن كات‪ ۲‬اتاو فربواتن‬
‫ترسبوت كران رسول اهلل ‪ ‬تيدق سسكالي ممبنركن فربواتن موغكر دالكوكن دهادفن‬
‫بضيندا ‪.‬‬
‫فراكوان رسول اهلل ‪ ‬يغ مليهت صحابت مماكن ضب دهادفن بضيندا ‪ ‬سدغكن‬ ‫خونتوه‬
‫بضيندا ‪ ‬تيدق سوك مماكنث‪.‬‬

‫تردافت فربيذاءن مقصود السنة منوروت علماء فقه ياءيت فربواتن يغ مندافت فهاال‬ ‫تريؤيا‬
‫جك دالكوكن دان تيدق بردوسا جك دتيغضلكن‪.‬‬

‫‪79‬‬ ‫‪3.3.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫فوغسي السنة دسمفيغ القرءان‬


‫مغواتكن حكوم‪-‬حكام يغ تركاندوغ دالم القرءان دغن مغولغي كواجيفن ترسبوت دالم السنه‬ ‫‪1‬‬
‫سفرتي كواجيفن صالة دان زكاة‪.‬‬
‫ممفرينخيكن حكوم يغ دثاتاكن سخارا عموم دالم القرءان سفرتي ممفرينخيكن خارا‪ ۲‬منونايكن صالة‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫حكوم فرواريثن دغن‬ ‫حكوم عموم يغ تركاندوغ دالم القرءان سفرتي‬ ‫‪3‬‬
‫مغخواليكن اهلي واريث يغ ممبونوه اورغ يغ باكل دواريثي هرتاث درفد فرواريثن‪.‬‬
‫مناسخ دان ممبطلكن حكوم يغ تركاندوغ دالم القرءان سفرتي مناسخكن ايات وصيت كفد قوم‬ ‫‪4‬‬
‫قرابة دغن حكوم فرواريثن هرتا سباضاي ضنتيث‪.‬‬
‫مثاتاكن حكوم يغ تيدق دثاتاكن دالم القرءان سفرتي الرغن مماكاي سوترا دان امس باضي لالكي‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫اإلجماع‬
‫فغرتين‬

‫فرسفاكتن علماء مجتهدين درفد اومت‬


‫نبي محمد ‪ ‬فد سواتو ماس ترهادف‬ ‫عزم اونتوق مالكوكن سسواتو‪ .‬اي‬
‫ايستيله‬ ‫بهاس جوض برمقصود فرسفاكتن‪.‬‬
‫سسواتو حكوم شرع سلفس كوفاتن‬
‫بضيندا ‪.‬‬

‫اءوتوريتي اإلجماع‬
‫انتارا دليل يغ منونجوقكن اءوتوريتي اإلجماع اياله‪:‬‬
‫‪ 1‬فرمان اهلل ‪‬‬

‫ﱞ ﱟﱠ ﱡ ﱢﱣ ﱤ ﱥ ﱦ ﱧ ﱨ ﱩ ﱪ ﱫ‬
‫ﭐ‬

‫ﱯﱱﱲ‬
‫ﱰ‬ ‫ﱬﱭﱮ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 115‬دان سسيافا يغ مننتغ رسول اهلل ‪ ‬ستله جلس كبنرن باضيث‪ ،‬ستروسث دي مميليه جالن‬
‫سالءين جالن اورغ يغ برايمان‪ ،‬كامي بياركن دي دالم كسستن يغ دالكوكنث ايت دان كامي‬
‫ماسوقكن دي كدالم نراك جهنم دان ايتوله تمفت كمبالي يغ فاليغ بوروق‪.‬‬
‫‪115 4‬‬ ‫سورة النساء‬

‫‪3.3.1‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪3.3.2‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكيت‬

‫‪ 2‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫‪ ...‬ﳏ ﳐ ﳑ ﳒ ﳓ ﳔ ﳕ ﳖ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 59‬كمودين جك كامو بربيذا فندافت دالم سسواتو فركارا‪ ،‬مك كمباليله كفد اهلل ‪‬‬
‫(القرءان) دان رسول (سنهث)‪.‬‬
‫سورة النساء ‪59 :4‬‬

‫إمام ال َغ َزالِ ّي بركات مفهوم ايات اين اداله جك اومت إسالم تيدق برسليسيه فندغن مك فندغن‬ ‫ ‬
‫مريك اداله حجه‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬سسواتو فركارا يغ تله منجادي إجماع اداله منجادي حجه يغ تيدق بوليه‬
‫دتولق‪.‬‬
‫فمبهاضين اإلجماع‬

‫خونتوه‬ ‫فندغن علماء‬ ‫فمبهاضين إجماع‬

‫ •حرام مماكن لمق خنزير‬ ‫سموا علماء مجتهدين مثاتاكن فندغن‬


‫سفرتي حرام مماكن‬ ‫ماسيغ‪ 2‬دان سموا فندغن مريك اداله‬
‫داضيغث‪.‬‬ ‫اإلجماع الصريح سام‪ .‬دسفاكتي سباضاي اإلجماع يغ بوليه‬
‫منجادي حجه دان دليل باضي حكوم شرع‪• .‬حرام مغهويني نينيق‪ ،‬مويغ‬
‫دان كأتس‪.‬‬

‫سبهاضين علماء مجتهدين مثاتاكن فندغن‬


‫مريك دالم سواتو فرمسئلهن دان سبهاضين •واجب مغرجاكن حج‬
‫سكالي سعمور هيدوف‪.‬‬ ‫يغ الءين تيدق ممبنته ستله مغتاهوءيث‪ .‬هاث‬
‫سبهاضين علماء يغ منريماث سباضاي حجه •حكوم كافير باضي اورغ يغ‬
‫مغيغكري كواجيفن صالة‪.‬‬ ‫اإلجماع السكوتي‬
‫باضي حكوم شرع‪ .‬باضي علماء مذهب‬
‫شافعي‪ ،‬اي بوكنله حجه دان دليل باضي‬
‫حكوم شرع‪.‬‬

‫‪81‬‬ ‫‪3.3.2‬‬
‫‪3.3.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫القياس‬
‫فغرتين‬
‫مثاماكن حكوم فركارا يغ تيدق ممفوثاءي حكوم دالم نص دغن‬
‫ايستيله فركارا يغ ممفوثاءي حكومث دالم نص شرع دسببكن فرساماءن‬ ‫بهاس سوكتن‪.‬‬
‫صيفت (العلة) فد كدوا‪-‬دواث‪.‬‬

‫روكون القياس‬
‫روكون القياس تربهاضي كفد امفت‪:‬‬
‫چونتوه‬ ‫كترغن‬ ‫ركون‬
‫فركارا يغ تله دثاتاكن‬ ‫األصل‬ ‫‪1‬‬
‫مالكوكن عقد جوال بلي كتيك وقتو صالة جمعة‪.‬‬ ‫حكومث اوليه نص شرع‪.‬‬
‫حرام مالكوكن عقد جوال بلي كتيك وقتو صالة‬
‫جمعة سفرتي يغ تركاندوغ دالم فرمان اهلل ‪:‬‬ ‫‪ 2‬حكوم األصل حكوم يغ دثاتاكن اوليه نص‬
‫شرع‪.‬‬
‫ﭐﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ‬
‫ﱉ ﱊ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ ‬‬‬‬
‫ارتيث‪:‬وهاي اورغ يغ برايمان! افابيال دالءوغكن‬
‫اذان اونتوق مغرجاكن سمبهيغ فد هاري جمعة‪،‬‬
‫مك سضراله كامو (كمسجد) اونتوق مغيغتي اهلل‬
‫‪ ‬دان تيغضلكنله برجوال‪-‬بلي‪.‬‬
‫‪9 :62‬‬ ‫سورة الجمعة‬

‫فركارا يغ تيدق ممفوثاءي‬


‫مالكوكن عقد سيواءن كتيك وقتو صالة مجعة‪.‬‬ ‫حكوم يغ دثاتاكن اوليه‬ ‫الفرع‬ ‫‪3‬‬
‫نص شرع‪.‬‬
‫صيفت فرساماءن يغ وجود‬ ‫العلة‬ ‫‪4‬‬
‫فركارا ترسبوت مثببكن صالة جمعة دتيغضلكن‪.‬‬
‫انتارا األصل دغن الفرع‪.‬‬
‫مالكوكن عقد سيواءن كتيك وقتو صالة جمعة اداله دحرامكن سام‬
‫سڤرتي حكوم مالكوكن عقد جوال بلي كتيك وقتو صالة جمعة كران‬ ‫كسيمفولن‬
‫اي بوليه مثببكن صالة جمعة تيدق دالكوكن دان دتيغضلكن‪.‬‬

‫‪3.3.1‬‬ ‫‪82‬‬
‫‪3.3.4‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ دسفاكيت‬

‫اءوتوريتي القياس‬

‫‪ 1‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﭐ ‪ ...‬ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 2‬مك انصافله دان امبيلله فالجرن (درفد فريستيوا ايت) واهاي اورغ‬
‫سورة الحشر ‪2 :59‬‬ ‫يغ برعقل فيكيرن سرتا خليق هاتيث‪.‬‬

‫دالم ايات اين‪ ،‬اهلل ‪ ‬ممرينتهكن اومت إسالم مغمبيل اعتبار ترهادف عاقبة يغ منيمفا قوم يهودي بَنِي‬
‫نَ ِضير يغ تله ملغضر فرجنجين دغن رسول اهلل ‪ ‬كران ممبنتو قوم مشركين ممرغي بضيندا ‪ ‬دان مريك‬
‫تله دهاالو كلوار دري كوتا مدينة سفرتي يغ تله دثاتاكن فد اول ايات اين‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬جك اومت إسالم‬
‫مالكوكن فركارا يغ سام دغن فركارا يغ دالكوكن اوليه قوم يهودي ايت‪ ،‬مريك جوض اكن منريما‬
‫عاقبة يغ سام‪.‬‬
‫فركاتاءن ا ْعتِبَار دالم ايات برارتي القياس ياءيت مغقياسكن كأداءن اومت إسالم دغن كأداءن‬ ‫ ‬
‫قوم يهودي جك مريك مالكوكن فركارا يغ سام‪ .‬جوسترو‪ ،‬مغضوناكن القياس اداله دواجبكن اوليه‬
‫شرع كفد اومت إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬رسول اهلل ‪ ‬سنديري مغضوناكن القياس سفرتي دالم قيصه سأورغ وانيتا برتاث كفد رسول اهلل‬
‫‪ ‬مغناءي ايبوث يغ تله برنذر اونتوق مغرجاكن حج تتافي تيدق مغرجاكنث سهيغض منيغضل دنيا‪.‬‬
‫وانيتا ترسبوت برتاث اداكه دي بوليه مغرجاكن حج باضي فيهق ايبوث ايت؟ رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪:‬‬

‫ْضوا اهللَ فَاهللُ أَ َح ُّق بِاْل َوفَا ِء"‬ ‫"نَ َع ْم َح ِّجي َعْن َها‪ ،‬أَ َرأَْي ِت لَ ْو َكا َن َعلَى أُِّم ِك َدْي ٌن أَ ُكْن ِت ق ِ‬
‫َاضيَ ًة؟ اِق ُ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫يا‪ ،‬كرجاكن حج انتوقث‪ .‬تيدقكه جك دي ممفوثاءي هوتغ كامو اكن ممبايرث؟ بايرله هوتغ‬
‫اهلل ‪‬كران هوتغ اهلل ‪ ‬لبيه اوتام اونتوق دباير‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫دالم حديث اين‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬مغقياسكن هوتغ اهلل ‪ ‬سام سفرتي هوتغ ماءنسي يغ واجب دباير‪.‬‬

‫‪83‬‬ ‫‪3.3.2‬‬
‫اصول الفقه‬

‫تيندقن اونتوق منجاديكن دليل حكوم شرع يغ دسفاكتي سباضاي‬


‫فندوان اونتوق ملقساناكن كتتفن خطاب اهلل ‪‬‬
‫تيدق مالكوكن سواتو عبادة تنفا علمو يغ منخوكوفي باضي مغيلقكن اي دالكوكن تنفا ممنوهي‬ ‫‪1‬‬
‫روكون دان شرطث‪.‬‬
‫سنتياس مروجوع فتوى‪ ۲‬تركيني بركاءيتن فرمسئلهن‪ ۲‬بهارو يغ دهادفي دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫سنتياس منيغكتكن تاهف علمو فغتاهوان اضام باضي ممبوليهكن كهيدوفن كيت سنتياس براد دالم‬ ‫‪3‬‬
‫كريضاءن اهلل ‪.‬‬
‫برهاتي‪-‬هاتي دغن اجارن‪ ۲‬يغ سست كران اي تيدق داساسكن دغن قاعده حكوم يغ بتول‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫برهاتي‪-‬هاتي مثيبركن حديث‪ ۲‬يغ كيت تريما دري ميديا سوسيال كخوالي ستله كيت فستيكن‬ ‫‪5‬‬
‫كصحيحنث‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬سنارايكن ‪ 4‬ايات القرءان يغ بركاءيتن دغن حكوم شرع‪.‬‬
‫‪ 2‬سنارايكن كتاب‪ ٢‬حديث اوتام يغ تله دضوناكن اوليه علماء اونتوق مننتوكن حكوم شرع‪.‬‬
‫‪ 3‬موريد مالكوكن ‪ Rotating Review‬باضي ممبينچغكن حكوم فغضوناءن اوبت‪-‬‬
‫اوبتن يغ مغاندوغي نجيس‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ترغكن فغرتين دليل دان ثاتاكن جنيس‪ ۲‬دليل يغ دسفاكتي‪.‬‬
‫‪ 2‬هورايكن كناف اومت إسالم واجب مغيكوتي فرينته القرءان برسرتا دليل‪.‬‬
‫‪ 3‬بينخغكن جنيس‪ ۲‬السنة برسرتا خونتوه‪.‬‬
‫‪ 4‬انتارا حكوم يغ تله دإجماع اوليه علماء اياله كواجيفن منوتوف عورة باضي‬
‫لالكي دان وانيتا كتيك صالة‪ .‬ترغكن مغاف حكوم ترسبوت منجادي إجماع‪.‬‬
‫أحمد ممرم اءير نيرا كالف سهيغض منجادي مابوق افابيال دمينوم‪.‬‬
‫ايمبس ساي‬ ‫‪ 5‬جلسكن حكوم مسئله دأتس برداسركن قاعده قياس‪.‬‬

‫‪3.3.6‬‬ ‫‪84‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ تيدق‬
‫باب‬
‫دسفاكتي‬
‫‪4‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه يغ اندا تاهو مغناءي‬
‫دليل‪ ۲‬حكوم يغ تيدق‬ ‫مثاتاكن فغرتين دليل حكوم شرع يغ تيدق دسفاكتي‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫دسفاكتي؟‬ ‫الم َصالِ ُح‬


‫مثاتاكن فغرتين ِْال ْستِ ْح َسان‪ِ ،‬ال ْستِ ْص َحاب‪َ ،‬‬ ‫‪2‬‬
‫الذ َرائِع دان ال ُع ْرف َوالْ َعا َدة‪.‬‬
‫ِي‪َ ،‬س ُّد َّ‬ ‫الْ ُم ْر َسلَ ِة‪ ،‬ق َْو ُل َّ‬
‫الص َحاب ّ‬
‫مغهورايكن فندغن علماء ترهادف اءوتوريتي دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ تيدق دسفاكتي‬ ‫‪3‬‬
‫دان كسنث دالم كهيدوفن‪.‬‬
‫منيالي حكوم‪ ٢‬يغ بركاءيتن دغن دليل يغ تيدق دسفاكتي‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫منخادغكن اوسها دان تيندقن اونتوق منجاديكن دليل حكوم شرع يغ تيدق دسفاكتي‬ ‫‪5‬‬
‫سباضاي فندوان اونتوق مماتوهي كتتفن تونتوتن حكوم شرع‪.‬‬

‫‪85‬‬
‫اصول الفقه‬

‫فغرتين دليل حكوم يغ تيدق دسفاكتي‬


‫سالءين درفد القرءان‪ ،‬السنة‪ ،‬اإلجماع دان القياس‪ ،‬تردافت دليل‪ ٢‬الءين يغ دضوناكن اوليه علماء اونتوق‬
‫منتفكن حكوم شرع‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬دليل‪ ٢‬ترسبوت تيدق دسفاكتي اوليه علماء‪.‬‬
‫دليل حكوم يغ تيدق دسفاكتي اياله دليل يغ منجادي فرسليسيهن علماء سام اد بوليه دتريما‬ ‫ ‬
‫سباضاي سندرن حكوم شرع اتاو تيدق‪ .‬واالوفون بضيتو‪ ،‬اي تله دضوناكن سخارا ملواس اوليه علماء‬
‫باضي فنتفن حكوم شرع دالم فرمسئلهن سماس سفرتي فنتفن فراتوران‪ ۲‬فركهوينن دان فرخراين‪ ،‬زكاة‬
‫دان اونداغ‪ ۲‬بركاءيتن إسالم‪.‬‬

‫دليل‪ 2‬حكوم يغ تيدق دسفاكتي‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اَ ِال ْستِ ْح َسان‬
‫فغرتين‬
‫(خ ِفي)‬
‫مندهولوكن القياس يغ ترسمبوثي َ‬
‫(جلِي)‬
‫بربنديغ دغن القياس يغ جلس َ‬
‫ايستيله دسببكن سسواتو دليل اتاو مغخواليكن‬ ‫مغغضف سسواتو سباضاي باءيق‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫سواتو فرمسئلهن درفد قاعدهث يغ عموم‬
‫دسببكن تردافت دليل خاص يغ لبيه قوات‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فمبهاضين اَ ِال ْستِ ْح َسان‬
‫االستِ ْح َسان تربهاضي كفد دوا جنيس ياءيت‪:‬‬
‫سخارا عمومث ْ‬
‫‪ 1‬مندهولوكن القياس يغ ترسمبوثي َ‬
‫(خ ِفي) بربنديغ دغن القياس يغ جلس َ‬
‫(ج ِلي)‪.‬‬
‫خونتوهث سفرتي عورة وانيتا منوروت حكوم شرع اداله سموا توبوه بادنث كخوالي موك دان‬
‫كدوا‪-‬دوا تاغن سهيغض فرضلغن‪ .‬سموا لالكي بوكن َم ْح َرم دحرمكن مليهت عورة وانيتا‪ .‬نامون‬
‫بضيتو‪ ،‬دكتور لالكي يغ مراوت فثاكيت يغ بريسيكو كماتين دكخواليكن درفد حكوم فغحرمن اين‬
‫االستِ ْح َسان كران وجود كفرلوان اونتوق منجاض ثاوا‪.‬‬
‫برداسركن دليل ْ‬
‫(ج ِل ْي) فد داسرث دكتور لالكي حكومث اداله سام دغن حكوم لالكي اجنبي يغ‬ ‫القياس يغ جلس َ‬
‫الءين ياءيت حرام مليهت عورة وانيتا يغ بوكن َم ْح َرم‪.‬‬

‫(خ ِف ْي) دكتور لالكي ترسبوت دبنركن مليهت عورة يغ دحرامكن كران‬
‫القياس يغ ترسمبوثي َ‬

‫‪3.4.1‬‬ ‫‪86‬‬
‫‪3.4.2‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ‬
‫تيدق دسفاكيت‬

‫ايغين مثالمتكن ثاوا سام سفرتي اورغ يغ دهاروسكن مماكن بغكاي اونتوق مثالمتكن ثاواث‬
‫(خ ِف ْي) كران‬
‫سنديري دسببكن كالفرن يغ كتراللون‪ .‬القياس اين دصيفتكن سباضاي ترسمبوثي َ‬
‫فرساماءن كدوا‪-‬دوا كأداءن ايت اضق جاءوه اونتوق دفيكيركن اوليه عقل كخوالي ستله ماللوءي‬
‫فروسيس برفيكير دغن مندالم‪.‬‬
‫‪ 2‬مغخواليكن سواتو فرمسئلهن درفد قاعدهث يغ عموم دسببكن تردافت دليل خاص يغ لبيه قوات‬
‫سفرتي منتفكن حكوم سوخي باضي فريضي يغ تردافت نجيس ددالمث دان بغكاي بيناتغ كران‬
‫تردافت كفرلوان اونتوق مغضوناكنث‪ .‬حكوم سوخي اين برخغضه دغن حكوم القياس كران ستياف‬
‫اير يغ برخمفور نجيس حكومث اداله نجيس‪ .‬تتافي دالم سيتواسي اين‪ ،‬قاعده ضرورة دضوناكن‬
‫كران فروسيس فثوخين تيدق موغكين دالكوكن ترهادف فريضي ترسبوت‪.‬‬
‫اءوتوريتي اَ ِال ْستِ ْح َسان‬
‫االستِ ْح َسان تله دتريما اوليه علماء مذهب حنفي‪ ،‬مالكي دان حنبلي سباضاي دليل شرع‪ .‬إمام َّ‬
‫الشافِ ِع ّي‬ ‫ْ‬
‫االستِ ْح َسان سباضاي دليل شرع‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬منوروت سبهاضين‬ ‫ْ‬ ‫ترهادف‬ ‫بلياو‬ ‫فنولقن‬ ‫دغن‬ ‫تركنل‬
‫ء‬ ‫الشافِ ِع ّي بوكنله ْ‬
‫االستِ ْح َسان يغ دتريما اوليه جمهور علما تتافي‬ ‫االستِ ْح َسان يغ دتولق اوليه إمام َّ‬
‫فغكاجي‪ْ ،‬‬
‫االستِ ْح َسان يغ برمقصود مننتوكن حكوم شرع برداسركن عقل دان هاوا نفسو سماتا‪-‬مات‪.‬‬ ‫ْ‬
‫ِْال ْس ْ‬
‫تص َحاب‬
‫فغرتين‬

‫منثابتكن اتاو منافيكن حكوم سسواتو‬


‫فركارا فد ماس كيني اتاو فد ماس هادفن‬ ‫ممينتا سوفايا برسام دان ممينتا‬
‫ايستيله برداسركن كفد حكومث فد ماس اللو‬ ‫بهاس سوفايا دككلكن برسام‪.‬‬
‫دسببكن تياد دليل يغ مغوبهث‪.‬‬

‫خونتوه‬
‫‪ 1‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡ ﱡ ﲨ ﲩ ﲪﲫ ‪ ...‬ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪5 :5‬‬ ‫سورة المائدة‬ ‫‪ 5‬فد هاري اين دحاللكن باضي كامو يغ باءيق‪.۲‬‬

‫‪87‬‬ ‫‪3.4.2‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫ايات اين تله مغحاللكن سموا جنيس ماكنن يغ باءيق‪ .۲‬سسواتو جنيس ماكنن تيدق بوليه‬ ‫ ‬
‫دحرامكن كخوالي برسندركن كفد دليل شرع سفرتي فغحرامن بابي دان بغكاي يغ تله دثاتاكن اوليه اهلل‬
‫‪ ‬ددالم القرءان‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬سموا جنيس ماكنن اداله حالل كخوالي ماكنن يغ تله دثاتاكن حرام اوليه‬
‫نص شرع‪.‬‬
‫‪ 2‬سسأورغ ايت تيدق بوليه دثابيتكن دغن سبارغ كسالهن كخوالي جك تردافت بوقتي يغ‬
‫منونجوقكن سباليقث‪.‬‬
‫اءوتوريتي ا َِل ْستِ ْص َحاب‬
‫تردافت فربيذاءن فندغن علماء بركاءيتن فنريماءن ْ‬
‫االستِ ْص َحاب‪:‬‬
‫االستِ ْص َحاب اياله دليل‬
‫‪ 1‬منوروت فندغن جمهور علماء درفد مذهب مالكي‪ ،‬شافعي دان حنبلي‪ْ ،‬‬
‫شرع سخارا مطلق‪.‬‬
‫‪ 2‬فندغن علماء مذهب حنفي‪ْ ،‬‬
‫االستِ ْص َحاب اياله دليل باضي مغكلكن حكوم تتافي بوكن دليل انتوق‬
‫منثابيتكن حكوم يغ بهارو‪.‬‬

‫فربيذاءن دوا فندغن اين بوليه دليهت دالم مسئله اورغ يغ هيلغ تنفا خبر بريتا‪ .‬منوروت‬ ‫ ‬
‫ء‬
‫جمهور علما ‪ ،‬حق يغ تله ثابت باضيث تيدق بوليه دأمبيل اوليه اورغ الءين دان دي جوض بوليه‬
‫منريما حق يغ بهارو سفرتي موريثي هرتا فوساك درفد اهلي وار يغ منيغضل دنيا سفنجغ تيمفوه‬
‫كهيلغنث‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬منوروت علماء مذهب حنفي‪ ،‬حق يغ تله ثابت باضي اورغ يغ هيلغ ماسيه‬
‫ككل منجادي حقث تتافي دي تيدق بوليه منريما حق يغ بهارو سفرتي دي تيدق بوليه مواريثي هرتا‬
‫يغ منيغضل دنيا سفنجغ تيمفوه كهيلغنث‪.‬‬ ‫فوساك درفد اهلي‬
‫منوروت سبهاضين علماء اصول الفقه‪ْ ،‬‬
‫االستِ ْص َحاب بوكنله دليل شرع تتافي اي اداله قاعده‬ ‫ ‬
‫ء‬
‫اونتوق مغكلكن حكوم يغ تله ثابت درفد نص شرع دسببكن تياد نص شرع ال ين يغ مغوبهث‪.‬‬

‫ال َم َصالِ ُح ال ُم ْر َس َلة‬


‫فغرتين‬
‫الْ َم َصالِح الْ ُم ْر َسلَة اياله ضابوغن دوا فركاتاءن ياءيت الْ َم َصالِح دان الْ ُم ْر َسلَة‪.‬‬

‫كباءيقن يغ برسسواين دغن كباءيقن يغ‬


‫الْ َم َصالِح‪:‬كباءيقن دان كمصلحتن‪.‬‬
‫ايستيله دأنجوركن اوليه شرع تتافي تياد نص شرع‬ ‫بهاس‬
‫الْ ُم ْر َس َلة‪ :‬بيبس درفد سبارغ ايكتن‪.‬‬
‫سچارا خصوص مغيعتراف اتاو منولقث‪.‬‬

‫‪3.4.2‬‬ ‫‪88‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ‬
‫تيدق دسفاكيت‬

‫خونتوه‬
‫‪ 1‬اوندغ‪ ۲‬جالن راي يغ ممفوثاءي كباءيقن تتافي تيدق ممفوثاءي نص شرع يغ منريما اتاو منولقث‪.‬‬
‫‪ 2‬فراتوران‪ 2‬سكوله يغ برتوجوان اونتوق منجاض كفنتيغن فالجر واالوفون اي تيدق ممفوثاءي‬
‫سندرن دليل شرع سخارا خصوص‪.‬‬

‫فمبهاضين ال َم َصالِ ُح ال ُم ْر َس َلة‬

‫تَ ْح ِسيْنِيَّات‬ ‫‪3‬‬ ‫َح ِ‬


‫اجيَّات‬ ‫‪2‬‬ ‫َض ُرو ِريَّات‬ ‫‪1‬‬

‫كباءيقن تمبهن يغ منجاديكن‬ ‫كباءيقن يغ بياساث دفرلوكن‬ ‫كباءيقن يغ منجادي اساس‬


‫كهيدوفن ماءنسي لبيه‬ ‫دالم كهيدوفن ماءنسي باضي‬ ‫كهيدوفن ماءنسي سوفايا‬
‫بركواليتي دان سليسا سفرتي‬ ‫ممبوليهكن مريك منجالني‬ ‫كهيدوفن مريك تيدق روسق‬
‫كهاروسن مماكاي فاكاين‬ ‫كهيدوفن دغن موده دان دافت‬ ‫دان بيناس سفرتي كباءيقن‬
‫يغ مغيكوت فيشن سماس‬ ‫مغيلقكن درفد كسوسهن‪.‬‬ ‫يغ بركاءيتن دغن اضام‪ ،‬ثاوا‪،‬‬
‫تتافي برتفتن دغن شرع‪.‬‬ ‫خونتوهث اداله كهاروسن‬ ‫عقل‪ ،‬كتورونن دان هرتا‬
‫جوال بلي ماللوءي اينترنيت‬ ‫سفرتي كواجيفن ممفالجري‬
‫دان جوال بلي مغضوناكن‬ ‫علمو اضام‪ ،‬مماكن ماكنن‬
‫كاتالوض‪.‬‬ ‫يغ تيدق ممبهاياكن‬
‫كصيحتن اتاو ممابوقكن‪،‬‬
‫مذهب حنفي‪ :‬فغساسث أَبُو َحنِْي َفة النُّ ْع َمان بن ثَابِت ُ‬
‫الك ْوفِ ّي‪.‬‬ ‫تريؤيا‬ ‫كواجيفن بركهوين باضي‬
‫الهير دكوفة فد تاهون ‪ 699/ 80‬م دان وفاة دبغداد فد تاهون‬ ‫يغ بركممفوان‪ ،‬كواجيفن‬
‫منجاءوهي فربواتن زنا دان‬
‫‪ 767/ 150‬م‪ .‬مذهب حنفي دبنتوق براسسكن فتوى‪ 2‬يغ‬ ‫منخوري‪.‬‬
‫دكلواركن اوليه إمام أَبُو َحنِْي َفة سنديري دان جوض فتوى انق‪2‬‬
‫الح َسن‬ ‫موريد كاننث سفرتي إمام أَبُو يُ ْو ُسف دان إمام ُم َح َّمد بن َ‬
‫الشيْبَانِي‪ .‬انتارا كتاب كارغن بلياو يغ تركنل اياله كتاب "ال ِفقْه‬ ‫َّ‬
‫األَ ْكبَر"‪ .‬مذهب فرتام درفد مذهب امفت يغ مشهور‪.‬‬ ‫اءوتوريتيال َم َصالِ ُح ال ُم ْر َس َلة‬
‫‪ 1‬جمهور علماء منريما الْ َم َصالِح الْ ُم ْر َسلَة سباضاي سندرن حكوم شرع كران اي سالري دغن‬
‫كمصلحتن يغ تركاندوغ دالم نص‪ 2‬شرع‪ .‬جك اي تيدق دبنركن‪ ،‬نسخاي باثق كباءيقن يغ‬
‫تردافت دالم كهيدوفن ماءنسي فد ماس كيني اكن دحرامكن دان كأداءن سبضيني اكن مثوسهكن‬
‫كهيدوفن ماءنسي‪.‬‬
‫اجب دان إمام اآل ِم ِدي منولق الْ َم َصالِح الْ ُم ْر َسلَة سام سكالي‬ ‫‪ 2‬سبهاضين علماء سفرتي إمام ابْن َ‬
‫الح ِ‬
‫كران مريك برفندغن اي بوليه منخمركن كسوخين إسالم جك حكوم اضام بوليه دتنتوكن‬
‫برداسركن كفد كباءيقن يغ دفيكيركن اوليه عقل دان هاوا نفسو ماءنسي سماتا‪-‬مات‪.‬‬

‫‪89‬‬ ‫‪3.4.2‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫ِي‬ ‫َق ْو ُل َّ‬


‫الص َحاب ّ‬
‫فغرتين‬

‫قول‪ :‬كات‪ ۲‬اتاو فندغن‪.‬‬


‫فتوى‪ ،‬فندغن اتاو مذهب صحابت‬ ‫صحابت‪ :‬ضولوغن يغ فرنه برجومفا‬
‫رسول اهلل ‪ ‬دالم ساتو فرمسئلهن يغ‬ ‫دان برايمان دغن رسول اهلل ‪ ‬سرتا‬
‫ايستيله تياد حكوم درفد نص دان تيدق دسفاكتي‬ ‫بردمفيغن دغن بضيندا ‪ ‬اونتوق‬
‫بهاس‬
‫اوليه مريك‪.‬‬ ‫ساتو تيمفوه يغ الما دان ماتي دالم‬
‫كأداءن إسالم‪.‬‬

‫ِي‬ ‫اءوتوريتي َق ْو ُل َّ‬


‫الص َحاب ّ‬
‫‪ 1‬كات‪ ۲‬صحابت يغ بوكن براساسكن كفد اجتهاد دأغضف سباضاي فركارا يغ مريك امبيل درفد‬
‫رسول اهلل ‪ ‬دان دتريما اوليه علماء سباضاي حجه سفرتي كات‪ ۲‬صحابت يغ منخريتاكن‬
‫مغناءي ضمبرن شرض دان نراك‪.‬‬
‫‪ 2‬فندغن يغ دسفاكتي اوليه صحابت اداله دأغضف اإلجماع دان اي اداله حجه سفرتي كسفاكتن‬
‫صحابت اونتوق مغومفول القرءان دان فرالنتيقن أَبُو بَ َكر ‪ ‬سباضاي خليفه‪.‬‬
‫‪ 3‬فندغن صحابت يغ براساسكن كفد اجتهاد تله منجادي فرسليسيهن دالم كالغن علماء سام اد اي‬
‫اداله حجه شرع اتاو تيدق‪.‬‬

‫‪ a‬إمام أَبُو َحنِْي َفة‪ ،‬إمام َمالِك‪ ،‬إمام َّ‬


‫الشافِ ِع ّي دان إمام أَ ْح َمد منريماث سباضاي حجة‪ .‬مريك‬
‫برحجه بهاوا صحابت اداله ضولوغن يغ الما برسام دغن رسول اهلل ‪ ‬دان مريك لبيه‬
‫ممهمي مقصود دان توجوان سسواتو حكوم القرءان دتورونكن‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬فندغن مريك‬
‫لبيه اليق دتريما بربنديغ دغن فندغن اورغ الءين‪.‬‬
‫‪ b‬علماء كالم يغ ترديري درفد علماء أَ َشا ِع َرة منولقث سباضاي حجه‪ .‬مريك برحجه بهاوا اهلل‬
‫‪ ‬ممرينتهكن كيت مغيكوت القرءان دان السنة دالم سموا فركارا‪ .‬فندغن صحابت تيدق‬
‫ترماسوق دالم القرءان دان السنة‪ .‬اوليه ايت‪ ،‬قول الصحابي بوكن حجه‪.‬‬

‫‪3.4.2‬‬ ‫‪90‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ‬
‫تيدق دسفاكيت‬

‫الذ َرائِع‬
‫َس ُّد َّ‬
‫فغرتين‬

‫َس ّد‪ :‬منوتوف‪.‬‬


‫منخضه فركارا يغ هاروس يغ بوليه‬ ‫الذ َرائِع‪ :‬جالن اونتوق سمفاي كفد‬
‫َّ‬
‫منداتغكن كمضرتن‪.‬‬ ‫ايستيله‬ ‫بهاس سسواتو فركارا سام اد فركارا باءيق‬
‫اتاو بوروق‪.‬‬

‫اءوتوريتي َس ُّد َّ‬


‫الذ َرائِع‬
‫‪ 1‬فركارا يغ فستي منداتغكن كمضرتن سفرتي ممبواغ سيسا توكسيك كدالم سوغاي‪.‬‬
‫ڤركارا سبضيني اداله دحرامكن منوروت إجماع علماء كران اي سچارا فستي ممبريكن‬
‫كمضرتن كفد اورغ راماي‪.‬‬
‫‪ 2‬فركارا يغ جارغ‪ ٢‬منداتغكن كمضرتن سفرتي منانم اغضور‪ .‬فركارا سبضيني تيدق‬
‫دالرغ سام سكالي منوروت إجماع علماء كران كباءيقن منانم اغضور اداله لبيه بسر‬
‫درفد كبوروقنث‪.‬‬
‫‪ 3‬فركارا يغ لبيه باثق منداتغكن كمضرتن درفد كباءيقن سفرتي منجوال اغضور كفد‬
‫فمبوات ارق‪ .‬فركارا سبضيني هاث دحرامكن اوليه علماء مذهب مالكي دان حنبلي‬
‫سهاج‪ .‬علماء مذهب شافعي دان ظاهري تيدق مغحرامكنث‪.‬‬
‫‪ 4‬فركارا يغ دهاروسكن تتافي دضوناكن اوليه مكلف تيدق سفرتي يغ دتونتوت اوليه شرع‪.‬‬
‫خونتوهث سفرتي فركهوينن يغ دضوناكن اونتوق مغهاروس وانيتا يغ دخراي دغن طالق‬
‫تيض كمبالي كفد بكس سواميث‪ .‬فركارا سبضيني اداله دحرامكن اوليه علماء مذهب‬
‫مالكي دان حنبلي دان دهاروسكن اوليه علماء مذهب شافعي دان ظاهري‪.‬‬

‫الم َدنِي‪ .‬الهير دمدينة فد تاهون ‪93‬‬ ‫مذهب مالكي‪ :‬فغساسث َماِلك بن أَنَس األَ ْصبَ ِحي ُ‬
‫الح َميْرِي َ‬ ‫تريؤيا‬
‫‪ 715/‬م دان وفاة دمدينة فد تاهون ‪ 796/ 179‬م‪ .‬بلياو مروفاكن سأورغ علماء يغ تركنل‬
‫دمدينة دان تله دفراكوكن اليق ممبري فتوى اوليه ‪ 70‬اورغ ضوروث‪ .‬انتارا كتاب كارغن بلياو يغ‬
‫"الم َو َّطأ"‪ .‬مذهب كدوا درفد مذهب امفت يغ مشهور‪.‬‬ ‫سمفاي كفد كيت هاري اين اياله كتاب ُ‬

‫‪91‬‬ ‫‪3.4.2‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫اصول الفقه‬

‫ال ُع ْر ُف َوال َعا َدة‬ ‫‪6‬‬


‫فغرتين‬

‫فركارا يغ منجادي كبياساءن‬


‫مشاركت سام اد بربنتوق فركاتاءن‬ ‫ايستيله‬ ‫فغتهوان‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫اتاو فربواتن‪.‬‬

‫خونتوه‬
‫‪ 1‬فركاتاءن داضيغ مروجوع كفد داضيغ حيوان سالءين ايكن‪ .‬عادت اين دناماكن سباضاي ُع ْرف ق َْولِ ْي‬
‫كران اي بركاءيت دغن فرخاكفن‪.‬‬
‫‪ 2‬مماكاي كاسوت تيدق دبنركن ددالم رومه منوروت عادت مشاركت دمليسيا تتافي دهاروسكن‬
‫دالم سستغه مشاركت دبارت‪ .‬عادت اين دناماكن سباضاي ُع ْرف َع َملِ ْي كران اي بركاءيت دغن‬
‫سسواتو فربواتن‪.‬‬

‫فمبهاضين ال ُع ْر ُف َوال َعا َدة‬


‫‪ 1‬اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ صحيح اياله اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ تيدق برچغضه دغن شرع‪ ،‬تيدق منججسكن‬
‫كمصلحتن دان تيدق منداتغكن كمضرتن سفرتي عادت ممبري هديه كتيك برتونغ‪.‬‬
‫‪ 2‬اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ فاسد اياله اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ برچغضه دغن شرع‪ ،‬منججسكن كمصلحتن دان‬
‫منداتغكن كمضرتن سفرتي فرضاءولن بيبس انتارا تونغ اتاو فاسغن يغ بوكن سوامي ايستري‪.‬‬

‫‪780‬‬ ‫مذهب حنبلي‪ :‬مذهب يغ دأساسكن اوليه إمام أَ ْح َمد بن ُم َح َّمد بن َحنْبَل يغ الهير فد تاهون‬ ‫تريؤيا‬
‫الشاِفِعي‪.‬‬
‫‪ 780/‬م دان وفاة ڤد تاهون ‪ 855/ 855‬م‪ .‬بلياو مروفاكن ساله سأورغ انق موريد إمام َّ‬
‫مذهب حنبلي مروفاكن مذهب تراخير يغ مونچول درفد مذهب امفت يغ مشهور‪.‬‬

‫‪3.4.2‬‬ ‫‪92‬‬
‫‪3.4.3‬‬
‫دليل‪ 2‬حكوم شرع يغ‬
‫تيدق دسفاكيت‬

‫اءوتوريتي ال ُع ْر ُف َوال َعا َدة‬


‫‪ 1‬علماء مذهب حنفي دان مالكي منريما اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة سباضاي دليل باضي حكوم شرع جك‬
‫اي تيدق برالونن دغن نص‪ ٢‬شرع‪ .‬تردافت قاعده فقه يغ بركاءيت دغن اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة ياءيت‬
‫"ال َعا َدة ُم َح َّك َمة"‪.‬‬
‫‪ 2‬علماء مذهب شافعي هاث منريما اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ بركاءيتن دغن فركاتاءن سهاج ( ُع ْرف ق َْولِ ْي)‬
‫دان تيدق منريما اْل ُع ْرف َوالْ َعا َدة يغ بركاءيتن دغن فربواتن ( ُع ْرف َع َملِ ْي)‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تريؤيا‬
‫ُر ِش ّي‪ .‬الهير فد ‪150‬‬ ‫الشافِ ِع ّي ُ‬
‫الم َّطلِ ِّ‬
‫بي الق َ‬ ‫مذهب شافعي‪ :‬فغساسث ُم َح َّمد بن إِ ْدرِيس َّ‬
‫"الر َسالَة"‬
‫‪ 766/‬م (غزة‪ ،‬فلسطين)‪ .‬وفاة فد ‪ 820/ 204‬م (مصر)‪ .‬انتارا كريا بليو يغ تركنل اياله ِّ‬
‫دان "اَلُْم"‪ .‬مذهب كتيض درفد مذهب امفت يغ مشهور‪.‬‬

‫اوسها دان تيندقن اونتوق منجاديكن دليل حكوم شرع يغ تيدق دسفاكتي‬
‫سباضاي فندوان اونتوق ملقساناكن كتتفن خطاب اهلل ‪‬‬

‫سنتياس مماتوهي فراتوران‪ ٢‬سكوله كران اي برتوجوان اونتوق ممبريكن كباءيقن كفد‬
‫‪1‬‬
‫سموا موريد‪.‬‬

‫سنتياس ممليهارا هرتا بندا عوام كران اي دوجودكن اونتوق منجاض كمصلحتن اورغ‬
‫راماي‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫سنتياس مماتوهي اوندغ‪ ٢‬كران اي بوليه منداتغكن منفعت كفد اينديؤيدو دان مشاركت‬ ‫‪3‬‬
‫سرتا منجاءوهي فركارا يغ بر برچغضه دغن اجرن إسالم‪.‬‬

‫سنتياس براوسها منيغضلكن تونتوتن اضام كران اي هاث منداتغكن كمضرتن دان‬ ‫‪4‬‬
‫كموركاءن اهلل ‪.‬‬

‫سنتياس منجاءوهكن ديري درفد فركارا يغ بوليه ممبهاياكن ديري سندري سفرتي مروكوق‬ ‫‪5‬‬
‫اتاو مغمبيل داده كران اي دالرغ اوليه شرع دان هاث منداتغكن عاقبة يغ بوروق‪.‬‬

‫‪93‬‬ ‫‪3.4.3 / 3.4.4‬‬


‫‪3.4.5‬‬
‫اصول الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬

‫الم َصالِح ُ‬
‫الم ْر َسلَة‪.‬‬ ‫‪ 1‬سنارايكن ‪ 5‬خونتوه حكوم براساسكن كفد دليل َ‬
‫‪ 2‬سنارايكن ‪ 5‬عادة فد ماس كيني يغ برچغضه دغن شرع‪.‬‬
‫‪ 3‬فالجر مميليه ساتو ڤرمسئلهن سماس يغ تيدق دكتاهوءي حكومث دان مالكوكن‬
‫‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫االستِ ْح َسان برسرتا خونتوه؟‬
‫افاكه فغرتين ْ‬ ‫‪1‬‬

‫االستِ ْص َحاب دان فندغن علماء مغناءيث‪.‬‬


‫هورايكن فغرتين ْ‬ ‫‪2‬‬

‫ِي دان جنيس‪-‬جنيسث‪.‬‬


‫الص َحاب ْ‬
‫بينخغكن فغرتين ق َْول َّ‬ ‫‪3‬‬

‫بريكن خونتوه فركارا‪ ٢‬هاروس يغ دسالهضوناكن اونتوق مالكوكن فركارا يغ منداتغكن كمضرتن‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫سأورغ فندودوق كمفوغ اندا ايغين مغاداكن كندوري كهوين دغن منجمفوت سأورغ فثاثي‬
‫وانتيا انتوق مغهيبوركن تتامو‪.‬‬
‫بريكن فندغن اندا ترهادف تيندقن ترسبوت‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪94‬‬
‫‪4‬‬ ‫بيدڠ‬

‫الفقه‬
‫حج دان عمرة‬ ‫باب ‪1‬‬
‫نيابة حج (اوفه حج)‬ ‫باب ‪2‬‬
‫سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه‬ ‫باب ‪3‬‬
‫معاملة دالم إسالم‬ ‫باب ‪4‬‬
‫ُعقُو ُد ال ُم َعا َو َضات‬ ‫باب ‪5‬‬
‫ُعقُو ُد التََّبَ ُّر َع ِ‬
‫ات‬ ‫باب ‪6‬‬
‫باب‬
‫حج دان عمرة‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه فغرتين حج دان‬
‫مثاتاكن فغرتين سرتا حكوم حج دان عمرة برداسركن دليل‪ .‬عمرة سرتا سيافاكه يغ‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن شرط‪ 2‬واجب حج دان عمرة سرتا فلقساناءن حج‪ .‬واجب مغرجاكنث؟‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن روكون‪ 2‬سرتا فركارا‪ 2‬واجب حج دان عمرة‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫مغهورايكن الرغن‪ 2‬سماس براحرام دان كسنث‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منخادغكن اوسها دان تيندقن كأره فرسدياءن ملقساناكن مناسك حج دان عمرة‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫مسجد الحرام‪ ،‬مكة المكرمة‬ ‫‪96‬‬


‫حج دان عمرة‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫فغرتين‪ ،‬حكوم دان دليل باضي حج دان عمرة‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫عمرة‬ ‫حج‬
‫فغرتين‬
‫زيارة‪.‬‬ ‫بهاس‬ ‫بهاس مغونجوغي سواتو تمفت‪.‬‬
‫ايستيله مغونجوغي بَيْت اهلل الحرام دمکة فد‬ ‫ايستيله مغونجوغي بَيْت اهلل الحرام دمکة فد‬
‫بيال‪ ۲‬ماس اونتوق منونايکن عبادة‬ ‫ماس ترتنتو اونتوق منونايکن عبادة‬
‫ترتنتو دغن شرط‪ ٢‬ترتنتو‪.‬‬ ‫ترتنتو دغن شرط‪ ٢‬ترتنتو‪.‬‬
‫دليل‬

‫دليل‪ 2‬كفرضوان عمرة برداسركن‪:‬‬ ‫دليل‪ 2‬كفرضوان حج برداسركن‪:‬‬


‫القراءن‬ ‫القراءن‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬ ‫فرمان اهلل ‪:‬‬
‫ ﭐ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣﲤ … ‬
‫ﱠ‬ ‫ﱡ‬ ‫‪...‬ﭐ…ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ‬
‫ﲥﱠ ‪...‬‬
‫…‬ ‫ﲦ‬
‫ارتيث‪:‬‬ ‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 196‬دان سمفورناكنله عبادة حج دان عمرة‬ ‫‪ 97‬دان اهلل ‪ ‬مواجبكن ماءنسي مغرجاكن‬
‫كران اهلل ‪.‬‬ ‫عبادة حج دغن مغونجوغي بيت اهلل ياءيت‬
‫سسيافا يغ ممفو سمفاي كفداث‪.‬‬
‫‪196 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬ ‫‪97 :3‬‬ ‫سورة آل عمران‬

‫ايات اين ممرينتهكن سوڤايا عبادة حج دان عمرة‬ ‫ايات اين سچارا جلس مثاتاكن كواجيفن حج‬
‫دتونايكن اوليه ستياڤ مكلف يغ منونجوقكن‬ ‫كأتس ضولوغن يغ ممفوثاءي كممفوان اونتوق‬
‫كواجيفنث‪.‬‬ ‫مغرجاكنث‪.‬‬

‫‪97‬‬ ‫‪4.1.1‬‬
‫الفقه‬

‫حديث‬ ‫حديث‬
‫ْت يَا َر ُس ْو َل اهللِ‪َ :‬ه ْل‬‫َع ْن َعائِ َش َة ‪ ‬قَالَ ْت‪ :‬قُل ُ‬ ‫سبدا نبي ‪:‬‬
‫َال ‪ :‬نَ َع ْم ِج َها ٌد َل قِتَ َ‬
‫ال‬ ‫َعلَى النِّ َسا ِء ِج َها ٌد؟ ق َ‬ ‫بُنِ َي اإلِ ْسال ُم َعلَى َخ ْم ٍس‪َ :‬ش َها َد ِة أَ ْن الَ إِلََه إِالَّ‬
‫فِْي ِه‪َ ،‬‬
‫الح ُّج َواْل ُع ْم َرةُ‪.‬‬ ‫اهلل َوأَ َّن ُم َح َّم َداً َر ُس ْو ُل اهللِ‪َ ،‬وإِقَا ِم َّ‬
‫الصال ِة‪َ ،‬وإِيْتَا ِء‬
‫الز َكا ِة‪َ ،‬و َح ِّج البِيْ ِت‪َ ،‬و َص ْو ِم َر َم َضا َن‪.‬‬‫َّ‬
‫ارتيث‪:‬‬ ‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد َعائِ َشة ‪ ‬بلياو بركات‪ ،‬واهاي رسول‬ ‫إسالم تربينا دأتس ليم فركارا‪ ،‬برسقسي بهاوا‬
‫اهلل! اداكه دواجبكن كفد وانيتا ايت جهاد؟‬ ‫تياد توهن مالءينكن اهلل ‪ ‬دان محمد ‪ ‬ايت‬
‫بضيندا ‪ ‬برسبدا‪ ،‬يا‪ :‬جهاد يغ تياد فرتمفورن‬ ‫اوتوسن اهلل ‪ ،‬منديريكن صالة‪ ،‬مغلواركن‬
‫ياءيت حج دان عمرة‪.‬‬ ‫زكاة‪ ،‬منونايكن حج كبيت اهلل دان برفواسا‬
‫دبولن رمضان‪.‬‬
‫روايت ابن ماجه دان البيهقي‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬
‫حديث اين منجلسكن بهاوا قوم وانيتا دواجبكن‬
‫مالكوكن جهاد دالم بنتوق عبادة حج دان‬ ‫حديث اين منونجوقكن بهاوا حج اداله ساله‬
‫عمرة‪ .‬اي منونجوقكن كدوا‪-‬دوا عبادة‬ ‫ساتو روكون إسالم يغ واجب دتونايكن‪.‬‬
‫ترسبوت واجب دلقساناكن اوليه قوم وانيتا دان‬
‫لبيه‪ ۲‬الضي اوليه قوم لالكي‪.‬‬

‫حكوم‬ ‫اجماع علماء‬


‫حج واجب دلقساناكن سكالي سعمور هيدوف‬ ‫فارا علماء تله سفاكت (اجماع) بهاوا حج‬
‫باضي ستياف مسلم يغ چوكوف شرط‪-‬شرطث‪.‬‬ ‫دواجبكن كأتس ستياف مسلم يغ چوكوف‬
‫اي مروفاکن ساله ساتو روکون إسالم دان‬ ‫شرط‪-‬شرطث‪.‬‬
‫مغيغکري كواجيفنث بوليه ممباوا كفد ککفورن‪.‬‬

‫عمرة‬ ‫حج‬ ‫فربيذاءن‬ ‫تريؤيا‬


‫بوليه دالكوكن فد بيال‪ ٢‬ماس‬ ‫هاث بوليه برنية حج فد بولن شوال‪،‬‬
‫كچوالي باضي اورغ يغ تله‬ ‫ذُو الْقَع َدة دان ‪ 9‬هاري تراول درفد‬ ‫وقتو‬
‫برنية احرام حج‪.‬‬ ‫بولن ذ ِ‬
‫ُوالح َّجة‪.‬‬

‫‪4.1.1‬‬ ‫‪98‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫شرط واحب حج دان عمرة‬


‫حج دان عمرة اداله دواجبكن كأتس ضولوغن يغ ممفوثاءي شرط‪ ٢‬برايكوت‪:‬‬

‫اورغ کافير دان مرتد تيدق واجب مالكوكن حج دان عمرة كران عبادة‬
‫مريك تيدق دتريما اوليه اهلل ‪.‬‬ ‫إسالم‬

‫تيدق دواجبكن کأتس کانق‪ .٢‬باضي كانق‪ ٢‬يغ تله ُم َميِّز‪ ،‬عبادة حج دان عمرة‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫يغ مريك الكوكن اداله صح تتافي اي تيدق مغضوضوركن كواجيفن حج دان‬ ‫بالغ‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫عمرة مريك سلفس بالغ‪.‬‬

‫تيدق دواجبكن کأتس اورغ ضيال دان تيدق وارس كران مريك تيدق بوليه‬
‫ممبيذاكن انتارا فركارا يغ ساله دان فركارا يغ بتول‪.‬‬ ‫برعقل‬

‫تيدق دواجبكن کأتس ضولوغن همبا كران مريك اداله ضولوغن يغ تيدق مميليقي‬
‫هرتا‪ .‬بهكن ديري مريك سنديري فون دميليقي اوليه توانث‪.‬‬ ‫مرديك‬

‫جك تردافت فركارا يغ بوليه ممبيناساكن ثاوا دان هرتا دتغه فرجالنن سفرتي‬ ‫امان‬
‫ففرغن‪ ،‬مك حج دان عمرة تيدق دواجبكن‪.‬‬ ‫فرجالنن‬

‫بركممفوان بركممفوان اونتوق مالكوكن حج دان عمرة سام اد مالكوكن سنديري اتاو‬
‫(استطاعة) مواكيلكنث كفد اورغ الءين‪.‬‬

‫‪99‬‬ ‫‪4.1.2‬‬
‫الفقه‬

‫بركممفوان (اِ ْستِ َطا َعة)‪ :‬اي تربهاضي كفد دوا‪ ،‬ياءيت‪:‬‬

‫بركممفوان اونتوق مواكيلكن اورغ الءين‬ ‫بركممفوان اونتوق مالكوكن حج دان‬


‫مالكوكن حج دان عمرة ياءيت باضي‬ ‫عمرة دغن سنديري‪ .‬شرطث اياله‪:‬‬
‫ضولوغن يغ ممفوثاءي فثاكيت يغ تيدق‬
‫ممبوليهكنث اونتوق برمسافير سرتا فثاكيت‬ ‫ممفوثاءي کصيحتن توبوه بادن يغ ممبوليهكنث‬
‫ترسبوت تيدق بوليه الضي سمبوه‪ .‬شرطث‬ ‫اونتوق مغرجاكن حج اتاو عمرة‪.‬‬
‫اياله‪:‬‬
‫ممفوثاءي هرتا يغ منچوکوفي اونتوق برمسافير‬
‫باضي فربلنجاءن ماکنن‪ ،‬مينومن‪ ،‬فاکاين‪،‬‬
‫ممفوثاءي هرتا يغ منچوكوفي اونتوق ممباير‬ ‫فغينفن دان كفرلوان‪ ٢‬يغ الءين‪.‬‬
‫اوفه مغرجاكن حج اتاو عمرة‪.‬‬
‫ممفوثاءي فربلنجاءن يغ منچوکوفي باضي‬
‫وجود اورغ يغ سغضوف مغمبيل اوفه‬ ‫كفرلوان سموا اورغ يغ دباوه تغضوغن يغ‬
‫اونتوق مغرجاكن حج اتاو عمرة باضي اورغ‬ ‫دتيغضلكن سفنجغ تيمفوه برمسافير‪.‬‬
‫الءين‪ .‬شرطث اياله اورغ ترسبوت مستيله‬
‫تله منونايكن حج دان عمرة اونتوق ديريث‬ ‫ممفوثاءي كندراءن اونتوق فرضي دان فولغ‬
‫اتاو ممفوثاءي تامبغ كندراءن‪.‬‬
‫سنديري‪.‬‬
‫بوليه برمسافير فرضي دان فولغ سچارا امان دان‬
‫سالمت تنفا سبارغ انچمن كفد ثاوا اتاو هرتا‪.‬‬
‫ممفوثاءي ماس دان كسمفتن يغ چوكوف‬
‫اونتوق برمسافير دان منونايكن حج اتاو عمرة‪.‬‬
‫دوا شرط تمبهن باضي وانيتا ياءيت‪:‬‬
‫ •مغرجاكن حج اتاو عمرة برسام سوامي اتاو‬
‫محرم اتاو دوا اورغ وانيتا يغ بوليه دفرچاياءي‬
‫اونتوق منجاض اضام دان مرواهث‪.‬‬
‫ •تيدق براد ددالم عدة طالق اتاو عدة‬
‫كماتين سوامي‪.‬‬

‫‪4.1.2‬‬ ‫‪100‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫جنيس‪ 2‬حج دان فلقساناءنث‬

‫حج تَ َمتُّع‬ ‫حج ِق َران‬ ‫حج إِْف َراد‬

‫برنية احرام عمرة سهاج‬ ‫برنية احرام حج سهاج‬


‫د ِميْقَات سبلوم مماسوقي‬ ‫برنية احرام عمرة دان حج‬
‫سرنتق د ِمْيقَات سبلوم‬ ‫د ِميْقَات سبلوم مماسوقي‬
‫مكة فد بولن‪ ٢‬حج‬ ‫مكة فد بولن‪ ٢‬حج‬
‫كمودين ستله سلساي سموا‬ ‫مماسوقي مكة ڤد بولن‪٢‬‬
‫فكرجاءن عمرة باروله برنية‬ ‫حج‪ .‬ڤلقساناءن حج قِ َران‬ ‫كمودين ستله سلساي‬
‫سموا فكرجاءن حج‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫مغرجاكن حج وال سبلوم‬ ‫اين سڤرتي جوض حج‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫كلوار بروقوف دعرفة فد‬ ‫إِف َْراد كچوالي نيتث سهاج‬ ‫باروله برنية مغرجاكن‬
‫‪ 9‬ذوالحجة‪ .‬حج تَ َمتُّع اين‬ ‫يغ بربيذا‪ .‬حج قِ َران اين‬ ‫عمرة‪ .‬حج إِف َْراد اين تيدق‬
‫دكناكن َدم‪.‬‬ ‫دكناكن دم‪.‬‬ ‫دكناكن َدم‪.‬‬

‫لفظ نية‬ ‫لفظ نية‬ ‫لفظ نية‬

‫نَ َوْي ُت اْل ُع ْم َر َة َوأَ ْح َر ْم ُت بِ َها هللِ‬ ‫ْلح َّج َواْل ُع ْم َر َة‬
‫نَ َوْي ُت ا َ‬ ‫ْلح َّج َوأَ ْح َر ْم ُت بِ ِه هللِ‬
‫نَ َوْي ُت ا َ‬
‫تَ َعالَى‪.‬‬ ‫ِما هللِ تَ َعالَى‬ ‫َوأَ ْح َر ْم ُت بِه َ‬ ‫تَ َعالَى‪.‬‬

‫سهاج اكو مغرجاكن‬ ‫سهاج اكو مغرجاكن حج‬ ‫سهاج اكو مغرجاكن‬
‫عمرة دان براحرام دغنث‬ ‫دان عمرة سرتا براحرام دغن‬
‫حج دان براحرام دغنث‬
‫كران اهلل تعالى‪.‬‬ ‫كدوا‪-‬كدواث كران اهلل‬
‫تعالى‪.‬‬ ‫كران اهلل تعالى‪.‬‬

‫‪101‬‬ ‫‪4.1.2‬‬
‫الفقه‬

‫روكون حج دان عمرة‬

‫روكون حج‬

‫نية احرام دالكوكن‬


‫برضنتوغ كفد جنيس حج‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫يغ دلقساناكن سام اد‬
‫طواف‬
‫إِف َْراد‪ ،‬قِ َران دان تَ َمتُّع‪.‬‬ ‫نية احرام‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫برمقصود مغليليغي كعبة سباثق توجوه كالي‬


‫دغن منجاديكن كعبة دسبله كيري برموال دري‬ ‫وقوف دعرفة‬ ‫براد دعرفة واالوفون سكتيك‪،‬‬
‫سودوت الحجر األسود دالم كأدا ء ن سوخي‬ ‫برموال دري ضلينخير ماتاهاري‬
‫درفد حدث كخيل دان بسر‪ .‬طواف تربهاضي‬ ‫(ماسوق وقتو ظهر) هاري ‪9‬‬
‫كفد امفت جنيس‪ ،‬ياءيت‪:‬‬ ‫ذوالحجة سهيغضاله سبلوم تربيت‬
‫ •طواف روكون‪ :‬دالكوكن ستله‬ ‫فجر (ماسوق وقتو صبح) هاري‬
‫بروقوف دعرفة دان اي دكنلي‬ ‫‪ 10‬ذوالحجة‪.‬‬
‫سباضاي َط َواف ا إلِف َ‬
‫َاضة‪.‬‬
‫ •طواف ال ُق ُدوم‪ :‬طواف يغ سنة دالكوكن‬
‫باضي اورغ يغ مالكوكن حج إِف َْراد دان‬
‫قِ َران كتيك موال‪ ٢‬سمفاي دمكة‪.‬‬
‫ •طواف ال َو َداع‪ :‬طواف يغ واجب‬
‫دالكوكن باضي اورغ يغ ماهو کلوار‬
‫داري مکة ملبيهي جارق يغ ممبوليهكن‬
‫صالة قصر‪.‬‬
‫ •طواف سنة‪ :‬طواف يغ بوليه دالكوكن فد‬
‫بيال‪ ۲‬ماس كتيك براد ددالم مسجد الحرام‪.‬‬

‫‪4.1.3‬‬ ‫‪102‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫برخوكور اتاو مغضونتيغ رامبوت‬


‫سكورغ‪-‬كورغث تيض هالي‪.‬‬
‫وفتوث اداله سلفس ملونتر‬
‫دجمرة العقبة فد ‪ 10‬ذوالحجة‬
‫اتاو سلفس مالكوكن طواف‬
‫إفاضة سلفس برخوكور جماعه‬
‫حج بوليه برتحلل‪.‬‬

‫منچوكور اتاو مغضونتيغ‬


‫رامبوت دكفاال‬

‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬

‫ترتيب فد كباثقن روكون‬ ‫سعي‬


‫سعي برمقصود برجالن براولع – اليق برموال دري بوكيت‬
‫سبهاضين بسر روكون‪ ٢‬حج‬ ‫صفا دان براخير دبوكيت مروة سباثق توجوه كالي سلفس‬
‫مستي دالكوكن سچارا ترتيب‬ ‫طواف‪ .‬اي دکيرا ساتو کالي سعي برموال دري بوکيت‬
‫سفرتي مندهولوكن احرام‬ ‫صفا کبوکيت مروة دان ستروسث دري بوکيت مروة‬
‫درفد روكون‪ ٢‬يغ الءين دان‬ ‫کبوکيت صفا فوال دكيرا سعي اونتوق کالي کدوا دان‬
‫مندهولوكن وقوف درفد طواف‪.‬‬ ‫بضيتوله ستروسث سهيغض خوكوف ‪ 7‬كالي‪.‬‬

‫‪103‬‬ ‫‪4.1.3‬‬
‫الفقه‬

‫روكون عمرة‬

‫‪1‬‬ ‫نية احرام‬


‫نية احرام عمرة دالكوكن دميقات عمرة‬
‫يغ تله دتتفكن سفرتي تنعيم دان جعرانة‪.‬‬

‫ طواف‬ ‫‪2‬‬
‫مغليليغي كعبة سباثق توجوه كالي دغن‬
‫منجاديكن كعبة دسبله كيري برموال دري‬
‫الح َجر األَ ْس َود دالم كأداءن منوتوف‬
‫سودوت َ‬
‫عورة‪ ،‬سوچي درفد حدث کچيل دان بسر‪.‬‬

‫‪3‬‬ ‫سعي‬
‫سعي برمقصود برجالن براولع – اليق‬
‫برموال دري بوكيت صفا دان براخير‬
‫دبوكيت مروة سباثق توجوه كالي‬
‫سلفس طواف‪.‬‬
‫منچوكور اتاو مغضونتيغ‬
‫‪4‬‬
‫رامبوت دكفاال‬
‫برخوكور اتاو مغضونتيغ رامبوت سكورغ‪-‬‬
‫كورغث تيض هالي سلفس سلساي مغرجاكن‬
‫سعي‪ .‬اي هاث بوليه دالكوكن ستله سلساي‬ ‫‪5‬‬ ‫ترتيب‬
‫مغرجاكن سعي‪ .‬فربواتن اين دناماكن سباضاي‬
‫تَ َحلُّل كران اي ممبيبسكن سسأورغ ايت‬ ‫ركون عمرة واجب‬
‫درفد كسلوروهن الرغن‪ ٢‬احرام‪.‬‬ ‫دالكوكن سخارا ترتيب‬

‫‪4.1.3‬‬ ‫‪104‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫واجب حج دان عمرة‬

‫واجب حج‬
‫نية احرام‬
‫نية احرام حج دالكوكن دميقات‪ .‬ميقات حج يغ تله دتتفكن سفرتي‬ ‫دميقات‬ ‫‪1‬‬
‫ق َْر ُن الْ َمنَازِل‪ ،‬ذُواْل ُحلَْي َفة دان الءين‪.2‬‬

‫َمبِيت د ُم ْز َدلِفَة براد د ُم ْز َدل ِفة واالوفون سكتيك‪ .‬وقتوث برموال درفد مالم ‪ 10‬ذوالحجه‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪2‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫سهيغضاله سبلوم تربيت فجر (ماسوق وقتو صبح) هاري ترسبوت‪.‬‬
‫سباءيق‪-‬باءيقث براد سفنجغ تيمفوه مالم ترسبوت‪.‬‬
‫ملونتر‬
‫ملونتر جمرة العقبة مغضوناكن ‪ 7‬بيجي باتو ساتو فرساتو دغن مغضوناكن‬ ‫جمرة العقبة‬ ‫‪3‬‬
‫تاغن‪ .‬وقتوث برموال سلفس تغه مالم ‪ 10‬ذوالحجه دان براخير افابيال‬
‫تربنم ماتهاري (وقتو مغرب) فد هاري ترسبوت‪.‬‬

‫َمبِيت د ِمنى برمقصود برمالم د ِمنَى ملبيهي سفاروه مالم فد مالم فرتام دان کدوا‬ ‫‪4‬‬
‫هاري تشريق (مالم ‪ 11‬دان ‪ 12‬ذوالحجة) جك سسأورغ ايت كلوار دري منى سبلوم تربنم‬
‫ماتاهاري (وقتو مغرب) فد هاري ‪ 12‬ذوالحجة‪ .‬جك سسأورغ ايت ماسيه براد دمنى‬
‫سهيغض تربنم ماتاهاري (وقتو مغرب) فد هاري ‪ 12‬ذوالحجة‪ ،‬دي واجب برمالم فد مالم‬
‫‪ 13‬ذوالحجة دان جوض ملونتر جمرة فد کأيسوقن هاريث‪.‬‬

‫‪ 5‬ملونتر جمرة‬
‫ملونتر جمرة مغضوناكن ‪ 7‬بيجي باتو ساتو فرساتو دغن مغضوناكن‬ ‫ ‬
‫ء‬
‫تاغن‪ .‬وقتوث برموال درفد تربيت فجر فد ستياف هاري تشريق يا يت هاري ‪ 12 ،11‬دان‬
‫‪ 13‬ذوالحجة سهيغضاله تربنم ماتاهاري فد هاري ‪ 13‬ذو الحجة‪ .‬وقتو يغ افضل اداله افابيال‬
‫ضلينچير ماتاهاري (وقتو ظهر) سهيغض تربنم ماتاهاري (وقتو مغرب) فد ستياف هاري‬
‫تشريق‪ .‬ملونتر فد هاري ‪ 13‬ذو الحجة تيدق دواجبكن جك سسأورغ ايت كلوار درفد ِمنَى‬
‫سبلوم تربنم ماتاهاري (وقتو مغرب) فد هاري ‪ 12‬ذوالحجة‪.‬‬

‫منيغضلكن‬
‫منيغضلكن فركارا اتاو فربواتن يغ دالرغ سماس دالم احرام‪.‬‬ ‫الرغن احرام‬ ‫‪6‬‬

‫‪105‬‬ ‫‪4.1.3‬‬
‫الفقه‬

‫‪ 1‬نية احرام دميقات‪ :‬نية احرام عمرة دالكوكن دميقات عمرة يغ‬
‫تله دتتفكن سفرتي تنعيم‪.‬‬
‫واجب عمرة‬
‫‪ 2‬ترتيب‪ :‬روكون‪ ٢‬عمرة واجب دالكوكن سچارا ترتيب‪.‬‬
‫‪ 3‬منيغضلكن الرغن احرام‪ :‬منيغضلكن فركارا اتاو فربواتن يغ‬
‫دالرغ‪.‬‬ ‫الرغن‪ 2‬احرام‬
‫افابيال سسأورغ ايت تله برنية احرام‪ ،‬دي دالرغ درفد مالكوكن ببراف فركارا سهيغضاله دي برتَ َحلُّل‬
‫درفد احرام‪ .‬جك اورغ يغ تله برنية احرام ملغضر الرغن‪ ٢‬احرام‪ ،‬مك دي واجب ممباير َك َف َارة اتاو‬
‫َدم‪ .‬الرغن‪ ٢‬احرام اياله‪:‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ممبورو‪ ،‬منيمبق‪،‬‬ ‫ ‬
‫ممبلي‪ ،‬منغکف‪ ،‬مغوروغ اتاو‬
‫ممبيناساکن بيناتغ بوروان دارت اتاو‬
‫اودارا يغ حالل دماکن سام اد دتانه‬ ‫برکهوين‪،‬‬ ‫ ‬
‫حرام اتاو دلوار تانه حرام‪ .‬اد فون‪،‬‬ ‫مغهوينکن اتاو منريما‬
‫مثمبليه بناتغ ترنقن سفرتي ايم‪ ،‬لمبو‬ ‫واکيل کهوين‪.‬‬
‫ مماکاي‬ ‫دان كمبيغ اداله تيدق‬
‫ساروغ تاغن‪.‬‬ ‫دالرغ‪.‬‬ ‫ملتقكن ميثق‬
‫فد رامبوت اتاو‬
‫جغضوت‪.‬‬

‫ مماکاي دان ملتقكن‬ ‫ منچابوت اتاو‬


‫واغي‪-‬واغين فد بادن‪،‬‬ ‫لالكي دان‬ ‫مموتوغ رامبوت‬
‫اتاو بولو دري مان‪۲‬‬
‫ڤاكاين‪ ،‬ماکنن‪ ،‬مينومن‬
‫اتاو مغهيدوث‪.‬‬
‫وانيتا‬ ‫اغضوتا بادن‪.‬‬

‫ مموتوغ‪ ،‬منبغ‪،‬‬ ‫برستوبوه دغن‬ ‫مالکوکن مقدمه‬


‫مغرت‪ ،‬منچابوت اتاو‬ ‫سغاج‪.‬‬ ‫مموتوغ کوکو‬ ‫فرستوبوهن يغ مرغکومي‬
‫ممبيناساکن فوکوق‪۲‬‬ ‫كچوالي جك‬ ‫فرکاتاءن‪ ،‬فربواتن اتاو‬
‫دان تومبوه‪-‬تومبوهن‬ ‫ترفقسا سفرتي‬ ‫اشارت توبوه بادن‪.‬‬
‫دتانه حرام‪.‬‬ ‫ساكيت‪.‬‬

‫‪4.1.3‬‬ ‫‪106‬‬
‫‪4.1.4‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫الرغن‬ ‫لالكي‬
‫وانيتا‬

‫‪ 1‬منوتوف موك اتاو سبهاضين درفداث‬ ‫‪ 1‬مماکاي فاکاين برساروغ‪ ،‬برچنتوم‪،‬‬


‫كچوالي حك ترفقسا سفرتي‬ ‫اتاو برجاهيت يغ منوتوف سسواتو‬
‫ساكيت‪.‬‬ ‫اغضوتا بادن سفرتي سلوار‪ ،‬باجو‬
‫کميجا‪ ،‬ستوکيغ‪ ،‬کاسوت يغ منوتوف‬
‫كسلوروهن كاكي‪.‬‬
‫‪ 2‬منوتوف کفاال اتاو سبهاضين درفداث‬
‫كچوالي جك ترفقسا سفرتي ساكيت‪.‬‬

‫تحلل‬

‫سسأورغ يغ تله برنية احرام هاث بيبس درفد الرغن‪ ۲‬احرام ستله دي برتَ َحلُّل‪ .‬تَ َحلُّل باضي‬
‫عمرة اداله دغن برچوكور اتاو برضونتيغ ستله مغرجاکن سموا روكونث‪ .‬مناكاال تَ َحلُّل حج فوال‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫تربهاضي کفد دوا فريغکت ياءيت‪:‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 1‬تَ َحلُّل أُ َّول (فرتام) ترحاصيل افابيال سلساي مغرجاکن دوا درفد تيض فرکارا برايکوت‬
‫سلفس سلساي وقوف دعرفة‪:‬‬
‫ملونتر َج ْم َرة ال َعقَبَة‪.‬‬ ‫‪a‬‬

‫َاضة‪.‬‬‫طواف اإلِف َ‬ ‫‪b‬‬

‫برچوکور اتاو مغضونتيغ‪.‬‬ ‫‪c‬‬

‫تَ َحلُّل فرتام اين ممبيبسكن سسأورغ ايت درفد سموا الرغن‪ ۲‬احرام کچوالي‬
‫برکهوين دان مالکوکن رستوبوهن سرتا مقدمهث‪.‬‬

‫‪ 2‬تَ َحلُّل ثَانٍ (كدوا) ترحاصيل افابيال سلساي مغرجاکن كسموا كتيضا‪-‬تيض عملن دأتس‪.‬‬
‫اورغ يغ سلساي تَ َحلُّل كدوا بيبس درفد سموا الرغن احرام‪.‬‬

‫‪107‬‬ ‫‪4.1.4‬‬
‫الفقه‬

‫كسن الرغن‪ 2‬احرام‬


‫سسأورغ يغ سدغ براحرام حج اتاو عمرة دان ملغضر الرغن‪ ۲‬احرام اکن دکناکن َك َّف َارة اتاو َدم‪.‬‬
‫َك َّف َارة اتاو َدم اداله بربنتوق بيناتغ ترنقن يغ دسمبليه‪ ،‬ماکنن‪ ،‬اتاو فواسا كران سبب‪ ۲‬ترتنتو سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫فلقساناءن دان جنيسث‬ ‫كفارة اتاو دم‬ ‫كسالهن‬
‫مثمبليه سأيکور کمبيغ اتاو ‪ 1 7‬بهاضين لمبو اتاو اونتا‪ .‬تَ ْرتِيْب دان تَ ْق ِديْر واجب‬ ‫‪a‬‬ ‫‪ 1‬منيغضلكن فركارا‪ ۲‬واجب‬
‫حج اتاو عمرة سفرتي تيدق‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫جك تيدق ممفو‪ ،‬برفواسا سفولوه هاري ياءيت تيض دالكوكن مغيكوت اوروتن‬ ‫‪b‬‬
‫هاري سماس دمكة دان توجوه هاري سلفس فولغ برموال دغن سمبليهن اتاو‬ ‫برنية احرام دميقات اتاو‬
‫ضنتينث يغ تله دتتفكن اوليه‬ ‫كتانه اءير‪.‬‬ ‫تيدق برمالم دمزدلفة‪.‬‬
‫شرع‪.‬‬ ‫جك تيدق ممفو‪ ،‬برصدقه سباثق سفولوه چوفق‬ ‫‪c‬‬ ‫‪ 2‬مالكوكن حج تَ َمتُّع اتاو‬
‫ماكنن اساسي‪.‬‬ ‫قِ َران‪.‬‬
‫‪ 3‬تيدق سمفت بروقوف عرفة‬
‫مثببكن حجث تيدق صح‪.‬‬
‫‪ a‬مثمبليه سأيکور کمبيغ اتاو ‪ 1 7‬بهاضين لمبو اتاو اونتا‪ .‬بوليه مميليه ساله ساتو درفد‬ ‫‪ 4‬ملغضر الرغن‪ ۲‬احرام‬
‫َك َف َارة اتاو َدم ترسبوت يغ‬ ‫‪ b‬برصدقه ماكنن اساسي كفد انم اورغ فقير مسكين‬ ‫سالءين درفد فرستوبوهن‬
‫تله دتتفكن اوليه شرع (تَ ْخيِْير‬ ‫دغن قدر ستغه چوفق ستياف سأورغ‪.‬‬ ‫دان بربورو‪.‬‬
‫دان تَ ْق ِدْير)‪.‬‬ ‫‪ c‬برفواسا تيض هاري‪.‬‬
‫بوليه مميليه سام اد مثمبليه‬ ‫بوروان يغ اد فرساماءن‪:‬‬ ‫‪ 5‬مروسقکن فوکوق اتاو‬
‫‪ a‬مثمبليه بيناتغ ترنقن يغ سروفا دغن بيناتغ بوروان بيناتغ اتاو ضنتيث يغ برضنتوغ‬ ‫تومبوهن دتانه حرام‪.‬‬
‫ترسبوت‪ ،‬اتاو‬ ‫‪ 6‬ممبورو دان ممبونوه‬
‫كفد هرضاث (تَ ْخيِْير دان‬
‫‪ b‬برصدقه ماكنن اساسي يغ سام نيالي دغن‬ ‫بوروان‪.‬‬
‫تَ ْع ِدْيل)‪.‬‬ ‫هرض بوروان ترسبوت ‪ ،‬اتاو‬
‫‪ c‬برفواسا ساتو هاري باضي ساتو چوفق ماكنن‬
‫اساسي يغ سام نيالي دغن هرض بوروان ترسبوت‬

‫بوروان يغ تياد فرساماءن اتاو فوکوق‪:‬‬


‫‪ a‬برصدقه ماكنن اساسي يغ سام نيالي دغن‬
‫هرضاث‪ ،‬اتاو‬
‫‪ b‬برفواسا ساتو هاري باضي ساتو چوفق ماكنن‬
‫اساسي يغ سام نيالي دغن هرضاث‪.‬‬
‫واجب دالكوكن مغيكوت‬ ‫‪ a‬مثمبليه سأيکور کمبيغ دتمفت ترهالغ‪.‬‬ ‫‪ 7‬ترهالغ اتاو دهالغ اونتوق‬
‫اوروتن برموال دغن مثمبليه‬ ‫مغرجاكن حج اتاو عمرة‬
‫جك تيدق ممفو‪ ،‬برصدقه ماكنن اساسي يغ سام سأيکور کمبيغ اتاو كنتينث‬ ‫‪b‬‬ ‫سلفس برنية احرام‬
‫يغ برضنتوغ كڤد هرضاث‬ ‫دغن نيالي هرض سأيکور کمبيغ‪.‬‬
‫(تَ ْرتِيْب دان تَ ْع ِديْل)‪.‬‬ ‫جك تيدق ممفو‪ ،‬برفواسا ساتو هاري باضي‬ ‫‪c‬‬
‫ساتو چوفق ماكنن اساسي يغ سام نيالي دغن‬
‫هرض سأيکور کمبيغ‪.‬‬

‫‪4.1.4‬‬ ‫‪108‬‬
‫حج دان عمرة‬

‫فرسدياءن ملقساناكن مناسك حج دان عمرة‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ممستيكن سموا كواجيفن اضام تله دلقساناكن دغن سمفورنا سبلوم فرضي مغرجاكن مناسك حج‬ ‫‪1‬‬
‫دان عمرة‪.‬‬
‫ممهمي دان مندالمي علمو بركاءيتن مناسك حج دان عمرة‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ممستيكن سومبر كواغن يغ دضوناكن اونتوق فربلنجاءن حج دان عمرة دفراوليه سچارا حالل‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫ممستيكن كصيحتن توبوه بادن يغ باءيق باضي ممبوليهكن عبادة حج دان عمرة دالكوكن دغن سمفورنا‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫ممستيكن سموا هوتغ فيوتغ يغ واجب دباير تله دلونسكن‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫برتوبة درفد سموا دوسا تراوتاماث دوسا بسر سفرتي مندرهاك كفد كدوا‪-‬دوا ايبو باف‪.‬‬ ‫‪6‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬منچاري معلومت بركاءيتن شرط‪ ۲‬يغ دفرلوكن اونتوق مموهون ؤيسا حج دان عمرة‪.‬‬
‫‪ 2‬مغحافل دان ملفظكن تَْلبِيَّة سچارا براماي‪-‬راماي‪.‬‬
‫‪ 3‬مغاداكن سيموالسي طواف اتاو سعي‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ثاتاكن فغرتين حج دان عمرة‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫هورايكن فربيذاءن انتارا حج دغن عمرة‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫بينچغكن شرط‪ ۲‬واجب دان شرط صح حج دان عمرة‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫ترغكن فربيذاءن انتارا جنيس‪ ۲‬حج‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫َاضة دان ستله ايت‬


‫أحمد تروس فولغ كمكة ستله وقوف دعرفة اونتوق مالكوكن طواف اإلِف َ‬
‫منچوكور رامبوتث‪ .‬دي كمودين كمبالي كمنى اونتوق ملونتر َج ْم َرة ال َعقَبَة دان تيدق سمفت‬
‫برمالم دمنى‪.‬‬
‫‪ 5‬ترغكن كسن فربواتن أحمد ايت‪.‬‬

‫‪109‬‬ ‫‪4.1.5‬‬
‫باب‬
‫نيابة حج‬
‫‪2‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫اداکه ترضوضور‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫كواجيفن حج افابيال‬
‫مثاتاكن فغرتين نيابة حج سرتا دليل‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫برالکوث کماتين؟‬
‫منرغكن شرط نيابة حج‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن حكوم فلقساناءن نيابة حج منوروت فندغن علماء‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منيالي كفنتيغن نيابة حج دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫مروموس فلسفه نيابة حج سرتا مغعملكن دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪110‬‬
‫نيابة حج‬

‫فغرتين نيابة حج‬

‫فغرتين‬

‫مغرجاكن حج اونتوق اورغ الءين يغ‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫ايستيله ماسيه هيدوف اتاو يغ تله منيغضل دنيا‬ ‫مغضنتيكن‪.‬‬ ‫بهاس‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دغن شرط‪ ٢‬ترتنتو‪ .‬نيابة جوض بوليه‬
‫دالكوكن اونتوق عبادة عمرة‪.‬‬

‫دليل كهاروسن نيابة حج‬


‫سبدا نبي ‪:‬‬

‫ِيض َة ا َّ‬
‫َللِ َعلَى‬ ‫ول ا َّ‬
‫َللِ‪ ،‬إ َِّن فَر َ‬ ‫اع‪ ،‬فَقَالَ ْت ‪ :‬يَا َر ُس َ‬ ‫َال ‪َ :‬جا َء ِت ا ْم َرأٌَة ِم ْن َخْث َع َم َعا َم َح َّج ِة َ‬
‫الو َد ِ‬ ‫اس ‪ ‬ق َ‬
‫َع ِن اْب ِن َعبَّ ٍ‬
‫ْضي َعْن ُه أَ ْن أَ ُح َّج َعْن ُه؟‬
‫احلَ ِة فَ َه ْل يَق ِ‬
‫َلر ِ‬
‫ِي َعلَى ا َّ‬ ‫ِعبَا ِد ِه فِي اَْل َح ِّج أَ ْد َر َك ْت أَبِي َشْي ًخا َكب ً‬
‫ِيرا الَ يَ ْستَ ِطي ُع أَ ْن يَ ْستَو َ‬
‫قَال‪ :‬نَ َع ْم‪َ .‬و َذلِ َك فِي َح َّج ِة اَْل َو َد ِاع‪.‬‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد اْبِن َعبَّاس ‪ ،‬بلياو بركات‪" ،‬سأورغ وانيتا درفد سوكو خثعم داتغ كفد نبي ‪ ‬دالم تاهون حج‬
‫الو َداع اللو وانيتا ايت بركات‪ ،‬واهاي رسول اهلل ‪ !‬كواجيفن اهلل ‪ ‬كفد همباث فد حج تله دكناكن كفد‬
‫َ‬
‫باف ساي دالم كأداءن سوده توا‪ ،‬تيدق بوليه مناءيقي كندراءن‪ ،‬بوليهكه ساي مغرجاكن حج باضيث؟ نبي ‪‬‬
‫برسبدا‪ :‬يا‪ ،‬فريستيوا ايت ترجادي كتيك حج الوداع‪.‬‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬

‫حديث اين سچارا جلس منونجوقکن بهاوا رسول اهلل ‪ ‬ممبري کأيذينن اونتوق ملقساناکن‬ ‫ ‬
‫حج سچارا نيابة باضي اورغ يغ تيدق بركممفوان يغ ماسيه هيدوڤ‪.‬‬

‫‪111‬‬ ‫‪4.2.1‬‬
‫الفقه‬

‫حكوم‬
‫فارا علماء بربيذا فندافت مغناءي حکوم نيابة حج سفرتي برايکوت‪:‬‬
‫جمهور علماء درڤد مذهب‬
‫علماء مذهب مالکي‬ ‫‪2‬‬ ‫حنفي‪ ،‬شافعي دان حنبلي‬ ‫‪1‬‬

‫نيابة حج تيدق صح سام اد باضي اورغ‬ ‫ •مغهاروسكن نيابة حج باضي اورغ يغ ماسيه هيدوف‬
‫يغ ماسيه هيدوف اتاوفون يغ تله منيغضل‬ ‫دالم كأداءن دي تيدق ممفو اونتوق مغرجاكنث سنديري‬
‫دنيا‪ ،‬كچوالي جك اورغ يغ منيغضل‬ ‫اتاو باضي اورغ يغ تله منيغضل دنيا‪.‬‬
‫دنيا ايت مواصيتكن سوفايا دالكوكن‬ ‫ •منوروت مذهب شافعي‪ ،‬نيابة حج اداله واجب جك‬
‫حج اونتوقث‪ .‬واالو باضايمانافون‪،‬‬ ‫سسأورغ ايت تيدق ممفو اونتوق منونايكن حج دغن‬
‫حكومث اداله مكروه‪ .‬علماء مذهب‬ ‫سنديري دسببكن ساكيت يغ تياد هارفن سمبوه اتاو‬
‫مالکي برفضغ كفد قاعده اصل عبادة‬ ‫تراللو توا تتافي دي ممفوثاءي واغ يغ منچوكوفي‬
‫ياءيت تيدق بوليه برالكو نيابة دالم‬ ‫اونتوق مغوفه اورغ الءين مغرجاكن حج باضي ديريث‪.‬‬
‫عبادة بَ َدنِيَّة سفرتي صالة‪.‬‬ ‫ •نيابة حج جوض واجب كأتس اورغ يغ منيغضل دنيا‬
‫دالم كأداءن دي تله چوكوف شرط‪ ٢‬تتافي دي تيدق‬
‫سمفت منونايكنث سهيغض وفاة‪ .‬اوفه حج واجب‬
‫دأمبيل درفد هرتا فنيغضلنث سبلوم هرتاث دأضيهكن كفد‬
‫اهلي واريپث‪.‬‬

‫شرط‪ 2‬نيابة حج‬


‫انتارا شرط صح نيابة حج اياله‪:‬‬
‫شرط اورغ يغ مالكوكن نيابة حج‬ ‫شرط اورغ يغ دالكوكن نيابة حج اونتوقث‬
‫ •بالغ‪.‬‬ ‫ •تله چوكوف شرط‪ ٢‬واجب مغرجاكن‬
‫ •برعقل‬ ‫حج‪.‬‬
‫ •تله مغرجاكن حج اونتوق ديري سنديري‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ •تيدق ممفو منونايكن حج دغن سنديري‬
‫ •مندافت كأيذينن اونتوق منجادي واكيل‬ ‫كران ساكيت‪ ،‬تراللو توا اتاو منيغضل‬
‫مغرجاكن حج باضي اورغ يغ ماسيه هيدوف‪.‬‬ ‫دنيا‪.‬‬
‫ •برنية اونتوق مالكوكن حج اونتوق اورغ يغ‬ ‫ •باضي اورغ يغ ماسيه هيدوف‪،‬‬
‫دواكيليث‪.‬‬ ‫كتيدقممفوان مستيله برتروسن سهيغض‬
‫ •برنية احرام دميقات اورغ يغ دواكيليث اتاو‬ ‫منيغضل دنيا‪.‬‬
‫ميقات يغ لبيه جاءوه‪.‬‬

‫‪4.2.2‬‬ ‫‪112‬‬
‫‪4.2.3‬‬
‫نيابة حج‬

‫ممبري فلواغ كفد اورغ يغ ساكيت اتاو منيغضل دنيا اونتوق‬


‫منونايكن كواجيفن كران مريك تيدق ممفو مالكوكنث دغن‬
‫سنديري‪.‬‬
‫مغرتكن هوبوغن صلة الرحيم دان ككلوارضاءن انتارا‬
‫اهلي كلوارض‪.‬‬
‫كفنتيغن نيابة‬
‫مموفوق سماغت کرجاسام دان تولوغ‪-‬منولوغ‬ ‫حج دالم‬
‫دالم مالکوکن عبادة دان كباجيقن‪.‬‬
‫كهيدوفن‬
‫منانم راس فريهاتين دان كاسيه سايغ كفد ضولوغن يغ‬
‫تيدق براوفاي دان قوم قرابة يغ تله منيغضل دنيا‪.‬‬

‫ممبري فلواغ كفد قوم قرابة اونتوق بربقتي كفد اهلي واريث‬
‫يغ تله منيغضل دنيا‪.‬‬

‫شرط‪ 2‬نيابة حج‬

‫رحمت اهلل ‪ ‬کفد ماءنسي دغن ممبريکن ُر ْخ َصه دان کريغنن دالم‬
‫‪1‬‬
‫ملقساناکن عبادة‪.‬‬

‫فلواغ باضي ماءنسي اونتوق مثمفورناكن روکون إسالم يغ کليم دان‬


‫مندافت كريضاءن سرتا ضنجرن يغ بسر درفد اهلل ‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫جالن باضي اومت إسالم اونتوق برلومبا‪-‬لومبا دالم مندافتكن كباءيقن‬
‫دان مثومبغ بقتي‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪ 4‬المبغ كفريهاتينن شرع ترهادف ضولوغن يغ لمه دان تيدق برداي‪.‬‬

‫حج مروفاكن شعار إسالم يغ فنتيغ دان اوتام سرتا فرلو دبريكن‬
‫‪ 5‬كأوتاماءن اوليه ضولوغن يغ بركممفوان‪.‬‬

‫‪113‬‬ ‫‪4.2.4‬‬
‫‪4.2.5‬‬
‫الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫كنل فستي اهلي واريث اندا يغ تله منيغضل دنيا دان بلوم منونايكن عبادة حج‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫سنارايكن جنيس‪ ۲‬فثاكيت يغ مثببكن سسأورغ ايت تيدق بوليه منونايكن حج‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫دافتكن معلومت مغناءي اوفه حج دان عمرة دتمفت اندا‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ثاتاكن فغرتين نيابة حج دان حكومث‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫هورايكن دليل كهاروسن نيابة حج‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫بينچغكن شرط‪ ۲‬اورغ يغ مالكوكن نيابة حج‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫ترغكن شرط‪ ٢‬يغ واجب دفنوهي اوليه سسأورغ يغ ايغين منونايكن عمرة اونتوق ايبوث يغ تله‬ ‫‪4‬‬
‫منيغضل دنيا‪.‬‬
‫أحمد تله ممفوثاءي واغ فربلنجاءن يغ چوكوف اونتوق منونايكن عبادة حج تتاڤي دي‬
‫برحسرت ايغين بركهوين‪.‬‬

‫بينچغكن فركارا يغ فرلو داوتاماكن اوليهث برسرتا السن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪114‬‬
‫سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان‬
‫باب‬
‫دان عقيقه‬
‫‪3‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه عملن يغ دالكوكن‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫اوليه اورغ إسالم سماس‬
‫هاري راي حج؟‬ ‫مثاتاكن فغرتين سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن قاعده فلقساناءن سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫ممبيذاكن انتارا سمبليهن يغ منفتي شرع دغن تيدق منفتي شرع‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫ممبنديغ بيذا انتارا قربان دغن عقيقه‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫مروموس كفنتيغن سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪115‬‬
‫الفقه‬

‫فغرتين سمبليهن‪ ،‬فمبوروان‪ ،‬قربان دان عقيقه‬


‫سمبليهن‬
‫فغرتين‬
‫سمبليهن اياله مغهيلغکن ثاوا بيناتغ يغ حالل دماکن دغن مغضوناکن الت تاجم سام اد دغن چارا‬
‫مموتوسکن اورت حلقوم دان مريه جك بوليه دتغكف‪ ،‬اتاو منچدراكن مان‪ ۲‬بهاضين اغضوتا بيناتغ‬
‫ترسبوت يغ بوليه مماتيكنث جك تيدق بوليه دتغكف‪ ،‬اتاو دغن مغضوناکن بيناتغ فمبورو يغ ترالتيه‪.‬‬
‫سمبليهن برتوجوان سوفايا بيناتغ ترسبوت حالل دماكن منوروت شرع‪.‬‬

‫دليل فنشريعتن سمبليهن‬


‫‪ 1‬القراءن‪ ،‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱠ‬
‫ﱡﭐﱺ ﱻ ﱼﱽ ‬
‫ ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 2‬اوليه ايت‪ ،‬كرجاكنله سمبهيغ كران توهنمو سماتا‪-‬مات‪ ،‬دان سمبليهله قربان (سباضاي‬
‫برشكور)‪.‬‬
‫سورة الكوثر ‪2 :108‬‬

‫ايات اين منجلسكن بهاوا سموا بيناتغ واجب دسمبليه ترماسوقله بيناتغ قربان‪.‬‬
‫‪ 2‬حديث‪ ،‬سبدا نبي ‪: ‬‬

‫ُكر ْاس ُم َّ‬


‫اللِ ف ُ‬ ‫ول اهللِ ‪َ :‬ما أَْن َه َر َّ‬
‫َكلُو ُه‪ ،‬ما لَ ْم‬ ‫الد َم وذ ِ َ‬ ‫َال َر ُس ُ‬ ‫عن َرافِع بن َخ ِدْيج ‪ ‬ق َ‬
‫َال‪ :‬ق َ‬
‫الحبَ َش ِة‪...‬‬
‫َم َدى َ‬ ‫الس ُّن فَ َع ْظ ٌم‪ ،‬وأََّما ُّ‬
‫الظ ْف ُر ف ُ‬ ‫وسأُ َح ِّدثُ ُك ْم عن َ‬
‫ذلك‪َّ :‬أما ِّ‬ ‫يَ ُك ْن ِس ٌّن َ‬
‫ول ُظ ُف ٌر‪َ ،‬‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد َرافِع بن َخ ِدْيج ‪ ‬بلياو بركات‪ :‬سبدا رسول اهلل ‪ :‬اف يغ منومفهکن داره دان دسبوت‬
‫نام اهلل مک ماکنله‪ ،‬سالضي اي بوکن (مغضوناکن) ضيضي اتاو کوکو‪ .‬اکو اکن ممبريتاهو کامو‬
‫مغناءيث (سببث)‪ ،‬ادافون ضيضي اي اداله تولغ‪ ،‬ادافون کوکو اي اداله سنجات اورغ حبشة‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫حديث اين منرغكن بهاوا بيناتغ يغ تله دسمبليه دغن مثبوت نام اهلل ‪ ‬اداله حالل دماكن‪.‬‬

‫‪4.3.1‬‬ ‫‪116‬‬
‫مسبليهن‪ ،‬فمبوروان‪،‬‬
‫قربان دان عقيقه‬

‫‪ 3‬اجماع فارا علماء مغناءي فغحرامن بيناتغ يغ تيدق دسمبليه كچوالي كتيك ضرورة‪.‬‬
‫سمبليهن اداله واجب باضي سموا بيناتغ يغ حالل دماكن كچوالي بيناتغ يغ تيغضل ددالم اءير‪.‬‬ ‫حكوم‬
‫فلقساناءن سمبليهن‬
‫روكون دان شرط سمبليهن‬
‫سمبليهن واجب ممنوهي روكون دان شرط‪-‬شرطث سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫روكون‬
‫فثمبليه‬ ‫‪1‬‬
‫ •فثمبليه مستيله سأورغ مسلم اتاو اهلي كتاب‪.‬‬
‫ •تيدق برنية مثمبليه اونتوق سالءين درفد اهلل ‪ ‬اتاو مثبوت نام سالءين درفد نام اهلل ‪.‬‬ ‫شرط‬

‫روكون‬
‫بيناتغ سمبليهن‬ ‫‪2‬‬
‫ •بيناتغ ترسبوت اداله حالل دماكن كخوالي بيناتغ دارتن يغ تيدق ممبورو مغضوناكن‬
‫شرط‬
‫تاريغ‪ ،‬بوروغ يغ تيدق بوليه ملوكاكن‪ ،‬سرغض يغ منجيجيقكن‪ ،‬بيناتغ يغ الهير درفد‬
‫بيناتغ يغ حالل دان حرام دان بيناتغ هيدوف ددالم اءير دان دارتن‪.‬‬
‫ •ماسيه ممفوثاءي ثاوا يغ تتف َ‬
‫(حيَاة ُم ْستَ ِق َّرة) سبلوم دسمبليه كران بيناتغ يغ سدغ نزع‬
‫كران چدرا اتاو ساكيت تيدق حالل دماكن جك دسمبليه‪.‬‬
‫ •ترفوتوس اورت حلقوم (اللوان فرنفسن) دان اورت مريه (اللوان ماكنن دان مينومن)‬
‫كتيك دسمبليه‪.‬‬
‫ •دسمبليه دغن سضرا سوفايا كدوا‪-‬دوا اورت حلقوم دان مريه ترفوتوس سبلوم بيناتغ ترسبوت‬
‫ماتي اتاو نزع‪.‬‬
‫روكون‬
‫الت سمبليهن‬ ‫‪3‬‬

‫ •التن يغ دضوناكن مستيله تاجم دان بوليه ملوكاكن سفرتي التن يغ دفربوات درفد بسي‪،‬‬
‫شرط‬
‫تمباض‪ ،‬كاچ‪ ،‬باتو دان بولوه‪.‬‬
‫ •الت سمبليهن تيدق دفربوات درفد تولغ‪ ،‬ضيضي اتاو كوكو‪.‬‬
‫روكون‬
‫چارا سمبليهن‬ ‫‪4‬‬

‫ • سام اد دغن مموتوسكن اورت حلقوم دان اورت مريه باضي حيوان يغ بوليه دتغكف (ال َذبْح)‪ ،‬اتاو‬ ‫شرط‬
‫ •مموتوغ فغكل ليهير باضي اونتا يغ بوليه دتغكف (النَ ْحر)‪ ،‬اتاو‬
‫ء‬
‫ •منچدراكن مان‪ ۲‬اغضوتا بيناتغ يغ تيدق بوليه دتغكف دغن كچدرا ن يغ بوليه‬
‫مغهيلغكن ثاواث (ال ُعقْر)‪.‬‬

‫‪117‬‬ ‫‪4.3.1‬‬
‫‪4.3.2‬‬
‫الفقه‬

‫فركارا سنة كتيك سمبليهن‬


‫‪ 1‬مثبوت نام اهلل ‪ ‬كتيك مالكوكن سمبليهن‪.‬‬
‫‪ 2‬مموتوغ دوا اورت يغ براد دكدوا‪-‬دوا تفي ليهير باضي ممفرچفتكن كماتين بيناتغ‪.‬‬
‫‪ 3‬مناجمكن الت سمبليهن‪.‬‬
‫‪ 4‬ممباريغكن بيناتغ سمبليهن دسبله كيريث كچوالي اونتا يغ دسمبليه سچارا برديري‪.‬‬
‫‪ 5‬مغهادف قبلة كتيك مالكوكن سمبليهن‪.‬‬
‫كفنتيغن سمبليهن‬
‫‪ 1‬مندافت جيوا يغ تنغ دان برسيه دغن ماكن ماكنن‪ 2‬يغ حالل‪.‬‬
‫‪ 2‬مندافت كريضاءن اهلل ‪ ‬دغن مماكن ماكنن يغ دحاللكن اوليه شرع‪.‬‬
‫‪ 3‬منجاءوهكن ماءنسي درفد ماكنن يغ كوتور دان ترچمر دغن فثاكيت‪.‬‬
‫‪ 4‬منظاهيركن راس كاسيهن بلس كفد بيناتغ يغ ايغين دسمبليه دغن تيدق مثيقساث‪.‬‬

‫فربيذاءن سمبليهن يغ منفتي شرع دغن يغ تيدق منفتي شرع‬


‫سمبليهن يغ تيدق‬ ‫سمبليهن يغ منفتي شرع‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫منفتي شرع‬

‫ •دالكوكن اوليه اورغ مشرك اتاو مرتد‪.‬‬ ‫ •دالكوكن اوليه اورغ إسالم اتاو اهلي کتاب‪.‬‬
‫ •مثمبليه کران برهاال‪ ،‬ماءنسي‪ ،‬مخلوق‬ ‫ •ملقساناکن سمبليهن کران اهلل ‪.‬‬
‫هالوس دان توجوان سالءين اهلل ‪.‬‬
‫ •مغضوناکن الت يغ دفربوات درفد تولغ‪،‬‬ ‫ •مغضوناکن الت يغ تاجم سفرتي فيساو دان‬
‫کوکو دان ضيضي‪.‬‬ ‫کاچ‪.‬‬
‫ • تيدق مغضوناكن التن يغ تاجم سفرتي مموكول‬ ‫ •مثمبليه بيناتغ يغ حالل دماکن‪.‬‬
‫بيناتغ سهيغض ماتي اتاو مماتيكنث دغن كجوتن‬
‫ايليکتريک اتاو مرندمث ددالم اءير‪.‬‬
‫ •مثمبليه بيناتغ يغ حرام دماکن‪.‬‬ ‫ •بيناتغ سمبليهن ماسيه هيدوف‪.‬‬
‫ •مثمبليه بيناتغ يغ سوده ماتي اتاو سدغ نزع‪.‬‬ ‫ •مموتوسکن اورت حلقوم دان اورت مريه‪.‬‬
‫ •تيدق مموتوسکن حلقوم دان اورت مريه‪.‬‬

‫‪4.3.3‬‬ ‫‪118‬‬
‫‪4.3.5‬‬
‫مسبليهن‪ ،‬فمبوروان‪،‬‬
‫قربان دان عقيقه‬

‫فمبوروان‬
‫فغرتين فمبوروان اداله منغکف بيناتغ ليار يغ حالل دماكن دان بلوم دميليقي سرتا بلوم دكواساءي‪.‬‬

‫دليل كهاروسن فمبوروان‬


‫‪ 1‬القرءان‪ ،‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱐ ‪ .‬‬
‫ﱑ‬ ‫ﱈ ﱊ ﱋ ﱌﱍ ﱎ ﱏ ‬
‫ﱉ ‬ ‫ ﭐ ﱁ ﱂ ﱃ ﱄﱅﱆﱇ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 96‬دحاللكن باضي كامو بيناتغ بوروان الءوت‪ ،‬دان ماكنن يغ ددافتي دري الءوت‪ ،‬سباضاي‬
‫بكلن باضيمو دان جوض باضي اورغ‪ 2‬يغ دالم فاليرن‪ ،‬دان دحرامكن اتسمو ممبورو بيناتغ‬
‫بوروان دارت سالما كامو براحرام‪"...‬‬
‫سورة المائدة ‪96 :5‬‬

‫ايات اين منونجوقکن بهاوا ممبورو بيناتغ يغ براد ددالم اءير دان دأتس دارت اداله هاروس تتافي فمبوروان‬
‫بيناتغ دارت تيدق بوليه دالكوكن كتيك سسأورغ ايت براد دالم كأداءن احرام‪.‬‬
‫‪ 2‬حديث‪ ،‬سبدا نبي ‪:‬‬

‫ْك ِر ْاس َم َّ‬


‫اللِ‪ ،‬ثُ َّم ُك ْل‪،‬‬ ‫ول اهللِ ‪ :‬فَما ِص ْد َت بق َْو ِس َك فَاذ ُ‬ ‫َال َر ُس ُ‬
‫َال‪ :‬ق َ‬‫الخ َشنِي ‪ ‬ق َ‬ ‫عن أَبِي ثَ ْعلَبَ َة ُ‬
‫ِك الَّ ِذي َ‬
‫ليس ُم َعل ًَّما فأ ْد َر ْك َت‬ ‫بكْلب َ‬ ‫ْك ِر ْاس َم َّ‬
‫اللِ ثُ َّم ُك ْل‪ ،‬وما ِص ْد َت َ‬ ‫الم َعلَّ ِم فَاذ ُ‬
‫ِك ُ‬ ‫وما ِص ْد َت َ‬
‫بكْلب َ‬
‫َك ْل‬‫َكاتَ ُه ف ُ‬
‫ذَ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫الخ َشنِي ‪ ‬بركات‪ :‬سبدا رسول اهلل ‪:‬اف يغ كامو ايغين بورو دغن فانه‪ ،‬مك‬ ‫درڤد أَبُو ثَ ْعلَبَ َة ُ‬
‫هندقله كامو سبوت نام اهلل‪ ،‬ستله ايت ماكنله‪ .‬اف يغ كامو ايغين بورو دغن انجيغ يغ ترالتيه‪ ،‬مك‬
‫هندقله كامو سبوت نام اهلل‪ ،‬ستله ايت ماكنله‪ .‬اف يغ كامو بورو دغن انجيغ يغ تيدق ترالتيه‪،‬‬
‫جك كامو سمفت مثمبليهث‪ ،‬مك ماكنله‪.‬‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬

‫‪ 3‬اجماع فارا علماء مغناءي كهاروسن بربورو دان مماكن بيناتغ بوروان‪.‬‬

‫‪119‬‬ ‫‪4.3.1‬‬
‫الفقه‬

‫مماكن بيناتغ بوروان اداله حالل منوروت إسالم‪.‬‬ ‫حكوم‬


‫فلقساناءن فمبوروان سمبليهن واجب ممنوهي روكون دان شرط‪-‬شرطث سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫روكون دان شرط فمبوروان‬
‫روكون‬
‫اورغ يغ بربورو‬ ‫‪1‬‬

‫مستيله اورغ يغ صح سمبليهنث ياءيت اورغ يغ براضام إسالم‪.‬‬ ‫‪1‬‬


‫شرط‬
‫تيدق بركوغسي بيناتغ بوروان دغن ضولوغن يغ تيدق صح سمبليهنث سفرتي‬ ‫‪2‬‬
‫اورغ كافير‪.‬‬
‫ممفوثاءي نية اونتوق بربورو‪ .‬جك سنجات دلفسكن دغن تيدق سغاج تنفا نية‬ ‫‪3‬‬
‫دان ممبونوه بيناتغ بوروان‪ ،‬بيناتغ ترسبوت حرام دماكن‪.‬‬
‫تيدق براد ددالم احرام جك ممبورو بيناتغ دارتن‪ .‬جك دي ممبورو دالءوت‪،‬‬ ‫‪4‬‬
‫دهاروسكن واالوفون براد ددالم احرام‪.‬‬
‫تيدق بوتا‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫روكون‬
‫بيناتغ بوروان‬ ‫‪2‬‬
‫مستيله بيناتغ ترسبوت حالل دماكن دان اي تيدق براد ددالم تانه حرام مكة اتاو مدينة‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫شرط‬
‫جك بيناتغ ترسبوت ممفو اونتوق دتغكف‪ ،‬اي مستيله دتغكف دان دسمبليه‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫جك بيناتغ ترسبوت تيدق ممفو دتغكف‪ ،‬اي مستيله دچدراكن فد مان‪ ٢‬بهاضين‬ ‫‪3‬‬
‫اغضوتا بادنث سهيغض ماتي‪ .‬جك اي ماتي كران جاتوه داري تمفت تيغضي اتاو‬
‫لمس ددالم اءير‪ ،‬اي تيدق حالل دماكن‪.‬‬
‫بيناتغ بوروان مستيله بيناتغ ليار يغ تيدق دترنق فد كبياساءنث‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫روكون‬
‫سنجات بوروان‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 1‬مستيله سنجات يغ بوليه ملوكاكن دان تاجم‪ .‬جك بيناتغ بوروان ماتي دسببكن‬
‫تركنا سنجات يغ برت سفرتي باتو بسر‪ ،‬تيدق بوليه دماكن‪.‬‬ ‫شرط‬
‫‪ 2‬جك بربورو مغضوناكن بيناتغ سفرتي انجيغ اتاو بوروغ هلغ‪ ،‬اي مستيله ترالتيه‪،‬‬
‫ياءيت ممنوهي شرط‪ ٢‬بريكوت‪:‬‬
‫ • بربورو افابيال دسوروه بربورو‪.‬‬
‫ •برهنتي افابيال دسوروه برهنتي‪.‬‬
‫ • تيدق ماكن بيناتغ يغ دبورو دان دبونوه‪.‬‬
‫ء‬
‫ •مالکوکن فرکارا دأتس برولغ‪-‬اولغ کالي دان منجادي ساتو كبياسا نث‪.‬‬

‫‪4.3.1‬‬ ‫‪120‬‬
‫‪4.3.2‬‬
‫مسبليهن‪ ،‬فمبوروان‪،‬‬
‫قربان دان عقيقه‬

‫فمبوروان‬ ‫روكون‬
‫‪4‬‬

‫‪ 1‬مستيله برتوجوان اونتوق ممنفعتكن بيناتغ يغ دبورو‪ .‬جك ممبورو بيناتغ هاث‬ ‫شرط‬
‫اونتوق برسرونوق‪-‬سرونوق سهاج‪ ،‬اي دحرامكن‪.‬‬
‫‪ 2‬تيدق دالكوكن اوليه اورغ يغ سدغ براد دالم احرام‪.‬‬

‫كفنتيغن فمبوروان‬
‫ممبريکن کمودهن كفد ماءنسي اونتوق منچاري رزقي دان ماکنن يغ حالل‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫ممبري فلواغ كفد ماءنسي اونتوق مراساءي فلباضاي جنيس نعمت ماکنن يغ دکورنياکن اوليه اهلل ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫مغيغتكن ماءنسي بهاوا ماكنن يغ حالل اداله لبيه باثق درفد ماكنن يغ دحرامكن‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫مموفوق سيكف فريكماءنسياءن ترهادف بيناتغ دالم جيوا اومت إسالم‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫قربان‬
‫فغرتين‬
‫قربان اياله مثمبليه بيناتغ ترنقن فد هاري راي قربان ياءيت ‪ 10‬ذوالحجه سهيغض هاري‪ 2‬تشريق ياءيت‬
‫‪ 12 ،11‬دان ‪ 13‬ذوالحجه دغن توجوان اونتوق مندكتكن ديري كفد اهلل ‪.‬‬
‫دليل فنشريعتن قربان‬
‫‪ 1‬القرءان‪ ،‬فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱠ ‬
‫ ﭐ ﱺﱻﱼﱽ ‬
‫ﱡ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 2‬اوليه ايت‪ ،‬كرجاكنله سمبهيغ كران توهنمو سماتا‪-‬مات‪ ،‬دان‬
‫‪2 :108‬‬ ‫سورة الكوثر‬ ‫سمبليهله قربان‪.‬‬

‫ايات اين ممرينتهكن رسول اهلل ‪ ‬سوفايا‬


‫بوليهكه سأيكور لمبو بركوغسي‬
‫مالكوكن عبادة قربان سباضاي تندا كشوكورن‬
‫بهاضين انتارا قربان دغن عقيقه؟‬
‫كفد اهلل ‪ ‬اتس نعمت يغ تله دفراوليه‪.‬‬

‫‪121‬‬ ‫‪4.3.1‬‬
‫‪4.3.5‬‬
‫الفقه‬
‫قربان‬
‫‪ 2‬حديث‪ ،‬سبدا نبي ‪:‬‬

‫َحْي ِن أق َْرنَْي ِن‪َ ،‬ذبَ َح ُهما بيَ ِد ِه‪َ ،‬‬


‫وس َّمى‬ ‫شين أ ْمل َ‬ ‫النبي ‪َ ‬‬
‫بكْب ِ‬ ‫َع ْن أَنَ ِس ْب ِن َمالِ ٍك ‪ ‬أَنَّ ُه ق َ‬
‫َال‪َ :‬ض َّحى ُّ‬
‫ِما‪.‬‬ ‫ِجلَ ُه علَى ِص َف ِ‬
‫احه َ‬ ‫َ‬
‫وكبَّ َر‪ ،‬و َو َض َع ر ْ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد أَنَس ْبن َمالِك ‪ ،‬بلياو بركات‪ :‬سسوغضوهث نبي ‪ ‬تله برقربان دوا ايکور کمبيغ يغ‬
‫ضموق دان برتندوق‪ .‬بضيندا مثمبليهث دغن تاغن بضيندا ‪ ‬سنديري سرتا مثبوت بسم اهلل دان‬
‫برتکبير‪ .‬بضيندا ملتقکن کاکي بضيندا ‪ ‬فد تفي ليهير كدوا‪-‬دوا كمبيغ ترسبوت‪.‬‬
‫روايت البخاري دان مسلم‬

‫عبادة قربان اداله سنة ُم َؤ َّک َدة باضي اورغ يغ برکممفوان كچوالي جك سسأورغ ايت برنذر‬ ‫حكوم‬
‫مك اي منجادي واجب‪ .‬عبادة قربان اداله ُسنَّة ِك َفايَة ياءيت مماداءي هاث دلقساناكن اوليه‬
‫سأورغ اهلي كلوارض سهاج تراوتاماث كتوا كلوارض‪.‬‬

‫فلقساناءن قربان‬
‫ركون دان شرط قربان‬
‫عبادة قربان واجب ممنوهي روكون دان شرط سفرتي بريكوت‪:‬‬
‫بيناتغ قربان‬ ‫روكون‬
‫‪1‬‬

‫ •مستيله ترديري درفد األنعام (بيناتغ ترنقن) سفرتي لمبو‪ ،‬كرباو‪،‬كمبيغ دان اونتا‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •عمور بيناتغ قربان مستيله تيدق كورغ ساتو تاهون باضي بيري‪ ،۲‬دوا تاهون باضي‬
‫لمبو دان كمبيغ سرتا ليم تاهون باضي اونتا‪.‬‬
‫ •تياد كچاختن يغ بوليه مغورغكن داضيغ اتاو ممضرتكن كصيحتن سفرتي بوتا‪،‬‬
‫برفثاكيت‪ ،‬تيمفغ‪ ،‬ترفوتوس تليغا‪ ،‬ضيال اتاو تراللو كوروس‪.‬‬
‫ •بوليه بركوغسي توجوه اورغ باضي سأيكور اونتا‪ ،‬كرباو دان لمبو‪ .‬ماناكاال باضي‬
‫كمبيغ دان بيري‪ ۲‬هاث بوليه دالكوكن اونتوق سأورغ سهاج‪.‬‬
‫ •داضيغ قربان منجادي حق ميليق فقير ميسكين سفنوهث‪ ،‬مريك بوليه ماكن‪ ،‬منجوال‬
‫دان هديهكن كفد اورغ الءين‪.‬‬

‫‪4.3.1‬‬ ‫‪122‬‬
‫‪4.3.2‬‬
‫مسبليهن‪ ،‬فمبوروان‪،‬‬
‫قربان دان عقيقه‬

‫روكون‬ ‫روكون‬
‫اورغ يغ مالكوكن قربان‬ ‫‪3‬‬
‫وقتو مثمبليه قربان‬ ‫‪2‬‬

‫ •إسالم‪.‬‬ ‫ •وقتو مثمبليه قربان اداله‬


‫شرط‬ ‫شرط‬
‫ •مرديك‪.‬‬ ‫برموال سلفس صالة سنة‬
‫ •برعقل‪.‬‬ ‫عيد األضحى دان دوا‬
‫ •بالغ‪.‬‬ ‫خطبة هاري راي فد‬
‫ •بركممفوان‪.‬‬ ‫‪ 10‬ذوالحجة سهيغض‬
‫ •برنية كتيك مثمبليه قربان اتاو كتيك‬ ‫تربنم ماتاهاري فد هاري‬
‫مواكيلكنث كفد اورغ الءين‪.‬‬ ‫تشريق يغ تراخير‪.‬‬

‫واجب دصدقهكن كفد اورغ‬ ‫بيناتغ قربان يغ واجب‬


‫ميسكين كسلوروهنث‪.‬‬
‫فمبهاضين داضيغ‬
‫دصدقهكن كفد اورغ فقير‬ ‫قربان تربهاضي‬
‫ميسكين‪ ،‬اورغ كاي دان فميليق‬ ‫كفد دوا‪:‬‬
‫بيناتغ قربان يغ سنة‬
‫قربان تتافي افضل دصدقهكن كفد‬
‫فقير ميسكين سخارا كسلوروهنث‪.‬‬

‫سنة قربان‬

‫مثمبليه بيناتغ قربانث سنديري جك‬ ‫اورغ يغ ايغين مالكوكن قربان سباءيقث‬
‫بركممفوان‪.‬‬ ‫تيدق مموتوغ رامبوت‪ ،‬بولو دان كوكوث‬
‫برموال درفد ‪ 1‬ذوالحجة سهيغض‬
‫بيناتغ قربانث دسمبليه‪.‬‬
‫سنة‬
‫قربان‬
‫ِس ِم اهللِ‪ ،‬اهللُ أَ ْکبَ ُر‪ ،‬اللَّ ُه َّم‬
‫مثبوت "ب ْ‬
‫مغحاضيري مجليس سمبيلهن جك دي‬ ‫ِك َعلَى َسيِّ ِدنا‬ ‫َص ِّل َو َسل ِّْم َوبَار ْ‬
‫مواكيلكنث كفد اورغ الءين‪.‬‬ ‫حمد‪ ،‬اللَّ ُه َّم ِمْن َك َولَ َك‪َ ،‬وتَقَبَّ ْل ِمناَّ"‬ ‫ُم َّ‬
‫كتيك مثمبليه‪.‬‬

‫‪123‬‬ ‫‪4.3.1‬‬
‫‪4.3.5‬‬
‫الفقه‬

‫كفنتيغن قربان‬
‫‪ 1‬منظاهيركن راس شكور كفد اهلل ‪ ‬اتس سضاال نعمت يغ دبريكن‪.‬‬
‫‪ 2‬بركوغسي رزقي يغ دكورنياكن اوليه اهلل ‪ ‬دغن ضولوغن يغ تيدق بركممفوان‪.‬‬
‫‪ 3‬مغيغتي فغربانن يغ دبوات اوليه نبي اهلل إبراهيم ‪ ‬يغ سغضوف اونتوق مثمبليه انقث سنديري‬
‫سباضاي قربان‪.‬‬
‫‪ 4‬ممبريكن كضمبيراءن كفد ضولوغن ميسكين‪ ،‬قوم قرابة‪ ،‬اهلي كلوارض دان صحابت هنداي فد‬
‫هاري راي‪.‬‬
‫عقيقه‬
‫فغرتين‬
‫عقيقه اياله بيناتغ يغ دسمبليه كتيك منچوكور رامبوت بايي يغ بارو دالهيركن سباضاي تندا برشكور‬
‫كفد اهلل ‪.‬‬
‫دليل فنشريعتن عقيقه‬
‫‪ 1‬حديث‪ ،‬سبدا رسول اهلل ‪:‬‬

‫ال ِم َع ِقي َقٌة‪ ،‬فَأَ ْهرِيقُوا‬ ‫ول َّ‬


‫اللِ ‪ ‬يَق ُ‬
‫ُول‪َ :‬م َع ال ُغ َ‬ ‫َال‪َ :‬س ِم ْع ُت َر ُس َ‬ ‫َع ْن َسل َْما ُن ْب ُن َعا ِم ٍر َّ‬
‫الضبِّ ُّي ‪ ، ‬ق َ‬
‫يطوا َعْن ُه األَذَى‪.‬‬‫َعْن ُه َد ًما‪َ ،‬وأَ ِم ُ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد َسل َْمان ْبن َعا ِمر َّ‬
‫الضبِّ ُّي ‪ ، ‬بلياو بركات‪ :‬ساي مندغر رسول اهلل ‪ ‬برسبدا‪ :‬باضي‬
‫کانق‪ ۲‬ايت تردافت عقيقهث‪ ،‬مك تومفهکن دارهث (مثمبليه عقيقه) باضيث دان جاءوهکنله دي‬
‫درفد فثاکيت (دغن منچوكور رامبوتث)‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫دالم حديث اين‪ ،‬رسول اهلل ‪ ‬مغنجوركن سوفايا انق‪ ۲‬يغ بارو دالهيركن دچوكور رامبوتث دان دسمبليهكن‬
‫باضيث بيناتغ سباضاي عقيقه‪ .‬حديث اين منونجوقكن بهاوا عقيقه ساغت دضالقكن اوليه إسالم‪.‬‬
‫حكوم‬

‫عقيقه اداله ُسنَّة ُم َؤ َّک َدة يغ فرلو دلقساناكن اوليه اورغ ممبري نفقه كفد بايي دان افضل دالکوکن فد‬
‫هاري کتوجوه ستله كالهيرنث‪ .‬فد هاري ترسبوت جوض‪ ،‬دسنتكن مناماكن دان منچوكور رامبوتث‪.‬‬

‫‪4.3.1‬‬ ‫‪124‬‬
‫‪4.3.5‬‬
‫مسبليهن‪ ،‬فمبوروان‪،‬‬
‫قربان دان عقيقه‬

‫دعاء سبلوم مثمبليه عقيقه‬ ‫تريؤيا‬ ‫فركارا سنة كتيك عقيقه‬


‫اللَّ ُه َّم لَ َك َوإِلَْي َك َع ِقْي َق ُة فالن‬ ‫‪ 1‬سنة مماسق داضيغ بيناتغ عقيقه سبلوم دصدقهكن‪.‬‬
‫(نام كانق‪.)۲‬‬ ‫‪ 2‬سنة مماكن داضيغ بيناتغ عقيقه سفرتي داضيغ قربان‪.‬‬
‫‪ 3‬سنة ممباچ ب ْ‬
‫ِس ِم اهلل دان بردعاء سبلوم مثمبليه عقيقه‪.‬‬
‫‪ 4‬وقتو يغ فاليغ افضل دالكوكن عقيقه اداله فد هاري كتوجوه سلفس كالهيرن بايي‪.‬‬

‫فلقسناءن عقيقه‬
‫عبادة عقيقه واجب ممنوهي روكون دان شرط سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫روكون‬
‫بيناتغ سمبليهن عقيقه‬ ‫‪1‬‬
‫ •واجب مثمبليه بيناتغ يغ بوليه دجاديكن قربان‪.‬‬
‫ •مماداءي مثمبليه سأيكور كمبيغ اونتوق سأورغ كانق‪ ۲‬لالكي اتاو فرمفوان دان‬ ‫شرط‬
‫سباءيق‪-‬باءيقث دوا ايكور كمبيغ اونتوق سأورغ كانق‪ ۲‬لالكي‪.‬‬
‫ •بوليه دكوغسي بيناتغ عقيقه سفرتي فركوغسين دالم عبادة قربان‪.‬‬
‫وقتو عقيقه‬ ‫روكون‬
‫‪2‬‬
‫دهاروسكن باضي فنجاض مالكوكن عقيقه برموال سلفس كالهيرن كانق‪ ۲‬سهيغضاله بالغ‪.‬‬
‫شرط‬
‫سلفس كانق‪ ۲‬ترسبوت بالغ‪ ،‬ضوضور تونتوتن عقيقه كأتس فنجاضاث دان دي بوليه مالكوكن‬
‫عقيقه اونتوق ديريث سنديري‪.‬‬

‫فلقساناءن عقيقه‬ ‫روكون‬


‫‪3‬‬
‫دتونتوت كأتس فنجاض يغ ممبري نفقه كانق‪ ۲‬يغ بارو دالهيركن دان سباءيق‪-‬باءيقث‬ ‫شرط‬
‫دالكوكن اوليه بافاث‪.‬‬

‫كفنتيغن عقيقه‬
‫‪ 1‬منظاهيركن راس شكور دغن نعمت اهلل ‪ ‬يغ تله ممودهكن كالهيرن انق دان ممبريكن كضمبيراءن‬
‫كفد ايبو باف دان كلوارضاث‪.‬‬
‫‪ 2‬مغومومكن كالهيرن انق سوفايا دكتاهوي اوليه قوم قرابة دان جيرن تتغض‪.‬‬
‫‪ 3‬منانم راس فموره دالم ديري اومت إسالم‪.‬‬
‫‪ 4‬بركوغسي راس ضمبيرا دغن ضولوغن فقير‪ ،‬ميسكين‪ ،‬قوم قرابة دان جيرن تتغض‪.‬‬

‫‪125‬‬ ‫‪4.3.2‬‬
‫‪4.3.5‬‬
‫الفقه‬

‫فربيذاءن انتارا قربان دغن‬


‫عقيقه‬ ‫عقيقه‬ ‫قربان‬
‫ •دالكوكن سمفنا کالهيرن انق‪.‬‬ ‫ •دالكوكن سمفنا هاري راي اضحى‪.‬‬
‫ •دتونتوت کفد ڤنجاض اتاو باف كانق‪.۲‬‬ ‫ •دتونتوت کفد سموا اورغ يغ بركممفوان‪.‬‬
‫ •سنة دصدقهکن داضيغ يغ تله دماسق‪.‬‬ ‫ •سنة دصدقهکن داضيغ يغ بلوم دماسق‪.‬‬
‫ •سنة تيدق مماتهكن تولغ بيناتغ عقيقه كچوالي‬
‫ •دهاروسكن مماتهكن تولغ بيناتغ قربان‪.‬‬
‫فد بهاضين سنديث سهاج‪.‬‬
‫ •دالكوكن فد هاري راي اضحى دان تيض‬
‫ •بوليه دالكوكن فد بيال‪ ۲‬ماس‪.‬‬
‫هاري تشريق سلفسث‪.‬‬
‫ •بيلغن يغ افضل اياله دوا ايكور كمبيغ اونتوق انق‬ ‫ •بيلغن بيناتغ قربان تيدق دتنتوكن‪.‬‬
‫لالكي دان سأيكور كمبيغ اونتوق انق فرمفوان‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬مغاداكن فرکتيکل سمبليهن دسکوله اندا‪.‬‬
‫‪ 2‬منچاري معلومت بركاءيتن فرميت بربورو بيناتغ ليار يغ دكلواركن اوليه كراجاءن‪.‬‬
‫‪ 3‬مغنل فستي راكن‪ ۲‬اندا يغ تله مالكوكن عبادة قربان‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ثاتاكن فغرتين سمبليهن‪.‬‬
‫‪ 2‬بينچغكن جنيس‪ ۲‬سمبليهن يغ تيدق منفتي شرع‪.‬‬
‫‪ 3‬هورايكن روكون دان شرط‪ ۲‬فمبوروان‪.‬‬
‫‪ 4‬ترغكن فربيذاءن انتارا قربان دغن عقيقه‪.‬‬
‫علي تله ممبورو سأيكور كنچيل مغضوناكن انجيغ يغ ترالتيه‪.‬‬
‫افاكه يغ فرلو دالكوكن كفد بهاضين يغ تله دضيضيت اوليه انجيغ ايت؟‬ ‫‪5‬‬

‫‪4.3.4‬‬ ‫‪126‬‬
‫باب‬
‫معاملة دالم إسالم‬
‫‪4‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه فركارا يغ دالرغ‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫اوليه إسالم كتيك‬
‫مالكوكن معاملة؟‬ ‫مثاتاكن كونسيف معاملة دالم إسالم‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منجلسكن فرينسيف دان ايتيكا معاملة دالم إسالم‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫مغهورايكن فركارا‪ 2‬يغ دالرغ دان مثالهي فرينسيف معاملة دالم إسالم برسرتا خونتوه‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منيالي كفنتيغن معاملة إسالم دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫منخادغكن اوسها‪ 2‬اونتوق مالهيركن اوسهاون إسالم يغ برجاي‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪127‬‬
‫الفقه‬

‫كونسيف معاملة إسالم‬


‫إسالم اياله اضام لغكف يغ دتورونكن اوليه اهلل ‪ ‬اونتوق مغاتور هوبوغن ماءنسي دغن فنخيفتا‬
‫( ِعبَا َدات) دان هوبوغن ماءنسي سسام ماءنسي ( ُم َعا َملَة)‪.‬‬

‫فغرتين‬

‫تاتاخارا اتاو فراتورن دالم فرهوبوغن‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫انتارا سسام ماءنسي اونتوق ممنوهي‬ ‫ايستيله‬ ‫فرضاءولن‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫كفرلوان ماسيغ‪.2‬‬

‫دليل كهاروسن معاملة دالم إسالم‬


‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ ﭐ ﱙ ﱚ ﱛ ﱜ ﱝ ﱞ ﱟ ﱠ ﱡ ﱢ ﱣ ﱤ‬
‫ﱡ‬
‫ﱥ ﱦ ﱧﱨ ‪ ...‬‬
‫ﱠ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 29‬واهاي اورغ‪ ٢‬يغ برايمان‪ ،‬جاغنله كامو ماكن (ضوناكن) هرتا‪ ٢‬كامو سسام كامو دغن‬
‫جالن يغ ساله)تيفو‪ ،‬جودي دان سباضايث‪ ،‬كخوالي دغن جالن فرنياضاءن يغ دالكوكن سخارا‬
‫سوك سام سوك انتارا كامو‪.‬‬
‫سورة النساء ‪29 :4‬‬

‫دالم ايات اين‪ ،‬اهلل ‪ ‬مالرغ ماءنسي مغمبيل هرتا اورغ الءين دغن جالن يغ ساله سفرتي منيفو‬ ‫ ‬
‫دان مغمبيل رباء اتاو تنفا كريالءنث سفرتي ممقسا دان ممرس اوضوت‪ .‬انتارا معاملة يغ دبنركن اوليه‬
‫إسالم سفرتي عقد جوال بلي دان سيواءن‪.‬‬

‫‪4.4.1‬‬ ‫‪128‬‬
‫معاملة دامل إسالم‬

‫خونتوه معاملة يغ دبنركن اوليه إسالم‬


‫َعقْد البَْيع (جوال بلي)‬ ‫‪1‬‬

‫َعقْد البَيْع (جوال بلي) مروفاكن عقد ترباثق يغ دالكوكن اوليه ماءنسي فد ستياف هاري‪.‬‬
‫َعقْد البَيْع (جوال بلي) برمقصود فرتوكرن هرتا دغن هرتا دالم بنتوق يغ ترتنتو سخارا سوكاريال‬
‫دغن توجوان ملفسكن فميليقن اتاو مندافتكن فميليقن‪.‬‬

‫دليل كهاروسن جوال بلي‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡ‪ ...‬ﱗﱘﱙﱚﱛﱜ‪ ...‬‬


‫ﱠ ‬ ‫ ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 275‬دان اهلل ‪ ‬مغحاللكن جوال بلي دان مغحرامكن رباء‪.‬‬
‫‪275 :2‬‬ ‫سورة البقرة‬

‫ايات اين سخارا جلس مغهاروسكن جوال بلي دان مغحرامكن رباء كران اي اداله ظاليم سرتا‬ ‫ ‬
‫منيندس اورغ الءين‪ .‬ماللوءي َعقْد البَيْع (جوال بلي) ماءنسي بوليه ممنوهي كفرلوان سهارينث‪ .‬سالءين‬
‫ايت‪ ،‬اي مروفاكن جالن يغ حالل انتوق ماءنسي مغومفولكن ككاياءن‪.‬‬

‫خونتوه جوال بلي‬


‫علي سخارا سوكاريال ممبلي سبواه‬
‫بوكو دغن ممبوات بايرن سباثق سفولوه‬
‫ريغضيت كفد أحمد دان أحمد منجوال‬
‫بوكو ترسبوت سرتا منريما بايرن دغن‬
‫سخارا سوكاريال جوض‪.‬‬

‫‪129‬‬ ‫‪4.4.1‬‬
‫الفقه‬

‫روكون دان شرط جوال بلي‬


‫ِصْي َغة ياءيت لفظ‬ ‫بارغ يغ دجوال‬ ‫روكون‬
‫فنجوال دان‬
‫روكون‬ ‫روكون‬
‫اِْي َجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬ ‫دان هرضاث‬ ‫‪2‬‬ ‫فمبلي‬ ‫‪1‬‬

‫شرط‬ ‫شرط‬ ‫شرط‬

‫لفظ يغ منونجوقكن‬ ‫شرط بارغ يغ دجوال‪:‬‬ ‫كدوا‪ ٢‬فيهق مستيله‪:‬‬


‫كريالءن كدوا‪-‬دوا فيهق‬ ‫ •مستيله تله وجود‪.‬‬ ‫ •برعقل ياءيت تله ُم َميِّز‪.‬‬
‫اونتوق مالكوكن عقد البَيْع‬ ‫ •دميليقي اوليه فنجوال‪.‬‬ ‫ •تيدق دفقسا مالكوكن‬
‫سفرتي فنجوال بركات‪:‬‬ ‫ •حالل‪.‬‬ ‫عقد‪.‬‬
‫"ساي جوال" دان فمبلي‬ ‫ء‬
‫ •ممفوثا ي نيالي منوروت‬ ‫ •تيدق دتضه مغوروسكن‬
‫منجواب‪" :‬ساي بلي"‪.‬‬ ‫شرع‪.‬‬ ‫هرتا ( َم ْح ُجور َعلَيْه)‬
‫ •بوليه دسرهكن كفد‬ ‫سفرتي كانق‪ ٢‬يغ بلوم‬
‫فمبلي‪.‬‬ ‫ُم َميِّز‪.‬‬
‫ •دثاتاكن سچارا جلس‬
‫صيفت دان قدرث‪.‬‬

‫‪َ 2‬عقْد ا ِإل َجا َرة (سيواءن اتاو اوفه)‬

‫سالءين درفد َعقْد الْبَيْع (جوال بلي)‪َ ،‬عقْد اإلِ َج َارة (سيواءن اتاو اوفه) باثق دالكوكن اوليه ماءنسي‪.‬‬
‫َعقْد اإلِ َج َارة برمقصود عقد يغ مليبتكن فرتوكرن انتارا فاءيده اتاو منفعت درفد سسواتو بارغ‬
‫اتاو تناض كرجا دغن بايرن اتاو اوفه ترتنتو دالم تيمفوه يغ دفرستوجوءي‪.‬‬

‫دليل كهاروسن عقد اإلجارة‬


‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ ﭐ ‪ ...‬ﱖ ﱗ ﱘ ﱙ ﱚ‪ ...‬‬
‫ﱠ ‬ ‫ﱡ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 6‬كمودين جك مريك مثوسوكن انق اونتوق كامو‪ ،‬مك‬
‫سورة الطالق ‪6 :65‬‬ ‫بريكنله كفد مريك اوفهث‪.‬‬

‫‪4.4.1‬‬ ‫‪130‬‬
‫معاملة دامل إسالم‬

‫خونتوه اوفه‬
‫علي مثيوا سبواه رومه يغ بردكتن دغن تمفت كرجاث دغن سيواءن سباثق ‪ RM750‬سبولن‪.‬‬

‫روكون دان شرط عقد اإلجارة‬


‫فثيوا اتاو فمبري اوفه دان فميليق منفعت اتاو اورغ يغ مغمبيل اوفه دغن مالكوكن‬ ‫روكون‬
‫ڤكرجاءن‬ ‫‪1‬‬

‫بالغ‪.‬‬
‫كدوا‪-‬دوا فيهق مستيله‬ ‫شرط‬
‫برعقل‪.‬‬

‫منفعت يغ دسيوا اتاو فكرجاءن يغ دالكوكن دان هرض اتاو اوفهث‬ ‫روكون‬
‫‪2‬‬
‫شرط منفعت يغ دسيوا اتاو فكرجاءن يغ دالكوكن‪:‬‬
‫شرط‬
‫ •مستيله دكتاهوءي اوليه كدوا‪-‬دوا بله فيهق‪.‬‬
‫ •دثاتاكن دغن جلس ددالم عقد‪.‬‬
‫ •منفعت يغ دسيوا مستيله حالل‪.‬‬
‫ •فكرجاءن يغ دأوفه مستيله ممفو دالكوكن‪.‬‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ اِْي َجاب دان َقبُ ْول‬ ‫روكون‬
‫‪3‬‬
‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن كدوا‪-‬دوا فيهق اونتوق مالكوكن عقد اإلِ َج َارة سفرتي توان‬
‫رومه بركات‪" :‬ساي سيواكن رومه اين دغن قدر سيواءن ‪ RM750‬سبولن دان فثيوا"‬ ‫شرط‬

‫منجواب‪" :‬ساي تريما"‪.‬‬

‫فمبهاضين عقد منوروت معاملة إسالم‬


‫عقد يغ دمقصودكن اونتوق مندافت ضنجرن‬
‫سفرتي كأونتوغن‪ .‬اي مرغكومي جوال بلي‪،‬‬ ‫‪َ 1‬عقْد اْل ُم َعا َو َضات‬
‫سيواءن دان شريكت‪.‬‬ ‫فمبهاضين‬
‫عقد منوروت‬
‫عقد يغ تيدق دمقصودكن اونتوق مندافت‬ ‫معاملة إسالم‬
‫ضنجرن تتافي برتوجوان اونتوق ممبنتو دان‬
‫مالكوكن كباجيقن‪ .‬اي مرغكومي صدقه‪،‬‬ ‫َعقْد التَّبَ ُّر َعات‬ ‫‪2‬‬
‫هيبه‪ ،‬وقف‪ ،‬وصيت دان هديه‪.‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪131‬‬ ‫‪4.4.1‬‬
‫الفقه‬

‫فرينسبف دان ايتيكا معاملة إسالم‬

‫‪ 1‬إسالم تيدق مغهالغ اومتث اونتوق منچاري ككياءن كران اي بوليه مندكتكن ديري كفد‬
‫اهلل ‪ ‬سفرتي برزكاة‪ ،‬برصدقه‪ ،‬بروقف دان الءين‪ ٢‬الضي‪.‬‬
‫‪ 2‬سموا كضياتن ُم َعا َملَة يغ دجالنكن اوليه ستياف مسلم مستيله برترسكن كفد كأيمانن كفد‬
‫اهلل ‪ ‬دان فراتورن شريعة إسالم باضي مغيلقكن ديري درفد دكواساءي اوليه هاوا نفسو يغ‬
‫سنتياس طمع سرتا شيطان يغ سنتياس مثوروه مالكوكن كظاليمن‪.‬‬
‫‪ 3‬إسالم مواجبكن ستياف اينديؤيدو مسلم براخالق دغن اخالق يغ موليا تراوتاماث كتيك‬
‫منجالنكن ُم َعا َملَة سفرتي برصيفت امانه‪ ،‬عاديل‪ ،‬تولوغ‪-‬منولوغ‪ ،‬جوجور دان تيدق منيفو‬
‫سرتا منيندس‪ .‬صيفت‪ ٢‬اين دافت مغيلقكن ماءنسي درفد مالكوكن كظاليمن دان مغمبيل‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫هرتا اورغ الءين سچارا باطل‪ُ .‬م َعا َملَة يغ براساسكن كفد فنيفوان دان فنيندسن هاث مثببكن‬
‫فربالهن يغ بوليه مغضوضت كهرمونين مشاركت‪.‬‬
‫‪ 4‬إسالم مغنجوركن سوفايا ُم َعا َملَة يغ دالكوكن دافت ممبري فاءيده دان تيدق منداتغكن‬
‫كمضرتن سرتا انچمن كفد اورغ الءين اتاو عالم سكيتر‪ُ .‬م َعا َملَة يغ مثببكن انچمن كسالمتن‬
‫دان فنچمرن عالم سكيتر اكن منداتغكن كروضين كفد ماءنسي‪.‬‬

‫معاملة يغ دالرغ‬
‫إسالم مغضالقكن اومتث سوفايا برداي ساءيغ دالم فرنياضاءن تتافي إسالم مالرغ ببراف ُم َعا َملَة يغ بوليه‬
‫منداتغكن كمضرتن‪ .‬انتارا بنتوق ُم َعا َملَة يغ دحرامكن اياله‪:‬‬

‫‪ 1‬ترنسكسي يغ مليبتكن فركارا‪ ٢‬يغ حرام سفرتي ارق‪ ،‬روكوق‪ ،‬داده دان بغكاي‪.‬‬
‫‪ 2‬ترنسكسي يغ مليبتكن رباء سفرتي منجالنكن فرنياضاءن دغن ممبنركن ڤلغضن برهوتغ‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اونتوق ممبلي بارغ تتافي مغناكن تمبهن بايرن جك هوتغ ترسبوت لمبت دباير‪.‬‬
‫‪ 3‬ترنسكسي يغ برعنصوركن جودي سفرتي منجوال نومبور راملن‪.‬‬
‫‪ 4‬ترنسكسي يغ براساسكن كفد فنيفوان سفرتي منيفو كواليتي بارغ يغ دجوال‪.‬‬
‫َرر) سفرتي جوال بلي بارغ يغ تيدق‬‫‪ 5‬ترنسكسي يغ ممفوثاءي عنصور كتيدقفستين (غ َ‬
‫دكتاهوءي كأداءنث‪.‬‬

‫‪4.4.2‬‬ ‫‪132‬‬
‫‪4.4.3‬‬
‫معاملة دامل إسالم‬

‫كفنتيغن معاملة إسالم‬


‫‪ 1‬مموفوق فراساءن بلس كاسيهن دان كاسيه سايغ دالم مشاركت دغن مغهيندري سبارغ بنتوق فنيندسن‪.‬‬

‫‪ 2‬مثوچيكن سموا كضياتن ايكونومي درفد فربواتن يغ دالرغ اوليه اهلل ‪ ‬سفرتي فنيفوان‪ ،‬رسواه دان رباء‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪ 3‬مثالمتكن ماءنسي درفد كروسقن يغ ترحاصيل درفد كراكوسن ماءنسي منوروت هاوا نفسو‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دالم منچاري هرتا تنفا مميكيركن كفنتيغن اورغ الءين‪.‬‬

‫‪ 4‬مالهيركن مشاركت يغ ساليغ بكرجاسام دان تولوغ ‪-‬منولوغ دالم فركارا‪ ٢‬يغ ممبريكن‬
‫كباءيقن برسام‪.‬‬

‫‪ 5‬مثكت مونوفولي هرتا كفد ضولوغن ترتنتو سهاج سوفايا ستياف الفيسن مشاركت دافت‬
‫مميليقي هرتا يغ منچوكوفي اونتوق منجالني كهيدوفن ددنيا‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫لغكه‪ ٢‬اونتوق منجادي اوسهاون إسالم يغ برجاي‬

‫مموالكن فرنياضاءن دغن نية اونتوق منچاري رزقي دغن مغيكوت‬


‫‪ 1‬لونس شرع سوفايا هرتا يغ دفروليه مندافت كبركتن درفد اهلل ‪.‬‬

‫‪ 2‬تيدق مغابايكن تونتوتن اضام كتيك منجالنكن فرنياضاءن دان‬


‫ملقساناكنث دغن سمفورنا سفرتي تيدق منيغضلكن صالة‪ ،‬فواسا‬
‫دان زكاة‪.‬‬
‫اوسهاون إسالم‬
‫ممستيكن فرنياضاءن يغ دجالنكن اداله حالل‪ ،‬باءيق دان برفاءيده‬ ‫يغ برجاي‬
‫‪3‬‬
‫سرتا تيدق منججسكن كفنتيغن مشاركت سرتا نضارا‪.‬‬

‫ممستيكن فرنياضاءن يغ دجالنكن مماتوهي اوندغ‪ ٢‬يغ تله دتتفكن‬


‫‪4‬‬
‫اوليه كراجاءن سفرتي اوندغ‪ ٢‬بركاءيتن فرليسينن دان فرچوكاين‪.‬‬
‫منچونتوهي سيكف دان كبيجقسناءن اوسهاون‪ ٢‬يغ برجاي سفرتي‬
‫الر ْح َمن بن َع ْوف‪.‬‬ ‫‪5‬‬
‫صحابت رسول اهلل ‪ ‬يغ برنام َعْب ُد َّ‬

‫‪133‬‬ ‫‪4.4.4‬‬
‫‪4.4.5‬‬
‫الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬سنارايكن ‪ 5‬فرنياضاءن يغ برچغضه دغن شرع فد ماس كيني‪.‬‬
‫‪ 2‬چاري معلومت بركاءيتن سأورغ توكوه اوسهاون مسلم يغ برجاي فد ماس كيني‪.‬‬
‫‪ 3‬موريد مالكوكن ‪ Trade- a- Problem‬دغن مميليه ساتو فرمسئلهن بركاءيتن‬
‫معاملة‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬هورايكن سچارا ريغكس كونسيف معاملة منوروت إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬ترغكن اف يغ كامو فهم مغناءي َعقْد البَيْع (جوال بلي)‪.‬‬
‫‪ 3‬ثاتاكن فغرتين َعقْد اإلِ َج َارة (سيواءن اتاو اوفه) سرتا شرط دان روكونث‪.‬‬
‫‪ 4‬ترغكن فرينسيف دان ايتيكا ُم َعا َملَة إسالم‪.‬‬
‫كاون اندا مغوسهاكن كولم ايكن اءير تاور سخارا كومرسيال دان منجوالث كفد اورغ كافير‪.‬‬
‫‪ 5‬فد فندغن اندا‪ ،‬اداكه فرنياضاءن ترسبوت منفتي فرينسيف جوال بلي يغ دتتفكن اوليه شرع؟ بريكن‬
‫حجه باضي جوافن اندا‪.‬‬

‫‪134‬‬
‫باب‬
‫ُعقُود ال ُم َعا َو َضات‬
‫‪5‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه جنيس‪ ٢‬عقد‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫يغ اندا تاهو؟‬ ‫السلَم‪ ،‬بَيْ ُع ِال ْستِ ْصنَاع‪،‬‬
‫مثاتاكن فغرتين بَيْ ُع التَّ َو ُّرق‪ ،‬بَيْ ُع َّ‬ ‫‪1‬‬
‫الديْن‪ُ ،‬م َش َار َكة دان ُم َض َاربَة‪.‬‬ ‫بَيْ ُع َّ‬
‫منجلسكن روكون‪ 2‬دان شرط‪ 2‬باضي معاملة إسالم دالم ببَيْ ُع التَّ َو ُّرق‪ ،‬بَيْ ُع‬ ‫‪2‬‬

‫السلَم‪ُ ،‬م َش َار َكة دان ُم َض َاربَة‪.‬‬


‫الديْن‪ ،‬بَيْ ُع َّ‬ ‫ِال ْستِ ْصنَاع‪ ،‬بَيْ ُع َّ‬
‫الم َعا َو َضات‪.‬‬
‫منيالي كفنتيغن معاملة إسالم دالم ُع ُقود ُ‬ ‫‪3‬‬

‫منخادغكن اوسها‪ 2‬اونتوق مالهيركن اومت إسالم يغ خقنا دغن فرينسيف معاملة‬ ‫‪4‬‬

‫الم َعا َو َضات‪.‬‬ ‫إسالم دالم ُع ُقود ُ‬


‫‪135‬‬
‫الفقه‬

‫الس َلم‪،‬‬ ‫ُعقُود ال ُم َعا َو َضات‪ :‬بَْي ُع التَّ َو ُّرق‪ ،‬بَْي ُع ِال ْستِ ْصنَاع‪ ،‬بَْي ُع َّ‬
‫الدْين‪ ،‬بَْي ُع َّ‬
‫ُم َشا َر َكة دان ُم َضا َربَة‬
‫ُع ُق ْود اْل ُم َعا َو َضات‬
‫ُعق ُْود اْل ُم َعا َو َضات اداله عقد يغ دمقصودكن اونتوق مندافتكن ضنجرن ياءيت كأونتوغن‪ .‬انتارا ُعق ُْود‬
‫االستِ ْصنَاع‪ ،‬بَيْع َّ‬
‫الديْن‪،‬‬ ‫اْل ُم َعا َو َضات يغ اكن دبينخغكن دالم باب اين اياله بَيْع التَّ َو ُّرق‪ ،‬بَيْع َّ‬
‫السلَم‪ ،‬بَيْع ْ‬
‫ُم َش َار َكة دان ُم َض َاربَة‪.‬‬

‫بَْي ُع التَّ َو ُّرق‬ ‫فغرتين‬

‫الورِق يغ برمقصود ِد ْر َهم ياءيت واغ يغ دفربوات درفد فيرق‪.‬‬


‫بهاس التَّ َو ُّرق براصل درفد فركاتاءن َ‬

‫اوروس نياض يغ مليبتكن دوا فريغكت اوروس نياض‪ .‬فد فريغكت فرتام‪ ،‬اوروس نياض‬
‫ترسبوت مليبتكن فمبلين سچارا هوتغ انتارا فمبلي دغن فنجوال اصل سسواتو اسيت‪ .‬فد‬
‫فريغكت كدوا‪ ،‬فمبلي كمودينث اكن منجوال اسيت ترسبوت سچارا توناي كفد فيهق‬
‫ايستيله كتيض‪ .‬اي دناماكن بَيْع التَّ َو ُّرق كران كتيك ممبلي اسيت ترسبوت سچارا هوتع‪ ،‬فمبلي تيدق‬
‫‪ ،‬تتافي هاث ايغين منجوالث سموال باضي ممفراوليه‬ ‫برنية اونتوق مغضوناكن اتاو‬
‫واغ توناي‪.‬‬

‫دليل كهاروسنن بَْيع التَّ َو ُّرق‬


‫جمهور علماء مغهاروسكن بَيْع التَّ َو ُّرق براساسكن كفد دليل كهاروسن َعقْد الْبَيْع يغ تركاندوغ ددالم‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡ‪...‬ﭐ ﱗﱘﱙ ‪ ...‬‬


‫ﱠ‬ ‫ ‬

‫‪275 : 2‬‬ ‫سورة البقرة‬ ‫‪ ... 275‬دان اهلل مغحاللكن جوال بلي ‪...‬‬ ‫ارتيث‪:‬‬

‫برداسركن فغرتين عموم ايات اين‪ ،‬فارا علماء برفندافت بهاوا بَيْع التَّ َو ُّرق دبوليهكن كران اي‬ ‫ ‬
‫مروفاكن سبهاضين درفد كضياتن جوال بلي‪ .‬بَيْع التَّ َو ُّرق بوليه برالكو دغن توجوان اونتوق ممفروليه واغ‬
‫توناي سام اد دغن فغتاهوان اتاو تنفا فغتاهوان سموا فيهق يغ ترليبت‪.‬‬

‫‪4.5.1‬‬ ‫‪136‬‬
‫ُعقُود املَُعا َو َضات‬

‫خونتوه عقد التَّ َو ُّرق‬


‫علي ممرلوكن واغ توناي سباثق ‪ .RM15 000‬دي ممبلي كريتا درفد أحمد دغن هرض ‪RM20 000‬‬
‫سخارا انسورن سباثق ‪ RM500‬ستياف بولن دان منجوال سموال كريتا ترسبوت كفد ابو بكر دغن‬
‫هرض ‪ RM15 000‬سخارا توناي‪.‬‬
‫روكون دان شرط عقد التورق‬
‫روكون‬
‫وجود دوا عقد جوال بلي‬ ‫‪1‬‬
‫وجود عقد جوال بلي انتارا فنجوال دغن فمبلي فرتام دان عقد جوال بلي انتارا‬ ‫شرط‬
‫فمبلي فرتام دغن فمبلي كدوا‪.‬‬

‫فنجوال‪ ،‬فمبلي فرتام يغ كمودينث منجادي فنجوال دان فمبلي كدوا‬ ‫روكون‬
‫‪2‬‬
‫فمبلي كدوا بوكنله فنجوال فرتام بارغ ترسبوت باضي مغيلقكن اي منجادي بَيْع الْ ِعيْنَة ياءيت‬ ‫شرط‬
‫عقد جوال بلي يغ دسوسولي دغن فمبلين سموال اوليه فنجوال دغن هرض يغ بربيذا‪.‬‬
‫روكون‬
‫بارغ يغ دبلي‬ ‫‪3‬‬
‫بارغ يغ دجوال تله دتريما اوليه فمبلي فرتام سبلوم دي بوليه منجوالكنث سموال كفد‬
‫شرط‬
‫فمبلي كدوا‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬


‫روكون‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪4‬‬
‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن كدوا‪-‬دوا فيهق اونتوق مالكوكن عقد‬ ‫شرط‬
‫سفرتي لفظ‪" :‬ساي جوال" درفد فنجوال دان لفظ "ساي بلي" درفد فمبلي‪.‬‬

‫الس َلم‬
‫بَْي ُع َّ‬
‫فغرتين‬

‫عقد جوال بلي سچارا فسنن ترهادف اسيت ترتنتو دغن‬


‫سفيسيڤيكاسي ترتنتو‪ .‬فمبايرن فنوه دبوات سچارا توناي‬ ‫هوتغ‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫ايستيله سماس عقد دمتراي ماناكاال فثرهن بارغ دتغضوهكن كسواتو‬
‫ماس يغ دتتفكن‪.‬‬

‫‪137‬‬ ‫‪4.5.1‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫الفقه‬

‫الس َلم‬
‫دليل كهاروسن بَْيع َّ‬
‫سبدا رسول اهلل ‪:‬‬

‫َف في تَ ْمرٍ‪ ،‬فَلْيُ ْسلِ ْف في َكْي ٍل َم ْعلُو ٍم‪َ ،‬و َو ْز ٍن َم ْعلُو ٍم‪،‬‬ ‫َم ْن أَ ْسل َ‬
‫إلى أَ َج ٍل َم ْعلُو ٍم‪.‬‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫سسيافا يغ برهوتغ كورما‪ ،‬هندقله دي برهوتغ‬
‫دغن سوكتن‪ ،‬تيمبغن سرتا وقتو يغ دتنتوكن‪ .‬روايت مسلم‬

‫الس َلم‬
‫خونتوه بَْيع َّ‬
‫علي ممبلي سأوتس جم تاغن ماللوءي المن سساوغ دان دي اكن منريما فغهانترن بارغ ترسبوت ستله‬
‫ببراف هاري كمودين‪.‬‬
‫الس َلم‬
‫روكون دان شرط بَْيع َّ‬
‫روكون‬
‫فمبلي دان فنجوال‬ ‫‪1‬‬
‫بالغ‪.‬‬
‫كدوا‪-‬دواث مستيله بركاليقن‬ ‫شرط‬
‫برعقل‪.‬‬ ‫اونتوق مالكوكن عقد‬
‫تيدق دفقسا‪.‬‬ ‫ياءيت‪:‬‬
‫روكون‬
‫بارغ يغ دتمفه‬ ‫‪2‬‬
‫ •بارغ يغ دتمفه مستيله دتنتوكن صيفت‪ ،‬قدر دان تيدق برچمفور دغن بارغن الءين‪.‬‬
‫شرط‬
‫ • بوليه دسرهكن فد سواتو تيمفوه يغ تله دتتفكن‪.‬‬
‫ •جك فغهانترن بارغ ترسبوت ممرلوكن كوس تمبهن‪ ،‬اي فرلو دثاتاكن دالم عقد‪.‬‬
‫ •هرض مستيله دثاتاكن سچارا جلس دالم عقد دان اي واجب دباير سخارا توناي‪.‬‬

‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬
‫عقد مستيله مغضوناكن لفظ تمفهن سفرتي فمبلي بركات‪" :‬ساي منمفه ميجا اين دغن هرض‬
‫‪ RM300‬سچارا توناي" دان فنجوال منجواب‪" :‬ساي منريما تمفهن ترسبوت"‪.‬‬ ‫شرط‬

‫‪4.5.1‬‬ ‫‪138‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫ُعقُود املَُعا َو َضات‬

‫بَْي ُع ِال ْستِ ْصنَاع‬ ‫فغرتين‬


‫االستِ ْصنَاع مروفاكن ساتو عقد جوال بلي يغ مليبتكن فمبواتن‪،‬‬
‫بَيْع ْ‬ ‫ممينتا اونتوق‬
‫دان‬ ‫ء‬
‫فغحاصيلن اتاو فمبينا ن اسيت ترتنتو دغن‬ ‫بهاس ممبواتكن‬
‫ايستيله شرط ترتنتو يغ دفرستوجوءي انتارا فنجوال دغن فمبلي‪.‬‬ ‫سسواتو‪.‬‬

‫االستِ ْصنَاع اين بربيذا دغن بَيْع َّ‬


‫السلَم كران فمبلي تيدق فرلو ممبوات بايرن سخارا توناي‪.‬‬ ‫بَيْع ْ‬

‫دليل كهاروسن بَْيع ِال ْستِ ْصنَاع‬


‫قيصه رسول اهلل ‪ ‬يغ فرنه منمفه خينخين امس‪ .‬صحابت جوض توروت منمفه خينخين امس‪ .‬افابيال‬
‫رسول اهلل ‪ ‬مغتاهوءيث‪ ،‬بضيندا ‪ ‬ناءيق كأتس منبر دان برسبدا‪:‬‬

‫اص َطنَ ْعتُُه َوإِنِّ ْي َل أَلْبَ ُس ُه‪.‬‬


‫إِنِّ ْي ُكنْ ُت ْ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫روايت البخاري‬ ‫سسوغضوهث اكو منمفهث دان اكو تيدق مماكايث‪ .‬مك صحابت فون‬
‫تيدق مماكايث‪.‬‬
‫علي ممينتا كونتركتور انتوق ممبوات رومهث دان دي اكن ممبوات بايرن‬ ‫خونتوه بَْيع ِال ْستِ ْصنَاع‬
‫ستله رومه ترسبوت سياف‪.‬‬
‫روكون دان شرط بَْيع ِال ْستِ ْصنَاع‬
‫روكون‬
‫اورغ يغ ممبوات تمفهن دان اورغ منريما تمفهن‬ ‫‪1‬‬
‫بالغ‪.‬‬ ‫شرط‬
‫كدوا‪-‬دواث مستيله‬
‫برعقل‪.‬‬ ‫بركاليقن اونتوق مالكوكن‬
‫تيدق دفقسا‪.‬‬ ‫عقد ياءيت‪:‬‬

‫روكون‬
‫بارغ يغ دتمفه‬ ‫‪2‬‬

‫ •بارغن يغ دتمفه مستيله دجلسكن جنيس‪ ،‬صيفت دان قدرث‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •تيمفوه فثرهن جوض مستيله دجلسكن دالم عقد‪.‬‬ ‫‪v‬‬

‫‪139‬‬ ‫‪4.5.1‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫الفقه‬
‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬
‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن كدوا‪-‬دوا فيهق اونتوق مالكوكن عقد سفرتي فمبلي بركات‪" :‬ساي‬
‫شرط‬
‫منمفه الماري اين دغن هرض ‪ RM500‬يغ اكن دباير ستله سياف" دان فنجوال منجواب‪ " :‬ساي‬
‫تريما تمفهن ترسبوت"‪.‬‬

‫فغرتين‬
‫الدْين‬
‫بَْي ُع َّ‬

‫عقد جوال بلي حق هوتغ يغ تربنتوق‬


‫ايستيله حاصيل درفد اكتيؤيتي فرنياضاءن يغ‬ ‫هوتغ يغ ممفوثاءي تيمفوه‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫برلندسكن شرع‪.‬‬

‫دليل كهاروسن بَْيع ال ّديْن‬


‫الديْن اداله برضنتوغ كفد بنتوقث كران تردافت بنتوق يغ دهاروسكن دان بنتوق يغ دحرامكن‪.‬‬
‫حكوم بَيْع َّ‬
‫فرنه دروايتكن حديث درفد رسول اهلل ‪ ‬سفرتي برايكوت‪:‬‬

‫َع ِن ابْ ِن ُع َم َر ‪ ‬أَ َّن النَّب َّ‬


‫ِي ‪ ‬نَ َهى َع ْن بَيْ ِع الْ َكالِ ِئ بِالْ َكالِ ِئ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد اِبْن ُع َمر ‪ ‬بهاوا نبي ‪ ‬تله مالرغ جوال بلي هوتغ دغن هوتغ‪ .‬روايت الدارقطني‬

‫بنتوق بَْيع ال ّديْن يغ دبنركن‬

‫اينستيتوسي كواغن إسالم منجوال اسيتث كفد فلغضن سخارا توناي‪ .‬سبلوم مثرهكن اسيت‪ ،‬اينستيتوسي‬
‫كواغن إسالم كمودينث ممبلي سموال اسيت يغ تله دجوال ترسبوت سخارا هوتغ دغن هرض بلين يغ‬
‫لبيه تيغضي‪ .‬فربيذاءن هرض انتارا هرض جوالن دغن هرض بلين مروفاكن جومله كأونتوغن يغ اكن‬
‫الديْن دالم خونتوه اين اداله دهاروسكن منوروت سبهاضين علماء كران اي‬
‫دفراوليه اوليه فلغضن‪ .‬بَيْع َّ‬
‫مليبتكن جوال بلي هوتغ يغ بربنتوق اسيت دغن واغ دان كدوا‪-‬دواث اداله تيدق سام جنيس‪.‬‬

‫‪4.5.1‬‬ ‫‪140‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫ُعقُود املَُعا َو َضات‬

‫روكون دان شرط بَْيع ال ّديْن‬


‫فمبلي ياءيت اورغ يغ ممبلي هوتغ دان فنجوال ياءيت اورغ يغ منجوال هوتغ‬ ‫روكون‬
‫‪1‬‬

‫بالغ‪.‬‬
‫شرط‬
‫برعقل‪.‬‬ ‫كدوا‪-‬دواث مستيله بركاليقن‬
‫اونتوق مالكوكن عقد ياءيت‪:‬‬
‫تيدق دفقسا‪.‬‬
‫روكون‬
‫هوتغ‬ ‫‪2‬‬

‫ •هوتغ يغ دجوال مستيله تله تتف دان فستي دتريما اوليه فميوتغ‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •هوتغ يغ دجوال جوض مستيله تيدق سام جنيس دغن هرض يغ دباير فمبلي سفرتي هوتغ‬ ‫‪v‬‬
‫دالم بنتوق مات واغ دان دجوال سموال دغن مات واغ يغ سام‪.‬‬
‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬

‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن كدوا‪-‬دوا فيهق اونتوق مالكوكن عقد سفرتي فمبلي‬
‫شرط‬
‫بركات‪" :‬ساي بلي هوتغ يغ كامو ميليقي دغن هرض ‪ "RM300‬دان فنجوال منجواب‪:‬‬
‫"ساي جوال"‬

‫خونتوه بَْيع ال ّديْن يغ دالرغ‬

‫‪ 1‬علي ممفوثاءي هوتغ يغ بلوم دباير اوليه عمر كفداث ياءيت واغ سباثق ‪ RM100‬دان عثمان جوض‬
‫ممفوثاءي هوتغ يغ بلوم دسرهكن اوليه عمر كفداث ياءيت سبواه ميجا يغ دتمفهث‪ .‬عثمان كمودينث‬
‫منجوال ميجا يغ بلوم دتريماث درفد عمر كفد علي دغن هوتغ علي يغ بلوم دباير اوليه عمر‪ .‬جوال‬
‫بلي اين ترماسوق دالم الرغن جوال بلي هوتغ يغ تركاندوغ دالم حديث رسول اهلل ‪.‬‬
‫‪ 2‬علي ممبلي سبواه كومفوتر درفد عثمان سخارا برهوتغ دان افابيال سمفاي تيمفوه فمبايرن‪ ،‬علي‬
‫تيدق ممفوثاءي واغ اونتوق ممباير هوتغث‪ .‬علي كموديث ممينتا عثمان منجوالكن كومفوتر‬
‫ترسبوت سكالي الضي كفداث دغن هرض يغ لبيه تيغضي سخارا برهوتغ جوض دغن دلنجوتكن‬
‫تيمفوه فمبايرنث‪ .‬جوال بلي اين جوض ترماسوق دالم الرغن جوال بلي هوتغ يغ تركاندوغ دالم‬
‫حديث رسول اهلل ‪.‬‬

‫‪141‬‬ ‫‪4.5.1‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫الفقه‬

‫ُم َشا َر َكة‬


‫فغرتين‬
‫ُم َش َار َكة مروفاكن كونترك فركوغسين انتارا دوا فيهق اتاو لبيه‬
‫اونتوق ممبياياءي سسواتو فرنياضاءن دان سموا فيهق يغ ترليبت‬
‫مثومبغ مودل سام اد دالم بنتوق توناي اتاو الءين‪ .٢‬كأونتوغن‬ ‫فركوغسين‬
‫ايستيله درفد فركوغسين ترسبوت اكن دكوغسي برسام برداسركن نيسبه‬ ‫بهاس انتارا دوا‬
‫يغ دفرستوجوءي‪ ،‬ماناكاال كروضين جوض اكن دتغضوغ برسام‬ ‫اورغ‪.‬‬
‫برداسركن نيسبه سومبغن مودل ماسيغ‪.٢‬‬
‫دليل كهاروسن ُم َشا َر َكة‬
‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﲟﲠﲡﲢﲣﲤﲥﲦﲧﲨﲩﲪﲫ‬ ‫ ‬
‫ﲬ ﲭ ﲮﲯ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ ... 24‬دان سسوغضوهث كباثقن درفد اورغ يغ برضاءول ايت‪ ،‬ستغهث‬
‫برالكو ظاليم كفد ستغهث يغ الءين‪ ،‬كخوالي اورغ يغ برايمان دان‬
‫سورة ص ‪24 :38‬‬
‫برعمل صالح‪ ،‬سدغ مريك امتله سديكيت ‪...‬‬

‫برداسركن ايات اين‪ُ ،‬م َش َار َكة تله فون وجود سجق زمان نبي داود ‪ ‬دان اي تيدق دتضه اوليه نبي‬
‫محمد ‪ .‬نامون بضيتو‪ُ ،‬م َش َار َكة فرلو دلقساناكن سخارا عاديل دان برلندسكن شرع‪.‬‬

‫روكون دان شرط ُم َشا َر َكة‬

‫اهلي شريكت‬ ‫روكون‬


‫‪1‬‬
‫بالغ‪.‬‬ ‫شرط‬
‫برعقل‪.‬‬ ‫كدوا‪-‬دواث مستيله بركاليقن‬
‫اونتوق مالكوكن عقد ياءيت‪:‬‬
‫تيدق دفقسا‪.‬‬

‫‪4.5.1‬‬ ‫‪142‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫ُعقُود املَُعا َو َضات‬

‫مودل‬ ‫روكون‬
‫‪2‬‬

‫ •جومله مودل سموا فيهق دثاتاكن دغن جلس دالم عقد‪.‬‬ ‫شرط‬
‫ •مودل بربنتوق مات واغ اتاو دنيالي دغن مات واغ جك بربنتوق بارغ‪.‬‬
‫ •نيسبه كأونتوغن مستيله دسفاكتي برسام‪.‬‬
‫ •كروضين مودل دتغضوغ برسام مغيكوت نيسبه مودل ماسيغ‪.٢‬‬

‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬

‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن سموا فيهق اونتوق مالكوكن عقد سفرتي ساله سأورغ اهلي‬ ‫شرط‬
‫شريكت بركات‪" :‬ساي ايغين منجالنكن فرنياضاءن اين دغن كامو سموا دغن شرط مودل‬
‫برسام باضي ستياف اورغ ‪ "RM10 000‬دان اهلي شريكت الءين منجواب‪" :‬ساي برستوجو"‬

‫جنيس‪ 2‬شريكت‬
‫فركوغسين مودل دان كرجا انتارا دوا اورغ تنفا دشرطكن فرساماءن مودل اتاو كرجا‬
‫ِكة الْ ِعنَان‬
‫سرتا كأونتوغنث دأضيهكن انتارا مريك بردسركن نيسبة يغ تله دسفاكتي‪َ .‬شر َ‬ ‫َش ِر َكة الْ ِعنَان‬
‫اداله هاروس منوروت اجماع علماء‪.‬‬

‫فرستوجوان انتارا دوا اورغ اونتوق مالكوكن سسواتو فكرجاءن دان كأونتوغنث دبهاضيكن‬
‫انتارا مريك‪ .‬عقد اين اداله هاروس منوروت فقهاء مذهب حنفي‪ ،‬مالكي دان حنبلي‪.‬‬
‫منوروت فقهاء مذهب شافعي‪ ،‬اي مروفاكن شريكت يغ تيدق دهاروسكن كران اي‬ ‫َش ِر َكة‬
‫َرر) دسببكن فكرجاءن ستياف درفد راكن كوغسي تيدق بوليه‬ ‫ا َألبْ َدان‬
‫مغاندوغي كتيدقفستين (غ َ‬
‫دنيالي سخارا تفت‪.‬‬

‫فركوغسين مودل دان كرجا انتارا دوا اورغ دغن قدر يغ سام سرتا كأونتوغن دأضيهكن‬
‫انتارا مريك دغن قدر يغ سام‪ .‬شريكت اين دبنركن اوليه فقهاء مذهب حنفي دان ملكي‪.‬‬ ‫َش ِر َكة‬
‫ماناكاال فقهاء مذهب شافعي دان حنبلي تيدق مغهاروسكنث كران فرساماءن دري سموا‬ ‫اْل ُمفَا َو َضة‬
‫سودوت دالم سسواتو فكرجاءن اداله سواتو يغ سوكر اونتوق دخافاي‪.‬‬

‫فرکوغسين انتارا دوا فيهق ترهادف کأونتوغن جوالن بارغ يغ دبلي برداسرکن کفد‬ ‫َش ِر َكة‬
‫كفرچاياءن دان نام باءيق مريک سهاج سرتا تيدق مغضوناکن مودل‪ .‬اي دهاروسكن اوليه‬
‫الْ ُو ُج ْوه‬
‫فقهاء مذهب حنفي دان حنبلي تتاڤي تيدق دبنركن اوليه فقهاء مذهب مالكي دان شافعي‪.‬‬

‫‪143‬‬ ‫‪4.5.2‬‬
‫الفقه‬

‫ُم َضا َربَة‬ ‫فغرتين‬

‫بهاس فركاتاءن يغ براصل درفد َض ْرب يغ برمقصود برجالن منخاري رزقي‪.‬‬

‫كونترك انتارا دوا فيهق باضي منجالنكن سسواتو اوسها نياض‪ .‬اي مليبتكن فالبور دان‬
‫فغوسها‪ .‬فمودل مثدياكن مودل دان فغوسها منجالنكن اوسها نياض ترسبوت‪ .‬سبارغ‬
‫ايستيله كأونتوغن يغ ترحاصيل درفد اوسها نياض ترسبوت اكن دكوغسي انتارا فمودل دغن فغوسها‬
‫برداسركن شرط دان نسبه يغ دفرستوجوءي‪ ،‬ماناكاال سبارغ كروضين اكن دتغضوغ سفنوهث‬
‫اوليه فالبور‪.‬‬

‫دليل كهاروسن ُم َضا َربَة‬


‫المنْ ِذر بركات‪ :‬تيدق كامي دافتي دليل‬ ‫كهاروسن ُم َض َاربَة براساسكن كفد دليل اجماع‪ .‬إِمام اِبْ ُن ُ‬
‫مغناءي ُم َض َاربَة دالم القرءان دان السنة تتافي كامي دافتي علماء تله براجماع مغناءي كهاروسن ُم َض َاربَة‬
‫مغضوناكن دينار (واغ امس) دان درهم (واغ فيرق)‪.‬‬
‫روكون دان شرط ُم َضا َربَة‬
‫فمودل دان فغوسها‬ ‫روكون‬
‫‪1‬‬
‫كدوا‪-‬دواث مستيله بركاليقن اونتوق مالكوكن عقد دان منجادي واكيل انتارا ساتو سام الءين‪.‬‬ ‫شرط‬

‫روكون‬
‫مودل‬ ‫‪2‬‬
‫ •مستيله بربنتوق واغ دان تيدق بوليه بربنتوق بارغن‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •جوملهث مستيله دثاتاكن سچارا جلس دالم عقد‪.‬‬
‫ •مستيله تله اد دان دسرهكن كفد فغوسها دالم مجليس عقد‪.‬‬
‫ •نيسبه كأونتوغن ستياف درفد فمودل دان فغوسها مستيله دثاتاكن دغن جلس‬
‫دالم عقد‪.‬‬
‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬

‫لفظ يغ منونجوقكن كريالءن سموا فيهق اونتوق مالكوكن عقد سفرتي فمودل بركات‪:‬‬
‫"ساي سرهكن واغ سباثق ‪ RM20 000‬اونتوق كامو جالنكن فرنياضاءن اين" دان‬ ‫شرط‬
‫فغوساها فوال منجواب‪" :‬ساي تريما مودل ترسبوت"‪.‬‬

‫‪4.5.1‬‬ ‫‪144‬‬
‫‪4.5.2‬‬
‫ُعقُود املَُعا َو َضات‬

‫كفنتيغن ُعقُود ال ُم َعا َو َضات‬


‫‪ 1‬عقد يغ دهاروسكن اوليه اهلل ‪ ‬دان مماتوهيث دافت مندكتكن ديري كفداث‪.‬‬
‫‪ 2‬ممبوليهكن اومت إسالم منروك بيدغ فرنياضاءن مغيكوت اوروسن سماس‪.‬‬
‫‪ 3‬مغيلقكن فنيندسن كفد مان‪ ۲‬فيهق يغ ترليبت دالم جوال بلي‪.‬‬
‫‪ 4‬مغيلقكن اومت إسالم ترجبق دغن رباء‪.‬‬
‫‪ 5‬ممبوليهكن اومت إسالم مغوكوهكن ايكونومي ستنديغ دغن ايكونومي اورغ بوكن إسالم‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اوسها اونتوق مالهيركن اومت إسالم يغ خقنا مغناءي ُع ُق ْود اْل ُم َعا َو َضات‬

‫ممفروموسيكن كفنتيغن ُعقُود‬


‫اْل ُم َعا َو َضات دالم فمباغونن‬
‫ايكونومي اومت إسالم‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫ممفروموسي شريكت‪۲‬‬


‫سنتياس مميليه فرنياضاءن‬ ‫يغ فاتوه شرع دان‬
‫يغ مماتوهي فرينسيف‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مغعملكن فرينسيف ُعق ُْود‬
‫معاملة إسالم‪.‬‬ ‫اوسها‬ ‫اْل ُم َعا َو َضات يغ بتول‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫مغاجق مشاركت اونتوق‬
‫مغضالقكن مشاركت‬ ‫ممبلي بارغن كفرلوان‬
‫سوفايا منجاءوهي‬ ‫مريك دفرنياضاءن يغ‬
‫فرنياضاءن يغ برتنتغن دغن‬ ‫مماتوهي فرينسيف‪ُ ۲‬عق ُْود‬
‫فرينسيف‪ ۲‬إسالم‪.‬‬ ‫اْل ُم َعا َو َضات‪.‬‬

‫‪145‬‬ ‫‪4.5.3‬‬
‫‪4.5.4‬‬
‫الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬سنارايكن ‪ 5‬فرنياضاءن يغ براساسكن بَيْع ْ‬
‫االستِ ْصنَاع‪.‬‬
‫‪ 2‬ينچغكن عقد‪ ۲‬يغ ترليبت دالم فنوبوهن كوفراسي يغ منجالنكن فرنياضاءن منجوال كاءين‪.‬‬
‫‪ 3‬موريد منوبوهكن شريكت براساسكن ساله ساتو عقد مشاركة دان مالكوكن‬
‫‪.Team Project‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ثاتاكن فغرتين بَيْع التَّ َو ُّرق دان خونتوهث‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫السلَم‪.‬‬
‫ترغكن تيض شرط بَيْع َّ‬ ‫‪2‬‬

‫جلسكن كفنتيغن ُعق ُْود اْل ُم َعا َو َضات‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫تنتوكن جنيس ُم ُعا َملَة باضي جونتوه‪ ۲‬برايكوت‪:‬‬ ‫‪4‬‬

‫علي منمفه سهالي باجو درفد أحمد دان اكن مغمبيلث سرتا ممباير هرضاث ستله سميغضو‪.‬‬ ‫‪a‬‬

‫علي بركوغسي مودل دغن أحمد اونتوق ممبلي ‪ 10‬ايكور كمبيغ دان ممليهاراث سرتا‬ ‫‪b‬‬
‫كأونتوغن جوالن دأضيهكن سام رات‪.‬‬
‫علي ممبريكن مودل ‪ RM10 000‬كفد أحمد اونتوق منجالكن فرنيضاءن منجوال فاكاين‬ ‫‪c‬‬
‫دان منشرطكن كأونتوغن سباثق ‪ 50%‬دبريكن كفداث‪.‬‬

‫علي منمفه سبواه رومه درفد كونتركتور دان تله ممبوات بايرن سچارا توناي‪ .‬سبلوم رومه‬
‫ترسبوت سياف‪ ،‬دي منجوالث كفد احمد دغن هرض يغ لبيه تيغضي‪.‬‬

‫فد فندغن اندا‪ ،‬اداكه عقد ترسبوت صح دان ثاتاكن سببث‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪146‬‬
‫باب‬
‫ُعقُود التَّّبَ ُّر َعات‬
‫‪6‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫افاكه جنيس اكاءون‬
‫سيمفنن اندا؟‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫الر ْه ُن‪.‬‬ ‫الو ِديْ َعة‪ ،‬ال َق ْرض‪َ ،‬‬
‫الك َفالَة دان َّ‬ ‫مثاتاكن فغرتين ُع ُقود التَّبَ ُّر َعات‪ ،‬الهِبَة‪َ ،‬‬ ‫‪1‬‬
‫الر ْه ُن‪.‬‬ ‫الو ِديْ َعة‪ ،‬ال َق ْرض‪َ ،‬‬
‫الك َفالَة دان َّ‬ ‫منجلسكن روكون‪ 2‬دان شرط‪ 2‬الهِبَة‪َ ،‬‬ ‫‪2‬‬
‫منيالي كفنتيغن ُع ُقود التَّبَ ُّر َعات‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منخادغكن اوسها‪ 2‬اونتوق مالهيركن اومت إسالم يغ فيكا دغن ُع ُقود التَّبَ ُّر َعات‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪147‬‬
‫الفقه‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ُعقُود التَّبَ ُّر َعات‪ :‬الهِبَة‪ ،‬ال َو ِدْي َعة‪ ،‬الق َْرض َ‬
‫الكفَالَة دان َّ‬
‫الر ْه ُن‬
‫ُع ُق ْود التَّبَ ُّر َعات‬
‫ُود التَّبَ ُّر َعات اياله عقد اونتوق ممبريكن هرتا اتاو منفعت كفد اورغ الءين تنفا سبارغ بالسن دغن‬ ‫ُعق ْ‬
‫ُود التَّبَ ُّر َعات يغ اكن دبينخغكن دالم باب اين اياله الْهِبَة‪،‬‬
‫توجوان سباضاي كباجيقن سماتا‪-‬مات‪ .‬انتارا ُعق ْ‬
‫الْ َو ِديْ َعة‪ ،‬اْلق َْرض‪ ،‬اْل َك َفالَة دان َّ‬
‫الر ْهن‪.‬‬

‫الهِبَة‬
‫فغرتين‬

‫ممبريكن فميليقن هرتا كفد اورغ الءين‬


‫ايستيله تنفا سبارغ بايرن اتاو بالسن كتيك‬ ‫فمبرين تنفا سبارغ بالسن‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫ماسيه هيدوف سخارا سوكاريال‪.‬‬

‫دليل كهاروسن الهِبَة‬


‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ ﭐ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢﱠ‬
‫ ‬ ‫ﱡ‬

‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 4‬دان بريكنله كفد فرمفوان‪ ۲‬ايت مس كهوين مريك سباضاي فمبرين يغ واجب‪ .‬كمودين‪،‬‬
‫جك مريك ممبريكن كفد كامو دغن سوك هاتيث سبهاضين درفد مس كهوينث مك ماكنله‬
‫(ضوناكنله) فمبرين (يغ حالل) ايت سباضاي نعمت يغ الذت‪ ،‬الضي باءيق كسودهنث‪.‬‬
‫سورة النساء ‪4 :4‬‬

‫برداسركن ايات اين‪ ،‬اجماع علماء مغهاروسكن فمبرين سخارا سوكاريال ياءيت الْهِبَة‪.‬‬

‫خونتوه الهِبَة سأورغ باف مغهيبهكن سموا هرتا كفد انق‪-‬انقث‪.‬‬

‫‪4.6.1‬‬ ‫‪148‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫روكون دان شرط الهِبَة‬

‫روكون‬
‫فمبري هيبه دان فنريما هيبه‬ ‫‪1‬‬

‫ •فمبري هيبه مستيله بركاليقن اونتوق ممبري هيبه ياءيت بالغ‪ ،‬برعقل‪،‬‬
‫شرط‬
‫تيدق دفقسا دان تيدق دتضه درفد مغوروسكن هرتا ( َم ْح ُج ْور َعلَيْه) سفرتي اورغ يغ مفليس‪.‬‬
‫ •ممفوثاءي حق اونتوق مغوروسكن هرتا سفرتي بوكن فمضغ امانه هرتا انق يتيم‪.‬‬
‫ •فنريما هيبه فوال دشرطكن بوليه منريما هيبه سام اد اورغ ديواس‪ ،‬كانق‪ ٢‬دان اورغ‬
‫ضيال‪ .‬ماناكاال جنين يغ بلوم الهير تيدق اليق منريما هيبه‪.‬‬

‫روكون‬
‫هرتا يغ دهيبه‬ ‫‪2‬‬

‫ •مستيله تله وجود‪.‬‬


‫شرط‬
‫ •ممفوثاءي نيالي منوروت شرع كران هرتا يغ حرام تيدق بوليه دهيبهكن سفرتي ارق‬
‫دان هرتا يغ دچوري‪.‬‬
‫ • مستيله ميليق سمفورنا فمبري هيبه كران تيدق صح مالكوكن هيبه ترهادف هرتا اورغ الءين‪.‬‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬


‫روكون‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬
‫ •لفظ اِيْ َجاب دان قَبُ ْول مستيله برالكو دالم ساتو مجليس‪.‬‬
‫شرط‬
‫ • ِصْي َغة جوض تيدق بوليه مغاندوغي تيمفوه هيبه يغ منونجوقكن اي اداله اونتوق سمنترا‬
‫وقتو سهاج كران هيبه مستيله برتروسن اونتوق سالما‪-‬الماث‪.‬‬

‫ال َو ِدْي َعة‬ ‫فغرتين‬

‫هرتا يغ دسرهكن كفد اورغ الءين‬ ‫سسواتو يغ دتيغضلكن كفد‬


‫اونتوق منجاضاث تنفا دبريكن اوفه‪.‬‬ ‫ايستيله‬ ‫اورغ سالءين فميليقث اونتوق‬ ‫بهاس‬
‫منجاضاث‪.‬‬

‫‪149‬‬ ‫‪4.6.1‬‬
‫‪4.6.2‬‬
‫الفقه‬

‫دليل كهاروسن ال َو ِديْ َعة‬


‫فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ﱡﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ ‪...‬‬
‫ﱠ ‬ ‫ﭐ ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 58‬سسوغضوهث اهلل ‪ ‬مثوروه كامو سوفايا مثرهكن سضاال امانه كفد‬
‫‪58 :4‬‬ ‫سورة النساء‬ ‫اهليث‪.‬‬

‫ايات اين مواجبكن فنجاض هرتا مثرهكن هرتا دباوه جاضاءنث كفد توانث‪.‬‬

‫حسن مثيمفن كريتا درومه كاونث سفنجغ تيمفوه دي مغرجاكن عمرة‪.‬‬ ‫خونتوه ال َو ِديْ َعة‬

‫روكون دان شرط ال َو ِديْ َعة‬


‫روكون‬
‫فمبري دان فنريما هرتا‬ ‫‪1‬‬

‫ •كدوا‪-‬دوا فيهق مستيله بركاليقن اونتوق مغوروسكن هرتا ياءيت بالغ‪ ،‬برعقل دان‬
‫شرط‬
‫تيدق دفقسا‪.‬‬
‫الو ِديْ َعة مستيله اورغ يغ اليق ممضغ امانه ايت‪ .‬خونتوهث اورغ‬
‫ •اورغ يغ منريما َ‬
‫كافير تيدق بوليه منريما امانه دالم بنتوق مصحف القرءان دان اورغ يغ براحرام حج‬
‫اتاو عمرة تيدق بوليه منريما امانه بيناتغ بوروان‪.‬‬
‫الو ِديْ َعة مستيله اورغ يغ تيدق دتضه درفد مغوروسكن هرتا سفرتي‬
‫ •اورغ يغ منريما َ‬
‫اورغ يغ مفليس‪.‬‬

‫روكون‬
‫هرتا‬ ‫‪2‬‬

‫ •ميليق سمفورنا فيهق يغ مثرهكن هرتا‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •برنيالي منوروت شرع كران هرتا يغ تيدق برنيالي سفرتي ارق دان خنزير تيدق‬
‫الو ِديْ َعة‪.‬‬
‫بوليه منجادي َ‬

‫‪4.6.1‬‬ ‫‪150‬‬
‫‪4.6.2‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬


‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫روكون‬
‫‪3‬‬

‫ •ايجاب دان قبول دالكوكن سخارا سوكاريال‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •مستيله منونجوقكن فثرهن دان فنريماءن بارغ‪.‬‬

‫الق َْرض‬
‫فغرتين‬
‫ممبريكن هرتا كفد فيهق يغ ممنفعتكن‬
‫هرتا ترسبوت دان دكمباليكن ضنتين‬
‫ايستيله‬ ‫فينجم‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫يغ سام جنيس دغنث تنفا سبارغ‬
‫تمبهن‪.‬‬

‫دليل كهاروسن الق َْرض‬


‫الق َْرض اداله هاروس سخارا اجماع علماء برداسركن فرمان اهلل ‪:‬‬

‫ ﭐﳟ ﳠ ﳡ ﳢ ﳣ ﳤ ﳥ ﳦ ﳧ ﳨ ﳩ ﳪ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 11‬سيافاكه يغ ماهو ممبريكن فينجمن كفد اهلل ‪ ‬دغن فينجمن يغ باءيق‪ .‬مك اهلل ‪ ‬اكن‬
‫ضنداكن بالسنث دان باضيث فهاال يغ موليا‪.‬‬
‫سورة الحديد ‪11 :57‬‬

‫دالم ايات اين‪ ،‬اهلل ‪ ‬ممبوات فراومفاماءن عمل صالح دان صدقه يغ دالكوكن سباضاي ممبري هوتغ‬
‫كفد اهلل ‪ ‬دان اكن مندافت ضنجرن يغ بسر‪ .‬فرأومفاماءن يغ دبوات اين منونجوقكن كهاروسن الق َْرض‬
‫كران اهلل ‪ ‬تيدق اكن ممبوات فراومفاماءن دغن سسواتو يغ دحرامكن‪.‬‬

‫خونتوه الق َْرض‬


‫عائشة ممينجم ‪ RM5 000‬درفد ايبوث اونتوق مموالكن فرنياضاءن منجوال كاءين‪.‬‬

‫‪151‬‬ ‫‪4.6.1‬‬
‫‪4.6.2‬‬
‫الفقه‬

‫روكون دان شرط القرض‬


‫روكون‬
‫فنريما دان فمبري هوتغ‬ ‫‪1‬‬

‫ •فمبري فينجمن دان فمينجم بركاليقن اونتوق مالكوكن عقد ياءيت بالغ‪ ،‬برعقل‬
‫دان تيدق دفقسا‪.‬‬ ‫شرط‬

‫ •مستيله بركاليقن اونتوق مالكوكن عقد هوتغ كران فنجاض هرتا انق يتيم تيدق‬
‫ممفوثاءي حق اونتوق منجاديكن هرتا ترسبوت سباضاي فينجمن‪.‬‬
‫ •مستيله مميليقي هرتا ترسبوت سبلوم اي بوليه دفينجمكن‪.‬‬

‫روكون‬
‫هرتا يغ دفينجم‬ ‫‪2‬‬

‫ •قدر يغ تله دتتفكن دغن جلس‪.‬‬ ‫شرط‬

‫ •فينجمن مستيله دالم بنتوق منفعت سهاج كران اي سوكر اونتوق دفولغكن‬
‫سچارا تفت‪.‬‬
‫ •هرتا يغ دفينجم مستيله ممفوثاءي نيالي ترتنتو‪.‬‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬


‫روكون‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬

‫ •قدر فينجمن مستيله دسبوت دغن جلس دالم عقد‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •ايجاب دان قبول دالكوكن سخارا سوكاريال‪.‬‬

‫َ‬
‫الكفَالَة‬
‫فغرتين‬

‫منجامين حق يغ ثابت دأتس تغضوغن‬


‫اورغ الءين اتاو منداتغكن اورغ يغ‬
‫جامينن‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫ايستيله منغضوغ حق اتاو منداتغ هرتا يغ‬
‫دجامين‪.‬‬

‫‪4.6.1‬‬ ‫‪152‬‬
‫‪4.6.2‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫فمبهاضين َ‬
‫الكفَالَة‬
‫اْل َك َفالَة تربهاضي كفد دوا جنيس‪:‬‬
‫ِالدْين‪ :‬منجامين هوتغ يغ دتغضوغ اوليه اورغ الءين دغن فنجامين اكن ممباير هوتغ‬
‫‪ 1‬اْل َك َفالَة ب َّ‬
‫ترسبوت سكيراث اورغ يغ برهوتغ تيدق ممفو ممبايرث ستله تمت تيمفوه‪.‬‬
‫‪ 2‬اْل َك َفالَة بِالنَّ ْفس‪ :‬خاضرن يغ منخوكوفي دان اكوجنجي فنجامين اونتوق ممستيكن كحاضيرن‬
‫اورغ يغ دتودوه فد ستياف هاري فربيخاراءن‪.‬‬

‫حديث رسول اهلل ‪:‬‬

‫بجنا َز ٍة‪ ...،‬فَقَالُوا‪َ :‬ص ِّل َعلَيْ َها‪.‬‬ ‫النبي ‪ ‬إِ ْذ أُتِ َي َ‬ ‫َال‪ُ :‬كنَّا ُجل ُْوساً ِعنْ َد ِّ‬ ‫بن األَ ْك َو ِع ‪ ‬ق َ‬ ‫َع ْن َسل ََمة ِ‬
‫"صل ُّْوا َعلَى‬‫َال‪َ :‬‬‫َال‪" :‬فَ َه ْل َعلَْي ِه َدْي ٌن؟ "‪ .‬قَالُ ْوا‪ :‬ثََلثَ ُة َدنَانِيْ َر‪ .‬ق َ‬
‫َال‪َ " :‬ه ْل تَ َرَ َشيْئاً؟ "‪ .‬قَالُ ْوا‪َ :‬ل‪ .‬ق َ‬ ‫قَ‬
‫َصلَّى َعلَْي ِه‪.‬‬ ‫َال أَبُ ْو قَتَا َدةَ‪َ :‬ص ِّل َعلَيْه يَا َر ُس ْو َل اهلل! َو َعل َّ‬
‫َي َديْنُُه‪ ،‬ف َ‬ ‫ِكم"‪ .‬ق َ‬‫احب ُ‬
‫َص ِ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫درفد َسل ََمة بْن األَ ْك َوع ‪ ‬بركات‪ :‬كامي سدغ دودوق برسام دغن رسول اهلل ‪ ‬مك‬
‫دداتغكن ساتو جنازة‪ .‬مريك بركات‪ :‬صالتله كأتسث‪ .‬رسول اهلل ‪ ‬برتاث‪ :‬اداكه دي منيغضلكن‬
‫سسواتو؟ مريك منجواب‪ :‬تيدق‪ .‬بضيندا ‪ ‬برتاث الضي‪ :‬اداكه دي ممفوثاءي هوتغ؟ مريك‬
‫منجواب‪ :‬تيض دينر‪ .‬بضيندا ‪ ‬برسبدا‪ :‬صالتله كأتس صحابت كامو‪ .‬أَبُ ْو قَتَا َد َة بركات‪ :‬صالتله‬
‫كاتسث يا رسول اهلل! دان اكو منغضوغ هوتغث‪ .‬مك رسول اهلل ‪ ‬فون مالكوكن صالة جنازة‪.‬‬
‫روايت البخاري‬

‫افاكه تيندقن يغ بوليه دأمبيل كأتس فنجامين جك اورغ يغ‬


‫دجامينث تيدق ماهو ممباير هوتغث؟‬

‫‪153‬‬ ‫‪4.6.1‬‬
‫الفقه‬

‫خونتوه َ‬
‫الكفَالَة‬
‫علي منجادي فنجامين كفد انق ساوداراث يغ مغمبيل فينجمن درفد ‪ PTPTN‬برجومله ‪RM140 000‬‬
‫اونتوق ملنجوتكن فالجرن كجفون‪.‬‬
‫روكون دان شرط َ‬
‫الكفَالَة‬
‫روكون‬
‫فنجامين ‬ ‫‪1‬‬
‫ •بالغ‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •برعقل‪.‬‬
‫ •سوكاريال‪.‬‬
‫ •بركاليقن مغوروسكن هرتا‪.‬‬

‫روكون‬
‫اورغ يغ دجامين‬ ‫‪2‬‬

‫ •مستيله ممفوثاءي تغضوغن حق يغ بوليه دجامين‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •كريالءن فيهق يغ دجامين تيدق دشرطكن دالم عقد اين‪.‬‬

‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬


‫روكون‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪3‬‬

‫ •دالكوكن دغن سوكاريال‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •منونجوقكن مقصود جامينن‪.‬‬
‫ •تيدق ترايكت دغن سبارغ شرط‪.‬‬
‫ •تيدق دباتسكن دغن تيمفوه ترتنتو‪.‬‬

‫روكون‬
‫فيهق يغ منريما جامينن‬ ‫‪4‬‬

‫ •منجادي تغضوغن اورغ يغ برهوتغ‪.‬‬ ‫شرط‬


‫ •قدر دكتاهوءي دغن جلس‪.‬‬

‫‪4.6.2‬‬ ‫‪154‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫الر ْهن‬
‫َّ‬ ‫فغرتين‬

‫منجاديكن سسواتو اسيت سباضاي‬


‫جامينن كفد فنجامن‪ ،‬اضر فينجمن‬
‫ايستيله ترسبوت بوليه دلونسكن دغن نيالي‬ ‫مناهن اتاو تتف دان برككلن‪.‬‬ ‫بهاس‬
‫اسيت جامينن ترسبوت سكيراث فمينجم‬
‫تيدق ممفو ملونسكن فينجمنث‪.‬‬

‫الر ْهن‬
‫دليل كهاروسن َّ‬
‫الر ْهن اداله دهاروسكن برداسركن فرمان اهلل ‪:‬‬
‫عقد َّ‬

‫ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ‬ ‫ ‬
‫ارتيث‪:‬‬
‫‪ 283‬دان جك كامو براد دالم مسافير‪ ،‬سدغ كامو تيدق مندافتي جوروتوليس‪ ،‬مك هندقله‬
‫دأداكن بارغ ضاداين اونتوق دفضغ اوليه فميوتغ ‪.‬‬
‫سورة البقرة ‪283 :2‬‬

‫ايات اين سچارا جلس مثاتاكن كهاروسن منجامين هوتغ دغن بارغ ضاداين‪.‬‬

‫الر ْهن‬
‫خونتوه َّ‬
‫فاطمة مغضادايكن ضلغ تاغنث كفد ساله‬
‫سبواه اينستيتوسي فاجق ضاداي إسالم اونتوق‬
‫مندافتكن مودل فرنيضاءن‪.‬‬

‫‪155‬‬ ‫‪4.6.1‬‬
‫‪4.6.2‬‬
‫الفقه‬

‫الر ْهن‬
‫روكون دان شرط َّ‬
‫روكون‬
‫فغضاداي دان فمضغ ضاداين‬ ‫‪1‬‬
‫ •بالغ‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •برعقل‪.‬‬
‫ •سوكاريال‪.‬‬
‫ • بركاليقن مغوروسكن هرتا‪.‬‬

‫روكون‬
‫بارغ ضاداين‬ ‫‪2‬‬

‫ •ممفوثاءي بنتوق فيزيكل دان تيدق بوليه دالم بنتوق منفعت سماتا‪-‬مات‪.‬‬
‫شرط‬
‫ •مستيله بوليه دجوال بلي‪.‬‬
‫ •برنيالي منوروت شرع‪.‬‬
‫ •بارغ يغ بوليه دسرهكن كفد فمضغ ضاداين‪.‬‬
‫ •جومله دان قدر ترتنتو‪.‬‬

‫هوتغ يغ دجامين دغن بارغ ضاداين‬ ‫روكون‬


‫‪3‬‬

‫ •منجادي تغضوغن فغضاداين‪.‬‬


‫شرط‬
‫ •دكتهوءي جوملهث‪.‬‬

‫روكون‬
‫ِصْي َغة ياءيت لفظ َ‬
‫إيجاب دان َقبُ ْول‬ ‫‪4‬‬

‫لفظ يغ منونجوقكن فثرهن دان فنريماءن بارغ ضاداين‪.‬‬ ‫شرط‬

‫‪4.6.2‬‬ ‫‪156‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫كفنتيغن ُعقُود التَّبَ ُّر َعات‬


‫‪ 1‬منانم سيكف تولوغ ‪ -‬منولغ انتارا اغضوتا مشاركت تراوتاماث كفد ضولوغن يغ ممرلوكن بنتوان‪.‬‬

‫‪ 2‬ممبوليهكن اومت إسالم منروك بيدغ فرنياضاءن‪ ،‬فركيلغن‪ ،‬فرتانين دان الءين‪ ۲‬دغن لبيه ماجو‬
‫دان اضريسيف‪.‬‬
‫‪ 3‬مغوكوهكن هوبوغن كاسيه سايغ انتارا اومت إسالم‪.‬‬
‫‪ 4‬مثلسايكن مسئلة ضولوغن يغ برهوتغ اونتوق ملونسكن هوتغث سفرتي ماللوءي عقد اْل َك َفالَة‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 5‬ممودهكن ضولوغن يغ ممرلوكن اونتوق مندافتكن مودل سفرتي ماللوءي عقد َّ‬
‫الر ْهن‪.‬‬

‫اوسها اونتوق مالهيركن اومت إسالم يغ خقنا مغناءي ُع ُق ْود التَّبَ ُّر َعات‬

‫ُود التَّبَ ُّر َعات دالم كهيدوفن باضي‬


‫سنتياس مغعملكن ُعق ْ‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 1‬ممبنتو ضولوغن يغ سوسه سوفايا بوليه دچونتوهي‬
‫اوليه اورغ الءين‪.‬‬
‫مغمبيل برت ترهادف عقد يغ دالكوكن اوليه اهلي‬
‫‪2‬‬ ‫كلوارض دان راكن‪ ٢‬سوفايا اي منفتي روكون دان‬
‫ُود التَّبَ ُّر َعات‪.‬‬
‫شرط ُعق ْ‬

‫ُود التَّبَ ُّر َعات كفد‬


‫براوسها اونتوق منرغكن ُعق ْ‬ ‫‪3‬‬
‫ضولوغن يغ تيدق ممهميث دغن باءيق‪.‬‬

‫ُود التَّبَ ُّر َعات يغ دافت مريغنكن‬


‫منجاديكن ُعق ْ‬
‫‪4‬‬
‫كسوسهن اغضوتا مشاركت يغ ممرلوكن‪.‬‬

‫مثمايكن كسدرن مغناءي كفنتيغن ُعق ْ‬


‫ُود التَّبَ ُّر َعات‬ ‫‪5‬‬
‫كفد اغضوتا مشاركت‪.‬‬

‫‪157‬‬ ‫‪4.6.3‬‬
‫‪4.6.4‬‬
‫ب َعات‬
‫ُعقُود التََُّّّ‬

‫الفقه‬

‫اكتيؤيتي‬
‫بينچغكن مغناءي هيبه يغ دعملكن فد ماس كيني‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫سنارايكن ‪ 5‬شريكت يغ منجالنكن فاجق ضاداي يغ برتفتن دغن شرع‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ُود التَّبَ ُّر َعات يغ باثق‬
‫موريد مالكوكن اكتيؤيتي ‪ Value Lines‬باضي مغنل فستي ُعق ْ‬ ‫‪3‬‬
‫دعملكن فد ماس كيني‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ترغكن فغرتين الْهِبَة دان دليل كهاروسنث‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫ثاتاكن فغرتين الق َْرض‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫ثاتاكن دوا جنيس اْل َك َفالَة‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫ترغكن تيض شرط بارغ ضاداين‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫زيد ممينجم خينخين امس ايبوث دان مغضادايكنث تنفا فغتاهوان ايبوث‪.‬‬
‫بريكن فندغن اندا‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪158‬‬
‫‪5‬‬ ‫بيدڠ‬

‫سجاره‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫سجاره فركمبغن فراوندغن إسالم‬ ‫باب ‪1‬‬

‫فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‬ ‫باب ‪2‬‬


‫باب‬
‫سجاره فركمبغن فراوندغن إسالم‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه سومبر روجوعن‬
‫اوتام فراوندغن إسالم؟‬ ‫مثاتاكن فغرتين فراوندغن إسالم‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن مقاصد فراوندغن إسالم‪.‬‬ ‫‪2‬‬

‫منجلسكن فرينسيف دان كأيستيمواءن فراوندغن إسالم‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫مغهورايكن سجاره فركمبغن دان سومبر فراوندغن إسالم‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫منيالي كفنتيغن فراوندغن إسالم دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫مروموسكن كفنتيغن سجاره فراوندغن إسالم اوتنوق دعملكن دالم فلباضاي سيتواسي‪.‬‬ ‫‪6‬‬

‫كومفليكس إسالم‪ ،‬ڤوتراجاي‬ ‫‪160‬‬


‫سجاره فركمبغن‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫فراوندغن إسالم دتورونكن اوليه اهلل ‪ ‬اونتوق ممبريكن كسالمتن دان كسجهتراءن كفد هيدوف ماءنسي‪.‬‬
‫اي برصيفت شمول يغ مليفوتي سلوروه كهيدوفن سام ادا بربنتوق اوروسن دنياوي ماهوفون اخراوي‪.‬‬

‫فغرتين فراوندغن إسالم‬

‫حكوم‪ ٢‬يغ دتتفكن اوليه اهلل ‪‬‬


‫(دشريعتكن) كفد اومت ماءنسي يغ‬
‫مليفوتي اسفيك عقيدة‪ ،‬شريعة‪ ،‬اخالق‬ ‫جالن لوروس يغ منونجوقكن‬
‫ايستيله دان فراتورن‪ ٢‬كهيدوفن يغ فرلو‬ ‫بهاس كفد كباءيقن‪.‬‬
‫ديقيني‪ ،‬دفاتوهي دان دعملكن اونتوق‬
‫ممبري كبهاضياءن ددنيا دان داخيرة‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫مقاصد فراوندغن إسالم‬
‫فركاتاءن مقاصد شريعة براصل دري دوا فركتاءن ياءيت مقاصد دان شريعة‪.‬‬
‫مقاصد شريعة‪ :‬توجوان اخير اونتوق‬ ‫مقاصد‪ :‬جمع باضي "مقصد" يغ‬
‫منخافاي كريضاءن اهلل ‪ ‬دغن ملقساناكن‬
‫بهاس ممباوا فغرتين توجوان‪.‬‬
‫ايستيله شريعتث دأتس موك بومي دان اي منجادي‬
‫فدومن هيدوف اومت ماءنسي‪.‬‬ ‫شريعة‪ :‬جالن كأره سومبر كهيدوفن‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تردافت ليم فركارا اساس دالم مقاصد شريعة ياءيت‪:‬‬
‫‪ 1‬ممليهارا اضام (حفظ الدين)‬
‫ممبيخاراكن تنتغ هوبوغن ماءنسي دغن اهلل ‪.‬‬
‫خونتوهث سفرتي مرتد‪ ،‬منيغضيكن شعار إسالم‬
‫دان ممليهارا عقيدة‪.‬‬
‫‪ 2‬ممليهارا ديري (حفظ النفس)‬
‫ممبيخاراكن تنتغ فمليهاراءن ثاوا‪ ،‬مرواه دان‬
‫كعاديلن سوسيال سفريت سبارغ فنخروبوهن ثاوا‬
‫دان مرواه اورغ الءين‪.‬‬

‫‪161‬‬ ‫‪5.1.1‬‬
‫‪5.1.2‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫‪ 3‬ممليهارا كتورونن دان كحرمنت (حفظ النسب) ممبينخغكن تنتغ فراتورن فركهوينن‪ ،‬الرغن‬
‫فربواتن زنا‪ ،‬فمبوبرن فركهوينن ياءيت طالق‪ ،‬فسخ‪ ،‬خلع دان الءين‪ .2‬اي مروفاكن ميكانيسمى‬
‫ككلوارضاءن يغ ممفو مناغين مسئله دان ايسو دامل رومه تغض‪.‬‬
‫‪ 4‬ممليهارا هرتا (حفظ المال) ممبينخغكن تنتغ الرغن منخوري دان مرمفس هرتا اورغ دغن خارا‬
‫فقساءن دان ظاليم خونتوهث سفرتي مرومفق‪ ،‬مراضوت دان منخوري‪ .‬فربواتن جنايه اين منجاديكن‬
‫مشاركت هيدوف دالم كتاكوتن‪ .‬سدغكن إسالم تله موجودكن حكوم فراءيض‪ ،‬هيبه دان وصيت‬
‫باضي ممستيكن هرتا ترسبوت دافت دأضيهكن دان دسرهكن كفد فنريماث دغن خارا يغ عاديل‪.‬‬
‫‪ 5‬ممليهارا عقل (حفظ العقل) ممبينخغكن تنتغ فمليهاراءن عقل ماءنسي درفد اف‪ 2‬عنصور يغ‬
‫مروسقكن عقل‪ .‬عقل واجب دفليهارا دان دفوفوق دغن نيالي‪ 2‬موليا دان علمو فغتاهوان‪ .‬مسوا‬
‫عنصور يغ منجوروس كفد كهيلغن دان مروسقكن عقل سرتا فميكرين سفريت ارق‪ ،‬داده دان فيلم‬
‫فورنوضرايف يغ مروسقكن فرلو دبنرتس دغن سضرا‪.‬‬

‫فرينسيف فراوندغن إسالم‬

‫الش ُم ْول‬
‫ُّ‬ ‫الح َرج‬
‫َع َد ُم َ‬ ‫ال َع َدالَة‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫(مثلوروه)‬ ‫(تيدق مثوسهكن)‬ ‫(كعاديلن)‬
‫منخاكوفي سلوروه اسفيك‬ ‫فراتورن يغ تيدق ممببنكن‬ ‫فرينسيف كعاديلن تيدق‬
‫كهيد و فن ما ء نسي ‪ .‬ا ي‬ ‫ماءنسي‪ .‬اهلل ‪ ‬ممبريكن‬ ‫منظاليمي ضولوغن يغ لمه‬
‫مرغكومي هوبوغن ما ء نسي‬ ‫رخصة دالم عبادة سفرتي‬ ‫تتافي مغعملكن حق سام‬
‫دغن اهلل ‪ ، ‬هوبوغن ماءنسي‬ ‫بوليه بربوك فواسا كتيك‬ ‫رتا كفد سموا ضولوغن‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دغن ما ء نسي دان هوبوغن‬ ‫براد دالم كأداءن ساكيت‬ ‫خونتوهث‪ ،‬اورغ يغ منخوري‬
‫ماءنسي دغن عالم سكيتر‪ .‬اي‬ ‫دان دبنركن اونتوق صالة‬ ‫اكن دفوتوغ تاغنث تنفا مغيرا‬
‫جوض سسواي دغن ماس‪،‬‬ ‫جمع دان قصر كتيك‬ ‫درجتث‪.‬‬
‫تمفت دان كأداءن تنفا مغيرا‬ ‫برمسافير‪.‬‬
‫بغسا دان ورنا كوليت‪.‬‬

‫‪5.1.2‬‬ ‫‪162‬‬
‫‪5.1.3‬‬
‫سجاره فركمبغن‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫التَّّ َدرج في التشريع‬ ‫ِق َّّل ُة التَّ ْك ِلْيف‬ ‫‪4‬‬


‫‪5‬‬
‫(برانسور‪-‬انسور)‬ ‫(سديكيت تغضوغجواب)‬
‫شريعة إسالم دتورونكن سخارا برفريغكت اضر‬ ‫فنشريعتن يغ دفرتغضوغجوابكن تيدق باثق‬
‫ماءنسي ممفوثاءي ماس باضي ممهمي دان مغحياتي‬
‫سهيغض ممببنكن كهيدوفن ماءنسي‪.‬‬
‫إسالم دغن باءيق دان سمفورنا‪ .‬خونتوهث‪،‬‬
‫تغضوغجواب يغ اد دافت دسسوايكن دغن‬
‫فغحرامن مينوم ارق‪.‬‬
‫كهيدوفن ماءنسي‪ .‬خونتوهث كواجيفن‬
‫فريغكت فرتام‪ :‬اهلل ‪ ‬مثاتاكن اد جوض‬
‫صالة هاث ليم وقتو دالم سهاري سمالم‬
‫منفعت ارق تتافي باثق مضرت‪.‬‬
‫دان فواسا رمضان هاث دواجبكن ‪30‬‬
‫فريغكت كدوا‪ :‬اهلل ‪ ‬مثاتاكن ارق اداله‬ ‫هاري دالم ستاهون‪.‬‬
‫فركارا يغ موغكر‪.‬‬
‫فريغكت كتيض‪ :‬اهلل ‪ ‬مالرغ اورغ إسالم‬
‫مينوم ارق كتيك هندق منونايكن صالة‪.‬‬
‫فريغكت كأمفت‪ :‬اهلل ‪ ‬مغحرامكن ارق‬
‫سخارا مثلوروه‪.‬‬

‫كأيستيمواءن فراوندغن إسالم‬


‫تيدق براوبه (ككل)‬
‫هيغض تيباث هاري قيامة‪.‬‬
‫منجاض كمصلحتن ماءنسي‬
‫ستياف فلقساناءن حكومن اهلل‬ ‫دان منولق كمضرتن دسمفيغ‬
‫‪1‬‬ ‫ممبينا دان ممبنتوق اومت‬
‫‪ ‬سماس ددنيا اكن مندافت‬
‫ماءنسي يغ لبيه برتمدون‬
‫فلفسن حكومن داخيرة‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دان برفراتورن تنفا اد‬
‫‪ 2‬كأيستيمواءن‬ ‫ديسكريميناسي ترهادف بغسا‪.‬‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬

‫اد ضنجرن داخيرة باضي ستياف‬ ‫مليفوتي هوبوغن ماءنسي دغن اهلل‬
‫كفاتوهن دان كطاعتن سوقتو ددنيا‪.‬‬ ‫‪ ،‬ماءنسي سسام ماءنسي دان‬
‫ماءنسي دغن مخلوق دان عالم‪.‬‬

‫‪163‬‬ ‫‪5.1.3‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫سجاره فركمبغن دان سومبر فراوندغن إسالم‬

‫سجاره فركمبغن فراوندغن إسالم‬


‫‪ 1‬زمان رسول اهلل ‪‬‬

‫فراوندغن فد زمان رسول اهلل ‪ ‬برسومبركن كفد وحي القراءن الكريم سباضاي سومبر فرتام دان‬
‫حديث سباضاي سومبر كدوا‪ .‬فارا صحابت يغ مغهادفي مسئله اكن تروس مروجوع كفد رسول‬
‫اهلل ‪ .‬فركمبغن فراوندغن إسالم تربهاضي كفد دوا زمان ياءيت‪:‬‬
‫‪ a‬زمان مكة‪ :‬فراوندغن فد زمان مكة برلغسوغ سالما ‪ 13‬تاهون‪ .‬رسول اهلل ‪ ‬لبيه منكنكن‬
‫كفد فمبنتوقن عقيدة دان ممليهارا عقل فميكيرن درفد كفرخياءن جاهيلية‪ .‬انتارا فركارا‬
‫يغ دبريكن تومفوان اداله الرغن ممبونوه انق فرمفوان‪ ،‬برزنا‪ ،‬مينوم ارق دان سضاال بنتوق‬
‫كضانسن سرتا فنيندسن دان كظاليمن‪.‬‬
‫‪ b‬زمان مدينة‪ :‬فركمبغن فراوندغن إسالم فد زمان مدينة برلغسوغ سالما ‪ 10‬تاهون‪ .‬فثاتوان‬
‫قوم مهاجرين دان انصار مالمبغكن كساتوان دان فرلواسن فثيبرن دعوة رسول اهلل ‪ ‬دكوتا‬
‫مدينة‪ .‬فد زمان اين جوض‪ ،‬اهلل ‪ ‬ممبري فرايغتن كفد رسول اهلل ‪ ‬تنتغ صيفت اورغ‬
‫منافق دان برهاتي‪-‬هاتي دغن اورغ يهودي يغ سنتياس مالكوكن فرموسوهن دغن مغمبيل‬
‫هرتا سخارا فقساءن دان مغعملكن رباء‪.‬‬
‫سالءين ايت‪ ،‬دشريعتكن كواجيفن عبادة سفرتي فواسا‪ ،‬زكاة دان حج‪ ،‬حدود‪ ،‬قصاص‬ ‫ ‬
‫دان ممباير دية‪ .‬سموا اين برتوجوان منجاض كمصلحتن اضام‪ ،‬ديري‪ ،‬نسب‪ ،‬مرواه دان عقل‪.‬‬

‫‪ 2‬زمان صحابت‬
‫فركمبغن فراوندغن فد زمان صحابت اداله سفرتي برايكوت‪:‬‬
‫‪ a‬برالكوث فغومفولن ايات القراءن دالم بنتوق مصحف‪.‬‬
‫‪ b‬برالكو اجماع علماء فد مسئله بارو‪.‬‬
‫‪ c‬وجود ببراف حكوم بارو حاصيل اجتهاد فارا صحابت‪.‬‬
‫‪ d‬الهير فقهاء دالم كالغن صحابت خصوص دالم بيدغ فراوندغن‪.‬‬

‫‪5.1.4‬‬ ‫‪164‬‬
‫سجاره فركمبغن‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫‪ 3‬زمان تابعين‬
‫فركمبغن فراوندغن فد زمان تابعين دسببكن اوليه فكتور برايكوت‪:‬‬
‫‪ a‬فربينخغن مسئله فقه سخارا ملواس مثببكن برالكوث خالف‪.‬‬
‫انتارا سببث اياله‪:‬‬
‫‪ i‬فركمبغن واليه إسالم يغ لبيه لواس سهيغض كنضارا خينا دسبله تيمور دان سفاثول‬
‫دسبله بارت‪.‬‬
‫‪ ii‬تردافت فلباضاي سومرب رجوعن حاصيل درفد فنرتمجهن دان فنوليسن سرتا فمبوكوان‬
‫كتاب‪ ٢‬معترب‪.‬‬
‫‪ iii‬كفريهاتينن فارا خليفه كفد علمو فقه دان الهريث راماي توكوه علموان يغ هيبت‪.‬‬
‫‪ iv‬كبيبسن دبريكن كفد فارا علماء اونتوق مغلواركن فندافت دان ايديا سهيغض وجود‬
‫خالف‪.‬‬
‫‪ b‬برالكو فركمبغن دامل فرواينت حديث‪:‬‬
‫‪ i‬كضياتن استنباط حكوم درفد السنة مساكني ملواس‪.‬‬
‫‪ ii‬فنمبهن يغ دالكوكن اوليه ضولوغن فاسق دان ايكسرتميس مثببكن برالكو كريسيس‬
‫دامل ممفرتاهنكن مذهب ماسيغ‪.٢‬‬
‫‪ c‬الهريث دوا الرين مدرسة ياءيت مدرسة احلديث (حجاز) دان مدرسة الرأي (كوفة دان عراق)‪.‬‬

‫‪ 4‬زمان تابع التابعين‬


‫‪ a‬سومبر‪ ٢‬فراوندغن سماكين باثق دالكوكن فراوبهن بربنديغ زمان‪ ٢‬سبلومث‪ .‬فد زمان اين‪،‬‬
‫سومبر فراوندغن إسالم تربهاضي كفد دوا ياءيت سومبر برداسركن دليل‪ ٢‬يغ دسفاكتي دان‬
‫سومبر دليل‪ ٢‬يغ تيدق دسفاكتي‪.‬‬
‫‪ b‬انتارا سومبر يغ دسفاكتي اياله القراءن دان السنة يغ كدوا‪-‬دوا سومبر اين دجاديكن حجه اتاو‬
‫دليل باضي حكوم‪-‬حكام شرع‪ .‬باضي سومبر حكوم دليل يغ تيدق دسفاكتي فوال‪ ،‬كباثقن‬
‫فقهاء منجاديكنث سباضاي حجه دالم فربحثن حكوم شرع‪ .‬اد سبهاضين علماء يغ منريما دان‬
‫ْلم ْر َسلَة‪ ،‬اَالِ ْستِ ْص َحاب‪،‬‬
‫اد سبهاضين كخيل يغ منولق‪ .‬سومبر‪ ٢‬ترسبوت اداله سفرتي َم َصالِ ُح اَ ُ‬
‫َلص َحابِي دان ال ُع ُرف وال َعا َدة‪.‬‬ ‫َلم ِدينَ ْة‪ ،‬اَالِ ْستِ ْح َسان‪َ ،‬ش ْر ُع َم ْن قَْبلَنَا‪ ،‬ق َْو ُل ا َّ‬
‫َّرائِع‪َ ،‬ع َم ْل ا َْه ُل ا َْ‬
‫َس ُّد الذ َ‬

‫ترغكن مقصود تابعين‪.‬‬

‫‪165‬‬ ‫‪5.1.4‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫خيري‪ ٢‬خصوص فراوندغن إسالم فد زمان تابع التابعين‬

‫فد زمان ايت علمو فقه تله منخافاي فريغكت كماتغن دان كسمفورناءن يغ مرغكومي‬ ‫‪a‬‬
‫اسفيك كهيدوفن سام اد ددنيا دان داخيرة‪.‬‬
‫اج ْه‪ ،‬اَّلتَ ْر ِمْي ِذي دان الءين‪٢‬‬
‫توكوه علماء حديث يغ تركموك الهير فد زمان اين انتاراث أَبُو َداُ ْود‪ ،‬اِْب ُن َم َ‬ ‫‪b‬‬
‫ِيوايَة دان ِد َرايَة‪ ،‬علمو ا ُْ‬
‫َلج ْر ُح‬ ‫كسموا علماء اين فاكر دالم ممبينخغكن دان ممبحثكن علمو حديث ر َ‬
‫ْلح ِدْيث دان سباضايث‪.‬‬ ‫َوالَّتَ ْع ِدْيل‪ُ ،‬م ْص َط َ‬
‫الح ا َ‬
‫‪ c‬الهير راماي توكوه علماء اولوغ يغ مجتهد دغن فلباضاي مذهب فقه‪ .‬تردافت لبيه كورغ ‪ 13‬مذهب اهل‬
‫السنة تتافي سهيغض كيني هاث برباقي امفت سهاج يغ مشهور ياءيت مذهب َحنَ ِفي‪ ،‬مذهب َمْالِ ِكي‪ ،‬مذهب‬
‫َشافَ ِعي دان مذهب َحْنبَلِي‪ .‬ادا جوض ببراف مذهب يغ بوكن اهلي السنة سفرتي َزي ِْديَة‪ ،‬إَِما ِميَة دان إِبَ ِ‬
‫اضيِّة‪.‬‬
‫‪ d‬فمبوكوان علمو دان فنترجمهن كتاب علمية تله بركمبغ دغن فست فد زمان عباسية‪ .‬فارا مجتهدين برجاي‬
‫ممبوكوكن بوكن سهاج علمو فقه بهكن علمو تفسير‪ ،‬بهاس عرب‪ ،‬سسترا دان السنة‪ .‬دالم فمبوكوان‬
‫السنة‪ ،‬مريك ممبري توموفوان دالم مننتوكن سام اد صحيح اتو ضعيف باضي ممودهكن فارا فقهاء‬
‫مغيستنباط حكوم دغن سمفورنا‪.‬‬
‫فركمبغن ايمفاير إسالم يغ سماكين ملواس مروفاكن فثبب كماسوقن‬ ‫‪e‬‬
‫فلباضاي كبوداياءن‪ ،‬فربيذاءن فميكيرن جوض عادت دان ايكوتن‪.‬‬
‫فرخمفورن ترسبوت تله منختوسكن ايؤولوسي كعلموان فقه يغ تيغضي‬
‫سرتا مالهيركن فارا فقهاء يغ مميليقي فلباضاي ديسيفلين علمو سرتا‬
‫بركأوفاياءن دالم مغيستنباط حكوم‪.‬‬
‫موتيؤاسي دان سوكوغن درفد خليفه كفد فارا فقهاء مروفاكن ساتو‬
‫‪f‬‬
‫لغكه يغ باءيق‪ .‬مك ترحاصيل ميدن فربحثن علمو فقه دالم كالغن‬
‫فارا علماء فد زمان ترسبوت‪ .‬فرسليسيهن فندافت انتارا مريك تيدقله‬
‫منجادي سبب سهيغض مريك ممبنخي ساتو سام الءين بهكن ماسيغ‪٢‬‬
‫اكن مغغضف بهاوا فربيذاءن فندافت ايت ممفوثاءي حكمه يغ باكل‬
‫ممبري كمودهن فدضينراسي اومت اكن داتغ‪.‬‬
‫‪ g‬الهير فلباضاي ايستيله فقه دالم فراوندغن إسالم سفرتي روكون‪ ،‬شرط‪،‬‬
‫صح‪ ،‬رخصة‪ ،‬عزيمة دان الءين‪ ٢‬الضي ايستيله يغ تيدق فرنه دكتاهوءي‪.‬‬

‫‪5.1.4‬‬ ‫‪166‬‬
‫سجاره فركمبغن‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫صحابت‬ ‫‪‬‬ ‫رسول اهلل‬

‫‪ 1‬سومبر اياله‪:‬‬ ‫‪ 1‬سومبر درفد القراءن دان حديث‪.‬‬


‫ •القراءن‬ ‫‪ 2‬تربهاضي كفد دوا‪:‬‬
‫ •حديث‬ ‫ • زمان مكة‬
‫ •قياس‬ ‫ • زمان مدينة‬
‫ •اجماع‬ ‫‪ 3‬تيدق تيمبول مسئله كران سموا‬
‫دروجوع كفد رسول اهلل ‪.‬‬

‫سومبر فراوندغن إسالم‬

‫تابع التابعين‬ ‫تابعين‬


‫سومبردسفاكتي‪:‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 1‬سومبر اياله‪:‬‬
‫ •القراءن‬ ‫ •القراءن‬
‫ •حديث‬ ‫ •حديث‬
‫ •قياس‬ ‫ •قياس‬
‫ •اجماع‬ ‫ •اجماع‬
‫سومبريغ تيدق دسفاكتي‪:‬‬ ‫‪2‬‬
‫ • َم َصالِ ُح اَ ُ‬
‫ْلم ْر َسلَة‬
‫ • اَالِ ْستِ ْص َحاب‬ ‫ثاتاكن سومبر حكوم فد زمان‬
‫تابع التابعين‪.‬‬
‫َّرائِع‬
‫ • َس ُّد الذ َ‬
‫َلم ِدينَ ْة‬
‫ • َع َم ْل ا َْه ُل ا َْ‬
‫ •اَالِ ْستِ ْح َسان‪،‬‬
‫ • َش ْر ُع َم ْن قَْبلَنَا‬
‫َلص َحابِي‬ ‫ • ق َْو ُل ا َّ‬
‫ • ال ُع ُرف دان ال َعا َدة‬

‫‪167‬‬ ‫‪5.1.4‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫كفنتيغن فراوندغن إسالم دالم كهيدوفن‬


‫‪ 1‬ممبري فنكنن كأره ممفركوكوهكن عقيدة يغ صحيح اضر تربنتوق اخالق يغ موليا‪.‬‬

‫‪ 2‬مغضالقكن ماءنسي اونتوق مالكوكن كباءيقن دان منخضه كموغكرن دمي ممليهارا مقاصد شريعة‪.‬‬
‫‪ 3‬سسواي دغن نالوري دان فطره ماءنسي كران اي مروفاكن كالم اهلل ‪ ‬يغ قطعي‪.‬‬
‫‪ 4‬منجامين كسجهتراءن كهيدوفن يغ لبيه باءيق دان سيستماتيك دسمفيغ دجاديكن فدومن دان ايكوتن‬
‫يغ سمفورنا‪.‬‬
‫‪ 5‬موجودكن كعاديلن سجاضت يغ مليندوغي حق‪ 2‬اساسي كماءنسياءن دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫كفنتيغن سجاره اونتوق دعملكن دالم فلباضاي سيتواسي‬

‫كفنتيغن‬
‫سجاره‬

‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬

‫ممبري فنديديقن‪ ،‬فمبهاروان‬ ‫‪2‬‬


‫دان فرليندوغن كفد مشاركت‬ ‫منجاض كمورنين دان‬
‫درفد بهاي سرتا منخضه سسواتو‬ ‫كلغسوغن إسالم سباضاي‬
‫منجاض كمصلحتن‬ ‫ساتو خارا هيدوف افابيال‬
‫فركارا سبلوم اي برالكو دغن‬
‫عموم دالم ممليهارا حق‬ ‫فراوندغن إسالم دعملكن‬
‫مغفليكاسيكن سيستم فراوندغن‬
‫اهلل ‪ ‬دان حق همبا‪.‬‬ ‫دان دحياتي دالم ممبنتوق‬
‫إسالم يغ سسواي دغن فطره‬
‫ماءنسي‪.‬‬ ‫كساتوان اومت‪.‬‬

‫‪5.1.5‬‬ ‫‪168‬‬
‫‪5.1.6‬‬
‫سجاره فركمبغن‬
‫فراوندغن إسالم‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬فربينخغن كومفولن بركاءيتن "باضايمان اوندغ‪ ٢‬إسالم بوليه مالهيركن مشاركت‬
‫يغ ممفوثاءي ايتيكا دالم كهيدوفن"‪.‬‬

‫‪ 2‬مغهورايكن كفنتيغن فراوندغن إسالم دالم كهيدوفن دغن مغضوناكن اكتيؤيتي‬


‫‪.Stir The Class‬‬

‫‪ 3‬اندا مروفاكن فغليما بريضيد فرغ دالم اغكتن تنترا مليسيا‪ .‬باضايمان اندا هندق‬
‫منرفكن نيالي كفنتيغن سجاره فراوندغن إسالم اونتوق دعملكن دالم ديري دان‬
‫فاسوقن تنترا اندا دغن مالكوكن اكتيؤيتي ‪Hot Seat‬؟‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ ‪ 1‬افاكه فغرتين فراوندغن إسالم‪.‬‬
‫ ‪ 2‬ترغكن ‪ 3‬كلبيهن يغ اد فد فارا صحابت سهيغض مريك دأغضف سباضاي فقهاء‪.‬‬
‫‪ 3‬مغافاكه فد زمان رسول اهلل ‪ ‬تيدق تيمبول باثق فرمسئلهن سفريت زمان‪ ٢‬فراوندغن يغ الءين؟‬
‫ ‪ 4‬هورايكن ‪ 3‬كفنتيغن سجاره اونتوق دعملكن دالم فلباضاي سيتواسي‪.‬‬

‫كرونتوهن اخالق رماج سماكين مرونخيغ دمليسيا فد هاري اين‪.‬‬


‫فد فندافت اندا‪ ،‬اداكه فراوندغن إسالم ممفو مناغني ايسو كرونتوهن اخالق رماج‬ ‫‪5‬‬
‫فد ماس كيني؟‬

‫‪169‬‬
‫باب‬
‫فلقساناءن فراوندغن إسالم‬
‫دمليسيا‬
‫‪2‬‬

‫سيت ايندوكسي‬

‫برافاكه جنيس محكمه‬


‫يغ اد دمليسيا؟‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫منرغكن فلقساناءن فراوندغن إسالم سبلوم دان سلفس فنجاجهن بارت‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منجلسكن خيري‪ 2‬سيستم اوندغ‪ 2‬إسالم دان اوندغ‪ 2‬يغ دباوا اوليه فنجاجه بارت‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منيالي كسن فنجاجهن بارت ترهادف فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫مروموس كفنتيغن فراوندغن إسالم دمليسيا‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫ايستان كحاكيمن‪ ،‬ڤوتراجاي‬ ‫‪170‬‬


‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فلقساناءن فراوندغن‬
‫إسالم دمليسيا‬

‫فلقساناءن فراوندغن إسالم سبلوم دان سلفس فنجاجهن بارت‬

‫سبلوم ڤنجاجهن‬
‫فد ابد كليم بلس‪ ،‬مالك تله موال مندافت فرهاتين فارا فداضغ دسلوروه دنيا كران لوكاسي يغ‬
‫ستراتيضيك دان ترليندوغ درفد تيوفن اغين مونسون‪ .‬سالءين دكنلي سباضاي فوست فرداضغن‬
‫اينترفورت‪ ،‬اي جوض تركنل سباضاي فوست فثيبرن إسالم (سرمبي مكة)‪ .‬باثق مسجد دان سوراو‬
‫دبينا دان دوجودكن اونتوق ممفالجري علمو اضام‪ .‬سلطان مالك منرفكن نيالي إسالم سفرتي‬
‫شورى دالم سضاال اوروسن‪.‬‬
‫سبلوم برالكوث فنجاجهن اوليه بغسا فورتوضيس‪ ،‬مالك مروفاكن نضري يغ ممرتبتكن‬ ‫ ‬
‫حكوم إسالم‪ .‬اوندغ‪ ٢‬حكوم قانون مالك دتوبوهكن دان منجادي فندوان كفد حكوم قانون‬
‫نضري فهغ‪ ،‬قدح دان اوندغ‪ 99 ٢‬فيراق‪ .‬فراتورن اين تله مثاتاكن بهاوا إسالم اياله اضام راسمي‬
‫دان مالنتيق قاضي سباضاي فنصيحت اضام دسمفيغ برتغضوغجواب ممضغ جاوتن حاكيم دالم‬
‫اينستيتوسي كحاكيمن‪ .‬دالم حكوم قانون مالك تردافت ببراف اسفيك ياءيت‪:‬‬

‫‪ 1‬اوندغ‪ ٢‬فركهوينن دثاتاكن دالم اوندغ‪ ٢‬اين تنتغ حال احوال بركاءيتن فروالين كأتس‬
‫فرمفوان‪ ،‬شرط صح صيغة (ايجاب دان قبول)‪ ،‬حكوم دان شرط صح سقسي دالم فركهوينن‪،‬‬
‫حكوم تنتغ فرخراين سفرتي طالق‪ ،‬فسخ سرتا عدة دان الءين‪.٢‬‬
‫اوندغ‪ ٢‬معاملة دسبوتكن ببراف فركارا يغ تركاندوغ دالم فصل اين اداله فغحرامن رباء‪،‬‬ ‫‪2‬‬
‫روكون دان شرط حال احوال جوال بلي‪ ،‬خيار‪ ،‬مسئله بغكرف‪ ،‬فرينسيف فثلساين سخارا‬
‫صلح (فرداماين)‪ ،‬فراتورن برشريكت دان تغضوغجواب فينجم‪-‬ممينجم‪.‬‬
‫‪ 3‬اوندغ‪ ٢‬اخارا كترغن إسالم فراتوران يغ منرغكن تنتغ اقرار‪ ،‬خارا‪ ٢‬فمريقساءن ترهادف‬
‫سقسي سرتا فراكوان سومفه‪.‬‬
‫‪ 4‬اوندغ‪ ٢‬جنايه فراتورن يغ مثاتاكن تنتغ حكومن حدود سفرتي زنا‪ ،‬قذف‪ ،‬منخوري‪،‬‬
‫مينوم ارق دان مرتد‪ .‬قصاص فوال اياله كسالهن جنايه ممبونوه سام اد سغاج‪ ،‬تنفا سغاج دان‬
‫مثروفاءي سغاج سرتا فربواتن منخدراكن اغضوتا‪ .‬باضي كسالهن يغ تيدق دكناكن حدود‬
‫دان قصاص سفرتي مغيدر داده اكن دكناكن تعزير‪.‬‬
‫كسيمفولنث‪ ،‬حكوم قانون مالك اين مروفاكن حكوم إسالم يغ تله دلقساناكن‬ ‫ ‬
‫دمالك دان منجادي ايكوتن اوليه نضري فهغ‪ ،‬قدح دان فيراق‪.‬‬

‫‪171‬‬ ‫‪5.2.1‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫سلڤس ڤنجاجهن‬
‫افابيال فنجاجه ايغضريس داتغ كتانه ماليو فد تاهون ‪ 1786‬دفوالو فينغ‪ ،‬سديكيت سباثق تله مغضغضو‬
‫سيستم فراوندغن إسالم‪ .‬كداتغن مريك تله مغوبه خورق فراوندغن دنضري‪-‬نضري الءين دتانه ماليو‪.‬‬
‫فنجاجه ايغضريس تله برجاي مغحدكن فلقساناءن اوندغ‪ ٢‬إسالم انتاراث‪:‬‬
‫دان‬ ‫‪،‬‬
‫‪ 1‬ملولوسكن فياضم كعاديلن فد تاهون‬
‫برداسركن فياضم كعاديلن اين‪ ،‬ايغضريس تله برحاصيل موجودكن دان ممفركنلكن اوندغ‪٢‬‬
‫مريك‪ .‬دسمفيغ ايت‪ ،‬مريك مغحدكن كواس فلقساناءن اوندغ‪ ٢‬إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬فرجنجين فغكور تاهون ‪1874‬‬

‫ماللوءي فرجنجين فغكور يغ فرتام دمتراي اوليه سلطان فيراق ياءيت راج عبداهلل دغن فمبسر‪٢‬‬
‫راج‪ ٢‬ماليو كتيك ايت‪ ،‬واكيل ايغضريس كتيك مننداتاغني فرجنجين دسقسيكن اوليه سر‬
‫ايندرو كالرك (‪ .)Sir Andrew Clark‬مك سخارا صح سيستم ريسيدن دفركنلكن دتانه‬
‫ماليو‪ .‬فيهق فنجاجه ايغضريس تله مغهانتر واكيلث اونتوق منجادي فضاواي فنصيحت كفد‬
‫راج‪ .‬اف يغ برالكو اياله ايغضريس تله براني منخمفوري اوروسن فنتدبيرن دان مغهيدوفكن‬
‫ايديولوضي سكولريسمى دالم فمرينتهن راج‪ ٢‬ماليو‪.‬‬
‫‪1948‬‬ ‫‪ 3‬منوبوهكن اوردينن محكمه‬
‫فد تاهون ‪ ،1948‬فيهق ايغضريس تله ممفركنلكن اوردينن محكمه يغ موجودكن فنستروكتورن‬
‫محكمه يغ بهارو‪.‬سخارا هالوسث‪ ،‬محكمه شريعة تله دكتفيكن دان تركلوار درفد هيرركي‬
‫محكمه فرسكتوان (‪.)Federal Courts‬‬
‫‪ 4‬موجودكن اينكمن اوندغ‪ ٢‬سيؤيل ‪ 1951 ،1937‬دان‬
‫‪1955‬‬

‫ماللوءي انيكمن يغ دبنتوق اوليه فيهق ايغضريس‪ ،‬برداسركن اوندغ‪ ٢‬يغ دفراونتوقكن‪ ،‬محكمه‬
‫دتانه ماليو سهاروسث منريما فاكاي فراتورن اي ُ‬
‫ِكوِيتِْ ِي (‪ .)Rules of Equity‬سباضايمان يغ‬
‫دضوناكن دأيغضلند ‪ .1956‬فلقساناءن اين دتروسكن فرلواسنث سهيغض كنضري سابه دان‬
‫سراوق‪.‬‬
‫جلسث‪ ،‬اوندغ‪ ٢‬اين تله برجاي مغنفيكن دان مغحدكن كواس محكمه شريعة كفد‬ ‫ ‬
‫بيدغ كواس حق ترتعلوق حال احوال فواريثن‪ ،‬فركارا دالم عبادة ُخ ُص ْو ِصيَ ْة سرتا ككلوارضاءن‪.‬‬
‫سالءين ايت جوض‪ ،‬قاضي يغ دالنتيق ممفوثاءي بيدغ كواس يغ ترحد‪.‬‬

‫‪5.2.1‬‬
‫‪172‬‬
‫فلقساناءن فراوندغن‬
‫إسالم دمليسيا‬

‫فربيذاءن خيري‪ 2‬اوندغ‪ 2‬إسالم دغن اوندغ‪ 2‬فنجاجه بارت‬


‫فراوندغن إسالم ممفوثاءي خيري‪-‬خيريث يغ مليفوتي سلوروه اسفيك كهيدوفن ماءنسي‪ .‬سوده سمستيث باضي‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اومت ماءنسي مغمبيل فراوندغن إسالم سباضاي تونجغ اوتام دالم فضغن مريك‪ .‬فراوندغن يغ بوكن برداسركن‬
‫القراءن دان السنة سفرتي اوندغ‪ ٢‬يغ دريك اوليه ماءنسي اكن ممبري كسن يغ نيضاتيف كفد مريك‪.‬‬
‫خيري‪ ٢‬اوندغ‪ ٢‬إسالم اياله‪:‬‬
‫برداسركن منهج كتوهنن ( َربَّانِيَة)‬ ‫‪1‬‬
‫ربانية اين اياله حكوم شريعة بوكن خيفتاءن ماءنسي‪ .‬بهكن اي تيدق دفغاروهي اوليه فكتور‪٢‬‬
‫تمفت‪ ،‬ماس دان بودايا سرتا فكتور يغ دواريثي ياءيت تيغكه الكو دان هاوا نفسو سماتا‪-‬مات‪.‬‬

‫برصيفت اونيرؤرسل ( َعالَ ِميَة)‬ ‫‪2‬‬


‫شريعة إسالم دالم سموا حكوم‪ ،‬سيستم دان فرينسيفث برايدينتيتيكن كماءنسياءن دان اونيرؤرسل‪.‬‬
‫حكوم‪-‬حكام يغ دتورونكن ماللوءي وحي اهلل ‪ ‬بوكنله كفد قوم ترتنتو بهكن اونتوق سموا‬
‫ماءنسي تنفا مغيرا ورنا كوليت‪ ،‬فرتوتورن اتاوفون تمفت‪.‬‬

‫(ش ُم ْولِيَة)‬
‫مثلوروه ُ‬ ‫‪3‬‬
‫سيستم دان فراوندغن يغ منخاكوفي ستياف اسفيك كمشاركتن دان كهيدوفن سام اد يغ‬
‫بركاءيتن دغن عقيدة‪ ،‬عبادة دان اخالق اتاوفون يغ برهوبوغ دغن اوندغ‪ ٢‬عموم سقرتي‬
‫مسئله‪ ٢‬جنايه‪ ،‬كلوارض‪ ،‬سوسيال‪ ،‬انتارابغسا‪ ،‬ايكونومي دان الءين‪ .٢‬كشمولن إسالم‬
‫دأكوءي اوليه فارا سرجان بارت يغ مغيعتراف بهاوا فراوندغن إسالم اداله برداسركن سندرن‬
‫كفد وحي القراءن‪ ،‬سنة رسول اهلل ‪ ، ‬اجماع دان جوض قياس‪.‬‬

‫سومبر يغ اصلي دان ككل‬ ‫‪4‬‬


‫اوندغ‪ 2‬إسالم ممفوثاءي صيفت‪ ٢‬اصلي يغ ثابت دالم نص دان سومبر‪-‬سومبرث تنفا برالكو‬
‫سبارغ فثليويغن دان فراوبهن‪ .‬سومبر السنة فوال منجادي فلغكف دان فنجلسن كفد نص القراءن‪.‬‬
‫كدوا‪-‬دوا سومبر فراوندغن إسالم اين تله دجامين اوليه اهلل ‪ ‬ترفليهارا ككل سهيغض هاري قيامة‪.‬‬

‫مغهيلغكن كسوليتن دان منداتغكن كمودهن‬ ‫‪5‬‬


‫سيستم فراوندغن إسالم تيدق ممببنكن دان مثوكركن اومت إسالم‪ .‬بهكن متالمت درفد تشريع‬
‫(فراوندغن) بوكنله مثببكن ماءنسي منجادي ترتكن دغن كمصلحتن هيدوف مريك تتافي باثق‬
‫حكمه دان كباءيقنث دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫‪173‬‬ ‫‪5.2.2‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫ممليهارا كسأيمبغن ماتيريال (كبنداءن) دان كروحانين‬ ‫‪6‬‬


‫انتارا فركارا يغ فنتيغ دالم فراوندغن اداله اي تيدق منجاءوهكن كبنداءن درفد كروحانين دان‬
‫تيدق مميسهكن دنيا دان اخيرة تتافي سباضاي ساتو اونيت يغ ُمتَ َكا ِم ْل (ساليغ لغكف‪-‬ملغكفي)‬
‫ياءيت انتارا هوبوغن دغن اهلل ‪ ،‬ماءنسي دان عالم سكيتر‪.‬‬

‫افاكه فوغسي محكمه رايوان؟‬

‫خيري‪ 2‬اوندغ‪ ٢‬يغ دباوا اوليه فنجاجه بارت اياله‪:‬‬


‫‪ 1‬اوندغ‪ 2‬اين تيدق ممفوثاءي كقواتن ممباوا كسجهتراءن كفد اومت‪ .‬بهكن سيستم يغ دوجودكن‬
‫لبيه باثق ممبوك رواغ اونتوق ماءنسي بيبس مالكوكن كجاهتن يغ اخيرث برالكو فلباضاي جنايه‪2‬‬
‫يغ سوكر دبندوغ‪ .‬نامون سجق كبالكغن اين‪ ،‬فارا خرديق فنداي بارت مندافتي فندكتن مورل‬
‫دان سيؤيك مروفاكن اسفيك فنتيغ اونتوق ممبنتوق مشاركت يغ امان داماي سرتا برفراتورن‪،‬‬
‫كاجين سخارا هوليستيك دلقساناكن اضر فثاكيت‪ 2‬سوسيال دالم مشاركت يغ بوليه مروسقكن‬
‫اينستيتوسي ككلوارضاءن دافت دهيندر‪.‬‬
‫‪ 2‬اوندغ‪ ٢‬بارت هاث ممنتيغكن كفرلوان ماءنسي يغ برصيفت ماتيرياليستيك ( َم ِّاديَة) سماتا‪-‬مات‪.‬‬
‫عنصور يغ بركاءيتن حال اضام دان سفيريتوال (كروحانين) تله دفيسهكن دان دأغضف تيدق ريلؤن‬
‫دالم سيستم فراوندغن مريك‪ .‬نامون بضيتو‪ ،‬ادا نضارا دايروفه سفرتي اميريكا دان فرنخيس سوده‬
‫مموالكن فربينخغن دان ديسكوسي اينتليكتوال بركاءيتن كفنتيغن هوبوغن ماتيرياليستيك ( َم ِّادي َة)‬
‫دغن سفيريتوال دالم ممبينا فراوندغن يغ لبيه باءيق‪.‬‬
‫‪ 3‬سيستم فراوندغن بارت فد اصلث ممفوكوسكن كفد بغسا مريك يغ اخيرث برالكو ديسكريميناسي‬
‫دان مونوفولي ترهادف اورغ الءين يغ دأغضف لمه‪.‬‬
‫‪ 4‬فراوندغن بارت دخيفتا اوليه مريك يغ مميليقي كفاكرن دالم مشاركت‪ .‬جوسترو‪ ،‬اوندغ‪٢‬‬
‫ترسبوت دضوبل دان دسسوايكن هاث مغيكوت عقل سرتا كبوداياءن اف يغ دسوكاءي برداسركن‬
‫كفنتيغن مشاركت سماتا‪-‬مات تتافي سجق متأخير اين‪ ،‬اوندغ‪ ٢‬مريك دبنتوق دان دضوبل دغن‬
‫مغضابوغكن كفنتيغن عقل يغ راسيونل سرتا كبوداياءن يغ دسالريكن دان دسأيمبغكن دغن كهندق‬
‫تونتوتن اضام مريك‪.‬‬
‫‪ 5‬فراوندغن بارت مروفاكن سيستم يغ برت سبله كران مريك يغ ترضولوغ دالم ضولوغن يغ قوات‬
‫اكن دبريكن فلباضاي كأيستيمواءن سدغكن ضولوغن يغ لمه دظاليمي دان دتيندس نامون افابيال‬
‫برالكو ايؤولوسي دالم فراوندغن فد ماس كيني ببراف فراتوران اوندغ‪ ٢‬يغ برتنتغن دغن حق‬
‫مشاركت تله دمنسوخكن دمي موجودكن مشاركت يغ ممفوثاءي حق كساماراتاءن‪.‬‬

‫‪5.2.2‬‬ ‫‪174‬‬
‫فلقساناءن فراوندغن‬
‫إسالم دمليسيا‬

‫كسن فنجاجهن بارت ترهادف فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‬


‫‪ 1‬سيستم فراوندغن بارت تله دضوناكن سفنوهث دالم محكمه سيؤيل‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 2‬اوندغ‪ ٢‬بارت ممفغاروهي سيستم كحاكيمن‪ .‬فلقساناءن دان فغضوناءن اوندغ‪ ٢‬ايغضريس برتمبه‬
‫كوكوه دغن دوجودكن اينكمن اوندغ‪ ٢‬سيؤيل‪.‬‬
‫بيدغ كواس راج‪ ٢‬ماليو سوده دحدكن دالم فراوندغن إسالم دغن ترمترايث فرجنجين فغكور ‪1874‬‬ ‫‪3‬‬
‫مك سخارا تيدق لغسوغ مغورغكن اءوتونومي راج‪ ٢‬ماليو دالم فراوندغن إسالم‪.‬‬
‫‪ 4‬بيدغ كواس محكمه شريعة تله دباتسكن اوليه اوندغ‪ ٢‬فرسكوتوان‪.‬‬
‫‪ 5‬وجود دواليسمى دالم سيستم فراوندغن دمليسيا‪ .‬اي دبهاضيكن كفد محكمه سيؤيل دان محكمه‬
‫شريعة‪ .‬محكمه شريعة تله دفيسهكن درفد هيرركي محكمه فرسكوتوان‪.‬‬

‫كفنتيغن فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فراوندغن إسالم دمليسيا واجر دلقساناكن كران اوندغ‪ 2‬يغ‬
‫سميمغث داتغ درفد اهلل ‪ ‬منجامين كهيدوفن يغ هرموني دان‬ ‫‪1‬‬
‫بيبس درفد سضاال كمضرتن‪.‬‬

‫حكوم‪-‬حكام يغ ترمكتوب دالم فراوندغن إسالم‬


‫اداله سسواي سهيغض هاري قيامة سرتا تيدق برالكو‬ ‫كفنتيغن‬
‫‪2‬‬
‫فغوبهسواين ترهادف ايسي كاندوغنث‪.‬‬ ‫فلقساناءن‬

‫فلقساناءن فراوندغن إسالم مليفوتي كسلوروهن اسفيك‬ ‫‪3‬‬


‫كهيدوفن دان امت مغيكوت فرايدرن زمان‪.‬‬

‫فنوبوهن محكمه شريعة دمليسيا ممفوثاءي لبيه كورغ ‪ 270‬بواه‪ .‬اي مرغكومي‬ ‫تريؤيا‬
‫محكمه رايوان‪ ،‬محكمه رنده دان محكمه تيغضي شريعة‪.‬‬

‫‪175‬‬ ‫‪5.2.3‬‬
‫‪5.2.4‬‬
‫سجاره فراوندغن إسالم‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬مثنارايكن اوسها‪ ٢‬كراجاءن باضي ممرتبتكن فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا‬
‫دغن مغفليكاسيكن اكتيؤيتي ‪.Team Word Web‬‬

‫‪ 2‬مغهورايكن فونخا فراوندغن إسالم يغ كيني دفيغضيركن سماس فنجاجهن بارت‬


‫دغن مغضوناكن فتا بوءيه‪.‬‬

‫ ‬ ‫‪ 3‬مروموسكن كفنتيغن فلقساناءن فراوندغن إسالم دمليسيا دغن اكتيؤيتي‬


‫‪.Three Stray One Stay‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ترغكن فلقساناءن فراوندغن إسالم سبلوم دان سلفس فنجاجهن بارت‪.‬‬
‫‪ 2‬هورايكن خيري‪ 2‬فراوندغن إسالم‪.‬‬
‫‪ 3‬باضايمانكه اندا سباضاي موريد مسلم بوليه ممبري سومبغن كفد فراوندغن إسالم؟‬
‫‪ 4‬باضايماناكه فراوندغن إسالم ممباوا رحمة كفد سلوروه عالم؟‬
‫‪ LGBT‬دان سومبغ محرم مروفاكن ايسو ضجاال‪ 2‬سوسيال يغ سماكين منولر دنضارا كيت‪.‬‬
‫‪ 5‬فد فندافت اندا‪ ،‬ممفوكه فراوندغن إسالم مثلسايكن مسئله اين؟‬

‫‪176‬‬
‫‪6‬‬ ‫بيدڠ‬

‫تمدون إسالم‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬ ‫باب ‪1‬‬

‫زمان خلفاء الراشدين‬ ‫باب ‪2‬‬

‫زمان بني أمية‬ ‫باب ‪3‬‬


‫باب‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬
‫‪1‬‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫حاصيل فمبالجرن‬
‫افاكه فربيذاءن انتارا‬
‫تمدون إسالم دغن‬ ‫مثاتاكن فغرتين تمدون منوروت إسالم‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫تمدون بارت؟‬ ‫منجلسكن فركمبغن تمدون إسالم‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منجلسكن فربيذاءن انتارا تمدون إسالم دغن تمدون بارت‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منيالي كسن تمدون إسالم دالم كهيدوفن مشاركت هاري اين‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫منجان ايديا اونتوق مغمباليكن كضميلغن تمدون إسالم دان دعملكن دالم كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫ايستان الحمراء‪ ،‬سفاثول‬ ‫‪178‬‬


‫فغنلن تمدون إسالم‬

‫فغرتين تمدون إسالم‬

‫بهاس كتيغضين بودايا‪ ،‬بهاس دان فمبوكاءن باندر‪.‬‬

‫سضاال فنخفاين دان كماجوان يغ مخاكوفي سموا اسفيك كضياتن ماءنسي دري‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫ايستيله سودوت كبوداياءن‪ ،‬كعلموان دان كأضاماءن يغ براساسكن فرينسيف عقيدة‪ ،‬شريعة‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دان اخالق إسالم‪.‬‬
‫كأيستيميواءن تمدون إسالم‬

‫‪ 1‬كسجاضتن‪ :‬دافت دليهت دمانا‪-‬مان سهاج تنفا سمفادن‬


‫ضيوضرافي‪.‬‬

‫‪ 2‬كتربوكاءن ‪ :‬منريما كماجوان تمدون الءين جك تيدق‬


‫برتنتغن دغن اجرن إسالم دان بركمبغ دالم فلباضاي اسفيك‬
‫كهيدوفن سرتا تيدق جمود‪.‬‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫‪ 3‬سفنجغ زمان‪ :‬كسن تمدون إسالم برموال درفد كبغكيتن‬
‫رسول اهلل ‪ ‬سهيغض هاري اين‪.‬‬

‫‪ 4‬توليرنسي‪ :‬هيدوف هرموني تنفا مغنخم حق كبيبسن دان‬


‫اساسي ضولوغن بوكن مسلم اونتوق مغعملكن اضام سرتا‬
‫بودايا مريك‪.‬‬

‫‪ 5‬كساتوان‪ :‬عقيدة مثاتوكن اومت إسالم درفد فلباضاي بغسا‬


‫دان بودايا يغ بربيذا‪.‬‬

‫‪ 6‬كسأيمبغن انتارا دنيا دغن اخيرة‪ :‬إسالم تيدق ممباتسكن‬


‫كماجوان دري اسفيك فيزيكل سرتا كدونياءن سماتا‪-‬‬
‫مات‪ ،‬بهكن توروت منكنكن اسفيك فمباغونن روحاني‪.‬‬

‫‪179‬‬ ‫‪6.1.1‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫فركمبغن تمدون إسالم‬

‫تاهون ‪623‬م ‪610‬م‬ ‫زمان نبي محمد ‪ ‬دمكة‬


‫فركمبغن‬
‫ •كمونخولن إسالم دمكة يغ دباوا اوليه نبي محمد ‪.‬‬
‫ •بضيندا ‪ ‬براوسها اونتوق مموليهكن عقيدة مشاركت يغ مثمبه سالءين درفد‬
‫اهلل ‪ ‬اتاو ممفرسكوتوكنث‪.‬‬
‫ •بضيندا ‪ ‬جوض براوسها اونتوق مموليهكن اخالق مشاركت يغ باثق‬
‫مالكوكن فنيندسن ترهادف ضولوغن همبا‪ ،‬وانيتا دان كانق‪ ٢‬تراوتاماث بايي‬
‫فرمفوان يغ دبونوه سباءيق سهاج دالهيركن‪.‬‬
‫ •بضيندا ‪ ‬مثرو كفد حق فرساماءن ماءنسي تنفا مغيرا بغسا دان قوم كران‬
‫باثق ففرغن برالكو دسببكن فراساءن تعصوب يغ مندالم كفد قبيله ماسيغ‪.٢‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫تاهون ‪633‬م ‪623‬م‬ ‫زمان نبي محمد ‪ ‬دمدينة‬


‫فركمبغن‬
‫ •كمونخولن كراجاءن إسالم فرتام دمدينة يغ ترديري درفد بغسا عرب دان يهودي‪.‬‬
‫ •مسجد قباء دبينا دمدينة يغ منجادي فوست كأضاماءن‪ ،‬فنتدبيرن‪ ،‬كعلموان دان كمشاركتن‪.‬‬
‫ •كوجودن اوندغ‪ ٢‬فرتام نضارا إسالم يغ دكنلي سباضاي فياضم مدينة‪.‬‬
‫ •اومت إسالم تله ممبينا كقواتن كتنتراءن دان تله ممنغي ببراف سيري ففرغن‪.‬‬
‫ •مكة تله دبوك دباوه فمرينتهن كراجاءن إسالم‪.‬‬
‫ •اورغ إسالم موال منخبوري بيدغ فرنياضاءن‪ ،‬فرتانين دان فنترنقن‪.‬‬
‫ •فرسنسيف شورى دعملكن اوليه رسول اهلل ‪ ‬دالم فنتدبيرن‬
‫نضارا إسالم‪.‬‬

‫‪6.1.2‬‬ ‫‪180‬‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬

‫تاهون ‪634‬م ‪632‬م‬ ‫زمان َخ ِلْيفَه أَبُو بَ ْكر ِّ‬


‫الص ِديق ‪‬‬
‫فركمبغن‬
‫ •ممرغي ضولوغن مرتد ستله كمونچولن نبي‪ ٢‬فلسو سفرتي ُم َسيْل ََمة بن‬
‫َحبِيْب يغ دكنلي سباضاي ُم َسيْل ََمة الْ َكذَّاب داَلْيَ َما َمة سهيغض دافت‬
‫مغالهكن مريك‪.‬‬
‫ • ممرغي ضولوغن يغ اغضن منونايكن كواجيفن ممباير زكاة ستله‬
‫كوافاتن رسول اهلل ‪ ‬سهيغض برجاي مغالهكن مريك‪.‬‬
‫ •مغارهكن توليسن القرءان دكومفولكن اونتوق دجاديكن سالينن‬
‫راسمي خليفه كران رسول اهلل ‪ ‬تيدق مثيمفنث‪.‬‬
‫ •فرلواسن نضارا إسالم سهيغض كعراق دان شام ستله ماللوءي ببراف‬
‫سيري ففرغن‪.‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬

‫تاهون ‪644‬م ‪634‬م‬ ‫زمان َخ ِلْيفَه ُع َم ُر اْل َخ َّطاب ‪‬‬


‫فركمبغن‬
‫َس ِطيْن تله جاتوه دباوه فمرينتهن كراجاءن إسالم فد تاهون ‪636‬م تنفا برالكو فرتومفهن‬
‫الم ْق ِدس دڤَل ْ‬
‫ •بَيْت َ‬
‫داره دان ُع َمر ‪ ‬سنديري منريما فثرهن راسمي كوتا ترسبوت‪.‬‬
‫ • مثامبوغ اوسها ملواسكن نضارا إسالم دعراق دان سكيترث سهيغض دافت منيواسكن ايمفاير ڤارسي فد‬
‫تاهون ‪ 642‬م‪.‬‬
‫ • نضارا مصر جوض جاتوه كتاغن كراجاءن إسالم ستله مغالهكن تنترا روم فد تاهون ‪ 642‬م‪.‬‬
‫ •ممفركنلكن اوندغ‪ ٢‬تانه بهارو دغن منجاديكن تانه‪ ٢‬عوام دمصر‪ ،‬شام دان عراق سباضاي حق ميليق‬
‫كراجاءن‪ ،‬دككلكن فميليقن تانه يغ سديا اد كفد فميليقث دان دكناكن چوكاي ترهادف حاصيلث يغ‬
‫دكنلي سباضاي َخ َراج‪.‬‬
‫ • مغضالقكن رعيت اونتوق ممبوک تانه‪ ٢‬فرتانين يغ بهارو دان مغمبيلث سموال جك تيدق دأوسهاكن‪.‬‬

‫‪181‬‬ ‫‪6.1.2‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫تاهون ‪656‬م ‪644‬م‬ ‫زمان َخ ِلْيفَه ُعْث َمان بن َعفَّان ‪‬‬


‫فركمبغن‬

‫ •ملواسكن كراجاءن إسالم سهيغض أَ ْر ِميْنِيَا‪ ،‬أَذ ْ‬


‫َربَيْ َجان‪،‬‬
‫أَْف َغانِ ْستَان‪َ ،‬س َم ْرقَنْد‪َ ،‬ط ِ‬
‫اجيْ ِق ْستَان‪ ،‬تُ ْر َك َمنِ ْستَان‪ُ ،‬خ َر َ‬
‫اسان‪،‬‬
‫ِستَان دسبله تيمور سرتا افريقا اوتارا‬ ‫أُ ْزبِْي ِق ْستَان دان َطبَر ْ‬
‫الج َزائِر‪ ،‬تُ ْونِس دان م ْغ ِربِي دسبله بارت‪.‬‬ ‫سفرتي لِيْبِيَا‪َ ،‬‬
‫ •فنوليسن سموال القرءان دغن مغضوناكن ساتو بنتوق‬
‫توليسن سهاج يغ دكنلي سباضاي رسم عثماني برتجوان‬
‫اونتوق مغيلقكن فرفخهن دالم كالغن اومت إسالم دسببكن‬
‫فربيذاءن قراءات دان توليسن القرءان يغ اد دتاغن مريك‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪5‬‬

‫تاهون ‪750‬م ‪660‬م‬ ‫زمان كراجاءن بَنِي أُ َميَّه‬


‫ِن أَبِي‬
‫زمان َخ ِلْيفَه َع ِل ّي ب ْ‬
‫فركمبغن‬ ‫َطالِب ‪‬‬
‫ •مموالكن فرلواسن نضارا إسالم ستله ترهنتي دسببكن اوليه‬
‫فمبونوهن سيدنا عثمان سهيغض دافت مغواساءي اوتارا افريكا‪،‬‬ ‫تاهون ‪661‬م ‪656‬م‬
‫سفاثول (اَنْ َدلُس) دان والية اسيا تغه سرتا اينديا‪.‬‬ ‫فركمبغن‬
‫ •زمان فمرينتهن ُع َمر بن عبد ال َعزِيز اداله زمان كچمرلغن كران‬ ‫ممرغي ضولوغن َخ َوارِج‬
‫بلياو منضقكن كعاديلن سچارا مثلوروه‪.‬‬ ‫يغ چوبا اونتوق‬
‫ •برجاي مغهافوسكن كميسكينن‪.‬‬ ‫ممچهبلهكن كساتوان‬
‫اومت إسالم دسببكن‬
‫ •برموال اكتيؤيتي فنترجمهن علمو درفد بهاس التين كبهاس عرب‪.‬‬
‫مريك تيدق برستوجو دغن‬
‫ •علمو ساءين س دان تيكنولوضي موال بركمبغ سفرتي دالم بيدغ‬ ‫فثرهن جاوتن خليفه كفد‬
‫فرتانين‪ ،‬ففرغن دان فركافلن‪.‬‬ ‫ُم َعا ِويَة ب ِْن أَبِي ُسفْيَان‪.‬‬

‫‪6.1.2‬‬
‫‪182‬‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬

‫تاهون ‪1258‬م ‪750‬م‬ ‫زمان كراجاءن ال َعبَ ِ‬


‫اسيّة‬
‫فركمبغن‬
‫ •بغداد منجادي فوست كعلموان يغ تركموك‪.‬‬
‫ •اكتيؤيتي فنترجمهن علمو سماكين رانچق درفد بهاس يوناني‪ ،‬ڤرسي دان اينديا كدالم بهاس عرب‪.‬‬
‫الشافِ ِع ّي دان امام َحنْبَلِي‪.‬‬
‫ •كمونچولن توكوه‪ ٢‬دالم بيدغ فقه سفرتي امام َّ‬
‫ •كمونچولن توكوه‪ ٢‬دالم بيدغ حديث سفرتي امام البُ َخارِي‪ ،‬امام ُم ْسلِم‪ ،‬امام التِّ ْر ِم ِذي دان امام النَّ َسائِي‪.‬‬
‫الخ َوا ِر ْز ِمي دان البِيْ ُرونِي‪.‬‬
‫الرازِي‪ ،‬ال َف َارابِي‪َ ،‬‬ ‫ •كمونچولن توكوه‪ ٢‬ساءين س إسالم سفرتي اِبْن ِسيْنَا‪َّ ،‬‬
‫الم ْق ِدس اوليه صالح الدين األَيُّوبِي‪.‬‬ ‫ •فنعلوقن سموال بَيْت َ‬
‫ •فنوبوهن اونيؤرسيتي ق ُْر ُطبَة دأَنْ َدلُس دان األَ ْز َهر دمصر‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪8‬‬

‫تاهون ‪1924‬م ‪1299‬م‬ ‫زمان كراجاءن ال ُعْث َمانِيَّة‬


‫فركمبغن‬
‫ُس َطنْ ِطينِيَّة دتاون اوليه تنترا إسالم دباوه فيمفينن سلطان محمد ال َفاتِح دان‬ ‫ •الق ْ‬
‫دتوكر نام كفد اِ ْس َطنْبُول‪.‬‬
‫ •اِ ْس َطنْبُول منجادي فوست فرداضغن يغ تركنل‪.‬‬
‫ •كراجاءن ال ُعْث َمانِيَّة ممفرتاهنكن نضارا‪ ٢‬إسالم درفد سرغن تنترا صليب‪.‬‬
‫ • ممفركنلكن واغ كرتس فرتام كراجاءن ال ُعْث َمانِيَّة‪.‬‬
‫ • فمبيناءن لندسن كريتا افي دري شام كمدينة‪.‬‬
‫ •موجودكن بورسا ساهم داِ ْس َطنْبُول‪.‬‬

‫ترغكن توجوان فنشريعتن حكوم دالم إسالم‪.‬‬

‫‪183‬‬ ‫‪6.1.2‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫فربيذاءن تمدون إسالم دغن تمدون بارت‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تمدون بارت‬ ‫تمدون إسالم‬

‫اضام اياله كبوداياءن مشاركت يغ بوليه‬ ‫إسالم اداله اساس تمدون دان فرينسيف‪-‬‬
‫براوبه‪-‬اوبه‪.‬‬ ‫فرينسيفث تيدق اكن براوبه‪-‬اوبه‪.‬‬

‫براساسكن كونسيف كسفادوان انتارا هوبوغن‬


‫هاث منومفوكن كفد اسفيك‪ 2‬كدنياءن سماتا‪-‬‬
‫دغن اهلل ‪ ‬دان هوبوغن دغن ماءنسي‪ ،‬ياءيت‬
‫مات تنفا مغهيراوكن تونتوتن اضام‪.‬‬
‫انتارا دنيا دغن اخيرة‪.‬‬

‫كماجوان مغوتاماكن كأونتوغن سماتا‪-‬مات‬


‫تنفا ترايكت دغن نيالي‪2‬‬ ‫كماجوان مستيله تيدق برتنتغن دغن اوبجيكتيف‬
‫يغ دأنجوركن اوليه اضام‪.‬‬ ‫دان توجوان اضام‪.‬‬

‫كسن تمدون إسالم‬


‫سومبغن‬ ‫بيدغ‬

‫ •ممفركنلكن فرينسيف فرساماءن انتارا ماءنسي كران مريك براصل درفد‬


‫باف يع ساتو ياءيت نبي آدم ‪ .‬فرينسيف فرساماءن اين تله برجاي‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫مثيبركن إسالم كسرات فلوسوق دنيا دان دتريما اوليه فلباضاي بغسا‪.‬‬
‫ •ممفروموسيكن كداماين دان تولرنسي انتارا اضام سهيغضاكن مشاركت بوكن‬ ‫سوسيال‬
‫إسالم بيبس مغعملكن اضام مريك سالضي اي تيدق منيمبولكن كمضرتن‪.‬‬
‫ •ممرتبتكن كعاديلن سهيغض مسوا ضولوغن ترماسوق مريك يغ بوكن إسالم‬
‫مندافت جامينن حق ماسيغ‪ ٢‬دامل نضارا إسالم‪.‬‬

‫‪6.1.3‬‬ ‫‪184‬‬
‫‪6.1.4‬‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬

‫ •منوتوف رواغ فنيندسن ضولوغن كاي كأتس ضولوغن ميسكين دغن‬


‫ممبريكن الترناتيڤ معاملة سچارا إسالم يغ بيبس درفد رباء دان فرجودين‪.‬‬
‫ •منجامين حق اونتوق منجالنكن اكتؤيتي ايكونومي كفد سموا ضولوغن‬ ‫ايكونومي‬
‫مشاركت تنفا مغيرا اضام دان قوم‪.‬‬
‫ •ممفركنلكن فرينسيف ايكونومي يغ تلوس باضي ممبوليهكن اغضوتا‬
‫مشاركت برساءيغ انتارا ساتو سام الءين سچارا هرموني دان ساليغ ممبنتو‪.‬‬

‫ •ممفوثاءي توكوه يغ مثومبغكن فنوليسن دالم فلباضاي بيدغ سفرتي بيدغ‬ ‫ساءين س دان‬
‫فراوبتن ياءيت ابن ِسيْنَا سرتا بيدغ ماتماتيك دان استرونومي ياءيت‬ ‫تيكنولوضي‬
‫الخ َوا ِر ْز ِم ْي‪.‬‬
‫َ‬

‫ • ممفوثاءي توكوه فلسفه يغ تركنل سفرتي الْ ِكنْ ِد ْي‪ ،‬اْل َف َاراب ِْي دان ابن ِسيْنا‪.‬‬
‫فلسفه‬
‫ •سبهاضين مريك تله منترجمه علمو فلسفه يوناني كدالم بهاس عرب‪.‬‬

‫ •شيخ َعبْ ُد اهلل بن بَيَّة تله منريما انوضره دوتا كبيبسن دان كأمانن فد سيدغ‬
‫كمونچق ضلوبل تنتغ اضام‪ ،‬كأمانن دان كسالمتن كالي كدوا اوليه‬ ‫كأمانن ضلوبل‬
‫فرتوبوهن بغسا‪ ٢‬برساتو فد بولن افريل ‪ 2019‬دجنيؤا‪.‬‬

‫الخ َوا ِر ْز ِمي‪ .‬بلياو تركنل دالم بيدغ ماتماتيك‪ ،‬فلك‬


‫وسى َ‬ ‫الخ َوا ِر ْز ِم ّي‪ :‬أَبُو َعبْ ِد اهللِ ُم َح َّّمد ب ِْن ُم َ‬
‫َ‬ ‫تريؤيا‬
‫"الجبْر َوالْ ُمقَابَلَة" يغ تله دترجمه كدالم‬
‫دان ضيوضرافي‪ .‬انتارا كتاب بلياو يغ تركنل اياله كتاب َ‬
‫بهاس التين‪.‬‬

‫‪185‬‬ ‫‪6.1.4‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫الس َل ُم َعلَيْ ُك ْم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬


‫َّ‬
‫َو َعلَيْ ُك ْم َو َر ْح َم ُة اهللِ‬ ‫َوبَ َر َكاتُه‪.‬ايه‪ ،‬تادي ساي‬
‫َوبَ َر َكاتُه ‪.‬واه‪ ،‬توفيك‬ ‫بالجر باب تمدون إسالم‬
‫اسماعيل بالجر دري ايرا‬ ‫دسكوله‪.‬‬
‫بيال سهيغض ايرا بيال؟‬ ‫يغ مناريق!‬

‫ساي بالجر دري ايرا نبي‬


‫محمد ‪ ‬سهيغض ايرا‬
‫كراجاءن بني عباسيه‪.‬‬

‫تاهوكه كامو‪،‬كناف تمدون‬


‫إسالم بركمبغ دري ساتو ايرا‬
‫كساتو ايرا؟‬

‫كيت مميليقي توكوه يغ‬


‫دالم بيدغ فروبتن كيت‬ ‫هيبت دالم بيدغ ماتماتيك‬
‫جوض اد توكوه يغ هيبت‬ ‫الخ َوا ِر ْز ِمي‪.‬‬ ‫كران إسالم مغضالقكن فغيكوتث‬
‫سفرتي َ‬
‫سفرتي اِبْن ِسيْنَا‪.‬‬ ‫ممبري سومبغن دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫ممفالجري تمدون‬ ‫سموض برجاي‪.‬‬ ‫الحمد هلل‪.‬‬


‫إسالم منجاديكن كيت‬
‫برسماغت اونتوق‬
‫ممفرجواغكن إسالم‬
‫دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫‪186‬‬
‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فغنلن تمدون إسالم‬

‫ايديا اونتوق مغمباليكن كضميلغن تمدون إسالم دان دعملكن دالم كهيدوفن‬

‫‪ 1‬مغحرماتي سومبغن تمدون‪ ٢‬دري تيمور اتاو بارت دان مغمبيل سرتا منخونتوهي كباءيقن يغ‬
‫تركاندوغ ددالمث سفرتي علماء سيلم يغ برلومبا‪-‬لومبا اونتوق منترجمهكن علمو يغ برمنفعت‬
‫كدالم بهاس عرب‪.‬‬
‫‪ 2‬ممفالجري علمو‪ ٢‬برمنفعت يغ دتوليس اوليه توكوه‪ ٢‬تركموك فد ماس كيني سام اد درفد كالغن‬
‫اورغ إسالم اتاو بوكن إسالم‪.‬‬
‫‪ 3‬منيرو سيكف يغ فوسيتيف درفد مشاركت يغ برتمدون تيغضي واالوفون مريك بوكن إسالم سفرتي‬
‫سيكف راجين بالجر دان بكرجا‪.‬‬
‫‪ 4‬ممنفعتكن تيكنولوضي تيغضي يغ تركيني دالم منجالني كهيدوفن سهارين جك اي تيدق ممببنكن كواغن‪.‬‬
‫‪ 5‬منجاءوهي بودايا اسيغ يغ بوليه منججسكن عقيدة‪ ،‬عبادة دان اخالق‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬خاري معلومت بركاءيتن سأورغ توكوه يغ مثومبغ كفد كچمرلغن تمدون إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬سناريكن ‪ 5‬سومبغن توكوه إسالم دالم بيدغ تيكنولوضي‪.‬‬
‫‪ 3‬موريد مالكوكن ‪ Simultaneous Round Table‬باضي ممبينچغكن بودايا‬
‫مشاركت بوكن إسالم يغ برمنفعت دان ممبنتو اومت إسالم منچافاي كضميلغن‪.‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫ثاتاكن فغرتين تمدون‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫جلسكن فركمبغن تمدون إسالم فد زمان رسول اهلل ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ترغكن دوا سومبغن خلفاء الراشدين كفد تمدون إسالم‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫ايمبس ساي‬
‫ترغكن فركمبغن تمدون إسالم سلفس زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬ ‫‪4‬‬
‫علي ايغين مثامبوغ فالجرن كجفون دالم بيدغ كجوروتراءن روبوتيك‪.‬‬
‫فد فندغن اندا‪ ،‬اداكه واجر تيندقن علي؟بريكن السن اندا‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪187‬‬ ‫‪6.1.5‬‬
‫باب‬
‫‪2‬‬
‫زمان خلفاء الراشدين‬

‫سيت ايندوكسي‬
‫سيافاكه خلفاء‬
‫الراشدين دان افاكه‬
‫فركمبغن تمدون إسالم‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫فد زمان مريك؟‬
‫مثاتاكن التر بالكغ تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن فركمبغن دان كضميلغن تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫مغهورايكن فكتور‪ 2‬يغ مثومبغ كفد كضميلغن تمدون إسالم فد زمان خلفاء‬ ‫‪3‬‬
‫الراشدين‪.‬‬
‫منجلسكن توكوه‪ 2‬يغ تله ممبري سومبغن دالم فركمبغن دان كضميلغن تمدون‬ ‫‪4‬‬
‫إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬
‫منجان ايديا اونتوق منيغكتكن كواليتي كهيدوفن مشاركت إسالم برداسركن‬ ‫‪5‬‬
‫كضميلغن تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين اونتوق دعملكن دالم كهيدوفن‪.‬‬

‫مسجد نبوي‪ ،‬مدينة المنورة‬ ‫‪188‬‬


‫زمان خلفاء الراشدين‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫التر بالكغ تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‬
‫ايمبس ساي‬ ‫زمان خلفاء الراشدين برموال ستله كوفاتن بضيندا رسول اهلل ‪ ‬فد‬
‫خلفاء الراشدين‬ ‫تاهون ‪ 11‬هجرة سهيغض تاهون ‪ 41‬هجرة ياءيت سالما ‪ 30‬تاهون‪.‬‬
‫‪http://tb-bukuteks.s3.amazonaws.com/‬‬ ‫اي برموال دري فمرينتهن أَبُو بَ َكر ِّ‬
‫الص ِّديق ‪ ‬سهيغض فمرينتهن‬
‫‪psiT4/B6b2.mp4‬‬
‫َعلِ ّي بْن أَِب َطالِب ‪ .‬فوست فمرينتهن كراجاءن خلفاء الراشدين‬
‫اداله دمدينة سهيغض َعلِ ّي مميندهكنث ككوفه دعراق‪.‬‬

‫سبدا رسول اهلل ‪ ‬يغ برمقصود‪:‬‬ ‫تريؤيا‬


‫مك برفضغ تضوهله دغن سنهكو دان سنة خلفاء الراشدين يغ دبري فتونجوق‪ .‬ضيضيتله كدوا‪-‬‬
‫دواث دغن ضيضي ضرهممو (ياءيت برفضغ تضوهله دغن كدوا‪-‬دواث)‪.‬‬
‫روايت ابن ماجه دان أبو داود‬

‫اَبُو بَ ْكر ِّ‬


‫الص ِّديْق ‪‬‬
‫ُعْث َمان ْبن َعفَّان ‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪)2( 11 - 13‬‬
‫‪)12( 23 - 35‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ 41‬هجرة‬ ‫‪ 11‬هجرة‬

‫زمان خلفاء الراشدين‬


‫رسول اهلل ‪‬‬
‫‪4‬‬
‫َع ِل ّي ْبن أَبِي َطالِب ‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫الخ َّطاب ‪‬‬
‫ُع َمر بْن َّ‬
‫‪)10( 13 - 23‬‬
‫‪)5( 35 -‬‬ ‫‪40‬‬
‫ستله كوفاتن َعلّي ‪ ،‬اومت إسالم تربهاضي كفد دوا كلومفوق‪ .‬سبهاضين اومت إسالم دسكيتر‬ ‫تريؤيا‬
‫شام تله ممبريكن بيعة كفد ُم َعا ِويَة سباضاي خليفه دان سبهاضين يغ الءين فوال تله ممبريكن بيعة‬
‫كفد الْ َح َسن بْن َعلِ ّي سباضاي خليفه‪ .‬كأداءن ترسبوت برككلن سالما ‪ 6‬بولن سهيغض الْ َح َسن‬
‫مناريق ديري دان مثرهكن جواتن خليفه كفد معاوية فد تاهون ‪ 41‬هجره‪.‬‬

‫‪189‬‬ ‫‪6.2.1‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫كضميلغن زمان خلفاء الراشدين‬

‫سوسيال دان كمشاركتن‬ ‫بيدغ‬

‫فركمبغن‬
‫ •منجامين كبيبسن براضام كفد ضولوغن بوكن إسالم دان تيدق ممقسا مريك مملوق إسالم‪.‬‬
‫ •مغكلكن حق فميليقن تانه ضولوغن بوكن إسالم دان تيدق مرمفس حق فميليقن ترسبوت‬
‫سفرتي يغ برالكو دمصر‪ ،‬شام دان عراق‪.‬‬
‫ •خليفه سنديري ممريقسا كأداءن دان كسوسهن رعيت سفرتي يغ دالكوكن اوليه ُع َمر‬
‫اْل َخ َّطاب ‪ ‬سرتا ممبريكن بنتوان يغ دفرلوكن اوليه مريك‪.‬‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫ايكونومي‬ ‫بيدغ‬

‫فركمبغن‬
‫ •ككاياءن نضارا إسالم برتمبه دسببكن فمبوكاءن نضارا‪ ۲‬بهارو سفرتي شام‪ ،‬عراق دان مصر‪.‬‬
‫الخ َّطاب ‪ ‬اونتوق مثيمفن ككاياءن نضارا يغ سماكين باثق‪.‬‬
‫ •فنوبوهن بَيْت الْ َمال اوليه ُع َمر َ‬
‫ •فثوسونن سموال داسر تانه كراجاءن دغن منتفكن تيمفوه تيض تاهون اونتوق دأوسهاكن‪ .‬جك‬
‫اي تيدق دأوسهاكن دالم تيمفوه ترسبوت‪ ،‬حق فميليقنث بوليه دبريكن كفد اورغ الءين‪.‬‬
‫ •فثوسونن سموال داسر تانه يغ دفروليه ماللوءي ففرغن دغن منتفكن خوكاي يغ دكنلي سباضاي‬
‫خراج دان تيدق درمفس اوليه كراجاءن‪.‬‬
‫الخ َّطاب ‪ ‬منوبوهكن جابتن‬ ‫ •فغاضيهن ككاياءن نضارا سخارا عاديل دان ملواس سهيغض ُع َمر َ‬
‫كباجيقن يغ دكنلي سباضاي ِديْ َوان الْ َع َطاء يغ منتفكن اضيهن خصوص كفد ستياف اغضوتا‬
‫مشاركت‪.‬‬

‫فوليتيك دان فنتدبيرن‬ ‫بيدغ‬

‫فركمبغن‬
‫ •فنتدبيرن براساسكن ُش ْو َرى اوليه سموا خليفه باضي منجامين كعاديلن دافت دتضقكن‪.‬‬
‫ •ممبريكن رواغ كريتيكن دان تضورن كفد رعيت سخارا ملواس‪.‬‬
‫ •ممبهاضيكن نضارا إسالم كفد ببراف واليه دغن مالنتيق سأورغ فمرينته دان فمبنتوث باضي‬

‫‪6.2.2‬‬
‫‪190‬‬
‫زمان خلفاء الراشدين‬

‫ممستيكن اوروسن دان كمصلحتن رعيت ترجامين‪.‬‬


‫ •منوبوهكن جابتن‪ ۲‬بهارو باضي ملنخركن فغوروسن نضارا سفرتي ِديْ َوان الْ ِجبَايَة (جابتن‬
‫حاصيل)‪ِ ،‬ديْ َوان الْ ُجنْد (جابتن كتنتراءن) دان ِديْ َوان الْ َع َطاء (جابتن كباجيقن)‪.‬‬
‫َاضي) يغ ممبنتو خليفه‬ ‫ •ممفركنلكن فغاسيغن كواس دغن موجودكن جاوتن حاكيم (الق ِ‬
‫مثلسايكن فرتليغكهن يغ برالكو دالم مشاركت‪.‬‬

‫كعلموان‬ ‫بيدغ‬

‫فركمبغن‬
‫ •خليفه مغمبيل برت ترهادف كتولينن القرءان سهيغض اي تله دهيمفونكن فد زمان أَبُو بَ َكر‬
‫الص ِّديق ‪ ‬اونتوق دجاديكن سالينن راسمي خليفه‪.‬‬
‫ِّ‬
‫ •القرءان دتوليس سموال مغضوناكن دياليك (لهجة) بهاس قريش باضي مغيلقكن اومت إسالم‬
‫كليرو دغن كصحيحن القرءان كران اي تله دباخ دغن ببراف جنيس قراءات‪.‬‬
‫ •ممبريكن فرونتوقن خاص كفد ضورو‪ ۲‬يغ مغاجر القرءان درفد سومبر حاصيل نضارا‪.‬‬

‫فكتور‪ 2‬كضميلغن تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‬


‫‪ 1‬برفضغ تضوه دغن اجرن القرءان دان السنة سرتا مالكوكن اجتهاد باضي مثلسايكن فرمسئلهن يغ‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫دهادفي اوليه اومت إسالم سفرتي دالم فرمسئلهن فغومفولن توليسن القرءان سرتا فنوليسن سموال‬
‫القرءان دان مغضوناكن توليسن يغ سراضم‪.‬‬
‫‪ 2‬فميليهن خليفه براساسكن سيستم شورى دان بوكن سخارا واريثن يغ ممبوليهكن فميمفين يغ بنر‪۲‬‬
‫بركبوليهن دالنتيق سباضاي فميمفين اومت إسالم‪ .‬ستياف خليفه تيدق مالنتيق واريث كتوروننث‬
‫اونتوق منجادي خليفه سلفس مريك‪.‬‬
‫‪ 3‬منتدبير سومبر كواغن نضارا دغن خكف دان امانه سرتا ممبنترس سبارغ فثليويغن‪.‬‬
‫‪ 4‬رعيت برحق اونتوق منضور دان ممبري فندغن كفد خليفه تنفا سبارغ سكتن سرتا هالغن‪.‬‬
‫‪ 5‬رعيت سنتياس مغحرمتي دان منطاعتي خليفه دالم فركارا يغ ممباوا كفد كباءيقن‪.‬‬

‫‪191‬‬ ‫‪6.2.2‬‬
‫‪6.2.3‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫توكوه تركموك زمان خلفاء الراشدين‬

‫‪‬‬ ‫َعائِ َشة بِْنت اَبُو بَ ْكر ِّ‬


‫الص ِّديْق‬
‫الص ِّديْق ‪ ‬مروفاكن ساله سأورغ ايستري رسول اهلل ‪ .‬كدودوقن بلياو‬ ‫َعائِ َشة بِنْت اَبُو بَ ْكر ِّ‬
‫سباضاي ايستري رسول اهلل ‪ ‬سجق دري هجرة بضيندا ‪ ‬كمدينه سهيغض كوفاتن بضيندا ‪‬‬
‫ممبوليهكن بلياو ممفالجري تفسير القرءان دان اجرن إسالم سچارا لغسوغ درفد بضيندا ‪ .‬بلياو‬
‫جوض برفلواغ اونتوق مليهت اخالق دان عملن رسول اهلل ‪ ‬كتيك براد درومه اتاو كتيك‬
‫برمسافير برسام بضيندا ‪ .‬كهيدوفن بلياو برسام دغن رسول اهلل ‪ ‬ممبوليهكنث اونتوق مراساءي‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫سواسان كهيدوفن بضيندا ‪ ‬دان مغتاهوءي رهسيا‪ ۲‬رسول اهلل ‪.‬‬
‫ستله كوفاتن رسول اهلل ‪ ، ‬عائشة ‪ ‬تله منجادي رجوعن اومت إسالم باضي ممفالجري‬ ‫ ‬
‫اجرن إسالم‪ .‬ستله نضارا إسالم منجادي لواس فد زمان فمرينتهن خلفاء الراشدين‪ ،‬بلياو تله دداتغي‬
‫اوليه اومت إسالم دري فلباضاي تمفت اونتوق منونتوت علمو دان مندافتكن فتوى بلياو دالم‬
‫ڤرمسئلهن حكوم‪ .‬كدودوقن بلياو منجادي ساغت تيغضي دسيسي اومت إسالم دان بلياو دسايغي‬
‫اوليه مريك‪ .‬بلياو جوض سنتياس دروجوع اوليه فارا خلفاء الراشدين باضي مندافتكن نصيحت بلياو‬
‫دالم اوروسن‪ ۲‬كنضاراءن يغ فنتيغ‪.‬‬

‫‪‬‬ ‫َخالِد بْن ال َولِْيد‬


‫ُر ِشي ‪ .‬بلياو دضلر سباضاي َسْي ُف اهلل ياءيت "فدغ اهلل"‬
‫الم ِغْي َرة الق َ‬ ‫نام بلياو اياله َخالِد بن َ‬
‫الولِيْد بن ُ‬
‫كران كفينترنث مثوسون ستراتيضي ففرغن‪ .‬ستله مملوق إسالم‪ ،‬بلياو تله دالنتيق اوليه رسول اهلل ‪‬‬
‫اونتوق مغتواءي تنترا إسالم‪.‬‬
‫الص ِّديق ‪ ، ‬بلياو تله دهانتر اونتوق ممرغي نبي‪ ۲‬فلسو دان‬ ‫فد زمان فمرينتهن أَبُو بَ َكر ِّ‬ ‫ ‬
‫ضولوغن يغ مرتد سهيغض بلياو برجاي مغالهكن مريك‪ .‬ستله ايت‪ ،‬بلياو تله دهانتر فوال كعراق دان‬
‫شام اونتوق ممرغي تنترا فارسي دان روم‪ .‬بلياو جوض تله ممنغي ببراف سيري ففرغن ترسبوت‪.‬‬
‫فد زمان فمرينتهن عمر الخطاب ‪ ،‬كدودوقن بلياو سباضاي كتوا تنترا إسالم تله دضنتيكن‬ ‫ ‬
‫الج َّراح ‪ .‬ڤغضنتين ترسبوت برتوجوان اونتوق مغيلقكن اومت إسالم تراللو‬ ‫اوليه أَبُو ُعبَيْ َدة َعا ِمر بْن َ‬
‫الولِيْد يغ سنتياس ممنغي ففرغن يغ دهادفيث‪.‬‬ ‫تعصوب دغن كلبيهن َخالِد بن َ‬

‫‪6.2.4‬‬ ‫‪192‬‬
‫زمان خلفاء الراشدين‬

‫‪‬‬ ‫الر ْح َم ِن بْن َع ْو ِف‬


‫َعْب ُد َّ‬
‫بلياو مروفاكن انتارا صحابت تراول يغ مملوق إسالم‪ .‬بلياو انتارا سفولوه اورغ صحابت يغ دجامين‬
‫ماسوق شرض اوليه رسول اهلل ‪ .‬بلياو تركنل سباضاي سأورغ يغ بيجق برنياض‪ .‬فد وقتو‬
‫كوافاتنث‪ ،‬بلياو تله منيغضلكن ‪ 1000‬ايكور اونتا‪ 3000 ،‬ايكور كمبيغ دان ‪ 100‬ايكور كودا‪.‬‬
‫الخ َّطاب ‪ ، ‬بلياو تله دالنتيق سباضاي اهلي شورى برساما‪-‬سام‬ ‫فد زمان فمرينتهن ُع َمر َ‬ ‫ ‬
‫ْحة بن ُعبَيْ ِد اهلل ‪‬‬ ‫دغن َعلِ ّي ‪ُ ، ‬عْث َمان ‪َ ، ‬س ْعد بْن أَبِي َوقَّاص ‪ُّ ، ‬‬
‫الزبَيْر بْن َع َّوام ‪َ ، ‬طل َ‬
‫الخ َّطاب ‪‬‬‫دان َعبْ ُد اهلل بْن ُع َمر ‪ ‬باضي منچاري ڤغضنتي خليفه‪ .‬فالنتيقن اين دبوات كران ُع َمر َ‬
‫تله دتيكم ببراف كالي كتيك منجادي امام صالة صبح اوليه سأورغ َم ُج ْو ِسي‪ .‬مثدري بهاوا كسن‬
‫الخ َّطاب ‪ ‬تله مغارهكن فالنتيقن اهلي شورى‪.‬‬ ‫كچدراءن ترسبوت بوليه ممباوا كماتين‪ُ ،‬ع َمر َ‬
‫الر ْح َمن بْن َع ْوف‪ ،‬بلياو دافت مغيلقكن فربالهن اومت إسالم دسببكن‬ ‫دغن كبيجقسناءن َعبْد َّ‬ ‫ ‬
‫وجودث فرساءيغن دالم مربوت جاوتن خليفه انتارا فثوكوغ َعلِ ّي ‪ ‬دان ُعْث َمان ْبن ال َع َّفان ‪ .‬سالما‬
‫تيض هاري ستله كوافاتن ُع َمر ‪ ،‬بلياو تله برتمو دغن راماي صحابت دان كتوا مشاركت باضي‬
‫مندافتكن فندغن مريك ترهادف چالون خليفه‪ .‬اخيرث بلياو تله مميليه ُعْث َمان ْبن ال َع َّفان ‪ ‬اونتوق‬
‫دالنتيق منجادي خليفه دان دفرسوتوجوءي اوليه سلوروه اومت إسالم‪.‬‬

‫‪‬‬ ‫َزيْد بْن الثَّابِت‬

‫الخ ْز َر ِجي األَْن َصارِي ‪ .‬بلياو تله دالنتيق اوليه رسول اهلل‬ ‫نام بلياو اياله َزيْد بن ثَابِت بن َّ‬
‫الض َّحاك َ‬
‫‪ ‬سباضاي ساله سأورغ فنوليس وحي‪ .‬بلياو تركنل دالم كالغن صحابت سباضاي سأورغ يغ‬
‫ماهير مغناءي القرءان‪ ،‬حكوم‪-‬حكام دان علمو ف ََرائِض‪.‬‬
‫الص ِّديق ‪ ، ‬بلياو تله دتوضسكن اونتوق مغهيمفونكن توليس‬ ‫فد زمان فمرينتهن أَبُو بَ ْكر ِّ‬ ‫ ‬
‫القرءان يغ تله دتوليس سماس حياة رسول اهلل ‪ .‬تجوانث اداله سوفايا اي منجادي سالينن القرءان‬
‫القرءان دالم ففرغن‬ ‫راسمي يغ دسيمفن اوليه خليفه برايكوتن كوفاتن راماي صحابت يغ‬
‫مالون نبي‪ ۲‬فلسو‪.‬‬
‫الخ َّطاب ‪ ‬دان ُعْث َمان ْبن ال َع َّفان ‪ ، ‬بلياو تله دتوضسكن اونتوق‬
‫فد زمان فمرينتهن ُع َمر َ‬ ‫ ‬
‫ممبريكن فتوى‪ ،‬مثلسايكن فرمسئلهن هرتا فوساك دان منجادي حاكيم دمدينة‪.‬‬

‫‪193‬‬ ‫‪6.2.4‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫ايديا اونتوق منيغکتکن کواليتي کهيدوفن مشارکت إسالم فد ماس كيني‬


‫ممفالجري دان منداملي سرية خلفاء الراشدين اونتوق دجاديكن فندوان دامل كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منجاديكن فارا صحابت رسول اهلل ‪ ‬تراوتاماث خلفاء الراشدين سباضاي ايكون دامل كهيدوفن‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫منچونتوهي فغوربانن فارا صحابت رسول اهلل ‪ ‬دامل برجواغ منضقكن إسالم دان مثيربكن كبنرن‬ ‫‪3‬‬
‫كفد مشاركت بوكن إسالم‪.‬‬
‫بن‬
‫ح ِن ُ‬ ‫منچونتوهي كبيجقساناءن فارا صحابت رسول اهلل ‪ ‬دامل بيدغ فرنياضاءن سفريت َعبْ ُد َّ‬
‫الر ْ َ‬ ‫‪4‬‬
‫َع ْوف‪.‬‬
‫مثرهلكن اخالق إسالم دامل كهيدوفن سهارين باضي مناريق مينت ضولوغن بوكن إسالم اونتوق‬ ‫‪5‬‬
‫مملوق إسالم‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬بينچغكن تاهف تولرنسي يغ دأجنوركن اوليه إسالم دغن ضولوغن بوكن إسالم‪.‬‬
‫‪ 2‬سنارايكن فركارا‪ ۲‬يغ دالرغ اوليه إسالم كتيك ففرغن‪.‬‬
‫‪ 3‬فالجر مميليه سأورغ خلفاء الراشدين اتاو سأورغ توكوه صحابت يغ الءين دان‬
‫مالكوكن اكتيؤييت ‪.Gallery Tour‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ثاتاكن التر بالكغ فمرينتهن خلفاء الراشدين‪.‬‬
‫‪ 2‬هورايكن دوا فركمبغن تمدون إسالم دالم بيدغ سوسيال دان كمشاركتن فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬
‫‪ 3‬ترغكن فركمبغن تمدون إسالم دالم بيدغ ايكونومي فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬
‫‪ 4‬ترغكن دوا فكتور كضميلغن تمدون إسالم فد زمان خلفاء الراشدين‪.‬‬
‫انتارا فكتور اوتام كچمرلغن فمرينتهن خلفاء الراشدين اداله مغعملكن شورى دالم ستياف‬
‫بيدغ يغ بركاءيتن دغن كفنتيغن عوام‪.‬‬
‫‪ 5‬جلسكن كفنتيغن شورى فد ماس كيني دان باضايمان اي منجادي ساله ساتو فكتور كچمرلغن‬
‫فنتدبيرن نضارا؟‬

‫‪6.2.5‬‬ ‫‪194‬‬
‫باب‬
‫‪3‬‬
‫زمان بني أمية‬

‫سيت ايندوكسي‬

‫ثاتاكن توكوه يغ‬


‫تركنل فد زمان‬
‫كراجاءن بني أمية‪.‬‬ ‫حاصيل فمبالجرن‬
‫مثاتاكن التر بالكغ تمدون إسالم فد زمان بني أمية‪.‬‬ ‫‪1‬‬
‫منرغكن فركمبغن دان كضميلغن تمدون إسالم فد زمان بني أمية‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫مغهورايكن فكتور‪ 2‬يغ مثومبغ كفد كضميلغن تمدون إسالم فد زمان بني أمية‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫منجلسكن توكوه‪ 2‬يغ تله ممبري سومبغن دالم فركمبغن دان كضميلغن تمدون‬ ‫‪4‬‬
‫إسالم فد زمان بني أمية‪.‬‬
‫منخادغكن تيندقن باضي مثلسايكن فرمسئلهن دالم كهيدوفن سهارين‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪195‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫التر بالكغ كراجاءن بني أمية‬


‫كتورونن بني أمية براصل درفد أَُميَّة ْب ِن‬
‫الش ْم ِس ْب ِن َعْب ِد َمنَاف‪ .‬نسب اين‬ ‫َعْب ِد َّ‬
‫برتمو دغن نسب رسول اهلل ‪ ‬ياءيت‬
‫ُم َح َّمد ْب ِن َعْب ِد اهلل ْب ِن َعْب ُد اْل ُم ْطلَب ْب ْن‬
‫اشم بن َعْب ِد َمنَاف‪ .‬كتورونن بني أمية‬ ‫َه ِ‬
‫اين تركنل سباضاي كتورونن يغ ممرينته‬
‫كوتا سوچي مكة سبلوم كبغكيتن رسول‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫اهلل ‪.‬‬

‫زمان خلفاء‬
‫ُم َعا ِويَة ْبن يَ ِزيد‬ ‫يَ ِزيد بن ُم َعا ِويَة‬ ‫ُم َعا ِويَة ْبن أَبِي ُسفْيَان‬ ‫الراشدين‬
‫‪ 64 - 64‬هجرة‬ ‫ْبن أَبِي ُسفْيَان‬ ‫‪60‬ه‬ ‫‪ 41‬ه‪- -‬‬
‫‪ 41‬هجرة‬ ‫‪60‬‬ ‫‪ 11 - 41‬هجرة‬
‫‪ 3‬بولن‬ ‫‪ 60 - 64‬هجرة‬ ‫‪ 19‬تاهون‬
‫‪ 4‬تاهون‬

‫ِه َشام ْبن‬ ‫ال َولِيد الثَّانِي‬ ‫يَ ِزيد الثَّالِث‬


‫َعْبد ال َم ِلك‬ ‫ْبن يَ ِزيد‬ ‫ْبن ال َولِيد‬
‫‪ 105 - 125‬هجرة‬ ‫‪ 125 - 126‬هجرة‬ ‫‪ 126 - 126‬هجرة‬

‫‪ 20‬تاهون‬ ‫‪ 1‬تاهون‬ ‫‪ 1‬بولن‬

‫إِْب َرا ِهيم ْبن ال َولِيد‬


‫‪ 1‬تاهون‬
‫‪ 126 - 127‬هجرة‬

‫‪6.3.1‬‬ ‫‪196‬‬
‫زمان بني أمية‬

‫تيمفوه فمرينتهن كراجاءن بني أمية‬


‫‪140 120 100‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪20‬‬

‫فمرينتهن بني أمية‬


‫فمرينتهن بني أمية‬

‫‪ 132‬هـ ‪ 41 -‬هـ‬ ‫تيمفوه فمرينتهن‬


‫ُم َعا ِويَة بن أَبِي ُس ْفيَان‬ ‫خليفه فرتام‬
‫دمشق سوريا‬ ‫فوست فمرينتهن‬

‫ال َولِيد ْبن َعْبد ال َم ِلك‬ ‫َعْبد ال َم ِلك ْبن َم ْر َوان‬ ‫الح ِكم‬
‫َم ْر َوان ْبن َ‬
‫‪ 86 - 96‬هجرة‬ ‫‪ 65 - 86‬هجرة‬ ‫‪ 64 - 65‬هجرة‬

‫‪ 10‬تاهون‬ ‫‪ 21‬تاهون‬ ‫‪ 1‬تاهون‬

‫ُس َلْي َمان ْبن َعْبد ال َم ِلك‬ ‫ُع َمر ْبن َعْبد ال َع ِزيز‬ ‫يَ ِزيد الثَّانِي‬
‫ْبن َعْبد ال َم ِلك‬
‫‪ 96 - 99‬هجرة‬ ‫‪ 99 - 101‬هجرة‬
‫‪ 101 - 105‬هجرة‬
‫‪ 3‬تاهون‬ ‫‪ 2‬تاهون‬ ‫‪ 4‬تاهون‬

‫كراجاءن عباسية‬
‫َم ْر َوان ْبن ُم َح َّمد‬
‫‪ 5‬تاهون‬
‫‪ 127 - 132‬هجرة‬

‫‪197‬‬ ‫‪6.3.1‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫فركمبغن دان كضميلغن تمدون إسالم فد زمان بني أمية‬

‫سوسيال‬
‫ •منجامين كباجيقن مشاركت دغن ممبيال ضولوغن يغ لمه‪.‬‬
‫ •برجاي ممبسمي كميسكينن‪.‬‬

‫كتنتراءن‬
‫ •جابتن كتنتراءن بركمبغ دان ممفوثاءي سيستم ضاجي يغ ترسوسون‪ .‬تردافت سراماي ‪ 40‬ريبو‬
‫اورغ تنترا يغ بردفتر دمصر‪ 60 ،‬ريبو اورغ دشام دان ‪ 60‬ريبو اورغ دعراق‪.‬‬
‫ •‪.‬ممبينا كافل فرغ اونتوق مغهادفي انچمن موسوه درفد كراجاءن روم ماللوءي الءوت‬
‫ميديتررانيان‪.‬‬
‫ •منوبوهكن تيض ارمادا تنترا الءوت دشام‪ ،‬مصر دان افريكا اوتارا باضي مغهادفي انچمن تنترا‬
‫روم‪.‬‬
‫ •فرلواسن واليه إسالم دنضارا‪ ۲‬اسيا‪ ،‬افريكا دان ايروڤه سهيغض اندلس (سفاثول) دبارت دان‬
‫اينديا دتيمور‪.‬‬

‫ايكونومي‬

‫ •مغلواركن مات واغ دينر سنديري باضي مغواتكن ايكونومي واليه‪ ۲‬إسالم درفد ساءيغن دان‬
‫فغاروه ايكونومي اسيغ‪.‬‬
‫ •مات واغ ترديري درفد امس‪ ،‬فيرق دان تمباض يغ تله مثاتوكن واليه‪ ۲‬إسالم دغن ساتو سيستم‬
‫كواغن يغ سراضم‪.‬‬
‫ •‪.‬مماجوكن كضياتن فرتانين دغن ممفركنلكن سيستم فراءيرن دان تيكنيك فنانمن يغ بهارو‪.‬‬
‫ •فركمبغن بيدغ فرنياضاءن دان فرداضغن يغ دبري فرهاتين اوليه كراجاءن‪.‬‬
‫ •فمبيناءن جالن راي باضي ممودهكن فرهوبوغن انتارا واليه‪ ٢‬إسالم تراوتاماث اونتوق منونايكن‬
‫حج دمكة‪.‬‬

‫‪6.3.2‬‬ ‫‪198‬‬
‫زمان بني أمية‬

‫فوليتيك دان فنتدبيرن‬

‫ •فراوبهن سيستم فالنتيقن خليفه سچارا شورى كفد سيستم مونركي‪.‬‬


‫ •مغوبه فوست فمرينتهن كراجاءن كدمشيق اوليه ُم َعا ِويَة بن أَبِي ُس ْفيَان‪.‬‬
‫ •ملقساناكن داسر فغاسيغن كواس انتارا فمرينته دان حاكيم سچارا فنوه‪.‬‬
‫ •موجودكن جاوتن فوليس باضي منجاض كسالمتن فميمفين دان منجاض كأمانن نضارا‬
‫سرتا مشاركت‪.‬‬

‫كعلموان‬
‫ •كمونچولن توكوه‪ ٢‬مذهب فقه سفرتي إمام أَبُو َحنِْي َفة دعراق دان إمام مالك دمدينة‪.‬‬
‫الصا ِدق‪ ،‬إمام‬ ‫ •كمونچولن علماء يغ تركنل سفرتي إمام ُّ‬
‫الز ْهرِي‪ ،‬إمام األَ ْو َزا ِعي‪ ،‬امام َج ْع َفر َّ‬
‫الح َسن البَ ْصرِي‪ ،‬إمام ُم َح َّمد ْبن ِسْي ِرْين دان إمام اللَّْيث ْبن َس ْعد‪.‬‬
‫ُس ْفيَان الثَّ ْورِي‪ ،‬إمام َ‬
‫ •فغومفولن دان فنوليسن حديث دالكوكن فد زمان خليفه ُع َمر بْن َعبْد الْ َعزِيز باضي مغيلقكن‬
‫برالكوث فملسوان حديث‪.‬‬
‫ •توليسن القرءان دكمس كيني دغن ملتق تندا‪ ٢‬يغ ممودهكن باچاءن سفرتي َك ْس َرة‪ ،‬فَْت َحة‪،‬‬
‫َض َّمة دان َش َّدة‪.‬‬
‫ •فركمبغن علمو كالم يغ ملواس مندوروغ وجودث فميكيرن‪ ۲‬دان كلومفوق‪ ۲‬بارو سفرتي‬
‫َخ َوارِج‪ُ ،‬م ْعتَ ِزلَة‪َ ،‬ج ْه ِميَّة دان ُم ْر ِجئَة‪ .‬انتارا فرمسئلهن علمو كالم يغ سريغ دبينچغكن اياله‬
‫فرمسئلهن اْل َق َدر دان االِ ْختِيَار سرتا كدودوقن ايمان فالكو دوسا بسر‪.‬‬

‫ساءين س دان فراوبتن‬


‫ •اكتيؤيتي كعلموان بركمبغ دان برتمبه فست سهيغض دمشيق منجادي كوتا علمو يغ‬
‫تركموك‪.‬‬
‫ • َخالِد بن يَ ِزْيد تله منترجمهكن علمو فراوبتن دان كيميا درفد بهاس ضريك سرتا قِبْ ِطي كدالم‬
‫بهاس عرب‪.‬‬
‫ •فمبيناءن هوسفيتل فرتام ددمشيق اوليه خليفه َ‬
‫الولِْيد بن َعْب ِد اْل َملِك يغ تله مالنتيق دكتور‪٢‬‬
‫فاكر دان ممبريكن مريك ضاجي يغ خصوص‪.‬‬

‫‪199‬‬ ‫‪6.3.2‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫فكتور‪ 2‬كضميلغن تمدون إسالم فد زمان بني أمية‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫مغعملكن شورى دالم فنتدبيرن حال احوال نضارا باضي منجامين كمصلحتن رعيت دافت دتضقكن‬ ‫‪1‬‬
‫سفرتي يغ دالكوكن اوليه سيدنا معاوية يغ سنتياس برتاث كفد اورغ يغ لبيه فاكر‪.‬‬
‫الخ ْوالنِي تله‬
‫كبيبسن برسوارا يغ دبريكن اوليه خليفه كفد رعيت‪ .‬سباضاي چونتوه ابو ُم ْسلِم َ‬ ‫‪2‬‬
‫منصيحتي ُم َعا ِويَة دغن النتغ دان تضس تتافي بلياو تيدق منريما سبارغ انچمن درفد خليفه‪.‬‬
‫مغواتكن فرتاهنن نضارا إسالم دري اسفيك كتنتراءن‪ .‬انتارا اوسها يغ دجالنكن سفرتي مناءيقكن‬ ‫‪3‬‬
‫ضاجي تنترا دان ممستيكن كباجيقن مريك ترفليهارا سرتا منيغكتكن جومله كافل فرغ سهيغض‬
‫منچچه ‪ 1800‬بواه فد زمان فمرينتهن ُسلَيْ َمان بن َعبْ ِد اْل َملِك‪.‬‬
‫منجاض كباجيقن رعيت دان ممبترس كميسكينن سفرتي ممفراونتوقكن بنتوان خاص باضي ستياف‬ ‫‪4‬‬
‫اينديؤيدو ميسكين‪ ،‬ممرينتهكن باضي ستياف اينديؤيدو يغ بوتا سأورغ فمندو دان باضي ستياف ليم‬
‫اورغ انق يتيم سأورغ فنجاض‪.‬‬
‫مغضالقكن اكتيؤيتي فرتانين دغن مغوسهاكن تانه‪ ٢‬كراجاءن يغ سوبور سهيغض حاصيلث منچچه ‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫جوتا درهم باضي سستغه تانه يغ دأوسهاكن‪ .‬سالءين ايت‪ ،‬تروسن‪ ٢‬دبينا باضي ممبوليهكن سومبر‬
‫اءير سمفاي ككاوسن‪-‬كاوسن يغ برجاءوهن‪.‬‬
‫مغضالقكن فركمبغن اكتيؤيتي فرنياضاءن دغن مثدياكن كمودهن كفد فنياض‪ ٢‬دان ملواسكن‬ ‫‪6‬‬
‫جاريغن مريك سهيغضاكن دمشيق منجادي فوست فرتوكرن بارغ داضغن انتارا واليه‪ ٢‬إسالم يغ‬
‫داتغ دري سبله تيمور دان بارت‪.‬‬
‫ممبريكن تومفوان دالم تيكنولوضي فمبواتن كافل فرغ دغن منوبوهكن فوست فمبيناءن كافل دشام‬ ‫‪7‬‬
‫يغ مغهيمفونكن فاكر‪ ٢‬درفد سلوروه فلوسوق نضارا إسالم فد زمان فمرينتهن ُم َعا ِويَة‪ .‬سالءين‬
‫درفد فمبواتن كافل فرغ‪ ،‬كافل فرنياضاءن جوض توروت دبينا اوليه كراجاءن باضي ممودهكن‬
‫فرنياضاءن انتارا واليه‪ ٢‬إسالم ماللوءي جالن الءوت‪.‬‬

‫خليفه ُم َعا ِويَة ب ِْن أَبِي ُس ْفيَان ‪ ‬مروفاكن خليفه إسالم فرتام يغ مغوبه سيستم فالنتيقن خليفه درفد‬ ‫تريؤيا‬
‫سيستم شورى كفد سيستم يغ براساسكن فرواريثن اتاو مونركي‪ .‬اي كمودينث منجادي تراديسي‬
‫كراجاءن‪ ٢‬إسالم سلفسث سهيغضاله كهاري اين سفرتي دبروناي دان نضارا‪ ٢‬تلوق‪.‬‬

‫‪6.3.3‬‬ ‫‪200‬‬
‫زمان بني أمية‬

‫توكوه‪ 2‬تركموك زمان بني أمية‬

‫إمام أَبُو َحنِْيفَة‬

‫الك ْوفِي دان دكنلي سباضاي إمام أَبُو َحنِْي َفة‪ .‬بلياو بركتورونن‬
‫نام بلياو اياله النُّ ْع َمان بن ثَابِت التَّْي ِمي ُ‬
‫الخ َّطاب‬ ‫فارسي يغ براصل دري َكابُل اَْف َغانِ ْستَان‪ .‬داتوق بلياو تله مملوق إسالم فد زمان فمرينتهن ُع َمر َ‬
‫الملِك‬‫‪ ‬دان تله برفينده ككوفة دعراق‪ .‬بلياو الهير فد تاهون ‪ 80‬ياءيت فد زمان فمرينتهن َعْبد َ‬
‫بْن َم ْر َوان دان وفاة فد تاهون ‪ِ. 150‬‬
‫فد فرموالءنث‪ ،‬بلياو تركنل سباضاي سأورغ علماء يغ مغوساءي علمو كالم دان ممفوثاءي‬ ‫ ‬

‫‪STEP BY STEP‬‬
‫كماهيرن يغ تيغضي اونتوق بردبت‪ .‬بلياو تله بردبت دغن ضولوغن يغ سست سفرتي َج ْه ِميَّة‪ُ ،‬م ْعتَ ِزلَة‪،‬‬
‫َخ َوارِج دان ِشْي َعة سهيغض برجاي مماتهكن حجه‪ ۲‬مريك‪.‬‬
‫بلياو كمودينث تركنل سباضاي سأورغ علماء يغ مغوساءي علمو فقه سهيغض بلياو فرنه دمينتا‬ ‫ ‬
‫اونتوق منجادي حاكيم دكوفة تتاڤي بلياو منولقث‪ .‬فتوى بلياو تله دأيكوتي اوليه مشاركت عراق فد ماس‬
‫ترسبوت دان مجليس فغاجرنث دداتغي اوليه راماي انق موريد سهيغض تربنتوقث مذهب حنفي‪.‬‬

‫َطارِق ْبن ِزيَاد‬

‫وسى‬‫نام بلياو اياله َطارِق بن ِزيَاد البَ ْربَرِي‪ .‬بلياو مروفاكن سأورغ تنترا يغ برخدمت دباوه كفيمفينن ُم َ‬
‫الملِك اونتوق ممبوك افريكا اوتارا‪ .‬مليهتكن كتغكسن‬ ‫الولِيد بن َعْبد َ‬
‫بن نَ ِصيْر يغ تله دهانتر اوليه خليفه َ‬
‫وسى بن نَ ِصيْر‪ .‬ستله ممنغي ببراف‬‫بلياو برفرغ‪ ،‬بلياو تله دالنتيق اونتوق مميمفين سبهاضين تنترا اوليه ُم َ‬
‫سيري ففرغن دافريكا اوتارا‪ ،‬بلياو ستروسث دالنتيق منجادي ضابنور َطنْ َجه دمغربي‪.‬‬
‫وسى بن نَ ِصيْر تله مثرهكن توضس‬ ‫الملِك‪ُ ،‬م َ‬
‫الولِيد بن َعْبد َ‬
‫ستله مندافت فرستوجوان خليفه َ‬ ‫ ‬
‫اونتوق ممبوك اَنْ َدلُس (سفاثول) كفد َطارِق بن ِزيَاد‪ .‬ماللوءي ستراتيضي ففرغن يغ دسوسون اوليه‬
‫َطارِق بن ِزيَاد‪ ،‬اَنْ َدلُس (سفاثول) اخيرث جاتوه دباوه فمرينتهن كراجاءن بني أمية فد تاهون ‪. 92‬‬

‫‪201‬‬ ‫‪6.3.4‬‬
‫تمدون إسالم‬

‫ُع َمر بن َعْبد ال َع ِزْيز‬

‫ُر ِشي‪ .‬بلياو تله منجادي خليفه كراجاءن‬


‫نام بلياو ُع َمر بن َعبْد الْ َع ِزيْز بن َم ْر َوان بن َح َكم األُ َموِي الق َ‬
‫بني أمية برموال تاهون ‪ 99‬سهيغض ‪ . 101‬بلياو تركنل دغن كتضسنث دالم منضقكن كعاديلن‬
‫دالم فمرينتهنث‪ .‬كعلموان ُع َمر بن َعبْد الْ َع ِزيْز جوض دأعتراف اوليه فارا علماء‪.‬‬
‫سبلوم منجادي خليفه‪ ،‬بلياو تله دالنتيق منجادي ضابنور مدينة فد تاهون ‪ 87‬اوليه خليفه‬ ‫ ‬
‫الولِْيد بن َعْبد اْل َملِك‪ .‬فد كتيك ايت‪ ،‬بلياو تله منوبوهكن سبواه مجليس شورى يغ ترديري درفد‬ ‫َ‬
‫‪ 10‬اورغ علما مدينة يغ مشهور‪ .‬ستياف كفوتوسن بلياو دالم اوروسن فنتدبيرن اكن درجوع ترلبيه‬ ‫ء‬
‫دهولو كفد مجليس شورى اين‪.‬‬
‫ستله منجادي خليفه‪ ،‬بلياو برتيندق ممولغكن هرتا يغ درمفس سچارا ظاليم اوليه فمرينته‬ ‫ ‬
‫دان فضاواي‪ ۲‬كراجاءن سبلومث‪ .‬بلياو جوض برتيندق ممچت سموا ضابنور دان فضاواي كراجاءن‬
‫يغ تربوقتي مالكوكن كظاليمن سرتا مالنتيق ضولوغن يغ لبيه امانه‪ .‬بلياو سلنجوتث ممرينتهكن‬
‫ضابنور دستياف واليه إسالم اونتوق ممولغكن سموال حاصيل نضارا يغ دفراوليهي سچارا ظاليم‬
‫كفد فميليق اصلث ترماسوقله كفد ضولوغن بوكن إسالم‪ .‬بلياو جوض مالرغ رعيت دري‬
‫مموكول بيناتغ توغضغن سچارا ظاليم دان تيدق ممقساث ممباوا مواتن يغ برلبيهن سهيغض بلياو‬
‫منتفكن قدر ترتنتو باضي بارغ يغ بوليه دباوا اوليه بيناتغ ترسبوت‪.‬‬
‫سالءين ايت‪ ،‬بلياو مغمبيل برت مغناءي كباجيقن مشاركت دغن ممرينتهكن سوفايا‬ ‫ ‬
‫ضولوغن يغ ميسكين دبريكن بنتوان سچوكوفث دان مغاضيهكن هرتا بيت المال سچارا ملواس‪ .‬بلياو‬
‫جوض مغارهكن سوفايا هوتغ‪ ۲‬رعيت دلونسكن مغضوناكن هرتا بيت المال سهيغضاكن اورغ يغ‬
‫ايغين بركهوين دان تيدق ممفوثاءي مهر فركهوينن‪ ،‬بوليه مغمبيلث درفد بيت المال‪ .‬دسببكن داسر‬
‫يغ دعملكن اوليه ُع َمر بن َعبْد الْ َع ِزيْز اين‪ ،‬اورغ يغ ايغين مغلواركن زكاة سوكر اونتوق منموءي‬
‫ضولوغن يغ اليق منريماث‪.‬‬

‫افاكه سومبغن خليفه ُع َمر بن َعبْد الْ َع ِزيْز دالم فركمبغن‬


‫فنوليسن حديث رسول اهلل ‪‬؟‬

‫‪6.3.4‬‬ ‫‪202‬‬
‫زمان بني أمية‬

‫تيندقن باضي مثلسايكن ڤرمسئلهن دالم كهيدوفن‬


‫مغعملكن اجرن إسالم يغ تولين دغن برسوغضوه‪-‬سوغضوه منچونتوهي عملن فارا علماء سيلم‪.‬‬ ‫ا‬

‫‪INFOGRAPHIC‬‬
‫‪STEP BY STEP‬‬
‫مغواساءي علمو فغتاهوان دان كماهيرن دالم كهيدوفن سوفايا دافت برديكاري سرتا مماجوكن‬ ‫‪2‬‬
‫ديري‪.‬‬
‫مغيكوتي فركمبغن ساءين س دان تيكنولوضي سوفايا دافت ممنفعتكن اسفيك‪ ٢‬فوسيتيف سرتا‬ ‫‪3‬‬
‫منجاوءهي اسفيك‪ ٢‬نيضاتيف‪.‬‬
‫مغيلقكن فرضادوهن دان فرفچهن دان مغحرمتي فندغن‪ ٢‬يغ بربيذا سرتا تيدق ممقسا اورغ الءين‬ ‫‪4‬‬
‫مغيكوتي سموا فندغن كيت سهاج‪.‬‬
‫ميقيني جنجي كمنغن درفد اهلل ‪ ‬دان برسيكف فوسيتيف دان اوفتيميس دالم براوسها اونتوق‬ ‫‪5‬‬
‫منچافاي كجاياءن‪.‬‬

‫اكتيؤيتي‬
‫‪ 1‬سنارايكن بوكو‪ ٢‬يغ دتوليس اوليه علمون إسالم فد زمان بني أمية دان ثاتاكن بيدغث‪.‬‬
‫‪ 2‬چاري معلومت ترفراينچي مغناءي سأورغ توكوه علموان فد زمان بني أمية‪.‬‬
‫‪ 3‬بينچغكن كأوتاماءن يغ واجب دالكوكن اوليه اومت إسالم سالكو خليفه دأتس‬
‫موك بومي اين ماللوءي اكتيؤيتي ‪.Roam The Room‬‬

‫التيهن فغوكوهن‬
‫‪ 1‬ثاتاكن سچارا ريغكس التر بالكغ كراجاءن بني أمية‪.‬‬
‫‪ 2‬جلسكن فنچافاين كراجاءن بني أمية دالم بيدغ كتنتراءن‪.‬‬
‫‪ 3‬ترغكن دوا فكتور كضميلغن تمدون إسالم فد زمان بني أمية‪.‬‬
‫‪ 4‬ترغكن سأورغ توكوه تركموك فد زمان بني أمية‪.‬‬
‫تردافت فندغن يغ مثاتاكن بهاوا إسالم تله بركمبغ ماللوءي فدغ دان ففرغن‪.‬‬
‫ثاتاكن فندغن اندا برسرتا حجه‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪203‬‬ ‫‪6.3.5‬‬
‫ضلوساري‬
‫ ‬ ‫ ‬

‫‪ :‬فربواتن مغكاجي اتاو مثليديق سسواتو حكوم برداسركن فراتورن دان قاعده ترتنتو‬ ‫اجتهاد ‬
‫يغ دتتفكن اوليه شرع‪.‬‬
‫‪ :‬سبب‪ ۲‬فنورونن سسواتو ايات القرءان‪.‬‬ ‫اسباب نزول ‬
‫‪ :‬كطاعتن منجالنكن سسواتو سوروهن سچارا برتروسن‪.‬‬ ‫استقامة ‬
‫‪ :‬مغلواركن اتاو منتفكن اتاو مننتوكن حكوم اتاو كفوتوسن برداسركن القرءان دان‬ ‫استنباط ‬
‫حديث ترتنتو‪.‬‬
‫‪ :‬كواس اتاو حق اونتوق مغلواركن فرينته دان ممبوات كفوتوسن‪.‬‬ ‫اءوتوريتي ‬
‫‪ :‬فرجنجين تغضوغن يغ دبوات اوليه سسبواه شريکت اونتوق مغضنتي کروضين دان‬ ‫اينسورن س ‬
‫بايرن فريميوم ترتنتو‪.‬‬
‫‪ :‬تمفت ممفرجوالبليكن ساهم‪ ،‬بارغن دان الءين‪.٢‬‬ ‫بورسا ‬
‫‪ :‬تمفت مثيمفن هرتا نضارا (فربنداهاراءن نضارا)‪.‬‬ ‫بيت المال ‬
‫‪ :‬ضولوغن يغ تيدق سمفت برتمو دان برسام دغن صحابت رسول اهلل ‪ ‬تتافي‬ ‫تابع التابعين ‬
‫سمفت برتمو دغن التابعين‪.‬‬
‫‪ :‬ضولوغن يغ تيدق سمفت برتمو دان برسام دغن رسول اهلل ‪ ‬تتافي سمفت برتمو‬ ‫التابعين ‬
‫دغن صحابت بضيندا ‪.‬‬
‫‪ :‬منليتي دان مميليه سواتو بريتا‪ ،‬تيدق سخارا ترضسا‪-‬ضسا دالم مموتوسكن‬ ‫تَبَيُّن ‬
‫سواتو فرمسئلهن باءيق دالم فركارا حكوم دان سباضايث هيغض سمفاي جلس بنر‬
‫فرمسئلهنث‪.‬‬
‫‪ :‬بيبس درفد الرغن احرام‪.‬‬ ‫تَ َحلُّل ‬
‫‪ :‬ففرغن سوچي مالون اورغ کافير کران ممفرتاهنکن إسالم‪.‬‬ ‫جهاد ‬
‫‪ :‬فرهاتين فنوه مينت دان تومفوان دغن سبولت هاتي دان برسوغضوه‪-‬سوغضوه‪.‬‬ ‫خشوع ‬
‫‪ :‬كات‪ ۲‬يغ دأوچفكن سوفايا دفهمي‪.‬‬ ‫ِخ َط ُ‬
‫اب ‬

‫‪204‬‬
‫ضلوساري‬

‫ ‬
‫‪ :‬ضولوغن يغ مننتغ َعلِ ّي ‪ ‬دان تيدق برستوجو فثرهن جاوتن خليفه كفد ُم َعا ِويَة‬ ‫َخ َوارج ‬
‫‪ ‬اوليه َعلِ ّي ‪ .‬مريك جوض مغكافيركن اورغ يغ مالكوكن دوسا بسر‪.‬‬
‫‪ :‬دندا باضي كسالهن‪ ۲‬دالم حج دان عمرة يغ بوليه دفيليه مان‪ ۲‬ساتو اونتوق‬ ‫دم تَ ْخيِْير ‬
‫دالكوكن‪.‬‬
‫‪ :‬دندا باضي كسالهن‪ ۲‬دالم حج دان عمرة يغ فرلو دالكوكن سچارا توروتن ترتنتو‬ ‫دم تَ ْرتِْيب ‬
‫برضنتوغ كفد كممفوان‪.‬‬
‫‪ :‬دندا باضي كسالهن‪ ۲‬دالم حج دان عمرة يغ بوليه دنيالي دغن فركارا الءين‬ ‫دم تَ ْع ِدْيل ‬
‫سباضاي ضنتيث‪.‬‬
‫‪ :‬دندا باضي كسالهن‪ ۲‬دالم حج دان عمرة يغ تله دتتفكن اوليه شرع سچارا‬ ‫دم تَ ْق ِدْير ‬
‫خصوص‪.‬‬
‫‪ :‬بايرن يغ دكناكن اتس فينجمن اتاو كريديت ياءيت بوغا‪.‬‬ ‫رباء ‬
‫‪ :‬قاعده خصوص باضي فنوليسن القرءان يغ براساسكن كفد قراءات‪ ۲‬القرءان دان‬ ‫رسم العثماني ‬
‫بربيذا دغن قاعده فنوليسن بهاس عرب بياسا‪.‬‬
‫‪ :‬قدر برت ‪ 600‬ضرم‪.‬‬ ‫ساتو چوفق ‬
‫‪ :‬سبب سسواتو حديث ايت دأوچڤكن اوليه رسول اهلل ‪.‬‬ ‫سبب ورود الحديث ‬
‫‪ :‬مشوارت (اونتوق منچافاي كڤوتوسن منوروت سوارا ترباثق)‪.‬‬ ‫شورى ‬
‫‪ :‬مذهب يغ منولق كفيمفينن تيض اورغ خلفاء الراشدين يغ اول دان مغغضف َعلِ ّي‬ ‫شيعة ‬
‫‪ ‬سباضاي فغضنتي نبي محمد ‪ ‬يغ صح‪.‬‬
‫‪ :‬كونترك يغ دفرستوجوءي اوليه دوا بله فيهق سفرتي فرجنجين دأنتارا فمبلي دان‬ ‫عقد ‬
‫فنجوال‪.‬‬
‫‪ :‬علماء يغ مغتاهوي دان ممهمي دغن مندالم مغناءي دليل‪ ،٢‬قاعده‪ ٢‬دان اصول‪٢‬‬ ‫علماء مجتهدين ‬
‫شرع سرتا بركاليقن اونتوق مغلواركن حكوم شرع‪.‬‬
‫‪ :‬تيدق ممفدوليكن فرينته اهلل ‪ ،‬ضولوغن يغ بردوسا‪ ،‬دان برفراغاي بوروق‪.‬‬ ‫فاسق ‬
‫‪ :‬تودوهن سفرتي چريتا‪ ،‬قيصه دان الءين‪ 2‬يغ دريك اونتوق ممبوروقكن سسأورغ‪.‬‬ ‫فتنة ‬

‫‪205‬‬
‫ ‬
‫‪ :‬علمو بركاءيتن فمبهاضين هرتا اورغ يغ تله منيغضل دنيا‪.‬‬ ‫ف ََرائِض ‬
‫‪ :‬علماء يغ ماهير معناءي علمو فقه دان حكوم‪-‬حكام‪.‬‬ ‫الفقهاء ‬
‫‪ :‬سسواتو يغ منخاكوفي دان مرغكومي ستياف يغ بوليه دجاديكن بوقتي اتاو‬ ‫قَ ِريْنَة ‬
‫كترغن باضي منثابتكن تنتغ اد سسواتو اتاو تياد سسواتو‪.‬‬
‫‪ :‬فركارا يغ بوليه مغهافوسكن دوسا دان كسالهن‪.‬‬ ‫َك َف َارة ‬
‫‪ :‬ضولوغن يغ مثمبه افي‪.‬‬ ‫َم ُج ْو ِسي ‬
‫‪ :‬اورغ يغ کلوار درفد إسالم‪ ،‬سام اد ماللوءي فربواتن‪ ،‬فرکاتاءن اتاو نية‪.‬‬ ‫مرتد ‬
‫‪ :‬اورغ يغ تله بالغ دان برعقل‪.‬‬ ‫مكلف ‬
‫‪ :‬فركاءيتن انتارا ساتو سام الءين سباضاي ساتو سيستم يغ برسفادو يغ مثلوروه‪،‬‬ ‫هوليستيك ‬
‫بوكن سقدر مثنتوه اسفيك‪ ۲‬ترتنتو سهاج‪.‬‬
‫‪ :‬اورغ يغ دبري کواس مغضنتيکن اتاو برتيندق باضي فيهق اورغ الءين‪.‬‬ ‫وكيل ‬

‫‪206‬‬
‫رجوعن‬
‫ •ابن كثير‪ ،‬إسماعيل بن عمر القرشي البصري‪ .)1988( .‬البداية والنهاية‪ .‬المحقق‪ :‬علي شيري‪ .‬بيروت‪:‬‬
‫دار إحياء التراث العربي‪.‬‬
‫ •ابن كثير‪ ،‬إسماعيل‪ .)2004( .‬تفسير القرءان العظيم‪ .‬القاهرة‪ :‬مكتبة الصفا‪.‬‬
‫ •أبو زهرة‪ ،‬محمد‪ .)1997/2015( .‬أصول الفقه‪ .‬القاهرة‪ :‬دار الفكر العربي‪.‬‬
‫ •أبو شبيكة‪ ،‬إبراهيم أحمد حسن‪ .)2007( .‬خالفة بني أمية عند علي بن الحسين المسعودي‪ .‬تيسيس‬
‫مستر‪ .‬غزة‪ :‬كلية اآلداب‪ ،‬الجامعة اإلسالمية‪.‬‬
‫ •ارمي ازياتي روزالي دان زمري عبد الرحمن‪ .)2017( .‬كچمرلغن فتوحات إسالميه ايرا خلفاء الرشيدين‪.‬‬
‫جورنل تمدون‪ )2(12 :‬موك سورت‪.40 -25 :‬‬
‫ •بصري بن إبراهيم‪ .)2012( .‬ايسو‪ ۲‬فقه حالل دان حرام سماس‪ .‬سالغور‪ :‬فوستاك هداية‪.‬‬
‫ •بغك نضارا‪ .)2010( .‬ريسولوسي شريعه دالم كواغن إسالم‪ .‬ايديسي كدوا‪ .‬كواال لمفور‪ :‬بغك نضارا‬
‫مليسيا‪.‬‬
‫محمد َسعيد َرمضان‪ .)2005( .‬فقه السيرة النبوية مع موجز لتاريخ الخالفة الراشدة‪ .‬چيتقن‬
‫ •البوطي‪ّ ،‬‬
‫ك‪ .25-‬دمشق‪ :‬دار الفكر‪.‬‬
‫ •جابتن كماجوان إسالم مليسيا‪ .)2007( .‬ايات‪ ۲‬الرغن‪ .‬كواال لمفور‪ :‬فرچيتقن ناسيونل مليسيا سندرين‬
‫برحد‪.‬‬
‫ •حسن‪ ،‬إبراهيم حسن‪ .)1996( .‬تاريخ اإلسالم‪ :‬السياسي والديني والثقافي واالجتماعي‪ .‬بيروت‪ :‬دار‬
‫الجيل‪.‬‬
‫ •حسنن بن كاسن‪ .)2008( .‬فنديديقن رماج مسلم‪ .‬فوترا جايا‪ :‬جاباتن كماجوان إسالم مليسيا‪.‬‬
‫ •الخطيب‪ ،‬عمر عودة‪ .)1979( .‬لمحات في الثقافة اإلسالمية‪ .‬چيتقن كتيض‪ .‬بيروت‪ :‬مؤسسة الرسالة‪.‬‬
‫ •الخن‪ ،‬مصطفى سعيد‪ ،‬البغا‪ ،‬مصطفى دان الشربجي‪ ،‬علي‪ .)1992( .‬الفقه المنهجي علَى مذهب اإلمام‬
‫الشافعي‪ .‬چيتقن كأمفت‪ .‬دمشق‪ :‬دار القلم للطباعة والنشر والتوزيع‪.‬‬
‫الدبْيَا ِن‪ ،‬أبو عمر ُدبْيَا ِن بن محمد‪ .)2011( .‬المعامالت المالية أصالة ومعاصرة‪ .‬الرياض‪ :‬مكتبة الملك‬
‫ • ُّ‬
‫فهد الوطنية‪.‬‬

‫‪207‬‬
‫ •الذهبي‪ ،‬شمس الدين أبو عبد اهلل محمد بن أحمد‪ .)1985( .‬سير أعالم النبالء‪ .‬چيتقن كتيض‪ .‬بيروت‪:‬‬
‫مؤسسة الرسالة‪.‬‬
‫ •ذوالكفلي محمد يوسف‪ .)2011( .‬تفسير ايات األحكام‪ .‬كواال لمفور‪ PTS :‬دار الفرقان‪.‬‬
‫ •الرملي‪ ،‬شهاب الدين أبو العباس أحمد بن أحمد بن حمزة‪ .)2009( .‬فتح الرحمن بشرح زبد ابن رسالن‪.‬‬
‫بيروت‪ :‬دار المنهاج‪.‬‬
‫ •روس ءايزا محمد مختار‪.)2002( .‬فميكيرن علي شريعتي تنتغ كتمدونن‪ .‬ديسرتاسي مستر‪ .‬فاكولتي سسترا‬
‫دان ساءين س سوسيال‪ ،‬اونيؤرسيتي ماليا‪.‬‬
‫ •الزحيلي‪ ،‬محمد مصطفى‪ .)2006( .‬الوجيز في أصول الفقه اإلسالمي‪ .‬دمشق‪ :‬دار الخير للطباعة والنشر‬
‫والتوزيع‪.‬‬
‫ •الزحيلي‪ ،‬محمد مصطفى‪ .)2011( .‬المعتمد في الفقه الشافعي‪ .‬چيتقن كتيض‪ .‬دمشق‪ :‬دار القلم للطباعة‬
‫والنشر والتوزيع‪.‬‬
‫ •الزحيلي‪ ،‬وهبة مصطفى‪ .)1985( .‬الفقه اإلسالمي وأدلته‪ .‬جيتقن كدوا‪ .‬دمشق‪ :‬دار الفكر‪.‬‬
‫ •الزحيلي‪ ،‬وهبة مصطفى‪ .)1986( .‬أصول الفقه اإلسالمي‪ .‬دمشق‪ :‬دار الفكر للطباعة والتوزيع والنشر‪.‬‬
‫ •الزحيلي‪ ،‬وهبة مصطفى‪ .)2002/2006( .‬المعامالت المالية المعاصرة‪ .‬بيروت‪ :‬دار الفكر العربي‪.‬‬
‫ •زيدان‪ ،‬عبد الكريم‪ .)1996( .‬الوجيز في أصول الفقه‪ .‬بيروت‪ :‬مؤسسة الرسالة‪.‬‬
‫ •سراج الدين عباس‪ 40 .‬مسئله اضام‪ .‬كلنتن‪ :‬فوستاك امان فريس‪.‬‬
‫ •السيد السابق‪ .)1994( .‬فقه السنة‪ .‬القاهرة‪ :‬دار الفتح لإلعالم العربي‪.‬‬
‫ •السيد‪ ،‬محمد صالح محمد‪ .)2001( .‬مدخل إلى علم الكالم‪ .‬القاهرة‪ :‬دار قباء‪.‬‬
‫ •السيوطي‪ ،‬جالل الدين عبد الرحمن بن أبي بكر‪ .)2004( .‬تاريخ الخلفاء‪ .‬مكة المكرمة‪ :‬مكتبة نزار‬
‫مصطفى الباز‬
‫ •الشربيني‪ُ ،‬محمد بن أحمد الخطيب‪ .)1994(.‬مغني المحتاج إلى معرفة معاني ألفاظ المنهاج‪ .‬بيروت‪ :‬دار‬
‫الکتب العلمية‪.‬‬
‫ • ُش َعيْب‪ ،‬حسين‪ .)2004( .‬طارق بن زياد‪ :‬فاتح األندلس‪ .‬بيروت‪ :‬دار الفكر العربي‪.‬‬
‫ •الصابوني‪ ،‬محمد علي‪ .)2001( .‬ترجمهن تفسير ايات احكام‪ .‬دار الكتاب اإلسالمية‪.‬‬
‫ •صالح بواغ‪ .)2007( .‬ملسياين تورنس سيستم سيكوند ايديشين‪ .‬كواال لمفور‪ :‬ديوان بهاس دان فوستاك‪.‬‬

‫‪208‬‬
‫رجوعن‬

‫الصالَّبي‪َ ،‬علي محمد محمد‪ .)2008( .‬الدولة األموية عوامل األزدهار وتداعيات االنهيار‪ .‬بيروت‪:‬‬
‫ • َّ‬
‫دار المعرفة‪.‬‬
‫ •طقُّوش‪ ،‬محمد سهيل‪ .)2003( .‬تاريخ الخلفاء الراشدين الفتوحات واإلنجازات السياسية‪ .‬بيروت‪:‬‬
‫دار النفائس‪.‬‬
‫ •طقُّوش‪ ،‬محمد سهيل‪ .)2010( .‬تاريخ الدولة األموية‪ .‬چيتقن كتوجوه بيروت‪ :‬دار النفائس‪.‬‬
‫ •عبد العزيز‪ ،‬عمر محمد سيد‪ .)2010( .‬أحكام المعامالت المالية بين التعبد ومعقولية المعنى‪ .‬دبي‪:‬‬
‫دائرة الشؤون اإلسالمية والعمل الخيري‪.‬‬
‫ •علي احمد‪ .)1977( .‬كاجين سجاره ماليو‪ .‬فتاليغ جاي‪ :‬فجر بقتي سنديرين برحد‪.‬‬
‫ •علي جمعة‪ .)2014( .‬تاريخ أصول الفقه‪ .‬القاهرة‪ :‬دار المقطم‪.‬‬
‫ •غاوجي‪ ،‬وهبي سليمان‪ .)1993( .‬أبو حنيفة النعمان‪ :‬إمام األئمة الفقهاء‪ .‬چيتقن كليم‪ .‬بيروت‪ :‬دار‬
‫القلم‪.‬‬
‫ •الغزالي‪ ،‬أبو حامد محمد بن محمد‪ .)1993( .‬المستصفى‪ .‬بيروت‪ :‬دار الكتب العلمية‪.‬‬
‫ •فضيله سرنڤ‪ .)1998( .‬فراوندغن إسالم‪ :‬سجاره فركمبغن‪ ،‬سومبر دان مذهبث‪ .‬جوهور بهارو‪:‬‬
‫جهاربرسا‪.‬‬
‫ •القرضاوي‪ ،‬يوسف‪ .)2009( .‬العبادة في اإلسالم‪ .‬القاهرة‪ :‬دار الفاروق الحديثية‪.‬‬
‫ •القرضاوي‪ ،‬يوسف‪ .)2012( .‬الحالل والحرام في اإلسالم‪ .‬القاهرة‪ :‬مكتية وهبة‪.‬‬
‫ •القضاة‪ ،‬أمين‪ .)2004( .‬الخلفاء الراشدون‪ :‬أعمال وأحداث‪ .‬عمان‪ :‬دار الفرقان‪.‬‬
‫ •القطان‪ ،‬مناع‪ .)2001( .‬تاريخ التشريع اإلسالمي‪ .‬القاهرة‪ :‬مكتبة وهبة‪.‬‬
‫ •لمباض تابوغ حج‪ .)2008( .‬فندوان عبادة حج‪ ،‬عمرة دان زياره‪ .‬کواال لمفور‪ :‬لمباض تابوغ حج ‪.‬‬
‫ •مبارك جاءيه‪ .)2003( .‬سجاره دان فركمبغن حكوم إسالم‪ .‬جاكرتا‪.‬‬
‫ •محمد رمداني‪ .)2012( .‬بهاي فتنه دان حكومن منوروت القراءن دان حديث‪ .‬فوستاك ازهار‪.‬‬
‫ •محمد روسلن محمد نور‪ .)2011( .‬سجاره ريغكس كبغكيتن دان كجاتوهن كراجاءن إسالم عثمانية‪.‬‬
‫دالم بلدة طيبة‪ :‬موديل عثمانية‪ ،‬موك سورت‪ .1-24 :‬كواال لمفور‪ :‬فرساتوان علماء‪.‬‬
‫ •المحيسن‪ ،‬األمين بن محمد‪ .)1993( .‬سيرة الصحابي خالد بن الوليد‪ .‬بيروت‪ :‬دار الجيل‪.‬‬

‫‪209‬‬
‫ •المراغي‪ ،‬أحمد بن مصطفى‪ .)1946( .‬تفسير المراغي‪ .‬القاهرة‪ :‬مطبعة مصطفى البابى الحلبي وأوالده‪.‬‬
‫ •المطيري‪ ،‬عبد الرحمن بن حمود‪ .)2016( .‬فقه المعامالت المالية الميسر‪ .‬الكويت‪ :‬مطبعة النظائر‪.‬‬
‫ •مهما سني‪ .)1961( .‬فلسفة التشريع في اإلسالم‪ .‬بيروت‪.‬‬
‫ •الندوي‪ ،‬السيد سليمان الحسيني‪ .)2003( .‬سيرة السيدة عائشة أم المؤمنين رضي اهلل عنها‪ .‬بيروت‪:‬‬
‫دار القلم‪.‬‬
‫ •النملة‪ ،‬عبد الكريم بن علي بن محمد‪ .)1999( .‬المهذب في علم أصول الفقه المقارن‪ .‬الرياض‪ :‬مكتبة‬
‫الرشد‪.‬‬
‫ •وزارة األوقاف والشئون اإلسالمية‪ .)1990( .‬الموسوعة الفقهية‪ .‬خيتقن كدوا‪ .‬ج ‪ .17‬الكويت‪ :‬وزارة‬
‫األوقاف والشئون اإلسالمية‪.‬‬

‫‪210‬‬

You might also like