Chöông IV : Tính gaàn ñuùng tích phaân xaùc ñònh

vaø ñaïo haøm

1) Tính gaàn ñuùng tích phaân xaùc ñònh
1.1) Coâng thöùc hình thang :
a) Noäi dung :
Chia ñoaïn [a , b ] thaønh n phaàn baèng nhau bôûi caùc
b−a
ñieåm : x0 , x1 , x2 ... , xn vôùi böôùc chia ñeàu h =
n
x0 = a < x0 + h = x1 < x0 + 2h = x2 <
< x0 + nh = xn = b

Ngô Thu Lương 1

Xaáp xæ haøm f (x ) treân ñoaïn [ x0 , x1 ] bôûi ña thöùc noäi
suy baäc nhaát P(x) treân hai moác noäi suy [ x0 , x1]
x1 x1
h
∫ f ( x) dx ≈ ∫ P ( x ) dx = [ y0 + y1 ]
x0 x0
2

Coâng thöùc hình thang :

b h
∫ f ( x) dx ≈ ( y0 + 2 y1 + 2 y2 +... + 2 yn−1 + yn )
a 2

b) Sai soá : M (2) h 2

(b − a )
12

Ngô Thu Lương 2

Ngô Thu Lương 3
 1
1+ X
CALC
X =? 0
CALC
X = ? 0.1

h 5 
I =  y0 + y6 + 2 ∑ yi  = 0.470510739
2 i =1 
4
 1
Sai số
số : f ( x) =
1+ x
M (2) 2
h (b − a ) −1
f '( x ) =
= 0.001 (1 + x )2
12
2
f ''( x ) =
b − a = 0.6 (1 + x )3
h = 0.1 >0
(2) 2
M = Max f ''( x) = Max x ∈ [0, 0.6]
3
(1 + x)
2
= Max =2
(1 + x) 3

5
1.2)Coâng thöùc Simpson :
a) Noäi dung :Chia ñoaïn [ a , b ] thaønh n phaàn ñeàu
nhau ( n chaün : n = 2m ). Xaáp xæ haøm f (x) treân
ñoaïn [ x0 , x2 ] bôûi ña thöùc noäi suy baäc hai treân
caùc moác noäi suy x0 , x1 , x2
x2 x2
h
∫ f ( x ) dx ≈ ∫ P2 ( x ) dx = [ y 0 + 4 y1 + y 2 ]
x x 3
0 0

Coâng thöùc :
b
h m m −1 
∫ f ( x ) dx ≈  y 0 + y 2 m + 4 ∑ y 2 k −1 + 2 ∑ y 2 k 
a 3 k =1 k =1 
Ngô Thu Lương 6
 M ( 4) h 4 (b − a )
b) Sai soá :
180

M (4)
= max f ''''( x )
a ≤ x≤b

Ngô Thu Lương 7

 0.6
1
Ví dụ : tính gần đúng ∫ 1+ x
dx
0
theo công thức Simpson với số khoảng chia n=6

8
 h
I = [ y0 + y6 + 4( y1 + y3 + y5 ) + 2( y2 + y4 )] =
3
= 0.47000638

1
4
2
4
2
4
1 9
Sai số :
(4) 4
M h (b − a )
= 0.000008
180
b − a = 0.6
h = 0.1
(4) 24
M = Max f ''''( x) = Max x ∈ [0, 0.6]
5
(1 + x)
24
= Max = 24
(1 + x) 5

10
2) Tính gaàn ñuùng ñaïo haøm :
a)) Tính gaàn ñuùng ñaïo haøm caáp 1 :
Cho baûng soá lieäu vôùi moác caùch ñeàu ( h ) :

Tính gaàn ñuùng giaù trò y ' ( xi ) , y ' ' ( xi )

Coâng thöùc trung taâm tính gaàn ñuùng ñaïo haøm caáp 1:
yi +1 − yi −1
y 'i = y '( xi ) ≈
2h

Ngô Thu Lương 11

 b) Coâng thöùc tính gaàn ñuùng ñaïo haøm caáp 2
y i −1 − 2 y i + y i + 1
y ' ' ( xi ) = y ' 'i ≈
h2

Tính gaàn ñuùng giaù trò y ' (1) , y ' ' (1) neáu haøm
y ( x) = cos 4 (3 x ) , vôùi h = 0.1

y '(1) = − 0.17824017
y ' ' (1) = 0.3573462

Ngô Thu Lương 12