1

Genel Türk Tarihi

1. İlk Türk siyasi topluluğu : İskitler ( Devlet olamamışlar )

2. İlk Türk Devleti : Asya Hun Devleti
3. Orta Asya’da Türkleri bir çatı altında toplayan ilk Türk Kağanı : Mete Han
4. Türk adıyla kurulan ilk Türk devleti : Göktürk ( Köktürk ) devleti
5. Orta Asya’da en eski kültür merkezi : Anav
6. Türklere ait en eski kültür merkezi : Afanesyova
7. Orta Asya’da yayılma ve etki alanı en geniş olan kültür merkezi : Andronova
8. Orta Asya’da en gelişmiş kültür merkezi : Tagar
9. Madenin ilk işlendiği orta Asya kültür merkezi : Afenesyova
10. Demirin ilk işlendiği orta Asya kültür merkezi : Karasuk
11. Atı evcilleştiren ve at arabalarını ilk kullanan Türk siyasi topluluğu : İskitler
12. İskitlerde en parlak dönem : Alper tunga dönemi
13. Dünyanın bilinen ilk kadın hükümdarı : Tomris Hatun
14. Asya Hunlarının kurucusu : Teoman ( Tu – man )
15. Asya Hunlarının en parlak dönemi : Mete Han dönemi ( Mo – tun )
16. Yerleşik hayata geçen Türk devletleri : Uygurlar , Kırgızlar , Türgişler
17. Yerleşik hayata tamamıyla geçen türk devleti : Türgişler
18. Türgişlerin yıkılmasıyla meydana gelen savaş : Talas savaşı ( Atlık Savaşı )
19. Avrupa’da kurulan ilk Türk devleti : Avrupa Hun Devleti
20. Bizansı vergiye bağlayan ilk Avrupa Hun Hükümdarı : Rua
21. Avrupa Hunlarının Bizans’ı vergiye bağladığı anlaşmalar: Margos anlaşması, Anatolias anlaşması
22. Bizans’a giden ilk göktürk elçisi : Sogdlu Tüccar Maniac
23. Bizansın gönderdigi elçi : Zemarkos
2

24. I. Göktürklerinin en parlak dönemi : Mukan Kağan dönemi

25. Türklerdeki ilk sulama kanalı : Töte kanalı ( Tötö kanalı )
26. Türklerdeki ilk alfabe : II.Göktürk devleti ( Kutluk Devleti )
27. Türklerdeki ilk yazıtlar : Yenisey yazıtları
28. Orhun Abidelerinin diğer ismi : Bengü Taşlar ( Sonsuzluğa kalması dileğiyle )
29. Orhun Abidelerinden ilk bahseden kişi : Ata Melik Cüveyni ( Tarih – i Cihanguşa )
30. Orhun Abidelerinin Türkiye de Basımını yapan ilk kişi : Necip Asım
31. Orhun Yazıtlarını bulan kişi : Johan von Strahlenberg, 1721
32. Orhun Yazıtlarını okuyan kişi : Vilhelm Thomsen 1893
33. İlk ipek para : Uygurlar , Kamdu
34. Ölülerini yakan ilk türk topluluğu : Kırgızlar
35. İbadetlerini taş binalarda yapan Türk Devleti : Tabgaçlar
36. Ticarette parayı kullanan ilk Türk devleti : Türgişler
37. Türgişlerde madeni paraya verilen isim : Yarmak
38. Uygurlara ait kitabeler : Taryat , Tes ,Şine•Usu,Somon•Sevrey ,Suci ,Karabalgasun ,Ar Hanin
,Gürbelcin
,Somon­Tes ,Mutrın Temdeg.
39. Avrupa Hunlarına ait destan : Sihirli Geyik
40. Türklerde ilk orta oyunu : Uygurlar
41. Türklerde ilk minyatür: Uygurlar
42. Uygurlarda duvar resimlerine verilen isim : Fresko ( fresk )
43. Uygurlarda duvar resimlerini yapan sanatçı , ressam: Bedizci
44. Türklerde ilk din değiştiren türk devleti : Uygurlar (manihezm)
45. İlk ilahi dine inanan türk devleti : Hazarlar ( musevilik )
46. İslamiyeti kabul eden ilk türk boyu : Karluklar
47. İslamiyeti kabul eden ilk Türk – islam devleti : İtil Bulgarları
48. Moğol hakimiyetine giren ilk türk devleti : Kırgızlar
49. Anadoluya akın yapan ilk türk boy ve devletleri : İskitler , Hunlar , Sibirler
50. Türklerin kullandığı diller : Sogd , Kril ,Latin , Arapça
51. Asyada siyasi birliklerini sürdüren devletler : Kırgızistan , Türmenistan, Uygur Özerk Türk Bölgesi
3

52. Avrupada siyasi varlıklarını sürdüren devletler : Bulgaristan , Macaristan

53. Rus knezlikleri ( boyları ) ile mücadele eden Türk devlet yada toplulukları : Kıpçaklar , Sibirler ,
Hazarlar , Avarlar

54. İstanbulu kuşatan ilk Türk devleti : Avarlar

55. İstanbulu kuşatan ikinci Türk devleti : Bulgarlar ( Kurum Han Dönemi )

56. Türklerin kutsal kenti : Ötüken

57. Türklerden bahseden ilk belge, : Çin kaynaklarında bulunan bir antlaşma belgesidir (MÖ 318)
58. Türklerden bahseden ilk yazılı belge : Kuzey Şansi anlasması
59. Türklerin islamiyetten önce kullandığı ticaret yolları : İpek yolu , Kürk yolu
60. Malazgirt meydan savaşında saf değiştiren türk toplulukları : Uzlar ( oğuzlar ) , Peçenekler
61. Slavların teşkilatlanmasını sağlayan türk devleti : Avarlar
62. Üzengi denilen at eğer takımını kullanan ilk Türk devleti : İskitler
63. Üzengi denilen at eğer takımını Avrupaya öğreten ilk türk topluluğu : Avarlar
64. Dünyanın en uzun destanı : Manas destanı ( Kırgızlar )
65. Bedizci : Uygurlarda ressam
66. Kamdu : Uygurların ticarette kullandığı ipek para
67. Türklerde ilk Minyatür sanatı : Uygurlar
68. Fresko : Uygurlarda duvar resmi
69. Kut : Göktanrı tarafından kağana verildiğine inanılan devleti yönetme yetkisi
70. Kurultay : Toy , Kengeş
71. İslamiyet öncesi hükümdar unvanları: Han, Hakan,Kağan,Yabgu,İlteber,İlteriş,İdikut, Şanyü,
Tanyü,Külerkin,Aytengri

72. Kurultayın Üyeleri

Aygucu Buyruk Tarkan Apa Tudun Bitikçi Tamgacı Agılığ

Başbakan Bakan Askeri Sivil Vergi Yazışma Dış Haznedar

Yönetici Yönetici Denetim İşleri Politika
4

73. Tabgaçlardaki meclisin ismi : Nazırlar Meclisi

74. Peçeneklerdeki Meclisin ismi : Komenton
75. Tuna Bulgarlarında meclisin ismi : Millet Meclisi
76. Avrupa Hunlarında meclisin ismi : Seçkinler Meclisi
77. Oğuzlarda meclisin ismi : Tirnek ( Dernek ) Meclisi
78. Kıpçaklarda meclisin ismi : istişare Meclisi
79. Sabir ve Hazarlarda meclisin ismi : İhtiyarlar meclisi
80. İslamiyet öncesi türklerdeki en eski inanışlar : Göktanrı , Şamanizm , Atalar Kültü ,
Animizm , Toteminizm

81. Türklerin en eski inancı : Toteminizm

82. Şaman : Kam , Baksi , Din adamı

83. Balbal : Mezar Taşı ( ilk örnekleri İskitler )
84. Tamu : Cehennem
85. Uçmağ : Cennet
86. Umay : Çocukları koruduğuna inanılan iyi huylu melek
87. Umacı : Öcü
88. Yek : Şeytan
89. Sav : Atasözü
90. Sagu : Ağıt
91. Koşuk : Şiir
92. Kün : Halk
93. Öğ : Anne
94. Kank : Baba
95. Yumuş : Çeyiz
96. Kalıng : Başlık parası
97. Törün : Düğün yemegi
98. Yuğ: Cenaze Töreni
99. Yuğ Aşı : Ölü yemeği
100. Kurgan : Mezar
101. Noin – Ula : Hunlara ve Göktürklere ait kurgan
5

102. Şipovo : Avrupa Hunlarına ait kurganlar ( Mezarlar )

103. Otağ : Hükümdar çadırı
104. Kopuz : Perdesiz bağlama
105. Animizm : Ruha tapıcılık
106. Islamiyetten önce Türk Devletlerinde davalara bakan görevli : Yargan veya Yargucu
107. Oğuş : Aile
108. Uruğ : Sülale
109. Bud : Boy
110. Budun : Millet
111. İl : Devlet
112. Şad : Hanedan üyesi vali
113. Tiğin : Kağan çocuklarına verilen isim
114. Ayuki : Hükümet
115. Toygun : Hükümet üyeleri
116. Hükümdarların kullandığı çeşitli semboller : Taht ( Örgin ) , Unvan alma , Sancak , Tuğ, Otağ(
Çadır ) , Davul ( Nevbet ) ,Sorguç ( Kotuz )

117. İskitlere ait destanlar : Şu , Alper Tunga Destanı

118. Hunlara Ait Destanlar : Oğuz Kağan destanı , Siyen – Pi destanı
119. Göktürklere ait destanlar : Bozkurt destanı , Ergenekon destanı
120. Avrupa Hunlarına ait destanlar : Sihirli geyik
121. Uygurlara ait destanlar : Göç ve Türeyiş Destanları
122. Kırgızlara ait destanlar : Manas destanı
123. Bulgarlara ait destanlar : Şan Kızı
124. Oğuz – Kıpçak mücadelesi : Dede Korkut Hikayeleri
125. İslamiyetten önce türklerin kullandığı diller : Çince , Sogd , İbranice , Latince
126. Yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti : Uygurlar
127. Yerleşik hayata tamamıyla geçen Türk devleti : Türgişler
128. Türgişlerin en parlak dönemi : Su – lu Kağan dönemi
129. Avrupa Hunların en parlak dönemi : Attila
130. Attilanın Bizansla yaptığı anlaşmalar : Margos , Anatolias
6

131. Dünya ordularının temelini oluşturan onluk sisteminin kurucusu : Mete Han ( M.Ö 209 )
132. Bağımsızlık amacıyla başlatılan ilk Türk isyanı : Kürşad Ayaklanması
133. Din değiştirdiği için uygurlarla savaşan Türk – İslam devleti : Karahanlılar
134. Türgişlerin yıkılmasıyla meydana gelen savaş : Talas savaşı
135. Moğolların türkleşmesine katkı sağlayan Türk devleti : Uygurlar
136. Törenin değişmez hükümleri : Adalet ( konilik ) , Eşitlik ( tüzlük ) , İyilik ( Uzluk ) , İnsanlık ( Kişilik)
137. Avrupa hunlarının kurucusu : Balamir
138. Avrupa hunlarının en parlak dönemi : Attila
139. Uygurların en parlak dönemi : Moyen Çur
140. Uygurların din değiştirdikleri dönem : Böğü kağan
141. Moğolları türkleştiren uygur kolu : Turfan Uygurları
142. Kağan çocuklarını verilen isim : Tiğin
143. Türklerde en az değişime uğrayan alan : Ordu Teşkilatı
144. Türklerin ihraç malları : Et , Deri , Canlı Hayvan , Kösele , Silah ve Madeni ürünler , Hayvansal
Gıdalar
145. Türklerin ithal malzemeleri : Tarım ürünleri ( hudubat ) , ipek kumaş , giyim eşyası
146. Türklerde mahkemelerin başında bulunan kişi : Yargu
147. İslamiyetten önce araplarla türklerin komşu olması : Hz. Ömer dönemi sasanilere son verilmesi ,
kadisiye savaşı , celula savaşı , nihavent savaşı , köprü savaşı

148. İlk Türk İslam devleti : İtil Bulgarları

149. Türkçeyi resmi dil ilan eden ilk devlet : Karahanlılar
150. Türk tarihinin düzenli işleyen ilk posta örgütü : Karahanlılar
151. Türklerde ilk hastane : Karahanlılar , Bimarhane
152. İlk burslu eğitim : Karahanlılar , Tabgaç Buğra han dönemi
153. İlk kervansaray : Ribat-ı Melik , Karahanlılar ( Buhara – Semerkant arası )
154. Anadolu da İlk Türk İslam camii : Manucehr cami , B. Selçuklular
155. İlk Türk islam medresesi : Karahanlılar , Tabgaç Buğra han medresesi
156. Sultan ünvanını kullanan ilk Türk islam hükümdarı : Gazneli Mahmut
157. İmparatorluk özelliğine sahip ilk Türk islam devleti : Gazneliler
158. Mısırda kurulan ilk türk islam devleti : Tulunoğulları
7

159. Kutsal yerlere ( Mekke , medine , hicaz ) hakim olan ilk türk islam devleti : Ihşitler ( Akşitler )
160. Tolunoğullarında hastaneye verilen isim : Maristan
161. Tolunoğullarının en önemli mimari eserleri : Tolunoğlu Ahmet cami , Ulu cami
162. İlk Türk islam camii : Tulunoğlu Ahmet camii
163. Hindistana sefer düzenleyen ilk Gazne hükümdarı : Sebük Tiğin
164. Din değiştirdiği için Uygurlarla savaşan ilk Türk islam devleti : Karahanlılar
165. Kurulduğu yerin ismini alan türk islam devletleri : Gazneliler , Harzemşahlar
166. Anadoluya ilk Türk islam akınları: 1017 – 1026 Çağrı beyin keşif amaçlı Doğu Anadolu seferleri
167. Anadoluda Bizansla yapılan ilk savaş : Pasinler savaşı 1048
168. Kudüsü Haçlılardan geri alan 3. Haçlı seferine sebep olan Türk İslam devleti : Eyyübiler , Selahattin
Eyyübi

169. Eyyübilerin askeri kanadını oluşturan Türk boyu : Kıpçaklar

170. Memlüklerin kuruluşunda etkili olan Türk boyu : Kıpçaklar
171. Orta Doğudaki son haçlı kalıntılarına son veren türk İslam devleti : Memlükler
172. Her emrin sultan olma hakkına sahip olduğu Türk İslam devleti : Memlükler
173. Tarihte Moğolları yenen ilk Türk İslam devleti : Memlükler
174. Memlük ülkesine verilen isim : Devlet – üt Türkiye
175. Memlüklerin Moğolları ( İlhanlılar ) yendiği savaşlar : Ayn-u Calud , Elbistan ,Merc-i süffar , Merc-i
Humus

176. Büyük Selçuklu toprakları üzerinde kurulan ve kendilerin Büyük Selçuklu devletinin mirasçısı olarak
adlandıran devlet : Harzemşahlar

177. Hindistanda kurulan ilk Türk devleti : Delhi Türk Sultanlığı

178. Hindistanda islamiyetin yerleşmesine katkıda bulundan devlet : Babürlüler,
179. Moğolların kurusucu ve en parlak dönemi : Cengiz Han ( Timuçin )
180. Cengiz Hanın ölümünden sonra Moğol toprakları üzerinde kurulan devletler :
a) Altınorda Devleti : Cengizin torunu Batuhan tarafından kırımda kuruldu. Timur tarafından
yıkıldı.
b) Kubilay hanlığı : Kubilay tarafından çinde kurulmuş Moğol devleti
c) Çağatay Hanlığı : Cengizin oğlu Çağatay tarafından B.Türkistanda kurulmuş , Timurun
idaresinde varlığını sürdürmüştür.

d) İlhanlı devleti : Kurucusu Hülagü’dür. Anadolu Selçuklu devleti ile Abbasilere son verdiler.
8

Irak , İran ve Anadolu da hakimiyet kurdular.

181. İslamiyeti Kabul etmeyen tek Moğol devleti : Kubilay Hanlığı

182. Kubilay Hanlığını ziyaret eden ünlü seyyah : Marco Polo

183. Timur Devletine son veren topluluk : Özbekler

184. Anadolunun kapılarını türklere açan savaş : Malazgirt Savaşı
185. Malazgirt savaşından sonra kurulan beylikler :
a) Saltukoğulları : Erzurum
b) Mengücekliler : Erzincan , Kemah
c) Danişmendliler : Tokat , Sivas ,Kayseri , Niksar
d) Artukoğulları : Elazığ , Diyarbakır ,Batman ,Hasankeyf ,Mardin
e) Çaka Beyliği : İzmir , Aydın , Tire
f) Tanrıvermişogulları : Efes
g) İnaloğulları : Diyarbakır
h) Çubukoğulları : Elazığ
i) Sökmenoğulları : Ahlat
j) Dilmaçoğulları : Bitlis

186. Büyük Selçuklu devletinde hükümdar çocuklarına verilen isim : Melik

187. Meliklerin eğitiminden sorumlu devlet görevlisi : Atabey
188. Türk – İslam devletlerinde hükümdar ünvanları : Han , Hakan , Nasr , Bey, İliğ, Buğra , Kara, Kadir ,
Şahinşah , Padişah , Sultan – ı Alem , Sultan – ı Azam

189. Türk – İslam devletlerinde Hükümdar sembolleri :

a) Otağ– ı Humayun
b) Sancak
c) Davul ( Nevbet )
d) Tuğra
e) Arma
f) Unvan
g) Hilat ( Saltanat Giysisi )
9

h) Taht
i) Asa
j) Çetr : Saltanat Şemsiyesi
k) Tuğ
l) Sikke ( Para bastırma )
m) Halife veya kendi adına hutbe okutmak
n) Kılıç kuşanma
190. Türk – İslam devletlerin eyalet ve vilayetlerin başında bulunan askeri ve idari yönetici : Şıhne
191. Vilayetlerin vergilerini toplamakla görevli kişi : Amil
192. Vilayetlerden sorumlu sivil yönetici : Amid
193. Türk – İslam devletlerin belediye işleri : İhtisab
194. Türk – İslam devletlerinde belediye işlerinden sorumlu , ticari hayatı korumakla görevli kişi :
Muhtesip
195. Türk – İslam devletlerinde divan ile sultan arasındaki işleri düzenleyen görevli : Has Hacib , Hacib
196. Türk –İslam devletlerinde , devlete ve hükümdara karşı suç işleyenleri cezalandıran görevli : Emir –i
Hares

197. Türk – İslam devletlerinde Divanın bölümleri :

a) Divan – ı İstifa : Mali işler , görevlisi müstefvi
b) Divan – ı Arz : Askeri ve Askeri mali işler , görevlisi Emir• i Arz
c) Divan – ı Tugra ( Divan – ı İnşa ) : İç ve dış yazışma , görevlisi Tuğrai veya Münşi
d) Divan – ı İşraf : Askeri ve mali işler dışındaki denetim işleri , görevlisi Müşrif
e) Divan– ıMezalim: Hükümdar başkanlığında ağır siyasi suçların görüşüldüğü divan
198. Kadıların başında bulunan ve bağdatta oturan baş kadı : Kad- ül Kudat
199. Örfi davalara bakan görevli : Emir – i Dad
200. Türk – İslam devletlerinde devşirme sistemine verilen isim : Gulam Sistemi
201. Türk – İslam devletlerinde Eyalet askerlerine verilen isim : Sipahiyan , İkta askerleri
202. Türk –İslam devletlerinde esnafların kendi aralarında birleşerek kurdukları dini ve iktisadi örgüt ,
lonca teşkilatı : Fütüvvet anlayışı

203. Türk – İslam devletlerinde hükümdar ve ailesine ait topraklar : Has arazi
204. Meliklere , Emirlere ve Komutanlara yaptıkları görevin karşılığında verilen topraklar : İkta arazisi
10

205. Türk – İslam devletlerinde mülkiyeti kişilere ait olan topraklar : Mülk arazi
206. Gelirleri hayır kurumlarına ve bilimsel kuruluşlara ayrılan topraklar : Vakıf Arazisi
207. Türk – İslam devletlerinde gayrimüslimlerin elindeki topraklar : Haraci arazi
208. İlk Türk – İslam sözlüğü : Divan – ı Lügat – ı Türk
209. İlk Türk – İslam siyasetnamesi : Kudatgu Biliğ, Yusuf Has Hacib tarafından yazılıp Tabgaç Buğra Hana
sunulmuştur.

210. Edip Ahmet Yükneki : Atabet’ül Hakayık ( Gerçeklerin Eşiği )

211. Ahmet Yesevi : Divan – ı Hikmet
212. Firdevsi : Şehname , Gazneli mahmuta sunulmuştur.
213. Zemahşeri : Mukaddimetül Edep , Keşşaf
214. Ömer Hayyam : Rubailer , Celali Takvimi
215. Enveri : Kasideler
216. Nizam – ı Mülk : Siyasetname
217. Cabir Bin Hayyam : Kimya
218. El Razi : El Havi , Çicek ve Kızamık aşılarını geliştirdi
219. İbn – i Heysem : Optik alanında çalışmalar yaptı. Kitabül Menazir
220. Utbi : Tarihi Yemin
221. Farabi : El Medinetül Fazıla , ihsaül ulüm , Kitabül müsiki kebir
222. Gazali : İhya’ül Ulumiddin
223. Ibni Fadlan : Rıhle ( Seyahatname )
224. Biruni : Asar’ül Bakiye
225. İbn – i Rüst : Tehafütü't Tehafüt , Makela fı'l Mizac , Avrupaya Aristoyu en iyi anlatan filozof
226. Harezmi : Kitab’ül Cebr Ve’l Mukabele
227. İbn – i Sina ( Avicenna ) : El Kanun Fi’t Tıp
228. Uluğ Bey : Zîc-i Ulûgî ( Yıldızların Fihrist Cetveli )
229. Ali Şir Nevai : Muhakemet’ül Lügateyn , Mecalüs'ün Nefais
230. Timur devletine son veren topluluk : Özbekler
231. Fatimilerin Kahirede kurduğu medreseler : El Ezher medreseleri
232. İlk Türk – İslam üniversitesi : Bağdat Nizamiye Medreseleri
233. Büyük Selçuklu devletinin önemli şehirleri : Nişabur , Rey , Cend , İsfahan , Kazven
11

234. Moğol kervanının Harzemşahlar tarafından yağmalanması : Otrar Olayı

235. Anadolu Selçuklu devletinin kurucusu : Kutalmış oğlu Süleyman Şah

236. Anadolu Selçuklularının en parlak dönemi : Alaaddin Keykubat

237. Anadolu Selçuklu devletinde , anadoluda tüccarlar için ilk sigorta uygulaması : İzzettin keykavus
238. Anadolunun türk yurdu haline gelmesine sebep olan savaş : Miryokefalon savaşı
239. Anadolu Selçuklu devletinin yıkılmasına sebep olan savaş : Kösedağ savaşı
240. Anadolu Selçuklu devletinde ilk dini karakterli isyan : Baba İshak ayaklanması ( Babailer ayaklanması )
241. Anadolu Selçuklu devletinin başkentleri : İznik , Konya
242. Anadolu da ikinci dönem beylikler dönemi :
a) Osmanoğulları : Osman Bey , Söğüt , Domaniç
b) Karamanoğulları : Karaman Bey , Konya
c) Karesioğulları : Karesi bey , Balıkesir , Çanakkale
d) Candaroğulları ( İsfendiyaroğulları ) : Şemseddin Yaman bey , Kastamonu , Sinop
e) Taceddinoğulları : Taceddin Bey , Bafra ile Ordu çevresi
f) Germiyanoğulları : Yakup Bey , Kütahya ve Denizli Çevresi
g) Saruhanoğulları : Saruhan Bey , Manisa
h) Aydınoğulları : Aydınoğlu Gazi Mehmet Bey , Aydın
i) Menteşeoğulları : Menteşe Bey , Muğla , Milas
j) İnançoğulları : Mehmet Bey , Denizli
k) Hamitoğulları : Hamit Bey , Isparta , Eğirdir , Antalya
l) Dulkadiroğulları : Karaca Bey , Elbistan
m) Ramazanoğulları : Ramazan Bey , Adana ve çevresi
n) Çobanoğulları : Kastamonu
o) Eretna Beyliği : Eretna Beyliği , Orta Anadolu
p) Kadı Burhanettin Beyliği : Kadı Burhaneddin Ahmet , Sivas
q) Akkoyunlular : Kara Yülük Osman Bey , Bayburt , Urfa ,Diyarbakır dolayları
r) Ahiler : Ankara
s) Sahipataoğulları : Antalya
t) Eşrefoğulları : Eşrefoğlu Seyfettin Süleyman Bey , Beyşehir
12

u) İnalcıkoğulları : Elazığ
v) Pervane : Sinop
243. Anadolu Selçuklu Hükümdarı Ünvanı : Sultan, Keykubat , Rükneddin , Sultan – ı Galip , İzzettin ,
İmameddin , Alaaddin , Giyaseddin

244. Anadolu Selçuklu Devletinde sosyal, ekonomik ,kültürel, siyasi işleri yürüten organ: Divan–ı
Saltanat

245. Hükümdarın başkentte olmadığı zamanlarda yerine bakan görevli : Naib – i Sultan
246. Anadolu Selçuklu devletinde hükümdarın nişan ve tuğrasını çeken görevli : Tuğrai , Münşi
247. Devletin merkezinde askerlerin ihtiyaçlarını karşılayan divan : Divan – Arz
248. Arazi defterlerinde tutulan has ve iktaların düzenlenmesinden sorumlu divan : Divan – ı Pervane ,
Pervaneci

249. Hassa Askerlerinin yetiştirildiği askeri ocak : Gulamhane

250. Gönüllü kuvvetlerinin komutanına verilen isim : Emirü’l Ümera
251. Anadolu Selçuklularında donanma komutanına verilen isim : Meliküs Sevahil veya Reis’ül Bahr
252. Anadolu Selçuklarında geliri hükümdara ayrılan toprakları : Has arazi
253. Müslümanlardan 1/10 oranında alınan ürün vergisi : Öşür Vergisi
254. Gayr – ı Müslimlerden 1/5 oranında alınan ürün vergisi : Haraç Vergisi
255. Gayr – ı Müslimlerden askerlik yapmadığı için alınan baş vergisi : Cizye
256. Cizye kimlerden alınmazdı : çocuk , yaşlı , sakat , kadın ve din adamlarından alınmazdı.

257. Türk – İslam devletlerinde dini mimari : cami , medrese , kümbet , türbe , tekke , zaviye , mescit
258. Türk – İslam devletlerinde sivil mimari : saray , kervansaray , darüşşifa , hamam , köşk , köprü
, arasta ( Ahilerin toplandığı yer )

259. Türk – İslam devletlerinde askeri mimari : sur , kale , burç , kule , kışla , tersane
260. Anadoludaki ilk Türk – İslam camii : Manucehr Camii
261. Anadolu Selçuklularından kalma en eski camii : Alaaddin cami
262. Anadolu ve dünyadaki ilk tıp medresesi: Gevher Nesibe Hatun Şifahanesi ( darüşşifa )
263. Anadolunun en eski anıtsal mezar yapısı : Emir Saltuk Kümbeti ( Saltukoğulları )
264. Anadoludaki en eski kervansaray : Alayhan kervansarayı ( Aksaray , II.Kılıçarslan
tarafından yapılmıştır ).

265. Anadoludaki en büyük kervansaray : Sultan Han (Aksaray , Alaaddin Keykubat )

266. Anadoluda ilk medrese : Yağıbasan Medresesi ( Daniştmentliler )
13

267. Anadoluda ilk Hastane : Mardin Maristanı ( Artuklular )

268. İlk Türk denizcisi : Çaka bey
269. Anadolu Selçuklu devletinde ilk medrese : Koca Hasan Medresesi
270. Anadolu Selçuklu zamanı düşünürler :
a) Muhyittin Arabi : Tasavvuf
b) Hacı Bektaşi Veli : Makalat
c) Caca bey : Astroloji , Anadoludaki ilk rasathaneyi kırşehirde yapmıştır.
d) Yunus Emre : Divan , Risaletün Nushiyye
e) Hoca Dehhani : Selçuklu Şehnamesi
f) Germiyanlı Ahmedi : Divan , İskendername
g) Aşık Paşa : Garipname
h) Mevlana : Mesnevi , Divan – ı Kebir
271. Anadolu Selçuklu devleti fikir , dil ve edebiyat alanında düşünürler
a) Sadrettin Konevi : Tasavvuf
b) Seyfettin Amidi : Felsefe , mantık ve fen bilimleri
c) Kutbettin Şirazi : Felsefe , coğrafya , astronomi
d) Hacı paşa : Aydınoğulları zamanında yaşamış ünlü bir doktor
e) Kadı Şİraceddin : Mantık , Kelam
f) Mehmet Ravendi :Tarihci
g) İbni Bibi : El Avamir’ül alaiye , Tarihci
h) Kerimüddin Aksarayi : Müsameretü'l•ahbar veMüsayeretü'l•ahyar ( Selçuklu Tarihcisi)
i) Ahmet Eflaki : Menakib’ül Arifin , Mevlevilik öğretileri hakkında eserler yazmıştır.
j) Ahmet Gülşehri : İranlı şair Feridüddin Attarın Mantık ‘ üt Tayr adlı eserini tercüme
etmiştir.
272. Anadolu Selçuklularında ilk medrese : Koca Hasan medresesi
273. Sarayın her türlü günlük hizmetlerinden sorumlu görevli : Kapucubaşı
274. Saray hayvanların bakımıyla ilgilenen görevli : Emir – i Ahur
275. Saray güvenliğinden sorumlu kişi : Emir – i Candar
276. Hükümdar giysilerini hazırlayan görevli : Emir – i Camedar
277. Sultanın yemeklerini hazırlayan görevli : Caşnigir
14

278. Sultanın içeceklerinden sorumlu görevli : Şarabdar

279. Hükümdarın önünde ordulara yol açan , güvenliği sağlayan görevli : Serhenk , Çavuş
280. Anadolu Selçuklu devletinde sarayın genel sorumlusu : Hacibülhüccab
281. Sultanın protokol görevlisi : Emir’ül Mahfil
282. Sultan ziyafetlerini hazırlayıp teşrifatçılık yapan görevli : Emir – i Meclis

283. Anadolu Selçuklu devletinde devlet hazinesi : Hazine – i Amire

284. Anadolu Selçuklu devletinde hükümdarın şahsına ait olan iç hazine : Hazine– i Hassa
285. Büyük Selçuklu devletinin mirasçısı olan devlet : Harzemşahlar
286. Anadolu Selçuklu devletinin mirasçısı olan devlet : Karamaoğulları
287. Türkçeyi resmi ilan eden siyasi oluşumlar : Karahanlılar , Karamanoğulları
288. Anadoluda Selçuklu dönemi camiiler :
a) Alaaddin Camii : Konya
b) Alaaddin camii : Niğde
c) Ulu Camii : Malatya
d) Sahip Ata camii :Konya
e) Arslanhane : Ankara
289. Mescitler :
a) Taş Mescit : Konya
b) Sırçalı Mescit : Konya
c) Karatay Mescidi : Konya

X
mustafa_ozdemir_tarih_

290. Külliyeler :
a) Hunad Hatun Külliyesi : Kayseri
b) Hacı Kılıç Külliyesi : kayseri
c) Sahip Ata Külliyesi : Konya
15

291. Medreseler :
a) Yağıbasan Medresesi : Niksar ( Daniştmendliler )
b) Çifte Minare : Kayseri
c) Hunad Hatun Medresesi : Kayseri
d) Sırçalı Medresesi : Konya
e) Karatay Medresesi : Konya
f) İnce Minareli Medrese : Konya
g) Çifte Minareli Medrese : Konya , Sivas , Erzurum
h) Caca Bey Medresesi : Kırşehir
i) Gök Medrese : Sivas
j) Buruciye Medresesi : Sivas
292. Darüşşifalar
a) Gevher Nesibe Hatun Darüşşifası : Kayseri
b) Keykavus Şifahanesi : Konya
c) Muineddin Pervane Darüşşifası : Tokat
d) Divriği Turan Melek Darüşşifası : Sivas ( Mengücekliler )
e) Gıyasiye Darüşşifası : Kayseri
f) Alaaddin Keykubat Darüşşifası : Aksaray
293. Anıt Mezarlar :
a) Melik Gazi : Kırşehir
b) Mama Hatun : Erzurum ( Saltuklular )
c) II. Kılıçarslan : Konya
d) Döner Kümbet : Kayseri
e) Emir Saltuk : Erzurum ( Anadoludaki en eski anıtsal mezar )
f) Sultan Melik : Kemah ( Mengücekliler )
g) Hüdavend hatun : Niğde
h) Kanlı Kümbet : Malatya

294. Kervansaraylar :
16

a) Evdir Han
b) Zazadin Han
c) Kırkgöz han
d) Ağzı Kara han
e) Öresun han
f) Altın Apa han
g) Ezine Pazar han
h) Çiftlik Han
i) İshaklı Han
j) Sultan Han
k) Alay han

295. Saraylar :
a) Alaiye Sarayı : Alanya
b) Kubadabad Sarayı : Beyşehir
c) Kubadiye Köşkü
296. Osmanlı Devletinde ilk para : Osman bey , Mangır adı verilen bakır para
297. Osmanlı Devletinde ilk gümüş para : Orhan bey dönemi
298. Osmanlı Devletinde ilk altın para : Fatih Sultan Mehmet dönemi
299. Osmanlı Devletinde ilk kağıt para : Kaime – i Mutebere , Abdülmecit dönemi
300. Osmanlı Devletinde ilk divan örgütü : Orhan bey
301. Osmanlı Devletinde ilk kadılık makamı :Orhan Bey
302. Osmanlı Devletinde ilk kadı : Karamanlı Dursun Fakih
303. Osmanlı Devletinde ilk vezir : Alaaddin Paşa
304. Osmanlı Devletindeki ilk şeyhülislam : Molla Şemsüddin-i Fenari (1424 • 1430)
305. Osmanlı Devletindeki ilk müderris : Davud – u Kayseri
306. Osmanlı Devletindeki ilk donanma komutanı : Karamürsel Paşa
307. Osmanlı Devletindeki ilk sadrazamlık makamı : I. Murat
17

308. Osmanlı Devletinin ilk sadrazamı :Candarlı Halil Paşa

309. Osmanlı Devletinde ilk tersane : Orhan Bey
310. Osmanlı Devletinde ilk düzenli ordu : Yaya ve Müsellem
311. Osmanlı Devletinin Bizans ile yaptığı ilk savaş : Koyunhisar ( Bafeon ) savaşı
312. Tımar ve Kapıkulu ocağını kuran Osmanlı hükümdarı : I. Murat
313. Savaş alanında şehit düşen ilk ve tek Osmanlı padişahı : I. Murat
314. Osmanlı Devletindeki ilk kardeşkatli : I. Murat ( kardeşleri Halil ve İbrahim ile oğlu Savcı bey )
315. Rumeli beylerbeyliğinin kurulması : I. Murat
316. Osmanlı Devletinde topun kullanıldığı ilk savaş : I. Kosova , I. Murat
317. Osmanlı Devletine katılan ilk beylik : Karesioğulları
318. Rumelideki ilk Osmanlı toprağı : Çimpe
319. Sultan ünvanını kullanan ilk Osmanlı hükümdarı : Orhan bey
320. Anadoluda siyasi birliği büyük ölçüde sağlayan ilk Osmanlı hükümdarı : Yıldırım Bayezid
321. Osmanlı Devletinin fetret dönemine girmesine sebep olan olay : Ankara savaşı
322. Yeniçerilere cülüs bahşişi veren ilk Osmanlı padişahı : I. Bazeyid
323. Cülüs bahşişini kanunlaştıran ilk Osmanlı padişahı : Fatih Sultan Mehmet
324. Cülüs bahşişini kaldıran Osmanlı padişahı : I. Abdülhamit
325. Cülüs bahşişini son veren hükümdar : III. Mustafa
326. Osmanlı devletinde kardeş katlini yasallaştıran Osmanlı hükümdarı : Fatih Sultan Mehmet

327. Anadolu beylerbeyinin kurulması : I. Bayezid

328. Ilk Anadolu beylerbeyimiz : Timurtaş Paşa
329. Osmanlı Devletindeki ilk dini karakterli isyan : Şeyh Bedrettin isyanı
330. Osmanlı Devletinde ilk deniz savaşı : Çelebi Mehmet dönemi
331. Fetret döneminden sonra kurulamayan beylikler : Karesioğulları , Eretna devleti
332. İstanbul’u fethetmek amacıyla yapılan ilk askeri , mimari eser : Anadolu Hisarı ( I. Bayezid )
333. Osmanlı Devletinin Haçlılarla yaptığı ilk savaş : Sırpsındığı savaşı
334. Osmanlı Devletinin avrupada yaptığı ilk anlaşma : Edirne – Segedin anlaşması
335. Osmanlı Devletinde ilk yeniçeri isyanı : Buçuktepe isyanı , II. Mehmet
336. Osmanlı Devletinde ilk defterdar ve kazasker ataması : I. Murat
18

337. Osmanlı Devletinde ilk deniz savaşı : Çelebi Mehmet dönemi ,

338. Osmanlı ordularının balkanlardaki ilk yenilgisi : Ploşnik savaşı , I. Murat
339. Osmanlı Devletinin balkanlardaki egemenliğinin kesinleşmesi : II. Kosova savaşı, II. Murat
340. Osmanlı Devletinde tımar sisteminin uygulanması : I. Murat
341. Asker ihtiyacının savaş esirlerinden karşılama sistemi : Pencik sistemi
342. Osmanlı Devletinde hakimiyet anlayışının değişmesi: I. Murat , ‘ Mülk, Padişah ve oğullarının
malıdır’ . anlayışı

343. Devlet adamı yetiştirmek amacıyla Edirne sarayında açılan okul : Enderun Mektebi
344. Enderun Mektebinin açıldığı dönem : I. Murat
345. Osmanlı Devletinde yükselme döneminin başlaması : Fatih Sultan Mehmet zamanı
346. Fatih Sultan Mehmetin Bizansın tekrar kurulmasını önlemek amacıyla aldığı önlem : Mora ve
Trabzonun fethi

347. Fatih Sultan Mehmet dönemi balkanlardaki fetihler :

a) 1459 Belgrad hariç Sırbistan
b) 1462 Eflak
c) 1463 Bosna
d) 1465 Hersek
e) 1476 Boğdan
f) 1478 Arnavutluk
348. Fatih Sultan Mehmet dönemi Anadoludaki fetihler :
a) 1460 Amasra ( Cenevizlilerden alındı. )
b) 1461 Sinop ( Candaroğullarından alındı.)
c) 1461 Trabzon ( Trabzon Rum İmparatorluğuna son verdi. )
d) 1473 Otlukbeli Savaşı ( Akkoyunlulara son verildi. )
349. Fatih Sultan Mehmet döneminde denizlerde fetihler : Gökçeada , Taşoz , Semadirek , Bozcaada ,
Limni , Sisam , Eğriboz , Midilli , Zenta , Kefalonya , Ayamavra

350. Fatih Sultan Mehmetin karadaki tek başarısızlığı : Belgrad

351. Fatih Sultan Mehmetin denizlerdeki tek başarısızlığı : Rodos Kuşatması
352. Karadenizin bir Türk gölü haline gelmesi : Kırımın fethi
353. Osmanlı Devletinin ilk imtiyaz verdiği devlet : Fatih Sultan Mehmet dönemi , Venedik
19

354. İpek Yolunun tamamiyle Osmanlı egemenliğine girmesi : Kırımın Fethi

355. Yükselme döneminde duraklama yaşanan dönem : II.Bazeyid Dönemi
356. Osmanlı Devletinde tüfeğin kullanıldığı ilk savaş: Ağaçayırı savaşı , II. Bayezid dönemi ,
Memlüklerle

357. II.Bayezid dönemi avrupada fetihlerin durmasına sebep olan olay : Cem Olayı
358. Anadolu Türk siyasi birliğinintamanlamıyla sağlanması: Turnadağsavaşı, Yavuz Sultan Selim
dönemi

359. Halep , Şam , Suriye , Filistin topraklarının Osmanlı Devletine katılması : Mercidabık savaşı
360. Mısırın fethi : Ridaniye savaşı
361. Osmanlı devleti teokratik özellik kazanması : Mısırın fethi , Halifeliğin alınması
362. Osmanlı devletinin Kuzey Afrikadaki ilk toprağı : Mısırın fethi
363. Kanuni Sultan Süleyman dönemi iç isyanlar : Canberdi Gazali isyanı , Ahmet Paşa isyanı ,
Baba Zünnun isyanı , Kalender isyanı

364. Kanuni Sultan Süleymanın son seferi : Zigetvar seferi

365. Kanuninin denizlerdeki tek başarısızlığı : Malta kuşatması
366. Kanuninin karadaki tek başarısızlığı : Viyana Kuşatması
367. Kanuni Sultan Süleymanın Fransuvayı kurtarmak için yaptığı savaş : Mohaç Meydan savaşı
368. Fransuvanın Şarlken esaretinden kurtulduğu anlaşma : Madrid anlaşması
369. Osmanlı devletinin Avusturya ile yaptığı ilk anlasma : İstabul ( İbrahimpaşa) anlasması
370. Osmanlı devletinin iran ile yaptığı ilk anlaşma : Amasya anlaşması
371. Osmanlı Devletinin ilk kapitülasyonları verdiği devlet : Fransa
372. Kanuni dönemi denizlerdeki gelişmeler :
a) Rodosun alınması ( 1521 )
b) Cezayirin Osmanlıya katılması ( 1533 )
c) Preveze deniz savaşı (1538 )
d) Trablusgarbın alınması (1551 )
e) Cerbe deniz savaşı ( 1560 )
f) Malta adasının kuşatılması ( 1565 )
g) Sakız adasının alınması ( 1566 )
h) Hint deniz seferleri ( 1538 – 1553 )
20

373. II. Selim dönemi siyasi olaylar :

a) Yemen isyanı ( 1568 )
b) Sumatra seferi ( 1569)
c) Kıbrısın fethi ( 1571 )
d) İnebahtı savaşı ( 1571 )
e) Tunusun alınması ( 1574 )
374. III. Murat dönemi siyasi olayları :
a) Lehistanın Osmanlı himayesine alınması ( 1575 )
b) Fas’ın Osmanlı himayesine alınması (1576 )
c) İngiltereye kapitülasyonların verilmesi ( 1580 )
d) Doğudaki en geniş sınırlar ( 1590 Ferhat Paşa anlaşması )
375. II. Selim ve III. Murat dönemi kanal projeleri :
a) Süveyş kanalı projesi ( 1568 )
b) Don – Volga kanalı projesi ( 1569)
c) Karadeniz – Marmara projesi ( 1591 )
376. Ortaçağ Avrupa siyasi olayları :
a) Feodalite
b) Skolastik Felsefe
c) Haçlı seferleri
d) Mağna Charta ( Büyük Şart ) , 1215
e) Yüzyıl savaşları ( 1337 – 1453 )
f) Çifte Gül savaşları
377. Tarihte topun kullanıldığı ilk savaş : Kresy savaşı ( Yüzyıl savaşları )
378. Kilisenin kişiyi dinden çıkartma yetkisi : Aforoz

379. Bir bölgede yaşayanları dinsel faaliyetlerden men etme : Enterdi

380. Cennetten toprak satma : Endüljans
381. Katoliklerin dini lideri : Papa ( Vatikan )
382. Ortodoskların dini lideri : Patrik ( İstanbul )
383. Yeniçağda Avrupa siyasi olayları :
21

a) Coğrafi Keşifler
b) Rönesans ( İtalya )
c) Reform (Almanya)
d) Olsburg Anlaşması 1555
e) Otuzyıl savaşları 1618 – 1648
f) Westfalia Anlaşması 1648
384. Reform sonucu ortaya çıkan mezhepler
a) Almanya : Protestanlık
b) Fransa: Kalvenizim
c) İngiltere : Anglikan
d) İskoçya : Prebisteryenlik
385. Abd’nin bağımsızlığı : Versay anlaşması 1783
386. Yakınçağ Avrupa siyasi olayları :
a) Fransız İhtilali 1789
b) Viyana Kongresi 1815 ( Restorasyon Dönemi )
c) 1830 İhtilalleri
d) 1848 İhtilalleri
e) Sanayi İnkılabı ( 1750 1830 )

387. Osmanlı Devleti duraklama dönemi ( 1579 – 1699 )

388. Osmanlı Devletinde duraklamanın iç sebepleri :
a) Merkezi yönetimin bozulması
b) Ekonominin bozulması
c) Askeri sistemin bozulması
d) Soysal alanda bozulmalar
e) Eğitim sisteminin bozulması
389. Osmanlı Devletinde duraklamanın dış sebepleri :
a) Coğrafi keşifler
b) Devletin doğal sınırlarınaulaşması
c) Güçlü devletlerle komşuluk
22

390. Duraklama Dönemi siyasi olayları

a) Venedik : Venedikle en büyük sorun girit sorunudur. 24 yılda ancak alınabilmiştir. 1683 –
1699 yılları arasında meydana gelen kutsalittifak savaşlarına katılmıştır.
Savaşsonundaimzalanan Karlofça Anlaşması ile ;

✓ Mora ve Dalmaçya kıyıları

✓ Kroya ve İşkodra iskeleleri venedike bırakılmıştır.

b) Avusturya :

1606 Zitvatorok anlaşması

1664 Vasvar Anlaşması

1699 Karlofça Anlaşmasına göre ;

✓ Banat ve Temeşvar haricinde tüm Macaristan , Avusturyaya bırakıldı.

✓ Anlaşmanın garantörlüğü 25 yıllığına Avusturyaya bırakıldı.

c) Rusya :

1681 Bahçesaray Anlaşması 1700

İstanbul Anlaşmasına göre ;

✓ Azak kalesi Rusyaya bırakıldı.

✓ Ruslar , İstanbulda elçi bulundurma hakkına sahip olacaktı.

d) İran

1590 Ferhat Paşa anlaşması

1611 Nasuh Paşa anlaşması

1618 Serav anlaşması

23

1639 Kasr – ı Şirin anlaşması

e) Lehistan

1621 Hotin anlaşması

1676 Buçaş anlaşması

1699 Karlofça anlaşmasına göre ;

✓ Podolya ve Ukrayna Lehistan’a bırakıldı.

391. Viyana bozgunundan sonra Osmanlı Devletine karşı oluşturulan kutsal ittifaka katılan devletler :

✓ Venedik

✓ Avusturya

✓ Rusya

✓ Lehistan

✓ Malta

392. Osmanlı devletinin Orta Avrupada siyasi üstünlüğünün sona ermesine sebep olan anlaşma :
Zitvatorok Anlaşması
393. Karlofça Anlaşmasını imzalayan Reisülküttap : Rami Mehmet Paşa
394. Karlofça anlaşması ile Osmanlıdan toprak almayan tek devlet : Malta
395. Osmanlı devletinin Rusya ile yaptığı ilk anlaşma : Bahçesaray Anlaşması 1681
396. Osmanlı devletinin doğuda en geniş sınırları : 1590 Ferhat Paşa anlaşması
397. Osmanlı devletinin batıda en geniş sınırları : 1676 Bucaş Anlaşması
398. Osmanlı devletinin ilk büyük toprak kaybı : 1699 Karlofça anlaşması
399. Osmanlı devletinde yenilik yaptığı için öldürülen ilk padişah : Genç Osman
400. Osmanlı devletinde ilk denk bütçe : Tarhuncu Ahmet paşa
401. Osmanlı devletinde bazı şartlar öne sürerek sadrazam olan ilk vezir : Köprülü Mehmet Paşa
24

402. Duraklama dönemi isyanlar :

a) İstanbul isyanları
b) Celali isyanları
c) Eyalet isyanları
403. Duraklama dönemi çıkan önemli celali isyanları :
a) Karayazıcı ( Duraklama döneminde ilk Celali ayaklanması )
b) Deli Hasan
c) Canbolatoğlu
d) Katırcıoğlu
e) Gürcü Nebi
f) Kalenderoğlu
404. Osmanlı devletinin batıda kazandığı son meydan savaşı : Haçova meydan savaşı
405. Eyalet isyanlarının çıktığı bölgeler : Eflak , Erdel , Boğdan , Halep , Yemen , Bağdat , Mısır
, Trablusgarb

406. Duraklama dönemi ıslahatçıları :

a) I. Ahmet
b) Kuyucu Murat Paşa
c) II. Osman
d) IV.Murat
e) KemankeşKara Mustafa Paşa
f) Tarhuncu AhmetPaşa
g) Köprülü Mehmet Paşa
h) Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
i) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
407. Osmanlı devletinde saltanat hukukunda , duraklama dönemi itibariyle yapılan değişiklik : Ekber
Erşad , I. Ahmet

408. Osmanlı devletinde ordunun başında sefere çıkan son hükümdar : II. Mustafa
409. Rusyanın karadenize indiği ilk anlaşma : İstanbul anlaşması , 1700
410. Bugünkü Türk – İran sınırının büyük ölçüde belirlendiği anlaşma : 1639 Kasr – ı Şirin Anlaşması
25

411. Gerileme dönemi siyasi olayları:

a) Venedik :

✓ 1718 Pasarofça Anlaşması

b) Avusturya :

✓ 1718 Pasarofça Anlaşması

✓ 1739 Belgrad Anlaşması

✓ 1791 Ziştovi Anlaşması

c) Rusya:

✓ 1711 Prut Anlaşması

✓ 1724 İstanbul Anlaşması

✓ 1739 Belgrad Anlaşması

✓ 1774 Küçük Kaynarca Anlaşması

✓ 1779 Aynalıkavak Temkihnamesi

✓ 1792 Yaş Anlaşması

d) İran:

✓ 1724 İstanbul Anlaşması

✓ 1732 Ahmet Paşa Anlaşması

✓ 1736 İstanbul Anlaşması

✓ 1746 Karden Anlaşması

e) Fransa

✓ 1801 El – Ariş Anlaşması

✓ 1802 Paris Anlaşması

412. Osmanlı Devletinin gerileme dönemi politikası :

✓ 1699 Karlofça anlaşması il 1718 Pasarofça anlaşması arasındaki dönem : Kaybettiği

yerleri geri alma

✓ 1718 Pasarofca anlaşması ile 1792 Yaş anlaşması arasındaki dönem : Mevcut
toprakları koruma

✓ 1792 Yaş anlaşması ile 1 Kasım 1922 saltanatın kaldırılmasına kadar olan
dönem : Denge politikası
26

413. Osmanlı devletinin Avrupanın üstünlüğünü kabul ettiği dönem : Lale Devri
414. Osmanlı devletinin gerileme dönemindeki kazançlı çıktığı son anlaşma : Belgrad anlaşması
415. Osmanlı devleti ile Rusya arasında imzalanan ilk dostluk anlaşması : 1724 İstanbul anlaşması
416. Gerileme döneminde uygulanamayan anlaşma : 1732 Ahmet paşa anlaşması
417. Karadenizin bir Türk gölü olduğunun son kez kanıtlandığı anlaşma : 1739 Belgrad anlaşması
418. Osmanlı devletinin denge politikasını uyguladığı ilk olay : Fransanın Mısır’ı işgali
419. Rusların Osmanlı devletinin içişlerine karışma hakkını elde ettiği anlaşma : Küçük Kaynarca
anlaşması , 1774

420. İranla yapılan son anlaşma : 1746 Karden anlaşması ( II.Kasr –ı Şirin Anlaşması )
421. Osmanlı devletinin ilk savaş tazminatı ödediği devlet : Rusya , Küçük Kaynarca Anlaşması
422. Rusların Osmanlı kapitülasyonlarından yararlanma hakkını elde ettiği anlaşma : 1774 Küçük
Kaynarca Anlaşması

423. Halkı Türk ve Müslüman olan ilk Osmanlı toprak kaybı : Kırımın bağımsızlığı , 1774 Küçük
Kaynarca Anlaşması

424. Kırımın Rusyaya verilmesi : Yaş Anlaşması 1792

425. Osmanlı Donanmasının yakıldığı olaylar :

➢ 1571 İnebahtı Yangını : Haçlılar

➢ 1770 Çeşme Yangını : Rus Donanması tarafından

➢ 1827 Navarin Yangını : Rus Donanması tarafından

➢ 1853 Sinop Yangını : Rus Donanması tarafından

426. Avrupadan getirilen ilk teknik buluş : Matbaa
427. İlk Türk matbaasının kurulması : Lale devri , Said efendi , İbrahim Müteferrika
428. Matbaa da basılan ilk teknik eser : Van Kulu Lügatı
429. İlk itfaiye örgütü : Tulumbacılar , Lale Devri
430. İlk çiçek aşısı : Lale Devri
431. Lale devri mimari usuller : Barok , Rokoko
432. Lale devrinin en önemli mimari eseri : III. Ahmet çeşmesi
433. Askeri alanda ıslahat yapan ilk padişah : I. Mahmut
434. Avrupa tarzında açılan ilk teknik okul : Hendesehane , I. Mahmut
435. I. Mahmut dönemi ıslahatçısı : Kont De Boneval ( Humbaracı Ahmet Paşa )
27

436. Lale Devrinin sona ermesine sebep olan gelişme , isyan : Patrona Halil isyanı
437. Osmanlı devletinde en uzun sure kafesde kalan hükümdar : III. Osman
438. Osmanlı devletinde ilk deniz feneri : Ahırkapı Feneri , III. Osman
439. Fransaya verilen kapitülasyonların sürekli hale gelmesi : 1740 Kapitülasyonları
440. III. Mustafa dönemi ıslahatçıları : Koca Ragıp Paşa , Baron De Tot
441. Sürat topçuların kurulması : III. Mustafa
442. Deniz subayı yetiştirmek amacıyla açılan okul : Mühendishane – i Bahr – i Hümayun , Günümüzde
harp okulu olarak hizmet vermektedir. I Abdülhamit

443. Osmanlı devletinde ilk iç borçlanma : III. Mustafa , Esham – ı Tahvilat senetleri basılmaya başlandı.
444. I. Abdülhamit dönemi ıslahatçıları : Halil Hamit paşa , Cezayirli Hasan dönemi
445. İstihkam okullarının açılması : I. Abdülhamit
446. Ulufe alım satımın yasaklanması : I. Abdülhamit dönemi
447. III. Selim dönemi ıslahatlarının genel ismi : Nizam – ı Cedid
448. III. Selim dönemi batılı tarzda oluşturulan ilk ordu : Nizam – ı Cedid ordusu
449. Nizam – ı Cedid için oluşturulan hazine : İrad – ı Cedid
450. III. Selimin kara subayı yetiştirmek amacıyla açtığı okul : Mühendishane – i Berr – i Hümayun (
Kara Mühendishanesi )

451. İlk geçici elçilik : Lale devri

452. İlk geçici elçimiz : 28 Mehmet çelebi , Paris elçisi
453. İlk daimi elçimiz : Yusuf Agah efendi , Londra elçisi
454. Yerli malının kullanımın özendirilmesi ilk : III. Selim dönemi
455. III. Selim dönemini sona erdiren olay : Kabakçı Mustafa olayı
456. Avrupadan getirilen uzmanlarda Müslüman olma şartının kaldırılması : I. Abdülhamit dönemi
457. Fransız ihtilalinin etkisiyle ilk isyan eden Osmanlı topluluğu : Sırplar
458. Rusya ile Fransanın Osmanlı devletine karşı yaptığı ittifak anlaşması : Kale – i Sultaniye anlaşması (
Çanakkale Anlaşması )

459. Sırplara ayrıcalık verilmesi : Bükreş Anlaşması ( 1812 )

460. Yunanlıların bağımsızlığı için kurulan cemiyet : Etnik – i Eterya cemiyeti
461. Etnik – i Eterya cemiyetinin kurucusu : Alexandre İpsilanti
462. Osmanlıdevletinin Kuzey Afrikada kaybettiği ilk toprak parçası : Cezayir , 1830 Fransa tarafından
28

463. Dağılma dönemi boğazlar sorunun ortaya çıkması : Hünkar İskelesi anlaşması , 1833
464. Mısırın özerk bir eyalet haline gelmesi : Londra protokolü , 1840
465. Osmanlı devleti ile Mısır valiliği arasındaki ilk anlaşma : Kütahya anlaşması , 1833
466. Osmanlı devletinin yarı sömürgesi haline gelmesi : Balta Limanı anlaşması , 1838
467. Boğazların uluslar arası statüye kavuşması : Londra Boğazlar Sözleşmesi , 1841
468. Osmanlı devletinin boğazlar üzerindeki mutlak egemenliğinin sona ermesi : Londra Boğazlar
Sözleşmesi

469. Şark Meselesinin siyasi bir terim olarak kullanılması : Viyana Kongresi , 1815
470. Şark meselesi :

✓ Osmanlı hakimiyetindeki balkan uluslarının bağımsızlığını sağlama

✓ İstanbul’u Türklerden almak

✓ Anadoluyu paylaşarak Türkleri Balkanlardan çıkarmak

471. Osmanlı devletindeki ilk dış borçlanma : Kırım savaşı , 1854

472. Osmanlı devleti için ‘ Hasta Adam ‘ terimi kullanan ilk kişi : Rusyanın İstanbul elçisi Alexandr
Mençikof

473. Balkan Bunalımı : Osmanlı devletinin Hersek isyanını bastıramaması üzerine Sırbistan ve
Bulgaristanda çıkan isyanlar

474. Viyana Kongresi kararlarının ( Meternich Planı ) etkisinin geçerliliğini yitirdiği olay : Yunan isyanın
da Yunanistanın desteklenmesi

475. Osmanlı devletindeki ilk ermeni sorunu : Berlin Anlaşması

476. Osmanlı Devletinin bir Avrupa devleti sayılması : 1856 Paris Barış Konferansı
477. Osmanlı Devletinde ilk ermeni isyanı : Erzurum , 1889
478. Balkanlardan Osmanlı devletine doğru en yoğun göçün yaşandığı anlaşma: 1878 Berlin anlaşması
479. Berlin anlaşması ile bağımsız olan devletler : Sırbistan , Karadağ , Romanya
480. Osmanlı devletinden ayrılıp bağımsızlığını kazanan ilk azınlık : Yunanistan , 1829 Edirne anlaşması
481. Osmanlı devletinin ekonomik bağımsızlığını kaybetmesi : Duyun – u Umumiye idaresi

482. Girite 1868 yılında verilen imtiyazlara ek olarak İngiltere ve Fransanın baskısı ile verilen yeni haklar :
Halepa Fermanı 1878
483. Girit ‘e özerklik verilmesi : 1897 İstanbul anlaşması
29

484. 1897 İstanbul anlaşması ile giritin özerk olmasına sebep olan Osmanlı – Yunan savaşı : Dömeke
meydan savaşı

485. Osmanlı devletinin almanyaya yaklaşması : 1878 Berlin anlaşması

486. 19. Yüzyıl önemli Osmanlı ayanları : Karaosmanoğlu , Çapanoğlu , Tekeoğulları ,
Caniklizade , Tepedelenli Ali paşa , Alemdar Mustafa paşa

487. Ayanları merkeze bağlamak için yapılan sözleşme : Sened – i İttifak ( II. Mahmut )
488. Osmanlı devletinde padişahın yetkilerini kısıtlayan ilk gelişme : Sened – i İttifak
489. Osmanlı devletinde ilk anayasal gelişme : Sened – i İttifak
490. Yeniçeri ocağının kaldırılması : Vakay – i Hayriye
491. Tımarlı sipahilerin kaldırılmasıyla kurulan askeri birlik : Redif birliği , II. Mahmut
492. Osmanlı devletinde ilk devlet matbaası : Matbaay – ı Amire
493. Lale devrinin şairi : Nedim
494. Lale devrinin minyatürcüsü : Levni
495. II. Mahmut dönemi Rumelide güvenliği sağlamak için kurulan askeri birlik : Müşirlik
496. Osmanlı sınırlarında açılan ilk yabancı okul : Saint Josep 1783
497. Azınlıklara ilk siyasi hakların verilmesi : Islahat Fermanı , 1856
498. Osmanlı devletinde ilk parlementer sistem : I. Meşrutiyet , 1876
499. II. Mahmut dönemi askeri işleri düzenlemek amacıyla kurulan sistem : Dar’ül Şuray – ı Askeri
500. Askeri Bando okulu : Mızıka – ı Bando Hümayun
501. Divan – ı Hümayunun kaldırılarak nazırlıkların ( Bakanlıklar ) kurulması : II. Mahmut
502. Osmanlı devletinde ilk nüfus sayımı : 1831 , II. Mahmut dönemi
503. İlk kez köy ve mahalle muhtarlıklarının kurulması : II. Mahmut dönemi
504. Karantina örgütünün kurulması : II. Mahmut
505. Posta örgütün kurulması : II. Mahmut
506. Müsadere sistemin büyük ölçüde kaldırıldığı ilk dönem : II. Mahmut
507. Yurt dışına çıkışlarda pasaport uygulaması : II. Mahmut
508. İlk öğretimin zorunlu hale getirilmesi : II. Mahmut
509. Devlet memuru yetiştirmek amacıyla açılan okul : Mekteb - i Maarif – i Adliye , II. Mahmut
510. Tımar ve Zeamet sistemin kaldırılıp devlet memuruna maaş bağlanması : II. Mahmut
511. Memura fes , ceket , pantolon giyme zorunluluğu : II. Mahmut
30

512. II. Mahmut dönemi yabancı tüccarlara uygulanan kota , tekelcilik uygulaması : Yed – i Vahid
uygulaması

513. Devlet memuru resmi kıyafetlerinde yerli kumaş zorunluluğu : II. Mahmut
514. Yurt içi gezilerine çıkan ilk padişah : II. Mahmut
515. İlk resmi gazete : Takvim – i vekayi
516. Avrupaya öğrenci gönderen ilk padişah : II. Mahmut

517. II. Mahmut dönemi askeri birlikler :

✓ Sekban – ı Cedid

✓ Eşkinci ocağı

✓ Asakir – i Mansure – i Muhammediye

518. İlk rüştiye ( Ortaokul ) : Mekteb – i Ulum – u Edebiye , II. Mahmut
519. Arazi kanunnamesi : 1858 , Abdülmecid dönemi
520. İltizam sisteminin tamamıyla kaldırılması : Abdülmecid dönemi
521. Posta nezaretinin ( Bakanlığının ) kurulması : Abdülmecid dönemi
522. Osmanlı devletinde yabancı destekli ilk banka : Bank – ı Osmani i 1863 te Bank – ı Osmani
Şahaneye katılmıştır.

523. Jandarma Teşkilatı : Abdülmecid Dönemi

524. Kız rüştiyelerinin açılması : Abdülmecid dönemi
525. Encümen – i Danişin açılması : Abdülmecid dönemi
526. İlk özel gazete : Tercüman – ı Ahval , Abdülmecit
527. Milli Eğitim Bakanlğının temeli : Meclis – i Maarif – i Umumiye Nezareti , Abdülmecit
528. Osmanlı devletinde yabancı okulların açılmasına ilişkin ilk düzenleme : Meclis – i Maarif – i
Umumiye Nezareti , Abdülmecit

529. İlk posta pulu : Abdülaziz

530. Vilayet nizamnamesi : Abdülaziz
531. Yurt dışı gezilerine çıkan ilk padişah : Abdülaziz
532. Ziraat bankasının temeli : Memleket Sandıkları , Abdülaziz ( A. Mithat Paşa )
31

533. Abdülmecit dönemi yeni yasaları halka bildiren dergi : Düstur dergisi
534. Osmanlı devletinde ilk medeni kanun : Mecelle , Ahmet Cevdet Paşa
535. 1840'tan itibaren ceza ve ticaret davalarına bakmak üzere, laik ilkelere göre işleyen mahkemeler :
Nizamiye Mahkemeleri , Abdülaziz
524 Maarif – i umumiye nizamnamesi : Abdülaziz
525. Devlet görevlilerine karşı açılan davaları görmek için açılan mahkemeler : Şuray – ı Devlet ( Danıştaş
) Abdülaziz
526. Kız öğretmen okulu : Darülmuallimat , Abdülaziz

527. Erkek öğretmen okulu : Darülmuallim , Abdülmecit

528. İlk üniversite : Darülfünün
529. Darülfününün üniversite özelliği taşıması : II. Abdülhamid
530. Osmanlı devletinde ilk anadolu lisesi ( Sultani ) : Galatasaray Sultanisi , Abdülaziz
531. Mecellenin yürürlüğe girmesi : II. Abdülhamit
532. İlk baytar mektebi : II. Mahmut dönemi
533. Kızılayın kurulması : Hilal – i Ahmer , II. Abdülhamid
534. II. Abdülhamid dönemi yapılan ıslahatlar :

● Mülkiye(Siyasal Bilgiler), Fakülte düzeyine getirilerek açıldı

● Memurlara sicil tutulmaya başlandı
● Eski Eserler Müzesi açıldı ( Asr – ı Atika )
● Hukuk Fakültesi açıldı
● Muhasebat Divanı(Sayıştay) kuruldu
● Güzel Sanatlar Fakültesi açıldı. ( Nefise – i Sanayi )
● Ticaret Fakültesi açıldı
● Yüksek Mühendislik Fakültesiaçıldı
● Dârülmuallimât(Kız Öğretmen Okulu)açıldı
● Terkos Suyu hizmete girdi.

✓ Bütün yurtta İdadiler(Lise) açılmaya başlandı

✓ Ziraat Bankası kuruldu

32

✓ Bursa'da İpekhane açıldı

✓ Emekli Sandığı kuruldu

✓ Halkalı Ziraat ve Veterinerlik Fakülteleri açıldı.

✓ Bursa Demiryolu hizmete girdi

✓ Aşiret Okulu açıldı

✓ Bütün yurtta Rüşdiyeler(Ortaokul) açılmaya başlandı

✓ Kudüs Demiryolu hizmete girdi

✓ Ankara Demiryolu hizmete girdi

✓ Kağıt Fabrikası kuruldu

✓ Kadıköy Gazhanesi kuruldu

✓ Beyrut'ta liman ve rıhtım inşaa edildi

✓ Osmanlı Sigorta Şirketikuruldu

✓ Kadıköy Su Tesisatı hizmete girdi

✓ Selanik­Manastır Demiryolu hizmetegirdi

✓ Şam Demiryolu hizmete girdi

✓ Eskişehir•Kütahya Demiryolu hizmetegirdi

✓ Galata Rıhtımı inşa edildi

✓ Beyrut Demiryolu hizmete girdi

✓ Darülaceze(Kimsesizler yurdu) hizmete girdi

✓ Mum Fabrikası kuruldu

✓ Afyon•Konya Demiryolu hizmetegirdi

✓ Sakız Adası'nda Liman ve Rıhtım inşaa edildi

✓ İstanbul•Selanik Demiryolu hizmetegirdi

✓ Tuna Nehri'nde Demirkapı Kanalı açıldı

✓ Şam•Halep Demiryolu hizmete girdi

✓ Şişli Etfal Hastanesi hizmete girdi

✓ Hicaz Telgraf hattı kuruldu

✓ Hama Demiryolu hizmete girdi

33

✓ Basra•Hindistan Telgraf hattı Beyoğlu'na bağlandı

✓ Hamidiye Suyu hizmete girdi

✓ Selanik'te Liman ve Rıhtım inşaa edildi

✓ Haydarpaşa Liman ve Rıhtımı inşaa edildi

✓ Maden Fakültesi açıldı

✓ Şam Tıp Fakültesi açıldı

✓ Haydarpaşa Askeri Tıp Fakültesiaçıldı

✓ Trablus­Bingazi Telgraf hattıkuruldu

✓ Konya Ereğlisi'nde demiryolu hizmete girdi

✓ Trablus Telsiz İstasyonukuruldu

✓ Bütün yurtta Telsiz İstasyonları kuruldu

✓ Medine Telgraf Hattı kuruldu

✓ Şam'da Elektrikli tramvay hizmete girdi

✓ Hicaz Demiryolu hizmete girdi. 27 Ağustos'ta İstanbuldan kalkan tren, 3 gün sonra
Medine'ye ulaştı.

535 . Osmanlı Devletinde Hükümdarlık unvanları : Bey , Gazi , Han , Hakan , Hünkar , Padişah , Sultan , Halife
, Hüdavendigar

536. Hükümdarlık sembolleri : Hutbe , Sikke , Davul ( Nevbet ) , Sancak , Hilat ( Kaftan ) , Çetr ( Saltanat
Şemsiyesi ) , Tuğ , Tuğra , Kılıç Alayı , Otağ , Taht
537. Padişahın Yargı Yetkisi

✓ Müsadere : Kanunsuz bir şekilde mal edinenlerin mallarına el konulması

✓ Kulluk Hakkı : Devşirme sisteminde Padişahın öldürme hakkı

538. Padişahın Yürütme yetkisi : Divan – ı Hümayun

34

539. Padişahın yasama yetkisi :

✓ Ferman : Padişahın yazılı buyruğu

✓ Kanunname : Kanun

✓ Adaletname : Halkın yönetene karşı korunması

✓ Berat : Atama belgesi

540. Osmanlı devletinde sarayın bölümleri :

ENDERUN ( İÇ SARAY ) BİRUN ( DIŞSARAY ) HAREM

Enderun ( saray okulu ) Divanhane Padişahın özel dairesi

Arz Odası Altı Bölük Halkı Kızlar Bölümü

Küçük Oda Topçular Padişah Anneleri

Hazine Odası Müteferrikalar Padişah Kızları

Has oda Mehtername Padişah Eşleri

Doğancılar odası Padişah hocaları

Kiler Odası Hekimbaşı

Seferli Oda Cerrahbaşı

541. Osmanlı devletinde sadrazama devlet işlerinde yardımcı olan devlet görevlileri : Kubbealtı vezirleri
542. Sadrazamlık makamı : Paşa kapısı , Bab – ı Ali
543. Osmanlı devletinde askeri davalardan ve adalet işlerinden sorumlu görevli : Kazasker
544. Sadrazam ordu komutanı olursa aldığı unvan : Serdar – ı Ekrem
545. Devletin her türlü işlerinden sorumlu görevli : Defterdar
546. Osmanlı devletinde kadı ve müderrisleri atayan görevli : Kazasker
547. Padişah adına , yazılan belgelere tuğra çeken görevli : Nişancı
35

548. Fethedilen toprakların kayıtlarının yazıldığı defter : Tahrir defteri

549. Divanda alınan kararların yazıldığı defter : Muhimme defteri
550. Başlangıçta nişancıya bağlı olan XVII. yy dışişlerinden sorumlu devlet görevlisi : Reisülküttab
551. Divanda alınan kararların dine uygunluğunu onaylayan görevli : Şeyhülislam
552. Şeyhülislamın verdiği karar : Fetva
553. Osmanlı devletinde İstanbulun genel düzeninden sorumlu görevli : Sadrazam
554. Osmanlı devletinde İstanbulun günlük hizmetlerinden sorumlu görevli : Şehremini
555. Osmanlı devletinde İstanbulun güvenliğinden sorumlu görevli : Yeniçeri Agası
556. Osmanlı devletinde İstanbulun adalet işlerinden sorumlu görevli : Taht Kadısı
557. Osmanlı devletinde İstanbulun bayındırlık ve imarından sorumlu görevli : Mimarbaşı
558. Osmanlı devletinde donanma komutanı : Kaptan – ı Derya
559. Divan – ı hümayunun daimi üyeleri : Sadrazam , Kubbealtı vezirleri , Kazasker , Nişancı , Defterdar
560. Divanda yarım kalan işlerin görüşüldüğü divan : İkindi divanı
561. Elçilerin karşılandığı divan : Galebe divanı
562. Padişah tarafından halkın sorunların dinlendiği divan : Ayak divanı
563. Osmanlı devletinde yönetici sınıf : Beraya
564. Osmanlı devletinde yönetilen sınıf : Reaya , Tebaa
565. Osmanlı devletinde çarşı ve Pazar denetlemesi yapan görevli : Muhtesib
566. Muhtesibin kadı izniyle fiyat belirlemesi : Narh koyma
567. Pazar yerlerinde kantar ve büyük tartılara verilen isim : Kapan
568. Hutubat , sebze , meyvelerden alınacak vergiyi belirleyen görevli : Kapan Emiri
569. Bir yerleşim yerinde kamu haklarını koruyan görevli : Beytülmal emini
570. Şehir ve kasabalarda ticaret ve sanat ile ilgili vergileri toplayan görevli : Bac Emini
571. Osmanlı Devletinde Yönetici Sınıf

Seyfiye ( Kılıçlılar ) İlmiye ( Ulema ) Kalemiye ( Bürokrat )

Vezir – i Azam ( merkez ) Şeyhülislam ( merkez ) Defterdar ( merkez )

Vezirler ( merkez ) Kazasker ( merkez ) Nişancı ( merkez )

36

Kaptan – ı Derya ( merkez ) Müderris (taşra ) Reis – i Küttab ( merkez )

Yeniçeri ağası ( merkez ) Kadı (taşra ) Katip (taşra)

Beylerbeyi ( taşra )

Sancakbeyi ( taşra )

5572. Eyalet , sancak ve kazalarda asayişi sağlayan görevli : Subaşı

5
3
.
5573. Eyalet , sancak ve kazalarda adalet işlerinden sorumlu görevli : Kadı
5
4
.

5574. Köylerde asayişten sorumlu görevli : Yiğitbaşı

5
5
.

5575. Köylerde yönetim işlerinden sorumlu görevli : Köy Kethüdası

5
5 6576.Osmanlı Devletinde Eyaletler
5 .
7
.
Merkeze Bağlı Özel Yönetimli İmtiyazlı Eyaletler
Eyaletler Eyaletler

( Salyanesiz ) ( Salyaneli ) ( Ayrıcalıklı )

Salyanesiz yani Saliyaneli yani Erdel ( Voyvoda ) iltizam öder.

yıllıksızdır. yıllıklı

Merkeze yakın Merkeze uzak Eflak ( Voyvoda ) iltizam öder.

Tımar Sistemi İltizam sistemi Boğdan ( Voyvoda ) iltizam öder.

uygulanır. uygulanır.

Gelirler Gelirler hazineye Hicaz : görevlisi Şerifdir. Vergi ve asker

hazineye gitmez. gider.

Bölgede tasarruf Mısır , göndermezdi.

Trablusgarp ,
37

edilir Habeş ,

Rumeli , Anadolu , Yemen , basra , cezayir Kırım : görevlisi Han’dır. Vergi

Budin Bosna , vermez , asker gönderirdi.

Erzurum ,

Diyarbakır

Van , Karaman , Sivas , Musul

577. Erdel , Eflak , Boğdan , Hersek gibi balkanlardaki Osmanlı topraklarında bu bölgenin yönetiminden
sorumlu görevli : Voyvoda

578. Vakıfların denetlenmesi ve vergilerin düzenli bir şekilde toplanmasından sorumlu görevli: Kadı
579. Savalarda esir alınan Hristiyan çocuklarının 1 / 5 ‘nin devlet hizmetine alındığı sistem : Pencik sistemi
580. Padişahın tahta çıktığı zaman yeniçeriye verdiği bahşiş : Culüs bahşişi
581. Osmanlı devletinde ilk culüs bahşişi veren padişah : I. Bayezid
582. Enderun ‘a kaynaklı eden okul : Acemioğlanlar sınıfı
583. Ordunun silah bakımı ve tamirini yapan sınıf : Cebeci
584. Kale kuşatmalarında hendek kazan , fitil döşeyen askeri sınıf : Lağımcılar
585. Havan topu ve el bombası yapan sınıf : Humbaracı
586. Savaş sırasında padişahın çadırını ve padişahı koruyan askeri birlik : Silahtar ve sipahtar
587. Hazine ve ganimetleri korumakla görevli askeri birlik : Sağ ve Sol garipler
588. Sancağı korumakla görevli asker : Sağ ve Sol ulufeciler
589. Atlı asker , Süvari : Cebelü
590. Ordunun önünden giderek yol açmak , köprü yapmakla görevli kişi : Müsellem
591. Sınır boylarında yaşayan hafif süvari birlik : Akıncılar
592. Kale muhafızı : Azaplar
593. Osmanlı devletinde ilk tersane : Karamürsel paşa tarafından iznikte kurulmuştur. Orhan
bey dönemi

594. Donanma askeri : Levent

595. Osmanlı devletinde önemli denizcilerimiz : Piri Reis , Kılıç Ali Reis , Seydi Ali Reis , Murat Reis ,
Salih Reis , Turgut Reis , Barbaros Hayrettin Paşa , Kemal Reis
38

596. Osmanlı Devletinde Toprak sistemi :

a. Miri arazi : Mülkiyeti devlete ait olan topraklardır.

i. Dirlik :

1. Has : Padişaha , divan üyelerine verilirdi.

2. Zeamet : Orta dereceleli memura , katiplere verilirdi.
3. Tımar : En düşük memura verilirdi.
ii. Mukataa : İltizama verilen topraklardır.
iii. Paşmaklık : Padişahın eşi ve kızlarına bırakılan topraklardır.
iv. Malikane : Üstün hizmetlerine karşılık devlet görevlilerine verilirdi.
v. Yurtluk : Sınır boylarındaki asker ve memura verilirdi.
vi. Ocaklık : Kale muhafızlarına , tersane çalışanlarına verilen topraklardır.
vii. Metruk : Halkın ortak kullanımına terk edilmiş arazi , mera , Pazar , mesire gibi alanlardır.
viii. Mevkuf : Geliri cami , medrese , bedesten , hastane gibi hayır kurumlarına bırakılan
topraklardır. Bu topraklardan vergi alınmazdı.

ix. Mevat : Taşlık , bataklık arazi

x. Arpalık : Memura emekli olduğunda verilen arazi
b. Mülk arazi : Alınabilir ,satılabilir , miras bırakılabilir. Kişilere ait topraklardır.

i. Öşüriyye
ii. Haraciyye
597. Osmanlı devletindeki madeni paralar : Sikke , akçe , kuruş , sultani , mecidiye , pul , metelik , para
, mangır

598. Osmanlı devletinde ilk kâğıt para : Kaime – i mutebere , Abdülmecit

599. Osmanlı devletinde ilk banka : Bank – ı Dersaadet
600. Osmanlı devletinde ilk yabancı destekli banka : Bank – ı Osmani
601. Osmanlı devletinde bankalar :

✓ Bank – ı Dersaadet ( Tanzimat )

✓ Bank – ı Osmani ( Tanzimat )

✓ Bank – ı Şahane – i Osmani ( Tanzimat )

✓ Memleket sandıkları ve İstanbul emniyet sandığı ( Tanzimat )

39

✓ Ziraat Bankası ( İstibdat dönemi , 1888 , II. Abdülhamid )

✓ Osmanlı İtibar – ı Milli Bankası ( II. Meşrutiyet )

602. Müslümanlardan 1 /10 oranında alınan şer’i vergi : Öşür

603. Gayr – i Müslimlerden 1 /5 oranında alınan şer’i vergi : Haraç
604. Gayr – i Müslimlerden askere gitmedikleri için alınan vergi , baş vergisi : Cizye
605. Cizye kimlerden alınmazdı : kadın , çocuk , özürlü ve din adamlarından alınmazdı.
606. Olağanüstü durumlar ve savaş döneminde alınan vergi : Avarız
607. Osmanlı devletinde ilk avarız vergisi : II. Bayezid
608. Toprağını 3 yıl üst üste ekmeyen yada nedensiz yere terk edenden alınan vergi : Çift Bozan vergisi
609. Küçükbaş hayvan üzerinden alınan vergi : Ağnam vergisi
610. Gayr – i Müslimlerden alınan toprağı işleme hakkı : İspenç
611. Müslüman çiftçiden alınan toprağı işleme hakkı : Çift Resmi
612. Yol , geçit , köprülerden alınan vergi : Derbent resmi
613. Çarşı ve Pazar esnafından alınan vergi : Bac vergisi
614. Osmanlı Devleti'nde toprak sahibi olan babalarının yanında yaşayan erkeklerin evlendikleri zaman
ödedikleri vergidir : Bennak

615. 20 yaşına gelmiş , ailesinin yanında kalan bekar çiftçiden alınan vergi : Mücerred
616. Evlenenlerden kız tarafının ödediği vergi : Arusane
617. Suçlulardan alınan vergi : Cerime ( Hafif suçlar , kefaret )
618. Gümrüklerden alınan vergi : Gümrük resmi
619. Osmanlı devletinde eğitimin ilk basamağı : Sıbyan mektebi ( ilkokul )
620. Sıbyan mektebi öğretmeni : Muallim
621. Medrese öğretmeni : Müderris
622. Medrese öğrencilerine verilen isim : Talebe , Suhte , Danişmend
623. Medreselerin bölümü : Dahil , Hariç ,Sahn
624. Osmanlı devleti toprak sisteminde tımarın bölümleri :

✓ Hizmet tımarı

✓ Eşkinci tımarı

✓ Muhtahfız tımarı
40

625. Anadolu da ahiliğin kurucusu : Ahi Evran

626. Osmanlı devletinde orta dereceli okul : Rüştiye
627. Osmanlı devletinde lise kurumları : İdadi
628. Osmanlı devletinde ilk erkek öğretmen okulu : Darülmuallim , Abdülmecit
629. Osmanlı devletinde ilk kız öğretmen okulu : Darülmuallimat , Abdülaziz
630. Ali kuşçu : Matematik
631. Osmanlı devletinde ilk rasathane : Takiyüddin ( Astronomi )
632. Ali İbn – i Veli : Tuhfetül Adad
633. Sabuncuoğlu Şerafettin : Cerrahiyet’ül Haniyye ( Tıp )
634. Akşemseddin : Tıp

635. Altunizade : Tıp

636. Molla Fenari : Maddetü’l Hayat ( din ) , İlk Şeyhülislam

637. Zembilli Ali Cemali Efendi : El Mutahharat ( din )

638. Kemalpaşazade: Tevarih –i Ali Osman

639. Ebu Suud Efendi : Kanunname , Duaname

640. Osmanlı devletinde tarihçi : Vakanüvis

641. Aşık paşazade : Tevarih – i Ali Osman

642. Tursun Bey : Tarih – i Ebu’l Feth

643. Nesri : Cihannüma , Coğrafya

644. Hoca Saadettin : Tac’üt Tevarih

645. Evliya Çelebi : Seyahatname

646. Naima : Vakanivüstür. ( tarihçi )

647. Ahmet Cevdet Paşa : Mecelle , Tarih – i Cevdet

648. Abdurrahman Şeref : Tarih – i Devlet – i Osmaniye

649. Katip Çelebi : Keşf’üz Zunün, Fezleke , Cihannüma

650. Piri Reis : Kitab – ı Bahriye

41

651. Seydi Ali Reis : Mirat’ül Memalik

652. Osmanlı devletinde önemli hattatlar

✓ Şeyh Hamdullah

✓ Ahmet Akşemseddin Karahisarı

✓ Hafız Osman

✓ Mustafa Rakım
653. Osmanlı devletinde ciltleme sanatı : Tezhip
654. Osmanlı devletinde ciltleme yapan kişi : Müzehhip

655. En önesmli müzehhip : Kara Mehmet

656. Levni : Surname

657. Matrakçı Nasuh : Hünername
658. Osmanlı devletinde önemli minyatürcüler :

✓ Matrakcı Nasuh

✓ Nigari

✓ Nakkaş Osman

✓ Levni
659. Resmini yaptıran ilk osmanlı padişahı : II.Mehmet
660. Osmanlı devletinde ilk resim sergisi açan kişi : Şeker Ahmet Paşa

661. Arkeoloji müzesi ve Sanayi nefisenin kurucusu : Osman Hamdi Bey

662. Osman Hamdinin önemli eserleri : Silah taciri , Kablumbaga terbiyecisi

663. Osmanlı devletinde müzik dalındaki temsilciler : Abdülkadir Meragi , Itri , Dede Efendi

664. Osmanlı devletinde erken dönem dini eserler :

✓ Hacı Özbek cami ( İznik ) Osmanlı devletindeki ilk cami

✓ Yeşil cami ( İznik )

✓ Yeşil cami ( Bursa )

✓ Hüdavendigar cami ( Bursa )

✓ Hacı Bayram cami (Ankara )

42

✓ İznik Süleyman Paşa Medresesi ( Osmanlı devletinde ilk medrese )

✓ Yeşil Medrese ( Bursa )

✓ Yeşil Türbe (Bursa )

✓ Kırgızlar Türbesi ( Bursa )

✓ Ulu Cami (Bursa )

✓ Yıldırım Medresesi (Bursa )

665. Osmanlı Devletinde erken Dönem Sivil Mimari :

✓ Edirne Sarayı

✓ Irgandı Köprüsü ( Bursa )

✓ Bursa Çarşısı

✓ Edirne Bedesteni
666. Osmanlı Devletinde erken Dönem Askeri Mimari :

✓ Anadolu Hisarı ( I. Bayezid )

667. Osmanlı Devletinde Klasik dönem dini eserler :

✓ Fatih cami ( İstanbul )

✓ Bayezid cami ( İstanbul )

✓ Haseki cami ve medresesi ( İstanbul )

✓ Şehzade cami ( İstanbul )

✓ Süleymaniye cami ( İstanbul )

✓ Selimiye cami ve medresesi ( İstanbul )

✓ Sultan Ahmet camisi ( İstanbul )

✓ Rüstem Paşa medresesi (İstanbul )

✓ Eyüp Sultan türbesi (İstanbul )

✓ Fatih Sultan Mehmet türbesi ( İstanbul )

✓ Yavuz Sultan Selim türbesi (İstanbul )

✓ Şehzade Mehmet türbesi ( İstanbul )

✓ II. Bayezid Külliyesi ( Edirne )

✓ Yeni cami ( İstanbul )

43

✓ Mihrimah sultan medresesi ( Edirne )

668. Osmanlı Devletinde Klasik dönem sivil eserler :

✓ Topkapı sarayı

✓ Kanuni Sultan Süleyman Çeşmesi

✓ Çinili Köşk ( Osmanlı Devletindeki ilk köşk )

✓ Mostar Köprüsü

669. Osmanlı Devletinde Klasik dönem askeri eserler :

✓ Rumeli Hisarı

✓ Kilitbahir Kalesi

670. Osmanlı Devletinde Geç dönem dini eserler :

✓ Nuru Osmaniye cami ( İstanbul )

✓ Laleli cami

✓ Nusretiye cami

✓ Dolmabahçe cami

✓ Ortaköy cami

Osmanlı Devletinde Geç dönem sivil eserler :

✓ İshak Paşa Sarayı ( Ağrı )

✓ Yıldız sarayı

✓ Dolmabahçe sarayı

✓ Beylerbeyi sarayı

✓ Çırağan sarayı

✓ Revan köşkü

✓ Şale köşkü

✓ Sadabat kasr – ı

✓ III. Ahmet çeşmesi

✓ Tophane çeşmesi
44

671. Osmanlı Devletinde Geç dönem askeri eserler :

✓ Sedd’ülbahir Kalesi ( IV. Mehmet )

✓ Selimiye Kışlası ( III. Selim )

✓ Levent Kışlası ( III. Selim )

672. Osmanlı devletinde şehir tiyatroları :Darülbedayi

673. Osmanlı devletinde ilk müzik okulu : Darülelhan

674. Güzel yazı yazan kişi : Hattat

Saygılarımla.. Mustafa Özdemir