2s Akildefterim 2020 Opt

Değe
rlend
irme
1
2 Adı Soyadı:
Telefonun
gösterilenuzu yan
şekildekitarafta
tutunuz. gibi Test
“Test”
1 alanına
işaretlem
2 6 e yapmayın
3 ız.
7 11
4 8 12
5 9 13
10 14
15
+
O
B =?
Adı So
yadı:
O
B Telefo
nu
göster nuzu ya
Yuka
ilen şe n tara
fta
rıda
ki
tutunu ldeki gibi
Test
ki
z.
ifad abak
“Test”
e ed
1 al anına
üsler
işare
ilen
2 tlem
de
6 e yapm
lamı sayı
ayınız.
3 7
ların
11
aşağ
4 8
top-
12
ıdak 5
SELAHATTİN BEKTAŞ
9
gisid ilerd
13
ir?
10
en h
14
A. 7 an- 15
6 4
B. 7 38 Y
5 and
C. 8 aki
1 14 i
Adı Soyadı:
lemi lama ş top

nin
Telefonunuzu yan tarafta Test
+ 22 doğr
gösterilen şekildeki gibi
tutunuz.
nucu
“Test” alanına işaretleme yapmayınız.
2 u so
4 - hang
1 6 11
12
Yand
7
2
2
nekt i se
3 8 13
aki e ve çe-
4 9 14
raka A. 6 rilm
5 10 15
kulla ları m- 4 iştir

nara bire B. 7 ?
r 2
k o k ez C. 7
cek l uştu 4
sayı rula
ların bile-
tır? topl
amı 5 6
3’ün
kaç-
A. 4 17 f
8 A. 7 azla
B. 6 0 sı ka
6 B. 8 çtır?
C. 8 0
4 C. 7
3
3
34
64 Yand
6 A
şağıd
UYGULAMAYI CEP TELEFONUNA İNDİR
aki aki
topl
ANINDA SONUCU ÖĞREN

sayı lerin ama
da k lar- den
ların i 4 hang işlem
ın b r a kam fark i s -
asam - lıdır i nin
topl ak ? sonu
amı değe A. cu
kaçt rleri
A. 8 ır? 27
B. 4 + 26 B.
4
C. 8 32
0
+ 21
C.
38
+ 25
Akıllı Tahta Uygulamaları İçin

41
www.caliskanari.com.tr
www.caliskanarizkitap.com
Çalışkan Arı Akıllı Optik Okuma
Tüm Akıllı Telefonlar Ve Tabletlerde Çalışır.
Android Uygulaması IOS Uygulaması
Ücretsiz İndir
Yazar

Selahattin BEKTAŞ
Genel Yayın Yönetmeni

Alev BALMUK
Dizgi ~ Grafik

Çalışkan Arı Yayıncılık
Dizgi Servisi
www.caliskanari.com.tr
Baskı

Ankara, 2020
Özgün Matbaacılık San. ve
Tic. A.Ş
Ankara Polatlı Kara Yolu
52. Km.
Nurlu Mevkii Özgün Grup
Sitesi, İSTİKLAL MARŞI
Temelli - Sincan / Ankara
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Sertifika No: 44327
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.
İstanbul Murat Yay. Dağ. Paz.

Turz. Rekl. Gıda İnş. Tic.
Ltd. Şti. Kartaltepe Mah. 5. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!
Şirin Sokak. No: 6-8 Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?
Sefaköy / Küçükçekmece Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl…
İSTANBUL Hakkıdır, Hakk’a tapan, milletimin istiklâl!
Tel: 0212 639 39 12 - 43
Fax: 0212 540 73 63
Mehmet Âkif ERSOY
Sertifika No: 15307

2
İçindekiler
MATEMATİK
Doğal Sayılar...................................................7 Çarpma İşlemi..............................................97
Ritmik Saymalar...........................................19 Çarpanların Yerini Değiştirerek
Sayı Örüntüleri.............................................23 Çarpma........................................................103
Doğal Sayılarda Karşılaştırma...................27 Çarpma İşleminde "1" ve "0"’ın
Sıra Bildiren Sayılar.....................................30 Etkisi.............................................................104
Doğal sayılarda Yuvarlama........................31 Problemler...................................................105
Değerlendirme 1...........................................33 Değerlendirme 6.........................................107
Toplama İşlemi.............................................35 Bölme İşlemi...............................................109

Eldeli Toplama İşlemi.................................37 Problemler...................................................115
Değerlendirme 2...........................................41 Değerlendirme 7.........................................117
Çıkarma İşlemi.............................................43 Kesirler.........................................................119

Onluk Bozarak Çıkarma İşlemi.................49 Değerlendirme 8.........................................125
Zihinden Çıkarma İşlemi............................52
Problemler.....................................................53 Zaman Ölçüleri...........................................127
Değerlendirme 3...........................................55 Problemler...................................................133
Değerlendirme 9.........................................135
Verilmeyen Toplananı Bulma....................57
Tahmini Toplama İşlemi.............................59 Paralarımız..................................................137
Zihinden Toplama İşlemi...........................61 Değerlendirme 10.......................................141
Problemler.....................................................63
Çıkarma İşleminde Tahmini Sonuç...........67 Tablo - Grafik..............................................143
Toplama ve Çıkarma İşlemleri Uzunluk Ölçüleri.......................................147
Arasındaki İlişki...........................................69 Tartma..........................................................157
Eşitlik.............................................................73 Değerlendirme 11.......................................159
Problemler.....................................................75
Değerlendirme 4...........................................79
TÜRKÇE
Sıvı Ölçüleri..................................................81 Harf (Ses bilgisi).........................................163
Problemler.....................................................82 Alfabetik Sıralama.....................................165
Geometrik Şekiller.......................................83 Hece Bilgisi.................................................167
Geometrik Cisimler.....................................87 Satır Sonuna Sığmayan Sözcükler...........169
Uzamsal İlişkiler (Simetri)..........................89 Okuma Metni (Sadece Bir Gülümseme).171
Geometrik Örüntüler...................................91 Değerlendirme 1.........................................173
Değerlendirme 5...........................................95
3
Kelime (Sözcük) Bilgisi.............................175 Okuma Metni (Bisiklet Zamanı)..............247
Kelimede Anlam........................................176 Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................249
Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler.................177 Okuma Metni (Tori’nin Korkusu)...........251
Okuma Metni (Yurdumuzu Kim Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................253
Kurtardı)......................................................181 Okuma Metni (Mavi Yengeç)...................255
Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler..........183 Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................257
Okuma Metni (Yalancı Tavşan)...............187 Okuma Metni (Farklıyız Ama
Değerlendirme 2.........................................189 Arkadaşız)...................................................259
Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................261
Cümle Bilgisi...............................................191 Okuma Metni (Arkadaşlık)......................263
Kurallı Cümle.............................................193 Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................265
Cümlede Noktalama.................................197 Okuma Metni (Salyangoz Evi).................267
Okuma Metni (Eylül’ün Hatası)..............199 Değerlendirme 7.........................................269
Değerlendirme 3.........................................201
Adlar............................................................203 HAYAT BİLGİSİ

Özel Adlara Gelen Eklerin Yazımı..........205 Okulumuzda Hayat...................................273
Noktalama İşaretleri..................................207 Değerlendirme 1.........................................283
Okuma Metni (Kahraman Köpek)..........213
Değerlendirme 4.........................................215 Evimizde Hayat..........................................285
Değerlendirme 2.........................................293
Büyük Harflerin Kullanımı......................217
Yazım Yanlışları.........................................219 Sağlıklı Hayat.............................................295
Okuma Metni (Fener Alayı).....................221 Değerlendirme 3.........................................303
Değerlendirme 5.........................................223
Güvenli Hayat............................................305
Olayları Oluş Sırasına Koyma..................225 Değerlendirme 4.........................................311
5N 1K...........................................................227
Hikaye Unsurları........................................231 Ülkemizde Hayat.......................................313
Metinde Konu - Başlık...............................232 Değerlendirme 5.........................................321
Görsel Okuma............................................233
Okuma Metni..............................................235 Doğada Hayat.............................................323
Değerlendirme 6.........................................237 Değerlendirme 6.........................................333
Okuma Metni (Sevgi Okulu)....................239 Cevap Anahtarı.............................................335

Yönerge Yazma..........................................241
Okuma Metni (Ağaçlar Kesilmesin).......243 Kaynakça.......................................................336
Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri....................245
4
.....
6
Doğal Sayılar
10’dan az olan
10 tane nesne nesneler ise birlik
1 tane onluk eder. sayısını verir.
1 onluk 5 birlik
Etkinlik Aşağıdaki varlık gruplarındaki nesneleri yukarıdaki ör-

nekten yararlanarak onluk ve birliklerine ayırıp yazalım.
7
Etkinlik Aşağıdaki nesneleri örnekteki gibi ayıralım. Onluk ve
birliklerini gösterelim.
2 onluk 3 birlik
23
8
Doğal Sayılar
DESTE DÜZİNE
Aynı cinsten 10 varlığın oluş- Aynı cinsten 12 varlığın oluş-
turduğu topluluğa deste denir. turduğu topluluğa düzine denir.
1 onluk = 10 1 onluk 2 birlik = 12

1 destedir. 1 düzinedir.
Etkinlik Aşağıdaki varlık gruplarındaki nesneleri örnekteki gibi

ayırınız. Deste mi, düzine mi olduklarını altlarına yazınız.
9
Etkinlik Aşağıdaki varlık gruplarının sayılarını altlarına yaza-
rak bir desteden ve bir düzineden ne kadar az ya da çok olduğunu
belirtiniz.
1 desteden 2 tane az.

1 düzineden 4 tane az.
10
Doğal Sayılar
İki basamaklı sayılar onluk ve birlikler-
den oluşur. Sayıları kolaylıkla okumak ve
işlem yapmak için onluk ve birlik gruplara
ayırırız. 2 onluk + 6 birlik
20 + 6
26 yirmi altı
Etkinlik Yukarıdaki örnekten yararlanarak aşağıdaki çalışma-

ları yapınız.
....... onluk + ....... birlik ....... onluk + ....... birlik
........... + .......... ........... + ..........
........... ..................................... ........... .....................................
....... onluk + ....... birlik ....... onluk + ....... birlik
........... + .......... ........... + ..........
........... ..................................... ........... .....................................
11
Etkinlik Aşağıdaki tabloları taban bloklarından yararlanarak
doldurunuz.
1 onluk 5 birlik ..... onluk ..... birlik

10 5
on beş
15
..... onluk ..... birlik ..... onluk ..... birlik
12
Doğal Sayılar
Etkinlik Aşağıdaki sayıları örnekteki gibi onluk ve birliklerine

ayırarak okunuşlarını yazınız.
12 23 35
Onluk Birlik Onluk Birlik Onluk Birlik
1 2
on iki
52 48 37
32 73 56
82 49 75
13
Etkinlik Aşağıdaki abaküslerde modellenen sayıları ve okunuş-
larını örnekteki gibi yazınız.
O B O B O B
25
Yirmi beş
O B O B O B
O B O B O B
O B O B O B
14
Doğal Sayılar
Etkinlik Aşağıda onluk ve birlikleri verilen sayıları yazınız.

★ 2 onluk + 3 birlik 23 ★ 3 onluk + 6 birlik
★ 4 onluk + 2 birlik ★ 8 onluk + 2 birlik
Etkinlik Aşağıdaki sayıları onluk ve birliklerine ayırarak yazınız.
★ 24 2 onluk + 4 birlik ★ 25
★ 39 ★ 76
★ 48 ★ 83
★ 85 ★ 57
★ 72 ★ 43
★ 19 ★ 17
★ 32 ★ 66
15
Etkinlik Aşağıda verilen sayıların okunuşlarını yazınız.
H 67 H 34
H 27 H 52
H 40 H 76
H 55 H 89
H 64 H 45
H 15 H 12
H 57 H 84
H 93 H 72
Etkinlik Aşağıda okunuşları verilen sayıları yazınız.

H Yirmi altı H Otuz yedi
H Yetmiş beş H Yetmiş sekiz
H On altı H Seksen üç
H Doksan beş H Kırk dört
H Otuz sekiz H Altmış üç
H Yirmi iki H Doksan yedi
H Seksen sekiz H Altmış altı

16
Doğal Sayılar
Etkinlik Aşağıda modellenen sayıları inceleyiniz. Örnekten ya-

rarlanarak tabloları doldurunuz.
2 onluk 2 birlik ....... onluk ....... birlik
20 2
22
yirmi iki
....... onluk ....... birlik ....... onluk ....... birlik
....... onluk ....... birlik ....... onluk ....... birlik
17
Etkinlik Aşağıdaki doğal sayıları oluşturan rakamların basa-
mak değerlerini örnekteki gibi yazınız.
2 1 4 4 5 1
1
20
8 3 9 2 6 8
Etkinlik Aşağıda basamak değerleri verilen sayıları örnekteki

gibi yazınız.
91
1 4 6
90 80 70
2 0 1
60 20 10
9 4 3
80 50 60
18
Ritmik Saymalar
Belirli bir kurala göre ileriye veya geriye doğru sayma işlemine ritmik
sayma denir.
İleriye doğru birer ritmik sayma 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10
Geriye doğru birer ritmik sayma 10-9-8-7-6-5-4-3-2-1
İKİŞER RİTMİK SAYMALAR
Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru

ikişer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
+2 +2 +2 +2 +2 +2 +2
22
44
Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak geriye doğru

ikişer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
-2 -2 -2 -2 -2 -2 -2
20
40
60
19
BEŞER RİTMİK SAYMALAR

beşer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
+5 +5 +5 +5 +5 +5 +5
15
25
35

beşer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
-5 -5 -5 -5 -5 -5 -5
50
70
90
100
20
Ritmik Saymalar
ÜÇER RİTMİK SAYMALAR

üçer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
+3 +3 +3 +3 +3 +3 +3

üçer ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
-3 -3 -3 -3 -3 -3 -3
24
30
27
29
21
DÖRDER RİTMİK SAYMALAR

dörder ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
+4 +4 +4 +4 +4 +4 +4
12
10

dörder ritmik sayma yapınız. Söylediğiniz sayıları sırasıyla yazınız.
-4 -4 -4 -4 -4 -4 -4
40
32
34
36
22
Sayı Örüntüleri
Sayıların belirli bir kurala göre dizilmesine sayı örüntüleri denir. Sayı
örüntülerindeki eksikleri tamamlamak için örüntünün kuralını bulmamız
gerekir. Ritmik saymalar da birer sayı örüntüsüdür.
+3 +3 +3 +3
3 6 9 12 15
Örüntünün kuralı: Üçer artıyor.
Etkinlik Aşağıdaki örüntülerin kurallarını bulup yazınız. Örün-

tülerdeki eksik bırakılan bölümleri örüntünün kuralına göre tamam-
layınız.
12 16 20 24 28
Örüntünün Kuralı:
11 14 17 20 23
27 23 19 15 11
13 18 23 28 33
23
Etkinlik Aşağıdaki örüntülerin kuralını bulup, örüntüyü devam
ettiriniz.
27 25 23 21 19
7 10 13 16 19
10 14 18 22 26
50 45 40 35 30
32 31 30 29 28
44 40 36 32 28
24
Etkinlik Verilen örüntülerin kuralını bularak örüntüdeki eksik
sayıları yazınız.
10 13 16 22 28 31
7 9 11 13 17 21
24 22 20 16 14 10
90 80 70 60 40 30
6 11 16 26 31 41
11 15 19 23 31 39
25
Etkinlik Verilen sayılardan başlayarak kuralla uygun örüntü
oluşturunuz.
Örüntünün Kuralı: Sayılar üçer artarak devam eder.
Örüntünün Kuralı: Sayılar ikişer azalarak devam eder.
17
Örüntünün Kuralı: Sayılar dörder artarak devam eder.
Örüntünün Kuralı: Sayılar beşer azalarak devam eder.
70
Örüntünün Kuralı: Sayılar beşer artarak devam eder.
Örüntünün Kuralı: Sayılar üçer azalarak devam eder.
27
26
Doğal Sayılarda Karşılaştırma
İki basamaklı doğal sayıları karşılaştırırken önce sayıların onlar basa-
mağına bakılır. Onlar basamağı büyük olan sayı büyüktür.
29 büyüktür 18’den 23 küçüktür 45’ten
Onlar basamağı eşit olan sayıların birler basamağına bakılır. Birler
basamağı büyük olan sayı büyüktür.
52 büyüktür 51’den 46 küçüktür 48’den
Etkinlik Aşağıda verilen sayıları karşılaştırınız. “büyüktür, kü-

çüktür, eşittir“ ifadelerinden uygun olanı yazınız.
46 büyüktür 28’den 88 82’den
39 76’dan 24 36’dan
42 33’ten 96 96’ya
67 29’dan 84 59’dan
73 73’e 63 75’ten
50 55’ten 44 27’den
Etkinlik Aşağıdaki ifadelere göre boşluklara gelebilecek uy-

gun sayılar yazınız.
36 büyüktür 24 19 küçüktür
46 büyüktür küçüktür 27
büyüktür 35 56 küçüktür
27
Etkinlik Sayı gruplarındaki sayılardan en büyük olanı kırmızı
kutuya en küçük olanı mavi kutuya yazınız.
12 23 18 34 44 18
14 42 25 57 21 39
73 48 19 12 33 45
65 39 28 21 28 36
51 41 75 63 64 25
39 27 57 39 36 45
Etkinlik Verilen sayılardan küçük ve büyük birer sayı yazınız.
19 36 25
43 28 54
30 40 50
28
Etkinlik Aşağıdaki sayıları büyükten küçüğe doğru sıralayınız.
29 - 78 - 39 - 53 44 - 25 - 52 - 19
78 - 53 - 39 - 29 .......... - .......... - .......... - ..........
25 - 29 - 23 - 21 36 - 57 - 34 - 53
.......... - .......... - .......... - .......... .......... - .......... - .......... - ..........
52 - 56 - 53 - 57 35 - 19 - 23 - 63
.......... - .......... - .......... - .......... .......... - .......... - .......... - ..........
Etkinlik Aşağıdaki sayıları küçükten büyüğe doğru sıralayınız.
32 - 47 - 74 - 26 32 - 72 - 86 - 69
26 - 32 - 47 - 74 .......... - .......... - .......... - ..........
51 - 23 - 35 - 68 99 - 49 - 90 - 40
.......... - .......... - .......... - .......... .......... - .......... - .......... - ..........
55 - 29 - 65 - 19 49 - 35 - 37 - 42
.......... - .......... - .......... - .......... .......... - .......... - .......... - ..........
29
Sıra Bildiren Sayılar
Etkinlik Koşu yarışmasında çocukların bitiş çizgisine göre sırala-

ması aşağıdaki gibidir. Görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Emre Cihan Tarık Arda Cem Onur
6. 5. 4. 3. 2. 1.
X Bitiş çizgisine ilk önce ulaşan kimdir?

Bitiş çizgisine ilk önce ulaşan Onur’dur.
X Onur’dan sonra bitiş çizgisine kim ulaşmıştır?
X Cem ile Tarık arasındaki yarışmacı kimdir?
X Cem ile Tarık arasındaki yarışmacı kaçıncı sıradadır?
X Cihan’dan sonraki yarışmacı kimdir?
X Arda ile Cihan arasında kalan yarışmacı kaçıncı sıradadır?
30
Doğal Sayılarda Yuvarlama
Sayılar hangi onluğa yakın ise o onluğa yuvarlanır. En yakın onluğa
yuvarlarken sayıların birler basamağına bakarız.
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Birler basamağındaki rakam Birler basamağındaki rakam
1, 2, 3, 4 ise sayı, kendi onluğuna 5, 6, 7, 8, 9 ise sayı, bir sonraki
yuvarlanır. onluğa yuvarlanır.
21 20 22 20 25 30 26 30
23 20 24 20 27 30 29 30
Etkinlik Aşağıdaki sayı doğrularında verilen sayıların en yakın

onluğunu örnekteki gibi gösterelim.
20 30 30 40
24 35
10 20 60 70
17 63
40 50 70 80
46 73
50 60 80 90
58 87
31
Etkinlik Aşağıdaki sayıları en yakın onluğa yuvarlayınız.
46 29 17
36 63 47
54 55 28
66 73 85
92 42 56
Etkinlik Aşağıda verilen onluklara yuvarlanabilecek sayıları

yazınız.
20
15 16 17 18 19 21 22 23 24
40
70
50
32
Değerlendirme 1
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adı Soyadı:
Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
Yukarıda modellenen sayı 5 10 15
aşağıdakilerden hangisidir?
A. 54 B. 44 C. 45 4 ▲ 65 6 birlik 5 onluk
■ 23 2 onluk 3 birlik
● 42 6 onluk 2 birlik
Yukarıdaki sayıların onluk
ve birlikleri ifade edilmiş-
2 Yanda basamak tir. Hangi ifade doğrudur?
6 değerleri verilen A. ▲ B. ■ C. ●
50
sayı aşağıdakiler-
5 3 - 5 - 7 - ■ - 11 - ▲
den hangisidir?
Yukarıdaki örüntüde ■ ve
A. 65 B. 56 C. 50
▲ yerine hangi sayılar gel-
melidir?
■ ▲
A. 9 13
3 9 Birler bas.
B. 8 12
3 Onlar bas.
C. 10 13
Yukarıda basamaklarında-
ki rakamları verilen sayı 6 Aşağıdaki sayılardan hangisi-
aşağıdakilerden hangisidir? nin en yakın onluğu 30’dur?
A. 93 B. 39 C. 33 A. 34 B. 35 C. 24
33
7 Aşağıdaki çokluklardan 10 Sinem’in 47 tokası var.
hangisi bir desteyi ifade Çiğdem’in 38 tokası var.
eder? Arzu’nun 51 tokası var.
A. B. Yukarıdaki öğrencilerden
hangisinin tokası diğerle-
rinden daha azdır?
C. A. Sinem B. Arzu
C. Çiğdem
8 4 5 Yandaki ra-
11 57 büyüktür ...
kamları birer kez kullanı-
Yukarıdaki ifadede noktalı
larak oluşturulabilecek en
yere aşağıdakilerden han-
büyük sayının okunuşu
gisi gelemez?
A. 55 B. 65 C. 45
A. Kırk beş B. Elli beş
C. Elli dört
9 8’den başlayarak ileriye

12 7’den başlayıp ileriye doğ-
doğru dörder ritmik sayma
ru üçer ritmik sayarken
yaparsak söyleyeceğimiz 4.
aşağıdaki sayılardan han-
sayı kaç olur? (8 dahil)
gisini söylemeyiz?
A. 19 B. 20 C. 24
A. 13 B. 19 C. 21
34
Toplama İşlemi
O B
Toplama işlemine birler basamağından başlanır. 4 3
Sonra onlar basamağı toplanır. + 2 4
6 7
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerini örneğe uygun yapınız.
3 onluk + 4 birlik 3 4 1 onluk + 3 birlik

+ 5 onluk + 2 birlik + 5 2 + 3 onluk + 1 birlik +
8 onluk + 6 birlik 8 6 ... onluk + ... birlik
3 onluk + 6 birlik 4 onluk + 5 birlik

+ 2 onluk + 3 birlik + + 2 onluk + 4 birlik +
... onluk + ... birlik ... onluk + ... birlik

+ 2 onluk + 2 birlik + + 3 onluk + 2 birlik
+


35
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız. Toplama işlem-
lerinin sonuçlarını sayfanın altındaki tablodan bulup boyayınız.
2 2 3 1 45 33 42
+4 5 +5 4 +24 +62 + 14
2 4 3 2 40 72 22
+7 2 +3 2 +38 + 14 +27
4 4 4 1 14 23 33
+4 3 +3 0 +34 + 15 + 14
3 6 3 3 14 23 25
+4 1 +6 4 +44 +65 +43
8 2 3 2 21 14 33
+ 12 +3 4 +24 +62 +24
95 45 47 67 49 68 64 78 97 87 71 66
88
56 38 69 77 76 85 58 57 48 94 96 86
36
Eldeli Toplama İşlemi
Onlar Basamağı Birler Basamağı

2 onluk + 6 birlik
+ + 1 onluk + 5 birlik
3 onluk + 11 birlik
+
+ 1 onluk
4 onluk + 1 birlik 41
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerini yukarıdaki örneğe uygun

yapınız.
+ 3 onluk + 4 birlik + 2 onluk + 6 birlik
..... onluk + ...... birlik ..... onluk + ...... birlik
+ ..... onluk + ..... onluk
...... onluk + ...... birlik ...... onluk + ...... birlik

+ ..... onluk + ..... onluk

+ ..... onluk + ..... onluk
37
3 7 5 8 63 54 56
+4 6 +2 7 +28 + 19 +28
4 7 6 5 49 67 39
+34 +2 7 + 16 +26 +29
7 6 4 8 38 69 45
+ 18 +24 +37 + 17 +25
4 3 4 9 45 76 79
+39 +38 +29 + 19 + 18
2 8 3 6 29 37 26
+38 +27 +42 +27 +27
65 68 64 91 82 72 74 92 81 53 97 95
66
94 70 73 87 75 71 85 63 84 86 93 83
38
21 22 15 47 22
14 38 25 33 25
+ 16 + 24 + 38 + 15 + 28
56 52 14 22 42
24 26 15 15 33
+ 17 + 16 + 23 + 17 + 18
19 19 28 39 29
37 16 18 28 19
+ 17 + 17 + 26 + 14 + 34
48 56 18 59 28
26 19 28 19 14
+ 17 + 15 + 37 + 16 + 19
73 51 97 81 84 61 95 93 83 54
52 78 82 75 94 91 72 90 52 94
39
Problemler
1 28 ile 18’i toplarsak sonuç 5 Bir deste kaleme bir düzine

kaç olur? kalem eklersek kaç kalem
olur?
2 48’in 19 fazlası kaçtır? 6 Otobüste 28 kişi vardı. Oto-

büse 12 kişi daha binerse
otobüste kaç kişi olur?
3 25 lirama 18 lira daha ek- 7 Çiftlikte 27 koyun, 18 keçi

lersem kaç liram olur? vardır. Keçi ve koyunların
toplamı kaçtır?
4 36 kalemim vardı. 23 kalem 8 Sepetteki 48 yumurtaya 36

de ablam verdi. Kaç kalemim yumurta eklersek sepette kaç
oldu? yumurta olur?
40
Değerlendirme 2
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adı Soyadı:
+ = ?
Test
tutunuz.
O B O B 1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
Yukarıdaki abaküslerde 5 10 15
ifade edilen sayıların top-

lamı aşağıdakilerden han- 4 3 8 Yandaki toplama
gisidir? 1 4 işleminin doğru so-
A. 76 B. 75 C. 81 + 2 2 nucu hangi seçe-
nekte verilmiştir?
A. 64 B. 72 C. 74
2 Yandaki rakam-
4 2
ları birer kez
kullanarak oluşturulabile- 5 63’ün 17 fazlası kaçtır?
cek sayıların toplamı kaç- A. 70 B. 80 C. 73
tır?
A. 48 B. 66 C. 84
6 Aşağıdaki toplama işlem-

lerinden hangisinin sonucu
3 Yandaki sayılar- farklıdır?
34 64
da ki 4 rakam- A. 2 7 B. 3 2
larının basamak değerleri + 26 + 21
toplamı kaçtır?
C. 38
A. 8 B. 44 C. 80
+ 25
41
7 10 İki basamaklı en büyük sayı
ile iki basamaklı en küçük
= 5 onluk + 5 birlik
sayıyı oluşturan rakamla-
O B
rın toplamı kaçtır?
Yukarıdaki eşitliğin doğru
A. 18 B. 19 C. 20
olabilmesi için abaküse kaç
boncuk daha eklenmelidir?
A. 1 B. 4 C. 3
11 Aşağıdaki toplama işlem-
lerinden hangisi eldeli top-
lama işlemidir?
8 2 deste
A. 1 8 B. 2 5
1 düzine
+ 13 + 14
Yukarıda verilenlere göre C. 22

’larla ’ların toplamı + 15
kaçtır?
A. 3 B. 34 C. 32
12 2 4
+ 1 7 + 2 5
9 Aşağıda verilen sayılardan
hangisinin en yakın onluğa Yukarıdaki işlemlere göre

yuvarlanmış hâli diğerle- ’nin yerine hangi rakam
rinden farklıdır? gelmelidir?
A. 44 B. 47 C. 45 A. 5 B. 6 C. 7
42
Çıkarma İşlemi
Yanda taban blokları ile modellenen
4
sayı 34’tür. Taban bloklarından 13 ta-
nesini alırsak (çıkartır, eksiltir, azaltırsak) 3 4
geriye kalan blokların modellediği sayı - 1 3
21 olur. Yapılan işlem çıkarma, eksiltme 30 2 1
işlemidir.
Etkinlik Aşağıdaki çıkarma işlemlerini onluk taban bloklarından

da yararlanarak yapınız.
2 8 45
- 16 -24
3 6 27
- 15 - 13
5 4 48
-32 -23
3 8 46
- 16 -22
43
Etkinlik Aşağıdaki çalışmaları örneğe uygun yapınız.
3 9 3 onluk + 9 birlik 49 ..... onluk + ..... birlik

-24 - 2 onluk + 4 birlik -33 - ..... onluk + ..... birlik
15 1 onluk + 5 birlik ..... onluk + ..... birlik
9 4 ..... onluk + ..... birlik 86 ..... onluk + ..... birlik

-22 - ..... onluk + ..... birlik -34 - ..... onluk + ..... birlik
..... onluk + ..... birlik ..... onluk + ..... birlik



44
Çıkarma İşlemi
Etkinlik Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapınız. Çıkarma işlem-
4 7 4 9 55 64 7 6
-22 - 16 -32 -23 -34
3 8 4 4 98 88 6 5
-24 - 13 -25 - 16 -22
7 4 3 7 87 69 56
-34 - 13 -43 -34 -24
5 9 9 7 36 58 9 6
-38 -26 -23 - 13 -50
8 9 3 5 95 67 96
-27 - 15 -32 -33 -22
74 33 44 73 23 46 72 35 43 21 41 13
25
14 62 24 20 45 31 34 71 42 63 40 32
45
Problemler
1 56’dan 22 çıkarırsak sonuç 6 Dalda duran 27 kuşun 12’si

kaç olur? uçarsa dalda kaç kuş kalır?
2 84’ün 12 eksiği kaçtır?

7 Bir tabakta 37 kiraz, 24 çi-
lek vardır. Kirazlar çilekler-
den kaç fazladır?
3 97’den 53 çıkarılırsa fark

kaç olur?
8 50 liramın 20 lirasını harcar-

sam kaç liram kalır?
4 80 sayısı ile 30 sayısı arasın-
daki fark kaçtır?
9 Sınıfımızda 36 öğrenci var.

14’ü kız ise sınıfımızda kaç
5 66 elma, 32 elmadan kaç
erkek öğrenci vardır?
fazladır?
46
Etkinlik Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapınız. Çıkarma işlemle-
rinin sonuçlarını sayfanın altındaki tablodan bulup boyayınız.
2 9 4 9 78 47 76
-1 5 -1 1 -42 -15 -22
4 6 8 8 37 69 49
-1 3 -4 4 -17 -35 -26
4 4 2 6 67 37 82
-2 2 -1 4 -32 -16 -51
8 8 5 5 46 72 69
-3 3 -1 2 -33 -61 -42
4 3 5 7 68 55 75
-1 3 -1 2 -44 -13 -12
36 12 33 43 27 23 14 44 34 42 31 38
22
20 21 54 35 55 45 11 24 13 63 32 30
47
Problemler
1 Bahçeden 49 kilo elma topladık. Topladığımız elmaların 24 kilosunu

sattık. Kalan elmalar kaç kilodur?
Topladığımız elmalar
Sattığımız elmalar -
Kalan elmalar
2 Baloncunun 88 balonu vardı. Balonlarından 43 tanesi uçtu. Baloncu-

nun kaç balonu kaldı?
3 Kitaplığımda 67 tane hikaye kitabı var. Hikaye kitaplarımın 35 tane-

sini okudum. Okumadığım kaç kitap kalmıştır?
4 Mehmet’in 59 bilyesi var. Mert’in ise 37 bilyesi var. Mehmet’in bilye-

leri Mert’in bilyelerinden kaç fazladır?
48
Onluk Bozarak Çıkarma İşlemi
1 onluk
3 13 3 onluk + 13 birlik
4 3
- 2 6 - 2 onluk + 6 birlik
1 7 1 onluk + 7 birlik 17
İşleme önce birler basamağından başlarız. 3’ten 6 çıkmadığı için onlar basa-
mağından 1onluk bozarız. Birler basamağında 13 birlik oluşur. 13’ten 6 çıkarırız,
7 kalır. Onlar basamağında 3 onluk kaldığı için 3’ten 2 çıkarırız, 1 onluk kalır.
Etkinlik Yukarıdaki örnekten yararlanarak, onluk taban blokla-

rının bozulmuş halini çizip çıkarma işlemlerini yapınız.
4 3 ..... onluk + ..... birlik

-2 5 - ..... onluk + ..... birlik
..... onluk + ..... birlik
3 5 ..... onluk + ..... birlik

-1 8 - ..... onluk + ..... birlik
4 4 ..... onluk + ..... birlik

-2 7 - ..... onluk + ..... birlik
3 7 ..... onluk + ..... birlik

-1 9 - ..... onluk + ..... birlik
49
Etkinlik Aşağıdaki örneği inceleyiniz. İşlemleri örneğe uygun
yapınız.
2 12
3 2 3 1 4 5
- 1 7 - 1 9 - 2 7
1 5
15
5 3 2 4 3 5
- 3 6 - 1 5 - 1 7
4 4 5 2 9 2
- 2 6 - 2 9 - 5 6
6 1 7 2 8 3
- 3 5 - 3 7 - 4 8
50
Etkinlik Aşağıdaki çıkarma işlemlerini yapınız. Sonuçlarını aşa-
ğıdaki tablodan bulup boyayınız.
1 16
2 6 5 1 62 73 75
- 18 -27 -36 -38 -29
08
2 5 3 6 71 37 64
- 19 - 17 -27 - 19 -25
7 4 8 1 55 46 5 0
-36 -44 -27 -29 - 19
8 2 9 1 65 64 61
-48 -58 -29 -39 -29
3 1 7 5 84 95 41
- 17 -28 -39 -47 - 18
24 32 45 44 39 17 28 6 25 38 14 37
48
34 47 35 31 18 19 46 26 23 36 8 33
51
Zihinden Çıkarma İşlemi
On ve onun katı olan sayılar
5 0 5 onluk
arasındaki çıkarma işleminde onlar
- 3 0 - 3 onluk
basamağındaki rakamlar çıkarılır.
2 0 2 onluk 20
Birler basamağına sıfır yazılır.
Etkinlik Aşağıdaki çalışmaları örnekten yararlanarak yapınız.

7 0 ..... onluk 80 ..... onluk
- 10 - ..... onluk -30 - ..... onluk
..... onluk ..... onluk
7 0 ..... onluk 80 ..... onluk

-40 - ..... onluk -50 - ..... onluk
6 0 ..... onluk 80 ..... onluk

-20 - ..... onluk -40 - ..... onluk
9 0 ..... onluk 60 ..... onluk

-50 - ..... onluk -40 - ..... onluk
9 0 ..... onluk 60 ..... onluk

-60 - ..... onluk -30 - ..... onluk
52
Problemler
1 Trende 76 yolcu vardır. Birinci durakta 28 yolcu, ikinci durakta 16
yolcu inmiştir. Trende kaç yolcu kalmıştır?
Trendeki yolcular 7 6 Kalan yolcular 48
1. durakta inenler - 2 8 2. durakta inenler - 1 6
4 8 3 2 Kalan yolcular
2 Mehmet’in 42 tane oyuncak arabası vardı. Bunlardan 16 tanesi kırıldı,
9 tanesi kayboldu. Mehmet’in kaç tane oyuncak arabası kaldı?
3 Kitaplığımda 82 tane kitabım vardır. 25 tanesini sınıf kitaplığına getirdim.

12 tanesini de arkadaşıma verdim. Kitaplığımda kaç kitap kalmıştır?
4 Kitabım 80 sayfadır. 19 sayfasını dün, 21 sayfasını da bugün okudum.

Okumadığım kaç sayfa kalmıştır?
5 Bir çiftçi tarladan topladığı 85 demet maydanozun 50 demetini manava,

22 demetini markete satıyor. Çiftçinin kaç demet maydanozu kalmıştır?
53
6 Bakkal dükkanındaki 98 yumurtanın 42 tanesini satıyor. Yumurtalar-
dan 19 tanesi de kırılıyor. Bakkalda kaç yumurta kalmıştır?
7 Bir kümesteki horoz, tavuk ve civcivlerin toplam sayısı 64’tür. Kümeste

4 horoz, 12 tavuk olduğuna göre kaç civciv vardır?
8 Baloncunun 32 balonu vardır. Baloncu balonlarının 18 tanesini sattı. 9

balonu da patladı. Baloncunun kaç balonu kalmıştır?
9 Simitçi fırından 74 simit aldı. Simitlerin 45 tanesini sabah, 12 tanesini

de öğlen sattı. Simitçinin kaç simidi kaldı?
10 Bir otobüste 44 yolcu vardır. Yolcuların 18’i erkek 13’ü kadındır. Ge-
riye kalanlar çocuk olduğuna göre, otobüste kaç çocuk yolcu vardır?
54
Değerlenme 3
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 6 onluk 4 birlik Adı Soyadı:
3 onluk 7 birlik
Test
Yukarıdaki çıkarma işlemi-
tutunuz.
nin sonucu kaç onluk kaç 1

2
6
7
11
12
birlikten oluşur?
3 8 13
4 9 14
5 10 15
A. 2 onluk 7 birlik
B. 1 onluk 7 birlik
4 Aşağıdaki çıkarma işlem-
C. 1 onluk 3 birlik
lerinden hangisinin sonucu
diğerlerinden farklıdır?
2 73
A. 7 8 B. 5 9
- 26 - 25
- 37 - 14
C. 63
yerine hangi sayı
- 22
gelmelidir?
A. 37 B. 25 C. 22
5 75’in 34 eksiği kaçtır?

3 Yanda model-
A. 31 B. 41 C. 49
lenen işlemin
sonucunu gös-
teren şekil aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
6 Evimizde 30 yumurta
A. B. C.
vardı. Sabah kahvaltısında
12 tanesini yedik. Kaç yu-
murtamız kaldı?
A. 42 B. 28 C. 18
55
7 9 Aşağıdaki çıkarma işlem-
37 28
kasa kasa lerinden hangisinin sonucu
yanlış verilmiştir?
A. 6 5 B. 5 7
Hakan Mert
- 27 - 25
Hakan ve Mert’in pazarda 48 32
sattıkları domates miktar- C. 6 3
ları yukarıda verilmiştir. - 15
Buna göre Hakan Mert’ten 48
kaç kasa fazla domates
satmıştır?
A. 65 B. 11 C. 9 10 35 6 1 Yandaki iş-
- 1 4 - 1 9 lemlere göre
▲ ■
▲ + ■ kaçtır?
A. 21 B. 42 C. 63
8 6 onluk
- 4 onluk
2 onluk
Yukarıdaki zihinden çıkarma 11 36 boya kalemim vardı. 8
işlemini yapan bir öğrenci tanesini kaybettim. 12 ta-
hangi işlemi yapıyordur? nesinide arkadaşıma ver-
A. 6 - 4 = 2 dim. Kaç boya kalemim
B. 60 - 40 = 20 kaldı?
C. 40 - 20 = 20 A. 16 B. 20 C. 28
56
Verilmeyen Toplananı Bulma
Verilmeyen toplananı 3 farklı şekilde bulabiliriz.

Örnek: 5 + = 8 işlemindeki verilmeyen toplananı bulalım.
1. yol: İleriye ritmik sayma 2. yol: Geriye ritmik sayma 3. yol: Çıkarma
5’ten 8’e kadar sayarız. 8’den 5’e kadar geriye Toplamdan ve-
sayarız. rilen toplananı
67 8 3 sayma yaparız. 76 5 3 sayma yaparız. çıkarırız.
Sonuç: 3 Sonuç: 3 8-5=3
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerindeki toplananları ileriye say-

ma yaparak bulunuz.
4 9 11
+ 8 + + +
14 10 15 16
6 8
+ + 5 + + 5
13 9 12 11
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerindeki verilmeyen toplananı

geriye doğru sayarak bulunuz.
5 9
+ + 10 + + 9
7 20 15 13
6 12
+ 11 + + + 8
18 9 17 16
57
Etkinlik Aşağıdaki çalışmaları örneğe uygun yapınız. Toplama
işlemindeki verilmeyen toplananı bulunuz.
2 3 6 7 3 7
+4 4 -2 3 + +4 2
6 7 4 4 5 9 57
6 4 44
+ +5 3 +
9 5 7 6 89
20
+3 5 + +3 1
6 6 6 8 78
Etkinlik Aşağıdaki örnekten yararlanarak toplama işlemindeki
verilmeyen rakamı bulunuz.
İşlem Çözüm İşlem Çözüm
2 4 9-4=5 4
+2 =5 +3 6
5 9 78
4 2 4
+ 6 +2 5
6 8 89
3 6 53
+4 + 5
7 9 78
58
Tahmini Toplam
Toplama işleminde tahmini sonucu toplananları en yakın onluğa yu-

varlayarak buluruz.
İşlem Tahmin Fark Karşılaştırma

2 7 3 0 41 Tahmini sonuç
+ 1 4 + 1 0 - 4 0 işlem sonucun-
4 1 4 0 1 dan 1 eksiktir.
Etkinlik Aşağıdaki çalışmaları yukarıdaki örnekten yararlana-

rak yapınız.

3 4
+28 + -
4 6
+25 + -
3 4
+37 + -
6 2
+ 19 + -
59
Etkinlik Aşağıdaki çalışmaları yapınız.
17
+23 + -
2 5
+34 + -
2 7
+ 18 + -
36
+ 28 + -
14
+35 + -
33
+44 + -
60
Zihinden Toplama İşlemi
10 ve 10'un katı olan doğal sayıları zihinden toplarken önce onlar
basamağındaki ramakları toplarız. Bulduğumuz sonucun sağına bir tane
sıfır yazarız.
30+20= 40+30=
3 +2 =5 50 4 +3 =7 70
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerini örneklerden yararlana-

rak yapınız.
20+20= 30+20= 10+40=
+ = + = + =
20+40= 30+40= 40+40=

+ = + = + =
10+50= 10+70= 50+40=

+ = + = + =
30+30= 10+30= 60+30=

+ = + = + =
20+60= 10+80= 70+20=

+ = + = + =
61
İki basamaklı sayıları zihinden toplar-
10 + 20 =
ken önce onluklar, sonra birlikler birbir-
14 + 23 = 30 + 7 = 37
leriyle toplanır. Daha sonra elde edi-
4 + 3 =
len sonuçlar toplanarak çözüme ulaşılır.
Etkinlik Aşağıdaki toplama işlemlerini örnekten yararlanarak

yapınız.
+ = + =
1 6 + 1 4 = ......... + ..... = ......... 3 2 + 2 5 = ......... + ..... = .........
+ +
+ = + =
4 3 + 2 3 = ......... + ..... = ......... 5 4 + 1 5 = ......... + ..... = .........
+ +
+ = + =
4 6 + 4 2 = ......... + ..... = ......... 1 7 + 2 2 = ......... + ..... = .........
+ +
+ = + =
1 3 + 5 4 = ......... + ..... = ......... 2 5 + 6 3 = ......... + ..... = .........
+ +
+ = + =
1 8 + 2 2 = ......... + ..... = ......... 4 7 + 5 2 = ......... + ..... = .........
+ +
62
Problemler
1 Bir sınıfta 18 erkek, 16 kız öğrenci vardır. Bu sınıfta toplam kaç öğrenci
vardır?
Erkek öğrenciler 18
Kız öğrenciler + 16
Toplam öğrenciler 34
2 Benim 24 öykü kitabım var. Kardeşimin ise 18 öykü kitabı var. İkimizin
toplam kaç öykü kitabı vardır?
3 Kantinci birinci teneffüs 49, ikinci teneffüs 27 simit satmıştır. Kantinde

toplam kaç simit satılmıştır?
4 Bir otoparkta 23 taksi, 12 kamyon vardır. Otoparkta kaç araç vardır?
63
5 Bir otobüste 20 kadın, 14 erkek ve 10 çocuk yolcu vardır. Buna göre
otobüsteki toplam yolcu sayısı kaçtır?
6 Benim 24 bilyem vardı. Kardeşim 18 bilye verdi. 7 bilye de arkadaşım-

dan aldım. Toplam kaç bilyem oldu?
7 Sınıf kitaplığımızda 36 hikâye, 18 tane de şiir kitabı vardır. Öğretmeni-

miz 20 kitap daha getirdi. Sınıf kitaplığımızda kaç kitap oldu?
8 Bir kümeste 4 horoz, 14 tavuk ve 28 civciv vardır. Buna göre kümeste

kaç hayvan vardır?
64
Problemler
1 Okul bahçesinde 24 kız öğrenci vardır. Bahçedeki erkek öğrenciler

kızlardan 8 fazladır. Buna göre bahçede kaç öğrenci vardır?
Kız öğrenciler 24 Kız öğrenciler 24
Fazlası + 8 Erkek öğrenciler + 32
3 2 Erkek öğrenciler 5 6 Toplam
2 Ben 8 yaşındayım. Ablam benden 9 yaş büyüktür. Buna göre ikimizin

yaşları toplamı kaçtır?
3 18 yaşındaki ağabeyim, ablamdan 4 yaş küçüktür. Buna göre ablamla

ağabeyimin yaşları toplamı kaçtır?
4 2-B sınıfındaki öğrencilerin toplamı 36’dır. 2-C sınıfındaki öğrenciler

ise 2-B’den 4 fazladır. İki sınıfta toplam kaç öğrenci vardır?
65
5 Kadir dün 14 sayfa, bugün ise dünden 9 sayfa fazla kitap okudu. Kadir
toplam kaç sayfa kitap okumuştur?
6 Bir satıcı 32 simit, simitlerden 14 fazla poğaça satıyor. Simitçinin sattığı

ürünler toplam kaç tanedir?
7 Bir kırtasiyeci 35 kurşun kalem, kurşun kalemlerden 1 düzine daha fazla

kırmızı kalem satmıştır. Kırtasiyeci toplam kaç kalem satmıştır?
8 Bir kümeste 28 tavuk, 12 ördek vardır. Ördeklerden 9 fazla kaz vardır.

Kümeste toplam kaç hayvan vardır?
66
Çıkarma İşleminde Tahmini Sonuç
Çıkarma işleminde tahmini sonuç, eksilenle çıkan en yakın onluğa
yuvarlanarak bulunur.
İşlem Tahmin Aradaki Fark Karşılaştırma

3 8 4 0 2 0 Tahmini sonuç
- 2 3 - 2 0 - 1 5 işlem sonucun-
1 5 2 0 0 5 dan 5 fazladır.
Etkinlik Aşağıdaki işlemleri yukarıdaki örnekten yararlanarak

yapınız.

5 6
-27 - -
8 3
-27 - -
7 6
-29 - -
6 4
- 17 - -
67
7 4
-2 8 - -
4 8
-1 4 - -
6 3
-2 5 - -
8 5
-3 3 - -
5 7
-2 5 - -
7 2
-3 6 - -
68
Toplama ve Çıkarma Arasındaki İlişki
Toplanan 5 2 76 Verilmeyen toplananı bulmak için

Toplanan +2 4 - 2 4 toplamdan verilen toplanan çıkar-
Toplam 7 6 5 2 tılır.
Etkinlik Aşağıda verilen toplama işlemlerindeki verilmeyen

toplananları bulunuz.
2 4 6 9 27
+4 5 -2 4 + +3 2
6 9 4 5 49 67
3 4 54
+ +5 6 +
7 5 76 88
25
+3 5 + +3 2
7 7 80 78
33
+2 8 + +4 5
6 9 99 57
6 4 42
+ +5 3 +
8 6 95 73
69
Çıkarma işleminde verilmeyen Çıkarma işleminde verilmeyen çı-
eksileni bulmak için çıkanla fark kanı bulmak için eksilenden fark
toplanır. çıkartılır.
Eksilen 6 3 3 9 Eksilen 54 54
Çıkan -2 4 +2 4 Çıkan -2 8 -2 6
Fark 3 9 6 3 Fark 26 28
Etkinlik Aşağıda verilen çıkarma işlemlerindeki verilmeyen ek-

sileni ve verilmeyen çıkanı örneklerden yararlanarak bulunuz.
İşlem Çözüm İşlem Çözüm

85
- 3 4 -
4 3 23
42
- 2 3 -
1 4 24
80
- 2 7 -
1 6 42
69
- 4 7 -
3 6 26
70
Toplama ve Çıkarma Arasındaki İlişki
Etkinlik Örnekten yararlanarak problemdeki sayıları işlemler-

deki ilgili bölüme yazınız. Verilmeyen toplananı bulma, verilmeyen
eksilen ve çıkanı bulma yöntemleri ile problemleri çözünüz.
1 Derin’in bir miktar kalemi vardı. 4 kalem de babası verdi. Derin’in toplam
11 kalemi oldu. Derin’in başlangıçta kaç kalemi vardı?
Çözüm
Başlangıçtaki kalemleri 7 11
Babasının verdiği kalemler + 4 - 4
Derin’n toplam kalemleri 11 7
2 Derya’nın 18 tokası vardı. Bir miktar toka daha aldı. Derya’nın toplam
24 tokası oldu. Derya’nın aldığı tokalar kaç tanedir?
Çözüm
Derya’nın tokaları
Derya’nın aldığı tokalar +

Derya’nın toplam tokaları
3 Bakkal bir miktar yumurta aldı. Yumurtaların 24 tanesini sattı. Bakkalda
18 yumurta kaldı. Bakkal kaç yumurta almıştır?
Çözüm
Bakkalın aldığı yumurta
Bakkalın sattığı yumurtalar -

Bakkalın kalan yumurtaları
4 Mehmet’in 42 hikaye kitabı vardı. Kitapların bir miktarını okudu. Okuma-
dığı 25 kitap kaldı. Mehmet kitapların kaç tanesini okumuştur?
Çözüm
Mehmet’in kitapları
Okuduğu kitaplar -
Okumadığı kitaplar
71
Etkinlik Bir önceki sayfada verilen çalışmalardan yararlanarak
problemleri çözünüz.
1 Tabakta bir miktar elma vardı. Tabağa 8 elma daha koyduk. Tabakta
toplam 14 elma oldu. Tabakta başlangıçta kaç elma vardı?
2 Onur’un 24 bilyesi vardı. Bir miktar bilyede kardeşi verdi. Onur’un 33

bilyesi oldu. Kardeşi Onur’a kaç bilye vermiştir?
3 Baloncunun bir miktar balonu vardı. Balonların 14 tanesi patladı. Balon-

cunun 16 balonu kaldı. Baloncunun başlangıçta kaç balonu vardı?
4 İnci’nin 57 tane cevizi vardı. Bir miktarını yedi. 36 tane cevizi kaldı. İnci
kaç tane ceviz yedi?
72
Eşitlik
“=“ (eşit) işareti her zaman işlem sonucu anlamı taşımaz. Eşit, “=“ işa-
retinin iki tarafındaki denge durumunu (eşitliğini) gösterir.
5 + 7 = 10 + 2 15 - 5 = 13 - 3 5 + 6 = 17 - 6 14 = 11+ 3
12 = 12 10 = 10 11 = 11 14 = 14
Etkinlik Örneklerden yararlanarak “ “ yerine matematiksel

ifadelerin eşitliğini sağlayan sayılar yazınız.
7+3=6+4 8-3 =9-4

10 10 5 5
+ 8 = 10 + 4 16 - 4 = 18 -
................... = ................... ................... = ...................
9+ = 12 + 5 - 5 = 16 - 4
................... = ................... ................... = ...................
15 + 9 = 12 + 19 - 8 = -5
................... = ................... ................... = ...................
6+4= +2 20 - = 15 - 5
................... = ................... ................... = ...................
73
Etkinlik Aşağıdaki örneklerden yararlanarak “ “ yerine mate-
matiksel ifadelerin eşitliğini sağlayan sayılar yazınız.
12 + 6 = 20 - 2 16 = 19 - 3
18 18 16 16
16 - 6 = 9 + 26 - = 21
................... = ................... ................... = ...................
+ 5 = 17 - 3 32 = 24 +
................... = ................... ................... = ...................
38 - 6 = + 24 + 12 = 23
................... = ................... ................... = ...................
+ 14 = 40 - 9 - 7 = 49
................... = ................... ................... = ...................
20 - 4 = 10 + 45 = 20 +
................... = ................... ................... = ...................
74
Problemler
1 Fatih 96 sayfalık kitabının birinci gün 18 sayfasını, ikinci gün 14 sayfasını

okuyor. Fatih’in okuyacağı kaç sayfa kalmıştır?
Kitabın sayfa sayısı 96 1. gün sonunda kalan 78

1.gün okunan - 18 2. gün okunan - 14
1. gün sonunda kalan 78 Kalan sayfası 64
2 Bir otobüste 24 erkek, 12 kadın, 9 da çocuk yolcu vardır. Bu otobüsteki

yolcu sayısı kaçtır?
3 Mert’in 34 bilyesi vardı. 18 bilye de abisi verdi. Mert bilyelerinin 26

tanesini kardeşine verdi. Mert’in kaç bilyesi kalmıştır?
4 Bir bakkal sabah aldığı 90 ekmeğin 68 tanesini sattı. Öğlen 48 ekmek

daha aldı. Bakkalın elinde satması gereken kaç ekmek vardır?
75
5 2 - A sınıfında 17 kız, 18 erkek öğrenci vardı. Bugün öğrencilerden 6
tanesi okula gelmedi. Bugün 2-A sınıfında kaç öğrenci vardır?
6 Bir ağaçta 28 kuş vardı. Kuşlardan 18 tanesi uçtu. Uçan kuşlardan 12

tanesi geri kondu. Ağaçta kaç kuş vardır?
7 Saksıda 18 gül, 12 papatya vardı. Saksıya 15 gül daha koyarsam, sak-

sıda kaç çiçek olur?
8 Manavda 28 kilo çilek vardı. Manav 24 kilo daha çilek aldı. Çileklerin
36 kilosunu sattı. Manavda kaç kilo çilek kalmıştır?
76
Problemler
1 Bir çiftlikte 46 koyun, koyunlardan 26 eksik keçi vardır. Bu çiftlikte

toplam kaç hayvan vardır?
2 Bir otobüste 14 bayan, bayanlardan 9 fazla erkek yolcu vardır. Oto-

büste toplam kaç yolcu vardır?
3 Bir sınıfta 21 erkek öğrenci vardır. Kız öğrencilerin sayısı erkek öğren-
cilerin sayısından 7 eksiktir. Sınıfta toplam kaç öğrenci vardır?
4 25 poğaça, poğaçalardan 27 fazla simit satan bir satıcı toplam kaç

simit ve poğaça satmıştır?
77
5 Esra’nın 34 tokası vardı. Esra tokalarının bir kısmını kaybetti. Esra’nın 12
tokası kaldı. Esra kaç toka kaybetmiştir?
6 Bir simitçi elindeki simitlerin 56 tanesini satıyor. Geriye 17 simidi kalıyor.

Simitçinin başlangıçta kaç simidi vardır?
7 Mert 78 lira parasının bir kısmını harcıyor. Mert’in geriye 29 lirası kalı-
yor. Mert kaç lira harcamıştır?
8 Cem'in babasının yaşı 46’dır. Cem babasından 22 yaş küçük, kardeşin-

den 6 yaş büyüktür. Cem’in kardeşi kaç yaşındadır?
78
Değerlendirme 4
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 34 ▲7 Adı Soyadı:
+ 2■ +2 2 Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
57 79
1 6 11
Yukarıdaki işlemlere göre 2

3
7
8
12
13
4 9 14
▲ ve ■ yerine gelecek sa- 5 10 15
yıların toplamı kaçtır?

A. 7 B. 8 C. 9 4 Bir manav cumartesi günü
24 kilogram domates sat-
tı. Pazar günü cumarte-
si gününden 17 kilogram
daha fazla domates sattı.
2 3 4 Yandaki toplama iş- Manav cumartesi ve pazar
+ 2 8 leminin tahmini so- günü toplam kaç kilogram
nucu kaçtır? domates satmıştır?
A. 60 B. 65 C. 70 A. 41 B. 58 C. 65
3 Benim 37 oyun kartım 5 5 6 Yanda verilen çı-

vardı. Abim 16, babam 21 - 2 3 karma işleminin
oyun kartı daha verince tahmini sonucu gerçek so-
kaç oyun kartım oldu? nucundan kaç fazladır?
A. 53 B. 64 C. 74 A. 7 B. 4 C. 3
79
6 - 21 = 12 10 Bir minibüste 12 kız öğ-
Yukarıdaki işlemde veril- renci vardı. Kız öğrenciler-
meyen eksilen kaçtır? den 4 eksik erkek öğrenci
A. 9 B. 33 C. 42 vardır. Minibüste toplam
kaç öğrenci vardır?
A. 8 B. 16 C. 20
7 35 - = 12
Yukarıdaki çıkarma işlemi-
ne göre verilmeyen çıkan
kaçtır?
A. 23 B. 37 C. 47 11 Musa 57 bilyesinin bir kıs-
mını kaybediyor. 29 bilyesi
kalıyor. Musa kaç bilyesini
8 14 + = 9 + 8 kaybetmiştir?
Yukarıdaki eşitliğe göre A. 96 B. 30 C. 28
yerine hangi sayı ya-
zılmalıdır?
A. 15 B. 4 C. 3
12 İnci'nin 75 TL'si vardı.

9 30 = 17 + 48 TL'ye çanta aldı. Daha
Yukarıdaki eşitlikte sonra babası 35 TL daha
yerine hangi sayı yazılmalıdır? harçlık verdi. İnci'nin kaç
A. 47 B. 15 C. 13 parası oldu?
A. 62 B. 52 C. 27
80
Sıvı Ölçüleri
Evimizde sıvı maddeleri ölçerken sürahi, bardak, kaşık, fincan gibi
araçları kullanırız
Etkinlik Aşağıdaki kapların içi suyla doludur. İçindeki sıvı mik-

tarlarına göre kapları azdan çoğa ve çoktan aza doğru sıralayınız.
Kova Fincan Kaşık Bardak
H Çoktan aza doğru: Kova - Bardak - Fincan - Kaşık

H Azdan çoğa doğru:
Damacana Varil Bardak Tencere
H Çoktan aza doğru:

Cezve Bidon Küvet Demlik
H Çoktan aza doğru:

81
Problemler
1 Bir şişede 13 bardak doldurabilecek portakal suyu vardır. Sabah

3 bardak öğlen 6 bardak portakal suyu tüketilmiştir. Şişede kaç
bardak portakal suyu kalır?
2 Bahçedeki plastik havuzu doldururken Ali 13 kova, Arif 24 kova,

Mehmet 22 kova su taşımıştır. Plastik havuzda kaç kova su vardır?
3 İçinde 23 bidon su bulunan bir depoyu doldurmak için 1. gün 27

bidon, 2. gün 1. günden 15 fazla bidon su taşınmıştır ve depo dol-
muştur. Depo kaç bidon su almaktadır?
4 Kermeste satılmak üzere hazırladığımız limonataları damacanaya

doldurduk. 1. gün 18 bardak, 2. gün birinci günden 13 bardak
fazla, üçüncü gün ise 36 bardak limonata sattık. ve damacanadaki
limonatayı bitirdik. Damacana kaç bardak limonata almıştır?
82
Geometrik Şekiller
ÜÇGEN - KARE - DİKDÖRTGEN - ÇEMBER - DAİRE
köş köşe
e kenar köşe Kare'nin dört kenarı
Üçgen'in üç köşesi
ve dört köşesi var- kenar kenar
kenar kenar ve üç kenarı var-
dır. Tüm kenarları
köş köşe köşe dır.
köş
e
kenar e birbirine eşittir. kenar
köş kenar Dikdörtgenin dört

e köşe
köşesi ve dört Çember
kenarı bulunur. Çember ve dairenin
kenar kenar İki kısa, iki uzun köşesi ve kenarı yoktur
kenarı vardır.
e Karşılıklı kenarları Daire
köş kenar köşe
birbirine eşittir.
Etkinlik Aşağıdaki şekillerin köşe ve kenarları belirtiniz.

Şeklin adını, köşe ve kenar sayılarını yazınız.
...............
...............
............... ...............
............... ............... ............... ...............

............... ............... ............... ...............
...............
...............
F Şeklin adı: F Şeklin adı:
F Kenar sayısı: F Kenar sayısı:
F Köşe sayısı: F Köşe sayısı:
...............
............... ...............
............... ...............
............... ...............
...............
F Şeklin adı: F Şeklin adı: F Şeklin adı:

F Kenar sayısı: F Kenar sayısı: F Kenar sayısı:
F Köşe sayısı: F Köşe sayısı: F Köşe sayısı:
83
Etkinlik Aşağıdaki nesnelerin kenar ve köşe sayıları ile hangi
şekle benzediğini altlarına yazınız.
Kenar sayısı : Kenar sayısı : Kenar sayısı :

Köşe sayısı : Köşe sayısı : Köşe sayısı :
Şeklin adı : Şeklin adı : Şeklin adı :
Kenar sayısı : Kenar sayısı : Kenar sayısı :

Köşe sayısı : Köşe sayısı : Köşe sayısı :
Şeklin adı : Şeklin adı : Şeklin adı :
Etkinlik Aşağıdaki tabloda istenen özelliklere uygun şekiller
çiziniz.
4 kenarı ve 4 köşesi 3 kenarı ve 3 köşesi Kenar ve köşesi

olan şekiller olan şekiller olmayan şekiller
84
Etkinlik Aşağıdaki geometrik cisimlerin okla gösterilen yüzlerini
kullanarak hangi şekilleri çizebileceğinizi düşünüp çiziniz. Çizdiğiniz
şeklin adını yazınız.
Kare
85
Etkinlik Geometrik sekilleri kullanarak örneğe benzer çeşitli
yapılar oluşturalım.
86
Geometrik Cisimler
Küre Koni Silindir Küp Üçgen Kare Dikdörtgen

prizma prizma prizma
Etkinlik Aşağıdaki nesnelerin hangi geometrik cisme benzedi-

ğini altlarına yazınız.
................................ ................................ ................................ ................................

Açınımı:
................................ ................................ ................................ ................................
................................ ................................ ................................ ................................
87
Etkinlik Aşağıdaki noktaları birleştirerek geometrik cisimleri çi-
ziniz. Çizdiğiniz şeklin adını altına yazınız.
88
Uzamsal İlişkiler (Simetri)
Çikolatayı tam ortadan böldüğümüzde iki

eş parça elde ederiz.
Etkinlik Aşağıdaki nesne ve şekillerin tam ortasından bir çizgi
çekiniz. Şeklin iki eş parçaya ayrılıp ayrılmadığına dikkat ediniz. Eş
parçaya ayrılanlara " " ayrılmayanlara " " koyunuz.
89
Etkinlik Aşağıdaki geometrik şekilleri tam ortadan eşit olacak
şekilde ikiye katladığımızda oluşabilecek şekilleri örnekteki gibi ya-
nına çiziniz.
90
Geometrik Örüntüler
Nesne ve şekillerin belirli bir kurala göre dizilmesine örüntü denir.
Örüntünün Kuralı: 2 kare, 1 üçgen şeklindedir.
Etkinlik Aşağıdaki geometrik şekillerin kurallarını altlarına yazalım.
91
Etkinlik Aşağıdaki örüntüleri inceleyiniz. Örüntüleri kuralına
uygun olarak boş bırakılan yerleri tamamlayınız.
92
Etkinlik Aşağıdaki örüntülerin eksik bırakılan bölümlerini
tamamlayınız.
............ ............ ............
............ ............
............ ............
............ ............
............ ............
Etkinlik Aşağıdaki geometrik şekillerle örüntüler oluşturunuz.
93
Etkinlik Aşağıdaki örüntülerle benzer kurala sahip örüntüler
oluşturup altını çiziniz.
94
Değerlendirme 5
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdaki kaplardan en Adı Soyadı:
çok sıvı alan hangisidir? Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
A. Damacana
1 6 11
B. Varil
2 7 12
3 8 13
4 9 14
C. Kova 5 10 15
2 4 Köşesi vardır. 4 Yukarıdaki görsel-

4 Kenarı vardır. deki buzdolabı han-
Kenarları birbirine eşit- gi geometrik cisme
tir. benzemektedir?
Yukarıda özellikleri verilen A. Küre B. Küp
geometrik şekil aşağıdaki- C. Kare prizma
lerden hangisidir?
A. B. 5

C. Yukarıdaki gibi kesilmiş bir
kağıdı, iki tarafı da eşit
olacak şekilde katladığı-
3 Aşağıdaki geometrik şekil-
mızda aşağıdaki şekiller-
lerden hangisini kullana-
den hangisi oluşmaz?
rak çember çizemeyiz?
A. B.
A. B.

C.
C.
95
6 9 Aşağıdakilerden hangi-
Yukarıda verilen örüntünün si tam ortasından bir çizgi
kuralı hangisidir? çizdiğimizde iki eş parçaya
A. Üçgen, iki çember, kare ayrılmaz?
B. Üçgen, kare, iki çember A. B.
C. Üçgen, kare, çember
C.
7
Yukarıdaki örüntüde boş bıra-
kılan yerlere gelmesi gereken
geometrik cisimler sırasıyla
hangi seçnekte verilmiştir?
A. B. 10
C.
Bir kova su 3 sürahi dol-
durmaktadır. Buna göre
8 4 kova suyun doldurduğu
sürahiler hangi seçenekte
doğru verilmiştir?
Yukarıdaki görselde kaç A.
tane geometrik şekil kulla-
B.
nulmıştır?
A. 10 B. 12 C. 14 C.
96
Çarpma İşlemi
Bir doğal sayının kendisi ile tekrarlı toplamının kısa yoldan yapılışına
çarpma işlemi denir.
3 tane 4 = 12
+ + =
3 x 4 = 12
4 + 4 + 4 = 12 Çarpan Çarpan Çarpım
Etkinlik Aşağıdaki işlemleri örnekten yararlanarak yapınız.
+ + +
+ +
2 + 2 + 2 + 2
+ +
4 tane 2 = 8
......... tane ......... = .........
4x2=8
......... x ......... = .........
+ + + + +
+ + + + +
......... tane ......... = ......... ......... tane ......... = .........

......... x ......... = ......... ......... x ......... = .........
+ + + + + +
+ + +
+ + +
......... tane ......... = ......... ......... tane ......... = .........
......... x ......... = ......... ......... x ......... = .........
97
Etkinlik Aşağıdaki işlemleri örneğe uygun yapınız.
3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15 4 + 4 + 4 + 4 + 4 = .........
5 tane 3 = 15 ...... tane ...... = .........
5 x 3 = 15 ...... x ...... = .........
5 + 5 + 5 + 5 + 5 = ......... 6 + 6 + 6 + 6 = .........
...... tane ...... = ......... ...... tane ...... = .........
...... x ...... = ......... ...... x ...... = .........
10 + 10 + 10 + 10 = ......... 7 + 7 + 7 = .........
...... tane ...... = ......... ...... tane ...... = .........
...... x ...... = ......... ...... x ...... = .........
2 + 2 + 2 + 2 + 2 = ......... 8 + 8 + 8 = .........
...... tane ...... = ......... ...... tane ...... = .........
...... x ...... = ......... ...... x ...... = .........
3 + 3 + 3 + 3 + 3 + 3 = ......... 9 + 9 + 9 = .........
...... tane ...... = ......... ...... tane ...... = .........
...... x ...... = ......... ...... x ...... = .........
98
Çarpma İşlemi
2 2 1x2=2
2+2 4 2x2=4
2 + 2 + 2 6 3x2=6
2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
2+2+2+2+2+2+2+2+2+2 ... x 2 = .....
5 ... x 5 = .....
5+5 ... x 5 = .....
5 + 5 + 5 ... x 5 = .....
5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
5+5+5+5+5+5+5+5+5+5 ... x 5 = .....
99
4 ... x 4 = .....
4+4 ... x 4 = .....
4 + 4 + 4 ... x 4 = .....
4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
4+4+4+4+4+4+4+4+4+4 ... x 4 = .....
3 ... x 3 = .....
3+3 ... x 3 = .....
3 + 3 + 3 ... x 3 = .....
3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
3+3+3+3+3+3+3+3+3+3 ... x 3 = .....
100
Çarpma İşlemi
Etkinlik Aşağıdaki çarpma işlemlerini yapınız.
3 2 4 3 8
x2 x4 x6 x7 x2
5 5 4 2 4
x3 x5 x7 x9 x2
8 3 5 5 7
x4 x8 x6 x2 x3
6 5 3 4 2
x5 x7 x9 x4 x2
5 4 4 7 5
x8 x8 x9 x2 x4
7 6 6 7 2
x5 x3 x2 x4 x3
101
2 5 4 1 9
x 5 x 6 x 3 x 9 x 2
4 1 6 10 8
x 5 x 3 x 4 x 5 x 3
9 10 1 9 8
x 4 x 4 x 7 x 3 x 1
2 6 5 10 2
x 6 x 4 x 9 x 2 x 7
3 1 9 3 10
x 4 x 6 x 5 x 5 x 3
1 2 10 3 3
x 5 x 8 x 1 x 6 x 3
102
Çarpanların Yerini Değiştirerek Çarpma
Çarpma işleminde çarpanların yerini değiştirip işlemi yaptığımızda

sonuç değişmez.
9 5 5 2
x 5 x 9 x2 x5
4 5 4 5
3 4 5 3
x4 x3 x3 x5
4 10 8 2
x 10 x 4 x2 x8
6 5 1 3
x5 x6 x3 x1
9 0 6 2
x0 x9 x2 x6
103
Çarpma İşleminde "1" ve "0"’ın Etlisi
¡1¡ İN ETKİSİ
Bir doğal sayıyı ¡1™ ile çarptığımızda sonuç sayının kendisi olur. ¡1™
çarpma işleminde etkisiz elemandır.
4 tane 1 = 4 eder.
+ + +
4x1=4
1 + 1 + 1 + 1 = 4
5 6 9 4 3 8 2
x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1
¡0¡ IN ETKİSİ
Bir doğal sayıyı ¡0™ ile çarptığımızda sonuç sıfırdır. ¡0™ çarpma işle-
minde yutan elemandır.
4 tane 0 = 0 eder.
+ + +
4x0=0
0 + 0 + 0 + 0 = 0
5 6 9 4 3 8 2
x0 x0 x0 x0 x0 x0 x0
104
Problemler
1 6’nın 3 katı kaçtır?
2 Günde 4 ekmek tüketen bir aile 7 günde kaç ekmek tüketir?
3 Tanesi 5 liradan 9 kitap alan Mehmet, satıcıya kaç lira öder?
4 Saatte 4 kilometre yürüyen biri 6 saatte kaç kilometre yürür?
5 3 katlı bir okulun her katında 8 sınıf vardır. Bu okulda kaç sınıf
vardır?
6 Günde 8 saat çalışan bir işçi 5 günde kaç saat çalışır?
105
7 Bir sınıfta 10 sıra bulunmaktadır. Her sırada 3 öğrenci oturmak-
tadır. Sınıfta kaç öğrenci vardır?
8 Tanesi 4 liradan 6 hikâye kitabı aldım. Satıcıya 30 lira verdim.

Ne kadar para üstü almalıyım?
9 Orhan 46 sayfalık hikâye kitabının her gün 8 sayfasını okuyor. 4.

günün sonunda Orhan’ın okuyacağı kaç sayfa daha kalmış olur?
10 Bir inek günde 5 litre süt vermektedir. 2 inek 5 günde kaç litre
süt verir?
106
Değerlendirme 6
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 5 +5+5+5= Adı Soyadı:
Yukarıdaki işlemin kısa Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
yoldan yapılışı aşağıdaki-

1 6 11
lerden hangisidir?
2 7 12
3 8 13
4 9 14
A. 4 x 5 5 10 15
B. 4 + 5
C. 5 x 5 4 5x0=?
Yukarıdaki işlemde “?”
2 yerine aşağıdakilerden
hangisi gelmelidir?
Yukarıdaki portakalların A. 5 B. 0 C. 50
toplam kaç tane oldu-
ğunu kısa yoldan bulmak
için aşağıdaki işlemlerden
hangisini yaparız? 5 Kemal Dayı’nın çiftliğinde
A. 3 x 3 5 kuzu vardır. Kuzuların
B. 5 x 3 toplam kaç ayağı vardır?
C. 3 + 5 A. 5 B. 10 C. 20
3 Aşağıdaki işlemlerin han-

gisinin sonucu diğerlerin-
den farklıdır? 6 3x = 18
A. 2 x 6 yerine aşağıdakilerden
B. 3 x 4 hangisi gelmelidir?
C. 4 x 4 A. 5 B. 6 C. 7
107
7 2 x 1 = ? 10 3x4=?
Yukarıdaki işlemde “?” Aşağıdakilerden hangi-
yerine aşağıdakilerden si yukarıdaki işlemle aynı
hangisi gelmelidir? sonucu verir?
A. 2 B. 1 C. 0 A.
B.
8 2 TL C.
Yukarıdaki kalemden 1
deste alan Cihan kaç TL
ödemiştir?
A. 10 B. 20 C. 30
11
9 4x5=?
Yukarıda verilen işlemin Yukarıdaki binaların kaç
sonucu ile aşağıdakilerden camı olduğunu kısa yoldan
hangisinin sonucu aynıdır? bulmak için aşağıdaki iş-
A. 3 x 6 lemlerden hangisini yap-
B. 2 x 10 malıyız?
C. 3 x 7 A. 3 x 6
B. 3 + 6
C. 4 + 4 + 4
108
Bölme İşlemi
Şekildeki 6 elma 3 kişi

arasında paylaştırılmıştır. 3
kişi arasında paylaştırmak
için elmaları 3 eş gruba
ayırmak gerekir. 3 eş gru-
ba ayırdığımızda her grupta 2 elma olur. Bu durumda her bir kişiye 2
elma düşer.
Etkinlik Aşağıdaki nesneleri, verilen kişi sayısı kadar gruplara

ayırıp eşit şekilde paylaştırınız. Çalışmaları yaparken yukarıdaki ör-
nekten yararlanınız.
109
Etkinlik Aşağıdaki cevizleri sayınız. Altlarındaki tabaklara eşit
şekilde paylaştırınız. Her tabağa kaç ceviz koyduğunuzu altına ya-
zınız.
3 3 3
110
Bölme İşlemi
Etkinlik Aşağıdaki ardışık çıkarma işlemlerini yapalım. İşlemleri

bölme işlemi şeklinde gösterelim.
1 12 - 3 = 9 12 3 1 8- 2 =
2 9- 3=6 - 12 4 2 ........ - ..........
00 -
3 6- 3=3 3 ........ - ..........
12 ÷ 3= 4
4 3- 3=0 4 ........ - .......... ..........÷ ..........= ..........
1 12 - 4 = 1 6- 2 =
2 ......... - .......... - 2 ........ - .......... -
3 ......... - .......... 3 ........ - ..........
..........÷ ..........= ..........
..........÷ ..........= ..........
1 15 - 3 = 1 10 - 2 =
2 ........ - .......... - 2 ........ - .......... -
3 ........ - .......... 3 ........ - ..........
..........÷ ..........= .......... ..........÷ ..........= ..........
4 ........ - .......... 4 ........ - ..........
5 ........ - .......... 5 ........ - ..........
1 16 - 4 = 1 20 - 5 =
2 ........ - .......... - 2 ........ - .......... -
3 ........ - .......... 3 ........ - ..........
..........÷ ..........= .......... ..........÷ ..........= ..........
4 ........ - .......... 4 ........ - ..........
111
Yandaki bölme işlemini yaparken “Kaç tane
1 2 2 x = 12
2, 12 yapar?“ sorusunu sorarız.
- 1 2 6
2+2+2+2+2+2 6 tane 2, 12 ya-
0 0
par. Böylece paylaşım sayısı olan 6’yı buluruz.
Etkinlik Aşağıdaki bölme işlemlerini yapınız.
62 63 82 20 4
84 93 10 2 18 3
10 5 12 3 12 4 20 5
14 2 15 3 16 2 18 2
112
Bölme İşlemi
Etkinlik Aşağıdaki örneği inceleyiniz. Bölme işlemlerini yaparak

çalışmayı örnekteki gibi tamamlayınız.
Bölünen 92 Bölen 16 4
- 93 Bölüm -
0 Kalan
10 2 18 9
- -
18 6 16 8
- -
12 6 15 5
- -
12 2 14 7
- -
113
Etkinlik Aşağıdaki örneği inceleyiniz. Bölme işlemlerini yaparak
çalışmayı örnekteki gibi tamamlayınız.
Bölünen
12 ÷ 2 = 6 Bölüm 20 ÷ 2 =
Bölen
12 ÷ 4 = 8÷2=
10 ÷ 5 = 15 ÷ 3 =
9÷3= 4÷2=
12 ÷ 3 = 14 ÷ 2 =
18 ÷ 2 = 16 ÷ 4 =
114
Problemleri
1 18 muzu 3 arkadaş eşit olarak paylaşıyorlar. Her birine kaç muz
düşer?
Muz sayısı ......... .... Paylaştırılacak kişi sayısı
.... Kişi başına düşen muz sayısı
2 18 öğrenci 6 sıraya eşit sayıda oturmak istiyor. Her sıraya kaç
öğrenci oturur?
3 Bir terzi 20 metrelik kumaşı 4 eşit parçaya bölüyor. Her parça

kaç metre olur?
4 Babalarının verdiği 15 lirayı 3 kardeş eşit olarak paylaşıyor. Her
birine kaç lira düşer?
5 Bir simitçi 18 simidin yarısını satıyor. Simitçi kaç simit satmıştır?
115
6 12 ekmeği 4 günde bitiren bir aile günde kaç ekmek tüketmiştir?
7 Bir çiçekçi 16 çiçeği eşit sayıda 4 vazoya yerleştiriyor. Her vazo-
da kaç tane çiçek olur?
8 Bir gözlükçü 20 gözlüğü dörderli gruplar hâlinde kutuya koymak
istiyor. Bunun için kaç kutuya ihtiyacı vardır?
9 Biri 7, diğeri 9 kilogramlık iki torba şekeri 2 kişi eşit olarak pay-
laşıyor. Her birine kaç kilo şeker düşer?
10 Ben 9, kardeşim 5 elma topladı. Elmaları eşit şekilde paylaşırsak
her birimize kaç elma düşer?
116
Değerlendirme 7
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adı Soyadı:

Test
tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
Yukarıdaki topları 5 arka- 5 10 15
daş paylaştığında her biri-

ne kaç top düşer?
A. 3 B. 4 C. 5 4 1 ÷ 1 = ?
Yukarıdaki işlemde “?” ye-
2 rine aşağıdakilerden han-
gisi gelmelidir?
A. 1 B. 2 C. 0
Tabaktaki elmaları yanın-

daki çocuklara eşit şekilde
paylaştırmak için aşağı- 5 Bir ahırdaki atların ayak
daki işlemlerden hangisini sayılarının toplamı 20’dir.
yapmalıyız? Bu ahırda kaç at olduğu-
A. 8 4 B. 8 2 C. 8 1 nu aşağıdaki işlemlerden
hangisi ile buluruz?
3 4 ÷1=? A. 20 2 B. 20 3
Yukarıdaki bölme işlemin-
de “?” yerine aşağıdaki-
C. 20 4
lerden hangisi gelmelidir?

A. 2 B. 1 C. 4
117
.....
6 1. paylaşım: 9 - 3 = 6 9 Elindeki 12 kalemi 3 ar-
2. paylaşım: 6 - 3 = 3 kadaşı ile eşit şekilde pay-

3. paylaşım: 3 - 3 = 0 laşacak olan Asiye, hangi
Yukarıdaki paylaşım işle- işlemi yapmalıdır?
minin kısa yoldan yapılışı A. Toplama işlemi
aşağıdakilerden hangisidir? B. Çarpma işlemi
A. 9 3 B. 9-3 C. 3 3 C. Bölme işlemi

7 1 2 3 s 2 10 Her gün 4 kilometre yürü-

s H
yüş yapan Tamer 16 kilo-
Yukarıda verilen işlemlere metreyi kaç günde yürür?
göre H yerine aşağıdaki- A. 4 B. 6 C. 8
lerden hangisi gelmelidir?
A. 2 B. 4 C. 3
11
8 6 3 işleminin mo-
- 6 2 dellenişi aşağı-
0 dakilerden han-
gisidir?
A. Yukarıdaki kelebekleri
dörderli gruplandırdığı-
B. mızda kaç grup oluşur?
A. 5 B. 4 C. 3
C.
118
Kesirler
Yarım
Çeyrek Çeyrek
Bütün
Çeyrek Çeyrek
Bir bütünü iki parçaya böldüğümüzde iki tane yarım elde ederiz. Bir
bütünü dört eş parçaya böldüğümüzde dört tane çeyrek elde ederiz.
Etkinlik Aşağıdaki görselleri verilen nesnelerin yanına “bütün,

yarım, çeyrek“ ifadelerinden uygun olanı yazınız.
yarım
119
Etkinlik Aşağıdaki şekillerin boyalı kısımlarının şeklin ne kada-
rını gösterdiğini örnekteki gibi ¡bütün, yarım ve çeyrek™ ifadelerinden
uygun olanını yazınız.
çeyrek
Etkinlik Aşağıdaki şekillerin istenilen kadarını örnekteki gibi

boyayınız.
yarım çeyrek Bütün
yarım bütün çeyrek
bütün çeyrek yarım
120
Kesirler
Bir bütünün iki eş parçasından her
birine yarım denir.
Etkinlik Aşağıda bütünlerden kaç yarım elde edebileceğimizi
örnekteki gibi yazınız.
3 bütün 6 yarım eder. 2 bütün ..... yarım eder.
4 bütün ..... yarım eder. 5 bütün ..... yarım eder.
Bir bütünün dört eş parçasından her

birine çeyrek denir.
Etkinlik Aşağıdaki bütünleri kaç çeyrek elde edebileceğimizi
2 bütün 8 çeyrek eder. 3 bütün ..... çeyrek eder.
5 bütün ..... çeyrek eder. 4 bütün ..... çeyrek eder.
6 bütün = .......... yarım 6 bütün = .......... çeyrek

121
İki yarım bir bütün eder.
Etkinlik Aşağıda yarımlardan kaç bütün elde edebileceğimizi

4 yarım 2 bütün eder. 8 yarım ..... bütün eder.
6 yarım ..... bütün eder. 16 yarım ..... bütün eder.
Dört çeyrek bir bütün eder.
Etkinlik Aşağıdaki bütünleri kaç çeyrek elde edebileceğimizi

8 çeyrek 2 bütün eder. 16 çeyrek ..... bütün eder.
4 çeyrek ..... bütün eder. 20 çeyrek ..... bütün eder.
2 yarım = .......... bütün 4 çeyrek = .......... bütün

122
Bir yarım iki çeyrek eder.
İki çeyrek bir yarım eder.
Etkinlik Aşağıdaki yarımlardan kaç çeyrek elde edilebileceğini

yazınız.
5 yarım ..... çeyrek eder. 7 yarım ..... çeyrek eder.
8 yarım ..... çeyrek eder. 6 yarım ..... çeyrek eder
Etkinlik Aşağıdaki çeyreklerden kaç yarım elde edilebileceğini

yazınız.
4 çeyrek ..... yarım eder. 14 çeyrek ..... yarım eder.
12 çeyrek ..... yarım eder. 10 çeyrek ..... yarım eder.
123
Bir yarım + iki çeyrek bir bütün eder.
Etkinlik Aşağıdaki yarım ve çeyreklerin kaç bütünü oluşturaca-

ğını yazınız.
3 yarım + 6 çeyrek ..... bütün eder. 4 yarım + 4 çeyrek ..... bütün eder.
Etkinlik Aşağıdaki eşitlikleri inceleyiniz. Boşlukları doldurunuz.
2 yarım + 4 çeyrek = 2 bütün 1 yarım + 2 çeyrek = ...... bütün

4 yarım + 4 çeyrek = ...... bütün 8 yarım + 8 çeyrek = ...... bütün
124
Değerlendirme 8
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdakilerden hangisi Adı Soyadı:
yarımı ifade eder? Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
A. B.

1 6 11

2 7 12
3 8 13
4 9 14
C. 5 10 15
2 Yanda verilen 5
şeklin çeyreğini
boyamak is- Yukarıdaki şeklin yarısını

tersek kaç kare boyamalı- boyamak istersek kaç kare
yız? boyamalıyız?
A. 3 B. 2 C. 1 A. 1 B. 2 C. 3
3
Yukarıdaki ekmeklerden
kaç bütün ekmek oluşur? 6 Aşağıdaki şekillerden han-
A. 12 B. 3 C. 4 gisinin çeyreği boyanmıştır?
A. B.
4
C.
Yukarıdaki elmalardan kaç
tane çeyrek elma oluşur?
A. 6 B. 3 C. 1
125
7 Aşağıdaki ifadelerden han- 10 12 arkadaş çeyrek ekmek
gisi yanlıştır? arası sandviç yapıyorlar.
A. Bir bütün iki yarım eder. Bunun için kaç ekmek al-
B. Bir bütün iki çeyrek eder. mışlardır?
C. Bir bütün dört çeyrek A. 6 B. 4 C. 3
eder.
8 Her gün bir yarım ekmek 11

yiyen Bahar, 8 günün so-
nunda kaç ekmek yemiş Yukarıdaki karpuzlardan
olur? kaç bütün karpuz oluşur?
A. 2 B. 4 C. 16 A. 3 B. 4 C. 6
9
12 Aşağıda verilen ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A. 4 yarım 2 bütün eder.
Yukarıdaki pastalardan kaç
B. 6 çeyrek 3 yarım eder.
çeyrek pasta elde edilir?
C. 4 yarım 2 çeyrek eder.
A. 8 B. 4 C. 2
126
Zaman Ölçüleri
Yelkovan: Dakikayı gösterir. Bir tam tur dönüşünü
60 dakikada tamamlar.
Akrep: Saati gösterir. Yelkovan tam bir tur döndü-
ğünde akrep bir saat ilerler.
Etkinlik Aşağıdaki saatlerin okunuşlarını altlarına yazınız.
Etkinlik Aşağıdaki saatlerin gösterdiği zamanlar altlarına ya-

zılmıştır. Akrep ve yelkovan çizerek saatleri gösteriniz.
Saat Saat Saat Saat

On iki buçuk On bir Beş buçuk Üç buçuk
Saat Saat Saat Saat

Dört buçuk Altı On Yedi buçuk
127
Saat dördü çey- Saat beşe çey-
rek geçiyor. rek var.
Etkinlik Yukarıdaki örneklerden yararlanarak aşağıdaki saat-

lerin gösterdiği zamanları yazınız.
Etkinlik Okunuşları verilen saatlerin akrep ve yelkovanı çiziniz.

Saat üçe çeyrek Saat altıyı çey-
var. rek geçiyor.
Saat ona çeyrek Saat ikiyi çeyrek

var. geçiyor.
128
Saatleri öğleden sonra okurken saatin gösterdiği za-
mana 12 ekleriz.
Yandaki saat 02.00’yi göstermektedir. Öğleden
sonra (12 + 2 = 14), saat on dört (14.00) şeklinde
02 : 00 14 : 00 okunur.
Etkinlik Aşağıdaki saatlerin öğleden önce ve öğleden sonra
dijital saatlerdeki görünümünü yazınız.
Öğleden önce :
: : : :
Öğleden sonra :
: : : :
Öğleden önce :
: : : :
Öğleden sonra :
: : : :
Etkinlik Aşağıda verilen dijital saatleri analog saatler üzerin-

de çizerek gösteriniz.
21 : 15 19 : 30 15 : 45 13 : 15
129
Etkinlik Aşağıda verilen dijital saatlerin altına "sabah, öğlen,
akşam, gece" ifadelerinden uygun olanı yazınız.
12 : 00 22 : 00 09 : 00 24 : 00
07 : 00 02 : 00 21 : 00 14 : 00
Etkinlik Aşağıdaki saatleri belirtilen zaman kadar ileriye ve

geriye alarak akrep ve yelkovanlarını çiziniz.
1 saat önce 2 saat sonra

14 : 00
yarım saat yarım saat

önce sonnra
09 : 30
yarım saat
2 saat önce sonra
18 : 00
15 dakika 15 dakika
önce sonra
17 : 30
45 dakika 45 dakika
önce sonra
03 : 00
130
Gün - Hafta - Ay - Mevsim - Yıl
1 gün 24 saattir.
1 hafta 7 gündür: Pazartesi - Salı - Çarşamba - Perşembe - Cuma -
Cumartesi - Pazar
1 yıl 12 aydır: Ocak - Şubat - Mart - Nisan - Mayıs - Haziran -
Temmuz - Ağustos - Eylül - Ekim - Kasım -Aralık
1 yıl 4 mevsimdir: Sonbahar - Kış - İlkbahar - Yaz
Her mevsim 3 aydır.
Haftanın
Günleri 1. gün 2. gün 3. gün
4. gün 5. gün 6. gün 7. gün
Etkinlik Aşağıda verilen haftanın günleri ile ilgili “Dün, Bugün,

Yarın“ etkinliğini yapınız.
Dün Bugün Yarın Dün Bugün Yarın

Cuma Salı
Dün Bugün Yarın Dün Bugün Yarın

Pazar Perşembe
131
Etkinlik Aşağıdaki tabloya ayları sırası ile yazınız.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aralık
Ocak
Etkinlik Aşağıda verilen mevsimlerin altına mevsimlerin ayla-

rını yazınız.
Kış Yaz
➠ Aralık ➠
➠ ➠
➠ ➠
İlkbahar ➠ Sonbahar ➠
➠ ➠
➠ ➠
Etkinlik Yukarıdaki bilgilerden yararlanarak ayların adını ve

kaç gün olduklarını yazınız.
1. ay 2. ay 3. ay 4. ay 5. ay 6. ay
Ocak Şubat
28
31
29
7. ay 8. ay 9. ay 10. ay 11. ay 12. ay
132
Problemler
1 Günde iki saat antrenman yapan bir futbolcu bir haftada kaç saat
antrenman yapmış olur?
2 11.00’de başlayan voleybol kursu 2 saat 15 dakika sürmüştür. Vo-
leybol kursu bittiğinde saat kaçtır?
3 Bir sinema filmi 17.00’da başlamış, 18.30’da bitmiştir. Film ne ka-

dar sürmüştür?
4 2 Saat 45 dakika süren 23 Nisan törenimiz, saat 12.00’da başla-
dığına göre saat kaçta bitmiştir?
133
5 Gün içinde 5 saatini okulda, 3 saatini ders çalışarak geçiren Top-
rak’ın; diğer işleri yapmak için geriye kaç saati kalır?
6 Beste 3 saat ara ile köpeğine mama vermektedir. İlk mamasını
sabah 9.00’da verdiğine göre, üçüncü mamasını saat kaçta vere-

cektir?
7 Bir yazar 4 hafta 5 gün çalışarak kitabını bitirmiştir. Yazar kaç

günde kitabını bitirmiştir?
8 Yaz mevsimi toplam kaç gün sürmektedir.
134
Değerlendirme 9
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Yandaki saatin Adı Soyadı:
okunuşu aşağıda- Telefonunuzu yan tarafta

Test
tutunuz.
kilerden hangisinde doğru

1 6 11
verilmiştir?
2 7 12
3 8 13
4 9 14
A. On iki B. Sekiz 5 10 15
C. Sekiz buçuk
4 “Dört buçuk” şeklinde

2 “On buçuk” şeklinde oku- okunan saatin bir saat
nan saat aşağıdakilerden öncesi aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
A. B. A. B.

C.
C.
5
s l n
3 Yandaki saate göre
1 saat sonra Yukarıdaki dijital saatler-
saat kaç olur? den hangileri öğleden son-
A. Sekiz buçuk B. Sekiz rayı göstermektedir?
C. Altı buçuk A. s, l B. s, n
C. l, n
135
6 Aşağıdakiler- 9 _ Bir yıl 4 haftadır.
den hangisi _ Bir yıl 12 aydır.
yandaki dijital saat ile aynı _ Bir yıl 5 mevsimdir.
zamanı göstermektedir? Yukarıda verilen bilgiler-
A. B. den hangisi doğrudur?
A. _ B. _ C. _
C.
7 Cansu, akşam 10 Aşağıda verilen aylardan
saat yandaki hangisinin gün sayısı di-
gibiyken alış- ğerlerinden azdır?
verişe gidiyor. Cansu, 3 A. Mart B. Nisan
saat sonra eve döndüğün- C. Şubat
de saat kaçı gösterir?

A. B. C.
11 Salı gününden sonra hangi

8 Aşağıdakilerden hangisi kış
gün gelir?
mevsimine ait aylardan
A. Perşembe
değildir?
B. Çarşamba
A. Şubat B. Ocak
C. Pazartesi
C. Mart
136
Paralarımız
Kâğıt Paralarımız Madeni Paralarımız
1 lira = 100 kuruş

100 kuruş 1 liradır.
6 tane kağıt paramız vardır. 6 tane madeni paramız vardır.
Etkinlik Aşağıdaki para gruplarının toplam değerini altlarına

yazınız.
.................... TL .................... TL
.................... TL .................... TL
.................... TL .................... TL
137
Etkinlik Markete giden Ayşe Hanım aşağıdaki ürün gruplarını
alırsa kaç lira öder. Karşılarına yazınız.
t 7 t 8 t 3 t 2 t 6
1 + + + .................... TL
2
+ + + .................... TL
3 + + + .................... TL
4 .................... TL
+ + +
5 .................... TL
+ + +
6 + + + .................... TL
138
Paralarımız
Etkinlik Aşağıdaki ürünleri alan Cem Bey, ürünün yanındaki
parayı satıcıya veriyor. Ne kadar para üstü alacağını, yazınız.
Ürün Satıcıya verilen para Para üstü
.................... TL
t 20
.................... TL
t 40
.................... TL
t 25
.................... TL
t 14
.................... TL
t 21
.................... TL
t 45
139
Problemler
1 Kumbarasına her gün 4 lira atan Ebru, Üç gün sonra kaç lira birik-
tirmiş olur?
2 Marketten 15 liraya peynir, 24 liraya pirinç alan Mehmet markete

50 lira veriyor. Mehmet kaç lira para üstü alır?
3 Benim 10 liram vardı. Bir miktar para da babam verdi. Toplam

param 65 lira oldu. Babam kaç lira vermiştir?
4 Kilosu 6 liradan 3 kilo çilek alan Arzu Hanım satıcıya 20 lira veri-
yor. Arzu Hanım, kaç lira para üstü almalıdır?
140
Değerlendirme 10
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adı Soyadı:

Test
tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
Yukarıdaki görselde veri- 5 10 15
len para miktarı aşağıda-

kilerden hangisine eşittir?
A. 5 TL B. 4 TL 4 Aşağıda verilen paralardan
C. 3 TL hangisinin değeri diğerle-
rinden daha büyüktür?
2 A. B.
C.
Yukarıda verilen paralar
ile aşağıdakilerden hangisi
alınamaz?
A. B. C. 5
s l H
10 TL 60 TL 40 TL
Yukarıda verilen paraların
değerinin büyükten küçüğe
3 Aşağıda verilen para- sıralanmış hâli aşağıdaki-
lardan hangisinin değeri lerden hangisidir?
daha azdır? A. s - l - H
A. B. C. B. H - l - s
C. H - s - l
141
6 9 Yandaki pantolo-
nu alan Cemil
t 40
kasiyere
Yukarıdaki oyuncak bebe- t 25
verdiğinde kaç
ği almak isteyen Canan’ın
lira para üstü alması ge-
kumbarasındaki paraya kaç
rekir?
lira daha eklemesi gerekir?
A. 25 TL B. 35 TL
A. 5 TL B. 4 TL
C. 45 TL
C. 3 TL
Yukarıdaki paraların top-

lam değeri kaç liradır?
10 Aşağıdakilerden hangisi
A. 35 TL B. 65 TL
’ye eşittir?
C. 75 TL
A.
8 Tanesi 20 lira olan tenis
toplarından 2 adet aldı-
ğımızda kasaya aşağıdaki B.
paralardan hangisini ver-
meliyiz?
A. C.
B.
C.
142
Tablo - Grafik
Etkinlik
Yukarıda bir meyve tabağındaki meyveler verilmiştir. Meyve

tabağındaki meyvelerin çetele ve sıklık tablosu ile şekil grafiğini
oluşturalım. Soruları cevaplayalım.
Tabaktaki meyvelerin çetele tablosu Tabaktaki meyvelerin sıklık tablosu
Çilek Çilek 7
Elma Elma
Muz Muz
Armut Armut
Meyve sayısı
8
7
6
5
4
3
2
1
Meyveler
Çilek
Elma
Muz
Armut
H Tabakta kaç muz vardır?

H Tabakta en çok hangi meyve vardır?
H Tabakta en az hangi meyve vardır?
H Muzlar elmalardan kaç fazladır?
H Tabakta toplam kaç meyve vardır?
143
Etkinlik
Köfte Tost Pilav Makarna

Sınıftaki arkadaşlarımıza görsellerdeki yiyeceklerden en çok han-
gisini sevdiklerini soralım. Aldığımız cevaplara göre çetele tablosu
oluşturalım. Sıklık tablosu ve şekil grafiğini doldurup soruları cevap-
layalım.
En çok sevilen yiyeceklerin çetele tablosu En çok sevilen yiyeceklerin sıklık tablosu
Kişi sayısı
Yiyecekler
X En çok sevilen yiyecek hangisidir?
X En az sevilen yiyecek hangisidir?
X Köfte sevenlerle makarna sevenler arasındaki fark kaçtır?
144
Tablo - Grafik
Etkinlik Aşağıda okul kantininde bir teneffüste satılan ürünle-
rin nesne grafiği verilmiştir. Grafiğe göre soruları cevaplayınız.
Kantinde satılan ürünler grafiği
X En çok hangi ürün satılmıştır?

Çikolata
Sandviç
X Kaç adet sandviç satılmıştır?
Ayran
Meyve suyu X Toplam kaç içecek satılmıştır?
X Satılan çikolatalar ayranlardan kaç fazladır?
Etkinlik Aşağıdaki şekil grafiğine göre soruları cevaplayınız.
Sınıftaki öğrencilerin en sevdiği

renkler grafiği X Siyah rengi kaç kişi sevmektedir?
Kişi sayısı
X En çok sevilen renk ile en az sevi-

len renk arasındaki fark kaçtır?
X Bu sınıfta toplam kaç öğrenci

Renkler
vardır?
Kırmızı
Beyaz
Siyah
Mavi
145
Etkinlik Aşağıda verilen sıklık tablosuna göre şekil grafiğini
çiziniz.
Kişi sayısı
En çok sevilen mevsimler
Mevsimler Kişi sayısı

Sonbahar 2
Kış 3
İlkbahar 5
Mevsimler
Yaz 7
Sonbahar
Kış
İlkbahar
Yaz
Etkinlik Grafiğe göre sıklık tablosunu doldurup soruları ce-
vaplayınız.
Bir sınıftaki öğrencilerin en çok Matematik dersini kaç kişi sevmek-
sevdiği derslerin grafiği
Kişi sayısı tedir?
7
6 Hangi dersler eşit sayıda kişi tara-
5
4 fından sevilmektedir?
3
2
Dersler
1
Matematik
Türkçe
Hayat Bilgisi
Müzik
Görsel San.
Beden Eğitimi
ve Oyun
En çok sevilen ders ile en az sevi-

len ders arasındaki fark kaçtır?
Dersler Seven kişi sayısı
Matematik
Türkçe
Hayat Bilgisi
Türkçe ile Müzik dersini sevenlerin
Müzik
Görsel Sanatlar toplamı kaçtır?
Beden Eğ. ve Oyun
146
Uzunluk Ölçüleri
Etkinlik Aşağıda verilen şerit metrelerle nesnelerin uzunluk-
larını ölçelim, ölçüm sonuçlarını örnekteki gibi yazalım.(Şeritlerin kaç
kareden oluştuğuna dikkat edelim)
Tam şerit Yarım şerit Çeyrek şerit
Tam şerit : 2 tam şerit uzunluğundadır.

Yarım şerit : 4 yarım şerit uzunluğundadır.
Çeyrek şerit : 8 çeyrek şerit uzunluğundadır.
Tam şerit :
Yarım şerit :
Çeyrek şerit :
Tam şerit :
Yarım şerit :
Çeyrek şerit :
Tam şerit :
Yarım şerit :
Çeyrek şerit :
Tam şerit :
Yarım şerit :
Çeyrek şerit :
147
Etkinlik Aşağıda verilen şerit metrelerle nesnelerin uzunlukla-
rını ölçelim ölçüm sonuçlarını örnekteki gibi yazalım.
Tam şerit Yarım şerit Çeyrek şerit
X 1 tam şerit + 1 yarım şerit + 1 çeyrek şerit

X ....... yarım şerit + ........ çeyrek şerit
X ....... çeyrek şerit
X ........ tam şerit + ...... yarım şerit + ...... çeyrek şerit

X ....... yarım şerit + ...... çeyrek şerit
X ........ tam şerit + ...... yarım şerit + ...... çeyrek şerit

X ....... yarım şerit + ...... çeyrek şerit
X ........ tam şerit

X ....... yarım şerit
148
Uzunluk Ölçüleri
STANDART OLMAYAN UZUNLUK ÖLÇÜSÜ BİRİMLERİ
Adım, ayak, kulaç, karış ve parmaklarımız çantamızda bulunan ataş,
silgi vb. ile de ölçüm yapabiliriz. Fakat bu ölçüm araçlarının büyüklükleri
birbirinden farklı olduğu için ölçümlerde farklı sonuçlar çıkabilir. Bu ne-
denle bu ölçme araçlarıyla yapılan ölçümlere standart olmayan uzunluk
ölçüleri denir.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde verilen standart olmayan uzun-
luk ölçülerinin adlarını yazınız.
Etkinlik Aşağıdaki ölçümleri standart olmayan uzunluk ölçüle-

rinden hangileri ile yapmak doğru olur? Yanlarına yazınız.
Parmak - Ataş
Silginizin boyu Sıranızın boyu
Kitabınızın boyu Kaleminizin boyu
149
Etkinlik Aşağıda görselleri verilen nesnelerin ölçümlerini farklı
nesnelerle sınıfınızda yapınız. Ölçüm sonuçlarınızı ve ölçüm yaptığı-
nız ölçüm araçlarının adını örnekteki gibi yazınız.
Sıranızın boyu Sıranızın eni

1. Ölçüm • 10 karış + 3 parmak • .......................................................
2. Ölçüm • 8 kalem + 2 silgi • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
• ....................................................... • .......................................................
150
Uzunluk Ölçüleri
STANDART UZUNLUK ÖLÇME ARAÇLARI
Standart uzunluk ölçme birimi metredir. Bir metreden daha kısa olan
uzunlukları santimetre ile ölçeriz.
1 metre (m) = 100 santimetredir (cm). 100 cm = 1 m
Ölçülen bir uzunluk standart ölçme araçlarından hangisi ile ölçülürse
ölçülsün sonuç değişmez.
Tahta metre Mezura Şerit metre Kırık metre

Kumaş satanlar Terziler Duvar ustaları Camcılar
kullanır kullanır kullanır kullanır
Tahta metre ve cetveli okullarda çizim ve ölçüm yapmak için kullanırız.
Etkinlik Aşağıdaki kalemlerin boylarını cetvelinizle ölçerek so-

nuçları altına yazınız.
cm
cm
cm
cm
151
Uzunluk Ölçüleri
Etkinlik Aşağıda verilen noktalardan başlayarak belirtilen

uzunluktaki doğru parçalarını çiziniz.
12 cm
7 cm
5 cm
10 cm
14 cm
3 cm
8 cm
15 cm
4 cm
9 cm
152
Uzunluk Ölçüleri
2 cm 3 cm 4 cm 5 cm
Etkinlik Sayı doğrularının altındaki cümlelerde yazıldığı sı-

rayla nesneleri sayı doğrusunun üzerine çizelim. Çıkan sonuca göre
cümleleri tamamlayınız.
X 1 kalemtıraş, 1 silgi birbirine eklediğinde uzunluğu ....................cm olur.
X 1 kalemtıraş, 2 silgi birbirine eklediğinde uzunluğu ....................cm olur.
X 1 kalemtıraş, 2 kalem birbirine eklediğinde uzunluğu ....................cm olur.
X 1 flash bellek, 1 kalemtıraş birbirine eklediğinde uzunluğu ....................cm olur.
X 1 kalem, 1 flash bellek, 1 kalemtıraş birbirine eklediğinde uzunluğu ....................cm olur.

153
Uzunluk Ölçüleri
UZUNLUKLARI TAHMİN ETME
Uzunlukları tahmin ederken bildiğimiz uzunluklardan faydalanırız.
Örneğin; kitabımızın boyu 20 cm’dir. Sıramızın boyu tahmini 4 kitap
boyu kadardır. Buna göre sıramız tahmini uzunluğu 80 cm’dir.
Etkinlik Aşağıdaki tahtaların uzunluklarını önce tahmin edip,

sonra cetvelle ölçünüz. Tahmini sonucunuzla ölçüm sonucunuz arasın-
daki farkı bulunuz.
X Tahminim:
X Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark:
X Tahminim:
X Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark:
X Tahminim:
X Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark:
154
Etkinlik Aşağıda resimleri verilen kişisel eşyalarınızla sınıf eş-
yalarının uzunluklarını tahmin ediniz. Tahmininizle gerçek sonucu kar-
şılaştırıp aradaki farkı bulunuz.
X Tahminim: X Tahminim:
X Ölçüm sonucum: X Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark: X Aradaki fark:
X Tahminim: X Tahminim:
X Ölçüm sonucum: X Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark: X Aradaki fark:
X Tahminim: Tahminim:
X Ölçüm sonucum: Ölçüm sonucum:
X Aradaki fark: Aradaki fark:
155
Problemler
1 Masamın eni 3 karıştır. Bir karışım 9 santimetre olduğuna göre
masamın eni kaç santimetredir?
2 15 santimetre uzunluğunda 3 tahtayı uç uca eklersek tahtaların
toplam uzunluğu ne kadar olur?
3 Bir kalemin boyu 7 santimetredir. Kitabımın boyu 3 kalem uzunlu-
ğunda olduğuna göre kitabımın boyu kaç santimetredir?
4 Bir kurbağa bir sıçrayışta 10 santimetre uzağa gidiyor. Kurbağa
4. sıçrayışında kaç santimetre yol gitmiş olur?
156
Tartma
Nesneleri tartarken nesnelerin kütlelerine göre çeşitli tartılar kullanılır.
Kuyumcular hassas terazi kullanırken pazarcılar eşit kollu terazi kullanır.
İnsanlar kütlelerini ölçmek için baskül kullanır.
Kütle ölçü birimi kilogramdır ve “kg” ile gösterilir.
Etkinlik Aşağıda tartılan nesnelerin kütlelerine dikkat ederek
sıralayınız.
7 kg 5 kg 6 kg 4 kg
Ağırdan hafife doğru:
Hafiften ağıra doğru:
Etkinlik Aşağıda tartılan çocukların kütlelerine dikkat ederek

sırasıyla çocukların adını yazınız
Ezgi Mert Seda Onur
34 42 27 38
kg kg kg kg
Ağırdan hafife doğru:
Hafiften ağıra doğru:
157
Problemler
1 Mert’in kütlesi 48 kilogramdır. Emre’nin kütlesi 38 kilogramdır.

Mert’in kütlesi Emre’nin kütlesinde kaç kilogram fazladır?
2 Annem marketten 7 kilogram pirinç, 5 kilogram un, 2 kilogram

şeker almıştır. Annemin aldığı ürünler toplam kaç kilogramdır?
3 Manav her biri 24 kilogram olan 2 kasa domates satıyor. Manav

kaç kilogram domates satmıştır?
4 Ben 32 kilogramım. Ablamın kilosu benden 14 kg daha fazladır.

İkimiz toplam kaç kilogram geliriz?
158
Değerlendirme 11
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adı Soyadı:
2 m
Test
tutunuz.
1 m 1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
Yukarıdaki uçurtmayı yap- 5 10 15
mak için kırmızı ve mavi

tahtalardan ikişer adet 4
kullanılmıştır. Toplam kaç

m tahta kullanılmıştır? 10 cm
A. 3 B. 4 C. 6 Yukarıda verilen pipetler-

den kırmızı ve mavi pipet-
2 lerin boyu tahminen aşağı-

dakilerden hangisi olabilir?
Kırmızı Mavi
Yukarıdaki ayakkabının A. 8 cm 12 cm
boyu kaç cm’dir? B. 12 cm 8 cm
A. 14 cm B. 16 cm C. 10 cm 10 cm
C. 18 cm
5
40 cm
3 Çevresi 20 m olan bir ha-
vuzun çevresinde 2 tur Yukarıda verilenlere göre
atan kaplumbağa kaç m kalemin boyu aşağıdakiler-
yürümüş olur? den hangisi olamaz?
A. 10 B. 20 C. 40 A. 40 cm B. 20 cm
C. 18 cm
159
1 kg
1 kg
6 1 kg 1 kg
1 kg
8 5 kg’lık bal kavanozların-
dan 4 adet alan Kenan,
1 kg
1 kg
1 kg
kaç kg bal almış olur?
A. 10 B. 20 C. 30
Yukarıdaki tartma işlem-
1 kg
lerine göre kutuların küt-

lelerinin büyükten küçüğe
doğru sıralanışı aşağıdaki- Bahçemizdeki Ağaçların Şekil Grafiği
Ağaç sayısı
lerden hangisidir?
2 kg
A. Mor - Kırmızı - Mavi
B. Mor - Mavi - Kırmızı
2 kg Ağaçlar
Çam Meşe Kavak Sedir
C. Kırmızı - Mavi - Mor
2 kg
2 kg 9. ve 10. soruları yukarıdaki

grafiğe göre cevaplayınız.
7 2 kg
9 Okul bahçemizdeki çam ve

1. şekil 2. şekil
kavak ağaçları toplam kaç
1. şekildeki tartma işlemi-
1 kg 1 kg 1 kg 1 kg 1 kg 1 kg
tanedir?
2 kg 2 kg 2 kg 2 kg
ne göre aynı karpuzdan

1 kg 1 kg 1 kg
A. 7 B. 10 C. 13
3 tanesini tartabilmek için
2 kg 2 kg 2 kg 2 kg
2. şekildeki terazinin boş

1 kg 1 kg 1 kg
kefesine aşağıdakilerden
hangileri konmalıdır?
10 Bahçemizde kaç ağaç vardır?
A.
A. 20 B. 15 C. 13
1 kg 1 kg
1 kg 1 kg 1 kg1 kg 1 kg 1 kg 1 kg 1 kg1 kg 1 kg
B.
2 kg 2 kg 2 kg 2 kg
2 kg 2 kg 2 kg 2 kg
2 kg 2 kg 2 kg 2 kg
C. 1 kg 1 kg 1 kg
1 kg 1 kg 1 kg
1 kg 1 kg 1 kg
160
162
Harf (Ses) Bilgisi
Ağzımızdan çıkan seslerin her birinin yazı dilindeki karşılığına harf

denir. Alfabemizde 29 harf vardır. Bunların 8 tanesi sesli (ünlü), 21
tanesi sessiz (ünsüz) harftir.
Sesli (ünlü) harfler: a-e-ı-i-o-ö-u-ü
Sessiz (ünsüz) harfler: b-c-ç-d-f-g-ğ-h-j-k-l-m-n-p-r-s-ş-t-v-y-z
Etkinlik Aşağıdaki karelerin içine alfabemizdeki harfleri sıra-

sıyla yazınız. Bu harflerle başlayan birer sözcük bulup yazınız.
A ➠ Arkadaş B ➠ C ➠
Ç ➠ ➠ ➠
➠ ➠ Ğ ➠ Sözcük yok.
H ➠ ➠ ➠
➠ ➠ L ➠
➠ N ➠ ➠
Ö ➠ ➠ R ➠
➠ Ş ➠ ➠
➠ Ü ➠ ➠
Y ➠ Z ➠
Etkinlik Aşağıda verilen sözcüklerin kaç harften oluştuğunu

kutucuklara yazınız.
Nane 4 Araba Terlik
Uçurtma Patates Gözlük

163
Etkinlik Aşağıda verilen sözcüklerde bulunan ünlü (sesli) ve
ünsüz (sessiz) harfleri örnekteki gibi ayırıp yazınız.
kalem orman otobüs

Ünlü Ünsüz Ünlü Ünsüz Ünlü Ünsüz
a-e k-l-m
makine kavun kemik

Ünlü Ünsüz Ünlü Ünsüz Ünlü Ünsüz
Etkinlik Aşağıdaki sessiz (ünsüz) harflerin aralarına sözcük

oluşturacak şekilde sesli (ünlü) harfler yazınız.
J s lg J t l f n J m s
J b rd k J ç ç k J g ml k
J ç nt J k m k J p ş t
J c tv l J n ht r J lb s
Etkinlik Aşağıda karışık olarak verilen harflerden (seslerden)

örnekte olduğu gibi sözcükler oluşturunuz.
k-r-z l-m- y-p-r-

-a-i e-a k- a - a
kiraz
g-l-ö- p-n-c- p-t-e-

ü-k-z e-e-r-e a-t-s-a
164
Alfabetik Sıralama
Kelimeler sözlüklerde alfabedeki (abece) sırasına göre sıralanır.
◆ Alfabetik sıralama yapılırken ◆ Kelimelerin ilk harfleri aynı ise

kelimeler önce ilk harfe bakarak ikinci harflere bakılarak sıralama
sıralanır. yapılır.
hurma - bardak - dergi bebek - bamya - bilezik
1. bardak 2. dergi 3. hurma 1. bamya 2. bebek 3. bilezik
Etkinlik Aşağıda verilen harflerden önce ve sonra gelen harf-

leri yazınız.
B K T S
V Ü M N
Ö C H J
Etkinlik Aşağıda verilen harf gruplarını alfabedeki sırasına

göre sıralayınız.
t-p-m-d j-d-p-ö v-k-r-c
d-m-p-t
m-d-v-f r-m-y-g d-p-b-s
z-f-m-h u-n-f-ö ü-o-s-c
g-m-k-o d-p-h-n t-f-m-o
165
Etkinlik Aşağıda verilen sözcükleri alfabetik sıraya göre ya-
zınız.
çember - barış - kan terzi - doktor - öğretmen

barış - çember - kan
pantolon - ceket - gömlek elma - muz - armut
hala - amca - teyze silgi - defter - kalem
Etkinlik Aşağıdaki kelimeleri ilk ve ikinci harflerine dikkat ede-

rek sözlük sırasına göre sıralayınız.
• Uçurtma 1. • Keçi 1.
• Gökyüzü 2. • Aslan 2.
• Yağmur 3. • Tavşan 3.
• Bulut 4. • Penguen 4.
• Olta 1. • Hemşire 1.
• Deniz 2. • Doktor 2.
• Balık 3. • İlaç 3.
• Yem 4. • Eczane 4.
• Kilim 1. • Sıra 1.
• Keman 2. • Suluk 2.
• Kuyu 3. • Saman 3.
• Kalem 4. • Sepet 4.
• Meyve 1. • Nutuk 1.
• Makas 2. • Nane 2.
• Mutfak 3. • Nida 3.
• Mısır 4. • Normal 4.
166
Hece Bilgisi
Ağzımızın bir hareketiyle söylenen ses ya da ses grubuna hece denir.

Hece, harflerin yan yana gelmesiyle oluşur.
. Örneğin; ilk (bir hece) ‡ a - kıl (iki hece) ‡ ak - ra - ba (üç hece)
Etkinlik Aşağıdaki sözcükleri hece sayılarına göre uygun tab-

loya yazınız.
 özel  üzüm  on  sessiz
 beş  kalabalık  armut  çiçekçilik
 arıcılık  ders  kanepe  elmalı
 top  aile  önemli  penceresiz
Tek heceli İki heceli Üç heceli Dört heceli

J J J J
J J J J
J J J J
J J J J
Etkinlik Aşağıdaki sözcüklerin altına kaç heceden oluştuklarını

yazınız. Bulduğunuz hece sayısı ile aynı hece sayısına sahip başka
sözcükler yazınız.
§ güvercin papatya § kitap § şemsiye

3
§ karınca § elma § elbise
§ dede § patlıcan § dert
167
Etkinlik Aşağıdaki sözcükleri hecelerine ayırıp hece sayısını
yazınız.
gemici salıncak Atatürk

ge-mi-ci
3
gökkuşağı şeftali okul
yelkovan park saat
Etkinlik Aşağıdaki sözcükler hecelerine yanlış ayrılmıştır. Söz-

cükleri doğru heceleyerek örnekte olduğu gibi altına yazınız.
 kel - e - bek  bo - ncuk  tiy - at - ro

ke - le - bek
 kıs - a  zeyt - in  kar - an - lık
 a - nne  cum - hur - iyet  kal - a - bal - ık
 ilk - o - kul  çay - da- nlık  el - div - en
 öğ - re - t - men  cu - mar - tes - i  pen - cer - e
 mer - cim - ek  mak - in - ist  mık - nat - ıs
168
Satır Sonuna Sığmayan Sözcükler
Etkinlik Aşağıdaki sözcükleri satır sonuna sığmadığında nasıl

ayrılması gerektiğini örnekteki gibi yazınız.
bayrak horoz kitap
bay-
rak
millet saklambaç elma
telefon alışveriş otopark
Etkinlik Aşağıda satır sonuna sığmayan sözcükler yanlış ayrıl-

mıştır. Doğru ayrılışlarını yandaki bölüme yazınız.
a- kit-
raba ➠ aplık ➠
oy- tek-
uncak ➠ erlek ➠
ilk- ark-
okul ➠ adaş ➠
169
Etkinlik Aşağıdaki örnekten yararlanarak satır sonuna sığma-
yan kelimelerin nasıl ayrılması gerektiğini üç farklı şekilde gösteriniz.
✏ bilgisayar ➠ bil- bilgi- bilgisa-

gisayar sayar yar
✏ televizyon ➠
✏ buzdolabı ➠
✏ cumhuriyet ➠
Etkinlik Aşağıdaki kelimeleri satır sonuna sığmadığında doğru

ve yanlış şekilde ayırarak örnekler yazınız.
Yanlış Yanlış Doğru
o- ot- oto-
otobüs
tobüs obüs büs
araba
hikâye
ilkokul
170
Okuma Metni
SADECE BİR GÜLÜMSEME

Bir öğle vakti. Parkta dolaşan asık suratlı yaşlı adam, birden karşısın-
da gülümseyen küçük bir kız görmüş. Kendini daha iyi hissetmiş. Çok
mutlu olmuş. Her öğlen, yemek yediği lokantadaki garsona yüklü bir
bahşiş bırakmış. İlk defa bu kadar bahşiş alan garson, akşam eve giderken
bu paranın bir kısmını mahallesindeki fakir adama vermiş. Parayı alan
adam, karnını bir güzel doyurmuş. Fakir adam, öyle neşeliymiş ki titreyen
bir köpek yavrusunu görünce onu kucağına almış. Evine getirmiş.
Oturduğu apartmanın bodrum katında gece yarısı yangın çıkmış. Dumanı
koklayan köpek öyle çok havlamaya başlamışki herkes uyanmış. Yangını
gören apartman sakinleri, apartmanı hemen boşaltmışlar. Böylece kimse
zarar görmemiş.
Biliyor musunuz? Bütün bu olayların hepsi ama hepsi, hiçbir mali-
yeti olmayan küçük bir gülümseme sayesinde olmuş.
Mehmet VURAL
Ev ve Sınıf Etkinlikleri Antolojisi - Düzenlendi
Etkinlik Soruları metne göre cevaplayınız.

1. Adam ne zaman parkta dolaşıyormuş?
2. Adam kendini neden daha iyi hissetmiş?
3. Fakir adama kim para vermiş?
4. Parayı alan fakir adam ne yapmış?
5. Fakir adam nerede oturuyormuş?
6. Apartman sakinleri yangından nasıl kurtulmuşlar?
171
Etkinlik Aşağıda, metinde geçen bazı kelimeler verilmiştir.
Kelimeleri sözlük sırasına göre sıralayınız.
• öğle 1. • mutlu 1.
• surat 2. • yemek 2.
• adam 3. • lokanta 3.
• küçük 4. • garson 4.
• küçük 1. • apartman 1.
• köpek 2. • adam 2.
• sayı 3. • akşam 3.
• sakin 4. • fakir 4.
Etkinlik Aşağıda istenen özelliklere sahip dörder kelimeyi me-

tinden bulup yazınız.
Bir heceli sözcükler:
İki heceli sözcükler:
Üç heceli sözcükler:
Dört heceli sözcükler:
Etkinlik Metinden satır sonuna sığmayan iki sözcüğü bulunup

yazınız. Kelimelerin satır sonuna sığmadığında kaç farklı şekilde ay-
rılabileceğini yazarak gösteriniz.
172
Değerlendirme 1
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdaki sözcüklerden Adı Soyadı:
hangisi hecelerine yanlış

ayrılmıştır?
Test
tutunuz.
A. Ter - a - zi
1 6 11
2 7 12
B. Ke - le - bek
3 8 13
4 9 14
C. Çi - çek - çi
5 10 15
2 Aşağıda görseli verilen 5 • uçak

varlıklardan hangisinin adı • çilek
tek heceden oluşmuştur? • ağaç
Yukarıdaki sözcüklerin söz-
A. B. lük sırasına göre doğru di-
zilişi aşağıdakilerden han-
gisidir?
C.
A. uçak / çilek / ağaç
B. ağaç / çilek / uçak
C. çilek / ağaç / uçak
3 L ? Ş Ü
Alfabetik sıralamaya göre
yukarıda “?“ ile gösterilen
yere hangi harf gelmelidir?
6 Aşağıdaki varlık adların-
A. P B. Ğ C. Z dan hangisi, sözlükte di-
ğerlerinden önce gelir?
4 Aşağıdaki sözcüklerin han- A. B.

gisinin hece sayısı diğerle-
rinden farklıdır?
C.
A. Ayakkabı
B. Gözlük
C. Tekerleme
173
7 Aşağıdaki sözcüklerden han- 11 Aşağıdaki satır sonuna sığ-
gisinin ünlü (sesli) harf sayısı mayan sözcüklerden han-
diğerlerinden fazladır? gisi yanlış ayrılmıştır?
A. Uçak A. ............ o-
B. Dört yuncak....
C. Şeftali
B. ......... ka-
8 ke bek le palı...........
Yukarıda verilen heceler- C.

....... genç-
le aşağıdaki sözcüklerden
ler...............
hangisini oluşturabiliriz?
A. Bekledi
B. Kelebek
C. Kalabalık 12 Aşağıdaki bilgilerden han-
gisi yanlıştır?
9 A. Alfabemizde 29 harf
Alp, dün
ön bahçede
vardır.
oynuyordu. B. Alfabemizde 21 ünsüz 8
ünlü harf vardır.
Elif’in cümlesinde tek he- C. Alfabemizin son harfi
celi kaç sözcük vardır? “Y“ sesidir.
A. 2 B. 3 C. 5
13 Aşağıdakilerden hangisi tek
10 Aşağıdaki varlık adlarından heceli bir sözcük değildir?
hangisi sözlükte diğerlerin-
den önce gelir? A. Dert
B. Tren
A. Kemik B. Köpek C. Güreş
C. Kiler
174
Kelime (Sözcük) Bilgisi
Etkinlik Aşağıda verilen anahtar sözcüklerin size çağrıştırdığı

sözcükleri örnekte olduğu gibi yazınız.
 Çocuk  Top
 Anne Aile  Kale
 Baba  Hakem
 Dakika  Doktor
 Akrep  Hasta
 Yelkovan  Hemşire
 Mavi  Siren
 Su  Hasta
 Balık  Araba
 Çanta  Sıcak
 Kitap  Güneş
 Sıra  Deniz
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin size çağrıştırdığı üçer ke-

lime yazınız.
✏ Apartman 1. 2. 3.
✏ Orman 1. 2. 3.
✏ Deniz 1. 2. 3.
✏ Tatil 1. 2. 3.
✏ Kahvaltı 1. 2. 3.
175
Kelimede Anlam
➣ Yazma çizme işlerinde kullanılan araç.

➣ Her türlü eğitim - öğretimin toplu olarak yapıldığı yer.
➣ Yalnızca bir ailenin oturabileceği biçimde yapılmış yapı.
➣ Kilit açıp kapamak için kullanılan araç.
➣ Mesleği bilgi öğretmek olan kimse.
➣ Belli kuralları olan, iyi vakit geçirmeye yarayan eğlence.
➣ Bir şeye, bir kimseye özenli, ölçülü davranma.
Etkinlik Yukarıdaki ifadelerin anlamlarını aşağıdaki kelimele-

rin karşısına yazınız.
Oyun:
Anahtar:
Ev:
Kalem:
Okul:
Öğretmen:
Saygı:
Etkinlik Aşağıdaki kelimelerin anlamlarını çağrıştırdığı söz-

cüklerden yola çıkarak tahmin edip yazınız.
★ Doktor :
★ Teyze :
★ Kitaplık :
★ Şemsiye :
176
Zıt (Karşıt) Anlamlı SÖzcükler
Anlam bakımından birbirinin tamamen tersi kavramları, durumları,

özellikleri ifade eden sözcüklere zıt (karşıt) anlamlı sözcük denir.
. Örneğin; Soruların hepsini doğru yapmış.
Soruların hepsini yanlış yapmış.
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin zıt anlamlılarını görsel-

lerden yararlanarak yazınız.
★ Uzun ➨ ★ Boş ➨
★ Kalın ➨ ★ Sıcak ➨
★ Acı ➨ ★ Yaşlı ➨
Etkinlik Aşağıda verilen sözcük grubundaki sözcüklerin zıt

anlamlılarını bulup sözcüğün karşısına yazınız.
evli zor erken önce cevap taze
kolay bekar
sonra soru
geç bayat
177
Etkinlik Birinci tablodaki sözcüklerin zıt anlamlısını ikinci tablo-
dan bulup eşleştiriniz. Örnekteki gibi yazınız.
ince yumuşak temiz tok

sert yok
yaz iyi küçük
alça
k kötü kirli kış
aç
dost yüksek kalın
var büyük düşman
★ ince - kalın ★
★ ★
★ ★
★ ★
★ ★
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili sözcüklerin zıt

anlamlılarını kullanarak cümleyi yeniden yazınız.
★ Yarın hava çok sıcak olacakmış.
★ Kalın bir mont giydim.
★ Kardeşimin boyu benden uzun.
★ Sevgi, dar sokaklarda yürüdü.
178
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin zıt anlamlılarını görsel-
lerden yararlanarak yazınız.
★ Az ➨ ★ Siyah ➨
★ Ağır ➨ ★ Kış ➨
★ Şişman ➨ ★ Gece ➨
Etkinlik Aşağıdaki kelimelerin zıt anlamlılarını yazınız.
★ sert ★ ön
★ dar ★ uzak
★ kapalı ★ ileri
★ ıslak ★ barış
★ ilk ★ neşe
★ yukarı ★ ödül
179
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin zıt
anlamlılarını kullanarak cümleleri tekrar yazınız.
★ Çok acemi bir şofördü.
★Bu hafta pazar çok ucuzdu.
★Elindeki poşet çok ağır.
★ Odanın içi aydınlıktı.
★ Sınıfın kapısı kapalı duruyordu.
★ Kuşlar çok alçaktan uçuyordu.
Etkinlik Aşağıda verilen kelimeleri ve zıt anlamlılarını birer

cümlede kullanınız.
✏ acı ‡ Pazardan aldığım biber çok acı çıktı.

✏ tatlı ‡ Babam tatlıyı çok sever.
✏ taze ‡
✏ ‡
✏ ucuz ‡
✏ ‡
✏ eski ‡
✏ ‡
180
Okuma Metni
YURDUMUZU KİM KURTARDI?

Atatürk, bin dokuz yüz otuzlu yıllarda yaptığı gezi sırasında bir
okula uğramıştı. Uğradığı okulda bir sınıfı ziyaret etti. Derste işlenen
konu Kurtuluş Savaşı idi.
Çocuklar, Kurtuluş Savaşı ile ilgili öğretmenin sorularına cevap ve-
riyorlardı. Ön sırada oturan öğrencilerden biri, Kurtuluş Savaşı’nın na-
sıl kazanıldığını anlatmaya başladı. Başta Atatürk olmak üzere herkes,
öğrenciyi hiç sözünü kesmeden dikkatle dinledi. Öğrenci, konuşmasını
bitirince ulu önder:
— Bir şeyi söylemeyi unuttun, dedi. Vatanımızı kim kurtardı?
Öğrenci, hiç duraksamadan, inançlı bir sesle şu karşılığı verdi:
— Ata’mız kurtardı... Siz kurtardınız!
Atatürk, öğrencinin şüphesiz içten duygularını da yansıtan bu cevabını
doğru bulmadı.
— Hayır çocuğum! Hayır çocuklar! Vatanımızı milletin kendisi kurtar-
mıştır, dedi. A. Ferhan Oğuzkan
Anılarla Atatürk (Düzenlenmiştir.)
Etkinlik Aşağıdaki verilmiş olan kelimelerin anlamını sözlükten

bulup bir cümle içinde kullanınız.
§ Gezi:
Cümlem:
§ İnanç:
Cümlem:
Etkinlik Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

1. Atatürk öğrenciye ne sormuştur?

2. Öğrencinin Atatürk’e verdiği cevap nedir?

3. Atatürk, ulusun kurtuluşu için ne demiştir?

181
Etkinlik Metinde kırmızı ile yazılan sözcükleri aşağıya yazınız.
Kelimelerin zıt anlamlılarını karşılarına yazınız.
Kelimeler Zıt Anlamlısı Kelimeler Zıt Anlamlısı
1. 4.
2. 5.
3. 6.
Etkinlik Metindeki satır sonuna sığmayan kelimeleri bulup ya-

zınız. Kelimelerin satır sonuna sığmadığında kaç farklı şekilde ayrı-
labileceğini yazarak gösteriniz.
Etkinlik Aşağıda metinde geçen kelimeler verilmiştir. Kelime-

leri sözlük sırasına göre sıralayınız.
• ziyaret 1. • inanç 1.
• gezi 2. • okul 2.
• sıra 3. • şüphe 3.
• doğru 4. • önder 4.
• vatan 1. • duygu 1.
• millet 2. • dikkat 2.
• öğretmen 3. • ders 3.
• öğrenci 4. • dokuz 4.
182
Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler
Yazılışları ve okunuşları farklı, anlamları aynı olan sözcüklere eş

anlamlı (anlamdaş) sözcükler denir. Cümlede bir sözcüğün yerine eş
anlamlısı yazıldığında cümlenin anlamı değişmez.
. Örneğin; ‰ Babam yeni bir hikâye kitabı aldı.
Babam yeni bir öykü kitabı aldı.
Etkinlik Görsellerden yararlanarak verilen kelimelerin eş an-

lamlılarını yazınız.
ev baş
konut
hekim talebe
muallim ihtiyar
mektep al
kara armağan
183
Etkinlik Birinci tablodaki sözcüklerin eş anlamlısını ikinci tablo-
dan bulup eşleştiriniz. Örnekteki gibi yazınız.
sözcük rüya hatıra barış konuk

ak
yıl cevap kızgın hasret düş özlem anı yanıt
beyaz misafir sulh sene öfkeli kelime
★ sözcük - kelime ★
★ ★
★ ★
★ ★
★ ★
EtkinlikAşağıda verilen kelimelerin eş anlamlılarını bulunuz.

Cümlelerdeki boşlukları kelimelerin eş anlamlıları ile uygun şekilde
doldurunuz.
deneyim mektep armağan yanıt
isim
Yeni tanıştığım arkadaşımın ad Mehmet.
İyi bir ustanın yanında çalışmak bana .............................. kazandırdı.
Doğum günü için kardeşime .............................. aldık.
Yarın .............................. açılacağı için çok heyecanlıyım.
Öğretmenimizin sorduğu her soruya doğru .............................. verdim.

184
Etkinlik Görsellerden yararlanarak verilen kelimelerin eş
anlamlarını yazınız.
güz sual
vatan yel
pabuç nehir
Etkinlik Aşağıdaki kelimelerin eş anlamlılarını bulup yazınız.
★ esir ★ yoksul
★ doğa ★ basit
★ aş ★ zelzele
★ ıslak ★ öykü
★ ad ★ asır
★ nefes ★ yasa
★ imtihan ★ kara
185
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde verilen altı çizili sözcüklerin eş
anlamlılarıyla cümleleri yeniden yazınız.
★ Mehmet kendisine verilen her vazifeyi yerine getirir.
★ Bu hediye benim için çok önemli.
★ Öğretmen, talebeleriyle buluştu.
★ Yoksul insanlara yardım etmeliyiz.
★ Annemin, bu suali soracağını düşünmemiştim.
Etkinlik Aşağıda verilen sözcüklerle cümleler kurunuz. Sözcük-

lerin eş anlamlılarını yazıp bir cümle de eş anlamlıları ile kurunuz.
✏ Düş ‡ Düşümde bulutların üzerinde uçtuğumu gördüm.

✏ Rüya ‡ Rüyamda bulutların üzerinde uçtuğumu gördüm.
✏ Siyah ‡
✏ ‡
✏ Mektep ‡
✏ ‡
✏ İhtiyar ‡
✏ ‡
✏ Beyaz ‡
✏ ‡
186
Okuma Metni
YALANCI TAVŞAN
Ormanda, ağaç kovuğunda yaşayan bir tavşan vardı. Sevimli,
neşeli bir tavşancıktı. Yalnız bir tek kötü huyu vardı: Yalan söylemekten
hoşlanıyordu. Kötülük için değil, sözde şaka yapıyordu.
Tavşanlar buldukları güzel bir havucu neşe içinde yerken o birden
fırlıyor:
— Avcılar geliyor, diyerek boş yere onları korkutuyordu.
Bu tatsız şakayı her zaman tekrarladığı için artık hiç kimse ona
inanmıyordu. Yalancı tavşan bir yaz günü ormanda geziye çıkmıştı. Ayağı
birden bir şeye takıldı. Canı yandı. Bir tuzağa yakalanmıştı. Sesinin tüm
gücüyle,
— Yetişin arkadaşlar! Tuzağa yakalandım, diye bağırdıysa da hiç
kimse onun sözüne kulak vermedi. Yalancı tavşan hatasını anlamıştı. Ama
artık çok geç kalmıştı. Tuzakları yoklamaya gelen avcı onu yakalamış
bulunuyordu. Fakat neyse ki iyi yürekli bir avcıya rastlamıştı. Onun küçük
gözlerindeki yaşları görüp acımış, onu serbest bırakmıştı.
Yalancılığın çok kötü sonuçlar doğuracağını öğrenen tavşan, o günden
sonra bir daha hiç yalan söylemedi.
Fatma - Mehmet Şükrü KOCAOLUK
Etkinlik Aşağıdaki soruları ¡Yalancı Tavşan™ adlı hikâyeye göre

cevaplayınız.
1. Tavşanın tek kötü huyu nedir?
2. Yalancı tavşan, tuzağa yakalanınca nasıl yardım istemiştir?

3. Yalancı tavşanın yardım isteğine niçin hiç kimse cevap vermemiştir?

4. Tavşan, yalan söylemekle ilgili ne öğrenmiştir?

187
Etkinlik Metinde kırmızı ile yazılan kelimeleri yazınız. Kelime-
lerin zıt anlamlarını karşılarına yazınız.

1. 5.
2. 6.
3. 7.
4. 8.
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin eş anlamlılarını mavi renk-

le yazılmış olan kelimeler arasında bulup karşılarına yazınız.
Kelimeler Eş Anlamlısı Kelimeler Eş Anlamlısı

1. dost 4. yanlış
2. vakit 5. kalp
3. seyahat 6. özgür
Etkinlik Metin içinde mavi renkle yazılmış kelimelerin bulun-

duğu cümleleri yazınız. Cümleleri yazarken mavi yazılan kelimeleri
yukarıdaki eş anlamlıları ile değiştiriniz. Cümlenin anlamının değişip
değişmediğine dikkat ediniz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
188
.....
DEĞERLENDİRME 2
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıda verilen cümleler- Adı Soyadı:
den hangisinde zıt anlamlı

kelimeler bir arada kulla-
Test
tutunuz.
nılmıştır?
1 6 11
2 7 12
A. Pazardan domates, pat-

3 8 13
4 9 14
lıcan, biber aldım.

5 10 15
B. Bu ağaçlar yaz, kış yeşil

durur.
C. Evin önünden kedi ile 4 “Üzgün“ kelimesinin karşıt
köpek geçti. (zıt) anlamlısını gösteren
yüz ifadesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A. B.
2 beyaz
siyah
ak C.
Yukarıda verilenlerden han-
gileri birbirinin eş anlamlı-
sıdır?
5 Aşağıdaki kelime ikilileri-
A. B. C. nin hangisinde zıt anlamlı-
lık ilişkisi vardır?
A. Büyük - küçük
B. Soru - sual
3 “Özlem“ kelimesinin eş C. Basit - kolay
anlamlısı aşağıdakilerden
hangisidir? 6 “İleri“ sözcüğünün zıt an-
lamlısı aşağıdakilerden
A. Hatıra hangisidir?
B. Hasret
C. Merak A. Ön B. Arka C. Geri
189
7 Aşağıdaki sözcük grupla- 10 cevap sınav sual
rından hangisi anlam iliş- Yukarıda verilen kelime-
kisi yönüyle diğerlerinden lerden hangileri birbirinin
farklıdır? zıt anlamlısıdır?
A. Nazik - kibar A. B. C.
B. Uzak - yakın
C. İleri - geri
11 Aşağıdaki cümlelerin han-

gisinde “kirli“ kelimesinin
8 1 dış iç zıt anlamlısı kullanılmıştır?
2 kırmızı al A. Esra yine hasta oldu.

B. Annem temiz çamaşır-
3 sözcük kelime
ları ütüledi.
Yukarıda numaralanmış C. Odam çok dağınıktı.
sözcük çiftlerinden hangi-
sinde farklı bir anlam iliş-
kisi vardır?
A. 1 B. 2 C. 3 12 “Yaşlı adam ağır ağır yü-

rüyordu“
Verilen cümledeki altı çizili
sözcüğün zıt anlamlısı aşa-
ğıdaki cümlelerden hangi-
9 Aşağıdaki sözcük ikilileri- sinde kullanılmıştır?
nin hangisinde karşıt (zıt)
anlam ilişkisi yoktur? A. İhtiyar balıkçı tekneden
indi.
A. Tembel - çalışkan B. Gençler top oynuyordu.
B. İnce - kalın C. Dürüst adamı herkes
C. Okul - mektep sever.
190
Cümle Bİlgisi
Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir işi tam olarak anlatan sözcük dizilerine
cümle denir.
. Örneğin; ‰ Çevremizi temiz (cümle değil)
Çevremizi temiz tutmalıyız. (cümle)
Etkinlik Aşağıdaki sözcük ve sözcük gruplarından cümle olan-

ların karşısına "cümle", cümle olmayanların karşısına "cümle değil"
yazınız.
★ Ege kitap okuyor ★ Kim söyledi
Babam bahçeden
★ Dün eve
★
Geldi
★ Kapının zili
★
Bana sordu
★ Söyledim
★
Etkinlik Örnekten yararlanarak "iki", "üç" ve "dört" kelimeden

oluşan cümleler yazınız.
★ Aldı.
★ Emre aldı.
★ Emre dondurma aldı.
★ Emre bakkaldan dondurma aldı.
★ Geldi.
★
★
★
★ Anlattı.
★
★
★
191
Etkinlik Aşağıdaki kelime gruplarını uygun kelimelerle tamam-
layarak cümleleri oluşturunuz.
Kerem hikâye kitabını ........................

★
Kaleci hızla gelen topu ........................

★
Dedem dün akşam köyden ........................

★
Sabah kalkınca elini, yüzünü ........................

★
Bahçedeki kurumuş yaprakları ........................

★
Okul korosunda en sevdiği şarkıyı ........................

★
Dişlerini günde iki kez ........................

★
Yarın arkadaşlarımla birlikte sinemaya ........................

★
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri tabloda

verilen uygun sözcüklerle tamamlayınız.
Aslan ............................. yerden belli olur.

◆
köy
Su akar ............................. bulur.
◆ göl
Tatlı dil ............................. deliğinden çıkarır.

◆ yılanı
Sakla ............................. gelir zamanı.

◆ samanı
Damlaya damlaya ............................. olur.

◆ yolunu
elin
Görünen ............................. kılavuz istemez.
◆
yattığı
Bir ............................. nesi var iki elin sesi var.
◆
192
Kurallı Cümle
Kurallı cümlelerde eylem (iş, oluş, hareket, durum) bildiren sözcükler

cümlelerin sonunda yer alır.
Örneğin; Geldi dayım dün bize Kurallı değil
Dün geldi dayım bize Kurallı değil
Dayım dün bize geldi. Kurallı cümle
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerden kurallı cümle olanlara

"kurallı cümle" kurallı cümle olmayanlara "kurallı değil" yazınız.
Otobüs, durağa gelirken yavaşlamaya başladı.

★
Okullar açılıyor bu hafta.

★
Tüm sınıf pikniğe gidiyor yarın.

★
Dün akşam hiç uyuyamadım.

★
Çocuklar bahçede top oynuyor.

★
Bahçeye dedesiyle gitti Ahmet.

★
Etkinlik Aşağıdaki cümleleri kurallı cümle olacak şekilde tek-

rar yazınız.
◆ Gitti annem dün pazara.
◆ Babam işten geldi yeni.
◆ Okulda ezberledi şiiri Emre.
.
193
Etkinlik Aşağıda verilen sözcükleri kullanarak, sözcükler cüm-
lenin sonunda olacak şekilde cümleler yazınız.
★ seviyorum
★ oynadık
★ yapıyor
★ geldi
★ hazırladı
★ yorulduk
Etkinlik Aşağıda karışık halde verilmiş olan kelimelerle anlam-

lı ve kurallı cümleler oluşturup yazınız.
◆ annemle / pazara / gideceğiz / yarın
◆ hediye / annesine / Ayşe / aldı
◆ verdi / yem / Anneannem / ineklere
◆ hasta / köpeğim / oldu / Çomar
◆ köpeği / tırmandı / ağaca / kedi / görünce
◆ sizin de / dedi / olsun / çorbada / tuzunuz
194
Etkinlik Aşağıdaki görsellerle ilgili anlamlı ve kurallı cümleler
kurunuz. (Cümledeki karakterlere isimler vererek cümle oluşturunuz.)
Eda salıncakta sallanıyor.
Mert kaydıraktan kayıyor.
195
Etkinlik Aşağıda karışık hâlde verilmiş olan kelimelerle anlam-
lı ve kurallı cümleler oluşturup yazınız.
◆ ellerimizi / yıkamalıyız / önce / yemek / yemeden
◆ yerlere / atmamalıyız / çöp
◆ bugün / bana / kek / yapacak / annem
◆ Arzu / öğrencidir / bir / çok çalışkan
◆ uymalıyız / trafik / kurallarına
Etkinlik Aşağıdaki cümleleri kurallı cümle olacak şekilde tek-

rar yazınız.
 Yumurta getirdi dayım köyden.
 Kırmızı ışık yanınca durdu araba.
 Arkadaşlarla oyun oynadık parkta.
 Kitap alır mısın baba bana?
 Topluyor çocuklar sokaktaki çöpleri.
196
Cümlede Noktalama
☞ Cümlenin ilk harfi daima büyük harfle başlar.

Tamamlanmış cümlelerin sonuna nokta (.) konur.
Örneğin; Bahçemizden meyve topladık.
Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna soru işareti (?) konur.
Örneğin; Annem pazardan geldi mi?
Korku, şaşkınlık, heyecan, sevinç gibi duyguları anlatan cümlelerin
sonuna ünlem işareti (!) konur.
Örneğin; Eyvah, kalemimi unuttum!
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerin sonundaki yay ayraçlara uygun

noktalama işaretlerini koyunuz.
★ Kedimin adını Minnoş koydum( )
★ Yarın ki maçımıza gelecek misin( )
★ Eyvah, otobüse yetişemeyeceğim( )
★ Sorduğu her soruya doğru cevap verdim( )
★ Her gün bir saat yürüyüş yaparım( )
★ Baban bisikletini tamir etti mi( )
★ Ah ne güzel de şarkı söylüyorsun( )
★ Elbiseni yeni mi aldın( )
★ Günde en az iki kez dişlerimi fırçalarım( )
★ Of, otobüsü kaçırdım( )
★ İmdat, çocuk boğuluyor( )
197
Etkinlik Aşağıdaki noktalama işaretlerini kullanabileceğiniz iki-
şer cümle yazınız.
Etkinlik Aşağıdaki metinlerde yapılan yazım ve noktalama

yanlışlarını düzelterek metinleri tekrar yazınız.
annem misafirlerle sohbet ediyordu? birden yerinden fırladı. ey-

vah yemeği ateşte unuttum dedi.
hep beraber yaz tatili için antalyaya gittik? bütün çocuklar neşe
ile kumsalda oynuyordu! İmdat çocuk boğuluyor. sesiyle herkes irkildi.
198
Okuma Metni
EYLÜL’ÜN HATASI
O gün hava çok güzeldi. Bu güzel havada, Eylül parka gitmek isti-
yordu. Öğleden sonra annesinden izin istedi.
“Anneciğim, parka gidebilir miyim?“
Annesi izin verdi. Sevinçle çıktı evden Eylül. Sokak kapısının önünde,
minik bir kedi yavrusu gördü. Eylül severdi kedileri.
“Ah canım! Ne sevimli bir şeysin sen öyle!“ dedi ama hiç oyalanmadan
parka gitti. Arkadaşlarının hepsi oradaydı. Mahalleye yeni taşınan Gi-
zem de kenarda durmuş onlara bakıyordu. Koşarak gitti arkadaşlarının
yanına Eylül. Gizem’i görmezden geldi. Hızla onun yanından geçerken
ayağı takıldı ve sendeledi.
“Ah, neredeyse düşecektim!“ diye söylendi. O sırada Gizem gülümsedi
ama Eylül bunu yanlış anladı. Sendelediği için Gizem’in ona güldüğünü
zannetti.
Emre, kırmızı topunu getirmişti yanında. Oy birliği ile yakantop oy-
namaya karar verdiler. “Gizem’i de çağıralım mı?“ dedi Emre. Ancak
Eylül buna karşı çıktı.
“Hayır. O bana güldü. Ayrıca mahalleye yeni taşındılar. Onu aramız-
da istemiyorum.“ dedi.
Çok üzüldü Gizem. Boynunu bükerek parktan ayrıldı.
Aradan beş dakika geçti. Gizem, elinde bir kol saati ile geri döndü.
Bu, Eylül'ün saatiydi. Yolda düşürmüştü. Gizem, saati Eylül'e verdi. Ey-
lül, Gizem'i oyuna almadığı için çok utandı. Hata yaptığını kabul ederek
Gizem'den özür diledi. Yasemin Meyva
1. Çocuklar parkta ne oynamışlar?
2. Eylül, parka ne zaman gitmiş?
3. Eylül’ün kol saatini kim bulmuş?
199
Etkinlik Metindeki altı çizili cümleleri kurallı cümle hâline ge-
tirerek tekrar yazınız.
1.
2.
3.
4.
EtkinlikAşağıdaki noktalama işaretlerinin kullanıldığı bir cüm-

leyi metinden bulup yazınız.
Nokta:
Ünlem İşareti:
Soru İşareti:
EtkinlikMetinde kırmızı ile yazılan kelimeleri ve o kelimelerin

zıt anlamlarını karşılarına yazınız.

1. 4.
2. 5.
3. 6.

• park 1. • kedi 1.
• top 2. • kırmızı 2.
• karar 3. • karşı 3.
200
Değerlendirme 3
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdaki sözcük grupla- Adı Soyadı:
rından hangisi cümle de-

ğildir?
Test
tutunuz.
A. Geliyorum.
1 6 11
2 7 12
B. Babam eve.
3 8 13
4 9 14
C. Kapının zili çaldı. 5 10 15
2 “Bahçedeki ................... sol-

maya başladı.“ cümlesi 5 Sıcak Deniz
aşağıdakilerden hangisi ile Güneş Okul
tamamlanır?
Yukarıdaki sözcükler ara-
A. çiçekler B. taşlar sında bir anlam ilişkisi kur-
C. topraklar duğumuzda hangi sözcük
dışarıda kalır?
3 Mehmet bir
öğrencidir çalışkan A. Sıcak B. Deniz
C. Okul
Yukarıdaki sözcüklerle an-
lamlı ve kurallı bir cümle
oluşturursak cümlenin en so-
nunda hangi sözcük yer alır?
A. öğrencidir
B. çalışkan 6 “Kilit açıp kapamak için
C. Mehmet kullanılan araç“
4 Aşağıdakilerden hangisi bir Yukarıdaki ifadede aşağı-

cümledir? daki sözcüklerden hangisi-
nin anlamı verilmiştir?
A. Babam Ankara’dan
B. Mektubunu okudum A. Anahtar B. Kapı
C. Kapının zili acı acı C. Pense
201
7 “.............. yemeyi çok seve- 10 Seçeneklerdeki sözcükler-
rim“ cümlesinde boş bıra- den anlamlı ve kurallı bir
kılan yere hangisi getirile- cümle oluşturursak en son-
mez? da hangi sözcük yer alır?
A. Meyve B. Tatlı A. Çıktı B. Merdivenleri

C. Su C. Koşarak
8 1. yarın 11 “Hastalıkların teşhis ve

2. köye tedavisini yapar“
3. dedem Yukarıda sözü edilen mes-
4. gidiyor lek aşağıdakilerden hangi-
Yukarıdaki sözcüklerle an- sidir?
lamlı ve kurallı bir cümle
oluşturduğumuzda sırala- A. Hemşire B. Eczacı
ma nasıl olur? C. Doktor
A. 1 - 4 - 3 - 2
B. 4 - 1 - 3 - 2
C. 3 - 1 - 2 - 4
12 • Problem
• İşlem .............
• Sayı
9 Dur, sakın yeme( ) Yukarıdaki anahtar söz-
cüklere göre “............“ yere
Yukarıdaki cümlenin sonu- hangisini yazmak doğru
na hangi noktalama işareti olur?
gelmelidir?
A. Öğretmen
A. Nokta (.) B. Matematik
B. Ünlem (!) C. Okul
C. Soru işareti (?)
202
Adlar
Evrende aynısından birden çok Eşi ve benzeri olmayan, evren-

sayıda olan varlıklara verilen ad- de tek olan varlıklara verilen ad-
lara tür (cins) ad denir. lara özel ad denir.
!
Kedi Okul Boncuk Koza İlkokulu
Özel adların ilk harfi her zaman büyük yazılır.
Etkinlik Aşağıdaki varlıklara verilen isimlere dikkat ederek
özel ad olanlara "Özel ad" tür ad olanlara "Tür ad" yazınız.
Kedi Kınalı Köpek
Haylaz Tekir Gazi İlkokulu
Mehmet Kuzu İnsan
Sokak İlkokul Gül Sokak

203
Etkinlik Aşağıdaki adlardan özel ad olanları özel ad tablosu-
na, tür ad olanları tür ad tablosuna yazınız.
k
Çiçe Karabaş Ankara Defter
Sabah
Kedi
Gazi İlkokulu Lale Sokak
Okul Ege Denizi
Ahmet Orman
Özel Adlar Tür Adlar

1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
6. 6.
Etkinlik Aşağıda istenen özel adlara örnekler yazınız.
Şehir adları Sokak adları Okul adları

1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
İnsan adları Hayvan adları Kitap adları

1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
Etkinlik Aşağıda istenen tür adlara örnekler yazınız.
Hayvan adları Bitki adları Eşya adları

1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
204
Özel Adlara Gelen Eklerin Yazımı
( ' ) Kesme İşareti: Özel isimlerin sonuna gelen ekleri ayırmak için kul-
lanılır. İstanbul’da çok trafik var.
Kesme işareti ile ayrılmayan ekler: Özel isimlerin sonuna gelen “-ler,
-li, -ci, -cik, -ciğim, -siz“ gibi ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
Etkinlik Aşağıdaki özel adlara gelen ekleri örnekteki gibi ayı-

rarak özel adları birer cümlede kullanınız.
✦ Samsuna Samsun’a Atatürk Samsun’a çıktı.
✦ Ankarada
✦ Mustafanın
✦ Almanyaya
✦ İngilizceyi
✦ Gül Sokaktan
Etkinlik Aşağıda verilen özel isimlere “-ler, -li, -ci (-cü), -cik,
-ciğim, -siz“ eklerinden uygun olanları ekleyerek özel isimleri cümle
içinde kullanınız.
✦ Ayşe Ayşeciğim Ayşeciğim saçların çok güzel olmuş.
✦ Ömer
✦ İzmir
✦ Atatürk
✦ Ali
205
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde özel isimlerin yazımı ve özel
isimlere gelen eklerin yazımı ile ilgili hatalar yapılmıştır. Hataları
bulunuz. Cümleyi doğru şekilde tekrar yazınız. (Kurum, kuruluş adla-
rının sonuna gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz TDK 2016)
Yarın ahmet’ler bize gelecek.

◆
alman’cılar tatil için geliyor.

◆
Yarın ayşenin doğum günü.

◆
Kedim minnoşu bulamadım.

◆
Bugün ankarada kar yağmış.

◆
elif’ciğim buraya gelir misin?

◆
En yakın arkadaşım buğra ankara’lı.

◆
türkiyenin başkenti ankaradır.

◆
Bu oyun ömersiz oynanmaz.

◆
Ben fatih ilkokulunda okuyorum.

◆
206
Noktalama İşaretleri
( . ) Nokta: Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur.

Örneğin; Babam yeni bir araba aldı.
( ? ) Soru İşareti: Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna konur.
Örneğin; Yarın okula gidecek misin?
( ! ) Ünlem: Korku, şaşkınlık, heyecan, sevinç gibi duyguları anlatan
cümlelerin sonuna konur.
Örneğin; Eyvah, geç kaldım! - Eyvah! Geç kaldım.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde parantezlerin içine uygun nokta-

lama işaretlerini (nokta (.), soru işareti (?), ünlem işareti (!)) getiriniz.
◆ Sevgi lütfen gelir misin( ) ◆ Yarışmada 1. mi olmuş( )
◆ Efe, akşamları müzik dinler( ) ◆ Eyvah( ) Yetişemeyeceğim( )
◆ Off, çok sıkıldım( ) ◆ Bugün nasılsın( )
◆ Markete gelecek misin( ) ◆ İmdaat( ) Ev yanıyor( )
◆ Eyvah, ödevimi evde unuttum( ) ◆ Tatile beraber gideceğiz( )
◆ Yaşasın( ) Çok sevindim( ) ◆ Aaa, cam kırılmış( )
Etkinlik Aşağıdaki noktalama işaretlerini kullanarak uygun bi-

rer cümle yazınız.
207
Noktanın Kullanıldığı Yerler
Noktayı Başka Nerelerde Kullanırız?

Kısaltmaların sonlarına konur. Doktor: Dr. Avukat: Av.
Tarihlerde gün ay, yıl, arasına konur. 10.02.2015
Sıra bildiren sayılarda konur. 12. (onikinci)
Saat ve dakika gösteren sayıların arasına konur. 11.30
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerdeki uygun yerlere nokta ko-

yunuz. Noktanın cümledeki görevini yazınız.
★ Dr. Ahmet Bey'e gittik. Kısaltmaların sonuna konur.
★ Sinemada 5 sırada oturuyoruz.
★ 10 02 2004'te doğdum.
★ Saat 13 30'da buluşalım.
★ Apartmanın 4 katında oturuyoruz.
★ 10 15'te otobüse bineceğiz.
★ Oturduğum mahalle Zafer Mah
★ Yarışmada 1 oldu.
★ Av Sinan Bey ile buluşacağım.
★ Akşam 19 20 de yemeğe gideceğiz.
★ Asansör 11 katta durdu.
★ Prof Zeki Bey ameliyata girdi.
★ Meclis 23 04 1920'de açıldı.
208
Virgül
( , ) Virgül:
Eş görevli sözcüklerin arasına konur. Pazardan incir, muz, elma aldım.
Seslenme ve hitaplardan sonra konur. Sayın Müdürüm,
Sıralı cümlelerde kullanılır. Onu gördüm, çağırdım.
Cümlede iş yapan kişiden sonra konur. Genç, ağaca tırmandı.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde virgül kullanılması gereken yer-

lerde virgül kullanılmamıştır. Cümlelerdeki uygun bölümlere kırmızı
kalemle virgül koyunuz.
Pazardan elma armut muz ve çilek aldım.

◆
Yaşlı adama seslendi.

◆
Ellerimi yıkadım sofraya oturdum.

◆
Bu yaz İstanbul Ankara İzmir ve Antalya'ya gideceğiz.

◆
Genç doktora bir şeyler sordu.

◆
Sayın müdürüm saygı değer öğretmenlerim kıymetli misafirler.

◆
Pikniğe Ezgi Mehmet Cem ve Ece geldi.

◆
Etkinlik Virgülün dört farklı kullanım alanına uygun birer cüm-

le yazınız.
1.
2.
3.
4.
209
Kesme İşareti - Kısa Çizgi
( ' ) Kesme İşareti: Özel isimlere getirilen ekleri ayırmak için kullanılır.
Ankara’ya, Kemal’den
( - ) Kısa Çizgi: Satır sonuna sığmayan sözcükleri ayırmak için kullanılır.
________________ ge- __________ geliyor- _____________ kitap-
lemedim lar lık
Kelimeleri hecelerine ayırırken kullanılır. Ka - lem - lik
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde parantezlerin içine uygun nok-

talama işaretlerini (kısa çizgi, kesme işareti) koyunuz.
İstanbul( )u çok seviyorum.

★
Cumhuriyet 29 Ekim 1923( )te ilan edildi.

★
"Güneşli" sözcüğü hecelerine gü( )neş( )li şeklinde ayrılır.

★
★ ______________________________________________________________________________________ kane( )
peye oturalım.
SORU EKİ
Soru eki olan “-mi“, sözcükten ayrı yazılır. Soru eki ¡-mı, -mi, -mu, -mü™
biçiminde de olabilir.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde kullanılması gereken soru ekle-

rini yazınız.
◆ Aldığım kitabı okudun ................?
◆ Sabah ilaçlarını içti ................?
◆ Okula gidiyor ................?
◆ Akşam ödevlerini yapacak ................?
◆ Uyumak .................... istiyorsun?

210
Etkinlik Aşağıda, parantez ( ) ile gösterilen yerlere uygun
noktalama işaretlerini koyunuz.
✪ Bugünkü ödevlerini yaptın mı( )
✪ Aaa( ) Çok iyi not almışım( )
✪ Mart( ) nisan( ) mayıs bahar aylarıdır.
✪ Emanetleri teslim ettim( )
✪ Arkın( )la parka gittik( )
✪ Köpeğim Karabaş( )ı gezdiriyorum.
✪ Ödevlerini bitirdin mi( )
✪ Trabzon ( ) İzmir uçuşları başlamış.
Etkinlik Aşağıdaki metinde yay ayraçların “( )“ olduğu yere

uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
OYUN
Ceren( )in canı sıkılmıştı( ) Komşusu Elif( )in
yanına gitti( ) Bahçede oyun oynamak isti( )
yordu( ) İkisi beraber bahçeye indiler( ) Hava
çok güzeldi( ) İp atlamak( ) yakan top oy( )
namak istiyorlardı( ) Ancak bir kişi daha olması
gerekiyordu( ) O sırada yol kenarında oturan
bir kız gördüler( ) Ceren: “Bizimle ip atlamak ister misin( )“ diye ses( )
lendi( ) Kız bu teklifi kabul etti( ) Bahçeye Ceren ile Elif( )in yanına git( )
ti( ) Elif merakla, “Adın nedir( )“ diye sordu( ) Kız: “Zeynep“ dedi( )
Çabucak kaynaştılar( ) arkadaş oldular( ) Birbirlerini çok sevmişlerdi( )
Akşam oluncaya kadar çok güzel oyunlar oynadılar( ) Hava karar( )
maya başlayınca evlerine dağıldılar( )
211
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde noktalama yanlışları yapılmış-
tır. Bu noktalama yanlışlarını düzelterek cümleleri yeniden yazınız.
◆ Off. Canım çok sıkılıyor?
Sinemaya gidelim mi.

◆

◆ İstanbul-un laleleri meşhur.

◆ "Gözlükçü" sözcüğünü göz, lük, çü şeklinde hecelerine ayırdım.
Etkinlik Aşağıda verilen noktalama işaretlerini kullanabilece-

ğiniz birer cümle yazınız.
( . ) Nokta
Cümle:
( ? ) Soru İşareti
Cümle:
( ! ) Ünlem İşareti
Cümle:
( , ) Virgül
Cümle:
( ' ) Kesme İşareti

Cümle:
( - ) Kısa Çizgi
Cümle:
212
Okuma Metni
KAHRAMAN KÖPEK
Sıcak bir yaz günüydü. Tarih 01.07.2018’i gösteriyordu. Cansu ve Can,
evin yakınındaki dere kenarında piknik yapmaya karar verdiler.
“Çağla’yı da çağıralım mı?“ dedi Can.
“Olur.“ dedi Cansu. Saat 12.45’te evden çıktılar. Çağla’yı da alarak
yola koyuldular. Tam yarı yolda Cansu:
“Eyvah! Piknik sepetini unuttuk.“ dedi. Geri dönüp piknik sepetini aldılar.
Çağla'nın köpeği Fındık da hoplaya zıplaya onların arkasından gidiyordu.
Dereye yaklaştıkları sırada, Can koşmaya başladı.
“Hiçbiriniz beni geçemezsiniz. Ben 1. olacağım.“ diye bağırdı gülerek.
Ancak, Fındık ondan hızlı koşuyordu. Fındık 1., Can 2. oldu.
Sonunda dere kenarına vardılar, çimenlere oturdular. Piknik sepetini açtı-
lar. Peynir, zeytin, domates ve ekmek çıkarıp yediler. Can, kocaman gövdesi
olan bir ağaca salıncak kurdu. Can, Cansu ve Çağla sıra ile sallandılar.
Akşama doğru, Çağla parmağı ile dereyi işaret ederek bir çığlık attı.
"Hey, şuraya bakın! Bir çocuk dereye düştü." dedi.
Fındık bir anda koşmaya başladı. Kendini dereye atıp çocuğa yetişti.
Gömleğinden çekerek onu kıyıya ulaştırdı. O sırada yakınlarda bulunan
Dr. Ahmet Bey koşarak geldi. Dereye düşen çocuğa ilkyardım müdahale-
sini yaptı. Çocuk biraz sonra kendine geldi.
O gün Fındık, kahraman köpek ilan edildi.
Yasemin Meyva
1. Cansu ve Can’la birlikte, pikniğe başka kim gitmiş?
2. Salıncak kurdukları ağaç, nasıl bir ağaçmış?
3. Çocuklar, piknikte ne yediler?
4. Çocuklar nerede piknik yaptılar?
213
5. Can ve Cansu, pikniğe gitmek için ne zaman evden çıktı?
6. Çağla, dereye bakarak niçin çığlık attı?
Etkinlik Metnin içinde, aşağıda verilen yazım ve noktalama

işaretlerinin kullanıldığı cümlelere birer örnek yazınız.
★ Nokta
★ Ünlem
★ Soru işareti
★ Virgül
★ Kesme işareti
Etkinlik Nokta ile ilgili, aşağıda istenilen kullanım alanlarına

uygun cümleleri metinden bulup yazınız.
Kısaltmaların sonunda kullanımına örnek cümle:

◆
Tarih, gün, ay ve yıl arasında kullanımına örnek cümle:

◆
Sıra bildiren sayılarda kullanımına örnek cümle:

◆
Saat ve dakika arasında kullanımına örnek cümle:

◆
214
DEĞERLENDİRME
..... 4
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 “İstanbul( )dan halam gel- Adı Soyadı:
di( )“ cümlesinde, paran-

tezle belirtilen yerlere sı-
Test
tutunuz.
rasıyla hangi noktalama

işaretleri gelmelidir?
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
A. (’) (.) 5 10 15
B. (,) (!)
C. (-) (?)
4 Aşağıdaki cümlelerden
hangisinin sonuna yanlış
noktalama işareti konul-
muştur?
2 — Acıktın mı( ) A. Kitap okuyorum.

— Sen acıktın mı( ) B. Ispanak yemeyi severim.
Yukarıdaki konuşmada, C. Yazı yazmayı sever misin.
parantezle belirtilen yer-
lere aşağıdaki noktalama
işaretlerinden hangisi gel- 5 “Ebru Çalışkan bir öğren-
melidir? ciydi.“ cümlesinde, han-
gi kelimede yazım yanlışı
A. . B. - C. ? vardır?
A. Ebru
B. Çalışkan
C. öğrenciydi
3 Aşağıdaki noktalama işa-

retlerinden hangisi cümle- 6 Aşağıdaki cümlelerin hangi-
nin sonunda bulunmaz? sinde yazım yanlışı vardır?
A. Virgül A. Bize gelir misin?

B. Ünlem B. Ders çalıştınmı?
C. Nokta C. Kitap okuyalım mı?
215
7 Aşağıdaki açıklamalardan 10 Dayım efe’yi sinemaya
hangisi yanlıştır? götürdü.
Atatürk selanik’te doğdu.
A. Soru eki -mı, -mi, -mu, Ali çok hastalandı.
-mü ayrı yazılır. Yukarıdaki cümlelerin han-
B. Sayılar hem rakamla gilerinde yazım ve nokta-
hem yazıyla yazılabilir. lama yanlışı yapılmıştır?
C. Cümlelere küçük harfle
başlanır. A. B. C.
8 “Hey ( ) Buraya bakar mı- 11 Aşağıdakilerden hangisin-

sın?“ cümlesinde parantez- de noktalama yanlışı ya-
le belirtilen yere aşağıdaki pılmıştır?
noktalama işaretlerinden
hangisi getirilmelidir? A. Ankara’ya
B. İstanbul’a
A. ? B. ! C. . C. Konyaya
9 Eda, aşağıdaki cümleleri 12 Aşağıdaki kısaltmalardan

tahtaya yazarken hangi- hangisinin yazımı yanlıştır?
sinde yazım yanlışı yap-
mıştır? A. Doktor: Dr.
B. Profesör: Pr.
A. Öğretmenimi çok sevi- C. Mahalle: Mah.
yorum.
B. Sınıf kurallarına uymalıyız.
C. araç ve gereçlerimizi
eksiksiz getirmeliyiz.
216
Büyük Harflerin Kullanımı
✗ Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla; anma ve kutlama günlerinin ad-

ları büyük harfle başlar.
Örneğin; Cumhuriyet Bayramı, Ramazan Bayramı, Anneler Günü
✗ Ay ve gün adları belirli bir tarih belirtildiğinde büyük; bunun dışında
küçük harfle yazılır.
Örneğin; 5 Ekim, 10 Kasım 1938, 12 Mayıs 2018 Salı günü sine-
maya gideceğiz. Okullar eylül'ün ikinci harftası başlayacak. Bizim so-
kakta cuma günü pazar kuruluyor.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde büyük harfin yazımı ile ilgili ha-

talar yapılmıştır. Hataları düzeltip cümleleri tekrar yazınız.
★ Atatürk'ü Anma, gençlik ve spor bayramı'nı kutladık.

★ 30 ağustos zafer bayramı'nda izmir'e gittik.

★ ramazan bayramı'nda dedemlere gittik.

★ öğretmenler günü'nde öğretmenimize şiir okuduk

★ Annem'in anneler günü'nü kutladık.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde ay ve gün adlarında yapılan

yazım hatalarını düzelterek cümleleri tekrar yazınız.
★ Cumhuriyet, 29 ekim 1923'te ilan edildi.

★ 14 mayıs salı günü doğum günü partim var.

★ Babaannem Cuma günü bize gelecekmiş.

★ İstanbul Lale Festivali 24 haziran'da başlayacak.
217
Şehir, mahalle, cadde, sokak adlarında her sözcüğün ilk harfi büyük
harfle yazılır.
Örneğin; Emre, Atatürk Caddesi'nde oturuyor.
Ev adresim Zafer Mahallesi, Vatan Caddesi, Ada Sokak, Çınar
Apartmanı No: 20
Not: Adres yazımlarındaki kısaltmaların (Mahalle Mah., Cadde Cad.,
Sokak Sok.) ilk harfleri büyük yazılır.
Örneğin; Zafer Mah. Vatan Cad. Ada Sok. Çınar Ap.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde harfin kullanımından kaynakla-

nan yazım yanlışlarını düzelterek cümleleri tekrar yazınız.
★ Babaannem hürriyet mahallesi'nde oturuyor.

.
★ Babamın iş yeri yıldırım beyazıt caddesi'nde.

.
★ Bizim evimiz fatih sokak'ta.

.
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerdeki büyük harflerin kullanı-

mı ile ilgili hataları düzelterek cümleleri tekrar yazınız.
★ fatih sultan mehmet istanbul'u fethetti.

.
★ atatürk mahallesi meşe sokak'ta oturuyoruz.
.
★ atatürk 10 kasım 1938 perşembe günü vefat etti.
.
★ kurban bayramı'nda köye gideceğiz.
.
★ kardeşim ahmet yarın almanya'ya gidiyor.
.
218
Yazım Yanlışları
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin doğru ve yanlış yazımları bir

arada verilmiştir. Örnekten yararlanarak kelimeleri doğru şekilde
yazınız.
★ tiren ★ eşşek
Tren
★ tren ★ eşek
★ spor ★ bağzen
★ sipor ★ bazen
★ sovan ★ yanlız
★ soğan ★ yalnız
★ yalnış ★ çikilota
★ yanlış ★ çikolata
★ şarz ★ hastahane
★ şarj ★ hastane
★ çünki ★ her şey

★ çünkü ★ herşey
Etkinlik Aşağıdaki kelimeler yazılırken bazı harfleri unutulmuş

veya yanlış yazılmıştır. Kelimeleri doğru şekilde yazınız.
★ klemlik ★ çkilota
★ çnkü ★ poça
★ önmli ★ avkat
★ brinci ★ tekrlek
★ terlk ★ dondrma
219
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde hatalı yazılan sözcükleri düzel-
terek cümleleri tekrar yazınız.
★ Telefonum bozulmuş, şarz olmuyor.

.
★ Mahalledeki arkadaşlarımla saklanbaç oynadım.

.
★ Pastahaneden en sevdiğim tatlıyı aldı.

.
★ Babamla hastahaneye gittik.

.
★ Yarın tirenle Ankara'ya yolculuk yapacağız.

.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde kelimelerin yazımında harfler

eksik bırakılmış ya da yanlış yere yazılmıştır. Bu hataları düzelterek
cümleleri tekrar yazınız.
◆ Gözlülerini dolaba özenle yerletşirdi.

.
◆ Sabah poça ve zetin aldım.

.
◆ Yılar sonra akadaşımı gördüm.

.
◆ Cade üzerindeki bakala gitti.

.
220
Okuma Metni
FENER ALAYI
Havalar eskisi gibi sıcak değildi. Soğumaya başlamıştı. Artık ekim ayı da
bitmek üzereydi. Üç gün sonra 29 Ekim'de Cumhuriyet Bayramı kutlana-
caktı. Kerem’in babası, Cumhuriyet Bayramı’nda fener alayına gideceklerine
söz vermişti ama bu sözünü yerine getiremeyecekti. Çünkü bir iş seyahatine
çıkmıştı. Bir hafta sonra dönecekti eve.
O akşam annesi ile birlikte yemeğe oturduklarında Kerem çok üzgündü.
"Babam yine yok." dedi üzgün bir şekilde. “Babalar Günü’nde de yoktu.“
O sırada kapının zili çaldı. Kerem, annesi ile birlikte kapıya gitti. Kapıyı açtı.
Bir de ne görsün! Babası karşısında duruyordu gülümseyerek. Bir sevinç
çığlığı atıp babasının boynuna sarıldı.
“Fener alayına gideceğiz, değil mi babacığım?“ dedi.
“Elbette gideceğiz. Atatürk Caddesi üzerinde büyük ve görkemli bir fe-
ner alayı düzenlenecek. Oraya gideceğiz.“
Hep birlikte mutfağa doğru yürürken Kerem sevinçten hoplayıp zıplıyor-
du ama bir anda, olanlar oldu. Kerem birdenbire dengesini kaybedip ko-
ridordaki sehpaya çarptı. Sehpa devrildi. Vazo kırıldı. Kerem de bir anda
kendini yerde buluverdi. Başını kapıya çarpmıştı ama önemli bir şey yoktu.
Kerem, babasını görünce heyecanlanmış ve dikkatsiz davranmıştı.
Bu kitap için yazılmıştır.
1. Kerem, akşam yemeğine kiminle birlikte oturmuş?
2. Kerem'in babası eve ne zaman gelmiş?
3. Kerem, neden çok üzgünmüş?
4. Kerem, karşısında babasını görünce ne yapmış?
5. Kerem'in çarparak düşürdüğü sehpa nerede duruyormuş?
221
Etkinlik Büyük harflerin kullanımı ile ilgili aşağıda istenen ör-
nek cümleleri metinden bulup yazınız.
★ Cümlenin ilk harfinde kullanımına örnek:
★ Bayram adlarında kullanımına örnek:
★ Özel günlerin adının yazımında kullanımına örnek:
★ Belirli bir tarih belirten ay adlarının yazımına örnek:
★ Cadde - sokak adlarında kullanımına örnek:
Etkinlik Metinde kırmızı ile yazılan sözcükleri aşağıya yazıp.

Kelimelerin zıt anlamlılarını karşılarına yazınız.

1. 5.
2. 6.
3. 7.
4. 8.

• bayram 1. • sevinç 1.
• fener 2. • söz 2.
• alay 3. • soğuk 3.
• seyahat 4. • sıra 4.
222
DEĞERLENDİRME 5
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdaki cümlelerin han- Adı Soyadı:
gisinde büyük harflerin

kullanımı ile ilgili hatalar
Test
tutunuz.
yapılmıştır?
1 6 11
2 7 12
A. Yarın ramazan bayramı.

3 8 13
4 9 14
B. Doğum günüm 13 Ekim.

5 10 15
C. Cuma günü pazara gide-

ceğiz.
4 Aşağıdaki sözcüklerden
hangisinin yazımı yanlıştır?
A. Spor B. Hastane
C. Sovan
2 Aşağıda verilen seçenekle-
rin hangisinde büyük harf-
lerin kullanımı ile ilgili hata
yapılmıştır? 5 çikilota
brinci
A. 14 Mart'ta geleceğiz. eşek
B. Kardeşim 25 mayısta Yukarıdaki sözcüklerden
doğdu. hangisinin yazımı yanlıştır?
C. Tatile haziranda çıkacağız.
A. B. C.
6 Aşağıdaki cümlelerden han-

3 Aşağıdakilerin hangisinde gisinde yazım yanlışı yapıl-
bir yazım yanlışı yapılmış- mıştır?
tır?
A. Yemek yedinmi?
A. Cumhuriyet Mah. B. Kapıyı kim kapattı?
B. Tekir sokak C. Camı açabilir misin?
C. Huzur Apartmanı
223
7 Aşağıdakilerden hangisinde 10 şarz
yazım yanlışı yapılmıştır? yanlış
yanlız
A. 29 Ekim
B. 23 Nisan Yukarıdaki kelimelerden
C. Yarın Cumartesi hangisinin yazımında hata
yapılmıştır?
A. B. C.

gisinde bir noktalama yan-
lışı vardır? 11 "Mehmet, karanfil Sokak'ta
oturuyor."
A. Eyvah, ev yanıyor! Yukarıda verilen cümledeki
B. Dur, sakın basma! hangi sözcükte yazım yan-
C. İmdat! Çocuk boğuluyor? lışı yapılmıştır?
A. Mehmet B. Karanfil
C. Sokak

gisinde harf eksikliğinden 12 Aşağıdakilerden hangisin-
kaynaklanan bir yazım de bir yazım yanlışı vardır.
yanlışı vardır?
A. Cuma Günü
A. Bugün okula gelmedi. B. Anneler Günü
B. Maketten et, süt aldık. C. Öğretmenler Günü
C. Parkta oyun oynadık.
224
Olayları Oluş Sırasına Koyma
Olaylar oluş sırasına göre sıralanırken önce, sonra, daha sonra ve en

sonunda gibi ifadeler kullanılır.
Etkinlik Görselleri oluş sırasına göre numaralandırınız. Gör-

sellerdeki olayları oluş sırasına göre anlatan cümleler yazınız.
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
➠
225
Etkinlik Aşağıda verilen cümleleri oluş sırasına göre sıralayınız.
• Çantasını hazırladı. 1.
• Erkenden uyandı. 2.
• Kahvaltısını yaptı. 3.
• Okula gitti. 4.
• Pikniğe gittik. 1.
• Piknik sepetini hazırladık. 2.
• Hava çok güzeldi. 3.
• Çok eğlendik. 4.
• Adını Merve koyduk. 1.
• Kardeşim doğdu. 2.
• Annem doğumhaneye girdi. 3.
• Hastaneye gittik. 4.
• Durakta bekliyorduk. 1.
• Otobüs gelmedi. 2.
• Yola çıktık. 3.
• Beklemekten vazgeçtik. 4.
226
5N 1K
5N ➠ Ne?, Ne zaman?, Neden / Niçin?, Nerede? Nasıl?

1K ➠ Kim?
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerle ilgili sorulan sorulara uygun ce-

vaplar yazınız.
★ Annem dün pazardan çilek almış.

Kim? ➠ Ne zaman? ➠ Ne? ➠
★ Emre sahilde otururken aniden üzerine bir dalga geldi.

Ne? ➠ Nerede? ➠ Nasıl? ➠
★ Kemal bugün uyuyarak zaman geçirdi.

Kim? ➠ Ne zaman? ➠ Nasıl? ➠
★ Yaz gelince bahçede bol bol kiraz topluyoruz.

Ne? ➠ Nerede? ➠ Ne zaman? ➠
★ Dedem bahçede dut topluyor?

Kim? ➠ Nerede? ➠ Ne? ➠
Etkinlik Aşağıdaki soruların cevabını paragraftan bulup yazınız.
Babam yarın kitap fuarında olacak. Fuar alanına metro ile gidecek-
miş. Okumak için birkaç kitap alacakmış.
Kim? ➠ Nasıl? ➠
Nereden? ➠ Ne? ➠
Ne zaman? ➠ Niçin? ➠
227
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde, altı kırmızı ile çizilmiş olan söz-
cüklere karşılık gelen soru cümlelerini yazınız. (Kim? Nerede? Ne?
Ne zaman? Nasıl? Niçin?)
Soru: Ahmet nerede oturuyormuş?

Cevap: Ahmet parkta oturuyormuş.
Soru:
Cevap: Mustafa bisiklet aldı.
Soru:
Cevap: Sinemaya yarın gidecekler.
Soru:
Cevap: Cemil’in ayağı kaydığı için suya düştü.
Soru:
Cevap: Çocuklar bahçeden çilek topladı.
Soru:
Cevap: Sude kapıyı yavaşça kapattı.
Soru:
Cevap: Yarışmacılar parkurda koşuyor.
Soru:
Cevap: Kardeşi salıncaktan düştü.
Soru:
Cevap: Yapraklar sonbaharda dökülmeye başlar.
Soru:
Cevap: Tavşan havuç tarlasında uyuyakalmış.
228
Etkinlik Aşağıda verilen metinlerle ilgili soruları cevaplayınız.
Koşu yarışması yarın okulun yanındaki futbol sahasında yapılacaktı.
Arda her gün 5 kilometre koşarak yarışmaya hazırlanmıştı. Bu yarışmayı
kazanmayı çok istiyordu. Çünkü yarın Anneler Günü'ydü ve madalyasını
annesine hediye etmek istiyordu. Çalışmasının karşılığnı gördü ve yarışma-
yı kazandı. Madalyasını annesine verdiğinde annesi çok mutlu olmuştu.
1. Yarışma nerede yapılacakmış?
2. Yarışma ne zaman yapılacakmış?
3. Arda yarışmaya nasıl hazırlanmış?
4. Arda, yarışmayı kazanmayı neden çok istiyor?
5. Yarışmayı kim kazandı?
6. Arda kazandığı madalyayı ne yaptı?
Derya'nın doğum gününü kutlamak için Ankara'da oturan dayısı hafta

sonu İstanbul'a geldi. Doğum gününü kutladıktan sonra uçakla Ankara'ya
dönecekti. Derya'ya doğum günü hediyesi olarak bir bisiklet almıştı.
1. Derya'nın doğum gününü kutlamak için Ankara'dan kim geldi?
2. Derya'nın dayısı nerede yaşıyormuş?
3. Derya'nın dayısı ne zaman İstanbul'a geldi?
4. Derya'nın dayısı Ankara'ya nasıl dönecekmiş?
5. Derya'nın dayısı İstanbul'a niçin gelmiş?
6. Dayısı, Derya'ya ne almış?
229
Etkinlik Aşağıdaki metinle ilgili "Kim? Nerede? Ne? Ne za-
man? Nasıl? Niçin?" (5N1K) sözcükleri ile sorular oluşturunuz. Oluş-
turduğunuz soruların cevaplarını metne uygun yazınız.
Ahmet odasında oyun oynuyordu. Evden çıkamadığı için çok sıkı-

lıyordu. Yarın dedesi gelecek ve parka gideceklerdi. Kapı zili çaldı.
Ahmet koşarak kapıyı açtı. Gözlerine inanamadı. Dedesi gelmişti.
Ahmet bu sürprize çok sevindi. Dedesi ile birlikte parka gideceği için
çok heyecanlıydı.
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
Soru:
Cevap:
230
Hikaye Unsurları
KÜÇÜK KEDİ
Dün küçük bir kedi evimizin önündeki söğüt ağacında mahsur kalmış-
tı. Çok korkmuştu ve miyavlıyordu. Arkadaşım Kerem hemen itfaiyeyi
arayıp kediyi kurtarmamız gerektiğini söyledi. Hemen ailemizden yardım
alıp itfaiyeyi (110) aradık. 15 dakika içerisinde gelen itfaiye yavru ke-
diyi dikkatli bir şekilde kurtardı. Kurtulan kedi arkasına bakmadan sokak-
ların arasında kayboldu. Arkadaşım Kerem ve ben çok mutlu olmuştuk.
Etkinlik Yukarıdaki hikayenin hikaye unsurlarını yazınız.
Kahramanlar:
Yer:
Zaman:
Olay:
İZİNSİZ KULLANMA
Annemin arkadaşı Zehra teyze yan komşumuzdu. Akşam saat 7'de
bizi yemeğe davet etmişti. Oğlu Alp abiyle çok iyi anlaşıyordum. Bana
bilgisayar oynatıyordu. Akşam gittiğimizde Alp abi evde yoktu. Ben de
odasına izinsiz girip bilgisayarı açtım. Annem bu duruma çok kızdı ve
başkalarının eşyalarını izin almadan kullanmamam gerektiğini anlattı.
Zehra teyzenin bir şey olmaz demesine rağmen çok utanmıştım. Bir da-
ha asla başkalarının eşyalarını izinsiz kullanmayacağım.
Etkinlik Yukarıdaki hikayenin hikaye unsurlarını yazınız.
Kahramanlar:
Yer:
Zaman:
Olay:
231
Metinde Konu Başlık
Metinde Konu
Metnin konusunu bulmak için metne "Metin neden söz ediyor?" sorusunu
sorarız. Bu sorunun cevabı bize metnin konusunu verir.
Metinde Başlık
Metnin içeriği ile ilgili ipucu veren ilk bölümdür.
Etkinlik Aşağıda verilen metinleri okuyup metnin konusunu bu-

lunuz. Metne uygun bir başlık yazınız.
...............................................
Taşıtlar kara, deniz ve hava taşıtları olmak üzere üçe ayrılır. Ta-
şıtların hareket ettiği yerlere ise yol denir. Deniz taşıtlarının hareket
ettiği yola deniz yolu, hava taşıtlarının hareket ettiği yola ise hava
yolu denir. Kara taşıtları ise iki farklı yolda hareket eder. Rayların
üzerinde hareket eden taşıtların kullandığı yola demir yolu diğer
tüm kara taşıtlarının kullandığı yola ise kara yolu denir.
Metnin Konusu : ..............................................................................................................................
Metne Uygun Başlık : .................................................................................................................
...............................................
Çevremizde birçok ağaç bulunmaktadır. Ağaçlar sadece çev-
remizde güzel görüntü oluşturmaz. Ağaçların birçok yararı vardır.
Soluduğumuz havayı temizler. Birçok doğal afeti önler. Sıcak yaz
günlerinde etrafı serinletir. Gölgelerinden faydalanırız. Bizlere ver-
diği ürünleri yeriz. Ayrıca bir çok hayvan için hem besin hem de
yuvadır. Sonuç olarak ağaçlar Dünya ve bizler için çok önemlidir.
Metnin Konusu : ..............................................................................................................................
Metne Uygun Başlık : .................................................................................................................
232
Görsel Okuma
Etkinlik Aşağıda verilen resimlerdeki olaylarla ilgili anahtar

sözcükleri yazınız. Anahtar sözcükleri kullanarak resimdeki olayı bir-
kaç cümle ile anlatınız.
Anahtar Sözcükler: Elma ağacı, çocuk, sepet, yemek

Çocuklardan biri elma ağacına çıkıyor.
Çocuklar elmaları sepete topluyor.
Çocuklardan bir tanesi elma yiyor.
Anahtar Sözcükler:
233
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde anlatılan olayların devamını
gösteren bir görsel daha eklenmiş olsaydı, o görselde hangi olay
anlatılmış olurdu? Tahmininizi yazınız. (İlk resim ile ilgili çocuklar ko-
nuşturulur, sonraki görselle ile ilgili çocuklar serbest bırakılır.)
234
Okuma Metni
Yaz mevsiminin en sıcak günleriydi. Bora, akşam üstü bisikletini alıp ev-
den çıktı. Bahçeden bir tane de gül koparıp bisikletin direksiyonuna iliştir-
di. Amacı, parkta bisiklet sürmekti. Ancak fikrini değiştirdi. Parka gitmek
yerine, evlerinin yakınlarındaki tepeye doğru sürdü bisikletini. Önce evden
çıkmış, sonra da annesi yasaklamasına rağmen tepeye tırmanmıştı. Amacı,
tepeden aşağı hızla sürmekti bisikletini. Annesi, işte bu yüzden, Bora’nın
bisikleti ile birlikte tepeye çıkmasını istemiyordu. Bora, tepenin doruğuna
ulaştıktan sonra bisikleti hızlı bir şekilde yokuş aşağı sürmeye başladı. A-
şağı inerken, saçları rüzgarda dalgalanıyordu. O kadar heyecanlıydı ki
bir ara ellerini de serbest bıraktı.
“Heeey! Uçuyorum! Bu...“
Ne yazık ki Bora, cümlesini tamamlayamadı. Sözcükler ağzından çık-
madı. Çünkü Bora, bisikletle birlikte yokuş aşağı yuvarlanmaya başlamıştı.
Nihayet durabildiğinde bisiklet bir tarafa kendi bir tarafa savruldu.
Bora’yı hemen hastaneye götürdüler. Önce muayene oldu, sonra rönt-
gen filmi çektiler. Son olarak da ayağını ve kolunu sargıya aldılar. En
sonunda Bora, kolu ve bacağı sargılı olarak eve döndü.
1. Bora’nın tepeye çıkmasına kim izin vermiyormuş?
2. Bora, bisikletini yokuş aşağı nasıl sürmüş?
3. Bora, bisikleti ile birlikte yokuş aşağı inerken ne olmuş?
4. Bora’nın tırmandığı tepe nerede bulunuyormuş?
5. Bora’yı neden hastaneye götürmüşler?
235
Etkinlik Metnin hikaye unsurlarını, konusunu ve başlığını yazınız.
Kahramanlar:
Yer:
Zaman:
Olay:
Metnin başlığı:
Metnin konusu:
Etkinlik Metinde geçen olayları oluş sırasına göre önce, sonra,

daha sonra ve en sonunda ifadelerini kullanarak birer cümle ile yazınız.
1.
2.
3.
4.
Etkinlik Metinde kırmızı renkle yazılı olan kelimeleri ve zıt

anlamlarını yazınız.

1. 5.
2. 6.
3. 7.
4. 8.
236
Değerlendirme 6
Denize atılan çöpler ve deni- Adı Soyadı:
ze akıtılan kirli sular denizleri-

mizi kirletiyor. Bundan dolayı
Test
tutunuz.
deniz canlıları da zehirleniyor.

Deniz canlılarını yiyen insan-

1 6 11
2 7 12
larda vücutlarına bu zehri al-

3 8 13
4 9 14
mış oluyor. Yani farkında ol-

5 10 15
madan kendimizi zehirliyoruz.
1 Yukarıdaki metnin konusu 4 Aşağıdaki sözcüklerden

nedir? hangisi sözlükte “kitap“
A. Balıkların denizdeki hayatı sözcüğünden sonra gelir?
B.Denizleri kirletmenin sonuç-
larının olacağı A. Kalem
C. Deniz canlılarının nesli- B. Limon
nin tükenmekte olduğu C. Horoz
5 Aşağıdaki sözcüklerden han-

2 Yukarıdaki metnin başlı- gisi hecelerine yanlış ayrıl-
ğı aşağıdakilerden hangisi mıştır?
olabilir?
A. Pat-a-tes
A. Deniz kirliliği B.Pen-ce-re
B. Geri Dönüşüm C.Bil-gi-sa-yar
C. Doğada Yaşam
6 “Yaz tatilinde köyde bol bol

bisiklet süreceğim.“ cümle-
3 Aşağıdakilerden hangisi sinde aşağıdakilerden han-
“beyaz“ kelimesinin eş an- gisinin cevabı yoktur?
lamlısıdır?
A. Niçin?
A. Siyah B. Kara B. Ne zaman?
C. Ak C. Nerede?
237
7 "Hekim" sözcüğünün ifade 10 Aşağıdaki cümlerle anlatı-
ettiği mesleğin görseli aşa- lan olayı oluş sırasına göre
ğıdakilerden hangisidir? sıralarsak hangi cümle en
sonda yer alır?
A. B.
A. Kaseye süt doldurdu.
B. Kedinin sesini duydu.
C. C. Acıkmış olmalı diye
düşündü.
11 Sabah erkenden kalkan

Cem, Karabaşı kulübesin-
8 Aşağıdaki cümlelerin han- den çıkarttı. Biraz oynadı-
gisinde noktalama işareti lar. Sonra Cem okula gitti.
yanlış kullanılmıştır? Karabaş üzgün üzgün ar-
kasından bakıyordu.
A. Lütfen gelir misin? Aşağıdakilerden hangisi hi-
B. Bugün çok geciktim. kayenin kahramanlarından
C. Patates. armut. elma. değildir?
aldım.
A. Cem B. Tekir
C. Karabaş
9  Kötü - iyi 12 “Mehmet bahçeden elma

 Mektep - okul topladı.“
 Sıcak - soğuk Yukarıdaki cümlede hangi
Yukarıda verilen kelime sorunun cevabı yoktur?
ikililerinden hangileri zıt
anlamlıdır? A. Kim?
B. Ne?
A.  B.  C.  C. Ne zaman?
238
Okuma Metni
SEVGİ OKULU
Bugün erkenden uyandık.
Yaz boyunca sarmaş dolaş olduğumuz,
Güneşi koyduk çantamıza.
Yemyeşil kırları, bayırları,
Engin bağları, ormanları,
Masmavi denizleri koyduk.
Tarlaların sarı başaklarını, OKUL
Uğradığımız köyleri,
Köylerde tanıştığımız kardeşlerimizin,
Sevgi dolu kalplerini koyduk.
Çantalarımızın en güzel köşesine.
Özlemleri, sevgiyi,
Barışı ve dostluğu koyduk
Demet yapılmış çiçekler örneği.
Sevinçle döndük okulumuza.
Reşat KARABAĞ
Sınıf Günü ve Okuma Bayramı Etkinlikleri
Etkinlik Şiir ile ilgili aşağıda istenen bilgileri yazınız.
★ Şiirin Ana Duygusu:
★ Şiirin Konusu:
Etkinlik Aşağıdaki soruları şiire göre cevaplayınız.
1. Çocuklar yaz boyunca ne ile sarmaş dolaş olmuşlar?

✎
2. Çocuk, çantasına kimlerin sevgi dolu kalplerini koymuş?
✎
3. Çocuk, okuluna nasıl bir duyguyla dönmüş?
239
Etkinlik Şiirde kırmızı renk ile yazılan kelimelerin zıt anlamlı-
ları aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin zıt anlamlılarını şiirden bulup
karşılarına yazınız.
Kelimeler Zıt Anlamlıları Kelimeler Zıt Anlamlıları

1. geç 3. boş
2. kış 4. çirkin
Etkinlik Şiirde mavi renk ile yazılan sözcüklerin eş anlamlıları

aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin eş anlamlılarını şiirden bulup kar-
şılarına yazınız.
Kelimeler Eş Anlamlıları Kelimeler Eş Anlamlıları

1. yürek 3. mutluluk
2. hasret 4. mektep
Etkinlik Şiirde yeşil renk ile yazılı olan kelimeleri aşağıya ya-
zınız. Yazdığınız kelimelerin hem eş hem de zıt anlamlılarını bulup
Kelimeler Zıt Anlamlıları Eş Anlamlıları

1.
2.
Etkinlik Aşağıda "Sevgi Okulu" adlı şiirin bir bölümü verilmiştir.

Noktalama işaretlerini, şiire bakmadan uygun yerlere koyunuz. Daha
sonra şiire bakarak doğruluğunu kontrol ediniz.
Bugün erkenden uyandık

Yaz boyunca sarmaş dolaş olduğumuz
Güneşi koyduk çantamıza
Yemyeşil kırları bayırları
Engin bağları ormanları
Masmavi denizleri koyduk
240
Yönerge Yazma
EtkinlikAşağıdaki görsellerden yararlanarak "Saklambaç"

oyununun aşamalarını belirten oyun yönergelerini yazınız.
1.
2.
3.
4.
5.
Etkinlik
Aşağıdaki görsellerden yararlanarak, kakaolu kekin
yapım aşamalarını belirten yönergeleri yazınız.
1.
2.
3.
4.
5.
241
Etkinlik Aşağıda boş halde verilen kartpostalı yönergelere
uygun doldurunuz.
1. Kartpostalın sol tarafındaki boşluğa mesaj yazılır.
2. Mesajın altında ad soyad ve imza olmalıdır.
3. Sağ üst köşeye pul yapıştırılır.
4. Sağ taraftaki boşluğa önce gönderilen kişinin adı yazılır.
5. Gönderilen kişinin adının yazılı olduğu yerin altına adres yazılır.
Etkinlik Aşağıda boş halde verilen davetiyeyi yönergelere uy-

gun doldurunuz.
1. Bu bölüme, davet edilecek kişi yada kurum adını yazınız.
2. Kısa ve net bir şekilde davetiyenin ne için olduğunu belirtiniz.
3. Daveti veren kişinin adını - soyadını yazınız.
4. Verilen davetin tarih ve saatini belirtiniz.
5. Davetin yapıldığı yeri yazınız.
1. ...............................................................................
.....................................................................................
2. ....................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
3. ...............................................
4. ..................................................
5. ..................................................
242
Okuma Metni
AĞAÇLAR KESİLMESİN
Hüseyin ve arkadaşla-
rı, teneffüste defterlerinden
kopardıkları sayfaları uçak
yaptılar. Sınıf kâğıtlarla dol-
muştu. Çok eğleniyorlardı. Bir
ara Ahmet, Hüseyin’e dönerek
¡Ne kadar çok kâğıt harcadık
Hüseyin, farkında mısın?™ dedi.
Hüseyin de ¡Evet, koparırken
fark etmedim ama defterimin
sayfaları iyice azaldı.™ dedi ve
ekledi:
— Geçen gün bir televizyon
programında izledim, bu kâğıt-
ların elde edilmesi için bir sürü
ağaç kesiliyor. Biz büyük bir hata yaptık sanırım.
Arkadaşı Ahmet de Hüseyin’le aynı fikirdeydi. İkisi kopardıkları kâ-
ğıtları topladılar ve tekrar aynı düzene ve şekle getirdiler. Olaya şahit
olan öğretmen, hatalarını anlayıp telâfi etmelerinden dolayı ikisini de
tebrik etti.
Timaş Çocuk
(Erdemler 2009)
Etkinlik Metin ile ilgili aşağıda istenen bilgileri yazınız.
★ Metnin geçtiği yer:
★ Metnin geçtiği zaman:
★ Metnin karakterleri:
★ Metinde geçen olay:
243
1. Hüseyin ve arkadaşları teneffüste ne yapmaktadır?
2. Oynadıkları oyun sonunda sınıf nasıl bir hâldedir?
3. Ahmet’in sorusuna Hüseyin ne cevap vermiştir?
4. Kâğıtların elde edilmesi için ne yapılmaktadır?
5. Yaptıkları yanlışı anlayan Ahmet ve Hüseyin ne yapmıştır?
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak, kağıdın üretim

aşamalarını olay oluş sırasına göre yazınız.
244
Karma Dil Bilgisi Etkinlikleri
Etkinlik Verilen sözcükleri, anlamlarının başındaki boşluklara

yazınız.
il Kayak Sebil Erzak Gidon Tarla

Kand
.......................... : Bisiklet ve motosiklette ön tekerleğe yön vermeye ya-

rayan çubuk.
.......................... : Sınırları belirli, tarıma elverişli toprak parçası.
.......................... : Kar ya da su üzerinde kaymak için ayağa takılan araç
.......................... : Hayır için yapılmış, parasız olarak su alınan, içilen çeşme.
.......................... : İçinde zeytinyağı, gaz yağı gibi sıvı bir yakıt bulunan
aydınlatma aracı.
.......................... : Uzun süre saklanabilen yiyeceklerin genel adı.
Etkinlik Özel adlara gelen eklerin yazımı ile ilgili aşağıdaki

çalışmayı, örnekten yararlanarak yapınız.
✪ Mersine ➠ Mersin'e ✪ Ankaralı ➠
✪ Aydınlı ➠ Aydınlı ✪ Cerensiz ➠
✪ Semihciğim ➠ ✪ Ayşeler ➠
✪ Konyalılar ➠ ✪ Pamukun ➠
✪ Türkiyenin ➠ ✪ Erzurumu ➠
✪ Yıldıza ➠ ✪ Mehmetin ➠
✪ Cumhuriyet Caddesinden ➠
245
EtkinlikAşağıda verilen zıt anlamlı kelime ikilileri ile cümleler-
deki boşlukları tamamlayınız.
-genç ön-arka gelir-gider taze-bayat

yaşlı
alt-üst kin temiz-kirli
uzun-kısa ü z e l-çir gece-gündüz kalın-ince
g
★ Yaşlı adam genç adama öğüt veriyor.

★ ..................... bir yolu ..................... sürede katetti.
★ ..................... dinleniyor ..................... uzun saatler boyunca çalışıyorduk.
★ ..................... sırada Akif, ..................... sırada ben oturuyordum.
★ Böyle ..................... bir alana, bu kadar ..................... bir bina yapılmamalıydı.
★ ..................... çevre için önce ..................... alanları belirlemeliyiz.
★ Okula hep en güvenli yoldan ..................... ..................... .
★ Çekmeceyi ..................... ..................... ettim ama bulamadım.
★ ..................... tahtaları kesip ..................... çubuklar elde ettik.
★ ..................... diye aldığım ekmekler ..................... çıktı.
EtkinlikAşağıda verilen cümlelerdeki renkli yazılan sözcüklerin

eş anlamlılarını bulup örnekteki gibi yazınız.
★ İhtiyar adam çok yoksul biriydi. ➠ yaşlı - fakir
★ Küçük kız gayet sıhhatli görünüyordu. ➠
★ Amcası meşhur bir hekimmiş. ➠
★ Beş adet soruya yanıt vermiş. ➠
★ Konut yapımına, güz mevsiminde başlanacak. ➠
★ Sıska Keloğlan güçlü devle karşılaştı. ➠
★ Tabiat canlanınca ben de çok şen oluyorum. ➠

246
Okuma Metni
BİSİKLET ZAMANI
Bazen spor yapmak, bazen eğlenmek,
bazen de bir yere gitmek için kullanılan
ve insan gücüyle çalışan bir taşıt. Evet bi-
sikletten bahsediyoruz. Gelin bisikletlerin
dünyasına biraz daha yakından bakalım.
Kullanım amacına, sürüleceği zeminin
özelliklerine ya da sürüş mesafesine gö-
re farklı özelliklerde üretilen bisikletler
vardır. Dağ bisikleti, tur bisikleti, yarış bi-
sikleti bunlardan bazılarıdır. Tur bisikletleri
genellikle asfalt zeminde yapılacak uzun
süreli sürüşler için tasarlanmıştır. Yarış bisikletleri ise asfalt zeminde ve
düzgün yollarda hızlı gidebilmek için tasarlanmıştır. Dağ bisikletleri top-
rak yol, patika ve her türlü arazide kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Bu
bisikletlerin diğer bisiklet türlerine göre tekerlekleri daha kalın, dişli ve
patlamaya dayanıklıdır.
Bisiklete binerken öncelikle kendi güvenliğinizi düşünmelisiniz. Bunun
için; bisikletin selesini kendinize göre ayarlayın. Varsa bisikletler için ay-
rılan yolları kullanın. Yoksa, motorlu araç trafiğinin olmadığı yerlerde
örneğin parklarda binin bisiklete. Mutlaka kask takın varsa eldiven,
dizlik ve dirseklik de takabilirsiniz.
Meryem Arzu Aruntaş
(Düzenlenmiştir) Bilim Çocuk Dergisi
1. Bisiklet ne ile çalışan bir taşıttır?
2. Metinde sözü edilen bisiklet türleri hangileridir?
247
3. Dağ bisikleti, hangi tür zeminlerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır?
4. Bisikletler için ayrılmış özel yollar yoksa nerelerde sürmeliyiz?
5. Bisiklet sürerken başımıza ne takmalıyız?
Etkinlik Aşağıdaki trafik işaret ve levhalarının anlamlarını

tablodan bulup altlarına yazınız.
• Bisiklet geçebilir
• Mecburi bisiklet yolu
• Bisiklet giremez
......................................... ......................................... .........................................
Etkinlik Aşağıdaki bisikletin okla gösterilen parçalarının adla-

rını yazınız.
......................... .........................
......................... .........................
.........................
248
Etkinlik Aşağıdaki kelimeleri oluşturan harfleri alfabetik sıra-

ya koyunuz. Sıraya konan harflerle başlayan birer kelime yazınız.
SIRA PATİ AVCI

1. Akıl 1. 1.
2. Irmak 2. 2.
3. Roka 3. 3.
4. Simit 4. 4.
DANS HALI KARE

1. 1. 1.
2. 2. 2.
3. 3. 3.
4. 4. 4.
Etkinlik Aşağıdaki sözcüklerin eş anlamlılarını karşılarına yazınız

ve cümle içinde kullanınız.
★ Hediye ➠ armağan
✎ Bayramda kardeşime güzel bir kitap armağan ettim.
★ Merasim ➠
✎
★ Sulh ➠
✎
★ Düş ➠
✎
★ Tasa ➠
✎
★ Vazife ➠
✎
249
Etkinlik Verilen cümlelerdeki boşluklara, cümlenin anlamına
göre kelime ikililerinden uygun olanı yazınız.
rafa çantaya
★ Kitapları .................................... diziyordu.
◆ Eşyaları .................................... yerleştiriyordu.
fotoğraf resim
★ Kerim çok güzel bir .................................... çizdi.
◆ Tatilde bol bol .................................... çektik.
büyümüş uzamış
★ Küçük kızın saçları bir hayli .................................... .
◆ Bahçeye diktiğim elma ağacı .................................... .
diktik ektik
★ Tarlaya buğday tohumu .................................... .
◆ Bahçeye biber fidelerini .................................... .
EtkinlikAşağıda verilen cümlelerde, anlamına uygun olarak

kullanılmayan sözcüğü bulunuz. Yanlış kullanılan sözcüğün yerine
doğru sözcüğü kullanarak cümleyi tekrar yazınız.
◆ Defterin dallarını yırtıyordu.

✎ Defterin yapraklarını yırtıyordu.
◆ Yemeğini tencereye koyup afiyetle yedi.

✎
◆ Sabah bir kâse kahve içmişti.

✎
◆ Ayakkabının iplikleri bağlanmıyordu.

✎
250
Okuma Metni
TORİ’NİN KORKUSU
Küçük karga Tori uçmayı yeni öğren-
mişti. Diğer kargalar gibi çok yükseğe
uçamıyordu. Gördüğü ilk elektrik te-
line konup dinleniyordu. Aslında amacı
dinlenmek değildi. Uçmaktan biraz kor-
kuyordu. Arkadaşı Poki ise uçmaya çok
hevesliydi. Dakikalarca gökyüzünde dur-
maya bayılırdı.
Yine soğuk bir kış günü Tori elekt-
rik teline konmuş bekliyordu. Poki onu
görüp hemen yanına kondu: “Neden uç-
muyorsun, Tori? İleride çok güzel yemiş ağaçları var.“ dedi. Tori biraz
utanarak: “Biliyor musun Poki, ben aslında uçmaktan korkuyorum.“ dedi.
Tori uçmayı yeni öğrendiği için endişeliydi. Ama arkadaşı onu yüreklen-
dirdi: “Biliyorum uçmayı yeni öğrendik. Fakat bizim kanatlarımız uçmamız
için var. Her ne olursa olsun kanatlarımız bizi havada tutar. Hem yeni
yerler görmek, gökyüzünde süzülmek istemez misin? Haydi, çırp kanat-
larını! Ben sana eşlik edeceğim.“ dedi.
Tori biraz endişeli çırptı kanatlarını. Yükseldikçe yükseldi. Rüzgarı
kanatlarının arasında hissetmek çok hoşuna gitti. Arkadaşıyla birlikte
ormana uçtular. Yeni yerler, yeni ağaçlar keşfettiler. Tori tatmadığı
lezzetleri tattı. Biraz cesaret ona iyi geldi.
Fatma ÜSTÜN
Etkinlik Metin ile ilgili aşağıda istenilen bilgileri yazınız.
251
1. Tori, neden elektrik teline konuyormuş?
2. Poki, Tori'yi ne zaman görmüş?
3. Poki, Tori’yi nerede görmüş?
4. Tori’yi uçması için kim cesaretlendirmiş?
5. Tori gökyüzüne yükseldikçe ne hissetmiş?
Etkinlik Metinde kırmızı renk ile yazılan kelimelerin zıt anlam-

lıları aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin zıt anlamlılarını metinden
bulup karşılarına yazınız.

1. az 5. son
2. alçak 6. çirkin
3. sıcak 7. eski
4. yaz 8. büyük
Etkinlik Metinde mavi renk ile yazılan kelimelerin eş anlamlıla-

rı aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin eş anlamlılarını metinden bulup
Kelimeler Eş Anlamlıları Kelimeler Eş Anlamlıları

1. gaye 3. yel
2. dost 4. kalp
252
Etkinlik Verilen sözcükleri, anlamlarının başındaki boşluklara

yazınız.
r Şemsiye
Hüne Doğal an
Öğretmen R estor Asker
Fide
.......................... : Orduda görev yapan kişilerin genel adı.
.......................... : Yağmurdan korunmaya yarayan araç.
.......................... : Yemek pişirilip satılan yer, lokanta.
.......................... : Kendiliğinden olan, insan eliyle yapılmayan.
.......................... : Beceri isteyen, ustalık.
.......................... : Mesleği, bilgi ve davranış öğretmek olan kimse.
.......................... : Tohumdan yetiştirilip başka yerlere dikmek için hazırlan-

mış körpe sebze veya çiçek.
Etkinlik Aşağıda verilen kelimelerin anlamını sözlükten bulup

yazınız. Kelimeleri anlamlarına uygun birer cümlede kullanınız.
★ Kovan :
Cümlem:
★ Uysal :
Cümlem:
★ Yiğit :
Cümlem:
253
Etkinlik Aşağıda karışık halde verilen kelimelerle, anlamlı ve
kurallı cümleler oluşturup yazınız.
★ trafik - uymalıyız - kurallarına - hepimiz
.
★ sağlıklı - dengeli - için - beslenmeliyiz - olmak

.
★ anlattı - dün - ninem - gece - masal

.
★ düzenli - her - yapar - gün - yürüyüş - olarak

.
★ çalışıyoruz - ve - birlikte - Ali - Esin'le

.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde yay ayraçların içine uygun nok-

talama işaretlerini koyunuz.
Dr( ) Ahmet Bey ameliyata girdi( )
Genç( ) kadına bir şeyler sordu( )
Ke( )le( )bek üç heceden oluşur( )
Eyvah( ) Yemeği ocakta unuttum( )
Ali( ) Elif( ) Deniz sinemaya gitti( )
Ahmet( )in kardeşi İzmir( )de yaşıyor( )
Bursa( )da mı yaşıyorsunuz( )
Arkadaşın da mı bizimle geliyor( )
254
Okuma Metni
MAVİ YENGEÇ
Denizin içinde mavi bir yengeç yaşarmış. Deniz
gibiymiş rengi... Mavi yengeç mercanların arasın-
dan çıkmış. Ahtapot, "Kaçın! Mavi yengeç geli-
yor!" diye bağırmış. Balıklar telaşla kaçışmış. Çün-
kü mavi yengecin kocaman mavi kıskacı varmış.
"Kızdırmayın beni, kıskacımla yakalarım sizi." demiş.
Ahtapot "Ya kollarımdan birini kıskacının arasına alırsa!" demiş. Tam bu
sırada, yengeç onu kovalamaya başlamış. Ahtapot güçlükle kaçmış. "Bu
denizde benim kadar güçlüsü yok. Şu koca ahtapotu bile korkutuyorum."
demiş yengeç.
Derken günler günleri kovalamış. Mavi yengeç, bir sabah gürültüyle
uyanmış. "Kaçın, koca bir kılıç balığı geliyor!" diye bağırıyormuş hamsi
balığı. Yengeç daha önce hiç kılıç balığı görmemiş. "Bu güçlü kıskacımla
bir kılıç balığından mı korkacağım?" demiş. Hızla mercan kayalıklarının
arasından çıkmış. Karşısındaki balık, tıpkı kocaman bir kılıca benziyormuş.
Korkuyla kılıç balığına bakmış. Kılıç balığı tam onu yakalayacakken,
denizanası kılıç balığını oyalamış. Ahtapot da yengeci tuttuğu gibi çekip
mercanların arasına saklamış. Kılıç balığı mercanların arasına girememiş
ve oradan ayrılmış.
Yengeç, yaptıklarından çok utanmış. Birini korkutmanın kötü bir şey
olduğunu anlamış. O günden sonra, herkesle arkadaşça yaşamış.
Selin IŞIKSELİ
Küçük Evden Masallar (Düzenlenmiştir)
255
1. Mavi Yengeç nerede yaşıyormuş?
2. Kim "Kaçın! Mavi yengeç geliyor!" diye bağırmış?
3. Ahtapot, mavi yengeçten niçin korkuyormuş?
4. Kılıç balığı neye benziyormuş?
5. Denizanası, mavi yengece nasıl yardımcı olmuş?
6. Ahtapot, yengeci nereye saklamış?
EtkinlikMetinde kırmızı renk ile yazılan kelimelerin zıt anlam-


1. dışında 4. bitir
2. git 5. zayıf
3. yok 6. sonra
Etkinlik Aşağıda metinde geçen bazı cümleler verilmiştir. Yay

ayraçların içine uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
★ Kaçın( ) Mavi yengeç geliyor( )

★ Ya kollarımdan birini kıskacının arasına alırsa( )
★ Kaçın, koca bir kılıç balığı geliyor( )
256
Etkinlik Aşağıda verilen kelimeleri, tür adı ve özel ad olarak

birer cümlede kullanınız.
Dedemin köyünde fındık topladık.

Fındık
Dün Fındık'ı gezmeye götürdüm.
Pamuk
Deniz
Gül
Etkinlik Aşağıda özel adlara gelen eklerin yazımı ile ilgili ça-
lışmayı, örnekten yararlanarak yapınız.
★ Samsuna ➠ Samsun'a ★ Eceden ➠
★ Urfalı ➠ Urfalı ★ Mehmete ➠
★ Türkçenin ➠ ★ Elifler ➠
★ Aliciğim ➠ ★ Çalıkuşuna ➠
★ Vanlılar ➠ ★ Okansız ➠
★ Minnoşun ➠ ★ Avrupalı ➠
★ Milli Eğitim Bakanlığına ➠

257
EtkinlikAşağıda verilen cümlelerdeki özel adların ve özel ad-
lara gelen eklerin yazımı ile ilgili yapılan yanlışları örnekteki gibi
düzelterek yazınız.
★ ayşe'ler zeynepin evine gitmişler.

Ayşeler Zeynep'in
★ ahmet, anneler günü için hazırlık yapıyor.
★ Bugün neşe Teyzesi ankaraya gelecek.
★ onur, ömer seyfettin ilkokulu'nda okuyor.
★ Mısır, karadeniz bölgesinde yetiştirilir.
EtkinlikAşağıda verilen cümlelerdeki uygun yerlere nokta ko-

yunuz. Nokta koyduğunuz yerleri " " daire içine alınız.
Dr. Ahmet Bey geldi.
Yarışmada 1 olana tablet hediye ettiler
Bu binada 3 katta oturuyorlarmış
Defter, kitap vb malzemeleri geri dönüşüme verdik
Yarın saat 14 10'da otobüsü var
Alm ve İng öğrenmek zormuş
258
Okuma Metni
FARKLIYIZ AMA ARKADAŞIZ

“Gökyüzünde uçarım, Dal-
dan dala konarım, Yaşasın
kanatlarım.™ diyerek uçtu ser-
çecik. Uçarken de güzel sesiyle
şarkı söyledi cik cik. Bulutlarla,
başka başka kuşlarla, rengâ-
renk uçurtmalarla arkadaştı.
Bir gün serçecik “Biraz daha
kırlarda uçayım, çiçekten çiçe-
ğe konayım.™ dedi. Masmavi
sümbülden, bembeyaz papat-
yaya konarken papatyanın
üstünden bir uğur böceği uçtu. Şaşırdı serçecik. Uğur böceğinin rengi de
kanatları da ondan ne kadar farklı kıpkırmızıydı. Oysa serçecik kahve-
rengiydi. Üstelik serçeciğin kanatları büyüktü. Uğur böceğinin kanatlarıysa
küçücük. Derken arkadaş oldular uğur böceği ile serçecik.
“Farklı da olsak arkadaş olabiliriz. Beraber oynayabiliriz.™ dediler
birbirlerine.
Sonra tekrar sümbüle kondu serçecik. Sümbülün üzerinde de minik bir
karınca vardı. Minik karınca da serçeciğe şaşkın şaşkın baktı. Çünkü ser-
çecik karıncaya göre kocamandı. Üstelik karıncanın kanatları da yoktu.
Serçecik ve uğur böceği karıncayla hemen kaynaştılar. Serçecik “Ben en
çok gökleri severim. Kanatlarımı çırpa çırpa gezerim.™ dedi. Uğur böceği
“ Benimse çiçekler ve kırlarda evim. Çiçekten çiçeğe gezerim. Uğurlu bir
böceğim.™ dedi.
Karıncacık antenlerini salladı. “Ben küçücük bir karıncayım. Kanatlarım
yok, uçamam. Gökyüzünde dolaşamam ama kırlarda dolaşırım.™ dedi.
Üçü çok iyi arkadaş oldular. Çünkü farklılıklar arkadaş olmaya engel
değildi.
Koray Avcı ÇAKMAN

(Kısaltılarak düzenlenmiştir.)
259
EtkinlikMetin ile ilgili aşağıda istenen bilgileri yazınız.
1. Gökyüzünde uçan, daldan dala konan hayvan hangisidir?
2. Uğur böceğinin, serçecikten farklı olan yanları nelerdir?
3. Karınca niçin uçamamaktadır?
4. Minik karıncanın, serçecikten farklı olan yanları nelerdir?
5. Farklı olmalarına rağmen üçünün çok iyi arkadaş olmasının sebebi nedir?
Etkinlik Metinde geçen bazı sözcükler aşağıda verilmiştir. Bu

sözcükleri hecelerine ayırınız.
★ masmavi
★ bembeyaz
★ kıpkırmızı
★ rengârenk
260
Etkinlik Verilen cümlelerdeki renkli yazılan sözcüklerin zıt an-

lamlıları ile cümleleri tamamlayınız.
Bugün hava soğuk mu sıcak mı?
Tembel diye bildiğimiz çocuk aslında çok ...................... .
Mavi araba büyüktü, kırmızı araba ...................... .
Öğretmenimin tüm sorularına ...................... verdim.
Alçak tepelere çıkmak ...................... tepelere çıkmaktan kolaydır.
Bu inişin bir de ...................... var.
Annem tatlı biber istemişti ama ben ...................... biber almışım.
Geç kalmaması için yola ...................... çıkması gerekiyor.
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde renkli yazılan sözüklerin eş anlam-

lılarını kullanarak cümleleri tekrar yazınız.
★ Dedem muallim mektebinde okumuş.
✎ Dedem öğretmen okulunda okumuş.
★ Tümceler sözcüklerden oluşur.

✎
★ Tüm sualleri bir bir yanıtladım.

✎
★ Talebeler derslikte öğretmeni bekliyordu.

✎
★ Hekim vazifesini özenle yapıyordu.

✎
261
Etkinlik Aşağıdaki cümlelerde büyük harflerin yazımı ile ilgili
hatalar yapılmıştır. Hataları düzelterek örnekteki gibi yazınız.
★ Yarın ramazan bayramı'nın ilk günü.

Ramazan Bayramı'nın
★ Anneme anneler günü'nde hediye aldım.
★ Babasının izmir'e tayini çıkmış.
★ 23 nisan ulusal egemenlik ve çocuk bayramı'na hazırlanıyoruz.
★ Hafta sonu van gölü'nün kıyısında piknik yaptık.
★ Arkadaşım ahmet'in maviş adında bir kuşu var.
EtkinlikAşağıda verilen metindeki yay ayraçların "( )" içine

uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
Esra( )yla Ece yolda karşılaşmışlar( ) Birbirlerine hâl hatır sormuşlar( )

Esra Eceye şöyle demiş:
— Seni uzun süredir görmüyordum( ) Nerelerdeydin( )
Ece cevaplamış:
— Bir yıl Adana( )da oturduk Sonra Erzincan( ) Sinop( ) Giresun ve
İzmir( )de kaldık( ) 21( ) 12( ) 2018 tarihinde İstanbul( )a geldik( )
Artık burada oturacağız.
Esra( ) çok sevindiğini söylemiş( ) Ece'yi yarınki doğum gününe davet
etmiş( ) Ece sevincinden havalara uçmuş( )
— Hey( ) Yarın çok eğleneceğiz( )
262
Okuma Metni
ARKADAŞLIK
Yiğit, kızıl saçları, bal ren-
gi gözleriyle sevimli bir
çocuktu. Ama zaman zaman
yaptığı yaramazlıklar ailesini
sıkıntıya sokuyordu. Yiğit, okul
arkadaşları ile de iyi anla-
şamıyordu. Çünkü hep kendi
istediği olsun istiyor, istedikleri
olmayınca da arkadaşlarına
karşı kırıcı davranışlarda bu-
lunuyordu.
Okullar kapanmıştı. Yiğit bu yaz tatilinde dedesinin yanına gitmişti.
Dedesi, Samsun’un yeşillikler içinde şirin bir köyünde oturuyordu. Orada
oynamak için bol bol zaman bulan Yiğit, yeni arkadaşlarla tanışmıştı. Bir
gün arkadaşlarına “Duvardan atlama oyunu oynayalım.“ dedi. Arka-
daşları bunun çok tehlikeli olduğunu, oynamayacaklarını söylediler. Yiğit
bu duruma çok kızdı, onları korkaklıkla suçladı. Arkadaşları Yiğit’in bu
tavrına çok üzüldüler ve oradan uzaklaşmaya başladılar. Yiğit duvar-
dan atlarken ayağı takıldı ve yuvarlandı. Acı bir çığlık attı. Her tarafı
yara bere içinde kalmıştı. Ayağı çok acıdığı için yerinden kalkamıyor-
du. Arkadaşları Yiğit’in düştüğünü fark edince koşarak yanına gittiler.
Aralarından birkaçı hemen Yiğit’in dedesine haber verdi. Yiğit’in ayağı
incinmişti ve uzun süre evden çıkmaması gerekiyordu. Bu süre içerisinde
arkadaşları onu hiç yalnız bırakmadılar. Yiğit arkadaşlarının değerini
anlamıştı. Yaptığı davranışlardan çok utanmıştı. Bencilce davrandığı ve
onları kırdığı için pişman olmuştu.
Okullar açıldığında Yiğit bambaşka bir çocuk oldu. Herkes bu değişik-
liği fark etti. Artık kimseyi kırmıyor, bencil davranışlarda bulunmuyordu.
Onun bu olumlu davranışları herkese örnek oldu. Yiğit köydeki arkadaş-
larını da hiç unutmadı. Sık sık onlarla haberleşti.
Çiğdem GENÇ
263
1. Yiğit nasıl bir çocuktur?
2. Yiğit’in ¡Duvardan atlama™ oyunu teklifine arkadaşları ne cevap ver-

miştir?
3. Arkadaşlarını dinlemeyen Yiğit’in başına ne gelmiştir?
4. Yiğit, arkadaşlarının değerini anlayınca nasıl hissetmiştir?
Etkinlik Metinde kırmızı renk ile yazılan kelimelerin zıt anlam-


1. kış 5. tatlı
2. eski 6. kısa
3. az 7. cesur
4. yakın 8. uslu
264
Etkinlik Aşağıda verilen zıt anlamlı kelime ikilileri ile cümleler-

deki boşlukları tamamlayınız.
sağlam - çürük
- gen
iş üzüntülü - sevinçli
dar
yaşlı - genç iyi - kötü ağır - hafif
Dar bir yoldan geniş otobana çıktık.
............................... adam, ............................... adama öğüt veriyordu.
............................... limonları ............................... limonlardan ayırdı.
............................... haberden sonra ............................... haber duymak iyi geldi.
............................... poşetleri babam, ............................... olanları ben taşıdım.
Onunla hem ............................... hem ............................... günlerimiz oldu.
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerdeki renkli yazılan sözcüklerin

eş anlamlılarını bulup örnekteki gibi yazınız.
★ Harp yapılan sulh ile son buldu. ➠ Savaş - barış
★ Mektebe yeni pabuçlarımla gittim. ➠
★ Onun hem neşeli hem hüzünlü halini bilirim. ➠
★ İhtiyar adamın elinde öykü kitabı vardı. ➠
★ Bu kabiliyet ona armağan gibiydi. ➠
★ Hekim tüm hastaları sıhhatine kavuşturdu. ➠
265
Etkinlik Aşağıda verilen cümleleri olay oluş sırasına göre sı-
ralayıp yazınız.
• Birden yuvarlandı. 1.
• Elektrikli kaykay kiraladı. 2.
• Ayağı incindi. 3.
• Kaykayı çok hızlı sürdü. 4.
• Oynamaya başladım. 1.
• Bilgisayarı açtım. 2.
• Oyun simgesine tıkladım. 3.
• Oyunu indirdim. 4.
Etkinlik Aşağıda verilen cümlelerdeki yazım ve noktalama

yanlışlarını bulunuz. Yanlışları düzelterek örnekteki gibi yazınız.
★ Prof. dr orhan sarıcı geldi.

Dr. Orhan Sarıcı
★ Recep, 12 mart cuma günü geliyor.
★ Ayşe'ler bodrumda tatil yapacak.
★ İngilizceyi ingilterede öğrenip geldi.
266
Okuma Metni
SALYANGOZ VE EVİ
Salyangozları bilir misiniz? Onlar da tıpkı kaplumbağalar gibi evlerini
sırtlarında taşırlar.
Bir zamanlar, evini sırtında taşımaktan hoşlanmayan sevimli bir sal-
yangoz yaşarmış. Üstelik evinin rengini de hiç beğenmezmiş.
Bizim salyangoz, kelebek ve uğur böceğini çok severmiş. Arada bir
onlarla dertleşir, sırtında taşıdığı evini şikâyet edermiş. ¡Ah keşke!™ der-
miş. ¡Evimi sırtımda taşımak zorunda olmasaydım. Hadi taşıyorum, bari
sizin elbiseleriniz gibi bol desenli ve renkli olsaydı.™
Ormanda yaşayan kelebek ve uğur böceği bir gün salyangoza,
¡Sevgili arkadaşımız!™ demişler. ¡Hani evim renkli olsun diyorsun ya, biz
çaresini bulduk. Ressam olan bir tırtıl var. Seni ona götürürsek eğer,
evini rengârenk boyar.™
Salyangoz buna çok sevinmiş. ¡Ne duruyoruz! Hemen gidelim.™ de-
miş. Böylece düşmüşler yola. Tırtılın kapısını çalmışlar. Gelen misafirleri
dinleyen tırtıl, boyalarını ve fırçasını alıp çalışmaya başlamış. Sonunda
salyangozun evini çok güzel desenlerle bezemiş. Salyangoz yeni görün-
tüsünü beğenmiş beğenmesine ama yine de evinin sırtında olması onu
çok üzüyormuş.
Dönüş yolculuğunda üç arkadaş şiddetli bir yağmura yakalanmış.
Kelebek ve uğur böceği öyle ıslanmışlar ki sele kapılmaktan zor kurtul-
muşlar. Oysa salyangoz hemencecik evinin içine girmiş. Yağmur dinip de
evinden dışarı çıkınca arkadaşlarının perişan hâlini görüp üzülmüş. Sonra
da kendi kendine şöyle düşünmüş: ¡İyi ki saklanabileceğim bir evim var.
Renkli olmasa da beni yağmurdan koruyor ya.™
Sevimli salyangoz bu olaydan sonra bir daha hiç üzülmemiş.
Mehmet VURAL Ev ve Sınıf Etkinlikleri Antolojisi
267
1. Salyangoz neyi şikâyet ediyormuş?
2. Salyangoz, sırtında taşıdığı evinin nasıl olmasını istiyormuş?
3. Kelebek ve uğur böceği salyangoza ne teklif etmiş?
4. Tırtıl, salyangoza ne yapmış?
5. Salyangoz bir evi olduğuna neden sevinmiş?
Etkinlik Aşağıda metinde geçen bazı cümleler verilmiştir. Yay

ayraçların içine uygun noktalama işaretlerini koyunuz.
★ Salyangozları bilir misiniz( ) ★ Sevgili arkadaşımız( )
★ Ah keşke( ) ★ Ne duruyoruz( ) Hemen gidelim( )
Etkinlik Aşağıda anlamı verilen sözcükleri metinden bulup nok-

talı alanlara yazınız.
............................. : Nesnelerin renklerini değil de biçimlerini gösteren resim.
............................. : Karışık renkli, birçok renkten oluşan.
............................. : Hoşnutsuzluk belirten söz, sızlanma.
............................. : Geçtiği yerlere zarar veren taşkın su.
268
Değerlendirme 7
1 “varil, ekmek, incir” söz- Adı Soyadı:
cüklerini sözlük sırasına

göre sıralarsak sıralama
Test
tutunuz.
nasıl olur?
1 6 11
2 7 12
A. varil B. incir
3 8 13
4 9 14
incir ekmek 5 10 15
ekmek varil
C. ekmek 4 Aşağıdaki cümlelerin han-

incir gisinde "mi" ekinin yazımı
varil yanlıştır?
A. Kitapmı okuyorsun?
B. Kitabı sen mi aldın?
3 Genç - İhtiyar C. Bana da kitap alır mısın?
Seçeneklerin hangisinde
yukarıdakine benzer bir
anlam ilişkisi vardır? 5 Aşağıdakilerden hangisi bir
cümle değildir?
A. Uzak - Irak
B. Zayıf - Şişman A. Uzun yolculuklardan
C. Kırmızı - Al sonra
B. Beraber ders çalışalım
C. Şapkamı yeni aldım
3 Atatürk: “Yurtta sulh, ci-
handa sulh.” demiştir. 6 Aşağıdaki cümlelerden
Yukarıdaki altı çizili söz- hangisinin sonuna farklı
cüklerin yerine hangisi ge- bir noktalama işareti ko-
tirilirse anlam değişmez? nulmalıdır?
A. insan B. barış A. Ne zaman gelecekmiş

C. savaş B. Hangisini beğendin
C. Bunların hepsi çok güzel
269
7 1. Herkes saklanır. 10 Aşağıdaki cümlelerden han-
2. Ebe saymaya başlar. gisinde özel isme gelen ek
3. Ebe, oyuncuların saklan- yanlış ayrılmıştır?
dığı yerleri bulmaya çalışır.
Yukarıda verilen saklambaç A. Ankara'ya geçen sene
oyununun aşamalarını oluş gitmiştik.
sırasına göre sıralamak için B. Alt kata Bursa'lı bir aile
hangi cümlelerin yeri de- taşındı.
ğişmelidir? C. Kerem'in kardeşi dört
yaşındaymış.
A. 1 ile 3 B. 2 ile 3
C. 1 ile 2
11 Arkadaşlarını doğum gü-
nüne çağırmak isteyen
8 “Yarın ailece sinemaya gi- Burcu, onlar için aşağıda-
deceğiz.” cümlesinde aşa- kilerden hangisini hazırla-
ğıdaki sorulardan hangisi- malıdır?
nin yanıtı yoktur?
A. Davetiye
A. Niçin? B. Ne zaman? B. Tebrik kartı
C. Nereye? C. Mektup
9 Aşağıda verilen cümlelerin 12 Başlığı "İki Arkadaş" olan

hangisinde "pamuk" sözcü- metnin konusu aşağıdaki-
ğü, özel ad olarak kullanıl- lerden hangisi olabilir?
mıştır?
A. Aslı'nın kardeşi ile anne-
A. Pamuk tarlalarının ya- lerine süpriz hazırlamaları.
nından geçtik. B. Semih'in okul gezisinde
B. Pamuk almak için git- yaşadıkları.
tim ama kalmamış. C. Ormanın en yaşlı ağa-
C. Pamuk, biraz yaramaz cının, yağmur damlası ile
bir kedidir. dost olmaları.
270
.....
271
.....
272
Okulumuzda Hayat
FARKLIYIZ
Hepimizin birbirinden farklılıkları vardır. Kimimizin saçı sarı, kimimizin
siyahtır. Bazılarımızın boyu kısa, bazılarımızın ise uzundur. Fiziksel özel-
liklerimiz dışında beğeni ve ilgi alanlarımız da farklılıklar gösterebilir.
Bazılarımız futbol oynamaktan hoşlanırken bazılarımız da şarkı söyle-
mekten keyif alır.
Çevremizdeki bazı insanlar fiziksel engelleri yüzünden özel cihazlar
kullanmak zorundadırlar. Bu kişilerin cihazlarına zarar vermemeye dik-
kat etmeliyiz.
Etkinlik Görselden yararlanarak aşağıdaki çocukların özellik-

lerini yazınız.
Mert
Ali
Eda
Arda
Çınar
❀ Eda’nın özellikleri ➠
❀ Ali’nin özellikleri ➠
❀ Çınar’ın özellikleri ➠
❀ Mert’in özellikleri ➠
❀ Arda’nın özellikleri ➠
273
Etkinlik Görsellerdeki çocukların hangi alanda yetenekli ol-
duklarını altlarına yazınız.
Etkinlik Kendinizle ilgili aşağıda istenen bilgileri yazınız.
❀ Fiziksel özelliklerim ➠
❀ İlgi alanlarım ➠
❀ Yetenekli olduğum alanlar ➠
Etkinlik Görsellerdeki çocukların kullanmak zorunda oldukları

cihazlara benzer cihazlar kullanan arkadaşlarımıza karşı nasıl dav-
ranmamız gerektiğini yazalım.
274
Okulumuzda Hayat
OKULA HAZIRLANIYORUM
Okulda derslerimizi düzenli olarak takip edebilmek ve başarılı olmak
için hazırlıklı olmalıyız. Her dersin araç gereci farklıdır. Bu yüzden çan-
tamıza o gün işleyeceğimiz derse göre ders araç gereçlerimizi koyma-
lıyız. Çantamızı taşırken iki askısını da aynı anda omzumuza takmalıyız.
Gereksiz eşyaları çantamıza koyarak ağırlaştırmaktan kaçınmalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki ders programına göre resimdeki ders araç

gereçlerinden hangilerini çantamıza koymamız gerektiğini yazınız.
Çantada olması gerekenler
Pazartesi
Hayat Bilgisi
Matematik
Türkçe
Türkçe
Görsel Sanatlar
Beden Eğitimi
Etkinlik Yukarıdaki ders programına göre aşağıdaki araç ge-

reçleri çantamıza koymayı unutursak ne gibi sorunlarla karşılaşırız.
Yazınız.
275
OKULUMUZUN YERİ
Okulumuzun yerini veya adresini tarif ederken okulumuzun çevresin-
deki sokak, cadde, önemli bina ve kurumların okulumuza göre konum-
larından yararlanırız.
Etkinlik Aşağıdaki görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Ye
şilS
ok
ak
ak si
ok
rS de
Çın
a
ad
ür kC
t
Ata
Gü
lS
ok
ak
❀ Okulun önünde hangi cadde vardır?

➠
❀ Okulun arkasında hangi sokak vardır?

➠
❀ Okulun arkasında hangi bina vardır?

➠
❀ Okulun önünde hangi bina vardır?

➠
❀ Okulun sağında hangi bina vardır?

➠
❀ Okulun solunda hangi bina vardır?

➠
276
Okulumuzda Hayat
Etkinlik Görseldeki okulun çevresine kendi okulunuzun çevre-

sindeki, cadde, sokak ve binaları çizerek adlarını yazınız. Soruları
cevaplayınız.
Okul
❀ Okulunuzun çevresindeki binaların adını yazınız.
Sağında ➠
Solunda ➠
Önünde ➠
Arkasında ➠
❀ Okulunuzun çevresindeki cadde ve sokakların adını yazınız.
Sağında ➠
Solunda ➠
Önünde ➠
Arkasında ➠
277
ÖZENLİYİM
Elektrik, su, temizlik malzemeleri ve kullandığımız eşyalar ile ders araç
gereçlerimizi kullanırken özenli davranmamız gerekir. Gereksiz yanan
lambaları söndürmeliyiz. Muslukları açık bırakmamalıyız. Defterlerimizin
sayfalarını yırtmamalı, kalemlerimizin ucunu gereksiz yere açmamalıyız.
Sıraların üzerine yazı yazmamalıyız. Kaynakları özensiz kullanmak isra-
fa yol açar, ülke ekonomisine zarar verir.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak kaynakların ve

eşyaların doğru ve yanlış kullanımlarına örnekler yazınız.
Yanlış kullanımı ➠
Doğru kullanımı ➠
278
Okulumuzda Hayat
GRUP ÇALIŞMALARI
Sınıfta ve okulda grupla yapılan birçok etkinlik vardır. Bunlar birçok
öğrencinin katılımı ile gerçekleşir. Örneğin sınıfı süsleme, okul bahçesini te-
mizleme, tiyatro gösterisi düzenleme, okul bahçesine ağaç dikme, koro
çalışması, sınıf panosunu düzenleme, sınıf kitaplığını düzenleme, halk oyunu
gösterisi düzenleme, spor etkinlikleri vb.
Grup çalışmalarının bir amacı vardır. Grup çalışmalarında grubun düze-
nin bozulmaması için kurallara uyulması gerekir. Örneğin kararları birlikte
almak, iş bölümü yapmak, bize düşen görevleri yerine getirmek gibi.
Etkinlik Aşağıdaki tabloyu kendi fikirlerinize göre doldurarak

bir grup çalışması etkinliği planı yapınız.
Etkinliğin adı:
Etkinliğin amacı:
Kaç kişinin katıldığı:
Yapılacak faaliyetler:
Uyulması gereken kurallar:
Görev Dağılımı (Kimin hangi işi yapacağı)

1.
2.
3.
4.
5.
279
DOĞRU İLETİŞİM
Duygu, düşünce ya da bilgilerin karşımızdaki kişiye aktarılmasına ileti-
şim denir. Doğru bir iletişimde dikkat etmemiz gereken kurallar vardır:
 Konuşmacı dikkatlice dinlenir.  Söz kesilmez.
 Nezaket kurallarına uyulur.  Konuşmacının yüzüne bakılır.
İletişim kurarken yanlış anlaşılmalar olabilir, öfkelenebiliriz. Bu gibi
durumlarda, öfkemizi kontrol etmeliyiz.
İsteklerimizi, ihtiyaçlarımızı kibar bir şekilde söylemeliyiz.
Bana hemen
boyalarını ver!
Vermiyorum işte,
git başımdan!
Melih Suna
Etkinlik
Yukarıdaki öğrencilerin yaptığı iletişim hatalarına dikkat
ederek aşağıda istenilen bilgileri siz yazınız.
❀ Melih’in hatalı davranışı:
❀ Suna’nın hatalı davranışı:
Etkinlik
Melih ve Suna arasındaki iletişim nasıl olmalıydı? Onla-
rın konuşmalarını doğru iletişim kurallarına göre siz yazınız.
❀ Melih:
❀ Suna:
Etkinlik
Yan tarafta verilen
görseldeki hatalı davranışları
yazınız.
280
Okulumuzda Hayat
OYUN OYNUYORUM
Arkadaşlarımızla oyun oynarken oyunun kurallarına uymalıyız. Bu ku-
ralları oyuna başlamadan önce belirlemeli ve oyun oynayacak kişilerle
ortak karar vermeliyiz. Oyun başladıktan sonra kuralları değiştirmek
için ısrar etmemeliyiz. Oyun oynarken arkadaşlarımıza zarar verebile-
cek hareketler yapmamalı, kırıcı sözlerden kaçınmalıyız. Oyunu kazanan
arkadaşımızı tebrik etmeliyiz.
Etkinlik Aşağıda görseli verilen oyunun kurallarını yazınız. Siz

oyuna bir kural eklemek isteseydiniz hangi kuralı eklerdiniz? Yazınız.
Oyunun kuralları:
Sizin eklemek istediğiniz kural:
Etkinlik Aşağıdaki kelimeleri cümlelerdeki uygun boşluklara

yazınız.
kırıcı tebrik zarar kurallarına belirlemeliyiz
Oyunun .................................................. uymalıyız.

Kuralları oyuna başlamadan önce .................................................. .
Oyun oynarken arkadaşlarımıza .................................................. verebilecek
davranışlarda bulunmamalıyız.
Oyun oynarken arkadaşlarımıza karşı .................................................. sözler kul-
lanmamalıyız.
Oyunu kazanan arkadaşlarımızı .................................................. etmeliyiz.
❀ Oynadığınız bir oyunu kaybettiğinizde neler hissedersiniz?

➠
❀ Oyunu kaybettiğinizde kazanan arkadaşınızın size nasıl davranmasını

istersiniz?
➠
281
İSTEK - İHTİYAÇ
İnsan yaşamının devam edebilmesi için karşılanması zorunlu olan koşul
ya da maddeler ihtiyaçtır. (Beslenme, barınma, giyinme, sağlık, eğitim
vb.)
İnsan yaşamının devam edebilmesi için zorunlu olmayan koşul ya da
maddeler istektir. (Pasta, dondurma, çikolata, oyuncak vb.)
Örneğin: Kantinden aldığınız tost, ayran, kalem vb. ihtiyaçlarımızdır.
Şekerleme, sakız, dondurma vb. ise istektir.
Etkinlik Aşağıdaki tabloları kantinde satılan ürünlere göre

doldurunuz.
İhtiyaçlarımız İsteklerimiz
➠ ➠
➠ ➠
➠ ➠
➠ ➠
➠ ➠
Etkinlik Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
❀ Ailenizin size verdiği harçlığın tamamını harcıyor musunuz?
❀ Harçlığınızın tamamını harcayıp bir miktar biriktirseniz ne almak ister-

siniz?
❀ Tutumlu olmak neden önemlidir?
282
Değerlendirme 1
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Ben sarı saçlı, Adı Soyadı:
kahverengi gözlü,
uzun boylu biri- Telefonunuzu yan tarafta
Test
yim. tutunuz.
Ece'nin verdiği bilgi aşağı-

1 6 11
2 7 12
dakilerden hangisi ile ilgili-

3 8 13
4 9 14
dir?
5 10 15
A. Hoşlandıkları
B. Fiziksel özellikleri
C. Yapabildikleri 4 Caner'in okul kantininden
aldıklarından hangisi istek-
2 Aşağıda Emel'in özellik- tir?
lerinden bahsedilmiştir.
Hangisi Emel'in yeteneği ile A. Çikolata
ilgilidir? B. Kalem
C. Tost
A. Emel müzik dinlemeyi
çok sever.
B. Emel çok iyi piyano çalar
C. Emel her gün kitap okur. 5 Aşağıdakilerden hangisi
yanlış bir davranıştır?
3 Aşağıdakilerden hangisi A.
yanlıştır? Benim dediğim
olmazsa oynamam
A. Oyun oynarken kurallara

uymalıyız. B.
B. Oyun oynarken arkadaş- Hangi oyunu
oynayacağımızı
larımıza zarar verecek birlikte belirleyelim
davranışlardan kaçın-
malıyız. C.
C. Oyunu kazanan arkada- Topu herkes
şımızla bir daha oyna- sırayla atsın
mamalıyız.
283
Sağlık 9 Aşağıdakilerden hangisi
Gazi Caddesi
Merkezi doğru iletişim yöntemle-
Okul
rinden biri değildir?
Park
Eczane
A. Konuşmacı dikkatle din-
lenir.
6. ve 7. soruları görsele göre B. Konuşmacının yüzüne
cevaplayınız. bakılır.
6 Görseldeki okulun yeri tarif C. Sürekli olarak konuşma-
edilirken hangisinde yan- cının sözü kesilir.
lışlık yapılmıştır?
A. Okul Gazi caddesindedir.

B. Okul, eczanenin hemen 10 Grup çalışmaları ile ilgili aşa-
karşısındadır. ğıdakilerden hangisi doğ-
C. Okul, parkın yanındadır. rudur?
7 Görsele göre okul tarif A. Tüm işleri bir kişinin

edilirken aşağıdakilerden yapması
hangisinden bahsetmek B. İş bölümü yapılması
yanlış olur? C. İşlerin grup dışındaki
kişilere yaptırılması
A. Pastane
B. Eczane
C. Sağlık merkezi
Pazartesi günü
Pazartesi
11 1. Hayat bilgisi
8 Aşağıdakilerden hangisi 2. Türkçe
3. Türkçe
ders programı
kaynakları özensiz kullan- 4. Matematik yandaki gibi
5. Görsel Sanatlar
maya örnektir? 6. Beden Eğ. ve Oyun olan Ali, çan-
tasına aşağıdakilerden han-
A. İşimiz bitince musluğu gisini koymamalıdır?
kapatmak
B. Gereksiz yere yanan A. Flüt
lambaları söndürmek B. Boya kalemi
C. Sıraya yazı yazmak. C. Matematik kitabı
284
Evimizde Hayat
AKRABALARIM
Dedelerimiz, anneannemiz, babaannemiz, halamız, teyzemiz, dayımız,
amcamız yakın akrabalarımızdır.
Etkinlik Aşağıda verilen aile ağacındaki görsellerden yarar-

lanarak yakın akrabalarımıza ne dediğimizi resimlerin altındaki ku-
tulara yazınız.
Annem Babam
Ben
Etkinlik Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle tamamlayınız.
❀ Annemizin babasına ............................................... deriz.
❀ Babamızın babasına .............................................. deriz.
❀ Annemizin annesine ............................................... deriz.
❀ Babamızın annesine ................................................ deriz.
❀ Annemizin kız kardeşine ..................................... deriz.
❀ Babamızın kız kardeşine ..................................... deriz.
❀ Annemizin erkek kardeşine ...............................deriz.
❀ Babamızın erkek kardeşine ............................ deriz.

285
YARDIMLAŞIYORUZ
Aile bireylerimizle her zaman yardımlaşırız. Yakın akrabalarımızla da
zaman zaman bir araya gelir, iyi ve kötü günlerimizde birbirimize des-
tek oluruz. Ailemizle ve yakın akrabalarımızla sevinç ve üzüntülerimizi
paylaşırız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde ifade edilen durumlarda, aile

bireylerimiz ve yakın akrabalarımızla nasıl bir yardımlaşma ve da-
yanışma içerisinde oluruz? Yazınız.
Etkinlik Ailemiz ve yakın akrabalarımızla, başka hangi konu-

larda dayanışma içinde oluruz? Yazınız.
286
Evimizde Hayat
EVİMİN ADRESİ
Evimizin adresini bilmemiz, evimizi bulabilmemiz ve tarif edebilmemiz
için çok önemlidir. Evimizin çevresinde başka evler, sokaklar, caddeler
bulunmaktadır. Sokağımızın, caddemizin adı, apartmanımızın numarası
vardır. Sokağımızın çevresindeki sokaklar, caddeler, mahallemizi oluştu-
rur. Birkaç mahallenin birleşmesinden semtler oluşur.
Etkinlik
Aşağıdaki görsele göre istenilen bilgileri doldurunuz.
Yazdığınız bilgilerden yararlanarak Ela’nın ev adresini yazınız.
Ela’nın evi
Gül Sok.
❀ Mahalle:
İzzetpaşa Mah.
Park ❀ Cadde:
Eczane
❀ Sokak:
Gürün Cad. ❀ No: ❀ Daire: 4
❀ İlçe: Şişli
Ev Ev Market ❀ İl: İstanbul
❀ Ela’nın adresi:
Etkinlik Aşağıda istenen bilgileri yazınız.
❀ Evinizin adresini yazınız.
❀ Evinizin yerini tarif ederek yazınız. Tarifinizde evinizin yakınında bulu-

nan önemli yerleri belirtiniz.
❀ Gerekli durumlarda ailemize ulaşmak için telefon numaralarını ezbe-

re bilmemiz gerekmektedir. İstenen telefon numaralarını yazınız.
Annemin telefon numarası:
Babamın telefon numarası:

287
EVDEKİ SORUMLULUKLARIMIZ
Evimizde yapılması gereken işler vardır. Her gün yapılması gereken
işler olduğu gibi (sofrayı toplamak) belirli zaman aralıkları ile yapıl-
ması gereken işler de (evi boyamak) vardır. Evimizde yapılan işler aile
bireylerinin sorumluğundadır. Bu işler zaman zaman aile bireyleri ara-
sında yardımlaşma ile de yapılır. Yemek yapmak anne ya da babanın
sorumluğunda olabilir ama anne ve baba bu işlerde zaman zaman yar-
dımlaşırlar. Odamızı toplamak bizim sorumluluğumuzdadır ama zaman
zaman anne, baba veya kardeşimizden yardım alırız.
EtkinlikEvinizde yapılan işleri ve bu işlerin kimlerin sorumlulu-

ğunda olduğunu yazınız.
Kimin Sorumluluğunda Yapılan İşler

Benim Oyuncaklarımı toplamak.
Etkinlik Aile bireyleri ile yardımlaşarak yaptığınız işleri ve bu

işlerde kimlerin yardımlaştığını yazınız.
Yardımlaşan Kişiler Yapılan İşler
Annem, babam ve ben Yemekten sonra masayı toplamak.
Etkinlik Evde yapmaktan hoşlandığınız işleri yazınız.
288
Evimizde Hayat
TASARRUF YAPALIM
Elektrik, su, doğalgaz evde kullandığımız kaynaklardandır. Bu kaynak-
ların kullandığımız kadarı için ilgili kuruluşlara ücret öderiz. Bu harca-
malar için ödemiş olduğumuz paralar aile bütçemizi olumsuz etkiler. Bu
yüzden kaynakları israf etmemeli, gerektiği kadar kullanmalıyız.
Etkinlik Emre ve Cem’in ailelerinin eylül ayı, su ve elektrik

faturaları aşağıdaki gibidir. Faturaları inceleyerek sorulara cevap
veriniz.
Emre’nin ailesinin faturaları Cem’in ailesinin faturaları
Su Faturası Su Faturası
Elektrik Faturası Elektrik Faturası
Fatura Tutarı: 45 TL Fatura Tutarı: 40 TL Fatura Tutarı: 60 TL Fatura Tutarı: 25 TL

❀ Elektriğe daha fazla para ödeyen aile hangisidir? Nedeni ne olabilir?
❀ Elektriğe daha az para ödeyen aile hangisidir? Nedeni ne olabilir?
❀ Suya daha fazla para ödeyen aile hangisidir? Nedeni ne olabilir?
❀ Suya daha az para ödeyen aile hangisidir? Nedeni ne olabilir?
❀ Başka hangi kaynaklardan tasarruf yapabiliriz?
❀ Tasarruf ettiğimiz paralarla neler yapabiliriz ?
289
DUYARLI OLALIM
Çevremizde yardım gerektiren birçok olay, durum ya da kişiler var-
dır. Annemize sofrayı hazırlamada, babamıza istediği bir şeyi getirme-
de, kardeşimize oyuncaklarını toplamada yardımcı olabiliriz. Akraba-
larımıza, komşularımıza, yaşlı ve hamilelere yardımcı olabiliriz. Parkta
komşumuzun küçük çocuğuyla ilgilenebiliriz. Yaşlı insanların taşıdığı pa-
ketlere yardımcı olabiliriz. Çocuklu bayanlara toplu taşıma araçlarında
yer verebiliriz. Yatakta hasta yatan amcamıza ilaçlarını getirebiliriz.
Çevremizdeki insanlara karşı duyarlı olmalı ve onlara yardım etmeliyiz.
Etkinlik Aşağıda verilen durumlarda ne gibi yardımlarda bulu-

nabiliriz? Yazınız.
290
Evimizde Hayat
ZAMANI PLANLIYORUM
Gün içerisinde birçok faaliyette bulunuruz. Oyun oynamak, ders çalış-
mak, dinlenmek, televizyon izlemek, yemek yemek ve uyumak gibi. Yapmış
olduğumuz bu faaliyetleri belirli bir düzende yapmalıyız. Gün içerisindeki
faaliyetlerimizi planlamak, zamanı doğru kullanmamızı sağlar.
Etkinlik Aşağıda yirmi dört saati ifade eden yirmi dört bilye
verilmiştir. Görsellerdeki olaylara ayırdığınız zamanı belirten her
saat için bir bilye çizip boyayınız. Kullandığımız bilyelerin üzerine "✘“
işareti koyunuz.
Diğer etkinlikler:
291
İHTİYAÇLARIM - İSTEKLERİM
Beslenme, barınma, giyim, sağlık ve eğitim öncelikli ihtiyaçlarımızdır.
Öncelikli ihtiyaçlarımız dışında kalanlar ise isteklerimizdir.
İhtiyaçlarımızın ve isteklerimizin hepsini aynı anda karşılamak mümkün
olmayabilir. Böyle durumlarda isteklerimizi ertelememeli ve sabırlı ol-
malıyız. Önce zorunlu ihtiyaçlarımızı karşılamalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde verilenleri "İsteklerimiz" ve "İh-

tiyaçlarımız" tablolarına doğru şekilde yazarak yerleştiriniz.
Paten Okul çantası Ekmek Oyuncak araba Bisiklet
Mont Oyuncak ayı Bot Elmalı şeker Ev
Dondurma İlaç Çorba Işıklı kalem

İhtiyaçlarımız İsteklerimiz
❀ ❀
❀ ❀
❀ ❀
❀ ❀
❀ ❀
❀ ❀
❀ ❀
292
Değerlendirme 2
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Adres bilgilerimizde aşağı- Adı Soyadı:
dakilerden hangisi bulun-

maz?
Test
tutunuz.
A. Telefon numaramız
1 6 11
2 7 12
B. Sokağın adı
3 8 13
4 9 14
C. Mahallenin adı
5 10 15
2 Aşağıda belirtilen ihtiyaç- 4 Aşağıdaki davranışlardan

larımızı önem sırasına göre hangisi aile bütçesine katkı
sıraladığımızda hangisi en sağlamaz?
sonda yer alır?
A. Dişimizi fırçalarken mus-
A. Yırtılan ayakkabımı- luğu kapatmak
zın yerine yeni ayakkabı B. Gereksiz yanan ışıkları
almak kapatmak
B. Bozulan bilgisayarımızın C. Çok kitap okumak
yerine yenisini almak
C. Bize küçük gelen okul
kıyafetlerimizin yerine
yenisini almak.
3 “Odamızın ve çalışma ma-

samızın temizliğinin so-
rumluluğu ................ aittir.” 5 Aşağıdakilerden hangisi
Yukarıdaki cümleyi hangi- yanlış bir bilgidir?
si ile tamamlamak doğru
olur? A. Babamızın erkek kardeşi
dayımızdır.
A. annemize B. Annemizin kız kardeşi
B. bize teyzemizdir.
C. Babamıza C. Babamızın kız kardeşi
halamızdır.
293
6  Teyze 10 “Odama alınan dolabı kur-
 Dayı mak için dayımdan yar-
 Amca dım istedim. Babam, ben
Yukarıda verilenlerden han- ve dayım hep birlikte do-
gileri annemiz tarafından labı kurduk.”
akrabalarımızdır? Yukarıdaki anlatım için aşa-
ğıdakilerden hangisi doğru-
A.   B.   dur?
C.   A. Çocuğa babası yardım

etmemektedir.
B. Çocuğun dayısı yoktur.
7 Aşağıdakilerden hangisi C. Bu ailede dayanışma var-
amcamızın kız kardeşidir? dır.
A. Annemiz
B. Halamız 11 Aşağıdakilerden hangisinin
C. Teyzemiz temiz ve düzenli tutulması
sadece bizim sorumluluğu-
muzdadır?
8 Aşağıdakilerden hangisi her
gün yaptığımız işlerle ilgili A. Evimizin salonu
günlük planda yer almaz? B. Sınıfımız
C. Odamız
A. Ders çalışmak
B. Doğum günü kutlaması
C. Oyun oynamak 12 Aşağıdakilerden hangisi
evdeki sorumluluklarımız-
dan biri değildir?
9 Adres bilgilerinde aşağıda-
kilerden hangisi bulunur? A. Oyuncaklarımızı topla-
mak.
A. Sokak adı B. Derslerimize çalışmak.
B. Babamızın adı C. Yemek pişirmek.
C. Annemizin adı
294
Sağlıklı Hayat
SAĞLIKLIYIM
Sağlıklı büyümek ve gelişmek için kişisel temizliğimize dikkat etmeliyiz.
Sabah kalktığımızda elimizi, yüzümüzü yıkamalı, saçlarımızı taramalı ve
temiz kıyafetler giymeliyiz. Günde en az iki kez dişlerimizi fırçalamalıyız.
Sık sık banyo yapmalıyız. Beslenmemize dikkat etmeliyiz. Sebze, meyve,
et, süt, balık gibi yiyecekleri tüketmeli, sık sık su içmeliyiz. Geç saatlere
kadar oturmamalı, erkenden uyumalıyız. Sağlığımız için spor yapmalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak sağlıklı büyümek

ve gelişmek için neler yapmalıyız? Karşılarına yazınız.
295
DENGELİ BESLENME
Sağlıklı bir hayat sürdürmek için tüketmemiz gereken temel besinler
vardır. Et, süt, yumurta, meyve, sebze, yağ ve ekmek bunlardandır.
Kaynağı belli olmayan ve açıkta satılan besinleri tüketmemeliyiz.
Kahvaltıda zeytin, peynir, yumurta, süt, bal ve ekmek tüketiriz.
Öğle yemeğinde kuru fasulye, pilav, yoğurt gibi yiyecekler yeriz.
Akşam yemeğinde çorba, balık, salata gibi yiyecekler yeriz.
Sağlıklı beslenmek için günde üç öğün yemek yeriz. Her öğünün ayrı
bir önemi vardır.
Etkinlik Aşağıda verilen yiyeceklerle sağlıklı üç öğün oluşturalım.
Peynir Patates Salata Balık Yumurta

Kızartması
Yoğurt Zeytin Su Çorba
Süt Cips Pilav Kuru Hamburger

Fasulye
Kahvaltı Öğle yemeği Akşam yemeği
➠ ➠ ➠
➠ ➠ ➠
➠ ➠ ➠
➠ ➠ ➠
❀ Yukarıda verilen yiyeceklerden hangilerini sürekli tüketmek sağlığımız
için zararlıdır?
➠
296
Sağlıklı Hayat
GÖRGÜ KURALLARI
Yemek yerken uymamız gereken görgü kuralları vardır. Yemeğimizi
çatal, kaşık ve bıçak kullanarak yemeliyiz. Yemeğimizi temiz bir şekilde
üstümüze dökmeden yemeliyiz. Ağzımızda yemek varken konuşmama-
lıyız. Sofrada peçete kullanmalıyız. Yemeklerden önce ve sonra elleri-
mizi yıkamalıyız. Sofraya hep birlikte oturmalı ve sofradan hep birlikte
kalkmalıyız.
Görgü kurallarına uymak, kendimize ve çevremize duyduğumuz say-
gıyı gösterir.
Etkinlik Aşağıda verilen görsellerle ilgili görgü kurallarını yazınız.
297
KİŞİSEL TEMİZLİK
Kişisel temizliğimizi düzenli olarak yapmak, sağlığımız için çok önemlidir.
Banyo yapmak, diş fırçalamak, ellerimizi ve yüzümüzü yıkamak, saçı-
mızı taramak, giysilerimizin temizliği, tırnak kesmek kişisel temizliklerden-
dir.
Kişisel temizliğimiz için haftada en az üç kez banyo yapmalı, günde
en az iki kez dişlerimizi fırçalamalıyız. Sabah uyandığımızda, dışarıdan
evimize geldiğimizde ellerimizi ve yüzümüzü yıkamalıyız. Yemekten önce
ve sonra, tuvaletten çıktıktan sonra, mutlaka ellerimizi yıkamalıyız. Her
gün kıyafet değiştirmeli, kıyafetlerimizi temiz tutmalıyız.
Etkinlik Kişisel bakımların neler olduğunu yazınız.
➠ ➠
➠ ➠
➠ ➠
Etkinlik Görsellerden yararlanarak yapmamız gereken kişisel

temizliklerimizi ne zaman ve hangi sıklıkla yapmamız gerektiğini yazınız.
298
Sağlıklı Hayat
TEMİZ ÇEVRE
Sağlığımız için yaşadığımız çevreyi (ev, okul, sokak vb.) temiz tut-
mamız çok önemlidir. Odamızı sık sık temizlemeliyiz. Oyun parkı gibi
oyun alanlarına, sınıfımıza yerlere çöp atmamalı, atanları uyarmalıyız.
Teneffüslerde sınıfımızı havalandırmalıyız. Çevremizdeki yeşil alanları,
piknik alanlarını temiz tutmalı, çöp atmamalı ve atanları uyarmalıyız.
Çevremiz temiz olmadığında bizi hasta edebilecek mikroplar buralarda
üreyebilir ve sağlığımız bozulabilir.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde verilen çevreleri temiz tutmak için ne

yapmalıyız? Temiz tutulmadığında ne gibi sorunlarla karşılaşırız? Yazınız.
Ne yapmalıyız?:
Çıkabilecek sorunlar:
Ne yapmalıyız?:
Ne yapmalıyız?:
Ne yapmalıyız?:
299
SAĞLIK ÇALIŞANLARI
Hastalandığımızda toplum sağlığı merkezlerine veya hastanelere gi-
deriz. Buralarda çalışan doktorlar bizi muayene eder, hemşireler ve
hasta bakıcılar da doktorlara yardım ederler. Doktorlar hastalığımıza
göre bizlere ilaç yazarlar. Bu ilaçları almak için eczanelerde çalışan
eczacılara başvururuz. Eczacılar, doktorların reçeteye yazdığı ilaçları
bize verir ve nasıl kullanmamız gerektiğini tarif ederler. Dişlerimizle ilgili
bir sorun olduğunda ağız ve diş sağlığı merkezlerindeki diş doktorlarına
gideriz. Kaza gibi acil durumlarda ambulansla gelen acil yardım ekip-
leri yaralıya ya da hastaya ilk müdahaleyi yapar.
Etkinlik Aşağıda görselleri verilen kurumlar ve araçlarda hangi

mesleği yapanlar çalışır? Bu mesleği yapan kişilerin görevlerini birkaç
cümle ile anlatınız.
Çalışan kişi:
Görevi:
Çalışan kişi:
Görevi:
Çalışan kişi:
Görevi:
Çalışan kişi:
Görevi:
300
Sağlıklı Hayat
MEVSİMİNE UYGUN MEYVE VE SEBZELER

Meyve ve sebzeleri mevsimine uygun olarak tüketmemiz daha sağlık-
lıdır. Elma, limon, portakal, pırasa sonbahar mevsiminde; pazı, ıspanak,
havuç, brüksel lahanası kış mevsiminde; erik, kiraz, enginar, çilek ilkbahar
mevsiminde; kavun, karpuz, domates, biber, patlıcan yaz mevsiminde
tüketilmelidir.
Etkinlik Aşağıda verilen meyve ve sebzelerin altına hangi mev-

simde yetiştiğini yazınız.
Biber Elma Karpuz Kavun
● Yaz ● ● ●
Çilek Limon Kiraz Havuç
● ● ● ●
Pırasa Enginar Brüksel Lahanası Portakal
● ● ● ●
Etkinlik Hangi mevsimde hangi sebze ve meyveleri tüketmek

sağlıklıdır yazınız.
İlkbahar:
Yaz:
Sonbahar:
Kış:
301
MEVSİMLER HEPİMİZİ ETKİLER
Bir yılda dört mevsim vardır. Bunlar: sonbahar, kış, ilkbahar yazdır.
Yaz mevsiminde havalar sıcak olur. Bu yüzden ince ve açık renkli giysi-
ler giyilir. Kış mevsiminde havalar soğuk olur. Bu yüzden kalın ve koyu
renkli giysiler giyilir. Sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde ise hava ılık
olur. Bu yüzden ince olmayan; ama kalın da olmayan orta kalınlıkta
giysiler giyilir.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak verilen mevsim-

lerin özelliklerini ve mevsimlere uygun kıyafetleri yazalım.
Özellikleri:
Mevsime uygun kıyafet:
Özellikleri:
Özellikleri:
Özellikleri:
302
Değerlendirme 3
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
vücudumuzu hastalıklara
karşı güçlü kılan besinler- Telefonunuzu yan tarafta
Test
den biridir?
tutunuz.
1 6 11
2 7 12
A. B. 3
4
8
9
13
14
5 10 15

C.
4 Dengeli beslenen Sena aşa-
ğıdakilerden hangisini sa-
bah kahvaltısında içmeme-
2 Aşağıdaki görsellerde ve- lidir?
rilen çocuklardan hangisi
görgü kurallarına uyma- A. Kola
maktadır? B. Süt
C. Portakal suyu
A. B.
5 “Hastalıklara teşhis koyar
ve tedavi etmek için gere-
C. kenleri yapar.”
Yukarıda anlatılan meslek
3 Aşağıdaki ortamlardan
hangisi sağlıklı büyüyüp A. Doktor
gelişebilmemiz için uygun- B. Eczacı
dur? C. Hemşire
A. B. 6 Kış mevsiminde hangisini

tüketmek daha doğru olur?

A. Domates B. Havuç
C.
C. Patlıcan
303
7 Aşağıdaki besinlerden han- 10 Doktorun yazdığı ilaçları
gisini sürekli tüketmemiz, nereden alırız?
sağlıklı beslenme açısından
doğru değildir? A. Hastaneden
B. Muayenehaneden
A. B. C. Eczaneden

C.
11 Hangisi kişisel bakımımız
değildir?
A. Banyo yapmak.
B. Bulaşık yıkamak.
8 Aşağıdaki meyve grupla- C. Tırnak kesmek.
rından hangisi yaz mevsi-
mine aittir?
A. 12 Aşağıdakilerden hangisi
temizlik ve hijyen açısın-
B. dan doğru bir davranıştır?
C. A. Tuvaletimizi yaptıktan
sonra sifonu çekmeliyiz.
B. Soğuk su içmemeliyiz.
C. Derslerimize çalışmalıyız.
9 Aşağıdaki eşleştirmelerden 13 Ağız ve diş sağlığımızla il-

hangisi yanlıştır? gilenen meslek hangisidir?
A. Doktor - Hastane A. Eczacı

B. Diş hekimi - Eczane B. Doktor
C. Hemşire - Sağlık merkezi C. Diş hekimi
304
Güvenli Hayat
ULAŞIM TÜRLERİ VE ARAÇLARI

Ulaşım araçlarına taşıt denir. Taşıtlar havada, karada, denizde işle-
yen taşıtlar olmak üzere üçe ayrılır hareket ettikleri yollara göre kara
yolu, hava yolu, demir yolu, deniz yolu taşıtı olarak gruplandırılır.
Etkinlik Aşağıdaki taşıtları kara, hava ve deniz taşıtları ola-

rak sınıflandırınız.
● Kara taşıtı ● ● ●
● ● ● ●
Etkinlik Aşağıdaki taşıtları karayolu, hava yolu, demir yolu ve

deniz yolu taşıtları olarak gruplayınız.
● ● ● ●
● ● ● ●
305
KURALLAR BİZİM İÇİN
Toplu taşıma araçlarıyla veya özel araçlarla yolculuk ederken güvenliği-
miz için uymamız gereken kurallar vardır. Araçlarda yolculuk sırasında emni-
yet kemeri takmalıyız. Eğer boyumuz 1 metre 35 santimetreden kısa ve 35
kilodan daha hafifsek çocuk koltuğu kullanmalıyız. Araçlarda pencerelerden
sarkmamalıyız. Sürücü ile konuşmamalıyız. Yolculuk sırasında ayakta durma-
malıyız. Üzeri açık araçlarda, örneğin kamyon kasasında yolculuk etmemeli-
yiz. Toplu taşıma araçlarına sırayla binmeli, araçlardan sırayla inmeliyiz.
EtkinlikAşağıdaki görsellerden yararlanarak araçlarda uy-

mamız gereken kuralları yazınız
306
Güvenli Hayat
YARDIMLAŞIYORUZ
Trafikte karşıdan karşıya geçerken bulunduğumuz yer ve duruma göre
trafik polisi, öğretmenlerimiz ve büyüklerimizden yardım isteyebiliriz.
Bizim gibi başkalarının da trafikte yardıma ihtiyacı olabilir. Karşıdan
karşıya geçerken yaşlılara, görme engellilere, küçük çocuklara yardımcı
olabiliriz.
Toplu taşıma araçlarında seyahat ederken, yaşlılara, hamilelere ve
çocuklu bayanlara, engelli kişilere yer vermeli, onların taşıtlara inip bin-
mesine yardımcı olmalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak kimden nasıl

yardım almamız gerektiğini yazınız.
Etkinlik Görsellerden yararlanarak trafikte başkalarına nasıl

yardımcı olabileceğinizi yazınız.
307
ACİL DURUM VAR
Yangın, kaza, hırsızlık gibi acil durumlarla karşılaştığımızda aramamız
gereken önemli numaralar vardır. Bunlar; 155 (Polis), 110 (İtfaiye), 112
(Ambulans), 156 (Jandarma), 122(AFAD) ve 183(Çocuk, Engelli ve
Sosyal Hizmet Hattı)’tür. Bu numaraları aradığımızda olayın ne olduğunu
ve nerede yaşandığını doğru bir şekilde karşımızdaki kişiye anlatmalıyız.
Etkinlik
Aşağıdaki acil durum müdahale araçlarının hangi kuru-
ma ait olduklarını ve numaralarını yazınız.
POLİS 156 JANDARMA
Etkinlik
Aşağıdaki acil durum telefonları hangi kurumlara aittir
ve hangi durumlarda aranır? Örnek veriniz.
❀ 155: ❀ 122:
❀ 110: ❀ 156:
❀ 112: ❀ 183:
Etkinlik
Aşağıda görselleri verilen durumlar için hangi telefon
numarası ve acil durum kuruluşu aranmalıdır? Yazınız.
308
Güvenli Hayat
DİKKAT EDELİM
Bilgisayar, televizyon, cep telefonu, tablet ve oyun konsolu gibi
elektronik aletler su veya meyve suyu gibi sıvılarla ıslanırsa bizim için
tehlikeli olabilir. Bu nedenle bu aletlerin ıslanmamasına dikkat etmeliyiz.
Bilgisayar başında çok vakit geçirmemeli, güvenli olmayan internet site-
lerine girmemeliyiz. Tanımadığımız kişilerle bilgisayar aracılığı ile sohbet
etmemeliyiz. Elektrik prizleri ve elektrikli aletlerin kablolarıyla oynamak
çok tehlikelidir. Tost makinesi, fırın, ütü ve saç kurutma makinesi gibi
aletleri büyüklerimizin yardımı olmadan kullanmamalıyız. Cep telefonu
ve tabletleri elektrik prizine takılıyken (şarj olurken) kullanmamalıyız.
Bu aletler şarj alırken aşırı ısınabilir ve patlayabilir. Çakmak, kibrit gibi
yakıcı aletlerle oynamamalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak güvenliğimiz için

nelere dikkat etmemiz gerektiğini ve çıkabilecek sorunları yazınız.
Nelere dikkat etmeliyiz?
Dikkat etmezsek ne gibi sorunlarla karşılaşabiliriz?
309
GÜVENLİ ALANLAR
Araç trafiğinin olduğu sokak ve caddeler, inşaat alanları, su kuyula-
rı ve elektrik trafolarının bulunduğu yerler oyun oynamak için tehlikeli
alanlardır. Oyun alanı olarak; çocuk parkı, bahçe, okul bahçesi, özel
yapılmış oyun alanlarını tercih etmeliyiz.
Parklardaki oyun araçlarında oynarken kurallara uymazsak kazalara
sebep olabiliriz. Bisiklet, kaykay, paten gibi oyun araçlarını kullanırken
mutlaka kask, dizlik gibi koruyucular kullanmalıyız.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde verilen yerlerin oyun alanı ola-

rak güvenli olup olmadığını inceleyiniz. Güvenli olanların altına “GÜ-
VENLİ“ güvenli olmayanların altına “GÜVENLİ DEĞİL“ yazınız.
● ● ● ●
OKUL
● ● ● ●
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak görseldeki çocukla-

rın yaptıkları yanlışları yazınız.
1 2 3
1.
2.
3.
310
Değerlendirme 4
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
hava yolu taşıtıdır?

Test
tutunuz.
A. B.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
C.
güvenli oyun alanlarından
2 Hangisi yolcu taşıma aracı değildir?
değildir?
A. B. OKUL
A. B.

C. C.
3
Bisiklet sürerken
başımıza ..............., 5 Aşağıda verilen teknolojik
dizimize ............... aletlerden hangisini bü-
ve dirseğimize
............ takmalıyız. yüklerimiz yanımızda ol-
madan kullanmamalıyız?
Görkem'in anlatımında nok- A. B.

talı yerlere sırası ile hangileri
gelmelidir?
C.
A. dizlik - kask - dirseklik
B. kask - dizlik - dirseklik
C. kask - dirseklik - dizlik
311
6 Aşağıdaki öğrencilerden 9 “Bisiklet, kaykay, paten
hangisi taşıtları süren ki- gibi araçları kullanırken
şilerle ilgili yanlış bilgi ver- güvenliğimiz için ..............
miştir? takmalıyız.”
Aşağıdakilerden hangisi yu-
A. karıdaki cümleyi tamam-
Treni kullanana lamaktadır?
makinist denir.
A. Şapka B. Kask
B. Otobüsü C. Bere
kullanana kap-
tan denir.
C. Uçağı 10 Aşağıdaki eşleştirmelerden

kullanana hangisi yanlıştır?
pilot denir.
A. Ambulans - 122
B. Jandarma - 156
7 Toplu taşıma araçlarında C. Polis imdat - 155
aşağıdaki davranışlardan
hangisini yapmak yanlıştır?
11 Karşı apartmanda yangın
A. Başımızı camdan dışarı çıktığını gördüğümüz za-
çıkarmak. man aşağıdaki numaralar-
B. Emniyet kemeri takmak. dan hangisini aramalıyız?
C. Yerimizde oturmak.
A. 155 B. 122
C. 110
“Sosyal Hizmet Danışma
Hattı” ‘ nın acil durum 12 Aşağıdaki eşleştirmelerden
numarasıdır? hangisi yanlıştır?
A. 112 A. Helikopter - hava yolu

B. 155 B. Kayık - deniz yolu
C. 183 C. Uçak - kara yolu
312
Ülkemizde Hayat
ÜLKEMİZ
Ülkemiz Asya ve Avrupa kıtalarının üze-
rinde yer almaktadır. Ülkemizin üç tarafı
denizlerle (Karadeniz, Ege Denizi, Akdeniz,
Marmara denizi) çevrilidir. Yunanistan, Bul-
garistan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak,
Suriye, Nahcivan (Azerbaycan) ülkemize
komşu devletlerdir.
EtkinlikÜlkemizin Asya kıtasında kalan bölümünü kırmızıya, Av-

rupa kıtasında kalan bölümünü sarıya boyayınız. Komşu ülkeleri iste-
diğiniz renge boyayınız. Okla gösterilen komşu ülkelerin adını kutu-
ların içine yazınız.
YUNANİSTAN
Etkinlik Ülkemizin çevresindeki denizlerin adını yazınız.
1. 3.
2. 4.
313
BAYRAĞIMIZ VE MİLLİ MARŞIMIZ
Bayrak, bir ulusun bağımsızlığını simgeler. Bağımsız olan her ulusun
kendine ait bayrağı ve marşı vardır. Bayrağımız kırmızı rengin üzerine
beyaz ay ve yıldızdan oluşur.
Millî marşımız İstiklâl Marşı’dır. İstiklâl Marşı’mızı Mehmet Akif Ersoy
yazmış, Osman Zeki Üngör bestelemiştir.
Bağımsızlığımızın sembolü olan bayrağımıza ve İstiklâl Marşı’mıza say-
gı göstermeliyiz.
Etkinlik Aşağıda bırakılan boşluğa ülkemize ait bayrağı çizip

boyayınız.
Etkinlik Aşağıya İstiklâl Marşı’mızın iki kıtasını yazınız. Soru-

ları cevaplayınız.
İSTİKLÂL MARŞI
❀ Millî marşımızın yazarı:

❀ Millî marşımızın bestecisi:
❀ Millî marşımızı söylerken ve dinlerken nasıl davranırız?
314
Ülkemizde Hayat
ATATÜRK'ÜN ÇOCUKLUĞU
Etkinlik Verilen sözcükleri kullanarak Atatürk’ün çocukluğu ile

ilgili anıyı tamamlayalım.
r
aske öğretmeni adın Kemal
fark
başarılıydı sınavlarına
matematik olsun
Selanik çalışkan Atatürk'ün
Atatürk .............................. olmak istiyordu. Bu yüzden askeri okul

.............................. girdi. Sınavı kazandıktan sonra .............................. Askeri Or-
taokuluna başladı.
Atatürk, çok zeki ve .............................. bir öğrenciydi. Derslerinde çok
.............................. . En çok da .............................. dersini seviyordu. Matematik
.............................. Mustafa’nın bu sevgisinin farkındaydı. Bir gün Mustafa’ya
“Oğlum senin .............................. da Mustafa, benim de öyle. Bu böyle ol-
mayacak. Arada bir .............................. bulunmalı. Bundan sonra senin adın
Mustafa Kemal .............................. .“ diyerek, Atatürk’e olgunluk anlamına
gelen “ .............................. “ adını verdi.
O günden sonra .............................. adı Mustafa Kemal oldu.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak Atatürk'ün ha-

yatıyla ilgili bilgileri yazınız.
315
MİLLİ BAYRAMLAR
Mustafa Kemal Atatürk, 16 Mayıs’ta İstanbul’dan Samsun’a hareket
etti. 19 Mayıs’ta Samsun’a çıkarak özgürlük mücadelemizi başlattı. Ata-
türk'ün özgürlük mücadelemizi başlattığı 19 Mayıs bayram ilan edildi.
Bu bayrama "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" adı verildi.
23 Nisan’da Ankara’da "Türkiye Büyük Millet Meclisi" açıldı. Meclisin
açıldığı o gün "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" ilan edildi.
30 Ağustos’da Kurtuluş Savaşı’nı kazandık. Kurtuluş Savaşının kaza-
nıldığı günü "Zafer Bayramı" olarak kutlarız.
29 Ekim'de Cumhuriyet ilan edildi. Türkiye Cumhuriyeti adıyla yeni bir devlet
kuruldu. Cumhutiyet'in ilan edildiği günü "Cumhuriyet Bayramı" olarak kutlarız.
Etkinlik Aşağıda görselleri verilen olayların tarihlerini ve bu

olayların gerçekleştiği tarihlerin yıl dönümünde hangi bayramı kut-
ladığımızı yazınız.
EtkinlikBayram kutlamaları için yaptığınız hazırlıkları ve bay-

ramda yapılan etkinlikleri yazınız.
316
Ülkemizde Hayat
DİNÎ BAYRAMLAR
Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı; dinî bayramlarımızdandır. Di-
nimiz acısından önemli ve kutsal sayılan bu günler için çeşitli hazırlıklar
yaparız. Bayram öncesi evlerde, misafirleri karşılamak için temizlik yapı-
lır, yemekler hazırlanır. Çocuklar için yeni kıyafetler alınır. Bayram günü
geldiğinde büyükler ziyaret edilir ve elleri öpülür; dua ve takdirleri alınır.
Misafirler özenle karşılanır, yemek ve tatlı ikramları yapılır. Bayramlar
aile bağlarımızı ve komşuluk ilişkilerimizi güçlendiren önemli günlerdir.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerden yararlanarak dinî bayramlarımı-

zın adını, bayram öncesi yapılan hazırlıkları ve bayram günü neler
yapıldığını kendi hayatınızdan örnekler vererek yazınız.
Bayramın adı:
Bayram öncesi yapılan hazırlıklar:
Bayramda yapılanlar:
En son bayramda siz ne yaptınız:
Bayramın adı:
Bayram öncesi yapılan hazırlıklar:
Bayramda yapılanlar:
En son bayramda siz ne yaptınız:
Etkinlik Bayram kutlamanın sağladığı faydaları yazınız.
317
KÜLTÜREL MİRAS
Geçmişten günümüze gelen sanat yapıtları, kılık kıyafetler, yiyecek ve
içecekler, spor ve halk oyunları kültürümüzü oluşturur. Kültürel unsur-
larımızdan bazıları şunlardır;
Müzik aletleri: Bağlama, Kaval, Davul, Zurna, Ney, Kemençe
Yiyecek ve İçeceklerimiz: Mantı, Kebap, Etli Ekmek, Baklava, Hamsili
Pilav, Höşmerim, Künefe, Laz Böreği, Lahmacun
Gelenek ve Göreneklerimiz: Kız isteme merasimleri, kına geceleri, dü-
ğünler, bayram ziyaretleri
Halk oyunlarımız: Zeybek, Horon, Halay, Kaşık, Teke
Etkinlik Aşağıda görselleri verilen kültürümüze ait ögelerin ad-

larını altına yazınız.
............................... ............................... ............................... ...............................
............................... ............................... ............................... ...............................
............................... ............................... ............................... ...............................

318
Ülkemizde Hayat
Yaşadığımız bölge ile diğer bölgeler arasında yiyecek, çalgı aletleri

ve geleneksel kıyafetler ile gelenek ve görenekler arasında benzerlik
ve farklılıklar olabilir.
Etkinlik Aşağıda istenen bilgileri bir önceki sayfadan ve büyük-

lerinizden yardım alarak yazınız.
Yaşadığımız il, ilçe, köy:
Geleneksel yemeklerimiz:
Geleneksel çalgılarınız:
Geleneksel kıyafetlerimiz:
Türkü ve şarkılarımız:
Geleneksel oyunlarımız:
Etkinlik Yaşadığınız bölgedeki aşağıdaki durumlarla ilgili gele-

nek ve göreneklerimizi büyüklerinizden yardım alarak yazınız.
Düğün:
Bayram:
Misafir ağırlama:
319
ÜRETİM
Yaşamımızı devam ettirmek ve hayatımızı kolaylaştırmak için gerekli
olan ürünleri elde etmek için üretim yaparız. Birçok üretim faaliyeti
vardır. Hayvancılık alanında et, süt, yumurta, deri ve yün ürünlerini elde
ederiz. Tarım alanında ise ihtiyacımız olan meyve ve sebzeleri yetiştiririz.
Sanayi ile yaşamımızı kolaylaştıran birçok araç gereç ve aletler üretiriz.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerle ilgili soruları cevaplayınız.
Yapılan üretim faaliyetinin adı nedir?
Bu üretim faaliyeti ile neler üretiriz?
❀ Yukarıdaki üretim faaliyetlerinden hangilerinin çevrenizde yapıldığını

ve neler üretildiğini aşağıya yazınız.
Üretim faaliyeti Üretilen ürünler

➠ ➠
➠ ➠
➠ ➠
320
Değerlendirme 5
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 İstiklâl Marşı’mızın yazarı Adı Soyadı:
kimdir?
Test
tutunuz.
A. Osman Zeki Üngör

B. Mehmet Akif Ersoy

1 6 11
2 7 12
C. Mustafa Kemal Atatürk

3 8 13
4 9 14
5 10 15
4 Aşağıdakilerden hangisi halk

oyunlarımızdan değildir?
bayrağımızın üzerinde bu- A. B.
lunan işaret ve semboller-
den değildir?
C.
A. B.

C. 5 Aşağıdakilerden hangisi
ülkemizin haritasıdır?
A.
3 Mustafa Kemal Atatürk

...................... Türkiye Büyük
Millet Meclisini açtı. B.
Yukarıdaki cümlede boş bı-
rakılan yere aşağıdakiler-
den hangisi yazılmalıdır? C.
A. 29 Ekim'de
B. 19 Mayıs'da
C. 23 Nisan'da
321
6 Aşağıdakilerden hangisi Ata- 9 Aşağıdaki bayramlardan
türk'ün çocukluğu ile ilgili hangisi Türkiye Büyük Mil-
yanlış bir bilgidir? let Meclisi’nin açılması ile
ilgilidir?
A. Mustafa Selanik'te doğdu.
B. Mustafa asker olmak A. Zafer Bayramı
istiyordu. B. Cumhuriyet Bayramı
C. Mustafa girdiği askeri C. Ulusal Egemenlik ve Çocuk
sınavı kazanamadı. Bayramı
10 Aşağıdaki görsellerden han-

7 Aşağıdakilerden hangisi kül- gisi Atatürk’ü Anma, Genç-
türümüze ait bir yemektir? lik ve Spor Bayramı’yla il-
gilidir?
A. B.
A. B.

C.
C.
8 Aşağıdakilerden hangisi 11 Aşağıdakilerden hangisi dinî

kültürümüze ait bir müzik bayram kutlamaları ile il-
aletidir gilidir?
A. B. A. B.

C. C.
322
Doğada Hayat
BİTKİLER
Bitkiler başlangıçta birer tohumdur. Bu tohumları toprağa ekeriz. Ek-
tiğimiz bu tohumlar gelişebilmek için uygun miktarda su, ısı, ışık ve ha-
vaya ihtiyaç duyar. Bu uygun şartlar sağlandığında tohumlar filizlenir
ve hangi bitkinin tohumuysa o ağaç ya da bitkiye dönüşür.
Bitkilerin doğaya ve canlılara birçok katkısı vardır. Bitkiler ve ağaçlar
havayı temizler, canlılara yuva olur. Ayrıca birçok canlının besin kayna-
ğıdır. Bitkiler çevremizi güzelleştirdiği gibi toprağı verimli kılar. Sel ve
erozyon gibi doğal afetleri engeller.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde bitkinin büyüme aşamaları veril-

miştir. Görsellerin altındaki kutulara numara vererek bitkinin büyüme
aşamalarını sıraya diziniz.
Etkinlik Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
vBitkiler büyüyebilmek için nelere ihtiyaç duyar?
❀ Bitkiler nasıl büyürler?
❀ Bitkilerin yararları nelerdir?
323
HAYVANLAR
Hayvanlar yaşamlarını devam ettirebilmek için besin, su ve havaya
ihtiyaç duyarlar. Karada yaşayan hayvanlar, ihtiyaç duydukları havayı
soluyarak alırlar. Suda yaşayan hayvanlar da suyun içersinde bulunan
havayı kullanırlar. Hayvanlar besin ihtiyacını bitkilerden veya diğer can-
lılardan karşılar.
Bitki ve hayvanların doğaya birçok katkısı vardır. Doğada tüm can-
lılar birbirlerine bağlıdır. Her canlının yaşama hakkı vardır. Bu yüzden
bitki ve hayvanları korumalıyız, onlara zarar vermemeliyiz.
Etkinlik Aşağıda verilen besinleri ilgili hayvanın altına yazınız.
muz bal kemik süt
ot yem et peynir
● ● ● ●
● ● ● ●
EtkinlikBitki ve hayvanları korumak için neler yapabiliriz? Bir

kaç örnek yazınız.
324
Doğada Hayat
DOĞANIN YAŞAMIMIZA ETKİSİ

İnsanlar ulaşımın zor olduğu dağlık bölgeleri ve verimsiz arazilerin
olduğu kurak bölgeleri yaşam alanı olarak tercih etmezler. Benzer şe-
kilde kutuplar gibi soğuk ve yoğun kar yağışı olan bölgeler ile çöl gibi
sıcak ve kurak bölgeleri de yaşam alanı olarak tercih etmezler.
Göl akarsu gibi su kaynaklarına yakın verimli toprakların olduğu ve
ulaşımın kolayca yapılabildiği düz araziler insanlar tarafından yaşam
alanı olarak tercih edilir.
Ulaşımın kolay olduğu büyük şehirlerde sanayi geliştiği için bu bölge-
ler de insanlar tarafından tercih edilen yaşam alanlarıdır.
Etkinlik Görsellerdeki yerlerin insanlar tarafından yaşam alanı

olarak tercih edilip edilmediğini ve nedenini kısaca yazınız.
325
GERİ DÖNÜŞÜM
Sağlıklı büyümek ve yaşamak için temiz bir çevreye ihtiyacımız vardır.
Kirli ortamlarda yaşamak sağlığımızın bozulmasına neden olur. Cad-
deler, parklar, okullar, oyun alanları, iş yerleri insanların ortak kulla-
nım alanlarıdır. Ortak kullanım alanlarının temizliği, sağlığımız için çok
önemlidir. Çevremizi kirletmemeli ve kirletenleri uyarmalıyız. Çöpleri
çöp kutusuna atmalıyız. Geri dönüştürülebilen cam, plastik, metal ve
kağıt gibi atıkları ayrı toplamalıyız. Bununla ilgili yapılmış özel atık ku-
tularını kullanmalıyız.
Etkinlik Aşağıda verilen maddelerin adını ilgili geri dönüşüm

kutusunun üzerine yazınız.
Pil Karton bardak

Batarya
Kırık cam Cam şişe
Gazete plastik bardak Plastik şişe
Cam Plastik Pil Kâğıt
Etkinlik Çevremizin kirlenmesini önlemek için ne gibi önlemler

alabiliriz? Yazınız.
326
Doğada Hayat
DOĞA OLAYLARI
Kar, yağmur, sis ve rüzgârı gibi doğa olaylarının insan hayatına olum-
suz etkileri de vardır.
Yağmur çok şiddetli olursa su baskınlarına yol açabilir. Bunun için su
birikebilecek yerlere gerekli önlemler alınmalıdır. Bunlar; Barajların yapıl-
ması, ağaçlandırma, dere ıslahı, şehir altyapı çalışmalar vb. dir.
Şiddetli kar yağışı trafiği olumsuz etkiler. Bunun için yol açma maki-
neleri hazırda bekletilmeli ve yollara buzlanmaya karşı tuz dökülmelidir.
Araçlarda zincir bulundurulmalıdır. Dolu şiddetli ve iri taneliyse yağış ge-
çene kadar güvenli bir yerde beklenmelidir. Sisli havalarda taşıtlar yavaş
ve dikkatli gitmeli, gerekiyorsa beklemelidir. Şiddetli rüzgârlar fırtına ve
kasırga oluşabilir; böyle durumlarda güvenli alanlara çekilmek gerekir.
Etkinlik Aşağıdaki doğa olaylarının yaşamımıza olan olumsuz

etkilerini ve alınabilecek önlemleri yazınız.
Olumsuz etkisi:
Alınabilecek önlem?
Kar
Olumsuz etkisi:
Yağmur
Olumsuz etkisi:
Dolu
Olumsuz etkisi:
Sis
327
DOĞAL AFETLER
Deprem, sel, çığ, toprak kayması, erozyon, orman yangını gibi doğa
olaylarına doğal afet denir. Bu gibi doğa olaylarında can ve mal
kaybını önlemek için gerekli önlemleri alınmalıdır. Sel için barajlar kur-
malı ve dere yataklarının kenarlarına ağaçlandırma yapılmalıdır. Çığ,
toprak kayması ve erozyonu önlemek için ağaç dikmeliyiz. Deprem için
daha sağlam binalar inşa etmeliyiz. Orman yangınlarına sebep olacak
cam parçalarını çevreye bırakmamalı ve ateş yakmamalıyız. Havanın
olağandışı bir şekilde değiştiğini fark ettiğimizde yetkili kurumlardan
gelebilecek uyarıları takip etmeliyiz. Hortum esnasında sığınabileceğimiz
bir yer belirlemeliyiz. Hortum sırasında uçan parçalara karşı başımızı
korumalıyız.
Etkinlik
Aşağıda verilen görsellerdeki doğal afetlerin adını ve
bu doğal afetlere karşı alınması gereken önlemleri yazınız.
328
Doğada Hayat
DEPREM
Deprem beklenmedik bir anda yerin sarsılmasına yol açan doğal
afettir. Ülkemiz deprem bölgesinde yer almaktadır. Bu yüzden depre-
me karşı önlemler almalıyız. Deprem konusunda bilinçlenmeliyiz.
Deprem öncesinde sağlam binalar yapmalı, eşyalarımızı sabitlemeli
ve deprem çantası hazırlamalıyız. Deprem anında çök - kapan - tutun
pozisyonunda depremin geçmesini beklemeliyiz. Deprem sonrasında da
güvenli bir yere gitmeliyiz.
Etkinlik Aşağıdaki görselleri verilenlerden hangilerini deprem

çantasında bulundurmamız gerekir? Yazınız.
❀ Deprem öncesinde neler yapmalıyız?
❀ Deprem anında ne yapmalıyız?
❀ Deprem sonrasında neler yapmalıyız?
329
YÖNLER
Dört ana yön vardır. Bunlar doğu, batı, kuzey ve güneydir; yönleri
bulmak için güneşten yararlanırız. Güneşin doğduğu yön doğu, battığı
yön batıdır.
Güneşin doğduğu yöne sağ kolumuzu uzattığımızda solumuzda batı
yönü, önümüzde kuzey yönü, arkamızda güney yönü bulunur.
Etkinlik Sabah güneş doğarken aşağıdaki çocuk güneşe doğru

farklı şekillerde durmuştur. Buna göre yönlerin çocuğun hangi tara-
fında kaldığını yazınız.
❀ Sağ kolunun gösterdiği yön.

❀ Sol kolunun gösterdiği yön.
❀ Arkasında kalan yön.
❀ Önünde kalan yön.



330
Doğada Hayat
Etkinlik Aşağıda soruları yön şemasına göre cevaplayınız.
Kuzey
4. Sokak 1. Sokak
BÜFE
Batı Doğu
ECZANE
Güney
BANKA
3. Sokak 2. Sokak
❀ Köpeğin doğusunda hangi bina vardır?
❀ Köpeğin batısında hangi bina vardır?
❀ Köpeğin kuzeyinde hangi bina vardır?
❀ Köpeğin güneyinde hangi bina vardır?
❀ 1. sokak yeşil eve göre hangi yöndedir?
❀ 3. sokak eczaneye göre hangi yöndedir?
Etkinlik Aşağıdaki köpeğin kemiğe ulaşabilmesi için sırası ile han-

gi yönleri izlemesi gerektiğini yazınız.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
331
DÜNYA'NIN HAREKETLERİ
Dünya’mızın kendi etrafında dönme ve Güneş’in etrafında dolanma
şeklinde iki hareketi vardır ve bu hareketleri sürekli olarak yapar. Dün-
ya’mız kendi etrafında 24 saatte (1 gün) döner ve bunun sonucunda gece
ve gündüz oluşur. Dünya’mız Güneş’in etrafında üç yüz altmış beş gün
6 saatte (1 yıl) dolanır. Bunun sonucunda da mevsimler oluşur. Bir yıl 12
aydır. Bir yılda 52 hafta vardır. 1 ayda 4 hafta vardır.
Etkinlik Aşağıdaki görsellerde verilen Dünya’mızın hareket-

lerinin ne kadar sürede tamamlandığını ve sonucunda ne olduğunu
yanına yazınız.
❀ Bu hareketi ne kadar sürede tamamlar?
❀ Sonucunda neler olur?
❀ Bu hareketi ne kadar sürede tamamlar?
❀ Sonucunda neler olur?
Etkinlik Aşağıda verilen bilgileri doğru olacak şekilde tamam-

layınız.
❀ Bir yıl .......................... aydır.
❀ Dünya'mızın Güneş'in etrafında dolanması sonucunda .......................... oluşur.
❀ Bir yıl .......................... gün .......................... saattir.
❀ Bir yılda .......................... hafta vardır.
❀ Bir ayda .......................... hafta vardır.
332
Değerlendirme 6
Adı Soyadı:

tutunuz.
1 6 11
2 7 12
3 8 13
4 9 14
5 10 15
1 Aşağıdaki bilgilerden han- Adı Soyadı:
gisi yanlıştır?
Test
tutunuz.
A. Sel ve çığa önlem olarak

1 6 11
ağaç dikilir. 2 7 12
B. Deprem doğal afettir.

3 8 13
4 9 14
C. Günümüzde doğal afetle-

5 10 15
rin olumsuz etkisi yoktur.
Dünya'nın kendi etrafında
2 Yanda görseli ve- dönmesi sonucu oluşur?
rilen doğa olayı
aşağıdakilerden A. Mevsimler
hangisidir? B. Aylar
C. Gece - gündüz
A. Kar
B. Yağmur
C. Dolu 5 Hangisi doğa olaylarının
olumsuz etkilerinden de-
ğildir?
3 Görselde verilen A. Sellerin oluşması

madde aşağıdaki B. Toprağın ıslanması
geri dönüşüm ku- C. Yolların kapanması
tularından han-
gisine atılmalıdır?
6 s Deprem
A. B. n Yağmur
Kağıt Pil l Çığ
Yukarıdakilerden hangileri
doğal afettir?
C.
Plastik A. s, l B. n, l
C. s, n
333
7 10 Aşağıda verilen ağacın ge-
Kollarımı açtım, lişim evrelerini sıraladı-
sağ kolumu do- ğımızda hangisi ilk sırada
Aslı ğuya uzattım. yer alır?
Buna göre Aslı’nın sol kolu A. B.

hangi yönü gösterir?

A. Kuzey C.
B. Batı
C. Güney
8 J Su 11 Hangisi yaşam alanı olarak

W Hava daha az tercih yerlerden-
v Toprak dir?
Yukarıdakilerden hangile-
ri hayvanların hayatlarını A. B.
sürdürebilmesi için gerek-
lidir?

A. J, v C.
B. W, v
C. J, W
9 Ahmet’in kuzeyinde Deniz 12 Görselde verilen

vardır. Buna göre Ahmet doğal afet aşağı-
Deniz’in hangi yönünde- dakilerden han-
dir? gisidir?
A. Kuzey A. Çığ
B. Güney B. Deprem
C. Doğu C. Sel
334
Cevap Anahtarı
MATEMATİK
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Değerlendirme –1 C B B B A A C C B C B C
Değerlendirme –2 C B A C B C C C A B A B
Değerlendirme –3 A C B B B C C B A C A
Değerlendirme –4 B A C C A B A C C C C A
Değerlendirme –5 B A B C C A B C A C
Değerlendirme –6 A B C B C B A B B B A
Değerlendirme –7 A B C A C A A B C A A
Değerlendirme –8 A C B A C C B B A C A C
Değerlendirme –9 B C A C B B A C B C B
Değerlendirme –10 A B A B B B C B A A
Değerlendirme –11 C A C B A B A B C A
TÜRKÇE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Değerlendirme – 1 A B A B B C C B B A A C C
Değerlendirme – 2 B A B B A C A A C A B B
Değerlendirme – 3 B A A B C A C C B A C B
Değerlendirme – 4 A C A C B B C B C A C B
Değerlendirme – 5 A B B C C A C C B A B A
Değerlendirme – 6 B A C B A A B C C A B C
Değerlendirme – 7 C B B A A C C A C B A C
HAYAT BİLGİSİ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Değerlendirme –1 B B C A A C A C C B A
Değerlendirme –2 A B B C A A B B A C C C
Değerlendirme –3 A A B A A B C B B C B A C
Değerlendirme –4 C A B C B B A C B A C C
Değerlendirme –5 B A C C B C C A C B A
Değerlendirme –6 C A C C B A B C B A A B
335
Kaynakça
Altamuro V.J., Clarkson S.P., Exploring Pattern Blocks (Grade 4 - 6), İllinois, 2001.
http://catalog.mathlearningcenter.org/f les/pdfs/PBLCCSS35-0412w.pdf
http://www.shutterstock.com
http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
http://www.tdk.gov.tr/
Ağaçlar Kesilmesin, Erdemler, Tutumlu Davranıyorum, Timaş çocuk, İstanbul, 2009.
Aruntaş, Meryem Arzu, Bisiklet Zamanı, Bilim Çocuk Dergisi, Tübitak 2016, 223. Sayısı.
Çakman, Koray Avcı, Farklıyız Ama Arkadaşız, Ya-Pa Yayınları, İstanbul, 1981.
Işıkseli, Selin, Mavi Yengeç, Küçük Evden Masallar, Beyaz Balina Yayıncılık, 2016.
İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı, TTKB, Ankara, 2005.
Karabağ, Reşat Sivaslıoğlu Aziz, Sınıf Günü ve Okuma Bayramı Etkinlikleri, Sincap Kardeş
Yayıncılık, İstanbul, 2001.
Kocaoluk, Fatma; Kocaoluk, Mehmet Şükrü; Uslu Ali, Yalancı Tavşan, Tam Testli Modern Tatil
Kitabı 2, Kocaoluk Basım ve Yayın Evi,?.
Nelson, S. R., Games and Activities with Base Ten Blocks Book 2 Eta/Cuisenaire, Vernon
Hills, 1987.
Oğuzkan, Ferhan, Yurdumuzu Kim Kurtardı?, Anılarda Atatürk, Bu yayınları, İstanbul 2010
Vural, Mehmet, Sadece Bir Gülümseme, Salyangoz Evi, Ev ve sınıf etkinlikleri antolojisi, Yaku-
tiye yayıncılık 2002
Vural, Mehmet, Salyangoz Evi, Ev ve sınıf etkinlikleri antolojisi, Yakutiye yayıncılık 2002
NOTLAR
336

2s Akildefterim 2020 Opt

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2s Akildefterim 2020 Opt

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Değe

lemi lama ş top

kulla ları m- 4 iştir

ANINDA SONUCU ÖĞREN

Akıllı Tahta Uygulamaları İçin

Android Uygulaması IOS Uygulaması

Genel Yayın Yönetmeni

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;

Toplama İşlemi.............................................35 Bölme İşlemi...............................................109

Çıkarma İşlemi.............................................43 Kesirler.........................................................119

Adlar............................................................203 HAYAT BİLGİSİ

Okuma Metni (Sevgi Okulu)....................239 Cevap Anahtarı.............................................335

Etkinlik Aşağıdaki varlık gruplarındaki nesneleri yukarıdaki ör-

1 onluk = 10 1 onluk 2 birlik = 12

Etkinlik Aşağıdaki varlık gruplarındaki nesneleri örnekteki gibi

1 desteden 2 tane az.

Etkinlik Yukarıdaki örnekten yararlanarak aşağıdaki çalışma-

....... onluk + ....... birlik ....... onluk + ....... birlik

........... + .......... ........... + ..........

........... ..................................... ........... .....................................

....... onluk + ....... birlik ....... onluk + ....... birlik

........... + .......... ........... + ..........

........... ..................................... ........... .....................................

1 onluk 5 birlik ..... onluk ..... birlik

..... onluk ..... birlik ..... onluk ..... birlik

..... onluk ..... birlik ..... onluk ..... birlik

..... onluk ..... birlik ..... onluk ..... birlik

Etkinlik Aşağıdaki sayıları örnekteki gibi onluk ve birliklerine

Etkinlik Aşağıda onluk ve birlikleri verilen sayıları yazınız.

★ 4 onluk + 2 birlik ★ 8 onluk + 2 birlik

★ 7 onluk + 5 birlik ★ 6 onluk + 9 birlik

★ 2 onluk + 9 birlik ★ 4 onluk + 6 birlik

★ 2 onluk + 7 birlik ★ 5 onluk + 1 birlik

★ 9 onluk + 4 birlik ★ 3 onluk + 7 birlik

Etkinlik Aşağıdaki sayıları onluk ve birliklerine ayırarak yazınız.

Etkinlik Aşağıda okunuşları verilen sayıları yazınız.

H Yetmiş beş H Yetmiş sekiz

H Doksan beş H Kırk dört

H Otuz sekiz H Altmış üç

H Yirmi iki H Doksan yedi

H Seksen sekiz H Altmış altı

Etkinlik Aşağıda modellenen sayıları inceleyiniz. Örnekten ya-

2 onluk 2 birlik ....... onluk ....... birlik

....... onluk ....... birlik ....... onluk ....... birlik

....... onluk ....... birlik ....... onluk ....... birlik

Etkinlik Aşağıda basamak değerleri verilen sayıları örnekteki

İKİŞER RİTMİK SAYMALAR

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak geriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak geriye doğru

ÜÇER RİTMİK SAYMALAR

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak geriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak ileriye doğru

Etkinlik Aşağıda verilen sayılardan başlayarak geriye doğru

Etkinlik Aşağıdaki örüntülerin kurallarını bulup yazınız. Örün-

Örüntünün Kuralı: Sayılar ikişer azalarak devam eder.

Örüntünün Kuralı: Sayılar dörder artarak devam eder.

Örüntünün Kuralı: Sayılar beşer azalarak devam eder.

Örüntünün Kuralı: Sayılar beşer artarak devam eder.

Örüntünün Kuralı: Sayılar üçer azalarak devam eder.

Etkinlik Aşağıda verilen sayıları karşılaştırınız. “büyüktür, kü-