Professional Documents
Culture Documents
HUKUKU
Yrd. Doç. Dr. Nejat AZARKAN
OLAY
Diyarbakır Diclekent semtinde bulunan bir apartmanın sahibi olan Mehmet, yıllar
içinde yağmur ve güneş etkisi ile sıvası dökülen binasının dış cephesinin tümüyle
boyanması amacıyla 01.02.2016 tarihinde Bağlar semtinde dış cephe boyama işi ile
uğraşan Ahmet’e başvurur. Binayı yerinde görmek amacıyla Diclekent’e gelen Ahmet
binayı inceler ve bu işi 50.000 TL karşılığında 2 ay içinde yapabileceğini ifade eder.
Taraflar kendi aralarında anlaşır. Mehmet bir nezaket gereği olarak Ahmet’i Bağlar’da
bulunan dükkana arabayla bırakmayı teklif eder ve Ahmet’in teklifi kabul etmesi ile
yola çıkarlar. Yolda bir kaza meydana gelir ve Mehmet yaralanır. Olayın verdiği şoku
üzerinden henüz atamamış olan Mehmet, öleceğini düşünür ve kimseye borçlu kalarak
ölmek istemediğini ifade eder ve hemen oracıkta atletini çıkararak, atlet üzerine
kanıyla «işbu bono karşılığında 01.04.2016 tarihinde Ahmet’e Diyarbakır’da 50.000
TL ödeyeceğim» ibaresini yazar ve imzalar. Mehmet daha sonra hastaneye kaldırılır
ve yapılan tedavi neticesinde tekrar sağlığına kavuşur. Bu arada Ahmet, 01. 05. 2016
tarihinde elindeki kanlı atlet ile Mehmet’e başvurarak bono bedelinin kendisine
ödenmesini talep eder. Mehmet, binanın dış cephesinin boyanmadığını ileri sürerek
ödeme yapmayı reddeder. Bunun üzerine Ahmet, icra dairesine başvurarak Mehmet
aleyhine icra takibi başlatır.
KIYMETLİ EVRAK
Tanımı Önemli Notlar
TTK Madde 645: Kıymetli evrak öyle 1. Evrak kelimesi, Arapça «varak»
senetlerdir ki, bunların içerdikleri hak, kelimesinden türemiş olup, günümüz
senetten ayrı olarak ileri sürülemediği gibi Türkçesi ile «belge» anlamına gelir.
başkalarına da devredilemez
2. HMK m. 199’dan da anlaşılacağı üzere
her belge senet değildir ama her senet bir
Unsurları belgedir.
• Kıymetli evrak bir senettir 3. Senet veya belge, üzerinde bir
• Kıymetli evrak bir hakkı içerir düşüncenin yazılı olarak açıklandığı
• Kıymetli evrak zilyetliği esas alır cisimlerdir.
4. Kayıtsız ve şartsız bir borç ikrarını içeren
HMK Madde 199: Uyuşmazlık konusu senedin yazılı olması gerekir ama kağıt
vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı dışındaki materyalin kullanılması suretiyle
metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, de senet yaratılabilir
film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile
5. Borçlunun iradesinin anlaşılabilmesi
elektronik ortamdaki veriler ve bunlara
kaydıyla senedin hangi dilde yazıldığının
benzer bilgi taşıyıcıları bu Kanuna göre
bir önemi yoktur.
belgedir.
SENEDİN İMZALANLANMASI
Elektronik İmza Kanunu Türk Ticaret Kanunu
Madde 5: Güvenli elektronik imza, elle MADDE 1526: Poliçe, bono, çek, makbuz
atılan imza ile aynı hukukî sonucu doğurur. senedi, varant ve kambiyo senetlerine
Kanunların resmî şekle veya özel bir benzeyen senetler güvenli elektronik imza
merasime tabi tuttuğu hukukî işlemler ile ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin
banka teminat mektupları dışındaki teminat kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde
sözleşmeleri, güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik
gerçekleştirilemez imza ile yapılamaz.
İstanbul’da yapılan bir müzayedede Picasso’nun ünlü bir tablosu satışa çıkarılmıştır. Açık artırma
esnasında verilen teklif 1.3 milyon TL’ye kadar yükselmiştir. Müzayedeyi yöneten Ahmet, «1.5
milyon teklif eden var mı?» diye bağırırken olaydan habersiz bir şekilde müzayede salonuna giriş
yapan Mehmet, arka sıralarda oturan arkadaşı Cemal’i selamlamak için elini kaldırmış, el
kaldırıldığını gören Ahmet ise teklif verildiğini sanarak tablonun 1.5 milyon TL bedel karşılığında
Mehmet’e satıldığını ilan etmiştir. Amacının teklif vermek olmadığını belirtmesine rağmen bu
itirazı dinlenmeyen Mehmet mecburen çek defterini çıkararak 1.5 milyon TL tutarlı bir çek
hazırlayıp, müzayedeyi düzenleyen şirkete vermiştir. Şirket bir süre sonra çeki elden Mustafa’ya
teslim etmiş, çek tutarını tahsil etmek için bankaya giden Mustafa’ya çekin karşılıksız olduğu
söylenmiştir. Mustafa bunun üzerine Mehmet aleyhine icra takibi başlatmıştır.
KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI
1- Düzenlendikleri Kanun Açısından
• Düzenlendikleri Türk Ticaret Kanunu: Kambiyo senetleri
Kanun Açısından (poliçe, bono, çek), Hisse senedi,
1- İlmühaber, Kupon ve talon, İntifa senedi,
Tahvil, Makbuz senedi ve varant,
konişmento, Taşıma senedi.
Sermaye Piyasası Kanunu: Varlığa dayalı
• Temsil Edilen Hak menkul kıymet, yatırım fonu katılma
belgesi, depo sertifikası, hisse senedi ile
Açısından
2- değiştirilebilir tahvil, oydan yoksun hisse
senedi, katılma intifa senedi, banka bonosu
ve banka garantili bonolar, kıymetli maden
bonoları, finansman bonosu, gayrimenkul
sertifikası, kar ve zarar ortaklığı belgesi,
kara iştirakli tahvil.
• Devir Şekli Açısından
Türk Medeni Kanunu: İpotekli borç
3- senedi, İrat senedi, rehin makbuzu, rehinli
tahvil
2- Temsil Edilen Hak Açısından 3- Devir Şekli Açısından
Alacak/Borç Senetleri: Kambiyo senetleri
(poliçe, bono, çek), varlığa dayalı menkul
kıymet, banka bonosu ve banka garantili
bonolar, finansman bonosu, rehinli tahvil,
kupon ve talon, tahvil, ipotekli borç senedi,
irat senedi. 1- Emre Yazılı
Senetler
Ortaklık/Katılma Senetleri: Hisse senedi,
ilmühaber, oydan yoksun hisse senedi,
intifa senedi, yatırım fonu katılma belgesi,
hisse senedi ile değiştirilebilir tahvil, 2- Nama Yazılı
katılma intifa senedi, kara iştirakli tahvil, Senetler
kar ve zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı
senetleri.
Özellikleri
2- Hamiline yazılı hisse senedi
1- Hamiline yazılı senetlerde, borçlu senedi çıkarılabilmesi için, şirket ana sözleşmesinde
ibraz eden kişinin hak sahibi olup olmadığını bu yönde bir hüküm bulunması ve pay
bedellerinin tamamen ödenmiş olması
araştırmakla yükümlü değildir. gerekir.
2- Borçlu, kural olarak senedin herhangi bir
hamiline ödeme yaparak borcundan kurtulur.
KIYMETLİ EVRAKIN DEVRİ
KIYMETLİ EVRAKTA DEF’İLER
Tanımı: Kıymetli evrakta borçlunun ödemeden kaçınmasına olanak sağlayan haklı nedenlere
def’i adı verilir.
Tanımı: Senedin geçersizliğine ilişkin Tanımı: senet metninde yer almayan ancak
olmamakla birlikte, senede bakan herkesin senedin düzenlenmesi sırasında ortaya çıkan
görüp anlayabileceği türden def’ilerdir ve bazı özel durumlara ilişkin kaçınma
herkese karşı ileri sürülebilirler. nedenleridir.
Özelliği: Herkese karşı ileri sürülebilirler Özelliği: Sadece taraflar arasında ileri
sürülebilir, senedi devralan iyiniyetli üçüncü
kişilere karşı ileri sürülemezler.
Örnek: Vadenin henüz gelmemiş olması, Örnek: Borcun ifa edilmiş olması, irade
zamanaşımı, talep edilen tutarın senetle fesadı halleri, hatır senedi.
uyuşmaması
OLAY
Diyarbakır’da ticaret ile uğraşan Ahmet ticari hayatın bir gereği olarak X
Bankasına başvurmuş ve tarafına çek verilmesini talep etmiştir. Gerekli
araştırmaları yapan banka, Ahmet adına bir çek hesabı açmış ve kendisine bir
çek defteri teslim etmiştir. Çek defterini teslim alan Ahmet işyerine dönerken
yolda yürürken sağ arka cebine yerleştirmiş olduğu çek defterini düşürmüş, o
esnada yoldan geçen Mehmet defteri yerde görüp almıştır. Cemal ile bir satım
sözleşmesi yaparak mal satın alan Mehmet, borcunu ifa etmek amacıyla yerde
bulduğu çek defterini kullanmış ve Cemal’e 500.000 TL bedelli bir çek
vermiştir. Cemal, çeki bankaya ibraz etmiş ve bedeli talep etmiştir. Bu arada
Ahmet bankaya başvurarak durumu izah etmiş, çek bedelinin ödenmesini talep
ederek çekin iptali için mahkemeye başvurmuştur.
KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI
TTK MADDE 651- (1) Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline
karar verilebilir. (2) Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet
üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.
GEREKÇE Madde 651: Madde aynen 6762 sayılı Kanunun 563 üncü maddesinden alınmış
olup, doğrudan kaynak İsv. BK m. 563’dür. Maddede (ve Tasarının diğer maddelerinde yer
alan) “zayi” ve “ziya” kelimeleri yerine Öztürkçe bir kelime konulmamıştır. Bunun sebebi,
her iki kelimenin tüm anlamlarını içerecek uygun bir karşılığının bulunamamasıdır. “Zayi”
ve “ziya” kelimelerine sözlükler esas itibarıyla “yitmiş, mahvolmuş” anlamlarını
vermektedir. Yargıtay ise yiten (kaybolan), yırtılan, okunamayacak kadar tahrip olan, elden
herhangi bir şekilde çıkan (meselâ, kuyuya düşen, çıkarılamayan, rüzgarda uçan) senetleri
“zayi” olmuş senet olarak kabul ediyor. Bu kelime yerine “yiten” kelimesinin kullanılması
halinde, kavramın dar yorumlanabileceğinden, “yiten, elden çıkan, harap olan” şeklinde
birden çok kelimenin bir arada kullanılmasının da kanun diline uymayabileceğinden endişe
edilmiştir. “Zayi” bir kelime değil, anlambilim yönünden anlam yüklü bir kavram olarak
değerlendirilmiştir. Medenî Kanunda da bu tür kelimelerin aynen korundukları saptanmıştır.
İptal Şartları: a) Senedi zayi olması b) Senetteki hakkın varlığını sürdürmesi c) Zayi
sırasında veya ziya ortaya çıktığında hak sahibi olunması ve nihayet d) Zayi olan senet
zilyetliğini yeniden kazanmanın mümkün olmaması
KAMBİYO SENETLERİ
OLAY
Henüz lise 2. sınıfta olan 17 yaşındaki Ahmet, kötü arkadaşlar edinmiş ve kumar oyunlarına
merak sarmıştır. Ünlü bir mafya babası olan Mehmet’e ait kaçak kumar salonuna giden Ahmet,
burada kumar oynamış ve yaklaşık 500.000 TL borçlanmıştır. Mehmet, borcun bir hafta içinde
ödenmesi için bir hafta süre tanımış ve borcun belirtilen sürede ödenmemesi durumunda
Ahmet’i ölümle tehdit etmiştir. Korku ve panik içinde çare arayan Ahmet, arkadaşı Cemal’e ait
bir çek defterini gizlice ele geçirmiş, defterden bir yaprak kopararak üzerini doldurmuş ve
Cemal’in imzasını taklit etmek suretiyle 250.000 TL bedelli çeki düzenlemiştir. Borçlanılan
bedelin yarısına tekabül eden çeki yeterli görmeyen Mehmet’in sıkıştırmalarına daha fazla
dayanamayan Ahmet, bir çek yaprağı daha kopararak üzerini doldurmuş ve 250.000 TL bedelli
ikinci çeki kendi imzası ile imzalayarak Mehmet’e teslim etmiştir. Ahmet tarafından kendisine
verilen çekleri alan Mehmet, çekleri bir borcuna binaen, tüm bu olan bitenden habersiz
arkadaşı Murat’a çeklerin arkasını imzalamak suretiyle ciro yoluyla devretmiştir. Murat, çekleri
süresi içinde bankaya ibraz etmiş ama çekler karşılıksız çıkmıştır. Murat çek bedellerini tahsil
etmek amacıyla, birinci çekin altında imzası bulunan Cemal aleyhine takip başlatmış ise de,
Cemal çek altındaki imzanın kendisine ait olmadığını, imzanın sahte olduğunu belirterek
ödeme emrine itiraz etmiştir. Bunun üzerine ikinci çekin altında imzası bulunan Ahmet
aleyhine takip başlatan Murat, Ahmet’in, «çeki düzenlediği tarihte 17 yaşında olduğu» itirazı
ile karşılaşmıştır. Son çare olarak çekleri kendisine devreden Mehmet aleyhine takip başlatan
Murat, bu kez de Mehmet’in, «ilk çekteki imza sahte ise, çekin geçersiz olduğu» ve «ikinci çek
bedelinin ise kumar borcu, başka bir ifade ile, eksik borç olduğu» itirazı ile karşılaşmıştır. Ne
yapacağını şaşıran Murat avukata başvurmuştur.
Kambiyo Senetlerinin Özellikleri Kambiyo Senedi Türleri
TTK MADDE 670: Sözleşme ile borçlanmaya ehil olan kişi, kambiyo senetleri ile
borçlanmaya da ehildir.
KAMBİYO SENETLERİNE HAKİM İLKELER
3- Mücerretlik İlkesi
Ankara’da ikamet etmekte olan tacir Ahmet, İstanbul’da bir mağaza işleten Mehmet’e
1.500.000 TL değeri olan mal satmış ve satış bedeli olarak Mehmet tarafından kendisine
yukarıda gösterilen poliçe verilmiştir. Hukuk bilgisinden mahrum olan Ahmet poliçeyi almış
ve bedeli tahsil etmek üzere Ayşe Demir isimli şahsı aramaya başlamış ancak yaptığı
araştırmalar sonucunda şahsın iki yıl önce vefat ettiğini öğrenmiştir. Müteveffa Ayşe’nin tek
mirasçısı olan Cemal, poliçe bedelini ödemek zorunda olmadığını, kaldı ki, ödemek zorunda
olsa bile, poliçenin vadesinin henüz gelmediğini iddia ederek ödemekten imtina etmiştir.
Ahmet senet bedelinin tahsili için iyi bir avukat aramaktadır.
Poliçenin Ön Yüzü
Diyarbakır, 04.09.2016
Keşideci çok gizli bir karakterdir. O kadar gizlidir ki kıymetli evrak hukuku alanında karşımıza
çıkan bir insan evladı olmasına rağmen bir Allah'ın kulu da kitabında "baba bak, keşideci
şudur, şu işe yarar, insandır, yenmez... vb." şeklinde bir açıklamada bulunmamıştır. Özellikle
ticaret hukukuna giren hocalardan tanım öğrenmeniz ise imkansızdır. (Ekşi Sözlük)
Kısaca; senedi düzenleyen (keşideci), üçüncü bir kişiye (muhatap) poliçede gösterilmiş olan
diğer bir şahsa (lehdar) veya onun emrühavalesine, senette belirtilen vadede belirli bir
meblağı ödeme emrini, kanunun aradığı şekil şartlarını yerine getirmek kaydıyla yöneltir
POLİÇENİN UNSURLARI
MADDE 671: Poliçe, a) Senet metninde “poliçe” kelimesini, senet Türkçe’den başka bir dille
yazılmışsa, o dilde poliçe karşılığı olarak kullanılan kelimeyi, b) Belirli bir bedelin ödenmesi
hususunda kayıtsız ve şartsız havaleyi, c) Ödeyecek olan kişinin, “muhatabın” adını, d)
Vadeyi, e) Ödeme yerini, f) Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun adını, g) Düzenlenme
tarihini ve yerini, h) Düzenleyenin imzasını, içerir.
1- Senet metninde, poliçe kelimesinin 1- Poliçe bir havale emri içermelidir. Hukuki
bulunması şarttır. yönden havale, bir kimsenin kendi hesabına,
diğer bir kimseye nakit ya da kıymetli evrak
2- Senedin diğer unsurları tamam olmasına veya buna benzer şeyler vermeye üçüncü bir
rağmen poliçe sözcüğü yer almazsa Emre kişiyi yetkili kılmasıdır.
yazılı kaydını taşımak kaydıyla bu bir Emre
yazılı havale olur 2- Bedel para ile gösterilmelidir. Aksi
takdirde belge poliçe sayılmaz
3- Senet, Türkçe’den başka bir dil ile
yazılmışsa o dilde poliçe karşılığı olarak 3- Bedel kayıtsız şartsız olmalıdır. Aksi
kullanılan kelimenin bulunması gerekir (Bill takdirde poliçe geçersiz olur
of Exchange, Wechsel, Lettre de Change).
4- Bedel gösterilirken rakam ile yazı
arasında uyuşmazlık olursa yazıya itibar
4- Senet birden fazla dilde yazılmış ise, edilir
«ödeyiniz» kelimesi hangi dilde yazılmış ise,
«poliçe» kelimesinin de o dilde yazılması 5- Eğer rakam veya yazı olarak yazılmış iki
gerekir. bedel çelişirse en az olan ait ibadet edilir.
POLİÇENİN ZORUNLU UNSURLARI
2- Ayrıca muhatap yazılan kişinin var 2- Lehtarın isminin yazılması yeterli olup
olmasına veya gerçek olmasına gerek yoktur gerçekten öyle bir kişinin mevcut olup
olmaması önemli değildir
1- Keşide yeri poliçenin zorunlu unsur 1- Ödeme yeri senet metninin içerisinde
değildir. Eğer yazılacaksa, senedin sağ üst açıkça yazılabilir
köşesine, keşide tarihinden önce gelecek
şekilde yazılır.
2- Ödeme yeri senet metninin içerisinde
açıkça yazılmamışsa muhatabın adının
yanındaki adres ödeme yeri olarak kabul
2- Keşide yeri yazılmamışsa keşidecinin edilir
imzasının yanında yazan yer düzenleme
yeri olarak kabul edilir.
Diyarbakır,14.03.2016
İşbu poliçe karşılığında 14.03.2017 tarihinde Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine yıllık
% 9 oranında faizi ile birlikte 50.000 TL (Ellibin) ödeyiniz. (Ödememeden dolayı sorumlu
değilim)
Vade poliçenin esaslı şekil şartı değildir . Eğer vade yazılacaksa, senedin üst orta veya sol üst
köşesine yazılır. Vade yazılmamışsa poliçe görüldüğünde vadeli kabul edilir.
İşbu poliçe karşılığında 15.06.2016 tarihinde Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine 50.000
TL (Ellibin) ödeyiniz
İşbu poliçe karşılığında keşide tarihinden 3 ay sonra Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine
50.000 TL (Ellibin) ödeyiniz
İşbu poliçe karşılığında görüldükten 3 ay sonra Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine 50.000
TL (Ellibin) ödeyiniz
Diyarbakır,14.03.2016
İşbu poliçe karşılığında 14.03.2017 tarihinde Ahmet Yılmaz emrine 50.000 TL
(Ellibin) ödeyiniz.
Cüneyt Arkın Ayşe Demir
Kabul Ediyorum Ayşe Demir
Fahrettin Cüreklibatur
Diyarbakır’da ikamet eden tacir Ayşe Demir, sinema sanatçısı Cüneyt Arkın üzerine yukarıda
görülen poliçeyi çekmiş ve poliçeyi lehdar Ahmet Yılmaz’a vermiştir. Aynı gece, Ahmet
Yılmaz’ın arabasının camını kıran hırsız Mehmet, arabanın torpido gözünde bulunan poliçeyi
alarak kayıplara karışmıştır. Aradan iki ay geçer ve hırsız Mehmet poliçeyi Cüneyt Arkın’a
götürür ve kabule arz eder. Cüneyt Arkın poliçeyi kabul eder ve kabul beyanının altını gerçek
ismi ile imzalar. Vadeden önce hırsız Mehmet yakalanır ve poliçe polis tarafından Ahmet
Yılmaz’a teslim edilir. Ahmet Yılmaz vadesi gelen poliçeyi süresi içinde ödeme için Fahrettin
Cüreklibartur’a ibraz eder. Fahrettin Cüreklibatur ise, poliçeyi her ne kadar kabule etmiş olsa
da poliçenin bir hırsız tarafından kabule arz edildiğini, bu hususu bilmeden poliçeyi kabul
ettiğini, kaldı ki; poliçenin Cüneyt Arkın üzerine çekildiğini ileri sürerek ödemeden
kaçınmıştır. Ahmet Yılmaz iyi bir avukat aramaktadır.
POLİÇEDE KABUL
İbraz Yeri Amacı
TTK Madde 691: Poliçenin kabul için ibraz 1- Muhatabın poliçeyi vadesinde ödeyeceği
yeri, muhatabın ikametgahıdır. hususundaki irade beyanını senet üzerinde
yazı ile tespit ettirmek
Şekli 2- Muhatabı, kendisi üzerine çekilen poliçenin
tedavüle çıktığı hususunda haberdar etmek
TTK Madde 695: Kabul beyanı poliçe 3- Muhatabın, vade günü yapacağı ödeme için
üzerine yazılır ve “kabul edilmiştir” veya hazırlık yapmasına imkan vermek
buna eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir
ve muhatap tarafından imzalanır. Muhatabın, Fonksiyonu
poliçenin ön yüzüne yalnız imzasını koyması Muhatap, poliçeyi kabul etmekle bedelini
kabul hükmündedir. vadede ödemeyi taahhüt etmiş olur (TTK m.
698) Başka bir ifade ile, muhatap kabulden
Sınırlandırılması önce poliçeden sorumlu olmaz.
TTK Madde 696: Kabul, kayıtsız şartsız Sorumluluğunun Doğduğu An
olmalıdır; fakat muhatap kabulü poliçe Muhatabın sorumluluğunun doğduğu an kabul
bedelinin bir kısmı ile sınırlayabilir. (2) için imza attığı an değil, kabul edilen senedin
Kabul beyanı, bundan başka noktalarda kabule arz edene teslim edildiği andır (TTK
poliçe içeriğinden farklı olursa, poliçe kabul m. 699)
edilmemiş sayılır
POLİÇEDE KABULE ARZ
KABULE ARZ SÜRESİ
Muhatap Kabul Etmek Zorunda mı? Muhatap Poliçeyi Kabul Ederse
Muhatap keşideciye gerçekte borçlu olsa bile Kabul, muhatabı poliçe ilişkisine sokan ve
poliçeyi kabule zorlanamaz. Ancak haksız onu poliçenin asıl borçlusu haline getiren
yere kabul etmemiş ise, keşideci, muhataptan soyut bir yükümlenmedir. Muhatap, poliçeyi
kambiyo dışı ilişkiye dayanarak tazminat kabul etmekle bedelini vadede ödemeyi
isteyebilir. taahhüt etmiş olur.
İşbu poliçe karşılığında 14.03.2017 tarihinde Ahmet Yılmaz emrine Ankara’da 50.000
TL (Ellibin) ödeyiniz.
Mehmet Yağmur Ayşe Demir
Kabul Ediyorum Mehmet Yağmur Ayşe
Demir
Hasan Yalçın’a ödeyiniz
Ahmet Yılmaz
………………ödeyiniz
Hasan Yalçın
Musa Cömert’e ödeyiniz
Fatma Çiçek
Ahmet Yılmaz yukarıda görülen poliçeyi ciro + teslim yolu ile Hasan Yalçın’a
devretmiş, Hasan Yalçın ise isim yazmadan poliçeyi ciro ederek Kemal Demir’e teslim
etmiştir. Kemal Demir poliçeyi çaldırmış ve elden ele dolanan poliçe en nihayetinde
Fatma Çiçek’e verilmiş ve kendisi de poliçeyi Musa Cömert’e ciro ve teslim etmiştir.
Musa Cömert elinde ki poliçe ile Mehmet Yağmur’a başvurmuş ise de, Mehmet Yağmur
ciro silsilesinde kopukluk olduğu gerekçesi ile ödeme yapmaktan kaçınmıştır.
POLİÇEDE CİRO
Diyarbakır,14.03.2016
İşbu poliçe karşılığında Ankara’da Ahmet Yılmaz emrine görüldükten 3 ay sonra
50.000 TL (Ellibin) ödeyiniz.
Mehmet Yağmur Ercan Aslan
(İmza)
Ercan Aslan aralarındaki bir borç ilişkisine dayanarak Mehmet Yağmur üzerine yukarıda
görülen poliçeyi düzenlemiş ancak, poliçeyi henüz teslim etmeden ağır bir menenjit
hastalığı geçirmiş ve akıl sağlığını yitirmiştir. Birkaç gün sonra hasta ziyaretine gelen
Ahmet Yılmaz, kendisinin lehdar olarak gösterildiği poliçeyi masada görünce alıp cebine
koymuştur. Ahmet Yılmaz’ın eve getirdiği poliçeyi gören eşi Hatice Yılmaz, gereksiz bir
kağıt sanarak poliçenin ön yüzüne imza atmıştır. Ahmet Yılmaz, poliçeyi ciro ile Cemal
Yıldız’a devredip teslim etmiş, Cemal Yıldız ise poliçeyi süresi içinde kabul için Mehmet
Yağmur’a arz etmiş, Mehmet Yağmur ise -belgeleri ile ispatlamak suretiyle- Ercan Aslan
ile arasındaki borç ilişkisinin konu imkansızlığı nedeniyle batıl olduğunu ileri sürerek
poliçeyi kabul etmediğini bildirmiştir. Cemal Yıldız kime başvurmalıdır? Neden?
POLİÇEDE ÖDEME İÇİN İBRAZ
1- Poliçe kural olarak vadesinde ödenir.
2- Poliçenin hamili, vadeden önce ödemeyi kabulle yükümlü değildir
3- Vadeden önce ödeyen muhatap, bundan doğacak tehlike kendisine ait olmak üzere hareket
etmiş olur
4- Hile veya ağır bir kusuru bulunmadıkça poliçeyi vadesinde ödeyen kişi borcundan kurtulur.
2- Keşide Tarihinden Belli Bir Süre Sonra Vadeli Poliçeler: Ödeme günü veya ödeme günü
takip eden iki iş günü içerisinde ödeme için ibrazı zorunludur.
3- Görüldükten Belli Süre Sonra Vadeli Poliçeler: Ödeme günü veya ödeme günü takip
eden iki iş günü içerisinde ödeme için ibrazı zorunludur.
4- Görüldüğünde Vadeli Poliçeler: Keşide tarihinden itibaren 1 yıl içinde ödeme için ibrazı
zorunludur
Poliçe Muhatap Tarafından Poliçe Muhatap Tarafından Kabul
Kabul Edilir se Edilmez Veya Ödenmezse
1- Poliçenin esas borçlusu kabul etmiş 1- Muhatap tarafından kabul işlemi yahut
muhataptır. ödeme yapılmadığı zaman rücu mekanizması
2- Muhatap ibraz üzerine poliçeyi kısmen işler.
yada tamamen ödeyebilir. 2- Hamil, muhatabın kabul etmemesi veya
ödememesi halinde, ciro silsilesinde
3- Muhatabın ödeme yapabilmesi için
kendisinden önce gelen kişilere, sıra
poliçenin kanunda belirtilen süreler içinde
gözetmeksizin bunlardan birisine, birkaçına
muhataba ödeme için ibraz edilmesi gerekir
veya tümüne birden poliçe bedelinin
4- Muhatap, poliçeyi öderken bunu meşru ödenmesi için başvurabilir.
hamile ödemekle mükelleftir. Bunun için de 3- Başvurma hakkının doğması ve rücu
hamilin, düzgün bir ciro silsilesi ile meşru mekanizmasının işleyebilmesi için hamilin
hamil olup olmadığını kontrol etmesi gerekir. muhataba kanunda belirtilen süreler içinde
5- Ödeyen kişi, de cirantaların imzalarının kabul etmeme veya ödememe protestolarını
geçerliliğini araştırmak zorunda değildir çekmiş olması gerekir.
4- Hamilin başvurduğu kişi ödemede
6- İbraz üzerine poliçeyi vadesinde meşru bulunursa o da aynı şekilde kendisinden
hamile ödeyen borçlu borcundan kurtulur. öncekilere başvurur.
ÖDEME İÇİN İBRAZ PROTESTOSU
Belirli Tarihli Vadeli Poliçeler Protestonun İçeriği
Ödememe protestosunun, ödeme gününü 1- Protestoyu çeken ve kendisine protesto
izleyen iki iş günü içinde çekilmesi çekilen kişilerin adlarını veya ticaret
zorunludur. unvanlarını
Keşide Tarihinden Belli Bir Süre Sonra 2- Kendisine protesto çekilen kişinin,
Vadeli Poliçeler poliçeden doğan taahhüdünü yerine
getirmeye davet edildiği hâlde, taahhüdünü
Ödememe protestosunun, ödeme gününü
ifa etmemiş, kendisi bulunamamış veya
izleyen iki iş günü içinde çekilmesi
ticaret yerinin ya da konutunun
zorunludur.
belirlenememiş olduğuna ilişkin bir şerhi,
Görüldükten Belli Bir Süre Sonra Vadeli
Poliçeler 3- Sözü geçen davetin yapıldığı veya davet
teşebbüsünün sonuçsuz kaldığı yer ve güne
Ödememe protestosunun, ödeme gününü
ait bir şerhi
izleyen iki iş günü içinde çekilmesi
zorunludur. 4- Protestoyu düzenleyen noterin
Görüldüğünde Vadeli Poliçeler imzasını, içerir.
Zamanaşımı Süreleri
●
Hâmilin poliçeyi kabul etmiş olan muhataba karşı açacağı
1- davalar için zamanaşımı süresi vade gününden itibaren 3 yıldır.
●
Hâmilin cirantalar ile keşideci ve bunlar lehine aval veren kişiler aleyhine
2- açacağı davalarda zamanaşımı süresi protesto tarihinden itibaren 1 yıldır
●
Ödeyen cirantanın kendisinden öne gelen ciranta, avalist ve keşidecilere
3- karşı açacağı davalar ise, ödemeyi yaptığı tarihten itibaren 6 aylık
zamanaşımı süresine tâbidir