በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ The Federal Democratic Republic of

Ethiopia
ሪፐብሊክ
Real Property Tax Proclamation(Draft)
የእርግጥ ንብረት ግብር አዋጅ(ረቂቅ)
መቅድም Preamble
WHEREAS, urban areas in Ethiopia are increasingly
በኢትዮጵያ የሚገኙ ከተሞች መጠነ ሰፊ በሆኑ ማህበረ ምጣኔ growing in the number of residents and space of settlement
encouraged by wide ranging socio economic development and
ሐብታዊ ልማቶች እና ከገጠር ወደከተማ እንደሚደረግ ፍልሰት related factors like migration from rural areas;

ያሉ ሌሎች ተዛማጅ ጉዳዮች ያስከተሉት የነዋሪዎች ቁጥር እና

WHEREAS, the existing land rental and house tax system has
የቆዳ ስፋት መጨመር በፍጥነት እንዲያድጉ እያደረጋቸው ያለ not enabled urban areas in Ethiopia to meaningfully generating
their own revenues to meet the expanding service and facility
በመሆኑ needs of their fast growing resident population;
በሥራ ላይ ያለው የቦታ ኪራይና የቤት ግብር ሥርዓት በፍጥነት
WHEREAS, it is found imperative to reverse this land rent and
እየጨመረ ያለውን የከተሞችን ነዋሪ ሕዝብ ያገልግሎት እና property tax system, which is characterized by lack of rating
substantiality and fairness, systematization, market orientation
የመገልገያ አማራጭ ፍላጎቶች በአግባቡ ለማሟላት የሚያስችል and responsiveness to increments in value of land and landed
property, as well as transparency and consistency of
የራስ ገቢ ትርጉም ባለው ሁኔታ ለማመንጨት ያላስቻለው implementation vis-à-vis the tax systems reform and the
existing constitutional federal arrangement of the country;
በመሆኑ፣

የዕርግጥ ንብረት ዕሴት ተመን አጥጋቢነት እና ተገቢነት፣

የተቀነባበረ ሥርዓት፣ የገበያ ቅኝትና ከመሬትም ሆነ ከመሬትነክ WHEREAS, the elaboration, adoption and institutionalization
of a coherent and effective system of the concept, purpose,
ንብረት ዕሴት ጭማሪዎች ጋር ተጣጣሚነት፣ ግልፅነት፣ ከአገሪቱ principles and enforcement mechanisms of a modernized real
property tax, including its valuation and collection procedures
ሌሎች የግብር ሥርዓቶች ማሻሻያ እና ከተዘረጋው ሕገመንግስታዊ will progressively enable urban areas throughout the country to
encourage and take advantage of the growing participation and
የፌዴራል አደረጃጀት አኳያ ሲታይ ወጥነት የጎደለውን ይህንን financial contributions of owners and users of real property;

የቦታ ኪራይና የንብረት ግብር ሥርዓት መለወጥ ጊዜ የማይሰጥ

WHEREAS, it is believed that tapping the financial
ሆኖ በመገኘቱ፣ contributions of real property owners and users in approximate
proportion to their stock of wealth and consumption will
የዘመነ መሬት ነክ ቋሚ ንብረት ፅንሠ ኃሳብ፣ ዓላማ፣ enhance the fiscal capacity and democratic governance of urban
areas;
መርሆዎች እና የማስፈፀሚያ ዘዴዎችን የሚያካትት የንብረት
WHEREAS, doing so will redistributive sources among the vast
ግብር አሰባሰብ ሥነ-ሥርዓቶችን የሚያቀናጅና ውጤታማ የሆነ population of urban areas equitably and enables to recover
investment expenditures through property value change that is
ሥርዓት ማበጀት፣ ማፅደቅ እና ማደራጀት በመላ አገሪቱ የሚገኙ directly related to the increased delivery, maintenance and
sustainability of such services and facilities in better quality and
ከተሞች የመሬትነክ ቋሚ ንብረት ባለቤቶች እና ተሳትፎአቸውንና up-to date approaches as policing, lighting, sewerage, clean and
safe water production and pumping, waste disposal and
የፋይናንስ አስተዋፅዎአቸውን እንዲያሳድጉ ደረጃ በደረጃ treatment, etc.;

ለማበረታታት እና ተጠቃሚዎች ለመሆን የሚያስችላቸው WHEREAS, it is properly considered based on a careful study
and review of relevant national and external information that
በመሆኑ፣ the levy and collection of property tax is aimed at generating
and providing substantial revenues for enhancing
የንብረት ባለቤቶችና ተጠቃሚዎች ካላቸው የሃብትና የትርፍ infrastructural facilities and services for owners of real property
and other residents who are themselves payers of the tax;
ፍጆታ ድርሻ በተነፃፃሪ የገንዘብ መዋጮ እንዲያበረክቱ ማድረግ
WHEREAS, it is found necessary to elaborate and adopt an
የከተሞችን አቅምና ዲሞክራሲያዊ አስተዳደርን እንደሚያጠናክር efficient and efficient nationwide system whereby the valuation
of landed property as well as the levy and collection of property
የሚታመን በመሆኑ፣ tax will be conducted within the framework of shared
responsibility among federal, regional and local urban
እንዲህ ማድረግም በከተሞች ሰፊ ነዋሪ ሕዝብ መካከል ፍትሃዊ governments;
WHEREAS, in accordance with their shared power to stipulate
የሃብት ክፍፍል እንደሚያሰፍን እንዲሁም እንደ ፖሊሳዊ ሥራ፣ taxes which have not been specifically provided for in the
Constitution, The Council of the Federation and the Council of
መብራት፣ የፍሳሽ መስመር፣ ንፁህ የመጠጥ ውሃ ማምረትና Peoples' Representatives have decided, by a two thirds majority
vote passed in their joint session, to elaborate and adopt the
ማቅረብ፣ የቆሻሻ ማስወገድና ማከም፣ ወዘተ ያሉት levy and collection of property tax which is not specifically
included in the division of the fiscal powers of the federal
አገልግሎቶችና መገልገያ ዝግጅቶች በተሻለ ጥራትና በዘመናዊ government and regions made by the Constitution ;
NOW, THEREFORE, in accordance with Art. 55(1) of
ዘዴዎች ከፍ ባለመጠን እንዲቀርቡ፣ እንዲታደሱና ቀጣይነት the Constitution of the Federal Democratic Republic of
Ethiopia, it is hereby proclaimed as follows:
እንዲያገኙ ከማድረግ ጋር በቀጥታ በሚዛመድ የንብረት ዕሴት

ለውጥ አማካኝነት የኢንቨስትመንት ወጪዎችን ለማስመለስ

የሚያስችል በመሆኑ፤

የንብረት ግብር ጥሎ መሰብሰብ ግብር ከፋዮች የሆኑት የንብረት

ባለቤቶችና ሌሎች ነዋሪዎች የሚጠቀሙባቸውን የመሠረተ

ልማት መገልገያዎች እና የሚያገኙአቸውን አገልግሎቶች

የሚያጠናክር አጥጋቢ ገቢ ለማመንጨት እንደሚያልም

በአገርአቀፍ እና በአለም አቀፍ መረጃዎች ላይ በመመስረት

በጥንቃቄ በተደረገ ጥናት እና ቅኝት አማካይነት በአግባቡ የተጤነ

በመሆኑ

በክልልና በከተማ መካከል የኃላፊነት መጋራት ማዕቀፍ ውስጥ

ሆኖ የመሬትነክ ንብረት ግመታም ሆኖ የንብረት ግብር አጣጣልና

አሠባሰብ የሚካሄድበት የተሣለጠና ውጤታማ አገርአቀፍ ስርዓት

በማበጀት ማፅደቅ አስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፤

የፌዴሬሽን ምክርቤት እና የህዝብ ተወካዮች ምክርቤት የጋራ

ስብሰባበ ማድረግ በ 2/3 ኛ ድምፅ በጋራ የመወሰን ስልጣናቸው

ተጠቅመው በህገመንግስቱ በፌዴራልና በክልል መካከል በተደረገው

የፋይናንስ ስልጣን ክፍፍል በግልፅ ያልተካተተው የንብረት ግብር

በዚህ አዋጅ መሠረት እንዲጣልና እንዲሰበሰብ የወሰኑ በመሆኑ፤

ስለሆነም በኢትዮጵያ ፌዳራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፕብሊክ

ህገመንግስት አንቀፅ 55(1) በተደነገገው መሠረት እንደሚከተለው

ታውጇል፡፡

PART ONE
ክፍል አንድ፡ ቀዳሚ የወል ድንጋጌዎች Preliminary Common Provisions
ምዕራፍ አንድ፡ ጠቅላላ ድንጋጌዎች Chapter One
General Provisions
1) አጭር ርዕስ Short Title
ይህ አዋጅ “በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ This Proclamation may be cited as the “The Federal Democratic
የዕርግጥ ንብረት ግብር ህግ አዋጅ ቁጥር/-----------” 2009 ተብሎ Republic of Ethiopia Real Property tax Proclamation No. ___/
ሊጠቀስ ይችላል፡፡ 2017”.

2) ትርጓሜ 2. Definitions
በዚህ አዋጅ በግልፅ ከተደነገገው ትርጓሜ ጋር የማይቃረኑ የሌሎች ህጎች Without prejudice to the application of the meanings of terms
የቃላት ትርጓሜዎች እንደተጠበቁ ሆነው፤የሚከተሉት ቃላት በዚህ አዋጅ defined in other laws of Ethiopia that are not in conflict with a
የተሰጣቸው ትርጓሜዎች አሉአቸው፡- different meaning that is expressly provided in this
1) “ርግጥ ንብረት” ማለት በከተማ ቦታ ላይ የተገኙ Proclamation, the following terms shall have the meanings
የሊዝይዞታ መብቶችንና የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ given to them hereunder:
መብቶችን ጨምሮ የመሬት መጠቀሚያ መብት እና/ ወይም 1) “Real Property” means the use right on land and/or

መሬት ነክ ግንባታ ወይም በመሬት ላይ የተደረገ ማሻሻያ landed construction.

ነው፡፡ 2) “Property tax” means tax levied in respect of real

2) “ግብር”ማለት በከተማ ውስጥ በሚገኝበርግጥ ንብረት ላይ property, and this includes urban land use right,

የሚጣል የንብረት ግብር ሲሆን፣ ግብር ከፋይ እንዲከፍለው building ownership and other land improvements

የሚጣል ግብር ነው፡፡ located in an urban area chargeable from a tax payer.

3) “ግብር ከፋይ” ማለት በሚመለከተው የፌዴራል መንግስት፣ 1) “Tax payer” means any person who has a use right to

የክልል ወይም የከተማ አካል በወጣ አዋጅ ደንብ ወይም urban land under the public lease-hold tenure system

መመሪያ እውቅና በተሠጠው የመብት ማረጋገጫ ምስክር or owns a building as well as a land improvement

ወረቀት ወይም ተቀባይነት ያለው ሰነድ አስረጅነት on such an urban land evidenced by a title deed or an

የተረጋገጠ በሊዝ ይዞታ ስሪት የሚተዳደር የከተማ ቦታ acceptable document recognized as such by

የመጠቀም መብት ያለው ወይም በሕንፃም ሆነ በመሬት ላይ Proclamation, Regulations or directive issued by the

የተደረገ ማሻሻያ ባለቤት የሆነ ማንኛውም ሰውም ሲሆን concerned federal , regional or urban government and
may include:
የሚከተሉትን ሊያካትት ይችላል፡-
(a) The agent of a tax payer duly represented to
(ሀ) በግብር ከፋዩ ሥም የግብር ጉዳዮችን እንዲፈፅም
handle tax matters in the name of the tax payer;
ውክልና የተሠጠው የግብር ከፋዩ እንደራሴ፤
(b) An executor or administrator, in the case of a
(ለ) የሟች ውርስ የሆነ ርግጥ ንብረት በሚመለከት
property in a deceased estate;
ሥልጣን ያለው አስፈፃሚ ወይም አስተዳዳሪ፤
(c) A trustee or liquidator, in the case of a property
 (ሐ) ዕዳ ያለበት ርግጥ ንብረት በሚመለከት ስልጣን ያለው
ባለአደራ ወይም ሂሳብ አጣሪ፤
(መ) ነፃነቱ በፍርድ የተገደበ ሰውን ርግጥ ንብረት
በሚመለከት ሥልጣን ያለው ሞግዚት ወይም
የንብረት አስተዳዳሪ፤
(ሠ) በሞግዚት አስተዳደር ሥር ያለ ሰውን ርግጥ ንብረት
በሚመለከት ሥልጣን ያለው ሞግዚት /ጠባቂ፤
(ረ) የአላባ መብት ወይም ያገልግሎት ግዴታ የተጣለበትን
ርግጥ ንብረት በሚመለከት የዓላባ መብቱን ወይም
ያገልግሎት ግዴታውን በስሙ ያስመዘገበው ሰው፤
(ሰ) በከተማ አካባቢ አስተዳደር ስም የተመዘገበና በሊዝ
የተሸጠ ርግጥ ንብረትን በሚመለከት ሊዝ
ሰጪው/ አከራዩ፤ወይም
(ሸ) በከተማ አካባቢ አስተዳደር ተሸጦ የስም ዝውውር
ምዝገባ በመጠበቅ ላይ እያለ ገዢው በይዞታው
ሥር ያደረገውን ርግጥ ንብረት በሚመለከት
ንብረቱን የገዛው ሰው /ዎች፡፡
1) “የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ”ማለት ከሃገሪቱ የሊዝ
ይዞታ ሥሪት ውጭ ባለ የመሬት መጠቀም መብት
ባለይዞታነት ላይ ተወስኖ እንዲከፈል የሚጣል የመሬት
መጠቀሚያ ክፍያ ነው፡፡
2) “የከተማ ቦታ” ማለት በከተማ ወሰን ክልል ውስጥ
የሚገኝ ማናቸውም መሬት ነው፡፡
3) “ከተማ” ማለት ቸርተር ያለው ወይም የሌለው አብይ
ከተማ ወይም መለስተኛ ከተማ ሲሆን፤የተደራጀ ማዘጋጃ
ቤት ያለው ወይም ከነዋሪዎቹ 50% የሠራተኛ ኃይል
ግብርና ነክ ባልሆኑ የሥራ እንቅስቃሴዎች በዋናነት
የተሠማራ ሆኖ 2000 ወይም ከዚያ በላይ የሆነ ሕዝብ
የሚኖርበት ማናቸውም አካባቢነው፡፡
4) “ቻርተር ያለው ከተማ” ማለት በፌዴራል ወይም በክልል
ሕግ አውጪ አካል በህግ በተደነገገ ቻርተር የተቋቋመ
አብይ ከተማ ነው፡፡
5) “የከተማ አስተዳደር” ማለት ቻርተር በሌለው ከተማ
የማዘጋጃ ቤት አገልግሎቶችን እንዲሠጥ ተብሎ ራሱን
ችሎ እንዲያስተዳድር የተቋቋመ የከተማ አደረጃጀት
ነው፡፡
in an insolvent estate;
(d) A guardian or tutor, in the case of a property in
the estate of a person under judicial
interdiction.
(e) A curator, in the case of a property in the estate
of a person under curatorship;
(f) a person in whose name a usufruct or other
personal servitude is registered, in the case of a
real property that is subject to a usufruct or
other personal servitude;
(g) a lessee, in the case of a real property that is
registered in the name of a local urban
government and is leased by it; or
(h) A buyer, in the case of a real property that was
sold by a local urban government and of which
possession was given to the buyer pending
registration of ownership in the name of The
buyers.
3) “Permit fee” means land use fee assessed and charged in
respect of land use right and/or ownership of a building
constructed on a plot of land that is possessed outside
the lease-hold land tenure system of the country.
4) “Urban land” means all land within the boundaries of an
urban area.
6) “ Urban area” means a city or a town that is chartered
or unchartered and includes any locality with
established municipality or having a population size of
2000 or more residents, of which 50% of its labour
force is primarily engaged in non-agricultural activities.
7) "Chartered City" means a city established by a charter
enacted by a legislation of either the federal or
regional government legislature.
8) "Urban Administration" means an autonomous
administrative structure established with a view to
rendering services of municipality in urban areas
other than chartered cities'.
9) “Local urban government” means the autonomous
6) “የከተማ አካባቢ አስተዳደር” ማለት በዚህ አንቀፅ ተራ
ቁጥር 7 እና 8 እንደተመለከተው ቻርተር ያለው ከተማ
ወይም የከተማ አስተዳደር ራሱን የቻለ አስተዳደራዊ
መዋቅር ነው፡፡
1) “የመሬት ማሻሻያ” ማለት ሕንፃን ሳይጨምር በከተማ ቦታ
ላይ ለመጠቀም ተብሎ የተደረገ ማሻሻያ፣ ማስተካከያ
ወይም ማላመጃ ለውጥ ሲሆን፣ መደቦችን፣ ጐዳናዎችን፣
መንገዶችን፣ ያገበያ ቦታዎችን እና የመንግስት አገልግሎት
መስጫ መዋቅሮችን ያካትታል፡፡
1) “የመንግስት አገልግሎት መስጫ መዋቅር” ማለት
በመንግሥት ቁጥጥር ሥር የሚገኙ እንደሚከተለው ያሉ
የመሠረተ ልማት ተቋማት ናቸው፡-
(ሀ) ዕቃዎች፣ አገልግሎቶች ወይም የሠራተኛ ኃይል የከተማ
ወሰን ተሻግሮ ወይም በከተማ ውስጥ የሚንቀሳቀስባቸው
የፌዴራል፣ የክልል ወይም ሌሎች የመንግስት ጐዳናዎች፤
(ለ) የውሃ ወይም የፍሳሽ ቧንቧዎች፣ ቱቦዎች ወይም ሌሎች
ከፍተኛ የውስጥ ለውስጥ ማስተላለፊያ መስመሮች፣
ግድቦች፣ የውሃ ማቆሪያ ዘመናዊ ኩሬዎች፣ የውሃ ወይም
የፍሳሽ መረብ አካል የሆኑ የውሃ ማከሚያ ተቋማት፣
ወይም የውሃ ማደያ ፓምፖች፤
(ሐ) ለሕዝብ አገልግሎት የሚሰጥ የኤሌክትሪክ ስርዓት አካል
የሆኑ የኃይል ጣቢያዎች፣ ንዑስ ጣቢያዎች ወይም
መስመሮች፤
(መ) የነዳጅ ማጓጓዣ ስርዓት አካል የሆኑ የጋዝ ወይም የፈሳሽ
ነዳጅ ተቋማት፣ ወይም የጋዝ ወይም የፍሳሽ ነዳጆች
ማጣሪያዎች ወይም የማሰራጫ መስመሮች፤
(ሠ) የሀገር አቀፍ ባቡር መንገድ ስርዓት አካል የሆኑ የባቡር
መንገድ መሰመሮች፤
(ረ) የመንግስታዊ መረብ አካል የሆኑ የኮሙኒኬሽን ማማዎች፣
ማሰራጫ መስመሮች፣ ማቀባበያዎች ወይም
መስመሮች፤
(ሰ)) የአውሮፕላን መንደርደሪያና ማኮብኮቢያ መንገዶች
(Runways) ወይም የአውሮፕላን ማራገፊያና መጫኛ
የአስፓልት መነሀሪያዎች (Aprons)፤
(ሸ) በሃገሪቱ በሚገኙ የውሃ አካላት የሚደረግ የመጓጓዣ
አገልግሎት ከአደጋ የተጠበቀና የተሳለጠ እንዲሆን
administrative structure of a chartered city or urban
administration set out under Art. 10.
10) “Land improvement” means any plot or space of urban
land that is modified, adjusted or adapted for use
other than buildings and includes stalls, roads,
streets, parking’s, open market places and public
service structures.
11) “public service structure” means publicly controlled
infrastructure of the following kinds:
(a) federal, regional or other public roads on
which goods, services or labour move across
an inside urban boundary;
(b) Water or sewer pipes, ducts or other conduits,
dams, water supply reservoirs, water
treatment plants or water pumps forming part
of a water or sewer network.
(c) Power stations, power substations or power
lines forming part of an electricity scheme
serving the public;
(d) gas or liquid fuel plants or refineries or
pipelines for gas or liquid fuels,
forming part of a scheme for transporting
such fuels;
(e) Railway lines forming part of a national
railway system;
(f) Communication towers, masts, exchanges or
lines forming part of a public network;
(g) Runways or aprons at national or regional
airports;
(h) breakwaters, lake walls, channels, basins, quay
walls, jetties, roads, railway or
infrastructure used for the provision of water,
lights, power, sewerage or similar services of
ports, or navigational aids comprising light
buildings, radio
navigational aids, buoys, beacons or any other
device or system used to assist
 ለማድረግ እገዛ የሚሰጡ ማእበል መከላከያ ግንቦች
(Break- waters)፣ አቅጣጫ ጠቋሚ የሃይቅ ውስጥ
ምሰሶዎች (Lake walls)፣ የወንዝ ላይ መተላለፊያ
የመርከብ መስመሮች (Channels)\ ከአደጋ ነፃ የሆኑ
የጀልባ መሳፈሪያ የውሃ ዳርቻ ገበታዎች (Basins)፣
በወደብ ውስጥ የሚገኙ ውሃ ገብ የጀልባ መናሃሪያ
መንገዶች (Quay walls)\ውሃ ገብ የጀልባ ማሰሪያ
ግንቦች (Jetties)፣ ጎዳናዎች (Roads) የባቡር መንገድ
(Railways)፣ ወይም ለወደቦች ውሃ፣ መብራት፣ ኃይል፣
የፍሳሽ ማስወገጃ ወይም ተመሳሳይ አገልግሎቶችን
ለማቅረብ የሚያገለግል መሠረተ ልማት፣ ወይም ቀላል
ህንፃዎችን፣ ለውሃ ላይ ጉዞ የሚያገለግሉ የሬዲዮ መገናኛ
ትጥቆች፣ የውሃ ላይ ጉዞ አቅጣጫ የሚጠቁሙ የመብራት
ምሰሶዎች (Buoys)፣ የባህርላይ መጓጓዣ አካል መገናኛ
ሬዲዮ አንቴናዎች (Beacons)\ ወይም ማንኛውንም ሌላ
መሳሪያ ወይም ስርዓት ያቀፉ የውሃ ላይ ጉዞ ትጥቆች፤
(ቀ) በህግ ተወስኖ የተመደበ ማናቸውም በመንግስት ቁጥጥር
ስር የሚገኝ ሌላ የመሰረተ ልማት አገልግሎት፤ ወይም
(በ) የመተላለፍ መብቶች ወይም የመሠረተ ልማት
አገልግሎትን የሚመለከቱ የማድረግ ግዴታዎች ወይም
የንብረት አገልግሎቶች፡፡
1) “ህንፃ” ማለት ለመኖሪያ ወይም ለስራ ወይም ለሌላ
አገልግሎት ተብሎ ሙሉ በሙሉ በከተማ ቦታ ላይ የተገነባ
ወይም በመገንባት ላይ ያለ ማንኛውም ህንፃ ነው፡፡
2) “የመኖሪያ ህንፃ” ማለት ማናቸውም ግለሰብ፣ ቤተሰብ
ወይም የመስሪያ ቤት ሰራተኞች ወይም በመስሪያ ቤቱ
ኃላፊነት ስር ያሉ ሰዎች ለመኖሪያ የሚገለገሉበት
ማናቸውም ህንፃ ነው፡፡
3) “የስራ ህንፃ” ማለት የማናቸውም ግለሰብ ቤተሰብ ወይም
መስሪያ ቤት ስራ ማከናወኛ የሆነ በከተማ ቦታ ላይ የሚገኝ
ማናቸውም ህንፃ ነው፡፡
4) “የህዝብ አገልግሎት ህንፃ” ማለት እንደ የትምህርት ተቋም፣
የጤና አገልግሎት ተቋም፣ የህዝብ ቤተመፃህፍት፣ የጉባዔ
አዳራሽ፣ መዝናኛ ቦታ፣ ወይም ማንኛውም ተመሳሳይ ህንፃ
ያለ የትርፍ አላማ ሳይኖረው ለህዝብ አገልግሎት የሚሰጥ
ህንፃ ነው፡፡
the safe and efficient navigation of vessels
across water bodies in the country;
(i) any other publicly controlled infrastructure as
may be prescribed by law; or
(j) Rights of way, easements or servitudes in
connection with infrastructure.
12) “Building” means any building weather fully
constructed or under construction on urban land
intended for residential or business or other
purposes.
13) “Residential building” means a building used for
dwelling by a person, family or the employees of an
organization or persons under its responsibility.
14) “Business building” means a building on urban land
used for running the business of a person, family or
an organization.
15)“Public benefit building” means any building such as an
academic institution, health service facility, public
library, conference hall, a recreational place, or any
other similar building serving the public without
profit making purpose.
16) “Real estate” means a building built for the purpose of
sale, rent or lease services.
17) "Unit" means a part of or a house in a condominium
building consisting of one or more rooms and
designated for a specific purpose in a declaration and
description of a condominium as envisaged in the
appropriate legislation.
18) "Condominium" means a building for residential or
other purpose with five or more separately owned
units and common elements, in a high-rise building
or in a row of buildings, and includes the land holding
of the building.
19) "Common elements" means all that are part of the
condominium except the units.
20) “Lessor” means a person, family or an organization that
rents out an urban land or building.
5) “ለሚተላለፈ ዓላማ የተገነባ መሬት ነክ ቋሚ ሀብት” ማለት 21) “Lessee” means a person, family or an organization that
ለሽያጭ፣ ለኪራይ፣ ወይም ለሊዝ አላማዎች የተገነባ pays to the lessor rent for the use of an urban land
ማናቸውም ህንፃ ነው፡፡ or building.
6) “አፓርታማ ቤት” ማለት አግባብ ባለው ህግ 22) “Use right” means the right to personal or business use
እንደተመለከተው በሕንፃ ማሳወቂያና መግለጫ ለአንድ in respect of urban land, including the right to
ለተወሰነ አገልግሎት የተመደበ አንድ ወይም ከአንድ በላይ transfer it by will, donation, mortgage or sale.
ክፍሎች ያሉት የጋራ ሕንፃ አካል/ቤት ነው፤ 23)”Appropriate body” means a regional public office
entrusted by the regional government to dispense
7) “የጋራ ሕንፃ” ማለት ከመሬት ወደላይ ወይም ጐን ለጐን
matters concerning urban areas in the respective
የተሠሩ በተናጥል የሚያዙ አምስትና ከአምስት በላይ
region.
አፓርታማ ቤቶች እና በጋራ ባለቤትነት የሚያዙ የጋራ
24)”Regional government” means the highest regional
መጠቀሚያዎች ያሉት ለመኖሪያ ወይም ለሌላ አገልግሎት
government organ entrusted by the regional
የሚውል ሕንፃው ሲሆን ያረፈበትን ይዞታ ይጨምራል፤
Constitution or a subsidiary legislation to define the
8) “የጋራ መጠቀሚያ” ማለት በተናጥል ከተያዙት አፓርታማ
powers and functions of regional public offices in the
ቤቶች ውጭ ያለ ማናቸውም የሕንፃው አካል ነው፤
respective region.
1) “ሊዝ ሰጪ/አከራይ” ማለት የከተማ ቦታ ወይም ህንፃ
25)” Region” means any region constituted as per the
በተወሰነ ጊዜ ገደብ መብቱን የሚያስተላልፍ የሚያከራይ
Constitution of the federal Democratic Republic of
ማናቸውም ግለሰብ፣ ቤተሰብ ወይም መስሪያ ቤት ነው፡፡
Ethiopia and includes for the purpose of this
1) “ሊዝ ተቀባይ/ተከራይ” ማለት በከተማ ቦታ ወይም ህንፃ
Proclamation a federal city.
በመጠቀም ለሚያገኘው አገልግሎት ለአከራዩ ኪራይ
26) “Ministry” means the Ministry of Finance and
የሚከፍል ማናቸውም ግለሰብ፣ ቤተሰብ ወይም መስሪያ
Economic co-operation of the Federal Democratic
ቤት ነው፡፡
Republic of Ethiopia
2) “የመጠቀም መብት” ማለት በከተማ ቦታ ለግል ወይም 27) “Person” means natural person or organization.
ለስራ አላማ የመገልገል መብት ሲሆን፣ ይህንን መብት 28) “Organization” means any organization or association
በኑዛዜ፣ በባንክ ብድር ወይም በሽያጭ ማስተላለፍን provided for in the commercial code or civil code of
ያካትታል፡፡ Ethiopia (as amended) and includes religious bodies.
3) “አግባብ ያለው አካል” ማለት በሚመለከተው ክልል
ውስጥ የከተማ ጉዳዮችን እንዲያከናውን በክልሉ
መስተዳድር ኃላፊነት የተሰጠው ክልላዊ የመንግስት
መስሪያ ቤት ነው፡፡
1) “የክልል መስተዳድር” ማለት የሚመለከተውን ክልል
የመንግስት አካላት ስልጣንና ተግባራት የመወሰን ኃላፊነት
በክልሉ ህገመንግስት ወይም የበታች ህግ ኃላፊነት
የተሰጠው ከፍተኛው ክልላዊ የመንግስት አካል ነው፡፡
1) “ምኒስቴር” ማለት የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ
ሪፐብሊክ የገንዘብና ኢኮኖሚ ትብብር ሚኒስቴር ነው፡፡
2) “ክልል” ማለት በኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ
 ሪፐብሊክ ህገመንግስት በተደነገገው መሠረት የተመሠረተ
ማንኛውም ክልል ሲሆን፣ ለዚህ አዋጅ አላማ የፌዴራል
ከተማን ያካትታል፡፡
1) “ሰው” ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም መስሪያ ቤት ነው፡፡
2) “መስሪያ ቤት” ማለትበኢትዮጵያ የንግድ ህግ ወይም
የፍትሀብሄር ህግ በተደነገገው መሠረት የተመሠረተ
ማንኛውም ድርጅት ወይም ማህበር ሲሆን፣ ሐይማኖታዊ
ድርጅቶችን ያካትታል፡፡
የአዋጁ ወሰንና አላማዎች Chapter Two
Scope and Purpose
3) የተፈፃሚነት ወሰን
1) በዚህ አዋጅ በግልፅ ተለይቶ በሌላ መልኩ ካልተመለከተ 3. Scope of Application
በስተቀር በኢትዮጵያ ውስጥ በሚገኝ በሊዝ ይዞታ ስሪት 1) Property tax shall be levied and paid on all land use
በሚተዳደር ማንኛውም ርግጥ ንብረት ላይ የንብረት ግብር rights and buildings or improvements made on all
ተጥሎ እንዲከፈል ይደረጋል፡፡ urban land under the lease-hold tenure in Ethiopia
2) በኢትዮጵያ ውስጥ ከሊዝ ይዞታ ስሪት ውጪ በሆነ unless otherwise expressly specified by this
ማናቸውም ህጋዊ የከተማ ቦታ ይዞታ ላይ በሚገኝ የመሬት Proclamation.
መጠቀሚያ መብት ላይ የምሪት ክፍያ ተወስኖ፣ ተተምኖና 2) Permit fees shall be assessed, rated and charged from
ተሰልቶ እንዲከፈል ይደረጋል፡፡ all use rights and buildings or improvements on all
legal urban land holding outside the public lease-hold
4) ዓላማዎች land tenure.
ይህ አዋጅ የሚከተሉትን አላማዎች ለማሳካት ያለመ ነው፡- 4. Purposes
This Proclamation aims to achieve the following Purposes:
1) ግልፅነትን የሚያረጋግጥ፣ እያደገ የመጣውን የነዋሪዎች 1) Establishment of a nationwide property tax and
የልማት ጥያቄ የሚመልስ፣ የዜጎች ንብረት ዋጋ permit fee system that ensures transparency,
እንዲጨምርና በሚከናወኑ ልማት ላይ ወጪን እንዲጋሩ promotes market system, reduces property
ለማድረግ፣ ኪራይ ሰብሳቢነትን ለመዋጋት የሚያግዝ አገር transaction cost, and help to fight against rent
አቀፍ የንብረት ግብርና የምሪት ክፍያ ስርዓት ማበጀት፤ seeking practice
2) የማዘጋጃቤት ምክርቤቶችና የከተማ አስተዳደሮች የርግጥ 2) Empowerment of municipal councils and town
ንብረት ባለቤቶችና ተጠቃሚዎች ያሉበት ሁኔታ እስከፈቀደ administrations to generate revenue that helps
ድረስ የግብርና የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያዎችን finance annually the management and sustainability
በፍትሀዊ መንገድ እንዲከፋፈሉ ለማድረግ በሚያስችል of municipal services by negotiating with taxpayers
መልኩ እየተደራደሩ የንብረት ግብርና የምሪት ክፍያን and permit users in a way that distributes the tax
በመጣል የማዘጋጃቤታዊ አገልግሎቶችን ስራ አመራርና and user fee burdens equitably among real property
ዘላቂነት ለማረጋገጥ የሚያግዙ ገቢዎችን በየዓመቱ owners and users to the extent that the latter are
ለመሰብሰብ እንዲችሉ ማብቃት፤ found relevant in certain circumstances.
3) ዲሞክራሲያዊ የከተማ አመራርና የፋይናንስ አቅም ልማት 3) Enhancement of the development of democratic
urban governance and local fiscal capacity.
እንዲጠናከር ማድረግ፤
ክፍል ሁለት፡ ሰለንብረትና ግብር የሚመለከቱ ድንጋጌዎች PART TWO
 ምዕራፍ ሶስት፡ የግብር አወሳሰንና ትመና መርሆዎችና ተዛማጅ Provisions pertaining to Property Tax
Chapter Three; Principles of Tax Assessment and Rating and
የቦታ አገልግሎቶች፣ የህንፃዎችና የከተማ ክፍሎች ደረጃ
Pertinent Categorization of Land Uses, Buildings and Urban
አመዳደብ Areas
5. Principles of Property tax
5) የንብረት ግብርመርሆዎች Assessment, rating, collection, and determination of the bases
የንብረት ግብር አወሳሰን፣ አተማመንና አሰባሰብም ሆነ የግብር መሰረቱ of property tax shall comply with the following guiding
principles:
አወሳሰን ከሚከተሉት አቅጣጫ ሰጭ መርህዎች ጋር የሚጣጣም መሆን 1) Sustainability;
አለበት፡- 2) Economic efficiency;
1) ዘላቂነት፤ 3) Equity;
2) ምጣኔ ሀብታዊ ስልጠት፤ 4) Buoyancy;
3) ፍትሐዊነት፤ 5) Consistency;
4) ህጋዊነት፤ 6) Affordability;
5) ወጥነት፤ 7) ease of administration;
6) የመክፈል አቅም ማገናዘብ፤ 8) Transparency; and
7) የአስተዳደር ቅለት፤ 9) Simplicity.
8) ግልፅነት፤እና 6. General Categories of Property Tax
9) የልተወሳሰበ መሆን Property tax of land and landed property shall be classified in
the following two categories
1) Land use tax where it applies to urban land and land
6) የንብረት ግብር ጥቅል ፈርጆች improvements other than buildings; and
የቦታና የመሬት ነክ ንብረት ግብር በሚከተሉት ሁለት ፈርጆች ይመደባል፡- 2) Building tax when it applies to buildings on urban
land.
1. ህንፃዎችን ሳይጨምር የከተማ ቦታንና በከተማ ቦታ ላይ የተደረጉ
ማሻሻያዎችን በሚመለከት የሚጣል የቦታ መጠቀሚያ ግብር፤ 7. Separate and joint assessment and rating of land use
tax and building tax
እና For the purpose of levying of property tax, land use tax
2. በከተማ ቦታ ላይ የሚገኝ ህንፃን በሚመለከት የሚጣል የህንፃ and building tax shall be assessed and rated separately
ግብር፡፡ and charged jointly in the following manner:
7) የቦታ መጠቀሚያ ግብር እና የህንፃ ግብር የተናጥል የጋራ አወሳሰንና 1) Land use tax shall be assessed and rated based on the
አተማመን assessed annual rental market value/annual rent of the
የቦታ መጠቀሚያና የህንፃ ግብር በሚከተለው መልኩ በተናጥል እየተወሰነና use right on land and may vary depending on the
እየተተመነ አንድ ላይ ተሰልቶ እንዲከፈል ይደረጋል፡- category of the urban area and the nature and purpose
1) የቦታ መጠቀሚያ ግብር በአመታዊ የኪራይ ገበያ እሴት of the land use.
2) Land Improvement/Building tax shall be assessed and
ግምት/የከተማ ቦታ የመጠቀም መብት አመታዊ ኪራይ ዋጋ ላይ
rated taking into account the following:
ተመስርቶ የሚወሰንና የሚተመን ሲሆን፣ በከተሞች ፈርጅ
(a) Market value assessment for buildings that have or
አመዳደብና በቦታው ባህሪና አገልግሎት ላይ ተመስርቶ ሊለያይ
ይችላል፡፡ are assumed to have market value like residential
buildings, commercial buildings, industrial shades,
2) በቦታ ላይ የተደረገ ማሻሻያ/የህንፃ ግብር የሚከተሉትን ከግምት
etc, based on the current annual rental market
በማስገባት እየተወሰነ ይተመናል፡-
value/annual rent estimate of the building and may
ሀ) እንደ መኖሪያ ህንፃዎች፣ የንግድ ሥራ
 ህንፃዎች፣የኢንዱስቱሪያዊ ከለላዎች፣ ወዘተ… ያሉ ህንፃዎች
ግብር የሚገመተው በአመታዊ የኪራይ ገበያ እሴት ላይ
ተመስርቶ ሲሆን ህንፃው እንደሚገኝበት የከተማ ፈርጅ
አመዳደብና እንደህንፃው ባህሪና አገልግሎት ሊለያይ ይችላል፡፡
ለ) በገበያ በስፈት የማይቀርቡና የገበያ ዋጋ የማይገኝላቸው
ወይም እንደሌላቸው የሚገመቱ እንደ የሀይማኖት አብያተ
አምልኮ፣ የመንግስት ትምህርት ቤቶች፣ የመንግስት ሀኪም
ቤቶች፣ ጎዳናዎች እና ሌሎችም ተመሳሳይ ተቋማት በወቅቱ
የንብረቱ መተኪያ ግምት ላይ ተመስርቶ የሚወሰን እሴት
ላይ ተፈፃሚ ይደረጋል፡፡
ሐ) በመሬት ላይ ለተደረገ ማሻሻያ ወይም ለህንፃ የሚወሰነው
ተመን በህንፃው አገልግሎት ላይ ተመስርቶ ሊለያይ መቻሉ
እንደተጠበቀ ሆኖ፣ የተለያየ አገልግሎት ባለው ህንፃ ገዢ
የሚሆነው የግብር ተመን በህንፃው አመዛኝ ክፍል
በሚሰጠው አገልግሎት ላይ ተመስርቶ መሆን አለበት፡፡
8) የቦታ አገልግሎት አመዳደብ
የንብረት ግብር ለመወሰን ሲባል፣ የቦታ አገልግሎቶች አግባብ 8. Categorization of land uses
ባለው የፌዴራል የከተማ ፕላን ህግ በተደነገገው መሠረት
እውቅናና ተቀባይነት ባገኙት የቦታ አገልግሎቶች ላይ
በመመስረት የሚመደቡ ሲሆን፣ እነርሱም የመኖሪያ፣ ምጣኔ
ሀብታዊና ማህበራዊ አገልግሎቶችን ያካትታሉ፡፡
9. Categorization of Buildings
9) የህንፃዎች አመዳደብ
ለንብረት ግብር አወሳሰን ሲባል፣ ህንፃዎች በከተማ ቦታው፣
በከተማው ፈርጅ አመዳደብ ህንፃው በሚሰጠው አገልግሎት/ቶች
አይነትና ህንፃው የመሰረተ ልማት አገልግሎቶችና ሌሎችን
ማዘጋጃቤታዊ አገልግሎቶች በሚጠቀምበት የፍጆታ መጠንና
ክብደት ላይ ተመስርቶ ህንፃዎች በሚከተሉት አይነቶች
ተከፋፍለው ይመደበሉ፡-
1) የመኖሪያ ህንፃ፤
2) የማምረቻ ኢንዱስትሪ ህንፃ፤
3) የማህበራዊ አገልግሎት ህንፃ፤
4) የቢዝነስ /የንግድ አገልግሎት ህንፃ
5) ከአካባቢ ደህንነት አኳያ ከፍተኛ ስጋት
የኢንዱስትሪ ህንፃ፤ እና
6) በዚህ አንቀፅ በተደነገጉት ምድቦች የማይካተቱና እንደ የቦታ
አገልግሎታቸው ባህሪ ታይተው በክልል በሚወጣ ህግ
vary depending on the category of the urban area
in which the building is situated and the nature and
purpose of the building.
(b) Replacement value assessment for buildings that
have no or are assumed not to have market value
like religious worship buildings, public schools,
public health facilities, roads and other similar
institutions , based on the current market
replacement value estimate of the building
adjusted to depreciation
(c) Without prejudice to variation in the rates of land
improvement or building tax depending on the
purpose for which the building is designated, the
governing rate of multi-purpose buildings shall be
that of the prevailing purpose for which the larger
part of the building is committed.
For the purpose of property tax assessment, land uses shall
be categorized into types of uses recognized and adopted
according to the relevant federal urban plan legislation and
shall include residential, economic and social uses.
For the purpose of property tax assessment, buildings shall
be categorized into the following types based on the grade
of the urban land, category of the urban area, the type/s of
service that the building provides and the extent and
intensity of its consumption of infrastructural and other
municipal services:
1) Residential building;
2) Manufacturing Service building;
3) Social service
3) Commerce building;
4) Environmentally High risk industry building; and
5) Other types of building to be identified and issued by
የሚፈጥር
Regional legislation in respect of other buildings and the
nature of their land use for which a specific category is
not stipulated by this Proclamation.
10. Categorization of urban areas and urban land grades
 ተለይተው የሚመደቡ ሌሎች ህንፃዎች፡፡
1) የከተሞችና የከተማ ቦታ ደረጃ አመዳደብ
የቦታ መጠቀሚያ ግብርና የህንፃ ግብር ለመወሰን ሲባል፣
1) ከተሞች ከዚህ በኋላ ቻርተር ያላቸው ከተሞችና የከተማ
አስተዳደር ተብለው ይመደባሉ፡፡
2) በከተማ ልማት፣ ቤቶች ሚኒስቴር በሚታተም መመሪያ
በሚወጣ መስፈርት መሠረት በክልል ውስጥ የሚገኙ
ቻርተር ያላቸው ከተሞችና የከተማ አስተዳደሮች ከፍተኛ
ደረጃ፣ 1 ኛ ደረጃ እና 2 ኛ ደረጃ አበይት ከተሞች የሚሉ
ፈርጆች ተሰጥቷቸው በሚመለከተው የክልል ካቢኔ
በሚወጣ ህግ በተጨማሪም ይመደባሉ፡፡
3) በእያንዳንዱ አብይ የከተማ ፈርጅ ውስጥ የሚገኝ የከተማ
ቦታ እንደየአግባቡ አብይና ንዑስ ደረጃዎች ወጥተው
በሚመለከተው የክልል መስተዳደር ተከፋፍለው የሚመደቡ
ሲሆን፣ የቦታ ደረጃ አመዳደቡ ሰንጠረዥ ታትሞ እንዲወጣ
ይደረጋል፡
ምዕራፍ አራት፡ የንብረት ግብር አተማመን ማፅደቅና ማስተዋወቅ Chapter Four፡ Adoption, Communication and Review of Tax
1) የንብረት ግብር አተማመንና ስሌት 11. Property Tax rate setting and Calculation
1) በአካባቢ ደረጃ የሚካሄድ የንብረት ግብር አተማመን
ከግምት የሚያስገባው የከተማውን አመታዊ ወጪ ፍላጎት
ግምትና ግብር የሚጣልባቸው የሊዝ ይዞታ መብቶችና
ህንፃዎች የተገመተ አመታዊ ጠቅላላ እሴት መሆን አለበት፡፡
2) በንዑስ አንቀፅ 1 የተመለከተው እንደጠበቀ ሆኖ ለሀገር
አቀፍ ምጣኔ ሀብታዊ መረጋጋትና ለተመጣጠነ የከተሞች
ልማት ሲባል በገንዘብና ኢኮኖሚ ልማት ትብብር ሚኒስቴር
በጥናት እየቀረበ በሚኒስትሮች ምክርቤት የሚጸድቅ የግብሩ
ምጣኔ ዝቅተኛ ወለልና ከፍተኛ ጣሪያ ይኖረዋል
3) ከላይ በዚህ አንቀጽ ተራ ቁጥር 2 በተደነገገው አግባብ
መጠኑ የሚለወጥ መሆኑ አንደተጠበቀ ሆኖ በመነሻነት፣
(ሀ) የቦታ መጠቀሚያ ግብር ከመሬቱ የተገመተ አመታዊ
እሴት(አመታዊ ኪራይ ግምት) ከ 2.8% የማያንስ
እና ከ 25% የማይበልጥ መሆን አለበት
(ለ) የሕንፃ ግብር ከሕንፃው አመታዊ እሴት(አመታዊ ኪራይ
ግምት) ከ 2.8% የማያንስ እና ከ 17% የማይበለጥ
መሆን አለበት፡፡
(ሐ) ከወጋ ንረት ውጭ የሚከናወን የንብረት ግብር አማተዊ
For the purpose of the assessment of land use tax and
building tax,
1) Urban areas are hereby categorized into chartered
cities and town administration.
2) Chartered cities and Town administrations shall
further be classified by Regional legislation to be
enacted by the Cabinet of the respective regional
government into tertiary, primary and secondary
major urban categories according to the criteria to
be set and published by the directive of the Ministry
of Urban Development and Housing.
3) Urban land in each major urban category shall be
graded and sub graded as appropriate by the
respective regional government and published by
schedules enacted thereby
Rating
1) Property tax rating in local level shall take into account
estimated annual expenditures demand divided by
total assessed value of all taxable leasehold rights and
buildings.
2) Subject to sub Art (1), for macroeconomic stabilization
and balanced development reason, based on the
ministry of finance and economic cooperation studies,
there should be tax a taxing range approved by the
councel of ministers
1) Subject to sub Art (2) rate range change possibility, as a
starting point
a) the land use tax rate shall not be less than 2.8
% and more than 25% of the assessed annual
value of the land and the improvements;
b) building tax rate shall not be less than 2.8%
and more than 17% of the assessed annual value
of the building;
c) The annual increment excluding inflation shall
not be less more than 2.5% of the assessed
 ጭማሪ ከንብረቱ አመታዊ ዋጋ ግምት 2.5% መብለጥ
የለበትም
4) ግብር ከሚጣልባቸው የሊዝ ይዞታ መብቶች እና ሕንፃዎች
እንዲሁም ከፌዴራል እና ከክልል ድጎማዎች ውጭ የሆኑ
ከተለያዩ ምንጮች የተገኙ ገቢዎች ለንብረት ግብር
አተማመን ታሳቢ አይደረጉም፡፡
5) ስለሆነም የንብረት ግብር ትመና በሚከተሉት የስሌት
አፈፃፀም ስርዓቶች ላይ ተመርኩዞ ይካሄዳል፡፡
ጠቅላላ አመታዊ ካፒታል ወጪዎች - (ከሌላ ገቢ ለካፒታል
ወጪ የተመደበ + ለካፒታል ወጪ የተመደበ የመንግስት
የንብረት ግብርተመን = Capital Budget share from Intergovernmental
______________________________________
ግብር የሚጣልባቸው የሊዝ ይዞታ መብቶች እና
ሕንፃዎች ጠቅላላ የተገመተ አመታዊ ዕሴት
2) የግብር ትመና ማፅደቅ፣ ማስተዋወቅና መከለስ
1) የአካባቢ ከተማ አስተዳደር የግብር ትመና አመታዊ
ሰንጠረዥ ምክር ቤት ባለው ከተማ የሚፀድቀው በከተማው 12. Adoption, Communication and Review of Tax Rating
ምክር ቤት ሲሆን፣ ምክር ቤት በሌለው ከተማ የሚፀድቀው
በክልል ህግ የመጨረሻ ስልጣን በተሰጠው የከተማ
መስተዳድር አካል መሆን አለበት፡፡
2) አመታዊ የግብር ትመና ሰንጠረዥ የሚከተሉትን ከግምት
ያስገባል፡-
(ሀ) በሚመለከተው ከተማ ተፈፃሚነት ያለው በእሴት
ግመታ ጥቅል የሰፈረው የሊዝ ይዞታ መብቶችና
ህንፃዎች በሙሉ ያላቸው አመታዊ እሴት/አመታዊ
የኪራይ ገበያ እሴት\
(ለ) በእሴት ግመታ ጥቅል ተለይተው የተወሰኑና
እንደሚደረጉ የሚጠበቁ አመታዊ ከግብር ነፃ
ማድረጎች ጠቅላላ የተገመተ እሴትና የግብር ምትክ
የአገልግሎት ደንበኝነትን ታሳቢ የሚያደርጉ የበጎ
ፈቃድ አስተዋፅኦዎች የተገመተ አመታዊ ጠቅላላ
እሴት!
(ሐ) በአንቀፅ 11 የተዘረዘሩ የንብረት ግብር ስሌት አካላት
የሆኑ ሁኔታዎችና ተዛማጅ ነገሮች!
(መ) ከአንቀፅ 6 - 10 በተመለከተው መሠረት ለቦታ
መጠቀሚያ ግብር ወይም ለህንፃ ግብር አወሳሰን
እንደየአግባቡ ተፈፃሚነት ያለው የከተማ ፈርጅ፣
annual value of the property at most.
2) Revenues generated from different sources of urban
areas other than taxable leasehold rights and
buildings as well as federal and regional government
subsidies shall not be considered in the rating of
property tax.
3) Property tax rating shall, therefore, be conducted
based on the following procedure of calculation:
Estimated Annual Capital Expenditures -
(Capital Budget share from Other Revenues +
Transfers)
Property Tax Rate = ---------------------------------------------------
Total Assessed Value of All Taxable Leasehold
Rights and Buildings
1) The annual schedule of tax rating of a local urban
government shall be adopted by its council where it
has such an organ or by another ultimate urban
government body to be specified by regional
legislation.
2) The annual tax rating schedule shall take into
account:
(a) the annual value/ rental or market value of all
lease-hold rights and buildings assessed in the
valuation roll applicable to the concerned urban
area;
(b) total assessed annual value of tax exemptions
and in lieu of tax good will contributions
assessed as in the valuation roll and expected
to be made;
(c) Component factors of Property tax calculation
and related matters specified under Art. 11;
(d) The categories of urban area, urban land grade,
land use and type of building specified from
Arts. 6 to 10, to which the land use tax or
 የቦታ ደረጃ፣ የቦታ አገልግሎትና የህንፃ አይነት!
(ሠ) በዚህ አዋጅ የተቀመጡት የግብር ትመና ወለልና
ጣሪያ ወሰነ ልኮች!
(ረ) በከተሞች መካከል ተገቢ ያልሆነ ውድድርን
ለማስወገድና አገር አቀፍ ምጣኔ ሃብታዊ መረጋጋትን
ለመደገፍ ታስቦ በክልላዊ ህግ የሚወጡ ሌሎች
የግብር ትመና መስፈርቶች! እና
1) የንብረት ግብር ትመና ሰንጠረዡ ለእያንዳንዱ የቦታ
አገልግሎት ደረጃ እና ለእያንዳንዱ ሕንፃ መደብ
የተቆረጠውን ተመን በተጨማሪ ማመልከት ያለበት
ሲሆን! ይህም የቦታ አገልግሎቶቻቸውና ህንፃዎቻቸው
ከግብር ነፃ የተደረጉላቸው የፌዴራል መንግስትና
የክልል መስተዳድር እንዲሁም ሃይማኖታዊና የበጎ
አድራጎት ተቋማት የሚያደርጉትን የግብር ምትክ
የደንበኝነት አገልግሎት ታሳቢ ማካካሻ አስተዋፅኦዎችን
ያካትታል፡፡
2) በእያንዳንዱ የአካባቢ ከተማ አስተዳደር የፀደቀ አመታዊ
የንብረት ግብር መተመኛ ሰንጠረዥ የከተማ አስተዳደሩ
ለሚገኝበት ክልል መስተዳድር አግባብ ያለው አካል
እንዲያውቀው መላክ አለበት፡፡
3) የክልል መስተዳድር አግባብ ያለው አካል በአካባቢ የከተማ
አስተደደር የፀደቀ የንብረት ግብር ተመን አግባብ ካላቸው
የዚህ አዋጅና ክልላዊ ህግ ድንጋጌዎች ጋር የሚጋጭ ሆኖ
ሲያገኘው ተመኖችን መከለስና ማስተካከል ይችላል!
የሚመለከተው የአካባቢ ከተማ አስተዳደርም አግባብ ባለው
አካል ባደረገው የትመና ማስተካከያ መሠረት መፈፀም 13. Requirement of Community participation
አለበት፡፡
10) የአካባቢ ማህበረሰብ ተሳትፎ አስገዳጅ አስፈለጊነት ስለመሆኑ፣
1) በማናቸውም የአካባቢ ከተማ አስተዳደር የተዘጋጀ አመታዊ
የንብረት ግብር መተመኛ ሰንጠረዥ በከተማው ምክር ቤት
ወይም ስልጣን ባለው አማራጭ የከተማ አስተዳደር ስልጣን
ያለው አካል እንደየአግባቡ ከመፅደቁ በፊት ለህዝብ
ምርመራና አስተያየት ለመቀበል እንዲቻል ለ 60 ቀን ክፍት
መደረግ አለበት፡፡
2) በእያንዳንዱ የከተማ አስተዳደር የሚካሄደው የህዝብ
ምርመራና የሚሰጡት አስተያየቶች የሚስተናገዱበት
building tax assessment applies;
(e) minimum and maximum ranges of tax rating
set by this proclamation; and
(f) Other tax rating requirements set by regional
legislation with a view to avoiding unfair
competition among urban areas and facilitating
macro-economic stability.
3) The property tax rating schedule shall further
indicate the rates assigned per each grade of land use
and category of building, including the total assessed
value expected compensatory good will contributions
in lieu of tax to be made by federal and regional
governments as well as by religious and charitable
institutions whose land uses and buildings are
exempted.
4) The annual schedule of property tax rating adopted by
each local urban government shall be communicated
to the appropriate body of the regional government
in which it is situated.
5) The appropriate body of the regional government may
review and vary the rates of property tax adopted by
a local urban government in conflict of the relevant
provisions of this Proclamation and regional
legislation; and the concerned local urban
government shall comply with the variations of
rating thus made by the appropriate body.
1) Annual schedule of property tax rating prepared by a
local urban government shall be made open for public
scrutiny and hearing for sixty days before it is adopted
by the council or alternative ultimate urban
government body as appropriate.
2) The mechanisms and procedures of the public scrutiny
and hearing to be held by each local urban
government shall be specified by regional legislation in
compliance with the provision of this Proclamation,
including the principles of transparency, equity and
 ዘዴዎችና የአፈፃፀም ስነ-ሥርዓቶች የግልፅነት፣
የፍትሐዊነትና የተጠያቂነት መርሆዎችን ጨምሮ ከዚህ
አዋጅ ድንጋጌዎች ጋር በተጣጣመ መልኩ በሚወጣ የክልል
ህግ በዝርዝር ይወሰናሉ፡፡
3) ሚኒስቴሩ የጋራ የፖለቲካና የኢኮኖሚ ማህበረሰብ
ጥቅሞችን በጋራ ለማሳደግ እንዲቻልና በዲሞክራሲያዊ
አስተዳደርም ሆነ በህግ የበላይነት ተገማችነት መርሆዎች
በመመራት የህዝብ ምርመራና አስተያየቶች
የሚስተናገዱባቸው ዘዴዎችንና ስነ ስርዓቶችን የሚወስን
ሞዴል ህግ በማዘጋጀት ክልሎች መሰል ህግ በሚያወጡበት
ጊዜ በመነሻነት ሊጠቀሙበት እንዲችሉ ማስተላለፍ
አለበት፡፡
ምዕራፍ አምስት፡ ከንብረት ግብር ነፃ ማድረግና የግብር ምትክ
ማካካሻ አስተዋፅኦ
1) ከግብር ነፃ ማድረግ
1) ዝቅተኛ ገቢ ያለው ማህበረሰብ እንደሞኖርት የሚጠበቅ
በአንድ አቤተሰብ መኖሪያነት አገልግሎት እየሰጠ ያለና
በከፍኛ የቦታ ደረጃ እስከ 15 ሜትር ካሬ እና በዝቅተኛ
የቦታ ደረጃ አስከ 30 ሜትር ካሬ ስሌት ቦታ ላይ የተገነባ
መኖሪያ ቤት ከንብረት ግብር ነፃ ተደርገዋል፡፡
2) የፌዴራል መንግስት በገንዘብና ኢኮኖሚ ትብብር ሚኒስቴር
ወይም በዝርዝር ተለይተው ከዚህ ውጪ እንዲሆኑ
ያልተደረጉ ሁለትዮሻዊ ወይም በይነመንግስታዊ ድርጅቶች
ፌዴራል ከተሞችን ጨምሮ ከአንድ በላይ በሆኑ ክልሎች
በስራ የሚንቀሳቀሱ የበጎ አድራጎት ድርጅቶችና ሃይማኖታዊ
ተቋማት የሚያገኝቱትን አገልግሎት ታሳቢ የሚያደርግ
ማካካሻ አስተዋፅኦዎችን ማድረጋቸው እንደተጠበቀ ሆኖ
ለያዟቸው የቦታ አገልግሎቶችና በባለቤትነታቸው ስር ላሉ
ህንፃዎች የንብረት ግብር ከመክፈል ግዴታ በዚህ አዋጅ ነፃ
ተደርገዋል፡፡
3) በዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ (1-2) እና (4) የተደነገገው
እንደተጠበቀ ሆኖ፣ ለቦታ አገልግሎቶችና ለህንፃዎች ከዚህ
አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ (1) ጋር በተገናዘበ ሁኔታ በክልል ደረጃ
የሚካሄድ ከንብረት ግብር ነፃ ማድረግና የደንበኝነት
አገልግሎትን ታሳቢ የሚያደርግ የግብር ምትክ ማካካሻ
አስተዋፅኦ በክልላዊ ህግ ይደነግጋል፡፡
accountability.
3) The Ministry shall, with a view to collectively
promoting interests of a common political and
economic community and guided by the principles of
democratic governance and predictability of rule of
law, develop prototype legislation stipulating
mechanisms and procedures of public scrutiny and
hearing and forward it to regional governments for
their considered use upon making their own
legislation.
Chapter Five፡ Tax Exemptions and in Lieu of Tax
Compensatory Contributions
14. Tax Exemptions
1) Properties assumed to be as low income residents that
are one house hold buildings built in 15 and below to
30m2 and below of land holdings in higher land grad
to lower land grad areas respectively shall be exempted
from property tax.
2) Land uses and buildings owned by the organs of the
federal government, bilateral or multi-lateral
intergovernmental organizations that are not
specifically excluded by the Ministry of Finance and
Economic Development charities and religious
organizations operating in areas more than one region
including federal cities are hereby exempted from
property tax obligation subject to compensatory
goodwill contributions to be made in lieu of tax.
3) Without prejudice to the provisions of sub Arts (1)-(2)
and (4) of this Article, regional level property tax
exemptions and compensatory goodwill contributions
in lieu of tax shall be determined by regional
legislation.
4) The rates of compensatory goodwill contributions
under sub Art (1) of this Article and conditions under
which they are paid shall be determined in compliance
 4) በዚህ አንቀፅ ንዑስ አንቀፅ (1) እንደተመለከተው
የደንበኝነት አገልግሎትን ታሳቢ የሚያደርጉ የግብር ምትክ
ማካካሻ አስተዋፅኦዎች ተመንና የሚከፈሉበት ሁኔታ
የገንዘብና ኢኮኖሚ ትብብር ሚኒስቴር በአንቀፅ 11 15. Principles of exemptions of in-lieu-of-Tax Contributions
ከተደነገጉት መርሆዎች ጋር በተጣጣመ መልኩ
በሚያወጣውና በሚያሳትመው መመሪያ ይወሰናል፡፡
1) የግብር ምትክ አስተዋፅኦ ነፃ የሚደረግባቸው መርሆዎች
የፌዴራል መንግስት እና የክልል መስተዳድሮች
የየበኩላቸውን የግብር ምትክ መዋጮዎች
የሚከተሉትን መርሆዎች ከግምት ማስገባት አለባቸው፡-
1) በግብር ምትክ መዋጮ እና በግብሩ አይነትም ሆነ መደብ
መካከል ያለውን ግንኙነት፣
2) የግብር ምትክ መዋጮ ተገቢና ትርጉም የለው መሆኑን፣
3) የግብር ምትክ መዋጮ ውሳኔ የሚተላለፍበት ግብር
ከፌዴራል መንግስትም ሆነ ከክልል ግብር የመጣል
ስልጣን አኳያ ጣልቃ ገብነት የማይታይበት መሆኑን፣ እና
4) በአንቀፅ 14 ንዑስ አንቀፅ 1 የተመለከቱት አነስተኛ ገቢ
ያላቸው የከተማ ነዋሪዎች እና ወላጅ ላጡ ልጆች፣
ለአረጋዊያን እና ለአካል ጉዳተኞች ጥቅም የሚሠሩ የበጎ 16. Principles of Regional Level Tax Exemptions
አድራጎት ድርጅቶች ፈትሃዊ በሆነ መንገድ ከንብረት ግብር Regional governments shall take into account the following
ነፃ መደረጋቸውን፡፡
1) በክልል ደረጃ ከግብር ነፃ ማድረጊያ መርሆዎች
የክልል መስተዳድሮች ከግብር ነፃ በማድረግ በየበኩላቸው
ሲወስኑ የሚከተሉትን መርሆዎች ከግምት ማስገባት አለባቸው፡፡
1) በነፃ ማድረግ ውሳኔውና በግብሩ አይነትም ሆነ መደብ
መካከል ያለውን ግኑኝነት፣
2) ከግብር ነፃ ማድረጉ ያለው ተገቢነት እና ትርጉም ያለው
መሆኑ፣
3) ከግብር ነፃ ማድረጉን የማስተዳዳር ቅለት እና ውስብስብ
አልባነት፣
4) ከግብር ነፃ ማድረግ ሲወሰን በሚመለከተው ግብር
የመጣል ስልጣን ረገድ በፌደራል መንግስትና በክልል
መስተዳድር መካከል አንዱ በሌላው ላይ ጣልቃ ገብነት
ያልፈፀመ መሆኑን፣
5) ከግብር ነፃ ማድረጉ የህዝብ ጥቅም ሚዛን ደፊነት
with the principles stipulated under Art. 15 by the
Ministry of Finance and Economic Development and
published by directive to be issued by the Ministry.
Both federal and regional governments shall take into
account the following principles in their respective
determination of in lieu of tax goodwill contributions:
1) The relationship that exists between the in-lieu-of-tax
contribution and the type of the tax and its category;
ሲወስኑ
2) The fairness and meaningfulness of the in-lieu-of-tax
contribution;
3) Non-interference in the taxing power of the federal or
regional government in respect of which the
determination of in-lieu-of-tax contribution exists; and
4) Equitable exemptions from property tax of low income
urban residents set forth under Sub Art. (1) Of Art. 14
hereof and charitable organizations that work for the
benefit of orphans, elderly people and persons with
disabilities.
principles in their respective determination of property tax
exemptions:
1) Relationship that exists between the exemption and
the type of the tax and its category;
2) Fairness and meaningfulness of the tax exemption;
3) Simplicity and non-complexity of administration of the
tax exemption;
4) Non-interference in each other’s taxing power
between the federal and regional government in
respect of which the determination of tax exemption
exists; and
5) Prevalence of public benefit purpose; and
6) Considerations of prevalence of equity for orphans,
elderly people and persons with disabilities.
 የሚያንፀባርቅ ፣ እና
6) ከግብር ነፃ ማድረጉ ወላጅ ላጡ ልጆች ለአረጋውያንና
ለአካል ጉዳተኞች የሚደረግ የፍትህ ሚዛን ታሳቢዎች
ያሉበት መሆኑ፡፡
ምዕራፍ ስድስት፡ የግብር ግዴታ አፈጻጸም
11) የግብር ግዴታና ቅጣት
1) በዚህ አዋጅ መሠረት ከግብር ነፃ ካልተደረጉ በስተቀር
የሚከተሉት የርግጥ ንብረት ባለቤቶች ግብር የመክፈል
ግዴታ አለባቸው፡
(ሀ) በሊዝ በተያዘ ቦታ መብት ተጠቃሚ የሆነ ባለይዞታ እና
/የሕንፃ ባለቤት፣
(ለ) የአፖርትማ ቤት ባለንበረት፣
(ሐ) የቦታ መጠቀሚያ መብቱ ወይም ሕንፃ የተያዘው ወይም
በባለቤትነት ሥር የተደረገው በድርጅት ወይም
በግለሰቦች ቡድን ቢሆንም/ባይሆንም፣በሊዝ የተያዘ
ቦታ መብት ተጠቃሚነት ያላቸው የጋራ ባለይዞታዎች
እና/ወይም የሕንፃ የጋራ ባለንብረቶች፣እና
(መ) የግብር ግዴታ የሚታሰበው ቦታና ቤት ለሌላቸው
ይህ አዋጅ ከወጣበት ጊዜ ጀምሮ ሲሆን ቦታው አዲስ
የሚተላለፍ ቦታ ከሆነ በተጠቃሚው እጅ ከገባበት ጊዜ
ጀምሮ ይሆናል
2) የጋራ ባለይዞታዎች ወይም ባለቤቶች በጋራ ወይም በተናጥል
ግብር የመክፈል ግዴታ አለባቸው፡፡
3) ግብር የመክፈል ግዴታ ያለበት ማናቸውም ሰው በግብር
ማስታወቂያ በተገለፀው ቀነ ገደብ ውስጥ ግብር ሳይከፍል
ከቀረና በዚህ አዋጅ ድንጋጌዎች መሠረት ለግብር ቅሬታ
ሰሚ ኮሚቴ ደንበኛ የፅሁፍ አቤቱታ ካላቀረበ ወይም
ለይግባኝ ጉባኤ ይግባኝ ካላቀረበ በሚከተለው መሠረት
የመክፈል ግዴታ አለበት፡-
(ሀ) ከመጨረሻው የመክፈያው ቀን ቀጥሎ ባለው የሥራ
ቀን ያልተከፈለው ግብር 5% (አምስት ፐርሰንት)
ቅጣት መክፈል፣
(ለ) ከዚያ በኋላ ግብሩ ሳይከፈል
ያልተከፈለውን ግብር መጠን 2%
ፐርሰንት) ቅጣት በየወሩ መጀመሪያ የሥራ ቀን
መክፈል፡፡
Chapter Six፤ Liability of Tax Payment
17. Tax Liability and Penalty
1) Unless exempted according to this proclamation, the
following owners of landed property shall be liable to
pay tax:
(a) a holder of a leased land use right and/owner of
a building;
(b) Owner of a unit of a condominium;
(c) joint holders of lease-hold land use right and/or
joint owners of a building, whether such a land
use right or building is held or owned by an
organization or a group of individuals; or
(d) Property tax obligation for existing property
owners will be levied starting from the
enactment of tax law and for newly of acquired
rights the tax obligation will be counted from
the date of the acquiring of property right.
2) In the case of joint land use right holders or owners,
they shall be liable jointly or severally to pay tax.
3) A liable person who fails to pay tax by the final date
specified by tax notice and has not lodged a formal
written complaint with the tax review committee or an
appeal before the tax appeal commission according to
the relevant provisions of this Proclamation shall be
liable to pay:
(a) a penalty of 5% (five percent) of the amount
of unpaid tax on the first working day after
the due date has passed; and
(b) An additional penalty of 2% (two percent) of
ከቀረ
the amount of the tax that remains unpaid
(ሁለት
on the first working day of each month
thereafter. Article shall preclude
18. Method and time of payment
1) የአከፋፈል ዘዴና የመክፈያ ጊዜ
1) ግብር በክልል ሕግ በሚወሰነው መሠረት በአንድ ጊዜ
ወይም ተከፋፍሎ መከፈልና መሰብሰብ አለበት፡፡
2) በክልል ሕግ በሚወሰነው መሠረት ግብሩ ከሃምሌ - ሰኔ
ባለው የኢትዮጵያ በጀት አመት በየአመቱ ወይም በየሩብ
ዓመቱ መከፈል እና መሰብሰብ አለበት፡፡
3) የሚከፈለው ግብር መጠን በዚህ አዋጅ መሠረት በየጊዜው
በሚካሄድ የንብረት ዓመታዊ የፍጆታ ዋጋ ጠቋሚ
(Consumer price indexing) ማስተካከያዎች እና
በአመታዊ የግብር አወሳሰንም ሆነ አተማመን ታሳቢዎች ላይ
ተመስርቶ እንዲለዋወጥ ሊደረግ ይችላል፡፡
4) የግብር ክፍያ ጊዜ እንዲተላለፍ ማድረግ የሚቻለው በክልል
ህግ በሚቀመጥ የአፈፃፀም ሥነ-ሥርዓት መሠረት ሆኖ በልዩ
ሁኔታ ብቻ ይሆናል፡፡
2) የግብር ማስታወቂያ እደላ
1) እያንዳንዱ ግብር የመክፈል ግዴታ ያለበት
የሚከተሉትን ለይቶ የሚገልፅ የፅሁፍ የግብር ማስታወቂያ
እንዲደርሰው ይደረጋል፡፡
(ሀ) የግብር ከፋዮና ግብር የተጣለበት ንብረት መለያ
(ለ) የተከፋዩ ግብር መጠን፣
(ሐ) ግብሩ የሚከፈልበት ቀንና የመክፈያ ጊዜው
የሚያበቃበት ቀን፣ እና
(መ) ግብሩ አንዴት እንደተሰላና እንደተተመነ፡፡
2) የግብር ማስታወቂያ ግብር የመክፈል ግዴታ ላለበት ሰው
በአካል ወይም በዚህ ጉዳይ ስልጣን ለተሠጠው ህጋዊ
ወኪሉ/ሏ እንዲደርስ መደረግ ያለበት፡-
(ሀ) ቀን ፅፎ በማስፈረምና የግብር ማስታወቂያውን
መቀበሉን የሚገልፅ ደረሰኝ/ማረጋገጫ በማስፈረም
ማስታወቂያውን በእጅ በመስጠት ነው፡፡
(ለ) በእጅ መስጠት ሳይቻል ሲቀር የግብር ማስታወቂያውን
ግብር በተጣለበት ንብረት በር ላይ መለጠፍ ነው፡፡
3) በሊዝ የተያዘ ቦታ መብት ተጠቃሚ የሆነ ባለ ይዞታ እና
ወይም የህንፃ ባለቤት የግብር ማስታወቂያ ሳይደርሰው የቀረ
እንደሆነ፣ ይህ አለመፈፀሙን በመግለፅ ለሚገኝበትየከተማ
አካባቢ አስተዳደር አግባብ ያለው አካል በፅሁፍ ማሳወቅ
1) Tax shall be paid and collected in a total amount or
installments as may be determined by regional
legislation.
2) The tax shall be paid and collected annually or
quarterly within the Ethiopian Fiscal Year-Hamle up to
Sene as may be determined by regional legislation.
3) The amount of the tax to be paid may be varied based
on the results of periodic property and revaluation
valuation, consumer price indexing readjustments and
annual tax assessment and rating considerations
conducted as per this Proclamation.
4) Deferral of payment may be granted only in
exceptional circumstances as per the procedures to be
laid down by regional legislation.
19. Service of Tax notice
1) Written tax notice shall be served on each liable tax
ሰው payer by specifying:
(a) The tax payer and property identifier
(b) The amount of tax due;
(c) The day on or before which the tax is due; and
(d) How the tax is calculated and rated;
2) The tax notice shall be served on the liable tax payer
in person or his/her authorized legal representative:
(a) By hand, the receipt of which shall be verified by
dated signature and statement acknowledging
the delivery thereof.
(b) By posting it on the gate of the taxable property
where hand delivery has not become feasible.
3) A holder of a leased land use right and/or owner of a
building, on whom tax notice
Has not been served, shall communicate in writing to
the appropriate body of the local urban government in
his/her locality, stating such an omission.
 አለበት፡፡
ክፍል ሶስት፡ መንግስታዊ መዝገቦችና የእሴት ግመታ መረጃ አያያዝ
ምዕራፍ ሰባት፡ ከግብር ነፃ የተደረጉ ርግጥ ንብረቶች እሴት ግምት
መዝገብ፣
12) የግብር ነክ መንግስታዊ መዝገብ ዓይነቶች እና ይዘቶች
1) በሁሉም ከተማ የሚከተሉትመንግስታዊ መዝገቦች መቋቋም
አለባቸው፡-
(ሀ) ለንብረት ግብር አጣጣል በየጊዜው የሚካሄድ የርግጥ
ንብረት እሴት ግመታ የሚገለፅበትና የሚመዘገብበት
የከተማ የታችኛው እርከን የእሴት ግመታ ጥቅል
መንግስታዊ መዝገብ፣ እና
(ለ) በየጊዜው እየተወሰነ ከግብር ነፃ የተደረጉ እና የግብር
ምትክ መዋጮዎች የሚገለፁበትና የሚመዘገቡበት
በከተማው የታችኛው እርከን የሚቋቋም መንግስታዊ
መዝገብ\
2) በሚኒስቴሩ ተዘጋጅተው የሚቀርቡ ሞዴል ቅፆች ተፈፃሚ
መደረጋቸው እንደተጠበቀ ሆኖ ሁለቱም መዝገቦች ተጨማሪ
ይዘቶች እና የአመዘጋገብ ስነ-ስርዓቶች በክልል ህግ በዝርዝር
ይወሰናሉ፡፡
3) ሁለቱም መዝገቦች በሥራ ሰዓት ለህዝብ ምርመራ ክፍት
ይደረጋሉ፡፡ እንዲሁም ድረ-ገፅ በመክፈት/ የተከፈተ ድረገፅ
ሲኖር በድረ-ገፅ የኤሌክትሮኒክ መረጃ በማስገባትም ሆነ ሌሎች
አማራጭ የኤሌክትሮኒክ መረጃ አቅርቦት ዘዴዎችን በመጠቀም
መዝገቦቹ ለህዝብ ምርመራ ክፍት ይደረጋሉ፡፡
4) ለንብረት ግብር የሚካሄድ የእሴት ግምት ጥቅል መንግስታዊ
መዝገብ በየ 5 ዓመቱ ወቅታዊ የሚደረግ ሲሆን\ ከግብር ነፃ
ማድረጐችና የግብር ምትክ መዋጮዎች በየአመቱ ወቅታዊ
መደረግ አለባቸው፡፡
ክፍል አራት፡ ቅሬታ አፈታት
ምዕራፍ ሰምንት፡ የግብር ቅሬታ ኮሚቴ አሰያየም እና ያለው ስልጣን
13) የግብር ቅሬታ ኮሚቴ አሰያየም እና አባላቱ የሚመደቡበት ሁኔታ፣
1) የሚመለከተው የከተማ አካባቢ አስተዳደር የግብር ከፋዩን
ህብረተሰብ ብዛት፣ የቅሬታዎች ስፋትና ለአገልግሎት
ተጠቃሚዎች የሚኖረውን የቦታ ተደራሽነት በአግባቡ በማጤን፣
አንድ ወይም የሚበዙ የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ/ዎች
የሚከተለውን ከግምት ውስጥ በማስገባት ሊሰየም ይችላል፡-
(ሀ) ማናቸውም ቻርተር የለው ከተማ አስተዳደር ወይም
PART THREE፤ Public Registers and Handling of Valuation
information
Chapter Seven፤ Register of Valued and Tax-Exempt Landed
Properties
20. Types and Contents of Tax-related Public Register
1) It shall be established at every urban
area:
(a) a public register of property tax related
valuation roll for each lowest level of local urban
government in which the conduct of periodic
landed property valuation is stated and
recorded; and
(b) A public register for property tax related each
lowest level of local urban government in which
periodic tax exemptions and in-lieu of tax
contributions are stated and recorded.
2) The contents and procedures of both registers shall
be specified by regional legislation, provided that
model formats developed and made available by
the Ministry are complied with by such legislation.
3) Both registers shall be open for public scrutiny
during office hours and electronic formats shall be
made available alternatively, including by
uploading them on website where such exists.
4) Public register of valuation rolls shall be updated
every 5 year, and the public register of tax
exemptions and in-lieu of tax contributions
annually updated.
PART FOUR፡ grievance handling
Chapter eight Designation and Powers of Tax Review
Committee
21. Designation of Tax Review Committee and Assignment of Its
Members
1) In due consideration of the population of tax payers, the
volume of complaints and physical accessibility to
service users, one or more review committee/s shall be
designated by the concerned local urban government
which shall further take the following into account:
 በክልል መስተዳድር የአብይ ከተማ እውቅና የተሰጠው (a) A
ማናቸውም ከተማ ለከተማው የሚያስፈልገውን chartered
የኮሚቴ ብዛት እራሱ ወስኖ እንዲቋቋም ያደርጋል፡፡ urban
(ለ) የዞን አስተዳደር የግብር ገበያቸው እና/ ወይም የሚነሱ government
ቅሬታዎች ብዛት ከአንድ የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ or a major
በላይ ለማይጠይቁ ለሁለት ወይም ለሚበዙ ከተሞች town
የኮሚቴ ብዛት ወስኖ እንዲቋቋም ያደርጋል፡፡ administratio
1) የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ አባላት ከ 3 - 5 ሆነው ከባለ ብዙ n recognized
ፈርጅ ሙያ እንዲውጣጡ ያደርጋል፡፡ በመሆኑም፣ አንድ as such by a
ኮሚቴ፡- regional
(ሀ) አንድ ወይም ሁለት የሂሳብ ባለሙያዎችና በግብር government

ምርመራ ልምድ ያላቸው shall itself

decide on the
(ለ) የመሬት ሥራ አመራር/ አስተዳደር ወይም በተፈጥሮ
number and
ሃብት አግባብ ያለው የመስክ የሥራ ልምድ ያላቸው
designation
አንድ ወይም ሁለት ባለሙያዎች፣ እና
of the
(ሐ) የሕግ ትምህርት ሙያ ብቃቱ በሚገባ የተረጋገጠ እና/
committee.
ወይም ከመሬት ጉዳዮች ወይም ከአስተዳደር ሕግ
(b) A zonal
ጉዳዮች ጋር በተያያዘ በማናቸውም የግብር ሙያ መስክ
administratio
የሕግ ሥራ ልምድ ያለው
n shall decide
2) የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ አባላት ብዛት ሦስት ወይም አምስት
on the
እንዲሆን በሚወሰንበት ጊዜሁሉ የኮማቴው ሊቀመንበር የሕግ
number and
ባለሙያ የሆነው የኮማቴው አባል መሆን አለበት፡፡
designation
3) የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ አባላት በሚመለከተው የግብር
of the
ባለሥልጣን መስሪያ ቤት ኃላፊ ምክረሃሳብ መሠረት
establishment
እንደየአግባቡ ቻርተር ባለው ከተማ አስተዳደር ወይም በአብይ
of the
ከተማ አስተዳደር ካቢኔ ወይም በዞን አስተዳደር ካቢኔ
committee
ይሾማሉ፡፡
for two or
14) የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ ሥልጣንና ተግባር
more urban
1) የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ ለሚመለከተው የታክስ areas whose
ባለሥልጣን ኃላፊ ተጠሪ ሆኖ የሚከተሉት ተግባርና property tax
ኃላፊነቶች ይኖሩታል፡- revenues
(ሀ)ግብር ከፋዮች በዕሴት ግምት ጥቅል አወሳሰድ በተሳሳተ and/or
መልኩ የተገለፁና በግብር ማስታወቂያ የተጠየቀ complaints
የግብር መጠን እንዲስተካከል፣ ቅጣት እንዲነሳ ወይም are not
እንዲሻሻል፣ ወለድ እንዲነሳ አና የግብር ምህረት sufficient
እንዲደረግ በመጠየቅ ያቀረቧቸውን አቤቱታዎች enough to
 መርምሮ መወሰን\ warrant more
(ለ) የቀረበለትን አቤቱታ የሚመለከት አግባብነት ያለውን than one
ማንኛውም የፅሁፍ ማስረጃ ወይም መረጃ ማሰባሰብ፣ review
(ሐ) የዕሴት ግመተውን መረጃ በመውሰድ ረገድ ቀጥታ committee.
ወይም ተዘዋዋሪ አግባብነት ያለው ማንኛውም ሰው 2) The membership of a tax review committee
shall range from three to five and shall have
እና/ ወይም የግብር ማስታወቂያ የላከው ሰው
multidisciplinary professionals consisting of:
በኮሚቴው እየተመረመረ ስላለው ጉዳይ ለጥያቄ
(a) One or two accountants having experience
እንዲቀርብ መጥሪያ በማዘዝ መላክ፣ እና
in tax and auditing;
(መ) በርግጥ ንብረት ገማች የተካሄደው አጠቃላይ የእሴት
(b) One or two expert shaving work experience
ግመታ መረጃ ሲወስድ በስህተት ወይም በግብር
in land management/administration or
ባለስልጣን መስሪያ ቤት የተደረገውን የግብር ስሌት
relevant field of natural resources; and
የተገቢነት፣ የትክክለኛነት የሙሉነት ታሳቢዎችን ከዚህ
(c) A lawyer well qualified and/or having legal
አዋጅ ጋር በሚስማማ መልኩ እንደየአግባቡ
practice experience in land matters or
በመጠቀም እንደገና ከልሶ ማስተካከል፡፡
administrative matters or a tax discipline.
1) ኮሚቴው እንደገና በመመርመር ከልሶ የሚመለከተው የግብር
3) The legal expert shall be the chairperson of
ማስታወቂያ ወይም የእሴት ግመታ ጥቅል አግባብነት ያለው
any tax review committee, whether the
ክፍል ቅጂ ከደረሰበት ቀን ጀምሮ ሲቆጠር አስር ቀን ሳያልፍ
membership of the committee is decided at 3
የቀረቡለትን አቤቱታዎች ብቻ ይሆናል፡፡
or 5.
2) ኮሚቴው የአቤቱታ ምርመራውን እንዳጠናቀቀ ወዲያው የውሳኔ
4) Members of the Tax Review Committee shall
ሀሳቡን ለግብር ባለስልጣን መስሪያ ቤት ኃላፊው ማቅረብ
be appointed by the cabinet of a chartered or
አለበት፡፡
major urban government, or Zone
3) የግብር ባለስልጣን መስሪያ ቤት ኃላፊው የኮማቴው የራሱን Administration, as appropriate, upon the
ግኝቶች/ አመለካከቶች በፅሁፍ በማስፈር ኮማቴው በንዑስ recommendation of the head of the respective
አንቀፅ (1) እና (3) በተመለከተው መሠረት እንደገና አጣርቶ Tax Authority.
የውሳኔ ሃሳብ በድጋሚ እንዲቀርብ መልሶ ለኮሚቴው ሊመራለት 22. Powers and Responsibilities of Tax Review Committee
ይችላል፡፡
1) The Tax Review Committee shall be accountable to the head
1) ቅጣት ማንሳት of the Tax Authority and shall have the following functions and
1) በማናቸውም ግብር ከፋይ ላይ የተጣለ አስተዳደራዊ responsibilities:
ቅጣት የኢትዮጵያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባለሥልጣን (a) examining and deciding on all complaints lodged by
በሚያወጣው መመሪያ መሠረት እንደየአግባብነቱ tax payers for adjustment of stated matters or
እየታየ በሚመለከተው የግብር ባለስልጣን መስሪያ omission in the valuation roll, data translation
ቤት ኃላፊ ወይም የቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ ሊነሳ ይችላል፡፡ correction of tax amount specified by a tax notice,
2) የኢትዮጵያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባለሥልጣን ዋና compromise of penalty, withdrawal of interest, and
ዳይሬክተር በሚያወጣው መመሪያ ቅጣት waiver of tax liability;
የሚነሳባቸውን ሁኔታዎች እና በግብር ባለሥልጣን (b) Gathering any written evidence or information
መስሪያ ቤት ኃላፊ ወይም በግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ relevant to the complaint lodged;
 የሚነሣውን የቅጣት መጠን ይወስናል፡፡ (c) Summoning any person, who directly or indirectly has
dealt with translation of valuation, information, and/or
issuer of tax notice to appear before it for questioning
him about the case under its investigation; and
(d) Reviewing general valuation roll data translation the
calculation of tax conducted by Tax Authority
considerations of fairness, accuracy, completeness in
compliance with this Proclamation.
2) The committee shall only entertain and review complaints
submitted to it within 10 days of receipt of tax notice or receipt
of the copy of the relevant part of the valuation roll.
3) The Committee shall submit to the Head of the respective
tax authority its recommendations as soon as it has completed
its review.
4) The Head of the Tax Authority may approve or amend their
commendations or remand the case, with his observations, to
the committee for further review that it shall conduct
according to Sub-Arts. (2) & (3).

23. Waiver of Penalty

1) Administrative penalty imposed on a taxpayer may be
waived by the relevant official of the Tax Authority
or by the concerned Review Committee, as
appropriate, in accordance with the directives to be
issued by the Ethiopian Revenues and Customs
Authority.
2) The Director General of the Ethiopian Revenues and
Customs Authority shall, by a directive, prescribe the
conditions under which the administrative penalty
may be waived, and the amount of penalty that
officials of the Appropriate Tax Authority or Review
Committee are authorized to waive.
ክፍል አምስት፡ የይግባኝ አፈጻጸም PART Five Appeal Procedures
ምዕራፍ ዘጠኝ፡ የይግባኝ መብት፣ የይግባኝ ምርመራ እና ውሳኔ አሰጣጥ Chapter nine Right of Appeal, Procedures of Examination,
እንዲሁም የግብር ይግባኘ ጉባኤ አሰያየም ሥነ-ሥርዓቶች Decision Making and Designation of Tax Appeal Commission
የሌሎች ግብሮች በተመለከተ የተሰየመ የግብር ጉባኤ Appeal of property tax shall be handled by the formal tax
ይግባኝ
የሚመለከተውና በንብረት ግብር የሚጣል አቤቱታም በዛው አፈፀፃም appeal commission as following the stated appeal handling
የሚፈፀም ሆኖ የተፃፈው ለመጥቀስ ያክል እንደሚከተለው ቀርቧል፡፡ process for case of reference, the organization and procedures
1) የይግባኝ መብት
1) በቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ ወይም በሚመለከተው ኃላፊ
የተሰጠ ውሳኔ የሚቃወም ማንኛውም ግብር ከፋይ
ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን ይግባኝ አቀራረብ ሠርዓት
መስፈርቶች በማሟላት /ከዚህ በኋላ “ይግባኝ ጉባኤ”
ተብሎ ለሚጠቀሰው/ የንብረት ግብር ይግባኝ ጉባኤ
የይግባኝ አቤቱታውን ማቅረብ ይችላል፡፡
2) በማናቸውም ግብር ወይም የምሪት የዞታ መጠቀሚያ
ክፍያ ከፋይ የቀረበ ይግባኝ በቀረበበት ቀን መመዝገቡ
እና መዝገብ የሚከፈትለት መሆኑ እንደተጠበቀ ሆኖ
የሚከተሉትን ካላሟላ በቀር በይግባኝ ጉባኤው
ለሚደረገው ምርመራ አይመራም፡-
(ሀ)ክርክሩ የሚመለከተው ግብር ወይም ክፍያ መጠን 50%
ለግብር ባለስልጣን መስሪያ ቤት ገቢ የተደረገበት
ማስረጃ ካልቀረበ በስተቀር እና
(ለ) ይግባኙ የቀረበው የግብር/ ወይም ማስታወቂያው፣
የእሴት ግምት ጥቅሉ አግባብነት ያለው ክፍል ቅጂ
ለግብር ከፋዩ ከደረሰበት ቀን ጀምሮ በ 3 ዐ ቀን 25. Date of Lodging Appeal
ውስጥ፣ ወይም የግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴ ውሳኔ
ለከፋዩ ከተሰጠበት ቀን ጀምሮ በሰላሳ /3 ዐ/ ቀን
ውስጥ ካልሆነ በስተቀር፡፡
2) ይግባኝ ማቅረቢያ ጊዜ
ማናቸውም ይግባኝ ቀረበበት የሚባለው ቀን፡-
1) በተመዘገበ የፖስታ ቤት ሪኮማንዴ የተላከ ይግባኙን
በተመለከተ ፖስታ ቤት የተቀበለበት ቀን/ ወይም
2) ለይግባኝ ጉባኤ መዝገብ ቤት ገቢ የሆነበት ቀን፣
15) የይግባኝ ማመልከቻ ይዘት
1) የይግባኝ ማመልከቻ የሚቀርበው ባስፈላጊ ኮፒዎች ሆኖ
የሚከተሉትን ያካትታል፡-
(ሀ) የይግባኝ ጉባኤው ስምና የቦታ አድራሻ፣
(ለ) የግብር ከፋዩን ስም፣ አድራሻ እና የግብር ከፋይ መለያ
ቁጥር፣
(ሐ) የመልስ ሰጪውን/ዎቹን ስምና የቦታ አድራሻ፣
(መ) ተቃውሞ የቀረበበት የገንዘብ መጠን /እንደ
አቤቱታው አርዕስት ሆኖ የሚገለፅ/፣
of the commission are restated as following.
24. Right of Appeal
1) Any taxpayer who objects to the decision of the tax review
committee or the concerned official may appeal to the
Property Tax Appeal Commission (hereinafter referred to
as the "Appeal Commission") upon the fulfillment of the
requirements hereunder.
2) Subject to the recording and opening of a file for the
appeal lodged by a tax payer, no appeal shall be referred
to the examination by the Appeal Commission, unless:
(a) (evidence of a deposit of fifty percent (50%) of the
disputed amount with which it is made to the Tax
Authority; and
(b) The appeal is lodged before the Appeal Commission
within thirty (30) days following the day of receipt
of the Tax Notice or the copy of the relevant part of
the valuation roll, or from the date of decision of the
Review Committee.
The date on which an appeal is lodged shall be the date of:
1) Its registration by the archives of the Appeal Commission if
it is delivered other than by registered mail; or
2) Registration by the post office if sent by registered mail.
26. Contents of Memorandum of Appeal
1) The memorandum of appeal shall be submitted in
necessary duplicate copies and shall include the
following:
(a) The name and physical address of the Appeal
Commission;
(b) The taxpayer's name, address, and TIN;
(c) The name of the respondents and physical address;
(d) The estimate of the amount of claim
objected to be indicated as a subject/topic;
(e) A statement of the specific subject matter of the
appeal and the reason/s for the appeal;
(f) The relief sought to be granted; and
(g) As attachments, any relevant supporting
 (ሠ) የይግባኙ ዝርዝር ፍሬ ነገር እና ምክንያት/ቶች ሃተታ፣
(ረ) የሚጠየቀው ዳኘነት፣ እና
(ሰ) አባሪ ተደርጎ የሚያያዝ ማንኛውም አግባብነት ያለው
ሰነድ እና ይግባኝ ሲቀርብ ወይም ቀርቦ መዝገብ
ከተከፈተ በኋላ ይግባኝ የተጠየቀበት ግብር 50% ገቢ
የተደረገበት ደረሰኝ ፎቶ ኮፒ፡፡
1) በንዑስ አንቀፅ /1/ ከተመለከቱት ሰባት ሁኔታዎች አንዱ
ከጐደለ ይግባኝ ጉባኤው ይግባኝ ባዩ በአምሰት ቀን ውስጥ
አስተካክሎ እንዲያቀርብ፣ ሳያቀርብ ከቀረም ደግሞ ይግባኙ
እንዲሰረዝ ያደርጋል፡፡
16) የመጥሪያ ትዕዛዝ አሰጣጥ
1) ማንኛውም ይግባኝ ከመሰማቱ አስቀድሞ
(ሀ) ይግባኝ ጉባኤው የይግባኝ ማመልከቻው ኮፒ ለመልስ
ሰጪ/ዎቹ አንዲደርስ መጥሪያ ትዕዛዝ ይሰጣል፡፡
(ለ) መልስ ሰጩው/ዎቹ ለጉባኤው እና ለይግባኝ ባዩ የፅሁፍ
መልስ በበቂ ኮፒ ያቀርባል፡፡
(ሐ) መልስ አለማቅረብ በቀረበው ይግባኝ ማመልከቻ ላይ
ብቻ በመመስረት ተጣርቶ እንዲወስን የማድረግ
ውጤት ይኖረዋል፡፡
2) ይግባኝ ባዩ ክርክሩን በማስረጃ አስደግፎ የማረጋገጥ ግዴታ
አለበት
17) የይግባኝ ጉባኤ ውሳኔ አሰጣጥ
1) ይግባኝ ጉባኤው መዝገቡን ከመረመረ በኋላ ውሳኔውን
በፅሁፍ ያስተላልፋል፡፡
1) የይግባኝ ጉባኤ ውሳኔ በቅድሚያ ማስፈር
ያለበት፣ የይግባኝ መዝገብ ቁጥሩን የውሳኔውን
ቀን፣ የጉባኤውን አባላት ስም እና የጉባኤውን
ሊቀመንበር ስም፣ የተከራካሪዎቹን ስምና የግብር
ከፋይ መለያ ቁጥሮችናቸው፡፡
2) የይግባኝ ባይ ውሳኔ በመቀጠል ማስፈር ያለበት
በሚከተለው መሠረት ይሆናል፡፡
(ሀ)የተከራካሪ ወገኖች ክርክሮች እና ማስረጃዎች አጠር
ያለ ሐተታ፣
(ለ) የተደረገው ምርመራ የፍሬ ነገር ግኝቶች፣ ተፈፃሚነት
documents and a photocopy of the receipt of the
deposit of the 50% (fifty percent) of the disputed
amount of tax made presented during or after the
opening of the file for the appeal memorandum. .
2) Where anyone of the first seven conditions under
Sub-Article (1) is missing, the Appeal Commission
shall require the appellant to correct the deficiency
within five (5) days, failing of which shall result in
the rejection of the appeal.
27. Service of Documents
1) Prior to the first hearing of any appeal:
(a) A copy of the memorandum of appeal shall be
served on the respondent/s by the Appeal
Commission.
(b) The respondent/s shall submit written reply to the
Appeal Commission while at the same time giving
a copy thereof to the appellant.
(c) Failure to submit reply shall result in the
examination and decision based on the appeal
memorandum.
2) The appellant shall have the burden of proof with a
view to establishing his claim.
28. Decision of Appeal Commission
1) Having examined the case, the Appeal Commission
shall issue a written decision. the decision of the
Appeal Commission shall specify the following:
2) The decision shall beforehand set out the Appeal
number, the date of decision, the names of the
members of the Appeal Commission and the name
of the chairperson of the Commission, as well as
the names and respective TINs of the litigants.
3) the decision further state:
(a) Concise statement of the litigations and
evidences of the parties;
(b) The factual findings, citation to the applicable
law, legal interpretation, a conclusion on each
relevant issue presented;
 ያለው ሕግ ከየፍሬ ነገሩ ግኝት አኳያ የሚሰጠው
ግንዛቤና የተከናወነው የሕግ አተረጓጎም በቀረበው
በየአንዳንዱ አግባብነት ያለው ጭብጥ ላይ
የተደረሰበት ድምዳሜ፣
(ሐ) የውሳኔ ኃይለቃሎች ማለትም የይግባኝ ባዩ ጥያቄ
የተደገፈው እና ተቀባይነት ያገኘው በከፊል ወይም
በሙሉ ስለመሆኑ፣ ለግብር ባለሥልጣን መመሪያ
በመስጠት የይግባኝ ባዩ ጥያቄ ለግብር ባለሥልጣኑ
መስሪያ ቤት ተመልሶ ስለመመራቱ፣ ይግባኝ ባዩ
እንዲከፍል ስለሚገደድበት የግብር መጠን እና
የይግባኝ ባዩን ተጠያቂነት የሚያመለክቱ ለሎች
ዝርዝር ሁኔታዎችና ሀተታዎች፣
(መ) ይግባኝ ባዩ ሁለተኛ የይግባኝ መብት ያለው
ሰለመሆኑ መግለፅ፡፡
1) ውሳኔው በጉባኤው አባላት ተፈርሞ በጉባኤው
ማህተም ይረጋገጣል፡፡
2) ይግባኝ ጉባኤው ተከራካሪ በሌለበት ውሳኔ
የሚያስተላልፈው በሚከተሉት ምክንያቶች
ይሆናል፡-
(ሀ) ይግባኝ ባዩ አስፈላጊነቱ ታምኖበት እንዲያቀርብ
የታዘዘውን መልስ ሳያቀርብ ከቀረ ወይም ይግባኙ
ለጉባኤው ምርመራ ከተመራ በኋላ በሁለት
29. Appeal against the Decision of Appeal Commission
ቀጠሮዎች ሳይቀርብ ከቀረ፣
(ለ) የይግባኝ ማመልከቻው የደረሰው መልስ ሰጭ
መልስ ሳያቀርብ ከቀረ ወይም በጉባኤው ሁለት
ቀጠሮዎች በተከታታይ ሳይቀርብ ከቀረ፡፡
1) በይግባኝ ጉባኤ ውሳኔ በመቃወም የሚቀርብ ይግባኝ
1) በይግባኝ ጉባኤ ውሳኔ ቅር የተሰኘ ተከራካሪ ውሳኔው
በፅሁፍ ከደረሰው ቀን ጀምሮ በ 3 ዐ ቀን ውስጥ
ውሳኔው የሚታይበትን ማንኛውንም የህግ ስህተት
መነሻ በማድረግ የይግባኝ አቤቱታውን ስልጣን ላለው
ፍርድ ቤት ማቅረብ ይችላል፡፡
2) ይግባኝ ሰሚው ፍርድ ቤት ማንኛውንም የሕግ ጥያቄ
መርምሮ በመበየን ውሳኔውን ከሰጠ በኋላ ጉዳዩ ወደ
ይግባኝ ጉባኤ እንዲመለስ ያደርጋል፡፡
3) ይግባኝ ሰሚው ፍርድ ቤት በሰጠው ውሳኔ ላይ
(c) The ruling (whether the appellant's claim is
justified and accepted partly or wholly, whether
the claim is remanded with instructions to the
Tax Authority, the amount of tax the appellant
is required to pay, if any, and other necessary
details of appellant’s liabilities); and any
dissenting opinion.
(d) A declaration of the appellant's 2nd appeal
right.
4) The decision shall be signed by the panel members
present, and the Seal of the Appeal Commission
shall be affixed thereon.
5) The Appeal Commission may decide, ex-parte
where:
(a) Any appellant fails to give counter reply when
necessary, or to appear before it on two
occasions, after the appeal is referred to its
examination; or
(b) The respondent/s, after receiving the
memorandum of appeal, fails to give reply or
to appear before the Commission on two
occasions.
1) Any party dissatisfied with the decision of the Appeal
Commission may appeal to the competent court of
appeal on the ground that it is erroneous on any
matter of law within 30 days from the date of receipt
of the written decision of the Appeal Commission.
2) The court of appeal shall hear and determine any
question of law arising on appeal and shall, after
reaching its decision there on, return the case to the
Commission.
3) An appeal to the next court of appeal from the decision
of the lower court of appeal maybe lodged by either
party, within thirty (30) days of the decision of the
lower court of appeal.
4) A taxpayer's appeal shall not be accepted by the court
 ወደሚቀጥለው ይግባኝ ሰሚ ፍርድ ቤት ይግባኝ
ማለት የሚፈልግ የትኛውም ተከራካሪ የታችኛው
ይግባኝ ሰሚ ፍርድ ቤት ውሳኔ ከደረሰው ቀን ጀምሮ
በ 3 ዐ ቀን ውስጥ ይግባኙን ማቅረብ ይችላል፡፡
4) ግብር ከፋይ ይግባኝ አቤቱታውን በሚያቀርብበት ጊዜ
በግብር ይግባኝ ሰሚ ፍርድ ቤት ውሳኔ ከደረሰው ቀን
ጀምሮ በ 3 ዐ ቀን ውስጥ ይግባኙን ማቅረብ ይችላል፡፡
1) የይግባኝ ጉባኤ መቋቋም እና ተጠሪነት፡-
1) የሚከተሉት የይግባኝ ጉባኤዎች መቋቋም አለባቸው፡-
(ሀ) የአዲስ አበባ ወይም የድሬደዋ ከተማ የንብረት ግብር
ይግባኝ ጉባኤ /ለእያንዳንዳቸው ራሱን
የሚቋቋም/
(ለ) የአብይ ከተማ የንብረት ግብር ይግባኝ ጉባኤ
/በእያንዳንዱ አብይ ከተማ
(ሐ) በየአንዳንዱ የዞን ከተማ የሚቋቋም ዞናዊ የንብረት
ግብር ጉባኤ እና
(መ) በየአንዳንዱ የወረዳ አስተዳደር ከተማ የሚቋቋም
ወረዳዊ የንብረት ግብር ጉባኤ፡፡
2) በንኡስ አንቀፅ /1/ የተደነገገው ቢኖርም ማንኛውም የክልል
መስተዳድር ከላይ በተጠቀሰው ማንኛውም ዕርከን ራሱን የቻለ
ይግባኝ ጉባኤ የማያስፈልግ ሆኖ ካገኘው፣ ሁለት ወይም የበዙ
ከተሞች ወይም ክፍለ ከተሞች በአጐራባች ከተማ፣ ክፍለ ከተማ
ወይም የዞን ከተማ በተቋቋመ ይግባኝ ጉባኤ እንደየአግባቡ
ዳኝነት የሚያገኝበት ሁኔታ በመወሰን ማመቻቸት ይችላል፡፡
1) በፌዴራል ከተማ የሚቋቋም የንብረት ግብር ጉባኤ ለሚመለከተው
የፌዴራል ከተማ ምክር ቤት ተጠሪ ይሆናል፡፡
2) በክልል የሚቋቋም የእያንዳንዱ አብይ ከተማ የንብረት ግብር
ይግባኝ ጉባኤ ለሚመለከተው ከተማ፣ ክልል፣ የዞን አስተዳድር
ወይም ወረዳ አስተዳደር ሕግ አሰፈፃሚ አካል እንደየአግባቡ ተጠሪ
ይሆናል፡፡
1) የይግባኝ ጉባኤ አባላት የሙያ ብቃት ሁኔታ እና አመዳደብ
1) በማንኛውም እርከን የሚቋቋም የይግባኝ ጉባኤ
የሚከተለውን የስነምግባር እና የሙያ ብቃት ደረጃ ሟሟላት 31. Qualifications and Appointment of Members of Appeal
አለባቸው
(ሀ) መልካም ስም፣ ተቀባይነት፣ የተከበረ ማንነት፣
አጠቃላይ አና ሙያዊ ዕውቀት ያለው እና ከግብር እና
unless at the time the appeal is lodged, the taxpayer
has paid the tax liability determined by the Appeal
Commission.
30. Establishment and Accountability of Appeal Commission
1)The following Appeal Commissions shall be established:
a) Property Tax Appeal Commission to be
established independently at Addis
Ababa or at Dire Dawa;
b) Major Urban Centre Property Tax
Appeal Commission, in each Major
urban centre of a region to be
ችሎ established independently for each
major city);
c) Zonal Property Tax Appeal
Commission, in each Zonal town; and,
d) Woreda Property Tax Appeal
Commission, in each Woreda
Administrative town.
2) Notwithstanding the provisions of Sub-Art. (1), any
regional government or federal city shall make an
arrangement in such a way that two or more urban
areas and sub cities may be covered as appropriate by
the Appeal Commission established in a neighboring
urban centre, sub city or at zone level where it finds it
unnecessary to have a separate Appeal Commission at
any of the above mentioned levels,.
3) The Property Tax Appeal Commission to be established
in a federal city shall be accountable to the Council of
the concerned federal city government.
4) Property Tax Appeal commissions of major urban
centers to be established in regions shall be
accountable to the executive organs of the respective
city administration, region, zone administration, or
አባላት woreda administration, as the case may be.
Commission
1) Members of Appeal Commission at every level shall
have the following measure of good conduct and
 ከግብር አስተዳደር ጋር በተያያዘ ወንጀል ከጥፋተኝነት
የፀዳ ማህደር/ ሪከርድ ያለው፣
(ለ) እንደ ሕግ፣ የመሬት ሥራ አመራር/ አስተዳደር፣
የግብር ምርመራ ወይም እሴት ግመታ ባሉ የሙያ
መስኮች ድህረ ዲፕሎማ የሙያ ብቃት እና አጥጋቢ
የሥራ ልምድ ያለው፣
(ሐ) ከአእምሮ ችግር ወይም ከሞግዚት አስተዳደር ነፃ የሆነ፡፡
2) ተጨማሪ ችሎት በሌለው የግብር ይግባኝ ጉባኤ ወይም
በእያንዳንዱ የጉባኤ ወይም በእያንዳንዱ የጉባኤው ችሎት
የሚመደቡት የሕግ ባለሙያዎች ብዛት ቢያንስ 2 ሆነው ከ 2 ቱ
አንዱ የሕግ ባለሙያ እንደቅደም ተከተሉ የጉባኤው ወይም
የችሎቱ ሊቀመነበር መሆን አለበት፡፡
3) በፌዴራል ከተማ የሚሰየም የግብር ይግባኝ ጉባኤ ወይም በዚህ
አዋጅ በዝርዝር በተመለከተ የክልል እርከን የሚሰየም ይግባኝ
ጉባኤ፡-
(ሀ) በንዑስ አንቀፅ /1/ እና /2/ የተመለከቱትን ግብረ
ገባዊና ሙያዊ መሰፈርቶች የሚያሟሉ አንድ
ፕሬዝዳንት እና አራት አባላት ይኖሩታል፡፡
(ለ) በንኡስ አንቀፅ /1/ እሰከ /2/ የተመለከቱትን
ግብረገባዊና የሙያ መስፈርቶች የሚያሟሉ
እያንዳንዳቸው አምስት አባላት ያላቸው ከአንድ
የሚበዙ ችሎቶች ሊኖሩት የሚችል ሲሆን፣
ለጉባኤው ከተሾሙት መካከል በፕሬዝዳንቱ
በሚመደብ ሊቀመንበር ይመራል፡፡
4) የይግባኝ ጉባኤ ፕሬዝዳንት ከዚህ በታች በአንቀፅ /5/ በተዘረዘሩት
አግባብ ያላቸው አካላት ተሹሞ የሚመደበ ይሆናል፡፡
5) የይግባኝ ጉባኤ ፕሬዝዳንት እና አባላት እንደየአግባቡ በክልል
ወይም በፌዴራል ከተማ፣ በማናቸውም አብይ ከተማ በዞን
ወይም በወረዳ አስተዳደር የሚሾሙ እና የሚሻሩ ይሆናል፡፡
6) የይግባኝ ጉባኤ አባል የሥራ ዘመን ሁለት /2/ ዓመት ይሆናል፡፡
7) የይግባኝ ጉባኤ ወይም የጉባኤውን ችሎት በሊቀመንበርነት
እንዲመራ የተመደበ አባል የሥራ ዘመን በመተካት የተመደበ
ከሆነ ደግሞ የለቀቀውን አባል ቀሪ የሥራ ዘመን ብቻ ለሆነ ጊዜ
ያገለግላል፡፡
qualifications:
(a) good reputation, acceptability, integrity, general
and professional knowledge, and free record
from any conviction on account of offense in
connection with tax and tax administration;
(b) Post-diploma qualification and satisfactory
experience in such disciplines as law, land
management/administration, tax inspection or
valuation;
(c) Free from mental problem and curatorship.
1) The number of legal experts in a panel of a Tax
Appeal Commission with no extra panels or in each
panel there of shall be at least two and one of the
legal experts shall be the chairperson of any panel of
the commission.
3) The Appeal Commission in a federal city or at each
level of region specified by this Proclamation shall:
(a)Be composed of a president and other four
members who meet the moral traits and
expertise specified under sub-Arts. (1) and (2).
(b) May have more than one panel of five members
who meet the moral traits and expertise specified
under sub-Art (1) up to (2) and presided over by
a chair person assigned by the president from
among those appointed for the commission.
4) Appeal Commission's President shall be appointed by
appropriate entities listed under sub-Article (5)
below.
5) The president and Members of Appeal Commission
shall be appointed and removed by the Council of a
Federal City or a major urban government, zone
administration or district administration, as
appropriate.
6) The term of office of Appeal Commission member
shall be two (2) years.
7) A member appointed to chair an Appeal Commission
or a panel thereof shall serve in that capacity for two

8) የይግባኝ ጉባኤው ችሎት ሊቀመንበር እና አባላት በየችሎቱ
ለሚገኙበት ጊዜ ታስቦ የሚከፈላቸው አበል እንደየአግባቡ
በክልል ወይም በከተማ መስተዳድር እንደየጊዜው ሁኔታ
በሚወሰነው መሠረት የማግኘት መብት አላቸው፡፡
9) ማናቸውም የይግባኝ ጉባኤ አባል በንዑስ አንቀፅ 1 ከተመለከቱት
ግብረ-ገባዊ ባህርያት እና የሙያ ብቃቶች መካከል አንዱን ወይም
የሚበዙትን እንደማያሟላ ሲረጋገጥ ሾሞ በመደበው አካል
ከአባልነት ይሽራል፡፡
1) የይግባኝ ጉባኤእና የፕሬዝዳንቱ ሥልጣን እና ኃላፊነት
1) የይግባኝ ጉባኤው፡-
(ሀ) በመረጃ የተደገፈ የፍሬነገር እና የሕግ ምክንያቶች
መሠረት በማድረግ የይግባኝ ተቃውሞ የተደረገበትን 1) The Appeal Commission shall have power to:
የግብር ትመናና ስሌት አደራረግ ወይም አጠቃላይ
የዕሴት ግምት ጥቅል ወይም የዕሴት ግምቱ ጥቅል
ድጋሚ ማስተካከያ የማፅናት የመቀነስ፣ ወይም የመሻር
ስልጣን እንዲሁም ለጉዳዩ የመጨረሻ
ለመስጠት ፍትሃዊ እና አስፈላጊ መስሎ የታየውን ሌላ
ትዕዛዝ በተጨማሪ የመስጠት ስልጣን፣
(ለ) የግብር ባለሥልጣን መስሪያቤቱ ወይም ግብር ከፋዩ
አዳዲሰ የክርክር ነጥቦች ካሉት እንዲያቀርብ የማዘዝ
ሥልጣንና፣ እና
(ሐ) የግብር ባለሥልጣን መስሪያቤቱ ወይም ግብር ከፋዩ
ወይም የመንግስት አካል ወይም
እንደየአግባብነታቸው ከግብር ከፋዩ ክርክር ጋር
በተያያዘ ያላቸውን ደጋፊ ማስረጃ እንዲያቀርቡ የማዘዝ 2) Appeal Commission's President or Chairperson of the Panel
ስልጣን አለው፡፡
2) የይግባኝ ጉባኤ ፕሬዝዳንት ወይም የጉባኤው ችሎት ሊቀመንበር፡-
(ሀ) የይግባኝ ማመልከቻ ሲቀርብለት ቅደመ ምርመራ
ያደርጋል፣
(ለ) ለይግባኝ ጉባኤው ወይም ለጉባኤው ችሎት የሚቀርብ
አጀንዳ ያዘጋጃል፣
(ሐ) የይግባኝ ጉባኤውን ወይም የጉባኤውን ችሎት ሥራ
አፈፃፀም በሊቀመንበርነት ይመራል፣
(መ) ክርክሮች በቃለ ጉባኤ በአግባቡ እንዲመዘገቡ እና
በሚሰጥ ውሳኔ መሠረት እንዲመሩበማድረግ፣ እና
(2) years or the remaining period of that other
member's term if he is a substitute.
8) The Chairperson and other members of the
Commission shall be entitled to receive such
attendance allowance for seating on panels as shall be
fixed from time to time by the cabinet of regional or
federal city government as appropriate.
9) A member of Appeal Commission may be removed by
the organ that has appointed him where it is proven
that he fails to meet one or more of the moral traits
and expertise specified under sub-Art. (1).
32. Powers and Responsibilities of Appeal Commission and its
Chairperson
(a) confirm, reduce or annul any rating and calculation of
tax or permit fee and general valuation roll or
readjustment appealed against on the basis of
እልባት established factual and legal grounds, and make such
further consequential order thereon as may seem just
and necessary for the final disposition of the matter;
(b) Instruct the Tax Authority or the taxpayer to submit
new facts, if any; and
(c) Order the Tax Authority or the taxpayer or any other
person or governmental department or agency, as the
ኤጀንሲ case may be, to produce supporting evidence relevant to
the taxpayer's allegation.
thereof shall:
(a) Make preliminary
examination of memorandum of
appeal;
(b) Prepare the agenda for the
Appeal Commission or for the panel
thereof;
(c) Preside over and guide the
proceedings of the Appeal
Commission or the panel thereof;
 (ሠ) በሊቀመነበርነት የሚመራውን የይግባኝ ጉባኤ ወይም
የጉባኤ ችሎት የሥራ አፈፃፀም ውጤት /ክንውን
የሚገልፅ አመታዊ ዘገባ ያቀርባል፡፡
2) የማሰረዳት ሸክም
የግብር ወይም የምሪት ይዞታ ክፍያ አወሳሰን፣ አተማመን ወይም
ስሌት አደራረግ ተጋንኗል፣ ወይም በአጠቃላይ የዕሴት ግምት
ጥቅል ወይም በእሴት ግምት ጥቅሉ የክለሳ ማስተካከያ በስህተት
የተገለፀ ወይም የተዘለለ ጉዳይ አለ፣ ወይም የሚመለከተው አካል
ውሳኔ ተሰልቷል በማለት ይግባኝ የሚያቀርብ ማንኛውም
ተከራካሪ ክርክሩን በቅድሚያ የማስረዳት ሸክም ይኖርበታል፡፡
ክፍል ስድስት፡ የምሪት ይዞታ ክፍያን የሚመለከቱ
ድንጋጌዎች
3) የምሪት ይዞታ ክፍያ አተማመንና ከክፍያ ነፃ ማድረግ
1) የምሪት ይዞታ ክፍያ በዚህ አዋጅ አንቀፅ 5- 12 ድንጋጌዎች
መሠረት እየተተመነ ከሊዝ ይዞታ ሥርአት ውጭ በሆኑ
የመሬት መጠቀሚያ መብቶችና /ወይም ህንፃዎች ላይ
በመጣል በከተማ አካባቢ አስተዳደሮች ይሠበሠባል፡፡
2) የከተማ አካባቢ አስተዳደሮች በአንቀፅ 12 የተደነገጉትን
ከምሪት ይዞታ ክፍያ ጋር በማጣጣም አመታዊ የምሪት
ይዞታ ተመን ፖሊሲ ሰንጠረዥ አዘጋጅቶ በማፅደቅ
ይተገብራሉ፡፡
3) ከግብር ነፃ ማድረግንና የግብር ምትክ ማካካሻ አስተዋፅኦን
የሚመለከቱ የዚህ አዋጅ ድንጋጌዎች ለምሪት የዞታ ክፍያ
ተፈፃሚ ይሆናሉ፡፡
1) የምሪት ይዞታ ክፍያ ግዴታና ቅጣት፡-
1) በምሪት ይዞታ ሥሪት ሥርአት መሠረት ሆኖ የመሬት
መጠቀሚያ መብት ያለውና/ ወይም የህንፃ ባለቤት የሆነ
ማናቸውም ሠው በዚህ አዋጅ ድንጋጌዎች መሠረት ከክፍያ
ነፃ ካልተደረገ በስተቀር ግዴታ አለበት፡፡
2) በክፍያ ማስታወቂያ የተገለፀውን የምሪት
መጠቀሚያ ክፍያ ሳይከፍሉ መቅረት በዚህ አዋጅ መሠረት
(d) Ensure that the arguments
are properly recorded in the minutes
and that the decision conforms to
the prescribed form; and
(e) Submit an annual report
about the accomplishment
(performance) of the Appeal
commission or the panel thereof he
presides over.
33. Burden of Proof
The burden of proving that an assessment, rating or
calculation of tax or permit fee is excessive, or that wrong
statement in or omission from a general valuation roll or
readjustment exists, or that a decision of the concerned
Authority is wrong lies on the party appealing against.
PART SIX: Provisions Pertaining to Permit Fees
34. Permit Fee Rating and Exemptions
1. permit fees shall be charged and
collected by urban administrations
from all land use right and buildings
constructed or to be constructed on
urban land possessed outside lease-
hold land tenure system of the
country rated in line with the
provisions of Arts. 5-12 of this
Proclamation.
2. Urban governments shall adopt and
implement annual permit fee rating
policy in line with the provisions of
Art. 12 of this Proclamation properly
adapted to the context thereof.
3. The relevant provisions of this
Proclamation on tax exemptions and
compensatory contributions shall
also apply to exemptions of permit
fee.
ይዞታ
35. Liability of Permit Fee and Penalty
1) whosoever, is having use right of land and /or
 የንብረት ግብር አለመክፈል በሚያስከትለው ቅጣት ownership of building under permit land tenure
ተጠያቂ ያደርጋል፡፡ system shall be liable to pay permit fee rated and
3) የክፍያ ማስታወቂያን ጨምሮ የክፍያ ማከናወኛ ጊዜ እና charged by local urban government unless otherwise
ዘዴዎች የሚመሩባቸው የዚህ አዋጅ ድንጋጌዎች exempted according to the provisions of this
አግባብነት ያላቸው ማሻሻያዎች ተደርጎባቸው ለምሪት Proclamation.
ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ ተፈፃሚ ይደረጋሉ፡፡ 2) Failure to pay permit fee issued by a tax notice shall
1) የምሪት ርግጥ ንብረት እሴትና የመጠቀሚያ ክፍያ መዝገቦችና entail the penalty prescribed for the failure of payment
ቅሬታና አቤቱታ አፈታት of property tax according to the relevant provisions of
1) ለምሪት ይዞታ አመታዊ ክፍያ አጣጣል የተከናወነ this Proclamation.

የእሴት ግመታ ጥቅሎች እና ከክፍያ ነፃ የተደረጉ ርግጥ 3) The provisions of this Proclamation governing the time

ንብረቶች እንዲሁም የክፍያ ምትክ ማካካሻ and method of payment, including service of tax

መዋጮዎች የሚሠፍሩባቸው መንግስታዊ መዝገቦች notice of property tax shall also apply to permit fee

አግባብነት ያላቸው ማሻሻያዎች ተደርጐባቸው በምሪት with relevant adaptations to the context thereof.

ይዞታ ስሪት ስር ላሉ ርግጥ ንብረቶች ተፈፃሚ 36. Public Registers of Valuation, complaint and appeal
handling mechanisms for Permit land holdings
ይሆናሉ፡፡
2) የህዝብ ምርመራን፣ የቅሬታና የቅሬታ ምርመራ
አፈፃፀሞችን፣ የይግባኝ መብትና ተከታታይ የአፈፃፀሙ
ሂደት በሙሉ አግባብነት ያላቸው ማሻሻያዎች
ተደርጎባቸው በምሪት ሥሪት ሥርአት ለሚገኙ ርግጥ
ንብረቶች ተፈፃሚ ይሆናሉ፡፡
3) በምሪት ይዞታ ኪራይ ግመታና አመታዊ የምሪት ክፍያ
ተመን ላይ የሚቀርብ ቅሬታና አቤቱታ ደረጃውን
ጠብቆ በዚህ አዋጅ መሰረት ተቋቋመው የንብረት
ግብር ቅሬታ ሰሚ ኮሚቴና የንብረት ግብ ይግባኝ
ጉባኤ የሚስተናድ ይሆናል፡፡
ክፍል ሰባት፡ የህጉ አስፈፃሚ አካላት ስልጣንና ተግባራት
1) የሚኒስቴሩ ስልጣንና ተግባራት
በሌሎች ህጎች ከተሰጡት ሌሎች ዝርዝር ስልጣንና ተግባራት በተጨማሪ፣
1) The provisions of this Proclamation
governing the public registers of valuation
rolls and exempted landed properties and
compensatory contributions shall be
applicable to landed property under the
permit land tenure system with relevant
adaptations made to the context thereof.
2) All valuation proceedings including public
inspection, complaint and review procedures,
appeal right and proceedings shall likewise
apply to landed property under the permit
land tenure system with relevant adaptations
and adjustments.
3) Any Tax Review Committee or Tax Appeal
Commission shall, therefore, receive and
entertain complaints and appeals lodged by
permit fee payers who are dissatisfied with
the amount of the fee and the valuation of the
annual rental value of the landed property at
issue.
PART SEVEN: Executive Powers and Functions of the Ministry
and Other Federal and Regional Government Organs
37. Power and Functions of the Ministry
In addition to the specific powers and functions conferred
በዚህ አዋጅ መሰረት ሚኒስቴሩ
1) የፌደራል ንብረት ግብር ፖሊሲ ከአጠቃላይ የሀገሪቱ
ኢኮኖሚ እና የፊስካል ፖሊሲዎች ጋር መጣጣሙን
በማረጋገጥ የንብረት ግብር ሕግ ያዘጋጃል፤ በተወካዮች
ምክር ቤት እንዲጻድቅ ያደርጋል፤ ለተግባራዊነቱን
ክትትልና ድጋፍ ያደርጋል፤
2) ሀገር አቀፍ የንብረት ግብር ምጣኔ ማዕቀፍ እና
የንብረት ግብር ነጻ መብቶችን ለይቶ ያስወስናል፤ ይህ
በክልሎችና በፊደራል ተጠሪ ከተሞች መተገብሩን
ያረጋግጣል፡፡
3) የፌዴራል መንግስት አካላት፣ በይነመንግስታዊ
ድርጅቶች፣ የዲፕሎማሲ ተቋማት እና በፌዴራል
መንግስት ተመዝግበው ፈቃድ የተሰጣቸው ሌሎች
ድርጅቶች የርግጥ ንብረቶችን የሚመለከቱ የመሬት
መጠቀሚያ መብቶችና ሕንፃዎች በተናጥልም ሆነ
በአንድነት ከግብር ነፃ የሚደረጉበት; ከግብር ነፃ
የተደረጉ ርግጥ ንብረቶች ዋጋ ጠቅላላ ድምር የሚያሳይ
አገር አቀፍ ዝርዝር አዘጋጅቶ ያወጣል፡፡
4) የፌዴራል፣ የክልል እና የከተማ አስተዳደሮች
እንዲሁም ሌሎች ከግብር ነፃ የተደረጉ አካላት
ከተደረገላቸው ከርግጥ ንብረት ግብር ነፃ ውሳኔ አኳያ
የሚያደርጉት የግብር ምትክ ማካካሻ አስተዋፅኦ
አወሳሰን፣ አተማመን እና አስተዋፅኦ የሚደረግባቸው
መመዘኛ መስፈርቶችን በማመንጨት ወጥነት ባለው
መልኩ እንዲፈፅሙ ያደርጋል፡፡
5) በበይነ መንግስታዊ መስሪያቤቶች፣ ክልል ተሻጋሪ
በሆኑ የኢትዮጵያ አካባቢዎች የሚንቀሳቀሱት ለትርፍ
ያልቆሙ መንግስታዊ ያልሆኑ መስሪያቤቶችና
በዲፕሎማሲ ተቋማት ባለቤትነት ስር ካሉ ከግብር ነፃ
ከተደረጉ ርግጥ ንብረቶች አኳያ መስሪያቤቶቹ
ያደረጓቸው የግብር ምትክ ማካካሻ መዋጮዎች
ለክልሎች ደርሶአቸው ንብረቶቹ ለሚገኙባቸው
የከተማ አካባቢ አስተዳደሮች እንዲተላለፍላቸው
ያደርጋል፡፡
38. Power and Functions of the Ministry of Urban Development
1) የከተማ ልማትና ቤቶች ሚኒስቴር ስልጣንን ተግባር
and Housing
በሌሎች ህጎች ከተሰጡት ዝርዝር ስልጣንና ተግባራት በተጨማሪ፣
In addition to the specific powers and functions conferred on
በዚህ አዋጅ መሰረት የከተማ ልማትና ቤቶች ሚኒስቴር
on it by other provisions of this Proclamation, the Ministry
shall:
1) In line with the national economic and fiscal
policy, prepare and seek the enactment of
property tax law, flowing and support its
implementation.
2) Prepare and seek the approval national level
property tax range framework and tax
exemption rights and ensure consistent
compliance therewith by regional and federal
city governments.
3) Develop and issue a national list of individual
and total exemption amounts of the real
properties of the organs of the federal
government, intergovernmental
organizations, diplomatic institutions and
other organizations registered/licensed by the
federal government.
4) Set and ensure the consistent application of
criteria for the assessment, rating and grant
by the federal, regional and city governments
as well as by other tax-exempt institutions of
in-lieu-of tax compensatory contributions to
be made in respect of real property tax
exemptions.
5) In-lieu-of tax compensatory contributions are
transferred for, by or through the latter to
regional governments for the benefit of
urban local governments in which
appropriate tax exemptions for real
properties that belong to organizations of the
federal government, intergovernmental
organizations and diplomatic institutions are
made.
 1. ለርግጥ ንብረት ግብር ዕሴት ግመታም ሆነ የምሪት
ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ አወሳሰን ዓላማ ከተሞች
በፍርጅ የሚመደቡባቸውን መመዘኛ መስፈርቶች
መመሪያ በማውጣት በክልል እና በፌዴራል ከተሞች
በወጥነት እንዲተገበሩ ያደርጋል
2. በክልሉ ወይም በፌዴራል ከተማው ለሚገኙ የተለያዩ
የከተማ ፈርጆች የግብር እና የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ
ክፍያ መሰረት የሚሆነው የንብረት ግመታ መነሻና
መድረሻ ከ እስከ ወሠነ ልኮች በአገር በየግዜው በጥናት
ይወስናል፡፡
3. ግብር የሚጣልበት የርግጥ ንብረት መለያና እሴት
ግመታ ስርዓት ይዘረጋል፡፡
1) የንብረት ግብር አስተዳደርን በተመለከተ የፊደራል ገቢዎችና
ጉምሩክ ባለስልጣን ስልጣንና ተግባር
በሌሎች አዋጆችና ደንቦች የተሰጡት ስልጣንና ሃላፊነቶች
እንደተጠበቁ ሆነው የፊደራል ገቢዎችና ጉምሩክ ባለስልጣን በዚህ
አዋጅ መሰረት የሚከተሉት ስልጣንና ተግባራት ይኖሩታል፡፡
1) የግብር ከፋዮችን ግብር የመክፈል ፍቃደኝነት ባህል የሚያሰርጹ
የርግጥ ንብረት መንግስታዊ የትምህርትና የቅስቀሳ መርሀ
ግብሮችን ለማካሔድ የሚያስችሉ አገር አቀፍ የተግባቦትና
የንቅናቄ ማዕቀፍ ገዢ መመሪያዎችን በማዘጋጀት ይተገብራል፡፡
2) የንብረት ግብር ስርአቱን ዘመናዊ እና የተደራጀ ለማድረግ
የሚያስችሉ አሰራሮችን እና አደረጃጀቶችን በጥናት ያዘጋጃል
ተግባራዊ ያደርጋል/ ለትግራው ለክልሎች ድጋፍ ይሰጣል
3) ሀገር አቀፍ የንብረት ግብር ሥርዓት አፈጻጸም ግምገማ በየወቅቱ
ያከናውናል፤
4) በንብረት ግብር አሰባሰብ፣ መረጃ አያያዝ እና አስተዳደር እና
በሌሎች ተዛማጅ ጉዳዮች ላይ ለክልሎች እና ለፌደራል ከተሞች
ቀጣይነት ያለው የአቅም ግንባታ እገዛ ይሰጣል፡፡
5) የንብረት ግብር ከፋዮችን ግንዛቤ እና ግብር የመክፈል
ፈቃደኝነትን እንዲዳብር ተከታታይ ትምህርትና ስልጠና
ፕሮግራሞችን ያዘጋጃል፣ ለተግባራዊነቱም ክትትልና እገዛ
ያደርጋል፡፡
18) የክልል መስተዳድሮችና የፌዴራል ከተሞች ስልጣንና ተግባራት፣
በሌሎች ድንጋጌዎች ከተሰጡአቸው ሌሎች ዝርዝር ስልጣንና
ተግባራት በተጨማሪ፣ በዚህ አዋጅ መሰረት እያንዳንዱ ክልል
them in common by other provisions of this Proclamation,
each regional/federal city government shall:
1) Develop direct and standards that guide the urban
centers categorization for property tax and permit fee
base valuation
2) In a continuous way under force study and determine
the minimum and maximum property tax related
valuation ranges for different categories of urban
areas.
3) Establish and operate identification and valuation
system of taxable property
39. Power and Functions of the Federal Revenue and Customs
Authority
In addition to the specific powers and functions conferred
on it by other provisions of this Proclamation, the Federal
Revenue and Customs Authority shall:
1) Develop and implement national
communication and mobilization framework
guidelines for public education and
instigation programs on real property tax that
promotes the culture of voluntary compliance
of taxpayers.
2) Based on studies develop and implement or
provide implementation support, institutional
set up and working procedures that enables
the property tax system to be modernize and
organized
3) Conduct periodic national performance
review of local property tax systems
4) Assist regional and federal city governments
through ongoing capacity building programs
designed to enhance their technical, material
and manpower capacity in the field of
property tax assessment, collection, data
management and administration.
5) Prepare public education and instigation
programs on real property tax that promotes
 ወይም የፌዴራል ከተማ መስተዳድር፡-
1) በዚህ አዋጅ የተደነገጉትን የግብር እና የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ
ክፍያ መሠረታዊ ፅንሰ ሀሳቦችና መርሆዎች መከበራቸውን
ያረጋግጣል፡፡
2) ክልል ወይም የፌዴራል ከተማ መስተዳድር ይህንን አዋጅ Federal
በተከተለ ሁኔታ የከተማ አካባቢ አስተዳደሮች የንብረት ግብር In addition to the specific powers and functions conferred on
እና የመሬት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ ስርዓት ለመጣል፣ them in common by other provisions of this Proclamation, each
ለመወሰንና ለመሰብሰብ የሚያስችላቸው አግባብ ያለው ህግ regional/federal city government shall:
በማውጣት ያስፈፅማል፡፡
3) የሀገር አቀፉን መጣኔ ማዕቀፍ መሠረት በማድረግ የክልሉን
(የፌደራል ከተማን) የንብረት ግብር ምጣኔ ማዕቀፍ ወለልና
ጣሪያን በወቅታዊነት ይወስናል፤ እንዲከለስ ያደርጋል፤በክልሉ
ባሉ ከተሞች መተገብሩን ያረጋግጣል፡፡
1) የግብር እና የመሬት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ ተመኖችንና ነፃ
የማድረግ ውሳኔዎችን ለመወሠን ወቅታዊ የግብር ተጽዕኖ
ጥናቶችን፣ የመተዳደሪያ ገቢ ተፅዕኖ ጥናቶችንና ሌሎች ማህበረ-
ምጣኔ ሀብታዊ የጥናት አይነቶችን፣ በስልጣን ክልል ውስጥ
በፌዴራል መንግስት አካላት ሲካሄዱ በመደገፍ ይተባበራል፡፡
2) የክልል መስተዳድር ወይም የፌዴራል ከተማ ተቋማትና በክልል/
በፌዴራሉ ከተማ ተመዝግቦ ፍቃድ የተሠጣቸው ሌሎች
ድርጅቶች ንብረቶችን የሚመለከቱ የመሬት መጠቀሚያ እና/
ወይም የህንፃ ግብሮች ወይም የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያዎች
ከግብር ነፃ የተደረጉበትን ዝርዝር በማዘጋጀት በሚኒስቴሩ የርግጥ
ንብረቶች ከግብር ነፃ የተደረጉበትን የፌዴራል ዝርዝር በክልል
/በፌዴራሉ ከተማ የሚገኙ ከተሞችን በሚመለከተው መጠን
አቀናጅቶ መመሪያ ያወጣል፡፡
3) ከላይ በተዘረዘሩት መስሪያ ቤቶች ባለቤትነት ስር ካሉ ከግብር ነፃ
ከተደረጉ ርግጥ ንብረቶች አኳያ መስሪያቤቶቹ ያደረጓቸው የግብር
ምትክ ማካካሻ መዋጮዎች /በክልል ቢሮ በኩል ንብረቶቹ
ለሚገኙባቸው የከተማ አካባቢ አስተዳደሮች እንዲተላለፍላቸው
ያደርጋል፡፡
4) ከንብረት ግብር እና ከተዛማጅ የተጠቃሚዎች ክፍያዎች የተገኙ
ገቢዎች ተደልድለው ጥቅም ላይ የሚውሉባቸው መሰረተ
ልማቶችና አገልግሎቶች ቅድመ ተከተል ይወስናል፡፡
5) የተቀናጀና ውጤታማ የሆነ ተከታታይ የአቅም ግንባታ የተግባር
እንቅስቃሴ በማካሔድ የከተማ አካባቢ አስተዳደሮችን የሠው
the culture of voluntary compliance of
taxpayers and provide implementation
support
40)Powers and Functions of Regional Administration and
City Governments
1) Ensure the implementation of the basic concepts and
principles of property tax and user fees adopted by
this Proclamation;
2) In compliance with this law regional/federal city
government enact and enforce appropriate legislations
enabling local urban governments to flexibly levy
property tax and land users fee
3) In compliance with the national level property tax
range framework and tax exemption rights
regional/federal city government, periodically approve
and review, the regional/federal city level property tax
range framework and tax exemption rights and ensure
its implementation therewith by cities in the region
4) Support and collaborate with the federal government
in the conduct of periodic tax impact assessment,
livelihood impact assessment and other types of
socioeconomic assessments in their jurisdictions, on
the basis of which property tax rates and exemptions
can be determined and re-evaluated periodically.
5) Develop and issue by directive a regional list of
exemptions of land use and building taxes concerning
the properties of the organizations of the regional
government and other organizations
registered/licensed by the respective regional /federal
city government combined with the list of federal
exemptions issued by the Ministry to the extent it
concerns the urban areas in the Region or Federal
City.
6) Ensure that goodwill financial contributions are
 ሀብት፣ የቁሳቁስና የቴክኒክ አቅሞችን ይገነባል፡፡
6) ሀገር አቀፉን የትምህርትና ቅስቀሳ ማዕቀፍ በመከተል የግብር
ከፋዮችን ግብር የመክፈል ፍቃደኝነት ባህል የሚያሰርጹ የርግጥ
ንብረት መንግስታዊ የትምህርትና የቅስቀሳ መርሀ ግብሮችንና
ተከታታይ ትምህርትና ስልጠና ፕሮግራሞችን
ለተግባራዊነቱም ክትትልና እገዛ ያደርጋል፡፡
7) ሀቀር አቀፍና ክልላዊ/የፈደራል ከተማ ህግን መሰረት በማድረግ
ሁለትና በላይ ለሆኑ ከተሞች አገልግሎት የሚሰጥ የንብረት ግብርና
የይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ ይግባኝ ሰሚ ጉባዔ አባላት በመመደብ
ወደተግባር እንዲገባ ያደርጋል፡፡
8) የንብረት ግብርና የይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ ጋር የተያዙ ጉዳዮችን
የሚመለከት ወቅታዊ ሪፖርቶች በማዘጋጀት ለገለሚኒስትሪውና
ለኢትዮጵያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባለስልጣና ይልካል
ክፍል ስምንት፡ ልዩ ልዩ ድንጋጌዎች
1) ቅጣቶች
ይህንን አዋጅ የሚጥስ ማናቸውም ሰው በ 1996 በወጣው የኢትዮጵያ
የወንጀል ህግ በተደነገገው መሠረት በሚመለከተው የፌዴራል ወይም
የክልል ፍ/ቤት ተከስሶ ጥፋተኛ ሲባል በሚወሰነው ቅጣት መሠረት
ተጠያቂ ይሆናል፡፡
19) ደንብና መመሪያ የማውጣት ስልጣን
1) በዚህ አዋጅ ህግ የማውጣት ግልፅ
የተሰጣቸው የፌዴራል ወይም የክልል አካላት ስልጣን
እንደተጠበቀ ሆኖ የሚኒስትሮች ምክር ቤት ለዚህ
አዋጅ አግባብ ያለው አፈፃፀም የሚያስፈልጉ ደንቦችን
ያወጣል፡፡
transferred by Regional Bureau to urban local
governments in respect of the tax exemptions made by
the regional /federal city government for properties
that belong to the above mentioned organizations.
ያዘጋጃል፣ 7) Determine infrastructure and service priorities for
allocation of revenues generated through property tax
and related user fees.
8) Build the human resource, material and technical
capacity of local urban governments through ongoing
concerted and effective capacity building interventions
9) Develop and implement regional or citywide
communication and mobilization program strategies
and periodic action plans within national framework of
public education and engagement programs to
promote the culture of voluntary compliance by tax
payers.
10) Designate members of property tax and land use fees
appeals commission that serve two or more urban
areas and make the Commission operational as per the
national and regional enabling legislations.
11) Develop and submit to the Ministry and the Ethiopian
Revenues and Tax Authority periodic reports
concerning the wide-ranging issues of real property
tax and other property-related taxes and user fees.
PART SEVEN፡ Miscellaneous Provisions
41. Offences
Whosoever contravenes this Proclamation shall be liable
to conviction and punishment as prescribed by the 2004
Criminal Code of Ethiopia upon prosecution by the
appropriate federal or regional court.
42. Power to Issue Regulations and Directives
1) Without prejudice to the legislative powers of
ስልጣን
appropriate bodies of regional or urban government
specifically envisaged by this Proclamation, the
Council of Ministers shall issue regulations for the
proper implementation of this Proclamation.
 2) በዚህ አዋጅ ህግ የማውጣት ግልፅ
የተሰጣቸው የፌዴራል ወይም የክልል አካላት ስልጣን
እንደተጠበቀ ሆኖ የገንዘብና የኢኮኖሚ ልማት
ሚኒስቴር በዚህ አዋጅ በውክልና የተሰጠውን
ማንኛውንም ሥልጣኑን ለማስፈፀም መመሪያዎችን
ያወጣል፡፡
1) የመሸጋገሪያ ድንጋጌዎች
በኮምፒውተር የሚቀነባበር የርግጥ ንብረት ዕሴት ግመታ፣ የግብር እና
የምሪት ይዞታ መጠቀሚያ ክፍያ አወሳሰንና አተማመን የግብር
ማስታወቂያ ስሌት አፈፃፀም እና አሰባሰብ ዘመናዊ ስርዓት ተደራጅቶ
ሥራ ላይ እስኪውል ድረስ በስራ ላይ ያለው አካባቢ ተኮር የሆነው
የቤት ግብር እና የቦታ ኪራይ መቶኛ ስሌት ተከልሶ በሚኒስቴሩ
በሚወጣ መመሪያ ትርጉም ባለው አጥጋቢ መጠን ተሻሽሎ ተግባራዊ
ይደረጋል፡፡
2) የተሻሩ ህጎች
1) በአንቀፅ 60 የተደነገጉት የመሸጋገሪያ ድንጋጌዎች ተፈፃሚ
በሚሆኑበት ጊዜ የሚኖራቸው ቀጣይ ተፈፃሚነት እንደተጠበቀ
ሆኖ፣ የሚከተሉት ህጎች በዚህ አዋጅ ተሽረዋል፡፡
(ሀ) የከተማ ቦታ ኪራይና የቤት ግብር አዋጅ ቁጥር 80/1968
(ለ) የከተማ ቦታ ኪራይና የቤት ግብር (ማሻሻያ) አዋጅ ቁጥር
161/1971፡፡
1) ከዚህ አዋጅ ጋር የሚቃረን ማንኛውም የፌዴራል፣ የክልል፣
ወይም የከተማ አስተዳደር ህግ፣ መመሪያ፣ ወይም የአሰራር
ልምድ ተፈፃሚነት አይኖረውም፡፡
3) አዋጁ ተፈፃሚ የሚሆንበት ጊዜ
ይህ አዋጅ በፌዴራል ነጋሪ ጋዜጣ ታትሞ ከወጣበት ቀን ጀምሮ
ተፈፃሚ ይሆኛል፡፡
አዲስ አበባ ______________200____ ቀን ______ ዓ.ም
_________________________________________
ስልጣን 2) Without prejudice to the legislative powers of
appropriate bodies of regional or urban government
specifically envisaged by this Proclamation, the
Minister of Finance and Economic Development shall
issue directives for the carrying out of any power
delegated to him under this Proclamation.
43. Transitional Provisions
The area-based assessment of house tax and land rent
percentage shall be revised and increased meaningfully
and substantially by the directive of the Ministry and
becomes effective until computerized landed property
valuation, tax rating, billing and collection modern
computerized method is put in place and
implemented.
44. Repealed Laws
1) The following legislations are hereby repealed:
a) Urban Land Rent and Urban
Houses Tax Proclamation No.
80/1976; and
b) Urban Land Rent and Urban
Houses Tax (Amendment)
Proclamation No. 161/1979.
1) Any federal, regional or city legislation, directives or
practice in conflict with this Proclamation shall not
be effective.
45. Effective Date
This Proclamation shall become effective as of the day it is
published in the Federal Negarit Gazette.
Addis Ababa This____day of___________.
PRESIDENT OF THE FEDERAL
DEMOCRATIC REPUBLIC OF ETHIOPIA
የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ
ፕሬዝዳንት