Dijital Teknikler

Dr. Öğr. Üyesi Emre ÖZER

Dersin Günü, Saati

Dersin Günü: Perşembe

Dersin Saati: 15:10
Google Classroom Sınıf Kodu: 7fdyhjd
Google Meet Bağlantısı:
https://meet.google.com/lookup/eqahycaekw

8.10.2020 Diijital Teknikler 2
Kaynak

Sayısal Tasarım
(2. Basım'dan Çeviri)
Yazar: M. Morris Mano
Çevirmenler: Seta Boğosyan,
Metin Gökaşan, Salman
Kurtulan
Yayınevi: Literatür Yayıncılık
Dili: Türkçe
ISBN: 9789758431298

8.10.2020 Diijital Teknikler 3
İçerik

1. Analog ve Dijital İşaretler
2. Sayı Sistemleri
3. Boolean Cebiri
4. Lojik Kapılar
5. Lojik Devrelerin Sadeleştirilmesi
6. Kombinasyonel Devreler
7. Ardışıl Devreler
8. Flip‐Flop’lar
9. Sayıcılar

8.10.2020 Diijital Teknikler 4
Dijital Devreler

• Günlük hayatımızda gördüğümüz birçok elektronik cihazlar

dijital devreler içerirler.
• Örneğin:
• Bilgisayarlar, merkezi işlem birimi (CPU): Eş zamanlı ardışıl
devredir.
• Bilgisayar bellekleri: Temel yapı taşı olan Flip-Flop’ları bu ders
kapsamında göreceğiz.
• Ev elektroniği: TV, çamaşır makinesi kontrol birimi, ses ve
görüntü cihazları
• Otomobiller: ABS, motor ateşleme denetimi
• Cep telefonları

8.10.2020 Diijital Teknikler 5
Analog ve Dijital İşaretler

• Günlük hayatımızda
karşılaştığımız bir çok
fiziksel büyüklük belirli bir
aralıkta sonsuz değer
alabilen, sürekli işaretlerdir.
Bu işaretlere analog işaret
denir.
• Örneğin, akım, gerilim,
sıcaklık, ışık şiddeti gibi.

8.10.2020 Diijital Teknikler 6
Analog ve Dijital İşaretler

• Dijital işaretler
ise belli bir anda
sadece olası iki
değerden birini
alabilirler:
• 0 - 1, yüksek –
alçak, doğru –
yanlış, açık -
kapalı.

8.10.2020 Diijital Teknikler 7
Dijital Sistemlerin Avantajları

• Dijital veriyi bilgisayar ortamında saklamak ve işlemek daha

kolaydır.
• Dijital sistemler analog sistemlere göre daha hızlı
çalışmaktadır.
• Dijital sistemlerin maliyetleri giderek düşmektedir.
• Dijital devrelerin boyutları giderek küçülmektedir.
• Bir dijital sistemin giriş verisi değimediği sürece hep aynı çıkış
alınır.
• Dijital tasarım yapmak matematiği daha basit olduğu için daha
kolaydır.
• Dijital sistemlerin testleri ve hata analizleri daha basittir.

8.10.2020 Diijital Teknikler 8
Analog ve Dijital İşaretler

• Gününüzde bir çok elektronik sistem dijital ve analog

devrelerin birleşiminden oluşur.
• Örneğin bir DVD üzerinde veri dijital olarak saklanmıştır, dijital
veri okunur analog işarete dönüştürülür ve kuvvetlendirilerek
çıkışa verilir.

8.10.2020 Diijital Teknikler 9
Analog ve Dijital Dönüşümler

8.10.2020 Diijital Teknikler 10
İkili Sayılar ve Lojik Seviyeleri

• Dijital sistemlerde iki gerilim

seviyesi vardır.
• Yüksek Seviye (High Level)
ve Düşük Seviye (Low Level)
• Bu gerilim seviyeleri ikili
sayılara karşıllık gelir.
• Yüksek Seviye = 1, Düşük
Seviye = 0
• İkili sayıların her birine bit
adı verilir. Bit, 0 veya 1
olabilir.

8.10.2020 Diijital Teknikler 11
İkili Sayılar ve Lojik Seviyeleri

8.10.2020 Diijital Teknikler 12
İkili Sayılar ve Lojik Seviyeleri

8.10.2020 Diijital Teknikler 13
Dijital Dalga Şekilleri

• Dijital işaretler düşük ve yüksek seviye arasında değişir.

• Pozitif pals (pulse) düşükten yükseğe çıkar ve orada belirli bir
süre kalır tekrar düşük seviyeye düşer.
• Negatif pals ise yüksek seviyeden düşük seviyeye düşer ve
belirli sürenin sonunda tekrar yüksek seviyeye geri döner.

8.10.2020 Diijital Teknikler 14
Zaman Diyagramı

• Zaman diyagramı, dijital devrelerin giriş ve çıkış işaretlerinin

karşılaştırılması için kullanılır.
• Osilaskop veya lojiz analizör ile görüntülenir.

8.10.2020 Diijital Teknikler 15
Osiloskop

8.10.2020 Diijital Teknikler 16
Lojik Analizör

8.10.2020 Diijital Teknikler 17