iti Kokurikulum Penilaian untuk Akti Pengertian Penilaian Dalam buku Education Evaluation and Decision Making yang disunting oleh D. Stufflebeam, penilaian ditakrifkan sebagai proses menentukan, mendapatkan dan memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbengan mengenai tindakan selanjutnya. Dalam konteks pendidikan, penilaian adalah suatu sistem atau proses yang ‘meliputi aktiviti-aktiviti mengumpul maklumat tentang strategi dan aktiviti pen- gajaran dan pembelajaran, untuk membuat analisis dan keputusan dengan tujuan ‘mengambil tindakan yang sewajamya, seperti merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran selanjutnya dengan cara yang lebih berkesan. Prosedur penilaian mengandungi aspek-aspek pengujian, pengukuran, pen- ganalisisan dan penyimpulan. Prosedur penilaian ini boleh dilaksanakan dalam lima peringkat yang dihuraikan secara ringkas seperti yang berikut : | Peringkat i Peringket | | Peringkat | | | Petingkat | | persediean p! pentadbiran |i Pemerksaan | Peringkat | interpretasi ‘ian ian” P| pander (tone | den tdaken Tujuan Penilaian Sistem penilaian merupakan sistem yang penting dalam aktiviti pengajaran dan Pembelajaran. Tujuan menggunakan sistem penilaian dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran ini ialah : 1. Mengumpul maktumat tentang pencapaian murid sclepas aktiviti pengajaran dan pembelajaran supaya membuat pentafsiran dan mengambil tindakan yang sewajamya, 2. Menentukan kekuatan dan kelemahan murid dalam pelajaran sesuatu kemahiran supaya merancang aktiviti pengayaan dan pemulihan, 3. Menentukan kesan pengnjaran guru untuk merancang strategi pengajaran yang lebih berkesan, 4. Menentukan pencapaian objektif pelajaran yang ditetapkan untuk merat- cang aktiviti pengajaran dan pembelajaran pada masa yang akan datang. 5. Merekod keputusan-keputusan penilaian dalam Rekod Prestasi dan Rekod Profil untuk dirujuk oleh pihak-pihak yang berkenaan, 6. Menilai keberkesanan pelaksanaan sesuatu program baru seperti program KBSR atau KBSM,Jenis-jenis Penilaian Di bawah program KBSR dan KBSM, terdapat tiga jenis aktiviti penilaian, iaitu, enilaian mengesan penguasaan, penilaian mengesan kemajuan dan penilaian ‘mengesan pencapaian. 1. Penilaian mengesan penguasaan Penilaian ini dijalankan semasa guru mengajar di dalam kelas. Tujuannya adalah untuk mengesan Kelemahan penguasaan murid dalam sesuatu Kemahiran matematik vyang sedang diajarkan, supaya kelemahan itu dapat dibetulkan dengan serta merta. Oleh itu, cara penilaian yang sesuai digunakan ialah penilaian tak formal. 2. Penilaian mengesan kemajuan Penilaian ini biasanya dijalankan selepas beberapa kemahiran dalam sesuatu topik telah selesai diajarkan. Tujuan mengadakan penilaian ini adalah untuk mengesan kemajuan murid tentang kemahiran-kemahiran yang telah dipelajari supaya menentukan siapa yang memerlukan aktiviti pengayaan atau pemulitan. Aktiviti penilaian ini boleh dijatankan dengan cara formal atau tak formal. Guru boleh menggunaken pemerhatian, latihan congak, soaljawab secara isan, memeriksa hasil kerja murid atau ujian kertas-pensel untuk menilai kemajuan ‘murid-muridnya, Keputusan-keputusan penilaian setiap orang murid akan direkodkan dalam borang Rekod Prestasi. 3. Penilaian mengesan pencapaian Penilaian ini dijalankan selepas guru telah mengajar beberapa topik pelajaran, biasanya dalam tempoh satu penggal. Tujuan mengadakan penilaian ini ialah ‘mengesan pencapaian murid dalam beberapa topik pelajaran untuk menentukan kedudukan mereka dalam kumpulan masing-masing. Aktivitipenilaian ini hanya boleh dijalankan dengan cara formal sahaja, kerana aktiviti ini melibatkan banyak kemahiran utama yang digunakan untuk ‘menilai pencapaian setiap murid, Keputusan penilaian akan direkodkan dalam suatu borang yang dinamakan Rekod Profil dengan markah dan gred serta catatan dan tindakan yang sewajarnya, Pada amnya, ketiga-tiga aktiviti penilaian yang dihuraikan di atas boleh digolongkan kepada dua jenis, iaitu : penilaian formatif yang digunakan untuk ‘mengesan penguasaan dan kemajuan, dan penilaian sumatif yang digunakan untuk mengesan pencapaian,Penilaian Formatif Penilaian formatif meliputi aktiviti mengesan keluatan dan kelemahan penguasaan smurid dalam sesuatu kemahiran yang telah diajaean. Cara penilaian ini merapalean bentuk tak formal seperti pemerhatian bersoaljawab secara lisan, latihan congak, kuiz matematik, memeriksa hasil kerja murid dalam kelas atau kerja rumah, Penilaian formatif ini biasanya digunakan untuk mengesan bidang kelemahan penguasaan kemahiran murid secara individu supaya dapat membetulkan kesala- hannya dengan serta merta, Oleh itu, penilaian ini kerap kali dijalankan selepas sesuatu kemahiran diajarkan, biasanya semasa waktu pelajaran dengan menggunakan kaedah secara individu, Bagaimanapun, di samping mengesan penguasaan, penilaian formatif pula digunakan untuk mengesan kemajuan murid-murid dalam kelas, Sebubungan ini, ujian kertas-pensel dalam bentuk formal digunakan untuk menilai kemajuan mereka, Ujian kertas-pensel lazimnya diadakan selepas beberapa unit kemahiran ataupun satu unit pembelajaran telah digjarkan. Keputusan ujian ini akan dirckodkan dalam borang prestasi yang akan digunakan untuk menentukan tindakan selanjutnya. seperti menempatkan murid dalam kumpulan-kumpulan yang sesuai dan merancang aktiviti pengayaan serta aktiviti pemulihan untuk mereka. Penilaian Sumatif Penilaian sumatif meliputi aktiviti pengujian dan pengukuran atas beberapa unit pembelajaran, biasanya dalam tempob satu penggal, tengah tahun atau genap satu tahun, Cara penilaian yang digunakan adalah bentuk formal dengan menggunakan_ ujian kertas pensel, peperiksaan amali atau bertulis, skala kadar dan senarai semak, Penilaian sumatif ini biasanya digunakan untuk menentukan pencapaian pelgjar dalam beberapa unit pembelajaran. Keputusan ujian itu akan digunakan untuk merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran, aktiviti pengayaan dan pemulihen, merekod keputusannya dalam rekod profil serta menempatkan semule kedudukan murid dalam kumputan yang sesuai. ‘Tujuan mengadakan penilaian sumatif ini ialh mengesan pencapaian murid dalam Kelas atau membuat perbandingan pencapaian mereka antara kelas, Oleh itu penilaian ini biasanya dijalankan secara formal dalam bentuk peperiksaan pada pertengahan dan akhir tahun persekolahan, Pencapaian murid kemudian dinyatakan dengan markah dan gred bagi setiap mata pelajaran. Selain daripada peperiksaan tengah tahun dan akhir tahun, penilaian sumatif juga metiputi peperiksaan awam seperti Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR), Penilaian Kemajuan Berasaskan Sekolah (PKBS) dan Penilaian Menengah Rendah (PMR), termasuk peperiksaan-peperiksaan seperti Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) dan Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM), di mana keputusan- keputusannya digunakan untuk menggredkan murid-murid mengikut peringkat pencapaian dalam satu tahap persekolahan serta menentukan taraf pensijilan,Perbezaan antara Penilaian Formatif dan Penilaian Sumatif Penilaian formatif dan penitaian sumatif mempunyai beberapa citi perbezaan dari segi pengertian, tujuan, aktivitl, masa, Dentuk, sasaran, Liputan, rekod dan tindakan. Jadual berikut menjelaskan ciri-ciri perbezaan antara kedua-dua jenis penilaian ‘ersebut. Pengertian Sesuatu jenis ujian formal atau tak formal untuk mengesan penguasaan den kemajuan pelajaran dalam Kelas Sesuatu jenis ujian formal untuk ‘mengesan pencapaian dalam sesuatu tahap persekolahan, Tujuan ‘Mengesan penguasaan dan ‘kemajuan murid untuk membaiki kkelemahannya dengan serta merta Mengesan peneapaian murid berdasarkan beberapa unit pembelajaran dan pemeringkatan igred murid, Aktivitt Menjalankan ujian formal atau tak: formal semasa waktu pelajaran dengan secara individu, secara kumpulan atau secara kelas Menjalankan ujian formal dalam bbeberapa waktu pelajaran secara kelas atau tingkatan, Semasn mengajrsesuats aa | Selepasmongajarbeberapa mit beberapa kemahiran, pene, Bentuk | Tak formal (pemerbatian dan | Formal: UjianKetas-pense ta soaljawab), sta formal (ian | ian isan dalam jonghasn masa kertas-pensel dalam masa ‘yang sesuai. singkat). Sasaran | Secara individ ecara mpulan | Sera Kelas sta scar ingktan stu seca elas Liputan. Meliputi sesuatu kemahiran Meliputi beberapa unit (ujian tak formal) atau beberapa | pembelajaran atau sesuatu kemahiran (ujian formal). tahap persekolahan. Rekod | Tada (bagi wan ak formal) dan_| Penggunaan reo prof stax Denepunesn sonra semakekod | pensilan Presta (balan formal Tindakan | Membetulan kelematan dengan | 6 Menempatkan murid dalam Serta mera atau menjalenkan |” kumpulankels yang seta akcvi pemuthanpensay2e7 4 \yerancang dan mengubsbsisi pelajaran rata | + Member sii berdasaran encapaisn dalam pepeitsan,