2
PTASIA HISTORIA
Akademię pana Kleksa ukończyło w
tym roku trzech Aleksandrów, dwóch
Anastazych, czterech Albinów, dwóch
Agenorów, trzech Aleksych, jeden
Apolinary i ja. Razem było nas
siedemnastu.
Wręczając nam dyplomy, pan Kleks na
każdym z nich kładł swój podpis,
ozdobiony wszelkimi możliwymi
zakrętasami i zawijasami, jakie tylko
zdołała wymyślić kaligrafia na
przestrzeni wieków.
Po wspólnym uroczystym obiedzie
odśpiewaliśmy chórem hymn
Akademii, po czym pan Kleks, stoją
swoim zwyczajem na jednej nodze,
wygłosił do nas pożegnalne
przemówienie. Wryło się ono w moją
pamięć na całe życie.
– Moi drodzy – powiedział pan Kleks – - Дорогое мои, - сказал пан Клякса, -
po latach ogromnych wysiłków
napełniłem wasze puste głowy
mądrością, o której w innych
uczelniach nikomu nawet się nie śni.
Wiecie, że wynalazłem własną metodę
wlewania oleju do głowy. Dzięki temu
wam, którzy przybyliście do mojej
Akademii jako kapuściane głowy,
zdołałem zaszczepić wiele rzadkich мою Академию головами садовыми,
umiejętności i z nieuków uczyniłem
młodych uczonych.
Wzmocniłem też waszą pamięć przy
pomocy soku malinowego i nalewki na
piegach.
ПТИЧЬЯ ИСТОРИЯ
В тот год Академию пана Кляксы
окончили трое Александров, двое
Анастазиев, четверо Альбинов, двое
Агенаров, трое Алексиев, один
Анджей, один Аполлинарий и я -
всего семнадцать человек.
Вручая нам дипломы, пан Клякса
собственноручно расписался на
каждом из них, изукрасив подпись
всеми мыслимыми и немыслимыми
росчерками и завитушками, на
какие только сподобилась
каллиграфия за свою многовековую
историю.
В завершение торжественного обеда
мы хором пропели гимн Академии,
после чего пан Клякса, по своему
обычаю стоя на одной ноге,
провозгласил прощальную речь, от
слова и до слова врезавшуюся мне в
память до скончания века.
за десять лет грандиозных усилий
мне удалось наполнить ваши пустые
головы мудростью, каковая другим
учебным заведениям даже и не
снилась. Как вам известно, я
изобрел свой собственный способ
промывать мозги. Благодаря этому я
сумел привить вам, прибывшим в
множество редких способностей и
превратил юных неучей в молодых
ученых.
Заодно я укрепил вашу память с
помощью малинового сока и
веснушечной настойки.
 3

Mam więc nadzieję, że potraficie Так что хочу надеяться, что вы

przekazać zdobytą wiedzę następnym сумеете передать добытые знания
pokoleniom i rozsławić moją Akademię грядущим поколениям и прославите
na cały świat. Każdy z was pójdzie мою Академию на весь белый свет.
odtąd własną drogą, a ja… Ja muszę Отныне каждый из вас пойдет своей
udać się do krainy, która na mojej дорогой, а я... Я должен удалиться в
mapie figuruje jako Alamakota. O ile страну, значащуюся на моей карте
pamiętacie, utknęli tam przed laty как Адакотурада. Если помните,
bajdoccy żeglarze. несколько лет назад там застряли
сказандские мореплаватели.
Obowiązek nakazuje mi ich odszukać. Чувство долга велит мне разыскать
Żegnam was, moi drodzy! Pa-ram- их. Прощайте, дорогие мои! Па-рам-
pam-pam! Pa-ram-pam-pam! пам-пам! Па-рам-пам-пам!

Po tych słowach pan Kleks wydął
policzki i na połach surduta uniósł się
w powietrze, jak to czynił zwykle, gdy
zamierzał wyruszyć w podróż. Przez
chwilę krążył jeszcze ponad naszymi
głowami, po czym wymknął się przez
okno, wzbił w górę i odpłynął w
kierunku południowo-wschodnim.
Jego rozwiana broda pozostawiała za
sobą jasną smugę, a okulary posyłały
nam pożegnalne migotliwe „zajączki”.
Długo jeszcze widzieliśmy w oddali
ulatującą postać ukochanego
profesora, która z minuty na minutę
stawała się coraz mniejsza, aż w końcu
znikła nam z oczu.
С этими словами пан Клякса надул
щеки и взмыл в воздух на фалдах
собственного сюртука, как всегда
делал, собираясь в путешествие. С
минуту покружив над нашими
головами, он пулей вылетел в
открытое окно, взмыл в небо и
отплыл в юго-восточном
направлении.
Его развевающаяся борода
оставляла в небе светлую полоску, а
поблескивающие на солнце очки
посылали прощальные зайчики.
Долго еще смотрели мы вслед
нашему обожаемому профессору.
Его силуэт становился все меньше и
меньше и наконец совсем скрылся
вдали.

Pożegnałem kolegów, spakowałem Простившись с товарищами, я

zeszyty, galowe lampasy do spodni
oraz kilka drobnych sekretów, które
wygrałem od pana Kleksa w „trzy
wiewiórki”, i radośnie pomknąłem do
domu na ulicę Korsarza Palemona.
уложил тетрадки, парадные
брючные лампасы, а также
несколько загадочных мелочей,
выигранных у пана Кляксы в "три
бельчонка", и радостно помчался в
дом на улице Корсара Палемона.
 4

Mieszkanie rodziców zastałem jednak Однако квартира моих родителей

zamknięte. была заперта.

Stary dozorca Weronik dostał na mój Увидев меня, старый привратник

widok długotrwałej czkawki. Niegdyś
nazywał się po prostu Franciszek, ale
kilka lat temu przyjął imię po swojej
zmarłej żonie Weronice. Tak bardzo ją
kochał, iż pragnął w ten sposób
utrwalić jej pamięć wśród lokatorów.
Вероник подвергся приступу
затяжной икоты. Когда-то его звали
просто Франтишеком, но несколько
лет назад он взял себе имя умершей
жены Вероники. Он ее так любил,
что хотел таким способом
увековечить ее память в сердцах
жильцов нашего дома.

Czekałem jakiś czas, aż minie mu atak
czkawki, w końcu zniecierpliwiony
uderzyłem go kilkakrotnie w plecy
tobołkiem z książkami. Weronik
parsknął, wykonał parę przysiadów i
oświadczył tajemniczo:
Я все ждал, когда икота пройдет, но
в конце концов не вытерпел и
несколько раз ударил его узелком с
книжками по спине. Вероник
фыркнул, сделал пару приседаний и
по-заговорщицки поведал:

– Pan Niezgódka, czyli pański ojciec, na - Пан Несогласка, то бишь ваш

wiosnę tego roku zmienił się w szpaka i батюшка, нынешней весной
wyfrunął z domu. Nawet nie превратился в скворца и упорхнул из
zatrzepotał na pożegnanie. Wyfrunął i дому. Даже крылом на прощание не
tyleśmy go widzieli. A pani starsza взмахнул. Порхнул - и был таков! А
włożyła kapelusz z kwiatkami, wzięła ваша матушка надела шляпку с
pod pachę elektroluks i poszła do lasu цветами, взяла под мышку пылесос
robić porządki. Wszystko to stało się z и отправилась в лес наводить свои
powodu paczki, którą przyniósł порядки. А случилось это из-за
listonosz. Bo jak tylko listonosz wsiadł принесенной почтальоном посылки,
na rower i odjechał, pan Niezgódka потому что едва он оседлал свой
zaraz wyfrunął. велосипед и умчался, как пан
Несогласка и вспорхнул.

Wiedziałem, że Weronik jest dziwak i Я знал, что Вероник и так-то был

że po śmierci żony zdziwaczał jeszcze чудаком, а уж после смерти жены - и
bardziej, toteż nie wdawałem się z nim подавно, так что, не вдаваясь в
w dalsze rozmowy, lecz wziąłem klucz i дальнейшие выяснения, я взял у
wszedłem do mieszkania. Zastałem w него ключ и вошел в квартиру. Там
nim straszliwy nieład. Wszędzie pełno царил страшный беспорядок:
było damskich kapeluszy, wstążek i повсюду валялись женские шляпки,
sztucznych kwiatów. ленточки и искусственные цветы.

W kuchni piętrzyły się nie zmyte
naczynia, a w jadalni z żyrandola
zwisały wianki suszonych grzybów,
przeważnie muchomorów. Pod nogami
chrzęściły rozsypane ziarna, używane
do karmienia kanarków. W gabinecie канареечное семя. Кабинет отца был
ojca na biurku, na szafach, na
etażerkach poustawiane były rozmaite
wypchane ptaki. Ptasie pióra walały się повсюду - на письменном столе, на
po podłodze, a kolorowy puch unosił
się w powietrzu.
Zauważyłem już w dzieciństwie, że
ojciec miał w twarzy coś ptasiego.
Teraz mogłem stwierdzić, że głowy
wypachanych ptaków dziwnie
przypominają mi twarz ojca. Kiedy zaś
wziąłem się do sprzątania i całą tą
ptasią kolekcję wyniosłem na balkon,
zielona papuga, którą nieostrożnie
przydepnąłem, wydała skrzeczący
dźwięk, do złudzenia przypominający
głos mego kochanego ojca.
Uwijałem się do późnego wieczora,
żeby mieszkanie jako tako
doprowadzić do porządku. Następnie
wszystkie pokoje pozamykałem na
klucz, zachowując dla siebie jedynie
gabinet. Przemeblowałem go,
wyniosłem zbędne sprzęty, a także
wszystkie książki, jako że ojciec zbierał
wyłącznie oprawy, usuwając z nich
przy pomocy brzytwy zadrukowane
stronice.
Za to wszystkie tytuły wyciśnięte na
grzbietach umiał na pamięć. Treść
książek wymyślał i pisał sobie sam,
według własnego upodobania, a po
skończonej pracy stosy
5
На кухне горой громоздилась
грязная посуда, а в столовой с
люстры свисали связки сушеных
грибов, по большей части
мухоморов. Под ногами хрустело
заставлен разнообразными
птичьими чучелами. Они были
шкафах и этажерках. Пол сплошь
покрывали перья, а в воздухе плавал
разноцветный пух.
Еще в детстве я замечал сходство
отца с птицей; теперь я мог
определенно утверждать, что
головы птичьих чучел удивительно
напоминают его лицо. Когда же я
занялся уборкой и выносил всю эту
пернатую коллекцию на балкон, то
зеленый попугай, на которого я
случайно наступил, издал скрипучий
звук, поразительно напомнивший
голос моего любимого батюшки.
Я хлопотал по квартире до самого
вечера, пытаясь привести ее в более
или менее пристойный вид.
Покончив с уборкой, я закрыл все
комнаты, оставив себе лишь кабинет
отца. Там я переставил мебель и
вынес ненужные вещи, а заодно и
книги, поскольку отец собирал
исключительно одни лишь
переплеты, при помощи бритвы
удаляя из них страницы с текстом.
Зато все оттиснутые на корешках
названия он помнил наизусть.
Содержание же он сочинял и
записывал сам, по собственному
вкусу, сразу же по окончании
работы отправляя стопки
 6
zapisanych kartek wrzucał do pieca.
Kiedy zaś później zachodziła potrzeba,
pisał książkę na nowo, za każdym
razem inaczej.
Na szafie postawiłem wypchanego
sokoła i włożyłem mu na dziób okulary,
żeby mi przypominał mego
ukochanego ojca. Nakręciłem też
wszystkie zegary i każdy nastawiłem na
inną godzinę. Po prostu nie chciałem
przeszkadzać sobie w pracy
obserwowaniem czasu. Wreszcie na
drzwiach przytwierdziłem tabliczkę, na
której widniał napis:
ADAM NIEZGÓDKA
Absolwent Akademii Ambrożego
Kleksa
Doktor Filologii Zwierzęcej
Tak, tak, moi drodzy! Był to pracowity
dzień, pełen przeżyć i niespodzianek.
Gdy jeden z zegarów wskazywał
północ i wypachana kukułka,
naśladując głos mego ojca, zakukała
dwanaście razy, położyłem się spać.
Ojciec w latach mego dzieciństwa
zawsze wieczorem otulał mnie kołdrą i
kukał na dobranoc. Tej nocy śnił mi się
Weronik fruwający na uskrzydlonym
elektroluksie, ale do snu tego nie
przywiązywałem większej wagi.
исписанной бумаги в печь. Если же
возникала надобность, он писал
книжку заново, каждый раз
переиначивая.
На шкаф я поставил чучело сокола,
водрузив ему на клюв очки, чтобы
он напоминал мне любимого
батюшку. А еще я завел все часы и
на каждых поставил разное время,
попросту не желая во время работы
отвлекаться только для того, чтобы
узнать, который нынче час. И
наконец, прикрепил на двери
табличку с такими словами:
АДАМ НЕСОГЛАСКА
выпускник Академии Амброжи
Кляксы
Доктор Звериной Филологии
Да-да, дорогие мои! День был
хлопотливый, полный
переживаниями и
неожиданностями.
Когда одни из часов показывали
полночь, и чучело кукушки,
подражая голосу моего отца,
прокуковала двенадцать раз, я
улегся спать. Когда я был ребенком,
отец, уложив меня и подоткнув мое
одеяло, всегда куковал мне на сон
грядущий. В ту ночь мне снился
Вероник, летавший на крылатом
пылесосе, но я не придал этому сну
особого значения.
 7
Nazajutrz, nie tracąc czasu, zabrałem
się do moich zajęć. Od kilku lat
prowadziłem studia nad żabim
językiem i miałem na ukończeniu
słownik porównawczy żabich gwar w
jeziorach i w stawach.
Nadto na zamówienie Instytutu Spraw
Zmyślonych podjąłem się opracowania
odmiennych zasad wymowy psiego
„hau” i kociego „miau” w dwudziestu
sześciu językach i narzeczach
Dalekiego Wschodu.
Nie będę również taił, że od dawna już
głowiłem się nad transkrypcją bzykania
komarów na chór i orkiestrę dętą, gdyż
bardzo kocham muzykę, zwłaszcza
różne pa-ram-pam-pam oraz pi-lim-
pim-pim znane mi z Akademii pana
Kleksa.
W chwili gdy byłem pogrążony w
rozmyślaniach, rozległ się dzwonek u
drzwi wejściowych. Pobiegłem do
przedpokoju w nadziei, że to może
rodzice. Tymczasem na progu ukazał
się listonosz, a za nim Weronik. Musiał
być bardzo przejęty, gdyż znowu miał
atak czkawki.
Listonosz urzędowym ruchem podał mi
paczkę i powiedział tylko jedno słowo:
– Pokwitować.
Pokwitowałem. A ponieważ nie
miałem drobnych, ofiarowałem mu
wypchanego drozda.
Утром, не теряя времени, я взялся за
дело. Уже несколько лет я
занимался изучением лягушачьего
языка, и теперь заканчивал
составление сравнительного
словаря диалектов озерных и
прудовых лягушек.
Кроме того, по заказу Института
Вымышленных Проблем я занялся
исследованием различий в правилах
произношения собачьего "гав" и
кошачьего "мяу" в двадцати шести
языках и говорах Дальнего Востока.
Не стану скрывать и то, что давно
уже ломаю голову над
переложением комариного писка
для хора и духового оркестра, так
как очень люблю музыку, особенно
всяческие "па-рам-пам-пам" и "пи-
лим-пим-пим", с которыми
познакомился в Академии пана
Кляксы.
Но стоило мне погрузиться в
раздумья, как в дверь позвонили.
Понадеявшись, что это родители, я
помчался в прихожую. Но увы - на
пороге показался почтальон, а
позади маячил Вероник, должно
быть, очень взволнованный: у него
снова был приступ икоты.
Почтальон с официальной сухостью
протянул мне посылку, сказав лишь
одно-единственное слою:
- Распишитесь.
Я расписался и, за неимением
мелочи, подарил ему чучело дрозда.

Listonosz na chwilę się ożywił i rzekł:
– A nie ma pan przypadkiem szpaka?
I nie czekając na odpowiedź, zbiegł
beztrosko po schodach. Ale Weronik
został. Minął mu już atak czkawki, więc
idąc za mną do gabinetu, mówił
tajemniczym szpetem:
– Taką samą paczkę dostał pan starszy. - Точно такую же посылку получил
I zaraz potem wyfrunął. Widziałem to ваш батюшка и сразу же после этого
własne oczy! Trzeba uważać. Radzę
zamknąć balkon, bo i panu może się to
przytrafić. Ostrożność przede
wszystkim.
Pan Chryzantemski upuścił pewnego
razu z balkonu trzeciego piętra złotą
rybkę. Wszyscy okropnie się przejęli,
musiałem sprowadzić weterynarza.
Weterynarz ją odratował, owszem, ale
biedaczka stracił kolor. Nie jest już
złotą rybką, za przeproszeniem. O, nie!
Słuchałem tej paplaniny z
roztargnieniem, a równocześnie
rozwijałem paczkę. Była okręcona kilka
razy w papier i za każdym razem
osobno przewiązana sznurkiem.
Przecinałem sznurki, zdzierałem
papier, aż wreszcie pozostało mi w
rękach małe drewniane pudełeczko.
Weronik przylgnął twarzą do mego
ramienia. Z ciekawości zaniemówił i w
milczeniu chuchał na mnie piwem.
8
Почтальон на миг оживился и
спросил:
- А нет ли у вас случаем скворца?
И, не дожидаясь ответа, беззаботно
сбежал по лестнице, а Вероник
остался. Икота уже отпустила его,
так что, увязавшись за мной, он
таинственно шептал:
упорхнул. Я видел это собственными
глазами! Надо проявлять
осмотрительность. Советую закрыть
балкон, потому что то же самое
может произойти и с вами.
Осторожность - прежде всего.
Однажды пан Хризантемский
уронил с балкона третьего этажа
золотую рыбку. Все страшно
переживали, мне даже пришлось
вызвать ветеринара. В общем-то,
ветеринар ее спас, но несчастная
утратила цвет. Извиняюсь, но она
уже не золотая. Увы!
Я слушал его болтовню лишь
вполуха, разворачивая тем
временем посылку. Она была
обернута несколькими слоями
бумаги, каждый из которых был
перетянут шпагатом. Я разрезал
шпагат и срывал бумагу до тех пор,
пока у меня в руках не оказалась
маленькая деревянная коробочка.
Утратив от любопытства дар речи,
Вероник прильнул щекой к моему
плечу и дыхнул на меня пивом.
 9
Ostrożnie otworzyłem pudełeczko.
Wewnątrz leżał guzik. Duży czarny
guzik. Natychmiast odżyła mi w
pamięci opowieść szpaka Mateusza o
guziku od cudownej czapki
bogdychanów. Pamiętacie chyba tę
osobliwą historię przemiany księcia w
szpaka, historię, która przed dziesięciu
laty obiegła cały świat. A więc
wszystko stało się teraz jasne i
rozumiałe, zwłaszcza gdy odczytałem
włożoną do pudełeczka kartkę.
Wypisane były na niej słowa
następujące: „Zwracam tę błahostkę,
którą znalazłem w basenie fontanny.
Alojzy B”.
No tak! Oczywiście! Ojciec niebacznie
przekręcił podesłany mu podstępnie
guzik i zamienił się w szpaka. A potem
wyfrunął i niechcący upuścił guzik do
fontanny. Dlatego nie mógł już
odzyskać swej normalnej postaci.
Matka zaś poszła do lasu na
poszukiwanie ojca i zabrała z sobą
elektroluks, żeby bronić go przed
drapieżnikami. Pamiętała, że nasz kot
Hieronim na widok elektroluksu z
przerażenia prychał i uciekał na dach.
Kochana matka! Zawsze była kobietą
dzielną i nieustraszoną. Podczas burzy,
na przykład, nad głową ojca trzymała
na kształt piorunochronu szpilkę od
kapelusza. A kiedy było ślisko, sypała
przed nim kaszę jaglaną, żeby się nie
przewrócił.
Zresztą do niczego innego kasza ta się
nie nadaje, gdyż nikt z nas w domu jej
Я осторожно открыл коробочку -
внутри лежала пуговица. Большая
черная пуговица. У меня в памяти
тут же всплыл рассказ скворца
Матеуша о пуговице от чудесной
шапки богдыханов! Должно быть,
вы помните удивительную историю
о превращении князя в скворца, лет
десять назад облетевшую весь мир.
Так что все стало ясно и просто,
особенно после того, как я прочел
вложенную в коробочку записку. А
значилось в ней вот что:
"Возвращаю этот пустячок,
найденный мной на дне фонтана.
Алойзи П."
Ну да! Разумеется! Отец
неосмотрительно перевернул
подосланную ему пуговицу и
превратился в скворца. А потом
вылетел в окно и нечаянно уронил
ее в фонтан - потому и не смог
вернуться в свой естественный
облик. Матушка же пошла в лес на
поиски отца и взяла с собой
пылесос, чтобы защищать его от
хищников. Она прекрасно помнила,
что наш кот Иероним при виде
пылесоса фыркал от ужаса и удирал
на крышу.
Любимая матушка! Она всегда была
отважной и неустрашимой
женщиной. Например, во время
грозы она вместо громоотвода
всегда держала над головой отца
шпильку от шляпки. А в гололед
сыпала перед ним пшенную крупу,
чтобы он не поскользнулся.
К слову, ни на что другое эта каша и
не годится, поскольку у нас ее никто
 10

nie jada. Także i tym razem matka не ест. Вот и теперь моя матушка
poszła za ojcem uzbrojona w пошла за отцом, вооружившись
elektroluks. Wprawdzie w lesie na ogół пылесосом. Правду сказать, в лесу в
trudno znaleźć źródło prądu do общем-то довольно трудно найти
elektroluksu, ale znając matkę электрическую розетку, но я знал ее
wiedziałem, że raczej sama zamieni się и был уверен, что она скорее сама
w akumulator, niż miałaby opuścić ojca превратится в аккумулятор, чем
w niebezpieczeństwie. оставит отца в опасную минуту.

– Taki sam guzik dostał pan starszy w - В предыдущей посылке ваш

poprzedniej paczce – powiedział
Weronik. – A ten to jest pewno do
pary. Trzeba uważać. W guziku może
być trucizna albo dynamit.
батюшка получил точно такую же
пуговицу, - сообщил Вероник. - А эта
наверняка пара к ней. Надо
проявлять осмотрительность. В
пуговице может быть яд или
динамит.

Mówiąc te słowa, Weronik nawet nie Говоря это, Вероник даже не

przypuszczał, jak bliski był prawdy. Gdy подозревал, насколько он близок к
bowiem raz jeszcze spojrzałem na истине - взглянув еще раз на листок,
kartkę i zobaczyłem podpis „Alojzy B”, я увидел подпись "Алойзи П. ", и тут
od razu rozjaśniło mi się w głowie. же в голове у меня прояснилось:
Oczywiście, Alojzy B. – to Alojzy Bąbel, Алойзи П. - это Алойзи Пузырь,
nadzwyczajny twór pana Kleksa, удивительное творение пана
sztuczny, zmechanizowany człowiek, Кляксы, искусственный
który wymknął się spod władzy swego механический человек, вышедший
konstruktora i stał się nieobliczalny. A из-под контроля своего творца и
teraz mści się na mnie i na mojej ведущий себя совершенно
rodzinie za to, że go kilkakrotnie непредсказуемо. А теперь он мстит
zdemaskowałem. Alojzy Bąbel posiadał мне и моей семье за то, что я его
bowiem zdumiewającą zdolność уже несколько раз разоблачал. Как
podszywania się pod innych ludzi i известно, Алойзи Пузырь обладает
tylko ja jeden umiałem go z miejsca поразительной способностью
rozpoznać. подделываться под других людей, и
одному лишь мне под силу
распознать его с первого же взгляда.

Podobnie i teraz zjawił się jako
fałszywy listonosz. Naprzód przyniósł
guzik od czapki bogdychanów memu
ojcu i ściągnął na niego fatalną
przemianę w ptaka, a obecnie
Вот и сейчас он явился под личиной
почтальона. А раньше принес
пуговицу от богдыханской шапки
моему отцу и тем самым накликал
его фатальное превращение в птицу.
 11
podsunął guzik mnie, aby ze mną stało
się to samo.
Wybiegłem na balkon i rzeczywiście w
oddali, na końcu ulicy, dostrzegłem
Alojzego zmykającego na rowerze,
który, o ile zdołałem rozpoznać,
przerobiony był z okularów mego ojca.
– Panie Weroniku – zawołałem z
rozpaczą – musimy zacząć działać!
Ojciec ma taką krótką pamięć, że
nawet kiedy był jeszcze sobą,
zapominał często, gdzie mieszka, i
matka musiała wysyłać po niego kota
Hieronima. A teraz, odkąd obudziły się
w nim ptasie instynkty, nie wróci już z
całą pewnością.
– Może by znowu wysłać Hieronima po
pana starszego? – powiedział
niepewnie Weronik.
– Co za pomysł! – obruszyłem się na
starego dozorcę. – Kota wysyłać po
ptaka? Nie panie Weroniku! Musimy
sami udać się na poszukiwania.
Weronik uśmiechnął się z
politowaniem i rzekł:
– Na świecie jest ptaków
175834449537. Na to, żeby odnaleźć
wśród nich pana starszego, trzeba
byłoby szukać 17537 lat. Trochę za
dużo. Odpada.
Сегодня же он решил подсунуть
пуговицу мне, чтобы и со мной
произошло то же самое.
Я выбежал на балкон и
действительно в конце улицы
увидел Алойзи, улепетывающего на
велосипеде, сделанном - насколько
мне удалось разглядеть - из очков
моего отца.
- Пан Вероник! - крикнул я в
отчаянии. - Надо что-то делать! У
моего отца такая короткая память,
что даже в своем натуральном
облике он часто забывал, где живет,
и матушке частенько приходилось
высылать за ним нашего кота
Иеронима. А теперь, когда в нем
пробудились птичьи инстинкты, он
уж наверняка не вернется.
- Может, снова послать за вашим
батюшкой Иеронима? - неуверенно
предложил привратник.
- Да вы что?! - обрушился я на
старого привратника. - Кота послать
за птицей? Нет, пан Вероник!
Придется нам отправиться на поиски
самим.
Вероник сочувственно усмехнулся и
сказал:
- На свете живет 17583499537 птиц.
На то, чтобы отыскать среди них
вашего батюшку, потребуется 17537
лет. Многовато. Это отпадает.
 12

Po tych słowach Weronik wyszedł na С этими словами Вероник вышел на

balkon. W namyśleniu zaczął z wolna балкон, начал там задумчиво
obskubywać wypchane ptaki i rzucać потихоньку ощипывать чучела
pióra na wiatr. пернатых и пускать перья по ветру.

Zastanawiałem się przez chwilę czy nie Я с минуту раздумывал, не

pójść w ślady ojca i nie zamienić się последовать ли примеру отца и не
przy pomocy guzika w ptaka, co превратиться ли с помощью
ułatwiłoby mi poszukiwanie rodziców. пуговицы в птицу? Это несомненно
облегчило бы поиски родителей.

Zachodziła jednak obawa, że mogę Однако я опасался, что могу стать,

przemienić się, dajmy na to, w indyka допустим, индюком или же петухом,
albo koguta, które także należą do а те, хоть и относятся к птичьему
gatunku ptaków, ale nie umieją племени, но летать как следует не
fruwać, jak należy. Z takiej przemiany могут. Пользы от такого
nie odniósłbym oczywiście żadnego превращения ровным счетом
pożytku. A co gorsza, nie miałem никакой. Хуже того: я не был уверен,
pewności, czy zdołam później odzyskać что потом сумею вернуться в свой
swój obecny kształt. Natomiast нынешний облик. Оставаться же до
pozostawanie przez resztę życia wśród конца дней своих посреди кур и
kur i indyczek, pomimo że индюшек мне казалось
studiowałem ich gwary, nie wydawało недостойным ученого, хоть я и
mi się karierą godną uczonego. занимался их наречиями.

Po rozważeniu tych wątpliwości Взвесив эти возможности, я запер

zamknąłem guzik w szufladzie biurka, пуговицу в ящике письменного
klucz zaś wyrzuciłem przez okno, żeby стола, а ключ выбросил в окно,
nie mieć pokusy i nie móc przypadkiem чтобы как-нибудь случайно, во сне,
przez sen sięgnąć do szuflady, gdyż jak не влезть в ящик - ведь известно, что
wiadomo, w snach dzieją się nieraz во сне помимо нашей юли вершатся
różne dziwne rzeczy niezależnie od самые неожиданные дела.
naszej woli.

Przez ten czas Weronik zdążył już
oskubać większość wypchanych
ptaków i nad ulicą unosiła się chmura
kolorowych piórek. Ludzie
powychodzili na balkony i spoglądali w
niebo, sądząc, że to pada pierzasty
deszcz, a niektórzy wystawili wiadra
Тем временем Вероник успел
ощипать большинство чучел, и над
улицей взмыла туча разноцветных
перышек. Люди высыпали на
балконы, решив, что пошел
пернатый дождь. Некоторые даже
выставили ведра, чтобы набрать

żeby nałapać tej kolorowej deszczówki
do mycia głowy.
– Panie Weroniku! – zawołałem
zniecierpliwiony. – Dosyć tej zabawy!
Oskubał pan wszystkie ulubione ptaki
mego ojca, a na domiar złego narobił
pan takiego deszczu z piór, że nawet
najmądrzejszy ptak musi stracić
orientację. Nie tylko moi rodzice, ale
nikt w mieście nie potrafi już
rozpoznać ulicy Korsarza Palemona.
Weronik zaczerwienił się i zagryzł
wargę, żeby powstrzymać czkawkę.
Jego łysą głowę okalał puch siwych
włosów. Gdyby zapuścił brodę, stałby
się podobny do świętego Mikołaja.
Miał na sobie wytarty serdak,
płócienne błękitne spodnie i stare
żołnierskie kamasze zasznurowane
drutem telefonicznym.
– Panie Weroniku – ciągnąłem po
chwili złamanym głosem – jest tylko
jeden człowiek na świecie, który
mógłby pomóc. Tym człowiekiem jest
profesor Ambroży Kleks.
– No to leć pan do niego! – zawołał
stary dozorca i zatrzepotał rękami.
– Niestety! – odrzekłem z
westchnieniem. – Pan Ambroży Kleks
właśnie wczoraj wyprawił się do
Alamakoty.
Muszę natychmiast wyruszyć w
podróż.
13
этих красочных атмосферных
осадков для мытья головы.
- Пан Вероник! - крикнул я в
сердцах. - Хватит уж вам! Вы
ощипали всех любимых птиц моего
отца, а сверх того сотворили такой
дождь из перьев, что даже самый
умный скворец тут заблудится. Тут
уж не только мои родители, а
вообще никто в городе не отыщет
улицы Корсара Палемона!
Вероник покраснел и закусил губу,
стараясь подавить икоту. Его лысую
голову окружал венчик седых волос.
Если бы он отпустил еще и бороду,
то стал бы похож на Николу-
Чудотворца. Одет он был в
потрепанную безрукавку, синие
холщовые брюки и старые
армейские ботинки, зашнурованные
телефонным проводом.
- Пан Вероник, - обреченно произнес
я, - только один человек на свете
мог бы мне помочь. Это профессор
Амброжи Клякса.
- Так летите к нему! - воскликнул
старый привратник и замахал
руками.
- Увы! - вздохнув, ответил я. - Пан
Клякса вчера отбыл в Адакотураду.
Я должен немедленно отправляться
в путь.

Muszę gonić pana Kleksa. Szkoda, że
Hieronim gdzieś się zapodział, bo
mógłby mi towarzyszyć. Przykra to
rzecz podróżować samotnie.
– E tam! – zauważył Weronik. – Z kota
pożytek niewielki. Lepszy byłby pies
albo koń.
– Panie Weroniku – powiedziałem
nieśmiało – a może by tak pan… Co?…
Na stare lata przydałoby się panu
przewietrzyć. Mam trochę
oszczędności, wystarczy na dwóch.
Weronikowi zaświeciły się oczy, ale po Глаза Вероника вспыхнули, но тут же
chwili zgasły.
– Jestem dozorcą z dziada pradziada –
oświadczył z godnością. – Nie zostawię
domu bez opieki.
– A czy nie mógłby ktoś pana zastąpić?
– Mnie? Zastąpić? – obruszył się
Weronik. – Ja, panie, pięćdziesiąt lat
wytrwałem na stanowisku. Znam
każdą szparę w tym domu! Każdą
mysz! Każdą stonogę! Mnie – zastąpić!
Coś podobnego! Zaraz… Zaraz…
Chwileczkę… Gdyby pan
Chryzantemski się zgodził, jemu
jednemu mógłbym zaufać. Tak! To jest
myśl! Pan Chryzantemski!
Po tych słowach Weronik pokiwał do
mnie porozumiewawczo kciukiem
prawej ręki i wybiegł z mieszkania.
14
Надо догнать пана Кляксу. Жаль
Иероним куда-то запропастился, а то
мог бы составить мне компанию.
Горько путешествовать в одиночку.
- Вот еще! - заметил Вероник. -
Много ли с кота корысти? Лучше уж
собака или конь.
- Пан Вероник, - робко предложил я,
- а может, вы?.. А?.. Проветрились
бы на старости лет. У меня есть кое-
какие сбережения, хватит и на
двоих.
погасли.
- У нас в роду с прадедовских
времен одни привратники, - с
достоинством заявил он. - Так что
дом без присмотра я не оставлю.
- А может, вас кто-нибудь заменит?
- Меня?! Заменит?! - возмутился
Вероник. - Послушайте, я в этой
должности вот уже пятьдесят лет!
Знаю в этом доме каждую лазейку!
Каждую мышь! Каждую
сороконожку! Меня - и заменить!
Только подумать! Так... Так...
Минуточку... Вот если бы пан
Хризантемский согласился - только
ему я могу доверять. Да! Это мысль!
Пан Хризантемский!
Сказав это, Вероник
многозначительно покачал большим
пальцем правой руки и выскочил из
квартиры.

Zrozumiałem, że poczciwy, szlachetny
dozorca nie opuści mnie w
nieszczęściu. Przyniosłem z komórki
kufer i zabrałem się do pakowania.
Kolejno układałem w kuferku:
nieprzemakalny kombinezon trochę
bielizny, wysokogórskie buty,
tropikalny hełm, płetwy do
nurkowania, harpun myśliwski,
niezbędne narzędzia, a nadto globus,
kompas, latarkę elektryczną, cukier w
kostkach i na koniec – wypchanego
sokoła. „„„
W chwili gdy kończyłem pakowanie,
ktoś zadzwonił do drzwi. Był to ten
sam listonosz, który rano przyniósł
paczkę. Wręczył mi klucz ze słowami:
– To od biurka szanownego pana.
Wypadł panu przez okno na ulicę…
Złapałem go za klapę marynarki i
zawołałem:
– Alojzy, to ty! Poznaję cię! Teraz
rozprawię się z tobą, nicponiu!
Zanim jednak zdążyłem dokończyć
zdanie, Alojzy szarpnął się zostawiając
w mojej zaciśniętej dłoni odprutą klapę
i błyskawicznie zjechał po poręczy
schodów na dół.
– Ręka za krótka, panie Niezgódka! –
krzyknął znikając w kolorowej zamieci
piór.
15
Я понял, что наш почтенный,
благородный привратник не
покинет меня в беде. Я принес из
чулана сундучок и начал собирать
вещи, уложив в сундучок одно за
другим: непромокаемый
комбинезон, кое-что из белья,
альпинистские ботинки,
тропический шлем, ласты для
подводного плавания, гарпун, самые
необходимые инструменты, а еще
глобус, компас, электрический
фонарик, кусковой сахар и наконец -
чучело сокола.
Едва я уложил вещи, как кто-то
позвонил в дверь. Это был тот
самый почтальон, который утром
приносил посылку. Он вручил мне
ключ с такими словами:
- Это ключ от вашего письменного
стола, уважаемый! Он выпал из
вашего окна на улицу.
Схватив почтальона за ворот, я
крикнул:
- Это ты, Алойзи! Я тебя узнал!
Сейчас я с тобой разделаюсь,
негодяй!
Но не успел я договорить, как
Алойзи рванулся, оставив у меня в
руке воротник, и молниеносно
съехал по перилам вниз.
- Руки коротки, пан Несогласка! -
крикнул он, исчезая в красочной
пернатой метели.
 16
Weronik słysząc wrzawę na schodach Тут же явился Вероник, услышавший
zjawił się natychmiast, ale nie był sam. вопли на лестнице. Его сопровождал
Był w towarzystwie pana
Chryzantemskiego.
– Załatwione! – powiedział. – Jadę z
panem!
Zauważyłem, że pan Chryzantemski
miał już na sobie serdak Weronika,
stanowiący widocznie oznakę
dozorcowskiej władzy.
– Ruszamy! – rzekłem zdławionym
głosem. – Ale musimy na każdym
kroku wystrzegać się Alojzego Bąbla.
Pan go jeszcze nie zna. Niech pan
jednak zapamięta to imię: Alojzy
Bąbel!
– Alojzy Bąbel – powtórzył posłusznie
Weronik.
Niebawem szliśmy w kierunku portu.
Pan Chryzantemski postanowił nas.
odprowadzić i teraz pchał wózek, na
którym znajdował się mój kuferek,
plecak Weronika oraz obie nasze
teczki, jako że bez teczek ludzie
przyzwoici nie podróżują.
W porcie oczekiwało mnóstwo
rozmaitych statków, a ich kapitanowie
głośnym nawoływaniem zapraszali
pasażerów:
– Panie! Panowie! Kto do Wschodniej
Rododyndii? Kto do Wybrzeża
Kabanosów? Dzisiaj ostatni rejs do
Północnej Kalafonii!
пан Хризантемский.
- Порядок! - крикнул привратник. - Я
еду с вами!
Пан Хризантемский уже переоделся
в безрукавку Вероника, как видно,
символизирующую полномочия
привратника.
- В путь! - сдавленным голосом
сказал я. - Но надо на каждом шагу
остерегаться Алойзи Пузыря. Вы его
еще не знаете. Но все-таки
запомните это имя: Алойзи Пузырь!
- Алойзи Пузырь, - послушно
повторил Вероник.
И вскоре мы уже шагали в сторону
порта. Пан Хризантемский решил
нас проводить и теперь толкал
перед собой тележку с моим
сундучком, рюкзаком Вероника, а
также оба наших портфеля - ведь ни
один приличный человек не сделает
без портфеля ни шагу.
В порту стояло множество
разнообразных кораблей, а их
капитаны громко зазывали
пассажиров:
- Сударь! Господа! Кому в Восточную
Рододындию? Кому на Берег
Охотничьей Колбасы? Сегодня
последний рейс на Северную
Канифолию!

– Kto do Zachodnich Rajstopów?
Proszę wsiadać!
– Za godzinę odjazd do Południowych
Bryndz!
– Kto na wyspy Remanentów? Tylko u
mnie tanio i bezpiecznie!
– Kto chce polować na krokodyle?
Mam jeszcze jedną kajutę do Przylądka
Kości Szpikowej! Tanio i wygodnie!
Dzieci płacą połowę!
Wybraliśmy statek, który płynął na
południowy wschód, gdyż ten właśnie
kierunek obrał pan Kleks wyruszając do
Alamakoty.
Statek nazywał się „Płetwa Rekina” i Наш корабль назывался "Акульим
służył do przewożenia rozmaitych
ładunków, ale w trzech kajutach mógł
pomieścić siedmiu pasażerów. Kapitan,
stary wilk morski, nic nie słyszał o целых семь пассажиров. Капитан,
Alamakocie. Zresztą nie mógł słyszeć, хотя и был старым морским волком,
gdyż był głuchy jak pień.
Mieliśmy kajutę przytulną, chociaż
ciasną. Weronik, wierny powołaniu
wytrawnego dozorcy, przystąpił
natychmiast do pucowania wszystkich
części metalowych oraz szyby
okrągłego okienka. Dwie pozostałe
kajuty zajmował pewien hodowca róż,
pan Lewkonik, z pięcioma córkami.
17
- Кому в Западные Колготки? Прошу
садиться!
- Через час отплываем на Южную
Брынзу!
- Кому на Остров Излишков? Только
у меня дешево и безопасно!
- Кто желает поохотиться на
крокодилов? Есть еще одна каюта
до Мыса Мозговой Косточки!
Дешево и удобно! Детям за
полцены!
Мы выбрали корабль, шедший на
юго-восток, ведь именно в этом
направлении летел пан Клякса,
отправившийся в Адакотураду.
Плавником" и предназначался для
перевозки грузов, но в трех его
каютах могли разместиться еще и
об Адакотураде ничего не слышал.
Впрочем, он и не мог ничего
слышать, потому что был глух как
пень.
Наша каюта оказалась уютной, хотя
и тесной. Верный своему призванию
привратника Вероник тут же
принялся надраивать все
металлические части, а заодно
круглое стекло иллюминатора. В
двух других каютах расположился
розовод пан Левкойник со своими
пятью дочерьми.
 18

Wybrał się z nimi w podróż, gdyż każdą Он отправился в путешествие

z nich postanowił wydać za mąż za
ogrodnika innego kraju.
Pan Lewkonik był bardzo gruby i miał
tak wielki brzuch, że gdy siadał do
stołu, nie mógł dosięgnąć talerza i
dlatego nigdy nie najadał się do syta.
Córki pana Lewkonika nie odznaczały никогда не наедался досыта. Дочери
się urodą, ale ich ojciec twierdził, że
ogrodnicy nie muszą szukać u żon
piękności, albowiem mają jej pod
dostatkiem w kwiatach.
вместе с ними, решив выдать их
замуж за цветоводов разных стран.
Пан Левкойник отличался редкой
толщиной; его живот был так велик,
что, усаживаясь за стол, он не мог
дотянуться до тарелки и потому
пана Левкойника не блистали
красотой, но их отец утверждал, что
цветоводам красота жен и не
требуется, поскольку ее достаточно
у цветов.

Całe dni spędzaliśmy na pokładzie, Мы целые дни проводили на

korzystając ze słońca i pogody. Morze
było spokojne, niebo bezchmurne.
Marynarze grali w kości albo spali na
swoich kojach, czuwał tylko sternik.
Natomiast kapitan, siedząc na zwoju
lin, rozwiązywał krzyżówki i raz po raz
wołał do nas rozkazującym głosem:
верхней палубе, наслаждаясь
солнцем и прекрасной погодой.
Море было спокойным, небо -
безоблачным. Матросы или играли в
кости, или спали в своих гамаках;
бодрствовал лишь рулевой. Зато
капитан, сидя на бухте канатов,
разгадывал кроссворды, то и дело
взывая к нам своим командирским
голосом:

– Rzeka na siedem liter! Hej tam…
Wódz Indian, zaczyna się na „M”!…
Miasto w Azji: „o” w środku, „o” na
końcu! Hej!… Używa się do latania,
dziewięć liter wspak! Hej!
- Река из семи букв! Эй, вы!..
Индейский вождь, начинается на
"М"!.. Город в Азии! - "о" в середке,
"о" в конце!.. Эй!.. Используется для
полетов, девять букв вниз! Эй!

Żadna jednak z naszych odpowiedzi nie Но наши ответы до него не

docierała do kapitana, gdyż jak долетали, потому что, как я уже
wspominałem, był on kompletnie говорил, был совершенно глух.
głuchy. Dlatego też po pewnym czasie Поэтому мы в конце концов
zorganizowaliśmy pocztę łańcuszkową. организовали нечто вроде эстафеты,
Przekazywaliśmy kartki z rąk do rąk i передавая записки из рук в руки, мы
przesyłaliśmy kapitanowi odpowiedzi посылали капитану свои ответы в
na piśmie. письменном виде.
 19
Pan Lewkonik zakasał rękawy, włożył
na głowę niebieski melonik, który miał
go chronić od słońca, i zabrał się do
sadzenia róż na pokładzie. Pomimo że
był bardzo groby, poraszał się z
lekkością balonika. Ułożyłem nawet o
nim piosenkę, a śpiewaliśmy ją
wszyscy chórem:
Nasz pan Lewkonik
Włożył melonik
I wyhodował róże,
Nasz pan Lewkonik
Tak jak balonik
Unosi się ku górze.
Kto ma wazonik,
Dostanie róży kwiat,
A pan Lewkonik
W daleki ruszy świat.
I rzeczywiście już po paru dniach w
skrzyniach ustawionych wzdłuż burty
rozkwitły różne odmiany róż. Córki
pana Lewkonika podlewały je stale
specjalnym przyspieszającym płynem,
dzięki czemu rozwijały się niezwykle
szybko.
Róże zwabiły na pokład mnóstwo
przelotnych ptaków. Ponieważ znam
kilkadziesiąt ptasich gwar i narzeczy,
Пан Левкойник засучил рукава,
надел на голову голубой котелок,
который должен был его защитить
от солнца, и занялся разведением
роз на борту судна. Хоть розовод и
был очень толст, передвигался он
легко, как мячик. Я даже сочинил о
нем песенку, и все мы распевали ее
хором:
Наш пан Левкойник
В котелке фасонит,
Розы он растит.
Наш пан Левкойник,
Точно мяч футбольный,
По небу летит.
Вам милый пан Левкойник
Подарит роз букет,
А сам он очень хочет
Объехать белый свет.
И в самом деле - уже через пару
дней в расставленных вдоль бортов
ящиках зацвели розы самых разных
сортов. Дочери пана Левкойника то
и дело поливали их специальной
жидкостью, ускоряющей рост,
благодаря которой они росли
необыкновенно быстро.
Розы привлекали на корабль
множество перелетных птиц. Зная
несколько десятков птичьих наречий

mogłem prowadzić z nimi rozmowy w
nadziei zdobycia jakichś wiadomości o
moim ojcu. Pewien gołąb pocztowy
obiecał mi rozgłosić odpowiedni apel
do wszystkich ptaków. Na próżno
jednak czekałem na upragnioną
wiadomość.
Pod wieczór trzeciego dnia przybiegł
do mnie zdyszany Weronik wołając z
daleka:
– Jest! Jest! Panie Adasiu, jest pan
Niezgódka!
Z biciem serca pomknąłem we
wskazanym kierunku. Na dziobie
statku istotnie siedział szpak. Gadający
szpak. Od razu jednak zorientowałem
się, że nie jest to mój ojciec. Szpak же понял, что это не отец - ведь этот
mówił bowiem po francusku, a ojciec
żywił zawsze niechęć do języków
obcych. Cóż, Weronik miał rację.
Wśród miliardów ptaków trudno trafić
na właściwego.
W końcu jednak udało mi się od
pewnego kolibra uzyskać bezcenną
wiadomość. Okazało się bowiem, że
był on już poprzednio w Alamakocie i
może nam wskazać drogę do tego
kraju. Wtajemniczyłem przeto pana
Lewkonika w moje kłopoty oraz
wyjawiłem cel podróży. Po naradzie
postanowiliśmy wspólnymi siłami
nakłonić kapitana, aby zboczył z
wytkniętego kursu i zawinął do
Alamakoty.
Panu Lewkonikowi opisałem
Alamakotańczyków w nader
20
и диалектов, я постоянно вступал с
ними в беседы, чтобы узнать об отце
хоть что-нибудь. Один почтовый
голубь пообещал кинуть клич среди
всего птичьего народа, но все мои
ожидания оказались напрасными.
А на третий день под вечер ко мне
прибежал запыхавшийся Вероник.
- Есть! Есть! - закричал он еще
издалека. - Пан Адам, пан
Несогласка здесь!
Сердце у меня заколотилось, и я
помчался в указанном направлении.
На носу корабля действительно
сидел говорящий скворец, но я тут
скворец изъяснялся по-французски,
а отец терпеть не мог иностранных
языков. Что ж, Вероник был прав:
трудно найти среди миллиардов
птиц нужную.
И все же в конце концов мне
посчастливилось получить у одного
колибри весьма ценную
информацию. Оказалось, что он уже
бывал в Адакотураде и мог нам
показать дорогу туда. Я посвятил
пана Левкойника в свою тайну и
заодно поведал ему о цели
путешествия. Посоветовавшись, мы
решили совместными усилиями
уговорить капитана изменить курс и
заехать в Адакотураду.
Я описал пану Левкойнику жителей
этой страны в самых заманчивых
 21
zachęcających barwach i zapewniłem
go, że jest to naród zakochany w
kwiatach. Powiedziałem też
mimochodem:
– Alamakotańscy ogrodnicy mają tylko
jedną słabość: żenią się najchętniej z
cudzoziemkami.
Ta uwaga podziałała na pana
Lewkonika jak prąd elektryczny.
Podskoczył kilkakrotnie do góry,
nacisnął brodawkę na nosie jak guzik
dzwonka i z lekkością balonika
potoczył się do kapitana.
Wspomniałem już, że pan Lewkonik
miał pięć niezbyt ładnych córek.
Aczkolwiek był hodowcą róż, tylko
najstarsza córka miała na imię Róża.
Cztery pozostałe nosiły imiona: Dalia,
Hortensja, Rezeda i Piwonia. Polubiłem
te dziewczęta, a nawet wkrótce
przyzwyczaiłem się do ich brzydoty.
Powiem więcej: z dnia na dzień
podobały mi się coraz bardziej.
Zwłaszcza Rezeda.
Ale myśli moje zajęte były głównie
losem biednych rodziców. Nie
schodziłem z pokładu, żeby nie stracić
kontaktu z kolibrem, który obiecał
służyć nam za przewodnika. Chcąc
pozyskać jego względy, śpiewałem mu
piosenki drozdów, rudzików, kosów i
sikorek, a pewnego razu
zaświergotałem jak strzyżyk-wole
oczko.
красках и уверил его, что этот народ
обожает цветы, как бы между
прочим заметив:
- У адакотурадских цветоводов есть
лишь одна слабость: охотнее всего
они берут в жены иноземных
девушек.
Это замечание подействовало на
пана Левкойника, как удар тока. Он
несколько раз подскочил на месте,
надавил на украшавшую его нос
бородавку, как на кнопку звонка, и с
легкостью мячика поскакал к
капитану.
Я уже говорил, что у пана
Левкойника было пять не очень-то
красивых дочерей. Хоть он и
выращивал розы, имя Розы носила
только старшая из них. Остальных
же звали так: Георгина, Гортензия,
Резеда и Пиония. Я проникся
симпатией к этим девушкам и даже
вскоре привык к их уродству. Скажу
больше: с каждым днем они
нравились мне все больше и
больше, особенно Резеда.
Но главным образом мои мысли
занимала судьба несчастных
родителей. Я не покидал палубы,
боясь потерять связь с колибри,
который вызвался послужить нам
проводником. Желая добиться его
расположения, я напевал ему
песенки дроздов, малиновок,
зарянок и синиц, а один раз даже
застрекотал, как крапивник.
 22

Dopiero wtedy koliber nabrał do mnie Именно тогда колибри проникся ко

takiego zaufania, że gotów był мне таким уважением, что готов был
uwierzyć, iż jestem ptakiem. поверить в мою принадлежность к
пернатому племени.

Gdy tak sobie ćwierkałem, na Однажды, когда я так щебетал, на

pokładzie ukazał się Weronik. палубе появился Вероник. От него
Zalatywało od niego sidolem i попахивало асидолом и нашатырем,
amoniakiem, gdyż z zamiłowania do потому что из-за своей страсти к
porządku polerował okrętowe poręcze порядку он то и дело начищал
oraz wszystkie części metalowe. Zbliżył корабельные поручни, а заодно и
się do mnie i powiedział tajemniczo: остальные металлические части.
Подойдя ко мне, он таинственно
сообщил:

– Załatwione. Pan Lewkonik urobił - Порядок. Пан Левкойник уломал

kapitana. Płyniemy do Alamakoty. капитана. Плывем в Адакотураду.

W tej samej chwili rozległ się tubalny И в тот же миг раздался трубный
głos kapitana: голос капитана:

– Wszyscy na stanowiska! Kurs na - По местам стоять! Курс на юго-

południowy wschód! восток!

Spojrzałem na dziobek kolibra i Я взглянул на клювик колибри и

podałem kapitanowi dokładny указал капитану точное
kierunek. направление.

– Pełna szybkość! – wrzasnął kapitan. – - Полный вперед! - рявкнул капитан.

Przeciąć zwrotnik Raka! Ster w lewo! – - Пересечь Тропик Рака! Лево руля!
„Płetwa Rekina” zwinnie pomknęła
naprzód, prując fale i roztrącając "Акулий Плавник" быстро помчался
delfiny. Koliber odlatywał co pewien вперед, взрезая волны и распугивая
czas na rekonesans, po czym wracał na дельфинов. Колибри то и дело
swoje miejsce, aby cienkim, ostrym улетал на разведку, потом
dziobkiem jak igłą kompasu wskazywać возвращался на свое место, чтобы
drogę. Podzwrotnikowe słońce prażyło указывать дорогу своим тонким и
niemiłosiernie. острым клювиком, как стрелкой
компаса. Тропическое солнце пекло
немилосердно.

Po pięciu dniach w oddali ukazały się
zamglone zarysy lądu.
Zbliżaliśmy się do Alamakoty.
ALAMAKOTA
Dziwi was pewno, że w poprzednim
Klekse pan Kleks pojawił się tylko przez
krótką chwilę, na samym początku, a
potem cały czas był nieobecny.
Zdziwienie wasze jest całkiem
uzasadnione, gdyż pan Kleks, jako
główny bohater tej książki, powinien
być, prawdę mówiąc, stale na miejscu.
Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że
uczony udał się do Alamakoty, która
leży bardzo daleko, musieliśmy więc
odbyć długą podróż po to, żeby
nawiązać z nim kontakt.
Szliśmy z portu całą gromadą i
spotkaliśmy pana. Kleksa zupełnie
przypadkowo, kiedy zjeżdżał na
hulajnodze z Rezerwatu Zepsutych
Zegarków. Niebawem wrócę do tego
momentu, a na razie chciałbym
opowiedzieć wam o Alamakocie.
Jest to jeden z tych ciepłych krajów, Адакотурада - одна из теплых стран,
dokąd na okres chłodów odlatują
niektóre nasze ptaki. Pomyślałem więc
od razu, że kiedy u nas nastąpi zima, to подумал, что с наступлением зимы
kto wie, czy mój ojciec nie przyleci do сюда, глядишь, прилетит и мой отец.
Alamakoty.
Alamakotańczycy należą do pięknej
rasy, kolor skóry mają jasnokawowy,
włosy ciemne, a od innych ludzi różnią
się tylko tym, że posiadają trzecią
nogę. Poruszają się z szybkością
antylop, a przy tym w biegu jedna
23
Через пять дней вдали показались
туманные очертания берега.
Мы приближались к Адакотураде.
АДАКОТУРАДА
Вас, конечно, удивляет, что в
предыдущей главе пан Клякса
появился лишь на минутку, в самом
начале, а потом надолго
запропастился. И ваше недоумение
вполне оправдано: правду говоря,
будучи главным героем книги, пан
Клякса не должен покидать ее
страниц. Однако следует учитывать,
что он отправился в весьма
отдаленную Адакотураду - так что
для встречи с ним нам пришлось
отправиться в долгое путешествие.
Мы шли из порта всей компанией и
встретили его совершенно случайно,
когда пан Клякса на самокате
выезжал из Заповедника Сломанных
Часов. Чуть позже я к этому вернусь,
а сейчас хочу рассказать вам об
Адакотураде.
куда на время холодов улетают
некоторые наши птицы. И я сразу
Адакотурадцы - красивый народ.
Кожа у них светло-кофейная, волосы
темные, а от остальных людей их
отличает только наличие третьей
ноги. Потому-то и передвигаются
они с быстротой антилоп, но при
 24

noga zawsze może odpoczywać. Bez
trudu więc rozpoznawaliśmy
Bajdotów, którzy wprawdzie opaleni
byli na brąz, jednak nie potrafili
wyhodować sobie trzeciej nogi. Za to
dzieci, które mieli z Alamakotankami,
zamiast trzeciej nogi posiadały trzecią
rękę i tym różniły się od dzieci
tubylców.
этом на бегу одна нога всегда может
отдохнуть. Так что сказандцев мы
узнали без труда: хоть они и
загорели дочерна, но отрастить
третью ногу так и не сумели. Зато
дети, рожденные от них
адакотурадками, вместо третьей
ноги имели третью руку, чем и
отличались от туземцев.

Z pewnością pamiętacie, że przed laty Вы, конечно, помните, что несколько

dzielną załogę bajdockiego statku лет назад коварные волны
„Apolinary Mrk” porwały na tratwie подхватили мужественный экипаж
zdradliwe fale i uniosły do Alamakoty корабля "Аполлинарий Ворчун" И
gdzie kapitan Kwaterno, po obwołaniu унесли к берегам Адакотурады, где
go królem, panował jako Kwaternoster капитан Кватерно был провозглашен
I. королем и стал править как
Кватерностер I.

Od tego czasu Bajdoci tak się С того времени сказандцы так

rozmnożyli, że wszędzie spotykało się
dziewczęta i chłopców o trzech rękach.
Nastąpiło też pomieszanie języków
alamakotańskiego z bajdockim i
powstał nowy – alambajski, podobny
do naszego. Różnica polega na tym, że
po alambajsku zamiast „u” mówi się
„or”, a zamiast „o” mówi się „ur”.
расплодились, что на каждом шагу
попадались трехрукие мальчики и
девочки. Произошло также слияние
языка адакотурадского со
сказандским, в результате чего
образовался новый язык -
сказакотский, весьма похожий на
наш. Разница состоит лишь в том,
что по-сказакотски вместо "у"
говорят "ор", а вместо "о" говорят
"ур".

Tak więc „ucho” po alambajsku brzmi
„orchur”, a „noga” – „nurga”. Wyraz
„kolega” wymawia się jako „kurlega”,
„but' jako „bort”, a „kogut” jako
„kurgort'.
Так что "ухо" по-сказакотски звучит
"орхур", а "нога" - "нурга". Слово
"коллега" произносится как
"курллега", "бутылка" как
"бортылка", а "курица" как
"коррица".

Dla mnie, który znałem języki i Мне, знающему куда более трудные
narzecza zwierzęce o wiele trudniejsze, языки и говоры животных, говорить

mówić po alambajsku to była po
prostu mucha, czyli morcha.
Alamakotę budowano spiralnie, a więc
główna ulica wiła się w kształcie
ślimaka od portu aż do centrum
miasta, gdzie Bajdoci, po objęciu
panowania nad tubylcami, wznieśli
pomnik ku czci Wielkiego Bajarza
Apolinarego Mruka. Nazywał się on po
alambajsku Apurlinary Mrork. Zresztą
Alamakotańczycy przyjęli Bajdotów od
razu bardzo serdecznie, chętnie uznali
wyższość ich bajek nad własnymi,
ofiarowali im swoje córki za żony i żyli
z nimi w największej zgodzie pod
berłem Kwaternostra I, który okazał się и, отдали им в жены своих дочерей
władcą mądrym, a przy tym
nadzwyczaj łagodnym.
Wróćmy jednak do pana Kleksa.
Spotkanie nasze odbyło się w sposób
bardzo osobliwy. Pan Kleks na mój
widok nie zdradził najmniejszego
zdziwienia, lecz zapytał po prostu:
– Jadłeś już obiad?
– Panie profesorze – odrzekłem –
przecież dopiero wylądowaliśmy w
Alamakocie.
– Jak to? – obruszył się pan Kleks. –
Przed godziną grałeś ze mną w „trzy
wiewiórki” i wygrałeś samogrający
guzik…
– Ja? -zawołałem zdumiony. – Panie
profesorze, to jakieś nieporozumienie!
25
по-сказакотски - сущий пустяк, то
есть порстяк.
Строили Адакотураду по спирали,
вот главная улица и вилась улиткой
от порта до самок центра города,
где после захвата власти над
туземцами сказандцы воздвигли
памятник в честь Великого
Сказителя Аполлинария Ворчуна.
По-сказакотски его называли
Апурллинарием Вурчорном.
Впрочем, адакотурадцы сразу же
приняли сказандцев довольно
сердечно, охотно признали
превосходство их сказок над своими
и зажили душа в душу под чутким
руководством Кватерностера I,
оказавшегося владыкой мудрым и
притом необыкновенно
милостивым.
Однако вернемся к пану Кляксе.
Наша встреча прошла весьма
оригинально: увидев меня, он не
выказал ни малейшего удивления,
лишь невозмутимо спросил:
- Ты уже обедал?
- Пан профессор, - ответил я, - но
ведь мы едва-едва успели
высадиться в Адакотураде.
- Как это? - возмутился пан Клякса. -
Всего час назад ты играл со мной в
"три бельчонка" и выиграл
самопевчую пуговицу!
- Я? - недоумевая, воскликнул я. -
Пан профессор, это недоразумение!
 26

– Pan profesor na pewno żartuje – - Вы, наверно, шутите, - вставил

wtrącił Weronik. Вероник.

Pan Kleks stanął znacząco na jednej Пан Клякса многозначительно встал

nodze, a córki pana Lewkonika на одну ногу, а дочери пана
otoczyły go kołem i spoglądały z Левкойника окружили его и стали с
zaciekawieniem na ruchy jego brody. интересом наблюдать за
поведением его бороды.

– Zaraz… zaraz… – wymamrotał pan - Постой... постой... - пробормотал

Kleks. -Czyżby to był twój sobowtór? пан Клякса. - А может, это был твой
No tak, zaczynam coś niecoś двойник? Ну да, теперь я начинаю
miarkować… понимать...

– Alojzy Bąbel! – zawołałem - Алойзи Пузырь! - поразился я.

przerażony.

– Tak, Adasiu, Alojzy Bąbel… Już od - Да, Адась, Алойзи Пузырь. Вот уже
kilku dni podszywa się pod ciebie, a ja несколько дней, как он
go nie rozpoznałem. Cóż to za szelma! прикидывается тобой, а я и не узнал.
Вот негодник!

Pan Lewkonik, którego Пан Левкойник, которого я посвятил

wtajemniczyłem we wszystkie moje во все свои дела, подошел к пану
sprawy, zbliżył się do pana Kleksa i gdy Кляксе и, столкнувшись своим
obaj zderzyli się brzuchami, животом с профессорским, сказал:
powiedział:

– Damy sobie z nim radę. Mam - Мы с ним справимся. У меня есть

zagraniczny płyn owadobójczy. Środek заграничная жидкость от насекомых.
niezawodny. Безотказное средство.

– Alojzy Bąbel to nie owad, panie - Алойзи Пузырь - не насекомое,

łaskawy! Nie owad! Mógłby pan o tym милостивый государь! Не
wiedzieć, panie… panie… насекомое! Да будет вам известно,
пан... пан...

– Anemon Lewkonik – pośpieszył -Анемон Левкойник, - поспешил

przedstawić się hodowca róż. – A oto представиться розовод. - А это мои
moje córki: Róża, Dalia, Hortensja, дочери: Роза, Георгина, Гортензия,

Rezeda i Piwonia. Wszystkie panny na
wydaniu.
– Ciekawe… – rzekł z figlarnym
uśmiechem pan Kleks. – Istny ogród
botaniczny.
– Pan profesor nie pamięta, ale
widywaliśmy się już nieraz – wtrącił
nieśmiało pan Lewkonik.
– Ja? Nie pamiętam? – obruszył się
wielki uczony. – Może widywał mnie
pan w snach. A ludzie rozsądni nie
wierzą w sny. Nie mówmy o tym
więcej.
Tu wmieszał się stary dozorca:
– Panie profesorze ja również
chciałbym złożyć panu moje
uszanowanie. Nazywam się Weronik
Czyścioch, ulica Korsarza Palemona 7,
wejście z bramy, dyplomowany
dozorca z dziada pradziada.
– Fiu-fiu! – gwizdnął pan Kleks. –
Takich ludzi będzie mi potrzeba. Oby
tylko siły panu dopisywały.
– Czcigodny profesorze, mam dopiero - Уважаемый профессор, мне всего
siedemdziesiąt lat – rzekł Weronik – W
zesztym roku w skoku o tyczce zająłem
pierwsze miejsce przed Kiełboniem,
Fojdrą i Okiełźniukiem. Mógłbym
jeszcze, za przeproszeniem, stanąć do
biegu maratońskiego.
27
Резеда и Пиония. Все на выданье.
- Забавно... - насмешливо улыбнулся
великий ученый. - Настоящий
ботанический сад.
- Пан профессор, вы, должно быть,
забыли, но мы встречались уже не
однажды, - робко заметил пан
Левкойник.
- Я? Забыл? - возмутился ученый
муж. - Может, вы и видели меня во
сне, а люди разумные снам не верят.
Так что не будем об этом больше.
Тут вмешался старый привратник:
- Пан профессор, я тоже хотел бы
выразить вам свое почтение. Меня
зовут Вероником Чистюлей, улица
Корсара Палемона, семь, вход со
двора, дипломированный
привратник, династия пошла с
прадедов.
- Фью-фью! - присвистнул пан
Клякса. - Такие люди мне нужны.
Только достало бы вам силенок.
лишь семьдесят лет! - сказал
Вероник. - В прошлом году на
соревнованиях по прыжкам с
шестом я занял первое место,
победив Пескарика, Фойдру и
Укротителюка. Могу даже, простите,
и марафон пробежать.

Z tymi słowy chwycił pana Kleksa wpół
i trzykrotnie podrzucił go do góry.
– Hip-hip-hura! Hip-hip-hura! –
zawołała zgodnym chórem rodzina
Lewkoników.
Po tej wymianie wzajemnych
grzeczności postanowiliśmy udać się
do pałacu, aby przedstawić się królowi
Kwaternostrowi I.
Na ulicach był wielki ruch, gdyż właśnie
obchodzono uroczyście rocznicę
lądowania Bajdotów i dziewczęta
znosiły zewsząd naręcza kwiatów pod
pomnik Apolinarego Mruka. Udaliśmy отовсюду к памятнику Аполлинария
się wraz z tłumem w kierunku placu
Przyjaźni Alamakotańsko-Bajdockiej,
który nazwano w skrócie placem A-B.
Сказандской Дружбы, а сокращенно
Pan Kleks kroczył wielce zakłopotany,
tarmosząc w zamyśleniu brodę.
Nagle przystanął, owinął wąs dokoła
palca i zawołał z tryumfem:
– Eureka! Mam! W Alamakocie
przebywa trzynastu Bajdotów,
wliczając w to króla Kwaternostra. Nas
jest tu trzech. Dochodzą jeszcze córki
pana Lewkonika. Razem dwadzieścia
dwie osoby z gatunku dwunożnych.
Trzeba sporządzić dokładny wykaz.
Kto znajdzie się poza tą liczbą, kto nie
będzie figurował w spisie, a okaże się
dwunożnym, tego zdemaskujemy jako
28
С этими словами он схватил пана
Кляксу поперек талии и трижды
подбросил его в воздух.
- Гип-гип-ура! Гип-гип-ура! -
стройным хором кричало семейство
пана Левкойника.
После такого обмена любезностями
мы вместе двинулись во дворец,
дабы представиться королю
Кватерностеру I.
На улицах царило всеобщее
оживление: праздновалась
очередная годовщина высадки
сказандцев, и девушки приносили
Ворчуна охапки цветов. Мы
последовали за толпой в сторону
площади Адакотурадско-
площади А-С.
Весьма озабоченный пан Клякса
шагал, задумчиво теребя бороду.
Вдруг он остановился, накрутил ус
на палец и воскликнул с видом
победителя:
- Эврика! Нашел! В Адакотураде
проживает тринадцать сказандцев,
включая короля Кватерностера. Нас
здесь четверо. Плюс еще дочери
пана Левкойника - всего двадцать
две персоны отряда двуногих.
Необходимо составить подробный
перечень.
Кто не войдет в это число,
оказавшись вне списка, и будет
признан Алойзи Пузырем.

Alojzego Bąbla. Poznamy go po
nogach. Oto mój plan, proszę państwa.
Słowa pana Kleksa wzbudziły ogólny
podziw, a Weronik raz jeszcze
podrzucił go do góry. W tym
momencie znaleźliśmy się właśnie przy
pałacowej bramie.
O, tak! Pan Kleks był naprawdę
genialny.
Mieliśmy właśnie wejść do pałacu i
warta sprezentowała broń, gdy nagle
nadleciał mój znajomy koliberek i
usiadł mi na ramieniu. Wyznał mi, że
bardzo się do mnie przywiązał i że
będzie mi odtąd towarzyszył aż do
pierwszych jesiennych deszczów.
Koliber porozumiewał się ze mną w
narzeczu tri-tri, używanym przez ptaki
południowoafrykańskie, toteż dla
uproszczenia przezwałem go Tri-Tri, co
nawet pan Kleks uznał za bardzo
trafne.
Pałac królewski zbudowany był z
dużych muszli, zestrojonych w tak
misterny sposób, że gdy wchodziło się
do sali tronowej, ich szum
rozbrzmiewał dźwiękami hymnu
narodowego Alamakoty. Ponieważ
muszle nanizane były na wysokie
stalowe pręty, które obracały się
dokoła swej osi, nadworny muzyk
odpowiednio wprawiając je w ruch,
mógł zmieniać melodie i wygrywać na
muszlach stosownie do okoliczności
różne alamakotańskie marsze.
29
Узнаем его по ногам. Вот мой план,
милостивые господа.
Слова пана Кляксы вызвали
всеобщий восторг, а Вероник еще
раз подбросил его в воздух. В тот
самый момент мы были уже у
дворцовых ворот.
О да! Пан Клякса действительно
гений!
Мы уже входили во дворец и стража
сделала "На-краул!", как вдруг
подлетел мой знакомый колибри и,
усевшись на плечо, признался, что
очень ко мне привязался и хочет
остаться со мной до самых осенних
дождей. Он изъяснялся на диалекте
три-три, употребляемом
южноафриканскими птицами,
поэтому я для простоты стал
называть его Три-Три. Даже пан
Клякса признал, что имя выбрано
весьма удачно.
Королевский дворец был выстроен
из больших раковин, подобранных
так по-мастерски, что стоило войти в
тронный зал, как их шум
складывался в мелодию
государственного гимна
Адакотурады. А поскольку раковины
были нанизаны на вращавшиеся
вокруг своей оси длинные стальные
стержни, то придворный музыкант,
поворачивая их так и эдак, мог
соответственно обстоятельствам
менять мелодию и исполнять тот
или иной адакотурадский марш.
 30
Przy dźwiękach hymnu narodowego
zbliżyliśmy się do królewskiego tronu,
który wykonany był w kształcie fregaty
wyposażonej w żagle, ster i mostek
kapitański. Z tego mostku król
wygłaszał orędzia do narodu. Trzeba
bowiem pamiętać, że Kwaternoster I
był starym marynarzem i zasłynął
niegdyś jako kapitan Kwaterno.
– Witam, cię królu – powiedział
poufale pan Kleks. – Pozwól, że
przedstawię ci moich przyjaciół. Oto
pan Lajkonik…
– Lewkonik – poprawił hodowca róż.
– Tak tak… Przepraszam… Pan
Lewkonik… A to są jego kwiatuszki,
czyli pięć córek… A, to pan Wazonik…
– Weronik panie profesorze – przerwał - Вероник, пан профессор, - перебил
mu stary dozorca.
– Wybacz, drogi przyjacielu, ale nie
przywiązuję wagi do nazwisk – rzekł
wielki uczony. – Ważny jest nie
człowiek, lecz jego dzieło. O Ambrożym
Kleksie ludzkość może zapomnieć, ale
mój twór, Alojzy Bąbel przejdzie do
historii. Tak jak do historii przejdą
czyny sławnych bajdockich żeglarzy z
królem Kwaternostrem I na czele.
Niech żyje król!
– Niech żyje! – zawołaliśmy chórem, a
muszle powtórzyły nasze głosy
wielokrotnym echem.
Под звуки государственного гимна
мы приблизились к королевскому
трону, имевшему вид фрегата со
всеми парусами, со штурвалом и
капитанским мостиком. С этого
мостика король зачитывал свои
обращения к народу. Не следует
забывать, что Кватерностер I был
старым моряком и когда-то даже
прославился под именем капитана
Кватерно.
- Приветствую тебя, король! -
почтительно произнес пан Клякса. -
Позволь представить тебе моих
друзей: пан Левкойчик...
- Левкойник, - поправил розовод.
- Да, да... Прошу прощения... Пан
Левкойник... А это его цветник, то
есть пять дочерей... А это пан
Вареник...
его старый привратник.
- Извини, дорогой друг, но я не
придаю значения именам, -
сообщил пан Клякса. - Важен не
человек, а его дело. Об Амброжи
Кляксе мир может и забыть, но его
творение, Алойзи Пузырь, войдет в
историю как войдут в историю
деяния мужественных сказандских
мореплавателей с королем
Кватерностером I во главе. Да
здравствует король!
- Да здравствует! - подхватили мы
хором, а раковины повторили наши
голоса многократным эхом.
 31

Dworzanie uderzali przy tym Придворные при том ударили

zegarkami o podłogę, wskutek czego часами об пол, и раздался такой
powstał taki zgiełk, że Tri-Tri грохот, что Три-Три в страхе вылетел
przerażony uciekł przez okno. за окно.

– Jeszcze nie skończyłem! – zawołał - Я еще не закончил! - воскликнул

pan Kleks uciszając пан Клякса, призывая адакотурадцев
Alamakotańczyków. – To jest właśnie к тишине. - А это мой собственный
mój uczeń, Adam Niezgódka, o którym ученик Адам Несогласка, о котором
ci, królu, opowiadałem. я уже тебе говорил, король.

Przez cały ten czas król zajęty był
gorączkowym poszukiwaniem
okularów, bez których nic nie widział,
ale nie mógł ich rzecz prosta znaleźć,
ponieważ nic nie widział bez okularów.
Все это время монарх был занят
лихорадочными поисками своих
очков, без которых не видел ничего.
Вполне понятно, что найти очки
король никак не мог, потому что без
них не мог их разглядеть.

Sytuacja stawała się coraz bardziej Ситуация становилась все более

kłopotliwa. Dla wszystkich było jasne,
że słowa pana Kleksa nie docierają do
króla, pochłoniętego całkowicie
sprawą okularów. Natomiast nikt z
dworzan nie pośpieszył mu z pomocą,
gdyż oni z kolei zajęci byli wyłącznie
swoimi zegarkami.
неловкой. Всем было ясно, что
поглощенный поисками король не
слушал великого ученого. Однако
никто из придворных не спешил
помочь своему монарху - они в это
время были заняты лишь
собственными часами.

Pan Kleks przerwał przemówienie, a Пан Клякса прервал свою речь, а

Róża i Dalia zaczęły chichotać, co
mogło króla urazić. Na szczęście pan
Ludwik dostrzegł okulary wystające z
królewskiego buta, przyskoczył z
lekkością balonika i dwornym gestem
podał je Kwaternostrowi I. Wszyscy
odetchnęli z ulgą.
Роза и Георгина захихикали, а это
могло оскорбить короля. К счастью,
пан Левкойник увидел торчащие из
монаршьего сапога очки, с
легкостью мячика подскочил к
королю и учтивым жестом подал их
Кватерностеру I. Все облегченно
вздохнули.

Wtedy król wszedł na mostek Тогда король поднялся на

kapitański i raczył tak do nas капитанский мостик и обратился к
przemówić po alambajsku, нам по-сказакотски с такой речью:

co przytaczam tu w przekładzie na nasz
język: – Piękne panie, panie
profesorze, panowie!
Przypuszczam, że zwrot „piękne panie”
król przygotował sobie wcześniej,
zanim jeszcze znalazł okulary, przez
które miał możność przyjrzeć się
pannom Lewkonikównom.
– Na ziemi alamakotańskiej – ciągnął
Kwaternoster I – możecie się czuć jak u
siebie w domu. Ludność kraju zajmuje
się hodowlą kur.
Co roku wywozimy za granicę
pięćdziesiąt milionów jajek, a za
uzyskane dewizy sprowadzamy sto
tysięcy zegarków. Jak mieliście okazję
zauważyć, moi wierni poddani zgodnie возможность заметить, мои верные
z wiekową tradycją uderzają zegarkami
o ziemię.
Nie sprzyja to niestety ich
mechanizmom. Dlatego też
Alamakotańczycy cały wolny czas
zużywają na rozbieranie zegarków, ale
nikt nie potrafi złożyć ich z powrotem. собрать их вновь не удавалось еще
Co z tego wynika dowiecie się, gdy
zwiedzicie nasz słynny Rezerwat
Zepsutych Zegarków. Stanowi on
największą osobliwość naszego kraju…
Na podstawie słów Kwaternostera I
wszyscy zebrani na sali
Alamakotańczycy uderzyli parokrotnie
zegarkami o posadzkę.
Pan Kleks poprzednio słyszał już
królewskie przemówienie, przerwał
więc królowi i rzekł roztropnie:
32
- Прекрасные дамы, пан профессор,
господа! - так она звучала в
переводе на наш язык.
Надо полагать, выражение
"прекрасные дамы" король
заготовил заранее, до того как
нашел очки, и потому не успел
разглядеть дочерей пана
Левкойника.
- Можете чувствовать себя на
адакотурадской земле как дома,
продолжал Кватерностер I. - Наш
народ занимается разведением кур.
Ежегодно мы вывозим за границу
пятьдесят миллионов яиц и на
полученную валюту закупаем до ста
тысяч часов. Как вы уже имели
подданные в соответствии с
вековечной традицией ударяют
часами оземь.
Увы, это не приносит механизму
ничего хорошего. Именно поэтому
адакотурадцы все свободное время
уделяют разборке своих часов, но
никому. К чему это ведет, вы
увидите, посетив знаменитый
Заповедник Сломанных Часов,
главную достопримечательность
нашего края...
В подтверждение слов монарха все
находившиеся в зале адакотурадцы
дважды ударили часами о паркет.
Пан Клякса однажды уже выслушал
королевскую речь и потому, прервав
монарха, поспешно предложил:
 33
– Pozwolisz, najjaśniejszy panie, że
wezmę na siebie przyjemność
poinformowania moich przyjaciół o
zwyczajach tego kraju. Jeśli zaś chodzi
o nas, to mamy tylko jedno życzenie:
chcielibyśmy spotkać się na twoim
dworze ze wszystkimi Bajdotami,
którzy osiedlili się w Alamakocie.
Mamy z nimi bardzo ważne sprawy do
załatwienia.
– Świetnie! – zawołał Kwaternoster I,
uradowany, że nie musi dłużej
przemawiać, gdyż jak wiadomo,
prawdziwi marynarze nie lubią gadać
bez potrzeby. -Zapraszam was na
wieczurrne przyjęcie; które urdbędzie
się dziś z urkazji święta
narurdurwegur.
Wobec zakończenia części oficjalnej
król zeskoczył z kapitańskiego mostku,
a minister dworu kazał zwinąć żagle
fregaty i opuścić flagę.
Kwaternoster I był to postawny,
krzepki mężczyzna w sile wieku, o
rudawym zaroście i ryżej bródce w
szpic. Alamakotańskim zwyczajem był
obnażony do pasa, a na piersi i na
ramionach miał wytatuowaną
zwycięską bitwę morską, w której
rzekomo dowodził, a nawet
bohatersko zginął, co przecież było
zmyślone od początku do końca.
– A zatem dur zurbaczenia wieczurrem
– rzekł uprzejmie Kwaternoster I i
wachlując się palmowym liściem,
opuścił salę tronową.
- Позволь мне, светлейший, взять на
себя удовольствие ознакомить моих
друзей с обычаями этого края. Что
же до нас, то мы желаем лишь
одного: встретить у тебя при дворе
всех сказандцев, поселившимися в
Адакотураде. Нам необходимо
решить с ними один чрезвычайно
важный вопрос.
- Прекрасно! - воскликнул
Кватерностер I, обрадованный, что
может прервать свою речь: как
известно, истинные моряки не
любят болтать попусту. - Приглашаю
вас на вечерний прием, куртурый
сурстурится сегурдня пур слорчаю
нациурнальнургур праздника.
И король живо соскочил с
капитанского мостика по случаю
окончания официальной части, а
министр двора приказал убрать
паруса и спустить флаг.
Кватерностер I был статным и
крепким мужчиной в расцвете лет с
рыжеватой бородкой клинышком.
По адакотурадскому обычаю он был
обнажен до пояса, а на груди и на
плечах у него было вытатуировано
изображение победного морского
боя, в котором он якобы участвовал
и даже пал смертью храбрых, что
было чистейшим вымыслом.
- Итак, дур встречи вечерурм, -
любезно произнес монарх и,
обмахиваясь пальмовой веткой,
покинул тронный зал.

– Adasiu – szepnął do ucha pan Kleks –
wszyscy Bajdoci, jako byli marynarze,
są wytatuowani. To ułatwi nam
rozpoznanie Alojzego. Uważaj, bądź
czujny!
Ponieważ mieliśmy przed sobą cały
dzień, udaliśmy się na zwiedzanie
miasta.
Alamakotanki wydały się nam bardzo
ładne. Używają one do mycia twarzy, весьма симпатичными. Как сообщил
jak poinformował nas pan Kleks, soku
owocu gungo, który zawiera w sobie
składniki upiększające. Z racji
podzwrotnikowych upałów krajowcy
chodzą obnażeni do pasa, nie mają
więc do czego przypinać orderów i
malują je sobie wprost na piersi. A
wszelkich odznaczeń w Alamakocie
jest bardzo wiele. Za szczególnie
zaszczytny uważa się Order Wielkiej
Kury, następnie Krzyż Alambajskiego
Współistnienia, Order Grającej Muszli
przyznawany wybitnym muzykom,
Order Trzeciej Nogi za strzelenie piłki
do bramki, Krzyż Trzeciej Ręki za
usmażenie najsmaczniejszej jajecznicy, присваивают за забитый гол; Крест
a nadto medale „Za łapanie komarów”,
„Za jazdę na hulajnodze”, „Za
puszczanie bąbelków” oraz wiele
innych.
Weronik zaglądał do bram domów,
gdzie doraźnie udzielał dozorcom
cennych rad i wskazówek, a nawet
dawał pokazy wzorowego sprzątania.
Natomiast pan Lewkonik wypytywał
przechodniów o miejscowych
34
- Адась, - шепнул мне на ухо пан
Клякса, - все сказандцы как бывшие
моряки имеют татуировки. Это нам
поможет узнать Алойзи. Будь
внимателен!
Впереди у нас был еще целый день,
и мы отправились осматривать
город.
Адакотурадки нам показались
пан Клякса, они умывались соком
фруктов гунго, содержащим
способствующие красоте вещества.
Из-за тропического зноя местные
жители ходят по пояс голыми и, не
имея куда цеплять ордена, рисуют
их прямо на груди. А наград в
Адакотураде огромное множество.
Особенно почетным считается
Орден Большой Курицы, далее
следует Крест Сказакотского
Сосуществования, за ним - Орден
Поющей Раковины, которым
отмечаются особо выдающиеся
музыканты; Орден Третьей Ноги
Третьей Руки - за самую вкусную
яичницу. Кроме того, имеются
медали "За Ловлю Комаров", "За
Езду на Самокате", "За Пускание
Пузырей" и множество других.
Вероник заглядывал во все
подворотни и тут же давал
привратникам ценные советы и
указания и даже показательные
уроки подметания.
Пан же Левкойник расспрашивал
прохожих о местных цветоводах,

ogrodników i notował ich adresy. Pan
Kleks pogrążony był w zadumie, na
próżno więc usiłowałbym opowiedzieć
mu o moich rodzinnych kłopotach.
Musiałem odłożyć rozmowę z nim do
bardziej stosownej chwili, a na razie
pomagałem Lewkonikównom zrywać
owoce gungo, z których wyciskały sok i
nacierały sobie nim twarze.
Alamakotańczycy chętnie z nami
rozmawiali, uśmiechali się życzliwie, a
jeden z nich, imieniem Zyzik, służył
nam za przewodnika. Był to trzyręki
młodzieniec, po czym poznaliśmy że
jest synem Bajdoty.
Zyzik potwierdził fakt, że w Alamakocie
osiedliło się dwunastu Bajdotów nie Адакотураде поселились двенадцать
licząc króla i że sześciu spośród nich сказандцев, не считая короля, и что
zajmuje stanowiska ministrów.
– Czy wszyscy Bajdoci są tatuowani? –
zapytał od niechcenia pan Kleks.
– Wszyscy oprócz jednego – odrzekł
młodzieniec.
– To on! – szepnął do mnie pan Kleks.
– Ale w takim razie musi ich być o
jednego więcej. Wieczorem
sprawdzimy. Liczę na ciebie!
– Pozostali – ciągnął młodzieniec –
piastują również wysokie godności
państwowe.
35
огородниках и садовниках и
записывал их адреса. Пан Клякса
был погружен в раздумья, так что
мои попытки затеять разговор о
своих семейных проблемах ни к
чему бы не привели. Так что я
отложил беседу с ним до лучших
времен, помогая до поры до
времени дочерям Левкойника
срывать плоды гунго: девушки
выжимали из них сок и натирали им
лица.
Адакотурадцы охотно вступали с
нами в беседы, добродушно
улыбались, а один юноша, по имени
Зызик, даже взялся быть нашим
проводником. У него было три руки,
и мы догадались, что он сын
сказандца.
Зызик подтвердил, что в
шестеро из них стали министрами.
- Все ли сказандцы украшены
татуировкой? - как бы между
прочим поинтересовался пан
Клякса.
- Все, кроме одного, - ответил
юноша.
- Это он! - шепнул мне пан Клякса. -
Но в таком случае их должно быть
на одного больше. Вечером
проверим. Я на тебя рассчитываю!
- Остальные, - продолжал юноша, -
тоже занимают высокие
государственные посты.
 36

Mój ojciec na przykład jest Dyrektorem Например, мой отец стал

Królewskich Ogrodów i ma pod sobą Управляющим Королевскими
pięćdziesięciu uczonych ogrodników. Садами и имеет в подчинении
пятьдесят ученых садовников.

– Słyszycie, dziewczęta? – zawołał pan - Слышите, дочки? - воскликнул пан

Lewkonik. – Pięćdziesięciu Левкойник. - Пятьдесят садовников!
ogrodników! To coś dla was! Niech Это нам подходит! Да здравствует
żyje Alamakota! Адакотурада!

Przechodnie obejrzeli się za nimi ze Прохожие удивленно на него

zdziwieniem, a Rezeda rzekła оглянулись, а Резеда неуверенно
niepewnie: произнесла:

– Zapominasz, ojcze, że oni są - Ты забываешь, папа, что они о трех

trzynożni. Która z nas potrafi ногах. За такими мужьями нам не
dotrzymać kroku takiemu mężowi? угнаться!

– Istotnie – westchnęła Dalia – takiego - Действительно, - вздохнула

szybkobiegacza trudno dogonić. Łatwo Георгина, - такого спринтера догнать
może umknąć. очень трудно. Вполне может
сбежать.

Biedna Dalia! Wiedziała zapewne, że Бедная Георгина! Она знала, что на

nie może liczyć na swoją urodę. свою красоту ей рассчитывать не
Spojrzeliśmy na nią ze współczuciem приходится! Мы все разом
wszyscy równocześnie. Spojrzeliśmy i, сочувственно на нее поглядели и - о
o dziwo, własnym oczom nie mogliśmy чудо! - не поверили своим глазам.
uwierzyć. Sok owocowy gungo zaczął Сок плодов гунго явно начал
już działać. Nie tylko Dalia, ale действовать! Не только Георгина, но
wszystkie siostry były zupełnie и остальные дочери пана
odmienione. Właściwe rysy, kształt Левкойника совершенно
nosa, usta, oczy pozostały te same. преобразились. Собственно говоря,
Ustąpiły jedynie cechy brzydoty. овал лица, форма носа, рты и глаза
Mieliśmy przed sobą pięć ślicznych, остались прежними - исчезли лишь
pełnych wdzięku panien. уродливые черты. Перед нами
стояли пять красивых и удивительно
обаятельных девушек.

Pan Lewkonik trzykrotnie nacisnął Пан Левкойник трижды нажал на

brodawkę na nosie, żeby przekonać się свою бородавку, желая
czy nie śni. Weronik przyglądał się удостовериться, что не спит.
 37
Piwonii z takim zachwytem, jakby
zapomniał już całkiem o swojej
nieboszczce żonie i o swoich
siedemdziesięciu latach. Tylko pan
Kleks powiedział rezolutnie:
– Uważajcie jednak, moje drogie, żeby
nie przefajnować. Żona nie powinna
być za ładna.
Chciał jeszcze coś dodać, ale w brodzie
zaplątał mu się jakiś ptaszek i żałośnie
kwilił. Zabrałem się ostrożnie do
rozgarniania jedwabistych gąszczów
słynnej samoczynnej brody. Po
żmudnych zabiegach, przy pomocy
Hortensji udało mi się wreszcie
uwolnić uwikłanego ptaszka.
Oczywiście byt to Tri-Tri. Usiadł mu na
ramieniu, wesoło pogwizdując, i
ruszyliśmy w dalszą drogę za naszym
przewodnikiem.
Jak już wspomniałem, główna ulica
wiła się spiralnie od placu A-B w
kierunku portu. Przecinało ją mnóstwo
poprzecznych uliczek. Trzypiętrowe
kolorowe domki tonęły w kwiatach.
Pan Lewkonik z wielką znajomością
rzeczy wymieniał ich łacińskie nazwy,
ale nas zachwycały przede wszystkim
barwy i zapachy.
– Papaver orientale! – wołał pan
Lewkonik. – Co za piękny okaz! A to –
rosa multiflora! Moja specjalność. O,
proszę spojrzeć, panie profesorze, to
jest dracaena fragrans!
Вероник смотрел на Пионию с
нескрываемым восторгом, словно
напрочь позабыл о покойной жене и
о своих семидесяти годах. И только
пан Клякса рассудительно сказал:
- Однако же смотрите, мои милые,
не переусердствуйте с красотой.
Жена не должна быть слишком
красивой.
Он собирался добавить еще что-то,
но в бороде у него запуталась и
стала жалобно чирикать какая-то
птичка. Я начал осторожно
разгребать шелковистые гущи
знаменитой автоматической
бороды. В результате мучительных
усилий мне удалось с помощью
Гортензии освободить несчастную
птаху. Разумеется, это оказался Три-
Три. Устроившись у меня на плече,
он принялся весело насвистывать, и
мы дружно зашагали вслед за
Зызиком.
Как я уже упоминал, главная улица
шла по спирали от площади А-С к
порту. Ее пересекало множество
переулков и улочек. Красочные
четырехэтажные домики утопали в
цветах. Пан Левкойник со знанием
дела произносил их латинские
названия, но нас больше восхищали
их запахи и краски.
- Papawer orientale! - восклицал
розовод. - Какой великолепный
экземпляр! А это Rosa multiflora!
Моя специальность. Вы только
поглядите, пан профессор, это
Dracaena fragrans!
 38

Należy ją podlewać umiarkowanie, a za Поливать ее следует умеренно, зато

to często spryskiwać. спрыскивать - часто.

Nikt nie słuchał hodowcy róż, gdyż Однако его никто не слушал: мы
byliśmy zmęczeni, zgrzani i głodni. устали, нас мучили жажда и голод,
Wstąpiliśmy przeto do pobliskiej поэтому мы зашли в первый же
zajezdni, alamakotańskim zwyczajem попавшийся пункт проката, взяли по
wypożyczyliśmy sobie motorowe адакотурадскому обычаю по
hulajnogi i ruszyliśmy jedną z bocznych самокату с моторчиком и поехали по
uliczek w kierunku zamiejskich одной из боковых улочек в сторону
kopulastych budowli. пригородных куполообразных
строений.

Były to kurze farmy – chluba Это были куриные фермы, гордость

Alamakoty. Rozpościerały się one
dokoła miasta na wielkich
przestrzeniach i rozbrzmiewały
nieustającym pianiem kogutów.
Trzynożne i trzyrękie postacie
Alamakotańczyków uwijały się
pomiędzy kurami, podbierając jajka.
Kury te należą do nader osobliwej,
małomównej rasy i posługują się
bardzo pierwotną gwarą, ograniczoną
właściwie do wyrażania tylko trzech
pojęć. Jedno z nich to „chcę jeść i pić”,
drugie – „za chwilę zniosę jajko”,
wreszcie trzecie – „proszę mi nie
zawracać głowy”.
Адакотурады. Они располагались
вокруг города, занимая огромные
площади и оглашаясь не
смолкавшим ни на минуту
петушиным пением. Среди кур
сновали трехногие и трехрукие
фигуры адакотурадцев,
подбиравших яйца. Эти куры
относятся к особому,
неразговорчивому племени. Их речь
крайне примитивна, сводясь по сути
всего лишь к трем понятиям. Первое
гласит "хочу есть и пить", второе -
"сейчас снесу яйцо" и, наконец,
третье - "не пудри мне мозги".

Natomiast koguty zdradzają znacznie В отличие от них петухи обладают

szersze zainteresowania, trafnie
przepowiadają pogodę, wskazują czas,
a nadto umieją piać na głosy różne
wojskowe marsze, co jest o tyle
dziwne, że w Alamakocie nie ma ani
wojska, ani wojskowej orkiestry.
значительно более широким кругом
интересов - удачно предсказывают
погоду, сообщают время и, сверх
того, умеют петь на разные голоса
военные марши. Это умение тем
более удивительно, что в
Адакотураде нет ни армии, ни
военного оркестра.

Opowiadał nam o tym przy innej okazji Об этом нам рассказал - уже в
minister Pokoju, pulchny i wesoły другой раз - министров Мира,

Fajatron. Otóż Alamakotańczycy nie
posiadają armii, gdyż wzorując się na
legendarnych przodkach, wolą uciekać
przed wrogiem niż ginąć w obronie
swoich kur. W tym celu właśnie, przy
pomocy odpowiednich zabiegów i
zastrzyków wyhodowali sobie trzecią,
szybkobieżną nogę.
Weronik, którego pradziad służył w
słynnej brygadzie repelentów i zginął
pod Białą Muszką w walce o
wyzwolenie zielonoskórych Cytrusów,
powiedział z niesmakiem:
– Wolałbym nie mieć ani jednej nogi,
ale maszerować naprzód, niż uciekać
na trzech nogach.
Uwaga ta pozbawiona była sensu, gdyż Это замечание не имело никакого
Alamakota nie figuruje na żadnej
mapie świata. Dlatego też nie posiada
wrogów, a więc nie potrzebuje wojska
ani do maszerowania naprzód, ani do врагов, а значит - армия не нужна ни
uciekania. Natomiast minister Pokoju
prowadzi doroczne walki kogutów,
organizuje obozy szkoleniowe dla
zawodników oraz przyznaje
właścicielowi zwycięskiego koguta
Przechodni Kieliszek do Jajek.
Zdobywca takiej nagrody ma prawo
przez cały rok w każdą niedzielę zjadać право в течение одного года каждое
po jednym jajku. Jest to wielkie
wyróżnienie, gdyż pozostali obywatele
pozbawieni są tego przysmaku.
39
веселый и толстый Трубатрон. Так
вот, адакотурадцы не имеют
собственной армии, поскольку,
следуя примеру своих легендарных
предков, предпочитают просто
удирать от врага, а не гибнуть,
защищая своих кур. Именно для
этого - при помощи
соответствующих операций и
инъекций - они и отрастили себе
третью, скоростную, ногу.
Вероник, чей прадед служил в
знаменитой бригаде репеллентов и
погиб под Белой Мушкой в борьбе
за освобождение зеленокожих
цитрусов, сказал с отвращением:
- Лучше не иметь ни одной ноги, но
идти вперед, чем драпать на трех.
смысла, поскольку Адакотурада
вообще не значится ни на одной
карте мира. Потому-то у ней нет
для наступления, ни для
отступления. Министр же Мира
проводит ежегодные петушиные
бои, организует лагеря
совершенствования бойцовых
петухов и награждает владельца
петуха-победителя Переходящим
Кубком-рюмкой для Яиц.
Обладатель этой награды -имеет
воскресенье съедать по одному
яйцу. Это действительно большая
награда, ведь остальные жители
Адакотурады лишены этого
лакомства.
 40

Jajka sprzedawane są wyłącznie za Все яйца продаются только за

granicę, a do ich transportu służą
specjalne jajostatki i poduszkowce,
które żeglują pod obcą banderą, żeby
państwa ościenne nie mogły się
zorientować, gdzie leży Alamakota.
границу, а для их транспортировки
служат специальные яйцевозы и
корабли-подушечники. Плавают они
под чужими флагами, чтобы
соседние государства не могли
понять, где находится Адакотурада.

Alamakotańskie jajka różnią się od Адакотурадские яйца отличаются от

naszych tylko tym, że są наших тем, что своими цветами не
różnokolorowe jak Wielkanocne уступают нашим пасхальным
kraszanki. крашенкам.

Gdy wkroczyliśmy na tereny Когда мы оказались на территории

hodowlane, oczom naszym przedstawił фермы, нашему взору открылась
się imponujący widok. Po rozległych впечатляющая картина. По
błoniach spacerowały tysiące kur, огромным полям бродили тысячи
natomiast koguty w obróżkach кур, а на верандах куполообразных
siedziały na werandach swoich домов красовались посаженные на
kopulastych domków i uwiązane były тонкие цепочки петухи в ошейниках.
do nich cienkimi łańcuszkami. O świcie На восходе и закате солнца их
i o zmierzchu spuszczano je z спускали с цепочек на свидание с
łańcuszków na spotkanie z rodzinami. родными. Именно тогда они пели
Wtedy właśnie miały zwyczaj piać Марш Оловянных Солдатиков и тем
Marsza Ołowianych Żołnierzy i w ten самым задавали стране ритм жизни,
sposób regulowały życie w а часы, как известно, служили
Alamakocie, gdyż zegarki, jak адакотурадцам совершенно для
wiadomo, służyły tam do zgoła innego других надобностей.
celu.

Olbrzymie przestrzenie jak okiem Куда ни кинь взор - огромные

sięgnąć, zasłane były kolorowymi пространства были сплошь усеяны
jajkami, które swymi barwami разноцветными яйцами,
zwabiały mnóstwo motyli i ptaków. привлекавшими своей пестротой
Tri-Tri; fruwał i szybował wśród nich тучи бабочек и птиц. Три-Три порхал
bez opamiętania i co chwila przynosił и парил над ними, не помня себя от
mi wieści o świeżo zniesionych jajkach. радости, то и дело докладывая мне
Nie mógł jednakże nadążyć z о свежеснесенных яйцах. Однако он
rachunkami, zachłystywał się własnym никак не мог справиться с числами,
szczebiotem i dalsze liczby wystukiwał захлебываясь от восторга
mi dziobkiem na nosie, co nie należało собственным щебетом, и отстукивал
do przyjemności. W końcu dałem mu счет клювом на моем носу, что не
 41

takiego prztyczka, że zostawił mnie w доставляло мне никакого

spokoju. удовольствия. В конце концов я дал
ему такого щелчка, что он оставил
меня в покое.

Pan Kleks wtajemniczył nas w dzieje Пан Клякса посвятил нас в славные
kurzego jajka na przestrzeni wieków i многовековые деяния куриного
opowiedział historię następującą: яйца и поведал такую историю:

– W państwie Kukurycji w trzecim - В стране Кукарекни в третьем веке

wieku przed naszą erą król Bambosz
Koślawy zażądał od kur, aby znosiły
jajka z płaskim denkiem, jako że
kieliszki od jaj w tych odległych
czasach nie były jeszcze znane. Kury się
zbuntowały i zamiast kurcząt
wysiedziały z jajek szarańczę, która
odtąd bezlitośnie pustoszyła kraj.
до нашей эры король Шлепанец
Кривоногий потребовал от кур,
чтобы они несли яйца с плоским
донцем, так как в те далекие
времена рюмок для яиц еще не
было. Куры взбунтовались и вместо
цыплят высидели из яиц саранчу,
которая с тех пор безжалостно
опустошала страну.

Kukuryci Postanowili szukać Кукарекцы решили искать убежища

schronienia w Kudkudacji. Ale gdy
przedzierali się przez moczary i błota,
padli pastwą pijawek. Ocalało ich tylko нападению пиявок. Уцелело только
siedmioro. Zabłąkani w nieznanym
terenie zbiegowie wędrowali przez
wiele miesięcy, aż dotarli do krainy
zamieszkanej przez całkiem inne kury.
Tu więc osiedli i stali się w ten sposób
założycielami Alamakoty. Tak głosi
legenda.
в Кудахтии. Но пробираясь сквозь
топи и болота, они подверглись
семеро кукарекцев. Долгие месяцы
они блуждали в неведомых землях и
в конце концов добрались до
страны, где жили совершенно
другие куры. Здесь они осели и
таким образом стали основателями
Адакотурады. Так гласит предание.

– Ciekawe! – powiedział Weronik. – - Любопытно! - заметил Вероник. -

Gęsi uratowały Rzym, a kury Гуси спасли Рим, а куры
spowodowały zagładę Kukurycji. Teraz способствовали падению Кукарекии.
rozumiem, dlaczego zawsze wolałem Теперь понятно, почему я всегда
pieczoną gęś niż jakąś tam kurę z какой-то там вареной курятине
rosołu. предпочитал жареного гуся.

– Zapamiętajcie, dziewczęta! – zwrócił - Запоминайте, девочки! - обратился

się pan Lewkonik do swoich córek. – пан Левкойник к дочерям.
 42
Mężowie lubią pieczone gęsi. To
bardzo ważny punkt w małżeństwie.
Pan Kleks oblizał się i zawołał:
Dość tego! Jestem głodny a wy swoimi
rozmowami zaostrzacie mi apetyt.
Zyziku, mógłbyś pomyśleć o jakimś
posiłku dla nas.
Zyzik, który jedną ręką prowadził
Rezedę, a drugą Dalię, uderzył się
trzecią ręką w czoło i rzekł
zawstydzony:
– Drurdzy curdzurziemcy, prurszę
orprzejmie, zaraz dustaniemy
purdwieczurrek!
Po czym zaprowadził nas do dużego
okrągłego budynku, skąd wyszedł
bardzo wytworny siwy
Alamakotańczyk.
– Jestem wielce zaszczycony tą
niecodzienną wizytą – rzekł drepcząc
dokoła nas na swoich trzech nogach. –
Odwiedziny cudzoziemców są u nas
rzadkością. Alamakota nie figuruje na
żadnej mapie świata i to uchroniło nas
przed zachłannością kolonizatorów.
Nie sądzę, abym kogokolwiek tymi
słowami uraził, gdyż – o ile mi
wiadomo – mam przed sobą nie
polityka, lecz słynnego uczonego. Czy
tak?
Мужья любят жареную гусятину.
Это очень важный момент в
супружеской жизни.
Пан Клякса облизнулся и
воскликнул:
- Перестаньте! Я голоден, а вы
своими разговорами лишь
разжигаете аппетит! Зызик, ты не
мог сообразить, что нам пора
перекусить?
Зызик, одной рукой державший под
локоть Резеду, а другой Георгину,
третьей рукой хлопнул себя по лбу и
стыдливо сказал:
- Орважаемые чоржестранцы,
пруршор прурщения! Сейчас бордет
пурлдник!
- и повел нас к большому круглому
дому, откуда вышел элегантный
седовласый адакотурадец.
- Сей нежданный визит - великая
честь для меня, - сказал он, топчась
вокруг нас на своих трех ногах. -
Чужестранцы - большая редкость в
нашей стране. Адакотурады нет на
картах мира, и это спасло нас от
нашествия колонизаторов. Однако
не думаю, чтобы кто-либо обиделся
на мои слова, ведь - насколько мне
известно - передо мной не политик,
а знаменитый ученый? Не так ли?
 43

Pan Kleks stanął na jednej nodze, Пан Клякса встал на одну ногу,
rozczesywał sobie brodę palcami расчесал бороду пятерней правой
prawej ręki i rzekł uroczyście: руки и торжественно провозгласил:

– Jam jest Ambroży Kleks, doktor - Я - Амброжи Клякса, доктор

wszechwiedzy, magister spraw
zmyślonych, założyciel i profesor
Akademii mego imienia, asystent
słynnego doktora Paj-Chi-Wo. To
wszystko. A czy mógłbym wiedzieć, z
kim mam przyjemność?
всеведения, магистр вымышленных
проблем, основатель и профессор
Академии моего имени, а также
ассистент славного доктора Пай Хи-
Во. Теперь все. Хотелось бы знать, с
кем имею честь?

– O, ja jestem tylko ministrem Hodowli - О, я - всего лишь министрон

Kur w rządzie Jego Królewskiej Mości – Куроводства в правительстве Его
rzekł skromnie siwy Alamakotańczyk. – Королевского Величества, - скромно
Nazywam się Paramontron. Końcówka ответил седовласый адакотурадец. -
„tron” wskazuje na to, że jestem Меня зовут Парамонтроном.
członkiem rządu, czyli podporą tronu. Окончание "трон" указывает на то,
Należy to traktować jako dodatek что я являюсь членом
ministerialny. правительства, то есть - опорой
трона. Следует считать его
должностным атрибутом.

– Nazywam się Anemon Lewkonik – - Меня зовут Анемоном

przedstawił się z godnością hodowca Левкойником, - с достоинством
róż. – A oto moje córki. представился розовод. - А это мои
дочери.

Paramontron podskoczył na jednej z Парамонтрон подпрыгнул на одной

trzech nóg i dwukrotnie skłonił się из трех своих ног и учтиво
przed dziewczętami. поклонился девушкам.

– A ja jestem Weronik Czyścioch, - А я - Вероник Чистюля... - начал

dypl… – zaczął stary dozorca. ale pan было старый привратник, но пан
Kleks mu przerwał: Клякса его перебил:

– Dosyć, dosyć, panie Wazonik, nie - Хватит, хватит, пан Вареник, нет у
mamy czasu na te wszystkie нас времени на все эти церемонии.
ceremonie

– Miło mi państwa powitać – podjął - Рад вас приветствовать, господа, -

znów ministron – Znajdujecie się продолжал министрон. - Вы

obecnie w Instytucie Smażenia
Jajecznicy. Zespół moich uczonych
kuchmistrzów opracował sto
szesnaście sposobów przyrządzania tej
potrawy. Pozwólcie, państwo, na
podwieczorek do naszej probierni.
– Nareszcie dostaniemy coś do
zjedzenia! – zawołał pan Lewkonik. –
umieram z głodu!
Paramotron uśmiechnął się
wyrozumiale i wprowadził nas do sali,
gdzie pośrodku stała olbrzymia
patelnia.
– Oto patelnia-gigant – rzekł ministron.
– Mogę stwierdzić z dumą, że jest to
największa patelnia na świecie.
Jednorazowo można usmażyć na niej
jajecznicę z dwóch tysięcy jaj.
Na dnie patelni widzicie kilkadziesiąt
zagłębień. Daje to możliwość smażenia
jajecznicy według stu receptur
jednocześnie.
– Coś podobnego! – zawołał olśniony
Weronik. – To chyba największe
osiągnięcie alamakotańskiej techniki!
– Koledzy – zwrócił się ministron
Paramontron do swoich pomocników
w białych kitlach – bądźcie łaskawi
usmażyć dla naszych gości jajecznicy
według receptury nr 76.
Młodzi Alamakotańczycy, których
większość należała do trzyrękich,
włączyli prąd i z wprawą żonglerów
44
находитесь в Институте Яичницы.
Коллектив моих ученых поваров
разработал сто шестнадцать
способов приготовления этого
блюда. Разрешите пригласить вас на
полдник в дегустационную.
- Наконец-то нам дадут поесть! -
воскликнул пан Левкойник. - Я
просто умираю с голоду!
Парамонтрон понимающе
улыбнулся и ввел нас в зал, посреди
которого стояла огромная
сковорода.
- Это сковорода-гигант, - сказал
министров, - С гордостью сообщаю,
что перед вами - самая большая
сковорода в мире. На ней можно
зажарить яичницу из двух тысяч яиц
сразу.
На ее дне вы видите несколько
десятков углублений. Они
позволяют готовить яичницы по
сотне рецептов одновременно.
- Ну надо же! - воскликнул
пораженный Вероник. - Это
величайшее достижение
адакотурадской науки и техники!
- Коллеги, - обратился министрон
Парамонтрон к своим помощникам
в белых тужурках, - зажарьте,
пожалуйста, для наших гостей
яичницу по рецепту No 76.
Молодые адакотурадцы,
большинство из которых были
трехрукими, включили плиту в сеть
 45
cyrkowych zaczęli podrzucać w górę
kilkadziesiąt kolorowych jajek naraz,
po czym rozbijali je w locie i z małpią
zręcznością odrzucali puste skoropki.
Tymczasem na patelni skwierczało już
masło, obracały się automatyczne
mieszalniki, a z umieszczonych pod
sufitem szczyptomierzy sypała się sól.
Po pięciu minutach siedzieliśmy przy
stolikach i zajadaliśmy jajecznicę w
kilku smakach, a więc z pomidorami, z
papryką, ze szczypiorkiem oraz z
kiełbasą, i popijaliśmy ją
aromatycznym sokiem owocu gungo.
Panu Lewkonikowi jak zwykle
przeszkadzał brzuch, ale poczciwa
Hortensja podtrzymywała mu talerz
pod samą brodą, dzięki czemu
zgłodniały hodowca róż mógł najeść
się tym razem do syta.
Podziękowaliśmy ministronowi za
pyszny podwieczorek, a ponieważ
zapadał już zmierzch, czas było wracać
do miasta. Właśnie koguty spuszczone
z łańcuszków zapiały Marsza
Ołowianych Żołnierzy. Pożegnaliśmy
uprzejmego gospodarza,
uruchomiliśmy nasze hulajnogi i
opuściliśmy kurzą farmę.
– Zdążymy jeszcze zwiedzić Rezerwat
Zepsutych Zegarków – rzekł Zyzik.
Tu jednak zabrał głos pan Lewkonik:
и, с проворством жонглеров
подбрасывая в воздух несколько
десятков разноцветных яиц
одновременно, начали разбивать их
прямо на лету, по-обезьяньи ловко
отбрасывая скорлупки в сторону. А
на сковороде уже шипело масло,
вращались автоматические
мешалки, а из помещавшихся под
потолком щепоткомеров сыпалась
соль.
Через пять минут мы сели за
столики, чтобы отведать яичницы
нескольких видов - с помидорами,
со сладким перцем, с зеленым
луком и с колбасой, запивая их
душистым соком гунго.
Пану Левкойнику, как всегда, мешал
живот. Но добрая Гортензия
держала тарелку у самого его
подбородка, и на этот раз
изголодавшийся розовод смог
наесться досыта.
Поблагодарив министрона за
роскошный полдник, мы поспешили
в город, поскольку уже начинало
смеркаться. В это самое время
спущенные с цепочек петухи запели
Марш Оловянных Солдатиков.
Попрощавшись с любезным
хозяином, мы завели самокаты и
покинули куриную ферму.
- Мы еще успеем посетить
Заповедник Сломанных Часов, -
сказал Зызик.
Но тут взял слово пан Левкойник:

– Przepraszam… Co nas obchodzą
zepsute zegarki?! Dla mnie i dla moich
córek o wiele ważniejsze są królewskie
ogrody.
– A zwłaszcza królewscy ogrodnicy –
mruknął Weronik.
– Rozumiem – zmieszał się Zyzik –
wolałbym jednak uprzedzić ojca o
wizycie.
– Panie Anemonie – wtrącił rozsądny
jak zwykłe Weronik – przecież kwiaty
ogląda się w dzień, a nie wieczorem.
To samo w znacznie większym stopniu
odnosi się do ogrodników. Po ciemku
wszystkie koty są bure!
– Przepraszam – rzekłem tym razem ja
– zapomnieliśmy o naszych bagażach.
Trzeba je sprowadzić z portu. Panie
Weroniku, pan musi się tym zająć.
– Bagaże to moja specjalność –
powiedział ochoczo stary dozorca,
który nieraz wnosił i znosił walizki
moich rodziców. – Nie wiem tylko,
dokąd je dostarczyć, Nie mamy w
Alamakocie adresu, za
przeproszeniem.
– Mieszkam w pałacu ministrona
Limpotrona – rzekł pan Kleks. –
Wystarczy tam miejsca dla wszystkich. Там хватит места всем. Мой старый
Mój stary przyjaciel Limpo, sternik z
wyprawy na tratwie, został tu
ministronem Pogody i Czterech
Wiatrów. To bardzo gościnny człowiek,
tylko trochę lekkomyślny. Wydaje mu
się, że umie przepowiadać pogodę,
46
- Простите... Ну что нам за дело до
сломанных часов? Лично для меня и
моих дочерей куда важнее
королевский сад.
- А особенно королевские
садовники, - буркнул Вероник.
- Понимаю, - смутился Зызик. -
Однако я хотел бы предупредить
отца о визите.
- Пан Анемон, - со своей обычной
рассудительностью вмешался
Вероник, - цветами любуются днем,
а не вечером, а уж садовниками и
подавно. Ночью все кошки серы!
- Прошу прощения, - сказал уже я. -
Мы совсем забыли о своем багаже.
Надо забрать его из порта. Пан
Вероник, займитесь-ка этим.
- Багаж - моя специальность, - с
готовностью ответил старый
привратник, уже не раз вносивший и
выносивший чемоданы моих
родителей. - Только не знаю, куда
его доставить. Простите, но у нас нет
в Адакотураде никакого адреса...
- Я живу во дворце министрона
Лимпотрона, - сказал пан Клякса. -
друг Лимпо, бывший во время
экспедиции на плотах рулевым, стал
здесь министроном Погоды и
Четырех Ветров. Он очень
гостеприимный человек, только
чуток легкомысленный. Ему кажется,
что он умеет предсказывать погоду,
 47

podczas gdy powszechnie wiadomo, że хотя всем известно, что за него это
robią to za niego alamakotańskie делают местные петухи.
koguty.

– Ja pana zaprowadzę. Znam ten pałac - Я вас провожу. Я знаю, где

-powiedział Zyzik, po czym wraz z находится этот дворец, - предложил
Weronikiem puścili się na hulajnogach Зызик, и они вместе с Вероником
w kierunku portu. помчались на самокатах в порт.

Zauważyliście zapewne, że w Разумеется, вы заметили, что в

Alamakocie nie widać żadnych Адакотураде не видно ни вьючных
zwierząt pociągowych ani miejskich животных, ни общественного
środków lokomocji. Wszyscy poruszają транспорта. Все передвигаются
się pieszo bądź na hulajnogach jedno- пешком либо на одно- или
albo dwubieżnych. I tylko wysocy двухколесных самокатах. Лишь у
dygnitarze mają do dyspozycji сановников высокого ранга имеются
hulajnogi czterokolorowe, które четырехколесные самокаты,
przypominają nieco kolejowe drezyny. немного смахивающие на
Zresztą wspomniałem już przedtem, że железнодорожные дрезины.
trzynożni Alamakotańczycy pokonują Впрочем, я уже говорил, что
przestrzeń pieszo z szybkością antylop. трехногие адакотурадцы и пешком
Natomiast Kwaternoster I w czasie одолевают пространства со
podróży służbowych używa fregaty na скоростью антилоп. А Кватерностер I
kółkach popychanej wiatrem albo во время служебных поездок
holowanej przez nadwornych пользуется фрегатами на колесиках,
hulajnożników. приводимыми в движение либо
ветром, либо буксируемыми
придворными самокатчиками.

Wróćmy jednak do naszych spraw gdyż Однако возвратимся к нашим

właśnie pod przewodem Pana Kleksa делам, ведь мы под
wkroczyliśmy do Rezerwatu Zepsutych предводительством пана Кляксы как
Zegarków. Odgrywa on równocześnie раз вошли на территорию
rolę muzeum narodowego, zabytku Заповедника Сломанных Часов. Он
historycznego oraz parku kultury. служит одновременно
государственным музеем,
историческим памятником и парком
культуры.

Otacza go mur zbudowany z Заповедник окружен стеной,

cyferblatów o fosforyzujących cyfrach. сложенной из циферблатов со
Sączą one łagodne zielonkawe światło i светящимися цифрами. Они
 48
teraz, chociaż zapadł już wieczór, w
rezerwacie było całkiem widno jak
podczas pełni księżyca.
Wzdłuż ścieżek ubitych z metalowych
sztyficików wznoszą się piramidy
poszczególnych części zegarkowych
mechanizmów.
W czterech rogach rezerwatu górnją
ponad innymi piramidami równo
ułożone stosy kopert niklowych,
oksydowanych, srebrnych i złotych.
Jedna piramida składa się z samych
wahadełek, następna ze sprężyn,
jeszcze inna – z zębatych kółek. Po
bokach połyskują w zielonkawym
świetle ułożone w kształcie stożków
szkiełka od zegarków. Pomiędzy nimi
widać pryzmy ze wskazówkami, przy
czym wskazówki sekundników
przypominają kolczastą roślinę w
rodzaju ostu.
Rubiny, używane w zegarkach jako
łożyska, stanowią Piramidę centralną.
Na jej szczycie umieszczony jest
portret Kwaternostra I,
skomponowany misternie z guziczków
do nakręcania zegarków, inkrustowany
łebkami stalowych śrubek.
Portret nieustannie obraca się na
swojej osi, tak że z każdej strony
można podziwiać dobrotliwą twarz
monarchy.
испускали приятный зеленоватый
свет, и, хотя уже стемнело, в
Заповеднике было от них светло, как
в полнолуние.
Вдоль дорожек, выложенных
металлическими штифтиками,
возносились пирамиды из
различных деталей часовых
механизмов.
По четырем углам Заповедника,
возвышаясь над остальными,
виднелись пирамиды аккуратно
уложенных никелированных,
вороненых, серебряных и золотых
корпусов.
Одна пирамида состояла только из
маятников, другая - из пружинок, а
следующая - из шестеренок. Рядом
поблескивали озаренные
зеленоватым светом стопки часовых
стеклышек. Между ними виднелись
призмы из часовых стрелок, причем
секундные стрелки были собраны
так, что напоминали собой какие-то
колючие растения типа чертополоха.
Центральная пирамида сложена из
рубинов, применяющихся в часах
вместо подшипников. На вершине
пирамиды установлен портрет
Кватерностера I, виртуозно
собранный из заводных головок и
инкрустированный шляпками
стальных винтиков.
Портрет неустанно вращается вокруг
оси, что позволяет любоваться
добрым ликом монарха с любой
стороны.

W rezerwacie krzątało się kilkunastu
dozorców, którzy miotełkami z
kogucich piór na długich prętach bez
przerwy odkurzali lśniące piramidy, a
zwłaszcza królewski portret. Przy
stosie rubinów czuwał specjalny
urzędnik z pancerną skrzynią, do której
na noc przesypywano drogocenne
kamienie, a dwaj rachmistrze obliczali
je i wpisywali do wielkiej księgi.
Na ścieżkach rezerwatu tłoczyły się
liczne wycieczki szkolne, gdyż dzieci na
całym świecie ogromnie interesują się экскурсии - ведь всем на свете детям
tym, co zegarki mają w środku.
Pan Kleks, który nieomylnie umie
formułować złote myśli, zawołał:
– Z ludźmi jest tak jak z zegarkami!
Najważniejsze jest to, co mają w
środku. – Po czym stanął na jednej
nodze, zamyślił się i rzekł z
niekłamanym zachwytem:
– Spójrzcie! Czy widok ten nie jest
piękniejszy niż wszystkie zegarki razem
wzięte? Czy to niesłuszne, że lśniące
kółka, sprężynki i wahadełka, więzione
we wnętrzach zegarków, znalazły się
na wolności? Na to, by podziwiać
perłę, trzeba ją wyjąć z muszli.
Podobnie jest z zegarkami. Jeśli się надо извлечь ее из раковины. Так и с
chce podziwiać piękno ich
mechanizmu, trzeba zegarki
wypatroszyć.
49
По Заповеднику сновало несколько
десятков смотрителей, метлами из
петушиных перьев на длинных
рукоятках они обметали пыль с
блестящих пирамид, но особенно
старательно - с королевского
портрета. Возле кучи рубинов
дежурил специальный чиновник с
бронированным сейфом, куда
убирали на ночь драгоценные
камни, а двое учетчиков
пересчитывали их и делали запись в
гроссбухе.
На дорожках заповедника толпились
многочисленные школьные
страшно интересно, что у часов
внутри.
Пан Клякса, умеющий безошибочно
формулировать золотые мысли,
воскликнул:
- У людей, как и у часов, самое
ценное находится внутри! Сказав
это, он встал на одну ногу,
задумался на несколько секунд и
произнес с неподдельным
восторгом:
- Взгляните! Разве это зрелище не
прекраснее всех часов вместе
взятых? Разве не справедливо, что
блестящие колесики, пружинки и
маятники, обычно заточенные
внутри часов, очутились на свободе?
Чтобы полюбоваться жемчужиной,
часами. Если хочешь увидеть
красоту их механизмов, выпотроши
их!
 50

A do wskazywania pory dnia wystarczą А чтобы знать время, достаточно и

koguty! Zresztą prawdziwy mędrzec петуха! Впрочем, настоящий мудрец
ma poczucie czasu w końcach palców i чувствует время сердцем и в часах
nie potrzebuje spoglądać na zegarek. не нуждается. Например, я знаю, что
Ja na przykład wiem, że zapadł wieczór наступил вечер и что пора идти к
i że czas już iść na przyjęcie do króla. королю на прием. Вперед, дамы и
Panie i panowie, ruszamy! господа!

W tej samej chwili rozległ się gong na
znak, że należy opuścić rezerwat, a
odźwierny nawoływał do wyjścia. Za
bramą czekała nas jednak przykra
niespodzianka. Gdy chcieliśmy
uruchomić nasze hulajnogi, okazało
się, że wszystkie zostały pozbawione
kół. Wtedy dopiero przypomniałem
sobie, iż jeden z dozorców wydał mi się
dziwnie znajomy.
В тот же миг разнесся удар гонга,
означающий, что пора уходить из
Заповедника. Привратник тоже
приглашал посетителей к выходу.
Однако за воротами нас ожидал
неприятный сюрприз. Когда мы
встали на самокаты, все они
оказались без колес! Только тогда я
вспомнил, что один из смотрителей
показался мне подозрительно
знакомым.

– Panie profesorze – zawołałem – to - Пан профессор! - воскликнул я. -

znów sprawka Alojzego! Widziałem go! Это дело рук Алойзи! Я видел его!
To był na pewno on! Это наверняка он!

Z oddali doleciał nas charakterystyczny Издалека до нас долетел

chichot. Teraz nie mieliśmy już характерный смех. Теперь не
wątpliwości. оставалось никаких сомнений.

– Szelma! – westchnął pan Kleks. – - Негодник! - вздохнул пан Клякса. -

Trudno. Pójdziemy piechotą. Musimy Делать нечего, пойдем пешком.
się śpieszyć, bo to kawał drogi, a nie Надо спешить - путь неблизок, а у
posiadamy szybkobieżnych нас нет быстрых адакотурадских ног.
alamakotańskich nóg.

Ale w tym właśnie momencie z И тут из темноты вынырнул

ciemności wyłonił się zdyszany pan запыхавшийся пан Левкойник.
Lewkonik wołając przerażonym
głosem:

– Nie ma Rezedy! Rezeda zginęła! - Резеды нет! Пропала Резеда! -

Hortensja jest… Dalia jest… Piwonia испуганно кричал он. - Гортензия
Róża… Wszystkie są! Tylko Rezedy nie здесь... Георгина тоже... Пиония...
 51

ma! Szukaliśmy jej wszędzie… Ona
zawsze się nas trzymała. Moja córka!
Moje dziecko! Moja Rezeda! O, ja
nieszczęśliwy! Panie profesorze, co się
z nią mogło stać?
Роза... Все на месте! Только Резеды
нет! Мы все обыскали... Все время
была с нами... Доченька моя!
Дитятко! Моя Резеда! О, я
несчастный! Пан профессор, что с
ней случилось?

– Niech pan zachowa spokój godny - Сохраняйте достойное звания

hodowcy róż – odrzekł pan Kleks. –
Jestem i czuwam. Moja broda także
czuwa. Pańska Rezeda została
porwana. Tak! Porwał ją stworzony
przeze mnie mechaniczny człowiek,
Alojzy Bąbel. To jego sprawka.
розовода спокойствие! - призвал его
пан Клякса. - Все вижу, все слышу,
пребываю начеку. Моя борода тоже
начеку. Вашу Резеду похитили. Да!
Ее украл сделанный мной
механический человек по имени
Алойзи Пузырь. Это его делишки.

I podczas gdy pan Lewkonik wydawał И пока пан Левкойник продолжал

rozmaite rozpaczliwe okrzyki pan Kleks издавать крики отчаяния, пан Клякса
stanął na jednej nodze, rozpostarł встал на одну ногу, раскинул бороду
brodę i zamyślił się tak głęboko, jak и погрузился в мысли глубоко как
chyba nigdy dotąd. никогда.

OPOWIEŚĆ ANEMONA LEWKONIKA ИСТОРИЯ АНЕМОНА ЛЕВКОЙНИКА

Nie przeszkadzajmy panu Kleksowi. Не будем мешать пану Кляксе. Пусть

Niech sobie myśli w spokoju i он себе сосредоточенно
skupieniu. A ja skorzystam z okazji i размышляет в одиночестве. Я же
przez ten czas opowiem wam o воспользуюсь случаем и расскажу
rodzinie Lewkoników. Myślałem, że тем временем о семействе
będziemy mogli bez tego się obejść, Левкойников. Вначале мне казалось,
ale wobec zniknięcia Rezedy muszę что можно обойтись и без этого, но
podzielić się z wami pewnymi теперь, когда пропала Резеда, я
wiadomościami z dziejów tej osobliwej просто обязан сообщить вам
rodziny. некоторые сведения об этой
необычайной семье.

W drodze do Alamakoty, na pokładzie По дороге в Адакотураду мы с

„Płetwy Rekina”, siadywałem
wieczorami z panem Lewkonikiem na
rufie statku. Szukaliśmy tam powiewu i
ochłody po upalnym dniu.
паном Левкойником не раз
сиживали вечерами на корме
"Акульего Плавника", наслаждаясь
прохладным ветерком, таким
приятным после дневного зноя.

Podczas gdy pozostali pasażerowie szli
do swoich kajut, my dwaj siedzieliśmy
na zwojach lin i prowadziliśmy długie
rozmowy, które przeciągały się nieraz
do późnej nocy.
Wtedy właśnie opowiedziałem panu
Lewkonikowi o panu Kleksie, o Alojzym
i o tym, co przydarzyło się moim
rodzicom.
Z kolei pan Lewkonik wtajemniczył
mnie we wszystkie sprawy dotyczące
jego rodziny. A nic tak ludzi nie zbliża,
jak wzajemne powierzanie sobie
sekretów. Toteż w krótkim czasie
zawiązała się pomiędzy nami przyjaźń i
mówiliśmy o wszystkim z całą
otwartością.
A oto opowieść hodowcy róż, którą
zapamiętałem bardzo dokładnie:
„Nazywam się Anemon Lewkonik.
Rodziców straciłem we wczesnym
dzieciństwie Wychowywałem się u
dziadka, który był słynnym hodowcą
kaktusów. Od najmłodszych lat
interesowałem się botaniką, zbierałem
zioła i kwiaty, uczyłem się ich
łacińskich nazw. W siódmym roku życia
ułożyłem rymowany słownik roślin
kompasowych, czyli takich, które
wskazują cztery strony świata.
Pracowałem chętnie w ogrodach i
cieplarniach dziadka, a nawet
pomogłem mu wyhodować kaktus,
który o zachodzie słońca gwiżdże jak
kos.
52
Когда остальные пассажиры
спускались в каюты, мы вдвоем,
устроившись на бухтах морских
канатов, заводили длинные беседы,
частенько затягивавшиеся за
полночь.
Именно тогда рассказал я пану
Левкойнику о пане Кляксе, об
Алойзи и о том, что произошло с
моими родителями.
Пан Левкойник в свою очередь
посвятил меня во все дела своего
семейства. Ничто так не сближает,
как доверенные друг другу секреты.
Поэтому очень скоро между нами
завязалась дружба, и мы обо всем
говорили вполне откровенно.
И вот что поведал мне розовод. Этот
рассказ я запомнил очень хорошо.
"Зовут меня Анемоном
Левкойником. Родителей я потерял
еще в раннем детстве. Воспитывал
меня дед, знаменитый специалист
по выращиванию кактусов. С первых
лет я интересовался ботаникой,
собирал травы и цветы, заучивал их
латинские названия. В возрасте семи
лет я составил рифмованный
словарь компасных растений, то есть
таких, которые указывают стороны
света. Я с удовольствием работал в
саду и в теплицах деда и даже помог
ему вывести кактус, который на
закате свистит, как черный дрозд.
 53

Z biegiem czasu zdobyłem tak rozległą Со временем я приобрел столь

wiedzę, że sam poczyniłem wiele обширные знания, что смог
ciekawych prób krzyżowania kwiatów z самостоятельно провести ряд
owadami i ptakami. Zacząłem też любопытных опытов по
stosować rozmaite substancje, które скрещиванию цветов с насекомыми
nadawały kwiatom szczególne и птицами. Кроме того, я начал
własności. Wyhodowałem jadalny применять различные вещества,
anemon o smaku chałwy. Udało mi się придававшие цветам особые
również uzyskać astry fruwające jak свойства. Я вывел съедобный
motyle. Nie będę zresztą opowiadał o анемон со вкусом халвы, а также
mniej ważnych osiągnięciach. Przejdę астры, летавшие подобно бабочкам.
od razu do sprawy, która zaważyła na Не стану утомлять вас рассказами о
całym moim życiu. менее значительных достижениях и
перейду прямо к делу,
определившему все мое
дальнейшее существование.

Otóż pewnego dnia, a miałem wtedy Однажды, когда мне было

lat dziewiętnaście, po wielu
nieudanych próbach zdołałem
wreszcie doprowadzić do pomyślnego
końca najtrudniejsze z moich
zamierzeń. Przy zastosowaniu
specjalnej energii, odkrytej swego
czasu przez profesora Kleksa, a znanej
powszechnie pod nazwą energii
kleksycznej, udało mi się wyhodować
całkiem nowy gatunek lewkonii o
właściwościach wręcz niezwykłych…”
девятнадцать лет, после
многочисленных неудач я все-таки
сумел довести до победного конца
один из самых трудных замыслов.
Посредством особой энергии, в свое
время открытой профессором
Кляксой и повсеместно известной
под названием кляксической, мне
удалось вырастить совершенно
новый сорт левкоя, обладавший
неведомыми доселе свойствами..."

W tym momencie rozległ się tubalny В этот миг раздался зычный голос
głos kapitana, który był zajęty капитана "Акульего Плавника",
rozwiązywaniem nowej krzyżówki: разгадывавшего очередной
кроссворд:

– Roślina z siedmiu liter, „u” w środku, - Растение из четырех букв! "Ю" в

hej?! середине, эй?!

– Bluszcz – zawołał pan Lewkonik, po - Плющ, - крикнул пан Левкойник и

czym snuł dalej swoją opowieść: продолжил свою повесть:

Otóż kwiat, który wyhodowałem z
takim trudem, nosi nazwę Lewkonii
Podróżniczej. Wystarczy ją powąchać,
żeby zapaść w sen podróżniczy i
przenosić się do obcych krajów, jakby
to było na jawie. Człowiek pogrążony
w takim śnie zwiedza nieznane miasta,
a wszystko, co widzi albo słyszy, jest
najzupełniej zgodne z rzeczywistością i
pozostaje na zawsze w jego pamięci.
Jestem pierwszym człowiekiem,
któremu udało się zrealizować ten
śmiały zamysł. Postanowiłem nie
dopuszczać nikogo do mojej tajemnicy
i w tym celu ukryłem cudowny kwiat w
niedostępnych gąszczach ogrodu,
gdzie nigdy dotąd nie postała noga
ludzka. Odtąd co noc potajemnie
wykradałem się z domu, wąchałem
moją lewkonię, zapadałem w sen i
odbywałem dalekie podróże. A kiedy
nazajutrz sprawdzałem w atlasach i учебникам маршруты своих снов, то
podręcznikach geografii moje
podróżnicze sny, wszystko zgadzało się
co do joty z istotnym stanem rzeczy.
W ten sposób zdołałem zwiedzić wiele
ciekawych krajów, a więc Palemonię,
Abecję, Parzybrocję, Wyspy
Gramatyczne, Patentonię, a także
Nibycję. Sen podróżniczy kończył się
zwykle o świcie i wtedy
niepostrzeżenie wracałem przez okno
do mego pokoju, zanim dziadek mógł
zauważyć moją nieobecność. Dziwiło
go tylko, że jestem stale przesiąknięty
zapachem lewkonii. Często więc
powtarzał:
54
"Этот цветок, выращенный мной с
таким трудом, называется Левкоем
путеводным. Достаточно понюхать
его, чтобы впасть в сон-путешествие
и перенестись в чужие края как
наяву. Погруженный в такой сон
человек навещает неведомые
города, и все, что он видит и
слышит, вполне соответствует
действительности и остается в его
памяти на всю жизнь.
Я первый, кому удалось осуществить
этот смелый замысел. Решив никого
не допускать к своей тайне, я
спрятал чудесный цветок в самой
гуще сада, куда еще никогда не
ступала нога человека. И каждую
ночь, тайком выйдя из дома, я
нюхал свой левкой, погружался в
сон и отправлялся в дальние
странствия; а когда утром проверял
по географическим атласам и
все до йоты совпадало с
действительностью.
Таким образом я смог посетить
множество интересных стран, в том
числе Палемонию, Абецию,
Вермишелию, Грамматические
острова, Патентонию и
Невзаправдию. Сон-путешествие
обычно заканчивался на рассвете, и
я незаметно возвращался через
окно в свою комнату, пока дедушка
не заметил моего отсутствия. Он
лишь недоумевал, отчего это от
меня вечно пахнет левкоями и
потому частенько говаривал:

– Człowiek zawsze ma w sobie coś ze
swego nazwiska.
Pewnej nocy, gdy powąchałem moją
lewkonię i pogrążyłem się znowu we
śnie podróżniczym, przeniosłem się do
kraju, którego później nie zdołałem
znaleźć na żadnym globusie świata ani
żadnej encyklopedii. Była to mała
wysepka, leżąca samotnie na oceanie.
Nazywała się Wyspą Sobowtórów.
Opowiem o niej tylko rzeczy
najistotniejsze.
Wiadomo, że istnieją kraje zamieszkałe
przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt
plemion i szczepów posługujących się
odrębnymi językami.
Na Wyspie Sobowtórów zjawisko to
występowało w postaci zgoła
niespotykanej. Każdy mieszkaniec
mówił tam swoim własnym językiem.
Ludność wyspy liczyła dwadzieścia
siedem tysięcy osób, nietrudno więc
obliczyć, że tyleż rozmaitych języków
używano w tym kraju równocześnie.
Wobec tego ludzie mogli
porozumiewać się z sobą jedynie dzięki переписывались при помощи азбуки
wspólnym samogłoskom natomiast
korespondencję prowadzili przy
pomocy alfabetu Morse'a, który, tak
jak u nas, znały nawet dzieci.
Można się domyślić z samej nazwy
wyspy, że zamieszkiwały ją wyłącznie
sobowtóry. Były to jakby zapasowe
egzemplarze różnych znakomitych
ludzi, prawdopodobnie na wypadek,
55
- В человеке обязательно есть что-то
от его имени.
Однажды, понюхав свой левкой, я
снова погрузился в сон и перенесся
в страну, которой потом не
обнаружил ни на одном глобусе и
ни в одной энциклопедии. Это был
небольшой остров, затерявшийся
среди океана. Назывался он
островом Двойников. Расскажу о
нем только самое главное.
Общеизвестно, что есть страны, в
которых одновременно живет
несколько, а то и несколько
десятков, разных племен,
разговаривающих каждое на
отдельном языке.
Но на острове Двойников это
выходило за всякие рамки: каждый
его житель говорил на своем
собственном языке. На острове
жило двадцать семь тысяч человек,
так что нетрудно сосчитать, сколько
там было языков. Поэтому люди
могли понимать друг друга только
благодаря общим гласным, а
Морзе, которую, как и у нас, знали
даже дети.
Как можно догадаться по названию
острова, там жили одни двойники.
Это были вторые экземпляры
различных знаменитостей,
созданные, вероятно, на тот случай,

gdyby dla któregoś z nich czas jego
życia okazał się za krótki.
Sobowtórów obierano drogą
losowania spośród wybitnych
uczonych, wynalazców, artystów i
podróżników. Spostrzegłem wśród
nich pana Kleksa oraz sobowtóry
innych osobistości.
Przyznaję, że byłem mile zdziwiony,
gdy przemierzając wyspę ujrzałem
przed jednym z domów postać
podobną do mnie jak dwie krople
wody. A zdziwiłem się dlatego, że
byłem jeszcze mało znanym, młodym
hodowcą kwiatów i nie sądziłem, aby
sława moja dotarła aż do tego
dalekiego kraju.
Mój sobowtór zaprosił mnie do swego Мой двойник пригласил меня к себе
domu. Jak można przewidzieć,
mówiliśmy wspólnym językiem.
Dowiedziałem się więc bez trudu, że
mam przed sobą hodowcę kwiatów,
równie osobliwych jak moje, a jego
największym osiągnięciem była, ni
mniej, ni więcej tylko dokładnie taka много ни мало, Левкой путеводный!
sama Lewkonia podróżnicza. Nadto
okazało się, że wskutek szczególnego
zbiegu okoliczności człowiek ten
nazywa się Anemon Lewkonik. Nie
miałem tedy żadnej wątpliwości, że
spotkałem własnego sobowtóra, co na двойника, что на этом острове было
tej wyspie można było uważać za rzecz
całkiem naturalną.
Podobieństwo między nami było
wprost uderzające. Patrząc na tego
drugiego Lewkonika, odniosłem
wrażenie, że przeglądam się w lustrze.
56
когда кому-нибудь из них одна
жизнь покажется слишком короткой.
Двойников избирали жеребьевкой
из числа выдающихся ученых,
изобретателей, художников и
путешественников. Я высмотрел
среди них и двойника пана Кляксы, а
также копии других известных
деятелей.
Должен признаться, что был
приятно удивлен, когда осматривая
остров, возле одного дома я увидел
человека, с которым мы были
похожи, как два маковых зернышка.
А удивился я потому, что был пока
малоизвестным молодым
цветоводом и не думал, что слава
моя долетела в столь дальние края.
в гости. Как вы уже догадались, мы
говорили с ним на одном языке, и я
без труда узнал, что имею дело с
человеком, выращивающим те же
цветы, что и я, и что самое
значительное его достижение - ни
Кроме того, в силу исключительного
стечения обстоятельств этот
цветовод тоже звался Анемоном
Левкойником. Тут уж я окончательно
уверился, что встретил собственного
делом вполне естественным.
Сходство наше было просто
потрясающим. Глядя на второго
Левкойника, я был убежден, что
разглядываю себя в зеркале: на носу
 57
Miał identyczną brodawkę na nosie,
złoty ząb z prawej strony i nawet taki
sam krawat w groszki. Uradziliśmy, że
dla odróżnienia on będzie czesał się na
jeża, a ja z przedziałkiem. Nadto, aby
ułatwić sobie obcowanie z innymi
mieszkańcami wyspy, postanowiłem.
nazwać go Anemon-Lusterko, co miało
wskazywać, który z nas dwóch jest
sobowtórem.
Od pierwszej chwili pokochaliśmy się
jak bracia i bez trudu odgadywaliśmy
swoje myśli, nawet nąjskrytsze.
Ale była jedna rzecz, którą różniliśmy
się od siebie. Anemon-Lusterko miał
siostrę.
Gotów byłem przysiąc, że na całym
świecie nie ma dziewczyny równie
pięknej, i wobec tego nie wierzyłem,
aby mogła być czyimkolwiek
sobowtórem. Miała płeć delikatną jak
płatki dalii, oczy złociste jak rezeda,
usta pąsowe jak piwonia, głowę
trzymała dumnie jak hortensja, a
wokół niej unosił się zapach róż. I
trudno byłoby wybrać dla niej
odpowiedniejsze imię niż to, które
nosiła. Nazywała się Multiflora.
Dotąd ze snów podróżniczych
budziłem się zazwyczaj o świcie i
wracałem niepostrzeżenie do domu
mego dziadka.
Tym razem pobyt na Wyspie
Sobowtórów przeciągał się.
Przypuszczam, że obecność Lewkonii
у него была точно такая же
бородавка, во рту - золотой зуб с
правой стороны, и даже галстук у
него на шее был копией моего - в
мелкий горошек. Чтобы не путаться,
мы договорились, что он станет
зачесываться назад, а я - на пробор.
Кроме того, я решил называть его
Анемоном-Зеркальцем, чтобы
показать, кто из нас тут двойник.
Мы сразу же полюбили друг друга
как братья, и каждый без труда
отгадывал даже самые сокровенные
мысли другого.
Но между нами было и одно
отличие - у Анемона-Зеркальца
имелась сестра.
Я готов был поклясться, что на всем
белом свете нет другой такой
красавицы, и потому не верил, что
она может быть чьим-нибудь
двойником. Кожа ее была нежна,
словно лепесток георгина, глаза ее
отливали золотом, будто резеда,
губы были цвета пиона, голову она
держала гордо, как гортензия, и
источала аромат роз. Звали ее
Мультифлорой, то есть
Многоцветкой. Лучшего имени для
нее и не подберешь.
До той поры я обычно просыпался
на рассвете и незаметно
возвращался в дом своего деда.
Но в тот раз я задержался. Вероятно,
близость Левкоя путеводного,
выращенного Анемоном-

Podróżniczej Anemnna-Lusterko
równoważyła działanie powrotne
lewkonii wyhodowanej przeze mnie.
Możliwe, że gdybym powąchał
sobowtóra mojego kwiatu, zapadłbym
w kolejny sen podróżniczy i w ten
sposób wróciłbym do domu. Wcale
jednak tego nie pragnąłem. Nie
chciałem nawet myśleć o możliwości
rozstania z Multiflorą.
Zakochałem się w niej od pierwszego
wejrzenia, a ona również darzyła mnie
podobnym uczuciem. Najdziwniejsze w взаимностью. Самое удивительное в
jej stosunku do mnie było to, że wcale ее отношении ко мне заключалось в
nie dostrzegała podobieństwa
pomiędzy mną a moim sobowtórem i
nieraz powtarzała:
– Całą tę bajkę o naszej wyspie
wymyślił pan Kleks. Nic innego nie
robi, tylko stoi na jednej nodze i
zmyśla różne nieprawdopodobne
historie. Opowiada o krajach, które nie всякие небылицы о несуществующих
istnieją, o mechanicznych ludziach, o
jakimś Alojzym Bąblu, którego ściga po
całym świecie, o sobowtórach. Nam się которым гоняется по всему свету, о
wydaje, że wszystkie jaskółki są
jednakowe, a one wiedzą, że to
nieprawda i doskonale się
rozróżniają… Tak samo wy dwaj.
Wmówiliście w siebie, że jesteście
sobowtórami. A ja nie dostrzegam w
was żadnego podobieństwa.
Ostatecznie tysiące ludzi mają
brodawki na nosach, złote zęby czy
krawaty w groszki.
Cieszyły mnie te słowa Multiflory, gdyż
wcale nie czułem się jej bratem, jak
mój sobowtór. Przeciwnie. Byłem
zakochany i pragnąłem ją pojąć za
58
Зеркальцем, уравновесило действие
моего собственного левкоя.
Возможно, понюхав двойник моего
цветка, я бы погрузился в очередной
сон-путешествие и вернулся домой,
- но я этого не хотел. Я гнал всякую
мысль о расставании с
Мультифлорой.
Я влюбился в нее с первого же
взгляда, и она ответила мне
том, что она совершенно не
замечала сходства между мной и
моим двойником.
- Всю эту сказку о нашем острове, -
не раз говорила она, придумал пан
Клякса. Он только и делает, что
стоит на одной ноге и выдумывает
странах, о механических людях, о
каком-то Алойзи Пузыре, за
двойниках. Все ласточки нам
кажутся одинаковыми, но сами они
знают, что это не так, и прекрасно
различают друг друга... Вот так и вы
вбили себе в голову, что похожи
друг на друга. А я не вижу между
вами никакого сходства. В конце
концов, тысячи людей имеют
золотые зубы, бородавки на носу
или галстуки в горошек.
Эти слова Мультифлоры меня очень
радовали, ведь в отличие от моего
двойника я совсем не чувствовал
себя ее братом. Напротив, я был
 59

żonę. Anemon-Lusterko szybko mnie влюблен и хотел жениться на ней!

przejrzał i powiedział pewnego dnia Анемон-Зеркальце вскоре догадался
przy śniadaniu: о моих намерениях и однажды за
обедом сказал:

– Sny mogą się prześnić, a czas ucieka.
Nie wiem, Multifloro, czy słusznie
przypisujesz pewne niezrozumiałe
zjawiska fantazji pana Kleksa. Skoro
jednak nie wierzysz w istnienie
sobowtórów, czemu byś nie miała
poślubić Anemona? Przecież widzę, że
się kochacie. A nie sądzę, abyś mogła
znaleźć lepszego dla siebie męża.
- Сны могут сниться, а время не
ждет. Не знаю, Мультифлора, по
праву ли ты приписываешь кое-
какие непонятные явления фантазии
пана Кляксы, но раз уж ты не веришь
в существование двойников, то
почему бы тебе не выйти замуж за
Анемона? Я же вижу, что вы
влюблены друг в друга. Вряд ли ты
найдешь себе лучшего мужа.

Zamiast odpowiedzi Multiflora rzuciła Вместо ответа Мультифлора

mi się na szyję, wołając: бросилась мне на шею.

– Tak! Tak! Chcę być twoją żoną! Chcę - Да! Да! - воскликнула она. - Я хочу
się wyrwać z niewoli urojeń. Ty możesz быть твоей женой! Хочу вырваться
mi stworzyć prawdziwe życie, bo ty из плена химер. Я знаю, ты сможешь
mnie kochasz, wiem o tym! дать мне настоящую жизнь, потому
что любишь меня!

Taka była Multiflora!” Вот какой была Мультифлора!"

W tym momencie pan Lewkonik Тут пан Левкойник прервал свой

przerwał swoją opowieść. Z lekkością
balonika zbiegł do kajuty, a po chwili
wrócił z polewaczką i szybko wziął się
do podlewania swoich kwiatów, które
rozkwitały w skrzynkach przy burtach
statku:
рассказ и с легкостью мячика
поскакал в каюту. Вернувшись через
минуту с лейкой, он принялся
поливать свои цветы, расцветавшие
в установленных вдоль бортов
ящиках.

– Rosa multiflora wymaga wielkiej - Роза мультифлора требует

dbałości. To bardzo delikatna roślina – особенного ухода. Это очень нежное
rzekł po chwili, po czym znów usiadł растение, - вскоре пояснил он, а
przy mnie i dalej snuł swoje потом сел рядом со мной и
opowiadanie: продолжил свою повесть:
 60

„W miarę jak zbliżała się data naszego "Чем ближе подходил день нашей
ślubu, Anemon-Lusterko stawał się свадьбы, тем бледнее, даже
coraz bledszy, a raczej coraz bardziej призрачнее и незаметнее делался
przezroczysty, coraz bardziej Анемон-Зеркальце. Хотя он по-
niedostrzegalny. Wprawdzie krzątał się прежнему неутомимо хлопотал по
jeszcze beztrosko po domu i po дому и саду, но продолжал убывать,
ogrodzie, ale go wciąż ubywało jak как убывает после полнолуния
ubywa księżyca od pełni do nowiu. месяц.

Już nie dość, że był moim sobowtórem,
ale nadto stopniowo utożsamiał się ze
mną, aż w końcu przestaliśmy go w
ogóle dostrzegać. Przylgnął do mnie
jak cień i odtąd ukazywał się już tylko
w postaci mego cienia.
Он уже был не просто моим
двойником, а как-то мало-помалу
сливался со мной, пока мы вовсе не
перестали его замечать. Он
прильнул ко мне как тень и с той
поры являлся только в ее обличье.

Stało się to ostatecznie w dniu, kiedy А произошло это в самый день

wracałem z Multiflorą od ślubu. нашей с Мультифлорой свадьбы.

Małżeństwo nasze było bardzo Супружество наше было

szczęśliwe. Prowadziliśmy życie
spokojne, z dala od miejskiego zgiełku,
oddając się z zapałem hodowli roślin.
Córkom naszym, które kolejno
przychodziły na świat, daliśmy imiona
ulubionych kwiatów. Są to właśnie:
Róża, Hortensja, Dalia, Piwonia i
Rezeda. Ale – rzecz dziwna. Z matki tak
pięknej urodziły się dziewczynki,
niestety, brzydkie.
чрезвычайно счастливым. Жили мы
спокойно, вдали от городского
шума, полностью отдавшись
выращиванию растений. Своим
дочерям-погодкам мы дали имена
наших любимых цветов, окрестив их
Розой, Георгиной, Гортензией,
Пионией и Резедой. Но странное
дело: дочери красавицы-матери,
увы, родились дурнушками.

Córki chowały się zdrowo, rosły, uczyły Дочки росли здоровыми,

się u najlepszych nauczycieli i darzyły занимались у самых лучших
nas gorącą miłością. учителей и одаривали нас горячей
любовью.

Żyliśmy w dobrobycie, gdyż wraz z Жили мы в благоденствии, потому

Multiflorą otrzymaliśmy przy pomocy что нам с Мультифлорой удалось
krzyżowań wiele nieznanych kwiatów получить скрещиванием множество
o różnych magicznych zapachach. невиданных пород цветов,
обладавших волшебными запахами.
 61

Wynaleźliśmy także pobudzacz Изобрели мы и стимулятор роста, то

wzrostu, czyli specjalny odżywczy płyn,
który znakomicie przyśpiesza rozwój
roślin oraz ich kwitnienie. Dzięki temu
nasza hodowla zyskała sobie
powszechną sławę na wyspie i z
trudem mogliśmy nadążyć licznym
zamówieniom.
есть специальную питательную
жидкость, благодаря которой
развитие и цветение растений
происходят гораздо раньше.
Благодаря этому наша работа
получила широкое признание на
острове, и мы с трудом успевали
выполнять бесчисленные заказы.

Dziewczynki, w miarę jak dorastały, Девочки подрастали, делаясь

pomagały nam w pracy. Moja kochana настоящими помощницами, и моя
Multiflora wyjawiła, że jej pragnieniem любимая Мультифлора заявила, что
jest wydać córki za ogrodników, gdyż мечтает выдать их за садовников,
obcowanie ze światem roślinnym ибо общение с миром растений,
kształuje w ludziach najszlachetniejsze вырабатывает в людях только
skłonności. A po namyśle dodała: благородные качества. Подумав еще
немного, она добавила:

– Pisarze myślą tylko o postaciach, - Писатели думают лишь о

które sami stworzyli, inżynierowie выдуманных ими же героях;
zajęci są wyłącznie maszynami, инженеры заняты исключительно
podróżnicy chętnie wyjeżdżają i машинами; путешественники охотно
zostawiają swoje żony, lekarze bardziej уезжают из дому, бросая жен одних;
interesują się chorymi niż zdrowymi. врачей больные интересуют больше,
Jedynie miłośnicy roślin i kwiatów чем здоровые - и лишь любители
potrafią ocenić piękno ludzkiej duszy! растений и цветов могут оценить
красоту человеческой души!

Przy tych słowach Multiflora Сказав это, Мультифлора вздохнула,

westchnęła rozsiewając dokoła aromat источая аромат роз. Со временем я
róż. Z czasem stwierdziłem, że jej обнаружил, что ее угловатые дочери
nieodrodne córki pachniały kwiatami, пахнут теми цветами, имена
które odpowiadały ich imionom. I tylko которых носят. Лишь я, хоть меня и
ja, choć mam na imię Anemon, a na зовут Анемоном, а фамилия
nazwisko Lewkonik, niczym nie Левкойник, ничем не напоминаю
przypominam kwiatu, raczej dynię, цветок, скорее уж дыню - с той
odkąd zaokrągliły się moje kształty. поры, как фигура моя округлилась.

Ale to już nie należy do rzeczy. Но это уже к делу не относится.

 62

Pewnego dnia, pod koniec czerwca, jak Однажды в конце июня на острове
zwykle na Wyspie Sobowtórów nastał Двойников, как всегда, начался
okres deszczów i burz. Lało przez wiele сезон дождей и гроз. Дождь лил, не
dni. Siedzieliśmy więc w domu, nie переставая, по нескольку дней, и мы
zaglądając nawet do naszych kwiatów. сидели дома, не наведываясь даже
Dęły huraganowe wiatry, huczały к своим цветам. На улице ревел
grzmoty, w wielu miejscach od ураганный ветер, грохотал гром, во
piorunów wybuchały pożary. Podczas многих местах от молнии
jednej z takich burzliwych nocy вспыхивали пожары. В один из таких
rozległo się energiczne pukanie do вечеров в нашу дверь вдруг
naszych drzwi. постучали.

Ubrałem się szybko i poszedłem Я быстро оделся и пошел впустить

wpuścić niespodziewanego gościa. Był
to profesor Ambroży Kleks. Postawił w
kącie ociekający deszczem parasol,
otrząsnął krople z brody i rzekł
uroczyście:
нежданного гостя - это оказался
Амброжи Клякса. Он поставил свой
мокрый зонтик в угол, стряхнул
капли дождя с бороды и
торжественно произнес:

– Sprawa jest bardzo ważna. - У меня к вам дело чрезвычайной

Niezmiernie ważna. важности. Безмерной важности.

Gdy siedzieliśmy już w wygodnych Когда мы устроились в удобных

fotelach i Multiflora przyniosła nam креслах, а Мультифлора принесла
kieliszki napełnione różanym winem, нам по бокалу вина из роз, пан
pan Kleks od razu przystąpił do rzeczy: Клякса сразу же перешел к делу:

– O ile mi wiadomo, wyhodował pan - Насколько мне известно, Левкой

Lewkonię Podrożniczą przy pomocy
energii kleksycznej, którą odkryłem
przed laty. Muszę pana ostrzec, że
działanie tej energii jest ograniczone w
czasie, a nie wymyśliłem dotąd nic, co
mogłoby ją zasilić lub odnowić. Zajęty
byłem innymi wynalazkami. O świcie
pańska Lewkonia Podróżnicza
przestanie istnieć. Dla nas trojga,
którzy nie jesteśmy sobowtórami, to ваш левкой погибнет. Для нас троих,
bardzo ważne. Radzę w porę opuścić
wyspę, bo później nie będzie już
powrotu do rzeczywistego świata. Dla
siebie przygotowałem porcję
путеводный выращен вами при
помощи открытой мною несколько
лет назад кляксической энергии.
Должен вас предупредить, что
действие этой энергии ограничено
во времени, и я пока не придумал,
как ее усиливать или возобновлять.
Мне было не до того, я был занят
другими открытиями. На рассвете
не являющихся двойниками, это
очень важно. Советую вам покинуть
этот остров, пока не поздно, а то
потом возвратиться в реальный мир

odpowiedniego przebieralnika i dziś
jeszcze wracam do mojej Akademii.
Oto wszystko, co miałem do
powiedzenia. Aha, jeszcze jedno. Pani
Multiflora nie była siostrą pańskiego
sobowtóra. Chodziło mi po prostu o
pewien eksperyment, który, jak
widzimy udał się znakomicie. To ja
wymyśliłem wasze małżeństwo i
przypuszczam, że oboje jesteście mi
wdzięczni. Życzę powodzenia.
Tu pan Kleks wstał, pożegnał się z
nami, ale gdy sięgał po swój parasol, z
przepaścistych kieszeni jego surduta
wypadł dziwny przedmiot w kształcie
cylindra, pokryty mnóstwem strzałek,
wskazówek i guziczków, a nadto z
jednej strony zakończony miotełką z
cienkich platynowych drucików.
Pan Kleks szybko podniósł ów
przedmiot, obrócił go parokrotnie w
palcach i rzekł z uśmiechem:
– Dziwny aparat, prawda? Otóż jest to
jeden z najdonioślejszych moich
wynalazków. Nazwałem go skarbonką
pamięci. Notuje on wszystko,
cokolwiek przepływa przez mój mózg,
a więc każdą myśl, każdy obraz, każde
wrażenie. Pojemność jego wystarcza
na całe życie. Przy odpowiednim
nastawieniu mechanizmu potrafię w
zwojach mózgowych odtworzyć z całą
dokładnością dowolny moment
zarejestrowany w skarbonce pamięci.
63
будет невозможно. Для себя я уже
приготовил порцию необходимого
средства и сегодня же возвращаюсь
в свою Академию. Это все, что я
хотел вам сказать. Да, вот еще что:
пани Мультифлора вовсе не была
сестрой вашего двойника. Это
просто один из моих экспериментов,
который, как видим, прекрасно
удался. Ваше супружество придумал
я, и, полагаю, вы оба благодарны
мне за это. Желаю успеха.
Тут пан Клякса встал, попрощался,
но когда он уже взялся за зонтик, из
его бездонных карманов выпал
странный предмет в форме
цилиндра, усеянного множеством
различных стрелок и кнопок и с
одного конца увенчанный
метелочкой из тончайших
платиновых проволочек.
Пан Клякса стремительно поднял
этот предмет, покрутил в пальцах и с
улыбкой сказал:
- Правда, странный аппарат? Это
одно из моих лучших изобретении, я
назвал его копилкой памяти. Сюда
записывается все, что проходит
через мой мозг: каждая мысль,
каждый образ, каждое впечатление.
Емкости его хватит на всю мою
жизнь. Настроив его
соответствующим образом, я могу с
предельной точностью
воспроизвести любой записанный в
копилке памяти момент.

Może kiedyś, w przyszłości, zapragnę
przypomnieć sobie wydarzenia
dzisiejszej nocy. Kto wie, kto wie…
Mówiąc to pan Kleks znacząco
podniósł palec po czym wyszedł, a
raczej wypłynął z naszego domu i
zniknął w ciemnościach.
Po wyjściu pana Kleksa długo
naradzaliśmy się z Multiflorą, co robić.
Żal nam było rozstawać się z naszymi нам быть. Жаль было расставаться с
kwiatami, żal było opuszczać dom, w
którym spędziliśmy tyle szczęśliwych
lat. Uznaliśmy jednak, że pozostanie na столько счастливых лет. Однако мы
zawsze w krainie sobowtórów zamyka
naszym córkom drogę do normalnego
życia. Postanowiliśmy więc wrócić do
rzeczywistego świata. Multiflora
obudziła dziewczynki, kazała im się
ubrać i pod ulewnym deszczem
udaliśmy się wszyscy do oddalonego
klombu, gdzie Anemon-Lusterko
wyhodował swoją Lewkonię
Podróżniczą.
Pochyliliśmy się nad nią i zaczęliśmy
energicznie wdychać jej oszałamiający
zapach. Po chwil, gdy ogarnęła nas
senność, pokładliśmy się na dywanie,
który zabrałem z domu. Dziewczynki
oddychały miarowo, tylko Multiflora
zakasłała raz i drugi. Ale kaszel jej
brzmiał jakby z wielkiego oddalenia.
Tak mi się w każdym razie zdawało…”.
Tu pan Lewkonik przerwał swoją
opowieść. Zaczynało już świtać i trzeba
było udać się na spoczynek.
64
Может быть, когда-нибудь в
будущем я захочу вспомнить
сегодняшние события. Как знать, как
знать...
В этом месте пан Клякса
многозначительно поднял палец и
вышел, точнее, выплыл из нашего
дома и растворился во мраке.
После ухода профессора мы с
Мультифлорой стали думать, как
нашими цветами, жаль было
покидать дом, в котором прожили
сознавали, что остаться на острове
Двойников - значит отрезать
дочерям путь в нормальную жизнь,
и мы решили вернуться в настоящий
мир. Мультифлора разбудила
девочек, велела им одеться, и мы
под проливным дождем
направились к дальней клумбе, где
Анемон-Зеркальце вырастил свой
Левкой путеводный.
Склонившись к цветку, мы стали
энергично вдыхать его пьянящий
запах. Через минуту, когда нас всех
охватила сонливость, мы легли на
принесенный мной из дома ковер.
Девочки дышали ровно, только
Мультифлора кашлянула раз-другой.
Но кашель ее прозвучал как бы
очень издалека - во всяком случае,
мне так показалось..."
Здесь пан Левкойник в очередной
раз прервал свой рассказ. Уже
начинало светать, и нам пора было
на покой.
 65

Przez następne dwa dni hodowca róż
cierpiał na silną migrenę i większość
czasu spędzał w kajucie. Hortensja
zagadywała mnie parokrotnie o czym
rozmawiałem z jej ojcem. Powiedziała
też mimochodem:
Следующие два дня розовода
мучила сильная головная боль, и он
почти на покидал каюты. Пару раз
Гортензия заговаривала со мной о
том же, о чем мы беседовали с ее
отцом, и как-то раз заметила
мимоходом:

– Woń kwiatów działa na niektórych - Некоторых людей запах цветов

ludzi odurzająco. Róże z gatunku rosa
multiflora wywołują niekiedy męczące
sny i przywidzenia. To jest ulubiony
kwiat mego ojca. Niech pan spojrzy,
jak się pięknie rozwija. Cały pokład
przepojony jest zapachem naszych róż.
одурманивает. Розы семейства Rosa
multiflora иногда вызывают
кошмары и видения. Это любимые
цветы моего отца. Посмотрите, как
прекрасно они цветут. Весь корабль
напоен ароматом наших роз.

Po dwóch dniach pan Lewkonik znowu Два дня спустя пан Левкойник снова
zaprosił mnie na rozmowę. Wyglądał пригласил меня на беседу. Выглядел
tak, jakby cierpiał na chorobę morską, он так, будто страдал морской
chociaż morze było niezmiennie болезнью, хотя море было спокойно
spokojne i „Płetwa Rekina” ledwo- и "Акулий Плавник" тихонько
ledwo kołysała się na fali. покачивался на волнах.

„Zaraz… Na czym to wtedy stanąłem?… "Итак... На чем мы остановились?.. -

– odezwał się po dłuższym namyśle – сказал он после продолжительных
Aha! Noc, ulewa, leżymy wszyscy obok раздумий. - Ага! Ночь, гроза, мы
siebie na dywanie w pobliżu klombu. лежим на ковре возле клумбы. Я
Zapadam w głęboki sen podróżniczy… погружаюсь в глубокий сон-
A o świcie budzę się. Lecz nie w путешествие... На рассвете
ogrodzie mego dziadka, jak to bywało просыпаюсь - но не в саду моего
dotąd. Ogrodu nie ma ani śladu. Nade деда, как бывало прежде. От сада ни
mną szumi zboże. Zrywam się na следа, надо мной перешептываются
równe nogi, rozglądam się i widzę колосья пшеницы. Вскакиваю на
moje córki pogrążone w śnie. Widzę ноги, оглядываюсь, вижу мирно
Hortensję, Różę, Piwonię, Dalię, спящих дочерей. Вот Гортензия, вот
Rezedę. I tylko Multiflory nie ma. Роза, вот Пиония, Георгина, Резеда.
Нет только Мультифлоры.

– Multifloro! – wołam rozpaczliwie. – - Мультифлора! - в отчаянии зову я. -

Multifloro! Gdzie jesteś? Odezwij się! Мультифлора! Где ты? Отзовись!
 66

Przebiegam polne miedze, roztrącam i Бегаю по полю, раздвигая и топча

depczę wysokie kłosy. Córki wołają: пшеницу. Дочери зовут:

– Mamo! Mamo! - Мама! Мама!

Krzyczymy coraz głośniej, echo Мы кричим все громче и громче, но

powtarza w oddali: лишь эхо откликается издали:

– Multifloro! Multifloro! - Мультифлора! Мультифлора!

Przeszukaliśmy cały teren, każdy krzak, Мы обыскали все. Заглянули под

wszystkie zakątki. Na próżno. каждый кустик, в каждый закуток.
Multiflory nie było. Но все понапрасну - Мультифлоры
нигде не было.

Z domu mego dziadka wyszedł wysoki
mężczyzna w kapeluszu z piórkiem, z
psem myśliwskim i z dubeltówką w
ręce. Wściekłość rysowała się na jego
twarzy.
Из дома моего деда вышел высокий
седой человек в шляпе с пером, с
охотничьей собакой и двустволкой в
руках. Взгляд его был полон
негодования.

– Cóż to za wrzaski, do licha! – - Что вы тут разорались, черт вас

zaskrzeczał starczym głosem. – Jakim побери! - заскрипел он старческим
prawem zakłócacie mi spokój? Kto голосом. - По какому праву вы
pozwolił tym dziewuchom niszczyć нарушаете мой покой? Кто позволил
moje zasiewy? Proszę wynosić się stąd, этим девчонкам топтать мои
bo dalibóg wystrzelam jak kuropatwy. посевы? Живо убирайтесь, а не то я
перестреляю вас, как куропаток,
провалиться мне на этом месте!

– Jestem Anemon Lewkonik – - Я - Анемон Левкойник, - ответил я,

odrzekłem starając się panować nad стараясь овладеть собой. - Это земля
sobą. – Znajdujemy się w posiadłości моего деда, этот дом был моим
mego dziadka, ten dom był moim домом.
domem.

– Nie ma żadnych Lewkoników! – - Не знаю никаких Левкойников! -

zawołał starzec tupiąc nogą. – Ani заорал старик, топоча ногами. - Ни
Lewkoników, ani lewkonii, ani tych Левкойников, ни левкоев, ни прочих
wszystkich przebrzydłych kwiatów. Nie отвратительных цветов. Терпеть их
znoszę ich! Skończyło się panowanie не могу! Кончилось царство
anemonów i tym podobnych wiechci. анемонов и тому подобных веников.
 67

Wymiotłem to całe paskudztwo! Я вымел эту мерзость поганой

Ziemia moja rodzi pszenicę i żyto. A ja
chodzę na polowania. Strzelam i nie
chybiam, panie Lewkonik. Fora ze
dwora, bo już tracę cierpliwość.
метлой! Земля моя родит пшеницу и
рожь. А я охочусь. И промаха при
стрельбе не дам, пан Левкойник. А
теперь уматывайте отсюда подобру-
поздорову, а то терпение мое на
исходе.

– Mówiąc to odwiódł kurki dubeltówki С этими словами он взвел курки и

i wziął nas na cel. взял нас на прицел.

– Chodźmy – rzekłem do córek. – Ten - Пойдемте, - сказал я дочерям, -

człowiek jest szalony. Nie ma tu Этот человек сумасшедший. Для нас
miejsca dla nas. тут места нет.

Wystraszone dziewczęta z najwyższym Перепуганные девочки наблюдали

zdumieniem przyglądały się tej
gorszącej scenie. Po raz pierwszy
zetknęły się z rzeczywistym światem i
nigdy dotąd nie słyszały podobnie
gwałtownych, napastliwych słów.
за этой огорчительной сценой с
крайним недоумением. Они
впервые столкнулись с
действительностью и впервые
выслушали столь злую и грубую
речь.

Ruszyliśmy pieszo do pobliskiego Мы пешком двинулись в ближайшее

miasteczka, gdzie wśród miejscowych местечко, где у меня было немало
ogrodników miałem niegdyś sporo друзей среди садовников.
przyjaciół. Ludność miasteczka Население местечка состояло в
składała się głównie z hodowców основном из цветоводов, садоводов
kwiatów, owoców i warzyw, które były и огородников, поставлявших свою
ozdobą królewskich stołów nawet w продукцию к королевским столам
krajach bardzo odległych. даже в весьма отдаленные страны.

Postanowiłem udać się do starego Я решил зайти к старому Камилу

Kamila Pergamuta, którego sad spadał Бергамоту, чей сад спускался
tarasami do samej rzeki. Zasłynął on террасами к самой реке. Начинал он
jako hodowca kleksów. Była to rzadka с выращивания клякс - редкого
odmiana gruszek, szczepionych гибридного сорта груш, привитого
metodą profesora Kleksa. Od niego też по методу профессора Кляксы;
pochodziła ich nazwa. Kleksy były отсюда и название. Кляксы были
nadzwyczaj soczyste i aromatyczne, a необычайно сочными и душистыми,
w środku zamiast pestek miały owoc а вместо косточек у них внутри были
czereśni. черешенки.

Przyjęła nas siwa, ale krzepka
staruszka. Poznałem w niej panią Pepę
Pergamut. Ucieszyła się na mój widok,
uściskała serdecznie mnie i moje córki,
a gdy dowiedziała się o naszym
nieszczęściu, oświadczyła stanowczo:
– Drogi Anemonie, owdowiałam przed - Дорогой Анемон, мой муж уже три
trzema laty, jestem stara i samotna.
Już was stąd nie wypuszczę. Znałam cię
jako małego chłopca. Gdzież, jak nie u
mnie, córki twoje znajdą należytą
opiekę? Niechaj wszystko, co moje,
stanie się również wasze. Dobry los
zesłał mi was na stare lata. Spełniły się
moje najgorętsze pragnienia. Teraz
przynajmniej będę miała dla kogo żyć.
Taka to była kobieta, pani Pepa.
Zostaliśmy u niej. Wydzieliła mi
znaczną część swoich gruntów, toteż
niezwłocznie zabrałem się wraz z
córkami do pracy i założyłem hodowlę
róż. Nie interesowały mnie odtąd
żadne inne kwiaty poza gatunkiem
rosa multiflora. Przypominały mi
bowiem ukochaną małżonkę.
Pewnego dnia pani Pepa wezwała
mnie do siebie i rzekła:
– Nic dziwnego, Anemonie, że
Multiflora nie znalazła się razem z
wami. Jest rzeczą całkiem zrozumiałą,
że skoro dostała kaszlu i miała wskutek
tego zamknięte drogi oddechowe, nie
68
Нас встретила седая, но еще крепкая
старушка, в которой я узнал пани
Пепу Бергамот. Увидев меня, она
весьма обрадовалась и сердечно
расцеловала всех нас, а когда узнала
о нашем несчастье, решительно
заявила:
года как умер, и теперь я старая
одинокая женщина. Отсюда я вас
никуда не пущу. Я знала тебя еще
мальчиком, и где же, как не у меня,
твои дочери найдут подобающую
опеку? Пусть все мое достояние
станет и вашим! Сама судьба
послала мне вас на старости лет.
Сбылись мои самые заветные
мечты. Отныне, по крайней мере,
мне есть ради кого жить.
Вот какой женщиной была пани
Пепа.
И мы остались. Она выделила мне
изрядную часть своих земель, и мы с
дочерьми тут же приступили к
работе, выращивая розы. С тех пор
меня интересуют только розы
мультифлора, напоминающие мне о
возлюбленной жене.
А в один прекрасный день пани
Пепа позвала меня к себе и сказала:
- Неудивительно, дорогой Анемон,
что Мультифлоры с вами не
оказалось. Совершенно очевидно,
что из-за кашля ее дыхательные
пути были перекрыты, и она не
 69

mogła w porę należycie powąchać смогла в достаточной мере

kwiatu lewkonii. A potem było już za надышаться запахом левкоя. Однако
późno. Wcale to jednak nie oznacza, это вовсе не означает, что
aby Multiflora odgrywała tylko rolę Мультифлора исполняла только
sobowtóra! Możesz pod tym роль двойника! Такому мудрому
względem zaufać człowiekowi tak человеку, как профессор Клякса,
mądremu, jak profesor Ambroży Kleks. вполне можно доверять. Я уверена,
Jestem przekonana, że odnajdziesz что ты отыщешь свою жену.
swoją żonę.

Zacna staruszka dodawała mi otuchy. Z Милая старушка все время

czasem wstąpiła we mnie nadzieja, a подбадривала меня, и со временем
gdy na statku dowiedziałem się od в моем сердце вновь поселилась
pana, że mamy płynąć do Alamakoty i надежда. А когда на корабле я
że tam znajdę profesora Kleksa, узнал, что мы поплывем в
zacząłem wierzyć w szybkie spełnienie Адакотураду и что там я смогу найти
mych pragnień. Liczę na pana, panie профессора Кляксу, я поверил в
Niezgódka. Pan mi chyba pomoże скорое исполнение моих
pozyskać przychylność profesora.” стремлений. Надеюсь на вас, пан
Несогласка. Может, вы поможете
мне завоевать благосклонность
профессора".

Zapewniłem pana Lewkonika, że wieki Я заверил пана Левкойника, что

uczony niewątpliwie ułatwi mu великий ученый несомненно окажет
odzyskanie Multiflory. ему содействие в поисках
Мультифлоры.

Przez jakiś czas trwaliśmy w milczeniu. Некоторое время мы сидели молча.

Po dłuższej chwili hodowca róż Но вот розовод вздохнул, помял
westchnął, pocisnął brodawkę na свою бородавку, оживился и
nosie, ożywił się i opowiadał dalej: продолжил свой рассказ:

„Pani Pepa przez wiele lat słynęła jako "Многие годы пани Пепа славилась в
pogromczyni dzikich zwierząt i роли укротительницы диких зверей
popisując się w wędrownych cyrkach и, выступая в бродячих цирках, она
zgromadziła znaczny majątek. A kiedy сумела сколотить немалый
się postarzała, rzuciła arenę, osiadła w капиталец. Постарев, она оставила
naszym miasteczku i poświęciła się z арену, поселилась в нашем городке
zapałem hodowli gruszek. и страстно увлеклась выращиванием
груш.
 70

Z czasem pojęła za męża swego Потом вышла замуж за собственного

ogrodnika, Kamila Pergamuta, który садовника Камила Бергамота, а тот
przed kilku laty zmarł z przejedzenia несколько лет назад умер,
kleksami. объевшись клякс.

Pani Pepa była kobietą nadzwyczaj
łagodną, a jak nieraz podkreślała,
nauczyła się łagodności przez
obcowanie z dzikimi zwierzętami.
Natomiast ludzi unikała w obawie
przed ich drapieżnością.
Характер у пани Пепы был очень
мягок, и она не раз подчеркивала,
что мягкости она научилась у диких
зверей. Людей же, наоборот,
избегала из опасения перед их
хищностью.

– Mam chyba słuszność, drogi - Я, пожалуй, права, дорогой

Anemonie. Poznałeś owego Анемон. Ведь тебе пришлось
myśliwego, który zagarnął dom twego познакомиться с охотником,
dziadka, a was wypędził grożąc захватившим дом твоего деда и
dubeltówką. Jesteś poczciwego serca i прогнавшим вас, угрожая
nie tracisz wiary w ludzką dobroć. двустволкой. Но у тебя доброе
Może to i dobrze. сердце, и ты не теряешь веры в
людскую порядочность. Может, это
и к лучшему.

Taka była pani Pepa. Вот какой была пани Пепа.

W wolnych chwilach uczyła moje córki В свободное время она обучала

tresury zwierząt. Po pewnym czasie моих дочерей дрессировке, и со
mieliśmy w domu wiewiórkę, która временем у нас в доме появилась
umiała zapalać lampy, psa, który белка, умевшая зажигать лампы,
podlewał co rano kwiaty, jeża, który пес, каждое утро поливавший цветы,
nauczył się czyścić obuwie. Kot Walery и умевший чистить башмаки еж. Кот
szybko i zręcznie przyszywał guziki, a Валерии ловко и быстро пришивал
białe myszki odkurzały sprzęty albo пуговицы, а белые мыши вытирали
pełły grządki w ogrodzie. Rezeda пыль и пололи грядки. Резеда
rozmiłowała się szczególnie w tresurze особенно увлеклась дрессировкой
ptaków. Jej szpak po miesiącu nauczył птиц. Ее скворец через месяц
się mówić i nawet sam wymyślił kilka научился говорить и даже сочинил
dwuwierszy. Oto niektóre z nich: несколько двустиший. Вот
некоторые из них:

Anemon Lewkonik Левкойник поскачет

Pęknie jak balonik. И лопнет, как мячик.

 71
Albo:
Nasz Anemon – pusta głowa
Pięć nieładnych córek chowa.
I jeszcze jeden:
Pepa, chociaż ślepa,
Krzepka jest jak rzepa.
Piwonia pod wpływem tego szpaka
nabrała ogromnego zapału do
rymowania. Odtąd mówi wyłącznie
wierszem. Chociaż jednak posiada
niewątpliwy talent poetycki, jej
wiersze trudno zrozumieć.
Wczoraj powiedziała na przykład tak:
Talia Dalia mydło balia
Lustro szustro bęc sypialnia
Kodra mołdra woda chlup
Kapitana zmiana rób.
Miało to znaczyć, że Dalia, myjąc się
przed snem, zagapiła się w lustro i
oblała wodą niebieską kołdrę, wobec
czego mam prosić kapitana, żeby kazał
zmienić jej pościel.
Jak widać na tym przykładzie, Piwonia
pięknie rymuje, natomiast Rezeda jest
Или:
Пуста башка у Анемона,
А его дочки - как вороны.
А вот еще:
Хоть ослепла Пепа,
Но крепка, как репа.
Под влиянием этого скворца Пиония
тоже принялась рифмовать и теперь
говорит только стихами. Хотя она
несомненно обладает даром к
поэзии, понять ее творения
непросто.
Например, вчера она сказала так:
Георгина малина мылом бела
И зеркально глядельно водою лила
Одеяло плескало мокрело беда
Капитана замену сюда.
Это должно означать, что Георгина,
умываясь перед сном, засмотрелась
в зеркало и облила голубое одеяло,
а я должен попросить капитана
распорядиться постелить ей сухую
постель.
Как видите, Пиония хорошо
рифмует, зато Резеда не имеет себе

niezrównana w tresurze ptaków.
Robaki zwane płazieńcami nauczyła
tabliczki mnożenia i teraz każdy ptak,
który zje takiego płazieńca, umie
mnożyć od jednego do stu.
Zresztą właśnie Rezeda wytresowała
pańskiego koliberka i nauczyła go
wskazywać kierunek na południowy
wschód, dzięki czemu płyniemy teraz
do Alamakoty.
Pani Pepa otoczyła moje córki
troskliwą opieką, starała się im we
wszystkim dogadzać, przyrządzała dla
nich codziennie rozmaite przysmaki,
jak na przykład kleksy w czekoladzie
albo z kremem. Mimo to jednak
dziewczynki chudły, marniały,
powiedziałbym – więdły jak kwiaty. Nie чахли, я бы даже сказал - увядали
pomagały żadne leki i zioła, żadne
nacierania maściami, natryski z różanej лекарства и снадобья, никакие мази,
wody ani wreszcie nalewka na liściach
anemonu. Każdy dzień przynosił
pogorszenie. Widocznie po nieco
sztucznym klimacie Wyspy
Sobowtórów trudno było dziewczętom
przystowować się do nowych
warunków.
Na szczęście pani Pepa, studiując
dzieło pana Kleksa o jego podróży,
trafiła na opis Przylądka Aptekarskiego
i Obojga Farmacji. Dowiedzieliśmy się,
że tylko tam można dostać niezbędne
leki.
Nie zastanawiałem się długo.
Spakowaliśmy walizki i ruszyliśmy w
drogę, zaopatrzeni przez panią Pepę w
dwa kosze dojrzałych kleksów.
72
равных в обучении птиц. Она
научила плоских червей таблице
умножения, и теперь любая птица,
съевшая такого червяка, сможет
умножать числа от единицы до ста.
Именно Резеда дрессировала
вашего колибри и научила его
указывать на северо-восток,
благодаря чему мы с вами плывем в
Адакотураду.
Пани Пепа окружила моих дочерей
заботой и вниманием, стараясь
угождать им во всем; каждый день
она готовила им всевозможные
лакомства, например, кляксы в
шоколаде или с кремом. Но
несмотря на это девочки худели,
как цветы. Не помогали никакие
настойки на розовой воде, не
помогла даже анемоновая наливка.
Их состояние ухудшалось с каждым
днем. Видимо, после искусственного
климата острова Двойников
девочкам было трудно привыкнуть к
новым условиям.
К счастью, пани Пепа, изучая
путевые дневники пана Кляксы,
наткнулась на описание Аптечного
мыса и Обеих Рецептурий. Мы
узнали, что там можно найти
нужные лекарства.
Я не стал долго колебаться. Мы
уложили чемоданы и пустились в
путь. На дорогу пани Пепа снабдила
нас двумя корзинами спелых клякс.

Podróż mieliśmy pomyślną i po
tygodniu zawinęliśmy do portu w
krainie aptekarzy. Panował tam
udzielny Prowizor Pigularz II.
Już sam klimat Przylądka
Aptekarskiego okazał się dla córek
zbawienny. Wybitni miejscowi
farmaceuci zajęli się nimi bardzo фармацевты занялись ими весьма
troskliwie. Z prywatnych zbiorów
Pigularza II otrzymaliśmy cenne
eliksiry, które w krótkim czasie
przywróciły zdrowie moim kochanym
córkom. Niech pan nie myśli, że nie любимым дочерям. Не думайте, что
próbowałem zdobyć dla nich jakiegoś
środka na upiększenie rysów twarzy,
ale właściwości tych nie posiadała
żadna maść ani żaden krem
wytwarzany w krainie Obojga Farmacji.
Podczas przyjęcia, wydanego na naszą
cześć przez udzielnego Prowizora, ten
dobrotliwy władca rzekł do mnie
poufnie:
– O ile mi wiadomo, w kraju zwanym
Alamakotą dojrzewa owoc gungo. Sok
tego owocu to jedyny prawdziwie
skuteczny środek na usunięcie
brzydoty. Radzę zapamiętać: owoc
gungo w Alamakocie.”
Tu pan Lewkonik pociągnął mnie za
rękaw, a upewniwszy się że nie śpię,
zawołał:
– Rozumie pan, panie Niezgódka, ile
zawdzięczam naszemu spotkaniu?!
Rozumie pan, jakie znaczenie ma dla
73
Путешествие наше прошло без
приключений, и через неделю мы
высадились в порту страны
аптекарей. Правил там Провизор
Микстурий II.
Уже сам климат Аптечного мыса
оказался благотворным для моих
дочерей. Тамошние выдающиеся
заботливо. Мы получили ценные
эликсиры из собственных сборов
Микстурия II, которые быстро
возвратили здоровье моим
я не пытался раздобыть для них и
средство для достижения красоты
лица, но ни мази, ни кремы,
изготавливаемые в стране Обеих
Рецептурий, не обладают такими
свойствами.
Во время приема, данного в нашу
честь удельным Провизором, этот
добрейший правитель сказал мне
доверительно:
- Насколько мне известно, в стране,
называющейся Адакотурадой,
вызревают плоды гунго. Сок этого
фрукта является единственным
эффективным средством от
уродства. Рекомендую запомнить:
фрукт гунго из Адакотурады".
Здесь пан Левкойник тронул меня за
рукав и, удостоверившись, что я не
сплю, воскликнул:
"Понимаете, пан Несогласка, как я
счастлив, что встретился с вами?!
Понимаете, какое значение имеет
 74
mnie i dla moich córek ta podróż do
Alamakoty? Nie mogę się wprost
doczekać, kiedy wreszcie dobijemy do
jej brzegów. Ale na razie wróćmy do
przyjęcia u Pigularza II.
Wśród licznie zgromadzonych
dostojników państwowych i
przedstawicieli miejscowego
społeczeństwa znajdował się również
Pierwszy Admirał Floty.
Był to mężczyzna niezbyt piękny,
powiedziałbym nawet, trochę
kanciasty, a w zachowaniu bardzo
dziwny. Nazywał się… niech pan
uważa, panie Niezgódka… nazywał się
– Alojzy Bąbel.”
Te słowa pana Lewkonika
zelektryzowały mnie. Słuchałem
chciwie dalszych jego wynurzeń.
Przekażę je wam nieco później. Teraz
jednak muszę zakończyć niniejszy
rozdział i wrócić do miejsca, w którym
rozstaliśmy się z panem Kleksem.
GDZIE JEST REZEDA?
W drugim Klekse zostawiliśmy pana
Kleksa przed Rezerwatem Zepsutych
Zegarków, w pozycji, którą przybierał
zazwyczaj gdy sytuacja wymagał
głębokiego namysłu. Tym razem
uczony mąż zamyślił się głębiej niż
kiedykolwiek przedtem. Chodziło
przecież o sprawę porwania Rezedy
przez Alojzego.
для меня и моих дочерей эта
поездка в Адакотураду? Просто не
могу дождаться, когда же наконец
мы доплывем до ее берегов. Но
теперь давайте возвратимся к
приему у Микстурия II.
Среди многочисленных сановников
и представителей местной
общественности находился и
Первый Адмирал Флота.
Был он не слишком красив и, я
сказал бы даже, несколько
нескладен; да и вел он себя весьма
странно. А звали его - внимание, пан
Несогласка - Алойзи Пузырем".
Эти слова пана Левкойника меня
будто громом поразили, и я с еще
более пристальным вниманием стал
вслушиваться в его рассказ о
дальнейших событиях. Перескажу я
его чуть позже, а сейчас мне
необходимо закончить главу и
возвратиться туда, где мы
расстались с паном Кляксой.
ГДЕ РЕЗЕДА?
Во второй главе мы оставили пана
Кляксу у ворот Заповедника
Сломанных Часов в позе, которую он
обычно принимает, когда требуется
что-нибудь хорошенько обдумать.
На этот раз ученый муж задумался
сильнее, чем когда-либо прежде -
ведь речь шла о похищении Резеды
Алойзи Пузырем.

Stojąc na jednej nodze, pan Kleks
myślał dostatecznie długo, abym
zdążył przez ten czas opowiedzieć
wam o Wyspie Sobowtórów oraz
dzieje rodziny Lewkoników.
Teraz z oczu i z miny uczonego można
było wywnioskować, że wszystko już
dokładnie przemyślał i że za chwilę
zacznie działać. Istotnie, pan Kleks
wyprostował się, obciągnął surdut, a
następnie wyjął z kieszeni skarbonkę
pamięci. Przesunął na niej kilka
wskazówek, naregulował aparat,
nacisnął odpowiedni guzik, po czym
miotełkę z platynowych drucików
przytknął sobie do czoła.
– Oczywiście, panie Anemonie – rzekł
po chwili – miał pan rację twierdząc, że
spotkaliśmy się już dawniej. Teraz
przypominam sobie doskonale naszą
ostatnią rozmowę na Wyspie
Sobowtórów. Multiflora! Tak. Nie,
zdążyła należycie powąchać Lewkonii
Podróżniczęj. Została na wyspie.
Odnajdziemy ją, drogi panie Lajkonik…
– Lewkonik – poprawił hodowca róż.
– Przepraszam pana, nie mam pamięci
do nazwisk – zreflektował się pan
Kleks. – Oczywiście: lewkonia –
Lewkonik. To takie proste.
Odnajdziemy pańską żonę! Głowa do
góry! Dziś mamy jednak przed sobą
coś pilniejszego. Chodzi o
zdemaskowanie Alojzego Bąbla i
odzyskanie Rezedy. Opracowałem już
cały plan. Musimy szybko się przebrać,
żeby zdążyć na przyjęcie u króla.
75
Стоя на одной ноге, пан Клякса
думал достаточно долго, чтобы я
успел рассказать вам об острове
Двойников и о делах семейства
Левкойников.
Теперь по физиономии великого
ученого было видно, что он уже все
обдумал и вот-вот начнет
действовать. Действительно, пан
Клякса выпрямился, одернул сюртук
и достал из кармана копилку
памяти. Передвинув в приборе
несколько стрелок, он настроил
аппарат, нажал нужную кнопку, а
затем прижал метелку из
платиновых проволочек ко лбу.
- Разумеется, пан Анемон, - сказал
он немного погодя, - вы правы,
утверждая, что мы с вами
встречались. Теперь я точно помню
нашу последнюю беседу на острове
Двойников. Мультифлора! Да, она
не смогла как следует нанюхаться
запаха Левкоя путеводного и
осталась на острове. Мы ее найдем,
дорогой пан Левкойчик...
- Левкойник, - поправил розовод.
- Прошу прощения, у меня плохая
память на имена, - опомнился пан
Клякса. - Естественно: левкой -
Левкойник. Это же так просто. Мы
найдем вашу жену! Выше голову!
Однако сегодня нас ждут дела
поважнее. Надо разоблачить Алойзи
Пузыря и найти Резеду. План
действий я уже разработал. Надо
быстренько переодеться, чтобы
успеть к королю на прием. Времени

Pozostało niewiele czasu. W drogę,
moi państwo! Broda czuwa!
Ruszyliśmy w kierunku pałacu
ministrona Pogody i Czterech Wiatrów,
gdzie mieliśmy zamieszkać. Tam już
pewno czekał na nas Weronik, który o
ile pamiętacie, poszedł po nasze
bagaże do portu,
Przez całą drogę hodowca róż krążył Всю дорогу розовод крутился вокруг
dokoła pana Kleksa, obijał się
brzuchem o jego brzuch i zasypywał go животом в профессорский и засыпая
pytaniami:
– Panie profesorze… moja żona… moja
Multiflora… Gdzie mam jej szukać?
Błagam pana… Co robić? Dokąd
jechać? W jaki sposób można dotrzeć
do Wyspy Sobowtórów?
Panny Lewkonikówny wtórowały ojcu,
zastępowały drogę panu Kleksowi,
Dalia i Róża czepiały się jego ramion, a
Hortensja wołała szlochając:
– Niech pan odpowie, panie
profesorze!
– Dlaczego pan milczy? Dlaczego? –
powtarzała Róża ciągnąc uczonego za
połę surduta.
Ale pan Kleks miał na to wszystko
jedną odpowiedź:
– Pośpiech jest wrogiem rozsądku!
Zapamiętajcie to sobie. Rozwaga jest
podporą mądrości. Wiem, co należy
czynić i kiedy. Broda czuwa! A wy,
dziewuszki, nie przeszkadzajcie mi
kroczyć do wytkniętego celu.
76
в обрез. В путь, дорогие мои!
Борода начеку!
Мы двинулись в сторону дворца
министрона Погоды и Четырех
Ветров, где нам предстояло жить.
Там, наверное, нас уже ждал
Вероник, который, как вы помните,
отправился в порт за багажом.
пана Кляксы, утыкаясь своим
его градом вопросов:
- Пан профессор... моя жена... моя
Мультифлора... Где ее искать?
Умоляю вас... Что делать? Куда
ехать? Как попасть на остров
Двойников?
Дочери пана Левкойника вторили
отцу, преграждали пану Кляксе путь.
Георгина и Роза хватали его за
локти, а Гортензия хныкала:
- Ну, скажите же, пан профессор!
- Почему вы молчите?! Почему? -
повторяла Роза, хватая ученого за
фалду сюртука.
На все эти вопросы у пана Кляксы
был один ответ:
- Спех - уму помеха! Зарубите это
себе на носу. Семь раз отмерь,
потом отрежь. Я знаю, что и когда
надо делать. Борода начеку! А вы,
девушки, не мешайте мне идти к
намеченной цели.
 77

Po tych stanowczych słowach rodzina После этих строгих слов семейство

Lewkoników nie nagabywała już więcej Левкойников больше не докучало
pana Kleksa. Szliśmy w milczeniu, a on пану Кляксе. Мы все молчали, а он
maszerował na przodzie, z rozwianymi уверенно шагал впереди. Фалды его
połami surduta, z brodą wskazującą сюртука развевались, а борода
nieomylnie właściwy kierunek. безошибочно указывала
направление.

Minęliśmy ulicę Wesołych Piskląt, a Мы прошли улицу Веселых Цыплят,

następnie szeroką Aleję Laktusową, а затем широкую Лактусовую Аллею,
rzęsiście oświetloną kolorowymi залитую светом разноцветных
lampionami. Aleja ta wysadzona jest фонарей. Эта аллея обсажена
drzewami laktusowymi, które rosną лактусовыми деревьями, растущими
wyłączmie w Alamakocie. Z ich только в Адакотураде. Их кроны
konarów zwisają rurkowate gałązie, украшены трубчатыми веточками, из
przez które sączy się sok laktusowy. которых сочится лактусовый сок.
Alamakotańczycy używają go jako Адакотурадцы используют его как
krzepiącego napoju. Ogrodnicy miejscy тонизирующий напиток. Тамошние
specjalnymi młoteczkami obstukują садовники специальными
pnie drzew, co znacznie przyspiesza молоточками выстукивают стволы
wyciekanie cennego soku, który barwą деревьев, что значительно ускоряет
i smakiem przypomina do złudzenia выделение ценного сока, цветом и
zwykłe krowie mleko. вкусом поразительно
напоминающего коровье молоко.
Dojenie drzew laktusowych odbywa Доение лактусовых деревьев
się każdego dnia po zachodzie słońca. происходит ежедневно после захода
Idąc aleją, widzieliśmy mnóstwo солнца. Проходя по аллее, мы
kobiet, które z wiaderkami w ręku видели множество женщин, с
ustawiały się w kolejce po świeży sok. ведерками в руках стоявших в
Niektóre miały z sobą nawet sitka, очереди за свежим соком. У
prawdopodobnie do przecedzania некоторых были даже сита для
kożuchów. сцеживания пенок.

Pan Kleks coraz bardziej wydłużał krok, Пан Клякса шагал все более
tak że musieliśmy biec truchcikiem, размашисто, и чтобы не отстать, нам
aby za nim nadążyć. Z daleka widać приходилось бежать за ним трусцой.
było już plac A-B skąd wystrzelały ku Еще издалека мы увидели площадь
niebu wspaniałe sztuczne ognie. А-С, откуда в небо взлетал
великолепный салют.
Nigdy dotąd nie widziałem równie Никогда еще я не видывал столь
pomysłowych kombinacji интересных пиротехнических

pirotechnicznych. Wielobarwne
strumienie fajerwerków układały się w
pióropusze kogucich ogonów, w
postacie walczących smoków, a
chwilami przedstawiały całe obrazy,
jak na przykład królewską fregatę a na королевский фрегат, а на нем самого
niej Kwaternostra I w aureoli z
kolorowych jajek.
Widowisko było wręcz fantastyczne.
Tłumy wiwatowały na cześć łaskawego фантастическим. Толпа выкрикивала
monarchy, zwłaszcza że tego dnia, z
okazji święta narodowego, na
wszystkich placach smażyła się dla
ludu państwowa jajecznica. Jak nas
poinformowano, Kwaternoster I
przeznaczył na ten cel dwieście tysięcy сообщили, Кватерностер I выделил
jaj eksportowych.
Na placu A-B z trudem przecisnęliśmy
się przez tłum oblegający patelnię
gigant i dotarliśmy do pałacu
Limpotrona. Przy wejściu czekał na nas
Weronik.
– Walizki rozpakowałem, suknie
kazałem wyprasować – oznajmił z
godnością. – Za pół godziny musimy
być w pałacu królewskim.
Pokoje oddane do dyspozycji pana
Kleksa znajdowały się na pierwszym
piętrze. Rozwieszone tam były
okrętowe koje do spania, a
umeblowanie składało się z
rozmaitego typu kompasów,
barometrów, termometrów, aparatów
do mierzenia ilości opadów oraz siły
wiatrów.
Na ścianach wisiały mapy pogody, a na
stołach leżały oznaczone
78
комбинаций. Многоцветные потоки
фейерверков сливались то в
петушиные хвосты, то в
сражающихся драконов, а то и
целые картины: например,
Кватерностера I в ореоле из
разноцветных яиц.
Зрелище было прямо-таки
приветствия своему доброму
монарху, тем более что сегодня по
случаю национального праздника на
всех площадях жарили для народа
бесплатную яичницу. Как нам
для этого двести тысяч экспортных
яиц.
На площади А-С мы с большим
трудом протиснулись сквозь толпу,
обступившую сковороду-гигант, и
пробрались во дворец Лимпотрона.
Вероник уже поджидал нас у входа.
- Чемоданы распакованы, а одежду
я велел погладить, - гордо доложил
он. - В королевском дворце надо
быть через полчаса.
Комнаты, отданные в распоряжение
пана Кляксы, находились на втором
этаже. Для сна там были развешаны
корабельные койки, а обстановку
составляли всевозможные компасы,
барометры, градусники, приборы
для измерения скорости ветра и
количества осадков.
На стенах висели
метеорологические карты, а на
 79

chorągiewkami wykresy wyżów i столах лежали схемы с

niżów. Była to najwidoczniej
ministronalna pracownia,
przeznaczona czasowo na pokoje
gościnne.
отмеченными флажками кривыми
низкого и высокого атмосферного
давления. Скорее всего, здесь
располагались министерские
кабинеты, на время ставшие
комнатами для гостей.

W jednym z nich stało rozkładane В одной из комнат стояло складное

lustro wyszczuplające, z którym pan зеркало, обладавшее способностью
Kleks nigdy się nie rozstawał, gdyż делать фигуры смотревшегося в него
bardzo dbał o swój wygląd. Teraz человека более стройной. Пан
pokój ten zajęły panny Lewkonikówny, Клякса очень следил за своим
pan Lewkonik zamieszkał razem z внешним видом и повсюду возил
Weronikiem, a ja z panem Kleksem. его с собой. Теперь эту комнату
заняли девушки, пан Левкойник
поселился с Вероником, а я - с
паном Кляксой.

– Moi państwo – rzekł uczony – mamy - Господа! - сказал ученый. - У нас

piętnaście minut na doprowadzenie się имеется пятнадцать минут для
do porządku. Proszę, aby wszyscy приведения себя в порядок. Прошу
ubrali się po galowemu. одеться по-праздничному.

Kiedy zostaliśmy sami, pan Kleks Когда мы с паном Кляксой остались

wesoło pogwizdując odwrócił swój
surdut na lewą stronę, pokrytą
niebieskim atłasem w złote gwiazdki,
przypiął do spodni galowe lampasy, a
na szyi zawiązał uroczysty krawat w
żółte grochy. Wyglądał w tym stroju
niezwykle wytwornie.
одни, он, весело насвистывая,
вывернул свой сюртук наизнанку,
чтобы подкладка из голубого атласа
в золотую искру оказалась наверху,
пристегнул к брюкам праздничные
лампасы, а на шею повязал галстук в
желтый горошек, предназначенный
для торжественных случаев.
Выглядел он в этом костюме
необыкновенно элегантно.

– Dwustronny surdut to mój wynalazek - Двухсторонний сюртук - мое

– rzekł przeglądając się z изобретение, - сказал он, с
ukontentowaniem w lustrze. – Posiada довольной миной разглядывая себя
osiem kieszeni i cztery skrytki. Tak в зеркале. - В нем имеется восемь
samo zresztą jak kamizelka. обычных карманов и четыре
потайных. Столько же в жилетке.

Dla człowieka, który często podróżuje,
ważny jest taki uniwersalny ubiór,
nadający się na wszelkie okazje. Ale
najważniejsze są kieszenie. W surducie карманы. Их, как я сказал, дюжина в
mam dwanaście, w kamizelce
dwanaście, w spodniach sześć, ogółem
więc trzydzieści. A do tego dochodzą
jeszcze dwie kieszenie zapasowe w
kalesonach. Oto strój godny uczonego!
Przebrałem się w mój najlepszy
garnitur i przypiąłem do spodni
lampasy. Wydawało mi się, że nadeszła
odpowiednia chwila, aby wyjawić panu
Kleksowi powód mego przybycia do
Alamakoty. Zanim jednak zacząłem
mówić, pan Kleks oświadczył:
– Wiem, wiem, Adasiu! Twoje myśli
widać jak na talerzu. Znam cię przecież
na wylot. Skoro przyjechałeś za mną aż
tutaj, znaczy to, że masz jakieś wielkie
kłopoty. Z Akademii po wręczeniu
dyplomów powinieneś był udać się do
domu. A więc kłopoty związane są z
domem, z rodzicami. Gdyby któreś z
nich zachorowało, szukałbyś pomocy
nie u mnie,lecz u lekarzy. Nie
zadawałbyś się z kolibrem, gdyby nie
chodziło o jakieś ptasie sprawy, i to w
dodatku bardzo poważne. Reszta jest
jasna. Nie potrzebujemy na ten temat
rozmawiać.
Bądź pewny, że pomogę ci w
poszukaniu ojca. Mówię: ojca, gdyż o
twoją matkę jestem spokojny. Takim
kobietom nie zdarzają się ptasie
przygody. Adasiu, głowa do góry!.
Broda czuwa!
80
Для того, кто много путешествует,
такой универсальный костюм просто
необходим. Но самое главное - это
сюртуке, дюжина в жилете и
полдюжины в брюках - всего
тридцать штук, не считая двух
карманов в кальсонах. Вот наряд,
достойный ученого!
Я надел свой лучший костюм,
прикрепив к брюкам лампасы. Мне
казалось, что настал момент
рассказать пану Кляксе о причине
моего прибытия в Адакотураду. Но
едва успел я открыть рот, как он
заявил:
- Знаю, знаю, Адась! Твои мысли
написаны у тебя на лбу. Я ведь знаю
тебя, как свои пять пальцев. Раз ты
приехал за мной даже сюда, значит
у тебя большие неприятности. После
получения диплома ты должен был
отправиться домой. Стало быть, твои
неприятности связаны с домом, с
родителями. Если бы кто-нибудь из
них заболел, ты искал бы помощи не
у меня, а у врачей. Если бы твои
неприятности не были связаны с
какими-то птичьими делами, и
притом весьма важными, ты не
связывался бы с колибри. Остальное
ясно без слов.
Не волнуйся, я помогу тебе
разыскать отца. Я сказал "отца",
потому что за твою матушку я
совершенно спокоен: с такими
женщинами птичьи приключения не
случаются. Выше голову, Адась!
Борода начеку!

Powiedzcie sami, czy to nie genialny
człowiek?
Panny Lewkonikówny wystąpiły w
sukniach w kolorach kwiatów, których
imiona nosiły, i wyglądały jak
prawdziwy bukiet.
Pan Lewkonik ubrał się we frak, a że
wieczór był upalny, pot strużkami
spływał mu po twarzy.
Jedynie Weronik zachował swój zwykły
strój, tyle tylko, że tym razem
zasznurował buty cienkim zielonym
drutem od dzwonków.
Nie mieliśmy sposobności poznać
naszego gospodarza, gdyż jako
ministron pogody i Czterech Wiatrów
zajęty był przygotowaniem pogody na
zbliżające się święto.
Weronik troskliwie pozamykał pokoje,
klucze wręczył służbie, po czym
udaliśmy się na przyjęcie. Do sali
tronowej wkroczyliśmy akurat w
chwili, gdy odgrywano hymn
narodowy na muszlach.
Kwaternoster I stał na mostku
kapitańskim swojej fregaty. Poniżej,
obok króla, ustawił się rząd oraz
dostojnicy państwowi. Premier miał
imię zaopatrzone w dodatek
ministerialny nie tylko na końcu, ale i
na początku. Nazywał się mianowicie
Trondodentron. Zaproszeni goście
zgromadzili się pod ścianami, gdyż po
środku sali stały patelnie, na których
nadworni kuchmistrze smażyli
81
Ну, скажите сами - разве он не
гений?
Дочери пана Левкойника
облачились в платья, цветом
соответствовавшие их именам, и
вместе составили настоящий букет.
Пан Левкойник надел фрак. Вечер
был жарким, и пот ручьями бежал
по лицу розовода.
Только Вероник не изменил своему
обычному наряду, если не считать,
что на этот раз он зашнуровал
ботинки тонким зеленым проводом
от электрического звонка.
Мы не смогли познакомиться с
нашим хозяином, поскольку
министрон Погоды и Четырех Ветров
был занят приготовлением погоды
для близящегося праздника.
Вероник тщательно запер двери,
отдал ключи прислуге, и мы
отправились к королю на прием. В
тронный зал мы вошли как раз
тогда, когда раковины исполняли
государственный гимн Адакотурады.
Кватерностер I стоял на капитанском
мостике фрегата. Чуть ниже
выстроились государственные мужи.
Премьер носил имя, у которого
министерскими были не только
окончание, но и приставка, и потому
звался Трондодентроном. Гости
толпились у стен, поскольку в
центре зала были установлены
сковороды, на которых придворные
повара жарили яичницу цветов
 82
jajecznicę w barwach narodowych, a
więc w kolorze żółto-czerwono-
zielonym, na co składały się jajka,
pomidory i szczypiorek.
Podczas gdy król wygłaszał
przemówienie, któreśmy już słyszeli
poprzednio, i doszedł do słów
„każdego roku wywozimy za granicę
pięćdziesiąt milionów jajek, a za
uzyskane dewizy sprowadzamy sto
tysięcy zegarków” – odłączyłem się
ukradkiem od naszej grupy i
usiłowałem wśród gości rozpoznać
Alojzego.
Pamiętacie, że wszyscy Bajdoci jako
dawni marynarze byli tatuowani i pan
Kleks słusznie przypuszczał, że brak
tatuażu u Alojzego ułatwi nam jego
zdemaskowanie. Tymczasem spotkał
nas zawód. Alamakotańscy goście,
aczkolwiek obnażeni do pasa tego
wieczoru, z okazji święta narodowego,
posypani byli galowym srebrnym
proszkiem, który całkowicie pokrywał
ich ciała.
Nie mogłem też rozpoznać Alozjego po
twarzy, bowiem, jak wiecie, ten szelma
umiał bajecznie maskować się i
podszywać pod inne postacie.
Pozostawały więc tylko nogi. Bajdotów
ogółem było trzynastu. Reszta składała
się z rodowitych trzynożnych
Alamakotańczyków. Nie mówię o
młodzieży, gdyż dzieci z mieszanych
małżeństw miały wprawdzie po dwie
государственного знамени, то есть
желто-красно-зеленую, чему
соответствовали яйца, помидоры и
зеленый лук.
Когда король в своей речи,
слышанной нами накануне, дошел
до слов: "Ежегодно мы вывозим за
границу пятьдесят миллионов яиц и
на полученную валюту покупаем до
ста тысяч часов", - я незаметно
отделился от нашей группы, пытаясь
отыскать среди гостей Алойзи
Пузыря.
Как вы помните, все сказандцы,
недавние моряки, имели
татуировки, и пан Клякса
справедливо надеялся, что
отсутствие ее у механического
человека поможет нам обнаружить
его. Но произошла накладка. Дело в
том, что гости, хотя и оставались
обнаженными по пояс, по случаю
торжеств посыпали себя
праздничным серебряным
порошком, совершенно скрывшим
их кожу.
Не мог я распознать Алойзи и по
лицу, потому что, как вам известно,
этот мошенник умел маскироваться
и принимать вид любого человека.
Так что остались лишь ноги.
Сказандцев тринадцать человек, а
остальное население состояло из
коренных трехногих адакотурадцев
и их детей, родившихся от
смешанных браков со сказандцами;
эти дети были двуногими, зато
 83

nogi, ale jako trzyrękie łatwe były do имели по три руки, и узнать их не
odróżnienia. составляло труда.

Przeciskałem się przez tłum ze Пробираясь сквозь толпу с

wzrokiem utkwionym w dół i потупленным взором, я отмечал в
notowałem w pamięci dwunożnych памяти двуногих сказандцев.
Bajdotów.

Pierwszym z nich był król Kwaternoster Первым был король Кватерностер I,

I, następnie premier Trondodentron, далее - премьер Трондодетрон,
dalej ministron Pogody i Czterech затем - министров Погоды и Четырех
Wiatrów – Limpotron, ministron Ветров Лимпоторон и министров
Pokoju – Fajatron, wreszcie czterech Мира Трубатрон, наконец - четыре
pomniejszych ministronów oraz pięciu меньших министрона и пять
dostojników z otoczenia króla. сановников из окружения короля.

Sprawdziłem jeszcze raz moje Я еще раз проверил свои подсчеты.

obliczenia. Wszystko się zgadzało. Все сходилось. Двуногих сказандцев
Dwunożnych Bajdotów było trzynastu. было тринадцать. Наша группа
Nasza grupa składała się z dziewięciu состояла из девяти человек. У
osób. Pozostali mieli po trzy nogi, a остальных было по три ноги, и. стало
więc należeli do społeczeństwa ściśle быть, они являлись адакотурадцами.
alamakotańskiego.

Weronik prowadził obserwacje na Вероник повел самостоятельное

własną rękę. Początkowo pomylił się w наблюдение. Сначала, правда, он
rachunku, gdyż nie wziął pod uwagę ошибся в счете, не взяв в расчет
osoby króla, ale w ostatecznym короля, но в остальном наши
obliczeniu byliśmy zgodni. данные совпадали.

– Na artytmetyce nie można polegać – - На арифметику полагаться нельзя, -

szepnął mi do ucha stary dozorca. – шепнул мне на ухо старый
Czasami pięć razy dziesięć jest привратник. - Порой пятью десять -
pięćdziesiąt, a czasami pół złotego. пятьдесят, а порой - ползлотого.
Tyle, ile pan Chryzantemski daje mi za Столько пан Хризантемский дает,
otwarcie bramy. когда я открываю ему ворота.

Tymczasem goście posilili się jajecznicą Тем временем госта подкрепились

i służba uprzątnęła patelnie. яичницей, и прислуга убрала
сковороды.
 84

Nadworny muzyk odegrał na muszlach Придворный музыкант исполнил на

Marsz Walecznych Kogutów, po czym ракушках Марш Бойцовых
rozpoczęła się część koncertowa. Петушков, после чего начался
концерт.

Trzyrękie dziewczęta wykonały na Трехрукие девушки исполнили на

podwójnych skrzypcach uroczysty двойных скрипках Торжественный
Hymn do Jajka. Każda z nich dwiema Гимн Яйцу. Каждая из них двумя
rękami trzymała dwoje skrzypiec, a руками держала две скрипки, а
trzecią prowadziła smyczek. Muzyka ta третьей - водила смычком. Музыка
była tak wspaniała, że chciałbym ją была так хороша, что мне захотелось
wam powtórzyć. Posłuchajcie: ее воспроизвести. Послушайте:

„Pi-pi-wzzzz-fff-ff-dli-dli-dli-mg-mg-rs- "Пи-пи-взззз-ффф-фф-дли-дли-дли-
rs-tfff…” мг-мг-рс-рс-тффф..."

Oczywiście jest to tylko krótki Разумеется, это всего лишь

fragment, ale mam nadzieję, że z tej
małej próbki potraficie odtworzyć
sobie całą kompozycję. Jeśli zaś chodzi
o wykonanie, to mogę was zapewnić,
że dzięki zwinności rąk i palców
skrzypaczek smyczka w ogóle nie było
widać, natomiast struny od szybkiego
tarcia rozgrzewały się do czerwoności.
небольшой фрагмент, но, надеюсь,
он поможет представить себе все
произведение целиком. Что же до
исполнения, то могу заверить:
благодаря проворству рук и пальцев
скрипачек смычок вовсе не был
виден, зато струны от трения
раскалились докрасна.

Goście w takt muzyki potrząsali Гости встряхивали в такт часами, и в

rytmicznie. zegarkami, co w połączeniu сочетании с музыкой это
z melodią wywierało tak potężne производило столь ошеломляющее
wrażenie, że Kwaternoster I o mało się впечатление, что Кватерностер I
nie rozpłakał. едва не расплакался.

Następnie odśpiewano alambajkę o Затем певицы исполнили

kokoszce do słów ministrona Spraw сказадакотку о несушке на слова
Artystycznych, który nazywał się министрона Художественных Дел
Tubatron. Трубатрона.

Ten znakomity alambajkopisarz Этот знаменитый сказадакоточник

pracował nad tekstem pieśni dwa lata, трудился над текстом песни два
toteż warto, abym go przetłumaczył i года, так что она достойна быть
przytoczył tutaj w całości: переведенной на наш язык:
 85
Ko-ko-kokoszko, wysil się troszkę,
Ko-ko-kokoszko, jajko nam daj,
Wszak my kochamy każdą kokoszkę
Bo ko-ko-kokoszka wzbogaca kraj.
Ko-ko-kokoszko, nie żal się gorzko,
Alamakocie potrzeba jaj,
Pracuj wydajnie, ko-ko-kokoszko,
Ko-ko-kokoszko, jajko nam daj.
Po odśpiewaniu tej pieśni wystąpił
zespół tancerzy i wykonał brawurowy
taniec akrobatyczny, zwany
alamaczyczą: Polegał on na szybkim
przebieraniu trzema nogami z
potrójnym przytupem oraz na
podwójnych przysiadach z
równoczesnym wyrzuceniem
środkowej nogi do przodu.
Muszle obracały się szybko, łącząc
poszczególne marsze w jedną skoczną
melodię. Kwaternoster I z
nadzwyczajnym wyczuciem rytmu bił
w dzwon pokładowy swojej fregaty.
Sala grzmiała i huczała, a tubylcy
uderzali zegarkami o podłogę w takt
alamaczyczy.
Panny Lewkonikówny, nie
przyzwyczajone do takiego zgiełku,
pozatykały sobie uszy, natomiast pan
Kleks przyglądał się z zaciekawieniem
popisom tancerzy i nawet dyrygował
jednym palcem jak wytrawny
kapelmistrz.
Кво-кво-кво-квочка, поднатужься,
дочка!
Кво-кво-кво-квочка, яичко нам дай!
Очень мы любим каждую квочку,
Ведь кво-кво-кво-квочки обогащают
край!
Кво-кво-кво-квочка, не топай
ножкой!
Своею нас милостью не оставляй!
Работай на совесть, кво-кво-кво-
квочка,
Кво-кво-кво-квочка, яичко нам дай!
За певцами на сцену вышел
танцевальный ансамбль и лихо
сплясал акробатический танец
адакоточичу. Он состоял из быстрой
чечетки на трех ногах с тройным
притопом, затем шло двукратное
приседание с одновременным
выкидыванием средней ноги
вперед.
Быстро вращались раковины,
соединяя отдельные марши в одну
нескончаемую мелодию,
Кватерностер I с удивительным
чувством ритма бил в корабельный
колокол своего фрегата. Зал гудел и
гремел, а адакотурадцы ударяли
часами об пол в такт адакоточиче.
Непривычные к такому гвалту
дочери пана Левкойника
позатыкали себе уши, зато пан
Клякса следил за танцорами с
нескрываемым интересом и даже
дирижировал одним пальцем, как
заправский капельдинер.
 86

W pewnym momencie, gdy tancerze Но вот, когда танцоры снова пошли

znowu ruszyli w przysiady i wyrzucili
środkowe nogi do przodu, jednemu z
nich noga nagle się urwała, przeleciała
ponad głowami zebranych przez całą пролетела над головами сидевших в
salę i z impetem ugodziła w nos
Kwaternostra I. Król ogłuszony
uderzeniem, osunął się na pokład
fregaty. Muzyka natychmiast zamilkła i
wszyscy zamarli z przerażenia. Jeden
tylko pan Kleks nie stracił
przytomności umysłu i zawołał:
вприсядку и стали выкидывать
средние ноги вперед, у одного из
них нога внезапно оторвалась,
зале и со всего маху ударила
Кватерностера I по носу.
Оглушенный король сполз на
палубу. Музыка сразу же
прекратилась, и все в изумлении
замерли. Один только пан Клякса не
потерял самообладания и
воскликнул:

– Adasiu! Czy rozumiesz co to znaczy? - Адась! Ты понимаешь что это

Ta noga była przyprawiona! W ten такое? Эта нога была привязана!
sposób Alojzy udawał Алойзи притворялся адакотурадцем!
Alamakotańczyka! O, patrz.,. Tam! Смотри... Вон он! Удирает! Господа,
Ucieka! Panowie – za mną! за мной!

Przeciskając się przez tłum oniemiałych С трудом протискиваясь сквозь

gości, rzuciliśmy się ku wyjściu. Pan толпу остолбеневших гостей, мы
Kleks z rozwianą brodą pruł naprzód бросились к выходу. Пан Клякса с
jak czołg, ja za nim, za mną Weronik, a развевающейся по ветру бородой
na końcu, podskakując jak piłka, mknął лез вперед, как танк, за ним я, за
hodowca róż. мной - Вероник, а позади всех,
подпрыгивая, словно мяч, несся пан
Левкойник.

Po wydostaniu się z sali zbiegliśmy Выскочив из зала, мы скатились с

szybko po schodach i ruszyliśmy w лестницы и бросились в погоню.
pogoń.

Gdyby Alojzy nie był uciekał, nie Если бы Алойзи не удирал, узнать
rozpoznalibyśmy go w ulicznym tłumie. его в толпе нам бы не удалось. Но он
Ale obawiał się może nie tyle nas, co боялся, может, не столько нас,
królewskiej straży i grożącej mu kary za сколько королевской стражи и
obrazę majestatu. Umykał więc nie грозящего наказания за
oglądając się za siebie, jak ścigany оскорбление высочайшей персоны.
zając. Przebiegł Aleję Laktusową, Так что он мчался, не оглядываясь,
potem plac Żółtka, ulicę Białka, aż w будто за ним волки гнались.

końcu wpadł w jeden z bocznych
zaułków. Tu zawahał się przez chwilę i
dał nura na klatkę schodową
pobliskiego domu. Wpadliśmy tam za
nim i ścigaliśmy go z piętra na piętro поколебался и нырнул в ближайший
przeskakując po kilka stopni. Wreszcie, подъезд. Мы ринулись вслед за ним
w momencie gdy Alojzy usiłował
przedostać się ze strychu na dach, pan
Kleks chwycił go za nogi.
– Mam cię! Zawołał zdyszany. – Mam
cię, Alojzy! Nie bój się, nie zrobię ci nic
złego! Nie wyrywaj się! Alojzy,
kochany, to przecież ja, Ambroży.
Ściągnęliśmy Alojzego z dachu.
Weronik trzymał go mocno za ręce, a
ja za głowę. Pan Kleks wydobył z
przepastnych kieszeni surduta
śrubokręt i zręcznie nim manipulując
wykręcił zza ucha Alojzego niewielką
śrubę.
– Rozregulowałem jego mechanizm
ruchu – rzekł ze smutkiem. – Teraz już
nie ucieknie.
Alojzy stał sztywno jak lalka i tylko
mamrotał monotonnym głosem:
– Nie ucieknie… Nie ucieknie…
Ambroży fuszer… Ambroży nadęta
purchawka… Ambroży patałach…
Ambroży brakorób…
87
Проскочив Лактусовую Аллею,
площадь Желтка и улицу Белка, он
юркнул в один из боковых
переулков. Тут он мгновение
и, перепрыгивая через три
ступеньки, помчались с этажа на
этаж. И вот, в тот самый момент,
когда беглец уже собирался
выскочить из слухового окна на
крышу, пан Клякса схватил его за
ноги.
- Попался! - пропыхтел ученый. -
Попался, Алойзи! Не бойся, я не
сделаю тебе ничего плохого! Не
вырывайся! Алойзи, дорогой, это же
я, Амброжи.
Мы вытащили Алойзи с крыши.
Вероник крепко держал его за руки,
а я за голову. Пан Клякса достал из
своих бездонных карманов отвертку
и ловко открутил за ухом у Алойзи
небольшой винтик.
- Я расстроил его двигательный
механизм, - грустно признался он. -
Теперь не убежит.
Алойзи застыл, как кукла, и только
монотонно бормотал:
- Не убежит... Не убежит... Амброжи
портач... Амброжи мухомор...
Амброжи шляпа... Амброжи
бракодел...
 88
– Uspokój się, Alojzy – rzekłem. – Tu są
obcy ludzie… Co sobie pomyślą?
Doprawdy nie wypada…
– Uwaga, bo kopnę! – syknął przez
zęby Alojzy. Na szczęście jednak nogi
miał nieruchome. Pan Kleks przyglądał
mu się z powagą, wreszcie skinął na
nas.
– Panowie, musimy go zanieść do
domu. Czeka nas trudne zadanie.
Weronik bez słowa wziął Alojzego pod
pachę i ruszył po schodach na dół.
Wyszliśmy na ulicę. Była głęboka noc.
Światła w oknach pogasły,
gdzieniegdzie tylko snuli się jeszcze
spóźnieni przechodnie. Jednym z nich
okazał się Zyzik. Spojrzał zdziwiony na
Alojzego.
– Ciekawe… Przez cały czas chodził na
trzech nogach, a teraz ma tylko dwie…
Poznaję go. Opowiadał mi, że jego
ojciec zamienił się w ptaka… A dzisiaj
mówił, że przyjechała jego
narzeczona…
– I co dalej? – zawołał pan Lewkonik.
– Co dalej? Prosił mnie, żebym dał mu
klucze od Królewskich Ogrodów.
– No i co, i co? – dopytywał się
natarczywie pan Lewkonik.
- Потише, Алойзи, - сказал я. - Тут
посторонние... Что они могут
подумать? Нехорошо...
- Как дам пинка в зад! - процедил
Алойзи сквозь зубы. К счастью, ноги
его не работали. Пан Клякса
внимательно оглядел его и наконец
кивнул нам:
- Господа, надо его отнести домой.
Нас ждет нелегкая работа.
Вероник молча подхватил Алойзи
под мышки и стал спускаться по
лестнице.
Мы вышли на улицу. Стояла поздняя
ночь. Окна уже погасли, и лишь
изредка навстречу попадались
запоздавшие прохожие. Одним из
них оказался Зызик, удивленно
оглядевший Алойзи.
- Интересно... все время ходил на
трех ногах, а теперь их только две...
Я его знаю... Он мне говорил, что его
отец превратился в птицу... А
сегодня уверял, что приехала его
невеста...
- А дальше? - вскричал пан
Левкойник.
- Дальше? Просил дать ему ключ от
Королевского Сада.
- Ну и, дальше-то что? - настойчиво
допытывался розовод.

– Podarował mi złoty zegarek, więc
dałem mu ten klucz… Obiecał zwrócić
go rano.
– Rezeda! Moja Rezeda! – zawołał pan
Lewkonik. – Ukrył ją w ogrodach…
Panie Adasiu, musimy tam iść!
Natychmiast!
Weronik położył Alojzego ma trawniku
i systematycznie przetrząsnął jego
kieszenie. W jednej znalazł mosiężny
klucz i podwójną platynową sprężynę.
W drugiej wielki okrągły guzik.
– Rozumiem – powiedział Kleks. –
Wypadła mu sprężyna prawidłowego
myślenia… A może sam ją sobie przez
nieostrożność wydłubał… Teraz
wszystko jest dla mnie jasne. Adasiu,
idź z panem Lewkonikiem do
Królewskich Ogrodów szukać Rezedy.
Zyzik was zaprowadzi. A my, panie
Weroniku, ruszamy do domu.
Weronik podniósł Alojzego, przerzucił
go sobie przez ramię i rzekł znacząco:
– Ten guzik już dwa razy widziałem.
Ciekawe!
Pan Kleks bez słowa odebrał mu guzik i
schował do kieszonki kamizelki.
– Wracajcie z Rezedą! Panie Weroniku,
w drogę. Broda czuwa.
Po tych słowach oddalił się wraz ze
starym dozorcą, pogwizdując Marsz
89
- Подарил мне золотые часы, вот я и
дал ему ключ... Он обещал утром
вернуть.
- Резеда! Моя Резеда! - воскликнул
пан Левкойник. - Он спрятал ее в
Саду... Пан Адась, надо идти туда!
Скорее!
Вероник положил Алойзи на газон и
стал методично обшаривать его
карманы. В одном из них он
действительно нашел медный ключ
и двойную платиновую пружину. В
другом - большую круглую пуговицу.
- Понятно, - заявил пан Клякса. - У
него выпала пружина правильного
мышления... А может, сам ее
нечаянно выковырял... Теперь мне
все ясно. Адась, сходи, пожалуйста, с
паном Левкойником в Королевский
Сад за Резедой. Зызик вас проводит.
А мы с паном Вероником пойдем
домой.
Вероник поднял Алойзи, забросил
его на плечо и многозначительно
произнес:
- Эту пуговицу я видел уже дважды.
Интересно!
Ни слова не говоря, пан Клякса
отобрал у привратника пуговицу и
сунул ее в жилетный кармашек.
- Возвращайтесь с Резедой! Пан
Вероник, в путь! Борода начеку.
Сказав это, он зашагал вместе с
привратником прочь, насвистывая
 90
Ołowianych Żołnierzy, co oznaczało, że
przyszła mu do głowy jakaś bardzo
mądra myśl.
A my trzej, ponaglani przez pana
Lewkonika, szybkim krokiem
ruszyliśmy w kierunku Królewskich
Ogrodów, gdzie według wszelkiego
prawdopodobieństwa Alojzy ukrył
Rezedę.
Wypożyczalnie hulajnóg były już o tej
porze nieczynne, a Królewskie Ogrody
leżały daleko za miastem. Szliśmy więc
bardzo długo i mieliśmy dość czasu,
żeby porozmawiać o różnych
sprawach.
Zyzik, który tak jak my brał udział w
przyjęciu u Kwaternostra I,
poinformował nas, że wprawdzie
królowi nic się nie stało, jednak straż
królewska poszukuje zamachowca.
– Widziałem tę nogę na własne oczy –
mówił Zyzik. – Była wypchana
trocinami i kurzym pierzem. I mimo że
winowajca posłużył się sztuczną nogą,
odpowiada za kopnięcie króla. U nas
króla kopać nie wolno. Grozi za to
surowa kara.
Przez chwilę maszerowaliśmy w
milczeniu. Niepokoił mnie los Alojzego,
aczkolwiek Zyzik najwidoczniej nie
skojarzył go z osobą zamachowca.
на ходу Марш Оловянных
Солдатиков, из чего я заключил, что
ему в голову пришла чрезвычайно
мудрая идея.
А мы трое, подгоняемые паном
Левкойником, скорым шагом
двинулись к Королевскому Саду,
где, судя по всему, Алойзи спрятал
Резеду.
Прокат самокатов в это время уже
не работал, а Королевский Сад
находился далеко за городом - так
что шли мы очень долго и успели
наговориться обо всем.
Зызик, который тоже побывал на
приеме у Кватерностера I, сообщил,
что хотя король и не пострадал, но
страже отдан приказ найти злодея.
- Я видел эту ногу собственными
глазами, - сказал он. - Она была
набита опилками и куриными
перьями. И хотя преступник
использовал искусственную ногу, он
будет отвечать за то, что дал королю
пинок. У нас пинать королей не
разрешается. Ему грозит суровая
кара.
Некоторое время мы шли молча.
Меня очень беспокоила судьба
Алойзи, хотя Зызик и не заметил в
нем сходства с личностью
разыскиваемого террориста.
 91

Pan Lewkonik co chwila wybiegał Пан Левкойник то и дело забегал

naprzód, ale natychmiast wracał w
obawie, żeby nie stracić z nami
łączności. Przypomniał mi znajomego
pudla, który zachowywał się tak samo,
gdy wychodził ze swym panem na
spacer.
вперед, но тут же возвращался,
боясь нас потерять. Этим он мне
напоминал одного знакомого
пуделя, который на прогулке с
хозяином вел себя точно также.

Księżyc w pełni oświetlał nam drogę i Полная луна освещала нам дорогу и
mrugał porozumiewawczo jednym заговорщицки подмигивала одним
okiem, zupełnie jak pan Kleks, kiedy глазом, точь-в-точь как пан Клякса,
miał coś mądrego do powiedzenia. когда хотел сказать что-нибудь
Szliśmy szeroką aleją eukaliptusową, a гениальное. Мы шли по широкой
po obu jej stronach ciągnęły się małe эвкалиптовой аллее, по обе стороны
farmy kurzy hodowców-chałupników. которой тянулись небольшие фермы
Tu i ówdzie rozlegało się już pianie птицеводов-единоличников. То тут,
kogutów, gdyż jak wiadomo, niektóre z то там запевали петухи. Известно,
nich cierpią na bezsenność i что некоторые из них страдают
przystępują do pracy wcześniej, niż бессонницей и потому приступают к
należy. Zyzika wprawiło to w stan работе раньше положенного.
takiego podniecenia, że raz po raz Петушиное пение привело Зызика в
trzepotał łokciami, bił się rękami po такой восторг, что он стал хлопать
udach i odpowiadał donośnym руками по бедрам и кричать
pianiem jak prawdziwy kogut. звонким голосом, как
взаправдашний петух.

Korzystając z kogucich upodobań Пользуясь тем, что внимание Зызика

Zyzika, pan Lewkonik ujął mnie pod занято петухами, пан Левкойник
ramię i rzekł poufnie: взял меня под руку и доверительно
сказал:

– Opowiadałem panu o pobycie na - Я рассказывал вам о пребывании

Przylądku Aptekarskim. Teraz muszę
do tego powrócić. Otóż poznaliśmy
tam Alojzego Bąbla, który w państwie
Obojga Farmacji piastował godność
Pierwszego Admirała Floty. Na tym
stanowisku cieszył się powszechnym
uznaniem i uchodził za znakomitego
żeglarza.
на Аптечном Мысе. Теперь я
вынужден вернуться к этой теме.
Итак, там мы познакомились с
Алойзи Пузырем, занимавшим в
стране Обеих Рецептурий пост
Первого Адмирала Флота. В этой
должности он пользовался
всеобщим уважением и слыл
отличным мореходом.
 92

Zresztą profesor Kleks pisał o tym Впрочем, профессор Клякса

obszernie w swoich dziełach. Admirał подробно описал это в своих трудах.
okazywał mnie i moim córkom Адмирал оказывал мне и моим
wyjątkowe względy. Oddał do naszej дочерям исключительное внимание,
dyspozycji zabytkową korwetę z даже предоставил в наше
pięcioma marynarzami, pozwalał nam распоряжение старинный корвет с
uczestniczyć w połowach leczniczych пятью матросами и разрешил
wodorostów, a dziewczętom ofiarował участвовать в сборе лекарственных
po garści pięknych pereł. водорослей, а девочкам подарил по
горсти прекрасного жемчуга.

Pewnego dnia wydał na pokładzie Однажды он устроил на палубе

okrętu flagowego „Pigularia” флагмана "Микстурия"
wspaniały bal na naszą cześć. превосходный бал в нашу честь.

Udzielny Prowizor Pigularz II tańczył w В первой паре удельный Провизор

pierwszej parze z moją Hortensją, a w
drugiej – pierwszy Admirał Floty z
Rezedą. Cóż to był za taniec! Orkiestra
morska grała na trąbkach, a Rezeda
fruwała w tańcu z lekkością naszego
kolibra. Marynarze wdrapali się na
maszty, żeby podziwiać moje córki.
Jeden z nich tak się zagapił, że spadł z
bocianiego gniazda, runął prosto na
bęben i odbił się od niego
siedemnaście razy co zabrzmiało jak
uroczysty tusz.
Микстурий II танцевал с моей
Гортензией, а во второй - Первый
Адмирал Флота с Резедой. Что это
был за танец! Играл морской
духовой оркестр, а Резеда порхала с
легкостью нашего колибри. Матросы
влезали на мачты, чтобы
полюбоваться моими дочерьми.
Один из них так загляделся, что
свалился с марса прямо на барабан,
подскочив на нем семнадцать раз
подряд, что прозвучало, как
торжественный туш.

Właśnie wtedy, podczas walca Именно тогда, во время пилюльного

pigularnego, Admirał oświadczył się
Rezedzie. I proszę sobie wyobrazić,
Rezeda zgodziła się zostać żoną
Alojzego Bąbla. Kiedy jednak
dowiedziałem się, że nie jest on
stuprocentowym człowiekiem,
postanowiłem zerwać zaręczyny.
Rzekłem mu wprost, że Multiflora
życzyła sobie, aby córki nasze wyszły za садовников. И только тут Адмирал
mąż za ogrodników. Tu dopiero
Admirał odsłonił swoje prawdziwe
танца, Адмирал сделал Резеде
предложение. И представьте себе,
та согласилась стать женой Алойзи
Пузыря. Но когда я узнал, что он не
совсем человек, то решил сорвать
обручение. Я честно сказал ему, что
моя жена Мультифлора хотела,
чтобы наши дочери вышли замуж за
показал свое истинное лицо. Он
пригрозил, что бросит меня на

oblicze. Zagroził, że każe mnie wrzucić
do morza rekinom na pożarcie, kiedy
zaś Rezeda zaczęła płakać powiedział:
– A więc dobrze. Nie zrobię tego. Żal
mi rekinów. Ale niech pan pamięta:
Rezeda jest moją narzeczoną i nie
mam zamiaru jej się wyrzec. Wiem, że
jutro odpływa pan z córkami do kraju.
Trudno, nie chcę narażać dostojnego
Pigularza II na przykrości. Cokolwiek
się jednak stanie, odnajdę Rezedę
nawet na końcu świata. Nie cierpię,
kiedy mi się ktoś sprzeciwia.
Rezeda jest bardzo posłusznym
dzieckiem, ale tym razem, wbrew
mojej woli, rzuciła się Admirałowi na
szyję, wołając jak niegdyś jej matka:
– Tak! Tak! Chcę być twoją żoną! Będę
na ciebie czekała. Tylko nie unoś się,
nie groź, przeproś ojca! Zrób to, jeśli
mnie kochasz!
Wtedy Pierwszy Admirał Floty, ten
największy dostojnik Obojga Farmacji,
kawaler wielkiej wstęgi Piramidonu z Обеих Рецептурий, кавалер Большой
gwiazdą, przyklęknął na jedno kolano i
powiedział z pokorą, nie wiem, czy
szczerą, czy udaną:
или искренней была его покорность:
– Kocham Rezedę i niech to będzie
poczytane za dowód moich uczuć, że
proszę pana o przebaczenie.
Po tych słowach zerwał się jak
oparzony, wybiegł z sali i odtąd nie
widziałem go aż do dnia dzisiejszego. A
teraz? Co teraz się stanie, panie
93
растерзание акулам, а когда Резеда
заплакала, заявил:
- Ну ладно. Не брошу. Жаль акул. Но
запомните: Резеда - моя невеста, и я
не собираюсь от нее отказываться. Я
знаю, что завтра вы покидаете нашу
страну. Как мне ни жаль, но я не
хочу навлечь неприятности на
достойного Микстурия II. Однако что
бы ни произошло, я отыщу Резеду
даже на краю света. Не люблю,
когда мне перечат.
Резеда - ребенок очень послушный,
но в тот раз она против моей воли
бросилась Адмиралу на шею, крича,
как в свое время ее мать:
- Да! Да! Я хочу быть твоей женой! Я
буду тебя ждать. Только не сердись,
не задирай нос, проси у отца
прощения! Если любишь меня,
сделай по-моему!
Тогда Первый Адмирал Флота,
высокопоставленный сановник
Ленты Пирамидона со звездой
припал на одно колено и покорно
сказал - уж и не знаю, притворной
- Я люблю Резеду и в доказательство
своих чувств прошу у вас прощения.
Сказав это, он подскочил, как
ошпаренный, выбежал из зала, и с
тех пор мы не видели его до
сегодняшнего дня. И что же теперь,

Adasiu? Ten zepsuty automat ma być
mężem Rezedy? Co prawda, ludzie
również miewają wady i usterki,
bywają źli i uparci, nie można polegać
na ich uczuciach. Ale są bądź co bądź
ludźmi. A ten Alojzy? Tu śrubki, tam
sprężynki. Nie, panie Adasiu! To nie
jest materiał na zięcia!
– Drogi panie Anemonie –
uspokajałem pana Lewkonika – wiem,
że pan Kleks dokonał szeregu nowych
wynalazków, które uczynią z Alojzego
twór doskonały. Dotychczasowe
usterki pewnych części mechanizmu
umożliwiły Alojzemu wymknięcie się
na parę lat spod władzy pana Kleksa. I
wtedy stał się rzeczywiście
nieobliczalny. Przypuszczam, że
podsunął Rezedzie pigułki kochalginy,
które sztucznie wzbudziły jej uczucie.
Ale jestem przekonany, że sprawa ta
przyjmie ostatecznie zupełnie inny
obrót.
Pan Lewkonik słuchał z
niedowierzaniem, trochę jednak
poweselał i chyba na równi ze mną
zaniepokoił się o los Alojzego, którego
poszukiwali strażnicy, szepnął mi
bowiem do ucha:
– Musimy zachować tajemnicę… Na
razie nikt nie powinien wiedzieć całej
prawdy o Alojzym… Postaram się
zaszachować Zyzika tak, żeby trzymał
język za zębami.
94
пан Адась? Этот испорченный
автомат должен стать мужем
Резеды? Конечно, и у людей есть
изъяны и пороки, и люди бывают
злыми и упрямыми, их чувствам не
всегда можно доверять. Но что ни
говори, они все-таки люди. А этот
Алойзи? Здесь - винтик, там -
пружинка. Нет, пан Адась! В зятья он
никак не годится!
- Дорогой пан Анемон! - стал я его
успокаивать. - Я знаю, что пан Клякса
сделал ряд новых открытий,
благодаря которым он сможет
довести Алойзи до полного
совершенства. Прежние
механические дефекты вывели его
из-под контроля пана Кляксы на
целых два года, и Алойзи стал
просто непредсказуемым. Я
допускаю, что он мог подсунуть
Резеде таблетку любвицилина,
искусственно вызвав у нее чувство
любви. Однако не сомневаюсь, что в
конечном счете это дело примет
совсем иной оборот.
Пан Левкойник слушал меня с
недоверием; тем не менее он
немного повеселел, и вместе со
мной стал беспокоиться за судьбу
разыскиваемого стражей Алойзи.
- Надо сохранять тайну... Пока что
никто не должен знать об Алойзи
всей правды... Постараюсь загнать
Зызика в угол, чтобы он держал язык
за зубами.

Po tych słowach przywołał do siebie
młodzieńca i rzekł jak gdyby nigdy nic:
– Słuchaj, chłopcze… Nie wiem, czy
miałeś prawo dać klucz od Królewskich
Ogrodów obcemu człowiekowi…
Możesz mieć z tego powodu poważne
nieprzyjemności.
Chłopiec ogromnie się stropił i wyjąkał
po alambajsku:
– Purpełniłem głorpstwur… Nie
purmyślałem ur tym… Murgę durstać
pur nursie urd urjca.
– Nie martw się – pocieszył go pan
Lewkonik. – Nie powiemy o tym
nikomu. Ale pod warunkiem, że i ty się
nie wygadasz. Głowa do góry.
Wszystko, co się tu dziś wydarzyło
zachowamy w sekrecie. I zapewniamy
cię, że obcy człowiek, któremu dałeś
klucz, także nie piśnie o tym ani słowa.
Ręka?
– Ręka! – zawołał Zyzik ściskając dłoń
pana Lewkonika trzema swymi dłońmi
naraz, po czym z radości zapiał
donośnie.
Przemierzyliśmy już ogromny szmat
drogi. Wczesny świt rozjaśnił niebo.
Minęliśmy przetwórnię kurzego puchu, край неба. Позади остались фабрика
stację obsługi hulajnóg, fabrykę ostróg
dla kogutów, składnicę grających
muszli oraz wytwórnię sztucznych i
prawdziwych ogni.
склад музыкальных раковин, а также
95
- Тут он подозвал юношу и сказал
ему, как ни в чем ни бывало: -
Послушай парень... Не знаю, имел
ли ты право давать ключи
постороннему... Можешь нажить
себе из-за этого большие
неприятности.
Зызик растерялся и промямлил по-
сказакотски:
- Этур я доррака свалял... Как-тур не
пурдормал... Нор, теперь уртец мне
задаст трепкор.
- Не горюй, парень, - успокоил его
пан Левкойник. - Мы об этом никому
не скажем. Но и ты обещай не
проболтаться. Выше голову. Все, что
здесь произошло, останется между
нами. И уверяю тебя посторонний,
которому ты дал ключи, тоже не
проронит ни слова. По рукам?
- Пур роркам! - обрадовался Зызик
и, сжав ладонь пана Левкойника
сразу тремя своими руками, громко
запел от радости.
Мы прошли уже немалый отрезок
пути. Занимавшаяся заря осветила
по переработке куриного пуха,
станция техобслуживания
самокатов, фабрика по
изготовлению шпор для петухов,
мастерская по производству
искусственных и настоящих огней.
 96
W oddali na widnokręgu srebrzyła się
wypukła linia morza. Wreszcie
ujrzeliśmy lśniące w promieniach
wschodzącego słońca szklane budowle
Królewskich Ogrodów. W powietrzu
unosił się zapach kwiatów, a żyzne
pagórki pokryte były gęstwiną traw i
osobliwych zwierzokrzewów, jak na
przykład muchołapki, kocie łapki i
samostrzały, które wyrzucały ostre
kolce w przelatujące owady.
Dozorca Ogrodów, który dobrze znał
Zyzika, otworzył nam bramę. Zyzik
wolał nie korzystać z posiadanego
klucza. Dozorcy oświadczył, że
jesteśmy gośćmi jego ojca, toteż bez
przeszkód mogliśmy przystąpić do
poszukiwania Rezedy.
Ogrody ciągnęły się na wielkiej
przestrzeni. Rosły tam różne gatunki
drzew od pospolitych do najrzadszych,
a więc olbrzymie eukaliptusy, sekwoje
i baobaby, araukarie i sandafuły,
tulipanowce i korbikundy.
Jedno z drzew figowych liczyło ponad
pięć tysięcy lat, a było tak rozłożyste,
że w jego cieniu, podczas Święta
Królewskiego Koguta, mogło schronić
się jednocześnie osiem tysięcy osób.
Jak okiem sięgnąć, ciągnęły się klomby, человек. Куда ни погляди, повсюду
kwietniki, i krzewy obsypane kwiatami.
Zgromadzone tu były rośliny ze
wszystkich stron świata.
W oszklonych chłodniach mieściły się
północne kwiaty i owoce, a w
На выпуклой линии горизонта
серебрилось море. Наконец мы
увидели блестевшие в лучах
утреннего солнца стеклянные
постройки Королевского Сада. В
воздухе разливались цветочные
запахи, а плодородные холмы были
покрыты густыми травами и кустами
особенных зверотрав, например,
мухоловок, кошачьих лапок и
самострелов, острыми колючками
выстреливавших в пролетавших
поблизости насекомых.
Смотритель Королевского Сада,
хорошо знавший Зызика, открыл
нам ворота: Зызик не хотел
пользоваться имевшимся ключом, а
смотрителю сказал, что мы гости его
отца; так что мы смогли спокойно
заняться поисками Резеды.
В занимавшем огромную площадь
Королевском Саду росли самые
разнообразные деревья, от самых
обычных до редчайших, таких, как
исполинские эвкалипты, секвойи и
баобабы, араукарии и сандафулы,
тюльпанные деревья и корбикунды.
Одной из смоковниц было уже
более пяти тысяч лет; она так
разрослась, что во время Праздника
Королевского Петуха в ее тени
могли укрыться сразу восемь тысяч
были клумбы, цветники и
усыпанные цветами кустарники.
Здесь были собраны растения со
всего мира.
В застекленных холодильниках
размешались северные цветы и

cieplarniach – najdelikatniejsze rośliny
podzwrotnikowe, wrażliwe na lekki
nawet podmuch wiatru.
Zaglądaliśmy kolejno do wszystkich
pomieszczeń, do każdej oranżerii,
szklarni, chłodni, a także do przetwórni
owocu gungo:
Pan Lewkonik przeskakiwał jak piłka
przez klomby i rowy nawadniające.
Jednak wszystkie nasze poszukiwania
były nadaremne.
Nagle na moim ramieniu usiadł Tri-Tri,
który odnalazł mnie nawet tutaj.
Ogromnie się ucieszył i z radości czyścił
zapamiętale dziobek o moje ucho.
Ćwierknął przy tym, że obleciał cały
ogród i widział coś bardzo ciekawego,
ale już zapomniał, co to było.
Postanowiłem tedy z większą jeszcze
uwagą rozejrzeć się dokoła. I właśnie
wtedy spostrzegłem niewielką szklaną
kopułę, ukrytą między. krzakami
oleandrów.
Skinąłem na pana Lewkonika i razem Я подозвал пана Левкойника, и мы
podążyliśmy w kierunku kopuły. Zanim вместе двинулись к куполу. Не успел
zdążyłem zajrzeć do wnętrza, hodowca я заглянуть внутрь, как розовод уже
róż wykrzyknął z tryumfem:
– Jest! Jest moja córeczka! Niech pan
spojrzy!
Tym okrzykiem można było obudzić
umarłego, ale Rezeda nawet nie
drgnęła. Spała spokojnie w oszklonej
chłodni na posłaniu z płatków róż,
97
фрукты, а в теплицах - нежнейшие
тропические растения,
чувствительные к малейшему
дуновению ветерка.
Мы заглядывали во все оранжереи,
в каждый холодильник, в каждую
теплицу и парник. Зашли даже на
фабрику переработки плодов гунго.
Пан Левкойник, словно мячик,
перескакивал через клумбы и
арыки. Однако все наши поиски
были напрасными.
Вдруг мне на плечо сел Три-Три,
отыскавший меня даже здесь. Он
был так рад, что тут же принялся в
упоении чистить свой клювик о мое
ухо. Чирикая, он поведал, что
облетел весь сад и увидел в нем
очень много интересного, но уже
забыл, что именно.
Тогда я решил оглядеться
повнимательнее и тут же заметил
небольшой стеклянный купол,
укрытый среди кустов олеандра.
радостно закричал:
- Она! Доченька моя! Да посмотрите
же сами!
Этим криком можно было бы
разбудить мертвого, но Резеда даже
не шелохнулась. Она мирно спала в
холодильнике на подстилке из
 98

oddychała miarowo, a na jej twarzy розовых лепестков. Дыхание

błąkał się łagodny uśmiech. девушки было ровным, а на лице ее
блуждала блаженная улыбка.

Zamierzałem nacisnąć dźwignię, żeby Я уже собрался нажать на

unieść kopułę, ale pan Lewkonik подымающий купол рычаг, но пан
powstrzymał moją rękę: Левкойник удержал меня:

– Zostawmy ją… Niech śpi. Nie trzeba - Оставим ее... Пусть поспит. Она не
jej budzić. Ona nie lubi wstawać tak любит вставать так рано.
wcześnie.

Staliśmy więc pewien czas, Мы постояли перед стеклянным

przyglądając się śpiącej Rezedzie. Była колпаком, любуясь спящей Резедой.
tak ślicznie zaróżowiona, że na jej На щеках ее играл такой чудесный
widok serce załomotało mi w piersi. румянец, что сердце мое
Zyzik oświadczył, że musi wracać do затрепетало от восторга. Потом
domu, aby niepostrzeżenie położyć na Зызик заявил, что ему пора домой,
miejsce klucz, który zabrał bez wiedzy чтобы незаметно положить ключ на
ojca i w podskokach pobiegł ku место, который он взял тайком, и
wyjściu. Wobec tego zaproponowałem вприпрыжку побежал к выходу. Я же
panu Lewkonikowi przechadzkę po предложил пану Левкойнику
ogrodach. прогуляться по саду.

Postanowiliśmy wrócić po Rezedę za Мы решили вернуться за Резедой

godzinę. через час.

Tri-Tri w chmarze innych ptaków Три-Три вместе с тучей других птиц

uganiał się za muszkami i nawet jedną гонялся за мошкарой и даже
z nich, na dowód szczególnej sympatii, попытался сунуть одну букашку мне
próbował wsunąć mi do ust. в рот, чтобы продемонстрировать
свою симпатию.

Teraz dopiero pan Lewkonik ze Только теперь пан Левкойник

znawstwem wytrawnego hodowcy
kwiatów zajął się zwiedzaniem
ogrodów. Nieomylnie rozpoznawał
najrzadsze rośliny, nawet takie, które
właściwie nie istnieją i znane są tylko z
bajek. Głaskał pnie drzew, spryskiwał
kwiaty odżywczym płynem, żeby
wywołać ich natychmiastowe
спокойно и со знанием дела, как
истый цветовод, принялся за
изучение Королевского Сада,
безошибочно узнавая даже
растения, известные ему лишь по
сказкам. Он ласково похлопывал
деревья по стволам и опрыскивал
цветы питательной смесью, отчего
 99
kwitnienie, a w chłodniach delektował
się zapachem róż i lewkonii, co
zapewne przypominało mu Multiflorę.
Tymczasem słońce zaczęło
przygrzewać i w Ogrodach zjawili się
królewscy ogrodnicy. Byli to ludzie
niezwykle wykształceni. Pan Lewkonik
ogromnie się ożywił. Chodziło mu niby
to o wymianę wzajemnych
doświadczeń, o ustalenie nazw
niektórych roślin, ale w gruncie rzeczy
interesowali go ogrodnicy jako przyszli
zięciowie. Przyglądał im się uważnie,
mierzył od stóp do głów okiem
znawcy. Ostatecznie wytypował pięciu
i zaprosił ich na wieczór do pałacu
Limpotrona.
Ogrodnicy istotnie byli piękni i
postawni, a przy tym pełni prostoty i
godności. Multiflora miała rację, gdy
twierdziła, że obcowanie ze światem
roślinnym uszlachetnia ludzi.
Pan Lewkonik opowiadał ogrodnikom
o swoich córkach, skorzystał też z
okazji, żeby stosownie do okoliczności
zacytować wiersz Piwonii:
Drzewo pniewo bryzg podlewo
Siedem owoc słońce w lewo
Ogrodnicy woda ciec
те распускались прямо на глазах. В
холодильниках мой спутник
упивался ароматом роз и левкоев,
наверняка напоминавшим ему
любимую Мультифлору.
Солнце стало пригревать, и в Саду
появились королевские садовники,
оказавшиеся необычайно
образованными людьми. Пан
Левкойник весьма оживился. На
первый взгляд его занимал обмен
сведениями с коллегами, уточнение
названий некоторых растений, но на
самом деле его больше
интересовали сами садоводы как
будущие зятья. Он внимательно
приглядывался к ним, со знанием
дела осматривая их с головы до пят.
В конце концов отобрал пятерых и
пригласил их навестить его вечером
во дворце Лимпотрона.
Садовники и в самом деле были
красивы и хорошо сложены, и
притом держались просто и с
достоинством. Мультифлора явно
была права, утверждая, что общение
с миром растений облагораживает.
Пан Левкойник рассказывал
садовникам о своих дочерях и,
воспользовавшись случаем,
прочитал им одно из стихотворений
Пионии:
Корни древа брызги слив
Плод заката семь полив
Лить садовник не жалеть
 100

Gruszki uszki zima jedz. Груши уши зимой есть.

Hodowca róż nie omieszkał Он тут же пересказал смысл своими

opowiedzieć treści wiersza własnymi
słowami. Oto jego sens: pień drzewa,
gdy pojawi się na nim owoc, należy
podlewać o siódmej po zachodzie
słońca. Ogrodnicy, którzy nie żałują
wody, jedzą w zimie gruszki, aż im się
uszy trzęsą.
словами: корни дерева, когда на
нем появятся плоды, следует
поливать в семь часов, после захода
солнца. Садовник, который поливает
дерево, не жалея воды, зимой ест
груши так, что за ушами трещит.

Wśród ogrodników szczególnie piękni i Среди садовников особенно

rośli byli dwaj bracia bliźniacy: Bulpo i симпатичными были два рослых
Pulbo. Po alamakotańsku imiona te брата-близнеца, Бульпо и Пульбо.
brzmią oczywiście Bolpur i Polbur. По-адакотурадски их имена звучали,
Otóż po wysłuchaniu utworu Piwonii как Борльпур и Порльбур. Едва
Bulpo stanął na środkowej nodze, отзвучали последние слоги
zamachnął się nogami zewnętrznymi i стихотворения Пионии, как Бульпо,
zaczął wirować z szybkością centryfugi. встав на среднюю ногу, замахал
Przez chwilę widać było tylko крайними и закружился со
przejrzyste kołujące kręgi i pasma. скоростью центрифуги, так что стали
Myślałem początkowo, że Bulpo видны лишь вращавшиеся
zwariował. Nie było jednak tak źle. Po прозрачные полосы и круги. Я даже
prostu oszołomiony treścią wierszyka, подумал, Бульпо свихнулся, но дело
Bulpo dostał zawrotu głowy, co pan обстояло далеко не столь скверно.
Lewkonik przyjął za dowód uznania dla Просто от восторга перед смыслом
talentu Piwonii. четверостишья у него закружилась
голова, и пан Левкойник счел это за
признание таланта своей дочери.

Po rozmowie z ogrodnikami После разговора с садовниками мы

zwiedziliśmy plantację jadalnych
motyli oraz szkółkę drzew
laktusowych, gdzie wypiliśmy po
szklance orzeźwiającego soku.
Następnie pan Lewkonik poszedł
jeszcze obejrzeć podziemną
przechowalnię nasion.
посетили плантацию съедобных
бабочек и питомник лактусовых
деревьев, где выпили по стакану
тонизирующего сока. Затем пан
Левкойник захотел осмотреть
подземное хранилище семян.

Gdy wrócił, rzekł spojrzawszy na Вернувшись оттуда, он взглянул на

zegarek: часы и сказал:
 101

– Czas już zbudzić Rezedę. Jest siódma. - Пора будить Резеду. Уже седьмой
Zdążymy do domu na śniadanie. час. Как раз успеем вернуться к
Chodźmy, panie Adasiu. завтраку. Пойдемте, пан Адам.

Czułem ogromne zmęczenie po nie После бессонной ночи я чувствовал

przespanej nocy, ale mimo to raźnie себя совершенно разбитым, но,
ruszyłem za panem Lewkonikiem. невзирая на это, поспешил за паном
Левкойником.

Szliśmy szybkim krokiem i po Шли мы быстро и через четверть

kwadransie ujrzeliśmy krzaki часа увидели кусты олеандров и
oleandrów, a wśród nich ukrytą среди них - стеклянный купол.
szklaną kopułę.

Zbliżyliśmy się do chłodni. Pan Подойдя к холодильнику, пан

Lewkonik zajrzał przez szybę do środka Левкойник заглянул туда и со
i z jękiem chwycił się za głowę. стоном схватился за голову.

Chłodnia była pusta. Холодильник был пуст.

PAN KLEKS DZIAŁA ПАН КЛЯКСА ДЕЙСТВУЕТ

„Sprawa Rezedy. Multiflora. Alojzy "Дело Резеды. Мультифлора.

Bąbel. Repatriacja Bajdotów. Wszystko Алойзи Пузырь. Возвращение
to wymaga jeszcze załatwienia. Na сказандцев на родину. Все это
razie więc pan Kleks nie będzie chciał предстоит уладить, и пан Клякса не
opuścić Alamakoty. Trzeba czekać. Bez захочет уезжать из Адакотурады
pana Kleksa wyjechać nie mogę, gdyż сейчас. Придется ждать. Уезжать без
tylko on potrafi dopomóc mi w пана Кляксы бессмысленно, ведь
odnalezieniu rodziców. Czas ucieka. только он может помочь мне найти
Mój biedny ojciec fruwa gdzieś po родителей. Время идет, а мой отец
borach, lasach, narażony na порхает по лесам и рощам,
nieustanne niebezpieczeństwo, a ja непрерывно подвергая себя
muszę bezczynnie siedzieć w опасностям, а я вынужден сидеть в
Alamakocie i czekać na pana Kleksa.” Адакотураде без дела и ждать пана
Tak sobie. rozmyślałem, gdy po Кляксу", - рассуждал я, мчась на
opuszczeniu Królewskich Ogrodów na самокате из Королевского Сада в
wypożyczonych hulajnogach сторону города. Пан Левкойник
pędziliśmy w kierunku miasta. Pan летел, как ракета, и только время от
Lewkonik mknął jak rakieta i tylko od времени кричал, даже не
czasu do czasu wołał nie oglądając się: оглядываясь:

– Gazu! Nie zwalniać! Prawa wolna!
Resorować w kolanie! Uwaga, zakręt!
Motorki hulajnóg jęczały i wyły, a
przydrożne drzewa migały jak w
przyśpieszonym filmie. Tri-Tri szybował мелькали, будто в ускоренном кино.
nad nami, co jakiś czas siadał mi na
ramieniu i podawał w kilometrach
pozostałą jeszcze do przebycia
odległość. Był jednak z natury bardzo
roztrzepany, toteż informacje jego
wyglądały mniej więcej tak:
– Siedem… Trzy… Pięć… Siedem…
Dwa… Cztery…
A pan Lewkonik zdyszanym głosem:
– Nie zwalniać! Jesteśmy na prostej!
Pełny gaz!
Po godzinie tej szalonej jazdy
dotarliśmy wreszcie na miejsce. Trzy
córki pana Lewkonika jeszcze spały,
Tylko Hortensja krzątała się po
pracowni hydrometeorologicznej.
Weronik pióropuszem z kogucich
ogonów odkurzał barometry i
termometry, drugą zaś ręką przecierał
szyby okienne oraz meble, a
równocześnie posuwając się na
suknach, froterował podłogę.
Tak się zapamiętał w swojej pracy, że
gdy stanęliśmy w drzwiach, omiótł
nam kilkakrotnie twarze kogucią
miotełką. Dopiero po chwili spostrzegł
się, że nie jesteśmy sprzętami, położył
102
- По газам! Не тормозить! Справа
чисто! Пружинить в коленях!
Осторожно, поворот!
Моторчики самокатов выли и
стонали, а придорожные деревья
Мчавшийся над нами Три-Три то и
дело садился мне на плечо и
сообщал, сколько километров
оставалось до города, но, от
природы рассеянный, он давал
приблизительно такую
информацию:
- Семь... три... пять... семь... два...
четыре...
А запыхавшийся пан Левкойник не
переставал выкрикивать:
- Держать скорость! Вышли на
прямую! Полный газ!
Эта бешеная гонка длилась не
меньше часа, но в конце концов мы
приехали. Три дочери пана
Левкойника еще спали, и только
Гортензия хлопотала в
гидрометеорологической
лаборатории. Вероник в одной руке
держал метелку из петушиного
хвоста, смахивая пыль с барометров
и термометров, а в другой - тряпку,
которой протирал окна и мебель.
Одновременно привратник натирал
пол, скользя по нему на суконках.
Он так увлекся работой, что, когда
мы переступили порог, машинально
обмахнул нам лица петушиной
метелкой, но, сообразив, что наши
щеки не мебель и не приборы,

palec do ust i rzekł tajemniczym
szeptem:
– Pssst… Pan profesor zamknął się na
klucz… Nie wpuszcza nikogo… Zaraz
podam śniadanie.
Byliśmy zmęczeni i głodni, więc z
apetytem wypiliśmy po szklance
gorącego soku laktusowego i zjedliśmy стакану горячего лактусового молока
jajka na twardo, które przydzielano
wysokim dygnitarzom oraz
zagranicznym gościom. высокопоставленным сановникам и
Rozmawialiśmy między sobą szeptem,
żeby nie przeszkadzać panu Kleksowi.
Jedynie Hortensja głośno szczebiotała
nie zwracając uwagi na psykanie
Weronika. Hortensja w istocie rzeczy
rozmawiała sama z sobą, a raczej
głośno myślała. Właśnie teraz
wygłaszała swój monolog wewnętrzny:
– Wrócili bez Rezedy… Widocznie jej
nie znaleźli. Ojciec się nie odzywa, a
pan Niezgódka zagląda przez dziurkę
od klucza do pokoju profesora.
Wszyscy ludzie są bardzo dziwni.
Ojciec twierdzi, że gdy ktoś chce ukryć
swoją głupotę, to powinien jak
nąjmniej mówić. A ja nie mam nic do
ukrywania. Mówię to, co myślę, a
myślę to, co mówię.
Nikt z nas nie zwracał uwagi na
paplaninę Hortensji, a ja również
słuchałem jej tylko jednym uchem,
ponieważ drogim łowiłem odgłosy
dochodzące z pokoju pana Kleksa.
Hortensja miała nadto osobliwy
103
извинился и, приложив палец к
губам, загадочно прошептал:
- Тссс... Пан профессор заперся на
ключ и никого к себе не пускает...
Сейчас подам завтрак.
Мы устали и проголодались и
потому с аппетитом выпили по
и съели по крутому яйцу, что в
Адакотураде дозволялось лишь
иностранным гостям.
Не желая мешать пану Кляксе, мы
беседовали шепотом. Одна
Гортензия громко щебетала, не
обращая внимания на шиканье
Вероника. На самом деле она
беседовала сама с собой, точнее,
размышляла вслух, и сейчас
оглашала следующий внутренний
монолог:
- Вернулись без Резеды... Значит, не
нашли. Папа молчит, пан Несогласка
через замочную скважину
заглядывает в комнату профессора
Кляксы. Все какие-то странные. Папа
утверждает, что тот, кто хочет скрыть
свою глупость, должен поменьше
говорить. А мне нечего скрывать. Я
говорю то, что думаю, а думаю то,
что говорю.
Никто не обращал внимания на
болтовню Гортензии. Я тоже слушал
ее лишь одним ухом, поскольку
другим ловил звуки, долетавшие из
комнаты пана Кляксы. У Гортензии
очень своеобразная манера
 104

zwyczaj zadawania pytań, nie задавать вопросы, совершенно не

interesując się w najmniejszym stopniu интересуясь ответом, ведь она тут
odpowiedzią, gdyż natychmiast же отвечала себе сама.
odpowiadała sobie sama.

Tym razem zwróciła się do Weronika: На этот раз она обратилась к

Веронику:

– Proszę pana, dlaczego pan, zajmując - Простите, а зачем вы, занимая

zaszczytne stanowisko dozorcy
domowego, opuścił kraj i przyjechał do
Alamakoty? Powie pan, że należy
korzystać z doświadczeń innych
narodów. Słusznie.
почетный пост смотрителя дома,
оставили свой край и поехали в
Адакотураду? Вы скажете, что
следует учиться у других народов.
Что ж, разумно.

Z tym wszystkim Hortensja była dosyć Все это делало присутствие

męcząca. Miała jednak tyle wdzięku, że Гортензии несколько утомительным.
traktowaliśmy jej gadatliwość z wielką Однако сама она была так
wyrozumiałością. симпатична, что к ее болтовне мы
относились весьма снисходительно.

Zabierała się właśnie do wygłoszenia Она собиралась вот-вот огласить

nowego monologu wewnętrznego, gdy
rozległo się pukanie do drzwi i zjawił
się nasz gospodarz, ministron
Limpotron. Jako były sternik
bajdockiego statku zachował krzepki
wygląd i tubalny głos.
очередной внутренний монолог,
когда раздался стук в дверь и
появился наш хозяин, министрон
Лимпотрон. Бывший кормчий
сказандского корабля остался
мужчиной крепким и обладал
громовым голосом.

– Rany koguta! – zawołał spojrzawszy - Клянусь ранами петуха! - крикнул

na Weronika. – Coś podobnego! Mój Лимпотрон, увидев Вероника. -
pióropusz, moje trofeum służy do Только подумать! Мой султан, мой
odkurzania mebli! Skandal! Ten ogon трофей служит веником! Скандал!
zdobyłem przed trzema laty w walkach Этот хвост я добыл три года назад в
kogutów. Na dwunastu zawodników петушиных боях. Мой петух побил
mój kogut zwyciężył. A pan robi z две сотни соперников. А вы сделали
trofeum miotełkę do kurzu?! из приза метелку для пыли!

Weronik stal z miną sztubaka Вероник стоял с видом школьника,

przychwyconego ze ściągaczką w ręce. застигнутого со шпаргалкой в руке.

Usiłował schować za siebie pióropusz,
a równocześnie bełkotał bez sensu:
– Panie ministronie… Tu nie ma
żadnego koguta!… To jakieś
nieporozumienie… Panna Hortensja
chciała zobaczyć, czy jej w tym do
twarzy… Czyżbym śmiał okurzać pannę
Hortensję?… Dobra pogoda, panie
ministronie! Barometr idzie na niż…
Koguty nisko latają… Któż by odważył
się ruszać kogucie ogony…
Limpotron, udobruchany nieco,
zawołał marynarskim basem:
– Dobrze już, dobrze! Darowanemu
koniowi nie patrzy się w zęby, a
gościowi na ręce. Mądra sentencja! I w
dodatku sam ją niechcący wymyśliłem.
Żebym tylko nie zapomniał wpisać jej Чтобы не забыть, стоит записать ее в
do księgi złotych myśli. Każdy
ministron prowadzi taką księgę, a na
Nowy Rok odbywa się publiczne
czytanie na posiedzeniu Rady
Tronowej. Bez złotych myśli nie ma
dobrych rządów, moi państwo!
Te ostatnie słowa Limpotron
wypowiedział tak głośno, że nagle z
trzaskiem tworzyły się drzwi od pokoju
pana Kleksa i ukazał się w nich nasz
uczony, w długich kalesonach i w
surducie zarzuconym na jedno ramię.
Brodę miał rozczochraną, oczy
zaczerwienione. Powiódł wzrokiem po
sali i rzekł z wymówką:
105
Стараясь спрятать султан за спину,
он бестолково лепетал:
- Господин министрон... Тут нет
никаких петухов! Это какое-то
недоразумение... Мадемуазель
Гортензия хотела посмотреть, идет
ли ей это... Разве я позволю себе
смахивать пыль с мадемуазель
Гортензии? Отличная погода,
господин министрон! Барометр
падает... Петухи летают низко...
Здесь никто не осмелится трогать
петушиные хвосты...
Немного смягчившись, Лимпотрон
гаркнул матросским басом:
- Ну ладно, ладно! Дареному коню в
зубы, а гостю в руки не смотрят. Это
мудрая мысль! Кроме того, я сам
нечаянно до этого додумался!
книгу золотых мыслей. Такие книги
имеются у всех министронов, а под
Новый год производится их
публичная читка на заседании
Тронного совета. Без золотых
мыслей, господа, нет хорошего
правления!
Последние слова Лимпотрон
произнес так громко, что дверь
комнаты пана Кляксы с треском
распахнулась и на пороге появился
сам ученый, в длинных кальсонах и
в накинутом на плечи сюртуке.
Борода пана Кляксы была
всклокочена, глаза покраснели. Он
оглядел зал и укоризненно
произнес:
 106

– Prosiłem, prawda? Prosiłem, żeby mi - Я ведь просил, а? Я просил не

nie przeszkadzać. Muszę skupić myśli
do stanu najwyższego napięcia.
Hortensja gada monotonnie, ale nie za
głośno. To nawet pomaga w pracy. O,
Limpo! Co powiesz, przyjacielu?
мешать. Мне необходимо
сосредоточить мысли до высшего
накала. Гортензия болтает
монотонно, но не слишком громко.
Это даже помогает в работе. Ба,
Лимпо! Что скажешь, дружище?

Ministron nieznacznie się skrzywił, Министрон чуть скривился: люди его

gdyż ludzie na jego stanowisku nie положения не любят фамильярности
lubią poufałości, ale zanadto szanował - но он слишком уважал пана Кляксу,
pana Kleksa, żeby dać to po sobie чтобы признаться в этом, и потому
poznać. Rzekł więc uprzejmie: любезно сказал:

– Jego Królewska Mość Kwaternoster I - Его Королевское Величество

zaprasza całe towarzystwo na lody
laktusowe z daktylami. Przyjęcie
odbędzie się w pałacowym ogrodzie o
godzinie dwunastej trzydzieści.
Кватерностер I приглашает всех вас
на лактусовое мороженое с
финиками. Прием состоится в
дворцовом саду в двенадцать часов
тридцать минут.

– Brawo! – zawołał pan Kleks. – - Браво! - воскликнул пан Клякса. -

przepadam za lodami! Zamawiam dla Обожаю мороженое! Прошу
siebie trzy porcje! заказать мне три порции!

Mówiąc to pomachał przyjaźnie ręką С этими словами он по-приятельски

Limpotronowi, po czym wrócił do помахал рукой Лимпотрону и
swego pokoju. Po chwili jednak uchylił вернулся в свою комнату. Но тут же
drzwi. снова открыл дверь и сказал:

– Adasiu – powiedział – chodź do - Адась, иди сюда... Ты мне нужен!

mnie… Jesteś mi potrzebny!

Na to tylko czekałem. Skoczyłem do Я только этого и ждал. Я быстро

pokoju pana Kleksa, a on zamknął вошел в комнату пана Кляксы, а он
drzwi na klucz, stanął na jednej nodze i закрыл дверь на ключ, встал на одну
oświadczył uroczyście: ногу и торжественно объявил:

– Dzisiejszy dzień przejdzie do historii - Сегодняшний день войдет в

ludzkości. Zapamiętaj dobrze tę datę. историю человечества. Хорошенько
Doprowadziłem moje wiekopomne запомни нынешнюю дату. Сегодня я
dzieło do stanu doskonałości. Alojzy довел свое эпохальное изобретение
 107
Bąbel nie różni się już niczym od
prawdziwego człowieka. O, proszę!
Alojzy siedział na parapecie okna i
pałaszował jajecznicę ze
szczypiorkiem, a jego kanciasta i
martwa zazwyczaj twarz nabrała
rumieńców i wyrazu. Na mój widok
Alojzy przyjaźnie uśmiechnął się,
cmoknął ustami w moim kierunku,
jakby mi posyłał całusa, i powiedział
filuternie:
– Wieki nie widzieliśmy się, Adasiu, co?
Trzy lata za karę przeleżałem
rozmontowany w walizce pana Kleksa,
trzy lata podróżowałem po świecie,
wcielając się w różne postacie, trzy lata
byłem Pierwszym Admirałem Floty na
służbie u Pigularza II, od roku płatałem
figle panu Kleksowi. Ale od dziś
rozpoczynam normalne życie. Mam
nadzieję, że więcej nie zrobię wam
wstydu. Szare komórki, które są
sprężyną prawidłowego myślenia,
działają z idealną sprawnością. No, co
tak patrzysz? Pierwszy raz widzisz
prawdziwego człowieka?
– Brawo, Alojzy! – zawołał z aprobatą
pan Kleks. – Muszę ci, Adasiu,
powiedzieć, że kiedy mu wsączyłem do
głowy olej Poczciwości i
Posłuszeństwa, czyli olej P+P,
uważałem dzieło za ukończone. Nie
wziąłem jednak pod uwagę, że
poszczególne elementy mechanizmu
nie są dostatecznie zabezpieczone w
до совершенства. Алойзи Пузырь
больше ничем не отличается от
настоящего человека. Вот погляди!
Алойзи сидел на подоконнике и
уплетал яичницу с луком, а на его
угловатом и обычно бледном лице
играл румянец и вполне
осмысленное выражение. Увидев
меня, он дружески улыбнулся и
чмокнул губами, будто посылая мне
воздушный поцелуй.
- Мы не виделись уже целую
вечность, правда, Адась? - плутовато
улыбнулся он. - Три года я в
наказание пролежал разобранным в
чемодане пана Кляксы, три года
скитался по белу свету, принимая
вид то одного, то другого человека,
три года был Первым Адмиралом
Флота Микстурия II и вот уже год,
как строю всяческие козни против
пана Кляксы. Но с сегодняшнего дня
начинаю жить заново. Надеюсь, что
вам больше не придется краснеть за
меня. Серые клетки, являющиеся
пружинами правильного мышления,
работают отлично. Ну что ты так
уставился? Первый раз видишь
нормального человека?
- Браво, Алойзи! - одобрительно
воскликнул пан Клякса. - Должен
сказать тебе, Адась, что, когда я
запудрил ему мозги порошком
почтения и послушания, то есть
сухой смазкой Б+П, я решил было,
что дело сделано. Однако я совсем
не учел, что отдельные части
механизма не имеют достаточной
 108

rezultacie Alojzy pogubił kilka detali i надежности. В результате Алойзи

stał się zdezelowanym automatem. Ale потерял несколько деталей и
w ciągu ostatnich lat udało mi się превратился в испорченный
dokonać wynalazku niezwykłej wagi. автомат. Однако за последние
Przy pomocy nader skomplikowanych несколько лет мне удалось сделать
zabiegów chemicznych uzyskałem открытие необычайной важности. С
tworzywo całkowicie zbliżone do помощью чрезвычайно сложных
ludzkiej skóry, a następnie poddałem химических реакций мне удалось
je działaniu promieni omega. Skóra się получить материю, весьма близкую
przyjęła i powlokła całą postać по своим свойствам к человеческой
Alojzego. Osłona mechanizmu jest коже, которую я затем обработал
teraz niezawodna. Żadna sprężyna, омега-лучами. Кожа эта прижилась и
żadna śrubka nie może wypaść! покрыла тело Алойзи целиком.
Отныне его механизмы надежно
защищены. Не потеряется ни одна
пружинка, ни один винтик!

Słuchałem słów pana Kleksa pełen Я слушал пана Кляксу и дивился его
podziwu dla jego genialnego umysłu. гениальности. На столе, где раньше
Na stole, gdzie przedtem leżała mapa z лежала карта погоды, громоздились
wykresami pogody, piętrzyły się сложнейшие приборы, реторты,
skomplikowane instrumenty, retorty, миниатюрные радиоактивные
miniaturowe aparaty аппараты - вся научная лаборатория
promieniotwórcze, Całe naukowe пана Кляксы, которую он носил в
laboratorium pana Kleksa, które nosił своих бездонных карманах. Это был
przy sobie w swoich przepaścistych изрядный багаж, поскольку даже из
kieszeniach. Był to nie lada bagaż, запасных карманов кальсон торчали
skoro nawet z zapasowych kieszeni w металлические части инструментов,
kalesonach wystawały metalowe применявшихся для раскройки и
części przyrządów do skrawania i соединения кожи, а также шприцы,
łączenia skóry oraz szpryce napełnione наполненные телесным красителем.
cielistym barwnikiem.

Na życzenie pana Kleksa Alojzy По просьбе пана Кляксы Алойзи

popisywał się przede mną sprawnością
umysłu i mięśni. Posiadał nieprzebrane
zasoby wiadomości i śmiało mógł
uchodzić za żywą encyklopedię.
Omawiając szczegóły swojej
konstrukcji powiedział:
продемонстрировал мне работу
своих мышц и разума; память его
хранила неисчерпаемые запасы
информации, так что он вполне мог
сойти за живую энциклопедию.
Объясняя свое устройство, Алойзи
добавил:

– Wiesz, Adasiu, skóra ludzka jest
najwspanialszym tworzywem. Nic nie
może się z nią równać. Reaguje na
dotyk, posiada elastyczność, jest
nieprzemakalna, odporna na wahania
temperatury, miękka, gładka.
Ostatecznie sztuczne serce czy
sztuczne płuca potrafi zmajstrować
pierwszy lepszy student medycyny. To конце концов, искусственное сердце
żadna filozofia. Ale na to, by z
pospolitych składników uzyskać żywą
skórę ludzką, trzeba być Ambrożym
Kleksem, wielkim Ambrożym Kleksem.
Uczony, słysząc te pochwały, spuścił
skromnie oczy i ruchem pełnym
godności podciągnął kalesony, po czym
zabrał się do wkładania spodni.
– Słuchaj, Alojzy – rzekł po chwili
namysłu. – Cieszę się, że król zaprosił
nas do siebie. Mam z nim parę spraw
do omówienia. Przede wszystkim.
jednak pragnę zaprezentować ciebie.
Nie przez małostkową próżność,
możesz być pewny. Byłoby to
niegodne uczonego. Muszę jednak
prosić króla, aby ci wybaczył twoje
niedorzeczne zachowanie z
przyprawioną nogą, W przeciwnym
bowiem razie królewska straż schwyta
cię i uwięzi.
– Mnie? Cha-cha-cha! – roześmiał się
Alojzy. – Mogę jedną ręką podrzucić.
sześciu mężczyzn na wysokość drzewa.
109
- Как тебе известно, Адась,
человеческая кожа - самое
совершенное творение. Ничто не
может с ней сравниться. Она
реагирует на прикосновение, она
эластична и непромокаема,
устойчива к колебаниям
температуры, мягка и гладка. В
или искусственные легкие сможет
смастерить первый попавшийся
студент-медик - хитрость невелика.
Но чтобы из обыкновенных веществ
изготовить живую кожу, надо быть
Амброжи Кляксой, великим
Амброжи Кляксой.
При этих похвалах ученый муж
потупил взор и жестом,
преисполненным достоинства,
подтянул кальсоны, а затем
принялся натягивать брюки.
- Послушай, Алойзи, - сказал он
после минутного раздумья. - Я рад,
что король нас пригласил к себе.
Мне надо с ним кое о чем
переговорить. Но прежде всего я
хочу представить ему тебя. И
можешь быть уверен, не из
мелочного тщеславия. Это
недостойно ученого. Однако я
намерен просить его, чтобы он
простил тебя за недостойную
выходку с поддельной ногой, а то в
противном случае королевская
стража арестует тебя и бросит в
тюрьму.
- Меня? Ха-ха-ха! - рассмеялся
Алойзи. - Да я одной рукой могу
перебросить шестерых человек
через дерево.

Ale ma pan rację, panie profesorze.
Prawdziwi ludzie nie powinni załatwiać
spraw przy użyciu siły.
Pan Kleks tymczasem zapiął guziki
kamizelki, włożył surdut, wreszcie
palcami obu dłoni rozczesał sobie
brodę. Następnie wyjął z kieszeni
srebrne puzderko, w którym
przechowywał swoje słynne
wzmacniające pigułki. Jedną dał mnie,
a drugą zażył sam. Poczuliśmy się od
razu rześcy i wypoczęci.
– Jesteśmy gotowi – rzekł pan Kleks do
Alojzego. – Wróćmy teraz do reszty
towarzystwa. Mam nadzieję, że nie
potrzebuję ci udzielać żadnych
wskazówek. Wsączyłem do twego
mózgu całą zawartość mojej skarbonki
pamięci. Wiesz tyle samo co ja.
Idziemy. Proszę za mną.
W sąsiedniej sali zastaliśmy Weronika i
hodowcę róż oraz jego cztery córki. Na Вероника и розовода с его четырьмя
nasz widok pan Lewkonik z przejęcia
pocisnął brodawkę na nosie, Weronik
dostał czkawki, a cztery panny
grzecznie dygnęły na powitanie.
Pan Kleks lewą rękę oparł na biodrze,
drugą wyciągnął przed siebie i rzekł:
– Moi państwo, pozwólcie, że wam
przedstawię: pan Alojzy Bąbel, mój
uczeń i wychowanek, absolwent
Instytutu Spraw Zmyślonych.
110
Но вы правы, пан профессор.
Настоящие люди не должны решать
спорные вопросы силой.
Тем временем пан Клякса застегнул
жилет, надел сюртук и обеими
пятернями ловко расчесал себе
бороду. Затем достал из кармана
серебряную коробочку со своими
знаменитыми укрепляющими
таблетками, одну дал мне, а другую
проглотил сам. Мы сразу же
почувствовали себя свежими и
отдохнувшими.
- Мы готовы! - сказал пан Клякса
Пузырю. - Пойдемте к нашим
друзьям. Надеюсь, никаких особых
указаний делать тебе не придется. Я
вложил в твой мозг все содержимое
моей копилки памяти. Теперь ты
знаешь столько же, сколько и я.
Прошу следовать за мной.
В соседнем зале мы застали
дочерьми. При виде нас
пораженный пан Левкойник нажал
на свою бородавку, привратник
подвергся приступу икоты, а четыре
девицы в знак приветствия присели
в книксене.
Пан Клякса оперся левой рукой о
бедро, а правую простер вперед и
сказал:
- Господа, разрешите представить
вам Алойзи Пузыря, моего ученика и
воспитанника, выпускника Института
Вымышленных Проблем.
 111
– Panie profesorze – wtrącił hodowca
róż – przecież myśmy się już z panem
Bąblem poznali w krainie Obojga
Farmacji. Któż by nie pamiętał
Pierwszego Admirała Floty, kawalera
wielkiej wstęgi piramidonu z gwiazdą.
Moja córka Rezeda…
– Drogi panie Anemonie – przerwał
pan Kleks – ludzie nauki wiedzą, że
przeszłość każdego człowieka zmienia
się w miarę potrzeby, a nieraz ulega
nawet zapomnieniu. Pan Alojzy Bąbel
stał się zupełnie kim innym i liczy się
tylko to, co przed chwilą o nim
powiedziałem.
– O, ja się nie zgadzam –
zaprotestował Weronik. – Pracuję
uczciwie pięćdziesiąt lat jako dozorca
dyplomowany, lokatorzy obiecali
wyprawić mi jubileusz i nie chcę
zamienić mojej przeszłości na inną.
– A co będzie z Rezedą? – zawołała
Dalia i kichnęła siedem razy z rzędu.
Zapomniałem bowiem powiedzieć, że
Dalia cierpiała na katar dzienny, który
zaczynał się o świcie, a ustawał tuż po
zachodzie słońca.
– O ile mi wiadomo – wtrącił się Alojzy
– panna Rezeda przebywała ostatnio w
Królewskich Ogrodach.
- Пан профессор, - заметил розовод,
- мы уже имели случай
познакомиться с вашим Пузырем в
стране Обеих Рецептурий. Кто же не
помнит Первого Адмирала Флота,
кавалера Большой ленты
Пирамидона со звездой? Моя дочь
Резеда...
- Уважаемый пан Анемон, - прервал
его пан Клякса, - как утверждает
наука, человеческое прошлое
меняется по мере необходимости, а
нередко и вовсе забывается. Пан
Алойзи Пузырь теперь стал
совершенно иным, чем прежде, и
потому в расчет берется только то,
что я сказал минуту назад.
- А я не согласен! - запротестовал
Вероник. - Я дипломированный
привратник и вот уже пятьдесят лет,
как честно выполняю свои
обязанности, за что жильцы
обещали устроить мне юбилей, и
мне вовсе не хочется, менять свое
прошлое на другое.
- А что будет с Резедой? -
воскликнула Георгина и чихнула
семь раз подряд. Я забыл сообщить,
что Георгина страдала дневным
насморком, начинавшимся с
восходом и кончавшимся с заходом
солнца.
- Насколько мне известно, - вступил
в разговор Алойзи, мадемуазель
Резеда в последнее время
находилась в Королевском Саду.
 112
– Nie ma jej tam – rzekł ze smutkiem
hodowca róż. – Ktoś porwał mi ją
sprzed nosa i uprowadził nie wiadomo
dokąd. Niegodziwi ludzie bawią się
moim dzieckiem jak piłką.
– Jeden-jeden – zauważył znacząco
Alojzy. Natomiast pan Kleks podniósł
palec do góry i rzekł:
– Panną Rezedą zajmę się we
właściwym czasie. Przecież już
mówiłem, że pośpiech to wróg
rozsądku.
– Muszę wiedzieć gdzie jest Rezeda! –
zniecierpliwił się pan Lewkonik. –
Dosyć mam tej niepewności.
Sytuacja stawała się naprężona, Alojzy
jednak szybko ją rozładował.
– Przecież jesteśmy zaproszeni do
króla na lody! Niech żyje król! –
zawołał wesoło.
– Masz rację Alojzy – stwierdził pan
Kleks. – Minęło już południe.
Najwyższy czas przerwać jałowe
rozmowy, no i bezustanne kichanie.
Król czeka. Ja pójdę przodem, a wy
parami za mną. Panna Rezeda się
znajdzie, możecie być spokojni. Broda
czuwa. Proszę, ruszamy. Pan Lewkonik
podaje ramię pannie Róży, pan
Weronik prowadzi pannę Dalię, Adaś
pannę Hortensję. Tak, dobrze. A na
końcu – Alojzy z panną Piwonią.
- Ее там нет, - грустно произнес
розовод. - Кто-то украл ее прямо у
меня из-под носа и спрятал
неведомо где. Злые люди играют
моим ребенком, словно мячиком.
- Один-один, - многозначительно
сказал Алойзи, а пан Клякса поднял
палец и сказал:
- Мадемуазель Резедой мы
займемся в свое время. Я уже
говорил, что спех уму помеха.
- Я должен знать, где находится моя
дочь! - потерял терпение пан
Левкойник. - Я сыт этой
неизвестностью по горло!
Обстановка накалялась, но Алойзи
быстро разрядил ее.
- А ведь мы приглашены на
мороженое к королю! Да
здравствует король! - весело
крикнул он.
- Ты прав, Алойзи, - согласился пан
Клякса. - Уже перевалило за
полдень. Пора кончать пустые
разговоры и это бесконечное
чихание. Король ждет. Я пойду
впереди, а вы - парами за мной.
Мадемуазель Резеда найдется,
будьте покойны. Борода начеку.
Итак, в путь. Пан Левкойник подает
руку панне Розе, а пан Вероник
ведет панну Георгину, Адась - панну
Гортензию. Так, прекрасно.
Последними идут Алойзи и
мадемуазель Пиония.
 113

Domyślacie się zapewne, że Piwonia Вы, конечно, догадались, что

nie omieszkała przy okazji ułożyć Пиония не упустила возможности
krótkiego wierszyka: сочинила коротенький стишок:

Broda loda dobra chłoda Борода холода мороженое беда

Bąbel wrąbel zdrów nie szkoda. Пузырь рубает ничего никогда

Nauczyłem się już rozwiązywać te Я уже научился разгадывать эти

rymowane łamigłówki, zrozumiałem рифмованные головоломки и
więc od razu, co Piwonia chciała потому сразу сообразил, что хотела
powiedzieć w swoim dwuwierszu. сказать поэтесса. Речь шла о
Chodziło jej o to, że człowiekowi z человеке с бородой, то есть о пане
brodą, czyli panu Kleksowi, zjedzenie Кляксе, которому от лишней порции
dodatkowej porcji lodów grozi мороженого грозит простуда, зато
przeziębieniem, natomiast Alojzy może Алойзи может его "рубать" сколько
ich „wrąbać” bardzo dużo bez szkody угодно без всякого вреда для
dla zdrowia. здоровья.

Zająłem się tutaj wierszykiem Piwonii, Пока я тут занимался стишком

a tymczasem po wyjściu z domu
czekała nas przykra niespodzianka. Na
placu A-B zebrała się grupka
Alamakotańczyków, wśród których
rozpoznałem kilku dozorców z
Rezerwatu Zepsutych Zegarków. Byli
bardzo wzburzeni, rozprawiali między
sobą, a gdy ujrzeli Alojzego, jeden z
nich zawołał:
Пионии, судьба приготовила нам
пренеприятный сюрприз. На
площади А-С собралась толпа
адакотурадцев, среди которых я
узнал нескольких смотрителей
Заповедника Сломанных часов. Все
были страшно возбуждены,
оживленно рассуждали о чем-то, а
увидев Алойзи, один из них крикнул:

– To ten! - Это он!

– O co chodzi? – zapytał pan Kleks. - В чем дело? - спросил пан Клякса.

Najstarszy z dozorców zbliżył się do Самый старший смотритель

nas i oświadczył wskazując na подошел и, указывая на Алойзи,
Alojzego: заявил:

– Poznaję go! Pracował w Rezerwacie. - Я узнал его! Он работал с нами в

Wczoraj nagle się ulotnił. A dzisiaj rano Заповеднике, но вчера вдруг исчез.
stwierdziliśmy kradzież dwustu А сегодня утром обнаружилась

siedemnastu rubinów. Nikt inny nie
mógł tego zrobić.
– Panowie! – rzekł spokojnie Alojzy. –
Niesłusznie mnie posądzacie. Proszę,
sami możecie się przekonać.
Mówiąc to wywrócił jedną po drugiej
wszystkie swoje kieszenie. Nic w nich
oczywiście nie miał, nawet chustki do
nosa, gdyż doskonałość jego
konstrukcji wykluczała możliwość
kataru.
Dozorca przyglądał się Alojzemu ze
zdumieniem, jako że nigdy jeszcze nie
spotkał człowieka, którego kieszenie приходилось встречать человека, у
byłyby całkowicie próżne. Nawet dzieci
trzymają w nich mnóstwo rozmaitych
cennych drobiazgów, jak notesiki,
scyzoryki, pudełeczka, znaczki
pocztowe, stalówki, sznurki, kamyki,
muszelki czy kostki cukru. Natomiast
Alojzy nie posiadał dosłownie nic, ракушки и куски сахара. Но у Алойзи
ponieważ dopiero od kilku godzin stał не было совсем ничего, потому что
się prawdziwym człowiekiem.
Dozorca przestał więc interesować się
jego osobą, za to z większą jeszcze
podejrzliwością spojrzał na Weronika,
a potem na pana Lewkonika i na mnie.
Pan Kleks wyglądał tak dostojnie, że
był poza wszelkimi podejrzeniami,
chociaż miał trzydzieści kieszeni, nie
licząc dwóch zapasowych w
kalesonach.
114
пропажа двухсот семнадцати
рубинов. Никто другой взять их не
мог.
- Господа! - спокойно произнес
Алойзи. - Напрасно вы меня
подозреваете. Можете убедиться
сами.
С этими словами он вывернул один
за другим все свои карманы.
Разумеется, ничего в них не
оказалось, даже носового платка,
поскольку совершенство
конструкции Алойзи исключало
всякую возможность насморка.
Смотритель удивленно взглянул на
Алойзи: еще никогда ему не
которого карманы были бы
совершенно пусты. Даже дети
держат в своих карманах кучу
всякой всячины, такой, как
блокнотики, ножички, коробочки,
марки, перья, шпагат, камешки,
нормальным человеком он стал
всего несколько часов назад.
Смотритель перестал
интересоваться его особой, но с еще
большим недоверием посмотрел на
Вероника, на пана Левкойника и на
меня. Пан Клякса выглядел столь
почтенно, что находился выше
всяких подозрений, хотя у него и
имелось три десятка карманов, не
считая двух запасных в кальсонах.
 115
Grupa Alamakotańczyków przez ten
czas znacznie się powiększyła i
otoczyła nas ze wszystkich stron.
– Proszę nas puścić – rzekł pan Kleks. –
Jesteśmy gośćmi króla i właśnie
idziemy do niego na lody.
Ale Weronik przez zawodową
solidarność wystąpił w obronie
dozorców:
– Panie profesorze, ja na ich miejscu
zrobiłbym to samo. Złodziej kradnie, a
dozorca odpowiada.
Po tych słowach wywrócił kolejno
kieszenie i pokazał ich zawartość. Pan
Lewkonik ociągał się przez chwilę, w
końcu jednak machnął ręką i rzekł:
– Trzeba prędzej z tym skończyć.
Szkoda czasu. Proszę, patrzcie!. Jedna
kieszeń… druga… trzecia… czwarta… I
tu jeszcze piąta… To są nasiona
kwiatów, to płyn odżywczy, a to
fotografie rodzinne… W porządku?
Z niesmakiem przyglądałem się tej
scenie, ale wobec zachowania
Weronika i hodowcy nie pozostało mi
nic innego jak pójść w ich ślady.
Zacząłem więc od zewnętrznej kieszeni
marynarki. Zagłębiłem w niej rękę i
pod palcami poczułem coś sypkiego, w
rodzaju kaszy. Wyciągnąłem kieszeń na
zewnątrz i osłupiałem. Na ziemię,
posypały się rubiny.
Группа адакотурадцев тем
временем значительно увеличилась
и окружила нас со всех сторон.
- Прошу пропустить, - сказал пан
Клякса. - Мы гости короля и идем к
нему на мороженое.
Но тут за смотрителей вступился
движимый чувством
профессиональной солидарности
Вероник:
- Пан профессор, на их месте я
поступил бы точно так же. Вор
украл, а смотритель отвечай.
Сказав это, он вывернул свои
карманы и показал их содержимое.
Поколебавшись немного, пан
Левкойник махнул рукой и сказал:
- Надо покончить с этим поскорее.
Жаль времени. Вот, смотрите! Один
карман... другой... третий...
четвертый... А вот еще пятый... Это
цветочные семена, это
стимулирующая жидкость, а это
семейные фотографии...
Удовлетворены?
Я с отвращением разглядывал эту
сцену, но после Вероника и
розовода мне не оставалось ничего
другого, как последовать их
примеру. Я начал с внутреннего
кармана пиджака. Запустив туда
руку, я неожиданно ощутил под
пальцами что-то сыпучее, похожее
на крупу. Вывернув карман, я
остолбенел - на землю посыпались
рубины.
 116

Możecie sobie wyobrazić zarówno Можете легко представить себе и

moje zmieszanie, jak i wzburzenie
tłumu. Dwaj dozorcy chwycili mnie za
ręce, pozostali zaś rozbiegli się po
placu, wzywając strażników miejskich.
Doleciały mnie okrzyki
Alamakotańczyków. Jeden z nich
zawołał:
мое замешательство, и возмущение
толпы. Двое смотрителей схватили
меня за руки, а остальные
разбежались по площади, скликая
городскую стражу. Кто-то из
адакотурадцев крикнул:

– Złurdziej! Na patelnię złurdzieja! - Вурр! На скурвуррурдор егур!

Ktoś inny mu wtórował: - Брурсить негурдяя петорхам на
– Rzorcić draba kurgorturm na растерзание! - вторил ему другой.
pordziurbanie!

Pan Kleks mówił coś wymachując Пан Клякса что-то говорил,

rękami, ale nikt go nie słyszał. размахивая руками, но никто его не
слушал.

W tym momencie z dachu sfrunął И в этот миг с крыши слетел Три-Три,

nagle Tri-Tri, usiadł mi na ramieniu i z сел мне на плечо, из его
jego przepełnionego dziobka na oczach переполненного клювика на глазах у
wszystkich posypały się do mojej всех посыпались в мой карман
kieszeni rubiny. Sytuacja od razu stała рубины. Все сразу же стало ясно.
się jasna.

Poczułem żal do kolibra. Dałem mu Я обиделся на колибри, щелкнул его

prztyczka w dziób, opróżniłem kieszeń по клюву, высыпал из кармана
z nowej porcji rubinów i oświadczyłem новую порцию рубинов и с
dozorcom z godnością: достоинством заявил смотрителям:

– Jak widzicie, nie mam z tym nic
wspólnego. Nie potrzebuję waszych
rubinów i nie lękam się waszych
kogutów. Idę na lody do króla. To
wszystko.
- Как видите, я к этому совершенно
не причастен. Не нужны мне ваши
рубины и не боюсь я ваших петухов.
Я иду к королю на мороженое. Вот и
все.

Pan Kleks, wzruszony moimi słowami, Тронутый моими речами, пан Клякса
otarł łzę, dumnie wysunął brodę do утер слезу, гордо выставил бороду и
przodu i rzekł: воскликнул:

– Oto postawa godna uczonego! - Вот поведение, достойное ученого!

 117

Dalia kichnęła jedenaście razy, co w Георгина чихнула одиннадцать раз,

znacznym stopniu złagodziło
rozdrażnienie dozorców. Jeszcze
półgłosem szemrali i naradzali się
między sobą, ale na szczęście nadbiegł
zdyszany ministron Pogody i Czterech
Wiatrów, wołając już z daleka:
что в значительной степени
смягчило раздражение
смотрителей. Те еще шушукались и
советовались о чем-то вполголоса
между собой, когда прибежал
запыхавшийся министрон Погоды и
Четырех Ветров, и закричал издали:

– Panie, panowie! To nie wypada! Król - Господин, господа! Так не годится!

czeka już od pół godziny, ministron Король ждет вас уже полчаса,
Dworu szaleje. Tak nie można! министрон Двора сходит с ума. Так
нельзя!

Pan Kleks w kilku słowach opowiedział Пан Клякса в нескольких словах

Limpotronowi o naszej przygodzie. изложил министрону, что с нами
приключилось.

– Nie uszanowaliście królewskich gości - Так неуважительно отнестись к

– skarcił Limpotron dozorców. – Za королевским гостям? - обрушился
niewłaściwe podejście do sprawy każę тот на смотрителей. - Да за такую
wam zmniejszyć premię. Zamiast бестактность я прикажу уменьшить
pięciu jajek na głowę dostaniecie po вам премию. Вместо пяти яиц на нос
trzy. To oduczy was bezduszności. вы получите по три. Это отучит вас от
бездушия.

ALOJZY BĄBEL АЛОЙЗИ ПУЗЫРЬ

Dzień był wyjątkowo upalny. Słońce День стоял необычайно жаркий.

prażyło niemiłosiernie. Ludzie, że użyję Солнце пекло немилосердно. Люди,
tu określenia Alamakotańczyków, по выражению адакотурадцев,
smażyli się jak jajka na patelni. Owoce поджаривались, как яйца на
gungo wskutek skwaru pękały na сковородке. От зноя плоды гунго
drzewach z głośnym trzaskiem niczym лопались с громким треском, как
petardy. Z pana Lewkonika pot spływał петарды. С пана Левкойника пот тек
ciurkiem, pozostawiając na chodniku ручьями, и каждый его шаг оставлял
przy każdym stąpnięciu mokre plamy. на тротуаре мокрое пятно. Все окна
Wszystkie okna zasłonięte były в городе были закрыты жалюзи,
żaluzjami, ulice opustoszały i tylko улицы опустели, и только дети
dzieci bawiły się na golasa w „jajko do голышом играли в "яйцо в ямке" и в
dołka” i w „alamberka”. "адакотурадку".

Pan Kleks nie odczuwał upału, chociaż
miał na sobie jak zwykle ciepłą
bieliznę, kamizelkę, surdut i sztywny
kołnierzyk. Pewnego dnia wyznał mi
poufnie:
– Kto ma olej w głowie, ten się nie
poci. Panuję nad moimi gruczołami.
Wytwarzam w sobie własną
klimatyzację. Posiadam samoczynny
regulator temperatury. A wszystko
mieści się tu!
Przy tych słowach uderzył się dłonią w
czoło.
Tak, to był wspaniały umysł!
Zresztą o geniuszu pana Kleksa mógł
naocznie przekonać się każdy, kto
kiedykolwiek miał okazję zetknąć się z
Alojzym Bąblem.
Dzieło to było wykonane z taką
precyzją, że w ten upalny dzień, kiedy
szliśmy na lody do króla, z czoła мороженое к королю, со лба Алойзи
Alojzego spływały strużki prawdziwego
potu. Pan Kleks nie zapomniał o
najdrobniejszym szczególe. Wystarczy
powiedzieć, że Alojzy, chociaż jego Алойзи спал как всякий смертный - с
sztuczny organizm nie wymagał snu,
sypiał jak każdy śmiertelnik, z
zamkniętymi oczami, i w dodatku
głośno chrapał.
Wróćmy jednak do naszej opowieści,
gdyż Limpotron czeka i bardzo się
niecierpliwi.
Z półgodzinnym spóźnieniem
zjawiliśmy się w pałacowym ogrodzie.
118
Пан Клякса не чувствовал жары, хотя
на нем, как всегда, было теплое
белье, жилет, сюртук и жесткий
воротничок. Он как-то признался
мне:
- У кого мозги на месте, Адась, тот не
потеет. Я сам управляю своими
железами, у меня свой кондиционер
с автоматическим
терморегулятором. И все это здесь!
С этими словами он хлопнул себя по
лбу.
Да, это был великий ум!
Впрочем, в гениальности пана
Кляксы мог наглядно убедиться
всякий, кому посчастливилось хотя
бы раз увидеть Алойзи Пузыря.
Он был столь совершенен, что в тот
знойный день, когда мы шли на
стекали струйки настоящего пота.
Пан Клякса не забывал ни об одной
мелочи. Достаточно сказать, что
закрытыми глазами и вдобавок
громко храпел, хотя его
искусственный организм не
требовал сна.
Но вернемся к нашему рассказу,
поскольку Лимпотрон ждет и очень
нервничает.
В дворцовый сад мы пришли с
получасовым опозданием. В дверях
 119

Przy wejściu powitał nas ministron нас встречал министрон Двора

Dworu, Trąbatron. Тромбонтрон.

Nie potrafiłbym opisać tego ogrodu. Я не в силах описать этот сад. Если
Jeśli czytaliście o czymś podobnym w вы читали о чем-нибудь подобном в
bajkach z Tysiąca i Jednej Nocy, сказках "Тысячи и одной ночи", то
możecie mieć zaledwie nikłe имеете слабое представление об
wyobrażenie o przepychu, jaki ukazał открывшихся нашим глазам
się naszym oczom, o feeri barw, o великолепии, о феерии красок, о
fantastycznej architekturze kwietników фантастической архитектуре
i klombów, o aromacie, którego nie цветников и куртин, об источаемом
sposób wyrazić słowami. Poprzedniego ими несказанном аромате. Накануне
dnia oglądaliśmy z panem мы с паном Левкойником
Lewkonikiem dzieło uczonych осматривали дело рук ученых
ogrodników, ale ten ogród był dziełem садоводов, но этот сад был
artysty. творением художника.

Pośrodku znajdowało się nieduże В центре его находилось небольшое

jezioro, w którym pluskały się ryby-
fontanny strzelające w górę strugami
złota i srebra. Na powierzchni jeziora
kołysał się model bajdockiego statku
„Apolinary Mrk”, wykonany z
samogrających pozytywek. Wśród
drzew stały cieniste altany, po których
pięły się nieznane kwiaty o płatkach
trzepoczących jak motyle. Co godzina
zmieniały one kolory, wydając przy
tym dźwięk szklanych dzwoneczków.
Nawet pan Lewkonik czegoś
podobnego dotychczas nie widział.
озерцо, где плескались рыбы-
фонтаны, пускавшие вверх золотые
и серебряные струйки. На
поверхности озера покачивалась
модель сказандского корабля
"Аполлинарий Ворчун", собранная
из музыкальных шкатулок. В гуще
дерев прятались тенистые беседки,
оплетенные неведомыми цветами,
чьи лепестки трепетали, словно
крылья бабочек. Они ежечасно
меняли свою окраску, звеня при
этом, как стеклянные колокольчики.
Даже пану Левкойнику еще не
доводилось видеть ничего
подобного.

Król Kwaternoster I przyjął nas w Король Кватерностер I принял нас в

altanie rządowej, oplecionej kwiatami
w barwach narodowych. Dwie smagłe
służebnice wachlowały go palmowymi
liśćmi. Obok króla stał pusty fotel,
przeznaczony dla przyszłej królowej.
Kwaternoster I jak dotąd, nie znalazł
правительственной беседке,
оплетенной цветами под цвет
национального флага. Две смуглые
служанки обмахивали его
пальмовыми ветками. Сбоку от
короля стояло пустое кресло,
 120
odpowiedniej dla siebie żony i wskutek
tego nie miał następcy tronu co bardzo
martwiło jego poddanych.
Król trzymał na kolanach Królewskiego
Koguta, którego pieszczotliwie głaskał,
tak jak u nas głaszcze się ulubionego
kota. Był to okaz niezwykły. Miał
podwójny grzebień i ogon wyjątkowej
piękności. Tytuł Królewskiego Koguta
nadawano zwycięzcy w dorocznych
konkursach piania. Ten, którego król
trzymał na kolanach, zapiał trzydzieści
siedem razy z rzędu, pobił wszystkie
dotychczasowe rekordy i zdobył
nagrodę państwową pierwszego
stopnia.
Przyjęcie u króla miało charakter
prywatny, a więc prócz nas było tylko
jeszcze kilku ministronów z żonami.
Pan Kleks przeprosił króla za
spóźnienie, my natomiast złożyliśmy
głęboki ukłon, przy czym panny
Lewkonikówny wytwornie dygnęły.
Pan Kleks przedstawił Alojzego jako
swojego ucznia i dodał:
– Jest to młodzieniec nader osobliwy.
Pozwolisz, królu, że ci o nim później
opowiem.
Kwaternoster I przyglądał się Alojzemu
предназначенное для будущей
королевы. Кватерностер I пока не
нашел себе подходящей жены и
потому не имел наследника, что
очень огорчало его подданных.
Монарх держал на коленях
Королевского Петуха и гладил его,
как у нас гладят любимую кошку.
Петух был совершенно
необыкновенный: у него был
двойной гребень и исключительно
красивый хвост. Звание
Королевского Петуха присваивалось
победителю ежегодного конкурса
пения. Тот, кого король держал на
коленях, пропел тридцать семь раз
кряду, побив тем самым все
прежние рекорды, и получил
государственную премию первой
степени.
Нынешний прием носил семейный
характер и потому кроме нас на нем
присутствовало только несколько
министронов с женами.
Пан Клякса попросил у короля
прощения за опоздание, а мы тут же
склонились в почтительном
поклоне, а дочери пана Левкойника
сделали изящный реверанс. Пан
Клякса представил Алойзи как
своего ученика и добавил:
- Это необычный молодой человек.
Если позволишь, король, я тебе о
нем расскажу чуть позже.
Кватерностер I пристально
посмотрел на Алойзи, как бы
 121
z wielką uwagą, jak gdyby usiłował coś пытаясь что-то вспомнить, и наконец
sobie przypomnieć. Wreszcie rzekł:
– Przysiągłbym, że już go gdzieś
widziałem… Zresztą mniejsza o to…
Trąbatronie – zawołał zwracając się do
ministrona Dworu – zajmij się gośćmi i
każ podać lody!
Podczas tej krótkiej rozmowy Weronik
wyciągnął z kieszeni flanelową szmatkę
i dyskretnie wytarł z kurzu fotel
przyszłej królowej.
Z pałacu wybiegło dwunastu paziów
niosąc na srebrnych tacach lody i
napoje.
Ministronowie zaprosili panny
Lewkonikówny do altanek, gdyż słońce
przypiekało coraz mocniej. Pan
Lewkonik z galanterią towarzyszył
premierowej Tronodentronowej i
ministronowej Fajatronowej, zaś
Weronik zabawiał pozostałe panie
opowiadaniem o własnej metodzie
sprzątania klatek schodowych.
Pan Kleks poprosił króla o rozmowę,
dając równocześnie znak mnie i
Alojzemu, byśmy zostali przy nim.
– Królu – rzekł, gdy reszta towarzystwa
rozproszyła się po ogrodzie – oto
człowiek, który kopnął cię wczoraj
swoją sztuczną nogą!
– Co? To on?! – zawołał król. –
Natychmiast każę go aresztować i
zamknąć w kurniku.
сказал:
- Клянусь, я его уже где-то видел...
Впрочем, ладно... Тромбонтрон! -
крикнул он министрону Двора. -
Займись гостями и прикажи
подавать мороженое!
Во время этой короткой беседы
Вероник успел достать из своего
кармана фланельку и деликатно
обмахнуть пыль с кресла будущей
королевы.
Из дворца выбежало двенадцать
пажей, несших на серебряных
подносах мороженое и напитки.
Солнце припекало все сильней, и
министроны пригласили дочерей
пана Левкойника в беседки. Пан
Левкойник галантно сопровождал
жену премьера Трондодентрона и
жену министрона Трубатрона, а
Вероник излагал остальным дамам
собственный метод подметания
лестничных клеток.
Пан Клякса попросил короля
выслушать его, сделав мне и Алойзи
знак оставаться рядом.
- Король, - сказал он, когда
остальная часть компании
разбрелась по саду, - вот человек,
который вчера пнул тебя
искусственной ногой!
- Что? Это он?! - вскричал монарх. - Я
сейчас же велю его схватить и
бросить в курятник.
 122

– Nie uczynisz tego. królu – powiedział - Ты этого не сделаешь, король, -

spokojnie wielki uczony. – Nie uczynisz
tego, skoro dowiesz się, że Alojzy
Bąbel to arcydzieło techniki stworzone
przeze mnie, wiekopomny wynalazek
naszych czasów, największe
osiągnięcie ludzkiego umysłu. Alojzy,
zbliż się do króla!
спокойно возразил великий ученый.
- Раздумаешь, как только узнаешь,
что Алойзи Пузырь - это
сотворенный мной шедевр науки и
техники, эпохальное открытие
современности, высочайшее
достижение человеческой мысли.
Алойзи, подойди к Его Величеству!

Alojzy posłusznie wykonał polecenie. Алойзи послушно выполнил

Kwaternoster I podejrzliwie oglądał go
ze wszystkich stron, pociągnął go za
nos, potem za ucho. Nagle zerwał się z
fotela i zawołał:
приказание. Кватерностер I
подозрительно осмотрел
механического человека со всех
сторон, потянул его за нос, потом за
ухо. Вдруг он вскочил с кресла и
завопил:

– Teraz go poznaję! Na nic się nie - Теперь я узнал его! И не говорите

zdadzą te opowiastki. Przecież to on мне ничего. Ведь это он выловил нас
wyłowił nas z morza, kiedy płynęliśmy из моря, когда мы плыли в бочке, и
w beczce, i wziął na pokład swego взял к себе на борт, а потом
statku. A potem czterem naszym четырем нашим матросам дал
marynarzom dał pastylki odmładzające молодильных таблеток и превратил
i sprowadził ich do stanu их в грудных младенцев. Я
niemowlęctwa. Pamiętam tego прекрасно помню этого Первого
Pierwszego Admirała Floty! Niemało Адмирала Флота! Он изрядно задал
zalał mi sadła za skórę! Ja go… мне перцу! Я ему...

– Królu – przerwał pan Kleks – dopiero - Король, - перебил его пан Клякса, -
dzisiejszego ranka usunąłem drobne сегодня утром я устранил мелкие
usterki konstrukcyjne mojego dzieła. конструктивные дефекты своего
Dotychczas Alojzy istotnie zachowywał творения. Действительно, до сих пор
się niesfornie. Ale od dzisiaj stał się Алойзи вел себя своевольно. Но
doskonałością. Powtarzam: do-sko-na- отныне он стал абсолютным
łoś-cią! Wszystko funkcjonuje совершенством. Повторяю: со-вер-
bezbłędnie. шен-ством! Теперь он
функционирует безупречно.
 123

Profesorze – odparł król siadając - Профессор, - усаживаясь обратно в

ponownie na swoim fotelu – nie mogę кресло, ответил король, я не верю,
uwierzyć, że ten osobnik jest что эта персона - автомат. Это такой
rzeczywiście automatem. To taki sam же человек, как и вы да я!
człowiek jak my dwaj!

Pan Kleks z tryumfującą miną pogłaskał Пан Клякса с торжествующим видом

się po brodzie, wziął Alojzego za rękę i погладил себя по бороде, взял
podszedł z nim do Kwaternostra I. Алойзи за руку и подошел с ним к
Кватерностеру I.

– Trudno w to uwierzyć, nie przeczę – - Не спорю, в это трудно поверить, -

powiedział z godnością. – Wykonanie
Alojzego jest niezwykle precyzyjne, a
poprzez skórę nie sposób wyrobić
sobie wyobrażenia o jego wewnętrznej
konstrukcji. Ale tędy można zajrzeć…
O, proszę.
с достоинством произнес он. -
Алойзи сделан чрезвычайно
тщательно, а кожа мешает понять
его конструкцию. Но заглянуть туда
все-таки можно... Вот, пожалуйста.

Mówiąc to wyjął z kieszeni С этими словами он вынул из

elektronową, a właściwie
elektronajnowszą mikrokosmiczną
lupę i zbliżył ją do źrenicy Alojzego. микрокосмическую лупу и поднес ее
Król nieufnie zmrużył jedno oko,
podczas gdy drugie przytknął do
okularu lupy i zaniemówił z wrażenia.
Po chwili jednak, nie odrywając wzroku
od obrazu, który zobaczył, zaczął
wykrzykiwać:
кармана электронную, а точнее
сказать, электросовременнейшую
к зрачку Алойзи. Король
недоверчиво зажмурил один глаз, а
другим прильнул к окуляру лупы и
онемел от удивления. Через
мгновение Кватерностер I, не
отрывая глаза от лупы, начал
восклицать:

– Nieprawdopodobne! Zdumiewające! - Невероятно! Поразительно! Вижу

Widzę srebrne punkciki… Tysiące
srebrnych punkcików… Tak!… To
kółka! Obracają się… Co za
mechanizm!… Teraz przesuwają się
zadrukowane tasiemki… O,
światełka!… Zapalają się i gasną…
Cudowne!… A to co?… Ojej!… Widzę
szare komórki!… Nie!… To
miniaturowe ekraniki… Odbijają się w
nich myśli Alojzego… Widzę tam
серебряные точечки... Тысячи
серебряных точек... Да!.. Это
колесики! Они крутятся... Что за
механизм!.. Теперь побежали
ленточки с текстом... Ах, огоньки!..
Загораются и гаснут... Чудесно!.. А
это что?.. Ого!.. Вижу серые клетки!..
Нет!.. Это миниатюрные экранчики!
В них отражаются мысли Алойзи...
Вижу в них себя... Наверно, он

siebie… Widocznie Alojzy pomyślał o
mnie… Wprost nie do wiary… Co za
ruch… Co za precyzja… Genialne!…
Nareszcie wiem, jak wygląda mózg
elektronowy!…
Pan Kleks przerwał pokaz i schował
lupę do kieszeni.
W tym momencie zbliżył się
Limpotron, za nim paź z tacą świeżych
lodów. Król stosownie do ceremoniału
skosztował z każdej porcji po łyżeczce,
a my spałaszowaliśmy resztę, gdyż było
piekielnie gorąco. Limpotron w
obawie, że mogą spotkać nas
przykrości ze strony strażników
miejskich, opowiedział królowi historię местных стражников, Лимпотрон
z rubinami.
Kwaternostra I ubawiła nasza
przygoda. Zapominając o swej
monarszej godności, roześmiał się
rubasznie, po marynarsku, i rzekł do
mnie:
– A to pyszny kawał! Nieźle pana ten
ptaszek urządził, niech go kura kopnie!
Chciałbym mieć takiego kolibra w
swoim ogrodzie!
Ledwo król wyrzekł te słowa, gdy z
drzewa sandałowego sfrunął Tri-Tri,
usiadł mu na głowie i kilkakrotnie
stuknął dziobkiem w królewski nos.
– Co to? Nowy zamach! – krzyknął król.
– Limpotronie, złap go natychmiast!
124
подумал обо мне... Просто
невозможно поверить... Какая
точность... Гениально!.. Наконец-то я
узнал, как выглядит электронный
мозг!..
Пан Клякса прервал показ и убрал
лупу в карман.
Тут подошел Лимпотрон, а за ним
паж с мороженым на подносе.
Согласно церемониалу, король
отведал по ложечке от каждой
порции, а мы буквально
набросились на остальное, так как
жара стояла адская. Опасаясь новых
осложнений для нас со стороны
изложил королю историю с
рубинами.
Наше приключение позабавило
Кватерностера I, и он, забыв о
королевском достоинстве,
расхохотался, как обыкновенный
матрос.
- Отличная шутка! Неплохо вас
подставила эта птичка, забодай ее
петух! Вот бы мне такую в сад!
Едва король произнес эти слова, как
с сандалового дерева слетел Три-
Три, уселся ему на голову и
несколько раз тюкнул в нос.
- Что?! Опять покушение! - крикнул
король. - Лимпотрон, изловить ее
немедленно!

‹O‹ wołając: ministronowie, pozostali
niego do się Przyłączyli kolibrem. za
pogoń w rzucił Wiatrów Czterech i
Pogody›
– Trzymać! Łapać!
A tymczasem Tri-Tri szybował А Три-Три беззаботно порхал над их
beztrosko nad ich głowami, aż w końcu
usiadł na stateczku „Apolinary Mrk”
zakotwiczonym pośrodku jeziora.
Ministronowie bezradnie stali na Министроны встали на берегу пруда,
brzegu i wymachiwali rękami.
Kiedy już wszyscy zrezygnowali z
pościgu, Tri-Tri dobrowolnie opuścił
bezpiecznie schronienie, usiadł
ponownie na ramieniu króla i
pieszczotliwie pogłaskał go dziobkiem
po policzku.
Ministronowie rzucili się z hurmem,
aby złapać kolibra, ale Kwaternoster I,
który już zdążył się udobruchać,
powiedział: „amnestia” i pozwolił
ptaszkowi krążyć swobodnie nad
królewską głową.
Po tym zajściu towarzystwo wróciło do
swoich altanek, natomiast król i pan
Kleks ponownie zajęli się Alojzym,
który stał spokojnie na uboczu.
– Tak – podjął król przerwaną
rozmowę – dokonał pan rzeczy
niewiarygodnej. Ale wątpię, aby Alojzy
potrafił myśleć samodzielnie. To jest
chyba niemożliwe.
125
Министрон Погоды и Четырех
Ветров бросился ловить колибри.
Остальные министроны
присоединились к нему с криками:
- Хватай его! Держи!
головами и наконец уселся на
корабль "Аполлинарий Ворчун",
бросивший якорь посреди пруда.
беспомощно размахивая руками.
Когда уже все отказались от попытки
его поймать, Три-Три добровольно
покинул безопасное пристанище и,
снова сев на плечо королю, нежно
потерся клювом о монаршью щеку.
Министроны гурьбой бросились на
птицу, но пришедший в доброе
расположение духа Кватерностер I
отмахнулся от них, сказав
"Амнистия", и позволил колибри
летать у себя над головой.
На том компания опять разошлась
по беседкам, а король и пан Клякса
снова занялись Алойзи, спокойно
стоявшим чуть поодаль.
- Что и говорить, - продолжил
король прерванный разговор, - вы
добились невероятного. Но что-то я
сомневаюсь, чтобы Алойзи мог
думать самостоятельно. Пожалуй,
это просто невозможно.
 126
– Nie doceniasz, królu, mojego dzieła –
oburzył się pan Kleks. – Proszę,
porozmawiaj z nim, jeśli łaska.
Król wciąż jeszcze nie dowierzając
zapewnieniom uczonego, posadził
Alojzego obok siebie i zapytał:
– Powiedz mi, mój drogi, ile jest
siedem razy dziewięć?
Alojzy uśmiechnął się pobłażliwie.
– Królu, nie jestem dzieckiem. Jeśli
chcesz, mogę pomnożyć w pamięci
liczbę mieszkańców tego kraju przez
liczmę kur i podzielić iloczyn przez
liczbę kogutów.
– Ho-ho! – rzekł z podziwem
Kwaternoster I, po czym, zachęcony,
zabrał się z zapałem do
egzaminowania Alojzego. Padały więc
kolejno pytania i odpowiedzi niczym w
zgaduj-zgaduli:
– Jak daleko jest z Alamakoty do
Patentonii?
– 763 kilometry, 126 metrów i 70
centymetrów.
– Kto panuje w Abecji?
– Królowa Aba.
– Jak nazywa się największa rzeka w
Parzybrocji?
– Zalewajka.
- Король, ты недооцениваешь
совершенство моего творения,
обиделся пан Клякса. - Если хочешь,
можешь с ним поговорить.
Все еще не доверяя словам ученого,
король усадил Алойзи возле себя и
спросил:
- Скажи мне, любезный, сколько
будет семью девять?
Тот снисходительно улыбнулся.
- Король, я не ребенок. Если хочешь,
я в уме помножу число кур твоей
страны на количество жителей, а
произведение разделю на число
петухов.
- Ого! - поразился монарх и
принялся бойко экзаменовать
механического человека. Вопросы и
ответы сыпались один за другим,
как в игре "угадай-ка".
- Какое расстояние между
Адакотурадой и Патентонией?
- 753 километра, 126 метров и 70
сантиметров.
- Кто правит в Абеции?
- Королева Аба.
- Как называется самая большая
река в Вермишелии?
- Заливайка.
 127
– Ile mam włosów na głowie?
– 107493.
– Świetnie! Zgadza się co do jednego!
A powiedz mi, ile jest wysp na Oceanie
Niespokojnym?
– 1749.
– Alojzy, jesteś genialny! – zawołał król
z takim zachwytem, że Królewski Kogut
zatrzepotał skrzydłami i zapiał na całe
gardło.
– Jestem zaledwie nikłym odbiciem
profesora Kleksa – powiedział
skromnie Alojzy. – On użyczył mi
odrobinę swojej wiedzy i zasobów
pamięci.
Po tej rozmowie króla z Alojzym pan
HIeks stanął dumnie na jednej nodze,
lewą rękę przyłożył do kamizelki,
prawą wyciągnął przed siebie i rzekt:
– Królu! Dokonałem w nauce
przewrotu. Obaliłem błędne poglądy
chemików, fizyków, biologów;
odkryłem kleksyczne prawa przyrody,
kleksyczne zasady budowy komórek,
osiągnąłem nie znane dotąd wyżyny
wiedzy, opracowałem własne teorie,
dzięki którym udało mi się,
pierwszemu w świecie, stworzyć
sztucznego człowieka. Automaty
mózgowe Patentończyków mogą
wykonywać dwieście tysięcy działań na
sekundę.
- Сколько волос у меня на голове?
- 107 493.
- Верно! Точка в точку! А скажи-ка,
братец, сколько островов в Нетихом
океане?
- 1 749.
- Алойзи, ты гений! - воскликнул
монарх с таким восторгом, что
Королевский Петух захлопал
крыльями и запел во все горло.
- Я всего лишь жалкое отражение
профессора Кляксы, - скромно
ответствовал Алойзи. - Он поделился
со мной крупицей своих знаний и
памяти.
После беседы короля с Алойзи пан
Клякса гордо встал на одну ногу,
прижав левую руку к жилету, а
правую вытянул перед собой и
сказал:
- Король! Я совершил переворот в
науке, опроверг ошибочные
представления химиков, физиков и
биологов; я открыл кляксические
законы природы и кляксические
основы строения клеток; достиг
невиданных высот познания,
разработал собственные теории,
благодаря которым сумел первым в
мире создать искусственного
человека. Мозговые автоматы
патентонцев совершают до двухсот
тысяч операций в секунду.
 128

Mój Alojzy działa z szybkością myśli. Мой Алойзи действует со скоростью

Dlatego stał się niemal równy мысли. Поэтому он и стал почти что
człowiekowi. Powiadam „niemal”, gdyż человеком. Я сказал "почти" потому,
brak mu tylko jednej rzeczy: fantazji. что ему недостает лишь одного:
фантазии.

Król oszołomiony słowami pana Kleksa Пораженный услышанным, монарх

strącił z kolan Królewskiego Koguta, сбросил Королевского Петуха с
wybiegł z altanki i zawołał: коленей, выбежал из беседки и
закричал:

– Ministronowie, panie, panowie, - Министроны, дамы и господа,

proszę do mnie! Pragnę obwieścić идите сюда! Я желаю сообщить вам
wam rzecz niezwykłą!. нечто чрезвычайное!

Pierwszy nadbiegł Trondodentron, Первым примчался Трондодентрон,

przerażony, że nastąpił nowy zamach
na króla. Tuż za nim, podskakując z
właściwą sobie lekkością zjawił się ним, подпрыгивая со свойственной
Lewkonik. Niebawem też nadciągnęła
reszta towarzystwa, a na końcu,
zgodnie z głoszoną przez siebie dewizą,
że prawdziwy dozorca nigdy się nie
spieszy, kroczył Weronik.
решивший, что произошло новое
покушение на короля. Следом за
ему легкостью, прибежал пан
Левкойник. Вскоре подтянулись
остальные; последним явился
Вероник, верный собственному
правилу, согласно которому
настоящий привратник никогда не
спешит.

– Czy mam wezwać straż? – zapytał - Я вызову стражу? - с

premier z niepokojem. беспокойством предложил премьер.

– Masz słuchać! – rzekł uroczyście król - Нет, слушай меня! - торжественно

wypinając klatkę piersiową, na której
były wytatuowane jego zmyślone
bohaterskie czyny. – Profesor Kleks
zaprezentował mi swoje niezrównane
arcydzieło. Chcę, aby każdy z was mÓgł
je podziwiać. Oto Alojzy Bąbel,
sztuczny, mechaniczny, uniwersalny
człowiek, wykonany własnoręcznie
przez naszego wielkiego uczonego.
произнес король, колесом
выпячивая грудь с татуировкой
выдуманных геройских его
подвигов. Профессор Клякса
представил мне свое несравненное
творение. Хочу, чтобы и вы увидели
его. Вот Алойзи Пузырь,
искусственный механический
универсальный человек,
собственноручно изготовленный
 129
Alojzy, przedstaw się!
Alojzy ukłonił się z galanterią.
Ministronowie obmacywali go ze
wszystkich stron, wydając okrzyki
zdumienia.
– Widziałem sztuczne ręce, sztuczne
nogi – zauważył Fajatron – ale cały
człowiek? Chciałbym usłyszeć go
mówiącego.
– Panie ministronie – powiedział
uprzejmie Alojzy – mogę wygłosić
przemówienie trwające dwadzieścia
cztery godziny bez przerwy, ale
obawiam się, że znużyłbym obecne
tutaj damy.
– Niezwykły okaz – rzekł Trąbatron. –
Co za mechanizm!
– Fenomenalny! Rewelacyjny! –
stwierdził Trondodentron.
– Ciekaw jestem, czy zna się również
na hodowli kur – powiedział
Paramontron.
– Znam 79 zasad wylęgu kurcząt oraz
43 sposoby krzyżowania kurzych ras i
gatunków – rzekł skromnie Alojzy.
Wszyscy byli tak poruszeni i
oszołomieni, że Hortensja przerwała
swoje monologi, Piwonia przestała
нашим великим ученым. Алойзи,
представься!
Алойзи галантно поклонился, а
министроны тут же принялись его
ощупывать, издавая удивленные
восклицания.
- Я видел искусственные руки,
искусственные ноги, - заметил
Трубатрон, - но чтобы
искусственным был целый человек,
это, доложу я вам. Я хочу послушать,
как он говорит.
- Господин министрон, - учтиво
произнес Алойзи, - я мог бы
произнести речь
продолжительностью в двадцать
четыре часа без передышки, но
боюсь наскучить присутствующим
здесь дамам.
- Поразительный экземпляр! -
воскликнул Трубатрон. - Вот это
механизм!
- Феноменально! Сенсационно! -
подхватил Трондодентрон.
- Любопытно, а умеет он разводить
кур? - спросил Парамонтрон.
- Я знаю семьдесят девять способов
высиживания цыплят и сорок три
способа скрещивания разных пород
кур, - скромно заметил Алойзи.
Все были так взволнованы и
ошеломлены, что Гортензия
прервала свои монологи, Пиония

mówić wiersze, a nawet Dalia tym
razem powstrzymała się od kichania.
Jeden tylko Weronik nie mógł
opanować czkawki, ale w przerwie
zdołał wykrztusić:
– Żal mi go… Nie miał matki… Sierota…
Alojzy, gdy usłyszał te słowa, nagle
posmutniał i zamrugał powiekami, jak
gdyby był bliski płaczu.
– Nie martw się, Alojzy! – zawołał
wesoło pan Kleks. – Ja jestem twoim
ojcem i twoją matką. Wymyślę dla
ciebie taki rodowód, jakiego nie
powstydziłby się nawet król
Kwaternoster I. Głowa do góry!
Królewski Kogut po raz drugi
zatrzepotał skrzydłami i zapiał
pięknym, donośnym głosem.
Odpowiedziało mu pianie jeszcze
wspanialsze i głośniejsze.
Rozejrzeliśmy się dokoła, gdyż w
pobliżu nie było żadnego innego
koguta. I cóż myślicie? To Alojzy
zabłysnął jedną ze swoich
umiejętności.
Alamakotańczycy spojrzeli na niego z
największym podziwem, natomiast
pan Kleks wysoko zadarł głowę i rzekł
uroczyście:
Królu, panie, panowie! Pokazałem - Король, дамы и господа! Вы видите
wam moje dzieło, a teraz ujawnię wam мое творение, а сейчас я поделюсь с
moje zamysły. Patrzę w przyszłość.
Gdybym miał odpowiednie warunki, w бы у меня имелись соответствующие
ciągu roku wykonałbym dokumentację
130
перестала изрекать стихи, и даже
Георгина на время перестала чихать.
Один лишь Вероник не сумел
совладать с икотой, однако в
перерывах он сумел все-таки
выдавить из себя:
- Бедняга... Совсем без матери...
Сиротка...
Услышав эти слова, Алойзи вдруг
погрустнел и заморгал, будто
собираясь заплакать.
- Не горюй, Алойзи! - бодро
воскликнул пан Клякса. - Я твой
отец, я и твоя мать. Я придумаю тебе
такую родословную, что ее не
постыдился бы даже король
Кватерностер I. Выше голову!
Королевский Петух снова захлопал
крыльями и запел красивым
звонким голосом. Ему ответило
пение еще более красивое и
громкое. Мы в недоумении
огляделись: других петухов
поблизости не было. И что же вы
думаете? Это Алойзи блеснул еще
одним своим талантом.
Адакотурадцы глядели на него с
крайним изумлением, зато пан
Клякса высоко поднял голову и
торжественно произнес:
вами замыслами на будущее. Если
условия, то всего за один год я

wielkiej bąblowni. Za trzy lata mogłaby
ruszyć seryjna produkcja Bąbli.
Dzisiejszy dzień to przełom w dziejach
ludzkości. Widzę oczami duszy tę
świetlaną erę, kiedy każdy ministron,
każdy księgowy, inżynier czy lekarz, ba
każdy uczeń w szkole będzie miał do
pomocy własnego Bąbla. Świat
wkroczy w bąbloepokę.
W roku dwutysięcznym już nie my, ale
Bąble będą produkowali samych
siebie. Zbąblizuję życie ludzkie od
podstaw. Oto moja idea!
Pan Kleks mówił głosem natchnionym,
oczy mu płonęły, a w brodzie rozlegał
się trzask elektrycznych iskier.
Król wybiegł z altanki, objął wielkiego
uczonego i zawołał:
– Profesorze, ja panu stworzę warunki - Профессор! Я создам все условия
do urzeczywistnienia pańskiego
genialnego planu! Oddam do pana
dyspozycji wszystkie kury i koguty,
wszystkie jajka i zegarki, całe bogactwo
Alamakoty. Od jutra możemy
przystąpić do bąblobudowy.
Wszystkie oczy zwrócone były na
Alojzego, Weronik otrzepywał mu z
kurzu trzewiki, panny Lewkonikówny
spoglądały
131
подготовил бы документацию,
необходимую для постройки
крупной пузырни. А через три года
можно было бы наладить серийное
производство Пузырей.
Сегодняшний день - переломный в
истории человечества. Пред моим
мысленным взором предстает
счастливое время, когда каждый
министрон, каждый бухгалтер,
инженер, врач - чего там, даже
простой школьник будет иметь в
распоряжении собственного
Пузыря! Мир вступит в пузырную
эпоху.
В двухтысячном году уже не мы, а
Пузыри будут строить самих себя.
Человеческая жизнь запузырится в
самих своих основах. Таковы мои
замыслы!
Говорил пан Клякса вдохновенно,
глаза его горели, а из бороды то и
дело вылетали электрические
искры.
Король выскочил из беседки, обнял
великого ученого и воскликнул:
для осуществления вашего
гениального плана! Я отдам в ваше
распоряжение всех кур и петухов
королевства, все яйца и часы, все
богатство Адакотурады. Приступим к
строительству пузырни завтра же.
Все взоры были устремлены на
Алойзи; Вероник смахнул пыль с его
башмаков, а дочери пана
Левкойника любовались

jak urzeczone, gdy oto rozległ się
tubalny głos premiera:
– Królu, pragnę zauważyć, że
produkcja Bąbli stanie się dla nas
posunięciem antyimportowym.
Obejdziemy się bez zagranicznych
specjalistów. Bąble nam ich zastąpią.
Alamakota wysunie się na pierwsze
miejsce wśród potęg świata. Musimy
stworzyć gigantyczny bąblokombinat.
Rada Ministronów przystąpi
natychmiast do opracowania zasad
zbąblowania gospodarki narodowej.
– Dziękuję. O to mi właśnie chodziło! –
rzekł pan Kleks rozczesując palcami
brodę. – Przyjechałem do Alamakoty,
żeby zabrać Bajdotów z powrotem do
ojczyzny, a tymczasem sam gotów
jestem tutaj zostać.
– Nas stąd zabrać? – zdziwił się król. –
A cóż by Alamakotańczycy zrobili bez
nas? Piastujemy tu najwyższe godności адакотурадцам? Мы тут исполняем
i żaden Bajdota nie będzie chciał się весьма ответственные должности, и
tego wyrzec. A zresztą staliśmy się
tutaj ludźmi czynu, nie potrafilibyśmy
już żyć bajkami. Sprzykrzyło nam się
nudne bajkopisarstwo. Tu zostaniemy i можем жить сказками. Нам надоело
pan zostanie z nami.
Pan Kleks myślał chwilę, po czym rzekł:
– Nie lekceważcie bajek. Nie
lekceważcie fantazji. Bez fantazji nie
132
механическим человеком как
зачарованные.
- Ваше Величество, - раздался вдруг
зычный голос премьера, - прошу
заметить: производство Пузырей
сократит наши расходы на импорт и
позволит отказаться от иностранных
специалистов - их заменят Пузыри.
Адакотурада станет одной из
ведущих держав. Надо создать
крупный пузырестроительный
комбинат. Совет министронов
немедленно приступит к разработке
принципов пузыризации народного
хозяйства.
- Благодарю. Именно это я и имел в
виду! - сказал пан Клякса,
расчесывая пальцами бороду. -
Честно говоря, я приехал в
Адакотураду, чтобы забрать
сказандцев и вернуть их на родину,
но теперь сам готов остаться с вами.
- Забрать нас отсюда? - удивился
король. - А как без нас быть
никто из сказандцев не захочет
отречься от этого. И вообще, мы
стали тут людьми дела и больше не
скучное сказописание. Мы
останемся здесь, и вы вместе с
нами.
Пан Клякса подумал немного и
заявил:
- Не пренебрегайте сказками. Не
пренебрегайте фантазией. Без

może powstać nic wielkiego. Alojzy
pozbawiony jest wyobraźni. Dlatego
właśnie może służyć ludziom, ale nigdy людям он может, но подчинить их
nad ludźmi nie zapanuje. Wszystko
przewidziałem. Prawdziwy uczony nie Истинный ученый не сделает ничего
stworzy nic przeciwko człowiekowi.
– Niech żyje pan Kleks! – zawołała
chórem rodzina Lewkoników.
– A więc dobrze – oświadczył wreszcie
wielki uczony. – Przyjmuję twą
propozycję, królu. Za dwa tygodnie
mogę przystąpić do pracy. Przedtem
jednak muszę zakończyć pewne ważne
sprawy. To długo nie potrwa.
– Przepraszam – wtrącił nieśmiało
Alojzy – a co się stanie ze mną?
– Użyczyłem ci pełnej samodzielności –
odrzekł pan Kleks. – Możesz robić, co
chcesz. Jesteś wolny tak jak każdy z
nas.
– Panie profesorze – zauważył
rezolutnie Alojzy – preecież ja jestem
prototypem. Beze mnie seryjna
produkcja nie ruszy z miejsca.
– Kochany! – zawołał pan Kleks. – Ależ
oczywiście, masz rację. Królu, musimy
Alojzego za wszelką cenę zatrzymać.
Jest on dla nas niezbędny!
– O, nic prostszego – odparł
Kwaternoster I. – Mogę ofiarować
Alojzemu wysoki urząd w Alamakocie.
133
фантазии не бывает величия. Алойзи
лишен фантазии, и потому служить
себе не сумеет. Я все предусмотрел.
человечеству во вред.
- Да здравствует пан Клякса! - хором
закричало семейство Левкойников.
- Ну ладно, - наконец сообщил
великий ученый, - король, я
принимаю твое предложение и
через две недели приступлю к
работе. Но прежде мне необходимо
уладить несколько очень важных
дел. На это не уйдет много времени.
- Простите, - робко подал голос
Алойзи, - а что будет со мной?
- Я предоставил тебе полную
свободу действий, - ответил пан
Клякса. - Можешь делать все что
захочется. Ты свободен, как и любой
из нас.
- Пан профессор, - рассудительно
сказал Алойзи, - не забывайте, что я
- прототип, и без меня серийное
производство застрянет на месте.
- Дорогой мой! - воскликнул пан
Клякса. - Ну конечно! Король, надо
во что бы то ни стало оставить
Алойзи здесь. Нам без него не
обойтись!
- Нет ничего проще, - ответил
Кватерностер I. - Я могу предложить
ему высокий пост.
 134

Potrzebujemy mądrych Толковые руководители нам нужны.

administratorów.

– Królu – oświadczył Alojzy – profesor - Ваше Величество, - заметил

Kleks uczynił mnie zdolnym do
wykonywania wszelkich funkcji i do
pełnienia wszelkich urzędów. Mogę
być ogrodnikiem, marynarzem,
inżynierem, aptekarzem, generałem,
dyrektorem, ministronem. Jestem
wprost stworzomy do tego, żeby służyć
każdemu, kto tego potrzebuje.
Алойзи, - профессор Клякса наделил
меня разнообразными
способностями, и я могу исполнять
любую работу, занимать любые
должности. Могу быть садовником,
матросом, инженером, аптекарем,
генералом, директором,
министроном. Я просто создан для
того, чтобы служить каждому, кто в
этом нуждается.

– Widzisz, królu – wtrącił pan Kleks – - Вот видишь, король, - вмешался

Alojzy Bąbel jest mądry, bystry,
układny, poprawny, nienaganny,
niezawodny, opanowany, spokojny,
rzetelny, godny zaufania. Brak mu
tylko fantazji. Posiada więc wszystkie
zalety, których wymaga się od dobrego
urzędnika.
пан Клякса. - Алойзи Пузырь умен,
сообразителен, энергичен, учтив,
старателен, безотказен, выдержан,
спокоен, прилежен и надежен - ему
недостает лишь воображения. То
есть он обладает всеми качествами,
необходимыми для хорошего
чиновника.

Król zastanawiał się przez kilka minut.
Zapanowało ogólne milczenie,
przerywane tylko kichaniem Dalii.
Wreszcie, zwracając się do premiera
Trondodentrona, Kwaternoster I
przemówił:
Король на несколько минут ушел в
раздумья, и все погрузились в
молчание, нарушавшееся только
чихами Георгины. Наконец
Кватерностер I обернулся к
премьеру Тронодентрону и сказал:

– Mój przyjacielu, powołuję pana - Друг мой, я назначаю пана Алойзи

Alojzego Bąbla na stanowisko
ministrona w rządzie Alamakoty. Który
jest dzisiaj? Trzydziesty czerwiec? Otóż
od pierwszego lipca obejmie on urząd
ministrona Dalekiej Żeglugi. No i
oczywiście otrzyma tytuł Pierwszego
Admirała Floty.
Пузыря на должность министрона в
адакотурадском правительстве.
Какое нынче число? Тридцатое
июня? Так вот, с первого июля он
будет занимать пост министрона
Дальнего Плавания. И разумеется,
получит звание Первого Адмирала
Флота.
 135

Proszę przygotować odpowiednie Прошу подготовить

dekrety nominacyjne. Należy też соответствующие указы. Кроме того,
załatwić dla niego ministronalne необходимо предоставить ему
mieszkanie i przydział rządowych jajek. министрональное жилье и поставить
Z chwilą gdy nastąpi nominacja, pan на государственное яичное
Bąbel nazywać się będzie Alojzytron. довольствие. С момента назначения
To wszystko. на должность пан Алойзи Пузырь
будет именоваться Алойзитроном.
Все.

Królewski Kogut zapiał po raz trzeci. Королевский петух запел в третий

раз.

– Aordiencja Skurńczurna! – - Аордиенция уркурнчена! - объявил

oświadczył ministron Dworu. министров Двора.

Skłoniliśmy się królowi, pożegnaliśmy Мы поклонились королю,

członków rządu i po wymianie
wzajmenych grzeczności udaliśmy się
na zaproszenie ministrona
Paramontrona na obiad do Instytutu
Smażenia Jajecznicy.
попрощались с членами
правительства и после взаимного
обмена любезностями
воспользовались приглашением на
обед, дававшийся министроном
Парамонтроном в Институте
Яичницы.

Muszę wyznać, że przyjęcie u Должен признаться, прием у

Kwaternostra I, pomimo że zjadłem Кватерностера I, хотя я и съел там
kika porcji lodów, porządnie mnie несколько порций мороженого,
znudziło. Uczestniczyłem w pracach нагнал на меня изрядную скуку. Я
pana Kleksa nad konstrukcją Alojzego участвовал в работе пана Кляксы над
od samego początku, jeszcze w созданием Алойзи с самого начала,
Akademii. Znałem teorie naukowe еще в Академии. Научные теории
wielkiego uczonego, obecnie więc nie великого ученого были мне
dowiedziałem się nic nowego. Zresztą, известны, и ничего нового я не
prawdę mówiąc, wolałem dawnego узнал. К тому же, по правде говоря,
Alojzego z jego wadami technicznymi, мне больше нравился прежний
kiedy wymykał się spod władzy pana Алойзи, с его техническими
Kleksa, był niesforny i płatał przeróżne недостатками, иногда выходивший
nieobliczalne figle. из-под контроля пана Кляксы,
строптивый и выкидывавший
всевозможные нежданные каверзы.

Na moje oko bardziej wtedy
przypominał prawdziwego człowieka
niż teraz, odkąd mechanizm jego
zaczął działać z doskonałą precyzją.
Usunięcie błędów konstrukcyjnych
pozbawiło Alojzego fantazji, ale,
ostatecznie, było zgodne z
zamierzeniami pana Kleksa.
Szliśmy tym razem na przełaj, skrótem,
obok boiska sportowego, gdzie właśnie напрямик мимо стадиона, где как
odbywał się mecz piłki nożnej. Możecie
sobie wyobrazić, z jaką szybkością
toczyła się gra, skoro obie drużyny
składały się z trzynożnych piłkarzy, a
bramkarzami byli alambajscy chłopcy o
trzech rękach. Osobliwość gry polegała
na tym, że liczyły się wyłącznie gole
strzelone środkową nogą, a ponieważ засчитывались только голы, забитые
sędzia nigdy nie mógł tego ustalić w
sposób całkiem pewny, przeto mecze наверняка, какой ногой был забит в
kończyły się zawsze remisem.
Przyglądaliśmy się z zainteresowaniem
tej ciekawej grze, gdy nagle piłka
wybita na aut potoczyła się w naszą
stronę. Wtedy Alojzy błyskawicznym
kopnięciem wystrzelił ją w górę z taką
siłą, że po dziesięciu minutach jeszcze
nie spadła z powrotem na ziemię.
Ruszyliśmy więc w dalszą drogę,
pozostawiając graczy i kibiców
sportowych z rozdziawionymi ustami i
wzrokiem utkwionym w niebo.
Panny Lewkonikówny mogły teraz
pofolgować swoim przyzwyczajeniom.
136
На мой взгляд, тогда он больше
напоминал подлинного человека,
чем сейчас. Устранение
конструктивных дефектов лишило
Алойзи фантазии - впрочем, именно
этого пан Клякса и добивался.
Чтобы сократить путь, мы пошли
раз проходил футбольный матч.
Можете себе представить, с какой
скоростью протекала игра, в которой
участвовали трехногие полевые
игроки и трехрукие вратари!
Особенность местной игры
заключалась в том, что
средней ногой. Установить же
ворота мяч, адакотурадским судьям
никак не удавалось, и почти все
матчи в Адакотураде заканчивались
ничьей.
Мы с любопытством наблюдали за
интересной игрой, как вдруг
выбитый в аут мяч полетел в нашу
сторону. Тут Алойзи молниеносным
ударом нога отправил мяч под
облака с такой силой, что и спустя
десять минут тот еще не вернулся.
Тогда мы пошли дальше, а игроки с
болельщиками все еще ждали его
возвращения, с раскрытыми ртами
глядя в небо.
Оказавшись на улице, дочери пана
Левкойника дали волю своим
привычкам.

Hortensja mówiła:
– Niech mi pan wytłumaczy, panie
Adasiu, dlaczego król Kwaternoster I
dotađ się nie ożenił? Pewnie dlatego,
że żadna cudzoziemska księżniczka nie
zgodziłaby się żyć samą jajecznicą..
Dalia kichała bez przerwy, płosząc
motyle, a Piwonia ułożyła długi wiersz
o Alozym, zakończony słowami:
Oj-zły Alojzy flota plusk
A wielorybka szybka mózg.
Naszej miłej poetce chodziło
prawdopodobnie o to, że Alojzy zatopi
flotę, a jego mózg stanie się pastwą
wieloryba. Nie jestem przekonany, czy
dobrze objaśniłem sens tego
dwuwiersza, gdyż nie znam się niestety
na poezji. Pan Lewkonik zrobiłby to na
pewno dużo lepiej ode mnie.
Róża nie interesowała się literaturą.
Tak jak rodzice kochała kwiaty. Była
najstarszą córką pana Lewkonika i
sądząc z jego słów, odznaczała się
uderzającym podobieństwem do
swojej matki Multiflory. Sam zresztą
stwierdziłem, że gdziekolwiek się
pojawiła, bił od niej naturalny aromat
róż. Miała ślicznie zadarty nosek, była
małomówna, ale za to lubiła nucić
wesołe piosenki.
137
Гортензия говорила:
- Пан Адась, объясните, пожалуйста,
почему король до сих пор не
женился? Вероятно, потому, что
никто из заморских принцесс не
соглашается питаться одной
яичницей.
Георгина беспрестанно чихала,
распугивая бабочек, а Пиония
сочинила длинный стих об Алойзи,
заканчивавшийся такими словами:
Ой-злой Алойзлой плюх флот
А кашалот вмиг мозг жрет.
Наша милая поэтесса, похоже,
хотела сказать, что Алойзи утопит
флот, а его мозг станет добычей
кашалотов. Впрочем, я не уверен,
что хорошо растолковал смысл
двустишья; к сожалению, я не
слишком силен в поэзии. Пан
Левкойник наверняка сделал бы это
лучше меня.
Роза литературой не
интересовалась. Как и родители, она
любила цветы. Роза была старшей
из дочерей пана Левкойника, и судя
по его словам, отличалась
поразительным сходством со своей
матерью Мультифлорой. Да я и сам
заметил, что этой девушке
постоянно сопутствует аромат роз.
Нос у нее был чуточку курносый,
говорила она мало, зато любила
напевать под нос веселые песенки.

Pan Kleks chętnie jej wtórował
przebierając palcami na wargach i
podśpiewując swoje „pa-ram-pa-ram”.
Ta urocza dziewczyna miała tylko
jedną wadę, wadę wymowy: „r”
wymawiała jako „k”. Siebie nazywała
więc Kóżą zamiast Różą, Weronika –
Wekonikiem. Rosa w jej ustach
brzmiała jak kosa, ręka jak kęka, rura устах становилась косой, руку она
jak kuka. O królu mówiła kkul
Kwateknostek Piekwszy, a imię mojego
koliberka wymawiała Tki-Tki.
Podobnie i teraz, w chwili gdy
wchodziła na teren Instytutu Smażenia
Jajecznicy, zawołała:
– O, Tki-Tki! Wkócił.
Istotnie koliberek usiadł mi na
ramieniu i szepnął do ucha pewne
ważne wiadomości. Zaraz też dałem
mu kilka poleceń i odesłałem z
powrotem do miasta.
Niebawem w sali probierczej
zasiedliśmy do obiadu. Podano nam
jajecznicę o różnych smakach: z
orzechami, z bananami, z makiem, z
groszkiem, z kapustą morską, z rybią
wątróbką i z krewetkami.
Siedziałem pomiędzy Alojzym i panem
Kleksem, ale nie brałem udziału w
rozmowie, gdyż znów zaczął mnie
nurtować niepokój o los rodziców. Pan
Kleks dostrzegł troskę na mojej twarzy.
Wyjął z kieszeni skarbonkę pamięci,
przyłożył ją do czoła i po chwili
zastanowienia oświadczył:
138
Пан Клякса охотно ей вторил,
перебирая пальцами по губам и
напевая свое "па-рам-пам-пам".
У этой очаровательной девушки был
лишь один недостаток: вместо "р"
она произносила "к". Так что себя
она называла Козой, а не Розой,
Вероника - Векоником. Роса в ее
превращала в куку, а коридор - в
кокидок. Короля она называла
Кватекностеком Пеквым, а моего
колибри - Тки-Тки.
Вот и сейчас, входя на территорию
Института Яичницы, она
воскликнула:
- О, Тки-Тки пкилетел!
И в самом деле, колибри сел мне на
плечо и шепнул на ухо кое-что
важное. Я тут же дал ему несколько
поручений и отправил обратно в
город.
Вскоре мы сидели в дегустационном
зале. Нам подали несколько сортов
яичницы: с орехами, бананами,
маком, горошком, морской
капустой, рыбьей печенью и с
креветками.
Я сидел между Алойзи и паном
Кляксой, но в беседе участия не
принимал, так как мной снова
овладела тревога за родителей.
Увидев мою озабоченность, пан
Клякса извлек из кармана копилку
памяти, приставил ее ко лбу и через
некоторое время заявил:

– Drodzy przyjaciele! Mamy już
załatwioną sprawę Alojzego. Sprawa
repatricji Bajdotów odpada. O Rezedę
możecie być spokojni. Jestem na jej
tropie. Pozostaje nam jeszcze
sprowadzenie małżonki pana
Lewkonika – Multiflory oraz
odnalezienie rodziców Adasia
Niezgódki. A na koniec – powzięcie
decyzji co do dalszych losów mojej
Akademii. Zatrzymajmy się przy
punkcie drugim. Ty, Alojzy, od jutra
obejmiesz urząd ministrona Dalekiej
Żeglugi i Pierwszego Admirała Floty.
Bądź łaskaw zarządzić, abyśmy
pojutrze otrzymali do dyspozycji
odpowiedni okręt. Obejmiesz nad nim корабль и возглавь его команду. На
dowództwo. Wyruszamy do Wyspy
Sobowtórów: ja, Adaś i pan Weronik.
Pan, panie Anemonie, musi zostać
tutaj i zaopiekować się córkami. A więc остаться здесь, чтобы позаботиться о
postanowione! Drugiego lipca w
południe odbijamy od brzegów
Alamakoty!
Przemówienie pana Kleksa wywołało
nieopisaną radość w rodzinie
Lewkoników. Hodowca róż podbiegł
do wielkiego uczonego i ucałował go w великому ученому и поцеловал его в
ucho, rozpromienione dziewczęta
klaskały w dłonie, Dalia kichała jak
najęta, a Róża wołała:
– Bkawo, bkawo! Niech żyje pan
pkofesok!
– Idźcie teraz wszyscy do ogrodu –
powiedział pan Kleks. – Muszę odbyć z
Alojzym i Adasiem naradę
139
- Дорогие друзья! Мы уже устроили
дело Алойзи. Вопрос о репатриации
сказандцев отпал сам собой. За
Резеду можете не волноваться, я
иду по ее следам. Остается только
вызволить супругу пана Левкойника,
Мультифлору, а также найти
родителей Адама Несогласки. И
наконец, надо принять решение
относительно дальнейшей судьбы
моей Академии. Остановимся на
втором пункте. Алойзи, с
завтрашнего дня ты будешь
исполнять должность министрона
Дальнего Плавания и Первого
Адмирала Флота.
Пожалуйста, сделай так, чтобы
завтра у нас имелся подходящий
остров Двойников поплывем
втроем: я, Адась и пан Вероник. А
вам, пан Левкойник, придется
дочерях. Итак, решено! Второго
июля в полдень поднимаем якоря!
Речь пана Кляксы вызвала в
семействе розовода неописуемую
радость. Пан Левкойник подлетел к
ухо, сияющие девушки хлопали в
ладоши, Георгина чихала как
заведенная, а Роза кричала:
- Бкаво! Бкаво! Да здкаствует пан
пкофессок!
- А теперь ступайте все в сад, -
сказал пан Клякса. - Нам с Алойзи и
 140
nawigacyjną. Proszę nam nie
przeszkadzać.
Gdy zostaliśmy sami, uczony wyjął z
kieszeni swoją samoczynną sprężoną
mapę, rozłożył ją na stole i rzekł:
– Spójrz, Alojzy… To jedyna mapa na
świecie, na której uwidoczniona jest
Alamakota oraz inne kraje, uważane
przez różnych nieuków za nie
istniejące. Tu, na północny zachód od
Alamakoty, leży archipelag Wysp
Kaktusowych, dalej Cieśnina Świętego
Pantałyka… Tędy wychodzimy na
Ocean Niespokojny, omijamy
Przylądek Wiecznego Pióra i
wypływamy wprost na Wyspę
Sobowtórów. Jak widzisz, odległość
jest stosunkowo niewielka.
Jeśli weźmiemy kurs nieco bardziej na
północ, będziemy mieli do przebycia w
linii prostej około trzystu
alamakotańskich mil morskich. A więc
podróż nasza nie powinna trwać dłużej
niż osiem godzin.
– Tak, tak, słusznie – powiedział ze
znawstwem Alojzy. – Podejmuję się
nawet rozwinąć większą szybkość, niż
pozwalają przepisy nawigacyjne w tym
rejonie Oceanu Niespokojnego. Gdy
pływałem na „Pigularii”, nauczyłem się
różnych korsarskich sztuczek.
– Żebyś tylko nie przeholował –
upominał go Kleks.
Адамом необходимо провести
морской совет. Прошу не мешать.
Когда мы остались одни, великий
ученый достал из кармана свою
автоматическую складную карту
мира, разложил ее на столе и
сказал:
- Вот, Алойзи, единственная в мире
карта, на которой обозначены
Адакотурада и другие страны,
которые всякие неучи считают
несуществующими. Здесь, на
северо-запад от Адакотурады лежат
Кактусовые острова. Дальше
находится пролив Святого
Панталыка... Оттуда мы выйдем в
Нетихий океан и, обогнув Мыс
Вечного Пера, буквально уткнемся
носом в остров Двойников. Как
видишь, расстояние относительно
невелико.
Если взять курс несколько севернее,
то по прямой это составит около
трехсот адакотурадских морских
миль. Так что все путешествие
продлится не более восьми часов.
- Совершенно верно, - со знанием
дела подтвердил Алойзи. - Я даже
возьмусь плыть быстрее, чем
позволяют правила морского
движения в этом районе Нетихого
океана. Во время плавания на
"Микстурии" я научился кое-каким
пиратским штучкам.
- Только не переборщи, -
предупредил его пан Клякса.
 141
W tym momencie Alojzy rozejrzał się
dokoła, żeby sprawdzić, czy nikt nie
podsłuchuje, i powiedział szeptem:
– Panie profesorze… Od jutra będę
ministronem… Jeśli pan sobie życzy,
mogę obalić Kwaternostra I i obwołać
pana królem Alamakoty.
Pan Kleks wybuchnął serdecznym
śmiechem.
– Chyba oszalałeś, Alojzy! – zawołał. –
Też pomysł! To tak, jakbyś
zaproponował lwu, żeby został
karaluchem! Ja – wolny, niezawisły
umysł, miałbym włożyć na głowę ten
garnek zwany koroną? Ja – Ambroży
Kleks?!
Po chwili zaś dodał surowo:
– Proszę cię, Alojzy, tylko bez takich
wybryków. Ofiarowałem ci
samodzielność, ale wiesz chyba, że
mam cię na fali ultrakrótkiej 0,000001
metra i mogę w każdej chwili
uruchomić aparaturę zdalnego
kierowania. Wtedy skończy się twoja
samodzielność. Zrozumiałeś? Miej się
na baczności!
Mówiąc to pan Kleks pogroził mu
kciukiem prawej ręki, co oznaczało
bardzo poważne ostrzeżenie.
Alojzy zaczerwienił się, bo nawet i o
tym drobnym szczególe
Тут Алойзи осмотрелся, явно желая
удостовериться, что никто не
подслушивает, и зашептал:
- Пан профессор, с завтрашнего дня
я - министрон... Если хотите, я
свергну Кватерностера и объявлю
вас королем Адакотурады.
Пан Клякса лишь рассмеялся от всей
души.
- Алойзи, ты с ума сошел! -
воскликнул он. - Тоже мне,
придумал! Это все равно, что льву
предложить стать тараканом! Я,
свободный и независимый ученый,
должен возложить на себя этот
горшок, называемый короной? Я,
Амброжи Клякса?!
Помолчав, он сурово добавил:
- Умоляю, Алойзи, без этих штучек. Я
дал тебе самостоятельность, но ты
ведь знаешь, что я постоянно держу
с тобой связь на ультракороткой
волне 0,000001 метра и в любой
момент могу пустить в ход пульт
дистанционного управления, и тогда
плакала твоя самостоятельность.
Понял? Намотай себе на ус!
При этом пан Клякса пригрозил ему
большим пальцем правой руки, что
означало весьма серьезное
предупреждение.
Алойзи покраснел, ибо наш великий
ученый позаботился при

konstrukcyjnym nie zapomniał nasz
wielki uczony.
Chciałem panu dogodzić, panie
profesorze – powiedział ze skruchą, po
czym, zmieniając szybko temat,
dorzucił: – W oznaczonym terminie
mój okręt flagowy będzie gotów do
wyjścia w morze.
Skończyliśmy naszą rozmowę. Pan
Kleks nasłuchując zbliżył się do
otwartego okna, gdyż z ogrodu
dolatywał śpiew Róży. Była to ulubiona
piosenka profesora.
Na gałęzi siedzi ptak,
Chcę go złapać, ale jak?
Po gałęzi wleź na szczyt,
Nie złapałeś? A to wstyd!
Brzegiem rzeczki pełznie rak,
Chcę go złapać, ale jak?
Nic się nie bój, łap za kleszcz,
Gdy ugryzie cię, to wrzeszcz.
Pośród kłosów rośnie mak,
Chcę go zerwać, ale jak?
Zerwij ręką! Brak ci sił?
To nie mak, to motyl był.
Chociaż Róża zamiast „rak” mówiła
„kak”, a zamiast „rośnie” – „kośnie”,
142
конструировании даже о такой
мелочи.
- Я хотел сделать вам приятное, -
огорченно сказал он, и поспешил
переменить тему. - В указанный срок
флагманский корабль будет готов к
отплытию.
На том совет и закончился. Пан
Клякса подошел к открытому окну и
прислушался; из сада доносилось
пение Розы. Она пела любимую
песню профессора:
Птичка села на сучок.
Как поймать ее, дружок?
На верхушку полезай!
Что? Не можешь? Ай-яй-яй!
Рак заполз под бережок.
Как схватить его, дружок?
За клешню его бери!
Если больно, то ори!
Мак подлез под колосок.
Как сорвать его, дружок?
Рви его! Ну что? Никак?
Это - бабочка, не мак!
Хотя Роза вместо "рак" говорила
"как", а "рви" произносила, как
 143
pan Kleks przysłuchiwał się piosence z
błogim uśmiechem, palcami bębnił w
takt o parapet okna i przyśpiewywał:
– Pa-ram-pam-pam, pa-ram-pam-pam!
W tym momencie poczułem, że coś
otarło się pod stołem o moje nogi. Nie
mógł to być pies, gdyż psów nie znano
w Alamakocie. A więc chyba kogut?
Wsunąłem rękę pod stół, złapałem
kogoś za nos i wyciągnąłem Zyzika.
– To ty? – zawołałem. –
Podsłuchiwałeś, nicponiu!
– Podsłuchiwałem – odparł Zyzik
bezczelnie. – Ale nic nikomu nie
powiem. Daję alambajskie słowo
honoru. Tylko zabierzcie mnie z sobą
na Wyspę Sobowtórów. Mogę się
przydać. A to, co ten pan mówił o
królu, wcale mnie nie obchodzi.
Umiem trzymać język za zębami.
Alojzy chwycił Zyzika za ramię tak
mocno, że o mało mu nie pogruchotał
kości. Chłopiec wrzasnął z bólu, ale tu
wdał się w sprawę pan Kleks.
– Puść go, Alojzy – powiedział
spokojnie. – Za to, że podsłuchiwał,
mógłbym go zamienić w muchę.
Posiadam taki przebieralnik! Ale mam
lepszy pomysł. Trzeba wlać mu oleju
do głowy. Zabierzemy go z sobą. Jest
ciekawy, a ciekawość to droga do
wiedzy.
"кви", пан Клякса слушал пение с
блаженной улыбкой на устах и
пальцами выстукивал на
подоконнике ритм, подпевая:
- Па-рам-пам-пам! Па-рам-пам-пам!
Тут я почувствовал, как под столом
кто-то коснулся моей ноги.
Наверняка не собака, ведь в
Адакотураде собаки не водятся.
Может, петух? Я сунул руку под стол,
поймал кого-то за нос и вытащил
Зызика.
- Ты?! - воскликнул я. -
Подслушивал, негодяй!
- Подслушивал, - нахально
согласился Зызик. - Но я никому
ничего не скажу. Честное
адакотурадское! Только возьмите
меня на остров Двойников. Я вам
пригожусь! А то, что тот господин
говорил о короле, совершенно меня
не касается. Я умею держать язык за
зубами.
Алойзи схватил Зызика за плечо, да
так сильно, что едва не переломал
ему кости. Юноша вскрикнул от
боли, но тут вмешался пан Клякса.
- Оставь его, Алойзи, - спокойно
сказал он. - За подслушивание я мог
бы превратить его в муху, есть у
меня такое средство. Но я придумал
кое-что получше. Надо вправить ему
мозги. Возьмем его с собой. Малый
любознателен, а любознательность -
путь к знаниям.

Potrafię zrobić z niego dzielnego
chłopca. Zyzik, jedziesz z nami!
Taki to był człowiek pan Kleks.
Tymczasem zrobiło się dosyć późno. Z
oddali dobiegało chóralne pianie
kogutów, gdyż była to pora
spuszczania ich z łańcuszków.
Podziękowaliśmy Paramontronowi za
wyborny poczęstunek, po czym na
użyczonych nam hulajnogach
wróciliśmy do domu.
Bulpo i Pulbo, dwaj uczeni ogrodnicy
spośród pięciu, których pan Lewkonik
zaprosił na wieczór, czekali już z
bukietami kwiatów dla panien
Lewkonikówien. Pozostali trzej mieli
tego dnia nocny dyżur.
Hodowca róż znalazł w królewskich
ogrodnikach bratnie dusze i od razu садовниках родственные души и тут
przystąpił do rozmów na temat
alamakotańskiej botaniki, opisanej w
najnowszej pracy pana Kleksa pt.
„Alamakotanika”. Dzieło to ukazało się
w przeddzień naszego przyjazdu do
Alamakoty.
Weronik przerwał im ciekawą
dyskusję:
– Panie Anemonie, myślę, że ci młodzi
panowie woleliby zabawić się w jakąś
grę towarzyską z pańskimi córkami.
Powiedzmy, w „wesołego dozorcę”.
144
Я сделаю из него человека. Зызик,
плывешь с нами!
Вот каким человеком был пан
Клякса!
Тем временем порядочно стемнело.
Издалека уже долетало дружное
пение петухов, потому что настала
пора спустить их с цепей.
Поблагодарив Парамонтрона за
изысканное угощение, мы на
одолженных самокатах помчались
домой.
Бульпо и Пульбо, двое из пяти
ученых садовников, приглашенных
паном Левкойником на ужин, уже
стояли у дверей с букетами
приготовленных для дочерей
розовода цветов. Оставшиеся трое
дежурили сегодня в ночь.
Пан Левкойник нашел в королевских
же заговорил с ними об
адакотурадской ботанике,
описанной в последней работе пана
Кляксы под названием
"Адакотураданика". Книга эта вышла
в свет буквально перед нашим
приездом сюда.
Их оживленную беседу прервал
Вероник.
- Пан Анемон, по-моему, эти
молодые люди не прочь сыграть во
что-нибудь с вашими дочерьми. Ну,
скажем, в "веселого смотрителя",
 145

Albo w „myjmy schody”. Albo w или в "мытье лестницы", или в

„zamiatanego”. "подметалки".

– Proponuję w „zamiatanego”! – - Давайте играть в "подметалки"! -

zawołał pan Kleks. закричал пан Клякса.

Wobec tego Weronik przyniósł miotłę i Вероник тут же принес метлу и

zaczął nas gonić po wszystkich начал гоняться за нами по всем
pokojach. Ten, kto dał mu się комнатам. Тот, кого он "подметал",
„zamieść”, przejmował miotłę i z kolei должен был забрать у него метлу и в
gonił innych. Najzręczniejszy okazał się свою очередь гоняться за
pan Lewkonik, który odbijał się od остальными. Самым ловким
podłogi i unosił nad naszymi głowami оказался пан Левкойник, скакавший
jak balonik. Zdobył największą ilość под потолок как мячик. Розовод
punktów i dlatego wolno mu było набрал очков больше всех и получил
wybrać następną grę. право назначить следующую игру.

– Świetnie! – zawołał rozbawiony pan - Прекрасно! - воскликнул

Kleks. – Może zagramy w „trzy разыгравшийся пан Клякса. - Может,
wiewiórki”? сыграем в "три бельчонка"?

Pan Lewkonik stanął na środku pokoju, Пан Левкойник встал посреди

pocisnął brodawkę na nosie i rzekł комнаты, помял бородавку на носу и
dumnie wypinając brzuch: произнес, гордо выпятив живот:

– Mam propozycję. Zabawmy się teraz - Есть идея. Предлагаю сыграть в

w „oświadczyny”. Panowie wybierają. брачные предложения. Мужчины
выбирают.

– O, z takimi rzeczami to nie ma żartów - Ого, с этим не шутят, - заметил

– zauważył Weronik. Вероник.

– Kto chce, ten żartuje, a kto chce,
oświadcza się na serio! – rzekł wesoło
pan Kleks, pociesznie głaszcząc brodę z
góry na dół i z dołu do góry.
- Кто хочет, шутит, а кто хочет,
делает предложение всерьез!
весело сказал пан Клякса, смешно
поглаживая бороду сначала сверху
вниз, а затем снизу вверх.

Alojzy nie ruszył się z miejsca. Алойзи даже не шелохнулся.

Zapewne wciąż jeszcze uważał się za Вероятно, он все еще считал себя
narzeczonego Rezedy, женихом Резеды, хотя, к моему

chociaż, ku memu zdziwieniu, nie
wykazywał żadnego zainteresowania
jej zniknięciem.
Weronik nie odstawił miotły, lecz
kucając zabrał się z przyzwyczajenia do присел и стал по привычке выметать
wymiatania kurzu z kątów pokoju.
Pan Kleks nucił beztrosko jakąś
piosenkę. Tylko pan Lewkonik
wykazywał wielkie podniecenie i
nawoływał:
– Panowie! Bawimy się! Panie czekają
na oświadczyny!
Wtedy Bulpo i Pulbo, uczeni ogrodnicy,
stanęli na wysokości zadania. Jeden
podszedł do Hortensji, drugi do Dalii,
skłonili się przed nimi szarmancko i
powiedzieli równocześnie:
– Piękna pani, mam zaszczyt prursić ur
twurją rękę.
Jako bliźniacy, byli do siebie bliźniaczo
podobni, toteż obie siostry nie miały
trudności z wyborem. Grzecznie
dygnęły i zgodnie z ich życzeniem
podały im prawe rączki.
– Brawo! – zawołał pan Kleks. – Mamy
już dwie pary. A co dalej, panie
Anemonie?
– Przepraszam – wmieszał się Weronik
– musimy wiedzieć, czy oświadczyny
odbyły się na żarty, czy na serio?
Zapadło kłopotliwe milczenie.
146
удивлению, до сих пор никак не
отреагировал на ее исчезновение.
Вероник, не выпуская из рук метлы,
пыль из углов.
Пан Клякса беззаботно напевал
какую-то песенку, и только пан
Левкойник суетился и приговаривал:
- Господа! Давайте же играть!
Девушки ждут предложений!
Ученые садовники оказались на
высоте: Бульпо подошел к
Гортензии, а Пульбо - к Георгине;
затем, галантно поклонившись
избранницам, они в один голос
произнесли:
- Урчарурвательная пани, имею
честь прурсить твурей рорки.
Близнецы были похожи друг на
друга, как близнецы, и сделать
выбор сестрам было нетрудно. Они
вежливо присели в реверансе и
согласно желанию юношей подали
им свои правые ручки.
- Браво! - воскликнул пан Клякса. -
Две пары уже есть. Что дальше, пан
Анемон?
- Извините, - вмешался Вероник, -
хотелось бы знать, эти предложения
сделаны в шутку или всерьез?
Наступило неловкое молчание.
 147

– Panno Hortensjo! – rzekł wreszcie - Мадемуазель Гортензия! - наконец

Bulpo – Pokochałem panią od сказал Бульпо. - Я полюбил вас с
pierwszego wejrzenia… To może первого взгляда... Это, может быть,
śmieszne, ale my, wychowani wśród смешно, но мы, выросшие среди
kwiatów, mówimy to, co czujemy. цветов, говорим то, что чувствуем.

– A ja mówię to, co myślę – odrzekła - А я говорю, что думаю, - ответила

Hortensja. – Siostry śmieją się ze mnie, Гортензия. - Сестры смеются над
że myślę głośno. Teraz też моей привычкой думать вслух. Вот и
zastanawiam się, dlaczego pan wybrał теперь я раздумываю, почему вы
właśnie mnie? Może dlatego, że żona, избрали меня? Наверное, потому
która rozmawia sama z sobą, nie nudzi что жена, разговаривающая сама с
męża nadmierną gadatliwością. собой, не досаждает мужу своей
Zapytałam, odpowiedziałam i wszystko болтовней. Спросила, ответила, и
jest jasne. все ясно.

– Kolej na pana – zwrócił się do Pulba - Теперь ваша очередь, - обратился к

Weronik, jako że miał wrodzone Пульбо Вероник, страдавший
zamiłowanie do porządku i nie lubił врожденной любовью к порядку и
niewyraźnych sytuacji. не терпевший неясных ситуаций.

Pulbo zmieszał się i tłumiąc wstydliwy Пульбо смутился и, с трудом

chichot, powiedział: сдерживая стыдливое хихиканье,
заявил:

– Panna Dalia… chi-chi… przepraszam… - Мадемуазель Георгина... хи-хи...

tak ślicznie kicha, że naprawdę… chi- извините... так мило чихает, что я...
chi-chi… jestem oczarowany… хи-хи... просто очарован... Я всегда
Marzyłem o takiej żonie… chi-chi… мечтал о такой жене... хи-хи... прошу
przepraszam… Daję słowo. прощения... Честное слово.

Chichot jego był tak zaraźliwy, że pan Хихиканье его было так
Kleks śmiał się do rozpuku. Nawet заразительно, что пан Клякса чуть не
Alojzy uśmiechał się półgębkiem. A лопнул со смеху. Даже Алойзи криво
Weronik na dowód zadowolenia złapał усмехнулся, а Вероник от полноты
obu braci naraz i podrzucił ich w górę чувств сгреб обоих братьев в охапку
jak parę szczeniaków. и подбросил вверх, как двух щенков.

Jedynie pan Lewkonik zachował И только пан Левкойник сохранял

należytą powagę. надлежащую серьезность.
 148

Uściskał bliźniaków, przytulił do serca Он обнял близнецов, прижал к

Hortensję i Dalię, po czym rzekł отеческой груди Гортензию и
drżącym głosem: Георгину и дрожащим голосом
сказал:

– Spełni się marzenie mojej kochanej - Вот и исполнилась мечта моей

Multiflory. Co najmniej dwie nasze любимой Мультифлоры. По крайней
córki wyjdą za mąż za ogrodników. мере, две дочери выйдут замуж за
садовников.

– Pa-ram-pam-pam! Pa-ram-pam-pam! - Па-рам-пам-пам! Па-рам-пам-пам!

– zawołał pan Kleks, porwał pana - воскликнул пан Клякса и, схватив
Lewkonika za ręce i przez kilka minut пана Левкойника за руки, в течение
kręcił się z nim w „drobną kaszkę”. нескольких минут кружился с ним в
"мелком горохе".

Był to naprawdę widok Это было поистине незабываемое

niezapomniany. зрелище.

Postanowiono, że oficjalne zaręczyny Было решено, что официальное

odbędą się po przybyciu Multiflory. обручение состоится по прибытии
Мультифлоры.

Nazajutrz z kancelarii Kwaternostra I Назавтра из канцелярии

nadeszły nominacje dla Alojzego.
Przydzielono mu również
ministronalny apartament w Instytucie
Urojonych Odkryć i Wynalazków. Była
to stara uczelnia, założona niegdyś здании Института Мнимых Открытий
przez jednego z alamakotańskich
podróżników, który przypadkowo
odkrył Amerykę, zanim jeszcze została
odkryta naprawdę.
Кватерностера I прибыли указы о
назначениях Алойзи и о
предоставлении ему
министрональных апартаментов в
и Изобретений. Это старинное
учебное заведение было основано
одним из адакотурадских
путешественников, который
случайно открыл Америку прежде,
чем она была открыта по-
настоящему.

Wraz z panem Kleksem Вместе с паном Кляксой мы

odprowadziliśmy Alojzego do jego проводили Алойзи до его нового
nowych apartamentów. Składały się жилища. Состояло оно из восьми
one z ośmiu pokojów, troskliwie комнат, заботливо оборудованных
wyposażonych we wszystkie sprzęty i всем необходимым для жизни и

urządzenia niezbędne dla ministrona
Dalekiej Żeglugi. W szafach wisiały
mundury Pierwszego Admirała Floty, a
w oszklonej gablocie leżały jego ordery
i odznaczenia, które król Kwaternoster
I przyznał mu zawczasu.
Resztę dnia zajęły nam przygotowania
do podróży. W tym samym czasie
mieszkańcy Alamakoty szykowali się
do następnego święta narodowego, do
Święta Królewskiego Koguta. Na
marginesie muszę wyjaśnić, że
podobne obchody odbywały się w tym
kraju co trzeci dzień, gdyż
Alamakotańczycy ogromnie lubili
świętować. Obchodzono więc
uroczyście Dzień Przyjaźni
Alambajskiej, Dzień Hodowcy Kur,
Dzień Ogrodnika, Dzień Kucharza,
Dzień Dojarza Drzew Laktusowych, a
nadto Rocznicę Lądowania Bajdotów,
Święto Hulajnogi, Święto Zepsutych
Zegarków, Święto Jajecznicy i różne
inne.
Święto Królewskiego Koguta połączone
było z wielkim festynem ludowym w
Ogrodach Królewskich. Podczas
festynu Kwaternoster I nagradzał
najwybitniejszych hodowców kogutów
zegarkami. Ale najważniejszym
punktem programu był konkurs piania
i wybór Królewskiego Koguta na rok
następny.
Jak już wspomniałem, całe popołudnie
zajęci byliśmy pakowaniem naszych
149
отдыха министрона Дальнего
Плавания. В шкафах висели
мундиры Первого Адмирала Флота,
а в застекленной горке красовались
его ордена и другие награды,
заранее врученные Алойзи
Кватерностером I.
Остаток дня мы провели за
подготовкой к плаванию. Тем
временем население Адакотурады
готовилось к очередному
национальному торжеству, к
Празднику Королевского Петуха.
Стоило бы пояснить в скобках, что
подобные чествования совершались
в этой стране через два дня на
третий, так как адакотурадцы
страшно любят праздники. Они
торжественно отмечают День
Сказакотской Дружбы, День
Куровода, День Садовника, День
Повара, День Дояра Лактусовых
Деревьев, а также Годовщину
Высадки Сказандцев, Праздник
Самоката, Праздник Сломанных
Часов, Праздник Яичницы и многие
другие.
В День Королевского Петуха в
Королевском Саду устраивались
народные гулянья, во время
которых Кватерностер I награждал
наиболее отличившихся
петуховодов золотыми часами. Но
главным номером программы был
конкурс петушиного пения и
избрание нового Королевского
Петуха.
Как я уже упоминал, всю вторую
половину дня мы упаковывали

bagaży. Panny Lekonikówny wróżyły
sobie z płatków róż oraz innych
kwiatów, które dostały poprzedniego
dnia od braci-bliźniaków. Pan Kleks
napełniał swoje trzydzieści kieszeni
częściami różnych narzędzi,
przyrządów i aparatów, stanowiących
jego podróżne laboratorium.
Weronik czyścił i pucował wszystko,
co mu się nawinęło pod rękę, a ja
pakowałem do kufra mój bagaż, który
poza tropikalnym hełmem okazał się
całkiem zbyteczny. Zresztą płetwy do
nurkowania i wypchanego sokoła
ofiarowałem w prezencie Zyzikowi.
Ściemniało się już na dobre, gdy nagle
przez okno wleciał Tri-Tri bardzo
zakłopotany, a równocześnie zjawił się
pan Lewkonik wołając:
– Ministron Limpotron prosi
wszystkich na dół do salonu. Delegacja
przyszła!
Pan Kleks burknął coś z
niezadowoleniem, ale szybko się ubrał, буркнул, но быстро оделся, расчесал
przyczesał brodę, wpadł do pokoju
dziewcząt, żeby przejrzeć się w
składanym lustrze, po czym godnie
ruszył w kierunku schodów. Rodzina
Lewkoników, Weronik i ja szliśmy
parami za nim.
W salonie zastaliśmy sześć
najznakomitszych alamakotańskich
dam oraz ministrona Limpotrona i
ministrona Dworu.
Złożyliśmy sobie ceremonialne ukłony.
150
вещи. Дочери пана Левкойника
гадали на лепестках роз и других
цветов, полученных вчера от
братьев-близнецов. Пан Клякса
нагружал свои тридцать карманов
деталями составлявших его
дорожную лабораторию приборов,
инструментов и других
приспособлений.
Вероник чистил и драил все, что
попадало под руку, а я складывал в
сундучок свой багаж, за
исключением пробкового шлема,
оказавшийся совершенно
бесполезным. Кстати, ласты для
подводного плавания и чучело
сокола я подарил Зызику.
Уже сильно стемнело, когда вдруг в
окно влетел озабоченный Три-Три;
одновременно появился пан
Левкойник.
- Министров Лимпотрон просит всех
спуститься в залу, - объявил он. -
Прибыла делегация!
Пан Клякса что-то недовольно
бороду, забежал в комнату девушек
посмотреться в складном зеркале и
с гордым видом двинулся к
лестнице. Семейство пана
Левкойника, Вероник и я шли
парами вслед за ним.
В зале мы увидели шестерых самых
знаменитых адакотурадских дам, а
также министрона Лимпотрона и
министрона Двора.
Мы церемонно раскланялись.

Wśród dam rozpoznałem żony
ministronów, które były obecne na
przyjęciu w ogrodzie u króla.
Ministron Trąbatron, posypany
galowym proszkiem, z piórem kogucim припудренный парадным порошком
za uchem na znak pełnionego urzędu,
wystąpił naprzód i zagaił:
– Nasz król…
– Kwaternoster, Kwaternoster,
Kwaternoster – powiedziały chórem
damy stosownie do przyjętej etykiety i
trzykrotnie powtarzały to imię za
każdym razem, ilekroć Trąbatron
wymawiał słowa „nasz król”.
– …polecił nam – ciągnął ministron –
zwrócić się do czcigodnego
cudzoziemca, pana Anemona
Lewkonika, i przedstawić mu jego
królewską prośbę. Nasz król…
– Kwaternoster, Kwaternoster,
Kwaternoster…
– …postanowił porzucić stan
kawalerski i wstąpić w związek
małżeński, aby uszczęśliwić naród
Alamakoty następcą tronu. Nasz król…
– Kwaternoster, Kwaternoster,
Kwaternoster…
– …przysyła nas w uroczystej delegacji,
abyśmy w jego imieniu prosili o rękę
obecnej tu panny Róży. Nasz król…
151
Среди дам я узнал жен
министронов, присутствовавших на
приеме в саду у короля.
Министрон Тромбонтрон,
и с петушиным пером за ухом,
вышел вперед и заговорил:
- Наш король...
- Кватерностер, Кватерностер,
Кватерностер, - хором произнесли
дамы в соответствии с принятым
этикетом, троекратно повторяя имя
монарха, когда Тромбонтрон
произносил слова "наш король".
- ...поручил нам, - продолжал
министров, - обратиться к
глубокоуважаемому чужестранцу
пану Анемону Левкойнику и
изложить ему его королевскую
просьбу. Наш король...
- Кватерностер, Кватерностер,
Кватерностер...
- ...постановил покончить со своим
холостым житьем и вступить в
брачный союз, дабы осчастливить
народ Адакотурады наследником
трона. Наш король...
- Кватерностер, Кватерностер,
Кватерностер...
- ...направил сюда сию почетную
депутацию, дабы мы от его имени
просили руки присутствующей здесь
панны Розы. Наш король...

– …pragnie pojąć ją za żonę i uczynić
królową Alamakoty. Skończyłem.
Zapadło milczenie, a pan Lewkonik
osunął się w ramiona pana Kleksa i z
wrażenia zemdlał na jego szerokiej
piersi.
WYPRAWA PO MULTIFLORĘ
Wyszedłem z domu bardzo wcześnie,
gdy wszyscy jeszcze spali, i pobiegłem
do portu. Stał tam już gotowy do drogi
okręt flagowy Pierwszego Admirała
Floty „Kwaternoster Pierwszy”. Na
maszcie powiewała trójbarwna
bandera Alamakoty ze złotym kogutem
pośrodku.
Kapitan Tykwot pomimo wczesnej pory
był już na stanowisku, zaglądał do
wszystkich kątów, pokrzykiwał na
marynarzy, sprawdzał zaopatrzenie.
Był to stary wilk morski, który
przemierzył w swoim życiu wszystkie
morza i oceany. Miał siwą czuprynę,
siwe wąsy i siwą kozią bródkę, ale
czerstwa czerwona twarz tryskała
zdrowiem. Spodziewacie się zapewne, здоровьем. Вы, наверное, думаете,
że pykał fajeczkę? Nic podobnego.
Kapitan Tykwot, zgodnie ze zwyczajem Ничего подобного! Капитан Тыквот
panującym wśród wilków morskich w
tej strefie Oceanu Niespokojnego palił
grube cygaro. A ponieważ cygar nie
cierpiał, co chwila spluwał z
obrzydzeniem. Ale to już jego
prywatna sprawa.
Omówiłem z nim pewne szczegóły
dotyczące naszej podróży,
wspomniałem mimochodem, że
152
- ...желает взять ее в жены и сделать
королевой Адакотурады. Вот и все.
Наступило молчание, а пан
Левкойник упал на грудь пана
Кляксы и от избытка чувств сомлел
на его широкой груди.
ЭКСПЕДИЦИЯ ЗА МУЛЬТИФЛОРОЙ
Я вышел из дома очень рано, когда
все еще спали, и побежал в порт.
Там уже стоял готовый к отплытию
флагманский корабль Первого
Адмирала Флота "Кватерностер
Первый". На его мачте развевался
трехцветный флаг Адакотурады с
золотым петухом в центре.
Капитан Тыквот, несмотря на
раннюю пору, был уже на посту,
совал нос во все углы, покрикивал
на матросов, проверял оснастку. Это
был старый морской волк,
избороздивший все моря и океаны.
Голова его, усы и козлиная бородка
уже поседели, но его бодрое
краснощекое лицо так и дышало
что он попыхивал трубочкой?
по обычаю морских волков этого
района Нетихого океана курил
толстую сигару. А так как сигар он
терпеть не мог, то поминутно с
отвращением плевался. Но это уже
его личное дело.
Я обсудил с ним некоторые
подробности нашего плавания,
мимоходом напомнив, что мы
 153

udajemy się po matkę przyszłej отправляемся за матерью будущей

królowej, ofiarowałem mu moje
dziełko pt. „Ambroży Kleks, uczony i
wynalazca”, żeby wiedział, z kim
będzie miał do czynienia, po czym
ruszyłem w drogę powrotną.
королевы, подарил ему свою
книжечку "Амброжи Клякса, ученый
и изобретатель", чтобы он знал, с
кем будет иметь дело и отправился
обратно.

Zapowiadał się dzień mniej upalny niż
zazwyczaj, a nawet na niebie pojawiły
się chmurki, co w tym kraju należało
do rzadkości.
День обещал быть не таким
знойным, как обычно, на небе даже
появились кое-какие тучки, а
облачность в этих широтах была
редкостью.

„Zbiera się na burzę” – pomyślałem "Быть шторму", - подумал я, подходя

zbliżając się do pałacu Limpotrona. к дворцу Лимпотрона.

Towarzystwo już wstało, pan Kleks
przed składanym lustrem szczotkował
brodę, dziewczęta, jak to dziewczęta,
coś między sobą szeptały, a Weronik
robił pożegnalne porządki i
przekomarzał się z panem
Lewkonikiem:
Вся компания уже была на ногах.
Пан Клякса перед складным
зеркалом расчесывал щеткой
бороду; девушки, как водится, о
чем-то шептались, а Вероник на
прощание наводил в комнате
порядок, препираясь с паном
Левкойником:

– Tak, panie Anemonie, człowiek nie - Да, пан Левкойник, нельзя

zna dnia ani godziny. Życie składa się z загадывать ни на день, ни на час.
samych niespodzianek. Nie jest pan już Жизнь состоит из сплошных
hodowcą róż, tylko hodowcą córek na неожиданностей. Вот вы уже не
wydaniu. Róża róży nierówna, co? разводите розы, а выводите
Zapuści pan korzenie w Alamakocie, заневестившихся дочерей. Роза розе
jak baobab. Zostanie pan teściem króla рознь, а? Пустите корни в
i dziadkiem następcy tronu, będzie się Адакотураде, как баобаб, станете
pan mógł kąpać w jajecznicy. Żyć – nie тестем короля и дедом наследника
umierać! трона, будете кататься в яичнице,
как сыр в масле. Век бы так жить!

– A panu zazdrościć – odciął się pan - А вам завидно, - отрезал пан

Lewkonik. – Zresztą mogę pana Левкойник. - Впрочем, могу взять
zaangażować jako dozorcę pałacu вас в королевский дворец
królewskiego. дворником.

Taki człowiek przyda się na dworze.
Weronik przerwał froterowanie
podłogi, wziął się pod boki i oznajmił z
godnością:
– Od pięćdziesięciu lat pracuję na
jednym miejscu. Przyjechałem tu z
panem Niezgódką, gdyż
odpowiedzialny dozorca powinien
opiekować się lokatorami. Znam swój
obowiązek. I żeby mi pan nawet
obiecał tron i koronę, ja mojego
stanowiska nie opuszczę! Cenniejsza
mi jest miotła w domu niż berło w
Alamakocie. Mówi to panu Weronik
Czyścioch, dyplomowany dozorca z
dziada pradziada.
– Dosyć, dosyć, panowie! – zawołał
pan Kleks. – Ród Lewkoników ma
prawo piąć się w górę, a ród
Czyściochów może przestrzegać
rodzinnych tradycji. Co człowiek, to
widzimisię. Tylko Bąble będą
jednakowi. Panie Weroniku, Adasiu,
ruszamy. Admirał czeka.
Limpotron i pan Lewkonik odprowadził
nas do portu. Na pokładzie
„Kwaternostra Pierwszego” przy trapie
stał Alojzy. Miał na sobie wspaniały
biały mundur, przepasany wielką
wstęgą Koguta z gwiazdą, na jego
piersi widniały liczne ordery i
odznaczenia.
Zasalutował przykładając dłoń do
admiralskiego kapelusza, a kapitan
Tykwot zdał raport panu Kleksowi.
154
При дворе такой человек всегда
пригодится.
Перестав натирать пол, Вероник
подбоченился и гордо заявил:
- Я полвека работаю на одном месте,
а сюда приехал, сопровождая пана
Несогласку, потому что всякий
порядочный привратник должен
заботиться о жильцах. Я знаю свои
обязанности, и даже если бы вы мне
пообещали трон и корону, свой пост
я нипочем не брошу! Мне дороже
метла дома, чем скипетр в
Адакотураде. Это говорю вам я,
Вероник Чистюля, потомственный
дипломированный привратник.
- Довольно, господа, довольно! -
крикнул пан Клякса. - Род
Левкойников имеет право
взбираться в верха, а род Чистюль
может сохранять верность
семейным традициям. Кто от кого,
тот и в того. Только Пузыри будут
одинаковыми. Пан Вероник, Адась, в
путь. Адмирал ждет.
Лимпотрон и розовод проводили
нас до порта. На "Кватерностере
Первом" у трапа нас поджидал
Алойзи. Он был одет в красивый
белый мундир и подпоясан большой
лентой Петуха со звездой. Грудь его
была увешана многочисленными
орденами и медалями.
Он отдал нам честь, приложив
ладонь к адмиральской треуголке.
Капитан Тыквот отдал пану Кляксе
 155
Honorowa kompania marynarzy
sprezentowała broń.
W chwili kiedy nadleciał Tri-Tri i usiadł
mi na ramieniu, okręt flagowy
majestatycznie odbił od brzegu.
Limpotron machał chusteczką, czego
nie mógł uczynić pan Lewkonik, musiał
bowiem wycierać łży obficie
spływające mu po twarzy.
Wyruszaliśmy przecież po Multiflorę.
Oddalaliśmy się szybko od wybrzeży
Alamakoty. Bandera furkotała na
wietrze, samosterujące motory
pracowały niemal bezgłośnie.
Rozlokowaliśmy się wygodnie na
leżakach, tylko Weronik zabrał się od
razu do pucowania i tak już
wypolerowanych na najwyższy połysk
poręczy przy burtach.
Stewardzi roznosili chłodzące napoje i
owoce.
Kapitan Tykwot z mostku
kapitańskiego wydawał rozkazy
podwładnym oficerom.
– Słuchaj, Alojzy – rzekłem do
Admirała, gdy nadeszła stosowna
chwila. – Chciałbym cię prosić o pewne
wyjaśnienie…
Alojzy wstał z leżaka i oświadczył
chłodno:
– Wypraszam sobie tego rodzaju
poufałości.
рапорт, пока почетный караул
тянулся перед ним во фрунт.
Флагманский корабль
величественно отходил от причала,
когда прилетел Три-Три и уселся
мне на плечо. Лимпотрон махал
носовым платком, а пан Левкойник
этого сделать не мог, потому что
должен был вытирать им ручьями
сбегавшие по щекам слезы - как-
никак, мы отправлялись за
Мультифлорой.
Судно быстро удалялось от берегов
Адакотурады. Флаг трепетал на
ветру, самонаводящиеся двигатели
работали почти бесшумно.
Мы удобно расположились в
шезлонгах, и только Вероник
принялся драить и без того натертые
до блеска бортовые поручни.
Стюарды разносили фрукты и
прохладительные напитки.
Стоя на мостике, капитан Тыквот
отдавал приказы вахтенным
офицерам.
- Слушай, Алойзи, - обратился я к
нашему Адмиралу, когда выдался
удобный момент. - Хотелось бы
спросить тебя вот о чем...
Алойзи встал с шезлонга и ледяным
тоном произнес:
- Прошу обращаться ко мне как
положено.
 156
Mam swój tytuł
Pan Kleks grzmotnął dłonią o poręcz
leżaka.
– Patrzcie państwo! Sprężyna
prawidłowego myślenia działa!
Zachowuje się jak typowy człowiek.
Wystarczyło, że wdział urzędowy
mundur, a już mu się w głowie
przewróciło! Hola, Alojzy, hola! Nie z
nami te sztuczki. Olej, którego ci
nalałem do głowy, to nie była woda
sodowa! Adaś nie jest twoim
podwładnym. To po pierwsze mój
uczeń, a po drugie twój szkolny kolega!
Siadaj i słuchaj!
Strapiony Alojzy zasalutował i usiadł na
brzeżku leżaka.
– Przepraszam… zagalopowałem się –
rzekł potulnie.
Aby jednak zadokumentować powagę
swego stanowiska, zawołał:
– Hej! Kapitanie! Cóż tam, do stu par
kogutów! Dlaczego wleczemy się jak
senny ślimak? Czy tak was uczono
prowadzić okręt flagowy Pierwszego
Admirała Floty? Może mam osobiście
stanąć na mostku i podlać załogę
ostrym sosem?
– Rozkaz, panie Admirale! – odkrzyknął
kapitan. – Wachtowy! Pełne obroty!
Ster dwa rumby w prawo! Ruszać się,
do stu par pieczonych kurcząt!
У меня есть звание.
Пан Клякса хлопнул ладонью о
подлокотник шезлонга.
- Вы только на него посмотрите!
Пружина правильного мышления
действует! Он ведет себя как
нормальный человек. Едва надел
мундир, как сразу же возомнил о
себе Бог весть что. Довольно,
Алойзи, довольно! С нами этот
номер не пройдет. Порошок,
которым я запудрил тебе мозги - не
сахарная пудра! Адась тебе не
подчиняется. Прежде всего он мой
ученик, а во-вторых, он твой
однокашник. Садись и слушай!
Смущенный Алойзи козырнул и
присел на край шезлонга.
- Прошу прощения...
зарапортовался... - сказал он кротко.
И чтобы хоть как-то подчеркнуть
важность своей персоны, крикнул:
- Эй, капитан! Что такое, сто пар
петухов тебе в глотку! Почему мы
тащимся, как сонные черепахи? Так
вас учили управлять флагманским
кораблем Первого Адмирала Флота?
Может, мне самому встать на
мостик и наддать экипажу жару?
- Опушаюсь, господин Адмирал! -
отвечал капитан. - Эй, на вахте!
Полный вперед! Два румба вправо!
Шевелись, сто пар жареных цыплят
тебе в печенку!
 157

Po wydaniu tych rozkazów Alojzy Отдав такой приказ, Алойзи

rozparł się dumnie w leżaku, po czym величаво разлегся на шезлонге и
zwrócił się do mnie: обратился ко мне:

– Chciałeś o coś zapytać. Proszę, - Ты хотел о чем-то спросить.

słucham, mów. Пожалуйста, говори, я слушаю.
Стараясь совладать с
беспокойством, я спросил:

– Powiedz mi, Alojzy, szczerze i - Ответь мне, Алойзи, честно и

otwarcie – rzekłem przezwyciężając откровенно - как обстоят твои дела с
niepokój – jak wyglądają twoje sprawy Резедой? Ты все еще считаешь ее
z Rezedą? Czy wciąż jeszcze uważasz ją своей невестой? Ответь, это очень
za swoją narzeczoną? Powiedz, to важно для меня.
bardzo dla mnie ważne.

Pan Kleks nastroszył się, poprawił na Пан Клякса нахохлился, поправил на

nosie okulary i utkwił wzrok w Alojzym. носу очки и внимательно уставился
на Алойзи.

Alojzy uśmiechnął się filuternie. Przez Скроив лукавую мину, тот с минуту
chwilę bawił się orderami, strzepnął поиграл своими орденами, затем
pyłek z munduru, wreszcie powiedział смахнул с кителя пылинку и наконец
od niechcenia: неохотно отвечал:

– Co, Rezeda? Cha-cha-cha… Czy nie - Резеда, говоришь? Ха-ха-ха... Разве

rozumiesz, że gdy zgubiłem sprężynę
prawidłowego myślenia, robiłem różne
figle na złość panu Kleksowi? Rezeda?
Nie, mój drogi, Rezeda zupełnie mnie
nie interesuje. Jestem przeznaczony do
wyższych celów. Alojzytron, ministron,
Pierwszy Admirał Floty, Bąbel-
prototyp. Oto moje powołanie!
ты не знаешь, что потеряв пружину
правильного мышления, я
откалывал разные коленца назло
пану Кляксе? Резеда? Нет, дорогой
мой, Резеда меня абсолютно не
интересует. Мое предназначение
куда выше. Алойзитрон, министрон,
Первый Адмирал Флота, Пузырь-
прототип - вот мое истинное
призвание!

– Więc dlaczego ją porwałeś? – zapytał - Тогда зачем ты ее похитил? -

pan Kleks. спросил пан Клякса.

– O, pan, panie profesorze, powinien - Ну, вам, господин профессор,

wiedzieć najlepiej, że przeszłość должно быть ведомо лучше, чем

zmienia się, a nieraz nawet ulega
zapomnieniu i liczy się tylko to, co
przed chwilą powiedziałem.
Na te słowa zerwałem się z leżaka,
uściskałem Alojzego i zbiegłem na dół механического человека и помчался
do kajut. Po chwili wróciłem ciągnąc za
rękę… Rezedę. возвратился, ведя за руку... Резеду.
– Panowie! – zawołałem drżącym
głosem. – Panie Weroniku, niech pan
tu przyjdzie! Posłuchajcie!
Pokochaliśmy się z Rezedą jeszcze w
drodze do Alamakoty, na pokładzie
„Płetwy Rekina”.
Opowiedziała mi o swoich
niefortunnych zaręczynach z Alojzym,
który użył podstępu i dał jej pigułki
kochalginy. Gdy oprzytomniała, było
już za późno. Nie wiedziała, jak się z
tego wycofać. Postanowiłem więc
uwolnić ją od Alojzego. To ja
wyniosłem ją spod szklanego klosza.
Bulpo i Pulbo na moją prośbę
zaopiekowali się Rezedą i ukryli ją w
bezpiecznym miejscu.
Porozumiewałem się z nią stale za
pośrednictwem Tri-Tri, którego Rezeda
odpowiednio wytresowała. Dzisiaj
rano wtajemniczyłem w nasze sprawy образом. Сегодня утром я посвятил
kapitana Tykwota i przyprowadziłem ją
na okręt. Teraz nic już nas nie rozłączy.
Rezedo, powiedz, czy tak?
Rezeda stała oszołomiona. Potem
wzięła mnie pod ramię i tuląc się do
mnie, potakiwała tylko głową.
158
кому-либо, что прошлое меняется и
даже забывается, и в расчет берется
только то, что я сказал минуту назад.
Тут я вскочил с шезлонга, обнял
вниз, в каюты. Через минуту я
- Господа! - воскликнул я
дрожавшим от волнения голосом. -
Пан Вероник, подойдите сюда!
Слушайте! Мы с Резедой полюбили
друг друга еще по пути в
Адакотураду, на "Акульем
Плавнике".
Она рассказала мне о своем
злополучном обручении с Алойзи,
когда он обманным путем дал ей
таблетку любвицилина, о том, как
она ее проглотила, а когда
опомнилась, то было уже поздно.
Она не знала, как выкрутиться из
создавшегося положения, и я решил
освободить ее от Алойзи. Это я
выкрал ее из-под стеклянного
колпака.
Бульпо и Пульбо по моей просьбе
взяли Резеду под свою опеку и
укрыли ее в надежном месте. Мы
переговаривались друг с другом
через Три-Три, которого Резеда
выдрессировала соответствующим
в наши планы капитана Тыквота и
провел ее на корабль. Теперь нас
уже ничто не разлучит. Резеда, я
правильно говорю?
Девушка стояла ни жива ни мертва.
Взяв меня за руку, она прижалась к
моему плечу и лишь кивала в знак
 159
Wreszcie wyjąkała ledwie
dosłyszalnym głosem:
– Tak… To wszystko prawda…
– Panie Adasiu – rzekł z wyrzutem
Weronik. – Przede mną pan robił
tajemnicę? Przed swoim dozorcą?
Nieładnie. Ale już niech tam…
Zameldujemy pannę Rezedę. Za
przeproszeniem, będzie pani
trzydziestą lokatorką w naszym domu.
Ładna, okrągła liczba.
Alojzy z galanterią podsunął Rezedzie
leżak.
– Widzieliśmy się z panią ostatnio w
Rezerwacie Zepsutych Zegarków –
powiedział mrużąc filuternie oko. –
Zdaje się, że nawet stamtąd
przeniosłem panią do Królewskich
Ogrodów? Proszę nie patrzeć na mnie
z takim przerażeniem. Dawny Alojzy
Bąbel przestał istnieć. Od dziś
zaczynamy nowe życie. Trzy siostry
pani już się zaręczyły. Teraz kolej na
panią. Jeśli chodzi o mnie, jest pani
zupełnie, ale to zupełnie wolna!
Mówiąc to klasnął w ręce i kazał
stewardowi przynieść butelkę
laktusowego wina.
Pan Kleks przyglądał się tej scenie z
uśmiechem, głaskał swą rozłożystą
brodę i wesoło pogwizdywał. Wreszcie
rzekł:
– Zapewniłem pana Lewkonika, że
jestem na tropie panny Rezedy. A ja
согласия. Наконец, она еле слышно
прошептала:
- Да... Все так и есть...
- Пан Адась, - с упреком заметил
Вероник, - и вы это скрыли от меня?
От своего привратника? Нехорошо.
Ну да ладно... Внесем Резеду в
списки. С вашего позволения, вы
будете тридцатой жительницей
нашего дома. Красивое, круглое
число.
Алойзи галантно пододвинул Резеде
шезлонг.
- В последний раз мы с вами
виделись в Заповеднике Сломанных
Часов, - плутовски прищурив глаз,
сказал он. - Кажется, я даже перенес
вас оттуда в Королевские Сады.
Прошу не смотреть на меня с таким
ужасом. Того Алойзи Пузыря больше
нет. Сегодня мы начинаем новую
жизнь. Три ваших сестры уже
обручены. Очередь за вами. Что
касается меня, то вы совершенно
свободны от каких-либо
обязательств!
Сказав это, Алойзи хлопнул в
ладоши и приказал стюарду
принести бутылку лактусового вина.
Пан Клякса с улыбкой следил за
происходящим, поглаживая свою
окладистую бороду и весело
насвистывая. Наконец он сказал:
- Я же говорил пану Левкойнику, что
напал на след Резеды. А я слов на
 160

nie mam zwyczaju mówić na wiatr.
Cały czas wiedziałem o niej wszystko,
wiedziałem również, że została
sprowadzona na statek i ukryta w
kajucie. Nie sądźcie, że jestem
jasnowidzem. Nie używałbym energii
kleksycznej do spraw tak mało
mających wspólnego z nauką. Po
prostu Tri-Tri wszystko mi wypaplał.
Tresując go, Rezeda nie przewidziała
ptasiej gadatliwości. Winszuję ci
Adasiu. Pochwalam twój wybór. I
cieszę się, że już czwarta siostra
znalazła kandydata do swojej ręki.
ветер не бросаю. Я все это знал,
знал и то, что ее провели на корабль
и что она спрятана в каюте. Не
считайте, что я ясновидец. Я не стал
бы использовать кляксическую
энергию для занятия, столь
малонаучного. Просто Три-Три все
мне выболтал. Дрессируя его,
Резеда не догадывалась о птичьей
болтливости. Поздравляю тебя,
Адась! Ты сделал отличный выбор. Я
рад, что уже четвертая сестра нашла
себе спутника жизни.

Strzeliły korki, w kielichach Пробка полетела в небо, в бокалах

zamusowało wino. Weronik, jako запенилось вино. Вероник, как
najstarszy wiekiem, zaimprowizował самый старший из присутствующих,
rymowany toast na naszą cześć: произнес тост в стихах:

Pan Niezgódka pannę Lewkonikównę Пан Несогласка панну Левкойник

serdecznie kocha любит сердечно,

To prawdziwa radość dla Weronika А Вероник Чистюля рад бесконечно,

Czyściocha.

Dobrali się jak dwa ziarnka maku z Как два голубка, они вместе
korca, порхают,

A więc życzy im szczęścia stary Старый привратник им счастья

dozorca. желает.

Wychyliliśmy kielichy. W jednym z nich Мы подняли бокалы. Даже Три-Три

nawet Tri-Tri zanurzył swój dziobek i опустил свой клювик в один из них и
zaczął pić tak łapczywie, że nie można принялся пить с такой жадностью,
go było odpędzić, a potem przez что отогнать его было просто
dłuższy czas zataczał się w powietrzu. невозможно, зато потом он долго
выписывал в воздухе крендели, не в
силах лететь по прямой.
 161
Po tej małej uroczystości poszedłem z
Rezedą na rufę, żeby swobodnie
porozmawiać. Przez ostatnie dni
Rezeda mieszkała u rodziców Pulba i
Bulpa, gdzie znalazła troskliwą opiekę.
Byli to bardzo poczciwi i pracowici
ludzie. Prowadzili wytwórnię
puchowych jaśków. Odwiedzałem tam
Rezedę potajemnie, ale wpadałem
tylko na krótko, kiedy udawało mi się
wymknąć niepostrzeżenie z domu.
Teraz mieliśmy sobie dużo do
powiedzenia i musieliśmy ułożyć nasze
plany na przyszłość.
– Smutno mi będzie rozstać się z
rodziną – rzekła Rezeda – ale kocham
cię i chcę być przy tobie. Mamy
przecież tyle wspólnych
zainteresowań. Załóżmy hodowlę
ptaków, udoskonalę moją tresurę,
będę ci pomagała w pracy nad
słownikami ptasich języków…
Objąłem ją ramieniem i staliśmy tak
przez chwilę przytuleni do siebie, gdy
nagle z wieży strażniczej rozległo się
wołanie:
– Uwaga, uwaga! Cyklon w polu
widzenia!
Spojrzałem w górę i dostrzegłem
znajomą postać z lunetą przy oku. Był
to Zyzik. Pan Kleks dotrzymał obietnicy
i polecił Alojzemu, aby zatrudnił go na
okręcie.
По окончании короткого торжества
мы с Резедой пошли на корму,
чтобы спокойно поговорить.
Последние дни девушка жила у
родителей Бульпо и Пульбо,
окруживших ее заботой и
вниманием. Это были очень
достойные и трудолюбивые люди,
державшие мастерскую по пошиву
подушек-думок.
Я тайком отвел Резеду в их дом, но
навещал ее лишь изредка, когда
удавалось забежать на несколько
минут. Так что у нас накопилось
много недосказанного, да и планы
на будущее нуждались в
обсуждении.
- Расставаться с семьей мне будет
очень грустно, - сказала Резеда, - но
я тебя люблю и хочу быть с тобой. У
нас так много общего! Займемся
птицеводством, я усовершенствую
свой метод дрессировки и помогу
тебе в составлении словаря
пернатых...
Я обнял ее за плечи. Мы стояли,
прижавшись друг к другу, как вдруг
долетел крик впередсмотрящего:
- Внимание, внимание! Прямо по
курсу циклон!
Я взглянул вверх и на верхушке
мачты увидел знакомую фигуру с
подзорной трубой у глаз. Это был
Зызик. Пан Клякса выполнил
обещание и велел Алойзи взять
юношу на корабль.
 162
Wróciliśmy szybko do reszty
towarzystwa. Pierwszy Admirał Floty
bystrym spojrzeniem, bez pomocy
lunety, wpatrywał się w oko cyklonu.
– Zawsze tak jest, kiedy na okręcie
wojennym przemyca się baby –
powiedział zgryźliwie, gdyż wszedł już
całkiem w rolę marynarza, a
marynarze, jak wiadomo, są bardzo
przesądni.
Mruczał coś jeszcze pod nosem, po
czym oznajmił:
– Tak… Oczywiście… Zbliża się ku nam
cyklon „Rezeda”. Z naszego okrętu
mogą zostać wióry.
– Słuchaj, Alojzy, sam zajmę się tą
sprawą. Moja broda znaczy więcej niż
wszystkie wasze przyrządy
nawigacyjne – oświadczył pan Kleks.
Mówiąc to stanął na jednej nodze i
pozwolił brodzie na swobodne
manewrowanie. Naładowana
elektrycznością z atmosfery broda
ułożyła się w szpic i odchyliła w
kierunku południowo-zachodnim.
– Skręt o dwie minuty kątowe w
prawo. Maszyny zastopować.
Wszystkie działa na prawą burtę –
zakomenderował pan Kleks.
– Skręt o dwie minuty kątowe w
prawo!
Мы с Резедой поспешили
присоединиться к остальной
компании. Первый Адмирал Флота
стоял возле пана Кляксы и своим
острым невооруженным глазом
всматривался в глаз циклона.
- Вот так всегда, стоит на военном
судне появиться юбке, проворчал
он, полностью войдя в роль моряка,
а моряки, как известно, народ
весьма суеверный.
Потом побурчал себе под нос еще
немного и вслух добавил:
- Да... Разумеется... Приближается
циклон "Резеда". Наш корабль
может разлететься в щепки.
- Слушай, Алойзи, я сам этим
займусь, - вмешался пан Клякса.
Моя борода значит больше, чем все
твои навигационные приборы
вместе взятые.
С этими словами он встал на одну
ногу и пустил бороду в свободный
полет. Заряженная атмосферным
электричеством борода сложилась
клином и нацелилась на северо-
запад.
- Право руля на две угловые минуты.
Стоп машины. Все орудия на правый
борт, - распорядился пан Клякса.
- Право руля на две угловые минуты!
 163
Maszyny zastopować! Działa na prawą
burtę – zawołał Admirał do kapitana.
– Tak jest! – odkrzyknął kapitan
wypluwając cygaro, po czym wydał
odpowiednie rozkazy załodze.
– Cyklon „Rezeda” to największy
postrach Oceanu Niespokojnego –
poinformował nas Alojzy. – Swego
czasu głośna była historia zatonięcia
floty Porcelanii, kiedy to wszystkie
statki, nie wyłączając wodoodpornych
sosjerek, poszły na dno.
– Diabli mi nadali opuszczać dom na
stare lata – mruknął Weronik.
– Głowa do góry! Jestem z wami! –
zawołał pan Kleks. – Cyklony to moja
specjalność.
„Kwaternoster Pierwszy” ustawił się
prawą burtą do kierunku, skąd
nadciągał cyklon, po czym zatrzymał
się w miejscu, wstrząsany zgrzytem
hamulców.
– Celowniczowie, do dział! Obsługa
wyrzutni, na stanowiska! –
zakomenderował kapitan Tykwot.
– Ognia! – rozkazał pan Kleks.
Gruchnęła salwa. Samosterujące
pociski rakietowe z błyskiem i świstem
uderzyły w oko cyklonu.
– Jeszcze raz – ognia!
Стоп машины! Орудия на правый
борт! - крикнул Адмирал капитану.
- Есть! - выплюнув сигару, гаркнул в
ответ капитан Тыквот и отдал
соответствующие приказы команде.
- Циклон "Резеда" - ужас Нетихого
океана, - сообщил нам Алойзи. - В
свое время много шума наделала
история гибели флота Фарфории,
когда ко дну пошли все суда до
единого, включая даже
водонепроницаемые соусники.
- Черт меня дернул уехать из дому
на старости лет, - буркнул Вероник.
- Выше голову! Я с вами! -
воскликнул пан Клякса. - Циклоны
моя специальность.
"Кватерностер Первый" развернулся
правым бортом к циклону и под
скрежет тормозов остановился как
вкопанный.
- Наводчики - к орудиям! Расчетам
пусковых установок по местам
стоять! - командовал капитан
Тыквот.
- Огонь! - приказал пан Клякса.
Грянул залп. Самонаводящиеся
ракеты с блеском и свистом
вонзились в глаз циклона.
- Еще - огонь!
 164
– Dobrze, wystarczy – rzekł pan Kleks,
podniósł koniec brody do ust i
serdecznie ją ucałował. – Dobra broda!
Kochana broda!
– Klawo! – krzyknął z góry Zyzik, gdy
rozwiał się dym.- Cyklon rozbity w
drobny mak!
Pożyczyłem od kapitana lunetę, żeby
obejrzeć skutki bombardowania.
Szczątki cyklonu rozsypały się po
powierzchni oceanu jak odłamki
rozbitego lustra. Oko cyklonu,
podziurawione pociskami,
przypominało teraz sitko do herbaty,
przez które sączyły się czerwone
promienie słońca.
– A więc jesteśmy uratowani –
powiedział pan Kleks do Alojzego. –
Pomimo że na okręcie wojennym
znalazła się „baba”.
Z tymi słowy szarmancko skłonił się
przed Rezedą i pocałował ją w rękę, co
sprawiło mi ogromną satysfakcję.
Rezeda naprzód grzecznie dygnęła, a
następnie rzuciła się panu Kleksowi na
szyję, dziękując mu w ten sposób za
wzięcie jej w obronę przed Alojzym.
Pierwszy Admirał Floty pokiwał tylko
ironicznie głową, po czym rzekł patrząc
na barometr:
– Tak, uwolniliśmy się od cyklonu, ale
jak poradzimy sobie z burzą, która
właśnie nadciąga? Trzeba bowiem
pamiętać, że wkraczamy w sferę
podzwrotnikowych niżów.
- Ладно, достаточно, - пан Клякса,
поднес к губам кончик бороды и от
души ее расцеловал. - Хорошая
борода! Любимая борода!
- Клево! - крикнул сверху Зызик,
когда рассеялся дым. - Циклон
разбит вдребезги!
Я одолжил у капитана подзорную
трубу, чтобы взглянуть на
результаты стрельбы. Обломки
циклона разлетелись по
поверхности океана, как осколки
зеркала. Его продырявленный
снарядами глаз напоминал ситечко,
сквозь которое просачивался
красный свет солнца.
- Итак, мы спасены, - сказал пан
Клякса Алойзи, - хотя на военном
судне и находится "юбка".
С этими словами он галантно
поклонился Резеде и поцеловал ей
руку, чем доставил мне огромное
удовольствие. Резеда сделала
реверанс и кинулась пану Кляксе на
шею, благодаря за заступничество
перед Алойзи.
Первый Адмирал Флота иронически
кивнул, взглянул на барометр и
заметил:
- Что ж, с циклоном мы справились,
но сумеем ли уйти от
надвигающегося шторма? Не
забывайте, мы вступаем в зону
субтропических депрессии.

Spodziewałem się tego już rankiem,
gdy spostrzegłem na niebie niewielkie
chmurki zwiastujące burzę.
Teraz właśnie, gdy „Kwaternoster
Pierwszy” znów płynął na pełnych
obrotach, z nieba wystrzeliły ogniste
zygzaki błyskawic, huknęły grzmoty,
pioruny z sykiem posypały się w
morze, tworząc gęste obłoki pary.
Woda zawrzała. Na powierzchnię
zaczęły wypływać ławice ugotowanych поверхность стали всплывать косяки
ryb, które marynarze szybko wyławiali
siatkami na motyle. Po chwili lunął
deszcz i rozszalała się letnia nawałnica. ловли бабочек. Полил дождь, тут же
Nastąpiło to tak szybko, że zanim
zdążyliśmy opuścić pokład, byliśmy
przemoczeni do nitki.
Pan Kleks miał na sobie strój wykonany
z hermetycznych, nieprzemakalnych
tworzyw, toteż wystarczyło mu
otrząsnąć krople deszczu, żeby
zachować swój zwykły wygląd.
Również broda, natłuszczona
meteokleksyczną pomadą, nie
ucierpiała od nawałnicy. Weronik w
łazience wyżął swoje ubranie,
przywdział je znowu i powiedział z
dziarską brawurą:
– Twarde życie dozorcy uodporniło
mnie na wiele rzeczy. Ja kataru nie
miewam. Jestem zahartowany jak
gwóźdź!
Mówiąc to naprężył bicepsy, stanął na
rękach, wykonał kilka ćwiczeń
gimnastycznych i dodał z dumą:
165
Я ожидал шторма с самого утра, еще
тогда заметив на горизонте
предвещающие бурю тучки.
И теперь, когда наш корабль снова
набрал полный ход, небо
прочертили огненные зигзаги
молний, раздался гром, и разряды с
шипением посыпались в море,
подымая густые облака пара в
местах падения. Вода закипела. На
вареной рыбы, которую матросы
ловко вылавливали сачками для
перешедший в ливень. Все
произошло так быстро, что не
успели мы покинуть палубу, как
промокли до нитки.
На пане Кляксе был костюм из
герметических, непромокаемых
веществ, и ему достаточно было
лишь стряхнуть с себя капли, чтобы
принять свой обычный вид. Не
пострадала от дождя и его борода,
покрытая метеокляксической мазью.
Вероник же отжал свои одежды в
ванной, надел их снова и с
молодцеватым видом заявил:
- Суровая жизнь привратника
приучила меня к любым
испытаниям. Насморка у меня не
бывает! Я закален, как гвоздь!
Тут он напряг бицепсы, встал на
руки, выполнил несколько
гимнастических упражнений и гордо
добавил:
 166
– Niech się nie nazywam Weronik
Czyścioch, jeśli zełgałem. Mam
siedemdziesiąt lat, ale potrafię jeszcze
zakasować niejednego młodzieniaszka.
Było to pite głównie do mnie, gdyż ja i
Rezeda skorzystaliśmy z uprzejmości
pierwszego oficera, który
zaproponował nam przebranie się w
marynarskie mundury, dopóki nasze
ubrania nie wyschną. Trzeba przyznać,
że Rezeda jako marynarz wyglądała
prześlicznie.
Tymczasem dokoła nas szalała burza.
Wystraszone latające ryby raz po raz
uderzały o szyby okrętowych okienek.
„Kwaternoster Pierwszy” przewalał się
z boku na bok, stawał dęba i pod
uderzeniami bałwanów wydawał z
siebie głuche odgłosy.
Admirał stał na stanowisku. W
głośnikach grzmiał zachrypnięty głos
kapitana Tykwota. Po pewnym czasie
w admiralskim salonie, gdzie
popijaliśmy gorący sok laktusowy,
zjawił się Zyzik. Słaniał się na nogach z
przemęczenia, ciężko sapał, ale
rozpierała go duma.
– Panie profesorze… – mówił
chwytając powietrze – nie sprawiłem
panu zawodu, prawda?… Niech pan
poprosi Admirała, żeby mnie przyjął do
marynarki… Profesoruniu kochany,
niech pan zrobi to dla mnie.
– Siadaj tu i odpocznij – rzekł Kleks. –
Jesteś dzielnym chłopcem! Widzę, że
potrafisz wypić morze jednym łykiem.
- Я не я, если вру. Мне семьдесят
лет, но я за пояс заткну еще не
одного молодца!
Этот камень был брошен в мой
огород, поскольку мы с Резедой
воспользовались любезностью
первого офицера, предложившего
нам переодеться в морскую форму,
пока не высохнут наши собственные
вещи. Надо отметить, моряк из
Резеды вышел очаровательный.
Шторм все еще бушевал.
Перепуганные летающие рыбы то и
дело ударялись в стекла
иллюминаторов. "Кватерностер
Первый" переваливался с боку на
бок, вставал на дыбы и глухо стонал
под ударами волн.
Адмирал не покидал своего поста. В
репродукторах гремел хриплый
голос капитана Тыквота. Вдруг в
адмиральском салоне, где мы
попивали горячий лактусовый сок,
появился Зызик. От усталости он
тяжело дышал и едва держался на
ногах, но при том едва не лопался от
гордости.
- Пан профессор... - пропыхтел он. -
Я вас не подвел, верно?.. Попросите
Адмирала взять меня на службу...
Профессулик, родненький, ну что
вам стоит, ради меня, а?!
- Сядь и отдохни, - сказал пан
Клякса. - Ты славный малый! Как я
вижу, тебе и море по колено. Через
 167
Za pięć lat będziesz sławnym
kapitanem. Przyrzekam ci. Masz to u
mnie jak w banku. A ja nigdy nie
mówię na wiatr.
Gdy tylko pan Kleks wypowiedział to
słowo, siła wiatru wzmogła się o pięć
stopni w skali Brzechworta i okręt
zaczął podskakiwać po oceanie jak
pingpongowa piłka.
Stewardzi przywiązali nas pasami do
foteli, żebyśmy nie porozbijali sobie
głów o sufit salonu.
Zapadła noc. O podaniu posiłku nie
mogło być nawet mowy. Dzban z
sokiem laktusowym i szklanki dawno
już potłukły się na drobny pył.
Gryźliśmy w milczeniu suchary,
spoglądając wyczekująco na pana
Kleksa.
Wielki uczony zagłębiony był w
samoczynnej mapie, po której wodził
palcem, podśpiewując beztrosko swoje
„pa-ram-pam-pam”.
Gdy zegar wybił północ, pan Kleks
kazał stewardowi poprosić do salonu
Admirała.
Alojzy zjawił się spokojny jak zwykle.
Nie znać było na nim żadnego
zmęczenia. Na tym polegała jego
mechaniczna wyższość nad zwykłymi
admirałami.
– Zbliżamy się do celu – rzekł pan
Kleks. – Od Wyspy Sobowtórów dzieli
nas nie więcej niż piętnaście mil w linii
пять лет быть тебе знаменитым
капитаном, ручаюсь. Ты за мной, как
за каменной стеной, а я слов на
ветер не бросаю.
Едва пан Клякса выговорил это, как
сила урагана возросла на пять
баллов по шкале Бжехворта, и судно
заскакало по океану, как теннисный
шарик.
Стюарды привязали нас к креслам,
чтобы мы не разбили головы о
потолок.
Наступила ночь. Об ужине не могло
быть и речи. Графины с лактусовым
соком и стаканы давно уже
превратились в стеклянную пыль.
Мы молча грызли сухари и
выжидательно поглядывали на пана
Кляксу.
Великий ученый был погружен в
изучение своей автоматической
карты. Он водил по ней пальцем и
беззаботно напевал неизменное
"па-рам-пам-пам".
Когда часы пробили полночь, пан
Клякса попросил стюарда
пригласить в салон Адмирала.
Алойзи был, как всегда, спокоен, не
выказывая никаких признаков
утомления. В этом и состояло его
механическое превосходство над
обычными адмиралами.
- Приближаемся к цели, - сказал пан
Клякса. - По прямой до острова
Двойников не более пятнадцати
 168

prostej. Kierunek wskaże moja broda. миль. Точный курс укажет борода.
Wracamy na pokład. Идемте на палубу.

– Zaraz wydam odpowiednie rozkazy – - Сейчас отдам необходимые

odrzekł salutując Alojzy i wbiegł po указания. - Алойзи козырнул и
schodach na górę. взбежал по трапу наверх.

Ruszyliśmy za nim ubezpieczeni liną, Мы последовали за ним, связавшись

jak na wspinaczce wysokogórskiej, веревкой, как альпинисты, чтобы нас
żeby wicher nie zwiał nas do wody. не унесло ветром. Я шел в связке
Szedłem na samym końcu, a ponieważ последним, и моя морская форма то
byłem w mundurze marynarskim, co и дело привлекала внимание
chwila jakiś bosman sztorcował mnie боцманов.
przygadując:

– Nie obijaj się tutaj, kulfonie! Rusz się, - Ты что тут болтаешься, недотепа? -
amebo! Do roboty, nicponiu! шпынял меня то один, то другой. -
Шевелись, болван! За работу,
бездельник!

Rezeda współczująco ściskała moją Резеда сочувственно сжимала мою

rękę, ale milczała, gdyż i ona była w руку, но благоразумно помалкивала:
mundurze marynarza. ведь и на ней была форма.

Na pokładzie wicher szalał, zapierał На палубе ревел ветер, дыхание

dech, ale deszcz jakby ustał. Kapitan перехватывало, но дождь вроде бы
Tykwot, krztusząc się cygarowym прекратился. Капитан Тыквот, давясь
dymem i spluwając z obrzydzeniem, сигарным дымом и с отвращением
niestrudzenie wydawał rozkazy. плюясь, неутомимо раздавал
Przeszliśmy na dziób okrętu. Pan Kleks приказания. Наша компания
wysunął brodę do przodu, oparł lunetę перебралась на нос корабля. Пан
na ramieniu Alojzego i bacznie patrzał Клякса выставил бороду вперед,
w dal. Naprzód mruczał coś w sposób положил подзорную трубу на плечо
niezrozumiały, a po chwili zaczął Алойзи и пристально вгляделся
wyrzucać z siebie krótkie, urwane вдаль. Сначала он бормотал что-то
zdania: невразумительное, а потом стал
произносить короткие, обрывистые
фразы:

– Ciekawe… Nic nie rozumiem… Nie - Любопытно... Ничего не понимаю...

ma Wyspy Sobowtórów. Po prostu nie Острова Двойников нет, просто нет.
ma jej. A przecież moja mapa jest Но моя карта не может ошибаться.

nieomylna. Musiało stać się coś
niezwykłego. Zaraz, zaraz… Nie do
wiary! Tam pływa wierzchołek wyspy.
Sam wierzchołek! Widocznie cyklon
rozłupał wyspę w linii poziomej.
Wierzchołek wraz z domem ocalał i
pływa po powierzchni jak spodek.
Alojzy, każ wzmocnić reflektory… O!
Widzę! Widzę! Dom z ogrodem!
Trzeba wypuścić rakiety! Prędzej,
prędzej!
Alojzy wysłał Zyzika z rozkazem do
kapitana i po chwili wzbiły się do nieba
trzy oślepiające rakiety w narodowych
barwach Alamakoty: żółta, czerwona i
zielona.
Pan Kleks przetarł szkło lunety i jeszcze Пан Клякса протер стекло подзорной
baczniej wpatrywał się w dal.
– Jest! Jest! – zawołał radośnie. – - Есть! Есть! - радостно закричал он. -
Przed domem stoi kobieta. To
Multiflora! A obok niej dwa czarne psy.
Słowo daję! To są pudle!
Alojzy nie słuchał dalszych relacji pana
Kleksa, tylko pobiegł długimi susami do
kapitana.
Przybliżyliśmy się do pływającego
wierzchołka wyspy tak, że na
skrzyżowaniu świateł i reflektorów
można było gołym okiem dojrzeć
czworograniasty zarys domu.
Okręt obrócił się lewą burtą, zatrząsł
się, zadygotał i stanął w miejscu,
169
Произошло что-то невероятное.
Сейчас, сейчас... Глазам своим не
верю! Вон плавает верхушка
острова. Одна верхушка и больше
ничего! Похоже, циклон разломил
остров по горизонтали. Верхушка с
домом уцелела и теперь плавает на
поверхности, словно блюдце.
Алойзи, прикажи усилить свет
прожекторов... Ага! Вижу! Вижу!
Дом и сад! Надо пустить ракеты!
Быстрей, быстрей!
Алойзи послал Зызика к капитану с
приказом, и вскоре в небо взлетели
три ослепительно яркие ракеты
государственных цветов
Адакотурады: желтая, красная и
зеленая.
трубы и всмотрелся еще
пристальнее:
Перед домом женщина. Это
Мультифлора! Рядом две черные
собаки. Честное слово! Это пуделя!
Алойзи не стал слушать
продолжение репортажа пана
Кляксы и длинными скачками
помчался к капитану.
Мы подошли к качавшейся на
волнах вершине острова так близко,
что освещенный прожекторами
четырехугольник дома можно было
разглядеть даже без бинокля.
Корабль развернулся левым бортом,
затрясся, задрожал и встал на месте,
 170

walcząc dzielnie z wichurą i nawałą отважно сражаясь с ураганом и

rozwścieczonych bałwanów. налетавшими один за другим
взбесившимися валами.

W przeciągu paru minut spuszczono Не прошло и двух минут, как на воду

łódź, w której dwunastu marynarzy была спущена шлюпка, в которой
wraz z Zyzikem wyprawiło się po отправились за Мультифлорой
Multiflorę. Ale pomimo nadludzkich двенадцать матросов - и Зызик в том
wysiłków walka z żywiołem okazała się числе. Но несмотря на их
bezowocna. Z huczącej kipieli сверхчеловеческие старания, борьба
wystrzelały w górę olbrzymie со стихией оказалась бесплодной.
wodospady, zwalały się na łódź istnym Из ревущей пучины взлетали горы
potopem i usiłowały unicestwić ją воды, обрушиваясь на лодку
razem z dzielną załogą. бесчисленными водопадами и
стремясь уничтожить ее вместе с ее
отважным экипажем.

Kapitan wydał rozkaz powrotu i wtedy Капитан дал команду возвращаться,

właśnie nagły poryw wichru potężnym но тут внезапный порыв ветра
uderzeniem roztrzaskał łódź o kadłub швырнул шлюпку о корпус корабля и
okrętu. раздробил ее в щепки.

Rozległ się alarmowy sygnał „człowiek Раздался сигнал тревоги "Человек за

za burtą”. Posypały się do morza koła
ratunkowe. Marynarze uwijali się jak
osy, niosąc pomoc tonącym
towarzyszom. Ale oto zwabione
łatwym żerem nadpłynęły rekiny.
Sytuacja stawała się z każdą chwilą
groźniejsza. Załoga zdwoiła wysiłki.
Wreszcie zdołano wyłowić wszystkich
marynarzy. Tylko jednego Zyzika fala
odrzuciła daleko od okrętu.
бортом!", в море посыпались
спасательные круги. Матросы
суетились, как муравьи, пытаясь
помочь попавшим в беду
товарищам. И тут приплыли
привлеченные легкой поживой
акулы. Положение с каждой
минутой становилось все более
угрожающим. Экипаж удвоил свои
усилия. Наконец удалось выловить
всех матросов, и только Зызика
волны отбросили слишком далеко
от корабля.

– On zginie! – wołała rozpaczliwie - Он погибнет! - ломая руки,

Rezeda. – Ratujcie go! Przecież te восклицала Резеда. - Спасите его!
rekiny pożrą biedaka! Там акулы!
 171

Nawet pan Kleks stał bezradny, z Но даже пан Клякса беспомощно

przerażeniem w oczach. опустил руки, и в глазах его застыл
ужас.

Żaden z marynarzy nie odważył się Броситься на помощь Зызику не

pośpieszyć Zyzikowi na ratunek. I отважился ни один матрос, и тогда
właśnie wtedy Pierwszy Admirał Floty, Первый Адмирал Флота одним
tak jak stał, w swoim białym mundurze прыжком перескочил через поручни
przepasanym wielką wstęgą Koguta z и в чем был - в белом кителе,
gwiazdą, jednym susem przesadził подпоясанном большой лентой
poręcz burty i skoczył w spienione Петуха со звездой - в том и бросился
odmęty. Jego mechaniczne członki в пенящуюся пучину океана. Его
działały z błyskawiczną szybkością i механические конечности работали
nieomylną precyzją. Po kilku с молниеносной быстротой и
zamachach ramion Alojzy dosięgnął идеальной четкостью. За десяток
Zyzika, kilkoma uderzeniami pięści jak гребков добравшись до Зызика он
żelazną maczugą ogłuszył napastujące несколькими ударами кулака,
go rekiny i zanim zdążyliśmy ochłonąć словно железной булавой, оглушил
z wrażenia, wniósł nieprzytomnego нападавших акул, и не успели мы
chłopca po sznurowej drabince na опомниться, как Алойзи уже
pokład. поднимался по веревочной
лестнице, держа в руках едва
живого юношу.

Urządziliśmy Admirałowi huczną Мы устроили Алойзи громкую

owację, a pan Kleks uściskał go ze овацию, а пан Клякса обнял его со
łzami w oczach, mówiąc: слезами на глазах и сказал:

– Kochany Alojzy! Jesteś prawdziwym - Милый Алойзи! Ты истинное

dziełem moich rąk. Panie, panowie, nie творение рук моих. Дамы и господа!
żyje ministron Alojzytron, Pierwszy Да здравствует министрон
Admirał Floty! Алойзитрон, Первый Адмирал
Флота!

– Niech żyje!- krzyknęła wraz z nami - Ура! - крикнул вместе с нами

cała załoga okrętu, a Weronik экипаж корабля, а Вероник громче
najgłośniej ze wszystkich. всех.

Zyzik szybko odzyskał przytomność. Зызик быстро пришел в себя и тут же

обратился к Алойзи:
 172
– Panie Admirale – zwrócił się do
Alojzego – zawdzięczam panu życie,
toteż może pan nim rozporządzać
wszędzie i zawsze.
Alojzy spojrzał na niego z aprobatą, po
czym przypiął mu na piersi jeden z
własnych orderów.
Zasłużyłeś na wyróżnienie, chłopcze –
powiedział. – Wysoko zajdziesz.
Mianuję cię bosman-matem w
marynarce Jego Królewskiej Mości.
Zyzik zaczerwienił się po uszy i nie
mógł wykrztusić słowa.
Powinszowałem mu nominacji, a pan
Kleks mrugnął do niego
porozumiewawczo i szepnął ponad
moją głową:
– A nie mówiłem? Pa-ram-pam-pam!
Opisałem tę scenę nieco rozwlekle, w
istocie jednak trwała ona minutę albo
mniej. Przez cały ten czas Rezeda nie
odstępowała pana Kleksa, wołając
rozpaczliwie:
– Panie profesorze, błagam pana!
Róbcie coś! Ratujcie mamę! Każda
chwila jest droga! Boże, mój Boże, co
za ludzie! Czy pan nie rozumie? Tam
jest moja mama!
Wichura ustała, niebezpieczeństwo
minęło – rzekł pan Kleks. – Musimy
zachować spokój. Proszę pozwolić mi
się zastanowić.
- Господин Адмирал, я обязан вам
жизнью, и отныне вы можете
располагать мной по своему
усмотрению.
Алойзи взглянул на юношу с
одобрением и прикрепил к его
груди один из собственных орденов.
- Ты заслужил эту награду, парень.
Ты далеко пойдешь. Назначаю тебя
боцманом-старпомом Флота Его
Королевского Величества.
Зызик покраснел как рак и не мог
выговорить ни слова. Я поздравил
его с назначением, а пан Клякса
заговорщицки подмигнул и шепнул
ему через мою голову:
- Ну, что я говорил? Па-рам-пам-пам!
В моем описании эта сцена выглядит
довольно затянутой, но на самом
деле она длилась не более минуты.
Все это время Резеда не отходила от
пана Кляксы ни на шаг, горестно
причитая:
- Пан профессор, умоляю вас!
Сделайте что-нибудь! Спасите маму!
Нельзя терять ни минуты! Боже мой,
Боже мой, что за люди! Вы что, не
понимаете?! Там моя мама!
- Шторм затих, опасность миновала,
- ответил пан Клякса. Сохраняйте
спокойствие. Пожалуйста, дайте
подумать.
 173

Po tych słowach stanął na jednej Тут он встал на одну ногу, пустил

nodze, wypuścił brodę na wiatr i przy бороду по ветру и с помощью своего
pomocy swego wszechwidzącego oka всевидящего ока еще раз изучил
raz jeszcze zbadał sytuację. обстановку.

– Admirale! – rzekł po chwili, bowiem - Адмирал! - немного погодя, сказал

w obecności załogi zawsze tytułował он, потому что в присутствии членов
Alojzego wedle jego rangi. – Admirale, экипажа всегда обращался к Алойзи
przewidywania moje były słuszne. Nie только по званию. - Адмирал, мои
możemy zbliżyć się do wyspy, gdyż прогнозы оправдались. Мы не
Multiflora musiałaby zejść na jej можем приблизиться к острову,
krawędzi, co wywołałoby zachwianie поскольку это вынудит Мультифлору
równowagi, a wystarczy najmniejszy подойти к краю и нарушить
przechył, żeby ten pływający pagórek равновесие, и тогда достаточно
wywrócił się do góry dnem. To jedno. малейшего наклона, чтобы весь этот
Po wtóre nie zapominajmy, że dom, плавающий холмик перевернулся
który tam widzimy, stanowi cały вверх дном. Это во-первых. А во-
dobytek pana Lewkonika. Otóż mam вторых, не следует забывать, что
myśl. Musimy ocalały cypel wyspy находящийся там дом представляет
wraz ze wszystkim, co się na nim собой единственное достояние пана
znajduje, wziąć na hol i w ten sposób Левкойника. Поэтому я предлагаю
przetransportować go do Alamakoty. взять на буксир остатки острова
вместе со всем, что на нем
находится, и оттащить к
Адакотураде.

Alojzy, który już przedtem znalazł Алойзи, который уже успел улучить
odpowiedni moment, żeby przebrać минуту и переодеться в сухое,
się w świeży mundur, zasalutował i po козырнул и после недолгих
krótkim namyśle oświadczył: раздумий заявил:

– Panie profesorze, mój mózg rozważył - Пан профессор, мой мозг

zadany mu program. Zaraz go
zrealizujemy. Kapitanie, zarządzam
przeniesienie wszystkich lin
okrętowych na lewą burtę. Załoga
połączy je podwójnymi supłami w
jedną całość. Podczas manewru brania
na hol ogniomistrze wystrzelą kolejno
piętnaście rakiet.
проанализировал заданную ему
программу. Переходим к
исполнению. Капитан, прикажите
перенести все корабельные канаты
на левый борт. Пусть экипаж свяжет
их двойными узлами в одно целое.
Во время исполнения маневра
взятия на буксир фейерверкерам
последовательно выпустить
пятнадцать ракет.

Wykonać!
– Tak jest, panie Admirale! – krzyknął
kapitan Tykwot, po czym przekazał
rozkaz pierwszemu oficerowi.
– Linę trzeba będzie wystrzelić z
wyrzutni, inaczej nie doleci – zauważył
rezolutnie Zyzik.
Przenieśliśmy się wszyscy na dziób
okrętu, żeby nie przeszkadzać
marynarzom w pracy. Stos lin
powiększał się z każdą chwilą,
mechanicy wiązali ich końce w supły i
zabezpieczali na stykach stalowymi
uchwytami. Długość lin wynosiła
łącznie ponad tysiąc metrów.
Ponieważ siła wiatru osłabła i fala stała Ветер стих, волнение стало менее
się mniej groźna, kapitan przybliżył
okręt do pływającej wyspy na
odległość odpowiadającą długości liny.
Gdy praca była już skończona, Alojzy
własnoręcznie zrobił na końcu liny
olbrzymią pętlę. Marynarze, którzy mu
pomagali – a było ich kilkunastu –
ledwo uporali się z ciężarem tego их больше десятка - едва управились
konopnego węża.
I tu Alojzy dał olśniewający popis
kleksycznej siły swych mięśni.
Wystrzeliły w górę rakiety, a on
chwycił pętlę w łuk prawego ramienia,
zamachnął się ruchem dyskobola i
wyrzucił linę jak lasso w kierunku
widniejącego w oddali ciemnego
wierzchołka wyspy.
Wyrwałem z rąk pierwszego oficera
pryzmatyczną lunetę, spojrzałem w
174
Выполняйте!
- Есть, господин Адмирал! - крикнул
капитан Тыквот и передал приказ
старшему офицеру.
- Трос надо выстрелить из
катапульты, иначе не долетит,
рассудительно заметил Зызик.
Чтобы не мешать экипажу, мы
перебрались на нос корабля. Гора
канатов росла с каждой минутой.
Механики связывали их концы и
скрепляли стыки стальными
зажимами. Получился трос длиной
более километра.
опасным, и капитан подвел судно на
расстояние, соответствующее длине
каната.
Когда все было готово, Алойзи
собственноручно сделал на . конце
каната огромную петлю.
Помогавшие ему матросы - а было
с тяжестью этой пеньковой змеи.
И тут Алойзи с блеском
продемонстрировал кляксическую
силу своих мышц. Когда ракеты
взмыли в небо, он правой рукой
схватил петлю и жестом дискобола
бросил канат в сторону темневшей
вдали верхушки острова.
Выхватив из рук старшего офицера
призматическую подзорную трубу, я

ślad za lecącą pętlą i wydałem okrzyk
zdumienia. Zwoje lin na pokładzie
rozwijały się z szaloną szybkością,
puszczone w ruch gigantyczną,
nadludzką siłą rzutu, a tam w oddali
dojrzałem pętlę, która z niewiarygodną
precyzją opasała czworobok domu.
Pan Kleks z rozrzewnieniem spoglądał Растроганный пан Клякса смотрел на
na Pierwszego Admirała Floty, na
wiekopomne dzieło swego umysłu. To, эпохальное творение своего гения:
czego dokonał Alojzy, przekroczyło
najśmielsze przewidywania jego превосходило даже самые смелые
twórcy.
Załoga osłupiała z podziwu. W oczach
marynarzy można było wyczytać
uwielbienie dla Admirała.
Weronik, który nieraz przecież sam
popisywał się swoją niezwykłą siłą
fizyczną, teraz był całkowicie olśniony
wyczynem Alojzego. Nie tracąc jednak
poczucia rzeczywistości, splunął w
dłonie, potarł je, chwycił Admirała i
trzykrotnie podrzucił go w górę. Załoga
przyłączyła się do owacji i niewiele
brakowało, żeby z admiralskiego
munduru pozostały strzępy.
W każdym razie trzeba było potem
przez dłuższy czas zbierać pozrywane i
rozsypane po całym pokładzie ordery
Alojzego.
Rezeda z niepokojem spoglądała w
kierunku wyspy, posłała bowiem
175
посмотрел вслед улетавшей петле.
Здесь, на палубе, бухта брошенного
с нечеловеческой силой каната
разматывалась с бешеной
скоростью, а там, вдали,
колоссальное лассо с невероятной
точностью охватило
четырехугольник дома.
Первого Адмирала Флота, на
то, что совершил Алойзи,
ожидания его творца.
От удивления матросы буквально
остолбенели. В их взглядах читалось
преклонение перед своим
Адмиралом.
Вероник, уже не раз хваставшийся
своей необыкновенной силой, был
совершенно ошарашен поступком
Алойзи. Однако при этом он не
утратил здравого смысла, и потому,
поплевав на ладони, он потер их
друг о дружку, сгреб Адмирала в
охапку и трижды подбросил его в
воздух. К чествованию
присоединился экипаж, так что еще
чуть-чуть и от адмиральского
мундира остались бы одни
лохмотья.
Во всяком случае, потом пришлось
целый час собирать разлетевшиеся
по всему кораблю ордена Алойзи.
Резеда не спускала с острова
беспокойного взгляда, потому что
 176

Tri-Tri z listem do Multiflory. послала туда Три-Три с письмом к

матери.

Kapitan podał sternikowi kierunek. Капитан дал новый курс, и судно

Okręt wolno popłynął w drogę
powrotną. Ze względu na holowany
wierzchołek Wyspy Sobowtórów
nakazana była szczególna ostrożność.
медленно пошло в обратном
направлении - из-за плывшей на
буксире верхушки острова
Двойников приходилось проявлять
предельную осторожность.

Wypłynęliśmy ze strefy burz i Мы уже покинули зону дождя и

deszczów. Wiatr ustał, niebo się бурь. Ветер окончательно стих, небо
wypogodziło, zajaśniała pełnia прояснилось и показалась полная
Księżyca. луна.

Część załogi, która nie miała służby,

Свободные от вахты члены экипажа
opuściła pokład. Kapitan Tykwot z покинули палубу. Капитан Тыквот с
obrzydzeniem wypluł cygaro do morza омерзением выплюнул сигару в
i również udał się na spoczynek. Alojzy море и тоже удалился на отдых.
osobiście stanął przy sterze. Zresztą
Алойзи самолично встал к штурвалу.
zawsze trwał w pozycji stojącej, gdyż Впрочем, он всегда находился в
jego sztuczna konstrukcja doskonale стоячем положении, поскольку его
obywała się bez snu i odpoczynku. искусственный организм не
Właściwość ta godna była требовал ни сна, ни покоя. Этому
pozazdroszczenia, bo nasza czwórka можно было только позавидовать,
musiała nieustannie zażywać ведь нашей четверке то и дело
wzmacniające pigułki pana Kleksa,приходилось глотать тонизирующие
żeby nie ulec zmęczeniu. таблетки пана Кляксы, чтобы не
рухнуть от усталости.
Weronik przystąpił z zapałem do Вероник с жаром бросился драить
polerowania przyrządów навигационные приборы, из-за
mawigacyjnych, usiłując po deszczu дождя потерявшие надлежащий
wydobyć z nich dawny połysk. Ubawiło блеск. Это умилило боцмана, и он
to bosmana, który rzekł po сказал по-сказакотски:
alambajsku:

– Pan Werurnik ma takie zamiłurwanie - Пан Верурник так любит чистуртор,

dur czysturści, że purwinien nazywać чтур егур надур звать Чистюлей.
się Czyściurch.

– Panie bosmanie – odparł Weronik z - Господин боцман, - с достоинством

godnością – ten żart jest nie na ответил Вероник, - ваша шутка
 177
miejscu. Proszę nie zapominać, że
kiedy pańskich przodków zjadały
pijawki, mój pradziad walczył pod Białą
Muszką o wyzwolenie zielonoskórych
Cytrusów. Dbam o czystość, to
prawda, ale nie zajmuję się skubaniem
kurzego pierza.
Bosman nie zrozumiał tej aluzji,
mruknął więc tylko pod nosem:
– Szczur lądowy – szkoda mowy!
Pan Kleks wszedł na mostek kapitański.
Domyśliłem się od razu, że posłał w
kosmos swoje wszechwiedzące oko,
stał bowiem ze spuszczoną głową, w
postawie wyczekującej, nie zwracając
uwagi na pierwszego oficera, który
zastąpił kapitana Tykwota.
Widzialność była teraz doskonała,
toteż Rezeda mogła bez trudu
obserwować swój dom rodzinny.
– Nie widzę tam żadnego ruchu –
powiedziała zatroskana. – Tri-Tri nie
wraca… Światła w oknach pogasły.
Biedna mama…
Starałem się pocieszyć Rezedę i
rozproszyć jej smutne myśli. Z pomocą
przyszedł mi pan Kleks, który właśnie
w tej chwili zwinnie zbiegł na pokład.
– Obejrzałem z bliska powierzchnię
Księżyca. Moje wszechwiedzące oko
wróciło właśnie z wyprawy. Kosmiczna
stacja przeładunkowa działa
bezbłędnie. Ale oświadczam
неуместна. Когда ваших предков
жрали пиявки, мой прадед под
Белой Мушкой воевал за
освобождение зеленокожих
цитрусов. Я действительно забочусь
о чистоте, но пыли не подымаю.
Не уловив намека, боцман лишь
буркнул под нос:
- Крыса сухопутная - ни словечка
путного!
Пан Клякса взошел на капитанский
мостик. Я тут же догадался, что он
послал в космос свое всевидящее
око, а теперь застыл с опущенной
головой в выжидательной позе, не
обращая внимания на старшего
помощника, сменившего капитана
Тыквота,
Видимость установилась
превосходная, и Резеда могла без
труда созерцать родной дом.
- Что-то никаких признаков жизни, -
озабоченно заметила она. И Три-Три
не возвращается... Свет в окнах
погас. Бедная мамочка...
Я старался утешить Резеду и
рассеять ее тревогу. На помощь мне
пришел пан Клякса, как раз в тот
момент ловко спустившийся с
мостика.
- Я осмотрел поверхность Луны
вблизи. Мое всевидящее око только
что вернулось. Космическая
пересадочная станция работает
отлично. Однако я торжественно

uroczyście: ja w tym udziału brać nie
będę. Nie będę na razie penetrował
przestrzeni międzyplanetarnych, gdyż
za dużo jest jeszcze spraw do
załatwienia na Ziemi. Dopóki tu panują
choroby, nieszczęścia i niedostatek, здесь существуют болезни, бедность
moim obowiązkiem jest myśleć o
ludziach. Tak, moi drodzy! Ludzie na
Ziemi to dla mnie rzecz najważniejsza.
Po tych słowach spojrzał na Rezedę,
odgadł jej niepokój i dodał głosem
pełnym ciepła, jak to on tylko potrafił:
– Nie trzeba się martwić, panno
Rezedo. Wszystko jest w zupełnym
porządku, broda czuwa. Może mi pani
zaufać.
Ledwie to wyrzekł, nadleciał Tri-Tri
niosąc w dziobku List od Multiflory.
Rezeda odczytała go na głos, a my
słuchaliśmy w największym skupieniu.
„Dziecko moje drogie – pisała matka
Rezedy – ratunek przyszedł w samą
porę. Teraz, kiedy ustała burza, cypel,
na którym ocalał nasz dom, płynie za
okrętem spokojnie jak tratwa.
Katastrofa wydarzyła się w nocy przed
dwoma dniami. Słyszałam podziemne
huki, grunt pod nogami pękał wśród
groźnych wstrząsów. Rano poznałam
rozmiary klęski. Cała wyspa, prócz
skrawka ziemi z naszym domem,
zapadła się w otchłań.
178
заявляю: в этом участвовать я не
буду. Пока что я не собираюсь
бороздить межпланетные
пространства, ведь нерешенных
проблем хватает и на Земле. Пока
и несчастья, мой долг - думать о
людях. Да, дорогие мои! Люди на
Земле для меня важнее всего.
Тут он взглянул на Резеду, ощутил ее
беспокойство и потеплевшим
голосом, присушим лишь ему,
добавил:
- Не беспокойтесь, мадемуазель
Резеда. Все в полном порядке,
борода начеку. Можете на меня
положиться.
Едва он это сказал, как прилетел
Три-Три с письмом от Мультифлоры
в клюве. Резеда стала его читать
вслух, а мы слушали ее с
предельной сосредоточенностью:
"Дорогая моя деточка, - писала мать
Резеды, - помощь пришла вовремя.
Теперь, когда шторм миновал,
вершина холма, на которой чудом
уцелел наш дом, плывет за
кораблем ровно, будто плот.
Катастрофа произошла позавчера
ночью. Послышался подземный гул,
земля содрогалась и раскалывалась
глубокими трещинами. Последствия
бедствия я увидела утром. Весь
остров, кроме куска земли с нашим
домом, погрузился в океан.
 179

Potem krowa obsunęła się do morza i Потом корова сорвалась в море и

utonęła. Kozę porwał kondor. Zostały
mi się dwa nasze pudle. Żywimy się
owocami i wodą deszczową. Przed
tygodniem odwiedził mnie profesor
Kleks…”
утонула; козу унес кондор. Уцелели
только двое наших пуделей. Мы
питаемся фруктами и пьем
дождевую воду. На прошлой неделе
меня навестил профессор Клякса... "

– Co? – zawołał uczony unosząc brwi - Что?! - воскликнул ученый,

ze zdumienia. – Ja odwiedziłem
Multiflorę? To niesłychane! Znowu
jakaś sztuczka nicponia! Admirale!
Admirale, proszę tu do mnie!
удивленно приподымая брови. - Я
навестил Мультифлору?
Неслыханно! Снова какая-то
выходка этого негодника! Адмирал!
Адмирал, подойдите к нам!

Alojzy zbliżył się sprężystym krokiem i Алойзи подошел пружинистым

uprzejmie zasalutował. шагом и вежливо козырнул.

– Słuchaj, Alojzy – rzekł surowo pan - Послушай, Алойзи, - сурово сказал

Kleks – znowu wyszły na jaw twoje пан Клякса, - выплыла на свет еще
bezeceństwa. Nic mi nie mówiłeś, że одна твоя проделка. Ты мне не
byłeś na Wyspie Sobowtórów, a w говорил, что побывал на острове
dodatku bezczelnie wystąpiłeś w mojej Двойников, да еще и нагло выступил
postaci! Jak mam rozumieć to в моем обличий! Как это прикажешь
zuchwalstwo, co? понимать?

– Panie profesorze – odparł potulnie - Пан профессор, - кротко ответил

Alojzy – istotnie podsłuchałem Алойзи, - я действительно
rozmowę o Multiflorze i postanowiłem подслушал разговор о Мультифлоре
ją odwiedzić… и решил ее навестить...

– Jak mogłeś podsłuchać będąc gdzie - Как ты мог подслушать разговор,

indziej? – zawołałem zdziwiony. находясь совсем в другом месте? -
удивленно воскликнул я.

– Wykazujesz, Adasiu, zupełny brak - Адась, у тебя полная потеря

pamięci – odparł Alojzy z
politowaniem. – Pan Kleks w moim
prawym uchu zainstalował
dalekosiężny bębenek podsłuchowy.
Sam pomagałeś mu przykręcać
platynowe blaszki.
памяти, - с сочувствием ответил
Алойзи. - Пан Клякса установил у
меня в правом ухе барабанную
перепонку дальнего прослушивания.
Ты ведь сам помогал ему
привинчивать платиновые
пластинки.
 180
Dzięki temu urządzeniu potrafię
chwytać z odległości pięciuset metrów
najcichszy nawet szept. Nic się przede
mną nie ukryje. Otóż kiedy
dowiedziałem się wszystkiego o pani
Multiflorze, wsiadłem na statek, który
szedł kursem na Archipelag
Rabarbarski omijając o pół stopnia
Wyspę Sobowtórów. Resztę drogi
odbyłem wpław, gdyż jak panu
wiadomo, panie profesorze, jestem
nieprzemakalny, w wodzie nie tonę i
nie odczuwam zmęczenia mięśni. Ale
proszę wziąć pod uwagę, że wszystko
to stało się, zanim odzyskałem
sprężynę prawidłowego myślenia.
Teraz, odkąd jestem doskonale
wykończony, nie uczyniłbym
oczywiście nic podobnego.
Wyznanie Alojzego rozbroiło pana
Kleksa. Poklepał go po ramieniu i
pokiwał wyrozumiale głową.
– Powiedz mi jednak – zapytał – co
tam nawyprawiałeś na mój rachunek?
– O, nic wielkiego – odrzekł Alojzy. –
Powiedziałem pani Multiflorze, że pan
Lewkonik z tęsknoty wysechł jak
tyczka, i… obiecałem jej, że będzie
królową Alamakoty.
– Ach, ty kawalarzu! – zawołał pan
Kleks. – Niewiele jednak odbiegłeś od
prawdy. Multiflora nie zostanie z
twojej łaski królową, będzie jednak
matką królowej. Też nieźle. Co zaś do
pana Lewkonika, to całe szczęście, że
nie schudł, bo straciłby swój
największy wdzięk. Przecież on jest
rozkoszny z tym swoim brzuszkiem.
Благодаря этому устройству я на
расстоянии пятисот метров могу
расслышать самый тихий шепот, от
меня не укроется ничто. Узнав все о
пани Мультифлоре, я сел на
корабль, шедший на Рабарбарский
архипелаг, в полуградусе от острова
Двойников. Остальную часть пути я
проделал вплавь, вам ведь
известно, пан профессор, я
непромокаемый, в воде не тону, а
усталость мне незнакома. Но прошу
учесть и то, что все это происходило
до установки пружины правильного
мышления на место. Теперь, когда я
совершенен, ничего подобного
случиться уже не может.
Признание Алойзи разоружило пана
Кляксу. Он похлопал Адмирала по
плечу, понимающе кивая головой.
- И все же - что ты там нагородил от
моего имени?
- Ничего страшного. Я только сказал,
что господин Левкойник от тоски
иссох... А еще я ей обещал, что она
станет королевой Адакотурады.
- Экий ты, однако, шутник! -
воскликнул пан Клякса. - Но ты
оказался почти прав. Королевой
Мультифлора, уж извини, не станет,
зато тещей короля будет. Тоже
недурно. Что до пана Левкойника, то
это счастье, что он не похудел, а то
потерял бы все свое очарование. Он
так хорош с брюшком!

– To jeszcze nie wszystko – ciągnął
Alojzy. – Powiedziałem też pani
Multiflorze, że wynalazłem kleksyczny
pobudzacz wzrostu roślin i że dzięki
niemu pan Lewkonik wyhodował w
Alamakocie krzaki róż wielkości palmy.
I to właśnie zainteresowało ją
najbardziej. Teraz będzie klops.
Pan Kleks roześmiał się i rzekł
ironicznie:
– Mogłeś również dobrze powiedzieć, - С таким же успехом ты мог сказать,
aby mnie do reszty skompromitować,
że pan Lewkonik urósł jak baobab i
zrobił się rozłożysty jak drzewo figowe
albo że panny Lewkonikówny
zamieniły się w żyrafy. Ale twoja
fanfaronada już się skończyła, mój
Alojzytronie. Dawne czasy nie wrócą.
– Do usług, panie profesorze –
powiedział z uśmiechem Alojzy. –
Może pan na mnie polegać jak na
własnej brodzie!
– A teraz idziemy spać – oświadczył
pan Kleks i dziarsko pomaszerował
wzdłuż pokładu. Rezeda, spokojna już
o los matki, zgodziła się również zejść
do kajuty.
– Czeka nas pięć godzin snu – zauważył
Weronik. – Dozorca, który musi w nocy
otwierać bramę, nigdy nie sypia
więcej.
181
- Это еще не все, - продолжил
Алойзи. - Еще я сказал ей, что мне
удалось найти кляксический
стимулятор для растений и
благодаря ему пан Левкойник
вырастил в Адакотураде кусты роз
высотой с пальму. Собственно, это и
заинтересовало ее сильнее всего.
Вот смеху-то будет!
Пан Клякса рассмеялся и произнес с
нескрываемой иронией:
чтобы меня окончательно
скомпрометировать, что пан
Левкойник вырос с баобаб и стал
раскидистым, как смоковница, или
что ее дочери стали жирафами. Но
твоему фанфаронству пришел конец,
дорогой Алойзитрон. Ушло - не
воротишь.
- К вашим услугам, пан профессор, -
с улыбкой ответил Алойзи. - Можете
на меня положиться, как на
собственную бороду!
- А теперь идемте спать! - подвел
итог пан Клякса и браво зашагал
вдоль судна. Резеда, более не
беспокоясь за судьбу матери, тоже
согласилась спуститься в каюту.
- Нас ждет пять часов сна, - заметил
Вероник. - Привратник,
вынужденный каждую ночь
открывать ворота, никогда не спит
больше.
 182

Na posterunku został tylko На своем посту остался лишь

niezmordowany Pierwszy Admirał неутомимый Первый Адмирал
Floty. Флота.

Tak, dzieło pana Kleksa było naprawdę Да, творение пана Кляксы было в
największym osiągnięciem ludzkiego самом деле величайшим
umysłu. достижением человеческой мысли!

ŚWIĘTO KRÓLEWSKIEGO KOGUTA ПРАЗДНИК КОРОЛЕВСКОГО ПЕТУХА

Alamakota prowadziła politykę Адакотурада исповедовала мирную

pokojową, nie utrzymywała armii политику и не имела ни армии, ни
lądowej ani floty powietrznej, авиации, зато обладала мощными
posiadała jednak potężną marynarkę, военно-морскими силами, к
na którą składały się: okręt flagowy каковым относились: флагман
„Kwaternoster Pierwszy”, dwanaście "Кватерностер Первый", двенадцать
alambajów o napędzie alamakotowym, сказакотов на адакотурадской тяге,
dwadzieścia cztery szybkoguty двадцать четыре быстрокочетов
dalekiego zasięgu, sześć kuromiotaczy i дальнего плавания, шесть курометов
trzydzieści pancernych bajkajaków. и тридцать бронированных
Jednostki te, z wyjątkiem okrętu кукареков. Все корабли, за
flagowego, pływały pod zmyślonymi исключением флагманского, ходили
banderami, co miało zmylić państwa под вымышленными флагами,
żądne podbojów i uchronić Alamakotę чтобы утаить Адакотураду от
przed zaborcami. захватчиков.

Flota nie podlegała ministronowi Чтобы министрон Мира в приступе

Pokoju, gdyż mógłby on w przystępnie плохого настроения не втянул страну
złego humoru wdać się w niepożądany в какой-нибудь международный
zatarg międzynarodowy. Do zadań конфликт, флот ему подчинен не
floty oceanicznej należało wyłącznie был. Океанский флот служил лишь
konwojowanie flotylli poduszkowców i для конвоирования торговых
jajostatków służących wymianie караванов яйцевозов и
handlowej. подушечников.

Alamakotańskie poduszkowce Адакотурадские подушечники

nazywały się tak dlatego, że były назывались так оттого, что походили
wypchane kurzym pierzem jak на набитые пером подушки. Во
poduszki. W czasie trwania transportu время перехода в их тепле из яиц
w ich cieple wylęgały się z jajek вылуплялись цыплята. Один
kurczęta. Poduszkowiec mógł zabrać w подушечник мог принять на борт до
swoich ładowniach sto tysięcy jaj, a do ста тысяч яиц, а в порту назначения
 183
portu przeznaczenia przywoził sto
tysięcy żółtych piszczących kurczątek.
Jakiż to musiał być zachwycający
widok!
Kiedy „Kwaternoster Pierwszy”
wczesnym rankiem zbliżał się do
macierzystego wybrzeża wszystkie
jednostki floty wciągnęły flagi na
maszt, a kuromiotacze oddały salwę
honorową. Na wybrzeżu zgromadziły
się tłumy wiwatujące na cześć
Admirała, pana Kleksa, a zwłaszcza
Multiflory, matki przyszłej królowej.
Okazało się bowiem, że wieść o
małżeńskich zamiarach króla rozeszła
się lotem kolibra po całym kraju.
Na redzie dostrzegłem „Płetwę
Rekina”, która przybyła właśnie do
Alamakoty z ładunkiem oksydowanych
zegarków. Zdążyłem szepnąć Zyzikowi,
aby skoczył do znajomego kapitana
statku i poprosił go o zarezerwowanie
czterech kajut na rejs powrotny.
W porcie czekał na nas ministron
Dworu Trąbatron, nasz przyjaciel
Limpotron, pan Lewkonik z czterema
córkami, Bulpo, Pulbo oraz wyżsi
urzędnicy Admiralicji.
Był piękny bezchmurny dzień lipcowy.
Po krótkim powitaniu Alojzy wydał
zarządzenia dotyczące pływającej
wysepki, która w oddali kołysała się na
spokojnych falach.
получали столько же желтых
пищащих цыплят. Зрелище, должно
быть, просто захватывающее!
Когда "Кватерностер Первый"
ранним утром подплывал к родным
берегам, все корабли флота подняли
флаги, а курометы произвели залп
из всех орудий. На берег высыпали
толпы людей, кричавших здравицы
в честь Адмирала, пана Кляксы и,
конечно же, Мультифлоры, матери
будущей королевы. Оказалось, что
весть о намерении короля жениться
уже разнеслась, как на крыльях
колибри, на всю страну!
На рейде я заметил "Акулий
Плавник", только что пришедший в
Адакотураду с грузом вороненых
часов, и тут же шепнул Зызику,
чтобы тот заглянул к своему
знакомому капитану, и попросил
забронировать четыре каюты на
обратный рейс.
В порту нас поджидали министров
Двора Тромбонтрон, наш друг
Лимпотрон, пан Левкойник с
четырьмя дочерьми, Бульпо,
Пульбо, а также представители
высшей администрации страны.
Стоял погожий, безоблачный
июльский денек.
После краткого приветствия Алойзи
отдал распоряжения насчет
плавучего острова, мирно
покачивавшегося в отдалении.
 184

Marynarze zarzucili koniec liny na Матросы набросили конец каната на

obrotowy bęben i mozolnie jęli ją барабан лебедки и не без труда
nawijać przyciągając wysepkę do начали подтягивать остров к берегу.
nabrzeża.

Gdy ten maleńki skrawek Wyspy Когда этот обломок острова

Sobowtórów przycumował wreszcie do Двойников наконец оказался в
wyznaczonego miejsca, mechanicy назначенном месте, механики
zabezpieczyli krawędzie wysepki укрепили его края железной
żelazną listwą, wmontowali kotwicę i окантовкой, приладили якорь и
rzucili ją na dno według wszelkich бросили его на дно по всем законам
zasad sztuki marynarskiej. морского искусства.

Dopiero teraz mogliśmy po trapie Только теперь мы смогли сойти по

wstąpić na tę ziemię, którą nazwano трапу на землю, которую уже успели
„Anemonową Piętką”, gdyż окрестить "Анемоновой Горбушкой"
przypominała kształtem piętkę uciętą z - своей формой она и в самом деле
okrągłego bochenka chleba. напоминала горбушку каравая.

Dom państwa Lewkoników zachował Дом Левкойников пребывал в

się znakomicie. Nie bez zdziwienia полной сохранности, и я не без
stwierdziłem, że podczas katastrofy nie удивления увидел, что во время
zarysowały się mury ani nawet z okien катастрофы стены не потрескались и
nie wypadły szyby. Drzewa w sadzie даже стекла не повылетали. Росшие
uginały się pod ciężarem dojrzałych в саду деревья сгибались под
owoców, a w powietrzu unosił się тяжестью фруктов, а воздух был
odurzający aromat róż. напоен сладостным ароматом роз.

Jak widzicie, rozmyślnie zwlekam z Как видите, я умышленно

opisem czułego powitania rodziny
Lewkoników z Multiflorą, gdyż nie
posiadam poetyckiego daru Piwonii i
brak mi po prostu słów na odtworzenie
tej wzruszającej sceny. Wystarczy jeśli
powiem, że Weronik szlochał jak bóbr,
wspominając zapewne nieboszczkę
Weronikę, a pan Kleks siąkał nosem i z
trudem powstrzymywał łzy.
откладываю описание трогательной
встречи Мультифлоры с семьей.
Просто я лишен поэтического дара
Пионии, и мне недостает слов,
чтобы надлежащим образом
описать эту трогательную сцену.
Вполне достаточно сказать, что
Вероник лил слезы в три ручья,
наверно, вспоминая покойную
Веронику, а пан Клякса шмыгал
носом, с трудом сдерживая слезы.

Hodowca róż rzeczywiście nie
przesadził, gdy mówił o niezwykłej
urodzie Multiflory. Przy swoich
córkach wyglądała jak ich starsza
siostra. Pomimio rozłąki z rodziną i
wielu ciężkich przejść z ostatnich dni
pełna była promiennej pogody i
ujmującego wdzięku, jak gdyby ta
chwila szczęścia starła z jej twarzy
wszelkie ślady trosk i zmęczenia.
„Anemonowa Piętka” była
umeblowana z dużym smakiem i
posiadała wszelkie nowoczesne
urządzenia, mające służyć wygodzie jej
mieszkańców.
Tak więc pan Lewkonik wraz z córkami Итак, пан Левкойник с дочерьми мог
mógł od razu przenieść się do
własnego domu. Weronik zgodził się
zamieszkać tam na czas krótki celem
zaprowadzenia porządku i załatwienia порядок и помочь уладить кое-какие
różnych formalności
administracyjnych, jak założenie księgi
meldunkowej, umocowanie tabliczki z
nazwą ulicy, przyłączenie do sieci
oświetleniowej i kanalizacyjnej,
uzyskanie zezwolenia na przerzucenie на постройку постоянного моста и на
trwałego mostku, wyrobienie prawa
do własnej kotwicy, zarejestrowanie
prywatnej hodowli kwiatów,
uporządkowanie numeracji domu,
przydział państwowych jajek itd.
Stary dozorca ochoczo zabrał się
natychmiast do pracy, był to bowiem
jego żywioł.
185
Розовод действительно не
преувеличивал, когда говорил о
необычайной красоте
Мультифлоры. Рядом со своими
дочерьми она выглядела как
старшая сестра. Невзирая на
страдания в разлуке и тяжкие
переживания последних дней, она
так и лучилась безмятежностью,
была полна неотразимого обаяния,
будто эта минута счастья стерла с ее
лица все следы забот и усталости.
"Анемонова Горбушка" была
обставлена с большим вкусом и
оснащена всеми современными
приспособлениями, необходимыми
для комфорта.
фазу же перебраться в собственный
дом. Вероник согласился немного
пожить у них, чтобы навести
формальности, как-то: завести
домовую книгу, прикрепить
табличку с названием улицы,
подключить дом к электросети и
канализации, получить разрешение
приобретение собственного якоря,
зарегистрировать семейную фирму
по выращиванию цветов, выяснить
номер дома, поставить Левкойников
на яичное довольствие, и прочая, и
прочая.
Старый привратник живо взялся за
дело, поскольку здесь он чувствовал
себя как рыба в воде.
 186

Skoro cała rodzina Lewkoników, a wraz Поскольку семейство розовода с

z nią Weronik, opuściła gościnne
apartamenty Limpotrona, zostałem
tam sam z panem Kleksem. I chociaż
uczony dzięki swej niezwykłej
przenikliwości był już mniej więcej
zorientowany w moich kłopotach
rodzinnych, skorzystałem ze
sposobności, żeby opowiedzieć mu
dokładnie przebieg znanych wam
wydarzeń.
Вероником заодно покинули
гостеприимные апартаменты
Лимпотрона, мы с паном Кляксой
остались там одни. И хотя великий
ученый благодаря своей
необыкновенной проницательности
был уже более-менее в курсе моих
семейных проблем, но, пользуясь
случаем, я попытался изложить ему
случившееся по порядку.

Pan Kleks wysłuchał mnie uważnie, Пан Клякса внимательно выслушал

pomyślał chwilę, po czym rzekł z меня, подумал и укоризненно
wyrzutem: сказал:

– Drogi Adasiu, tyle pracy włożyłem w - Дорогой Адась, я столько сил

twoją edukację, wlałem beczkę oleju
do twojej głowy, nauczyłem cię
prawidłowego myślenia, z niemałym
trudem oświeciłem zakamarki twojego
umysłu, a ty opowiadasz mi takie
niestworzone brednie. Jak ty, człowiek
wykształcony, mogłeś uwierzyć w
przemianę twego ojca w ptaka? Czy
coś podobnego zdarza się kiedykolwiek
na świecie? Weronik wszystko to
wyssał z palca, a ty dałeś się nabrać na
taką piramidalną bujdę. Jak ci nie
wstyd?! A co do Alojzego, to wiadomo,
że przez cały czas poprzedzający twój
przyjazd był tu w Alamakocie, udawał
ciebie i grywał ze mną w „trzy
wiewiórki”. Nie mógł więc występować
w roli listonosza. Cenię fantazję,
owszem, ale nawet fantazja musi być
sensowna.
потратил на твое образование, я
потратил на промывание твоих
мозгов целый ящик мыла, научил
тебя правильно мыслить, с
огромным трудом осветил закоулки
твоего сознания, а ты несешь тут
какую-то несусветную чушь. Как ты,
человек образованный, мог
поверить, что твой отец превратился
в птицу? Вероник все это высосал из
пальца, а ты позволил навешать
себе на уши столько лапши! Как тебе
не стыдно?! Что касается Алойзи, то
до твоего приезда он все время
крутился здесь, в Адакотураде,
изображая тебя, и играл со мной в
"три бельчонка", так что изображать
еще и почтальона он просто не мог.
Словом, я ценю фантазию, но и она
должна быть осмысленной.

Słowa pana Kleksa spadły na mnie jak Речь пана Кляксы подействовала на
nagłe olśnienie. Zrozumiałem całą меня, как холодный душ, и я вдруг
niedorzeczność bajki o przemianie осознал всю несуразность басни о
mego ojca w ptaka. Że też mogłem превращении моего отца в птицу.
 187

ulec podobnemu zamroczeniu umysłu!
Stałem przed ukochanym profesorem
czerwony jak rak i miałem ochotę
zapaść się ze wstydu pod ziemię. Ale
równocześnie ogarnęła mnie radość na стыда был готов провалиться сквозь
myśl, że rodzicom nie przytrafiło się nic
złego i że nie grozi im
niebezpieczeństwo.
Надо же, чтоб как раз у меня
произошло такое помутнение в
мозгах! Я стоял перед любимым
профессором красный как рак и от
землю. Но в то же время меня
распирало от радости, что с
родителями ничего плохого не
приключилось и никакая опасность
им не угрожает.

Z zakłopotania wybawił mnie Zyzik, Из затруднительного положения

który wpadł zdyszany, wołając od меня выручило появление
progu: запыхавшегося Зызика.

– Proszę pana… Proszę pana… - Прошу прощения... Пожалуйста... -

Wszystko załatwiłem… „Płetwa
Rekina” odpływa pojutrze o ósmej
rano. Kapitan bardzo się ucieszył. A
cztery kajuty będą przygotowane!
крикнул он с порога. - Я все
устроил... "Акулий Плавник" уходит
в море послезавтра в восемь часов
утра. Капитан очень обрадовался, и
четыре каюты будут готовы!

– Nie ma to jak dzielny bosman-mat – - Да никак это славный боцман-

rzekł pan Kleks ująwszy się pod boki. – старпом, - подбоченясь, сказал пан
Nie cofam tego, co w nocy Клякса. - Я готов подтвердить то, что
powiedziałem. Za pięć lat będziesz сказал ночью. Не пройдет и пяти лет,
sławnym kapitanem. как ты станешь капитаном.

Do odjazdu mieliśmy więc jeszcze dwa До отплытия оставалось еще два

dni, z czego byłem nawet zadowolony, дня, чему я был даже рад, так как
gdyż Święto Królewskiego Koguta Праздник Королевского Петуха,
połączone z zaręczynami króla объединенный с обручением
zapowiadało się niezwykle короля, обещал быть необычайно
interesująco. Zresztą i moje zaręczyny интересным. К тому же и мое
z Rezedą wymagały omówienia z jej обручение с Резедой требовало
rodzicami. Opuściłem więc pana Kleksa согласия ее родителей. Поэтому я
i udałem się na „Anemonową Piętkę”. оставил пана Кляксу и отправился на
"Анемонову Горбушку".

Zastanawia was pewno, dlaczego w Вас, наверно, удивляет, что в столь

kraju tak cywilizowanym jak просвещенной стране, как
Alamakota nie było telefonów i każdą Адакотурада, не было телефонов, и
 188
sprawę musiało się załatwiać
osobiście. Otóż przed laty istniały tam устраивать лично. Так вот, раньше
odpowiednie instalacje i urządzenia,
ale telefony nieustannie się psuły i
ludzie tracili połowę czasu na daremne
zabiegi w celu uzyskania połączenia.
Doszło do tego, że praca w biurach i
urzędach niemal całkiem ustała.
Wszyscy bowiem bez przerwy zajęci
byli bezskutecznym nakręcaniem
numerów. Toteż w końcu ministron
Pogody i Czterech Wiatrów, któremu
sprawy te podlegały, postanowił dla
dobra państwa zlikwidować raz na
zawsze telefony, a zamiast nich
wprowadzić hulajnogi, aby obywatele
mogli się ze sobą szybko
porozumiewać.
Tak więc bez telefonicznej zapowiedzi
zjawiłem się na „Anemonowej Piętce”.
Przed domem tłumnie zgromadziła się
młodzież, zaciekawiona nie tyle
osobliwą posiadłością rodziny
Lewkoników, co dwoma ich psami,
jako że w Alamakocie zwierzęta te
pojawiły się po raz pierwszy.
„Anemonowa Piętka” odegrała w
danym wypadku rolę Arki Noego, na
której uratowała się jedna para psiego
gatunku. Jak już wspomniałem, były to
dwa czarne pudle, matka i syn, o
dźwięcznych imionach Negri i
Negrifon. Oba pieski stały na parapecie
otwartego okna, wesoło merdały
ogonkami i od czasu do czasu krótko
poszczekiwały z właściwą pudlom
życzliwością.
Rezeda już zdążyła zawiadomić
rodziców o swojej decyzji. Pan
Lewkonik, który w ciągu tych dni
каждое дело приходилось
соответствующая техника здесь
имелась, но телефоны постоянно
ломались, и люди половину
времени тратили на тщетные
попытки установить связь. Дошло до
того, что работа в учреждениях
почти встала, так как служащие
только и делали, что впустую
накручивали диски телефонов. Так
что в конце концов министрон
Погоды и Четырех Ветров, в чьем
ведении находилась телефонная
служба, решил ради блага общества
ликвидировать телефоны раз и
навсегда.
Вот так, без телефонного звонка, я и
появился на ''Анемоновой
Горбушке". Перед домом толпилась
молодежь, привлеченная не столько
самим жилищем Левкойников,
сколько двумя их собаками,
ставшими в Адакотураде
диковинкой. "Анемонова Горбушка"
сыграла в данном случае роль Ноева
Ковчега, в котором спаслась пара
представителей собачьего племени.
Я уже говорил, что это были два
черных пуделя, мать и сын, по
кличке Негри и Негрифон
соответственно. Собачки стояли на
подоконнике распахнутого окна,
радостно виляли хвостами и время
от времени тявкали со свойственной
пуделям приветливостью.
Резеда уже сообщила родителям о
своем решении. Пан Левкойник,
успевший за проведенное вместе
 189
dostatecznie mnie poznał i cenił jako
ulubionego ucznia słynnego profesora
Kleksa, zgodził się oddać mi za żonę
swoją córkę pod warunkiem, że
wszystkie wakacje będziemy spędzali
w Alamakocie. Natomiast Multiflora
była wyraźnie zawiedziona, że nie
jestem ogrodnikiem.
– Zawsze pragnęłam, aby moje córki
poświęciły się hodowli kwiatów, ale
tylko Dalia i Hortensja spełnią
pokładane w nich nadzieje. Pan
specjalizuje się w ptasich gwarach i
narzeczach. Czy to odpowiednie
zajęcie dla uczonego? Dla zięcia
hodowcy róż? Ale skoro Rezeda pana
kocha, to i w moim sercu znajdzie się
dla pana ciepły kącik.
Mówiąc to ucałowała mnie w oba
policzki, a pan Lewkonik zawołał z
radością:
– Musimy uczcić te zaręczyny!
Piwonio, wymyśl na cześć młodej pary
jakiś wierszyk.
Piwonia stanęła pomiędzy mną a
Rezedą i zadeklamowała dźwięcznym
głosikiem:
Lewkocórek sznurek pięć
Do Rezedy kiedy pędź
Adam radam ojciec chęć
Mama sama ćwir-ćwir zięć
время вполне узнать и оценить меня
как любимого ученика знаменитого
профессора Кляксы, был согласен
отдать за меня свою дочь при
условии, что все отпуска мы будем
проводить в Адакотураде. Зато
Мультифлора была явно
разочарована тем, что я не садовод.
- Я всегда мечтала, что мои дочери
посвятят себя цветоводству. Увы,
только Георгина и Гортензия
оправдали мои надежды. Вы, пан
Адам, изучаете птичьи наречия и
говоры. Достойное ли это занятие
для ученого? Для зятя розовода? Но
раз уж Резеда вас любит, то и в
моем сердце для вас найдется
теплый уголок.
Тут она расцеловала меня в обе
щеки, а пан Левкойник радостно
воскликнул:
- Это событие надо отметить!
Пиония, придумай, пожалуйста, в
честь молодых какой-нибудь
стишок!
Пиония встала между мной и
Резедой и продекламировала своим
звонким голоском:
Левкодочек квочек пять
Резеда куда забрать
Папа цап Адама зять
Чик-чирика мама взять.

Pan Lewkonik aż podskoczył z
zachwytu i natychmiast wytłumaczył
nam sens tego wierszyka. Chodziło
mianowicie o to, że spośród pięciu
córek państwa Lewkoników o Rezedę
stara się Adam, czyli ja. Ojciec bardzo
jest temu rad i nawet mama zgadza się
mieć za zięcia specjalistę od ptasich
świergotów.
Wszyscy byli wzruszeni subtelnością
tego utworu, szkoda tylko, że Dalia
serią kochnięć zagłuszyła zakończenie
wiersza. Nagrodziliśmy autorkę
hucznymi oklaskami, a Rezeda
serdecznie uściskała Piwonię, która
zaczerwieniła się i rzekła:
– Czuję, że jestem stworzona do poezji.
Dlatego też nie chcę wychodzić za mąż.
Ani za ogrodnika, ani za króla!
Prawdziwy poeta musi być wolny, aby
móc całkowicie poświęcić się
twórczości.
Pan Lewkonik popatrzył na nią z dumą,
a Multiflora ze smutkiem. Bliższe jej
były róże niż poezja.
W tym momencie zjawili się Bulpo i
Pulbo. Wprawdzie serce matki na
pewno bardziej radował widok dwóch
ogrodników jako przyszłych zięciów,
jednak pani Lewkonikowa nie
okazywała im większych względów niż
mnie, chociaż byłem tylko skromnym
kleksykologiem, badaczem ptasich
języków. Zapewniam was, że
potrafiłem ocenić tę jej delikatność i
takt.
190
Пан Левкойник подскочил от
восторга и тут же объяснил смысл
четверостишия. Речь шла о том, что
я, то есть Адам, из всех пяти дочерей
пана Левкойника выбрал Резеду и
добиваюсь ее руки. Отец этому
очень рад и даже мама согласна
иметь зятем специалиста по
птичьим наречиям.
Все были потрясены тонкостью этого
произведения, только посетовали,
что Георгина несколько заглушила
его конец очередной серией чихов.
Мы наградили автора бурными
аплодисментами, а Резеда горячо
обняла зарумянившуюся сестру, и та
сказала:
- Я просто создана для поэзии. И
поэтому никогда не выйду замуж.
Ни за садовника, ни за короля!
Истинный поэт должен быть
свободен, чтобы отдаться
творчеству целиком.
Пан Левкойник смотрел на нее с
гордостью, а Мультифлора с
грустью: ей ближе были розы, а не
стихи.
И тут появились Бульпо и Пульбо.
Эти двое женихов наверняка
радовали сердце матери больше,
чем я, однако она оказывала им
ровно столько же внимания, что и
мне, хотя я и был всего лишь
скромным кляксикологом и
исследователем птичьих языков.
Уверяю вас, я сумел оценить ее
деликатность и такт по достоинству.

Zaręczyny dwóch następnych par
odbyły się w równie uroczysty sposób,
to znaczy, że Piwonia zaimprowizowała
na ich cześć zawiły, ale pięknie
brzmiący poemacik. Tym razem Dalia
powstrzymała się od kichania, a
Hortensja poruszając wargami
prowadziła sama z sobą bezgłośny
dialog, co jednak wyglądało tak, jakby
powtarzała po cichu wiersz Piwonii.
Pan Lewkonik zaprosił całe
towarzystwo do sadu i poczęstował
nas rzadkimi gatunkami owoców,
wyhodowanymi przez Multiflorę.
Skorzystałem z dogodnego momentu,
żeby się urwać i pójść na rozmowę do
Weronika. Zastałem go na drabinie, w
chwili gdy przytwierdzał do muru
tabliczkę z napisem „Anemonowa
Piętka”. Zszedł do mnie i mrużąc jedno
oko, przyglądał się jeszcze przez chwilę
swemu dziełu. Wreszcie rzekł:
– Wyjeżdżamy, panie Niezgódka. Czas
wracać do domu! Ciekaw jestem, co
tam zaszło nowego.
– Panie Weroniku – powiedziałem
oschle – przychodzę do pana po
pewne wyjaśnienia. Co panu strzeliło
do głowy, żeby wmówić we mnie,
jakoby mój ojciec przemienił się w
ptaka? A w dodatku twierdzić, że
widział pan to na własne oczy?
Dlaczego mnie pan otumanił? I na co
była ta komedia z listonoszem.
191
Обручение двух следующих пар
прошло так же торжественно, как и
наше, то есть Пиония экспромтом
сочинила в их честь несколько
путанный, но прекрасно звучавший
стишок. На этот раз Георгина
воздержалась от чихания, а
Гортензия, шевеля губами, вела
сама с собой беззвучную беседу,
хотя выглядело это как беззвучное
повторение стихов Пионии.
Пан Левкойник пригласил всех нас в
сад и угостил редкими сортами
фруктов, выращенных
Мультифлорой.
Улучив момент, я незаметно
улизнул, чтобы поговорить с
Вероником. Тот как раз сидел на
стремянке, приколачивая табличку с
надписью "Анемонова Горбушка".
Спустившись на землю, он
прищурил один глаз, еще раз
полюбовался результатами своих
трудов и наконец сказал:
- Уезжаем, пан Несогласка. Пора
домой! Интересно, что там
новенького?
- Пан Вероник, - сухо начал я, - я
пришел к вам кое-что выяснить. С
чего это вам взбрело в голову
талдычить, что мой отец
превратился в птицу? Да еще и
утверждать, что видели это
собственными глазами? Зачем вы
меня запутали? И что это за комедия
с почтальоном?

Czy tak postępuje szanujący się
dozorca? Czy w tej sytuacji lokatorzy
mogą mieć do pana zaufanie? Do
takiego świszczypały? Właśnie teraz,
kiedy zbliża się pański jubileusz,
przekreślił pan swoim postępowaniem
dorobek pięćdziesięciu lat życia!
Wstyd, hańba, panie Czyścioch!
Nigdy dotąd nie wygłaszałem tak
długich przemówień, toteż pot spływał
mi z twarzy grubymi kroplami.
Weronik do tego stopnia przejął się
stawianymi mu zarzutami, a zwłaszcza
moim wzburzonym tonem, że dostał
długotrwałego ataku czkawki.
Uderzyłem go kilkakrotnie w plecy.
Zabieg ten w końcu poskutkował.
– To straszne – powiedział blady jak
płótno stary dozorca. – To okropne!
Pan Chryzantemski wystrychnął mnie
na dudka. To jego robota! Przysięgam
panu na pamięć nieboszczki Weroniki,
że to jego robota! Nigdy bym czegoś никогда бы до этого не додумался!
podobnego sam nie wymyślił. И я поверил этому шалопаю! Так это
Uwierzyłem temu oczajduszy! Więc to
wszystko była nieprawda? Wszystko?
Więc mój honor dozorcy leży w błocie?
– Tak, panie Weroniku – odrzekłem ze
złością – ładnie mnie pan urządził.
Niech się pan nie zasłania jakimś
panem Chryzantemskim. Widziałem go
raz w życiu. Nie wiem nawet, co to za
jeden?
192
Разве так поступают уважающие
себя привратники? Как теперь будут
доверять такому беспардонному
вралю жильцы? И это теперь, когда
близится ваш юбилей, вы своим
поведением свели на нет все, что
заслужили безупречной
пятидесятилетней службой! Стыд
вам и позор, пан Чистюля!
Я впервые в жизни произнес столь
длинную речь, и пот градом катился
по моему лбу.
Мои упреки и особенно тон, каким
они были высказаны, так сильно
подействовали на Вероника, что им
овладел длительный приступ икоты.
Я несколько раз стукнул его по
спине. Это подействовало, и
бледный как полотно Вероник
сказал:
- Это ужасно! Это кошмар! Пан
Хризантемский обвел меня вокруг
пальца. Это его рук дело! Клянусь
светлой памятью покойной
Вероники, это его рук дело! Я сам
все неправда? От начала и до
конца? Стало быть, моя репутация
привратника обратилась в прах?
- Да, пан Чистюля, - сердито ответил
я, - славно вы меня подвели. И
нечего прятаться за какого-то там
пана Хризантемского. Я его видел
всего один раз в жизни. Знать не
знаю, ведать не ведаю, что это за
тип.
 193
– Jak to? – zawołał zdumiony Weronik.
– Pan nie wie? Pan nie słyszał o
Modeście Chryzantemskim? O
sławnym Modeście Chryzantemskim?
To przecież pierwszy mąż Pepy
Pergamut, która znana była pod
pseudonimem Pepda-Papda. Razem
występowali we wszystkich cyrkach
świata. Ona popisywała się tresurą
zwierząt, a on zasłynął jako
niezrównany iluzjonista i sztukmistrz.
Niektórzy uważali go nawet za magika.
Prześcignął go za przeproszeniem tylko
jeden człowiek: Ambroży Kleks. Teraz
pan Chryzantemski jest stary, dawno
już przeszedł na emeryturę, ale
czasami jeszcze, dla wprawy, pokazuje
różne sztuki. Potrafi na przykład z
pustego kapelusza wyciągnąć
piętnaście żywych królików albo
wypuścić z ucha makolągwę,
skowronka lub szpaka. Taką właśnie
sztuczkę pokazał mi, kiedyśmy byli w
mieszkaniu pana Niezgódki. A ja dałem
się nabrać! Zgłupiałem na stare lata.
Dać się tak zaczarować! Teraz nie będę
mógł lokatorom spojrzeć w oczy.
Zwłaszcza pańskim rodzicom, panie
Adasiu. Nie pozostaje mi nic innego,
jak ustąpić ze stanowiska i pójść na
zamiatacza ulic.
Żal mi się zrobiło starego dozorcy.
Zresztą, czy wolno mi było mieć do
niego pretensję o to, że uległ
wzrokowemu złudzeniu, skoro ja,
człowiek o rozległej wiedzy, okazałem
się mniej łatwowierny? Musiałem go
długo pocieszać, a nawet zapewniać,
że właściwie dobrze się stało, jak się
stało, gdyż dzięki całej tej historii
- Как? - поразился Вероник. - Вы не
знаете? Вы не слышали, кто такой
Модест Хризантемский?
Знаменитый Модест
Хризантемский? Да ведь это первый
муж Пепы Бергамот, известной под
псевдонимом Пепда-Папда. Они
вместе выступали во всех цирках
мира. Она - знаменитая
дрессировщица, а он - не знающий
себе равных иллюзионист и
фокусник. Кое-кто даже считал его
магом. Превосходит его, простите,
лишь один человек - Амброжи
Клякса. Теперь пан Хризантемский
уже старик, давно на пенсии, но для
тренировки подчас вытворяет
разные фокусы. Например, может из
пустой шляпы достать пятнадцать
живых кроликов или выпустить из
уха коноплянку, жаворонка или
скворца. Именно этот фокус он и
показал мне, когда мы находились в
квартире пана Несогласки. А я
попался на крючок. Видать, поглупел
на старости лет. Позволить так
обвести себя вокруг пальца! Как
теперь смотреть в глаза жильцам?
Особенно вашим родителям, пан
Адась? Не остается мне ничего
другого, как отказаться от места и
пойти в дворники.
Мне стало жаль старого
привратника. Да и мог ли я упрекать
его за то, что он поверил своим
глазам, если я, человек обширных
познаний, оказался таким же
легковерным, как и он? Я долго
успокаивал Вероника и даже уверял,
что все оказалось к лучшему, потому
что благодаря этой истории мне
 194
zwiedziłem Alamakotę, a co
najważniejsze – poznałem moją
ukochaną Rezedę.
Ten argument trafił mu do
przekonania. Uspokoił się nieco,
westchnął raz i drugi, po czym wrócił
do przerwanej pracy, którą chciał
przed odjazdem doprowadzić do
końca.
Resztę dnia spędziłem z Rezedą.
Spacerowaliśmy po ulicach i
przyglądaliśmy się, jak robotnicy
rozwieszają transparenty, flagi i
lampiony. Cała ludność Alamakoty
przygotowywała się do Święta
Królewskiego Koguta.
Wieczorem, gdy wróciłem do domu,
pan Kleks już spał poświstując i
pochrapując. Śniły mu się widocznie
jakieś bardzo poważne sprawy. Ten
wielki uczony umiał nawet we śnie
dokonywać wiekopomnych
wynalazków.
Na stole znalazłem zaproszenie treści
następującej:
„Ministron Dworu Trąbatron ma
zaszczyt zaprosić pana doktora Adama
Niezgódkę do orszaku królewskiego,
który wyruszy na uroczystość
królewskich zaręczyn w dniu Święta
Królewskiego Koguta o godzinie
osiemnastej.
посчастливилось повидать
Адакотураду и, что более важно,
познакомиться с моей любимой
Резедой.
Этот довод убедил старого
привратника. Он немного
успокоился, вздохнул раз-другой и
вернулся к своей работе, которую
спешил окончить до отъезда.
Остаток дня я провел в компании
Резеды. Мы гуляли по улицам,
наблюдая, как рабочие развешивали
транспаранты, флаги и
иллюминацию. Все население
Адакотурады готовилось к
Празднику Королевского Петуха.
Вечером, когда мы вернулись
домой, пан Клякса уже спал,
посвистывая и похрапывая. Скорее
всего ему снились весьма важные
дела. Этот великий ученый умел
даже во сне делать открытия
эпохального значения.
На столе я нашел приглашение
следующего содержания:
"Министрон Двора Тромбонтрон
имеет честь пригласить пана
доктора Адама Несогласку для
участия в свадебном кортеже Его
Величества, каковой отправится на
торжества по случаю обручения
короля в день Праздника
Королевского Петуха, в
восемнадцать часов.

Zbiórka na placu przed pałacem.
Uprasza się o ścisłe przestrzeganie
ceremoniału. Obowiązuje strój
galowy.”
Nazajutrz rano obudził mnie Tri-Tri.
Przyniósł liścik od Rezedy. Pan Kleks принесший записку от Резеды. Пан
już nie spał. Siedział na podłodze i w
grubym zeszycie szkicował plany
przyszłej bąblobudowy. Dawniej robił
to zawsze unosząc się w powietrzu, ale Раньше в таких случаях он летал под
ostatnio poniechał tego zwyczaju, gdyż
twierdził, że nadwerężył sobie
pęcherzyk powietrzny.
– Zresztą – oświadczył pewnego dnia –
mam teraz inne sposoby. Dawniej
umiałem przybierać tylko postać
przedmiotów martwych, jak guzik od
czapki bogdychanów albo flaszka
atramentu. Odkąd jednak odkryłem
energię kleksyczną i udoskonaliłem
moje przebieralniki, posiadam o wiele
większe możliwości. Ale to mój sekret, усовершенствованием превращалок
którego nie zamierzam ujawniać, gdyż
ludzie swoim zwyczajem obróciliby
zaraz mój wynalazek na własną szkodę.
Rezeda w imieniu swoim i państwa
Lewkoników prosiła w liście, abym
wraz z panem Kleksem przyszedł do
nich na obiad.
Korzystając z wolnego przedpołudnia,
udałem się do miasta. Chciałem
obejrzeć alamakotańskie osobliwości i
zwiedzić muzea, których dotąd nie
udało mi się jeszcze poznać.
Szczególnie zainteresowało mnie
195
Сбор на дворцовой площади.
Просьба строго соблюдать протокол
церемониала. Форма одежды -
праздничная".
Утром меня разбудил Три-Три,
Клякса уже не спал. Он сидел на
полу и в толстой тетради делал
наброски плана будущей пузырни.
потолком, но в последнее время
оставил эту привычку, потому что, по
его словам, повредил себе
воздушный пузырь.
- Впрочем, - заявил он как-то, -
теперь у меня появились другие
возможности. Прежде я умел
превращаться только в предметы
неодушевленные, в такие как
пуговица от шапки богдыхана или
чернильница. Но с открытием
кляксической энергии и
мои возможности значительно
возросли. Но это секрет, который я
ни за что не открою, а то люди по
своему обыкновению обратят это
себе же во вред.
Резеда от себя лично и от имени
всего семейства Левкойников
пригласила меня и пана Кляксу к
ним на обед.
Первая половина дня у меня была
свободна, и я отправился в город.
Мне хотелось осмотреть
адакотурадские
достопримечательности, а главное -
музеи, которых я так еще и не видел.

Muzeum Historyczne. Wystawiona tam
była kolekcja pijawek z epoki
bagiennej, wypchane Królewskie
Koguty z poprzednich lat, pierwszy
zepsuty zegarek, starożytne kieliszki do
jajek, tratwa, na której Bajdoci przybyli сломанные часы, старинные рюмки
do Alamakoty, modele hulajnóg
używanych na przestrzeni wieków,
gipsowy odlew trzeciej nogi
nieznanego sportowca, portrety
dawnych królów od Bambosza
Koślawego aż do Kwaternostra I oraz
wiele innych nader ciekawych
eksponatów.
Zwiedziłem również Pracownię
Akustyczną Grających Muszli, Fabrykę
Galowego Proszku, Nadymalnię Rybich
Pęcherzy, Wytwórnię Transparentów Надувальню Рыбьих Пузырей, Завод
Państwowych, Zakład Przecierania
Królewskich Okularów, Alamakotekę,
gdzie były wystawione obrazy z życia Адакотеку, где были выставлены
drobiu malowane przez wybitnych
ptaszystów, a nadto kilka zakładów
naukowych, w tej liczbie Szkołę
Pedałów Fortepianowych na trzy nogi
oraz Instytut Znaków Przestankowych.
Pełen niezapomnianych wrażeń
wróciłem do pana Kleksa i razem
udaliśmy się do państwa Lewkoników.
Ulica, do której przylegała
„Anemonowa Piętka”, dzięki zabiegom
Weronika otrzymała swoją nazwę. Z
jednego końca nazywała się
Staroprojektowana,
196
Особенно меня заинтересовал
Исторический музей. Там были
выставлены коллекция пиявок
болотной эпохи, чучела Королевских
Петухов прошлых лет, первые
для яиц, плот, на котором сказандцы
прибыли в Адакотураду, модели
самокатов всех веков, гипсовый
слепок с ноги неизвестного
спортсмена, портреты бывших
королей от Шлепанца Кривоногого
до Кватерностера I, а также много
других весьма любопытных
экспонатов.
Кроме того, я посетил Акустическую
Мастерскую Поющих Раковин,
Фабрику Парадного Порошка,
Государственных Транспарантов,
Протирочную Королевских Очков,
картины, изображавшие жития
домашней птицы, написанные
выдающимися птицежистами. Еще я
зашел в несколько научных
учреждений, в том числе в Школу
Фортепьянных Педалей для трех
ног, а также в Институт Знаков
Препинания.
Я вернулся домой, переполненный
незабываемыми впечатлениями, и
мы с паном Кляксой отправились к
пану Левкойнику. Улица, к которой
примыкала "Анемонова Горбушка",
благодаря стараниям Вероника
получила собственное название. С
одного конца она стала называться
Старопроектной,

z drugiego Nowoprojektowana, a
pośrodku – Środkowoprojektowana.
W mieszkaniu zastaliśmy całą rodzinę
oprócz Róży, którą wezwano do
sekretariatu ministrona Dworu celem
złożenia życiorysu, wypełnienia ankiety
i fomularza małżeńskiego oraz
zapoznania się z obowiązkami przyszłej
królowej. Na razie wiedzieliśmy tylko
tyle, że będzie musiała przybrać
historyczne imię Kwakwanostry.
Całe mieszkanie ozdobione było
bukietami róż, gdyż pan Lewkonik od
razu zabrał się do pracy w ogrodzie i Левкойник сразу же занялся садом и
przy pomocy płynu odżywczego szybko
udoskonalił hodowlę Multiflory.
чем долго трудилась Мультифлора.
– Gdy ma się w domu poetkę –
powiedział nam zaraz na wstępie –
trzeba dbać o róże. Pobudzają one
natchnienie. Czy słusznie mówię,
Piwonio?
Piwonia spojrzała rozmarzonym
wzrokiem i jakby na potwierdzenie
słów ojca rzekła melancholijnie:
– Róża, burza, kurza, nurza, duża,
stróża…
– Przepraszam – wtrącił się Weronik –
czy nie można by zamiast „stróż”
powiedzieć „dozorca”?
197
с другого - Новопроектной, а
посередке Среднепроектной.
Семейство Левкойников было в
полном сборе, кроме Розы, которую
вызвали в секретариат министрона
Двора для написания
автобиографии, заполнения анкеты
и брачного листа, а также для
ознакомления с обязанностями
будущей королевы. Пока что нам
было известно лишь то, что она
должна будет принять историческое
имя Квакваностры.
Весь дом был сплошь уставлен
букетами роз, потому что пан
с помощью стимулирующей
жидкости быстро улучшил то, над
- Когда в доме живет поэтесса, -
заявил он, едва мы переступили
порог, - приходится думать о розах.
Розы поддерживают вдохновение.
Не так ли, Пиония?
Девушка мечтательным взором
глянула на отца и как бы в
подтверждение его слов
меланхолически произнесла:
- Роза, береза, заноза, страж
грозен...
- Извините, - спросил Вероник, -
нельзя ли вместо "страж" сказать
"привратник"?

– Nie będzie rymu – odparła Piwonia
patrząc na ojca, bowiem on jeden znał
się na poezji.
Rezeda także nie zmarnowała czasu
spędzonego w domu. Poświęciła go
tresurze psów i oto podczas obiadu
oba pudle, ubrane w różowe fartuszki,
podawały do stołu, chodząc na tylnych
łapkach.
Pan Kleks miał wyborny apetyt,
nabierał sobie na talerz ogromne
porcje i przy każdym daniu wesoło
wykrzykiwał:
– Jak długo żyję, nie jadłem jeszcze tak
pysznego obiadu! Te pulpety są wprost
niezrównane!
– To jest ryba faszerowana –
zauważyła nieśmiało Multiflora.
– Oczywiście, że ryba! Ryba
pulpetowa! Tak właśnie chciałem
powiedzieć. Muszę opracować nową
książkę kucharską, opartą na zasadach
gastronomii kleksycznej. Że też o tym кляксической гастрономии. Как это я
dotąd nie pomyślałem. Pani Multifloro,
daję słowo, napiszę taką książkę i
zadedykuję ją pani.
Piliśmy właśnie kawę, gdy Negrifon
trzykrotnym szczeknięciem
zaanonsował przybycie nowych gości.
W tej samej chwili istotnie zjawił się
Alojzy w admiralskim mundurze, przy
orderach, które tylko w znikomej
części przypięte były do piersi.
198
- Не будет рифмы, - ответила
Пиония, глядя на родителя,
единственного здесь человека,
разбиравшегося в ее поэзии.
Резеда тоже не теряла времени
даром. Она так выдрессировала
обоих пуделей, что те, наряженные
в розовые фартуки, во время обеда
холили на задних лапах и подавали
на стол.
Аппетит у пана Кляксы был
отменный, и накладывая себе в
тарелку огромные порции, он при
каждой смене блюда весело
восклицал:
- Сколько живу, а так вкусно еще не
едал! Эти тефтели просто чудо!
- Это фаршированная рыба, - робко
поправила Мультифлора.
- Разумеется рыба! Тефтелеванная
рыба! Именно это я и имел в виду.
Сегодня же напишу новую
поваренную книгу на базе
раньше не додумался? Пани
Мультифлора, я непременно
посвящу ее вам, слово чести.
Мы уже перешли к кофе, когда
Негрифон троекратным лаем
возвестил о прибытии новых гостей.
И действительно, в тот же миг на
пороге появился Алойзи в
адмиральском мундире и в орденах,
лишь малая часть которых украшала
его грудь.
 199
Pozostałe niósł osobno na atłasowej
poduszce adiutant Admirała. Trzecim
gościem był kapitan Tykwot, pragnął
bowiem zobaczyć, jak wygląda
„Anemonowa Piętka”, którą
przyholował z tak daleka.
Multiflora serdecznie podziękowała
dzielnym marynarzom za ich trudy, a
pan Lewkonik nie mógł się
powstrzymać i szepnął Piwonii przez
stół:
– Powiedz wierszyk… Obowiązkowo…
Piwonia wstała, oparła ręce o poręcz
krzesła i zadeklamowała swój nowy
utwór:
Admirała cała dość
Kawa trawa sława gość
Kwaternostra siostra cześć
Anemona żona teść.
Tym razem wiersz Piwonii nie wymaga
wyjaśnień, gdyż jest dla wszystkich
całkowicie zrozumiały.
Alojzy nie pozostał dłużny poetce. Bez
namysłu odpowiedział do rymu,
używając niemal tych samych słów:
Gdyś mej sławie brawa dała,
Przyjmij wdzięczność Admirała,
Boś ty siostry godna siostra,
Остальные нес на атласной подушке
его адъютант. Третьим гостем был
капитан Тыквот, жаждавший
увидеть, как выглядит "Анемонова
Горбушка", которую он притащил на
буксире из столь дальних мест.
Мультифлора горячо поблагодарила
доблестных моряков за их
героические труды, а пан Левкойник
не сдержался и через весь стол
шепнул Пионии:
- Скажи стишок... Непременно...
Та встала, оперлась о подлокотники
кресла и продекламировала свое
новое творение:
Моряку восторг реку
Браво слава кофейку
Кватерностер сестра честь
Анемона жена тесть.
На сей раз стихотворение
разъяснений не требует, все ясно и
так.
Не желая оставаться у юной
поэтессы в долгу, Первый Адмирал
Флота почти не задумываясь ответил
в рифму, используя почти те же
слова, что и она:
Ту моряк благодарит,
Кто восторгами дарит.
А она того же теста,

Przyszłej żony Kwaternostra.
– Jesteś niezrównany! – zawołał pan
Kleks. – Będziesz chlubą Alamakoty!
Admirale, moje gratulacje!
Kapitan Tykwot nie znał się na
wierszach, nie rozumiał, o co chodzi,
popijał więc w milczeniu kawę i jak
zwykle z obrzydzeniem palił tradycyjne
cygaro.
Rozmowa przy stole toczyła się
głównie na temat przyszłych losów
panien Lewkonikówien.
– Przykro mi, że nie będę na ślubie
Rezedy – powiedziała Multiflora – ale
rozumiem, że pan Adaś musi ją
uprzednio przedstawić swoim
rodzicom. Byłoby nietaktownie,
gdybyśmy postąpili inaczej.
Weronik, aby wynagrodzić wyrządzoną
mi krzywdę, zaczął przesadnie
wychwalać moją rodzinę:
– Co to za ludzie, proszę państwa!
Znam ich od czasu, jak wprowadzili się
do naszej kamienicy. Nigdy nie zalegają
z komornym, nie śmiecą na schodach,
nie brudzą, nie hałasują. Tacy lokatorzy
to skarb! Starszy pan Niezgódka sam
sobie pisze książki. Zajmuje się także
wypychaniem ptaków. Ale żeby
kiedykolwiek osobiście zamienić się w
ptaka – proszę nie wierzyć!
200
Что монархова невеста.
- Тебе нет равных! - воскликнул пан
Клякса. - Ты станешь гордостью
Адакотурады! Адмирал, прими мои
поздравления!
Капитан Тыквот в стихах ничего не
смыслил и не понимал, о чем речь,
так что молча прихлебывал кофе и с
привычным отвращением курил
сигару.
Разговор за столом касался в
основном будущего дочерей четы
Левкойников.
- Жаль, что мне не придется
присутствовать на свадьбе Резеды, -
сказала Мультифлора, - но я
понимаю, что пан Адам должен
сначала представить ее родителям.
Было бы нетактично поступить
иначе.
Как бы желая исправить свою вину
передо мной, Вероник принялся
расхваливать моих родителей:
- Это такие люди, Боже мой! Я знаю
их с того самого дня, как они
въехали в наш дом. Ни разу не
задержали квартплату, не сорят на
лестнице, не пачкают стен, не
шумят. Золото, а не жильцы!
Старший пан Несогласка сам себе
пишет книги и делает птичьи чучела.
Но чтобы самому когда-нибудь
превратиться в птицу - никогда! Я
врать не буду!
 201
Pani Niezgódkowa nigdy by do tego nie
dopuściła! Tacy to są ludzie!
– A czy lubią kwiaty? – spytała
znienacka Multiflora.
– Jeszcze jak! Pani Niezgódkowa co
dzień przypina sobie do kapelusza inny
bukiecik. Choć to i sztuczne, ale zawsze
kwiaty. Raz bławatki, raz fiołki, a w
niedzielę i święta wyłącznie róże.
Słowo daję! Ładniejsze niż prawdziwe!
Słysząc to Dalia rozkichała się na
dobre. Kapitan Tykwot powiedział „na
zdrowie”, Weronik przerwał swoje
wynurzenia, natomiast Alojzy usłużnie
oznajmił:
– Opuszczając krainę Obojga Farmacji,
wziąłem z sobą próbki niezawodnych
leków. Mam tutaj tubkę
„Antykichaliny”. Po jej zażyciu
najuporczywszy katar ustaje
natychmiast.
Dalia już wyciągnęła rękę po lek, lecz
nagle powstrzymała się i rzekła cicho:
– Nie… Nie… Co by powiedział mój
narzeczony, gdybym przestała kichać?
Jemu przecież to się we mnie
najbardziej podobało. Nie, Admirale,
przepraszam, ale nie skorzystam.
Po skończonym obiedzie pan Kleks i ja
podziękowaliśmy gospodarzom,
Пани Несогласка этого ни за что бы
не допустила! Вот, господа, какие
это квартиросъемщики!
- А любят ли они цветы? - внезапно
спросила Мультифлора.
- Еще как! Пани Несогласка каждый
день прикрепляет к шляпке свежий
букетик. Хоть и искусственные, но
все ж таки цветы. То васильки, то
фиалки, а по воскресеньям и
праздникам - только розы! Клянусь!
Красивее настоящих!
Тут Георгина страшно расчихалась.
Капитан Тыквот сказал: "Будьте
здоровы!", Вероник прервал свои
излияния, зато Алойзи услужливо
сообщил:
- Покидая страну Обеих Рецептурий,
я прихватил с собой образцы
безотказных лекарств. Тут у меня
флакончик "Античихалина". После
его употребления самый застарелый
насморк моментально как рукой
снимает.
Георгина протянула было руку за
лекарством, но быстро отдернула ее
и тихо сказала:
- Нет... Нет... Что скажет мой жених,
если я перестану чихать? Ведь
больше всего ему во мне нравится
именно это. Нет, Адмирал, извините,
вашей любезностью я
воспользоваться не могу.
После обеда мы с паном Кляксой
поблагодарили хозяев, погладили
 202

pogłaskaliśmy pieski i ruszyliśmy ku собачек и отправились восвояси.

domowi. Towarzyszył nam Weronik,
który zakończył już swoje prace na
„Anemonowej Piętce”, posprzątał, a
także pomył szyby, jak przystało na
wzorowego dozorcę.
Вероник, завершивший свои дела на
"Анемоновой Горбушке", пошел с
нами. Он уже смахнул пыль с
мебели, а заодно вымыл окна, как и
положено хорошему привратнику.

W pracowni meteorologicznej В метеорологической лаборатории

zastaliśmy Limpotrona. Ustalał właśnie мы застали Лимпотрона. Он как раз
siłę wiatru i regulował pogodę na czas устанавливал силу ветра и
królewskich uroczystości настраивал погоду на время
zaręczynowych. Zatrzymał nas, gdyśmy торжеств по случаю королевского
szli do naszych apartamentów. обручения. Мы уже направлялись в
свои апартаменты, когда Лимпотрон
нас окликнул:

– Mam tu coś dla panów – powiedział. - Тут у меня есть кое-что для вас,
– Oto odznaczenia, które król raczył господа! Это награды, которыми
panom dzisiaj przyznać. Dla pana король решил отметить ваши
profesora Krzyż Komandorski Złotego заслуги. Для пана профессора -
Koguta z gwiazdą, dla pana Niezgódki Командорский Крест Золотого
order Kurzego Pióra, dla pana Петуха со звездой, для пана
Czyściocha Medal Eksportowego Jajka. Несогласки - орден Куриного Пера,
Zechcą panowie dzisiaj wystąpić w для пана Чистюли - медаль
tych odznaczeniach. Przyniosłem także Экспортного Яйца. Будет лучше, если
trzy puszki galowego proszku. Trzeba вы нынче наденете их. Еще я принес
się nim posypać zgodnie z три банки парадного порошка.
ceremoniałem. Посыпьтесь им согласно протоколу
церемониала.
A tu są trzy złote chronometry, А вот три золотых хронометра. Они,
wprawdzie popsute, ale za to правда, сломаны, зато самой
najwyższej marki. Pochodzą one z лучшей марки. Они взяты из
królewskich zbiorów i posiadają королевской коллекции и обладают
szczególną pamiątkową wartość, исключительной ценностью,
popsuł je własnoręcznie król поскольку их собственноручно
Kwaternoster I. сломал сам король Кватерностер I.

Podziękowaliśmy ministrowi za tak Мы поблагодарили министрона за

zaszczytne wyróżnienie i udaliśmy się высокие награды и удалились к
do siebie. себе.
 203
– Czasu nam zostało niewiele – rzekł
pan Kleks. – Trzeba się wystroić na
dzisiejszą uroczystość.
– Czy musimy wystąpić tak jak
Alamakotańczycy, nadzy do pasa i
posypani srebrnym proszkiem? –
zapytał z niepokojem Weronik.
– Załatwimy do kompromisowo –
odrzekł pan Kleks. – Koegzystencja
trwa. Posypiemy się srebrnym
proszkiem, a na wierzch włożymy
ubrania. W ten sposób wilk będzie syty
i owca zadowolona.
Z radością i pełni podziwu dla
pomysłowości pana Kleksa przyjęliśmy
to rozwiązanie. Przebraliśmy się
szybko w odświętne stroje oraz
przypięliśmy do nich ordery. Profesor
właśnie przygładzał przed lustrem
brodę, włosy i brwi, gdy nagle ujrzał w
nim odbicie Weronika i zawołał:
– Panie Weroniku! Co to znaczy? Czy
pan ma zamiar pokazać się w tym
roboczym kombinezonie?
– Nie mam innego ubrania, panie
profesorze – odparł Weronik. – Ale na
dzisiejszą uroczystość zasznurowałem
sobie buty galowym czerwonym
kablem. Proszę spojrzeć.
Z tymi słowy zadarł nogę i
zademonstrował but panu Kleksowi.
- Времени остается немного, - сказал
пан Клякса. - Надо переодеться для
сегодняшних торжеств.
- Надо ли нам, как адакотурадцам,
раздеться по пояс и посыпаться
серебряным порошком? - с тревогой
в голосе спросил Вероник.
- Пойдем по пути компромисса, -
ответил пан Клякса. - Мирное
сосуществование обязывает. Мы
посыплемся этим порошком, но
поверх наденем собственную
одежду. И волки будут сыты, и овцы
целы.
Не переставая радоваться и
удивляться гениальности пана
Кляксы, мы приняли его
предложение, быстро переоделись
в праздничное платье и украсили
себя пожалованными орденами и
медалями. Стоя перед зеркалом,
великий ученый разглаживал свои
усы, брови и бороду, как вдруг
рядом с собой заметил отражение
Вероника и закричал:
- Пан Вероник! Как это понимать? Уж
не собираетесь ли вы явиться к
королю в рабочей одежде?
- Другой у меня нет, пан профессор.
Но по случаю сегодняшних торжеств
я зашнуровал ботинки парадным
красным проводом. Вот,
посмотрите.
С этими словами он поднял ногу и
продемонстрировал пану Кляксе
ботинок.
 204

– Fiu-fiu – mruknął profesor – Skąd - Фью-фью! - буркнул профессор. -

pan wytrzasnął taki nowiutki kabel? Откуда у вас этот новенький провод?
Coś zabójczego! Alamakotanki oszaleją Умереть - не встать! Адакотурадки с
z zachwytu na widok pańskich butów. ума посходят от восторга при виде
Trudno. Każdy Weronik ma swój konik. ваших ботинок. Что поделаешь. У
какого Веронька нет своего конька?

– Chciał pan powiedzieć „swego - Вы хотели сказать "Вероника", -

konika” – wyrwałem się. вырвалось у меня.

– Czy nie rozumiesz, Adasiu, że dla - Неужто ты не понимаешь, Адась,

rymu poświęca się często składnię? – что неладно, зато складно? пожурил
skarcił mnie Kleks. – Jeśli robi tak меня пан Клякса. - Если так
poetka tej miary co Piwonia, to wolno i поступает поэт такой величины, как
mnie. Chodźmy, panowie. Proszę za Пиония, то мне сам Бог велел.
mną! Пойдемте, господа. За мной!

Na placu stała już królewska fregata w На площади уже стоял королевский

całej swej okazałości. Kordon straży фрегат во всем своем великолепии.
powstrzymywał napierający tłum. Кордон стражников с трудом
Punktualnie o godzinie szóstej удерживал напиравшую толпу.
dostojnicy Alamakoty wkroczyli na Ровно в шесть часов адакотурадские
pokład fregaty. Premier Trondosentron сановники взошли на борт фрегата.
zajął miejsce na dziobie. Za nim Премьер Трондодентрон занял
ustawili się w szeregu ministrowie место на носу. За ним в шеренгу
Trąbatron, Limpotron, Tubatron, выстроились министроны
Paramontron i Fajatron. Przy sterze Тромбонтрон, Лимпотрон, Тубатрон,
stanął ministron Alojzytron, Pierwszy Парамонтрон и Трубатрон. Место у
Admirał Floty, w galowym mundurze штурвала занял министрон
szamerowanym złotem. W odróżnieniu Алойзитрон, Первый Адмирал Флота
od innych ministronów Alojzy nie był в парадном мундире, шитом
obnażony do pasa, tylko epolety miał золотом. В отличие от остальных
grubo posypane galowym srebrnym министронов, Алойзи не был
proszkiem. Przy prawej burcie zasiadła обнажен по пояс, но эполеты его
rodzina państwa Lewkoników, przy были щедро осыпаны парадным
lewej – żony ministronów. серебряным порошком. У правого
борта расселось семейство
Левкойников, а у левого - жены
министронов.
 205
Na końcu zjawił się witany owacyjnie
król Kwaternoster I prowadząc pod
rękę zarumienioną Różę.
Majestatycznie wstąpił na mostek
kapitański, a Róża zajęła złocony fotel
u jego stóp.
– Nie wypolerowali oparcia, patałachy
– mruknął Weronik.
Król miał na głowie małą koronę
podróżną, w dłoni trzymał berło
sporządzone ze złotych zegarków, z
ramion aż do ziemi spływał mu płaszcz
obrzeżony kolorowymi jajkami,
prawdopodobnie ugotowanymi na
twardo, żeby się nie potłukły. Ryża
bródka króla złociła się w słońcu,
wydatny nos węszył nastroje ludu, a
dobrotliwe spojrzenie sięgało ponad
głowami poddanych w daleką
przyszłość. Można śmiało powiedzieć,
że był to mężczyzna bardzo przystojny,
krzepki i postawny. Pomimo swoich lat
czterdziestu wyglądał nadzwyczaj
młodo.
Ale oczy wszystkich skierowane były na
przyszłą królową. Omawiano jej urodę,
powtarzano sobie szeptem ciekawostki
o rodzinie Lewkoników, plotkowano na
zabój, jak to zwykle przy tego rodzaju
okazjach.
Róża uśmiechem i ruchem dłoni
pozdrawiała wiwatujące tłumy.
Twarzyczka jej promieniała szczęściem
Последним, сопровождаемый
бурными и продолжительными
аплодисментами, появился король
Кватерностер I, ведя под руку
зарумянившуюся Розу. Он величаво
ступил на капитанский мостик, а
Роза села в позолоченное кресло у
его ног.
- Не протерли спинку трона, лодыри,
- проворчал Вероник.
На голове у короля была малая
дорожная корона, в правой руке он
держал скипетр из золотых часов. С
плеч монарха до самой земли
ниспадал плащ, окаймленный
разноцветными яйцами, вероятно,
сваренными вкрутую, чтобы не
побились. Рыжая борода короля
золотилась в лучах солнца, его
крупный нос чутко улавливал
настроение масс, а милостивый
взгляд, устремленный поверх голов
подданных, различал будущее.
Словом, он был мужчиной видным,
крепким, осанистым и весьма
красивым. Несмотря на свои сорок
лет, выглядел король необычайно
молодо.
Но все взгляды были обращены на
будущую королеву. Обсуждали ее
красоту, шепотом пересказывали
друг другу сведения о семействе
Левкойников и сплетничали почем
зря, как всегда бывает в подобных
случаях.
Роза улыбкой и взмахом руки
приветствовала толпу, а личико ее
светилось счастьем и

i życzliwością. O takiej właśnie
królowej marzyli Alamakotańczycy, nic
więc dziwnego, że od pierwszego dnia
stała się ich ulubienicą.
Ubrana była w piękną złocistą suknię, a
na ramionach, podobnie jak pozostałe
damy, miała pelerynkę z kogucich piór.
Królewska fregata na ogumionych
kółkach gotowa była do odjazdu.
Na dany przez Admirała znak Zyzik,
ukryty dotąd pod pokładem, uderzył w
dzwon pokładowy i kawalkada z wolna корабельный колокол, и процессия
ruszyła z miejsca. Fregatę ciągnęło stu медленно тронулась с места. Фрегат
królewskich hulajnożników. Ponieważ
dzień był bezwietrzny, na rufie
ustawiono mechaniczne wiatraczki,
które dmuchały w żagle i wydymały je
nie gorzej niż morska wieja. Zaproszeni
goście podążali za fregatą na
państwowych hulajnogach
pomalowanych w prążki w barwach
narodowych.
Orszak posuwał się ulicami miasta
wzdłuż szpaleru wiwatujących
Alamakotańczyków.
Był to widok naprawdę wspaniały. Na
maszcie fregaty powiewała bandera
królewska, na linach furkotały
chorągiewki, ulice tonęły w
trójkolorowych flagach.
Z balkonów i z okien zwisały girlandy
kwiatów. Niezliczone transparenty
przerzucone nad ulicami zawierały
206
доброжелательностью. Именно о
такой королеве и мечтали
адакотурадцы, так что
неудивительно, что она стала их
любимицей с первого же дня.
Роза была облачена в красивое
золотистое платье, а плечи ее, как и
плечи остальных дам, покрывала
пелерина из петушиных перьев.
Королевский фрегат на резиновом
ходу был готов к отъезду.
По знаку Адмирала спрятанный под
палубой Зызик ударил в
тянули сто королевских
самокатчиков. Из-за штиля на корме
установили механические
вентиляторы, наполнявшие паруса
ветром не хуже морского бриза.
Приглашенные следовали за
фрегатом на казенных самокатах,
раскрашенных в полосочку
национальными красками.
Кортеж следовал между двумя
рядами заполнивших улицы
горожан, наполнявших воздух
приветственными криками.
Зрелище было поистине
захватывающим. На мачте фрегата
развевалось королевское знамя,
корабельные снасти были украшены
трепетавшими на механическом
ветру разноцветными флажками.
Улицы тонули в трехцветных флагах,
с балконов и окон свисали гирлянды
цветов. На перекинутых поперек
 207

rymowane patriotyczne hasła. Oto улиц бесчисленных транспарантах

kilka z nich, które mi utkwiły w были начертаны патриотические
pamięci: лозунги. Вот некоторые из особо
запомнившихся:

Niech donośnie brzmi nasz chór: Пусть звенит наш хор бодрей:

Więcej kur i więcej piór. Больше перьев и курей!

Każdy aktywista sportu Все разрядники-спортсмены

Dba o kury dla eksportu. Кур растят себе на смену!

Czy to styczeń, czy to maj, Будь то август, будь то май

Niech się zwiększa eksport jaj. Яйцеэкспорт, процветай!

Będziesz zdrowy cały rok Пьет кто лактусовый сок,

Laktusowy pijąc sok. Тот здоров, силен, высок!

Nic bez z pracy się nie wskóra: Не ударим в грязь лицом

Jakie jajko, taka kura. Крепим родину яйцом!

Ministron Trąbatron co jakiś czas Министров Тромбонтрон

wznosił okrzyki, które ludność ochoczo периодически провозглашал
podchwytywała: призывы, которые народ охотно
подхватывал:

– Niech żyje trzecia nurga! - Да здравстворет третья нурга!

– Niech żyje! - Орра!

– Niech żyje jajecznica! - Да здравстворет яичница!

– Niech żyje! - Орра!

– Niech żyje tabliczka mnurżenia! - Да здравстворет таблица

ормнуржения!

– Niech żyje! - Орра!

 208
Do pochodu przyłączały się wciąż
nowe tłumy, gdyż trzynożni
Alamakotańczycy nawet bez hulajnóg
mogli z łatwością nadążyć z fregatą.
Na jasnym jeszcze niebie zabłysły
pierwsze fajerwerki, a młodzież
nieustannie strzelała na wiwat z
nadymanych rybich pęcherzy, co leżało
w odwiecznej tradycji tego kraju.
Po dwugodzinnej jeździe przez miasto
orszak przekroczył bramy Królewskich
Ogrodników. Na rozległym terenie
zgromadziły się tysiączne rzesze
Alamakotańczyków, którzy przybyli tu
całymi rodzinami, z dziećmi w wieku
szkolnym, a nawet z niemowlętami w
wózkach i powijakach.
Wszystkich zwabiła uroczystość
królewskich zaręczyn, turniej kogutów,
zabawa ludowa i obfity poczęstunek.
Na trawnikach widniały barwne
karuzele, zjeżdżalnie, placyki gier,
kiermasze jajek, tor kurzych wyścigów
oraz wiele innych urządzeń służących
do uświetnienia festynu.
Pod drzewami ciągnęły się długie
zastawione dzbanami laktusowego
wina, tacami owoców, łakoci i jajek na
twardo.
К быстро продвигавшейся
процессии присоединялись все
новые и новые толпы - трехногие
адакотурадцы поспевали за
фрегатом даже без самокатов.
Едва начало смеркаться, как в небе
вспыхнули первые огни
праздничного салюта, а молодежь
по местному обычаю непрестанно
стреляла из надутых воздухом
рыбьих пузырей.
К исходу второго часа процессия
оказалась у ворот Королевского
Сада. На его обширной территории
собралось огромное множество
адакотурадцев, пришедших сюда с
женами и детьми не только
школьного, но и ясельного возраста,
и даже с грудными младенцами.
Всех тянуло посмотреть на
обручение короля, на петушиный
турнир, принять участие в народных
гуляньях и щедром угощении.
На газонах виднелись красочные
карусели, горки, игровые площадки,
ярмарки яиц, стадион для куриных
бегов и множество разнообразных
праздничных аттракционов.
Под деревьями выстроились
длинные столы, уставленные
кувшинами с лактусовым вином,
подносами с фруктами,
лакомствами и яйцами, сваренными
вкрутую.

Królewskie towarzystwo opuściło
fregatę, udając się w kierunku drzewa
figowego. Stały tam dwa złocone
fotele dla króla i przyszłej królowej, z
tyłu zaś wygodne ławy, posrebrzone
galowym proszkiem, dla zaproszonych
gości.
Kwaternoster I zmienił koronę
podróżną na świąteczną. Pokrywały ją
misternie cyzelowane sceny z
bohaterskiej przeszłości Alamakoty.
Następnie król odłożył swoje
zegarkowe berło, natomiast z rąk
Trąbatrona wziął okazałe liczydła, do часовой скипетр, король принял из
których zamiast zwykłych drewnianych
krążków wprawione były kurze jajka счеты, в которых вместо деревянных
pokryte złotem i srebrem.
Ale wszystko to było niczym w
porównaniu z widokiem drzewa
figowego. Uchodziło ono za najstarsze
drzewo na świecie. Liczyło 5789 lat i
pamiętało zamierzchłe dzieje, które
uczeni archeolodzy usiłują zbadać
grzebiąc mozolnie w wykopaliskach i
wyszukując nikłe ślady po nie
istniejących już od dawna miastach
oraz ludach.
– Mam pewien pomysł – odezwał się
do mnie półgłosem pan Kleks. – Że też
wcześniej nie przyszło mi to do głowy!
Odtworzę historię świata na
przestrzeni pięćdziesięciu wieków.
Zmuszę drzewo do mówienia.
Rozumiesz? Prześwietlę je
promieniami kleksycznymi i uzyskam
tą drogą drewniany alfabet. Opracuję
kleksykon wyrazów figowych i
209
Король и его свита покинули фрегат
и направились к смоковнице. Там
стояло два вызолоченных кресла
для короля и будущей королевы, а
за ними находились посеребренные
парадным порошком скамьи для
почетных гостей.
Кватерностер I сменил дорожную
корону на праздничную. Ее
украшали мастерски
выгравированные сцены из
героического прошлого
Адакотурады. Затем, отложив свой
рук Тромбонтрона роскошные
кругляшков на спицы были
нанизаны куриные яйца, покрытые
золотом и серебром.
Но все это выглядело пустяком в
сравнении с самой смоковницей.
Это дерево, в простонародье
называемое фиговым, считалось
древнейшим в мире. Ей было 5789
лет, и она хранила в памяти все
события древности, понять которые
силятся археологи, постоянно роясь
в земле в поисках следов давно не
существующих селений и людей.
- У меня идея, - вполголоса сказал
мне пан Клякса. - И как это не
пришло мне в голову раньше? Я
выясню историю мира за последние
пятьдесят веков. Я заставлю это
дерево заговорить! Понимаешь?
Просветив его кляксическими
лучами, я узнаю древесный алфавит,
составлю кляксикон фиговых
выражений и получу историю

wszystko będę miał jak na dłoni.
Drzewo opowie mi dzieje ludzkości.
Zapoczątkuję nową dziedzinę wiedzy –
archeologię kleksyczną. Za rok nauka человечества. Это станет началом
wzbogaci się o nowe wiekopomne
dzieło. Tak! Zmuszę to drzewo do
mówienia! Zmuszę nieodwołalnie! пройдет и года, как наука обогатится
Tymczasem w niebo wystrzeliły
sztuczne ognie, zagrzmiały ukryte w
krzakach grające muszle, rozległy się
dźwięki hymnu narodowego.
Następnie król dał ręką znak i
ministron Trąbatron oznajmił
gwizdkiem rozpoczęcie koguciego
turnieju.
Na dwunastu tysiącach konarów
figowego drzewa siedziało dwanaście
tysięcy kogutów uwiązanych na
łańcuszkach, bez tego bowiem
natychmiast wszczęłyby między sobą
bijatykę.
Koguty były przez cały rok
odpowiednio tresowane, a ostatnio, na целого года, а в последнее время по
prośbę Bulpa i Pulba, brała w tym
udział także Rezeda, która dzięki pani
Pepie Pergamut posiadała trudną
sztukę tresury zbiorowej.
Nad przebiegiem turnieju czuwał
Paramontron, który był nie tylko
ministronem Hodowli Kur, ale nadto
światowej sławy kogutologiem.
210
древнего мира на блюдечке с
голубой каемочкой. Дерево
поведает мне о деяниях
новой отрасли знаний -
кляксической археологии. Не
еще одним достижением
эпохальной значимости. Да! Я
заставлю дерево заговорить!
Непременно заставлю!
В этот момент в небо взлетели огни
салюта, заиграли укрытые в кустах
поющие раковины, и раздались
звуки государственного гимна.
Король взмахнул рукой - и
министрон Тромбонтрон свистом
объявил об открытии петушиного
турнира.
На двенадцати тысячах веток
смоковницы сидело двенадцать
тысяч петухов, посаженных на
цепочки - не то они непременно
затеяли бы драку.
Петухов тренировали в течение
просьбе Бульпо и Пульбо этим
занялась и Резеда, которая
благодаря пани Пепе Бергамот
овладела трудным мастерством
коллективной дрессуры.
За ходом конкурса следил
Парамонтрон, который был не
только министроном Куроводства,
но и всемирно известным
петухологом.

Wiele kogutów zrezygnowało z udziału Многие петухи отказались от участия
w zawodach z powodu chrypki albo
innych niedyspozycji gardła. Znaczna
część odpadła już na wstępie wskutek часть конкурсантов отсеялась уже в
braku wymaganych kwalifikacji,
niedotrzymania warunków konkursu
czy też złego stanu pióropuszy. Te zaś,
które były w należytej kondycji,
przystąpiły do turnieju, zachowując
wylosowaną przez ich właścicieli
kolejność. Król, wspomagany przez
ministrona Tubatrona, własnoręcznie
rejestrował wyniki na liczydłach.
Zawody, jak domyślicie się, trwały
bardzo długo. Nie będę opisywał ich
szczegółowo. Wystarczy, jeśli powiem,
że koguty wydzierały się wniebogłosy,
a od ich przeraźliwego piania głowa mi
o mało nie pękła. пронзительного пения голова у меня
Pan Lewkonik ciężko sapał, Hortensja
mruczała pod nosem swoje monologi,
Dalia kichała, Weronik przecierał
szmatką poręcze ławek i tylko pan
Kleks, który w miarę potrzeby umiał się
wyłączyć, beztrosko drzemał
pogwizdując nosem Marsz
Atramentowych Kleksów.
Wyniki turnieju w tym roku były
imponujące. Koguty wykazały
doskonałe przygotowanie, większość
była w świetnej formie i miała
znakomicie postawione głosy. Stu
siedemdziesięciu zawodników pobiło
rekordy mistrzostw z lat ubiegłych,
dwudziestu czterech zapiało z
przepisowymi pięciosekundowymi
211
в соревнованиях из-за хрипоты или
иных болезней горла. Значительная
самом начале вследствие низкой
квалификации или плохого
состояния хвоста. Те же, кто
пребывал в хорошей форме,
приступили к состязанию, следуя
определенной их хозяевами
очередности. С помощью
министрона Тубатрона и счетов
король лично регистрировал
результаты выступлений.
Конкурс, как вы догадываетесь,
тянулся очень долго. Не стану
описывать его подробно.
Достаточно сказать, что петухи
орали во всю глотку, и от их
едва не лопнула.
Пан Левкойник тяжело пыхтел,
Гортензия бормотала под нос свои
монологи, Георгина чихала, Вероник
протирал тряпочкой подлокотники
скамеек, и только пан Клякса,
умевший отключаться при
необходимости, беспечно дремал,
насвистывая носом Марш
Чернильных Клякс.
Итоги конкурса в этом году
оказались потрясающими. Петухи
продемонстрировали отличную
подготовку; большинство
находилось в превосходной форме и
имело отлично поставленные
голоса. Сто семьдесят участников
побили рекорды предыдущих лет,
двадцать четыре пропели, делая
 212

przerwami ponad trzydzieści razy z предписанные пятисекундные

rzędu. Ale zwycięzcą turnieju został w
rezultacie ten sam kogut, którego
poznaliśmy na przyjęciu u
Kwaternostra I. Zapiał czterdzieści
jeden razy, zapędził w kozi róg
wszystkich swoich rywali i utrzymał
dotychczasowy zaszczytny tytuł.
паузы, свыше тридцати раз кряду.
Но победителем в конце концов
стал тот самый петух, с которым мы
познакомились на приеме у
Кватерностера I. Он спел сорок один
раз, заткнув за пояс всех
соперников, и таким образом
оставил почетный титул за собой.

Wielotysięczny tłum kibiców przez Многотысячная толпа болельщиков

długi czas oklaskiwał zwycięzcę i
wiwatował na jego cześć, a król
zgodnie z tradycją zdjął z głowy koronę
i przepchnął tryumfatora przez jej
obręcz, nadając mu w ten sposób
godność Królewskiego Koguta.
встретила победителя бурными
аплодисментами, переходящими в
овацию, и криками "Орра!", а
король по традиции снял с головы
корону и пропихнул триумфатора
сквозь нее, сообщив ему этим
жестом достоинство Королевского
Петуха.

Na ciemniejącym już niebie rozbłysły В сумеречном небе вспыхнули

pióropusze fajerwerków, które oślepiły фонтаны фейерверков, ослепивших
kogucich zawodników, a gdy zgasły, петухов-конкурсантов. Когда салют
siłą kontrastu powiększyły wrażenie погас, по контрасту показалось, что
ciemności. Koguty uległy temu стало еще темнее. Петухи поверили
wrażeniu, ucichły i posnęły. Tylko этому впечатлению, тут же затихли и
królewski pomazaniec zajął miejsce na уснули. Бодрствовал только
poręczy królewskiego fotela i dumnie королевский помазанник. Он уселся
potrząsnął grzebieniem. на подлокотник кресла монарха и
гордо тряхнул гребнем.

Spoza drzew ukazał się rożek Из-за вершин деревьев показался

wczesnego księżyca. Był to sygnał do рожок месяца. Это послужило
rozpoczęcia uroczystości сигналом к началу торжественного
zaręczynowych. обручения.

Ministron Trąbatron wdrapał się po Министрон Тромбонтрон взобрался

drabinie na konar figowego drzewa.
Jego tubalny głos, pomnożony przez
setki głośników, obwieścił tłumom, że
król Alamakoty Kwaternoster I
postanowił wstąpić w związek
по лестнице на верхушку
смоковницы и своим зычным
голосом, усиленным сотнями
громкоговорителей, возвестил
народу, что король Адакотурады
 213

małżeński, na potwierdzenie czego Кватерностер I решил вступить в

odbędą się wobec zgromadzonego законный брак, в подтверждение
ludu królewskie zaręczyny z obecną tu чего сегодня принародно состоится
panną Różą Lewkonik, córką Anemona его обручение с присутствующей
i Multiflory. W odpowiedzi na здесь Розой Левкойник, дочерью
obwieszczenie z dziesiątek tysięcy płuc Анемона и Мультифлоры. В ответ на
wydobył się ogłuszający okrzyk radości, сообщение из десятков тысяч грудей
który, powtórzony przez echo, вырвался оглушительный вопль
wstrząsnął jak wicher wierzchołkami радости, многократно повторенный
drzew. эхом и ураганом пронесшийся по
вершинам деревьев.

– Brawomakota! Brawomakota – - Бравотурада! Бравотурада! - во

wrzeszczały na cały głos dzieci szkolne i весь голос орали школьники и
oseski w wózkach. сосунки в колясках.

Koguty przebudzone tą potężną. Разбуженные этим всенародным

wrzawą zapiały donośnym chórem, po
czym znowu zapadły w sen.
Niespodziewanie rozległo się jeszcze
dodatkowe „kukuryku”, wykonane
przez mistrzowski duet złożony z
Alojzego i pana Kleksa. A gdy nastąpiło
ogólne uspokojenie, rozpoczęła się
właściwa ceremonia zaręczyn.
воплем петухи пропели стройным
хором и снова впали в дремоту. И
тут неожиданно для всех раздалось
еще одно "кукареку", на сей раз
исполненное мастерским дуэтом
Алойзи и самого пана Кляксы. Когда
все наконец утихли, началась
церемония обручения.

Do pary dostojnych oblubieńców К паре высоких влюбленных сторон

zbliżył się ministron Tubatron podając
na srebrnym półmisku zaręczynowe
jajko. Zniosła je specjalnie pasiona
złotym prosem kura z rasy
bramaputra, uszlachetnionej przez
rasę bojowców alambajskich.
приблизился министрон Тубатрон и
подал на серебряном блюде
обручальное яйцо. Оно было
снесено специально вскормленной
золотым просом курицей породы
"брамапутра", облагороженной
путем скрещивания с породой
адакотурадских бойцовых петухов.

Następnie premier Trondodentron Затем премьер Трондодентрон

przedhistorycznym mieczem
legendarnego króla Bambosza
Koślawego przeciął jajko na dwoje.
Zamiast żółtka wypadły zeń złote
pierścienie, które ministron Trąbatron
доисторическим мечом
легендарного короля Шлепанца
Кривоногого рассек яйцо надвое.
Вместо желтка из него выпали два
золотых кольца, которые министрон
 214

włożył na palce króla i Róży, Тромбонтрон надел на пальцы

wygłaszając po alambajsku короля и Розы, произнеся по-
zaręczynową formułę: сказакотски формулу обручения:

Urba lursy w jeden wiąż, Жизни две - сордьба урдна,

Durbra żurna, durbry mąż. Дурбрый морж, дурбра жена.

I znowu wystrzeliły fajerwerki rysując И снова взметнулся в небо

na tle nieba wizerunki oblubieńców,
znowu przebudzone koguty zapiały
chórem, a zespół zestrojonych muszli
odegrał hymn narodowy.
фейерверк, на этот раз
изобразивший на фоне неба
портреты влюбленных, и опять
запели хором разбуженные петухи,
а сводный оркестр раковин
исполнил государственный гимн.

Po zakończeniu części oficjalnej w Торжественная часть на этом

świetle lampionów i ogni sztucznych закончилась, в свете иллюминации и
rozpoczęła się zabawa ludowa. фейерверков начались народные
Natomiast król z narzeczoną oraz гулянья, а король с невестой и
dostojnicy i zaproszeni goście ruszyli w почетными гостями пустились в
drogę powrotną. Fregata potoczyła się обратный путь. Фрегат быстро
szybko po opustoszałych ulicach, my покатился по опустевшим улицам, а
zaś gazowaliśmy na naszych мы мчались за ним на своих
hulajnogach. самокатах.

– Możemy jutro spokojnie odpłynąć! – - Завтра можем со спокойной

zawołał wyprzedzając mnie pan Kleks. совестью отправляться домой!
– Pchnęliśmy Alamakotę na nowe tory! опережая меня, воскликнул пан
Otworzyliśmy przed nią olśniewające Клякса. - Нам удалось поставить
perspektywy. Jeszcze dzisiejszej nocy Адакотураду на новые рельсы, и
napiszę na ten temat dwutomowe перед ней теперь открылись
dzieło pod tytułem „Kleksomakota”. блестящие перспективы. Сегодня же
ночью я напишу на эту тему
двухтомник под названием
"Кляксотурада".

Jak widać, w genialnej głowie Как видите, в гениальной голове

uczonego nieustannie kłębiły się ученого неустанно роились великие,
wielkie, twórcze myśli. плодотворные мысли.

POŻEGNANIE Z PRZYGODĄ ПРОЩАНИЕ С ПРИКЛЮЧЕНИЕМ


„Płetwa Rekina” wypłynęła poza redę. "Акулий Плавник" вышел в открытое
W oddali powiewały ledwie
dostrzegalne chusteczki, którymi
żegnali nas dostojnicy Alamakoty,
rodzina Lewkoników i nasi przyjaciele.
Tylko Alojzy stał nieruchomo na
pokładzie bajkajaku, z ręką przyłożoną
do admiralskiego kapelusza.
Odprowadzał nas do granicy wód
terytorialnych. Ale i on wkrótce zniknął козырек. Но вот и он исчез из виду.
nam z oczu.
Chociaż Rezeda obiecała rodzicom, że
najbliższe wakacje spędzimy wspólnie
w Alamakocie, teraz markotnie
spoglądała w dal, przejęta pierwszym
rozstaniem z rodziną. Szybko jednak
odzyskała zwykłą pogodę ducha.
Usiadła obok kapitana statku i wraz z
nim przystąpiła do rozwiązywania
krzyżówek.
„Płetwa Rekina” była to staromodna
motorowa łajba, która mogła rozwijać
niewielką szybkość, a byle burza
groziła jej zatopieniem. Na szczęście
kapitan miał wyjątkowego nosa i
potrafił tak lawirować, że przemykał
się zręcznie pomiędzy nieprzychylnymi
wiatrami. Wolał raczej nadłożyć drogi,
niż wadzić się z nawałnicą. Czekała nas
więc długa podróż i nikt nic mógł
przewidzieć, kiedy dotrzemy do celu.
215
море. Издали махали нам
платочками едва различимые
теперь сановники Адакотурады,
семейство Левкойников и наши
друзья. Только Алойзи,
провожавший нас до границы
территориальных вод, недвижно
стоял на палубе кукарека, взяв под
Хоть Резеда и обещала родителям
ближайший отпуск провести в
Адакотураде, ей все же было
грустно во время первого в жизни
расставания с родными, и она
глядела вдаль подернутыми влагой
глазами. Но печаль ее длилась
недолго, и скоро к ней вернулась
обычная веселость. Подсев к
капитану корабля, она принялась
вместе с ним разгадывать
кроссворды.
"Акулий Плавник" был попросту
допотопной моторной лайбой.
Скорость его была невелика, и
первый же шторм мог оказаться для
него последним. К счастью, наш
капитан обладал исключительным
чутьем и умел с необычайной
ловкостью лавировать между
своенравными ветрами,
предпочитая сделать лишний крюк,
чем бороться со стихией. Так что нас
ожидало длительное путешествие, и
никто не знал, когда же мы
доберемся до места.
 216

Z usposobienia kapitana wynikało też i Подстать капитану была и команда -

to, że załoga była niemrawa i niedbała.
Opanowany namiętnością
rozwiązywania krzyżówek, kapitan
mało czym się przejmował, a już
najmniej troszczył się o porządek na
statku. Nic więc dziwnego, że Weronik
natychmiast podwinął nogawki,
przyniósł kubły, szczotki, mydło i zabrał
się energicznie do szorowania pokładu.
Pan Kleks beztrosko pogwizdywał, a
gdy Weronik zlewał deski wodą, ślizgał
się po nich jak sztubak, twierdząc, że
pomaga mu to w skupianiu myśli.
Zresztą trzeba przyjmować, że wielki
uczony robił to z ogromną zręcznością i
wprawą godną mistrza jazdy na lodzie.
нерасторопная и ленивая.
Погрузившийся по самую макушку в
кроссворды капитан ни о чем не
думал, а уж о порядке на судне - и
подавно. Поэтому стоит ли
удивляться, что Вероник тут же,
закатав штанины, принес ведра,
щетки и мыло и взялся яростно
скрести и скоблить палубу. Пан
Клякса беззаботно насвистывал, а
когда старый дворник окатывал
доски водой, принимался кататься
по ним как школьник, утверждая,
что это помогает ему
сосредоточиться. Надо признать,
великий ученый проделывал это с
необычайной ловкостью и
мастерством, каким мог бы
позавидовать всякий фигурист.

Pogoda, tak jak poprzednio, sprzyjała Как и во время прошлого плавания,

nam przez cały czas. Niebo było с погодой нам повезло. Небо было
bezchmurne, a fala łagodnie omywała чистым, а волны ласково
kadłub statku. пошлепывали судно по его
деревянным бокам.

Tri-Tri wiernie nam towarzyszył. Верный Три-Три сопровождал нас.

Pragnąc przed nieuniknioną rozłąką Желая продемонстрировать перед
dać dowód swej życzliwości, raz po raz неизбежной разлукой свою любовь,
podsuwał mi do ust różne tłuste он то и дело подсовывал мне
muszki. Nie chciałem mu sprawiać жирных мошек. Я не хотел
przykrości, dopiero więc gdy odlatywał выказывать отвращение к его дарам
na dalsze łowy, ukradkiem wyrzucałem и украдкой выплевывал эти
te ptasie przysmaki do morza. лакомства в море только тогда,
когда колибри снова улетал на
охоту.

Pan Kleks obserwując nas nie Понаблюдав за нами, пан Клякса не

omieszkał mi dociąć: преминул съязвить:
 217

– Patrzę na twoją zażyłość z kolibrem i - Смотрю я на твою дружбу с Три-Три

zachodzę w głowę, jak człowiek
twojego pokroju mógł uwierzyć w
podobną brednię. Ojciec przemieniony
w ptaka! Śledź nie wymyśliłby nic
głupszego. Nikomu o tym przynajmniej
nie opowiadaj. Wyśmieje cię każdy,
nawet dziecko! A może uważasz, że
Tri-Tri to także jakoś osobistość
przemieniona w ptaka?
и у меня в голове не укладывается,
как человек вроде тебя мог
поверить во все эти бредни. Отец
превратился в птицу! Ничего глупее
этого даже курица не выдумает.
Никому больше об этом не говори, а
то дети засмеют! А может, ты
думаешь, что твой колибри тоже
бывший человек?

Tu pan Kleks wybuchnął И пан Клякса разразился

niepowstrzymanym śmiechem. Trzęsła неудержимым хохотом. Голова,
mu się głowa, broda i brzuch. Z nosa борода и живот великого ученого
spadły okulary. Parskał i prychał, затряслись, с носа свалились очки.
zachłystywał się własnym chichotem, Пан Клякса фыркал и прыскал,
którego nie mógł w żaden sposób захлебываясь собственным хохотом,
opanować, po prostu i dosłownie одолеть который не мог, и на самом
pokładał się ze śmiechu. деле едва не умер со смеху.

Załoga, zwabiona dziwnymi odgłosami, Привлеченная странными звуками

otoczyła uczonego, kapitan oderwał
się od krzyżówki, Weronik przerwał
swoją pracę, a pan Kleks śmiał się do
rozpuku, trzymał się za brzuch i wołał
wycierając łzy:
команда окружила ученого, капитан
оторвался от кроссворда, Вероник
прервал свою работу, а пан Клякса
только что не лопался от смеха,
держался за живот и стонал, утирая
слезы:

– Nie wytrzymam! Pęknę ze śmiechu!
Czuję się, jakby mnie ktoś łaskotał…
Nigdym się tak jeszcze nie uśmiał…
Adasiu, zejdź mi z oczu, nie rozśmieszaj
mnie, bo mi się wszystkie guziki
poobrywają…
- Ой, не могу! Ой, лопну! Будто кто
меня щекочет... Никогда я так не
смеялся... Адась, уйди с глаз долой,
не смеши, а то у меня все пуговицы
поотлетают...

Śmiech pana Kleksa był tak zaraźliwy,
że całe towarzystwo zaczęło mu
wtórować. Sternik ryczał tubalnym
głosem, Weronik piszczał falsetem,
Rezeda chichotała cienko jak komar.
Tri-Tri w przekonaniu, żeśmy
zwariowali, ofiarował mi na
Смех пана Кляксы был так
заразителен, что собравшиеся тоже
принялись хохотать. Штурвальный
зычно грохотал, Вероник пищал
фальцетом, Резеда тонюсенько по-
комариному хихикала. Решив, что
мы посходили с ума, Три-Три сунул
 218

pożegnanie ostatnią muszkę, pogłaskał мне на прощанье еще одну букашку,

mnie dziobkiem po uchu i ruszył w погладил меня клювом по уху и
drogę powrotną do Alamakoty. помчался обратно в Адакотураду.
Widziałem go wtedy po raz ostatni. Больше я его не видел.

Czułem się doszczętnie ośmieszony. Я чувствовал себя как оплеванный. В

Tak, strzeliłem nieprawdopodobne самом дел, как это я брякнул такую
głupstwo. Ale poznanie Rezedy i чушь? Но знакомство с Резедой и ее
pozyskanie jej serca wynagrodziło mi w любовь вознаградили меня за
pełni moją kompromitację. перенесенный позор.

Wziąłem ją za rękę i zaprowadziłem na Я взял ее за руку и повел к правому

prawą burtę, gdzie kwitły krzaki róż, борту, где все еще цвели
zasadzone tam przez pana Lewkonika. высаженные ее отцом розовые
кусты.

– Twoja matka ma rację – rzekłem. – - Твоя матушка права, - сказал я. -

Lepiej obcować z kwiatami niż z Лучше иметь дело с цветами, чем с
ludźmi. людьми.

Powiedziałem to bez większego Сказал я это не слишком уверенно,

przekonania, ale byłem ogromnie но с огромной обидой на пана
rozżalony na pana Kleksa. Кляксу.

Nie pamiętam już dokładnie,jak długo Не помню точно, сколько длилось

trwała nasza podróż, ale chyba ze dwa наше путешествие, но по-моему
tygodnie. Przez ten czas niestrudzony недели две. За это время
pan Kleks zdążył przeprowadzić wiele неутомимый пан Клякса успел
obserwacji i badań, z których powstało провести множество наблюдений и
jego nowe dzieło o doskonaleniu исследований, из которых родился
umysłu ludzkiego za pomocą новый труд о совершенствовании
przeszczepiania mózgu delfinów. человеческого ума посредством
прививки к нему дельфиньего мозга.

A ja i Rezeda przysłuchiwaliśmy się Мы с Резедой внимательно

pilnie narzeczu mew i zdołaliśmy прислушивались к говору чаек и
doprowadzić mewi słownik do litery смогли довести словарь чаек до
jot. буквы "и".

Tylko Weronik stawał się coraz И только Вероник становился все

bardziej zatroskany i mruczał pod беспокойнее. '"Ах, пан
nosem: „Oj, panie Chryzantemski, Хризантемский, пан Хризантемский!
 219

panie Chyryzantemski!” Albo: „Nie, - то и дело ворчал он под нос. Или: -

panie Modeście… O, nie!” Нет, пан Модест... Нет уж!"

Piątego dnia naszej żeglugi На пятый день плавания мы

wyłowiliśmy z morza łódź z trzema выловили из моря лодку с тремя
bajdockimi rozbitkami. Cyklon porwał потерпевшими кораблекрушение
ich statek i podrzucił w górę tak сказандцами. Циклон подхватил их
wysoko, że z całej załogi tylko oni trzej корабль и подбросил так высоко, что
zdołali się uratować skacząc wraz z из всего экипажа только эти трое и
łodzią na spadochronach. Po spożyciu сумели спастись, выпрыгнув вместе
obfitego posiłku Bajdoci przystąpili с лодкой на парашютах. Плотно
swoim zwyczajem do opowiadania пообедав, верные себе сказандцы,
bajek. Opowiedzieli nam o dwóch принялись сказывать сказки.
braciach – bogatym i biednym, Рассказали нам о двух братьях (о
następnie o dwóch siostrach – dobrej i богатом и бедном), о двух сестрах (о
złej, wreszcie o sierotce Dorotce i доброй и злой) и под конец - о
niegodziwej macosze. Ale po трудолюбивой падчерице и злой
przygodach w Alamakocie bajki te мачехе. Однако после пережитого
wydały nam się ckliwe i mdłe, wobec нами на Адакотураде эти сказки
czego woleliśmy wrócić do naszych показались нам пресными и
zajęć. Poszliśmy z Rezedą na rufę, skąd скучными, и мы предпочли
rzucaliśmy mewom kawałki chleba, вернуться к своим занятиям, Уйдя на
żeby skłonić je do większej корму, мы с Резедой стали бросать
gadatliwości. Pracowaliśmy w чайкам кусочки хлеба, надеясь
skupieniu nad ptasim słownikiem i немного разговорить их. Мы
tylko od czasu do czasu dobiegały nas старательно занимались птичьим
westchnienia starego dozorcy: „Nie, словарем, и только время от
panie Modeście… O, nie!” времени до нас долетали стоны
старого привратника: "Нет, пан
Модест... Нет уж!"

Wreszcie pewnego słonecznego dnia Наконец в один прекрасный

jeden z majtków obwieścił: „Ziemia!”,
a po godzinie ukazały się naszym
oczom wieże rodzinnego miasta. Serce
zabiło mi mocniej.
солнечный день впередсмотрящий
крикнул: "Земля!", а час спустя пред
нашими взорами предстали башни
родного города, и сердце мое
забилось сильнее.

„Płetwa Rekina”, która wypłynęła z "Акулий Плавник", вышедший из

Alamakoty pod banderą zmyślonego Адакотурады под флагом
państwa вымышленного государства
 220
Landrynkonii, wywiesiła teraz właściwą
flagę.
Wysiedliśmy na ląd z uczuciem ulgi i
radości, jak każdy podróżnik, który po
długiej nieobecności wraca do
ojczyzny.
Pan Kleks pojechał wprost do
Akademii, umawiając się ze mną na
dzień następny, my zaś, to znaczy
Rezeda, Weronik i ja, ruszyliśmy ku
domowi. Byłem pełen wzruszenia,
radości, ale i niepokoju zarazem.
Zresztą, wszyscy troje przeżywaliśmy
te same mieszane uczucia.
Nie macie pojęcia, co się ze mną
działo, gdy z daleka ujrzałem rodziców
stojących na balkonie. Pewnie stali tak
od wielu dni w oczekiwaniu mojego
powrotu.
Gnałem ulicą jak szalony, ciągnąc za
sobą Rezedę, i po chwili byłem już w
domu. Na pewno każdemu z was
zdarzyło się wracać po długiej rozłące
do swoich najbliższych, nie potrzebuję
więc opisywać, jak wygląda wtedy
powitanie.
Matka, płacząc z radości, ściskała mnie
tak zapamiętale, że aż kapelusz, który
zawsze wkładała wychodząc na balkon,
spadł jej z głowy.
– Pan Chryzantemski powiedział nam,
że wyjechałeś w podróż, ale nie
Ландринконии, поднял свой
настоящий флаг.
Мы высадились на сушу с чувством
радости и облегчения, знакомым
всякому путешественнику, после
долгих странствий вернувшемуся в
отчий край.
Пан Клякса отправился прямиком в
Академию, условившись со мной о
встрече на следующий день; а мы,
то есть Резеда, Вероник и я,
поспешили домой. Я испытывал и
радость, и беспокойство
одновременно - впрочем, все мы
испытывали эти смешанные чувства.
Вы не можете себе представить, что
со мной стало, когда еще издали я
увидел стоявших на балконе
родителей! Похоже, они все время
так и стояли там в ожидании моего
возвращения.
Я летел по улице как на крыльях,
таща за собой Резеду. Через минуту
мы уже были дома. Наверное,
каждому из вас доводилось
встречаться со своими близкими
после долгой разлуки, и потому нет
необходимости описывать, как
проходят подобные встречи.
Плача от радости, матушка
бросилась меня обнимать, да так
бурно, что шляпка, которую она
всегда надевала, выходя на балкон,
слетела с ее головы.
- Пан Хризантемский сказал нам, что
ты отправился в путешествие, но он
 221

wiedział, dokąd – rzekł ojciec głosem не знал, куда, - голосом,

przypominającym ćwierkanie ptaka. – напоминающим чириканье, сказал
A kto jest ta miła panienka? – zapytał отец. - А кто эта милая девушка? -
patrząc na Rezedę. спросил он, взглянув на Резеду.

– To moja narzeczona, panna Rezeda - Это моя невеста, Резеда

Lewkonikówna… Argonauci jeździli po
złote runo, konkwistadorzy po
bogactwa, a ja wyruszyłem po
największy skarb, po moją najdroższą
Rezedę. Pragnę, abyście pokochali ją
tak samo jak mnie.
Левкойник... Аргонавты искали
золотое руно, конкистадоры -
сокровища индейцев, а я нашел
самую большую ценность в мире:
мою дорогую Резеду! Полюбите ее,
как свою дочь!

– Piękne imię: Rezeda! – zawołała - Красивое имя - Резеда! -

matka. – Właśnie mam nowy kapelusz, воскликнула матушка. - У меня как
przybrany bukiecikiem rezedy. Witam раз новая шляпка с букетиком
cię, moje dziecko, w naszym domu. резеды. Добро пожаловать, детка, в
Zawsze marzyłam o takiej uroczej наш дом! Я всегда мечтала о такой
żonie dla mego Adasia. Wszystko to очаровательной жене для Адася. Я
przeczułam i już nawet przygotowałam как чувствовала, и даже поставила
dla ciebie nakrycie. Chodźmy do stołu, для тебя прибор. Идемте же к столу,
bo zupa stygnie. Co dzień tak stygła, а то суп стынет. И так у нас суп стыл
odkąd wyjechałeś. каждый день с той поры, как ты
уехал.

Na obiad była zupa pomidorowa z На первое был рисовый суп с

ryżem, potem moje ulubione kurczęta
z mizerią, a na deser lody o trzech
smakach. Cytrynowe, malinowe i
pistacjowe. Od razu przypomniały mi
się barwy narodowe Alamakoty.
помидорами, потом подали моих
любимых цыплят и салат из огурцов
со сметаной, а на десерт - три сорта
мороженого: лимонное, малиновое
и фисташковое. Мне сразу же
вспомнились цвета
государственного флага
Адакотурады.

Na przemian z Rezedą opowiadaliśmy Мы с Резедой наперебой

rodzicom o tym dziwnym i ciekawym
kraju. Ojca najbardziej zainteresowały
szczegóły dotyczące konstrukcji
Alojzego, zwłaszcza że w swojej
bibliotece posiadał książkę pana Kleksa
o energii kleksycznej. Był to właściwie
рассказывали родителям об этой
удивительной стране. Отца больше
всего заинтересовало устройство
Алойзи, тем более что в его
библиотеке была книжка пана
Кляксы о кляксической энергии.
 222

tylko grzbiet, ale nie ulegało Разумеется, это был только

wątpliwości, że ojciec zaraz po переплет, но я не сомневался, что
obiedzie napisze nową wersję tego после обеда отец тут же напишет
dzieła i ponownie je przeczyta. новый вариант этого труда и
перечитает его.

Rodzice podziwiali osobliwości, które Родители с интересом разглядывали

przywiozłem z Alamakoty. Matka привезенные из Адакотурады
natychmiast wypróbowała na sobie диковинки. Матушка тотчас же
sok owocu gungo, ojciec zaś, chociaż испробовала на себе действие сока
bardzo nie lubił smaku mleka, napił się гунго, а отец, хотя и не любил
soku laktusowego, po czym z ogromną молока, напился лактусового сока, и
ciekawością oglądał zdjęcia Rezerwatu с грандиозным любопытством стал
Zepsutych Zegarków, królewskiej изучать фотографии Заповедника
fregaty, „Anemonowej Piętki”, Сломанных Часов, королевского
zwłaszcza zaś Kwaternostra I, Alojzego фрегата, "Анемоновой Горбушки",
oraz trzynogich i trzyrękich но особо пристально он
Alamakotańczyków. разглядывал Кватерностера I,
Алойзи, трехногих и трехруких
адакотурадцев.

Przez ten czas matka zajęła się Rezedą.
Widziałem, że moi rodzice bardzo
przypadli jej do serca, wesoło więc
szczebiotała opowiadając o panu
Lewkoniku, o Multiflorze, o przyszłej
królowej Alamakoty.
Тем временем матушка занялась
Резедой. Я заметил, что и ей мои
родители пришлись по сердцу, и
Резеда весело щебетала,
рассказывая 6 пане Левкойнике, о
Мультифлоре, о будущей королеве
Адакотурады.

W mieszkaniu pięknie posprzątanym В отлично убранной квартире для

przygotowany był dla mnie gabinet, a меня был приготовлен кабинет, а
pracownię do wypychania ptaków Резеде отец отдал чучельную
ojciec przeznaczył dla Rezedy. Zresztą мастерскую. Впрочем, чучела, как
ptaki jak zwykle wietrzyły się na обычно, проветривались на балконе,
balkonie, matka więc przy mojej и как только мы с мамой
pomocy szybko pokój przemeblowała i переставили в мастерской мебель,
nadała mu wygląd niezwykle przytulny. из нее получилась вполне уютная
комнатка.

Gdy Rezeda poszła rozpakowywać Когда Резеда ушла к себе

swoje rzeczy, a ja zostałem sam z распаковывать вещи, я остался с
 223

rodzicami, rzuciłem od niechcenia родителями наедине и как бы

pytanie: между прочим спросил:

– Jak to się stało, że po powrocie z - А как это получилось, что придя из

Akademii nie zastałem nikogo w domu Академии, я никого не застал дома,
i musiałem wyruszyć w podróż bez и пришлось мне уехать, даже не
pożegnania? Bardzo mi było przykro… попрощавшись? Мне было очень
грустно...

To przez twoją matkę – rzekł ojciec. – - Во всем виновата твоя мать, -

Wynajęliśmy w Laskach Waniliowych
nad rzeką Wkrbrdą letnisko, żebyś
mógł po skończeniu Akademii
wypocząć. Matka postanowiła zrobić
tam wielkie porządki. Zabrała
elektroluks i pojechaliśmy wczesnym
rankiem. A potem spóźniliśmy się na
pociąg i wróciliśmy dopiero
wieczorem.
заявил отец. - Мы сняли дачу в
Ванильной роще на берегу Вкрбрды,
чтобы ты после Академии отдохнул.
Мама решила навести там порядок.
Мы взяли пылесос и рано утром
поехали. А потом опоздали на поезд
и вернулись только вечером.

– Nie zwalaj wszystkiego na mnie – - Не вали все на меня, -

zaprotestowała matka. – Przecież pan запротестовала матушка. - Ведь пан
Chryzantemski miał Adasia uprzedzić. Хризантемский должен был
Prosiłam go o to. Nie pamiętasz? предупредить Адася. Я его просила.
Weronik tego dnia musiał pojechać po Ты что, забыл? В тот день Вероник
ptaki do wypychania, a pan должен был ехать за птицами для
Chryzantemski wygrzewał się właśnie чучел, а пан Хризантемский сидел на
na ławeczce przed domem. Nic ci, лавке перед домом и грелся на
Adasiu, nie powiedział? солнце. А он ничего тебе не
передал, Адась?

Może zapomniał?… Наверно, забыл. Я давно замечала,

Dawno już zauważyłam, że na starość что он на старости лет стал терять
traci pamięć. память.

Nie zdążyłem odpowiedzieć, gdy Не успел я ответить, как раздался

rozległ się dzwonek przy drzwiach.
Poszedłem otworzyć i zobaczyłem
Weronika. Miał na sobie znowu swój
służbowy serdak i buty zasznurowane
kablem od żelazka elektrycznego.
звонок в дверь. Открыв, я увидел
Вероника. На нем снова была его
форменная безрукавка и ботинки,
зашнурованные проводом от
электрического утюга.
 224
Zza pleców starego dozorcy wyglądał
nieśmiało pan Chryzantemski.
– Panie Weroniku – szepnąłem – tylko
ani słowa o żadnym guziku, o
przemianie w ptaka, o listonoszu…
Koniec, grób, mogiła. Ani mru-mru!
Stary dozorca kiwnął głową i poszedł
przywitać się z rodzicami. Za nim
dreptał niepewnie pan Chryzantemski.
– Panie Modeście – rzekła matka z
wyrzutem – zapomniał pan wtedy
powtórzyć synowi to, o co prosiłam.
– Już nawet nie pamiętam, co
zapomniałem – odparł wzdychając pan
Chryzantemski. Miał widocznie ciężką
przeprawę z Weronikiem i porządnie
musiał od niego oberwać.
– Nie, panie Modeście… O, nie! –
mruknął gniewnie stary dozorca.
– Faktycznie, proszę szanownej pani –
ciągnął emerytowany sztukmistrz –
pamięć mi ostatnio nie dopisuje. A w
dodatku dziwne rzeczy dzieją się z
moją głową. O, proszę popatrzeć…
Mówiąc to, strzepnął palcami nad
uchem i w tej samej chwili z tegoż
ucha wyleciało mu kilka
świergoczących jaskółek. Wyfrunęły
przez okno, przysiadły na poręczy
Из-за плеча старого привратника
робко выглядывал пан
Хризантемский.
- Пан Вероник, - прошептал я, - ни
слова о пуговице и вообще о
превращениях, птицах, о
почтальонах... Гроб, могила, крест.
Ни-ни!
Старый привратник кивнул головой
и пошел поздороваться с моими
родителями. За ним неуверенно
семенил пан Хризантемский.
- Пан Модест, - с упреком сказала
матушка, - как же вы забыли сказать
сыну, о чем я вас просила?
- А я и забыл, что забыл, - со
вздохом ответил пан
Хризантемский. Похоже, что у них с
Вероником только что был
серьезный разговор, и пану
Хризантемскому порядочно
досталось.
- Нет, пан Модест... Нет уж! - гневно
буркнул Вероник.
- Честно говоря, уважаемая пани, -
тянул фокусник в отставке, - в
последнее время память у меня
совсем никудышная. Да и с головой
что-то неладно. Вот, прошу
взглянуть...
При этом пан Хризантемский
щелкнул пальцами возле уха и в тот
же миг из этого уха вылетело
несколько щебечущих ласточек. Они
выпорхнули в окно, присели на
 225

balkonu, po czym zerwały się z перила балкона, а затем взмахнули

trzepotem i poszybowały w dal. крыльями и - только мы их и видели.

Zwabiony ptasim świergotem, wylazł Привлеченный щебетом, из-под

spod kanapy zaspany kot Hieronim, дивана вылез сонный кот Иероним.
miauknął, przeciągnął się i leniwym Он мяукнул, почесался и лениво
krokiem pomaszerował do pokoju проследовал в комнату Резеды.
Rezedy.

– A może ten kot także wyszedł z - А может, кот тоже вылез из вашего
pańskiego ucha? – zapytał zjadliwie уха, пан Модест? - съязвил старый
Weronik. привратник.

– Kot? – powtórzył ze zdziwieniem - Кот? - удивился фокусник. -

sztukmistrz. – Nie widziałem żadnego Никакого кота я не видел. Но если
kota. Ale jak pan chce, proszę bardzo… вам так хочется, то пожалуйста...

To mówiąc, z nogawki szerokich spodni И с этими словами он из своих

wyciągnął za ogon wrzeszczącego широченных брюк вытянул за хвост
przeraźliwie Hieronima. отчаянно оравшего Иеронима.

Byłem olśniony popisem pana Представление пана Хризантемского

Chryzantemskiego. меня просто поразило.

– Rezedo! – zawołałem. – Chodź tu - Резеда! - крикнул я. - Иди скорей

prędko. Zobaczysz coś ciekawego. сюда! Увидишь кое-что интересное.

Rezeda przybiegła ze swego pokoju, a Резеда прибежала из своей

Weronik wziął się pod boki i комнаты, а Вероник подбоченился и
powiedział z przekąsem: насмешливо спросил:

– No, panie Modeście, może pan teraz - Ну, пан Модест, может теперь пана
przemieni pana Niezgódkę w ptaka! Несогласку превратите в птицу?

– O, nie! – zawołałem. – Tylko nie to! - Нет! - закричал я. - Только не это!

Proszę bez takich żartów! Попрошу без этих шуток!

Pan Chryzantemski stanął na wprost Пан Хризантемский встал перед

Weronika i rzekł przymrużając jedno Вероником и сказал, прищурив один
oko: глаз:
 226

– Panie Czyścioch, zdaje się, że pan ma - Пан Чистюля, какая это вас нынче
dzisiaj muchy w nosie. Warto by je муха укусила? Надо поглядеть.
wypuścić.

Z tymi słowy pociągnął Weronika za С этими словами фокусник потянул

nos i w tej samej chwili z nosa Вероника за нос, и тут же у
Weronika zaczęły wyfruwać roje much. привратника из носа вылетел целый
W pokoju zrobiło się od nich czarno. рой мух. В комнате сделалось
Ojciec uciekł na balkon, a matka, która темно, как ночью. Отец убежал на
prowadziła nieustanną walkę z балкон, а мама, всегда отчаянно
muchami, podniosła nieopisany боровшаяся с мухами, подняла
lament: невероятный шум:

– Co pan wyprawia! Niech pan - Что это вы тут вытворяете?! Сейчас

natychmiast zabierze te muchy! Czy же уберите своих мух! Или я вызову
mam wezwać straż pożarną? пожарных.

Pan Chryzantemski błyskawicznie Пан Модест достал из кармана

wyciągnął z kieszeni chustkę do nosa, носовой платок, встряхнул им и
strzepnął ją i podrzucił w powietrze. подбросил его вверх. Мухи тут же
Wtedy wszystkie muchy zbiły się w сбились в черный ком, а старый
dużą czarną kulę, a on zręcznie zawinął фокусник ловким движением рук
ją w chusteczkę i wyrzucił przez okno. завернул его в платок и выбросил за
окно.

Zanim zdołaliśmy ochłonąć z wrażenia Едва мы пришли в себя от странной

po tym niezwykłym popisie starego проделки пана Хризантемского, как
sztukmistrza, pan Chryzantemski тот попрощался и поспешно
ukłonił się, powiedział „do widzenia” i удалился.
szybko opuścił mieszkanie.

Po jego wyjściu Weronik rzekł z Когда дверь за ним закрылась,

ciężkim westchnieniem: Вероник тяжко вздохнул и произнес:

– Sami państwo widzieli… Prosiłem go,
żeby mnie zastąpił. Ale kto mógł
przewidzieć… Wie pan, panie Adasiu,
co on narobił? W nocy wyprowadził
wszystkich lokatorów w czasie snu, bez
ubrania, na ulicę i tak ich zaczarował,
że pływali w fontannie jak złote rybki.
- Вот видите! А я еще просил этого
человека подменить меня. Кто бы
мог подумать? Знаете, что он
натворил? Однажды ночью
разбудил жильцов, выгнал их на
улицу неодетыми и так бедняг
околдовал, что те плавали в
фонтане, как золотые рыбки.
 227

I co teraz będzie? Jak ja się Что будет, что будет? Как

wytłumaczę przed ludźmi? Mój honor оправдаться перед людьми? Моя
dozorcy leży w błocie. честь растоптана...

– Niech pan się uspokoi – pocieszyłem - Успокойтесь, - стал я утешать

Weronika. – Wszystko biorę na siebie. Вероника. - Все уладится. Можете
Może pan spać spokojnie. Załatwię to спать спокойно. Я все устрою так, что
tak, że nikt nie będzie miał do pana никто не будет предъявлять вам
pretensji. A potem wyprawimy panu никаких претензий. И юбилей ваш
jubileusz. Ja i panna Rezeda zajmiemy отпразднуем. Мы с Резедой берем
się tym osobiście. это на себя.

Stary dozorca miał łzy w oczach. W На глазах у старого привратника

milczeniu wytarł mimochodem z
kredensu czarne kropki, które
pozostawiły tam muchy pana
Chryzantemskiego, po czym pożegnał
się i wyszedł. Odprowadziłem go do
drzwi.
стояли слезы. Не сказав ни слова, он
механически протер засиженный
мухами пана Хризантемского буфет,
попрощался и ушел.

– Może pan na mnie polegać – - Можете на меня положиться, -

powiedziałem mu na odchodnym. – повторил я ему на прощанье. - Ничто
Nic tak ludzi nie zbliża jak wspólna так не сближает, как совместное
podróż. A my, panie Weroniku, byliśmy путешествие. А ведь мы только что
przecież razem w Alamakocie. возвратились из Адакотурады. Я вас
в беде не оставлю.

Gdy wróciłem do pokoju, zauważyłem, Вернувшись в комнату, я увидел, что

że kot Hieronim leży u Rezedy na кот Иероним лежит у Резеды на
kolanach. коленях.

– Widzę, że zamierzasz go wytresować - Уж не собираешься ли ты его

– rzekłem z uśmiechem. дрессировать? - улыбнулся я ей.

– Tak. Postaram się zmienić jego - Да вот хочу попробовать

charakter. Nauczę go psiej wierności.
Zamiast siedzieć pod kanapą, będzie
odtąd wybiegał na twoje spotkanie. A
ja razem z nim. Dobrze?
поработать с его характером и
научить кота собачьей преданности.
Чем целыми днями сидеть под
диваном, пусть лучше выбегает
навстречу, когда ты будешь
возвращаться домой, а я вместе с
ним. Хорошо?
 228

– Słuchaj, Adasiu – odezwała się matka - Послушай, Адась, - сказала

– o jubileuszu Weronika pamiętasz, a матушка. - Это, конечно, очень
zapominasz o własnych sprawach. To благородно, что ты помнишь о
bardzo ładna cecha, ale musimy юбилее Вероника, но не мешало бы
przecież pomyśleć o waszym ślubie. A подумать и о собственной свадьбе, и
potem wyjedziemy razem w podróż о том, куда мы отправимся в
poślubną. свадебное путешествие.

– Tylko nie razem – wtrącił się ojciec –
starzy nie powinni wlec się za
młodymi. Ślub mógłby się odbyć,
powiedzmy, za miesiąc. Ósmego
sierpnia. Bardzo lubię okrągłe daty.
- Только не все вместе! - прервал ее
отец. - Старикам незачем таскаться
за молодыми. А свадьбу можно
сыграть, например, через месяц,
восьмого августа. Мне очень
нравятся круглые даты.

Mój ojciec był trochę dziwakiem i za У моего отца есть свои странности, и
okrągłe liczby uważał trójkę, siódemkę, числа 3, 7, 8 и 13 он считает
ósemkę i trzynastkę. круглыми.

– A teraz idziemy spać – oświadczyła - А теперь - всем спать, - сказала

matka. – Na pewno jesteście zmęczeni мама. - Вы, наверное, устали с
po podróży. Dobranoc. дороги. Спокойной ночи.

Wczesnym rankiem obudził mnie kot Рано утром меня разбудил

Hieronim łasząc się do mnie jak pies. Иероним, ластившийся ко мне как
Odgadłem w tym rękę Rezedy. собака. Без Резеды тут, конечно, не
обошлось.

Ubrałem się szybko i nie czekając na Я быстро оделся и, не дожидаясь

śniadanie, podążyłem na ulicę завтрака, поспешил на Шоколадную
Czekoladową do Akademii pana улицу, в Академию пана Кляксы.
Kleksa.

Hieronim wyprężony, z zadartym Подняв хвост трубой, кот Иероним

ogonem, kroczył wiernie przy mojej неотступно шествовал за мной.
nodze.

Zastałem pana Kleksa w gabinecie. Na Пана Кляксу я нашел в кабинете.

drzwiach wisiała wprawdzie tabliczka z Хоть на его двери и висела табличка,
napisem „Ludziom wstęp wzbroniony”, воспрещавшая вход посторонним,
ale zakaz ten dotyczył tylko uczniów она касалась только слушателей

Akademii, domokrążców, handlarzy i
fryzjera Filipa, który był bardzo
wścibski.
Gabinet profesora przypominał
bardziej laboratorium czarnoksiężnika
z bajki niż pracownię wielkiego
uczonego. Pośrodku stała słynna
platforma elepelemele telektryczna,
na ścianach wisiały lampy, reflektory,
radary oraz lasery; w rogach pokoju
umieszczone były reaktory i mózgi
elektronowe, a na stołach pod
ścianami leżały aparaty wynalezione i
skonstruowane przez pana Kleksa.
Zauważyłem wśród nich kombajn do
leczenia chorych sprzętów, zapasowe
bębenki podsłuchowe, senne lusterka,
czyli podpatrywacze snów, zgadywacz
myśli, kondensator energii kleksycznej,
baterie przebieralników, skarbonki
pamięci, retorty i wirówki do
wytwarzania migdałów, orzechów oraz
innych gruczołów, walcownię
syntetycznej skóry ludzkiej i wiele
innych.
Pan Kleks uściskał mnie na
przywitanie, po czym stanął na jednej
nodze i rzekł uroczyście:
– Doktorze Adamie Niezgódka! Dzisiaj - Доктор Адам Несогласка! Сегодня я
wracam do Alamakoty, gdzie podejmę
prace mające na celu uszczęśliwienie меня ждет работа, которая должна
ludzkości. Tobie przekazuję moją
Akademię! Mianuję cię jej dyrektorem.
Będziesz moim następcą, czyli drugim
Ambrożym Kleksem! Oddaję ci tę
229
Академии, разносчиков и
назойливого парикмахера Филиппа.
Кабинет профессора больше
напоминал лабораторию сказочного
чернокнижника, чем рабочее место
ученого. В центре стояла знаменитая
элепелемелетэлектрическая
платформа, на стенах висели лампы,
рефлекторы, радары и лазеры; по
углам размещались реакторы и
электронные мозги, а на столах у
стен лежали аппараты,
придуманные и построенные самим
паном Кляксой. Среди них я увидел
комбайн, применявшийся для
лечения больного оборудования,
запасные барабанные перепонки
дальнего подслушивания, сонные
зеркальца или подсматриватели
снов, мыслеотгадчик, конденсатор
кляксической энергии, батареи для
превращалок, копилки памяти,
реторты и центрифуги для
изготовления миндалин, орехов и
прочих желез, прокатные станы для
обработки искусственной
человеческой кожи и многое,
многое другое.
Пан Клякса обнял меня, встал на
одну ногу и торжественно произнес:
возвращаюсь в Адакотураду, где
сделать человечество счастливым.
Свою Академию я передаю тебе.
Назначаю тебя ее директором.
Будешь моим заместителем, или

skarbnicę wiedzy i mądrości, a ty nie
zawiedź mego zaufania! Tu w
szufladzie są wszystkie klucze. A więc
złoty klucz do sąsiednich bajek, klucz
do moich sekretów oraz klucz do
biblioteki, gdzie znajdziesz wszystkie
moje dzieła oraz dokładną
dokumentację moich wynalazków.
Chodź, zapoznaj się z zawartością tej
szafy.
Z tymi słowy pan Kleks otworzył
pancerne drzwi biblioteki. Stały w niej
rzędem grube tomy oprawne w skórę.
Na grzbietach odczytałem tytuły dzieł.
Było to: „Kleksotomia”, „Kleksopedia”,
„Kleksografia”, „Kleksonautyka”,
„Kleksometria”, „Kleksologia”,
„Kleksozofia”, „Kleksomatyka”,
„Kleksoznawstwo”, „Kleksochemia”,
„Zasady energii kleksycznej”,
„Kleksyczna budowa materii”,
„Kleksotronika”, „Kleksykologia”,
„Kleksofonia i kleksowizja” oraz inne.
– A oto moje najnowsze dzieła – rzekł z
dumą pan Kleks. – Popatrz, tu jest
„Alamakotanika”, tu zaś maszynopis
„Kleksomakoty”. Oddasz tę pracę do
druku. Znajdziesz w niej opis naszej "Кляксетурады". Тебе надо отдать их
podróży oraz kilka pochlebnych
wzmianek o sobie. Na. pewno
przeczytasz je z zadowoleniem. Aha,
prawda! Muszę ci również przekazać
mój ostatni wynalazek.
230
вторым Амброжи Кляксой. Сей храм
науки и мудрости я отдаю в твои
руки, Адась! Надеюсь, ты
оправдаешь мое доверие. Здесь, в
шкафу, хранятся все ключи, в том
числе золотой ключ от соседних
сказок, ключ от моих секретов и
ключ от библиотеки, где собраны
все мои труды, плюс полная
документация, касающаяся моих
открытий. Пойдем, я ознакомлю
тебя с содержимым этого шкафа.
С этими словами пан Клякса открыл
бронированную дверь библиотеки.
В ней рядами стояли толстенные
тома в кожаных переплетах, среди
которых были "Кляксотомия",
"Кляксопедия", "Кляксография",
"Кляксонавтика", "Кляксометрия",
"Кляксология", "Кляксософия",
"Кляксоматика", "Кляксоведение",
"Кляксохимия", "Основы
кляксической энергии",
"Кляксотроника", "Кляксокология",
"Кляксофония и кляксовидение" и
тому подобное.
- А это - мои самые последние
труды, - гордо заявил великий
ученый. - Взгляни! Это -
"Адакотаконика", а рядом рукопись
в печать. Там ты найдешь описание
нашего путешествия и несколько
лестных упоминаний о себе. Думаю,
это доставит тебе удовольствие. Да,
вот еще что. Должен тебе передать
и это мое самое-самое последнее
открытие.
 231

Z tymi słowy pan Kleks wyjął z Тут пан Клякса извлек из шкафчика
podręcznej szafki mały aparacik аппаратик величиной всего-навсего
wielkości puszki od konserw. с консервную банку.

– No co? Domyślasz się, do czego to - Отгадай, для чего это?

służy?

Oglądałem aparacik ze wszystkich Я осмотрел аппаратик со всех

stron, opukiwałem go, przyłożyłem do сторон, постучал по нему пальцем,
ucha, ale nie umiałem określić jego приложил к уху, но так и не понял
przeznaczenia. его назначения.

– A więc powiem ci – ciągnął dalej - Ладно, скажу, - пожалел меня

profesor. – Jest to Kleksyczny профессор. - Это - кляксический
Wsączalnik Domózgowy. Spójrz. мозгопитатель. Гляди. Берется
Bierzemy jakikolwiek podręcznik i какой-нибудь учебник, к нему
włączamy do niego tę oto rubinową подключается вот эта рубиновая
soczewkę. Przewody z drugiego końca линза; провода от другого конца
podłączamy do miedzianego присоединяются к медному обручу,
pierścienia, który wkładamy w nocy na который ночью надевается на
głowę ucznia. Naciskamy guziczek, po голову обучающегося; после
czym wiązki promieni przenoszą нажатия вот этой кнопки пучки
zawartość podręcznika wprost do лучей начинают переносить
mózgu uśpionej osoby. Jest to содержание учебника прямо в мозг
niezawodna metoda nauczania w спящего. Можешь мне поверить, это
czasie snu. Dzięki temu wsączalnikowi самый надежный способ обучения
w ciągu dwudziestu nocy opanowałem во сне. Благодаря ему я всего за
dwadzieścia nowych języków. Strzeż двадцать ночей выучил двадцать
tajemnicy tego wynalazku i stosuj go новых языков. Сохрани тайну этого
wyłącznie do nauczania w Akademii. открытия и используй его только для
Osiągniesz znakomite wyniki. обучения наших слушателей. Успех
гарантирован!

Kleksyczny Wsączalnik Domózgowy był Кляксический мозгопитатель

zadziwiająco prostej konstrukcji i оказался удивительно простым и
nadzwyczaj łatwy w użyciu. удобным в употреблении, и я
Postanowiłem więc wypróbować go поспешил испытать его действие на
zaraz na sobie. себе.

Użyłem do tego celu podręcznika Взяв учебник китайского языка, я

języka chińskiego. I rzeczywiście, już po уже через четверть часа объяснялся
 232
piętnastu minutach mogłem
porozumieć się z panem Kleksem po
chińsku, ale tylko w połowie, gdyż w
tak krótkim czasie zdążyłem opanować
zaledwie połowę tego języka.
– To chyba byłoby wszystko –
powiedział pan Kleks. – Możemy teraz
przejść na taras. Przyrządzę wyborną
kawę. Kawa to moja specjalność.
Wielki uczony popijał kawę małymi
łyczkami, głaskał brodę, od czasu do
czasu przykładał jej koniec do ucha, jak
gdyby nasłuchiwał.
Był widocznie roztargniony, mówił o
kilku sprawach naraz, nad czymś
dumał, wreszcie otrząsnął się z
zamyślenia.
– Powiedz mi, Adasiu, jak znalazleś
rodziców? Wszystko w porządku?
– Jak najbardziej – odrzekłem. –
Dziękuję za pamięć.
– No widzisz – ciągnął pan Kleks – a tak
łatwo dałeś się nabrać. Człowiek nie
może przemienić się w ptaka. Byłoby
to przeciwne ustalonym prawom
natury, tradycyjnym prawom natury,
jeśli można się tak wyrazić. Czy mnie
rozumiesz?
– Oczywiście, panie profesorze.
– Ale… jeśli chodzi o mnie, to jest to
całkiem inna sprawa. Nie-po-rów-ny-
wal-na. Ja posiadam kleksyczny
przebieralnik. Udoskonalony
с паном Кляксой по-китайски, но
только наполовину, так как за столь
короткий срок успел овладеть лишь
половиной этого языка.
- Ну, кажется, все! - сказал мне
ученый. - Теперь можно выйти на
террасу и попить кофейку. Кофе -
моя специальность. Я угощу тебя
отличным кофе.
Пан Клякса пил кофе мелкими
глоточками, поглаживая бороду и
время от времени прикладывая ее
конец к уху, как бы прислушиваясь.
Он выглядел рассеянным и говорил
сразу о нескольких предметах. Но
вот, словно очнувшись, он спросил:
- Вот что, Адась, как ты находишь
своих родителей? Они в порядке?
- В полном, профессор, спасибо.
- Вот видишь! А как легко ты
попался! Человек не может
превратиться в птицу, это было бы
противоестественно. Ты понимаешь
меня?
- Прекрасно, профессор!
- Но дело в том, что со мной дело
обстоит совсем иначе. Со-вер-шен-
но иначе, Адась. Видишь ли, у меня
имеется кляксическая превращалка,
 233
kleksyczny przebieralnik. Odkryłem
piąty stan materii. Odkryłem
kleksoplazmę. Dlatego ja mogę
przemienić się w ptaka. I zaraz to
uczynię, gdyż muszę niezwłocznie
odlecieć do Alamakoty.
Po tych słowach pan Kleks wyjął z
kieszeni kamizelki małą flaszeczkę,
przyłożył do ust i wychylił duszkiem
całą jej zawartość.
Wkrótce nastąpiło coś bardzo
dziwnego. Pan Kleks powoli zaczął się
zmniejszać, kurczyć, zmieniać kształt.
Nogi stawały się coraz krótsze i
cieńsze. Broda niepostrzeżenie
połączyła się z nosem i uformowała w
zgrabny ptasi dziób. Ramiona
stopniowo przeobraziły się w skrzydła,
a poły surduta w ptasi ogon.
Przemiana odbywała się tak szybko, że
zanim zdążyłem się spostrzec, pan
Kleks już przybrał postać szpaka,
zwinnie podskakiwał na ptasich
nóżkach i wesoło świdrował mnie
oczami.
– Panie profesorze! – zawołałem
wstrząśnięty tym widokiem. – Panie
profesorze, co to ma znaczyć?
– Ala-ma-kota, Ala-ma-kota –
wyszczebiotał pan Kleks i potarł
dziobek o płytę tarasu.
Kot Hieronim wyprężył grzbiet, oblizał
się smakowicie i już, już gotował się do
skoku, gdy pan Kleks zatrzepotał
и недавно я ее усовершенствовал. В
свое время мне удалось открыть
пятое состояние материи -
кляксоплазму. Это дало мне
возможность превращаться в птицу.
И вот сейчас, прямо у тебя на глазах,
я проделаю это, поскольку мне
необходимо срочно лететь в
Адакотураду.
Сказав это. пан Клякса вынул из
жилетного кармана крошечный
пузырек, поднес его ко рту и залпом
выпил все его содержимое.
Дальше началось нечто
удивительное: пан Клякса стал как-
то съеживаться, ноги его делались
все короче и тоньше, подбородок
постепенно соединился с носом и
превратился в клюв, плечи стали
крыльями, а фалды сюртука -
хвостом.
Преображение протекало столь
быстро, что не успел я опомниться,
как вместо великого ученого передо
мной уже скакала, весело
посверкивая глазками, настоящая
птица.
- Пан профессор! - воскликнул я, не в
силах опомниться. - Пан профессор,
что все это значит?
- А-да-ко-ту-ра-да! А-да-ко-ту-ра-да!
- прощебетал бывший пан Клякса и
поточил клюв о камни террасы.
Мой кот выгнул спину коромыслом,
плотоядно облизнулся и уже
изготовился к прыжку, как вдруг пан
 234
skrzydłami i w samą porę, tuż przed
nosem Hieronima, uniósł się w
powietrze.
Po chwili zatoczył nad Akademią koło i
poszybował w kierunku południowo-
wschodnim.
Odlatując pozostawił za sobą na niebie
białą smugę jak odrzutowiec.
Przez chwilę wisiała ona w
przestworzach nieruchomo, potem
jednak stopniowo porozsuwała się na
części, te zaś przybrały kształt liter i
ułożyły się w znajome sylaby.
– Pa-ram-pam-pam – przeczytałem na
głos rozpływające się w powietrzu
litery.
Tą ulubioną niewymyślną śpiewką pan
Kleks obwieszczał światu tryumf swego
wielkiego umysłu, swoje zwycięstwo
nad niewzruszalnymi dotychczas
prawami natury.
Клякса взмахнул крыльями и был
таков!
Сделав над Академией круг, он
развернулся, взял курс на юго-
восток и вскоре исчез из виду.
За ним, как за реактивным
самолетом, тянулся белый след.
Какое-то время след недвижно
висел в небе, затем стал распадаться
на части, которые в свою очередь
превратились в буквы.
- Па-рам-пам-пам, - вслух прочитал я
расплывающиеся в синеве слоги.
Этой незатейливой песенкой пан
Клякса возвещал миру о триумфе
своего гения и о своей победе над
считавшимися незыблемыми
законами природы.