You are on page 1of 104

DİFERANSİYEL DENKLEMLER

y ı  3x  8
y  2y
ı
y ı  3 yx3  0
BİRİNCİ DERECEDEN DİFERANSİYEL DENKLEMLER
AYRILABİLİR DİFERANSİYEL DENKLEMLER
BİRİNCİ DERECEDEN LİNEER DİFERANSİYEL DENKLEMLER
y ı  2 y y(0)=2
e3 x başlangıç değer problemi çözünüz
 x2
y  2 xy  e
ı
 x  0 denkleminin y(1)=2 koşulunu sağlayan çözümü nedir?
yy ı diferansiyel
yı  2 y  3  0
diferansiyel denkleminin y(0)=1 koşulunu sağlayan çözümü nedir?
DÖNÜŞÜMLER
2 xy. y ı  4 x 2  3 y 2
BERNOULLİ DENKLEMLERİ
4
xy ı  6 y  3 xy 3
TAM DİFERANSİYEL DENKLEMLER
İKİNCİ MERTEBEDEN DİFERANSİYEL DENKLEMLER
y ıı  2 y ı  3 y  0
y ıı  2 y ı  y  0
Riccati Diferansiyel Denklemi

R(x), P(x) ve Q(x) sürekli fonksiyonlar olmak üzere:

dy
 R( x) y 2  P( x) y  Q( x)  0 formundaki denklemlere Riccati
dx

diferansiyel denklemi denir. Q(x)=0 ise denklem Bernoulli ve

R(x)=0 ise denklem doğrusal olur. Riccati denkleminin genel

şekilde çözümünün olmadığı kanıtlanmıştır. Ancak denklemin

herhangi bir özel çözümü y1(x) belli ise, denklemi Bernoulli veya

doğrusal denkleme dönüştürerek genel çözüm bulunabilir.


Çözüm Yöntemi:

y1(x), Riccati denkleminin bir özel çözümü olsun. Riccati denklemi:

a) y  y1 ( x)  v( x) dönüşümü ile Bernoulli denklemine

1 dönüşümü ile doğrusal denkleme dönüşür.


b) y  y1 ( x) 
v( x)

59

You might also like