Ch­¬ng 8:

Sµn ph¼ng bª t«ng cèt thÐp

§1. Kh¸i niÖm chung vµ ph©n lo¹i:

I. Giíi thiÖu vµ ph©n lo¹i:
1. §Þnh nghÜa sµn ph¼ng:
- Sµn ph¼ng BTCT lµ kÕt cÊu chÞu lùc n»m ngang cã chiÒu dµy rÊt nhá so víi 2
kÝch th­íc cßn l¹i vµ ®­îc sö dông réng r·i trong x©y dùng d©n dông vµ c«ng
nghiÖp.

2. ­u nh­îc ®iÓm cña sµn ph¼ng:

- ¦u ®iÓm: BÒn l©u, ®é cøng theo ph­¬ng ngang lín, chèng ch¸y tèt, dÔ tho¶
m·n c¸c yªu cÇu vÒ vÖ sinh, dÔ c¬ giíi ho¸, viÖc x©y dùng ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ
h¬n mét sè lo¹i sµn kh¸c.
- Nh­îc ®iÓm: NÆng vµ kh¶ n¨ng c¸ch ©m, nhiÖt hay chÞu va ch¹m kÐm.
3. Ph©n lo¹i sµn ph¼ng:
- Theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng: sµn BTCT toµn khèi, sµn BTCT l¾p ghÐp hoÆc nöa
l¾p ghÐp.
- Theo s¬ ®å kÕt cÊu: sµn BTCT cã s­ên (dÇm), sµn BTCT kh«ng dÇm.
a) Sµn kh«ng dÇm: lµ sµn chØ cã b¶n ®­îc gèi trùc tiÕp lªn cét vµ t­êng kh«ng
th«ng qua hÖ dÇm. NÕu cã mò cét gäi lµ sµn nÊm.
b) Sµn cã s­ên: gåm b¶n ®­îc ®æ toµn khèi hoÆc l¾p ghÐp víi hÖ dÇm. Trong
nhãm nµy gåm cã:
-) Sµn s­ên toµn khèi lo¹i b¶n dÇm
-) Sµn s­ên toµn khèi lo¹i b¶n kª 4 c¹nh
-) Sµn « cê
-) Sµn cã dÇm bÑt
-) Sµn s­ên panen l¾p ghÐp
-) Sµn s­ên nöa l¾p ghÐp
II. Ph©n biÖt b¶n lo¹i dÇm vµ b¶n kª 4 c¹nh:

166
1. B¶n lo¹i dÇm:
- Lµ b¶n chØ chÞu lùc theo mét ph­¬ng (t¶i träng truyÒn vÒ c¸c liªn kÕt theo mét
ph­¬ng) hay cßn gäi lµ b¶n mét ph­¬ng.
- C¸c tr­êng hîp th­êng gÆp:
-) B¶n liªn kÕt ngµm ë mét c¹nh (h×nh a)
-) ChØ cã liªn kÕt ë 2 c¹nh ®èi diÖn (h×nh b)
l2
-) Cã liªn kÕt 4 c¹nh nh­ng tû sè  2 (l2: c¹nh dµi, l1: c¹nh ng¾n).
l1
Trong tr­êng hîp nµy b¶n chØ chÞu uèn theo ph­¬ng c¹nh ng¾n, bá qua sù lµm
viÖc theo ph­¬ng c¹nh dµi. (h×nh c)
2

1
a) b) c)
2. B¶n lo¹i kª 4 c¹nh:
- Lµ b¶n mµ chÞu lùc theo c¶ 2 ph­¬ng (t¶i träng truyÒn vÒ c¸c liªn kÕt theo c¶ 2
ph­¬ng) hay cßn gäi lµ b¶n 2 ph­¬ng
- C¸c tr­êng hîp th­êng gÆp:
l2
-) Cã liªn kÕt ë 4 c¹nh vµ tû sè  2 (h×nh d)
l1
-) 2 tr­êng hîp liªn kÕt 3 phÝa (h×nh e, f)
2 2 2
1

d) e) f)

167
III. X¸c ®Þnh t¶i träng truyÒn theo mçi ph­¬ng:
1. Tr­êng hîp c¸c c¹nh lµ liªn kÕt khíp:
1 - Gäi t¶i ph©n bè trªn sµn lµ q
- T¶i truyÒn theo ph­¬ng l1 lµ q1
- T¶i truyÒn theo ph­¬ng l2 lµ q2
=> q1  q2  q

f2
2

G
- T­ëng t­îng c¾t 2 d¶i b¶n vu«ng gãc
cã bÒ réng lµ 1m theo 2 ph­¬ng song
song víi c¹nh b¶n vµ trôc mçi d¶i ®i
qua gi÷a b¶n.
- Ta cã ®é vâng:
5q1l14 5q2l24
f1  vµ f 2 
f1
384EI 384EI

- Do hai d¶i b¶n ph¶i dÝnh víi nhau nªn f1  f 2 , biÕn ®æi cã t¶i träng:

l24 l14
q1  4 4 q vµ q2  4 4 q
l1  l2 l1  l2
l2
- Khi  3 th× q1  81q2 nªn cã thÓ bá qua q2
l1
l2
- Trong thùc tÕ tÝnh to¸n, khi  2 th× cho phÐp kh«ng tÝnh theo ph­¬ng l2 ,
l1
thÐp theo ph­¬ng l2 ®Æt theo cÊu t¹o.

2. Tr­êng hîp c¸c c¹nh lµ liªn kÕt bÊt kú:

- C¨n cø vµo nguyªn t¾c c©n b»ng ®é vâng ë gi÷a b¶n nh­ trªn ta cã t¶i träng:
-) q1  1q
-) q2  1  1 q
- Trong ®ã: 1 lµ hÖ sè tra b¶ng

168
 §2. SµN S¦êN B£ T¤NG CèT THÐP TOµN KHèI
I. Sµn s­ên toµn khèi cã b¶n lo¹i dÇm:
1. S¬ ®å kÕt cÊu:

- C¸c bé phËn gåm cã:

l2
-) B¶n ®óc toµn khèi ®­îc kª lªn dÇm phô cã tû sè 2
l1
-) HÖ dÇm bao gåm dÇm phô vµ dÇm chÝnh. Thø tù truyÒn lùc sÏ lµ b¶n
truyÒn t¶i träng cho dÇm phô, dÇm phô truyÒn t¶i cho dÇm chÝnh, dÇm chÝnh
truyÒn t¶i xuèng cét, cét truyÒn t¶i xuèng mãng.
- Bè trÝ mÆt b»ng sµn:
a) Chän ph­¬ng cña dÇm chÝnh:
- Cã thÓ theo ph­¬ng däc hoÆc ph­¬ng ngang nhµ tuú thuéc vµo sù bè trÝ kiÕn
tróc, th«ng giã, chiÕu s¸ng, sù bè trÝ chung cña ng«i nhµ vµ yªu cÇu chÞu lùc
- NÕu bè trÝ theo ph­¬ng ngang nhµ th× lµm t¨ng ®é cøng tæng thÓ cña ng«i nhµ
b) Chän kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chÝnh vµ dÇm phô:
- Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm phô (nhÞp b¶n): l1  1  4m nh­ng th«ng th­êng
chän l1  1,7  2,8m
- Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c dÇm chÝnh (nhÞp dÇm phô): l2  4  10m nh­ng th«ng
th­êng chän l2  5  7 m
- NhÞp cña dÇm chÝnh: l3  5  8m
=> Ph­¬ng ¸n bè trÝ mÆt b»ng nhµ ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt, kinh tÕ.
2. Chän s¬ bé kÝch th­íc tiÕt diÖn c¸c cÊu kiÖn:
- ChiÒu dµy b¶n sµn: th­êng chän theo c«ng thøc sau:
169
 D
-) hb  l1  hmin víi D  0,8  1,4 tuú thuéc vµo lo¹i t¶i träng
m
-) m  30  35 víi b¶n lo¹i dÇm
-) m  40  50 víi b¶n lo¹i kª 4 c¹nh
-) m  10  15 víi b¶n dÇm d¹ng c«ng x«n
- §ång thêi chiÒu dµy ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn:
-) hb  6cm víi sµn m¸i
-) hb  7cm víi sµn nhµ d©n dông
-) hb  8cm víi sµn nhµ c«ng nghiÖp
-) hb  10cm víi sµn d­íi lµn xe ch¹y
- Chän chiÒu cao tiÕt diÖn dÇm:
1 1 
-) DÇm phô: hdp    l2
 12 20 
1 1 
-) DÇm chÝnh: hdc    l3
 8 15 
- Chän bÒ réng dÇm: b  0,3  0,5h
- Khi mµ theo chu vi cña sµn, b¶n, dÇm kª lªn t­êng g¹ch th× ®o¹n kª vµo t­êng
lÊy nh­ sau:
-) §èi víi b¶n: a  12cm vµ chiÒu dµy b¶n
-) §èi víi dÇm phô: a  22cm
-) §èi víi dÇm chÝnh: a  34cm
*) Chó ý:
- Khi x¸c ®Þnh ®­îc gÇn ®óng m« men lín nhÊt trong dÇm th× cã thÓ x¸c ®Þnh
M
chiÒu cao dÇm theo c«ng thøc h0  2 , hd = h0 + a.
Rn b
- NÕu chiÒu dµy t­êng kh«ng ®ñ th× cÇn lµm bæ trô, dïng ®Öm BT ®Çu dÇm hoÆc
®óc liÒn khèi víi gi»ng t­êng.
II. TÝnh to¸n c¸c lo¹i tiÕt diÖn:
1. TÝnh to¸n b¶n sµn:
a. X¸c ®Þnh t¶i träng:

170
- TÜnh t¶i g: bao gåm träng l­îng b¶n th©n sµn vµ c¸c líp cÊu t¹o trªn mÆt sµn
(líp v÷a tr¸t, v÷a l¸t, g¹ch l¸t nÒn...)
- Ho¹t t¶i p: ho¹t t¶i sö dông, tra theo tiªu chuÈn t¶i träng vµ t¸c ®éng 2737-1995
phô thuéc vµo chøc n¨ng sö dông sµn (CÇn chó ý hÖ sè gi¶m ho¹t t¶i khi tÝnh néi
lùc trong b¶n theo 4.3.4 TCVN 2737-1995)
b. X¸c ®Þnh néi lùc:
*) TÝnh b¶n theo s¬ ®å biÕn d¹ng dÎo:
1- S¬ ®å tÝnh:
- T­ëng t­îng c¾t mét d¶i b¶n cã kÝch th­íc b»ng ®¬n vÞ (1m) theo ph­¬ng
vu«ng gãc víi l2 (h×nh vÏ). (T¶i träng tõ b¶n truyÒn vÒ dÇm phô theo ph­¬ng
c¹nh ng¾n).
- TÝnh d¶i b¶n nh­ mét dÇm liªn tôc cã c¸c gèi tùa lµ c¸c dÇm phô vµ t­êng.

171
2- NhÞp tÝnh to¸n:
- §èi víi nhÞp gi÷a: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a 2 mÐp trong cña dÇm phô (do
khíp dÎo ®­îc h×nh thµnh ë s¸t mÐp tiÕt diÖn dÇm)
l g  l1  bdp
- §èi víi nhÞp biªn: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tÝnh tõ mÐp dÇm phô ®Õn mÐp t­êng
bdp bt hb
céng thªm mét nöa chiÒu dµy b¶n lb  l1   
2 2 2
3- T¶i träng:
- Gäi g vµ p lµ tÜnh t¶i vµ ho¹t t¶i t¸c dông trªn 1m2 sµn
- Tæng t¶i träng t¸c dông trªn d¶i b¶n lµ qb   g  p   1m (KN/m)
4- Néi lùc:
- BiÓu ®å m«men uèn M ®­îc x¸c ®Þnh trªn s¬ ®å khíp dÎo (xÐt ®Õn sù ph©n
phèi l¹i néi lùc)
ql 2
-) T¹i nhÞp biªn vµ gèi B: M  
11
ql 2
-) T¹i nhÞp gi÷a vµ gèi gi÷a: M  
16

*) Chó ý:
- Th«ng th­êng trong tÝnh to¸n t¹i gèi biªn coi b¶n kª tù do lªn t­êng vµ lÊy m«
men t¹i gèi biªn M=0. Khi b¶n ®­îc ®óc toµn khèi víi dÇm biªn cã ®é cøng
2
ql b
chèng xo¾n lín th× m« men t¹i gèi biªn sÏ b»ng M  víi  A  24  32
A

- Khi gèi biªn ®­îc coi lµ ngµm vµ tÝnh theo s¬ ®å khíp dÎo th× m« men t¹i gèi
biªn lµ M=0,0625ql2b.
- §èi víi c¸c « b¶n ®­îc bao bäc xung quanh bëi c¸c dÇm ®óc liÒn khèi th× c¸c
gi¸ trÞ m« men uèn ë nhÞp gi÷a vµ gèi gi÷a gi¶m 20% so víi gi¸ trÞ tÝnh to¸n.
c. TÝnh to¸n cèt thÐp:
- Sau khi cã kÕt qu¶ néi lùc trong b¶n ta ®i tÝnh to¸n vµ bè trÝ cèt thÐp
172
- TÝnh d¶i b¶n nh­ cÊu kiÖn chÞu uèn tiÕt diÖn ch÷ nhËt bxh ®Æt cèt ®¬n cã kÝch
th­íc: b  100 (cm) vµ h  hb (cm)
- CÇn tÝnh to¸n t¹i 4 tiÕt diÖn: nhÞp biªn, gèi 2, nhÞp gi÷a vµ gèi gi÷a
- Chän a  1,5  2 (cm) tuú thuéc vµo hb , sau ®ã tÝnh h0  hb  a
M 1
- TÝnh  m  2
Rb bh0

  pl  0,3 øng víi   0,37 , sau ®ã tÝnh   1 
2
1  2 m 

M
- TÝnh to¸n cèt thÐp: AS 
RS h0
AS
- KiÓm tra hµm l­îng cèt thÐp:     min
bh0
- NÕu    min cÇn gi¶m kÝch th­íc tiÕt diÖn, gi¶m m¸c vËt liÖu råi tÝnh l¹i hoÆc
lÊy AS   min bh0 ®Ó chän vµ bè trÝ cèt thÐp
- Do trong b¶n sµn kh«ng ®Æt ®­îc cèt ®ai nªn lùc c¾t trong b¶n ph¶i tho¶ m·n
®iÒu kiÖn: Q  0.75Rbt bh0 .
2. TÝnh to¸n dÇm phô:
a. X¸c ®Þnh t¶i träng:
- TÜnh t¶i: g d  gl1  g 0 (KN/m)
- Ho¹t t¶i: pd  pl1 (KN/m)
- Trong ®ã:
-) g, p lÇn l­ît lµ tÜnh t¶i vµ ho¹t t¶i t¸c dông trªn b¶n
-) l1 kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc dÇm phô
-) g0 träng l­îng b¶n th©n cña mét ®¬n vÞ dµi phÇn s­ên cña dÇm phô
 
g 0  1,1 hdp  hb bdp b

- Tæng t¶i träng: qd  g d  pd (KN/m)

b. X¸c ®Þnh néi lùc:

*) TÝnh dÇm phô theo s¬ ®å biÕn d¹ng dÎo:
1- S¬ ®å tÝnh:
- T­ëng t­îng c¾t mét d¶i b¶n cã chiÒu réng l1 theo ph­¬ng song song víi trôc
dÇm sao cho trôc d¶i trïng trôc dÇm.
- DÇm phô ®­îc xem lµ dÇm liªn tôc, gèi lªn t­êng vµ dÇm chÝnh.

173
2- NhÞp tÝnh to¸n:
- §èi víi nhÞp gi÷a: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a 2 mÐp trong cña dÇm phô
l0  l2  bdc
- §èi víi nhÞp biªn: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch tÝnh tõ mÐp dÇm chÝnh ®Õn t©m gèi
bdc bt a
tùa l0b  l2   
2 2 2

3- Néi lùc:
- §Ó x¸c ®Þnh néi lùc trong dÇm cã thÓ dïng ph­¬ng ph¸p tæ hîp t¶i träng hoÆc
dïng c¸c c«ng thøc vµ b¶ng lËp s½n ®Ó vÏ biÓu ®å bao m« men vµ bao lùc c¾t.
Khi c¸c nhÞp c¹nh nhau chªnh lÖch nhau kh«ng qu¸ 10% th× cã thÓ dïng biÓu ®å
bao m« men vµ bao lùc c¾t lËp s½n.
- Tung ®é nh¸nh d­¬ng cña biÓu ®å bao m« men: M ik max  1k qd li2

- Tung ®é nh¸nh ©m cña biÓu ®å bao m« men: M ik min   2 k qd li2

- Trong ®ã:
-) 1k : Cho trªn h×nh vÏ 10.9 cña gi¸o tr×nh
pd
-)  2 k vµ täa ®é K ®­îc tra b¶ng 10.1 gi¸o tr×nh phô thuéc vµo
gd
-) Mik: m«men t¹i tiÕt diÖn k nhÞp i
- Lùc c¾t: Q A  0,4qd lb
174
 QBT  0,6qd lb

QBF  QCT  QCF  0,5qd l g

*) Chó ý:
- M« men t¹i gèi B x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ 1k trªn h×nh 10.9 lµ ®· chÊp nhËn ®iÒu
chØnh qu¸ 30% so víi gi¸ trÞ m« men ®µn håi t­¬ng øng cho nªn khi bè trÝ thÐp
t¹i gèi B kh«ng ®­îc gi¶m so víi gi¸ trÞ tÝnh to¸n.
- Khi tÝnh m«men ë gèi, nhÞp tÝnh to¸n dïng nhÞp lín nhÊt trong 2 nhÞp kÒ gèi ®ã
- Khi tÝnh dÇm trªn 5 nhÞp th× coi nh­ dÇm 5 nhÞp, c¸c nhÞp gi÷a cña dÇm nhiÒu
nhÞp lÊy gièng nh­ nhÞp gi÷a cña dÇm 5 nhÞp
- Khi vÏ h×nh bao m«men chØ cÇn vÏ mét nöa råi lÊy ®èi xøng
c. TÝnh to¸n vµ kiÓm tra kÝch th­íc tiÕt diÖn:
*) TÝnh theo m«men:
M
- ChiÒu cao lµm viÖc cña dÇm ph¶i tho¶ m·n h0 
 m Rb b

- V× tÝnh dÇm phô theo s¬ ®å khíp dÎo nªn  m   pl  0,3 (®Ó h¹n chÕ vÕt nøt)

M
- Víi  m  0,3 th× h0  2 trong ®ã M  M gB
Rb b

- NÕu kh«ng tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn trªn th× t¨ng kÝch th­íc tiÕt diÖn, t¨ng m¸c
vËt liÖu hoÆc ®Æt cèt thÐp kÐp
- TÝnh h  h0  a . Th«ng th­êng víi dÇm phô a  3  5 (cm)
- Víi m«men d­¬ng tiÕt diÖn tÝnh to¸n lµ tiÕt diÖn ch÷ T

*) TÝnh theo lùc c¾t:

- KiÓm tra theo ®iÒu kiÖn h¹n chÕ: Q  0.3 w1 b1 Rb bh0 . NÕu kh«ng tho¶ m·n th×
ph¶i t¨ng tiÕt diÖn, cÊp ®é bÒn cña bª t«ng.
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn tÝnh cèt ®ai, NÕu kh«ng tho¶ m·n th× ph¶i tÝnh to¸n cèt ®ai,
nÕu tho¶ m·n th× kh«ng cÇn tÝnh mµ ®Æt theo cÊu t¹o
- Kho¶ng c¸ch cèt ®ai chän dïng kh«ng ®­îc qu¸ Utt, Umax, Uct

3. TÝnh to¸n dÇm chÝnh theo s¬ ®å ®µn håi:

175
- DÇm chÝnh lµ kÕt cÊu chÞu lùc chÝnh trong sµn nªn cÇn tÝnh theo s¬ ®å ®µn håi
®Ó ®¶m b¶o an toµn. Khi tÝnh to¸n dÇm chÝnh, do dÇm chÝnh ®­îc ®æ toµn khèi
víi cét nªn tuú thuéc vµo tû lÖ ®é cøng ®¬n vÞ cña dÇm víi cét mµ m«men ph©n
phèi tõ dÇm vÒ cét.
i EJ / l
- NÕu x¶y ra tr­êng hîp d  d d  4 th× dÇm chÝnh ®­îc xem lµ dÇm liªn
ic EJ c / lc
tôc, gèi tùa lµ cét vµ t­êng
i EJ d / ld
- Ng­îc l¹i nÕu d   4 th× ph¶i tÝnh c¶ khung
ic EJ c / lc

a. X¸c ®Þnh t¶i träng:

- TÜnh t¶i: G  g d l2  G0
- Ho¹t t¶i: P  pd l2
- Trong ®ã:
-) gd, pd lÇn l­ît lµ tÜnh t¶i vµ ho¹t t¶i ph©n bè trªn dÇm phô
-) l2 kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc dÇm chÝnh
-) G0 träng l­îng b¶n th©n phÇn s­ên cña dÇm chÝnh n»m trong ®o¹n gi÷a
2 trôc dÇm phô
G0  1,1hdc  hb bdc b l1
- §­a tÊt c¶ thµnh lùc tËp trung cã ®iÓm ®Æt ë vÞ trÝ dÇm phô g¸c lªn dÇm chÝnh
b. X¸c ®Þnh néi lùc:

176
* S¬ ®å tÝnh: (nh­ h×nh vÏ)
- T­ëng t­îng c¾t d¶i réng l2 theo ph­¬ng song song dÇm chÝnh sao cho trôc d¶i
trïng víi trôc dÇm.
* NhÞp tÝnh to¸n:
- Khi x¸c ®Þnh nhÞp tÝnh to¸n theo s¬ ®å ®µn håi th× nhÞp tÝnh to¸n lÊy b»ng
kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c trôc ®Þnh vÞ cét.
* Néi lùc:
- §èi víi dÇm chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh néi lùc bÊt lîi nhÊt cÇn thiÕt lËp biÓu ®å bao
m«men vµ bao lùc c¾t. Khi dÇm cã nhÞp ®Òu nhau cã thÓ dïng b¶ng tÝnh s½n. Cã
hai c¸ch: trùc tiÕp vµ tæ hîp. Dïng c¸ch trùc tiÕp ®¬n gi¶n h¬n cßn c¸ch tæ hîp,
tuy phøc t¹p nh­ng sÏ thÊy râ b¶n chÊt cña biÓu ®å bao néi lùc.
- C¸ch trùc tiÕp: (tham kh¶o s¸ch “Sµn BTCT toµn khèi ” - Nhµ xuÊt b¶n khoa
häc vµ kü thuËt)
- C¸ch tæ hîp néi lùc
-) §Æt tÜnh t¶i G lªn toµn bé dÇm, vÏ ®­îc biÓu ®å M G
-) XÐt ®Õn c¸c tr­êng hîp bÊt lîi nhÊt cña ho¹t t¶i P, vÏ ®­îc biÓu ®å M pi

và M Qi víi i = 1,2,3...

-) §Ó cã M G vµ M pi dïng c¸c c«ng thøc sau:

M G  Gl vµ M Pi  Pl
Trong ®ã l lµ nhÞp tÝnh to¸n dÇm, hÖ sè  cho trong b¶ng lËp s½n, phô thuéc vµo
s¬ ®å dÇm, vµo d¹ng t¶i träng trong tõng nhÞp vµ s¬ ®å chÊt t¶i lªn tõng nhÞp.
-) TiÕn hµnh tæ hîp b»ng c¸ch t¹i mçi tiÕt diÖn cña dÇm tÝnh hai gi¸ trÞ m«
men: M max  M G  max M Pi 
M min  M G  min M Pi 
Trong ®ã max M Pi  vµ min M Pi  lµ gi¸ trÞ lín nhÊt vµ bÐ nhÊt (lÊy víi dÊu ®¹i
sè) trong c¸c M Pi
- §Ó lËp biÓu ®å lùc c¾t còng lµm t­¬ng tù. Lùc c¾t do G vµ P g©y ra t¹i c¸c tiÕt
diÖn lµ: QG   G vµ QPi   P (hÖ sè  cho trong b¶ng lËp s½n nh­ hÖ sè  )
c. TÝnh to¸n vµ kiÓm tra kÝch th­íc tiÕt diÖn:

177
- C¶ dÇm phô vµ dÇm chÝnh tÝnh nh­ cÊu kiÖn chÞu uèn, tiÕt diÖn ch÷ T mµ c¸nh
lµ phÇn b¶n sµn hai bªn. BÒ réng c¸nh tÝnh to¸n lÊy nh­ quy ®Þnh vÒ cÊu kiÖn ch÷
T ë ch­¬ng 4;
- T¹i tiÕt diÖn gi÷a nhÞp c¸nh n»m trong vïng chÞu nÐn, tÝnh theo tiÕt diÖn ch÷ T
- TiÕt diÖn ë gèi chÞu m« men ©m, c¸nh n»m trong vïng chÞu kÐo, tÝnh theo tiÕt
diÖn ch÷ nhËt cã bÒ réng b»ng bÒ réng s­ên.

*) Chó ý:
- Khi tÝnh thÐp chÞu m«men ©m ë gèi cÇn tÝnh víi m«men mÐp gèi.
*) TÝnh theo lùc c¾t:
- KiÓm tra theo ®iÒu kiÖn h¹n chÕ: Q  0.3 w1 b1 Rb bh0 . NÕu kh«ng tho¶ m·n th×
ph¶i t¨ng tiÕt diÖn, cÊp ®é bÒn cña bª t«ng.
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn tÝnh cèt ®ai, nÕu kh«ng tho¶ m·n th× ph¶i tÝnh to¸n cèt ®ai,
nÕu tho¶ m·n th× kh«ng cÇn tÝnh mµ ®Æt theo cÊu t¹o. Th­êng dÇm chÝnh cã lùc
c¾t kh¸ lín cèt ®ai ®Æt qu¸ dµy nªn ®Ó thuËn lîi thi c«ng cÇn tÝnh cèt xiªn ®Ó
t¨ng b­íc ®ai t¹i khu vùc gÇn gèi tùa.
- Kho¶ng c¸ch cèt ®ai chän dïng kh«ng ®­îc qu¸ Stt, Smax, Sct
- T¹i chç dÇm phô g¸c lªn dÇm chÝnh cã t¶i träng tËp trung tõ dÇm phô truyÒn
vµo nªn ph¶i bè trÝ cèt treo trong dÇm chÝnh ®Ó tr¸nh sù ph¸ ho¹i côc bé. Cèt treo
lµ c¸c cèt ®ai hoÆc c¸c thanh thÐp uèn thµnh ch÷ V

 h 
P1  1 
h0
- DiÖn tÝch tÊt c¶ c¸c cèt ®ai treo cÇn thiÕt lµ ASW   
RS ¦W

- TÊt c¶ c¸c cèt ®ai treo ph¶i ®Æt vµo hai bªn dÇm phô trong ®o¹n
S  b1  2h1

178
II. Sµn s­ên toµn khèi cã b¶n kª 4 c¹nh
1. S¬ ®å kÕt cÊu:
- C¸c bé phËn gåm cã:
-) B¶n vµ hÖ dÇm ®óc toµn khèi cã tû sè
l2 l
 2 , th­êng lÊy 2  1  1,5 . KÝch th­íc l2 , l1
l1 l1
th­êng chän trong kho¶ng 4  6m
1
-) ChiÒu dµy b¶n hb  l1 , th­êng chän
50
tõ 6  15cm phô thuéc vµo kÝch th­íc, t¶i träng
t¸c dông lªn sµn.
- Sù lµm viÖc:
-) B¶n kª 4 c¹nh lµm viÖc theo c¶ 2 ph­¬ng. ThÝ nghiÖm cho thÊy khi chÞu
t¶i träng ph©n bè ®Òu, ë mÆt d­íi cña b¶n h×nh thµnh c¸c khe nøt theo ®­êng
ph©n gi¸c cña c¸c gãc b¶n vµ nøt theo ph­¬ng c¹nh dµi t¹i gi÷a b¶n.
-) ë mÆt trªn, nÕu c¸c c¹nh lµ ngµm, ®­êng nøt ch¹y däc theo chu vi. NÕu
c¸c c¹nh kª tù do c¸c gãc b¶n sÏ vªnh lªn khái gèi tùa

2. CÊu t¹o b¶n kª 4 c¹nh:

- Cèt thÐp trong b¶n kª 4 c¹nh cã thÓ ®Æt song song víi c¸c c¹nh hoÆc theo
ph­¬ng xiªn, vu«ng gãc víi ®­êng nøt. Qua thÝ nghiÖm thÊy r»ng víi hai c¸ch

179
bè trÝ cèt thÐp nµy t¶i träng ph¸ ho¹i vµ ®Æc tÝnh ph¸ ho¹i nh­ nhau. Thùc tÕ ®Æt
thÐp song song víi c¸c c¹nh v× ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn cho thi c«ng.

- Cèt thÐp nªn dïng l­íi hµn, ë gi÷a nhÞp ®Æt l­íi ph¼ng cã cèt lµm viÖc theo 2
ph­¬ng. §Ó tiÕt kiÖm nªn dïng 2 l­íi ®Æt chång lªn nhau, l­íi ®Æt trªn cã kÝch
th­íc bÐ h¬n.
l1 l
- Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c m¾t l­íi: lk  nÕu c¹nh ngµm; lk  1 nÕu c¹nh kª tù
4 8
do. Trªn gèi ®Æt l­íi cã cèt chÞu lùc theo ph­¬ng ngang, bÒ réng l­íi b»ng 0,5l1
tr¶i däc theo dÇm
- NÕu dïng l­íi buéc b»ng c¸c thanh rêi, th× ë gi÷a b¶n ®Æt gèi theo tÝnh to¸n
cßn trong d¶i biªn lk chØ cÇn ®Æt mét nöa sè thanh vµ kh«ng Ýt h¬n 3 thanh trªn
mÐt dµi.
1 2
- §Ó chÞu m«men ©m ë gèi cã thÓ uèn tõ ®Õn sè cèt ë nhÞp lªn. NÕu cßn
3 3
thiÕu ®Æt thªm c¸c thanh dµi tõ 0,5l1. Sè thanh thÐp cßn l¹i ë nhÞp ®­îc kÐo qu¸
1
mÐp gèi ph¶i kh«ng Ýt h¬n sè cèt ë nhÞp vµ kh«ng Ýt h¬n 3 thanh trªn mÐt dµi.
3
3. TÝnh to¸n b¶n kª 4 c¹nh:
a. Theo s¬ ®å khíp dÎo
- ë tr¹ng th¸i giíi h¹n, b¶n ®­îc xem nh­ gåm tõ c¸c miÕng cøng nèi l¹i víi
nhau b»ng c¸c khíp dÎo theo c¸c ®­êng nøt cña b¶n (xem h×nh vÏ)
- M«men ë khíp dÎo kh«ng phô thuéc vµo t¶i träng mµ phô thuéc vµo diÖn tÝch
cèt thÐp c¾t qua ®­êng nøt, ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M  RS  AS  Z

- Trong ®ã: M: m« men uèn trªn mét ®¬n vÞ bÒ réng b¶n

As: diÖn tÝch cèt thÐp chÞu lùc trªn mét ®¬n vÞ bÒ réng b¶n

180
 Z: c¸nh tay ®ßn néi lùc ( Z  0,9h0 )

H×nh 8.1 S¬ ®å tÝnh b¶n kª 4 c¹nh

- Trong tr­êng hîp tæng qu¸t, trªn b¶n cã 6 m« men uèn: ë gi÷a b¶n cã 2
m«men d­¬ng M 1 , M 2 cßn ë gèi cã 4 m« men M I , M II , M ' I , M 'II . NÕu cã
c¹nh kª tù do, m«men t­¬ng øng víi c¹nh Êy lÊy b»ng kh«ng
- TÝnh to¸n b¶n theo ph­¬ng ph¸p ®éng häc, dùa trªn nguyªn lý c©n b»ng c«ng
kh¶ dÜ cña néi vµ ngo¹i lùc Cq  C M

- C«ng kh¶ dÜ cña ngo¹i lùc Cq trong tr­êng hîp t¶i träng ph©n bè ®Òu q x¸c
®Þnh nh­ sau:
Cq   yqdF  q  ydF  qV
- Trong ®ã:
-) dF ph©n tè diÖn tÝch bÒ mÆt b¶n
-) y chuyÓn vÞ cña ph©n bè dF ®ang xÐt
-) V thÓ tÝch h×nh khèi t¹o bëi mÆt ph¼ng ban ®Çu vµ mÆt c¸c miÕng cøng
ë tr¹ng th¸i giíi h¹n
fl1 (3l2  l1 )
- Gäi f lµ ®é vâng gi÷a b¶n, theo quy t¾c h×nh häc ta cã: V 
6

181
- C«ng kh¶ dÜ cña néi lùc (m«men uèn) CM i tÝnh theo c«ng thøc

CM i   i M i li

- Trong ®ã:
-) M i : M«men ë khíp dÎo tÝnh trªn mét ®¬n vÞ bÒ réng b¶n
-) i : gãc xoay t­¬ng ®èi cña hai miÕng cøng t¹i khíp dÎo ®ang xÐt.
-) li : chiÒu dµi trªn ®ã x¸c ®Þnh M i . V× M i phô thuéc vµo diÖn tÝch cèt
thÐp c¾t qua c¸c khíp dÎo nªn c¸c tr­êng hîp tÝnh to¸n phô thuéc vµo c¸ch cÊu
t¹o cèt thÐp.

*) Khi cèt thÐp ®Æt ®Òu:

C M i   i M i li  2M 1  M I  M ' I l2  2M 2  M II  M ' II l1

f 2f
- Gãc  kh¸ bÐ, coi   tg   do ®ã:
0,5l1 l1
2f
CM i  2M1  M I  M 'I l2  2M 2  M II  M ' II l1 
l1
- Thay Cq  C M vµ rót gän ta cã:

l12 (3l2  l1 )
q  2 M 1  M I  M 'I l2  2 M 2  M II  M 'II l1
12

*) Khi cèt thÐp ®Æt kh«ng ®Òu:

- ë gi÷a ®Æt dµy cßn c¸c d¶i biªn lk chØ b»ng mét nöa ë gi÷a, m«men khíp dÎo

M1 M
trong c¸c d¶i biªn chØ b»ng vµ 2
2 2

182
 M1
CM i   i M i li  2M 1 l2  2lk   2 2lk  M 1  M ' I l2 
2
M2
 2M 2 l1  2lk   2 2lk  M II  M 'II l1
2
- Thay Cq  C M vµ rót gän ta cã:

l12 (3l2  l1 )
q  2 M 1  M I  M 'I l2  2 M 2  M II  M 'II l1  2 M 1  2 M 2 lk
12
- Trong c¸c c«ng thøc trªn cã s¸u m«men uèn cÇn t×m. Chän M 1 Èn sè chÝnh vµ
cho tû sè c¸c m«men kh¸c ®èi víi M 1 ta sÏ t×m ®­îc c¸c m«men kh¸c theo M 1 .
C¸c tû sè cho phÐp cã thÓ lÊy theo b¶ng 11.2 (SGK)
- C¸c c«ng thøc trªn dïng cho c¶ b¶n ®¬n vµ b¶n liªn tôc.
- NhÞp tÝnh to¸n l1 , l2 lÊy nh­ b¶n dÇm
a-1 TÝnh to¸n cèt thÐp:
- TÝnh theo tiÕt diÖn ch÷ nhËt ®Æt cèt ®¬n kÝch th­íc b  100 (cm) vµ h  hb
- §èi víi c¸c « sµn cã dÇm v©y quanh cèt thÐp ®­îc gi¶m:
l2
-) Khi  1,5 th× gi¶m 20%
l1
l2
-) Khi 1,5   2 th× gi¶m 10%
l1
- Khi bè trÝ cèt thÐp th× cèt thÐp theo ph­¬ng c¹nh ng¾n bè trÝ phÝa d­íi, cèt thÐp
theo ph­¬ng c¹nh dµi bè trÝ phÝa trªn.
b. Theo s¬ ®å ®µn håi:
- ViÖc tÝnh to¸n chÝnh x¸c dÉn ®Õn ph­¬ng tr×nh cña lý thuyÕt b¶n máng Sophie
Germin
 4W  4W  4W q( x, y )
 2  
x 4 x 2y 2 y 4 D
- Trong ®ã:
-) W ®é vâng cña b¶n
-) q(x,y) t¶i träng ph©n bè trªn b¶n
Eh 3
-) D  ®é cøng trô cña b¶n
12(1   2 )
183
- Tõ ph­¬ng tr×nh trªn t×m ®­îc W, m«men vµ lùc c¾t trong b¶n tÝnh theo c¸c
®¹o hµm bËc hai, bËc ba cña ®é vâng W
- ViÖc x¸c ®Þnh W(x,y) nhiÒu khi phøc t¹p mµ kÕt qu¶ còng kh«ng chÝnh x¸c cao
v× r»ng nh÷ng gi¶ thiÕt dïng ®Ó tÝnh b¶n máng ®µn håi kh«ng hoµn toµn phï hîp
víi vËt liÖu BTCT (®µn håi dÎo, kh«ng ®ång nhÊt, cã vÕt nøt...)
- Thùc tÕ ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p gÇn ®óng cña Markux vµ Galerkin. LËp
thµnh nh÷ng b¶ng tra s½n (sæ tay thùc hµnh kÕt cÊu - Vò M¹nh Hïng). Tuú theo
®iÒu kiÖn liªn kÕt (ngµm, kª tù do) chia b¶n thµnh 11 lo¹i nh­ h×nh vÏ.

- C«ng thøc tæng qu¸t x¸c ®Þnh m« men:

1- Víi b¶n ®¬n:
-) M«men d­¬ng lín nhÊt ë gi÷a b¶n: M 1  mi1P vµ M 2  mi2 P t¸c dông
trªn mét d¶i b¶n réng 1m
-) M«men ©m lín nhÊt ë gèi: M I  ki1P vµ M II  mi 2 P t¸c dông trªn
mét d¶i b¶n réng 1m
-) Trong ®ã: i = 1, 2, 3, 4,..., 11 lµ chØ sè lo¹i b¶n
1, 2 lµ chØ sè ph­¬ng c¹nh b¶n
-) T¶i träng: P  ql1l2 víi q  g  p

2- Víi b¶n liªn tôc:

- CÇn xÐt ®Õn tæ hîp bÊt lîi nhÊt cña t¶i träng (ho¹t t¶i):
-) M«men d­¬ng gi÷a b¶n cã gi¸ trÞ lín nhÊt khi ho¹t t¶i p ®Æt c¸ch « nh­
h×nh vÏ sau:

184
- §Ó dÔ hiÓu ta xÐt cô thÓ mét tr­êng hîp, víi c¸ch xÕp ho¹t t¶i nh­ mÆt c¾t 2-2.

- §Ó tÝnh to¸n ta ®em ph©n thµnh hai s¬ ®å nh­ h×nh vÏ víi t¶i träng q' vµ q"
p p
trong ®ã: q '  vµ q"  g 
2 2
- Víi nhÞp ®Òu nhau trong mçi ph­¬ng, s¬ ®å chÞu t¶i träng q' cã M = 0 ë c¸c gèi
tùa. C¸c c¹nh cña b¶n ®­îc xem nh­ kª tù do, mäi b¶n lµm viÖc nh­ b¶n lo¹i 1.
Néi lùc ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M '1  m11P' vµ M '2  m12 P' víi P'  q ' l1l2
- Víi s¬ ®å chÞu t¶i träng q", gãc xoay cña b¶n ë c¸c gèi gi÷a gÇn nh­ b»ng
kh«ng, c¸c gèi gi÷a xem nh­ lµ ngµm. Néi lùc ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
M "1  mi1P" vµ M "2  mi 2 P" víi P"  q" l1l2
- VËy cuèi cïng ta cã: M 1  M '1  M "1  m11P' mi1P"
M 2  M '2  M "2  m12 P' mi 2 P"

185
- M«men ©m trªn gèi cã gi¸ trÞ lín nhÊt khi ho¹t t¶i p ®Æt ë c¸c « b¶n kÒ gèi ®ã.
Gèi lµm viÖc nh­ gèi ngµm, do ®ã tÝnh m«men trùc tiÕp:
M I  ki1P vµ M II  ki 2 P
- Trong tr­êng hîp gèi n»m gi÷a 2 « b¶n kh¸c lo¹i, hÖ sè k lÊy theo trÞ sè trung
b×nh gi÷a hai trÞ sè k cho hai «, hoÆc ®Ó an toµn lÊy gi¸ trÞ k theo trÞ sè lín h¬n.
4. TÝnh to¸n vµ cÊu t¹o dÇm:
- TÝnh to¸n t¶i träng tõ b¶n truyÒn vµo dÇm c¨n cø theo ®­êng nøt. Do vËy dÇm
theo ph­¬ng c¹nh ng¾n l1 cã t¶i träng lµ h×nh tam gi¸c, dÇm theo ph­¬ng c¹nh
dµi l2 cã t¶i träng h×nh thang. TrÞ sè lín nhÊt cña t¶i träng lµ qd  ql1 , ngoµi ra
cÇn kÓ thªm träng l­îng b¶n th©n dÇm ph©n bè ®Òu g 0

- §Ó thuËn tiÖn trong thùc hµnh tÝnh to¸n cã thÓ quy ®æi qd vÒ t¶i träng t­¬ng
®­¬ng q'd
5
-) Víi t¶i tam gi¸c q 'd  qd
8
l1
 
-) Víi t¶i h×nh thang q'd  1  2 2   3 qd trong ®ã  
2l2
- TÝnh to¸n cèt thÐp vµ cÊu t¹o dÇm cña sµn cã b¶n kª 4 c¹nh còng lµm nh­
dÇm chÝnh cña sµn cã b¶n dÇm.

186
 §3. Sµn panen l¾p ghÐp:
I. S¬ ®å kÕt cÊu c¸c bé phËn cña sµn
- Trong sµn l¾p ghÐp, c¸c panen g¸c lªn dÇm hoÆc t­êng, c¸c panen nµy ®­îc s¶n
xuÊt t¹i nhµ m¸y hoÆc t¹i hiÖn tr­êng
- DÇm cïng cét t¹o thµnh hÖ khung. Bè trÝ dÇm theo mét m« ®un thèng nhÊt:
-) Trong nhµ c«ng nghiÖp theo m«®un: 6x6m, 6x9m, 6x12m, 12x12m...
-) Trong nhµ d©n dông theo m«®un 0,3m: 1,8m; 2,1m; 2,4m; 3,6m; 3,9m;
4,2m; 6,0m; 6,6m; 7,2m; 7,8m...

- Panen trùc tiÕp chÞu t¶i träng, truyÒn lªn dÇm, dÇm truyÒn lªn cét, t­êng
II. §Æc ®iÓm cÊu t¹o panen
- Panen sµn lµ mét lo¹i cÊu kiÖn ®óc s½n, lµm viÖc nh­ mét dÇm ®¬n gi¶n tùa hai
®Çu lªn dÇm hoÆc t­êng
- Chia lµm 3 lo¹i: tÊm ®Æc, panen cã lç, panen s­ên

a. TÊm ®Æc (tÊm ®an):

- ChiÒu dµy tÊm h  8  15cm , cã thÓ lµm mét líp hoÆc hai, ba líp.
- NÕu lµm hai líp th× líp d­íi lµm b»ng BT nÆng dµy   3,5  4,5cm . Líp trªn
lµm b»ng BT nhÑ.
- NÕu lµm ba líp th× líp gi÷a lµm b»ng chÊt c¸ch ©m dÉn ®Õn tèn kÐm chi phÝ.
- Cèt thÐp lµm b»ng l­íi hµn hoÆc l­íi buéc.

187
- TÊm ®Æc dïng chñ yÕu khi nhÞp bÐ.

- ¦u ®iÓm: dÔ chÕ t¹o, liªn kÕt ®¬n gi¶n, chiÒu cao sµn bÐ.
- Nh­îc ®iÓm: tèn vËt liÖu, c¸ch ©m kÐm.

b. Panen cã lç:
- Lµm panen cã lç víi môc ®Ých lµ bá bít phÇn vËt liÖu ë kho¶ng gi÷a, chØ gi÷ l¹i
c¸nh phÝa trªn ®Ó lµm mÆt sµn, c¸nh phÝa d­íi ®Ó lµm trÇn. T¨ng kh¶ n¨ng c¸ch
©m do cã líp kh«ng khÝ.
- MÆt c¾t cña lç rçng cã thÓ h×nh trßn, ch÷ nhËt... Lç rçng cã thÓ cã nhiÒu lç
trong mét panen.
- Panen hép dïng phæ biÕn ë n­íc ta trong c¸c tr­êng häc, bÖnh viÖn

- Ký hiÖu: SH 3,6 - 6/2

- Gi¶i thÝch:
-) SH - sµn hép -) 0,6m - bÒ réng danh nghÜa
-) 3,6m - nhÞp danh nghÜa -) 2 - cÊp t¶i träng thiÕt kÕ
- C¸c panen ®Òu ®­îc thiÕt kÕ ®iÓn h×nh víi nhÞp tõ 2,7  4,5m vµ bÒ réng tõ
45  60cm
- ¦u ®iÓm: dÔ chÕ t¹o, vËn chuyÓn l¾p ghÐp kh«ng ®ßi hái thiÕt bÞ lín, liªn kÕt
®¬n gi¶n.

188
- Nh­îc ®iÓm: thi c«ng chËm h¬n so víi viÖc dïng panen cã bÒ réng lín, chÕ t¹o
khã.

c. Panen s­ên:
- CÊu t¹o gåm c¸c b¶n vµ c¸c s­ên. Th­êng cã 2 s­ên däc vµ c¸c s­ên ngang bè
trÝ c¸ch nhau 1,5  2,5m ®Ó t¨ng ®é cøng vµ gi÷ æn ®Þnh cho s­ên däc. Cã thÓ
lµm s­ên phÝa d­íi hoÆc s­ên phÝa trªn

*) NhËn xÐt:
- So s¸nh ­u nh­îc ®iÓm cña sµn toµn khèi vµ sµn l¾p ghÐp:
-) VÒ mÆt kÕt cÊu: sµn toµn khèi cã ®é cøng lín h¬n sµn l¾p ghÐp. Sµn l¾p
ghÐp cã ®é cøng bÐ h¬n, ®Ó kh¾c phôc hiÖn t­îng nµy trong sµn l¾p ghÐp ng­êi
ta dïng c¸c then BT ®Ó gi»ng c¸c tÊm sµn l¹i, hoÆc dïng gi»ng ®æ liÒn khèi ®Ó
liªn kÕt c¸c panen. Th­êng dïng c¸c thanh thÐp ®­êng kÝnh  6   8 ®Æt ngang
vµ chÐo hµn nèi vµo c¸c mãc cÈu l¾p ®Ó liªn kÕt ch¾c ch¾n c¸c panen
-) VÒ thi c«ng: sµn toµn khèi thi c«ng chËm h¬n, tèn cèp pha, c©y chèng.
Sµn l¾p ghÐp thi c«ng nhanh h¬n, ®ì tèn cèp pha, c©y chèng.

III. TÝnh to¸n panen

- Panen cÇn ®­îc tÝnh to¸n vÒ tæng thÓ còng nh­ vÒ sù chÞu lùc côc bé cña c¸c bé
phËn (b¶n, s­ên ngang)
a. VÒ tæng thÓ:
- Mçi panen xem nh­ dÇm (hoÆc b¶n) ®¬n gi¶n kª lªn 2 gèi tù do.

189
- NhÞp tÝnh to¸n: lÊy b»ng kho¶ng c¸ch c¸c trôc gèi tùa.
- T¶i träng: gåm tÜnh t¶i (träng l­îng b¶n th©n, c¸c líp sµn, v¸ch ng¨n...) vµ ho¹t
t¶i sö dông ph©n bè ®Òu ®em nh©n víi bÒ réng panen.
- M«men uèn M vµ lùc c¾t Q x¸c ®Þnh theo dÇm ®¬n gi¶n
- Cèt thÐp däc chÞu M tÝnh to¸n b»ng c¸ch quy ®æi tiÕt diÖn panen thµnh tiÕt diÖn
ch÷ T (víi panen s­ên), ch÷ I (víi panen cã lç rçng) t­¬ng ®­¬ng. BÒ réng s­ên
ch÷ T, I lÊy b»ng tæng bÒ réng c¸c s­ên cña panen, bÒ réng c¸nh chÞu nÐn b'c
lÊy b»ng bÒ réng tiÕt diÖn panen. Cèt thÐp däc ®­îc ®Æt trong s­ên, ph©n ®Òu
trong ph¹m vi c¸nh d­íi
- Cèt thÐp ngang chÞu Q tÝnh theo ®iÒu kiÖn c­êng ®é trªn tiÕt diÖn ngiªng, bÒ
réng tiÕt diÖn lÊy b»ng b. Cèt thÐp ngang lµ nh÷ng thanh ®Æt ®øng trong s­ên,
chóng ®­îc liªn kÕt víi cèt däc t¹o thµnh khung.

b. VÒ côc bé:
- Xem b¶n liªn kÕt ngµm ®µn håi víi c¸c panen s­ên. Tuú theo kÝch th­íc « b¶n
mµ tÝnh theo b¶n kª bèn c¹nh hoÆc b¶n dÇm (trong panen cã s­ên däc vµ ngang)
- S­ên ngang: ®­îc coi nh­ kª tù do trªn s­ên däc vµ tÝnh to¸n theo dÇm cña sµn
cã b¶n kª bèn c¹nh.

c. TÝnh to¸n ®é vâng:

- Quy ®æi tiÕt diÖn panen vÒ ch÷ T, I t­¬ng ®­¬ng vµ tÝnh ®é vâng cña cÊu kiÖn
chÞu uèn ch÷ T, I. Khi tÝnh chó ý ®æi lç trßn thµnh lç h×nh vu«ng, lç bÇu dôc
thµnh lç ch÷ nhËt. Nguyªn t¾c quy ®æi lµ gi÷ nguyªn vÞ trÝ träng t©m, diÖn tÝch
tiÕt diÖn F vµ m«men qu¸n tÝnh J cña tiÕt diÖn.

IV. CÊu t¹o vµ tÝnh to¸n dÇm

- Tuú theo yªu cÇu vÒ chÞu lùc vµ c¸ch g¸c panen mµ chän c¸c h×nh thøc dÇm
kh¸c nhau. TiÕt diÖn dÇm cã thÓ lµ ch÷ nhËt, ch÷ T
- DÇm kª lªn t­êng, cét. NÕu dÇm kª tù do lªn cét th× nã ®­îc tÝnh to¸n nh­ dÇm
®¬n gi¶n. NÕu dÇm liªn kÕt cøng víi cét th× tÝnh nh­ dÇm liªn tôc.

190
- T¶i träng tõ panen truyÒn vµo dÇm cã thÓ lµ lùc tËp trung (nÕu dïng panen s­ên
phÝa d­íi) hoÆc ph©n bè (nÕu dïng panen cã lç rçng). Trªn mçi dÇm cã tõ 5 lùc
tËp trung trë lªn cã thÓ ®æi chóng thµnh lùc ph©n bè ®Òu ®Ó tÝnh to¸n.
- Cèt thÐp trong dÇm ®­îc cÊu t¹o nh­ ®èi víi cÊu kiÖn chÞu uèn.

§4. Sµn « cê:

I. CÊu t¹o
- Sµn « cê lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña sµn cã b¶n kª 4 c¹nh
- CÊu t¹o: gåm b¶n, hÖ dÇm giao nhau theo 2 ph­¬ng. Kho¶ng c¸ch c¸c dÇm
kh«ng qu¸ 2m. Ph­¬ng cña dÇm chän song song víi ph­¬ng c¹nh sµn, tû sè c¸c
l2
c¹nh  1,5 . Khi mÆt sµn qu¸ réng cÇn bè trÝ thªm dÇm chÝnh trung gian
l1
- Dïng sµn « cê tr¸nh ®­îc nhiÒu cét bªn trong. Nã thÝch dông cho phßng tiÒn
s¶nh, cöa hµng ...
- B¶n « cê cã chiÒu dµy kho¶ng 6  7cm , ®­îc tÝnh to¸n theo b¶n kª 4 c¹nh
th«ng th­êng.

II. TÝnh to¸n

*) Víi b¶n: tÝnh theo b¶n kª 4 c¹nh
*) Víi dÇm:
- §èi víi dÇm kª lªn t­êng kh«ng cã c¸c gèi trung gian cã thÓ tÝnh to¸n ®¬n gi¶n
nh­ sau:
191
 -) M«men uèn trong dÇm ®Æt ë gi÷a sµn:
al12 bl22
M 1  q1 vµ M 2  q2
8 8
-) Trong ®ã:
l24 l14
q1  q vµ q 2  q
l14  l24 l14  l24
- Nh÷ng dÇm ë cµng s¸t biªn cµng Ýt bÞ vâng
h¬n, chÞu m« men bÐ h¬n. Xem gÇn ®óng
r»ng m«men uèn trong c¸c dÇm song song
víi nhau (nh­ dÇm A, B, ...) tû lÖ víi ®é
vâng t¹i ®iÓm gi÷a cña chóng (fa, fb, ...). C¸c
®é vâng nµy lÊy t­¬ng øng cña dÇm gi÷a, ®Æt vu«ng gãc víi c¸c dÇm trªn (dÇm
F). Nh­ vËy ta cã:
-) M«men uèn trong dÇm cßn l¹i:
M 1x  k1M 1 vµ M 2 x  k2 M 2
-) Trong ®ã:
16 x
k1  ( 2  2 23   24 ) víi  2  2 vµ x2= a, 2a, 3a, ...
5 l2
16 x
k2  (1  213  14 ) víi 1  1 vµ x1= b, 2b, 3b, ...
5 l1
- NÕu kh«ng cã dÇm ë gi÷a th× ta t­ëng t­îng cã dÇm ë gi÷a vµ tÝnh M theo c«ng
thøc trªn

§4. Sµn nÊm:

I. C¸c bé phËn vµ cÊu t¹o
- Sµn nÊm lµ sµn kh«ng cã dÇm, b¶n sµn kª trùc tiÕp lªn cét. §Çu cét ®­îc lµm
loe ra thµnh mò cét ®Ó cho b¶n liªn kÕt víi cét ®­îc ch¾c ch¾n, ®Ó ®¶m b¶o
c­êng ®é chèng ®©m thñng theo chu vi cét, lµm gi¶m nhÞp tÝnh to¸n cña b¶n vµ
lµm cho m«men ®­îc ph©n ra mét c¸ch ®Òu ®Æn theo bÒ réng b¶n. ChiÒu réng

192
 l2
nhÞp thÝch hîp víi sµn nÊm th­êng lµ 6  8m . Tû lÖ th«ng th­êng  1,5 nh­ng
l1
hîp lý h¬n c¶ lµ dïng l­íi cét vu«ng.
- ­u ®iÓm cña sµn nÊm: Dïng sµn nÊm sÏ gi¶m ®­îc chiÒu cao tÇng dÉn ®Õn sè
tÇng nhiÒu h¬n, thi c«ng ®¬n gi¶n, nhanh vµ dÔ dµng bè trÝ cèt thÐp.
- Ph¹m vi sö dông sµn kh«ng dÇm lµ rÊt lín: trong nhµ d©n dông: chung c­, siªu
thÞ ... hoÆc dïng lµm sµn nhµ kho, nãc bÓ chøa.
- Cã thÓ cÊu t¹o mò cét theo c¸c h×nh d¹ng kh¸c nhau tuú theo t¶i träng trªn sµn

Lo¹i 1 Lo¹i 2 Lo¹i 3 Lo¹i 4

-) Lo¹i 1: kh«ng cã mò cét, dïng khi t¶i träng bÐ
-) Lo¹i 2: cã mò cét, dïng khi t¶i träng t­¬ng ®èi bÐ q  1  1,5T / m 2
-) Lo¹i 3: mò cét cßn ®­îc loe thªm ra, dïng khi t¶i träng t­¬ng ®èi lín
q  1  2T / m 2
-) Lo¹i 4: phÝa trªn mò cét cã thªm b¶n mò cét, dïng khi t¶i träng lín
q  2T / m 2
- KÝch th­íc mò cét ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ ®©m thñng: Q  0,75 Rbt bh0
- Trong ®ã:
-) Q lµ t¶i träng g©y nªn sù ph¸ ho¹i theo kiÓu ®©m thñng. Gi¶ thiÕt mÆt
®©m thñng nghiªng mét gãc 450. KÝch th­íc l­íi cét l1  l2
-) q lµ tæng t¶i träng ph©n bè ®Òu trªn b¶n (kÓ c¶ träng l­îng b¶n th©n)
-) x, y lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®ang xÐt ®Õn hai trôc vu«ng gãc víi nhau ®i
qua t©m cét
-) h0 chiÒu cao cã Ých tõ träng t©m cèt thÐp phÝa trªn ®Õn mÐp d­íi mò cét
Q  ql1l2  4 x  h0  y  h0 
-) b lµ chu vi trung b×nh mÆt ®©m thñng b  4 x  y  h0 
193
 -) Rbt c­êng ®é chÞu kÐo cña BT
- ChiÒu dµy cña b¶n sµn nÊm kh«ng cã øng lùc tr­íc th­êng chän trong kho¶ng
 1 1
  l2 víi l2 lµ kÝch th­íc lín cña nhÞp b¶n
 32 35 
- §èi víi b¶n sµn nÊm cã øng lùc tr­íc, chiÒu dµy cña b¶n cã thÓ chän s¬ bé
1
kh«ng nhá h¬n l2
42

II. §Æc ®iÓm tÝnh to¸n néi lùc

- Ng­êi ta ®· nghiªn cøu vµ thµnh lËp nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n sµn nÊm
trong ®ã cã thÓ kÓ ra mét sè c¸ch nh­ c¸ch tÝnh b¶n ®µn håi, c¸ch tÝnh gÇn ®óng
b»ng c«ng thøc lËp s½n, c¸ch tÝnh theo tr¹ng th¸i giíi h¹n ...
- Theo ph­¬ng ph¸p ®µn håi, xem b¶n lµ b¶n liªn tôc theo 2 ph­¬ng, kª lªn cét.
MÆc dï trong tÝnh to¸n dïng nhiÒu thuËt to¸n chÆt chÏ nh­ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n
kh«ng thËt chÝnh x¸c do ph¶i dùa vµo mét sè gi¶ thiÕt kh«ng hoµn toµn phï hîp
víi thùc tÕ.
- Ph­¬ng ph¸p tÝnh sµn nÊm b»ng c«ng thøc vµ b¶ng lËp s½n ®­îc viÕt ®Çy ®ñ
trong s¸ch “KÕt CÊu BTCT”- phÇn kÕt cÊu nhµ cöa -1978
- Ph­¬ng ph¸p khung t­¬ng ®­¬ng (cßn gäi lµ khung thay thÕ) tÝnh to¸n dÔ dµng,
nhanh chãng ®­îc dïng cho c¶ tr­êng hîp sµn cã nhÞp kh«ng ®Òu nhau. Néi
dung cña ph­¬ng ph¸p lµ coi sµn ®­îc ghÐp tõ 2 hÖ khung vu«ng gãc nhau ®Ó
tÝnh to¸n néi lùc mét c¸ch riªng biÖt. Mçi khung gåm cã: phÇn b¶n sµn (lµ xµ
ngang khung) cña mét tÇng cã chiÒu réng b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a 2 trôc cña 2 «
b¶n l©n cËn víi cét, cét phÝa trªn vµ cét phÝa d­íi liÒn s¸t sµn tÇng ®ã. C¸c ®Çu
194
cét ®­îc xem lµ liªn kÕt ngµm (h×nh vÏ). T¶i träng t¸c dông lªn khung t­¬ng
®­¬ng lµ toµn bé t¶i träng t¸c dông lªn sµn. Cã thÓ dïng c¸c ph­¬ng ph¸p cña c¬
häc kÕt cÊu ®Ó x¸c ®Þnh m«men uèn trong c¸c « b¶n vµ cét. Ph­¬ng ph¸p nµy
hiÖn nay ®­îc dïng phæ biÕn trong c¸c n­íc trªn thÕ giíi.

- Sau khi x¸c ®Þnh xong néi lùc cña khung t­¬ng ®­¬ng ta tiÕn hµnh ph©n chia
néi lùc cho c¸c d¶i trªn cét vµ d¶i gi÷a nhÞp

195
- Gäi M n , M g lÇn l­ît lµ gi¸ trÞ m«men gi÷a nhÞp, trªn cét cña khung t­¬ng

®­¬ng.
-) §èi víi d¶i trªn cét: M 1g  0,75M g vµ M n1  0,55M n

-) §èi víi d¶i gi÷a nhÞp: M g2  0,25 M g vµ M n2  0,45M n

III. TÝnh to¸n thÐp däc trong b¶n sµn

- Tõ c¸c gi¸ trÞ m«men trong uèn trong c¸c d¶i b¶n trªn cét vµ d¶i gi÷a nhÞp cã
thÓ x¸c ®Þnh ®­îc diÖn tÝch cèt thÐp däc trong b¶n sµn theo c«ng thøc:
0,7 M
AS  vµ lÊy gÇn ®óng   0,9
h0 RS

- CÇn ph©n biÖt chiÒu cao h0 cña b¶n ®èi víi ph­¬ng cã cèt thÐp ®Æt d­íi vµ
ph­¬ng cã cèt thÐp ®Æt trªn. Khi cã b¶n mò cét, chiÒu cao h0 lÊy theo chiÒu dµy
2
cña b¶n vµ b¶n mò cét. Cèt thÐp chÞu m«men ©m cña d¶i trªn cét sÏ ®­îc ®Æt
3
1 1
trªn b¨ng ch¹y qua ®Ønh cét cã bÒ réng b»ng bÒ réng cña d¶i trªn cét, cßn
2 3
l¹i ®­îc ®Æt sang hai bªn.

IV. Bè trÝ cèt thÐp trong b¶n sµn

- Bè trÝ cèt thÐp trong b¶n chÞu t¶i träng ph©n bè ®Òu theo h×nh vÏ d­íi ®©y:

196
V. Bè trÝ cèt thÐp trong mò cét vµ b¶n mò cét

- §èi víi nh÷ng sµn kh«ng cã mò cét hoÆc kh«ng cã b¶n ®Çu cét, nÕu ®iÒu kiÖn
®©m thñng kh«ng tho¶ m·n th× ®Æt thªm cèt thÐp chÞu c¾t (nh­ h×nh 10.49 SGK)

197