TEORI ARUS ULANG-ALIK

 Nilai seketika (instantaneous value) i atau v bagi a.t.

adalah malar (tidak berubah dengan masa):

i, v

v
V

i
I

0 t

 Nilai seketika (instantaneous value) arus atau voltan

ulang-alik berubah dengan masa. Contoh-contoh
arus/voltan ulang-alik:

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 1/9 Dis 2004

 i

Im

0 t
- Im

Vm

0 t

Gelombang sinus

 Nilai seketika yang berubah dengan masa menurut

bentuk sin atau kosin adalah bentuk a.u. yang biasa
ditemui.

 Bentuk gelombang adalah menurut graf y = sinx:

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 2/9 Dis 2004

 y

270 360
0 x
90 180

-1

 Bagi arus atau voltan sinus, persamaan diberikan oleh:

v t   Vm sin t atau v t   Vm kost

i  t   I m sin t atau i  t   I m kost

di mana  = 2f dan f adalah frekuensi dalam Hertz

(Hz)

 Satu kitar gelombang voltan sinus v t   Vm sin t :

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 3/9 Dis 2004

 v (V)

Vm

3T/4 T
V p-p 0 t (s)
T/4 T/2

-V m

 Jarak gelombang bagi 360 atau 2 radian dikatakan

satu kitar.

 Tempoh masa bagi satu kitar gelombang sinus

dikatakan kalaan (T).

 Bilangan kitar per saat dikatakan frekuensi (Hz)

 Frekuensi (f) dan kalaan (T) dihubungkan oleh

persamaan:
1 1
T 
f atau f 
T

 Nilai tertinggi bagi gelombang sinus dinamakan nilai

puncak (amplitude) Vm bagi voltan dan Im bagi arus.

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 4/9 Dis 2004

 Nilai di antara Vm dan –Vm dikatakan nilai puncak ke
puncak
Vp-p bagi voltan dan Ip-p bagi arus

 Satu kitar gelombang arus sinus i  t   I m kost :

Im

T /4 T /2 3T /4
0 t
T

-I m

 Contoh:

Rajah berikut menunjukkan satu kitar gelombang arus

sinus. Berikan persamaan bagi arus tersebut sebagai
fungsi masa:

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 5/9 Dis 2004

 i (mA)

170

10 20
0 t (ms)

-170

Penyelesaian

Dari rajah gelombang:

I m  170 mA ; T  20 ms  0.02 s

1 1
 f    50 Hz
T 0.02

dan   2f  2  100  100 rad/s

 i  t   I m sin t  170 sin 100t mA

 Contoh:

Satu voltan ulang-alik sinus mempunyai frekuensi 2500

Hz dan nilai puncak 15 V. Lukiskan bentuk satu kitar
gelombang voltan tersebut.
Penyelesaian
EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 6/9 Dis 2004
 1 1
; T  f  2500  0.4 ms
Vm  15 V

Rajah gelombang;

v (V)
15

0.2 0.4
0 t (ms)

+15

 Gelombang sinus tidak semestinya bermula dari sifar

(atau dari nilai puncak bagi fungsi kos). Gelombang
boleh bermula awal atau lewat. Gelombang sinus
berikut bermula θ lebih awal. Ungkapan bagi
gelombang ini ialah;
v  Vm sin  t   

Ungkapan bagi gelombang arus;

i  I m sin  t   

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 7/9 Dis 2004

 v

Vm

V0

T /4
0 t
T /2 3T /4 T
θ

-V m

 Contoh:

Lukiskan satu kitar gelombang arus sinus yang

diberikan oleh persamaan;

 
i  70sin 8000t  54 mA .

Tandakan nilai-nilai kritikal.

Penyelesaian

Daripada ungkapan; I m  70 mA , f  4 kHz ,

T  0.25 ms

 Rajah gelombang sinus bagi arus:

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 8/9 Dis 2004

 Apabila t = 0

i  70sin 54   57 mA .
i (mA)
54
70 (0.0375 ms)
57

t (ms)
0.25

-70

EEU104 – M : Teori au – gelombang tunggal 9/9 Dis 2004