VIII.

TABERNA ROMANA
PRONOMINA: Pron. interrogativum, Pron. demonstrativa et Pron. relativum in omnibus casibus.
Pron. indefinita: alius-a-ud, tantus-a-um

I. Ecce taberna Romana, in qua gemmae et

margaritae multae sunt. Cuius est haec taberna?
Albini est. Albinus hanc tabernam habet. Qui
tabernam habet tabernarius est. Albinus est
tabernarius Romanus qui gemmas et margaritas
vendit. Alii tabernarii libros
vendunt, alii mala et pira, alii
rosas et lilia.
Gemmae et margaritae
sunt ornamenta. Anulus cum
gemma ornamentum pulchrum est.
Etiam linea cum margaritis ornamentum est. Linea sine
margaritis non est ornamentum!
Multae feminae quae in hac via ambulant ante tabernam Albini
consistunt, nam feminae ornamentis delectantur. Eae quae magnam
pecuniam habent multa ornamenta emunt. Quae nullam aut parvam
pecuniam habent, ornamenta aspiciunt
Linea cum margaritis anulus cum gemma
tantum, non emunt.

Etiam viri multi ad hanc tabernam adeunt. Qui magnam pecuniam habent ornamenta emunt et
feminis dant; ceteri rursus abeunt. Feminae quarum viri magnam pecuniam habent multa
ornamenta a viris suis accipiunt.
Aemilia cuius vir pecuniosus est, multa ornamenta ab eo accipit. Aemilia anulum in
digito et margaritas in collo multaque alia ornamenta habet. Anulus digitum
Aemiliae ornat, margaritae collum eius ornant. Feminae gemmis et margaritis
anulisque ornantur.
In via prope tabernam Albini vir et femina ambulant. Qui vir et quae femina? Est
Medus, qui cum Lydia, amica sua, ambulat. Medus est servus Iulii, sed dominus eius
Romae non est. Medus sine domino suo cum femina formosa in viis Romae ambulat.
Lydia ornamentum pulchrum in collo habet. Quod ornamentum? Ornamentum quod
Lydia habet est linea margaritarum. Collum Lydiae margaritis pulchris ornatur; Lydia
autem nullum aliud ornamentum habet, quia pecuniosa non est, neque pecuniosus
est amicus eius. (Pecuniosus est qui magnam pecuniam habet)

II. Albinus clamat: “Ornamenta! Ornamenta feminarum! Or-na-men-ta! Emite ornamenta!”

Lydia consistit oculosque ad tabernam Albini vertit: Lydia tabernam aspicit. Medus non consistit
neque tabernam aspicit.
Lydia: “Consiste, Mede! Aspice illam tabernam! O, quam pulchra sunt illa
ornamenta!” Lydia tabernam Albini cum digito monstrat. Medus se vertit,
tabernam videt, cum Lydia ad tabernam adit.Medus et Lydia ante
tabernam consistunt. Albinus eos salutat et margaritas in linea ante
oculos Lydiae tenet. Albinus Lydiae margaritas ostendit.
Albinus: “In hoc ornamento viginti margaritae magnae sunt. Nonne pulchrae sunt hae margaritae?”
Medus: “Amica mea multas margaritas habet”
Lydia: “In hac taberna multa alia ornamenta sunt”
Albinus tres anulos sine gemmis ostendit: “Aspice hos anulos! Nonne hi anuli pulchri sunt?”
Medus et Lydia anulos aspiciunt.
Lydia: “In his anulis nullae gemmae sunt!”
Medus Albinum interrogat: “Quot nummis constat anulus in quo gemma est?”
Albinus Medo anulum gemmatum ostendit.
L.L.P.S.I. Capitulum Octavum
Albinus: “ Hic anulus centum nummis constat”
Medus:” Quid?”
Albinus: “Pretium huius anuli est centum sestertii”
Medus: “Centum sestertii? Id magnum pretium est!”
Albinus: “Immo parvum pretium est! Aspice hunc anulum: in hoc anulo magna gemma est. Tanta
gemma sola octoginta sestertiis constat”
Medus: “Num anulus sine gemma viginti tantum sestertiis constat?” Albinus non respondet.
Medus, qui alium anulum gemmatum post Albinum videt: “Hic anulus pulcher non est. Quot
sestertiis constat ille anulus?”
Albinus: “Qui anulus?”
Medus: “Ille post te. Quantum est pretium illius anuli?” Medus post Albinum digito monstrat.
Albinus: “Ille quoque anulus centum sestertiis constat. Pretium illius anuli tantum est quantum
huius; sed amica tua hunc anulum amat, non illum”.
Lydia anulum gemmatum ante oculos tenet.
Lydia:“O, quam pulchrum hoc ornamentum est! Illud ornamentum non tam pulchrum est quam
hoc, neque illa gemma tanta est quanta haec”
Medus: “Tanta gemma ad tam parvum anulum non convenit”

III. Lydia, quae haec verba non audit, Medo digitos suos ostendit, in quibus nulli anuli sunt.
Lydia: “Aspice, Mede! In digitis meis nulli sunt anuli. Aliae feminae digitos anulorum plenos habent.
Mei digiti vacui sunt!”
Medus: “Sacculus meus quoque vacuus est!”
Lydia anulum in mensa ponit. In oculis eius lacrimae sunt. Medus, qui lacrimas videt, sacculum
suum in mensa ponit- neque vacuus est sacculus, sed plenus nummorum! Quanta pecunia est in
sacculo Medi? In eo nonaginta sestertii insunt.
Medus: “Sed nonaginta non satis est. Pretium anuli est sestertii centum!”
Lydia: “Da huic tabernario centum sestertios!”
Medus: “Id nimis magnum pretium est! Alii tabernarii anulum gemmatum octoginta sestertiis
vendunt.”
Albinus: “Qui sunt illi tabernarii?”
Medus: “Qui in aliis viis tabernas habent”
Albinus: “Quae sunt illae viae in quibus illae tabernae sunt? Et quae sunt illa ornamenta quae in
illis tabernis parvo pretio emuntur? Non sunt ornamenta! Sed aspicite haec ornamenta: hos
anulos, has gemmas, has margaritas! Haec ornamenta proba sunt! Neque pretium horum
ornamentorum nimis magnum est!”
Medus: “Aspice nummos nonaginta- aut nullos!”
Albinus: “Nunc hic nonaginta sestertii sunt?”
Medus: “Numera eos!”
Albinus numerat sestertios, quorum numerus est nonaginta.
Albinus: “Sunt nonaginta”
Medus: “Satisne est?”
Albinus non respondet, sed nummos sumit Medoque anulum dat. Albinus pecuniam accipit et Medo
anulum vendit sestertiis nonaginta.
Medus se ad Lydiam vertit: “Accipe hunc anulum ab amico tuo...” Medus anulum in digito Lydiae
ponit. In quo digito? In digito medio.
Medus: “Hic anulus ad digitum tuum non convenit. Anulus nimis parvus est aut digitus nimis
magnus!”
Lydia:“O, Mede! Digitus medius nimis magnus est. Pone anulum in digito quarto!”
Medus anulum in digito Lydiae quarto ponit. Anulus satis magnus est et ad digitum
convenit, nam digitus quartus non tantus quantus digitus medius. Lydia laeta
digitum suum aspicit et amico suo osculum dat.
Medus et Lydia a taberna abeunt. Lydia, quae Romae habitat, Medo viam monstrat.
Albinus rursus clamat: “Ornamenta! Or-na-men-ta!” et alios viros pecuniosos,
quorum amicae nulla aut pauca ornamenta habent, exspectat.

L.L.P.S.I. Capitulum Octavum

 Nova vocabula:

NOMINA: taberna-ae: tienda, comercio; gemma-ae: piedra preciosa; margarita-ae: perla; tabernarius-ii: tendero,
comerciante; anulus-i: anillo; ornamentum-i: adorno, joya; linea-ae: collar; pretium-ii: precio; sestertius-ii:
sestercio, moneda romana;
ADIECTIVA: pecuniosus-a-um: adinerado, rico; gemmatus-a-um: con piedra preciosa;
PRONOMINA/ DETERMINANTIA viginti : 20; octoginta: 80; nonaginta : 90; hic-haec-hoc: este-a-o; ille-a-ud:
aquel; alius-a-ud: otro; tantus-a-um: tan grande...quantus-a-um: como; qui-quae-quod: el que; quis/qui-quae-
quid/quod: pr. Interr. Quién, qué?; Is-ea-id: él, ese
VERBA: consisto-constiti-____3ª: detenerse, ponerse; emo-emi-emptum 3ª: comprar; vendo-vendidi-venditum 3ª:
vender; accipio-cepi-ceptum: mixta recibir; aspicio-aspexi-aspectum 3ª: mirar; ostendo-ostendi-ostensum 3ª:
enseñar, exhibir; consto 1ª: costar + abl. monstro 1ª: señalar
PRAEPOSITIONES: sine + abl. sin;
ADVERBIA/CONIUNCTIONES: satis: bastante; nimis: demasiado; tantum: solo

Grammatica
Ecce declinatio completa pronominum huius capituli (He aquí la declinación completa de los pronombres de este
capítulo):
PRON. DEMOSTRATIVO HIC HAEC HOC (este) PRON. DEMOSTRATIVO ILLE ILLA ILLUD (aquel)

HIC HAEC HOC HI HAE HAEC ILLE ILLA ILLUD ILLI ILLAE ILLA
HUNC HANC HOC HOS HAS HAEC ILLUM ILLAM ILLUD ILLOS ILLAS ILLA
HUIUS HORUM HARUM HORUM ILLIUS ILLORUM ILLARUM ILLORUM
HUIC HIS ILLI ILLIS
HOC HAC HOC HIS ILLO ILLA ILLO ILLIS

PRON. RELATIVO QUI QUAE QUOD (el que, el cual, que) PRON. INTERROGATIVO QUIS /QUI QUAE QUID/ QUOD ?

QUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE QUIS/QUI QUAE QUID/QUOD QUI QUAE QUAE

QUEM QUAM QUOD QUOS QUAS QUAE QUEM QUAM QUID/QUOD QUOS QUAS QUAE
CUIUS QUORUM QUARUM QUORUM CUIUS QUORUM QUARUM QUORUM
CUI QUIBUS CUI QUIBUS
QUO QUA QUO QUIBUS QUO QUA QUO QUIBUS

PRONOMBRE ANAFÓRICO o de 3ª PERSONA IS EA ID (él, ella,

lo, la, los , las...)

IS EA ID II/EI EAE EA
EUM EAM ID EOS EAS EA
EIUS EORUM EARUM EORUM
EI IIS /EIS
EO EA EO IIS /EIS

PENSA

A) Comple cum terminatione iusta:

Qu____ est Albinus? Est tabernarius qu____ ornamenta vendit. Qu___ ornamenta?
Ornamenta qu___ Albinus vendit sunt gemmae et margaritae. Qu___ emit Medus?
Ornamentum emit. Qu___ ornamentum? Ornamentum qu____ Medus emit est anulus
c______ pretium est HS C. Digitus in qu___ anulus ponitur est digitus quartus. H_____
servus Medus, ill____ Davus est. Lydia h____ servum amat, non ill_______. Lydia amica
h______ servi est, non ill______. Lidia h____ servo osculum dat, non ill_______.Lydia ab
h_____ servo amatur, non ab ill______. H____ oppidum est Tusculum, ill_____ est
Brundisium. Cornelius in h_____ oppido habitat, non in ill____.
L.L.P.S.I. Capitulum Octavum
B) Comple cum vocabulo iusto:
Gemmae et margaritae ____________________ pulchra sunt. Aemilia multa ornamenta a
Iulio _____________. Aemilia _____________ in collo et anulum in _____________ habet.
Multae feminae ante tabernam Albini _______________ et ornamenta eius aspiciunt. Viri
ornamenta __________ et feminis dant. _____________ gemmatus centum sestertiis
___________. ______ anuli est centum sestertii, sed Medus ___________[=XC] tantum
habet. Albinus: “Nonaginta non __________ est!”. Medus: “Accipe nonaginta sestertios
________ nullos!”. Anulus ad digitum medium non _______________: digitus medius
___________ magnus est. Sed anulus convenit ad digitum ____________[=IV], qui non
________ est quantus digitus _____________. Lydia laeta digitum suum
_______________ et cum Medo a taberna _____________. Lydia Medo viam
_______________

anulus-i ornamentum-i pretium-ii margarita-ae digitus-i -- aspicere emere abire

accipere monstrare convenire constare consistere -- quartus-a-um medius-a-um
tantus-a-um nonaginta -- nimis satis -- aut

C) Responde Latine.
Quid vendit Albinus? _____________________________________________________
A quo Aemilia ornamenta accipit ? ___________________________________________
Ambulatne Medus cum domino suo ? _________________________________________
Ubi Medus et Lydia consistunt ? _____________________________________________
Cur Medus margaritas non emit ? ____________________________________________
Cur Lydia nullum anulum habet? _____________________________________________
Estne vacuus sacculus Medi? ________________________________________________
Quot sestertiis constat anulus gemmatus? _____________________________________
Ad quem digitum anulus convenit? ____________________________________________

DONUM TIBI: PLURES QUAESTIONES!!!

Alii tabernarii quid vendunt? _________________________________________________
Cur feminae ornamenta emunt?_______________________________________________
Num ornamentum est linea sine margaritis? _____________________________________
Cur Aemilia multa ornamenta habet? _________________________________________
Vbi sunt margaritae Aemiliae? _______________________________________________
Quid digitum Aemiliae ornat? ________________________________________________
Estne Medus cum domino suo? _______________________________________________
Quod ornamentum habet Lydia? ______________________________________________

D) Verte ex Hispanico in Latinum sermonem.

En la tienda de Albino hay muchas piedras preciosas, anillos y otros adornos.
Albino es un tendero que vende adornos.
El que tiene una tienda es un tendero.
Unos tenderos venden manzanas y peras; otros, rosas y lirios; otros, libros.
Muchas mujeres se detienen ante la tienda de Albino.
Las que tienen dinero compran adornos.
Los que no tienen dinero, miran los adornos y se van.
Emilia tiene un anillo en un dedo y perlas en el cuello.

E) Analiza sintácticamente y traduce:

Aspice hunc anulum: in hoc anulo magna gemma est. Tanta gemma sola octoginta sestertiis constat

F) Explana significatum et asocia cum vocabulis texti:

OSTENTOSO, PECUNIARIO, OSTENSIBLE, ORNAMENTAL, ANULAR (adjetivo, no verbo!) DACIÓN,
DEMOSTRATIVO (pronombre)
L.L.P.S.I. Capitulum Octavum
 LLPSI CAPITULUM VIII: EXERCEAMUS PRONOMINA DEMONSTRATIVA ET INDEFINITA…
1) Scribe Latine in casu correcto:
NOMINATIVUS: Aquella gema: illa gemma
Este tendero Aquellos precios
Este precio Otro collar
Aquel anillo Una tienda tan grande
Estas perlas Otras joyas
Estas manzanas

ACCUSATIVUS:
Este collar: hanc lineam Otra tienda
Aquel anillo Aquellos tenderos

GENETIVUS:
De esta joya: huius ornamenti De otra tienda
De aquel tendero De aquellos hombres
De otros precios De estos collares
De una gema tan grande De esta manzana

DATIVUS:
Para esta mujer: huic feminae Para aquel esclavo
Para este anillo Para otro saco
Para este tendero Para otras esclavas
Para aquella tienda Para estas literas

ABLATIVUS:
En este anillo: in hoc anulo En aquellos sacos
En ese collar En otra vida
En esta habitación en otros ríos
En aquella tienda en aquel peristilo
En estas ciudades en otra mesa

2) Asocia sintagmata Latina et Hispanica:

horum vocabulorum de estos hombres

illis feminis para otros tenderos
hanc tabernam de estas tiendas
illam tabernam de estas palabras
alii tabernarii estas palabras
aliis tabernariis este hombre
illae feminae para aquellas mujeres
haec vocabula aquella tienda
harum tabernarum estos hombres
hic vir otros tenderos
hos viros aquellas mujeres
horum virorum esta tienda
Repaso hasta LLPSI VIII: Completa la declinación conjunta de estos sintagmas:
DETERMINANTE + ADJETIVO + NOMBRE:(Sólo 1ª y 2ª declinaciones)

ESTE PEQUEÑO COLLAR (FEMENINO)

SINGULAR PLURAL
N
Haec parva linea
V
----- ----
AC

G
Harum parvarum linearum
D
Huic parvae lineae
AB

AQUEL ANILLO FEO (MASCULINO)

SINGULAR PLURAL
N
Ille foedus anulus
V
---- ----
AC
Illos foedos anulos
G
Illius foedi anuli
D

AB

ESTA MANZANA GRANDE (NEUTRO)

SINGULAR PLURAL
N
Hoc magnum malum Haec magna mala
V
---- ----
AC

AB
Hoc magno malo
 OTRO NIÑO MALO (MASCULINO)
SINGULAR PLURAL
N
Alius malus puer
V
---- ----
AC

G
Alius mali pueri
D

AB Aliis malis pueris

¿QUÉ PALABRA GRIEGA? (NEUTRO)

SINGULAR PLURAL
N
Quod verbum Graecum? Quae verba Graeca?
V
---- ----
AC

G
Cuius verbi Graeci?
D

AB

¿QUÉ LIBRO LATINO? (MASCULINO)

SINGULAR PLURAL
N
Qui liber Latinus?
V
---- ----
AC Quem librum Latinum?
G Quorum librorum Latinorum?
D

AB