CEZA

MUHAKEMESİ
HUKUKU
I
Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNA GİRİŞ
Küçüktaşdemir

2
 CEZA HUKUKU GENEL HÜKÜMLER-ÖZEL
HÜKÜMLER VE CEZA MUHAKEMESİ
HUKUKU

 Ceza genel hükümler dersinde suç genel teorisi ve yaptırım teorisi ele
alınmış, ceza hukuku özel hükümler dersinde hangi fiillerin suç teşkil ettiği
ve bu fiillerin yaptırımları görülmüştü.

 Ceza muhakemesi hukuku ise, bir suç işlendikten sonra failinin bulunması,
yargılanması ve sonucunda öngörülen cezaya çarptırılması için yapılan,
muhakeme adı verilen kolektif faaliyeti (iddia, savunma, yargılama) düzenler.
Küçüktaşdemir
 Başka bir anlatımla, suçlu ile suçsuzun ayırt edilmesini ve bu süreçte kişilerin
temel haklarının korunmasını sağlar. 3
 CEZA HUKUKU
(Geniş Anlamda)

GENEL
MADDİ CEZA HÜKÜMLER
HUKUKU
(Suç
(Suç fiili
fiili +
+ Yaptırım)
Yaptırım)

ÖZEL
HÜKÜMLER
MUHAKEME
CEZA HUKUKU Küçüktaşdemir

HUKUKU (Maddi
(Maddi gerçeğin
+
gerçeğin araştırılması
araştırılması
Yargılama-Hukuksal
+ Yargılama-Hukuksal
Sorunun
Sorunun Çözümü)
Çözümü)

İNFAZ
HUKUKU 4

(Bir
(Bir cezanın
cezanın nasıl
nasıl
uygulanacağı)
uygulanacağı)
 CEZA MUHAKEMESİNİN GELİŞİM ÇİZGİSİ

Küçüktaşdemir

MADDİ GERÇEĞİN
SUÇLUNUN BULUNUP HÜRRİYETLERİN
İNSAN HAKLARINA
CEZALANDIRILMASI KORUNMASI
SAYGILI BİR BİÇİMDE
(DÜZEN İHTİYACI) (SANIĞIN HAKLARI)
ARAŞTIRILMASI

5
 CEZA MUHAKAMESİ HUKUKUNUN HUKUK
MUHAKEMESİNDEN FARKI
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA
 DELİL SERBESTİSİ VAR
 HAKİM TARAF DELİLLERİYLE BAĞLI DEĞİL (Vicdani Kanaat)
 Örn. sanığın ikrarı diğer delillerle aynı değerdedir.
 MADDİ GERÇEK ARANIR
 Özel hukuk uyuşmazlıklarından farklı olarak önceden delil hazırlanamaz; tam tersine suçlular delil
karartmaya çalışırlar.
Küçüktaşdemir

 MEDENİ MUHAKEME
 DELİL SERBESTİSİ YOK
 DELİLLER TARAFLARCA HAZIRLANIR
 HAKİM TARAF DELİLLERİYLE BAĞLI
 ŞEKLİ GERÇEK ARANIR 6

 Özel hukukta önceden delil hazırlanır. Deliller belirlidir. Örn. HMK’da yazılı delil tanıkla çürütülemez.
 DELİL SERBESTİSİ

Hukuka
uygun elde
edilmiş her
şey delil
olabilir.

Küçüktaşdemir

Delilleri ileri
Her olay
sürmede defi
herhangi bir
veya zaman
delille
sınırlaması
ispatlanabilir.
yoktur. 7
 CEZA İLİŞKİSİ
(FAİL vs. DEVLET)

İNFAZ
SUÇUN İLİŞKİSİ
İŞLENMESİ (HÜKÜMLÜ/
(FAİL) MAHKUM)

Küçüktaşdemir

MUHAKEME
İLİŞKİSİ
(ŞÜPHELİ VEYA
SANIK) 8
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI

 «CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA AMAÇ ŞÜPHELİ VE

SANIĞIN HAKLARINA SAYGILI BİR BİÇİMDE MADDİ
GERÇEĞE ULAŞMAKTIR.»
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN DİĞER BİR AMACI DA MADDİ
GERÇEĞİN BULUNMASINDAN HUKUKSAL SORUNUN ÇÖZÜLMESİ
VE MASUMLARIN CEZALANDIRILMA RİSKİNİN AZALTILMASIDIR.
Küçüktaşdemir

 BU AMAÇ CEZA MUHAKEMESİ İLE MEDENİ MUHAKEME

9
HUKUKU ARASINDA FARKLAR YARATIR.
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN
KONUSU

 Ceza muhakemesi hukukunun konusu yargılanacak uyuşmazlık,

yani davadır.

 Ceza muhakemesi hukuku dersinde bir ceza davasının nasıl

yürütüleceğine ilişkin hukuk normları incelenir.

 Bir ülkenin ceza muhakemesi kanunu, o ülkenin gelişmişlik

düzeyini gösterir
Küçüktaşdemir

10
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN İŞLEVİ

YASADA
ÖNGÖRÜLEN
YAPTIRIMLARIN
UYGULANMASI

BİREYLERİN HAK VE TOPLUM DÜZENİNİN

ÖZGÜRLÜKLERİNİN SAĞLANMASI
•• CEZANIN
CEZANIN GENEL
GENEL ÖNLEME
KORUNMASI AMACI
ÖNLEME
AMACI

11
Küçüktaşdemir
 CEZA MUHAKEMESİNİN YAPISI

İDDİANAMENİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
SORUŞTURMA (ARA MUHAKEME) KOVUŞTURMA
EVRESİ EVRESİ EVRESİ
• Doktrinde geniş anlamda
soruşturma evresi içinde
de değerlendirilmektedir. Küçüktaşdemir

12
CEZA MUHAKEMESİNDE
EVRELER ve DEVRELER

SORUŞTURMA EVRESİ

Küçüktaşdemir

KOVUŞTURMA EVRESİ
• DURUŞMA HAZIRLIĞI DEVRESİ
• DURUŞMA DEVRESİ
• HÜKÜM DEVRESİ
13
• KANUN YOLU DEVRESİ
CEZA MUHAKEMESİ
FAALİYETLERİ

YARGILAMA

Küçüktaşdemir

İDDİA SAVUNMA

14
Çelişme yöntemi. (Tez-anti tez=sentez)
 DURUŞMA SALONU

Küçüktaşdemir 15
«http://www.microdestek.com.tr/hakim-ve-savci-arasindaki-farklar.html/mahkeme-oturma-düzeni» adresinden alınmıştır.
CEZA MUHAKEMESİ SİSTEMLERİ

İTHAM SİSTEMİ

TAHKİK SİSTEMİ
Küçüktaşdemir

İŞBİRLİĞİ
SİSTEMİ
16
 CEZA MUHAKEMESİ
HUKUKUNDA
TEMEL KAVRAM,
İLKELER VE KAYNAKLAR
Küçüktaşdemir 17
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNA HAKİM OLAN
İLKELER
KENDİSİ VEYA
YAKINLARINI
SUÇLAYICI
KAMUSALLIK İLKESİ MASUMLUK KARİNESİ BEYANLARDA
BULUNMAYA VE DELİL
GÖSTERMEYE
ZORLANMAMA İLKESİ

MAKUL SÜREDE ŞÜPHEDEN SANIK YARGI BAĞIMSIZLIĞI

YARGILANMA İLKESİ YARARLANIR İLKESİ VE TARAFSIZLIĞI

SORUŞTURMANIN VE
DAVASIZ YARGILAMA
DOĞAL HAKİM İLKESİ KAMU DAVASININ
OLMAZ İLKESİ
MECBURİLİĞİ İLKESİ

DELİLLLERİN
Küçüktaşdemir 18
DURUŞMANIN
DOĞRUDAN ADİL YARGILANMA
SÖZLÜLÜĞÜ İLKESİ
DOĞRUYALIĞI İLKESİ
 SORUŞTURMA KOVUŞTURMA
YAPIYA AMACA
EVRESİNDE EVRESİNDE
İLİŞKİN İLİŞKİN
HAKİM OLAN HAKİM OLAN
İLKELER İLKELER
İLKELER İLKELER
Küçüktaşdemir

Adil Yargılanma Re’sen Araştırma

Hakkı Araştırma Usul Ekonomisi
Mecburiyeti Delillerin Doğrudan
Doğruyalığı

Hakim Bağımsızlığı Vicdani Delil Sistemi

Hakların Kötüye
Kullanılmaması
Şüpheden Sanık
Kamu Davasının Yararlanır
Hakim Güvencesi
Mecburiliği
Sözlülük
Etkinlik
Nemo Tenatur Açıklık

Makul Sürede
Davasız Yargılama Yargılanma
Olmaz Sosyal Barış
Sanığın Süjeliği 19
Ne bis in Idem
 TEMEL İLKELER
ADİL YARGILANMA HAKKI

• SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ
• YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI
• MERAM ANLATMA HAKKI
• SAVUNMA HAKKI
• MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI
• DENETİ MUHAKEMESİNE BAŞVURMA HAKKI
Küçüktaşdemir
İSNADI VE HAKLARI ÖĞRENME HAKKI

MASUM SAYILMA HAKKI (Masumiyet Karinesi)

TUTANAKLAŞTIRMA VE DOSYAYI İNCELEME 20

 ADİL YARGILANMA HAKKI
AİHS md. 6

 1. Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili

uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların
esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız
ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve
makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir.
 Karar alenî olarak verilir. Ancak, demokratik bir toplum içinde ahlak, kamu düzeni veya
Küçüktaşdemir

ulusal güvenlik yararına, küçüklerin çıkarları veya bir davaya taraf olanların özel
hayatlarının gizliliği gerektirdiğinde veyahut, aleniyetin adil yargılamaya zarar
verebileceği kimi özel durumlarda ve mahkemece bunun kaçınılmaz olarak
değerlendirildiği ölçüde, duruşma salonu tüm dava süresince veya kısmen basına ve
dinleyicilere kapatılabilir
21
 ADİL YARGILANMA HAKKI
AİHS md. 6
 2. Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya
kadar masum sayılır.
 3. Bir suç ile itham edilen herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir:
 a) Kendisine karşı yöneltilen suçlamanın niteliği ve sebebinden en kısa sürede,
anladığı bir dilde ve ayrıntılı olarak haberdar edilmek;
 b) Savunmasını hazırlamak için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olmak;
 c) Kendisini bizzat savunmak veya seçeceği bir müdafinin yardımından
yararlanmak; eğer avukat tutmak için gerekli maddî olanaklardan yoksun ise ve
adaletin yerine gelmesi için gerekli görüldüğünde, resen atanacak bir avukatın
yardımından ücretsiz olarak yararlanabilmek;
 d) İddia tanıklarını sorguya çekmek veya çektirmek, savunma tanıklarının da iddia
tanıklarıyla aynı koşullar altında davet edilmelerinin ve dinlenmelerinin sağlanmasını
istemek;
 e) Mahkemede kullanılan dili anlamadığı veya konuşamadığı takdirde bir 22
tercümanın yardımından ücretsiz olarak yararlanmak
Küçüktaşdemir
 SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ

İDDİA VE SAVUNMA MAKAMLARINA SUNULAN HAK VE

YETKİLERİN BİRBİRLERİYLE DENK VE DENGELİ OLMASINI,
ARALARINDA KARŞILIKLILIK BULUNMASINI İFADE EDER.

DENGE YARGILAMANIN HER AŞAMASINDA BULUNMALIDIR.

ÇELİŞMELİ YARGILAMANIN SAĞLANMASINI AMAÇLAR.

Küçüktaşdemir

SAVUNMA VE İDDİA DOKUNULMAZLIĞI, İSNADI ÖĞRENME

HAKKI, HAKİM TARAFSIZLIĞI VE BAĞIMSIZLIĞI, DELİLLERİN23
DOĞRUDAN DOĞRUYALIĞI, SANIĞIN SÜJELİĞİ BU İLKEYLE
DOĞRUDAN BAĞLANTILIDIR.
İSNADI VE HAKLARI ÖĞRENME HAKKI

Kişinin kendisine
yöneltilen suçlamayı
öğrenme hakkıdır.
• Burada suçlamanın hukuksal
niteliğinden çok fiilin
belirtilmesi önemlidir.
• Fiilin olabildiğince tüm
ayrıntılarıyla belirtilmesi
gerekir.
İSNADIN
ÖĞRENİLMESİ
İLKESİNİN
YANSIMALARI
• YAKALAMA SIRASINDA
İSNADIN ANLATILMASI
• İDDİANAMENDE FİİLİN
Küçüktaşdemir TÜM AYRINTLARINA YER
VERİLMESİ
• HAKİMİN DE İSNADI BİR
KERE DAHA ANLATMASI

24
 MASUMİYET KARİNESİ
 Biri sizi gerçekleştirmediğiniz bir eylem nedeniyle suçladığınızda, o
eylemi gerçekleştirmediğinizi ispat etmeniz neredeyse imkansızdır.
 İstisnası «alibi».

 Bu nedenle ceza muhakemesinde iddia eden taraf ispat etmekle

yükümlüdür. Küçüktaşdemir

 Masumiyet karinesi ile şüpheden sanık yararlanır ilkesi doğrudan

doğruya bağlantılıdır. 25
 TUTANAK TUMA VE DOSYAYI İNCELEME

 «Doküman oluşturma ilkesi bütün ceza muhakemesi işlemlerinin ilgili yetkili ve

görevli kişilerce belirli kanuni formlar içinde saptanmasını, tutanak altına
alınmasını, bu tutanakların belirli işaret, numaralandırma veya sayılarla
dosyalanmasını» ifade eder. (Ü/H, 2012, s.24)

 Sadece yazılılık ilkesinin egemen olduğu soruşturması evresi için değil,

kovuşturma evresi için de geçerlidir.

 Bu ilke dosyayı inceleme hakkının kullanılması için elzemdir. Dosyayı

inceleme hakkı CMK md. 153’de düzenlenmiştir. Küçüktaşdemir

 Silahların eşitliği ilkesiyle doğrudan bağlantılıdır.

26
 CEZA MUHAKEMESİ
HUKUKUNUN
KAYNAKLARI
Küçüktaşdemir

27
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN
KAYNAKLARI
 Ceza muhakemesi faaliyetlerinin belirleyen kurallar ceza muhakemesinin
kaynaklarının oluşturur.

 Ceza muhakemesinin kaynakları 3 biçimde tasnif edilebilir:

 Yazılı Olan Hukuk – Yazılı Olmayan Hukuk

 Doğrudan Kaynaklar – Dolaylı Kaynaklar

 Temel Kaynaklar – Yardımcı Kaynaklar

Küçüktaşdemir 28
 KAYNAKLAR

DOĞRUDAN DOLAYLI
KAYNAKLAR KAYNAKLAR
(TEMEL) (YARDIMCI)

YAZILI YAZILI
İÇTİHADİ BİLİMSEL
HUKUK OLMAYAN
HUKUK HUKUK
HUKUK

İDARİ
MEVZUAT
İŞLEMLER
Küçüktaşdemir
GELENEK,
AHLAK…
KHK*
ANAYASA

ULUSLARARASI YÖNETMELİK
SÖZLEŞMELER

*Cumhurbaşkanlığı
*Cumhurbaşkanlığı hükümet
hükümet sistemi
sistemi ile
ile29 yerini
yerini
Cumhurbaşkanlığı
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri
kararnameleri aldı.
aldı.
KANUN
 ANAYASA
 DEVLETİN KURULUŞUNU, ERKLERİNİ, VATANDAŞLARIN TEMEL HAK VE

ÖZGÜRLÜKLERİNİ DÜZENLER.

 CEZA MUHAKEMESİNE İLİŞKİN GENEL İLKELERİ BARINDIRIR. (Nedenini düşününüz.)

 ANAYASADA YER ALAN İLKELER (Any. Md. 13/1, 36/1, 37, 38, 17/3, 19, 20,
21, 22, 138/1, 139, 141, 142, 144, 147)
 Kişi Güvenliği İlkesi
 Adil Yargılanma İlkesi
 Doğal Küçüktaşdemir
Hakim İlkesi
 Masumluk Karinesi
 «Nemo tenetur seipsum accusare»
 Mahkemelerin tarafsızlığı ve bağımsızlığı 30

 Duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması

 ULUSLARARARASI SÖZLŞEMELER

 Anayasa Madde 90 gereği, ceza mahkemeleri uluslararası sözleşmelerin kişi

hak ve özgürlüklerine ilişkin somut düzenlemelerini yasa hükmü gibi doğrudan
doğruya başka bir düzenlemeye gerek kalmada esas alabilir. (Doğrudan
Kaynak) Sözleşmedeki ilgili soyut düzenlemelerse ölçüt olarak ele alabilir.

 Uluslararası Sözleşmelere Örnekler: Küçüktaşdemir

 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

 Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardım Avrupa Sözleşmesi

 BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 31

 CEZA MUHAKEMEİS KANUNU
 Ceza Muhakemesi Normlarının Kanuniliği
 Ceza Muhakemesinde Bu İlkenin Sınırları:
 Mahkemelerin kuruluşu, yargılama yetkileri ve usulleri kanunla düzenlenir.
 Kişilerin temel hak ve özgürlükleri de ancak kanunlarla sınırlanabilir.
 Ceza muhakemesi kurumlarının dar anlamda kanunla düzenlenmesi Anayasa gereğidir.
 Ceza muhakemesi hukukunda sınırlı kanunilik ilkesi ve dolayısıyla sınırlı kıyas yasağı
geçerlidir.

Küçüktaşdemir

 Başlıca kaynak kanunlardır. Ceza muhakemesi kanunları özel ve genel olmak üzere
ikiye ayrılabilir.
 Genel ve Temel Yasalar (CMK)
 Özel Yasalar (Basın Kanunu, Memurların ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması
Hakkında Kanun, Çocuk Koruma Kanunu) 32
 CEZA MUHAKEMESİNDE
SINIRLI KIYAS YASAĞI

CEZA MUHAKEMESİNDE KIYAS

AŞAĞIDAKİ DURUMLAR HARİÇ
Küçüktaşdemir SERBESTTİR.

YARGITAY DA CEZA
MUHAKEMESİ MEVZUATINDA
BOŞLUK BULUNDUĞU
DURUMLARDA KIYASI KABUL
ETMİŞTİR. (Ü/H, 2012, S.27)

• SINIRLAYICI
HÜKÜMLERDE
KIYASIN YASAKLANDIĞI • İSTİSNA HÜKÜMLERİNDE
HALLER:
• KORUMA
TEDBİRLERİNDE
33
 İDARİ İŞLEMLER
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI BAŞLIĞIN İKİ
TARTIŞMA KONUSU VARDIR: (Anayasa Hukukundan Öğrendikleriniz Işığında
Küçüktaşdemir
Düşününüz)
 CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BAKIMINDAN OHAL KANUN HÜKMÜNDE
KARARNAMELERİ İLE DÜZENLEME YAPILABİLİR Mİ?
 OHAL KHK’ları TBMM’den geçerek kanunlaşmışsa da temel kanunlarda yapılan değişikliklerde
Meclis devre dışı bırakılmamalıdır.

 CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNDA BULUNAN KURALLARIN

UYGULANMASINA İLİŞKİN SINIRSIZCA YÖNETMELİK ÇIKARILABİLİR Mİ?
 Öğretide, CMK içinde yer alan idari faaliyetleri düzenleyen kurallar için Yönetmelik
çıkarılabileceği ama hangi konuların idari olduğunun ya da yönetmelikle düzenlenebileceğinin
34

yasayla gösterilmesi gerektiği savunulmaktadır. (C/Z, s.21)

 CUMHURBAŞKANLIĞI KARANAMELERİ
 ANAYASA MADDE 104:

 Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi

çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel
haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler
Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla
düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun
hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması
durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanı,
Küçüktaşdemir 35
kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla,
yönetmelikler çıkarabilir.
 YÖNETMELİKLER
 ANY 124: Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev
alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin
uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler
çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmî Gazetede yayımlanacağı kanunda
belirtilir.

 CMK 333: Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, aksine hüküm bulunmadıkça,

ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılır.
Küçüktaşdemir

 Örn. CMK md. 99: Gözaltına alınan kişilerin bulundurulacakları nezarethanelerin maddî koşulları, bu kişinin
hangi görevlinin sorumluluğuna bırakılacağı, sağlık kontrolünün nasıl yapılacağı, gözaltı işlemlerine ilişkin kayıt ve defterlerin
nasıl tutulacağı, gözaltına alınmanın başlangıcında ve bu tedbire son verildiğinde hangi tutanakların tutulacağı ve gözaltına
alınan kişiye hangi belgelerin verileceği ile kolluk tarafından gerçekleştirilen yakalama işlemlerinin yürütülmesinde uyulacak
kurallar, yönetmelikte gösterilir.
36
 Bkz. Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği
 GELENEK, AHLAK KURALLARI

GELENEK (örf ve adet kuralları)

• Gelenek (örf ve adet) kuralları kanunla açıkça kendilerine göndermede
bulunulduğu durumlarda esas alınabilirler.
• Bunun dışında, yasalaşma süreçlerinde ve bir kanun hükmünün
yorumlanmasında işlev görürler.
• Ceza muhakemesinde gelenek kurallarına göndermede bulunmamıştır.
• Bu nedenle kanun hükmilerinin somut olaya uygulanmasında göz önüne
alınabilirler.
AHLAK Küçüktaşdemir

• Ahlak kuralları herhangi bir biçimde ceza muhakemesinde kullanılmaz.

• Yalnız bazı ahlak kuralları zamanla yasalaşmış ve ceza muhakemesi
hukukunda yer etmiştir: 37
• Sır saklama yükümlülüğü, yakın akrabaların tanıklıktan çekinmesi vb.
 İÇTİHATLAR
 Somut olayların değerlendirilmesinde ölçüttürler.
Küçüktaşdemir

 İçtihadı birleştirme kararları hariç bağlayıcı değildirler.

 Direnme kararına karşı verilen yüksek mahkeme kararlarına uyulması zorunludur.

 Pratikte, hakimler terfilerinde puan almak için çoğu zaman Yargıtay kararlarını
göz önüne alırlar.

 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları güzel bir örnektir.

 Hukuksal meseleler uğraşan Yüksek Mahkemeler içtihadi hukukun

oluşumuna önderlik eder.
 Türk hukukunda Yargıtay bu işlevi görür. 38
 BİLİMSEL GÖRÜŞLER
 Doktrin veya öğreti olarak adlandırılmaktadır.

 Teori ışığında görüş ve açıklamalar sunulur, yorumlardan bulunulur ve olması

gerekene ilişkin öneriler verilir.

 O alandaki bilim insanlarının görüş ve yorumlarından oluştur.

 Bilimsel görüşler aşağıdaki eserlerde yer alabilir:

 Monografi

 Şerh

 Tez

 Ders Kitabı
Küçüktaşdemir 39
 Makaleler
 KAYNAKÇA

 Centel/Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta İstanbul

 Ünver, Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet, Ankara

 Toroslu/Feyzioğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş, Ankara

 Yenisey/Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin, Ankara

Küçüktaşdemir 40