ISTIHADHAH

DEFINISI ISTIHADHAH
• Darah penyakit daripada yang keluar daripada hujung urat
yang berada di bawah rahim selepas tempoh sebanyak-
banyak haid dan selepas tempoh sebanyak-banyak nifas,
sama keluarnya istihadhah itu mengiringi kesan (bekas) haid
atau tidak mengiringi darah haid.

• Ihtilaf lafzi : darah fasad dan darah istihadhah

 CIRI-CIRI ISTIHADHAH
Darah keluar sebelum umur 9 tahun Qamariyyah

Darah keluar melebihi maksimum haid (15H 15M)

Darah keluar kurang daripada minimum haid (1H 1M/24 jam)

Darah keluar melebihi maksimum nifas (60H 60 M)

Darah keluar sebanyak dua kali tetapi diselangi tempoh suci kurang daripada 15 hari, (
*penerangan dalam bab Menyempurnakan Baki Suci nanti)
 HUKUM HAKAM ISTIHADHAH
Kaedah berwuduk adalah ikut
kaedah wuduk orang daimul
hadath (sentiasa berhadath)
• L1. Membersihkan faraj
• L2. Wajib sumbat faraj dengan kapas
dan seumpamanya melainkan jika (i)
menyakitkan (termasuk membahayakan)
atau (ii) sedang berpuasa.
• L3. Membalut faraj jika sumbatan itu
tidak menghentikan darah
• L4. Berwuduk setelah masuk waktu solat
• L5. Tunaikan solat
Perhatian:
• Wajib bermuawalat (berturut-turut) pada
setiap langkah/perbuatan di atas. Harus
lewat solat jika melakukan perbuatan
berkaitan solat seperti menutup aurat,
menunggu jamaah, menjawab azan,
melaungkan iqamah, tunaikan solat sunat
rawatib dan bertayammum.
• Satu wuduk hanya untuk satu solat fardhu
sahaja dan beberapa sunat. Kena ulang
balik daripada L1 mengikut pandangan yang
asah.
 JIKA DARAH ISTIHADHAH TERPUTUS

Jika terputus sama ada selepas berwuduk atau

semasa berwuduk atau semasa solat, dilihat:
• Jika masa berhenti itu dia masih ada masa untuk ulang
wuduk (secara biasa) dan solatm maka WAJIB ulang
wuduk dan solatnya
• Jika masa berhenti itu, tidak sempat baginya untk
berwuduk dan solat, maka TIDAK WAJIB ulang wuduk dan
solatnya.
 4 LANGKAH ASAS PENYELESAIAN MASALAH
ISTIHADHAH
L1: Jumlahkan semua darah – untuk pastikan kaedah yang akan diguna [Tamyiz
atau GM (ghair mumayyizah)].

L2: Pastikan ada perbezaan warna darah atau tidak.

• Jika ada, guna kaedah Tamyiz. Untuk tentukan mana satu darah haid dan mana satu darah
istihadhah, buat L3.
• Jika tidak ada, guna kaedah GM dan GM ini ada dua kategori: mubtada’ah atau mumayyizah.

L3: Tentukan darah kuat (DK) dan darah lemah (DL)

L4: Tentukan hukum

1. MUBTADA’AH MUMAYYIZAH
Kategori istihadhah – Mubtada’ah mumayyizah
Mubtada’ah: pertama kali datang haid
Mumayyizah: yang boleh bezakan warna darah (kuat dan lemah)
• Hukum: darah kuat = haid, darah lemah = istihadhah dengan syarat
cukup 4 syarat:
• 1.darah kuat tidak boleh kurang daripada minimum haid (sehari
semalam/24 jam)
• 2. darah kuat tidak melebihi maksimum haid (15 hari 15 malam)
• 3. darah lemah keluar secara berterusan/berturut-turut (tidak
terpisah dengan naqa’/darah kuat)- ada dua keadaan iaitu
pertamanya 15 hari ke atas dan keduanya kurang daripada 15
hari.
 Contoh 1-5 hb 6-25 hb
mubtada’ah
mumayyizah
(baru
didatangi haid Darah HITAM Darah MERAH
dan boleh
beza warna
darah)
HAID ISTIHADHAH
 Contoh 1-17 hb 18-25 hb
mubtada’ah
mumayyizah
(baru
didatangi haid Darah merah Darah hitam
dan boleh
beza warna
darah)
ISTIHADHAH HAID
LATIHAN 1
• 5 DARAH HITAM, 17 DARAH MERAH
• 10 DARAH MERAH, 10 DARAH HITAM
• 5 DARAH MERAH, 16 DARAH KUNING
• 10 DARAH COKLAT, 8 DARAH KERUH
• 5 DARAH COKLAT, 15 DARAH MERAH
• 15 DARAH HITAM, 15 DARAH MERAH
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH–
Darah lemah kurang 15 hari berada
antara dua darah kuat sama warna dan
darah kuat kedua TIDAK MELEBIHI 15
HARI
Bila gabungan darah kuat 1 dan
darah lemah tidak melebihi 15 hari
(maksima haid), ada perbezaan
pandangan.

3 HARI 10 HARI 14 HARI

Al-Ramli
HAID HAID ISTIHADHAH

3 HARI 10 HARI 14 HARI

Ibn Hajar
HAID ISTIHADHAH ISTIHADHAH
H.273 279
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-

Darah lemah 15 hari dan ke atas berada Bila gabungan darah kuat 1 dan darah
antara dua darah kuat sama warna dan lemah melebihi 15 hari (maksimum
darah kuat kedua TIDAK MELEBIHI 15 HARI haid), tiada perbezaan pandangan.

3 HARI 15 HARI 10 HARI

HAID ISTIHADHAH HAID

Dikira suci antara

dua haid H.269-271
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-

Bila gabungan darah kuat 1 dan

Darah lemah kurang daripada 15 hari berada
darah lemah melebihi 15 hari
antara dua darah kuat sama warna dan darah
(maksima haid) tiada perbezaan
kuat kedua TIDAK MELEBIHI 15 HARI
pandangan.

8 HARI 8 HARI 8 HARI

HAID ISTIHADHAH ISTIHADHAH

Tidak boleh menjadi

H.295
suci antara dua haid
LATIHAN 2
• 5 DARAH HITAM, 17 DARAH MERAH, 5 DARAH HITAM
• 3 DARAH HITAM, 10 DARAH MERAH, 10 DARAH HITAM
• 5 DARAH MERAH, 16 DARAH KUNING, 5 DARAH MERAH
• 10 DARAH COKLAT, 8 DARAH KERUH, 5 DARAH COKLAT
• 5 DARAH KUNING, 15 DARAH KERUH, 6 DARAH KUNING
• 3 DARAH KUNING, 5 DARAH KERUH, 6 DARAH KUNING
MUBTADA’AH MUMAYYIZAH–
Darah lemah kurang 15 hari berada
antara dua darah kuat dan darah kuat
kedua TIDAK MELEBIHI 15 HARI dan
darah lemah kedua berterusan
Bila gabungan darah kuat 1 &2 serta darah
lemah di antara keduanya tidak melebihi
15 hari (maksima haid), ada perbezaan
pandangan.

5 HARI 3 HARI 5 HARI 16 HARI KE

Qawl al- ATAS
Sahb
HAID HAID HAID ISTIHADHAH

5 HARI 3 HARI 5 HARI 16 HARI KE

Qawl al-
ATAS Laqt
HAID ISTIHADHAH ISTIHADHAH ISTIHADHAH
H.294
KAEDAH 4 @ 5 JENIS DARAH DAN SETERUSNYA
• Contohnya lihat hitam, merah, hitam, merah
• Langkah 1: lihat darah kuat terakhir adakah melepasi hari ke 15 atau
tidak.
• Jika tidak melebihi hari ke 15, semuanya dikira haid.
• Jika melebihi hari ke 15, jadi bab GM
• Langkah 2: lihat darah lemah terakhir sama ada berselang seli atau
tidak, keluar pada hari ke 16 atau sebelumnya, berterusan melepasi
sempadan hari ke 15 atau tidak atau keluar pada hari ke 17 ke atas
atau tidak. H.359
KAEDAH 4 @ 5 JENIS DARAH DAN SETERUSNYA

• A) Jika darah lemah bermula dari 16 hb ataupun sebelumnya, maka darah yang
yang keluar pada 16 hb atau sebelumnya adalah istihadhah. Masih lagi dikira
mumayyizah.

Darah hitam 15 hari Darah merah bermula hari ke 16

• B) jika darah lemah bermula pada 17 hb ke atas, ini bermakna ia berada dalam
bab GM. Ini kerana darah kuat sama ada yang berselang seli dengan merah atau
sepenuhnya hitam, jika melebihi 15 hari, ia menyalahi syarat tamyiz.
KAEDAH 4 @ 5 JENIS DARAH DAN SETERUSNYA

• Jika ada darah lemah yang tidak berselang seli selama 15 hari atau ke atas
menengahi antara darah kuat yang berselang seli dan darah kuat kedua, seperti
15 hari darah hitam berselang seli dengan merah, 15 hari darah merah
berterusan (ittisal) dan 5 darah hitam.

15 hari darah merah bermula

5 hari 6 hari 4 hari 5 hari
hari ke 16

• Maka kesemua 15 hari darah hitam berselang dengan merah adalah haid, 15 hari
merah berterusan itu adalah istihadhah/suci dan 5 hari hitam yang kedua adalah
haid berikutnya.
MUBTADA’AH MUMAYYIZAH–
Naqa’ kurang 15 hari berada antara
dua darah kuat dan darah kuat kedua
TIDAK MELEBIHI 15 HARI dan darah
lemah kedua berterusan
Bila gabungan darah kuat 1 &2 serta darah
lemah di antara keduanya tidak melebihi
15 hari (maksima haid), ada perbezaan
pandangan.

1 HARI 10 HARI 3 HARI 16 HARI KE

Qawl al ATAS
Sahbi
HAID HAID HAID ISTIHADHAH

1 HARI 10 HARI 3 HARI 16 HARI KE

Qawl al-
ATAS Laqt
HAID ISTIHADHAH ISTIHADHAH ISTIHADHAH
H.358
 LATIHAN 3
• 5 DARAH HITAM, 5 DARAH MERAH, 5 DARAH HITAM, 10 DARAH MERAH
• 3 DARAH HITAM, 10 DARAH MERAH, 1 DARAH HITAM, 16 DARAH MERAH
• 5 DARAH MERAH, 4 DARAH KUNING, 5 DARAH MERAH, 19 DARAH KUNING
• 10 DARAH COKLAT, 5 DARAH KERUH, 5 DARAH COKLAT, 10 DARAH KERUH
MUBTADA’AH MUMAYYIZAH
DARAH KUAT BERADA ANTARA DUA DARAH
LEMAH SAMA WARNA DAN DARAH KUAT
TIDAK MELEBIHI 15 HARI

TARIKH 1-5 APRIL (5 hari) 6-12 APRIL (7 13-30 APRIL (18

hari) hari)
WARNA DARAH

HUKUM ISTIHADHAH HAID ISTIHADHAH

• PERHATIAN: Darah lemah kedua (merah) walaupun lebih daripada 15 hari,

tidak menyebabkan senario ini bertukar kepada ghair mumayyizah.
H.290
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH–
Bila berkumpul darah tiga warna i- darah kuat mesti keluar dahulu
(kuat, lemah dan paling lemah, ii- darah kuat bersambung dengan darah lemah
maka darah kuat digabung iii- gabungan darah kuat dan darah lemah tidak melebihi
dengan darah lemah dengan 3 15 hari
syarat:
5 HARI 5 HARI 15 HARI KE ATAS/KURANG
DRP 15 HARI
Ibn Hajar
HAID HAID ISTIHADHAH

5 HARI 5 HARI 15 HARI KE ATAS/KURANG

DARIPADA 15 HARI Al-Ramli
HAID ISTIHADHAH ISTIHADHAH

• Bila gabungan darah kuat 1 dan darah lemah tidak melebihi 15 hari (maksima haid),
ada perbezaan pandangan, tidak kira sama ada darah paling lemah istimrar atau
tidak. H.300, 306-309
MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-
• Darah 3 warna tetapi tidak memenuhi syarat kaedah 3 warna:
• 1. Darah lemah keluar dahulu (menyalahi syarat pertama: darah
hitam mesti keluar dahulu)

TARIKH 1-5 APRIL (5 hari) 6-10 APRIL (5 11 -30 APRIL (15

hari) hari)
WARNA DARAH

HUKUM ISTIHADHAH HAID ISTIHADHAH

• Darah kuat sahaja dikira haid. H.314

 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH –

• Darah 3 warna tetapi tidak memenuhi syarat kaedah 3 warna:

• 2. Darah paling lemah keluar selepas darah kuat (menyalahi syarat kedua kaedah
3 warna) dan darah terakhir 15 hari ke atas
TARIKH 1-5 APRIL (5 hari) 6-10 APRIL (5 hari) 11 -30 APRIL (20 hari)
WARNA DARAH
AL-RAMLI
HUKUM HAID ISTIHADAH ISTIHADHAH

TARIKH 1-5 APRIL (5 hari) 6-10 APRIL (5 hari) 11-30 APRIL (20 HARI)
WARNA DARAH IBN HAJAR
HUKUM HAID HAID ISTIHADHAH

• Bila gabungan darah kuat dan darah paling lemah tidak melebihi 15 hari, serta darah
terakhir berterusan, ada perbezaan pandangan kerana Ibn Hajar berpegang kepada
kaedah gabungan. H.317-319, 341
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH –
• Darah 3 warna tetapi tidak memenuhi syarat-syarat 3 warna:
• 3. Darah paling lemah keluar selepas darah kuat dan darah terakhir kurang
daripada 15 hari (menyalahi syarat kedua kaedah 3 warna)

TARIKH 1-5 APRIL (5 hari) 6-10 APRIL (5 hari) 11 -20 APRIL (10
hari)
WARNA DARAH

HUKUM HAID ISTIHADAH ISTIHADHAH

Ulama sepakat
• PERHATIAN: Dalam kes ini Ibn Hajar pun tidak digabungkan darah kuat (hitam)
dengan darah paling lemah (kuning) kerana darah lemah (merah) tidak istimrar. H.320
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH –
• Darah 3 warna tetapi tidak memenuhi syarat-syarat 3 warna:
• 4. Apabila dicampur darah kuat dan darah lemah ia melebihi 15 hari
(menyalahi syarat ketiga kaedah 3 warna dan juga syarat tamyiz ke 2)

TARIKH 1-10 APRIL (10 hari) 11-16 APRIL (6 hari) 17 Apr -2 Mei (16
hari)
WARNA DARAH

HUKUM HAID ISTIHADAH ISTIHADHAH

• Hanya darah kuat sahaja dikira haid sama ada darah paling lemah
istimrar atau tidak. H.332
LATIHAN 4
• 5 DARAH HITAM, 17 DARAH MERAH, 5 DARAH KUNING
• 3 DARAH HITAM, 10 DARAH MERAH, 10 DARAH COKLAT
• 4 DARAH HITAM, 5 DARAH MERAH, 18 DARAH COKLAT
• 5 DARAH MERAH, 6 DARAH HITAM, 5 DARAH COKLAT
• 10 DARAH COKLAT, 8 DARAH HITAM, 5 DARAH MERAH
• 5 DARAH HITAM, 5 DARAH KUNING, 6 DARAH MERAH
• 3 DARAH HITAM, 5 DARAH KUNING, 16 DARAH MERAH
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-
• Darah kuat berselang-seli dengan darah lemah dan ia tidak melebihi hari ke 15 tetapi
diakhiri dengan darah lemah yang berterusan (15 ke atas).
Tarikh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

Warna darah

Hukum HAID ISTIHADHAH

• Darah pada 1 hb digabung sehingga 9 hb dan kesemuanya adalah HAID. Darah lemah
berterusan adalah istihadhah.
• PERHATIAN: Kes ini tetap mubtadi’ah mumayyizah kerana darah kuat terakhir tidak
melebihi 15 hari dan darah lemah selepasnya berterusan (tidak berselang seli). H.350,422
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-

• Darah kuat berselang-seli dengan darah lemah tetapi diakhiri dengan darah lemah yang
berterusan (15 ke atas) (lebih satu warna darah lemah).

Tarikh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Warna
darah
Hukum HAID ISTIHADHAH

• Darah pada 1 hb digabung sehingga 5 hb dan kesemuanya adalah HAID. Darah lemah
berterusan adalah istihadhah.
• PERHATIAN: Kes ini tetap mubtadi’ah mumayyizah kerana darah kuat terakhir tidak
melebihi 15 hari dan darah lemah selepasnya berterusan (tidak berselang seli dengan
naqa’/darah kuat). H.352
 MUBTADA’AH MUMAYYIZAH-

• Darah kuat dan lemah berselang-seli dengan NAQA’

Tarikh 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
-
28
Warna
darah
Hukum HAID ISTIHADHAH

• Darah pada 1 hb -9 HB adalah HAID. Baki darah adalah istihadhah.

H.353