12 KETAKSAMAAN LINEAR

Tajuk 12.1 Ketaksamaan

Minggu / Tarikh

Di akhir PdPc yang dijalankan, pelajar dapat :

1. Mengenal pasti hubungan
(a) lebih besar daripada
(b) kurang daripada; berdasarkan situasi yang diberi.
Hasil Pembelajaran
2. Menulis hubungan antara dua nombor yang diberi menggunakan simbol
12.1 Ketaksamaan
“<” atau “>”.
3. Mengenal pasti hubungan
(a) lebih besar daripada atau sama dengan
(b) kurang daripada atau sama dengan ; berdasarkan situasi yang diberi.

Refleksi 12.1

Tajuk 12.2 Ketaksamaan Linear Dalam Satu Pemboleh Ubah

Minggu / Tarikh
Di akhir PdPc yang dijalankan, pelajar dapat :
1. Menentukan sama hubungan yang diberi adalah suatu ketaksamaan linear
linear.
2. Menentukan penyelesaian yang mungkin bagi ketaksamaan linear dalam
satu pembolehubah yang diberi :
Hasil Pembelajaran (a) x > h (c) x ≥ h
12.2 Ketaksamaan (b) x < h (d) x ≤ h
Linear Dalam Satu 3. Mewakilkan ketaksamaan linear:
Pemboleh Ubah (a) x > h (c) x ≥ h
(b) x < h (d) x ≤ h
pada garis nombor dan begitu sebaliknya.
4. Membina ketaksamaan linear:
(a) x > h atau x < h
(b) x ≥ h atau x ≤ h; daripada maklumat yang diberi.

Refleksi 12.2

1|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

Tajuk 12.3 Operasi Ke Atas Ketaksamaan Linear

Minggu / Tarikh
Di akhir PdPc yang dijalankan, pelajar dapat :
1. Menyatakan ketaksamaan yang terhasil apabila suatu nombor.
(a) ditambah kepada
(b) ditolak daripada kedua-dua belah ketaksamaan yang diberi.
2. Menyatakan ketaksamaan yang terhasil apabila kedua-dua belah
Hasil Pembelajaran ketaksamaan yang diberi
(a) didarab dengan satu nombor
12.3 Operasi Ke
(b) dibahagi dengan satu nombor
Atas Ketaksamaan 3. Membina ketaksamaan
Linear (a) x + k > m + k
(b) x – k > m – k
(c) kx > km
x m
>
(d) k k ; daripada maklumat yang diberi.

Refleksi 12.3

Tajuk 12.4 Penyelesaian Ketaksamaan Linear Dalam Satu Pemboleh Ubah

Minggu / Tarikh

Hasil Pembelajaran Di akhir PdPc yang dijalankan, pelajar dapat :

12.4 Penyelesaian 1. Menyelesaikan ketaksamaan linear dengan
Ketaksamaan (a) mendarab
(b) membahagi; satu nombor pada kedua-dua belah ketaksamaan.
Linear Dalam Satu 2. Menyelesaikan ketaksamaan linear dalam satu pemboleh ubah
Pemboleh Ubah menggunakan gabungan operasi.

Refleksi 12.4

Tajuk 12.5 Ketaksamaan Linear Serentak Dalam Satu Pemboleh Ubah

Minggu / Tarikh

Hasil Pembelajaran Di akhir PdPc yang dijalankan, pelajar dapat :

12.4 Ketaksamaan 1. Mewakilkan nilai sepunya bagi dua ketaksamaan linear serentak pada
Linear Serentak garis nombor.
Dalam Satu 2. Menentukan ketaksamaan setara bagi dua ketaksamaan linear yang diberi
Pemboleh Ubah 3. Menyelesaikan dua ketaksamaan linear serentak.

Refleksi 12.4

LATIHAN 12.1 – Ketaksamaan

2|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018
1. Isikan tempat kosong dengan simbol “>” atau “<” supaya menjadi pernyataan benar.

(a) 4 8 (g) 2.7 – 7.2

(b) 12 – 12 2 1
(h) 5 2
(c) – 12 23
2 13
(d) 0 8 1
(i) 9 7
(e) 32 23
4
−
(f) 0.5 0.075 (j) – 0.443 7

2. Tuliskan ketaksamaan yang setara bagi setiap yang berikut.

Ketaksamaan Setara Ketaksamaan Setara

(a) 7 < 9 (b) 23 > 19

(c) – 37 < – 32 (d) 12 < 21

(e) 0.8 > 0.095 (f) – 8.77 < – 7

3 4 1 1
> 2 <2
(g) 7 15 (h) 7 3

3. Tentukan sama ada situasi berikut melibatkan hubungan “lebih besar daripada atau sama dengan”
atau “kurang daripada atau sama dengan”.

(a) Had laju di laluan sekolah dan hospital ialah

30 km/j.

(b) Pelajar yang mendapat markah lebih dari 79

akan mendapat A dalam Ujian Bulan Mac.

(c) Latifah dibenarkan untuk berbelanja selebih-

lebihnya RM50 sebulan oleh ayahnya.

(d) Berat pelajar yang lebih daripada 80 perlu

menjalani pemeriksaan kesihatan.

(e) Muatan sebuah lif tidak melebihi 750 kg

LATIHAN 12.2 – Ketaksamaan Linear Dalam Satu Pemboleh Ubah

3|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

1. Wakilkan setiap yang berikut pada garis nombor.
(a) x > 7 (b) x < – 4

(c) x ≥ – 2 (d) x ≤ 5

2. Tuliskan ketaksamaan linear dalam satu pemboleh ubah, x, yang diwakili oleh setiap garis nombor
yang berikut.

(a) O (b)
|||||| ||||||
–1 0 1 2 3 4 3 4 5 6 7 8

………………………………………… ………………………………………….

(c) (d)
O
|||||| ||||||
–3–2–1 0 1 2 –2 0 2 4 6 8

………………………………………… ………………………………………….

3. Tuliskan satu ketaksamaan, x, berdasarkan setiap situasi yang berikut.

4|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

 (a) Nurasyikin akan membaca sekurang-
kurangnya x buah buku sebulan. Tuliskan satu
ketaksamaan bagi menggambarkan jumlah
buku yang dibaca oleh Nurasyikin selepas 8
bulan tidak kurang dari 70 buah buku.
(b) Elleysa mempunyai RMx dan apabila dia
menerima RM30 wang yang dimilikinya
adalah lebih daripada RM200.

(c) Harga bagi tiket menonton perlawanan bola

sepak ialah RMx. Jika selebih-lebihnya
seorang penonton boleh membeli 5 keping
tiket. Siddiq membayar RM300 untuk
pembelian 5 keping tiket itu

(d) Suhu badan pesakit yang demam ialah

melebihi 37oC.

(e) Markah minima untuk lulus Ujian Mac ialah

40. Sabrina telah lulus Ujian Mac tersebut

LATIHAN 12.3 – Operasi Ke Atas Ketaksamaan Linear

1. Tuliskan satu ketaksamaan linear bagi setiap situasi yang berikut.

(a) Erriana memperoleh gaji tidak lebih RM3000. Dia

membuat bayaran untuk sewa rumah dan kereta
sebanyak RM1750. Tulis satu ketaksamaan bagi
menunjukkan baki wang yang masih Erriana miliki.
(b) Koperasi SMK Rosly Dhobi telah memperoleh
keuntungan tahunan tidak kurang dari RM10 000 dan
telah mengumumkan untuk pembayaran dividen
RM8000 kepada semua pemegang saham. Tulis satu
ketaksamaan untuk menggambarkan baki keuntungan
yang tinggal.
(c) Jisim Jacqualine tidak melebihi 50 kg dan jisim Chetty
pula ialah 60 kg. Tulis satu ketaksamaan yang
menggambarkan purata jisim mereka.
(d) Selebih-lebihnya RM5 akan dikutip daripada setiap
pelajar untuk jamuan akhir tahun. Kelas 3 Elit
mempunyai 25 pelajar dan guru kelas turut
menyumbang RM50. Tuliskan satu ketaksamaan yang
menunjukkan jumlah kutipan kelas itu.
LATIHAN 12.4 – Penyelesaian Ketaksamaan Linear Dalam Satu Pemboleh Ubah

5|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

1. Selesaikan setiap ketaksamaan linear yang berikut.

(a) a+7> 13 (b) b−12> 19 (c) 12+c≥24

(d) 7>d +5 1 3
e+ ≤ (f) 2. 9+f <3 . 9
(e) 5 5

g h 1 x
<−2 ≤ 24>
(g) 4 (h) 9 3 (i) 3

(j) 2 j>−12 (k) 9 k≤−72

4 y≥−
3
(l) 2

(m) −3 m<30 (n) −2 n≥18 (o) −18≤−2 w

(p) −3 x≥−15 (q) 36>−4q −3 r<−

2
(r) 7

6|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

2. Selesaikan setiap ketaksamaan linear yang berikut.

(a) 3 a+7>16 (b) 2 b−12>−20

(c) 7>3 d +4 (d) 5e+18≤−12

2g 4h 1
+5<−2 3− ≤
(e) 4 (f) 9 3

(g) 2 j−15>−12 (h) 9 k −3≤−12

(i) −3 m+15<30 (j) −2 n−9≥17

(k) −3 x+15≥−15 (l) 36>−4q+4

7|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

3. Selesaikan setiap ketaksamaan linear yang berikut.

(a) 3 a+7>16−2 a (b) 2 b−12>−20−4 b

(c) 6 d +7>3 d + 4 (d) 5e+18≤−12+2 e

2g 4h 1
+5<−2+3 g 3− ≤ −h
(e) 4 (f) 9 3

(g) 2 j−15>−12 (h) 9 k −3≤−12

(i) −3 m+ 15<30+9 m (j) −2 n−9≥17−5 n

(k) −3 k +15≥−15+2 k (l) 15−2 y>−4 y+7

8|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

LATIHAN 12.5 –Ketaksamaan Linear Serentak Dalam Satu Pemboleh Ubah

1. Wakilkan nilai sepunyai bagi ketaksamaan linear serentak berikut pada garis nombor.

(a) x > 6 dan x ≤ 10 (b) x ≥ – 4 dan x ≤ 1

(c) x > 2 dan x < 5 (d) x < 6 dan x ≥ 8

2. Selesaikan ketaksamaan linear serentak yang berikut.

(a) x+ 3<2 x−3 dan 3 x≤27 (b) x+ 4≥3 dan 2 x +6>4 x

(c) 3−2 x <1 dan 2( x−8 )≤−2 x (d) 6 x−8≤34<9 x−2

9|PuSKaS3.0 – Pertingkat Usaha Kbat Akan Senang // rzkiey2018

 Penilaian PT3
Arahan : Jawab semua soalan dalam bahagian ini. Jalan kerja perlu ditunjukkan bagi tujuan
pemarkahan.

1. (a) Tandakan [ √ ] bagi pernyataan yang betul dan [ × ] bagi pernyataan yang salah.

(i) Sepuluh lebih besar dari 8 boleh ditulis sebagai 10 ≥ 8

(ii) – 12 < – 10 adalah suatu pernyataan yang benar
(iii) x ≤ 40 bermaksud nilai x ialah 40 dan kurang

[3 markah]

(b) Bina garis nombor bagi setiap yang berikut.

(i) x > 5 (ii) x < 8 dan x ≥ 4
[3 markah]

(c) Encik Daniel mempunyai RM6000. Dia merancang untuk mengagihkan tidak lebih daripada
20% daripanya kepada 3 orang anaknya secara sama rata.
(i) Tuliskan satu ketaksamaan yang menggambarkan wang yang akan diterima, x, oleh setiap
anak Encik Daniel.
(ii) Hitung baki wang yang tinggal, y, kepada Encik Daniel.
[4 markah]

10 | P u S K a S 3 . 0 – P e r t i n g k a t U s a h a K b a t A k a n S e n a n g / / r z k i e y 2 0 1 8
 2. (a) Wakilkan dengan symbol “>”, “<” atau “=” bagi supaya setiap yang berikut menjadi satu
pernyataan yang benar.

(i) – 11 13 1
(iii) 0.001 1000
(ii) 98 89
[3 markah]

(b) Tuliskan satu ketaksamaan yang mewakili setiap garis nombor berikut.

(i)

O
||||||
………………………………….. –2–1 0 1 2 3

(ii)
O
||||||
2 4 6 8 10 12
…………………………………….
[3 markah]

(c) Menggunakan garis nombor, wakilkan nilai yang memuaskan 3 x−4 <14 dan
21−4 x≤15
[4 markah]

11 | P u S K a S 3 . 0 – P e r t i n g k a t U s a h a K b a t A k a n S e n a n g / / r z k i e y 2 0 1 8
 3. (a) Berdasarkan rajah di bawah, senaraikan semua ketaksamaan linear di dalam peta buih di
ruang jawapan.

x2 > 6
3p < 3 Ketaksamaan
Linear
4w ≥ 3v
2b – 3 < 7
[3 markah]
3xy > 5x

(b) (i) Cari integer terbesar yang memuaskan ketaksamaan 3 x−15<27 .

(ii) Bina garis nombor bagi menggambarkan situasi di (b)(i)
[3 markah]

(c) Rajah menunjukkan sebuah segi empat PQRS.

Cari semua integer yang mungkin bagi lebar segi
empat itu jika PQRS mempunyai luas sekurang- P Q
kurangnya 48 cm2 dan tidak melebihi 96 cm2.
[4 markah]

12 cm

S R

12 | P u S K a S 3 . 0 – P e r t i n g k a t U s a h a K b a t A k a n S e n a n g / / r z k i e y 2 0 1 8