NGHIÊN CỨU CÁC MÁY BIẾN THẾ

Máy biến thế là một máy tĩnh cho phép thay đổi điện áp và dòng mà
không làm thay đổi tần số. Nó biến đổi công suất của dòng xoay chiều thành một
công suất xoay chiều khác có cùng tần số nhưng có các đặc trưng khác (về điện áp
và dòng). Như vậy, sự vận chuyển năng lượng được thực hiện ở điện áp cao và
dòng yếu khi nguồn sinh là điện áp trung bình và sự sử dụng thực hiện ở điện áp
thấp và dòng mạnh.

I.Nghiên cứu thực nghiệm ở chế độ không tải với vôn kế

và miliampe kế:
+ Ta sử dụng một biến thế ( tháo rời được) với các ống dây 1000 vòng và
500 vòng. Nó cho phép thực hiện với tỉ số biến đổi: m = (n2/n1) = 1 ; = ½ ; = 2

+ Lắp ráp sơ đồ như H1.

+Nghiệm lại bằng thực nghiệm định luật về điện áp: (V 2 /V 1) = (n2 / n1) khi thay
đổi hoặc V 1 hoặc m.

+ Đo cường độ dòng điện I 0 ở chế độ không tải bằng miliampe kế A1 đối

với các giá trị khác nhau của V 1 còn m giữ cố định.
 m 2 1/2 1
V1 V2 I0 V1 V2 I0 V1 V2 I0

5,15 10,3 13,8 5,4 5,4 12,8 5,4 2,6 2,97

10,83 21,7 18,8 10,81 10,8 18,8 10,8 5,4 5,31
15,34 30,9 23,5 15,27 15,3 24,7 3 7,6 7,22
20,71 41,8 29,20 20,73 20,8 29,34 15,3 10,3 8,9
4
20,7
4

II.Nghiên cứu thực nghiệm ở chế độ không tải bằng dao

động ký:
+ Lắp sơ đồ như H2. Chọn r khoảng vài Ohm tùy theo giá trị I 0.

+ Quan sát dao động ký sự lệch pha giữa V 1(t) và V 2(t), giữa I 0(t) và V 1 ( t ).
Với sự giúp đỡ của phần mềm SYNCHRONIE ta có 2 đồ thị như sau:
 + Nhận xét vai trò của biến thế cách điện có tác dụng tránh sự ngắn mạch
đối với điện trở r như sau:

III.Nghiên cứu các điện áp của mạch có tải ở V cố 1

định và điện trở R biến đổi:

2

+ Lắp ráp như hình H3.

 + Chọn n1= 500 vòng ,n2= 1000 vòng. Điện áp cuộn sơ cấp của máy biến thế
nghiên cứu không vượt quá 110v. Cố định V 1ở giá trị tương thích với giá trị của
điện trở sử dụng. Thay đổi R2bằng 1 biến trở 110 Ω ( lấy 2 giá trị không đổi của V 1,
ứng với mỗi giá trị V 1đó lấy 5 giá trị khác nhau của R2). Chú ý thường xuyên nhìn
vào ampe kế A để tránh dòng vượt quá giới hạn cho phép.

+ Đo tỉ số V 2/V 1 đối với các giá trị lớn của điện trở R2. Ghi vào bảng dưới và
nhờ SYNCHRONIE bình luận kết quả về sự lệch pha của V 2(t) so với V 2(t). Kiểm
nghiệm rằng khi R2nhỏ thì V 2/V 1 < n2 / n1.
R2 V1 V2 V 2/V 1
100 5,08 2,14 0,42
200 5,08 2,78 0,54
300 5,08 3,06 0,6
400 5,08 3,3 0,64
500 5,08 3,73 0,73

+ Hãy nhận xét về vai trò của biến thế cách điện có tác dụng tránh sự ngắn
mạch đối với r.

IV. Nghiên cứu dòng ở chế độ có tải khi V không 1

đổi và điện trở R biến đổi.

2
 + Sử dụng sơ đồ H3. Đo tỉ số I 2/ I 1 với các giá trị nhỏ của R2. Bình luận kết
quả. Kiểm tra rằng R2lớn thì I 2/ I 1< n1 /n2 .

+ Quan sát trên dao động ký hoặc màn hình máy tính sự lệch pha của dòng
sơ cấp i 1(t) so với v1(t) khi R2 giảm, sự lệch pha càng tăng khi R2càng giảm.