1/3/2021 Hegazkin batetik itu mugikor bat bonbardatzea

Hegazkin batetik itu mugikor bat bonbardatzea

Zinematika

Higidura kurboa Deskribapena

Magnitude zinematikoak
Tiro parabolikoa
Higidura konposatuak
Kanioi bat apuntatzea
itu finko bati jotzeko
Hegazkin batetik itu
mugikorra bonbardatzea
Saskibaloiko
jaurtiketak
Irismen maximoa
plano horizontalean
Saiakuntza
Horizontalki eta abiadura konstantez mugitzen ari den hegazkin batetik
bonbak jaurtiko dira.
Egoera fisiko horretan intuizioak eragin handia du, baina batzutan kalterako:
ikasle batzuk, hegazkina justu ituaren gain gainean dagoen aldiunean
askatzen dute bonba. Lehen akats hori ikusita, orduan konturatzen dira
bonba ituaren gainera iritsi baino lehenago askatu behar dela, baina
aurrerapen hori hegazkinaren abiaduraren eta altueraren arabera aldatzen da.
Jolasa pixka bat konplikatzeko, itu finkoa ipini beharrean, itu mugikorra
aukeratu da, horrela tiro parabolikoa eta higidura erlatiboa konbinatu behar
dira.

Irismen maximoa Programarekin jolasean ibili ondoren, egoera fisiko hori kalkuluen bidez
plano inklinatuan ebatzi behar da: hegazkinaren altuera eta abiadura emanda, eta ituaren
hasierako posizioa eta abiadura emanda, kalkulatu behar da bonba zein
Bestelako maximo aldiune zehatzetan askatu behar den.
batzuk
Jaurtigai batekin Deskribapena
itu mugikor bat jotzea
Gurpil batetik askatzen
den buztin-zatia Hegazkinak bonba
askatzen duen unean biek,
Tiro parabolikoa eta hegazkinak eta bonbak,
higidura zirkularra abiadura horizontal bera
dute, hortaz hasierako
Torpedo bat itsasontzi abiadura hau da:
baten atzetik
v0x=v0 eta v0y=0

Hegazkinaren altuera eta abiadura ezagunak badira, tiro parabolikoaren

ekuazioak erabiliz bonbaren irismena kalkula daiteke, alegia, bonbak lurra
non joko duen.

Bonbaren mugimendua konposatua da eta ikus daitekeenez, erortzen ari

denean horizontalki ere mugitzen da. Desplazamendu horizontal hori
kalkulatzen da, hegazkinaren abiadura eta iragandako denbora bidertuz.
Egiaztatzen denez, hegazkina eta bonba bidaia osoan zehar bertikal berean
daude.

Demagun orain itua mugitzen ari dela; esate baterako, hegazkinaren

abiadura eta noranzko berean eta abiadura konstanteaz. Zertan aldatzen da
ariketaren soluzioa? Ondorengo irudian eskema bat dugu:

www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/cinematica/bombardeo/bombardeo.htm 1/3
1/3/2021 Hegazkin batetik itu mugikor bat bonbardatzea

Dei diezaiogun xa
hegazkinaren posizioari eta
xb ituarenari, baina justu
bonba askatzen den
aldiunean. Bonbak itua jo
dezan, bonbaren posizioa eta
ituarena berdinak izan behar
dira bonba lurrera iristean:

xa+vat=xb+vbt

irudiak erakusten duen

bezalaxe. Ekuazio horretan t
da bonbak h altuera erortzeko
tardatzen duen denbora,
alegia:

h=gt2/2

Bonba askatzen den aldiuneari t' deitzen bazaio, hegazkinaren hasierako xa

posizioak eta ituaren xb posizioak ondoko ekuazioak betetzen dituzte:

xa=vat'
xb=x0b+vbt'

Erlazio horietatik kalkula daiteke, hegazkinak bonba zein posiziotan (xa)

askatu behar duen ituari jotzeko. Ezagutu behar diren datuak honakoak dira:
hegazkinaren h altuera eta abiadura va, eta ituaren hasierako posizioa x0b eta
abiadura vb.

Adibidea:

Ituaren hasierako posizioa x0b=542.5 m

eta abiadura vb=17.4 m/s

Hegazkina jatorritik abiatzen da, bere altuera, h=191.3 m, eta abiadura,

va=89.4 m/s, konstanteak dira.

Bonba jaurtitzeko botoia sakatzen den unetik lurrera iristeko behar duen
denbora hau da:

Bonbak ituari jotzeko, hegazkinaren posizioa bonba askatzen duenean hau

izan behar da:

www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/cinematica/bombardeo/bombardeo.htm 2/3
1/3/2021 Hegazkin batetik itu mugikor bat bonbardatzea

Saiakuntza
Jolas egin ezazu programarekin, eta jo ezazu itua ahalik eta saialdi
gutxienetan.

Berria botoia sakatzean, hasierako baldintza guztiak aldatzen dira:

ituaren posizioa eta abiadura, eta hegazkinaren altuera eta abiadura.
Datuok paperean apuntatzen badira kalkuluetarako erabil daitezke.

Hasi botoia sakatuz hegazkina eta itua mugitzen hasten dira.

Hegazkinak bonba askatzeko Jaurti botoia sakatu.

Lurrean gezi hori bat agertzen da, jaurtiketaren posizioa adierazteko

eta ondorengo jaurtiketan erreferentzia gisa erabiltzeko.

Hasi botoia sakatuz saialdi berriak froga daitezke behin eta berriz.

Behin gutxienez, kalkula bedi numerikoki jaurtiketaren posizioa: xa. Gero,

hegazkina posizio zehatz horretaraino eramateko, lehenik hegazkinaren
mugimendua gelditu eta gero pausoka botoia sakatuz apurka-apurka.
Jaurtiketa-posizioan bertan saka bitez jaurti eta jarraitu botoiak
mugimendua normalki jarraitzeko.

BombardeoApplet aparecerá en un explorador compatible con JDK 1.1.

www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/cinematica/bombardeo/bombardeo.htm 3/3