РЕЦЕПТ

HTTP://MZ.GOV.MK/
LEKOVI.ZDRAVSTVO.GOV.MK
Лек е секпја супсуанција или кпмбинација на супсуанции фпрмулирани на
начин за да лекуваау или превенираау бплесуи кај лудеуп.
Лек е, исуп уака, секпја супсуанција или кпмбинација на супсуанции щуп мпже да се
уппуребува или да се дава на луде за пбнпвуваое, кпрегираое или мпдифицираое на
физиплпщкиуе функции сп предизвикуваое на фармакплпщка, имунплпщка или
меуабплишка акуивнпсу, или за ппсуавуваое на медицинска дијагнпза

Фармацевуска фпрма е фпрма на лек сппдвеуна за негпвауа уппуреба

(уаблеуи, капсули, масуи, расувпри за инјекуираое и другп);

Закон за лекови и медицински помагала, Службен весник 106/07

 ВИДПВИ НА ЛЕКПВИ
Биплпшки лек
Имунплпшки лек
Лек дпбиен сп прерабпука на чпвечка крв или чпвечка плазма
Радипфaрмацевуски препарау
Есенцијални лекпви
Генерички лек
Референуен лек
Магисурален лек
Галенски лек
Хпмеппауски лек
Хербален лек
Традиципнални хербални лекпви

(шлен 2, Закпн за лекпви и медицински ппмагала, Службен весник 106/07)

 Магисурален лек е секпј прпизвпд (препарау/ФДФ) израбпуен вп апуека врз пснпва
на рецепу пд лекар, а е наменеу за пдреден пациену

Галенски лек е секпј прпизвпд израбпуен вп галенскауа лабпрауприја

на апуекауа, вп спгласнпсу сп прпписиуе на фармакппејауа или вп спгласнпсу
сп други прпписи и е наменеу за издаваое дирекунп вп уаа апуека;

Хпмеппауски лек е секпј лек ппдгпувен пд супсуанции или у.н. хпмеппауски спсупјки вп спгласнпсу сп
хпмеппаускауа прпизвпдна ппсуапка ппищана вп Еврппскауа фармакппеја, Наципналнипу дпдаупк на
Еврппскауа фармакппеја на Република Македпнија (вп науампщнипу уексу: Наципналнипу дпдаупк) или
сппред фармакппеиуе кпи пфицијалнп се кприсуау вп земјиуе кпи ги имаау исуиуе суандарди за квалиуеу на
хпмеппаускиуе лекпви какп вп Република Македпнија. Хпмеппаускипу лек мпже да спдржи ппвеќе главни
спсупјки;

*Пфицинелни препарауи – прпизвпди щуп се израбпууваау врз пснпва на

мпнпграфија или пфицинелна прпскрипција прппищана сп важешкауа фармакппеја
или други фармакппеи и се наменеуи за уппуреба кај пдреден пациену вп
здравсувенауа прганизација. Акп пфицинелниуе препарауи не се кприсуау вп исуауа
здравсувена прганизација се уреуираау какп гпупви лекпви

Закон за лекови и медицински помагала, Службен весник 106/07

*Закон за лековите, помошните лековити средства и медицински помагала, Службен весник 21/98
 Член 13

Сппред месупуп и нашинпу на издаваое, лекпу се класифицира какп

лек:
- щуп се издава вп апуека самп на рецепу;
- щуп се издава вп апуека без рецепу („пver the counter" ПТС лек) и
- щуп се уппуребува самп вп здравсувена усуанпва.

2) Лек щуп се издава без рецепу е лек сп щирпк спекуар на уерапевуски

индикации, сп мала упксишнпсу, сп мала мпжнпсу за предпзираое, сп
незнашиуелни инуеракции, сп дпбрп ппзнауи индикации за пациенуиуе и е
сппдвеуен за самплекуваое.

Закон за лекови и медицински помагала, Службен весник 106/07

 РЕКЛАСИФИКАЦИЈА
Во последниве 30 години, ~800 лекови се
рекласифицирани од „само на Rp/.“ во OTC
лекови.
Рецепу
Писменп бараое пд лекарпу дп фармацевупу вп апуекауа, кпј лек да гп израбпуи,
какп и кпј гпупв лек или лекпвиуа супсуанција да ги издаде

“Receptum” – прппис

- Сиуе пдгпвпрнпсуи щуп прпизлегуваау пд неправилно изработен или неправилно

издаден лек, билп по грешка на ординариусот или фармацевтот, ги снпси
фармацевупу!!!, кпј вп сущуина преусуавува и ппследен кпрекупр на мпжниуе
преухпдни грещки

- Пфицијален дпкумену
-пупешауен, непппплнеу (бланкп) фпрмулар сп дефинирана гплемина и изглед вп кпја
прдинариуспу мпра шиуливп, елекурпнски, или вп дадени исклушпци* сп пенкалп, да
ги пппплни сиуе неппхпдни ппдаупци.
• прекин на елекуришна енергија (краукпурајни, дплгпурајни)
• дефекуи на кпмпјууерпу и/или пешауарпу
•дежурен лекар вп дежурна служба на здравсувен дпм пднпснп избран лекар кпј дежура вп дежурна служба щуп ја прганизира
здравсувенипу дпм
•избран лекар вп ПЗУ кпи се прпгласени за рурални спгласнп Пдлука дпнесена пд сурана на Управнипу пдбпр на ФЗПМ
•избран лекар кпј ппкрај дејнпсуа кпја ја пбавува вп мауишнауа прдинација ппвременп пбавува дејнпсу сп исуипу лекарски уим и
вп рабпуни единици-пункупви, спгласнп Рещение дпбиенп пд сурана на Минисуерсувпуп за здравсувп
•рурален лекар врабпуен вп здравсувен дпм
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА
ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
Вп делпу пд рецепунипу пбразец пплиоауа Н, А и Х уреба задплжиуелнп да се
пппплнуваау пд сурана на лекарпу, сппдвеунп за прппищанауа уерапијауа:
Н-лекпви пд групауа на наркпуика-ппијауи;
А-лекпви за акууни забплуваоа и
Х-лекпви за хрпнични забплуваоа.

Лекпвиуе пд групауа на наркпуика – ппијауи сппред закпнскауа регулауива се

прппищуваау на рецепу вп два примерпци. Сп нпвипу рецепуен пбразец избранипу
лекар/лекарпу замена ќе уреба да ги пешауи и пвие рецепуи. При упа вп рецепунипу
пбразец се пзнашува пплеуп Н, се пппплнува пплеуп „дауум на прппищуваое“ щуп е
дауумпу кпга псигуреникпу гп ппсеуил избранипу лекар, а пплеуп „дауум на важнпсу пд
(за хрпнишна уерапија)“ не се пппплнува. Важнпсуа на пвпј рецепу е 5 дена пд дауумпу на
прппищуваое.
Рецепупу за пвие лекпви се печауи вп два примерпци, при шуп на вуприпу примерпк
избранипу лекар рачнп суава назнака ”кппија” и негпвипу ппупис уреба да биде ппд
индигп.
Важнпсуа му е 5 дена пд денпу на прппишуваое.
Книга за едиденција на издадена наркпуика.....

*УПАТСТВП ЗА НАЧИНПТ НА ППППЛНУВАОЕ НА РЕЦЕПТЕН ПБРАЗЕЦ ЗА ПРППИШУВАОЕ НА ЛЕКПВИ ПД ЛИСТАТА НА ЛЕКПВИ КПИ ПАДААТ НА ТПВАР НА
ФЗПМ, , БРПЈ:14-5506/1, ДАТУМ:31.03.2014
*УПАТСТВП ЗА НПВИПТ РЕЦЕПТЕН ПБРАЗЕЦ ЗА ПРППИШУВАОЕ НА ЛЕКПВИ ПД ЛИСТАТА НА ЛЕКПВИ КПИ ПАДААТ НА ТПВАР НА ФЗПМ, БРПЈ:14-17242/1,
ДАТУМ:31.10.2011
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
А-ЛЕКПВИ ЗА АКУТНИ ЗАБПЛУВАОА
При прппишуваое на лекпви за акууни забплуваоа вп рецепунипу
пбразец се пзначува пплеуп А, се пппплнува пплеуп „дауум на
прппишуваое“ шуп е дауумпу кпга псигуреникпу гп ппсеуил
лекарпу, а пплеуп „дауум на важнпсу пд (за хрпнична уерапија)“
не се пппплнува.
Важнпсуа на пвпј рецепу е 3 дена пд дауумпу на прппишуваое.
Ануибипуициуе се смеуаа за лекви шуп се кприсуау за акууни
забплуваоа.
Важнпсуа на пвпј рецепу е 3 дена пд дауумпу на прппишуваое.
Се издава кпличина за мах. 8 дена уерапија.
Х-ЛЕКПВИ ЗА ХРПНИЧНИ ЗАБПЛУВАОА
При прппишуваое на лекпви за хрпнични забплуваоа вп
рецепунипу пбразец се пзначува пплеуп Х, се пппплнува пплеуп
„дауум на прппишуваое“ шуп е дауумпу кпга псигуреникпу гп
ппсеуил избранипу лекар/лекарпу замена, а вп пплеуп „дауум на
важнпсу пд (за хрпнична уерапија)“ се внесува дауумпу пд кпга
важи рецепупу.
Сп нпвипу Правилник за спдржинауа и начинпу на псуваруваоеуп
на правауа и пбврскиуе пд задплжиуелнпуп здравсувенп
псигуруваое, за хрпнични бплесуи избранипу лекар мпже да
прппише рецепуи за 180 дена сп пзначен дауум на рецепупу
сппдвеунп за секпј месец - вп пплеуп „дауум на важнпсу пд (за
хрпнична уерапија)“.
Вп здравсувенауа легиуимација на псигуреникпу уреднп се
запишува прппишанипу лек за секпј месец ппединечнп.
Важнпсуа на пвпј рецепу е 30 дена смеуанп пд „дауум на важнпсу
пд (за хрпнична уерапија)“ кпј е пппплнеу вп рецепунипу пбразец.
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
ПРАВИЛНИК ЗА НАЧИНОТ НА ПРОПИШУВАЊЕ И ИЗДАВАЊЕ НА ЛЕКОВИ НА РЕЦЕПТ, Сл. Весник бр. 153/08
Примери за Рецепти
Готов лек
Магистрален лек
*Официнелни препарати
АПТЕКА
Член 89

Апуекауа врщи фармацевуска дејнпсу, а пспбенп набавка, смесууваое, шуваое,

издаваое, испиууваое и кпнурпла на лекпви, саниуеуски мауеријални средсува и
лекпвиуи супсуанции, израбпуува магисурални лекпви и галенски препарауи, дава
упаусува за уппуреба на издадениуе лекпви и набавува и издава средсува за деуска
и диеуална исхрана, пруппедски ппмагала, прибпри и медицински инсуруменуи.

Закон за здравствена заштита, Службен весник, бр. 43/2012

 A)Прпсупрни услпви
Апуека пбезбедува најмалку: официна пд 16 м2, просторија за чување на лекпви и
апуекарска амбалажа пд 10 м2, и санитарен јазол.
Дпкплку апуекауа има депп за лекпви вп населенп месуп вп рурална средина уреба да
има прпсуприја пд најмалку 10м2 и саниуарен јазпл.
Апуекауа мпже да пбезбедува и: прпсуприја за врщеое анализи на иденуиуеу,
прпсуприја за асепуишка припрема на лекпви, прпсуприја за припрема на десуилирана
впда.
Апуекауа мпже да има галенска лабпрауприја и лабпрауприја за испиууваое и
кпнурпла на израбпуени галенски препарауи.
Дпкплку се прганизира галенскауа лабпрауприја пбезбедува: складищуе за шуваое на
сурпвини и амбалажа пд 15 м2, прпсуприја за припрема на кпнуакуна амбалажа пд 8
м2, прпсуприја за прпизвпдсувп на галенски препарауи пд 15 м2, прпсуприја за
израбпука на десуилирана впда пд 6 м2, складищуе за шуваое на гпупви препарауи пд
12 м2. Галенскауа лабпрауприја вп кпја се припремаау и израбпууваау фармацевуски
пблици пп асепуишка ппсуапка, уреба да се пбезбеди сппдвеуен прпсупр и ппрема.
Лабпраупријауа за кпнурпла и испиууваое на прпизведениуе галенски лекпви уреба да
има прпсуприја за хемиска и физишка анализа и прпсуприја за шуваое на хемикалии пд
20 м2.

ПРАВИЛНИК ЗА ППТРЕБНИПТ ПРПСТПР, ППРЕМА И СТРУЧЕН КАДАР ЗА ПСНПВАОЕ, ППЧНУВАОЕ СП РАБПТА И ВРШЕОЕ НА ЗДРАВСТВЕНА ДЕЈНПСТ ВП
ЗДРАВСТВЕНИ УСТАНПВИ, Сл. Весник бр. 91/ 2013
Б) Медицинска ппрема
Железен прман за чуваое на наркпуика, ладилник, железен прман за запаливи мауерии,
прецизни ваги, лабпрауприски прибпр ппуребен за израбпука на магисурални лекпви.
Дпкплку апуекауа има депп за лекпви вп населенп месуп вп рурална средина уреба да има
сппдвеуна ппрема за смесууваое на лекпви.
Галенскауа лабпрауприја уреба да има сппдвеуна ппрема и лабпрауприски прибпр вп зависнпсу
пд уехнплпгијауа на припремаоеуп на галенскиуе пблици.
B) Суручен кадар
Апуекауа уреба да има најмалку 1 диплпмиран фармацвеу сп пплпжен суручен испиу и
лиценца за рабпуа и еден здравсувен рабпуник сп среднп или више пбразпвание пд пбласуа
на фармацијауа сп пплпжен суручен испиу.

Галенскауа лабпрауприја, дпкплку се прганизира пбезбедува 1 специјалису пп фармацевуска

уехнплпгија и еден здравсувен рабпуник сп среднп или вище пбразпвание пд пбласуа на
фармацијауа сп пплпжен сурушен испиу, а лабпраупријауа за кпнурпла, специјалису пп
испиууваое и кпнурпла на лекпви и еден здравсувен рабпуник сп среднп или вище
пбразпвание пд пбласуа на фармацијауа сп пплпжен сурушен испиу. Дпкплку апуекауа има депп
за лекпви вп населенп месуп вп рурална средина уреба да има ущуе еден здравсувен рабпуник
сп среднп или вище пбразпвание пд пбласуа на фармацијауа сп пплпжен сурушен испиу сп
пплнп рабпунп време.
Апуеки кпи имаау врабпуенп еден фармацеву и еден уехничар, мпжау да ја прпдплжау
рабпуауа несмеуанп се дп 01.01.2016 гпдина. Дпупгаш уреба да гп кпмплеуираау суручнипу
кадар сп најмалку ушуе еден фармацеву.
 11) Бплничка апуека
Пбезбедуваое сп лекпви и саниуеуски мауеријални средсува: пфицина пд 25 м2,
прпсуприја за смесууваое и чуваое на лекпви над 25 м2, лабпрауприја за
израбпука на магисурални пблици за ппуребиуе на бплнишкиуе пдделенија пд 20 м2
и саниуарен јазпл.
Акп бплнишкауа апуека израбпуува инфузипни расувпри и лекпви кпи се изгпувуваау
пп асепуишка ппсуапка, мпра да има лабпрауприја сп следниуе прпсуприи:
прпсуприја за миеое на амбалажа, прпсуприја за дпбиваое на прпшисуена впда,
прпсупр за суерилизација, прпсуприја за макрпскппска кпнурпла и сигнираое,
прпсуприја за припрема и израбпука на расувпри, прпсуприја за шуваое на гпупви
паренуерални расувпри и лабпрауприја за кпнурпла и испиууваое на прпизведениуе
препарауи пд 20 м2. Вкупнауа ппврщина на лабпраупријауа да изнесува 100 м2.

ПРАВИЛНИК ЗА ППТРЕБНИПТ ПРПСТПР, ППРЕМА И СТРУЧЕН КАДАР ЗА ПСНПВАОЕ, ППЧНУВАОЕ СП РАБПТА И ВРШЕОЕ НА ЗДРАВСТВЕНА ДЕЈНПСТ ВП
ЗДРАВСТВЕНИ УСТАНПВИ, Сл. Весник бр. 91/ 2013
НАЧЕЛАТА НА ДОБРАТА
ФАРМАЦЕВТСКА
ПРАКСА
*Дпбра фармацевуска пракса – Good Pharmaceutical Practice (GPhP) е
збир на медунарпднп прифауени суандарди за унапредуваое на здравјеуп преку
снабдуваое сп лекпви и медицински ппмагала, щиреое на инфпрмации за лекпвиуе,
ппдпбруваое на грижауа за пациенупу, прппищуваое вп спгласнпсу сп нашинпу на
уппуреба на лекпу и други сппдвеуни акуивнпсуи

Начелауа на дпбрауа фармацевуска пракса ппфаќаау:

1. Бараоа кпи уреба да бидау испплнеуи спгласнп нашелауа на ДФП.
2. Примена на ДФП.
3. Впсппсуавуваое на суандарди за ДФП

*Закпн за лекпви и медицински ппмагала, Службен весник 106/07)

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
Фармацевускауа пракса се ппвеке има уенденција да се усмери кпн даваоеуп на
фармацевуска грижа на пациенупу, а не самп нивнп снабдуваое сп лекпви.

Нашелауа на дпбрауа фармацевуска пракса се спдржани вп кпнцепупу за

“фармацевупу сп седум твезди”

щуп се прпмпвираще пд Свеускауа здравсувена прганизација а какп кпнцепу се

прифауи и пд Медунарпднауа фармацевуска федерација.

Седумуе твезди всущнпсу ги преусуавуваау седумуе главни улпги на фармацевупу какп:

1. прпфесипналец щуп дава фармацевуска грижа,

2. нпси пдлуки,
3. кпмуницира сп пациенуиуе,
4. е дпбар меначер,
5. дпбар ушеник (кпнуинуиранп уши),
6. дпбар ушиуел (ги едуцира и другиуе
пренесувајќи им ги свпиуе знаеоа и
7. исупвременп е дпбар лидер.

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
Бараоа кпи уреба да бидау испплнеуи спгласнп начелауа на ДФП
- Пснпвнауа грижа на фармацевупу вп сиуе сегменуи уреба да биде здравјеуп на
пациенупу
- Главнауа цел на фармацевупу уреба да биде снабдуваоеуп сп лекпви и
медицински пoмагала сп прпверен квалиуеу, сппдвеунп упaусувп и спвеу за
пациенупу и мпниуприраое на ефекуиуе пд уппуребауа на исуиуе.
- Спгласнп ДФП, инуегрален дел пд придпнеспу на фармацевупу е и прпмпцијауа на
раципналнпуп препишуваое и сппдвеуна уппуреба на лекпвиуе.
- Спгласнп ДФП сиуе елеменуи ппврзани сп фармацевускуауа услуга се релевануни
за пациенупу и се јаснп дефинирани и пренесени на сиуе инвплвирани сурани

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
За да се задпвплау пвие бараоа, ппуребни се следниуе услпви:
- Oснпвнауа филпзпфија на ДФП e прпфесипнализмпу, нп и екпнпмскиуе факупри се
исупуака биуни сп пглед на факупу щуп несппдвеунауа финасиска ппукрепа влијае вп
квалиуеупу на фармацевускиуе услуги.
- Фармацевупу уреба да има свпј придпнес вп пдлукиуе за уппуребауа на лекпвиуе.
Треба да ппсупи сисуем щуп ке пвпзмпжи фармацевуиуе да ги пријавау несаканиуе
дејсува, лекарскиуе грещки, дефекуиуе вп квалиуепу на лекпвиуе или пак пукриваое на
фалсификувани лекпви. Пвие пријави мпжау да ппфауау и инфпрмации пкплу
уппуребауа на лекпвиуе снабдени пд пациенуиуе или пд здравсувениуе рабпуници какп
и дирекунп пд фарамцевуиуе.
- Спрабпукауа сп сиуе здравсуевни рабпуници ппсебнп лекари, уреба да се смеуа какп
парунерсувп кпе вклушува медусебна дпверба и пдгпвпрнпсу ппврзана сп сиуе аспекуи
на фармакпуерапијауа.
- Сп цел ппдпбруваое на фармацевускиуе услуги спрабпукауа меду фармацевуиуе уреба
да е на кплегијална пснпва а не наупреварувашка.
-Вп пракса, прганизацииуе, пракуикувашиуе на ДФП и фармацевускиуе меначери уреба
да ја делау пдгпвпрнпсуа за дефинираоеуп, евалуацијауа и унапредуваоеуп на
квалиуеупу на фармацевускиуе услуги.

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
- Фармацевупу уреба да е заппзнаен за пснпвниуе инфпрмации пд медицинскпуп
дпсие, за применеуиуе лекпви за секпј пациену ппединешнп.
- На фармацевупу му се ппуребни независни, сеппфауни, пбјекуивни и акууелни
инфпрмации за уппуребауа на лекпвиуе и уерапијауа .
- Секпј фармацеву вп свпјауа пракса уреба да ја прифауи и свпјауа лична пдгпвпрнпсу
за пдржуваое и прпценуваое на свпјауа кпмпеуенунпсу вп уек на негпвипу
прпфесипнален рабпуен век.
- Едукауивниуе прпграми за фармацевуиуе уреба да се сппдвеуни и да се наменеуи за
ппдпбруваое на акууелнауа спсупјба ппврзана за ДФП .
- Наципналниуе суандарди за ДФП уреба да се специфицирани и уреба да се
прифауени и применеуи пд сурана на пракуикувашиуе на ДФП.

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
ПРИМЕНА НА ДФП

ДФП вклушува чеуири главни групи на акуивнпсуи:

- Акуивнпсуи ппврзани сп прпмпцијауа на дпбрпуп здравје, превенираое на
бплесуи и ппсуигнуваое на пдредени здравсувениуе цели.
-Акуивнпсуи ппврзани сп снабдуваоеуп и уппуребауа на лекпвиуе какп и другиуе
аспекуи пд уерапијауа сп лекпви.
- Акуивнпсуи ппврзани сп самп-медикација, вклушувајќи спвеуи за упа.
- Акуивнпсуи ппврзани сп влијаниеуп врз нераципналнпуп препищуваое и
уппуребауа на лекпвиуе.

Во врска со горенаведените активности ДФП истотака опфаќа:

- Впсппсуавуваое на спрабпука сп другиуе прпфесинални здравсувени сурукуури
за прпмпција на здравсувени акуивнпсуи на наципналнп нивп.
- Прпфесипнална прпценка на прпмпуивниуе мауеријали за лекпвиуе и другиуе
прпизвпди ппврзани за здравсувенауа защуиуа на населениеуп.
- Дисеминација на евалуирани инфпрмации за лекпвиуе и разлишни аспекуи на
здравсувенауа защуиуа.
- Вклушуваое вп сиуе суепени на клинишкиуе испиууваоа на лекпви

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
Впсппсуавуваое на суандарди за ДФП

Наципналниуе суандарди за ДФП уреба да бидау изградени вп зависнпу пд

ппсупешкиуе спсупјби и капациуеуи.
Пвие суандарди уреба да се прпмпвираау меду сиуе прпфесипналци.

Наципналниуе суандарди се ппуребни за:

- пбезбедуваое прпсупрни услпви за дпверливи разгпвпри (за да не бидау
прислущкувани пд друг),
- даваое на спвеуи ппврзани сп здравсувениуе прпблеми,
- вклушуваое на перспналпу вп даваое на упаусува за специфишни кампаои сп
цел пбезбедуваое на дпбра кппрдинација и кпнзисуенпсу на спвеуиуе,
- пбезбедуваое на квалиуеу на уппуребенауа ппрема и спвеуи дадени вп
дијагнпсуишки уесуираоа,
- пбезбедуваое на капациуеуи пп пднпс на прпсупр, ппрема и сппдвеуен кадар,
- пбезбедуваое на извпри на инфпрмации,
- пдгпвпрнпсу на перспналпу,
- ппдаупци за ппсуапкиуе на лешеоеуп,
- извприуе за набавка и прпизвпдсувп на лекпвиуе

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
- шуваоеуп на лекпвиуе,
- ппуребнауа ппрема,
- сппдвеунпсуа на рабпунпуп месуп,
- ппдгпупвка и пбезбедуваое на квалиуеу на ексуемппрални препарауи,
- пусурануваое на неуппуребени лекпви и фармацевуски пупад,
- прпцедуриуе щуп уреба да се следау и нивнп сппдвеунп дпкуменуираое,
- кпмпеуенции на перспналпу вклушен вп ДФП,
- квалиуеу на ппдаупциуе за прппищуваое дпсуавени на фармацевупу,
- ппдгпупвка на фпрмулари за лекпвиуе,
- евалуација на ппдаупциуе за уппуребауа на лекпвиуе вп лекарскауа и
фармацевускауа пракса,
- прпценка на прпмпуивниуе мауеријали,
- защуиуа на ппдаупциуе кпи се пднесуваау на ппединешен пациену,
- извещуаи за несаканиуе дејсува, лекарски грещки, дефеку вп квалиуеупу на
прпизвпдиуе и пукриваое на фалсификувани прпдукуи.

УПАТСТВП ЗА НАЧЕЛАТА НА ДПБРАТА ФАРМАЦЕВТСКА ПРАКСА, Службен весник на РМ, бр. 44/09
Едукација и спвеууваое на пациенупу

• Фармацевускауа прпфесија има пдгпвпрнпсу да пбезбеди сппдвеуна

медицинска едукација на пациенуиуе вп ппглед на применауа на лекпвиуе.
• Едукацијауа и спвеууваоеуп на пациенупу уреба да заппшнау ущуе при
приемпу на рецепупу
• Едукацијауа и спвеууваоеуп ппфаќаау ппсуавуваое и пдгпвараое на
пдредени пращаоа пд сурана на фармацевупу и пациенупу а се сп цел
препищанипу лек правилнп да се примени и да се примени и да се
ппсуигне баранипу уерапевуски ефеку.
ЗЛАТНИ ПРАВИЛА ПРИ СОВЕТУВАЊЕ НА ПАЦИЕНТОТ

•На секој пациент да му се посвети потребно време за едукација и

советување при издавање на лекот

• Да се воспостави професионален, но пријателски, релаксиран и

искрен однос

• Да се користи терминологија соодветна на потребите и нивото на

пациентот (да се избегнуваат стручни медицински термини)

• Да се изнесат само неопходните мерки на претпазливост, на

внимателен и тактичен начин за да не се исплаши пациентот

• Внимателно да се набљудува говорот на телото на пациентот (израз на

очите, на лицето, движење на телото, тонот и бојата на гласот) и истиот
соодветно да се интерпретира

• Да се биде свесен за културните разлики помеѓу пациентите

FARMACEVTOT naj~esto gi postavuva slednive pra{awa:

Dali dosega ste go primale prepi{aniot lek?

Dali lekarot vi dal napatstvija koi se odnesuvaat na na~inot na

upotreba na lekot?

Dali lekarot ve zapoznal so eventualnite nesakani efekti na

prepi{aniot lek?

Dali znaete kako se otvara ambala`ata vo koja doa|a lekot i kako da go

~uvate lekot po otvaraweto?

Koj preparat (pod koe ime) sakate da vi bide izdaden? (ako ima pove}e
lekovi so isto generi~ko ime)

Dali imate nekoe drugo zaboluvawe?

(mo`ni bolesti kontraindicirani so primenata na prepi{aniot
lek)

Dali primate nekoi drugi lekovi?

poradi mo`ni interakcii)

Dali ste alergi~ni kon odredeni lekovi?

PACIENTOT treba da bide upaten:

Kako lekot se dozira i na koj na~in istiot se aplicira (aerosoli,

supozitorii, kapki za o~i)

Da se dadat dopolnitelni instrukcii (lekot da se zeme pred jadewe,

rastvorot e za nadvore{na upotreba i sl.)

Kolku vreme i do koga lekot treba da se zema?

[to dokolku se propu{ti nekoja doza?

Da se dadat napatstvija za sledewe na znacite na podobruvawe na

sostojbata

Pri poseriozni nesakani efekti da se izvesti lekarot