Dr. M.

İlhan İLHAK
 TERMİK MOTOR NEDİR
Bir yakıtın kimyasal enerjisini faydalı mekanik enerjiye dönüştüren ısı
makinasıdır. Isı enerjisinin oluşmasına göre motorların çalışma
prensipleri değişir. Isı enerjisi motor silindirinin içerisinde yada
dışarısında çeşitli yakıtlar ile üretilebilir. Bu sebeple motorlar yakıtı
yaktıkları yere göre ikiye ayrılır:

1- Dıştan Yanmalı Motorlar:

Bu motorlarda yakıt silindirin dışında (motorun dışında) yakılarak
üretilen ısı enerjisi ile su buharı oluşturulur. Kapalı bir yerde depo edilen
buharın basıncı yükselir, basıncı yükselen buhar silindire gönderilirse
basıncın etkisi ile piston hareket ederek motor çalışır. Örneğin gaz
türbinleri, buhar türbinleri vs.
2- İçten Yanmalı Motorlar
Yakıtın doğrudan silindirin içerisinde yakıldığı ve oluşan basınç ile
pistonun hareket ettirildiği motorlardır. Bu motorlarda pistonun hareketi
genellikle krank biyel mekanizması ile motor çıkışında dönme
hareketine dönüştürülür.

Termik motorların tarihi gelişimi

1680 yılında Hollandalı Christiaan Huygens barutla çalışan motor yaptı.

1859 yılında Belçikalı mühendis Étienne Lenoir Fransada gazyağı ile
çalışan iki zamanlı ilk içten yanmalı motoru yaptı.
1876 yılında Alman Nikolaus Otto 4 zamanlı ateşlemeli motoru yaptı.
1892 yılında Alman Rudolf Diesel sıkıştırma ile ateşlemeli motoru yaptı
 İÇTEN YANMALI MOTORLAR

a) Öteleme pistonlu motorlar

b) Dönel pistonlu motorlar (Wankel)

İçten yanmalı motorlar değişik şekillerde sınıflara ayrılır.

1. Tutuşma şekline göre

a) Kıvılcım ateşlemeli (SI): Silindir içine alınan hava yakıt karışımı

buji ile tutuşturulur.
b) Sıkıştırma ateşlemeli (CI): Silindir içinde sıkıştırılan havanın
Sıcaklığı artar. Sıcak hava içine enjektör ile püskürtülen yakıt kendi
kendine tutuşur.
2. Motor çevrimine göre

a) 2 zamanlı çevrim: Her çevrim için piston AÖN ile ÜÖN arasında
2 strok hareketi yapar. Bu sürede krank 1 tam tur döner.
b) 4 zamanlı çevrim: Her çevrim için piston AÖN ile ÜÖN arasında
4 strok hareketi yapar. Bu sürede krank 2 tam tur döner.

3. Supapların konumuna göre

a) Supaplar motor bloğunda olan motor (L kafa)

b) Supaplar silindir kapağında (I kafa)
c) Bir supap blokta bir supap kapakta (F kafa)
d) Supaplar motor bloğunda (T kafa)
4. Temel tasarım şekline göre

a) Pistonlu motor b) Dönel pistonlu motor

Her birinde pistonun ileri geri hareket Alman makine mühendisi Felix
ettiği piston bulunur. Doğrusal hareket Wankel tarafından geliştirildi.

krank-biyel mekanizması ile dairesel

harekete çevrilir.
5. Silindir sayısına ve yerleştirilmesine göre

a) Tek silindirli motor b) Sıra (düz) motor c) V motor

d) Boksör motor e) W motor f) Karşı pistonlu motor
g) Radyal motor
6. Havayı emiş şekline göre
7. Soğutma yöntemine göre

a) Hava soğutmalı motorlar

b) Sıvı soğutmalı (su) motorlar

a b