BİLGİSAYAR

VE
MATEMATİK
 İÇERİK
• Bilgisayar Nasıl Hesaplar
• Algoritmalar
• Bilgisayarların Gelişimi
• Alan Turing
• Kriptografi Ve Bilgisayar

29.02.2024
Bilgisayar
Nasıl Hesaplar
Bilgisayarlar hesaplama yapmak
için veriye ihtiyaç duyar. Bu veriler
bit olarak adlandırdığımız ikili
tabanda yazılmış sayılardan oluşur.
Binary (İkili) Sayı Sistemini bir
ışığın düğmesi olarak düşünebiliriz.
Bir sayısı ışığın açık olduğunu
gösterirken , sıfır ışığın kapalı
olduğunu gösterir.

29.02.2024
Binary (İkili) Sayı Sistemininde 1 1 1 1 1 (taşınan sayılar)
aritmetik diğer sayı sistemlerine 01101
benzerlik gösterir. Binary kullanark + 10111
toplama oldukça basittir. Eğer iki 1 -----------------------
=1 0 0 1 0 0 = 36
değeri toplanırsa sıfır elde ederiz ve 1
değeri bir üst basamağa taşınır.
Yandaki örnekte iki doğal sayının
ikili sistemde toplanmasını
görmekteyiz. İlk basamakta 1 ile 1
toplandı ve 10 elde edildi 0 aynen
yazılıp 1 yandaki sütüna taşındı en
son basamakta 5 rakamla ifade
ettiğimiz 32 sayısını geçtiğimiz için
64 e kadar sayı depolayabildiğimiz 6
basamaklı gösterime geçtik.

29.02.2024
Algoritmalar
Algoritmalar bilgisayarların veriyi
işlemesi için gereklidir. Birçok
bilgisayar yazılımı çeşitli
problemlerin çözümü için
bilgisayarın belirli sırada
gerçekleştirmesi gereken adımları
içerir.

Yandaki resimde öklid

algoritmasının matematiksel
gösterimi, pseudo koduyla ve
yazılım diliyle gösterimi
görülmektedir.

29.02.2024
Bilgisayarların
Gelişimi
Enigma; II. Dünya Savaşı sırasında
Nazi Almanyası tarafından gizli
mesajların şifrelenmesi ve tekrar
çözülmesi amacı ile kullanılan bir
şifre makinesi. Daha açık bir ifade
ile Rotor makineleri ailesi ile ilişkili
bir Elektro-Mekanik aygıttı ve
birçok değişik türü vardı.

29.02.2024
Enigma cihazı ile şifrelenen mesajlar
radyo dalgaları üzerinden Mors kodları
kullanılarak iletiliyordu. Uzak mesafeler
arasındaki bu haberleşme İngiliz
kriptanalistler tarafından dinlenip
çözülmeye çalışılıyordu. Fakat Enigma
cihazının şifrelemede kullandığı
anahtarın bulunması matematiksel
olarak çok zor ve zaman alıcı bir
işlemdi. Aynı zamanda şifrelemede
kullanılan her anahtarın sekiz saatte bir
değiştirilmesi, İngiliz kriptanalistlerin
işlerini daha da zorlaştırıyordu. İngiliz
matematikçi Alan Turing ve ekibinin
matematiksel bir model kullanarak
geliştirdiği Bombe isimli
elektromekanik bir cihaz, kriptolu
Enigma mesajlarını kırılabildi. Bu olay
İkinci Dünya Savaşı’nın seyrini
değiştirdi.

29.02.2024
Alan Turing
23 Haziran 1912'de Londra’da
doğan Alan Mathison Turing 20.
Yüzyıl'ın en önemli
matematikçilerinden biridir. 2.
Dünya Savaşı sırasında kod kırıcı
(kriptograf) olarak çalışan ve
böylece milyonlarca insanın
hayatının kurtulmasını sağlayan
Alan Turing, aynı zamanda
günümüzde en çok kullanılan
makinalardan biri olan
bilgisayarların temelini oluşturacak
ilk temel fikirleri geliştirmiştir.

29.02.2024
Kriptografi Ve
Bilgisayar
1950’li yıllara kadar kriptografi bilimi
sadece devletlerin kendi içlerindeki güvenli
Şifreleme algoritması
haberleşmelerde yani askeri ve diplomatik
alanlarda kullanılıyordu. Ancak bu durum
bilgisayarın icadı ve internetin kullanılmaya
başlamasıyla değişti. Artık günlük
hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline
gelen interneti kullanarak yaptığımız her Şifreleme
türlü haberleşme ve işlem için gereken en
Metin Şifrelenmiş
Fonksiyonu
önemli özellik gizlilik. İnternet üzerinden Metin
yapılan alışverişler, bankacılık işlemleri,
rezervasyon sistemleri, uydu sistemleri, e-
devlet uygulamaları, e-posta iletileri gibi
pek çok alanda bilgi güvenliği kriptografi
ile sağlanıyor.

29.02.2024
Soru 1
Bilgisayarların kullandığı sayı sistemi nedir?

◦ A) Onaltı Tabanlı Sayı Sistemi / Hexadecimal

◦ B) Onlu Sayı Sistemi / Decimal
◦ C) Sekiz Tabanlı Sayı Sistemi / Octal
◦ D) İki Tabanlı Sayı Sistemi / Binary
◦ E) Yirmi Tabanlı Sayı Sistemi/ Vigesimal
Cevap: D

29.02.2024
Soru 2
II. Dünya savaşında Almanya tarafından kullanılan ünlü şifreleme cihazı?

◦ A) Colossus
◦ B) Enigma
◦ C) Deep Blue
◦ D) Bombe
◦ E) Deep Mind
Cevap: B

29.02.2024
Soru 3
II. Dünya savaşında enigma cihazının şifrelerinin kırılmasında rol oynayan ve bilgisayar biliminin
temellerini atan ünlü matematikçi?

◦ A) Leonhard Euler
◦ B) Ada Lovalace
◦ C) Alan Turing
◦ D) Johann Bernaulli
◦ E) Blaise Pascal
Cevap: C

29.02.2024
Kaynakça
• https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/kriptografi-bilginin-anahtari
• https://cs.uwaterloo.ca/~shallit/Courses/134/history.html
• https://evrimagaci.org/katledilmis-deha-bilgisayar-ve-yapay-zekanin-fikir-babasi-alan-turing-27
• https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96klid_algoritmas%C4%B1
• https://en.wikipedia.org/wiki/Binary_number

29.02.2024