Professional Documents
Culture Documents
فنديديقن
شريعة إسالمية
تيغكتن 5
ڤنوليس
نيء عبد الرحيم بن نيء عبد الغني
محمد نذير بن إلياس
ماهيمون بنت سردي
نور فصيحة بنت أحمد
2020
فندهولوان
ِ ِ ِ
يك َلــ ُهــر َ ــهدُ َأ ْن َل إِ َلــ َه إِ َّل ُ
اهلل َو ْحــدَ ُه َل َش ِ َا ْل َح ْمــدُ ل َّلــه َر ِّب ا ْل َعا َلميــ َنَ .ون َْش َ KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
ـام َع َلــى نَبِينَــا محمـ ٍ
ـد g ِّ ُ َ َّ السـ َ ُـا ُة َو َّ ـهدُ َأ َّن ُم َح َّمــدً ا َع ْبــدُ ُه َو َر ُســو ُل ُهَ .و َّ
الصـ َ َون َْشـ َ
ٍ ِ ِ ِ ِ ِ ِ نومبور سيري بوكو0116 :
ـم بِإِ ْح َســان إِ َلــى َيـ ْ
ـو ِم الدِّ يـ ِ
ـن. َو َع َلــى آلــه َو َأ ْز َواجــه َو َأ ْص َحابِــه َوالتَّابِعي ـ َن َل ُهـ ْ فغهرضاءن KPM2020 ISBN 978-967-388-602-9
َأ َّما َب ْعدُ ، ڤنربيتن بوكو تيکس اين مليبتكن كرجاسام باپق چيتقن ڤرتام 2020
ڤيهق .سكالوڠ ڤڠهرڬاءن دان تريما كاسيه دتوجوكن cكمنترين ڤنديديقن مليسيا
كامي مڠوچڤكن راس شكور كحضرة اهلل كران دڠن توفيق دان هدايهڽ، كڤد سموا ڤيهق يڠ ترليبت: حق چيڤتا ترڤليهارا .مان ٢باهن دالم بوكو اين تيدق
كامي برجاي مپمڤورناكن ڤنوليسن بوكو تيکس ڤنديديقن شريعة إسالمية دبنركن دتربيتكن سموال ،دسيمڤن دالم چارا يڠ بوليه
جاوتنكواس ڤنمبهباءيقن ڤروف موک سورت، دڤرڬوناكن الڬي اتاوڤون دڤيندهكن دالم سبارڠ بنتوق اتاو
تيڠكتن ليم يڠ برڤندوكن كوريكولوم ستندرد سكوله منڠه اين. چارا ،باءيق دڠن چارا ايليكترونيک ،ميكانيكل ،ڤڠڬمبرن
بهاڬين سومبر دان تيكنولوڬي ڤنديديقن ،كمنترين
كاندوڠن بوكو اين ترديري درڤد ڬابوڠن انم بيدڠ ،ياءيت ايات حكوم ،حديث ڤنديديقن مليسيا. سموال ماهوڤون دڠن چارا ڤراقمن تنڤا كبنرن ترلبيه دهولو
درڤد كتوا ڤڠاره ڤالجرن مليسيا ،كمنترين ڤنديديقن مليسيا.
حكوم ،اصول الفقه ،الفقه ،سجاره ڤراوندڠن إسالم دان تمدون إسالم .بوكو اين جاوتنكواس ڤپيمقن نسخه سديا كاميرا ،بهاڬين ڤرونديڠن ترتعلوق كڤد ڤركيراءن رويلتي اتاو هونوراريوم.
جوڬ دسيسيڤكن دڠن كماهيرن ابد ک ،21 -ايليمن مرنتس كوريكولوم ،دسمڤيڠ سومبر دان تيكنولوڬي ڤنديديقن ،كمنترين
دتربيتكن اونتوق كمنترين ڤنديديقن مليسيا اوليه:
منكنكن ڤڠاجرن دان ڤمودهچاراءن. ڤنديديقن مليسيا. تالڬ بيرو سنديرين برحد،
نومبور 28جالن تمباڬ ،SD 5/2A
ايسي كاندوڠن دسوسون دڠن سيستماتيک دان مڠيكوت ستروكتور يڠ ڤڬاواي بهاڬين سومبر دان تيكنولوڬي ڤنديديقن،
سري دامنسارا ايندوستريال ڤرك،
دكهندقي اوليه كمنترين ڤنديديقن مليسيا دان بهاڬين ڤنديديقن إسالم .حال كمنترين ڤنديديقن مليسيا.
52200كواال لمڤور.
اين اونتوق منچاڤاي متالمت ڤنديديقن شريعة إسالمية كوريكولوم ستندرد جاوتنكواس ڤنيڠكتن موتو. تيليفون03-62754070 :
فکس03-62754110 :
سكوله منڠه ،ياءيت ممبينا دان مالهيركن ڬنراسي يڠ صالح سرتا خليفة اهلل محكمه شريعة واليه ڤرسكوتوان ڤوتراجاي. المن ويبtelagabiru.com.my :
يڠ برعلمو دان برتقوى ،مڠڤليكاسيكن فقه دالم كهيدوڤن سرتا براخالق موليا ريک لتق دان اتور حروف:
ڤانل ڤمباچ لوار.
دان بركترمڤيلن برداسركن اچوان القرءان دان السنة .سالءين ايت ،اڬر داڤت تالڬ بيرو سنديرين برحد
مپومبڠ كأره منيڠكتكن تمدون بڠسا دان نڬارا سرتا ممليهارا مقاصد شريعة جوروڬمبر ،رحمة هداية بن عبدالرحمن سرتا
موک تاءيڤ تيکسLotus Linotype :
دان مڠڬارڤ امانه دمي ممليهارا كسجهتراءن عالم باڬي منچاڤاي كجاياءن جوروۏيديو ،نور توفيق بن أريس دان محمد
ساءيز موک تاءيڤ تيکس 16 :ڤوءينت
ددنيا دان دأخيرة. حنيف بن روسلي.
سموا ڤيهق يڠ ترليبت دالم ڤنربيتن بوكو اين سچارا دچيتق اوليه:
سموڬ بوكو اين داڤت دمنفعتكن دڠن سباءيقڽ اوليه ورڬ ڤنديديق دان تيهاني چيتق سنديرين برحد،
لڠسوڠ اتاو تيدق لڠسوڠ.
موريد ،سكالي ڬوس ممبري منفعت علمو يڠ برڤنجڠن كڤد موريد. نومبور ،1جالن SBجاي ،15
تامن ايندوستري SBجاي،
ڤانل ڤنوليس 47000سوڠاي بولوه،
سالڠور دار اإلحسن.
iii
1.1.1
!KAHOOT
DSKP
التيهن بربنتوق كوءيز اءوديت ديري چتوسن كالم بڬيندا كالم الهي
ستندرد ڤمبالجرن. اينتركتيف ماللوءي سناراي سيمق اونتوق ڤرسوءالن ڤد اول باب. ڤتيقن حديث بركاءيتن ڤتيقن ايات القرءان
اڤليكاسي .Kahoot ڤنيالين اينديۏيدو. دڠن حكوم. بركاءيتن دڠن حكوم.
ڤڠنلن
ايكون
KBAT Kod QR ڬربڠ اينفو اكتيف ديري
مڠوجي ڤمهمن دان مرڠسڠ اينفو تمبهن برسومبركن معلومت تمبهن التيهن بربنتوق ڤرڬرقن
كماهيرن برفيكير موريد. ڤاليرن اينترنيت. دالمن ويب. سام اد سچارا اينديۏيدو
اتاو بركومڤولن.
v iv
كاندوغن
اصول الفقه بيدڠ
ايات حكوم بيدڠ
143 ڤمبوبرن ڤركهوينن منوروت إسالم 2 61 منجاءوهي جنايه بونوه ديري 3
167 جنايه منوروت إسالم 3 67 منجاءوهي ڤرالكوان ڬانس دان منجاڬ مرواه ديري 4
vii vi
سجاره ڤراوندڠن إسالم بيدڠ
viii
بيدڠ
1
ايات حكوم
1
كالم الهي
منجاءوهي رباء
ايمبس ساي
باچاءن درڤد سورة
البقرة ايات 278 – 280
ﱡﭐ ﲕ ﲖ ﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ
ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩ ﲪﲫ ﲬ
ﲭﲮﲯﲰﲱﲲﲳﲴﲵﲶ
ﲷ ﲸ ﲹ ﲺ ﲻ ﲼﲽ ﲾ ﲿ ﳀ ﳁ ﳂ
ﳃ ﳄ ﳅﱠ
چتوسن
ارتيڽ:
278واهاي اورڠ 2يڠ برايمان ،برتقواله كڤد اهلل دان تيڠڬلكنله
اداكه هرتا يڠ كيت ميليقي بيبس درڤد رباء؟ باب
ساقي-باقي رباء (يڠ ماسيه اد ڤد اورڠ يڠ برهوتڠ) ايت،
جک بنر كامو اورڠ 2يڠ برايمان.
279مک ،جک كامو تيدق مالكوكن (ڤرينته منيڠڬلكن رباء منجاءوهي رباء 1
ايت) ،مک كتاهوءيله اهلل دان رسولڽ اكن ممرڠي ،دان
جک كامو برتوبة ،مک حق كامو اياله ڤوكوق اصل هرتا
كامو .كامو تيدق برالكو ظاليم كڤد سسياڤا دان كامو جوڬ ستندرد ڤمبالجرن
تيدق دظاليمي اوليه سسياڤا.
280دان جک اورڠ يڠ برهوتڠ ايت دالم كسمڤيتن هيدوڤ، 1.1.1مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد ايات 278 - 280سورة البقرة.
مک بريله تيمڤوه سهيڠڬ الڤڠ هيدوڤڽ .دان جک كامو 1.1.2منرڠكن سبب النزول ايات 278 - 280سورة البقرة.
صدقهكن هوتڠ ايت اداله لبيه باءيق اونتوقمو ،كاالو كامو 1.1.3مڠهورايكن استنباط حكوم برداسركن لفظ " ".
مڠتاهوءيڽ (ڤهاالڽ امت بسر اكن كامو داڤتي كلق). 1.1.4منجلسكن كونسيڤ تقوى دان رباء.
1.1.5منيالي كڤنتيڠن صيفت تقوی دالم منجاءوهي عملن رباء.
-
278 280 2سورة البقرة : 1.1.6منچادڠكن تيندقن يڠ سسواي دڠن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن دالم كهيدوڤن.
3 2
كونسيڤ تقوى دان رباء تونتوتن حكوم درڤد ايات 278 – 280
منجاءوهي رباء
منجاءوهي رباء
ڤڠرتين تقوی دالم ايات ترسبوت ،اهلل ممرينتهكن:
تاكوت. اورڠ برايمان ڤرلو برتقوى دان منيڠڬلكن رباء .جک اد ساقي-باقي رباء
بهاس
يڠ تردهولو هندقله دهاڤوسكن ،تتاڤي جک مريک ملڠڬر ڤرينته اهلل ،
ڤڠعبدين سچارا مپلوروه باڬي سأورڠ همبا كڤد اهلل براساسكن امڤت اي دكيرا مموالكن ڤڤرڠن دڠن اهلل دان رسول اهلل كران اي مروڤاكن 1
ايستيله
فكتور ياءيت تاكوت ،هارڤ ،صبر دان شكور. ڤرينته يڠ جلس.
تاكوت دڠن سيقساءن اهلل جک ملڠڬر باتس 2كتتڤنڽ ،سنتياس مڠهارڤ رحمة دان نعمت
كورنياءنڽ ،صبر دڠن سڬاال اوجينڽ دان برشكور دڠن سموا كورنياءنڽ. اورڠ يڠ برتوبة سسوده ايت اكن دأمڤونكن اوليه اهلل دان مريک بوليه
ڤڠعبدين يڠ مپلوروه مالهيركن كڤاتوهن ترهادڤ سموا سوروهن دان الرڠن اهلل .اينيله 2
مڠمبيل هرتا مودل مريک .كتنتوان اين دتتڤكن سوڤايا تيدق برالكو كظاليمن.
ڤريڠكت ترتيڠڬي ڤڠعبدين ترهادڤ اهلل سهيڠڬ ممڤو منجاءوهكن ديري درڤد سبارڠ
معصية سڤرتي رباء .سباڬايمان دجلسكن دالم فرمان اهلل :
(ﲷ ﲸ ﲹ ﲺ ﲻ ﲼ ﲽ ﲾﲿ ﳀ ﳁ جک اد اورڠ يڠ برهوتڠ دالم كسمڤيتن ،بريله مريک ماس اونتوق ممبايرڽ.
ﳂ ﳃ ﳄﱠ جک دصدقهكن هوتڠ ترسبوت كڤداڽ ،ايت اداله لبيه باءيق جک 3
ارتيڽ: ماءنسي مڠتاهوءيڽ.
واهاي اورڠ 2يڠ برايمان ،جاڠنله كامو مماكن رباء دڠن برليڤت ڬندا دان
هندقله كامو برتقوى كڤد اهلل سوڤايا كامو برجاي.
سبب النزول ايات 278 – 280سورة البقرة
130 :3 سورة آل عمران
دروايتكن اوليه ابن َع َّباس بهاوا َبنِي َع ْم ٍرو ممينتا كأيذينن درڤد ڬبنور مكة اونتوق مڠمبيل
ڤڠرتين رباء ساقي-باقي هرتا رباء درڤد َبنِي ُم ِغ َيرة ستله رباء دحرامكن .اڤابيال بريتا ترسبوت سمڤاي كڤد
رسول اهلل ،تورون ايات اين.
لبيه اتاو تمبه. بهاس
قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ " َذ ُرو ْا"
بايرن سچارا برلبيهن كتيک مالكوكن بايرن كمبالي ترهادڤ سسواتو علماء مڠيستنباطكن حكوم ايات دأتس برداسركن لفظ " َذ ُرو ْا" ،ياءيت فِ ْعل األَ ْمر يڠ منونجوقكن
ڤينجمن يڠ دڤراوليه ڤمينجم. ايستيله
ڤرينته واجب اونتوق منيڠڬلكن عملن رباء دالم هرتا .اوليه ايت ،واجب ممبرسيهكن هرتا
درڤد سبارڠ عنصور يڠ مڠاندوڠي رباء.
5 1.1.4 1.1.1 | 1.1.2 | 1.1.3 4
ڤڠحرامن رباء رباء تربهاڬي كڤد دوا جنيس ،ياءيت:
منجاءوهي رباء
منجاءوهي رباء
حكوم رباء حرام سباڬايمان فرمان اهلل : رباء الن ََّساء:
ِ ِ ِ ِ ِ
ڤرتوکرن بارڠ ر َبوي دڠن بارڠ ر َبوي الءين يڠ ممڤوپاءي ع َّلة يڠ سام
تريۏيا ﱡﭐ...ﱗ ﱘ ﱙ ﱚ ﱛﱜﭐ)... سچارا برتڠڬوه.
ارتيڽ: چونتوه: رباء ال ُب ُيوع
(رباء جوال بلي) ممبلي امس سچارا برتڠڬوه اتاو برهوتڠ سام اد بايرن دهولو ،داڤت امس
سيستم كونۏينسيونل اياله سيستم ڤدحال اهلل تله مڠحاللكن برجوال بلي
ڤربڠككن يڠ مڠاندوڠي عنصور2 كمودين اتاو داڤت امس دهولو ،بايرن كمودين.
(برنياڬ) دان مڠحرامكن رباء.
رباء دالم عملنڽ.
275 :2 سورة البقرة رباء ال َف ْضل:
ڤرتوكرن انتارا بارڠ ربوي يڠ سام جنيس دڠن قدر اتاو توكرن يڠ بربيذا.
دالم ڤوتوڠن ايات ستروسڽ: چونتوه:
منوكر 10كيلوڬرم برس بياسا دڠن ليم كيلوڬرم برس بسماتي .واالوڤون
ﱡﭐ...ﱪ ﱫ ﱬ ﱭ ﱮﱯ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ) كدوا-دواڽ برس ،تتاڤي اي برالءينن كواليتي دان هرڬ .ڤرتوكرن مستي
ارتيڽ: ڤد برت يڠ سام.
دان سسياڤا يڠ مڠولڠي (ڤربواتن مڠمبيل رباء ايت) ،مک اورڠ ايتوله اهلِ َّية:
رباء الج ِ
َ
ڤڠهوني نراک ،مريک ككل ددالمڽ. سسواتو ڤنمبهن درڤد هوتڠ يڠ اصل كران برالکو ڤنڠڬوهن تيمڤوه
سورة البقرة 275 :2 ماس بايرن.
چونتوه: رباء الدُّ ُيون
حكوم رباء جوڬ دسبوت دالم حديث:
أحمد ممينجمكن دوءيت RM1000كڤد محمود اونتوق تيمڤوه ماس ليم (رباء هوتڠ
بَ ،وا ْل ِف َّض ُة بِا ْل ِف َّض ِة، الذ َه ِب بِ َّ ول اهللِ َ :ا َّ
لذ َه ُ ت َ ق َالَ :ق َال َر ُس ُ َعن ُعباد َة ب ِن الص ِام ِ
َّ ْ َ َ ْ بولن .تتاڤي جک ملبيهي تيمڤوه ترسبوت اكن ددندا .RM200دندا كليواتن ڤيوتڠ)
ترسبوت اياله رباء.
الش ِع ِيرَ ،والت َّْم ُر بِالت َّْم ِرَ ،وا ْل ِم ْل ُح بِا ْل ِم ْل ِحِ ،م ْث ًل بِ ِم ْث ٍلَ ،س َوا ًء بِ َس َو ٍاء،
الش ِع ُير بِ ََّوا ْل ُب ُّر بِا ْل ُب ِّرَ ،و َّ
َان َيدً ا بِ َي ٍد .
ف ِش ْئت ُْم إِ َذا ك ََاف َفبِي ُعوا َك ْي َاخ َت َل َف ْت َه ِذ ِه ْالَ ْصن ُ َيدً ا بِ َي ٍدَ ،فإِ َذا ْ رباء ال َق ْرض:
سسواتو ڤڠمبيلن منفعت اتاو ڤنمبهن ترتنتو يڠ دشرطكن كڤد ڤنريما هوتڠ.
ارتيڽ:
چونتوه:
درڤد عبادة بن الصامت بركات ،رسول اهلل برسبدا( :دتوكر) امس دڠن امس، أحمد ممينجمكن دوءيت RM1000كڤد محمود دان ملتقكن شرط مستي
ڤيرق دڠن ڤيرق ،ڬندوم دڠن ڬندوم ،برلي دڠن برلي ،تمر دڠن تمر ،ڬارم دڠن ڬارم، دڤولڠكن سباپق .RM1200لبيهن RM200ايت مروڤاكن رباء.
ڤرتوکرنڽ هندقله سام برت ،هندقله سره تاڠن تروس ،تاڠن دڠن تاڠن .سکيراڽ
بربيذا جنيس (بارڠ) ،مک جوال بليله سڤرتي يڠ اڠکاو ماهوکن دڠن تيدق برتڠڬوه
تريۏيا
(ڤپرهن تروس).
روايت مسلم انتارا چونتوه بارڠ ربوي اياله امس ،ڤيرق ،ڬندوم ،تمر ،برلي دان ڬارم.
7 1.1.4 1.1.4 6
لڠكه 2اونتوق منجاءوهكن ديري درڤد عملن رباء تقوی منجاءوهكن ديري درڤد عملن رباء
منجاءوهي رباء
منجاءوهي رباء
كفهمن يڠ بتول دالم ستياڤ اجرن إسالم سام اد ڤرينته اتاو الرڠن مندوروڠ كڤد عملن يڠ صيفت تقوى دالم ديري سسأورڠ ساڠت ڤنتيڠ اونتوق مالهيركن مسلم يڠ سجاتي.
باءيق دالم كهيدوڤن سهارين.
4 1
مڠيكوتي ڤركمبڠن سماس تنتڠ سيستم ايكونومي إسالم منانمكن صيفت زهد دالم كڤاتوهن يڠ مپلوروه ترهادڤ
ديري سسأورڠ ،ياءيت تيدق سموا سوروهن دان الرڠن
تراللو چينتا اكن حال٢ اهلل دالم كهيدوڤن سهارين
كدنياءن سهيڠڬ بوليه سڤرتي الرڠن مڠمبيل حق
منظاليمي اورڠ الءين. اورڠ الءين.
منجاءوهي رباء
1جالنكن اكتيۏتي Gallery Walkدالم كومڤولن (امڤت ستيسين) برداسركن
تاجوق برايكوت:
اءوديت ديري
اينستيتوسي كواڠن يڠ تيدق مڠعملكن رباء. •
ڤربيذاءن انتارا بڠک يڠ ڤاتوه شريعة دڠن بڠک يڠ تيدق ڤاتوه شريعة. • لڠكڤكن ڤپاتاءن دباوه.
ڤينجمن كواڠن يڠ ڤاتوه شريعة دڠن ڤينجمن كواڠن يڠ تيدق ڤاتوه شريعة. •
/ ڤپاتاءن بيلڠن
كد كريديت دان ڤينجمن كواڠن إسالم. •
2سچارا بركومڤولن ،بوات كاجين ڤرڤوستاكاءن ماللوءي ڤاءوتن اينترنيت مڠناءي رباء ايت حرام. 1
ڤربيذاءن انتارا سيستم كواڠن إسالم دڠن سيستم كونۏينسيونل .كومڤولكن داڤتن كاجين
دان تمڤل ڤد ڤاڤن ڤوتيه. دوءيت دسيمڤن درڤد سومبر يڠ حالل. 2
3لقساناكن فوروم برتاجوق "ايكونومي إسالم يڠ بيبس رباء" .توڬسن هندقله دبري سبلوم
ڤمبالجرن مڠڬوناکن قاعده .Flipped Classroom اكاءون سيمڤنن دبوک دبڠک يڠ ڤاتوه شريعة سهاج. 3
جواب سوءالن ٢برايکوت: بايرن يڠ لبيه تيدق اكن دكناكن جک اورڠ يڠ برهوتڠ ليوات
5
ممباير هوتڠڽ.
مڠمبيل منفعت اتاو ڤنمبهن ترتنتو يڠ دشرطكن كڤد ڤنريما هوتڠ.
. 1جنيس رباء دأتس اياله امس تيدق بوليه دبلي سچارا برهوتڠ. 6
منجاءوهي رباء
. علماء مڠيستنباطكن حكوم ايات سوروهن منجاءوهي رباء برداسركن لفظ4
مركه1
مركه2 . پاتاكن مقصود رباء5
Lembaga Fiqh Islam yang bernaung di bawah Pertubuhan Persidangan Islam (OIC) dalam sidang
Muktamar II di Jeddah pada 10 hingga 16 Rabiulakhir 1406 Hijrah (22 hingga 28 Disember 1985)
telah memutuskan setiap tambahan atas hutang yang telah jatuh tempoh pembayaran dan orang
yang berhutang tidak mampu membayarnya dan sebagai imbalan atas penangguhan itu, demikian
pula tambahan atas pinjaman yang ditetapkan pada awal perjanjian, maka kedua-dua bentuk ini
ialah riba yang diharamkan dalam syariat.
Pemilik yang memperoleh harta dengan cara riba hendaklah membebaskan diri dengan
membelanjakannya pada jalan kebajikan seperti membantu fakir miskin, anak yatim dan badan
kebajikan, bukan atas nama sedekah yang diharap mendapat pahala padanya. Penderma pada
hakikatnya ialah penyampai sahaja, bukan penderma yang hakiki kerana harta itu bukan miliknya.
Sumber: Berita Harian, 11 November 2016
چادڠكن لڠكه يڠ هاروس دأمبيل اوليه ڬولوڠن يڠ تله، برداسركن ارتيكل دأتس7
مركه6 .مڠعملكن رباء سكيان الم تتاڤي تله برتوبة
.رباء بوليه مپببكن ترڤوتوسڽ ايكتن صلة الرحيم دالم كالڠن مشاركت
12
چتوسن
كأداءن انق يتيم يڠ باڬايمان ڤرلو دجاڬ؟ باب
ڤڠوروسن هرتا انق يتيم 2
ستندرد ڤمبالجرن
1.2.1مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد ايات 5 – 6سورة النساء.
1.2.2منرڠكن سبب النزول ايات 5 – 6سورة النساء.
1.2.3منجلسكن استنباط حكوم برداسركن لفظ"ﲣ ﲤ".
الس َف َهاء.
1.2.4مڠهورايكن مقصود ُّ
1.2.5منيالي كڤنتيڠن مڠوروسكن هرتا انق يتيم.
1.2.6منچادڠكن تيندقن يڠ سسواي دڠن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن دالم كهيدوڤن.
13
تونتوتن حكوم درڤد ايات 5 – 6سورة النساء
كالم الهي
ڤڠوروسن هرتا انق يتيم
الرڠن كرس اونتوق مپرهكن هرتا كڤد انق يتيم يڠ بلوم ممڤو مڠوروس هرتا
سهيڠڬ مريک چرديق دان ممڤو مڠوروس هرتا مريک سنديري. 1
ﱡﭐ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ
ڤرينته ممبلنجاكن هرتا انق يتيم اونتوق كڤرلوان مريک دڠن باءيق دان ممبري ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ ﲴ ﲵ ﲶ ﲷ ﲸ ﲹﲺ ﲻ ﲼ
2 الينن يڠ باءيق كڤد مريک.
ﲽ ﲾ ﲿ ﳀﳁ ﳂ ﳃ ﳄ ﳅ ﳆ ﳇﳈ ﳉ ﳊ ﳋ
ڤرينته مڠوجي انق يتيم اڤابيال تله سمڤاي عمور سرتا مپرهكن هرتا مريک اڤابيال ﳌﳍ ﳎ ﳏ ﳐ ﳑ ﳒﳓ ﳔ ﳕ ﳖ ﳗ
مريک تله چرديق دان ڤنداي مڠوروس هرتا. 3
ﳘ ﳙﳚ ﳛ ﳜ ﳝ ﳞ )
الرڠن مماكن هرتا انق يتيم باڬي ڤنجاڬ يڠ كاي دان هاروس باڬي ڤنجاڬ يڠ ارتيڽ:
4 ميسكين سچارا برڤاتوتن.
5دان جاڠنله كامو سرهكن هرتا بندا كامو كڤد اورڠ يڠ بلوم سمڤورنا
ڤرينته اونتوق مڠحاضيركن سقسي كتيک ڤپرهن هرتا انق يتيم. عقلڽ( ،هرتا) يڠ اهلل تله جاديكنڽ اونتوق كامو سموا سباڬاي اساس
5 ڤمباڠونن كهيدوڤن كامو .بريكنله مريک (انق يتيم) ڤربلنجاءن دان ڤاكاين
درڤد حاصيل هرتاڽ دان اوچڤكنله كڤد مريک ڤركاتاءن يڠ باءيق.
سبب النزول ايات 5 – 6سورة النساء 6دان اوجيله انق 2يتيم ايت (سبلوم بالغ) سهيڠڬ مريک منچاڤاي اوسيا
ايات اين دتورونكن درڤد قيصه َثابِت بن ِر َفا َعة يڠ دجاڬ اوليه باڤ ساوداراڽ سلڤس باڤاڽ كهوين (ديواس) .كمودين جک كامو نمڤق درڤد كأداءن مريک تندا2
تله چرديق (بركبوليهن منجاڬ هرتاڽ) ،مک سرهكنله كڤد مريک
منيڠڬل دنيا .باڤ ساوداراڽ برجومڤا رسول اهلل دان برتاڽ" ،سسوڠڬوهڽ انق ساوداراکو
هرتا 2مريک سرتا جاڠنله كامو ماكن هرتا انق 2يتيم ايت سچارا
دالم جاڬاءنکو ،اداکه هرتاڽ حالل باڬيکو دان بيالکه اکو بوليه مپرهکن هرتاڽ؟" .اللو،
ملمڤاءوي باتس دان تربورو-بورو سبلوم مريک ديواس .سسياڤا
تورونله ايات اين.
(انتارا ڤنجاڬ هرتا انق 2يتيم ايت) يڠ كاي ،مک هندقله مناهن ديري
قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "ﲣ ﲤ" (درڤد مماكنڽ) دان سسياڤا يڠ ميسكين ،مک بوليهله دي مماكنڽ دڠن
چارا يڠ سڤاتوتڽ .كمودين اڤابيال كامو مپرهكن كڤد مريک هرتاڽ،
علماء مڠيستنباطكن حكوم ايات دأتس برداسركن لفظ "ﲣ ﲤ" ،ياءيت فِ ْعل الم َض ِ
ارع مک هندقله كامو باواكن سقسي( 2يڠ مپقسيكن ڤنريماءن) مريک .دان
ُ
يڠ ددهولوءي َل الن ِ
َّاه َية يڠ منونجوقكن الرڠن ڤستي .ستياڤ الرڠن ڤستي ممباوا حكوم چوكوڤله اهلل سباڬاي ڤمليهارا.
حرام .اوليه ايت ،حرام مپرهكن هرتا انق يتيم سهيڠڬ دڤستيكن كچرديقن مريک دالم سورة النساء 5 – 6 :4
مڠوروسكن هرتا.
15 1.2.1 | 1.2.2 | 1.2.3 14
دالم نص يڠ الءين دجلسكن الرڠن كرس مماكن هرتا انق يتيم: انتارا استنباط الءين دالم ايات اين اياله:
ڤڠوروسن هرتا انق يتيم
جواب سوءالن ٢برايکوت: ڤمنتاوان درڤد ڤيهق بركواس اونتوق مليهت ڤرجالنن دان ڤركمبڠن انق ٢يتيم دري
سماس كسماس.
1انتارا برايكوت يڠ ماناكه بوكن توجوان مڠحاضيركن سقسي كتيک مپرهكن هرتا
كڤد انق يتيم؟
ريفليكسي كنديري
مڠيلقكن برالكو ڤپليويڠن .
A
اڬر ستياڤ اورڠ منداڤت حقڽ. B پاتاکن تيندقن يڠ ڤرلو دأمبيل برداسرکن سيتواسي برايکوت.
هرتا داڤت دسرهكن دڠن چارا يڠ صح. C 4 1
ممبري ڤلواڠ كڤد انق يتيم هيدوڤ سليسا. D
حميد يڠ تراللو
ميسکين ،اڠڬن منجاڬ سكومڤولن انق
ﱡﭐ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ انق ساوداراڽ يڠ کاي يتيم مڠوتيڤ درما
ستله باڤاڽ (ابڠ حميد) دستيسين ميپق.
ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ)
منيڠڬل دنيا.
2استنباط حكوم ايات دأتس برداسركن لفظ "ﲣ ﲤ" ،ياءيت ...
Aفِعل األَمر يڠ ددهولوءي دڠن َل الن ِ 3 سيتواسي 2
َّاه َية . ْ ْ صالح يڠ تله توا تيدق
أحمد کماتين ايبو باڤاڽ
Bفِ ْعل األَ ْمر يڠ ددهولوءي دڠن َل النَّافِ َية. ممڤو الڬي منجاڬ
کتيک براوسيا الڤن
ارع يڠ ددهولوءي دڠن َل النَّافِ َية. الم َض ِ ِ
Cف ْعل ُ انق ساوداراڽ يڠ بلوم
تاهون دان تياد واريث
ارع يڠ ددهولوءي دڠن َل الن ِ الم َض ِ ِ بالغ ستله کماتين باڤاڽ
َّاه َية. Dف ْعل ُ اونتوق منجاڬاڽ.
(اديق صالح).
21 1.2.6 20
اياله اورڠ 2يڠ ممبذيركن هرتا اتاو ممبلنجاكن هرتاڽ اونتوق سسواتو يڠ 3
7برداسركن سيتواسي دأتس ،اداکه واجر أحمد مڠڬوناکن واڠ ترسبوت اونتوق کڤرلوانڽ؟
پاتاکن کواجرن جواڤن اندا دڠن ممبري چادڠن اونتوق مپلسايکن مسئله ترسبوت.
6مركه
سأورڠ ڤنجاڬ هرتا انق يتيم تله مڠڬوناكن هرتا انق يتيم اونتوق كڤرلوان ديريڽ.
8برداسركن سيتواسي دأتس ،هورايكن دوا حجه اندا اونتوق ممبوقتيكن ڤربواتن ترسبوت
4مركه ساله منوروت ڤندڠن إسالم .
22
چتوسن
دالم سيتواسي باڬايمان كيت بوليه برڤرڠ؟ باب
ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا 3
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد ايات 39 – 41سورة الحج. 1.3.1
منرڠكن سبب النزول ايات 39 – 41سورة الحج. 1.3.2
منجلسكن استنباط حكوم برداسركن لفظ "ﱁ". 1.3.3
مڠهورايكن ڤڠرتين دان توجوان ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا درڤد انچمن كظاليمن. 1.3.4
منيالي كڤنتيڠن مماتوهي شرط دالم ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا. 1.3.5
منچادڠكن تيندقن يڠ سسواي دڠن تونتوتن ايات حكوم اونتوق دعملكن دالم كهيدوڤن. 1.3.6
23
تونتوتن حكوم درڤد ايات 39 – 41سورة الحج كالم الهي
ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا
1كأيذينن اونتوق برڤرڠ دڠن قوم مشرک جک اورڠ إسالم دظاليمي.
ﱡﭐ ﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ
ﱗ ﱙ ﱚ ﱛ ﱜ ﱝ ﱞﱞ
ﱐ ﱑﱒﱓﱔﱕﱖ ﱘ
كمنڠن باڬي اورڠ يڠ اڤابيال دبري كدودوقن دبومي ،مريک اكن ملقساناكن
کواجيڤن صالة کڤد سلوروه اهليڽ.
2 ﱨﱪ
ﱩ ﱟ ﱠﱡ ﱢ ﱣ ﱤ ﱥ ﱦ ﱧ
ﱭﱯﱰﱱﱲﱳﱴﱵﱶﱷﱸﱹ
ﱮ ﱫﱬ
اورڠ يڠ دبري كمنڠن جوڬ اکن منونايكن زكاة سباڬاي ساله ساتو چابڠ 3 ﲁﲃ ﲄ
ﲂ ﱺﱻﱼﱽﱾﱿﲀ
ايکونومي إسالم. ﲅ ﲆﱠ
ارتيڽ:
بومي اکن دمعمورکن دڠن مڠعملكن امر معروف نهي موڠكر سوڤايا داڤت 39دأيذينكن برڤرڠ باڬي اورڠ يڠ دڤرڠي سبب مريک تله دأنياي دان سسوڠڬوهڽ
4ممليهارا کهرمونين دالم مشارکت. اهلل امت بركواس اونتوق منولوڠ مريک.
40ياءيت مريک (رسول اهلل دان ڤارا ڤڠيكوتڽ) يڠ دهاالو دري كامڤوڠ هالمنڽ
تنڤا سبارڠ السن يڠ بنر مالءينكن هاڽ كران مريک بركات“ :توهن كامي اياله
سبب النزول ايات 39 – 41سورة الحج اهلل .”جک اهلل تيدق مندوروڠ سستڠه ماءنسي مننتڠ ڤنچروبوهن سستڠهڽ
يڠ الءين ،نسچاي رونتوهله تمڤت 2عبادة سرتا ڬريجا( 2قوم نصراني) ،تمڤت2
ايات اين مروڤاكن ايات ڤرتام يڠ دتورونكن اونتوق ممبري كأيذينن برڤرڠ كڤد اومت إسالم يڠ
سمبهيڠ (قوم يهودي) دان جوڬ مسجد( 2اورڠ إسالم) يڠ سنتياس دسبوت باپق
دتيندس اوليه قوم مشرک .سبلوم ايت مريک ڤرنه مڠادو كڤد رسول اهلل ،تتاڤي رسول اهلل
نام اهلل ڤداڽ دان سسوڠڬوهڽ اهلل اكن منولوڠ سسياڤا يڠ منولوڠ اڬاماڽ
ممينتا برصبر كران بڬيندا بلوم منداڤت ڤرينته اونتوق برڤرڠ .اڤابيال رسول اهلل دان ڤارا (اڬام إسالم) ،سسوڠڬوهڽ اهلل مها قوات الڬي مها ڤركاس.
صحابت برهجره كمدينة ،تورونله ايات اين.
41ياءيت مريک (اومت إسالم) يڠ جک كامي بريكن مريک ككواساءن ممرينته
دبومي ،نسچاي مريک مڠرجاكن صالة سرتا منونايكن زكاة دان مريک مپوروه
قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "ﱁ" مالكوكن كباءيقن سرتا مالرڠ درڤد مالكوكن كجاهتن دان ڤركارا موڠكر( .ايڠتله)
اضي لِ ْل َم ْج ُهول
علماء مڠيستنباطكن حكوم ايات دأتس برداسركن لفظ "ﱁ" ،ياءيت فِعل الم ِ
َ ْ
هاڽ اهلل كسودهن سڬاال اوروسن.
يڠ ممبري مقصود دأيذينكن برڤرڠ .كأيذينن درڤد اهلل منونجوقكن حكومڽ هاروس. سورة الحج 39 – 41 :22
اوليه ايت ،دبنركن برڤرڠ دڠن اورڠ كافير جک اومت إسالم دظاليمي اوليه مريک.
25 24
1.3.1 | 1.3.2 | 1.3.3
توجوان
ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا
ﱡﭐ ﲃ ﲄ ﲅ ﲆ ﲇ ﲈ ﲉ ﲊ ﲋ ﲌ
ﱡﭐ ﳄ ﳅ ﳆ ﳇ ﳈ ﳉ ﳊ ﳋ ﳌ ﳍ ...ﱠ
ﲍﲎ ﲏ ﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ ﱠ ارتيڽ:
ارتيڽ: واهاي اورڠ 2يڠ برايمان ،طاعتيله اهلل دان طاعتيله رسول (محمد )دان
جک كامو تيدق ڤرڬي براماي-رماي (اونتوق برڤرڠ ڤد جالن اهلل ،)اهلل اكن ڤارا ڤميمڤين كامو.
سورة النساء 59 :4
مپيقسا كامو دڠن عذاب يڠ ڤديه دان دي اكن مڠڬنتيكن كامو دڠن قوم يڠ الءين
سرتا كامو تيدق اكن منداتڠكن بهاي سديكيت ڤون كڤداڽ( ،ايڠتله) اهلل مها
بركواس أتس ستياڤ سسواتو. اوليه يڠ دمكين ،ستياڤ اينديۏيدو سام اد ڤمرينته اتاوڤون رعيت بياسا هندقله سام2
سورة التوبة 39 :9 برڬانديڠ باهو ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا درڤد سبارڠ موسوه دري دالم دان لوار سچارا
فيزيكل اتاوڤون مينتل.
كڤنتيڠن مماتوهي شرط دالم ممڤرتاهنكن اڬام دان نڬارا iiممڤرتاهنكن عقيدة يڠ صحيح درڤد دچمري فهمن يڠ ترڤيسوڠ .فرمان اهلل :
ممستيكن اورڠ يڠ لمه دان تيدق برداي تيدق ترانچم كسالمتن مريک كتيک ڤڤرڠن
ادب دان ايتيكا
برالكو .هاڽ تنترا يڠ ترالتيه سهاج بوليه دسرڠ. 6 دالم ڤڤرڠن 3
ممستيكن هرتا بندا عوام دان تمڤت عبادة ترڤليهارا درڤد كموسنهن سلڤس الرڠن مموسنهكن
الرڠن ممباكر ماءنسي. هرتا ،تانمن دان بيناتڠ
برالكو ڤڤرڠن.
ترنقن.
5 1
اهلل منجنجيكن داڤت ممڤرتاهنكن ديري
بالسن شرڬ كڤد حكمه دأيذينكن درڤد كظاليمن موسوه2 5 4
مريک يڠ ڬوڬور برڤرڠ دالم إسالم إسالم يڠ برحسرت اونتوق
شهيد دجالن اهلل . مموسنهكن إسالم. الرڠن ممبونوه ڤارا الرڠن مرونتوهكن
ڤكرجا دان ڤتاني. رومه 2عبادة.
4 2
كدودوقن اومت إسالم 3 منجامين كلڠسوڠن كبيبسن
اكن برتمبه قوات دان براڬام كران تياد ڤقساءن
منجاديكن نڬارا امان
دڤندڠ تيڠڬي كران مڠانوت اڬام إسالم باڬي
دان تنترم كران ڤڤرڠن
نصيب مريک تربيال. ڤڠانوت اڬام الءين.
اكن ممباوا كأره
كموسنهن.
1لقساناكن اكتيۏيتي Flying Fileدڠن منوليس چادڠن اونتوق منيڠكتكن موتيۏاسي ديري
دالم سهالي كرتس .ماسوقكنڽ كدالم فاءيل دان ايدركنڽ اونتوق دسامبوڠ اوليه
راكن ستروسڽ.
2بهاڬيكن كڤد ليم كومڤولن .كمودين ،بينچڠكن دالم كومڤولن كچيل دان لقساناكن اكتيۏيتي
Three Stray One Stayدرڤد تاجوق سيتواسي دالم بوكو تيک س. التيهن فيزيكل ،مينتل
3جالنكن اكتيۏيتي Hot Seatاونتوق ممبوات روموسن توكوه 2ڤهالون ڤد زمان كڬميلڠن دان روحاني.
إسالم .ستياڤ كومڤولن دتوڬسكن دڠن توكوه يڠ برالءينن.
8برداسركن كرتن اخبار دأتس ،اداكه واجر ڬنچتن سنجات ترسبوت دتروسكن؟
6مركه
34
چتوسن
اڤاكه ڤربيذاءن انتارا انق اڠكت دڠن
انق كاندوڠ؟
باب
نفقه دان تڠڬوڠجواب ترهادڤ انق كاندوڠ اداله واجب دان لبيه برت نفقه دان
4 1 تڠڬوڠجواب درڤد انق اڠكت.
مالهيركن ڤراساءن كاسيه سايڠ مڠرتكن هوبوڠن صلة الرحيم انتارا سالءين ڤرنكاحن ،ولي برڤرانن ڤنتيڠ دالم باپق ڤركارا سڤرتي دالم
انتارا انق اڠكت دڠن كلوارڬ اڠكت كلوراڬ اڠكت دڠن كلوارڬ كاندوڠ ڤروالين
ڤڠوروسن هرتا ،ڤنجاڬاءن انق يتيم دان حج.
سوڤايا الينن يڠ دبريكن سام رات. اڬر داڤت مالهيركن مشاركت
يڠ هرموني. ڤمبهاڬين هرتا ڤوساک كڤد انق اڠكت برمعنا ممبريكن هرتا يڠ بوكن ڤواريثن هرتا
حقڽ .انق اڠكت هاڽ برحق منداڤت وصية دان هيبة. دان وصية
انق اڠكت مروڤاكن بوكن َم ْح َرم .ڤرڬاءولن دڠن كلوارڬ اڠكت سڤرتي
ڤرڬاءولن
كلبيهن مڠمبيل باتس عورة دان ادب ڤرڬاءولن ڤرلو دجاڬ.
انق اڠكت
حكمه سوروهن منسبكن انق اڠكت كڤد باڤ كاندوڠ
ممبري كبهاڬياءن كڤد مريک ممبنتو كلوارڬ يڠ كورڠ 1مڠيعتراف باڤ كاندوڠ سوڤايا داڤت مڠكلكن ڤرتالين نسب انتارا مريک.
يڠ تيدق دكورنياكن ذوريت اڬر بركممڤوان تتاڤي ممڤوپاءي
داڤت منجالني كهيدوڤن بركلوارڬ تڠڬوڠن يڠ راماي سوڤايا داڤت 2ممليهارا سلسيله كلوارڬ سوڤايا تيدق برچمڤور دڠن اورڠ يڠ تياد هوبوڠن ككلوارڬاءن.
سڤرتي اورڠ الءين. منجالني كهيدوڤن يڠ سمڤورنا. منجاڬ باتس عورة دان ڤرڬاءولن انتارا انق اڠكت دڠن كلوارڬ اڠكت كران مريک
3
3 بوكن َم ْح َرم.
2
4ممستيكن حكوم ڤركهوينن انق اڠكت ڤرمڤوان صح اڤابيال واليڽ اياله باڤ كاندوڠڽ.
5ممليهارا حق سأورڠ انق اڠكت كڤد باڤ كاندوڠڽ سڤرتي حق ڤواريثن هرتا ڤوساک.
انق اڠكت داڤت مڠنل اصل اصول كلوارڬ كاندوڠ سوڤايا تيدق برالكو ككليروان ڤد
6
ماس هادڤن.
تريۏيا
مڠورڠكن بيروكراسي ممودهكن اوروسن ڤڠمبيلن ()De Facto دي فيكتو
ڤندفترن انق اڠكت انق اڠكت ڤندفترن ڤڠڠكتن سأورڠ كانق 2يڠ براد دالم جاڬاءن دان دبسركن اوليه مان 2اورڠ ديواس اتاو ڤاسڠن
سوامي ايستري سالم كورڠ درڤد دوا تاهون.
اكتيف ميندا
سيتواسي
جواب سوءالن ٢برايکوت:
1إسالم مالرڠ منسبكن انق اڠكت كڤد باڤ اڠكت كران ... 3 2
Cممولياكن كدودوقن انق اڠكت. Aممليهارا باتس ڤرڬاءولن .
حسن ترجومڤا سأورڠ رشيد مندفتركن
Bمڠيلقكن ڤرموسوهن دالم مشاركت D .منيمبولكن ڤراساءن كورڠ سنڠ باڤ كاندوڠ. ڤرموهونن ڤڠمبيلن انق
بايي دتڤي رومهڽ دان
2برايكوت اياله حق سأورڠ انق اڠكت كچوالي ... برچادڠ اونتوق منجاديكنڽ اڠكت دجابتن ڤندفترن
سباڬاي انق اڠكت. نڬارا (.)JPN
Cكاسيه سايڠ Aوصي ة
Dهرتا ڤوساک Bڤنديديق
ن
1مركه . 3علماء مڠيستنباطكن حكوم برداسركن لفظ
1 .مركه 4ايات 5سورة األحزاب اين دتورونكن بركاءيتن دڠن قيصه
2مركه 5پاتاكن دوا ڤرينته اهلل دالم ايات 5سورة األحزاب.
4مركه 6جلسكن سبب النزول ايات 5سورة األحزاب.
43 42
1 معلومت
2 معلومت
Akta Pendaftaran Pengangkatan 1952 (Akta 253)
Akta Pendaftaran Pengangkatan 1952 (Akta 253) (De Facto) adalah di bawah bidang
kuasa Jabatan Pendaftaran Negara dan hanya terpakai di Semenanjung Malaysia
sahaja. Akta ini bertujuan bagi mendaftarkan anak angkat De Facto, iaitu seseorang
kanak-kanak berada dalam jagaan, sedang dibesarkan, ditanggung dan dididik oleh
seseorang atau pasangan suami isteri secara bersama, sebagai anaknya atau anak
mereka sendiri bagi tempoh tidak kurang daripada dua tahun yang berterusan sebelum
pendaftaran pengangkatan dibuat. Pengangkatan ini termaktub di bawah Akta 253
dan terpakai bagi mereka yang beragama Islam dan bukan Islam.
مركه6 .دواڽ- ترڠكن ڤركاءيتن انتارا كدوا، برداسركن دوا معلومت دأتس7
.كڬاڬلن ممبري نسب يڠ بتول كڤد انق اڠكت بوليه مپببكن ڤرڬادوهن دالم مشاركت
مركه4 . هورايكن دوا حجه اندا اونتوق مپوكوڠڽ، برداسركن ڤپاتاءن دأتس8
ايمبس ساي
44
بيدڠ
2
حديث حكوم
1منجاءوهي ارق باب
45
ايمبس ساي
باچاءن حديث كالم بڬيندا
منجاءوهي ارق
منجاءوهي ارق
َا ْلع ِ
اصر ڤمره ارق َ
الخ ْمر ارق
َ 2 1 ول اهللِ َ " :ما َأ ْسك ََر كَثِ ُير ُه َف َق ِل ْي ُل ُه َح َرا ٌم".
َع ْن َجابِ ِر ْب ِن َع ْب ِد اهللِ َ ق َالَ :ق َال َر ُس ُ
اورڠ يڠ بكرجا اونتوق ارتيڽ:
سڬاال مينومن يڠ
منجاديكن ارق درڤد جابر بن عبد اهلل بركات :رسول اهلل برسبدا" :جک سسواتو دالم
بوليه ممابوقكن.
سباڬاي مينومن. جومله يڠ باپق بوليه ممابوقكن ،مک سديكيتڽ جوڬ حرام".
روايت أبو داود
َا ْل َح ِامل ڤمباوا ارق 4 َ 3ا ْل ُم ْعت َِصر ڤمبوات ارق
ڤميليق كيلڠ ارق اڤابيال سسأورڠ مسلم يڠ تله بالغ دان برعقل ممينوم سسواتو يڠ ممابوقكن ،واجب دكناكن
اورڠ يڠ ممباوا ارق
اتاو يڠ ممبكلكن ارق اونتوق توجوان حكومن حدود كأتسڽ ،ياءيت سباپق 40كالي سبتن .چارا اونتوق منثابتكن حكومن اداله دڠن
كتمڤت-تمڤت ترتنتو. ڤاسرن. ڤپقسين اوليه دوا اورڠ لالكي مسلم يڠ عاديل اتاو ڤڠاكوان ڤمينوم ارق ايت سنديري.
َا ْل ُم ْبتَاع ڤمبلي ارق 8 َا ْل َب ِائع ڤنجوال ارق 7 تريۏيا
اورڠ يڠ ممبلي ارق اورڠ يڠ منجوال ارق كانق 2يڠ بلوم بالغ اتاو اورڠ ڬيال يڠ مينوم ارق تيدق بوليه دكناكن حكومن حدود كأتس مريک كران
اونتوق دمينوم. سباڬاي ڤكرجاءن ڤربواتن مريک ايت تيدق منڤتي شرط ڤلقساناءن حدود.
اتاو ڤونچا ڤنداڤتنڽ.
َالس ِ
اقي ڤالين ارق
َا ْل ُم ْس َقى ڤلڠڬن ارق 10 َّ 9
اورڠ يڠ ممينتا ارق اورڠ 2يڠ مڠهيدڠكن
اونتوق دجاديكن ارق سباڬاي مينومن
سباڬاي مينومنڽ. كڤد اورڠ الءين.
منجاءوهي ارق
برداسركن سيتواسي برايكوت ،پاتاكن تيندقن يڠ ڤرلو دأمبيل اونتوق مڠعملكن إسالم سباڬاي
چارا هيدوڤ سرتا ڤندوان دالم كهيدوڤن.
نورمليساسي ارق منجاڬ عقل ماءنسي سوڤايا تتڤ وارس 1
سرتا بوليه برفيكير دڠن باءيق دان سمڤورنا.
ترداڤت سأورڠ ڤلنچوڠ برتاپاكن اره كداي يڠ منجوال ارق كڤد اندا. 1 مڠيلقكن درڤد برالكوڽ معصية دان ڤپاكيت 2
سوسيال يڠ برڤونچا درڤد ارق سوڤايا
باڤ ساودارا اندا بكرجا سباڬاي جوروواڠ دكداي سربانيک 24جم يڠ توروت
منجوال ارق.
2 كهيدوڤن امان دان هرموني.
تريۏيا مڠيلقكن ڤپاكيت يڠ بوليه مموضرتكن اڬر 3
اندا سكلوارڬ دالم ڤرجالنن ككواال لمڤور .تيبا ،2سبواه لوري ارق تربابس دان ماءنسي سنتياس ممڤوپاءي تاهڤ كصيحتن
ملڠڬر سباتڠ ڤوكوق سهيڠڬ ترباليق. 3 ڤريڠكت ڤڠحرامن ارق: يڠ باءيق.
سورة النحل ايات 67
راكن اندا ممبوات كرجا سمڤيڠن دڠن منجوال تين مينومن .دي جوڬ ڤرنه سورة البقرة ايات 219 منجاءوهي ڤمبذيرن واڠ سوڤايا اي بوليه 4
مڠوتيڤ تين مينومن ارق دان منجوالڽ. 4 سورة النساء ايات 43 دڬوناكن دجالن يڠ برفاءيده.
سورة المائدة ايات 90دان 91
جيرن اندا ،اه چوڠ تله منجمڤوت اندا كمجليس ڤركهوينن انقڽ يڠ توروت
مڠهيدڠكن ارق. 5 لڠكه 2اونتوق مڠهيندري ڤربواتن يڠ بركاءيتن دڠن ارق
سماس جاموان اخير تاهون دتمڤت كرجا ايه اندا ،دي تله منداڤت هديه چابوتن برتواه سباڬاي سأورڠ مسلم ،كيت سهاروسڽ براوسها اونتوق مڠهيندري ڤربواتن يڠ بركاءيتن دڠن
يڠ مڠاندوڠي ارق .ايه اندا ايڠين ممبريكن هديه ترسبوت كڤد راكنڽ يڠ بوكن إسالم. 6 ارق .انتارا لڠكه يڠ سسواي اونتوق دعملكن اداله:
3 1
اكتيف ديري
منيڠكتكن چوكاي ارق. ممڤركتتكن اوندڠ 2يڠ سديا اد.
1لقساناكن اكتيۏيتي Tarsiaاونتوق مڠوجي تاهڤ ڤڠواساءن موريد تنتڠ 10ڤركارا يڠ
بركاءيتن دڠن ارق برداسركن حديث.
2اليري اينترنيت اونتوق منچاري نام 2الءين باڬي ارق يڠ دڬوناكن دمليسيا.
4 2
3سچارا بركومڤولن ،حاصيلكن Peta i-Thinkكسن 2جک ترليبت دڠن ارق دالم كهيدوڤن
دان لقساناكن اكتيۏيتي .Stay and Stray مپيبرلواسكن كيمڤين2
تيدق ممڤروسيس ارق سنديري.
4سدياكن اينفو ڬرافيک تنتڠ باهن 2بربهاي يڠ ترداڤت دالم ارق اونتوق دڤاميركن منجاءوهي ارق.
دسودوت سكوله.
51 2.1.4 | 2.1.5 50
ايمبس ساي
اكتيف ميندا
منجاءوهي ارق
: برايکوت٢جواب سوءالن
. حكومن حدود باڬي ڤمينوم ارق بوليه دثابتكن دڠن1
تيڬ اورڠ سقسي لالكيC ماللوءي سومڤهA
امڤت اورڠ سقسي لالكيD دوا اورڠ سقسي لالكB
ي
. كالي سبتن دكناكن أتس كسالهن 40 حكومن حدود2
قذفC بغاةA
مينوم ارقD برزناB
مركه1
.اياله سڬاال مينومن يڠ بوليه ممابوقكن 3
. علماء مڠيستنباطكن حكوم ڤڠحرامن ارق ماللوءي حديث برداسركن لفظ4
مركه1
مركه2 . پاتاكن دوا ڬولوڠن يڠ ترداڤت دالم حديث منجاءوهي ارق5
مركه4 . جلسكن چارا علماء مڠيستنباط حكوم سوروهن منجاءوهي ارق6
Antara bahan kimia berbahaya yang terkandung dalam gam ialah Toluene. Kebiasaannya,
Toluene digunakan sebagai pelarut dalam industri penghasilan cat, bahan kimia, getah dan
penghasilan produk farmaseutikal.
Bahan kimia itu menyebabkan kerosakan sistem saraf dan organ penting di dalam tubuh
sekiranya terdedah secara berlebihan melalui sistem pernafasan.
Antara kesan negatif Toluene terhadap sistem saraf adalah dapat menyebabkan gejala
halusinasi, khayalan, pening, kekeliruan, sakit kepala dan pengsan. Sekiranya aktiviti menghidu
gam dilakukan berterusan, kesan lebih serius terhadap sistem saraf seperti neuropsychosis,
kerosakan sel otak, sawan, koma, kerosakan sistem saraf, penurunan keupayaan kognitif, buta
dan kehilangan pendengaran.
Sumber: Harian Metro, 9 Oktober 2016
. هورايكن كسن جک سسأورڠ ترليبت دڠن كڬياتن ترسبوت، برداسركن ارتيكل دأتس7
مركه6
.صحابت اندا سأورڠ موريد تيڠكتن امڤت مڠهادڤي مسئله كتاڬيهن ڤيل خيال
. ترڠكن دوا چارا اندا اونتوق ممبنتو مڠاتسي مسئله ترسبوت، سباڬاي سأورڠ صحابت8
مركه4 52
چتوسن
بوليهكه ڤاسڠن يڠ بلوم بركهوين تيڠڬل سرومه؟ باب
حكومن زنا
2
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد متن حديث. 2.2.1
منرڠكن سبب ورود حديث. 2.2.2
ِ ِ
منجلسكن استنباط حكوم برداسركن لفظ "ا ْذ َه ُبوا بِه َف ْار ُج ُمو ُه". 2.2.3
مڠهورايكن چارا ڤنثابتن حكومن زنا. 2.2.4
منيالي كڤنتيڠن مڠعملكن كتليتين دالم منثابتكن حكومن زنا. 2.2.5
منجان ايديا اتاو اوسها يڠ ڤرلو دالكوكن اونتوق منجاءوهي ڤركارا 2يڠ بوليه مندكتكن 2.2.6
ديري كڤد زنا.
53
ايمبس ساي
ڤڠرتين زنا كالم بڬيندا
تريۏيا باچاءن حديث
حكومن زنا
حكومن زنا
بهاس ڤرستوبوهن حرام.
ڤنثابتن ڤرستوبوهن ايت سڤرتي ڤرهوبوڠن سيکس حرام انتارا لالكي دڠن
كايو چلق ماسوق كدالم بكسڽ. ايستيله ڤرمڤوان تنڤا ايكتن ڤركهوينن يڠ صح. الم ْس ِج ِدَ ،فنَا َدا ُه َف َق َال: ِ
ول اهلل َ و ُه َو في َ
َع ْن َأبِي ُهر ْير َة َ ،ق َالَ :أتَى ر ُج ٌل رس َ ِ
َ ُ َ َ َ
ول اهللِ! ول اهللِ! إِنِّي َز َن ْي ُتَ ،ف َأ ْع َر َض َعنْ ُه َف ُتن َْحى تِ ْل َقا َء َو ْج ِه ِهَ .ف َق َال َل ُهَ :يا َر ُس َ َيا َر ُس َ
جنيس 2حكومن زنا
اتَ ،ف َل َّما َش ِهدَ َع َلى َن ْف ِس ِه َأ ْر َب َع إِ ِّني َز َني ُتَ ،ف َأ ْعر َض َعنْه حتَّى ردد َع َلي ِه َأربع مر ٍ
ُ َ َ َّ َ ْ ْ َ َ َ َّ َ ْ
َغ ْير ُم ْح َصن ُم ْح َصن ُون َق َالَ :لَ ،ق َالَ :ف َه ْل َأ ْح َصن َْت َق َالَ :ن َع ْم، اتَ ،د َعا ُه النَّبِ ُّي َ ف َق َالَ :أبِ َك ُجن ٌ َشهاد ٍ
َ َ
ڤنزنا يڠ بلوم بركهوين سام اد لالكي اتاو ڤنزنا يڠ تله بركهوين سام اد لالكي اتاو َف َق َال النَّبِ ُّي :اِ ْذ َه ُبوا بِ ِه َف ْار ُج ُمو ُه.
ڤرمڤوان اكن دسبت سباپق 100كالي دان ڤرمڤوان اكن درجم سهيڠڬ ماتي.
ارتيڽ:
دبواڠ داءيره سالم ستاهون.
درڤد أبو هريرة سسوڠڬوهڽ بلياو بركات :سأورڠ لالكي تله داتڠ منموءي
حكومن حدود باڬي ڤنزنا جوڬ دجلسكن دالم ايات برايكوت: رسول اهلل سماس بڬيندا براد ددالم مسجد ،اللو بلياو ممڠڬيل رسول اهلل
سرايا بركات :واهاي رسول اهلل ،سسوڠڬوهڽ اكو تله برزنا! مک رسول اهلل
ﱡﭐ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ ﱒﱓ ...ﱠ
ارتيڽ: برڤاليڠ درڤداڽ سهيڠڬ دي مڠولڠي الڬي :واهاي رسول اهلل ،سسوڠڬوهڽ
اكو تله مالكوكن ڤربواتن زنا! دأولڠ ڤڠاكوانڽ سباپق امڤت كالي .مک اڤابيال
ڤرمڤوان يڠ برزنا دان لالكي يڠ برزنا ،هندقله كامو سبت تياڤ 2سأورڠ درڤد
لالكي بركناءن تله ممبوات ڤڠاكوان كأتس ديريڽ سباپق امڤت كالي ،نبي
كدوا -دواڽ 100كالي.
سورة النور 2 :24 ڤون ممڠڬيلڽ اللو برسبدا :اداكه اڠكاو ڬيال؟ جواب لالكي ايت :تيدق .نبي
برسبدا الڬي :اداكه اڠكاو تله بركهوين؟ جواب لالكي ايت :يا .مک نبي
حكومن بواڠ داءيره -ماجوريتي ُف َق َهاء ترماسوق مذهب شافعي برڤنداڤت بهاوا حكومن
اين اداله ترماسوق دالم كاتڬوري حدود ،جوسترو واجب دلقساناكن سالم ستاهون برساما- برسبدا :باواله دي دان جالنكن حكومن رجم.
سام حكومن سبت .اي دجلسكن برداسركن حديث نبي : روايت مسلم
حكومن زنا
ترسبوت تله مڠاكو بهاوا دي تله برزنا تتاڤي رسول اهلل تيدق مڠهيراوكنڽ .كمودين ،لالكي
دان ڤڠانياياءن يڠ اكن منچالركن ايميج مريک 1 ترسبوت مڠولڠ-ڠولڠڽ سهيڠڬ امڤت كالي .اللو ،رسول اهلل برتاڽ كڤد لالكي ترسبوت
ڤركارا يڠ برهوبوڠ كاءيت دڠن زنا: يڠ تيدق برساله.
سام اد دي ممڤوپاءي ڤپاكيت ڬيال .لالكي ترسبوت منجواب بهاوا دي تيدق ڬيال .رسول
• هوموسيکس :ڤرهوبوڠن اهلل برتاڽ الڬي سام اد دي سوده بركهوين .اللو ،لالكي ترسبوت منجواب بهاوا دي تله
سجنيس انتارا لالكي دڠن لالكي. ممبري كعاديلن كڤد ڤنزنا اڬر منداڤت بالسن
يڠ سسواي دڠن ڤربواتن يڠ تله دالكوكن. 2 بركهوين .كمودين ،رسول اهلل ممرينتهكن اڬر لالكي ترسبوت درجم.
• ليسبيان :ڤرهوبوڠن سجنيس
قاعده مڠيستنباط حكوم زنا برداسركن لفظ "اِ ْذ َه ُبوا بِ ِه َف ْار ُج ُمو ُه"
انتارا ڤرمڤوان دڠن ڤرمڤوان.
منونجوقكن إسالم امت برهاتي-هاتي
دالم ملقساناكن حكومن زنا. 3 علماء مڠيستنباطكن حكوم زنا ماللوءي لفظ "اِ ْذ َه ُبوا بِ ِه َف ْار ُج ُمو ُه" .كليمه اين مروڤاكن فِ ْعل
األَ ْمر يڠ منونجوقكن ڤرينته سوروهن يڠ ممباوا حكوم واجب .اوليه ايت ،واجب باڬي ڤنزنا
منيمبولكن كڬرونن كڤد ماءنسي اڬر يڠ تله بركهوين دحكوم رجم سمڤاي ماتي.
منجاءوهي زنا كران ستياڤ ڤرالكوان 4
ترسبوت اكن منداڤت حكومن. چارا ڤنثابتن حكومن زنا
ترداڤت تيڬ قاعده ڤنثابتن حكومن زنا:
لڠكه اونتوق منجاوءهي ڤركارا يڠ بوليه مندكتكن ديري كڤد زنا 2ڤپقسيان امڤت اورڠ سقسي لالكي 1ڤڠاكوان ڤنزنا سنديري
سقسي يڠ عاقل بالغ دان عاديل (ممڤوپاءي ڤنزنا مڠولڠ ڤڠاكوان
سباڬاي سأورڠ مسلم ،كيت سهاروسڽ براوسها اونتوق منجاءوهكن ديري درڤد ڤربواتن يڠ اينتيڬريتي ڤريبادي). سكورڠ-كورڠڽ امڤت كالي.
بركاءيتن دڠن زنا .انتارا لڠكه يڠ سسواءي اونتوق دعملكن اداله:
دشرطكن جوڬ بهاوا ستياڤ سقسي مليهت ڤنزنا مستيله:
ڤربواتن ايت سچارا جلس تنڤا سبارڠ كسامرن. عاقل بالغ.
منجاڬ دان جک تيدق ،مريک دكناكن حكومن قذف ،ياءيت مڠاکو دڠن ڤيليهن سنديري
منيڠكتكن 80كالي سبتن.
ڤنديديقن اڬام ممباتسكن ڤرڬاءولن اتاو سوكاريال.
كڤد انق2 انتارا لالكي دڠن 3قرينة اتاو بوقتي (ايۏيدن) اورڠ يڠ ممبوات ڤڠاكوان
ڤرمڤوان بوقتي يڠ ميقينكن سڤرتي: ممڤو مالكوكن زنا.
)iڬاديس يڠ دداڤتي حاميل اتاو سأورڠ ڤرمڤوان يڠ ڤڠاكوان دبوات دڠن
ايمبس ساي برسواميكن كانق 2يڠ بلوم بالغ دداڤتي مڠاندوڠ. اوچڤن.
مڠاول سرتا منوتوڤ )iiسأورڠ ڤرمڤوان مالهيركن انق يڠ سمڤورنا ڤڠاكوان مستيله جلس،
ڤوست 2هيبورن صيفتڽ دالم ماس تيدق سمڤاي انم بولن هجري فصيح دان تياد كراڬوان.
درڤد تاريخ ڤرنكاحنڽ (ڤرمڤوان بركناءن).
تيک زنا بوكن الڬي جنايه
57 2.2.5 | 2.2.6 2.2.2 | 2.2.3 | 2.2.4 56
اكتيف ديري ريفليكسي كنديري
دوڬ عقل
حكومن زنا
حكومن زنا
1دڠن مڠڬوناكن اڤليكاسي ،Google Classroomڬورو مپدياكن توڬسن كڤد موريد اونتوق برداسركن سيتواسي برايكوت ،پاتاكن تيندقن يڠ ڤرلو دأمبيل
منچاري ايات القرءان اتاو حديث الءين يڠ بركاءيتن دڠن زنا. ُش ْب َهة بوليه مڠڬوڬوركن حد
اونتوق مڠعملكن إسالم سباڬاي چارا هيدوڤ سرتا ڤندوان
زنا .بينچڠكن.
2موريد دبري توڬسن ماليري اينترنيت اونتوق منچاري چيري 2سقسي دالم كيس زنا دان دالم كهيدوڤن.
مپلسايكن توڬسن ترسبوت ماللوءي اڤليكاسي .Padlet
3سچارا بركومڤولن ،حاصيلكن Peta i-Thinkمڠناءي فكتور 2برالكوڽ زنا دان لقساناكن
اكتيۏيتي .Gallery Walk 4 1
4جالنكن فوروم يڠ برتاجوق "ڤرالكوان سومبڠ َم ْح َرم دان چارا مڠاتسيڽ".
ايبو دان باڤ اندا ايڠين مڠمبيل
انق اڠكت يڠ مروڤاكن انق تيدق راكن اندا ڬمر مليهت اتاو منونتون
صح طرف. فيلم يڠ منيمبولكن شهوة.
اكتيف ميندا
5 2
جواب سوءالن ٢برايکوت:
1برايكوت مروڤاكن حكومن باڬي ڤنزنا كچوالي ...
Cدسبت سباپق 100كالي. Aدرجم سهيڠڬ ماتي .
Dدسبت دان دبواڠ نڬري سالم ستاهون. Bدكناكن سبتن 80كالي . سڤوڤو اندا مرانچڠ اونتوق مراعيكن ابڠ اندا ايڠين بركهوين دڠن ڤرمڤوان يڠ
.Valentine Day سدڠ حاميل كران برزنا دڠن لالكي الءين.
2جنايه زنا بوليه دثابتكن ماللوءي ڤڠاكوان .انتارا شرط ڤڠاكوان ترسبوت اداله ...
Cدسرتاكن بوقتي يڠ مپوكوڠ . Aدبوات دڠن اوچڤن .
6 3
Dتيدق مليڠه-ليڠهكن اونتوق ممبوات Bدبوات دهادڤن اورڠ راماي .
ڤڠاكوان .
1 .مركه 3علماء مڠيستنباط حكوم زنا ماللوءي حديث اين برداسركن لفظ
1مركه . 4حكومن ترهادڤ ڤنزنا يڠ بلوم بركهوين اياله كتيک برسيار-سيار دتامن بردكتن رومه كاكق اندا مپيوا سبواه بيليق ،دالم ماس
2مركه 5اڤاكه مقصود زنا؟ اندا ،اندا ترليهت سأورڠ لالكي دان يڠ سام ترداڤت ڤپيوا لالكي يڠ توروت
4مركه 6جلسكن چارا علماء مڠيستنباطكن حكوم زنا . سأورڠ ڤرمڤوان دودوق دالم كأداءن مپيوا بيليق الءين ددالم رومه يڠ سام.
برچومبو-چومبوان.
59 58
PETALING JAYA: Setelah dikritik kerana menggalakkan gejala sosial, Pusat Pelindung Bayi yang
pertama di Malaysia membuktikan bahawa ia merupakan jalan keluar bagi ibu baharu yang tidak
حكومن زنا
boleh atau tidak mahu menjaga anaknya. Sejak empat tahun penubuhannya pada 2009, seramai
133 orang bayi telah diterima di ketiga-tiga pusat di Johor Bahru, Kota Bharu dan di sini. Bilangan
itu meningkat kira-kira tiga orang bayi setiap bulan.
Yayasan Orphan Care yang mengendalikan pusat itu berkata, wanita yang meninggalkan
bayi mereka di pusat-pusat terbabit merupakan mereka yang berusia antara 15 hingga 32 tahun.
Katanya, kebanyakan gadis mengatakan ibu bapa mereka tidak menyedari bahawa mereka
sebenarnya hamil. "Terdapat banyak kes ibu bapa tidak menyedari anak-anak perempuan mereka
hamil, walaupun mereka tinggal di rumah yang sama," kata pemegang amanah yayasan itu.
Kebanyakan bayi katanya, telah diberikan oleh ibu-ibu muda kerana mereka takut untuk
memberitahu ibu bapa dan keluarga mereka. "Di sini ialah tempat yang selamat untuk bayi mereka
daripada membuangnya di mana-mana," katanya. Menurut data daripada Jabatan Kemajuan
Islam Malaysia (JAKIM), seramai 257 000 orang bayi yang dilahirkan secara luar nikah di negara
ini antara tahun 2002 hingga 2012.
Sumber dengan suntingan: mStar, 18 Oktober 2013
اداكه واجر ڤرتمبهن ڤنوبوهن ڤوست ڤرليندوڠن، برداسركن كرتن اخبار دأتس7
مركه6 سڤرتي اين؟
60
چتوسن
نعمت اهلل يڠ مان كامو ايڠين دوستاكن؟ باب
منجاءوهي جنايه بونوه ديري 3
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد متن حديث. 2.3.1
ِ ِ ٍ ِ
منرڠكن استنباط حكوم برداسركن ڤوتوڠن حديث " َم ْن َقت ََل َن ْف َس ُه بِ َحديدَ ة َف َحديدَ ُت ُه في 2.3.2
َار َج َهن ََّم َخالِدً ا فِ َيها َأ َبدً ا".
َي ِد ِه َيت ََو َّج ُأ بِ َها فِي َب ْطنِ ِه فِي ن ِ
مڠهورايكن سبب 2يڠ مندوروڠ كڤد جنايه ممبونوه ديري. 2.3.3
منيالي كڤنتيڠن منجاڬ كصيحتن روحاني دان جسماني. 2.3.4
منجان ايديا اتاو اوسها يڠ ڤرلو دالكوكن اونتوق مڠهيندري ڤربواتن چوباءن ممبونوه ديري. 2.3.5
61
منجاءوهي جنايه بونوه ديري
سورة البقرة 195 :2 َار َج َهن ََّم َخالِدً ا َار َج َهن ََّم َخالِدً ا فِ َيها َأ َبدً اَ .و َم ْن َش ِر َب َس ًّما َف َقت ََل َن ْف َس ُه َف ُه َو َيت ََح َّسا ُه فِي ن ِ َب ْطنِ ِه فِي ن ِ
Tingkah Laku
Bunuh Diri
dalam Kalangan
َأ َبدً ا".ايات اين برمقصود اي ككل ددالم نراک دأخيرة ننتي.
Pelajar Sekolah
)Sumber: IKU (Institut Kesihatan Umum جهنم سالما-الماڽ. 3مريک يڠ ممبونوه ديري اكن ككل ددالم نراک جهنم سالما-الماڽ.
Berfikir Ingin
10.8% 9.1%
Bunuh Diri
ستياڤ سسواتو ڤركارا يڠ دجنجيكن ڤڠرتين ممبونوه ديري
7.8% 6.8%
رسول اهلل دڠن سيقساءن اياله سسواتو
Rancangan
Membunuh Diri
Komuniti
Berfikir Berfikir
10.9% 8.8%
ايستيله
Luar Bandar
Rancang Rancang Befreinder
3ابڠ اندا ترليبت دڠن كڬياتن لومبا حرام برسام دڠن راكن قريبڽ. كڤنتيڠن منجاڬ كصيحتن روحاني دان جسماني
4سڤوڤو اندا مرانچڠ اونتوق ممبوک ڤوست خدمت نصيحت دكامڤوڠڽ.
مالهيركن كأيمانن يڠ تڬوه دالم ديري مسلم سوڤايا داڤت ممندو ديريڽ كأره كبنرن.
5ڤپيبرن معلومت تنتڠ ڤنجوالن ڤيل ڤننڠ جيوا دميديا سوسيال. ممبنتوق ڤرسوناليتي مسلم يڠ اوڠڬول اونتوق منجادي چونتوه تالدن كڤد اورڠ الءين.
6اندا ترليهت سكومڤولن لالكي ممنجت ڤاڤن اعالن دتڤي لبوه راي. منجاديكن توبوه بادن ماءنسي سنتياس صيحت دان تيدق برڤپاكيت اڬر ممڤو ملقساناكن
تڠڬوڠجاوب.
هورايكن ساتو فكتور يڠ مپببكن موريد چندروڠ اونتوق، برداسركن كرتن اخبار دأتس8
مركه6 .ممبونوه ديري
66
چتوسن
رماج ترڤڠاروه دڠن بودايا هيدونيسمى،
اڤاكه ڤونچا دان سيلڤڽ؟
باب
منجاءوهي ڤرالكوان ڬانس 4
دان منجاڬ مرواه ديري
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد متن حديث. 2.4.1
ِ ِ ِ
منرڠكن استنباط حكوم برداسركن لفظ "صنْ َفان م ْن َأ ْه ِل الن َِّار". 2.4.2
مڠهورايكن ڤربواتن يڠ ترماسوق دالم كاتڬوري بركالكوان ڬانس دان مروسقكن 2.4.3
مرواه ديري.
منيالي كڤنتيڠن منجاڬ كتنترمن عوام دان مرواه ديري. 2.4.4
منچادڠكن اوسها يڠ بوليه دالكوكن اونتوق مڠهيندري ڤرالكوان ڬانس دان كواجيڤن 2.4.5
منجاڬ مرواه ديري.
67
ايمبس ساي
ڤڠرتين ڤرالكوان ڬانس دان مرواه ديري كالم بڬيندا
منجاءوهي ڤرالكوان ڬانس دان منجاڬ مرواه ديري
ڤرالكوان ڤربواتن اتاو تيڠكه الكو يڠ دالكوكن سچارا سڠاج سهيڠڬ ممباوا كسن
ڬانس نيڬاتيف ترهادڤ فيزيكل ،هرتا دان ايموسي. اط ول اهللِ ِ :صنْ َف ِ
ان ِم ْن َأ ْه ِل الن َِّار َل ْم َأ َر ُه َماَ :ق ْو ٌم َم َع ُه ْم ِس َي ٌ َع ْن َأبِي ُه َر ْي َر َة َ ق َالَ :ق َال َر ُس ُ
مرواه ديري نيالي 2كباءيقن ،كمولياءن ديري اتاو كحرمتن ديري يڠ اد ڤد ديري سسأورڠ. اتُ ،م ِم ْي َل ٌت َم ِائ َل ٌتُ ،ر ُؤ ْو َس ُه َّن ار َي ٌات َع ِ َاس َي ٌَاب ا ْلب َق ِر ي ْض ِربو َن بِها النَّاس ،ونِساء ك ِ
َ َ َ ٌ ك ََأ ْذن ِ َ َ ُ ْ َ
ت ا ْل َم ِائ َل ِةَ ،ل َيدْ ُخ ْل َن ا ْل َجنَّ َةَ ،و َل َي ِجدْ َن ِر ْي َح َهاَ ،وإِ َّن ِِر ْي َح َها َل ُي ْو َجدُ ِم ْن َم ِس ْي َر ِة
ك ََأسنِم ِة ا ْلب ْخ ِ
ْ َ ُ
چارا علماء مڠيستنباط حكوم ك ََذا َوك ََذا.
تريۏيا ارتيڽ:
علماء مڠيستنباطكن حكوم حرام بركالكوان ڬانس
"صنْ َف ِ
ان دان مروسقكن مرواه ديري برداسركن لفظ ِ درڤد أبو هريرة مروايتكن بهاوا رسول اهلل برسبدا" :دوا ڬولوڠن درڤد ڤڠهوني
چمتي اياله ڤپبت روتن دان سڬاال
يڠ بوليه مپاكيتكن ماءنسي. ِم ْن َأ ْه ِل الن ِ
َّار" .لفظ اين برمقصود دوا ڬولوڠن ماءنسي نراک يڠ بلوم ڤرنه اكو مليهتڽ الڬي ،ياءيت ساتو قوم يڠ ممڬڠ چمتي سڤرتي ايكور لمبو
ڤڠهوني نراک. اونتوق مريک مموكول ماءنسي دڠنڽ دان ونيتا 2يڠ برڤاكاين تتاڤي برتلنجڠ (مماكاي
ڤاكاين تتاڤي تيدق منوتوڤ عورة دڠن سمڤورنا) ،يڠ چندروڠ كڤد ڤربواتن معصية دان
ستياڤ ڤربواتن يڠ منريما بالسن نراک منونجوقكن دوسا بسر دان حكوم مالكوكنڽ اداله
منچندروڠكن اورڠ الءين كڤداڽ (مڠڬودا لالكي كأره مالكوكن زنا) .كڤاال مريک
حرام .اوليه ايت ،حرام اونتوق ماءنسي بركالكوان ڬانس دان مروسقكن مرواه ديري.
ممڤوپاءي سڠڬول سڤرتي بوڠڬول اونتا يڠ سيڠيت (سوڤايا اورڠ كاڬوم اكن مريک).
ڤربواتن يڠ ترماسوق دالم كاتڬوري بركالكوان ڬانس دان مروسقكن مريک تيدق اكن ماسوق كشرڬ دان تيدق اكن منچيوم باءوڽ واالوڤون باءو شرڬ ايت
ممڤو دهيدو دري جارق ڤرجالنن ترتنتو".
مرواه ديري
روايت مسلم
6 5 4 لڠكه ۲اونتوق مڠهيندري ڤرالكوان ڬانس دان كواجيڤن منجاڬ مرواه ديري
سڤوڤو اندا مماكاي
كوستوم Ultraman ايبو اندا مماكاي تودوڠ دڠن داتوق اندا ايڠين مپرتاءي سباڬاي سأورڠ مسلم ،كيت سهاروسڽ براوسها اونتوق مڠهيندري ڤربواتن يڠ بركاءيتن
سماس جاموان اخير تاهون كميجا برلڠن ڤينديق سماس ڤرهيمڤونن يڠ تيدق دڠن ڤرالكوان ڬانس دان واجب منجاڬ مرواه ديري .انتارا لڠكه يڠ سسواي اونتوق
دتمڤت كرجاڽ. ايڠين كڤاسر راي. منداڤت كبنرن. دعملكن اداله:
2 1
مڠواتكواساكن ETIKA
PEMAKAIAN
مپدياكن ڬاريس ڤندوان
اوندڠ 2ترهادڤ ايتيكا ڤماكاين يڠ
اكتيف ديري ڤاتوت دڤاتوهي.
ڤرالكوان ڬانس.
1لقساناكن اكتيۏيتي Round Tableتنتڠ فكتور 2برالكوڽ ڤرالكوان ڬانس دان مروسقكن
مرواه ديري. 3
2لقساناكن فوروم ددالم كلس يڠ برتاجوق "ڤاكاين منوروت شريعة لبيه باءيق". مپيبرلواسكن كيمڤين2
3سچارا بركومڤولن ،حاصيلكن Peta i-Thinkكسن 2جک ترليبت دڠن ڤرالكوان ڬانس دان براخالق موليا دان منجاڬ
ڤركارا يڠ مروسقكن مرواه ديري ،كمودين لقساناكن اكتيۏيتي .Gallery Walk مرواه دميديا سوسيال.
7كڬياتن سمسيڠ جالن راي مروڤاكن عملن يڠ ڤرلو دبنترس دنڬارا كيت .برداسركن
ارتيكل دأتس ،ترڠكن لڠكه الءين يڠ سسواي دجالنكن اونتوق مڠاول كڬياتن دأتس .
6مركه
8چادڠكن دوا لڠكه اونتوق منچڬه ڬجاال سمسيڠ يڠ برللواسا دسكوله ڤد ماس كيني.
4مركه
72
چتوسن
بوليهكه اورڠ بوكن إسالم مڠڬوناكن هرتا
يڠ دواقفكن اوليه اورڠ إسالم؟
باب
وقف
5
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن تونتوتن حكوم درڤد حديث. 2.5.1
ِ
منجلسكن استنباط حكوم برداسركن لفظ "إِ ْن ش ْئ َت َ
ح َّب ْس َت". 2.5.2
منجلسكن كونسيڤ وقف. 2.5.3
منيالي كڤنتيڠن وقف دالم منجان ايكونومي اومت إسالم. 2.5.4
منجان ايديا اتاو اوسها يڠ بوليه دالكوكن اونتوق مڠڬالقكن عملن برواقف 2.5.5
دالم كهيدوڤن.
73
تونتوتن حكوم برداسركن حديث كالم بڬيندا
حديث ترسبوت منجلسكن: ايمبس ساي
وقف
وقف
باچاءن حديث
ڬالقن كڤد اومت إسالم سوڤايا مواقفکن هرتا اونتوق كڤنتيڠن اومت. 1
هرتا يڠ تله دواقفكن تيدق بوليه دجوال ،تيدق بوليه دبري كڤد اورڠ
الءين (دهيبهكن) دان تيدق بوليه دواريثي. 2
اب ُع َم ُربِ َخ ْي َب َر َأ ْر ًضا، َف َأتَى النَّبِ َّيَ ،ف َق َال : َأ َص ْب ُت
َع ِنا ْب ِن ُع َم َر َ ق َال: َأ َص َ
حاصيل درڤد هرتا وقف بوليه دمنفعتكن اونتوق اورڠ راماي سباڬاي ِ ِ ِ
3 ف ت َْأ ُم ُرني بِه؟ َق َال:إِ ْن ش ْئ َت َ
ح َّب ْس َت ب َم ًال َق ُّط َأ ْن َف َس ِمنْ ُهَ ،ف َك ْي َ ِ
َأ ْر ًضا َل ْم ُأص ْ
ساتو عمل جارية.
ث،ور ُ ب َوالَ ُي َ وه ُ َأ ْص َل َها َوت ََصدَّ ْق َت بِ َهاَ ،فت ََصدَّ َق ُع َم ُر َأنَّ ُه َل ُي َب ُ
اع َأ ْص ُل َها َوالَ ُي َ
اورڠ يڠ مڠوروسكن هرتا وقف بوليه مڠمبيل سبهاڬني حاصيل دڠن ِ
السبِ ِ يل اهللِ و َّ ِ اب َوفِي َسبِ ِ ِ
چارا برڤاتوتن.
4 َاح
جن َ
ل ُ يل َ ، الض ْيف َوا ْب ِن َّ َ الر َق ِ
في ا ْل ُف َق َراء َوا ْل ُق ْر َبى َو ِّ
وفَ ،أ ْو ُي ْط ِع َم َص ِدي ًقا َغ ْي َر ُمت ََم ِّو ٍل فِ ْي ِه.
َع َلى منولِيها َأ ْن ي ْأك َُل ِمنْها بِا ْلمعر ِ
َ َ ُْ َ َ ْ َ ََ
قاعده استنباط حكوم برداسركن لفظ "إِ ْن ِشئ َْت َح َّّب ْس َت"
ارتيڽ:
ِ
استنباط حكوم حديث اين برداسركن لفظ "إِ ْن ش ْئ َت َ
ح َّب ْس َت" يڠ برمقصود رسول اهلل
درڤد ابن عمر كاتاڽ :عمر تله منداڤت سبيدڠ تانه دخيبر ،بلياو كمودين
مڠڬالقكن عمر اونتوق مواقفكن تانهڽ .ڬالقن برواقف بوكن دتوجوكن كڤد عمر
داتڠ كڤد نبي دان بركات :اكو منداڤت سبيدڠ تانه .بلوم ڤرنه اكو منداڤت
سهاج تتاڤي برصيفت عموم اونتوق سموا اومت إسالم .اوليه ايت ،حكوم برواقف اداله سنة
تانه سباءيق ايت .ڤرينتهكن كڤداكو ،اڤ يڠ هاروس اكو الكوكن ترهادڤ تانه
اونتوق كمصلحتن دان كڤنتيڠن اومت إسالم.
ايت؟ نبي منجواب ،جک كامو ماهو ،كامو بوليه مواقفكنڽ دان صدقهكن
كونسيڤ وقف حاصيلڽ .مک عمر مواقفكن تانه ايت (دڠن شرط) اي تيدق بوليه دجوال،
تيدق بوليه دهيبهكن كڤد اورڠ الءين دان تيدق بوليه دواريثي .وقف ايت
ڤڠرتين وقف اونتوق كڤنتيڠن اورڠ 2فقير ،قوم قرابت ،همبا ،اورڠ يڠ برجهاد دجالن اهلل،
تتامو دان اورڠ يڠ برمسافير( .دان) تيدق بردوسا باڬي اورڠ يڠ مڠوروسڽ
دأمبيل درڤد ڤركاتاءن َح َّب َس يڠ برمقصود مناهن سسواتو. بهاس اونتوق مڠمبيل سبهاڬين حاصيل دڠن چارا يڠ باءيق اتاو ممبري ماكن كڤد
اورڠ الءين (دڠن شرط) تنڤا مپيمڤنڽ سباڬاي هرتا ڤريبادي.
مناهن هرتا يڠ ككل بنتوقڽ (ذاتڽ) يڠ بوليه دأمبيل منفعتڽ اونتوق كباءيقن. ايستيله
روايت البخاري
هرتا وقف مستيله دسرهكن كڤد ڤيهق يڠ تله دڤرتڠڬوڠجوابكن اوليه شرع سڤرتي مجليس
اڬام إسالم نڬري .ڤڠوروسن دان ڤڠڬوناءن منفعت مستي مڠيكوت شرط تنڤا مڠورڠكن
هرتا اصلڽ.
75 2.5.1 | 2.5.2 | 2.5.3 74
ڤربيذاءن انتارا وقف دڠن وصية تريۏيا روكون 2وقف
وقف
وقف
وقف جوڬ بوليه دالكوكن ماللوءي وقف توناي.
وصية وقف
اونتوق سالءين اهلي واريث. اونتوق واريث دان بوكن اهلي واريث.
3 2
بوليه مواصيتكن منفعت هرتا سهاج. مستيله مليڤوتي اسيت دان منفعت هرتا. َم ْو ُقوف َم ْو ُقوف َع َليه
(هرتا يڠ دواقفكن) (اورڠ يڠ منريما
برقوات كواس سلڤس كماتين. برقوات كواس سماس هيدوڤ.
هرتا وقف)
تيدق ملبيهي 1/3درڤد جومله هرتا. تياد حد. 4 1
ِص ْيغَة َو ِاقف
جنيس ۲وقف (ايجاب دان قبول) (اورڠ يڠ برواقف)
وقف
وقف
دأيكوتي ڤارا صحابت سهيڠڬاله كهاري اين. ڬربڠ اينفو
وقف مماءينكن ڤرانن اوتام دالم منيڠكتكن ايكونومي اومت
ان اِ ْن َق َط َع َعنْ ُه َع َم ُل ُه إِ َّل ِم ْن ول اهللِ َ ق َال :إِ َذا َم َ
ات ْ ِ
الن َْس ُ َع ْن َأبِي ُه َر ْي َر َة َ أ َّن َر ُس َ إسالم دري ڤرموالءن سجاره تمدون إسالم سهيڠڬ كهاري
www.ywm.gov.my
يايسن وقف مليسيا اين .انتاراڽ:
ار َي ٍة َأ ْو ِع ْل ٍم ُينْ َت َف ُع بِ ِه َأ ْو َو َل ٍد َصالِ ٍح َيدْ ُعو َل ُه.
َث َل َث ٍة ،إِ َّل ِم ْن َصدَ َق ٍة َج ِ
ارتيڽ:
1
اكتيۏيتي 2ڤمباڠونن يڠ دجالنكن كأتس هرتا وقف بوليه ممبوک ڤلواڠ
درڤد أبو هريرة ،سسوڠڬوهڽ رسول اهلل برسبدا :جک سسأورڠ منيڠڬل ڤكرجاءن كڤد اومت إسالم.
دنيا ،مک ترڤوتوسله عملن كچوالي تيڬ ڤركارا ياءيت صدقه جارية ،علمو يڠ
دأمبيل منفعتڽ اتاو انق صالح يڠ مندعاءكنڽ.
روايت مسلم 2
اكتيۏيتي 2ڤمباڠونن هرتا وقف سڤرتي ڤرتانين ،ڤنترنقن ،ڤالبورن ،ڤرنياڬاءن
دان الءين 2بوليه مپومبڠ كڤد ڤرتومبوهن ايكونومي اومت إسالم.
اإلمام النواوي بركات ،انتارا صدقه جارية دالم حديث دأتس اياله عملن برواقف .ڤارا
علماء منتفسيركن صدقه جارية سباڬاي وقف كران ڤهاالڽ تروس-منروس مڠالير كڤد
اورڠ يڠ مالكوكنڽ سالڬي دڬوناكن دان دمنفعتكن. 3
حاصيل ڤنداڤتن هرتا وقف بوليه مڠورڠكن قدر كميسكينن اومت إسالم
وقف جوڬ دسبوت سباڬاي انفاق ،ياءيت ممبلنجاكن هرتا ڤد جالن اهلل سماتا- كران داڤت ممبنتو ڬولوڠن يڠ ممرلوكن.
مات .بهكن ،لبيه بسر ڤهاالڽ بربنديڠ صدقه بياس كران ڤهاالڽ يڠ برتروسن واالوڤون
تله منيڠڬل دنيا .انتارا فرمان اهلل :
4
ﱡﭐ ﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇﱈ ﱉ ﱊ ﱋ ﱌ ﱍ ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ) ڤڠوروسن هرتا وقف يڠ بتول داڤت منيڠكت دان مڠڬالقكن ڤميليقن هرتا
اومت إسالم كران هرتا وقف تيدق بوليه دڤينده ميليق.
ارتيڽ:
كامو تيدق سكالي-كالي اكن داڤت منچاڤاي كباجيقن (يڠ سمڤورنا) سبلوم كامو
درماكن سبهاڬين درڤد اڤ 2يڠ كامو سايڠي .دان سسواتو اڤ جوا يڠ كامو درماكن،
مک سسوڠڬوهڽ اهلل مڠتاهوءيڽ. 5
حاصيل ڤنداڤتن هرتا وقف بوليه دجاديكن مودل اونتوق سسواتو ڤالبورن
92 3 سورة آل عمران : اتاو ڤرنياڬاءن يڠ منداتڠكن كأونتوڠن كڤد اومت إسالم.
وقف
سباڬاي چارا هيدوڤ سرتا ڤندوان دالم كهيدوڤن. جلسله وقف ممڤوپاءي كأوتاماءن دان كلبيهن يڠ بسر دالم إسالم.
حكمه وقف
4 1
مراڤتكن جورڠ ڤربيذاءن انتارا
مندكتكن ديري كڤد اهلل
كاي دڠن ميسكين كران يڠ
كران ممبلنجاكن هرتا كجالن
اءوديت ديري كاي داڤت ممبنتو يڠ ميسكين
اهلل .
دڠن اخالص.
لڠكڤكن ڤپاتاءن دباوه.
/ ڤپاتاءن بيلڠن
إسالم مڠنجوركن ڤلقساناءن وقف. 1
1لقساناكن اكتيويتي Round Tableتنتڠ چونتوه ۲وقف يڠ ترداڤت دمليسيا. سباڬاي سأورڠ مسلم ،كيت سهاروسڽ براوسها اونتوق ملقساناكن عملن برواقف .انتارا لڠكه
يڠ سسواءي اونتوق مڠڬالقكن عملن برواقف اياله:
2لقساناكن فوروم ددالم كلس يڠ برتاجوق "ڤرانن وقف دالم مڠورڠكن قدر كميسكينن
اومت إسالم". مجليس اڬام إسالم مپيبرلواسكن معلومت تركيني تنتڠ كلبيهن برواقف.
3سچارا بركومڤولن ،حاصيلكن Peta i-Thinkمڠناءي عاقبت ۲جک اومت إسالم تيدق ممڤلباڬايكن چارا اونتوق برواقف سڤرتي برواقف سچارا اتس تالين دان ڤوتوڠن ڬاجي.
برواقف .كمودين ،لقساناكن اكتيۏيتي .Stray and Stay ممبوات كيمڤين دميديا سوسيال اونتوق مناريق مينت اورڠ راماي برواقف.
81 2.5.4 | 2.5.5 80
اكتيف ميندا
: برايکوت٢جواب سوءالن
وقف
انتارا برايکوت يڠ ماناكه چونتوه وقف خاص؟1
. وقف تانه اونتوق ڤرقبورن إسالمC . يتيم٢ وقف هرتا اونتوق انقA
. وقف تانه اونتوق ممباڠونكن سكوله اڬامD . وقف هرتا اونتوق اهلي كلوارڬB
انتارا برايكوت يڠ ماناكه تيدق بنر مڠناءي وقف هرتا؟2
. هرتا يڠ داڤت مندكتكن ديري كڤد اهللC . هرتا يڠ سمڤورنا ميليقنA
. هرتا يڠ تيدق تنتو تمڤت دان كدودوقنڽD . هرتا ترسبوت ماسيه ككل بيناءنڽB
3
اصول الفقه
1عام دان خاص باب
3نسخ باب
83
ڤڠرتين لفظ عام دان خاص
عام دان خاص
ايستيله لفظ يڠ مرڠکومي کسموا ڤرکارا يڠ سسواي باڬي لفظ ترسبوت تنڤا اد باتسن.
بنتوق ڤنافين ارتيڽ :دان ايستري ٢يڠ دچرايكن هندقله منوڠڬو دڠن مناهن ديري مريک (درڤد جمع
فرمان اهلل : بركهوين) سالم تيڬ کالي سوچي (درڤد حيض).
ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ...ﱠ ﱡﭐ (سورة البقرة )228 :2
ارتيڽ :دان جاڠنله اڠکاو سمبهيڠکن – منونجوقکن سموا ونيتا يڠ دطالق.
سأورڠ ڤون يڠ ماتي درڤد اورڠ منافق
ايت سالما-الماڽ.
بنتوق الرڠن 3لفظ ُم ْف َرد دان َج ْمع يڠ دمعرفتكن دڠن إِ َضا َفة
(سورة التوبة )84 :9 چونتوه
ﲢ – منونجوقكن تيدق دبنركن
سبدا رسول اهلل :
صالة جنازه كأتس سموا اورڠ منافق. بنتوق شرط ِ
اؤ ُه ،ا ْلح ُّل َم ْي َت ُت ُه. ُه َو ال َّط ُه ُ
ور َم ُ
ارتيڽ :اءير الءوت اياله اءير يڠ سوچي دان حالل بڠکايڽ (بڠکاي الءوت). مفرد
(روايت أبو داود ،الترمذي ،النسائي دان ابن ماجه)
فرمان اهلل : َم ْي َت ُت ُه -منونجوقكن سموا جنيس بڠکاي الءوت (هيدوڤن اءير) اداله حالل.
ﱡ...ﭐ ﱒ ﱓ ﱔ ﱕ ﱖ...ﱠ
ارتيڽ :جک داتڠ كڤد كامو سأورڠ يڠ فاسق ممباوا سواتو بريتا، فرمان اهلل :
ﱡﭐﲃ ﲄ ﲅ ﲆﲇ )...
مک سليديقيله كبنرنڽ.
(سورة الحجرات )6 :49 ارتيڽ :اهلل ممرينتهكن كامو مڠناءي (ڤمبهاڬين ڤوساک اونتوق) انق ٢كامو. جمع
(سورة النساء )11 :4
ﱔ – منونجوقكن سموا اورڠ فاسق. ﲆ – منونجوقکن سموا انق کاندوڠ اکن مواريثي هرتا ڤوساک.
87 3.1.2 86
3.1.2
6اسم شرط ( َم ْنَ ،ماَ ،أ ُّيَ ،أ ْي َن) 5اسم موصول ( َا َّل ِذيَ ،ا َّل ِذ ْي َنَ ،ا َّلتِيَ ،الالَّتِيَ ،ا َّلل ِئي َ ،م ْن دان َما)
عام دان خاص
ارتيڽ :مک سسياڤا انتارا کامو يڠ مپقسيکن انق بولن رمضان ،مک هندقله دي برڤواسا ڤد
بولن ايت. فرمان اهلل :
(سورة البقرة )185 :2 ﲫﲬﲭﲮﲯﲰﲱﲲﲳﲴ ﱡﭐ
-منونجوقكن سسياڤا سهاج يڠ مليهت انق بولن. ﲶ ﲷﲸ ...ﱠ
ارتيڽ :دان ڤرمڤوان ٢يڠ ڤوتوس حيض ،جک کامو راڬو ٢ترهادڤ
7اِ ِسم اِ ْستِ ْف َهام ( َم ْنَ ،ماَ ،متَىَ ،ما َذا دان َأ ْي َن) تيمڤوه عدة مريک ،مک عدهڽ اياله تيڬ بولن دان (دمكين) جوڬ عدة
فرمان اهلل : ڤرمڤوان ٢يڠ تيدق برحيض.
(سورة الطالق )4 :65
-منونجوقكن سموا ڤرمڤوان يڠ تيدق اد حيض.
ارتيڽ :مريک برتاڽ ،سياڤاكه يڠ مالکوکن ڤربواتن يڠ دمکين ترهادڤ توهن ٢کامي؟
(سورة األنبياء )59 :21
-منونجوقكن عمومڽ سوءالن كڤد سسأورڠ.
فرمان اهلل :
ڤڠرتين لفظ خاص ﱟ ﱡﱢ ﱣ ﱤ ﱥ ﱦ ...ﱠ
ﱡ ﭐ
ارتيڽ :دان کڤد اهلل برسجود سڬاال يڠ اد دالڠيت دان دبومي.
بهاس سسواتو يڠ خصوص ،ترباتس دان ترحد.
(سورة الرعد )15 :13
لفظ يڠ منونجوقکن معنا خصوص باڬي سسواتو ڤركارا سام اد نام خاص -منونجوقكن سموا بندا دالڠيت دان دبومي برسجود كڤد اهلل .
ايستيله
اتاو بيلڠن ترتنتو.
چونتوه
فرمان اهلل :
لفظ ﲙ (سڤولوه) دالم فرمان اهلل :
ﱡﭐ ...ﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ...ﱠ ﱡ...ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ ﱒ...ﱠ
ارتيڽ :مک كفارتڽ اداله دڠن ممبري ماکن سڤولوه اورڠ ميسکين. ارتيڽ :دان دحاللکن باڬي کامو ڤرمڤوان ٢سالءين يڠ ترسبوت. َما
(سورة المائدة )89 :5 (سورة النساء )24 :4
ﱐ -منونجوقكن دحاللكن سموا ڤرمڤوان سالءين يڠ تله دسبوت.
ﲙ -منونجوقکن مقصود يڠ دکهندقي سچارا َق ْط ِعي .دڠن کات الءين ،تيدق اد
کموڠکينن ڤنمبهن اتاو ڤڠورڠن ڤد بيلڠن ترسبوت.
89 3.1.1 | 3.1.2 3.1.2 88
سبدا رسول اهلل : بهاڬين 2تخصيص
اهلل َص َل َة َأ َح ِدك ُْم إ َذا َأ ْحدَ َ
عام دان خاص
حديث اين منجلسكن واجب بروضوء سبلوم منونايكن صالة ،تتاڤي تخصيص تخصيص دڠن دليل نص
حديث يڠ عموم اين تله دتخصيصكن دڠن ايات القرءان سوڤايا برتيمم الحديث
كتيک كتياداءن اءير .فرمان اهلل : دڠن فرمان اهلل :
القرءان ﱡﭐ ...ﱗ ﱘ ﱙ ﱚ ﱛ ...ﱠ
ﱡﭐ...ﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ ﲴ ﲵ ﲶ
ارتيڽ :ڤدحال اهلل تله مڠحاللكن جوال بلي (برنياڬ) دان تخصيص
ﲷ ﲸ ﲹ ﲺ ﲻ...ﱠ
مڠحرامكن رباء. القرءان
ارتيڽ :دان جک كامو ساكيت اتاو سدڠ دالم مسافير اتاو ساله سأورڠ انتارا
(سورة البقرة )275 :2 دڠن
كامو داتڠ دري تمڤت بواڠ اءير اتاو كامو تله مپنتوه ڤرمڤوان ،كمودين
كامو تيدق منداڤتي اءير ،مک برتيممله دڠن تانه (دبو) يڠ سوچي. لفظ ﱙ اياله لفظ عام يڠ منونجوقكن سموا جوال بلي دحاللكن تنڤا القرءان
(سورة النساء )43 :4 حد تتاڤي جوال بلي اين تله دتخصيصكن دڠن لفظ ﱛ يڠ مڠحرامكن
سموا جوال بلي يڠ مڠاندوڠي رباء.
سبدا رسول اهلل :
َان َا ْل َما ُء ُق َّل َت ْي ِن َل ْم َي ْح ِم ْل َا ْل َخ َب َث.
إِ َذا ك َ فرمان اهلل :
ارتيڽ :اڤابيال اءير ايت منچوكوڤي دوا كوله ،اي تيدق نجيس. ﱡﭐﱁ ﱂ ﱃ ﱄ...ﱠ
(روايت أبو داود) ارتيڽ :دحرامكن كڤد كامو (مماكن) بڠکاي دان داره.
(سورة المائدة )3 :5
حديث دأتس اداله عموم يڠ منرڠكن اءير اڤابيال منچوكوڤي دوا كوله ،اي تيدق تخصيص
اكن منجادي نجيس سام اد براوبه اتاو تيدق براوبه راس ،باءو دان ورناڽ. الحديث لفظ ﱃ اياله لفظ عام يڠ منونجوقكن سموا بڠكاي اداله حرام .لفظ تخصيص
حديث ترسبوت دتخصيصكن دڠن حديث برايكوت: دڠن عام اين تله دتخصيصكن دڠن لفظ ا ْل ِح ُّل دالم حديث يڠ منونجوقكن القرءان
الحديث دڠن
يح ِه َو َط ْع ِم ِهَ ،و َل ْونِ ِه.
إِ َّن َا ْلماء َل ينَجسه َشيء ،إِ َّل ما َغ َلب َع َلى ِر ِ
َ َ َ َ ُ ِّ ُ ُ ْ ٌ حالل سموا بڠكاي دري الءوت. الحديث
ارتيڽ :سسوڠڬوهڽ اءير تيدق دنجيسكن اوليه سسواتو مالءينكن اڤابيال سبدا رسول اهلل :
براوبه سسواتو درڤد صيفتڽ سام اد باءو ،راس اتاو ورناڽ.
(روايت ابن ماجه) اؤ ُه ،ا ْل ِح ُّل َم ْيت ُت ُه. ُه َو ال َّط ُه ُ
ور َم ُ
ارتيڽ :اءير الءوت اياله اءير يڠ سوچي دان حالل بڠکايڽ (بڠکاي الءوت).
حديث ترسبوت منجلسكن اءير يڠ منچوكوڤي دوا كوله اكن منجادي نجيس (روايت أبو داود ،الترمذي ،النسائي دان ابن ماجه)
اڤابيال اءير براوبه ساله ساتو درڤد تيڬ صيفت ترسبوت.
91 3.1.3 3.1.3 90
تخصيص دڠن دليل بوكن نص
عام دان خاص
ممباتسکن لفظ عام هاڽ کڤد سبهاڬين اينديۏيدو اتاو ڤرکارا. ريفليكسي كنديري
. 1ڤپاتاءن دأتس مروجوع کڤد اناليسيس سيتواسي برايكوت دان بينچڠكن چارا ممڤركتيككن قاعده لفظ عام دان خاص
َخ ِصيص
Cت ْ Aلفظ عام يڠ تڤت.
Dاسم موصول Bلفظ خاص سيتواسي بيلڠن
علي تله برسومڤه دان ملڠڬر سومڤهڽ ،اللو دي ممباير َك َّف َارة دڠن ممبري ماكن كڤد
2انتارا برايكوت ماناکه ايات ٢يڠ ممڤوپاءي لفظ عام؟ 1
سراماي سمبيلن اورڠ ميسكين.
Iﲩ ﲪ ﲫﲬ
IIﲉ ﲊ ﲋ ﲌ سأورڠ تنترا إسالم تله دتاون اوليه موسوه ،اللو دي تله دأوڬوت بونوه سكيراڽ تيدق
IIIﲚ ﲛ ﲜ ﲬ
مڠلواركن اوچڤن ڤڠاكوان كفور .مک ،دي تله مڠلواركن اوچڤن ترسبوت دمي 2
مپالمتكن پاواڽ.
IVﲔ ﲕ ﲖ ﲗ ﲘ
4برداسركن ايات دأتس ،كلواركن حكوم برداسركن قاعده عام دان تخصيص.
حكوم .i
2مركه هوراين قاعده .ii
3مركه 5سناريكن تيڬ چونتوه لفظ عام يع تله دتخصيصكن درڤد حديث.
4مركه 6كموكاكن دوا كسن اڤابيال سسأورڠ تيدق ممهمي لفظ عام دان خاص.
سلمى منموکن سأيكور ايكن ماتي دتڤي ڤنتاي ،اللو دي ممباوا ڤولڠ ايكن ترسبوت
اونتوق دماسق.
7برداسركن سيتواسي يڠ دهادڤي اوليه سلمى ،جلسكن حكوم مماكن ايكن يڠ تله ماتي
6مركه برداسركن قاعده عام دان خاص.
98
چتوسن
"ر ُج ٌل" دڠن لفظ
اڤاكه ڤربيذاءن انتارا لفظ َ
"ر ُج ٌل ُم ْؤ ِم ٌن"؟
باب
َ
99
كفارتڽ اداله دڠن ممبري ماكن سڤولوه اورڠ ميسكين درڤد جنيس
ڤڠرتين لفظ ُم ْط َلق
مطلق دان مقيد
لفظ َولِ ّي اياله ﲤ اياله فرمان اهلل cمڠناءي َك َّف َارة سومڤه:
سبدا نبي:g
مطلق ،مک حديث َـاح َّإل بِ َولـ ٍِّي. ِ لفظ مطلق يڠ ﱡﭐﲋ ﲌ ﲍ ﲎ ﲏ ﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ
َل نك َ
اين منونجوقكن منونجوقكن ﲕﲖ ﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ
ارتيڽ :تياد نكاح (يڠ صح) كچوالي دڠن ولي.
شرط كوجودن كصحيحن
(روايت الترمذي ،أبو داود دان ابن ماجه) ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤﲥ ...ﱠ
مان 2ولي نكاح. ممبيبسكن مان2
همبا سام اد يڠ ارتيڽ :اهلل cتيدق مڠحكوم كامو دسببكن سومڤه 2كامو يڠ تيدق
برصيفت برايمان دسڠاجكن (اونتوق برسومڤه) تتاڤي دي مڠحكوم كامو دسببكن
نامون بڬيتو ،جک اد دليل يڠ منونجوقكن َت ْق ِييد (دتنتوكن اتاو دأيكت دڠن صيفت) ،مک اتاو كافير. سومڤه يڠ كامو سڠاجاكن (دڠن برسوڠڬوه-سوڠڬوه) .مک،
ڤرلو مڠمبيل كيرا صيفت يڠ دكاءيتكن كڤد لفظ مطلق ترسبوت.
101 3.2.2 3.2.1 | 3.2.2 100
حكوم لفظ مقيد چونتوه لفظ مطلق يڠ اد دليل تقييد
مطلق دان مقيد
كتيک تياد اءير ،أحمد مالكوكن تيمم دڠن مپاڤو دبو ڤد موكاڽ دان كدوا-دوا 1ممندو اجتهاد دڠن لبيه تڤت.
ڤرڬلڠن تاڠنڽ .نامون ،سحيمي مڠاتاكن ڤربواتن ترسبوت ساله.
3
عزيز بركهوين دڠن نورما .نورما ممڤوپاءي سأورڠ انق ڤرمڤوان برنام خديجة يڠ مڠڤليکاسيکن لفظ مطلق دان مقيد ڤد چابڠ2
تيڠڬل برساما-سام بكس سوامي نورما.
4 2
حکوم دڠن بتول.
حاليم سوک ماكن ليمڤا ،نامون دي دتڬور اوليه راكنڽ كران مڠاتاكن ليمڤا
اياله داره.
5
3تيدق منتفسيركن سسواتو لفظ مطلق دڠن
سوينڠ-وينڠڽ.
مالك بركهوين دڠن سأورڠ ايبو توڠڬل يڠ ممڤوپاءي دوا اورڠ انق ڬاديس .سلڤس
سلساي عقد ،مالك تروس منچرايكن ايستريڽ كران ايڠين بركهوين دڠن ساله 6
سأورڠ انق ڬاديس ايبو توڠڬل ترسبوت. 4حكوم يڠ دکلوارکن تڤت دان بتول.
اكتيف ديري
رواڠ ليڠكوڤ ڤلقساناءن حكوم شرع مڠڬوناكن قاعده لفظ مطلق دان
1لقساناكن اكتيۏيتي Fishbowlاونتوق مڠوجي تاهڤ ڤڠواساءن موريد تنتڠ لفظ مطلق مقيد يڠ ترداڤت دالم القرءان دان الحديث
دان مقيد. سڤرتي قاعده لفظ عام دان خاص ،قاعده لفظ مطلق دان مقيد ترڤاكاي دالم سموا نص القرءان
2سچارا بركومڤولن ،جلسكن ڤربيذاءن انتارا لفظ عام دڠن مطلق سرتا لفظ خاص دان الحديث .سكيراڽ سسواتو لفظ دالم القرءان اتاو الحديث داتڠ سچارا مطلق ،مک معنا
دڠن مقيد. مطلق ترڤاكاي سهيڠڬ اد دليل مڠيكتڽ دڠن سسواتو صيفت .كتيک ايت ،اي تله منجادي
3لقساناكن اكتيۏيتي Gallery Walkسچارا بركومڤولن .ستياڤ كومڤولن منمڤل حاصيل كرجا مقيد .بڬيتو جوڬ مقصود صيفت يڠ مڠيكت سسواتو لفظ هندقله دڤاكاي سهيڠڬ اد دليل
ڤد دينديڠ .كومڤولن الءين بوليه ممبري كومين ڤد ستياڤ حاصيل كومڤولن ترسبوت. مڠابايكن صيفت ترسبوت.
ﱡﭐ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ ﱴ ﱵ ﱶ ﱷ ﱸ ﱹ ﱺ ﱻ ﱼ ﱽﱾ ...ﱠ
4مركه 8اناليسيس ايات دأتس برداسركن قاعده لفظ مطلق دان مقيد.
108
چتوسن
اونتوق منجادي انق سوسوان ،براڤ كاليكه
سسأورڠ بايي اڠكت ڤرلو دسوسوكن اوليه
ايبو اڠكتڽ؟
باب
نسخ 3
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن ڤڠرتين نسخ. 3.3.1
منرڠكن ڤركارا ٢يڠ تيدق بوليه دنسخكن. 3.3.2
مڠهورايكن بهاڬين ،جنيس دان بنتوق ٢نسخ. 3.3.3
مڠاناليسيس حكوم بركاءيتن نسخ يڠ ترداڤت دالم القرءان دان الحديث. 3.3.4
منيالي كڤنتيڠن ڤڠڬوناءن قاعده نسخ دالم ڤنتڤن حكوم شرع. 3.3.5
مننتوكن باتسن رواڠ ليڠكوڤ ڤلقساناءن حكوم شرع برداسركن قاعده نسخ يڠ 3.3.6
ترداڤت دالم القرءان دان الحديث.
109
روكون 2نسخ ڤڠرتين ن ََسخ
نسخ
َأ َداة الن َّْسخ َا ْل َمن ُْسوخ َعنْه (يڠ َالن ِ ممنسوخكن سسواتو حكوم شرع دڠن سبب وجود دليل شرع يڠ داتڠ كمودين. ايستيله
َا ْل َمن ُْسوخ َّاسخ
(ميديوم نسخ) دمنسوخكن درڤداڽ)
برداسركن ڤڠرتين اين ،مک داڤت دروموسكن بهاوا:
كات ٢يڠ
مكلف يڠ اهلل :كران اهلل iنسخ هندقله برالكو دڠن ِخ َطاب َش ْرع.
منونجوقكن حكوم حكوم يڠ دبطلكن.
دڤرينتهكن دڠن سهاج يڠ برحق iiڤركارا يڠ دمنسوخكن ( َمن ُْسوخ) اياله خطاب شرع تردهولو يڠ مڠاندوڠي حكوم شرع
يڠ ثابت تله دأڠكت
حكوم شرع. ممبطلكن حكوم. منچاكوڤي ڤرينته ،الرڠن اتاو ڤنچريتاءن يڠ ممڤوپاءي حكوم .حال اين برمعنا ،ڤمبطلن
اتاو دبطلكن.
حكوم يڠ ثابت سچارا عقليُ ،ع ُرف اتاو حكوم چيڤتاءن بوكن دناماكن نسخ.
ڤنشريعتن نسخ iiiدشرطكن براللو ساتو تيمڤوه انتارا ناسخ (دليل يڠ منسخكن) دڠن منسوخ (دليل
يڠ دمنسوخكن).
ڤارا علماء برسڤاكت مڠاتاكن نسخ هاروس برالكو دري سودوت عقل دان حكوم شرع .دليل-
چونتوه
دليلڽ سڤرتي برايكوت:
ڤد زمان اول إسالم ،دواجبكن سأورڠ تنترا إسالم مڠهادڤي سڤولوه اورڠ تنترا كافير دالم
فرمان اهلل : ڤڤرڠن .كمودين ،حكوم اين دنسخكن دڠن كواجيڤن سأورڠ تنترا إسالم هاڽ مڠهادڤي دوا
ﱡ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅ ﱆ ﱇ ﱈ ﱉ ﱊ ﱋ ﱌﱍ ﱎ ﱏ ﱐ ﱑ ﱒ ﱓ ﱔ اورڠ تنترا كافير.
ﱕ ﱖﱠ
ارتيڽ :اڤ 2سهاج ايات كترڠن يڠ كامي منسوخكن (بطلكن) ،اتاو يڠ كامي تيڠڬلكن فرمان اهلل : كواجيڤن
القرءان (اتاو تڠڬوهكن) ،كامي داتڠكن ڬنتي يڠ لبيه باءيق درڤداڽ ،اتاو يڠ سبنديڠ دڠنڽ. ﱡﭐ ...ﱶ ﱷ ﱸ ﱹ ﱺ ﱻ ﱼﱽ ...ﱠ مڠهادڤي سڤولوه
حكوم
تيدقكه اڠكاو مڠتاهوءي بهاواساڽ اهلل مها بركواس اتس تياڤ ٢سسواتو؟ اورڠ موسوه ارتيڽ :جک اد انتارا كامو 20اورڠ يڠ صبر ،ڤستي مريک داڤت
منسوخ
(سورة البقرة )106: 2 ثابت دڠن دليل منيواسكن 200اورڠ (درڤد ڤيهق موسوه يڠ كافير ايت).
ايات اين منجلسكن بهاوا نسخ برالكو دالم إسالم دان اهلل اكن مڠڬنتيكن (سورة األنفال )65 :8 تردهولو.
سسواتو يڠ لبيه باءيق اتاو سبنديڠ دڠنڽ. فرمان اهلل :
حديث نبي : ﱡﭐ ﲌ ﲍ ﲎ ﲏ ﲐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲕ ﲖ ﲗ ﲘ كواجيڤن
ول اهللِ ُ :كن ُْت ن ََهيـْ ُتك ُْم َع ْن ِز َي َار ِة ا ْل ُق ُب ْو ِر َف ُز ْو ُر ْو َها.
َع ْن ُب َر ْيدَ َة َ ق َالَ ،ق َال َر ُس ُ ﲙ ﲚ ﲛ ...ﱠ مڠهادڤي دوا
حكوم
ارتيڽ :درڤد بريدة بركات ،رسول اهلل برسبدا :اكو دهولو مالرڠ كامو درڤد ارتيڽ :سكارڠ اهلل تله مريڠنكن كڤدامو كران دي مڠتاهوءي موسوه اورڠ
الحديث ناسخ
منزيارهي قبور ،مک زيارهله قبور سكارڠ. ثابت دڠن دليل بهاوا ڤدامو اد كلمهن؛ اوليه ايت ،جک اد انتارا كامو 100اورڠ يڠ
(روايت مسلم) تركمودين .صبر ،نسچاي مريک اكن داڤت منيواسكن 200اورڠ.
حديث اين منونجوقكن نسخ تله برالكو دالم إسالم ڤد زمان رسول اهلل . (سورة األنفال )66 :8
111 3.3.1 3.3.1 110
ايمبس ساي بهاڬين ،بنتوق دان جنيس نسخ ڤركارا يڠ تيدق بوليه دنسخكن
بهاڬين نسخ حكوم شرع يڠ هندق دنسخكن (دمنسوخكن) هندقله بوليه منريما نسخ .سكيراڽ حكوم
نسخ
نسخ
نسخ دالم القرءان
بهاڬين ڤرتام ترسبوت تيدق بوليه منريما نسخ ،مک تيدق دنسخكن سڤرتي:
دري اسڤيک حكوم ڬنتي
نسخ كڤد حكوم يڠ لبيه برت نسخ كڤد حكوم يڠ نسخ كڤد حكوم يڠ لبيه ريڠن برايمان كڤد اهلل ،مالئكة ،كتاب ،ڤارا رسول دان هاري اخيرة.
ڤد زمان اول إسالم ،دبري سام برت نسخ حكوم عدة ونيتا كماتين الرڠن كفور دان شيريک. 1
ڤيليهن سام اد اونتوق نسخ حكوم سوامي درڤد ستاهون كڤد فرمان اهلل : حكوم2
برڤواسا اتاو فدية ،اللو مڠهادڤ بيت امڤت بولن 10هاري. ﱡ ﱤ ﱥ ﱦ ﱧ ﱨ ﱩ ﱪ ﱫ ﱬ ﱭ ﱮ . . .ﱠ بركاءيتن دڠن
دنسخكن كڤد حكوم المقدس كڤد نسخ حكوم واجب اتس ارتيڽ :دان سسوڠڬوهڽ كامي تله مڠوتوسكن دالم كالڠن تياڤ 2اومت عقيدة
واجب برڤواسا. مڠهادڤ كعبة سأورڠ تنترا إسالم مڠهادڤي سأورڠ رسول .هندقله كامو مپمبه اهلل دان جاوءهيله طاغوت.
حكوم ارق ،اصل سباڬاي قبلة 10اورڠ موسوه كڤد هاڽ (سورة النحل )36 :16
دحاللكن ،كمودين اومت إسالم. واجب مڠهادڤي دوا اورڠ
دنسخكن منجادي حرام. موسوه دالم ڤڤرڠن. كواجيڤن صالة ،زكاة ،ڤواسا دان حج.
فرمان اهلل : 2
دري اسڤيک حكوم شرع بهاڬين كدوا حكوم2
ﱡﭐ ﱓ ﱔ ﱕ ﱖ ﱗ ﱘ ﱙ ﱚ ﱛ ﱜ ﱝﱞ...ﱠ
نسخ حكوم ممبري صدقه اڤابيال ايڠين مڠهادڤ رسول اهلل . ارتيڽ :واهاي اورڠ 2يڠ برايمان ،كامو دواجبكن برڤواسا سباڬايمان بركاءيتن دڠن
فرمان اهلل : دواجبكن أتس اورڠ 2يڠ سبلوم كامو ،سوڤايا كامو برتقوى. اساس 2عبادة
ﱡﭐ ﱁ ﱂ ﱃ ﱄ ﱅﱆﱇ ﱈﱉ ﱊﱋﱌ ...ﱠ نسخ حكوم تنڤا ڬنتي (سورة البقرة )183 :2
ارتيڽ :واهاي اورڠ 2يڠ برايمان ،اڤابيال كامو هندق مڠهادڤ (تنڤا حكوم ڬنتين)
رسول اهلل ،مک هندقله كامو برصدقه سبلوم كامو مڠهادڤڽ. كواجيڤن برصيفت بنر ،امانه ،عاديل دان منجاڬ مرواه .الرڠن صيفت
(سورة المجادلة )12 :58 بوهوڠ ،خيانت ،ظاليم دان ڤربواتن كجي.
نسخ حكوم واجب قيام الليل كڤد سنة قيام الليل. نسخ واجب كڤد سنة فرمان اهلل :
نسخ حكوم واجب منجاوءهي برستوبوه ڤد مالم هاري بولن نسخ واجب كڤد ﱡﭐ ﱪﱫﱬ ﱭ ﱮ ﱯ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ ﱴ ﱵ 3
رمضان سلڤس تيدور كڤد حكوم هاروس برستوبوه. هاروس ﱶ ﱷﱸ ﱹ ﱺ ﱻ ﱼﱠ
حكوم2
نسخ حرام زيارة قبور كڤد هاروس. نسخ حكوم حرام كڤد بركاءيتن دڠن
ارتيڽ :سسوڠڬوهڽ اهلل مپوروه برالكو عاديل دان بربوات كباءيقن
نسخ حرام مپيمڤن داڬيڠ قربان كڤد هاروس. حكوم هاروس اخالق موليا
سرتا ممبري بنتوان كڤد قوم قرابت دان مالرڠ درڤد مالكوكن ڤربواتن2
نسخ حكوم ڤيليهن يڠ كجي دان موڠكر سرتا كظاليمن .دي مڠاجر كامو (دڠن سوروهن
حكوم ڤيليهن ڤد زمان اول إسالم انتارا برڤواسا اتاو ممباير فدية انتارا دوا ڤركارا دڠن دان الرڠنڽ اين) ،سوڤايا كامو مڠمبيل ڤرايڠتن مماتوهيڽ.
كڤد حكوم واجب برڤواسا. مواجيبكن ساله ساتو (سورة النحل )90 :16
113 3.3.3 3.3.2 112
بنتوق نسخ
3 2 1
نسخ
نسخ
نسخ باچاءن سهاج تنڤا منسخكن حكوم نسخ حكوم سهاج تنڤا منسخكن باچاءن نسخ باچاءن دان حكوم
چونتوه :حكوم رجم باڬي ڤنزينا يڠ بركهوين. چونتوه :حكوم عدة ستاهون. چونتوه :حكوم َح َضانَة.
فرمان اهلل : سبدا نبي :
َان فِ ْي َها:
اب ت َُو ِازي ُس ْو َر َة ا ْل َب َق َر ِةَ ،فك َ
ور ُة ْالَ ْح َز ِ َت ُس َ ب َق َال :كَان ْ َع ْن ُأب َ ِّي ْب ِن َك ْع ٍ
ﱡﭐ ﱛ ﱜ ﱝ ﱟ ﱠ آن َع ْشر ر َضع ٍ َان فِيما ُأن ِْز َل ِمن ا ْل ُقر ِ
وه َما ا ْل َب َّت َة.
الش ْي َخ ُة إ َذا َز َن َياَ ،ف ْار ُج ُم ُ
لش ْي ُخ َو ََّا َّ ات ُ َ َ َ ْ ك َ َ
ﱡ ﱢ ﱣ ﱤ ﱥ ﱦ ...ﱠ ات ُي َح ِّر ْم َنُ ،ث َّم ن ُِس ْخ َن بِ َخ ْم ٍ
س مع ُلوم ٍ
َْ َ
ارتيڽ :درڤد أبي بن كعب بركات :سورة أحزاب دهولوڽ مپاماءي سورة البقرة.
ٍ
َم ْع ُلو َمات.
ارتيڽ :دان اورڠ يڠ (همڤير) ماتي انتارا كامو
دهولو ترداڤت ايات: سرتا منيڠڬلكن ايستري ،هندقله برواصية اونتوق ارتيڽ :انتارا يڠ دتورونكن درڤد
الش ْي َخ ُة إِ َذا َز َن َياَ ،ف ْار ُج ُم ُ
وه َما ا ْل َب َّت َة َا َّ
لش ْي ُخ َو َّ ايستري 2مريک ،ياءيت دبري ُم ْت َعة (ڤمبرين درڤد ايات القرءان اداله يڠ مپاتاكن حكوم
ارتيڽ :ڤنزينا لالكي دان ونيتا يڠ سوده بركهوين ،مک رجمله مريک. سوامي كڤد ايستري ،يڠ دواجبكن ستله ايستري 10كالي سوسوان تله مڠحرامكن
دچرايكن) سهيڠڬ ستاهون الماڽ ،دڠن تيدق ڤركهوينن ،كمودين دمنسوخكن دڠن
(روايت ابن حبان)
دسوروه برڤينده دري تمڤت تيڠڬلڽ. ليم كالي سوسوان.
(سورة البقرة )240 :2 (روايت مسلم)
تريۏيا
ساڬوهاتي يڠ دمقصودكن اداله دڠن ممبري تمڤت تيڠڬل ،ماكنن دان ڤاكاين.
جنيس نسخ
نسخ
َل و ِصي َة لِو ِار ٍ
ث. َ َّ َ نسخ حكوم عدة ستاهون كڤد امڤت بولن 10هاري
ارتيڽ :تياد سبارڠ جنيس وصية کڤد اهلي واريث.
فرمان اهلل :
(روايت أبو داود)
ﱡﭐ ﱛ ﱜ ﱝﱞ ﱟ ﱠﱡﱢ ﱣ ﱤ ﱥ ﱦ ﱧ
سبدا نبي ُ " كن ُْت ن ََهيـْ ُتكُم" (اكو مالرڠ كامو) منونجوقكن الرڠن ترسبوت ثابت دڠن الحديث، ﲺ ﲻ ﲼ ﲽﱠ
تتاڤي دهاروسكن دڠن سبدا نبي َ " ف ُز ْو ُر ْو َها". ارتيڽ :دواجبكن كأتس كامو ،اڤابيال سسأورڠ درڤد كامو همڤير ماتي ،جک دي اد منيڠڬلكن
هرتا ،هندقله دي ممبوات وصية اونتوق ايبو باڤ دان قوم قرابت دڠن چارا يڠ باءيق
نسخ
تنداكن ( ) ڤد ڤپاتاءن يڠ بتول دان ( ) ڤد ڤپاتاءن يڠ ساله.
3 2 1
/ ڤپاتاءن بيلڠن
ڤرينسيڤ اساس قاعده داڤت ممبيذاكن انتارا مڠتاهوءي قاعده نسخ
حكوم يڠ ثابت دڠن القرءان تيدق بوليه دنسخكن دڠن الحديث. 1 نسخ جوڬ بوليه حكوم يڠ تله دنسخكن مروڤاكن ساله ساتو شرط
دأڤليكاسيكن دالم سموا دڠن حكوم يڠ ماسيه اجتهاد اڬر مڠيلقكن
ڤراتورن دان اوندڠ 2دالم تتڤ. سسأورڠ مجتهد اتاو
حكوم عقلي بوليه برالكو نسخ ڤداڽ. 2
سسبواه نڬارا خصوصڽ مفتي ترسيلڤ مڠلواركن
ڤراتورن براساسكن حكوم برداسركن ايات
سياسة شرعية. القرءان اتاو حديث يڠ
برايمان كڤد اهلل ،مالئكة ،كتاب ،ڤارا رسول دان هاري اخيرة تيدق 3
تله دمنسوخكن.
بوليه برالكو نسخ.
نسخ حكوم مڠهادڤ بيت المقدس كڤد مڠهادڤ كعبة اياله نسخ كڤد 4 رواڠ ليڠكوڤ ڤلقساناءن حكوم شرع برداسركن قاعده نسخ يڠ ترداڤت
حكوم يڠ لبيه برت. دالم القرءان دان الحديث
حكوم وصية كڤد كدوا-دوا ايبو باڤ دان قرابت دنسخكن دڠن ايات سموا حكوم شرع يڠ تياد بوقتي منونجوقكن اي برصيفت ككل اتاو سمنتارا بوليه برالكو
ميراث اياله چونتوه نسخ حكوم سهاج.
5
نسخ ڤداڽ .حال اين برمعنا ،حكوم ٢يڠ تيدق برالكو نسخ اداله سڤرتي حكوم عقلي ،حكوم
ڤنچاءيندرا دان قيصه زمان دهولو .حكوم–حكام اساس سڤرتي بركاءيتن دڠن عقيدة دان
اصول الدين تيدق بوليه دنسخكن .چونتوهڽ ،برايمان كڤد اهلل ،مالئكة ،كتاب ،ڤارا رسول
سموا حكوم شرع يڠ تياد بوقتي برصيفت ككل بوليه برالكو نسخ. 6
دان هاري اخيرة.
بڬيتو جوڬ حكوم-حكام اساس بركاءيتن دڠن اخالق موليا دان منجاءوهكن ديري درڤد
چونتوه نسخ الحديث دڠن الحديث اياله حكوم زياره قبور. 7 ڤربواتن كجي دان جاهت سڤرتي كواجيڤن جوجور ،امانه دان عاديل اياله اساس اخالق موليا.
.اناليسيس سيتواسي برايكوت دان بينچڠكن چارا ممڤركتيككن قاعده نسخ يڠ تڤت ماري كيت اولڠ كاجي باب نسخ
نسخ
نسخ
! استاذ،ساي سياڤاكه يڠ بوليه بريكن.هاري اين
Mesyuarat Jawatankuasa Fatwa Negeri Selangor Kali ke-2/2011 yang bersidang pada 12 April
مڠهيلڠكن،دري سڬي بهاس برمعنا ديفينيسي نسخ؟
2011 telah memutuskan bahawa Pelaburan ASN dan ASB adalah tidak halal. .دان مڠهاڤوسكن
ممنسوخكن،دري سڬي ايستيله ڤوال
سسواتو حكوم شرع دڠن سبب وجود
.دليل شرع يڠ داتڠ كمودين
Status Pelaburan
نسخ؟2سياڤاكه يڠ بوليه بريكن روكون
Jabatan Mufti Selangor memutuskan hukum pelaburan Permodalan Nasional Berhad (PNB) dalam Amanah Saham Nasional Berhad
(ASNB) adalah harus. Ia diputuskan dalam mesyuarat Jawatankuasa Fatwa Negeri Selangor kali ke-3/2017 yang bersidang pada 27
April lalu dan dimaklumkan menerusi laman web rasmi Jabatan Mufti Negeri.
Menurut kenyataan itu, Jawatankuasa Fatwa Selangor meminta PNB untuk meneruskan usaha penambahbaikan bagi memastikan
pelaburan berkenaan menepati syarak sepenuhnya. Jawatankuasa Fatwa Selangor turut menyatakan keharusan pelaburan akan dikaji
semula selepas tiga tahun dengan sekurang-kurangnya peratusan pelaburan patuh syarak melebihi 75 peratus.
Sumber: selangorkini.my
ِ ياءيت َالن، نسخ اد امڤت2روكون
،َّاسخ
Sumber dengan suntingan: https://www.muftiselangor.gov.my
َا ْل َمن ُْسوخ َعنْه (يڠ،)َا ْل َمن ُْسوخ (منسوخ
:ڤندوان ڬورو دمنسوخكن درڤداڽ) دان َأ َداة الن َّْسخ
. مينتا موريد ممڤركتيككن قاعده نسخ
.)(ميديوم نسخ
. بينچڠكن دڠن موريد
" "ڤاكر.Hot Seat ڤيليه سأورڠ موريد اونتوق منجادي "ڤاكر" اتاو "واتق" دالم ڤرماءينن1
. موريد الءين مڠناءي نسخ2اكن منجواب سوءالن
كدبود يڠ. بركاءيتن دڠن نسخ2 اونتوق منجواب سوءالنSpin-n-Think جالنكن ڤرماءينن2
،ممڤوپاءي انق ڤانه دان بوليه دڤوسيڠ دڬوناكن اونتوق مننتوكن ڬيليرن موريد يڠ مپوءال كسيمڤولن
. ممبتولكن دان مموجي،منجواب .ممهمي حكوم شرع دڠن تڤت
. نسخ يڠ دأڬيهكن2 دالم كومڤولن مڠناءي توڤيکMind Map سدياكن ڤتا ميندا3 .منجادي همباڽ يڠ طاعت
121 120
اكتيف ميندا
نسخ
جواب سوءالن ٢برايکوت:
ممنسوخكن سسواتو حكوم شرع دڠن سبب وجود دليل شرع يڠ داتڠ كمودين.
122
بيدڠ
4
الفقه
123
كونسيڤ اساس ڤركهوينن دالم إسالم
ڤركهوينن منوروت إسالم
ڤڠرتين ڤركهوينن
عقد يڠ مڠهاروسکن ڤرستوبوهن انتارا سوامي دڠن ايستري دالم بنتوق يڠ
دبنرکن اوليه شرع. ايستيله
ﱡﭐ...ﱺ ﱻ ﱼ ﱽ ﱾ ﱿ ﲀ ﲁ ﲂ ﲃ ﭐ)...ﭐ
ارتيڽ: چتوسن
مک برکهوينله دڠن ڤرمڤوان الءين يڠ كامو سنڠي ،دوا ،تيڬ اتاو امڤت.
اڤاكه حكمه ڤنشريعتن ڤركهوينن دالم إسالم؟ باب
سورة النساء 3 :4
برداسركن ايات اين ،علماء تله برسڤاكت بهاوا سسأورڠ ايت هاروس اونتوق مالكوكن عقد ڤركهوينن منوروت 1
إسالم
ڤركهوينن دڠن ڤرمڤوان يڠ دسوكاءيڽ.
تريۏيا
ستندرد ڤمبالجرن
رسول اهلل تله بركهوين كالي ڤرتام
كتيک برعمور 25تاهون دڠن سيدتنا
خديجة .
مپاتاكن كونسيڤ اساس ڤركهوينن دالم إسالم. 4.1.1
ِ
منرڠكن ڤرسدياءن ڤركهوينن يڠ مماتوهي شرع ماللوءي َن َظر دان خ ْط َبة. 4.1.2
منجلسكن ڤركارا ٢بركاءيتن مهر ،وليمة العروس دان ڤوليڬامي منوروت شرع. 4.1.3
مڠهورايكن تڠڬوڠجواب دان حق برسام دالم رومه تڠڬ. 4.1.4
منيالي كڤنتيڠن ڤركهوينن منوروت شرع. 4.1.5
منچادڠكن اوسها دان تيندقن كأره ڤمبيناءن بيت المسلم يڠ سكينة دان مودة. 4.1.6
ممڤوپاءي كأيڠينن يڠ سدرهان اونتوق بركهوين. هاروس اب! َم ِن الش َب ِ ول اهللِ َ :يا َم ْع َش َر َّ ود َ ق َالَ :ق َال َلنَا َر ُس ُ َعن َعب ِد اهللِ ب ِن مسع ٍ
ْ َ ْ ُ ْ ْ
يقين تيدق مالكوكن زنا جک تيدق بركهوين. اع ِمنْك ُُم ا ْل َبا َء َة َف ْل َيت ََز َّو ْجَ ،فإِ َّن ُه َأ َغ ُّض لِ ْل َب َص ِر َو َأ ْح َص ُن لِ ْل َف ْر ِجَ ،و َم ْن َل ْم َي ْستَطِ ْع
اس َت َط َ ْ
تيدق بركممڤوان اونتوق ملقساناكن تڠڬوڠجواب دالم ڤركهوينن دسببكن الص ْو ِم َفإِ َّن ُه َل ُه ِو َجا ٌء. ِ
مكروه َف َع َل ْيه بِ َّ
ميسكين ،تراللو توا اتاو برڤپاكيت.
حرام ارتيڽ:
بركهوين دڠن توجوان اونتوق منظاليمي دان مموضرتكن ايستري.
درڤد عبد اهلل بن مسعود تله بركات :رسول اهلل تله برسبدا كڤد كامي :واهاي
ڤارا ڤمودا ،سسياڤا انتارا كامو يڠ تله ممڤوپاءي کممڤوان اونتوق ڤربلنجاءن برومه
ونيتا يڠ حرام دكهويني
تڠڬ ،کهوينله کران اي لبيه ممڤو اونتوق مناهن ڤندڠن مات دان منجاڬ کمالوان
ونيتا يڠ حرام دكهويني :حرام اونتوق سالما-الماڽ دان حرام اونتوق سمنتارا وقتو. (كحرمتن ديري) دان سسياڤا يڠ بلوم بركممڤوان ،هندقله دي برڤواسا کران ڤواسا
ايت اکن داڤت منجادي بينتيڠ (درڤد معصية).
حرام بركهوين اونتوق سالما-الماڽ 1
روايت البخاري دان مسلم
ڤپوسوان اه َرة)
(م َص َ
ڤرسمنداءن ُ کتورونن
ايبو سوسوان ،نينيق ايبو تيري :ايستري باڤ، ايبو ،نينيق دان كأتس. حديث اين مڠنجوركن سسأورڠ يڠ تله ممڤوپاءي كممڤوان كواڠن سوڤايا سڬرا بركهوين
سوسوان دان كأتس. ايستري داتوق ،نينيق تيري انق ڤرمڤوان ،چوچو اونتوق مڠيلقكن ديريڽ درڤد مالكوكن ڤركارا ۲يڠ بوليه منجاتوهكن مرواه.
اديق-براديق سوسوان. دان كأتس. دان کباوه.
انق ڤرمڤوان كڤد اديق- مننتو :ايستري انق، اديق-براديق ڤرمڤوان حكوم ڤركهوينن
براديق سوسوان. ايستري چوچو دان کباوه. کاندوڠ ،سأيبو اتاو
ڤركهوينن اياله ڤركارا يڠ دڬالقكن اوليه إسالم تتاڤي حكومڽ براوبه-اوبه مڠيكوت
ڤرمڤوان يڠ مپوسو دڠن منتوا :ايبو ايستري ،نينيق سباڤ سهاج.
كأداءن سسأورڠ.
اديق-براديق ڤرمڤوان ايستري دان كأتس. انق ساودارا ڤرمڤوان (انق
اتاو استري اديق-براديق انق تيري :انق كڤد ايستري ڤرمڤوان كڤد اديق-براديق كأداءن حكوم
لالكي سام اد اديق-براديق يڠ تله دستوبوهي. کاندوڠ ،سأيبو اتاو بركممڤوان اونتوق ملقساناكن تڠڬوڠجواب دالم ڤركهوينن سڤرتي ممبري
کاندوڠ ،سأيبو اتاو سباڤ سهاج). مهر دان نفقه.
سباڤ سهاج. ايبو ساودارا (اديق-براديق ممڤوپاءي كأيڠينن يڠ قوات اونتوق بركهوين. سنة
اديق-براديق ڤرمڤوان باڤ ايمبس ساي
ايبو اتاو باڤ سام اد اديق- يقين تيدق مالكوكن زنا جک تيدق بركهوين.
اتاو ايبو سوسوان. براديق کاندوڠ اتاو سأيبو، بركممڤوان اونتوق ملقساناكن تڠڬوڠجواب دالم ڤركهوينن سڤرتي ممبري
اديق-براديق سوسوان سباڤ سهاج) دان كأتس. مهر دان نفقه.
باڤ اتاو ايبو سنديري. واجب
ڤرسمنداءن ممڤوپاءي كأيڠينن يڠ قوات اونتوق بركهوين.
انق سوسوان ايستري. يقين اكن مالكوكن زنا جک تيدق بركهوين.
i
مستيله حالل دكهويني اوليه باكل ايستري (بوكن َم ْح َرم).
مستيله اورڠ يڠ ترتنتو. لالكي
(سوامي) كِتَابِ َّية
تيدق براد دالم احرام حج اتاو عمرة. مڠهيمڤونکن ايستري دڠن
اديق-براديق ڤرمڤوانڽ ترماسوقله
مستيله حالل دكهويني اوليه باكل سوامي. اديق-براديق سوسوان.
مستيله اورڠ يڠ ترتنتو. ڤرمڤوان vii ii
تيدق براد دالم احرام حج اتاو عمرة. (ايستري)
مڠهويني ونيتا يڠ ماسيه براد
مڠهيمڤونکن ايستري دڠن ايبو
إسالم :اورڠ يڠ مرتد اتاو بلوم مملوق إسالم تيدق برحق دالم عدة دسببكن ڤرچراين اتاو
ساوداراڽ ،انق ساوداراڽ
منجادي ولي. كماتين سوامي سهيڠڬاله
اتاو چوچوڽ.
عاديل :تيدق مالکوکن دوسا بسر ،تيدق برتروسن مالکوکن دوسا هابيس تيمڤوه عدة.
کچيل دان تيدق مالکوکن ڤرکارا يڠ منججسکن مرواه.
لالكي ولي
2
بالغ مڠهويني
vi حرام بركهوين
برعقل بکس ايستري يڠ تله
iii
اونتوق سمنتارا
بوکن درڤد ڬولوڠن يڠ تيدق بوليه منتدبير هرتا. دچرايکن دڠن طالق تيڬ وقتو
تيدق براد دالم احرام حج اتاو عمرة. سهيڠڬاله دي بركهوين مڠهيمڤونکن لبيه درڤد امڤت
دڠن لالكي الءين ،تله دستوبوهي اورڠ ايستري دالم ساتو ماس.
برعقل بالغ لالكي إسال م
دوا اورڠ سقسي دان دچرايكن اوليه لالكي
ممڤوپاءي ڤڠليهتن دان ڤندڠرن يڠ باءيق. عاديل
ترسبوت.
مڠڬوناکن لفظ کهوين اتاو نکاح سهاج.
لفظ کهوين اتاو نکاح دسبوت دڠن جلس دالم ايجاب دان قبول.
تيدق دڤيسهکن انتارا لفظ ايجاب دڠن قبول کچوالي قدر يڠ v iv
سديکيت سڤرتي مڠمبيل نفس ،برسين اتاو باتوق. صيغة ،ياءيت
ککل کاليقن سموا ڤيهق اونتوق مالكوكن عقد سهيڠڬ سلساي لفظ ايجاب مڠهويني ايستري اورڠ الءين مڠهويني ونيتا بوکن إسالم دان
لفظ قبول. دان قبول سهيڠڬاله دي دچرايكن اوليه بوکن اهلي کتاب سهيڠڬاله دي
عقد مستيله برقوات كواس سرتا-مرتا ،ياءيت تيدق دڬنتوڠ دڠن سواميڽ. مملوق إسالم.
شرط ٢ترتنتو.
عقد تيدق دباتسکن دڠن تيمڤوه ماس ترتنتو.
ولي ڤركهوينن باڬي سأورڠ ڤرمڤوان مستيله ترديري درڤد ساله سأورڠ لالكي برايكوت
باڤ سهاج .نامون بڬيتو ،رسول اهلل مڠڬالقكن كأيذينن انق ڬاديس دمينتا ترلبيه مڠيكوت سوسونن:
دهولو سبلوم دي دكهوينكن .شرط صح ڤركهوينن تنڤا ڤڠتاهوان انق ڬاديس اياله:
iتياد ڤرموسوهن انتارا ولي دڠن انق ڬاديس ترسبوت. باڤ
iiسوامي يڠ دكهوينيڽ مستيله سكوفو.
iiiسوامي ممڤو مپرهكن مهر دڠن سڬرا.
داتوق سبله باڤ
َ 2ولِي َغ ْير ُم ْجبِر:كسموا ولي سالءين باڤ دان داتوق سبله باڤ يڠ تيدق بوليه مڠهوينكن
انق ڬاديس تنڤا ايذينڽ .باڬي جندا ،سموا ولي ترماسوق باڤ دان داتوق تيدق بوليه اديق-براديق
مڠهوينكنڽ تنڤا ايذينڽ. لالكي كاندوڠ
دسنتكن باڬي لالكي يڠ ايڠين ممينڠ سأورڠ ڤرمڤوان اونتوق مليهت موک دان كدوا-دوا تاڤق (انق لالكي كڤد اديق-
تاڠنڽ واالوڤون ڤرمڤوان ترسبوت تيدق مڠأيذينكنڽ اتاو تيدق مڠتاهوءيڽ .دي جوڬ بوليه براديق لالكي سباڤ حاكيم اتاو سلطان
مليهت ڤرمڤوان ترسبوت براولڠ كالي سهيڠڬ دي بنر ٢ڤستي مڠناءي ڤيليهنڽ ايت سوڤايا دڠن باڤ) دان جوڬ اورڠ يڠ
تيدق تيمبول ڤپسلن ستله بركهوين. دالنتيق اوليهڽ
131 4.1.1 | 4.1.2 4.1.1 130
مهر ،وليمة العروس دان ڤوليڬامي منوروت شرع دليل باڬي ڬالقن مليهت باكل تونڠ
ڤڠرتين مهر َع ْن َأبِي ُه َر ْي َر َة َ ق َالُ :كن ُْت ِعنْدَ النَّبِ ِّي َ ،ف َأتَا ُه َر ُج ٌل َف َأ ْخ َب َر ُه َأ َّن ُه ت ََز َّو َج ا ْم َر َأ ًة ِم َن
ب َفا ْن ُظ ْر إ َل ْي َهاَ ،فإِ َّن قال َله رس ُ ِ ْالَن َْص ِ
ڤمبرين يڠ دواجبكن کأتس سوامي کڤد ايستري دسببکن عقد ڤرکهوينن. ول اهلل َ :أ َن َظ ْر َت إِ َل ْي َها؟ َق َالَ :لَ ،ق َالَ :فا ْذ َه ْ ارَ ،ف َ ُ َ ُ
فِ ْي َأ ْع ُي ِن ْالَن َْص ِ
ار َش ْي ًئا.
حكوم-حكام مهر
ارتيڽ:
اي بوكن روكون نكاح تتاڤي واجب دبريکن ستله سمڤورنا عقد ڤرکهوينن سام اد دپاتاکن i
دالم عقد اتاو تيدق واالوڤون تله دڤرستوجوءي اونتوق دڬوڬورکن اوليه ڤيهق ايستري. درڤد أبو هريرة ،بلياو بركات :كتيک اكو براد دسيسي نبي ،مک داتڠ سأورڠ
مهر منجادي حق ميليق ايستري سأورڠ سهاج. ii لالكي ممبريتاهو بڬيندا بهاوا بلياو هندق مڠهويني سأورڠ ڤرمڤوان أنصار .سبدا
تياد حد مينيموم اتاو مکسيموم باڬي مهر. iii رسول اهلل كڤداڽ :اداكه كامو تله مليهتڽ؟ لالكي ترسبوت منجاوب :تيدق.
بوليه بربنتوق هرتا بندا اتاو سسواتو يڠ ممبري منفعت. iv بڬيندا برسبدا الڬي :ڤرڬيله مليهتڽ كران ڤد مات ڤرمڤوان أنصار ايت اد سسواتو.
سنة مپبوت قدرڽ دالم عقد باڬي مڠيلقكن ڤرتليڠكهن انتارا سوامي دڠن ايستري. v روايت مسلم
تيدق واجب دبريكن سبلوم عقد ڤركهوينن دان اي بوليه جوڬ دبريكن ستله عقد اتاو vi
ستله برالكو ڤرستوبوهن. دالم حديث اين ،رسول اهلل مپوروه لالكي ترسبوت مليهت ڤرمڤوان يڠ ايڠين دكهوينيڽ
ايت سوڤايا دي تيدق مپسل ڤد كمودين هاري اڤابيال دي مليهت ڤركارا يڠ تيدق دسوكاءيڽ
دليل كواجيڤن ممبري مهر ستله عقد ڤركهوينن دسمڤورناكن.
فرمان اهلل : تريۏيا چيري ٢يڠ دتونتوت دالم مميليه ڤاسڠن
ﱡﭐﲓ ﲔ ﲕ ﲖﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞﲟ ﲠ ﲡ ﲢﱠ 1اورڠ يڠ مڠعملكن اجرن اڬام دالم كهيدوڤن.
َع ْن َأبِي ُه َر ْي َر َة َ ،ع ِن النَّبِ ِّي َ ق َال:
ارتيڽ: ُتنْك َُح ا ْل َم ْر َأ ُة ِلَ ْر َبعٍ :لِ َمالِ َها َولِ َح َسبِ َها 2اورڠ يڠ مميليقي اخالق يڠ موليا.
دان بريکنله کڤد ڤرمڤوان ٢ايت مس كهوين (مهر) مريک سباڬاي ڤمبرين يڠ ين،ات الدِّ ِ وجمالِها ولِ ِدينِهاَ ،فا ْظ َفر بِ َذ ِ
ْ َ َ َ َ َ َ 3اورڠ يڠ براصل درڤد كتورونن يڠ باءيق.
واجب .کمودين ،جک مريک دڠن كريالءن هاتي ممبريكن كڤد كامو سبهاڬين ت َِر َب ْت َيدَ َ
اك.
درڤد مس كهوينڽ ،مک ماکنله (ڬوناکنله) ڤمبرين (يڠ حالل) ايت سباڬاي ارتيڽ :درڤد أبو هريرة ،درڤد نبي 4تيدق دڬالقكن بركهوين دڠن قوم قرابت يڠ تردكت.
نعمت يڠ الذت ،الڬي باءيق کسودهنڽ. ،بلياو برسبدا :ونيتا دنكاحي كران
امڤت ڤركارا :ياءيت كران هرتاڽ، 5اورڠ يڠ سكوفو ،ياءيت سطرف دري سودوت
سورة النساء 4 :4 كتوروننڽ ،كچنتيقنڽ دان اڬامڽ .مک اڬام ،ڤكرجاءن ،ڤنديديقن ،كصيحتن توبوه بادن
ڤيليهله ونيتا يڠ براڬام ،نسچاي كامو دان كدودوقن دالم مشاركت.
برداسركن ايات اين ،علماء تله برسڤاكت بهاوا مهر واجب دبريكن اوليه سوامي كڤد ايستري اكن براونتوڠ.
ستله عقد ڤركهوينن. (روايت البخاري) 6انق ڬاديس يڠ بلوم بركهوين.
133 4.1.3 4.1.2 132
وليمة العروس 2 حكمه ڤمبرين مهر
ممبريكن مهر يڠ تله دواجبكن اوليه شرع 4 3 2 1
ماليني سوامي. تيدق لبيه درڤد بركممڤوان اونتوق بركممڤوان ممڤوپاءي كصيحتن
كڤد ايستري.
امڤت اورڠ برالكو عاديل ترهادڤ اونتوق ممبريكن توبوه بادن اونتوق
ممبري نفقه يڠ منچوكوڤي دڠن مپدياكن ايستري ڤد سموا ايستري دري نفقه دان مپدياكن ملقساناكن
مندڠر نصيحت دان منطاعتي سوامي دالم
ماكنن ،تمڤت تيڠڬل ،ڤاكاين دان كڤرلوان٢ ساتو ماس. سودوت ڬيليرن ،نفقه كڤرلوان ٢سموا تڠڬوڠجواب
ڤركارا ٢يڠ تيدق برچڠڬه دڠن شرع.
هارين ايستري برداسركن كممڤوان سوامي. دان ڤرڬاءولن اهلي كلوارڬ. دالم مڠوروسكن
مالكوكن ڤرڬاءولن يڠ باءيق دڠن تيدق يڠ باءيق. كلوارڬ دڠن باءيق.
برامانه ترهادڤ سوامي دڠن منجاڬ مرواه
مڠاسري ،مپاكيتي ،مڠهينا ،ممارهي تنڤا
ديري دان هرتا بندا سوامي.
سبب دان بردندم ترهادڤ ايستري. حكمه ڤوليڬامي
ممبريكن ڬيليرن دان نفقه سچارا عاديل
برڬاءول سچارا باءيق دان مڠاسيهي سوامي. جک سوامي برايستري لبيه درڤد سأورڠ. منجاءوهكن ديري درڤد ڤركارا يڠ منجاتوهكن مرواه سڤرتي زنا.
مڠورڠكن مسئله سوسيال دان ڤرزيناءن دالم مشاركت.
تيدق مڠأيذينكن اورڠ يڠ تيدق دسوكاءي داڤت ممبنتو ڬولوڠن يڠ ممرلوكن سڤرتي ايبو توڠڬل دان انقڽ.
منديديق ايستري دڠن اجرن إسالم. مڠورڠكن جومله ڤرمڤوان يڠ تيدق بركهوين.
سوامي اونتوق ماسوق كرومه.
ممبري ڤلواڠ كڤد سوامي اونتوق منداڤتكن ذوريت.
ممينتا ايذين سوامي جک هندق كلوار ممبريكن حق ايستري دڠن سڬرا ڬربڠ اينفو ملواسكن هوبوڠن ككلوارڬاءن دالم مشاركت.
دري رومه. دان سمڤورنا.
www.jksm.gov.my
مريضاءي دان مڠهرڬاءي تڠڬوڠجواب تيدق منظاليمي دان مالكوكن ڤربواتن يڠ جابتن کحاكيمن شريعة مليسيا تڠڬوڠجواب دان حق برسام دالم رومه تڠڬ
سرتا ڤمبرين سوامي. مموضرتكن ايستري.
حق برسام تڠڬوڠجواب برسام
كڤنتيڠن ڤركهوينن منوروت شرع حالل برسرونوق-سرونوق انتارا تيدق مپاکيتي انتارا ساتو سام الءين.
داڤت ممنوهي تونتوتن فطره ماءنسي يڠ ممرلوكن ڤاسڠن. 1 سوامي ايستري دڠن چارا يڠ تيدق منجاڬ كهرمونين رومه تڠڬ دان
مالهيرکن کتورونن يڠ صالح دان ترديديق دڠن اجرن إسالم يڠ سمڤورنا. 2 مپالهي شرع. تيڠكه الكو سوڤايا تيدق ملوکاءي
موجودکن کداماين جيوا دان کسجهتراءن روحاني كڤد سوامي دان ايستري. 3 برحق اونتوق منداڤت هرتا سڤنچارين. ڤراساءن ڤاسڠن.
ممبندوڠ كرونتوهن اخالق يڠ مپببكن برالكوڽ ڤرڬاءولن سچارا بيبس دان ڤرزناءن. 4 برحق اونتوق منداڤت هرتا ڤوساک منديديق انق دڠن اجرن إسالم سهيڠڬ
ممبنتوق ڬينراسي اومت إسالم سجهترا يڠ ممبسر دالم سواسان كلوراڬ هرموني. 5 جک برالكو كماتين ساله سأورڠ درڤد مريک منجادي انق يڠ صالح.
ملواسكن ليڠکوڠن ککلوارڬاءن انتارا اومت إسالم. 6 سوامي اتاو ايستري. ساليڠ ممبنتو دالم مڠوروسكن رومه
ممبينا سماڠت بکرجاسام انتارا سوامي دڠن ايستري كتيک مڠوروسكن رومه تڠڬ 7 تڠڬ دان انق.٢
تراوتاماڽ دالم منديديق انق.٢ مڠحرمتي كلوارڬ كدوا-دوا بله ڤيهق.
1داڤتكن معلومت بركاءيتن دڠن ڤروسيدور ڤركهوينن يڠ تله دتتڤكن اوليه جابتن اڬام
إسالم برهمڤيرن كامو.
2سناريكن ڤرساماءن دان ڤربيذاءن انتارا مهر دڠن هانترن.
3بينچڠكن عادت دان كبياساءن كتيک كندوري كهوين يڠ دالرڠ اوليه إسالم ماللوءي
اكتيۏيتي .Rotating Review
. سبولنRM2000 أحمد بكرجا سباڬاي سأورڠ ڤمندو دڠن ممڤراوليه ڬاجي سباپق
. اونتوق مڠاداكن كندوري كهوينRM50 000 دي ايڠين مالكوكن ڤينجمن سباپق
مركه4 . اداكه تيندقن أحمد ايت بتول؟ هوريكن دوا حجه اندا، ڤد ڤندڠن اندا8
ايمبس ساي
142
چتوسن
اڤاكه بنتوق ٢ڤمبوبرن ڤركهوينن يڠ دبنركن
اوليه إسالم؟
باب
ڤمبوبرن ڤركهوينن 2
منوروت إسالم
ستندرد ڤمبالجرن
مپاتاكن كونسيڤ ڤمبوبرن ڤركهوينن دالم إسالم. 4.2.1
منرڠكن ايمڤليكاسي كڤد ايستري سلڤس برالكوڽ ڤمبوبرن ڤركهوينن. 4.2.2
منجلسكن حق ايستري دان انق سلڤس ڤمبوبرن ڤركهوينن . 4.2.3
منيالي ايمڤليكاسي ڤمبوبرن ڤركهوينن ترهادڤ اينديۏيدو ،مشاركت دان نڬارا. 4.2.4
منچادڠكن اوسها دان تيندقن يڠ بوليه دالكوكن اونتوق مڠوكوهكن 4.2.5
هوبوڠن ككلوارڬاءن.
143
سبدا نبي : كونسيڤ ڤمبوبرن ڤركهوينن دالم إسالم
برالكو ڤربالهن انتارا سوامي ايستري سرتا َحكَم يڠ دالنتيق سڤاكت سوڤايا ملڤسكن ايكتن دان ممبيبسكن. بهاس
واجب مريک برچراي دسببكن تياد جالن اونتوق برباءيق دان اكن مموضرتكن ڤاسڠن
جک دتروسكن. ملڤسكن ايكتن عقد ڤركهوينن دڠن مڠڬوناكن لفظ طالق دان سأومڤاماڽ. ايستيله
جک ايستري سأورڠ يڠ طاعت منجالنكن ڤرينته اهلل دان سنتياس منطاعتي سورة البقرة :
229 2
مكروه
سواميڽ سرتا تياد سبب يڠ كوكوه اونتوق منچرايكنڽ.
دوڬ عقل ايات اين مپاتاكن بهاوا طالق يڠ دبنركن اونتوق
دالم كأداءن ايستري سدڠ حيض ،نفاس اتاو سوچي يڠ تله دستوبوهي دان سوامي
رجوع كمبالي كتيک عدة اياله سباپق دوا كالي.
يقين اكن مالكوكن زنا جک برچراي سرتا دي تيدق ممڤو بركهوين الءين .طالق حرام
ايات اين سچارا لڠسوڠ مپاتاكن طالق مروڤاكن اداكه صح طالق ماللوءي ميديا سويال؟
اين دحرامكن كران اكن ممنجڠكن تيمڤوه عدة تتاڤي طالق اين صح.
سسواتو يڠ دهاروسكن اوليه إسالم.
145 4.2.1 4.2.1 144
روكون دان شرط طالق جنيس طالق
فرمان اهلل : جالن كلوار تراخير باڬي رومه تڠڬ يڠ ممڤوپاءي مسئله يڠ تيدق
i
بوليه دسلسايكن.
ﱡﭐ ...ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩ ﲪ ﲫ
ﲬ ﲭﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ ﲴ ﲵ ﲶ ﲷ ﲸ ﲹ ﲺﲻ ...ﱠ مڠيلقكن ڤرموسوهن دان كظاليمن انتارا سوامي ايستري جک مسئله
ii
ارتيڽ: برتروسن دالم رومه تڠڬ دان تيدق داڤت دسلسايكن.
دان تيدقله حالل باڬي کامو مڠمبيل باليق سسواتو درڤد اڤ 2يڠ تله کامو ممبري ڤلواڠ كڤد سموا ڤيهق اونتوق مموالكن كهيدوڤن رومه تڠڬ يڠ لبيه
بريکن کڤد مريک (ايستري 2يڠ دچرايکن ايت) کچوالي جک کدوا-دواڽ باءيق دان بهاڬيا.
iii
(سوامي ايستري) تاکوت تيدق داڤت منڬقکن حکوم 2اهلل .اوليه ايت،
کاالو کامو بيمبڠ بهاوا کدوا-دواڽ تيدق داڤت منڬقکن حکوم 2اهلل ، مڠهيلڠكن تكنن ڤراساءن يڠ ملندا سوامي ايستري دسببكن مسئله يڠ
مک تيدقله مريک بردوسا تنتڠ بايرن (تبوس طالق) يڠ دبريکن اوليه ايستري دهادڤي اوليه مريک.
iv
فسخ يڠ دتنتوكن اوليه حاكيم. خلع مڠورڠكن بيلڠن طالق يڠ دميليقي سوامي (دكيرا طالق ساتو). i
ايستري برحق منداڤت نفقه كتيک عدة جک حاميل دان هاڽ برحق منداڤت تمڤت
فسخ يڠ برالكو سرتا-مرتا. تيڠڬل سهاج جک تيدق حاميل.
v
فسخ خلع طالق اسڤيک ڤربيذاءن ترڤوتوس هوبوڠن سوامي ايستري سرتا-مرتا دان سوامي تيدق بوليه رجوع
حاكيم يڠ برحق كمبالي دڠن ايستري كچوالي دڠن عقد دان مهر بهارو. i
4
تيدق منطاعتي ڤرينته سوامي دالم ڤركارا يڠ تيدق برچڠڬه دڠن شرع. ڤڠرتين نشوز
كلوار دري رومه تنڤا كڤرلوان اتاو كأيذنن سوامي.
برمسافير تنڤا كأيذينن سوامي. تيدق ڤاتوه دان طاعت. بهاس
تيدق ماهو مالكوكن ڤرستوبوهن تنڤا سبارڠ كعذورن سڤرتي ساكيت اتاو سأومڤاماڽ.
ڤربواتن ايستري يڠ تيدق منطاعتي سوامي دان تيدق ملقساناكن
تيدق ماهو ممبوک ڤينتو باڬي ممبوليهكن سوامي ماسوق كدالم رومه.
تڠڬوڠجواب دان كواجيڤنڽ دالم ڤركهوينن .ڤربواتن سوامي
جوڬ دأڠڬڤ نشوز ترهادڤ ايستري جک سوامي تيدق منونايكن ايستيله
لڠكه مناڠني نشوز ايستري تڠڬوڠجواب دان كواجيڤنڽ دالم ڤركهوينن.
4
جک نشوز ايستري ماسيه برتروسن ،سوامي حكوم نشوز
بوليه ممبوات ڤڠادوان دمحكمه شريعة باڬي دوڬ عقل
ممبوليهكن محكمه مالنتيق سأورڠ واكيل 1 نشوز اداله حرام سام اد دالكوكن اوليه سوامي اتاو ايستري.
درڤد ڤيهق ايستري دان سأورڠ الڬي درڤد منصيحتي ايستري دڠن
اداكه ڬوڬور نفقه اڤابيال ايستري
ڤيهق سوامي .محكمه شريعة اكن ملقساناكن مڠڬوناكن بهاس يڠ لمبوت دان دليل ڤڠحرامن نشوز
نشوز كڤد سوامي؟
كڤوتوسن َحكَم سام اد كدوا-دوا ڤاسڠن چارا يڠ باءيق.
ترسبوت برچراي اتاو ككل برسام. فرمان اهلل :
ِعدَّ ة 1 تيدق منجالنكن تڠڬوڠجواب سڤرتي تيدق ممبري نفقه يڠ سواجرڽ.
ڤڠرتين عدة ڤراونتوقن اوندڠ 2تونتوتن مماكي دان مڠهينا ايستري.
سوامي تيدق ممبري نفقه
بهاس بيلڠن.
مالكوكن كڬانسن ترهادڤ ايستري.
ايستيله تيمڤوه منوڠڬو باڬي سأورڠ ايستري ستله برالكو ڤرچراين اتاو كماتين سوامي.
منونجوقكن ڤرڬاءولن يڠ بوروق.
دليل ڤنشريعتن عدة
فرمان اهلل : تيدق عاديل دالم ممبريكن ڬيليرن جک سوامي بركهوين لبيه درڤد سأورڠ ايستري.
ﱡﭐ ﱨ ﱩ ﱪ ﱫ ﱬﱭ ﱮ ﱯ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ ﱴ ﱵ ﱶ
لڠكه ٢مناڠني نشوز سوامي
ﱷ ﱸ ﱹ ﱺ ﱻ ﱼ ﱽﱾ ...ﱠ
ارتيڽ: منصيحتي سوامي دڠن مڠڬوناكن بهاس يڠ لمبوت دان چارا يڠ باءيق. 1
دان ايستري ٢يڠ دچرايکن ايت هندقله منوڠڬو دڠن مناهن ديري مريک (درڤد جک تيدق بركسن ،ايستري بوليه ممبوات ڤڠادوان كمحكمه شريعة دان حاكيم اكن 2
برکهوين) سالم تيڬ کالي سوچي (درڤد حيض) .دان تيدقله حالل باڬي مريک مڠحكوم سوامي اتس كسالهن يڠ دبوات.
مپمبوپيکن (تيدق ممبريتاهو تنتڠ) انق يڠ دجاديکن اوليه اهلل دالم کاندوڠن رحيم جک نشوز سوامي ماسيه الڬي برتروسن ،محكمه بوليه مالنتيق سأورڠ واكيل درڤد ڤيهق 3
مريک ،جک بتول مريک برايمان کڤد اهلل دان هاري اخيرة. ايستري دان سأورڠ الڬي درڤد ڤيهق سوامي .محكمه شريعة اكن ملقساناكن كڤوتوسن
َحكَم سام اد كدوا-دوا ڤاسڠن ترسبوت ڤرلو برچراي اتاو ككل برسام.
سورة البقرة 228 :2
ايات اين منونجوقكن بهاوا تيمڤوه عدة سالم تيڬ كالي سوچي واجب دجالني اوليه ڤرمڤوان حكمه الرڠن نشوز ايمڤليكاسي نشوز
ستله برچراي. مڠكلكن كأداءن رومه تڠڬ يڠ ڤنوه دڠن i مڠهيلڠكن كاسيه سايڠ انتارا سوامي i
كاسيه سايڠ دان حرمت-مڠحرمتي. دڠن ايستري.
جنيس ٢عدة
ممستيكن سموا ڤيهق منداڤت حق ii مڠيڠكري ڤرينته اهلل دان ii
تيمڤوه عدة كاتڬوري ڤرمڤوان يڠ سڤاتوتڽ. منداڤت دوسا.
تياد تيمڤوه عدة. ڤرمڤوان يڠ بلوم دستوبوهي. ممبوليهكن تالدن يڠ باءيق دتونجوقكن iii ممباوا كڤد كرونتوهن رومه تڠڬ. iii
تيڬ كالي سوچي ( ُق ُروء). ڤرمڤوان يڠ ممڤوپاءي حيض دان تله دستوبوهي. كڤد انق.٢ منظاليمي ڤاسڠن دان مموضرتكنڽ. iv
ڤرمڤوان يڠ تياد اتاو ڤوتوس حيض دان تله دستوبوهي .تيڬ بولن هجري. مڠيلقكن ستياڤ ڤاسڠن درڤد iv ممبري تكنن ڤراساءن كڤد انق.٢ v
سبدا نبي : اي دتنتوكن اوليه محكمه شريعة برداسركن ببراڤ ڤركارا برايكوت:
َان َب ْطنِي َل ُه
ول اهللِ ،إِ َّن ا ْبنِي َه َذا ك َ َع ْن َع ْب ِد اهللِ ْب ِن َع ْم ٍرو َ ق َالَ :أ َّن ا ْم َر َأ ًة َقا َل ْتَ :يا َر ُس َ iiiكڤرلوان انق يڠ هوتڠ يڠ دبوات اوليه ساله ii سومبڠن يڠ دبريكن دالم بنتوق i
ِو َعا ًءَ ،و َثدْ ِيي َل ُه ِس َقا ًءَ ،و ِح ْج ِري َل ُه ِح َوا ًءَ ،وإِ َّن َأ َبا ُه َط َّل َقنِيَ ،و َأ َرا َد َأ ْن َينْت َِز َع ُه ِمنِّيَ ،ف َق َال بلوم ديواس دالم ساتو ڤيهق باڬي منفعت واڠ ،هرتا اتاو كرجا سهيڠڬ
ڤركهوينن ترسبوت. دان كباءيقن برسام. هرتا ترسبوت دڤراوليه.
ْت َأ َح ُّق بِ ِه َما َل ْم َتن ِْك ِحي.
ول اهلل َ :أن ِ
َل َها َر ُس ُ ُ
ارتيڽ:
حكمه هرتا سڤنچارين
درڤد عبد اهلل بن عمرو بركات :سأورڠ ڤرمڤوان تله بركات :واهاي رسول اهلل،
سسوڠڬوهڽ انقكو اين ڤرنه براد ددالم ڤروتكو ،ڤرنه ممينوم سوسوكو ،ڤرنه برمنجا ممبريكن حق كڤد ڤيهق يڠ برحق. i
درباءنكو دان باڤاڽ ڤوال تله منچرايكنكو سرتا ماهو مڠمبيلڽ درڤداكو .مک رسول مڠيعتراف سومبڠن ڤاسڠن دالم منداڤتكن هرتا. ii
اهلل برسبدا :كامو لبيه برحق ترهادڤڽ سالڬي كامو تيدق بركهوين. منڬقكن كعاديلن دان منوتوڤ ڤينتو كظاليمن سڤرتي يڠ دتونتوت اوليه إسالم. iii
روايت أبو داود دان البيهقي ممبيال كڤرلوان انق ٢يڠ ماسيه كچيل. iv
مڠيلقكن ڤرموسوهن دان سڠک بوروق انتارا سوامي دڠن ايستري. v
تيمڤوه حضانة
حضانة برموال سجق كالهيرن انق سهيڠڬ دي مميز ،ياءيت دي بوليه مڠوروسكن ديريڽ َح َضانَة 3
سنديري تنڤا بنتوان اورڠ الءين .باڬي انق يڠ ڬيال ،حضانة برتروسن واالوڤون ستله بالغ
سهيڠڬ ڤپاكيت ڬيالڽ هيلڠ. ڤڠرتين حضانة
باڤ نينيق سبله ايبو دان كأتس ايبو مڠاسوه دان منديديق كانق ٢يڠ بلوم ُم َم ِّيز دان ڬولوڠن يڠ تيدق بوليه
مڠوروسكن ديريڽ سنديري دڠن منجاڬ كباجيقن سرتا مليندوڠي ايستيله
نينيق سبله باڤ دان كأتس اديق-براديق ڤرمڤوان كاندوڠ مريک درڤد ڤركارا ٢يڠ مموضرتكن.
اءوديت ديري ايمڤليكاسي ڤمبوبرن ڤركهوينن ترهادڤ اينديۏيدو ،مشاركت دان نڬارا
تنتوكن سام اد اندا اياله چالون سوامي اتاو ايستري يڠ باءيق. نڬارا مشاركت اينديۏيدو
تنداكن چيري سوامي/ايستري يڠ باءيق بيلڠن مڠڬالقكن ڤركمبڠن i مالهيركن ڬينراسي i ممبيبسكن سسأورڠ i
.1تيدق منيڠڬلكن صالة يڠ واجب. نڬارا دري اسڤيک اومت إسالم يڠ تربيال درڤد ببنن مسئله رومه
برچاكڤ لمه لمبوت دڠن ايبو باڤ. .2 سوسيال. دان ترديديق دڠن تڠڬ يڠ تيدق بوليه
تيدق مپاكيتي هاتي اورڠ الءين. .3
منجاءوهكن نڬارا ii ديديقن يڠ سمڤورنا. دسلسايكن.
درڤد رعيت يڠ تيدق مڠكلكن كهرمونين ii منانم راس حرمت يڠ ii
سنتياس ممبري صدقه واالوڤون سديكيت. .4
برتڠڬوڠجواب. ماللوءي هوبوڠن يڠ تيڠڬي ترهادڤ ڤرانن
نوتا :تندا يڠ تيدق برڬاءول بيبس دڠن ڬولوڠن يڠ بوكن محرم. .5 ممبوليهكن اوسها iii باءيق انتارا اڠڬوتا ڤاسڠن دالم منجاڬ
باپق مننداكن اندا سنتياس صالة برجماعه دمسجد. .6 دتومڤوكن دالم مشاركت. كهرمونين رومه تڠڬ.
سأورڠ چالون سنتياس ڤرڬي كمجليس 2علمو. ڤمباڠونن نڬارا. منڬقكن كعاديلن دان iii ممبريكن كعاديلن كڤد iii
.7
سوامي اتاو مڠيلقكن نڬارا درڤد iv ممبنترس كظاليمن درڤد اينديۏيدو يڠ برحق.
ممباچ القرءان سباڬاي عملن هارين.
ايستري يڠ باءيق. .8
ڤرموسوهن انتارا اڠڬوتا برالكو دالم مشاركت. ممبري ڤلواڠ كڤد iv
جومله تندا مشاركت. ممبيال ڬولوڠن يڠ لمه iv ستياڤ اينديۏيدو يڠ
منجاءوهكن نڬارا v دان ممرلوكن. برچراي مموالكن
اكتيف ديري درڤد ڤركارا ٢يڠ بوليه منجاڬ كمصلحتن v كهيدوڤن يڠ لبيه باءيق
ممبنتوتكن كماجوان. مشاركت دان دان بهاڬيا.
1داڤتكن ستاتيستيک ڤركهوينن دان ڤرچراين دمليسيا. منجاءوهكن كموضرتن. مڠكڠ ستياڤ اينديۏيدو v
2سنارايكن ڤربلنجاءن يڠ ڤرلو دسدياكن اونتوق كندوري كهوين. درڤد منوروتي هاوا
3توليسكن كڤرلوان هارين ايستري دان انق ٢يڠ واجب دسدياكن اوليه سأورڠ نفسو سهاج.
سوامي ماللوءي اكتيۏيتي .Simultaneous Round Table
165 4.2.5 4.2.3 | 4.2.4 164
اكتيف ميندا
جلسكن لڠكه باڬي مڠيلقكن ڤرسليسهن فهم انتارا، برداسركن كرتن اخبار دأتس7
مركه6 .سوامي دڠن ايستري دالم رومه تڠڬ
ُبغَاة ِح َرا َبة منچوري زنا دوسا اتاو معصية. بهاس
مينوم كسالهن شرع سام اد منيڠڬلكن سوروهن اتاو مالكوكن الرڠن شرع يڠ
مرتد َق َذف ايستيله
ارق دأنچم دڠن حكومن حدود ،قصاص اتاو تعزير.
F D B
حكومن ترهادڤ جنايه دالم إسالم تربهاڬي كڤد تيڬ ياءيت حدود ،قصاص دان تعزير.
حكومن اين واجب دلقساناكن اوليه ڤميمڤين دان كراجاءن ،نامون تيدق بوليه دلقساناكن اوليه
ڤلقساناءن حكوم حدود اينديۏيدو اتاو مشاركت.
زنا A ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان جنايه دالم إسالم
ڤڠرتين زنا
ُحدُ ود 1
ڤرستوبوهن حرام. بهاس ڤڠرتين حدود
ڤرهوبوڠن سيکس حرام انتارا لالكي دڠن ڤرمڤوان تنڤا ايكتن
ڤركهوينن يڠ صح. ايستيله مناهن اتاو منچڬه. بهاس
حكومن يڠ تله دتتڤكن قدرڽ اوليه شرع سام اد بركاءيتن دڠن حق اهلل
حكومن زنا اتاو حق ماءنسي. ايستيله
ممبوات تودوهن زنا دڠن توجوان اونتوق مڠاءيبكن سسأورڠ سام اد
سچارا لڠسوڠ اتاو منافيكن كتوروننڽ .قذف مروڤاكن حق ماءنسي كران ايستيله
هرتا يڠ دچوري تياد حق ڤنچوري هرتا يڠ دچوري چوكوڤ برعقل
منججسكن نام باءيق سسأورڠ.
مستيله برنيالي كأتس بارڠ يڠ دچوري اتاو ملبيهي نصاب ،ياءيت
منوروت شرع. واالوڤون سديكيت. ¼ دينر.
حكومن قذف 80كالي سبتن.
تريۏيا شرط ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان قذف
مينوم ارق D شرط اورڠ يڠ دتودوه شرط اورڠ يڠ منودوه
1دينر = 4.25ڬرم امس
ڤڠرتين ارق إسالم بالغ
بالغ برعقل
منوتوڤي. بهاس بوكن اصل كتورونن اورڠ يڠ دتودوه
برعقل سڤرتي ايبو ،باڤ ،داتوق دان نينيق.
ستياڤ مينومن يڠ ممابوقكن حاصيل درڤد ڤرهن اڠڬور دان الءين.2 ايستيله
تيدق ڤرنه دثابتكن برزنا. تيدق دڤقسا.
تياد ممبري ايذين اونتوق دتودوه برزنا. مڠتاهوءي ڤڠحرامن زنا.
حكومن مينوم ارق 40كالي سبتن.
منچوري C
شرط ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان مينوم ارق
ڤڠرتين منچوري
تيدق دڤقسا. برعقل بالغ إسالم مڠمبيل هرتا سچارا سمبوپي.٢ بهاس
مڠمبيل هرتا اورڠ الءين سچارا سمبوپي ٢دان ظاليم دري تمڤت
باهن يڠ دمينوم اداله ممابوقكن دمينوم ماللوءي مڠتاهوءي ايستيله
سيمڤننڽ دڠن شرط ٢ترتنتو.
واالوڤون بارو دمينوم سديكيت. مولوت. ڤڠحرامن ارق.
مرتد بوليه برالكو دالم ساله ساتو درڤد كأداءن ٢برايكوت: حكومن حرابة برڬنتوڠ كڤد بنتوق جنايه يڠ دالكوكن.
iمڠيڠكري ڤركارا اساس دالم إسالم سڤرتي مڠيڠكري كوجودن اهلل ،منافيكن كواجيڤن
حكومن جنايه
صالة سرتا ڤڠحرامن زنا دان ارق.
iiمالكوكن ڤربواتن يڠ خصوص باڬي اورڠ كافير سڤرتي مپمبه برهاال اتاو ڤربواتن يڠ مڠهينا دبونوه دان دصليب سالم تيڬ هاري. ممبونوه دان مڠمبيل هرتا.
اتاو ممڤرسنداكن عملن إسالم سڤرتي مميجق القرءان.
دبونوه سهاج تنڤا دصليب. ممبونوه سهاج.
iiiمڠوچڤكن كات ٢كفور سام اد سچارا سڠاج اتاو برڬوراو سڤرتي منچال اڬام ،منچال نبي٢
دان ممڤرسنداكن عملن ٢اڬام ماللوءي اوچڤن.
دڤوتوڠ تاڠن دان كاكي سچارا برسيلڠ. مڠمبيل هرتا سهاج.
حكومن مرتد
مناكوت-ناكوتكن سهاج دڠن
iمنونتوت سسأورڠ يڠ مرتد ايت برتوبة دڠن مڠهيلڠكن كراڬوان اتاو شبهة يڠ مڠهنتوءيڽ. دبواڠ داءيره اتاو دڤنجاراكن. مڠڬوناكن ككرسن.
iiممبري امرن بونوه جک تيدق برتوبة.
شرط ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان حرابة
iiiممبونوه اورڠ يڠ مرتد جک تيدق ماهو برتوبة دالم كأداءن يڠ تياد الڬي شبهة دالم هاتي.
اورڠ يڠ درومڤق i vi i
شرط ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان مرتد لمه دان تيدق تيدق برتوبة إسالم
ممڤو مالون سبلوم دتڠكڤ. ڤرومڤق
ii ڤرومڤق.
مرتد دثابتكن تيدق منداڤت v ii
مڠحكوم ڤنجنايه سام سڤرتي ڤربواتن يڠ تله دالكوكنڽ ترهادڤ مڠسا يڠ ايستيله ڤندرهاک دان ساتو كومڤولن ڤننتڠ ترهادڤ ڤمرينتهن إسالم يڠ صح
مليبتكن فيزيكل سام اد ڤربواتن ممبونوه اتاو منچدراكن اڠڬوتا. دان عاديل دڠن مڠڬوناكن كقواتن اتاو ككرسن سرتا برنية جاهت. ايستيله
واهاي اورڠ يڠ برايمان ،دواجبکن اتس کامو منجالنکن حکومن قصاص ممڤوپاءي كقواتن
اونتوق مالكوكن
(بالسن يڠ سأيمبڠ) دالم ڤرکارا اورڠ يڠ ماتي دبونوه ،اورڠ مرديک دڠن اورڠ
ڤمبرونتقن سهيڠڬ
مرديک ،همبا دڠن همبا دان ڤرمڤوان دڠن ڤرمڤوان. بوليه برڤرڠ.
سورة البقرة 178 :2 iv ii
دڠن سڠاج.
175 4.3.2 4.3.2 174
َت ْع ِزير 3 شرط ڤلقساناءن حكومن باڬي ڤرالكوان قصاص
جنايه منوروت إسالم
برعبادة دڠن برسوڠڬوه-سوڠڬوه دان اخالص. 1 قاعده ڤنثابتن حكومن جنايه دان كواس ڤڠمڤونن دالم حكومن باڬي ڤرالكوان جنايه
قاعده ڤنثابتن حكومن جنايه
تيدق بركاون دڠن اورڠ يڠ ممڤوپاءي اخالق يڠ بوروق. 2
اقرار ڤڠاكوان سسأورڠ ترهادڤ جنايه يڠ دالكوكنڽ .اقرار مروڤاكن قاعده ڤنثابتن جنايه يڠ
ڤاليڠ قوات.
سنتياس مندڠر نصيحت ايبو باڤ دان ڬورو. 3
شهادة كترڠن يڠ دبريكن اوليه سقسي يڠ مليهت اتاو مندڠر جنايه يڠ دالكوكن اوليه اورڠ
الءين .دشرطكن دوا اورڠ سقسي باڬي منثابتكن سموا جنايه كچوالي زنا يڠ ممرلوكن
مماتوهي ڤراتوران ددالم سكوله دان دلوار سكوله. 4 امڤت اورڠ سقسي.
قرينة بوقتي كوكوه يڠ منونجوقكن بهاوا جنايه تله برالكو سڤرتي كچدراءن ڤد مڠسا اتاو
سنتياس برمحاسبه ديري دان برتوبة ترهادڤ دوسا ٢يڠ تله دالكوكن. 5 اينديۏيدو يڠ دراقم دتمڤت كجادين جنايه برالكو.
سومڤه ڤندعوا كران تيدق ممڤوپاءي بوقتي اتاو سقسي ستله اورڠ يڠ ددعوا اڠڬن
سومڤه
برسومڤه منافيكن تودوهن جنايه كأتسڽ.
اكتيف ديري
كواس ڤڠمڤونن دالم حكومن باڬي ڤرالكوان جنايه
1سنارايكن ڤراتورن ٢سكوله يڠ واجب دڤاتوهي دان حكومن جک ملڠڬرڽ. تعزير قصاص حدود
2داڤتكن معلومت مڠناءي حكومن باڬي كسالهن مڠيدر دان مناڬيه داده يڠ دتتڤكن ڤمرينته بوليه مڠمڤونكن واريث مڠسا بوليه تيدق بوليه دأمڤونكن كچوالي
اوليه كراجاءن. ڤنجنايه جک دفيكيركن ممبريكن ڤڠمڤونن اتاو باڬي حكومن قذف ،بوليه
3دالم كومڤولن ،بينچڠكن حكمه ڤنشريعتن حكومن حدود مڠڬوناكن .Peta i-Think مناسبه مڠيكوت مڠمبيل دية سباڬاي ڬنتي. دأمڤونكن اوليه مڠسا
كڤرلوان دان كمصلحتن. دهادڤن حاكيم.
179 4.3.4 | 4.3.5 4.3.2 | 4.3.3 178
اكتيف ميندا
. ترڠكن جنيس حكومن يڠ دشوركن منوروت شرع، برداسركن كرتن اخبار دأتس7
مركه6
.ترداڤت دعواءن بهاوا حكومن جنايه إسالم اياله حكومن يڠ كتيڠڬلن زمان
مركه4 . هورايكن دوا ڤندڠن اندا برسرتا حجه8
180
بيدڠ
5
سجاره
ڤراوندڠن إسالم
181
سجاره دان متالمت ڤنوبوهن محكمه شريعة دمليسيا
محكمه شريعة دمليسيا
سجاره ڤنوبوهن
ڤنوبوهن محكمه شريعة اداله برداسركن ڤرلمباڬاءن يڠ ممبري كواس كڤد نڬري ٢اونتوق
منتدبير اوندڠ ٢إسالم يڠ دكاتڬوريكن اوندڠ ٢ديري ) (personal lawبرڤندوکن كهندق
جدوال كسمبيلن سناراي 2بوتيرن .1دسمڤيڠ ايت ،محكمه شريعة جوڬ دتوبوهكن
برداسركن كهندق اكتا ،اينكمن ڤنتدبيرن اوندڠ ٢إسالم اتاو اينكمن ڤنتدبيرن حكوم شرع
دنڬري-نڬري.
مليسيا ممڤوپاءي سجاره يڠ ڤنجڠ تنتڠ ڤمبنتوقن محكمه شريعة سهيڠڬاله تربنتوقڽ محكمه
شريعة ڤد ماس كيني.
1سبلوم مرديک
سبلوم كداتڠن ڤنجاجه ،نڬارا اين يڠ دڤڠڬيل تانه ماليو تله ملقساناكن اوندڠ ٢إسالم
دالم اوروسن كهيدوڤن سهارين .مريک مڠاديلي كيس دهادڤن سلطان اتاو ڤمرينته چتوسن
باب
برداسركن اوندڠ ٢إسالم دالم سموا اوروسن ترماسوقله حال احوال ككلوارڬاءن،
معاملة دان جوڬ جنايه. اڤاكه متالمت ڤنوبوهن محكمه
شريعة دمليسيا؟
چاتتن برتوليس بركناءن دڠن حكوم دان ڤراتورن إسالم دالم ببراڤ توليسن سڤرتي
اوندڠ 99 ٢ڤيراق ،حكوم قانون مالک دان الءين ٢منجادي بوقتي بهاوا وجودڽ
ڤراونتوقن اوندڠ ٢إسالم يڠ دجالنكن دتانه ماليو .محكمه شريعة سبلوم كداتڠن محكمه شريعة دمليسيا
1
ڤنجاجه تله دجاديكن تمڤت باڬي منداڤتكن كعاديلن دڠن كواس رايوان دبريكن
كڤد سلطان.
واالو باڬايماناڤون سلڤس كداتڠن بريتيش ) ،(Britishمحكمه ٢الءين تله دتوبوهكن ستندرد ڤمبالجرن
اتس نصيحت ڤيهق بركواس بريتيش .محكمه شريعة تله دلتقكن ڤد طرف يڠ لبيه
رنده دان بيدڠ كواساڽ تله دباتسكن .سبلوم تاهون ،1948محكمه شريعة تله دلتقكن مپاتاكن سجاره دان متالمت ڤنوبوهن محكمه شريعة دمليسيا. 5.1.1
دالم ستروكتور دان هيراركي محكمه نڬارا برساما-سام محكمه يڠ الءين. مڠهورايكن ڤرانن دان كسن ڤنوبوهن محكمه شريعة دمليسيا. 5.1.2
منجلسكن ستروكتور اورڬانيساسي دان بيدڠ كواس محكمه شريعة دمليسيا. 5.1.3
نامون ،دڠن لولوسڽ ،Court Ordinance 1948محكمه شريعة يڠ ترديري درڤد منچادڠكن اوسها دان تيندقن دالم اوسها ممرتبتكن دان مماتوهي ڤراتورن دان 5.1.4
محكمه قاضي دان محكمه ڤنولوڠ قاضي تله دڤيسهكن درڤد محكمه ڤرسكوتوان. اوندڠ ٢يڠ تله دتتڤكن اوليه محكمه شريعة.
1سچارا داسرڽ ،متالمت ڤنوبوهن محكمه شريعة اداله خصوص اونتوق ممبيچاراكن
ممبيچاراكن كسالهن 2يڠ دالكوكن اوليه اورڠ إسالم دباوه اينكمن اتاو اوندڠ ٢برتوليس
ڤرتليڠكهن برهوبوڠ دڠن اوندڠ ٢إسالم دان مليڤوتي اينديۏيدو يڠ مڠانوت إسالم سهاج.
الءين يڠ منتڤكن كسالهن ٢ترهادڤ روكون ٢اڬام إسالم يڠ باڬيڽ حكومن مكسيموم يڠ
2برتوجوان اونتوق مندڠر دان مڠاديلي كيس ٢بركاءيتن دڠن جنايه شريعة دان كيس ٢مال.
دڤراونتوق اوليه اينكمن اتاو اوندڠ٢برتوليس ايت تيدق ملبيهي دوا ريبو ريڠڬيت )،(RM2000
اتاو ڤمنجاراءن سالم تيمڤوه ساتو تاهون اتاو كدوا-دواڽ دان بوليه مڠناكن مان ٢حكومن يڠ ڤرانن دان كسن ڤنوبوهن محكمه شريعة
دڤراونتوقكن باڬيڽ.
ڤرانن محكمه شريعة
ڤركارا مال مندڠر دان مموتوسكن
مندڠر دان مموتوسكن ممبيچاراكن دان
مندڠر دان مموتوسكن سموا تيندقن دان ڤروسيديڠ يڠ محكمه تيڠڬي شريعة دبري كواس سسواتو رايوان ترهادڤ سموا تيندقن دان
ڤروسيديڠ دالم كيس٢ مموتوسكن كسالهن2
اونتوق مندڠر دان مموتوسكنڽ ،يڠ اماءون اتاو نيالي حال ڤركارا يڠ دڤرتيكايكن ايت تيدق سسواتو كڤوتوسن سام جنايه يڠ دالكوكن اوليه
ملبيهي ليم ڤولوه ريبو ريڠڬيت ( )RM50 000اتاو تيدق داڤت دأڠڬركن دڠن واڠ. اد مليبتكن ڤمبيبسن، مال (بوكن جنايه)
سڤرتي يڠ دڤراونتوقكن اورڠ إسالم.
ثابتن اتاو حكومن.
اوليه اكتا اتاو اينكمن.
185 5.1.2 | 5.1.3 5.1.1 | 5.1.2 184
محكمه تيڠڬي شريعة
محكمه شريعة دمليسيا
اكتيف ميندا 4ڤيهق بركواس سنتياس ممبري ڤنرڠن تنتڠ ڤراتورن دان اوندڠ.2
جواب سوءالن ٢برايکوت:
كيمڤين ڤماتوهن ڤراتورن دان اوندڠ 2نڬارا دبوات منروسي ميديا مسسا دان
ممبيچاراكن كيس 2بركاءيتن اوندڠ ٢يڠ برهوبوڠ دڠن اورڠ إسالم. ميديا سوسيال.
5
چادڠكن دوا اوسها يڠ بوليه دالكوكن اوليه ڤيهق برواجب باڬي مڠاتسي7
مركه4 .مسئله ترسبوت
192
بيدڠ
6
تمدون إسالم
193
التر بالكڠ تمدون كراجاءن بني عباسية
زمان بني عباسية
الزاب يڠ تركنل .ڤمرينتهن بني عباسية برتروسن كراجاءن بني عباسية مونچول سلڤس ڤرڠ َّ
سالم ليم قرون ( 524تاهون) برموال ڤد تاهون 132 - 656هـ (750 - 1258م) .كراجاءن بني عباسية
دڤرينته اوليه سراماي 37اورڠ خليفة برموال دڠن َأ ُبو ا ْل َع َّباس َّ
الس َّفاح دان براخير دڠن كوافاتن
َا ْل ُم ْعت َِصم بِاهلل كتيک كراجاءن اين ڬوڬور دتاڠن ُم ْڠ ُڬول ( َتت َْار) ڤد تاهون 656هـ1258/م.
ڤمرينتهن بني عباسية دأساسكن اوليه أبو العباس السفاح 132 - 136هـ (750 - 754م) .بلياو
دح ِم ْي َمة ،شام دان ممبسر دسان .بلياو دبيعة منجادي خليفة
دالهيركن ڤد تاهون 105هـ 723/م َ
دكوفه ڤد هاري جمعة 12ربيع األخير تاهون 132هـ750/م .سچارا عمومڽ ،ڤمرينتهن بني عباسية
تله منچاڤاي كمونچق كجاياءن خصوصڽ دري اسڤيک ڤركمبڠن علمو دان ايكونومي .اهلي
سجاره ممبهاڬيكن كراجاءن بني عباسية كڤد امڤت زمان دري اسڤيک كقواتن دان ڤركمبڠن.
ڤوليسي دان داسر كبيبسن برفيكير دالم منجالنكن كاجين دان ڤپليديقن يڠ دسوكوڠ
اوليه ڤمرينته .خليفة موجودكن مجليس ديبت دالم كالڠن رعيت.
2 نام نام
ِ يع ُقوب بن إِبر ِ
اهيم بن َا ْلَن َْص ِ
كماسوقن علمو ٢بهارو درڤد بهاس اسيڠ ماللوءي ڤلواسن كواس دان جاجهن نڬري َأ ُبو َع ْبد اهلل ُم َح َّمد بن ُم َ
وسى اري َْ َْ
3
إسالم .حال اين برالكو ماللوءي اكتيۏيتي ڤنترجمهن يڠ دجالنكن. ڬلرن ڬلرن
4بوديا ڤنوليسن سرتا ڤنترجمهن رنچق دالم كالڠن ڤارا علموون دان چندكياون. الخوارزمي أبو يوسف
تاهون كالهيرن تاهون كالهيرن
5ڤروڬرم حلقة علميه دمسجد-مسجد دان دمدرسة دسوكوڠ اوليه ڤمرينته .
164هـ 781/م 113هـ 731/م
هوبوڠن كراجاءن دڠن بِ ْي َزنْطِ ْين مندوروڠ ڤارا علموون برهجره كسان اونتوق ممباوا
6ڤولڠ ڤنوليسن دالم بيدڠ كجوروتراءن ،موزيک دان ڤراوبتن. تمڤت كالهيرن تمڤت كالهيرن
َخ َو ِار ْز ِم ،اوزبيكستان كوفة
فكتور ۲يڠ مپومبڠ کڤد كمروسوتن تمدون تاريخ وفاة تاريخ وفاة
232هـ 847/م 182هـ 798/م
1ڤمرينته دان ڤڠواس ليک دڠن كميواهن سهيڠڬ تيدق ممڤو منتدبير نڬارا دڠن باءيق.
جاس جاس
2چمڤور تاڠن اورڠ ٢ت ُْر ِك ْي ترهادڤ ڤمرينتهن يڠ تيدق دأوروس دڠن باءيق. انتارا ڤاكر ماتماتيک تراول ڤد زمانڽ. ممڬڠ جاوتن قاضي (حاكيم) ڤد زمان
ادي دان خليفة خليفة َا ْلمه ِدي ،خليفة َا ْله ِ
دأمانهكن اوليه خليفة المأمون اونتوق َ َْ
سيتواسي ايكونومي يڠ تيدق ستابيل كران كلمهن ڤمرينته عاقبت ترلمڤاو ليک دڠن ملوكيس ڤتا بومي. هارون الرشيد.
3
هيبورن دان الالي دڠن كميواهن. باپق منيڠڬلكن كاريا بركاءيتن دڠن علمو كتيک زمان خليفة هارون الرشيد ،بلياو ممڬڠ
فلک دان ڬيوڬرافي سڤرتي كتاب اضي ا ْل ُق َضاة (كتوا حاكيم). جاوتن َق ِ
مسئله دالمن كتيک زمان ُب َو ْي ِهي اڤابيال برالكو ڤربوتن كواس دان مريبق دالم
4كالڠن تنترا. َا ْل ِج ْبر َوا ْل ُم َقا َب َلة. كتاب بلياو يڠ تركنل اياله َا ْل َخ َراج يڠ
ڤڠاساس تيوري َا ْل ِجي ْب َرا. دتوليس اونتوق خليفة هارون الرشيد .بوكو
5سرڠن تنترا ُم ْڠ ُڬول ( َتت َْار) ڤد تاهون 656هـ 1258/م. اين ممبينچڠكن حال احوال كواڠن دان
فيسکل نڬارا.
199 6.1.3 | 6.1.4 6.1.2 198
اكتيف ديري اوسها ٢دان تيندقن يڠ بوليه دالكوكن كأره ممرتبتكن علمو ڤڠتاهوان
دالم كهيدوڤن
زمان بني عباسية
IVبودايا ڤنوليسن سرتا ڤنترجمهن دالم كالڠن ڤارا علموون دان چندكياون.
8برداسركن ڤپاتاءن دأتس ،باڬايماناكه حال اين داڤت دأڤليكاسيكن دالم اوسها
6مركه منيڠكتكن علمو ڤڠتاهوان ددالم نڬارا؟
انتارا فكتور كجاتوهن كراجاءن بني عباسية اياله مسئله دالمن ڤد زمان ُب َو ْي ِه ْي
اڤابيال برالكو ڤربوتن كواس دان مريبق دالم كالڠن تنترا.
9سباڬاي سأورڠ رعيت مليسيا ،ترڠكن دوا ڤڠاجرن يڠ داڤت دأمبيل درڤد
4مركه ڤپاتاءن دأتس.
202
چتوسن
اڤاكه يڠ كامو تاهو مڠناءي تمدون
بني عثمانية؟ باب
203
ڤد زمان ڤمرينتهن سلطان ُس َل ْي َمان ا ْل َقانُونِي ،تنترا بني عثمانية برجاي مڠهاالو تنترا ڤورتوڬيس تريۏيا التر بالكڠ تمدون بني عثمانية
دري الءوت ميره دان مماتهكن ڤڠواساءن مريک كأتس كاوسن ٢تلوق ڤرسي سرتا مڠامانكن
زمان بني عثمانية
ڤنتدبيرن
خليفة كراجاءن بني عثمانية براصل درڤد ساتو قبيله ت ُْر ِك ْي يڠ تيڠڬل دت ُْر ِك ْستَان يڠ دكتواءي
مسجد هاڬيا سوفيا
ڤمرينته كراجاءن بني عثمانية دكنلي سباڬاي سلطان اتاو خليفة. اوليه سأورڠ توكوه يڠ برنام اِ ْر ُط ْغ ُر ْل ) .(Ertugrulمريک براد دباوه ڤمرينتهن بني َس ْل ُج ْوق .ستله
1
كوافاتن اِ ْر ُط ْغ ُر ْل ڤد تاهون 687هـ1288/م ،كڤيمڤينن قبيله اين تله دأمبيل اليه اوليه انقڽ يڠ
ڤمرينته مالنتيق منتري ،٢كتوا ٢تنترا ،مفتي ،قاضي دان ڤڬاواي ٢كراجاءن برنام ُع ْث َمان .ستله كجاتوهن كراجاءن بني سلجوق عاقبت ڤڤرڠن دڠن تنترا َتت َْار ڤد تاهون
باڬي ممبنتوڽ. 2 699هـ1300/مُ ،ع ْث َمان مڠيشتيهاركن كراجاءنڽ منجادي كراجاءن يڠ بيبس .بلياو منجادي كتوا
ڤرتام كراجاءن ترسبوت.
بهاس عرب تله منجادي بهاس اوتام كراجاءن بني عثمانية. 3
تقويم هجرة تله منجادي تقويم راسمي نڬارا. 4 زمان كڬميلڠن كراجاءن بني عثمانية برموال ڤد فاسا كدوا ڤمرينتهنڽ ،ياءيت ڤد ڤمرينتهن
سلطان محمد ال َفاتِح ڤد تاهون 855هـ1451/م .سلطان محمد ال َفاتِح تله برجاي مناون َق ْس َطنْطِ ْينِ َّية
كعاديلن سوسيال سڤرتي كباجيقن سچارا مپلوروه دان سام رات باڬي رعيتڽ يڠ
5 يڠ مروڤاكن كوتا يڠ ڤنتيڠ باڬي كراجاءن بِ ْي َزنْطِ ْين .كجاياءن اين تله منجاديكن كراجاءن بني
بربيلڠ بڠسا ،اڬام دان ورنا كوليت سهيڠڬ مالهيركن كهرمونين دان ڤرڤادوان.
عثمانية سباڬاي كراجاءن يڠ دڬروني اوليه نڬارا ٢بارت .ڤد زمان ڤمرينتهن سلطان َس ِل ْيم ،I
بلياو تله برجاي مڠڬابوڠكن تانه ِح َجاز كدالم ڤمرينتهنڽ يڠ منجاديكن بلياو سباڬاي ڤليندوڠ
ڤارا علماء تله منداڤت تمڤت يڠ تيڠڬي دان برتڠڬوڠجواب باڬي ممستيكن
6 اومت إسالم دسلوروه دنيا ڤد زمان ترسبوت .ڤد ڤرتڠهن قرون ک ،16-سلطان ٢يڠ ممرينته
ڤلقساناءن شريعة إسالم سچارا سمڤورنا دالم نڬارا.
سومطرا دان اينديا تله ممينتا ڤرتولوڠن خليفة كراجاءن بني عثمانية اونتوق مالون تنترا
ڤورتوڬيس يڠ داتڠ مپرڠ مريک.
ڤنديديقن رعيت دتيتيقبرتكن دڠن مپدياكن ڤوست ٢ڤڠاجين يڠ لڠكڤ دڠن
كمودهن باڬي ڤارا ڤالجر سڤرتي تمڤت ڤڠينڤن ،بياسيسوا دان ڤرڤوستاكاءن. 7
ور َصه يڠ مروڤاكن ڤوست ڤمرينتهن كراجاءن بني ڤد قورون ک15-م ،كوتا ُب ْ
عثمانية سبلوم برڤينده كإِ ْس َطنْ ُب ْول تله منجادي ڤوست ڤرداڬڠن يڠ تركموک كتنتراءن
2 ددنيا يڠ مڠهيمڤونكن بارڠ ٢داڬڠن دري بنوا اسيا سڤرتي سوترا ،ميپق واڠي،
كاءين ،كاڤس ،رمڤه راتوس دان تمبيكر چينا اونتوق دجوال كڤد ڤداڬڠ دري
نڬارا ٢بارت.
كراجاءن بني عثمانية ممڤوپاءي
ڤد تاهون 791هـ1389/م ،تنترا
ارمادا تنترا الءوت يڠ بسر باڬي
كراجاءن بني عثمانية برجاي
اكتيۏيتي ڤرداڬڠن يڠ رنچق تله مپومبڠ حاصيل كوتيڤن چوكاي يڠ
تيڠڬي كڤد كراجاءن.
3 منجامين كسالمتن ڤداڬڠ٢
إسالم دالءوت ِم ْي ِد ْيت ََرانِ َين، ممنڠي ڤرڠ ك ُْو ُس ْو ُۏو يڠ منمتكن
الءوت ميره دان تلوق ڤرسي. ڤڠواساءن ِص ْربِ َيا كأتسڽ.
تانه ٢وقف دأوروسكن سچارا سيستماتيک دان تلوس سهيڠڬ باپق ڤوست
كجاياءن هيبت برالكو ڤد
ڤڠاجين دان ڤوست ڤرنياڬاءن يڠ بسر داڤت دباڠونكن .سالءين ايت،
4 هوسڤيتل ٢توروت دبينا ماللوءي سيستم وقف اين يڠ دلڠكڤي دڠن دوكتور2
تاهون 857هـ1453/م اڤابيال
تنترا برجاي منعلوقي َق ْس َطنْطِ ْين َّية
ِ
دان ڤراوت ٢يڠ ممبريكن ڤرخدمتن ڤرچوما كڤد ڬولوڠن ميسكين .ڤد تاهون
يڠ مروڤاكن كوتا ڤنتيڠ باڬي
953هـ1546/م ،لبيه 2500بواه باڠونن وقف ترداڤت دإِ ْس َطنْ ُب ْول سهاج.
كراجاءن بِ ْي َزنْطِ ْين دان اي تله
دجاديكن ڤوست ڤمرينتهن
كراجاءن عثمانية سرتا دتوكر نام
كڤد إِ ْس َطنْ ُب ْول.
207 6.2.2 6.2.2 206
ممبينا سبواه جمبتن بوات كالي ڤرتام ڤد تاهون 934 - 935هـ/ توكوه يڠ مشهور ڤد زمان بني عثمانية
اشا د ُب ْل َڬ ِ
ار َيا. 1528-1529م اونتوق كُو َب ْن ُم ْص َط َفى َڤ َ
زمان بني عثمانية
25رمضان 1379هـ ڬيات بردعوه كڤد ڤميمڤين دان مشاركت سوڤايا مڠعملكن كمبالي
1877م 1294هـ/ نورس َب ِديع َّ
الز َمان ُّور ِسي ِ
َسعيد الن ْ
إسالم سچارا سمڤورنا تراوتاماڽ منجاڬ صالة. 23/مچ 1960م
مپرتاءي جهاد اونتوق ممرڠي تنترا ايروڤه يڠ چوبا منجاجه نڬارا ٢يڠ
براد دباوه ڤمرينتهن كراجاءن بني عثمانية سجق تاهون 1330هـ1912/م
دان ڤرنه منجادي تاونن ڤرڠ تنترا روسيا سالم دوا تاهون.
كالنتڠن بلياو بردعوه دان منڬور كموڠكرن يڠ دالكوكن اوليه ڤمرينته ُّور ِس ْي ِ ِ
َبد ْي ُع الز ََّمان َسع ْيد الن ْ
مپببكن بلياو تله دڤنجاراكن ببراڤ كالي اتس تودوهن ڤلسو ،ياءيت ايڠين
مڠڬوليڠكن كراجاءن دان دبيبسكن اوليه محكمه ببراڤ كالي ستله دداڤتي
تيدق برساله.
مننتڠ داسر سيكولر كراجاءن تركي بهارو سچارا كرس دان تربوک ستله
كجاتوهن كراجاءن بني عثمانية ڤد تاهون 1343هـ1924/م سهيڠڬ بلياو
براد دالم بواڠن سالم 25تاهون دان ڤرڬرقن بلياو سنتياس دأوسي دڠن ايمبس ساي
كتت اوليه ڤيهق كراجاءن.
مڠارڠ كتاب يڠ دناماكن سباڬاي ِ
"ر َسا َلة النُّور" يڠ دڬوناكن سباڬاي ميتود
دعوهڽ كڤد مشاركت كتيک براد دالم بواڠن دان تله منداڤت سمبوتن يڠ
توكوه زمان بني عثمانية
ملواس دالم مشاركت واالوڤون دسيبركن سچارا سمبوپي.٢
209 6.2.2 208
فكتور ٢كمروسوتن تمدون بني عثمانية فكتور ٢كڬميلڠن تمدون بني عثمانية
زمان بني عثمانية
. 3كراجاءن بني عثمانية دڬروني اوليه نڬارا ٢بارت دسببكن تله برجاي مناون
1مركه
،سلطان ٢يڠ ممرينته سومطرا دان اينديا تله ممينتا ڤرتولوڠن 4ڤد
خليفة كراجاءن بني عثمانية اونتوق مالون تنترا ڤورتوڬيس يڠ داتڠ مپرڠ مريک 1 .مركه
2مركه 5سنارايكن دوا كڬميلڠن تمدون بني عثمانية دري سودوت ڤنتدبيرن.
4مركه 6بينچڠكن دوا فكتور يڠ مرانچقكن ايكونومي ڤد زمان بني عثمانية.
. هورايكن سبب الرڠن ترسبوت دتاريق باليق، برداسركن كرتن اخبار دأتس7
مركه6
.جادي دنڬارا كيت سجق كبالكڠن اين-سيكڤ ڤرقومن موال منجادي
چادڠكن دوا لڠكه يڠ بوليه دالكوكن اوليه ڤيهق كراجاءن اونتوق مڠاتسي8
مركه4 .مسئله دأتس
214
ضلوساري
:مڠلواركن معنا اتاو حكوم سسواتو درڤد نص سام اد القرءان اتاو الحديث. استنباط
:انق دالم جاڬاءن يڠ تياد ڤرتالين كتورونن. انق اڠكت
:كانق 2يڠ كماتين ايبو باڤ اتاو باڤ دان بلوم عاقل بالغ الڬي. انق يتي م
:باڤ سبنر يڠ منجادي ولي كڤد انق درڤد ڤركهوينن يڠ صح. باڤ كاندوڠ
:بيناتڠ ڤليهاراءن ماءنسي اونتوق ماكنن اتاو جوالن. بيناتڠ ترنقن
:برسره كڤد اهلل دان دسرتاءي دڠن اوسها. توكل
:ڤربواتن يڠ ساله دسيسي اوندڠ.۲ جنايه
:سواتو ڤمبالسن ترهادڤ جنايه ترتنتو يڠ تله دتتڤكن قدرڽ اوليه شرع. حدود
:نص درڤد اهلل اتاو رسولڽ. ِخ َطاب َش ْر ع
:سموا كسالهن يڠ دسبوت بالسنڽ دأخيرة سام اد دالم القرءان اتاو السنة. دوسا بس ر
:بايرن سچارا برلبيهن كتيک بايرن كمبالي ترهادڤ سسواتو ڤينجمن يڠ رباء
دڤراوليه درڤد ڤمينجم.
:مسجد ،ڬريجا دان رومه عبادة يڠ الءين. رومه عبادة
:سبب 2ڤنورونن سسواتو ايات القرءان. سبب النزول
:هايونن يڠ اڬق ڤرالهن سأوله-اوله بوكو يڠ دلتقكن دباوه كتياق تيدق سبتن
بوليه جاتوه سماس هايونن دبوات.
:سأورڠ مكلف يڠ ممبري ڤپقسين كتيک ڤپرهن هرتا دان ممبري تيستيموني ي
سقس
بيال 2دڤرلوكن.
:ڤمبرين اخالص بروڤا هرتا بندا كڤد اورڠ يڠ ممرلوكن. صدقه
:سواتو تيمڤوه ماس يڠ داللوءي اوليه سسأورڠ ونيتا سلڤس ڤرچراين اتاو عدة
كماتين سوامي.
:عملن كباجيقن يڠ برتروسن ڤهاالڽ واالوڤون تله منيڠڬل دنيا. عمل جارية
:ڤمبوبرن ڤركهوينن بوكن ماللوءي طالق. َف َرق
:سبارڠ تيندقن محكمه يڠ دأمبيل ترهادڤ سسأورڠ. ڤروسيديڠ
ڤنجاڬ انق يتيم :اورڠ يڠ دڤرتڠڬوڠجوابكن اونتوق منجاڬ انق يتيم.
215
:سسأورڠ يڠ منودوه سسأورڠ برزنا تنڤا ممڤوپاءي سقسي. قذ
ف
رجوعن :معتمد دان ديقيني. قطعي
:ڬولوڠن يڠ مپكوتوكن اهلل دڠن توهن يڠ الءين. قوم مشر
ک
القرءان الكريم دڠن ترجمهن .2017 .كواال لمڤور :تالڬ بيرو سنديرين برهد. :كومڤولن يڠ ممڤوپاءي چيري ۲ترتنتو. كاتڬوري
ابن منظور ،محمد بن مكرم .1414 .لسان العرب .بيروت :دار صادر. ڤربواتن ترتنتو يڠ دتونتوت اوليه شرع ترهادڤ سأورڠ ُم َك َّلف ستله : َك َّف َار ة
دي مالكوكن كسالهن اتاو دوسا باڬي مڠهيلڠكن كسن كسالهن اتاو
أحمد حتى .2009تفسير القرءان ڤراكات .جاكرتا :ڤوستاک مغفرة.
دوسا ترسبوت.
أحمد إبراهيم .1997 .كدودوقن اوندڠ 2إسالم دمليسيا .جورنل حكوم ج .119 :1 ڤمبرين درڤد سوامي كڤد ايستري ،يڠ دواجبكن ستله ايستري دچرايكن. : ُم ْت َع ة
أحمد هداية بواڠ ،ايديتور .2006 .محكمه شريعة دمليسيا ڤنچڤاين دان چابرن .كواال لمڤور: ساكيت يڠ براخير دڠن كماتين. الم ْوت :
َم َرض َ
ڤنربيت اونيۏرسيتي ماليا. اورڠ يڠ تله بالغ دان ممڤوپاءي عقل يڠ وارس. : ُم َك َّلف
أسماء عبد الرحمن .2009 .ڤرانن وقف دالم ڤمباڠونن ايكونومي اومت إسالم دان ممبري مالو اتاو مپاكيتي هاتي كران ڤربواتن تيدق سوک اكن چارا ت :
منچولوق ما
اڤليكاسيڽ دمليسيا .جورنل شريعة ،ج .17:1 برڤاكاين دان سباڬايڽ.
اورڠ يڠ دباوه جاڬاءن دان تڠڬوڠجواب سسأورڠ. : مول
ى
اكتا 505اكتا ڤنتدبيرن اوندڠ 2إسالم (واليه 2ڤرسكوتوان) .1993
ڤرتالين كلوراڬ ماللوءي كتورونن تراوتام درڤد سبله باڤ دسببكن : نسب
اوزتونا ،يلماز .1990 .تاريخ الدولة العثمانية .عدنان محمود سلمان (ڤنترجمه) .اسطنبول: ڤركهوينن دان كالهيرن.
موؤسسة الفيصل للتمويل.
هرتا ڤنيڠڬلن سي ماتي يڠ هاروس دبريكن كڤد سالءين اهل واريث. : وصي ة
اينالجيك ،خليل .2002 .تاريخ الدولة العثمانية من النشوء إلى االنحدار .محمد األرناؤوط ڤمبرين سواتو هرتا يڠ بوليه دلقساناكن سلڤس برالكوڽ كماتين ڤواصية. : وقف
(ڤنترجمه) .بيروت :دار المدار اإلسالمي. هرتا يڠ دواقفكن اونتوق كباجيقن خصوص سڤرتي مواقفكن تانه اونتوق : وقف خا
ص
حسن ،حسن إبراهيم .1996 .تاريخ اإلسالمي السياسي والديني والثقافي واالجتماعي توجوان ڤمبيناءن مسجد.
الجزء الثاني العصر العباسي األول .بيروت :دار الجيل. هرتا يڠ دواقفكن باڬي كباجيقن عموم سڤرتي مواقفكن تانه يڠ تيدق : وقف عام
حيدر ،محمد أشرف بن أمير .1415 .عون المعبود شرح سنن أبي داود .بيروت :دار الكتب دتنتوكن اونتوق سسواتو توجوان.
العلمية. اورڠ يڠ برتڠڬوڠجواب ترهادڤ انق درڤد ڤركهوينن يڠ صح. : ي
ول
هرتا يڠ دڤراوليه دالم ماس ڤرکهوينن سأورڠ سوامي دڠن ايستريڽ هرتا سڤنچارين :
الخصري بك ،محمد .1986 .حاضرات تاريخ األمم اإلسالمية :الدولة العباسية .بيروت:
دار القلم. حاصيل درڤد سومبر ٢اتاو اوسها مريک برسام.
هرتا ڤنيڠڬلن سي ماتي يڠ واجب دواريثي اوليه اهلي كلوارڬ : هرتا ڤوساک
الخن ،مصطفى سعيد ،البغا ،مصطفى ،الشربجي ،علي .1992 .الفقه المنهجي على مذهب
كران كتورونن دان ڤركهوينن.
اإلمام الشافعي .چيتقن ک .4 -دمشق :دار القلم للطباعة والنشر والتوزيع.
ڤڬڠن اتاو ڤندڠن هيدوڤ يڠ ممنتيڠكن كسرونقن اتاو كسنڠن هيدوڤ. : هيدونيسمى
217 216
الشربيني ،محمد بن أحمد الخطيب .1994 .مغني المحتاج إلى معرفة معاني ألفاظ المنهاج. دفتر كات بهاس ماليو .2008 .كواال لمڤور :ديوان بهاس دان ڤوستاک.
بيروت :دار الکتب العلمية.
الذهبي ،شمس الدين محمد بن أحمد بن عثمان .2001 .سير أعالم النبالء .بيروت :مؤسسة
الصابوني ،محمد علي .2002 .تفسير ايات 2أحكام .أحمد ذو الفكار( ،ترجمه) جاوا بارت: الرسالة.
كيرا .Publishing
الذهبي ،محمد بن أحمد بن عثمان .t.th .كتاب الكبائر .بيروت :دار الكتب العلمية.
صفي الرحمن المباركفوري 2007 .صحيح تفسير ابن كثير .جاكرتا :ڤوستاک ابن كثير.
ذو الكفلي البكري .2017 .بيان للناس سيري ک : 106-ايسو ڤنماءن “بن/بنت عبد اهلل” كڤد
الصالبي ،علي محمد .2001 .الدولة العثمانية :عوامل النهوض وأسباب السقوط .القاهرة: انق تيدق صح طرف اوليه محكمه رايوان.
دار التوزيع و النشر اإلسالميه. https://muftiwp.gov.my/artikel/bayan-linnas/736-bayan-linnas-siri-ke-106-isu-penamaan-bin-
binti-abdullah-kepada-anak-tidak-sah-taraf-oleh-mahkamah-rayuan.
ط ُّقوش ،محمد سهيل .2009 .تاريخ الدولة العباسية .چيتقن ک .7 -بيروت :دار النفائس.
ذو الكفلي البكري .2019 .بيان للناس سيري ک :191-وقف ڤنديديقن دان منفعتڽ.
عتيقه بنت أحمد يوسف .2014 .اناليسيس ببراڤ ايستيله فلسفه منوروت جابر ابن حيان https://muftiwp.gov.my/artikel/bayan-linnas/3553-bayan-linnas-siri-ke-191-wakaf-pendidikan-
dan-manfaatnya.
برداسركن كتاب الحدود .ديسرتاسي اجازه سرجان ڤڠاجين إسالم (سچارا ڤپليديقن). الزحيلي ،محمد .2011 .المعتمد في فقه الشافعي .بيروت :دار القلم.
جابتن عقيدة دان ڤميكيرن إسالم .اكاديمي ڤڠاجين إسالم اونيۏرسيتي ماليا :كواال لمڤور.
الزحيلي ،وهبة .2006 .الوجيز في أصول الفقه .بيروت :دار الخير.
العثيمين .1435H .شرح األصول من علم األصول ،دمام :دار ابن الجوزي.
الزحيلي ،وهبة .1986 .أصول الفقه اإلسالمي .بيروت :دار الفكر.
العريني ،عبدالرحمن بن علي .2000 .قيام الدولة العثمانية وحمالت التحالف الصليبي
ضدها .مجلة الدرعية .)10( 3 الزحيلي ،وهبة .1996 .الفقه اإلسالمي وأدلته .دمشق :دار الفكر.
عودة ،عبد القادر .1987 .التشريع الجنائي اإلسالمي مقارنا بالقانون الوضعي .بيروت: الزركشي ،محمد بن بهادر بن عبد اهلل بدر الدين .1992 .البحر المحيط في أصول الفقه .دار
مؤسسة الرسالة. الصفوة للطباعة والنشر.
ڤدومن عموم ايجاءن جاوي بهاس ماليو ديوان .2020 .كواال لمڤور :ديوان بهاس دان ڤوستاک. الزيدان ،عبد الكريم .2004 .الوجيز في أصول الفقه .بيروت :مؤسسة الرسالة.
فريد مت زين ،عزت ازراعي جمساري .2000 .سنان توكوه اركيتک جينيوس دولة عثمانية. زيني ناصوحا .2004 .ڤنتدبيرن اوندڠ 2إسالم دمليسيا :سبلوم دان منجلڠ مرديک .كواال
جورنل اصول الدين (.33-44 ،)1 لمڤور :اوتوسن Publications & Distributorsسنديرين برحد.
القرضاوي ،يوسف .2001 .في فقه األولويات :دراسه جديدة في دارالقرءان والسنه ، زيني ناصوحا .2012 .ڤنتدبيرن اوندڠ 2إسالم دمليسيا ڤراونتوقن اكتا دان اينكمن .كواال
بيروت :مؤسسة الرسالة. لمڤور :اوتوسن Publications & Distributorsسنديرين برحد.
قلعجي ،محمد رواس. 1988 .معجم لغة الفقهاء .عمان :دار النفائس. الس ِج ْستاني ،أبو داود سليمان بن األشعث .1998 .سنن أبي داود .الرياض :المكتبة المعارف.
ِّ
السيد ،محمد صالح محمد .2001 .مدخل إلى علم الكالم .القاهرة :دار قباء.
219 218
نوراءسه بهاروم ،قاموس ديوان .2005 .كواال لمڤور :ديوان بهاس دان ڤوستاک.
المحامي ،محمد فريد بك . 1981.تاريخ الدولة العلية العثمانية .بيروت :دار النفائس.
محمد شكري صالح .2003 .ڤرينسيڤ ڤمباڠونن برترسكن إسالم .كواال لمڤور:
زيبرا .Edition
النملة ،عبد الكريم بن علي بن محمد .1999 .المهذب في علم أصول الفقه المقارن.
الرياض :مكتبة الرشد.
International نورازيه محمد اول .2003 .ڤڠنلن كڤد سيستم ڤراوندڠن دمليسيا .ڤتاليڠ جاي:
Law Board Services
النووي ،أبو زكريا يحيى بن شرف .2005 .منهاج الطالبين وعمدة المفتين في الفقه .بيروت:
دار الفكر.
النيسابوري ،مسلم بن الحجاج .2013 .صحيح مسلم ،بيروت :دار إحياء الترث العربي.
وان جفري وان سليمان (ڤپونتيڠ) .2015 .مجدد اإلسالم سيخ بديع الزمان سعيد نورسي.
انكارا :اخالص نور نشرت.
وزارة األوقاف والشئون اإلسالمية .1427H .الموسوعة الفقهية .الكويت :وزارة األوقاف
والشئون اإلسالمية.
همكا عبدالكريم .2016لمباڬ بودي ،باتو كيۏ.PTS Publishing House :
جابتن كماجوان إسالم مليسيا .2019 .هوراين اڤليكاسي ليم ڤرينسيڤ مقاصد شريعة دالم
تدبير اوروس.
220