Professional Documents
Culture Documents
คู่มือการจัดค่ายยุวกาชาด
คู่มือการจัดค่ายยุวกาชาด
การจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
กลุมสงเสริมและพัฒนายุวกาชาด
สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
คํานํา
กิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด เปนกิจกรรมพิเศษกิจกรรมหนึ่งในกิจกรรมพัฒนา
ผูเรียน ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 ที่หนวยงาน สถานศึกษาจัดใหกับ
สมาชิ ก ยุ ว กาชาดเพื่ อ เป น การพั ฒ นาความรู ค วามสามารถ อี ก ทั้ ง ยั ง เป น การฝ ก ให ส มาชิ ก
ยุวกาชาดมีความอดทน อยูในระเบียบวินัย รูจักชวยตนเอง อยูและทํางานรวมกับผูอื่น เปนการ
นําความรูและประสบการณของสมาชิกยุวกาชาด จากการจัดกิจกรรมยุวกาชาดในโรงเรียนมาใช
ปฏิบัติจริงในการอยูคาย และเพื่อเสริมสรางประสบการณชีวิตใหกับสมาชิกยุวกาชาด ใหมีการ
พัฒนาการทางดานสติปญญา รางกาย อารมณ จิตใจ ที่เหมาะสม
กิจกรรมการอยูคายแบงออกเปน 2 ประเภท คือ คายกลางวัน (Day Camp)
และคายพักแรม (Night Camp) เนื้อหาในคูมือนี้เปนแนวทางและขอเสนอแนะตามแนวการจัด
กิจกรรมยุวกาชาด กิจกรรมการอยูคาย ผูบังคับบัญชายุวกาชาดสามารถเพิ่มเติมเนื้อหาในการจัด
กิจกรรมได ทั้งนี้เพื่อความเหมาะสมของผูเรียนและสภาพทองถิ่นเปนสําคัญ
จึงหวังเปนอยางยิ่งวา คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาดเลมนี้ จะเปนประโยชน
สําหรับเจาหนาที่ ผูบังคับบัญชายุวกาชาด และผูเกี่ยวของตอไป โดยสํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด
และกิจการนักเรียน จะไดเผยแพรไปยังหนวยงานที่เกี่ยวของกับยุวกาชาดทั่วประเทศ
หนา
คํานํา
สารบัญ
บทที่ 1 บทนํา................................................................................................. 1
ความเปนมา......................................................................................... 1
หลักการจัดกิจกรรมยุวกาชาด......................................................... 2
จุดหมายการจัดกิจกรรมยุวกาชาด.......................................................... 3
โครงสรางการจัดกิจกรรมตามหลักสูตร.................................................... 3
บทที่ 2 การจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด………………..…………..… 7
วัตถุประสงคของการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด................................. 7
ประเภทของการอยูคายยุวกาชาด............................................................. 8
ความสําคัญของการอยูคา ยพักแรม.......................................................... 9
บทที่ 3 องคประกอบของการอยูคาย........................................................... 10
บุคลากร.........…………………………………………………….…………. 11
วัสดุ อุปกรณ.......………………………..………………………………….. 11
สถานที.่ ................................................................................................ 13
กิจกรรม................................................................................................ 13
บทที่ 4 กระบวนการจัดกิจกรรมการอยูคายพักแรม.............................. 14
ขั้นเตรียมการ............................................................................. 14
ขั้นดําเนินการ............................................................................ 16
การปฐมนิเทศ………………………………………………………. 16
การกลาวตอนรับสมาชิกในการอยูคายพักแรม
และชี้แจงวัตถุประสงคของการอยูคายพักแรม.................... 17
หลักปฏิบัติในการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด…….. 17
สารบัญ (ตอ)
หนา
การจัดสมาชิกในการอยูคา ยพักแรม...............……………. 18
การจัดหนวยสี..……………………………………………... 19
หนวยบริการ...………………………………………………. 19
การแตงกาย.………………………………………………… 20
สัญญาณนกหวีด.………………………………….............. 21
การตอนรับและขอบคุณวิทยากร…………………………… 21
เกณฑการใหเครื่องหมายวิชาการอยูคา ย............................ 22
พิธีเปดการอยูค ายยุวกาชาด….……………………………………… 26
พิธีเปดการอยูค ายในหองประชุมแบบมีพธิ กี ารทางศาสนา… 26
พิธีเปดการอยูค ายในหองประชุมแบบไมมพี ิธีการทางศาสนา 28
พิธีเปดการอยูค ายในสนาม …………............................... 29
การตรวจเยีย่ ม.…..………………………………………….. 31
หลักเกณฑในการตรวจเยีย่ ม….…………………… 31
6
พิธีหนาเสาธง…………………………………..…………… 35
การแสดงรอบกองไฟ……………………………………….. 38
วัตถุประสงคของการแสดงรอบกองไฟ…………….. 39
องคประกอบของการแสดงรอบกองไฟ…………… 39
ลําดับการแสดงรอบกองไฟ………………………… 41
นันทนาการ..........………………………………………………… 49
กายบริหาร………………………………………………………..... 49
การสวดมนต แผเมตตา………………………………….… 50
การประเมินผลและรายงาน…………………………….…… 51
พิธีปดการอยูค ายยุวกาชาด…………………..………….…… 52
สารบัญ (ตอ)
หนา
พิธีปดการอยูค ายในหองประชุมแบบมีพธิ กี าร
ทางศาสนา………………………………………….… 52
พิธีปดการอยูค ายในหองประชุมแบบไมมพี ิธีการ
ทางศาสนา…………………………………………… 53
พิธีปดการอยูค ายในสนาม …………………………. 53
ขั้นสรุป/รายงานผลการดําเนินงาน…………………………………… 55
บทที่ 5 กิจกรรมเสนอแนะ………………………………………..……………… 57
การแสดงเงียบ……………………………………………………………..…. 57
กิจกรรมนักบําเพ็ญประโยชน …………………………………..………….… 60
กิจกรรมการเดินทางไกล……………………………………………………… 65
กิจกรรมนักปฐมพยาบาล 1……………………………………….……..…… 72
บรรณานุกรม……………………………………………………………… 80
ภาคผนวก…………………………….………………………….………… 81
สัญลักษณกาชาด........................................................................ 82
เครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ…........................................................ 83
เครื่องหมายสายเกียรติยศ….………………………………..……… 84
การประดับสายเกียรติยศ................................................. 85
การทําสายเกียรติยศ......................................................... 86
ประกาศคณะกรรมการบริหารยุวกาชาด เรื่อง แนวทางปฏิบัติ
เกี่ยวกับการเดินทางไกลและการอยูคายพักแรมของยุวกาชาด......... 90
ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการวาดวยการพานักเรียนและนักศึกษา
ไปนอกสถานที่ พ.ศ. 2549..…………..……………………………. 92
สารบัญ (ตอ)
หนา
แบบขออนุญาตผูบังคับบัญชาพานักเรียน/นักศึกษา
ไปนอกสถานที… ่ ………………………………………….……..….. 95
แบบขออนุญาตผูปกครองพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานที.่ ........ 96
แบบรายงานผลการพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานศึกษา……… 97
ตัวอยางการเขียนโครงการ……..……….………..………………….. 98
ตัวอยางการแบงหนาที่รับผิดชอบในการดําเนินงาน…….................. 100
ตัวอยางแบบการวางแผนดําเนินงาน…………………..……………. 103
ตัวอยางกําหนดกิจกรรมประจําวัน.................................................. 107
ตัวอยางกําหนดกิจกรรมการอยูคาย 1…….……………………….… 108
ตัวอยางกําหนดกิจกรรมการอยูคาย 2......……..……………………. 109
ตัวอยางตารางกิจกรรมการอยูคายพักแรม 3 วัน 2 คืน...................... 110
ตัวอยางใบใหคะแนนหนวยบริการ.......……………………………… 111
ตัวอยางใบใหคะแนนการตรวจเยี่ยม.......……………………………. 112
ตัวอยางตารางคะแนนกิจกรรมประจําวัน ........................................ 113
ตัวอยางแบบประเมินผลการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด...... 114
ตัวอยางแบบประเมินผลความพึงพอใจในกิจกรรมภาคค่ํา..………… 116
ตัวอยางแบบประเมินผลการอยูคายของผูบ ังคับบัญชายุวกาชาด....... 117
ตัวอยางแบบประเมินผลความพึงพอใจของผูเขารวมการอยูคาย……. 120
ตัวอยางการเขียนรายงาน….. ……………………………………….. 121
อุปกรณที่ตองใชในการอยูคา ยยุวกาชาด………………………..…… 122
ยาสามัญประจําบาน………….………………………………………. 125
วิธีกางเต็นทแบบโดม……............................................................... 126
เพลงประกอบกิจกรรมการอยูคาย.…………………………………… 128
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 1
บทที่ 1
บทนํา
ความเปนมา
ปพุทธศั กราช 2436 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว พระราชทานพระบรม-
ราชานุญาตใหจัดตั้งสภาอุณาโลมแดงซึ่งเปนสมาคมการกุศลขึ้น และทรงโปรดเกลาฯ ใหอยูใน
พระบรมราชูปถัมภ ซึ่งตอมาไดเปลี่ยนชื่อเปนสภากาชาดไทย
มีการริเริ่มกิจการกาชาดไปสูเด็กและเยาวชนในสมัยรัชกาลที่ 6 โดยจอมพลสมเด็จพระบรม-
วงศเธอ เจาฟาบริพัตรสุขุมพันธ กรมพระนครสวรรควรพินิต อุปนายกผูอํานวยการสภากาชาดสยาม
ไดเริ่มกอตั้งกองอนุสภากาชาดสยาม เมื่อวันที่ 27 มกราคม พุทธศักราช
2465 และดํ า เนิ น ภารกิ จ ด า นเด็ ก และเยาวชนตามข อ เสนอของกาชาด
ระหวางประเทศ คือ “สภากาชาดทุกชาติควรจัดตั้งกาชาดสําหรับเด็ก
เพื่อฝกอบรมเยาวชนใหรูจักกินดีอยูดี รักษาสุขภาพอนามัย มีความ
สงสารเพื่ อนมนุ ษย ด วยกั น ไม ว าชาติ ศาสนาใดๆ มี ศรั ทธา
เสี ย สละ และบํ า เพ็ ญ ประโยชน ต อ สั ง คม โดยจั ด กิ จ กรรมและ
ดําเนินการใหสอดคลองกับระบบการศึกษาของแตละประเทศ”
ดั ง นั้ น ในวั น ที่ 27 มกราคม พุ ท ธศั ก ราช 2465 จึ ง เป น วั น เริ่ ม
กอตั้งกองอนุสภากาชาดสยามขึ้น ตามขอบังคับของสภากาชาดแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) ตอมา
เมื่ อ วั น ที่ 29 มี น าคม พุ ท ธศั ก ราช 2465 ได มี ก ารตั้ ง หน ว ยอนุ ส ภากาชาด (หมู ยุ ว กาชาด) ขึ้ น
ที่โรงเรียนราชินีเปนหนวยแรกในประเทศไทย
กองอนุ ส ภากาชาดสยาม ดํ า เนิ น งานด า นเด็ ก และเยาวชนร ว มกั บ กรมพลศึ ก ษา
กระทรวงศึกษาธิการ แตเดิมนั้นกลุมเปาหมายของอนุกาชาด ไดแก นักเรียนที่เรียนอยูในสถานศึกษา
มีอายุตั้งแต 8-18 ป แตดวยความคิดเห็นของคณะกรรมการสภากาชาดไทยตองการขยายขอบเขต
อายุ ข องผูเ ขา ร ว มกิ จ กรรมอนุ ก าชาด จาก 8-18 ป เปน 7-25 ป คื อ ตอ งการใหนัก เรีย น นิสิ ต
นักศึกษาที่เรียนอยูในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย อาชีวศึกษา อุดมศึกษา และผูดอ ยโอกาสทางการ
ศึ ก ษาได เ ข า ร ว มเป น สมาชิ ก อนุ ก าชาดด ว ย จึ ง เปลี่ ย นจากคํ า ว า อนุ ก าชาด เป น ยุ ว กาชาด
ตามพระราชกฤษฎีกาแบงสวนราชการกรมพลศึกษา ลงวันที่ 17 มีนาคม พุทธศักราช 2521 และ
เปลี่ยนชื่อกองอนุกาชาด เปน กองยุวกาชาด
2 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
วัน ที่ 3 ตุ ลาคม พุทธศัก ราช 2545 ไดมีพระราชบั ญญั ติจัดตั้งกระทรวง ทบวง กรมใหม
ทําใหกรมพลศึกษามีการเปลี่ยนแปลง โดยงานดานกีฬาใหไปสังกัดกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา
สวนงานดานพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ประกอบดวย กองลูกเสือและกองยุวกาชาด เปลี่ยนเปน
สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ไปสังกัดสํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
กิจกรรมยุวกาชาด เปนกิจกรรมพัฒนาผูเรียนโดยผานกระบวนการเรียนรู สามารถเลือกจัด
กิ จ กรรมให เ หมาะสมกั บ วั ย วุ ฒิ ภ าวะ ความสนใจ ความถนั ด และความสามารถของผู เ รี ย น
สถานศึกษา และทองถิ่น มุงเนนการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม และทักษะตามหลักการกาชาด
และยุวกาชาด เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดมีสุขภาพที่ดี มีเมตตากรุณา รูจักบําเพ็ญตนใหเปนประโยชน
ตอสังคม เห็นคุณคาของการอนุรักษธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ตลอดจนการพัฒนาตนเองทางรางกาย
จิตใจ มีคุณธรรม และธํารงไวซึ่งเอกลักษณทางวัฒนธรรมของชาติ เพื่อที่จะเปนพลเมืองที่ดีตอไป
หลักการจัดกิจกรรมยุวกาชาด
เพื่อใหการจัดกิจกรรมยุวกาชาด เปนไปตามความมุงหมายและหลักการของพระราชบัญญัติ
การศึ ก ษาแห ง ชาติ พุ ท ธศั ก ราช 2542 และที่ แก ไ ขเพิ่ ม เติ ม (ฉบั บที่ 2) พุ ท ธศั ก ราช 2545 และ
ตามหลักการของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 จึงกําหนดหลักการของกิจกรรม
ยุวกาชาดไวดังนี้
1. เปนกิจกรรมที่สรางพืน้ ฐานในการคิด ปฏิบัติตามหลักการกาชาดและยุวกาชาด
กฎหมายมนุษยธรรมและสิทธิมนุษยชน รวมทัง้ ทักษะในการจัดการ ทักษะในการดําเนินชีวิต สามารถ
คิดเปน ทําเปน และแกปญหาได
2. มีความเปนเอกภาพและความหลากหลายในกิจกรรม กลาวคือ เปนกิจกรรม
ที่มีโครงสรางหลักสูตรยืดหยุน ทัง้ นี้เพื่อความจําเปนและความสอดคลองในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
ความเปนไทย และความเปนพลเมืองดีของชาติ
3. สามารถสนองตอบตอสภาพความตองการที่แทจริงของสถานศึกษาและทองถิ่น
กิจกรรมยุวกาชาด เปนกิจกรรมที่สอดคลองกับกิจกรรมนักเรียนในการพัฒนาคุณธรรม
จริยธรรม ระเบียบวินัย คุณลักษณะอันพึงประสงคของสังคมไทย และความมีจิตสํานึก ในการทํา
ประโยชนใหแกสังคม ซึ่งนอกจากจะจัดกิจกรรมตามลักษณะของกิจกรรมนักเรียนแลว กิจกรรม
ยุวกาชาดยังเนนในเรื่องของทักษะและกระบวนการอีกดวย
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 3
จุดหมายการจัดกิจกรรมยุวกาชาด
การจัดกิจกรรมโดยใชกระบวนการที่มุงเนนการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ในระบบหนวย
กลุม หมู เพื่อใหมีความรู ความเขาใจ และเกิดทักษะเกี่ยวกับการปฏิบัติตามหลักการกาชาดและ
ยุวกาชาด การคุมครอง กฎหมายมนุษยธรรม สิทธิมนุษยชน การชวยเหลือ การรักษาสุขภาพและ
สมรรถภาพที่ดี บําเพ็ญตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม อนุรักษธรรมชาติและสิ่งแวดลอม การสราง
สั ม พัน ธภาพและความเข า ใจอั น ดี อั น จะนํ า ไปสูสั น ติ ภาพ ก อ ให เ กิ ด ความสุข ในการอยู ร ว มกั น
ทุกหนแหง จึงกําหนดจุดหมายกิจกรรมยุวกาชาด ดังนี้
1. มีความรู ความเขาใจ และทักษะตามหลักการกาชาดและยุวกาชาด
2. มีสุขภาพและสมรรถภาพที่ดี สามารถนําความรูไปใชใหเปนประโยชนตอตนเอง
และผูอื่น
3. มีเมตตา กรุณา และมีไมตรีจิตตอบุคคลทั่วไป
4. บําเพ็ญตนใหเปนประโยชนตอสังคม และเห็นคุณคาในการอนุรักษธรรมชาติ
และสิ่งแวดลอม
5. มีทักษะในการปฏิบัติกิจกรรมและอยูรวมกับผูอื่นไดอยางมีความสุข
โครงสรางการจัดกิจกรรมตามหลักสูตร
เพื่อใหการจัดกิจกรรมยุวกาชาดในสถานศึกษา มีความสอดคลองตามจุดมุงหมายของ
พระราชบัญญัติการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 เปนไปตามหลักการที่กําหนดไวในขอบังคับ
สภากาชาดไทย หมวดที่ 9 วาดวยการปฏิบัติเกี่ยวกับยุวกาชาด พ.ศ. 2541 ขอที่ 7 จึงกําหนดใหมี
การแบงระดับสมาชิกยุวกาชาดในสถานศึกษา ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานเปน 4 ระดับ ๆ ละ
3 ชวงชั้น ดังนี้
สมาชิกยุวกาชาด ระดับ 1 ชวงชั้นที่ 1 ชั้นประถมศึกษาปที่ 1-3
สมาชิกยุวกาชาด ระดับ 2 ชวงชั้นที่ 2 ชั้นประถมศึกษาปที่ 4-6
สมาชิกยุวกาชาด ระดับ 3 ชวงชั้นที่ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1-3
สมาชิกยุวกาชาด ระดับ 4 ชวงชั้นที่ 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 4-6
4 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
กิจกรรมพิเศษ
กลุมกิจกรรมสุขภาพ
กิจกรรมสงเสริมทักษะชีวิต
• สุขภาพ
หลักสูตร วิชาการและอาชีพ 54 กิจกรรม
• การปองกันชีวิต
กิจกรรม • กิจกรรมการอยูคาย 1
และสุขภาพ
ยุวกาชาด • กิจกรรมการอยูคาย 2
กลุมกิจกรรมสัมพันธภาพ กลุมกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
และความเขาใจอันดี • การบําเพ็ญประโยชน
• ความสามัคคีพรอมเพรียง • การอนุรักษธรรมชาติ
• ความมีระเบียบวินัย และสิ่งแวดลอม
การจัดกิจกรรม
การจัดกิจกรรมยุวกาชาด มี 2 ลักษณะ คือ กิจกรรมหลักและกิจกรรมพิเศษ
กิจกรรมหลัก หมายถึง กิจกรรมซึ่งเปนพื้นฐานสําคัญที่สมาชิกยุวกาชาดทุกคนตองเขารวม
กิจกรรม กิจกรรมหลักประกอบดวย 4 กลุมกิจกรรม คือ
1. กลุมกิจกรรมกาชาดและยุวกาชาด
2. กลุมกิจกรรมสุขภาพ
3. กลุมกิจกรรมสัมพันธภาพและความเขาใจอันดี
4. กลุมกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
กิจกรรมพิ เศษ หมายถึง กิจกรรมที่เสริมกิจกรรมหลัก เพื่อสรางทักษะ ความสามารถ
ความถนัด และความสนใจของผู เ รีย นโดยเฉพาะ ซึ่ง ผู เ รี ย นสามารถเลื อกเข า ร ว มกิ จ กรรมและ
เมื่ อ ผ า นเกณฑ ก ารให เ ครื่ อ งหมาย ผู เ รี ย นจึ ง มี สิ ท ธิ ป ระดั บ เครื่ อ งหมายกิ จ กรรมพิ เ ศษนั้ น ๆ
สถานศึกษาตองกําหนดกิจกรรม เวลา จํานวนครั้ง จํานวนคาบ ตามความเหมาะสมกับระดับของ
สมาชิกยุวกาชาด ปจจุบันกิจกรรมพิเศษมีจํานวน 54 กิจกรรม สมาชิกยุวกาชาดสามารถเลือก
เขารวมกิจกรรมพิเศษได ดังนี้
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 5
การจัดกิจกรรมยุวกาชาดระดับ 1-3
บทที่ 2
การจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
วัตถุประสงคของการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
1. เพื่อนําความรูและประสบการณของสมาชิกยุวกาชาดจากการจัดกิจกรรมยุวกาชาด
ในโรงเรียน นํามาใชปฏิบัตจิ ริงในการอยูค าย
2. เพื่อเพิม่ เติมการจัดกิจกรรมใหผานจุดประสงคการเรียนรูที่สาํ คัญในกิจกรรมบังคับ
3. เพื่อจัดกิจกรรมพิเศษและทดสอบประเมินผล ใหสมาชิกยุวกาชาดมีสิทธิ์ประดับเครื่องหมาย
กิจกรรมพิเศษ
4. เพื่อเสริมสรางประสบการณชีวิตใหสมาชิกยุวกาชาดมีการพัฒนาการทางดานรางกาย
อารมณ จิตใจ และสติปญญาที่เหมาะสม
8 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ประเภทของการอยูคายยุวกาชาด
การจั ดกิ จ กรรมการอยู ค า ยเพื่ อ ให ส มาชิ ก ยุ ว กาชาดได เ พิ่ ม พู น ความรู ฝ ก ความอดทน
ระเบียบวินัย รูจักชวยเหลือตนเอง และทํางานรวมกับผูอื่นได กิจกรรมยุวกาชาดไดจําแนกการอยูคาย
ยุวกาชาดออกเปน 2 ประเภท คือ
1. คายกลางวัน (Day Camp) หมายถึง การอยูคายที่จัดแบบ เชา - ไป เย็น - กลับ
กําหนดใหสมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติภารกิจตาง ๆ เปนเวลาอยางนอย 2 วัน โดยอาจจัดติดตอกันหรือ
อาทิตยละวันก็ได จะใชสถานที่ภายในหรือภายนอกโรงเรียนแลวแตความเหมาะสม ซึ่งเหมาะสมกับ
สมาชิกยุวกาชาดระดับ 1
2. คายพักแรม (Night Camp) หมายถึง การอยูคายในโรงเรียนหรือนอกโรงเรียน
ซึ่งจัดแบบคางคืน กําหนดใหสมาชิกยุวกาชาดใชชีวิตอยูรวมกันทั้งกลางวันและกลางคืน คือ ปฏิบัติ
ภารกิจรวมกันจนกวาจะเสร็จสิ้นการอยูคาย แบงออกเปน 2 ลักษณะ คือ สมาชิกยุวกาชาดระดับ 2
อยางนอย 1 คืน 2 วัน สมาชิกยุวกาชาดระดับ 3 อยางนอย 2 คืน 3 วัน
กรณีที่สถานศึกษาหรือสมาชิกยุวกาชาดไมพรอมในการอยูคายแบบพักคางคืนได
ก็สามารถจัดกิจกรรมการอยูคายแบบคายกลางวัน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 9
ความสําคัญของการอยูคายพักแรม
การอยูคายพักแรมมีความสําคัญตอการพัฒนาทางดานรางกาย จิตใจ อารมณ และสังคม
อาจกลาวสรุปได ดังนี้
1. ฝกใหเกิดการเรียนรูวิธีการทํางานเปนกลุม หมู คณะ
2. รูจักการปฏิบัติตนในการเปนผูนําและผูตามที่ดี
3. รูจักและยอมรับในบทบาทและหนาที่ของตนและผูอื่น
4. รูจักปรับตัวใหเขากับผูอื่นและสภาพแวดลอมไดดี
5. รูจักการแกปญหา ทําใหไมยอทอ ออนแอ และเกิดความอดทนในที่สุด
6. เสริ ม สร า งให เ กิ ด ความคิ ด สร า งสรรค ใ นด า นต า ง ๆ เช น การรู จั ก ใช เ วลาว า ง
ใหเปนประโยชน ประดิษฐคิดคนหรือดัดแปลงวัสดุตาง ๆ ที่มีอยู และเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
มาใชในการดํารงชีวิตประจําวัน เปนตน
7. สง เสริ มและพั ฒนาใหส มาชิก ในคา ย มีค วามคิ ดริเ ริ่ มสร างสรรค ในการแสดง
ความคิดเห็น รวมอภิปราย ระดมสมอง และการแสดงออกในกิจกรรมตาง ๆ
8. สงเสริมการสรางสัมพันธภาพระหวางเพื่อนสมาชิกยุวกาชาดในคาย เปนพื้นฐาน
ในการสรางสัมพันธภาพที่ดีแกบุคคลทั่วไป
9. สงเสริมและปลูกฝงความมีระเบียบวินัยใหแกตัวเอง โดยปฏิบัติตามระเบียบของ
การอยูคาย
10. สร า งเสริ ม ประสบการณ ทํ า ให เ กิ ด ลั ก ษณะนิ สั ย ที่ ดี เพื่ อ นํ า ไปประยุ ก ต ใ ช ใ น
ชีวิตประจําวัน
สรุป
การจัดกิจกรรม
การอยูคายยุวกาชาด
บทที่ 3
องคประกอบของการอยูคาย
องคประกอบของการอยูคาย
บุคลากร
บุคลากรที่มีบทบาทในการอยูคายของสมาชิกยุวกาชาด ควรประกอบดวยบุคคลดังตอไปนี้
1. ผูอํานวยการคาย คือ บุคคลผูมีความรูความสามารถในการจัดกิจกรรมยุวกาชาด
ซึ่งไดรับการแตงตั้งจากผูมีอํานาจใหเปนผูอํานวยการคาย เพื่อปฏิบัติหนาที่บังคับบัญชาสูงสุดของ
คายพักแรมนั้น ๆ โดยบริหาร ควบคุม อํานวยการ ชี้แนะแนวทาง แกไขปรับปรุง และประสานงาน
กับฝายตาง ๆ ใหการอยูคายดําเนินไปดวยความเรียบรอย ตามวัตถุประสงค
2. รองผูอํานวยการคาย แตงตั้งตามความเหมาะสม ปฏิบัติหนาที่ตามที่ไดรับ
มอบหมายจากผูอํานวยการคาย
3. วิทยากร คือ ครู อาจารยในสถานศึกษา หรือบุคคลที่มีความรูเกี่ยวกับการจัด
กิจกรรมยุวกาชาด หรือผูมีความรูเฉพาะดาน เชน วิทยากรบรรยาย วิทยากรประจําหนวยสี ฯลฯ
4. บุคลากรฝายสนับสนุน คือ ครู หรือบุคลากรที่ไดรับการแตงตั้งใหทําหนาที่
สงเสริม สนับสนุนใหการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด เปนไปดวยความเรียบรอย บรรลุตาม
วัตถุประสงค
5. สมาชิกยุวกาชาด ซึ่งสมัครใจเขารวมกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด โดยไดรับ
ความยินยอมจากบิดา มารดา ผูปกครอง
วัสดุ อุปกรณ
1. อุปกรณที่ใชในการบรรยายทางวิชาการ เชน
1.1 เครื่องฉายภาพขามศีรษะ 1.2 เครื่องเสียง
1.3 เครื่องฉายทึบแสง 1.4 เครื่องฉายวีดิทัศน
1.5 เครื่องรับโทรทัศน 1.6 เครื่องบันทึกเสียง
1.7 แถบเสียงหรือวีซีดีเพลงประกอบบทเรียน
1.8 ภาพพลิก โปสเตอร 1.9 เครื่องฉายโปรเจคเตอร
1.10 คอมพิวเตอร/โนตบุค 1.11 สไลด/ภาพนิง่
1.12 ภาพยนตร 1.13 คอมพิวเตอรชว ยสอน ฯลฯ
2. อุปกรณที่ใชในพิธเี ปด ปดในหองประชุม (รายละเอียด หนา 26)
3. อุปกรณที่ใชในพิธเี ปด ปดในสนาม (รายละเอียด หนา 29)
4. อุปกรณที่ใชในการแสดงรอบกองไฟ และนันทนาการ (รายละเอียด หนา 39)
5. อุปกรณที่ใชในกิจกรรมประกอบการฝกภาคปฏิบัติ เชน
5.1 เต็นท 5.2 เครื่องหลัง
5.3 เชือก (ตัดเปนทอนสําหรับฝกวิชาเงื่อน)
12 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
สถานที่ ไดแก
1. ที่พักและอุปกรณ เชน เสื่อ มุง หมอน ผาหม เต็นทนอน
2. หองประชุม
3. สถานที่ประกอบกิจกรรม
4. ที่รับประทานอาหาร
5. หองน้ํา หองสวม
กิจกรรม
1. การปฐมนิเทศ
2. พิธีเปดการอยูคาย
3. พิธีปดการอยูคาย
4. พิธีหนาเสาธง
5. การตรวจเยี่ยม
6. การแสดงรอบกองไฟ
7. การสวดมนต แผเมตตา
8. นันทนาการ
9. กายบริหาร
10. การประเมินผลและรายงาน
11. กิจกรรมเสนอแนะ
14 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
บทที่ 4
กระบวนการจัดกิจกรรมการอยูคายพักแรม
ขั้นเตรียมการ
กระบวนการจัดกิจกรรม
ขั้นดําเนินการ
การอยูคายพักแรม
ขั้นสรุป/รายงาน
ผลการดําเนินงาน
ขั้นเตรียมการ
1. การเตรียมความพรอมของผูบังคับบัญชา
ผูบังคับบัญชายุวกาชาด ควรมีความรูและประสบการณในการจัดคาย ควรเตรียม
ความพรอมกอนการจัดกิจกรรมการอยูคาย โดยเตรียมเขียนแผนงาน โครงการ งบประมาณ
ไวลวงหนา โดยจัดเตรียมการ ดังนี้
1.1 กําหนดและสํารวจสถานที่ ในการอยูคายจะตองมีสถานที่สําหรับการตั้งคาย
อาจจะเปนในสถานศึกษาหรือนอกสถานศึกษา ไดแก วนอุทยาน คายลูกเสือ ศูนยกิจกรรมยุวกาชาด
และสถานที่อื่น ๆ ที่เตรียมไวสําหรับการอยูคาย ไดแก
1.1.1 สํารวจสถานที่เพื่อตรวจความเรียบรอยในดานความปลอดภัย น้ํา ไฟ
ติดตอกับเจาของสถานที่ใหแนนอน
1.1.2 ขออนุญาตใชสถานที่
1.2 เขียนโครงการและขออนุมัติโครงการ (ตัวอยางภาคผนวก หนา 98)
1.3 ขออนุ ญ าตผู ป กครองสมาชิ ก ยุ ว กาชาดเป น ลายลั ก ษณ อั ก ษร (ตั ว อย า ง
ภาคผนวก หนา 96)
1.4 จัดทําประกันชีวิตทุกคนที่ไปอยูคาย (กรณีที่โรงเรียนไมมีประกันชีวิต)
1.5 จัดทําคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการและแจงหนวยงานหรือบุคคลที่เกี่ยวของทราบ
ลวงหนากอนการอยูคาย เชน วิทยากร แพทย พยาบาล ตํารวจทองที่ เปนตน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 15
2.3.3 เครื่องเลนดนตรีตามถนัด
2.3.4 อุปกรณกีฬาตามถนัด
2.3.5 อุปกรณงานประดิษฐ
- มีด - เข็ม
- กรรไกร - กาว
- ดาย ฯลฯ
2.3.6 ยารักษาโรคประจําตัว
2.3.7 ของใช อื่น ๆ ที่จํ า เป น เช น ผ า ห ม เชื อ กผู ก เงื่ อ น เข็ ม ทิ ศ สมุ ด บั น ทึ ก
ปากกา ยากันยุง ไฟฉาย ฯลฯ
หลักการบรรจุอุปกรณการอยูคายลงกระเปา
นําของที่จัดเตรียมทั้งหมดมาวางรวมกัน เพื่อ
ตรวจสอบว า ครบตามรายการที่ กํ า หนดหรื อ ไม ดํ า เนิ น การบรรจุ ล ง
ภายในกระเปาตามลํา ดับการใชงาน คือ ของที่ตองใชภายหลังบรรจุ
กอน ของที่ตองใชกอนบรรจุภายหลัง ของแข็งบรรจุไวดานนอกลําตัว
ของนุมบรรจุไวติดกับลําตัว จะทําใหไมเจ็บหลัง
ขั้นดําเนินการ
1. การปฐมนิเทศ
สิ่งที่สําคัญเปนอยางยิ่งในการอยูคาย คือ การปฐมนิเทศ ทั้งนี้เพื่อจะไดทราบแนวทาง
การปฏิบัติขณะอยูคาย เพราะการปฐมนิเทศเปนสิ่งชี้นําและทําความเขาใจในดานตาง ๆ หากการ
อยูคายแตละครั้งขาดการปฐมนิเทศที่ดีก็จะทําใหไมบรรลุผลดีเทาที่ควร ดังนั้น การปฐมนิเทศ
ควรกระทําเมื่อสมาชิกยุวกาชาดมารายงานตัวพรอมเพรียงกัน กําหนดเวลาที่เหมาะสมที่สุด คือ กอน
การเดินทางไปถึงคายหรือทันทีที่เดินทางถึงคาย กอนการปฐมนิเทศใหพิธีกรแนะนําการใชสมุดคูมือ
หรือสมุด และควรจะมีการสอดแทรกเพลง เกม ตามความเหมาะสม
การกลาวตอนรับ
หลักปฏิบัติในการอยูคายพักแรม
การจัดสมาชิกในการอยูคายพักแรม
หัวขอการปฐมนิเทศ การจัดหนวยสี
การจัดหนวยบริการ
การแตงกาย
สัญญาณนกหวีด
เกณฑการใหเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 17
การกลาวตอนรับสมาชิกในการอยูคายพักแรม และชี้แจงวัตถุประสงคของ
การอยูคายพักแรม
(ตัวอยาง) “สวัสดีสมาชิกยุวกาชาดทุกทาน ในนามของคณะผูจัดดําเนินการการอยู
คายพักแรม แสดงความยินดีและขอตอนรับทุกทานที่เขามาอยูคายพักแรม การอยูคายพักแรมมี
ความสําคัญตอการพัฒนาทางดานรางกาย จิตใจ อารมณ และสังคม อาจกลาวสรุปได ดังนี้
1. ฝกใหเกิดการเรียนรูวิธกี ารทํางานเปนกลุม หมู คณะ
2. รูจักการปฏิบตั ิตนในการเปนผูนาํ และผูตามที่ดี
3. รูจักและยอมรับในบทบาทและหนาที่ของตนและผูอื่น
4. รูจักปรับตัวใหเขากับผูอื่นและสภาพแวดลอมไดดี
5. รูจักการแกปญ หา ทําใหไมยอทอ ออนแอ และเกิดความอดทนในที่สดุ
6. เสริมสรางใหเกิดความคิดสรางสรรคในดานตาง ๆ
7. สงเสริมและพัฒนาใหสมาชิกในคาย มีความคิดริเริ่มสรางสรรคในการ
แสดงความคิดเห็น รวมอภิปราย ระดมสมอง และการแสดงออกในกิจกรรมตาง ๆ
8. สงเสริมการสรางสัมพันธภาพระหวางเพื่อนสมาชิกยุวกาชาดในคาย
เปนพืน้ ฐานในการสรางสัมพันธภาพที่ดีแกบุคคลทั่วไป
9. สงเสริมและปลูกฝงความมีระเบียบวินัยใหแกตัวเอง โดยปฏิบัติตาม
ระเบียบของการอยูคาย
10. สรางเสริมประสบการณ ทําใหเกิดลักษณะนิสัยที่ดี เพื่อนําไประยุกตใช
ในชีวิตประจําวัน
หลักปฏิบัติในการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด
การจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด ผูบังคับบัญชายุวกาชาดควรกําหนด
หลั ก ปฏิ บั ติใ นการอยู ค า ย เพื่ อ ส ง เสริ ม ความมี ระเบี ย บวินั ย และการอยู ร ว มกั น อย า งมี ค วามสุ ข
โดยใหสมาชิกยุวกาชาดถือปฏิบัติตลอดระยะเวลาของการอยูคาย ดังนี้
1. สิ่งที่ควรปฏิบัติในการอยูคายยุวกาชาด
1.1 มีระเบียบวินัยในตนเองและปฏิบัติตามระเบียบของการอยูคาย
1.2 ปฏิบัติตามคําสั่งของผูอํานวยการคายและวิทยากร
1.3 ตรงตอเวลาและมีความพรอมเพรียงอยูเสมอ
1.4 สามัคคี อดทน รูจักใหอภัย และสละเพื่อประโยชนสวนรวม
1.5 แบงหนาที่การงานและรวมกันรับผิดชอบตามที่ไดรับมอบหมาย
18 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
1.6 ปฏิบัติตอกันตามขบวนการหมูพวกและมีมนุษยสัมพันธที่ดี
1.7 รักษาอนามัย
1.8 มีความคิดริเริ่มสรางสรรค
2. การรักษาความปลอดภัย
2.1 ปฏิบัติกิจกรรมดวยความระมัดระวัง
2.2 ตรวจสอบสถานที่ พั ก ภาชนะ เครื่ อ งนุ ง ห ม ก อ นใช ทุ ก ครั้ ง
เพื่อปองกันสัตวอันตรายและมีพิษ
2.3 รักษาความปลอดภัยของตนเอง
2.4 จัดเก็บวัสดุอุปกรณใหถูกตอง เรียบรอย
3. แนะนําสถานที่
3.1 ประวัติความเปนมาของสถานที่โดยสังเขป
3.2 การใชสถานที่ ไดแก กองอํานวยการ ที่พัก ที่รับประทานอาหาร
สถานที่ปฏิบัติกิจกรรม และหองน้ํา หองสวม ฯลฯ
3.3 สวัสดิการและการอํานวยความสะดวก ไดแก อุปกรณที่จําเปน
การรักษาพยาบาล บริการโทรศัพท ฯลฯ
การจัดสมาชิกในการอยูคายพักแรม
1. ใหแบงสมาชิกออกเปนหนวยสี แตละหนวยสีมีสมาชิก 6 - 10 คน
2. ใหแตละหนวยสี มีหัวหนาหนวย 1 คน รองหัวหนาหนวย 1 คน ติดเข็ม
เครื่องหมายหัวหนาหนวยและรองหัวหนาหนวยที่อกเสื้อดานขวา
3. ในการอยูคายพักแรม ใหมีการเปลี่ยนบุคคลที่จะเปนหัวหนาหนวยและ
รองหัวหนาหนวยทุกวัน เพื่อเปลี่ยนหนาที่รับผิดชอบกัน และในการนั่งหรือเขาแถวใหหัวหนาหนวย
อยูหัวแถว และรองหัวหนาหนวยอยูทา ยแถวเสมอ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 19
การจัดหนวยสี
การจัดหนวยสีและการมอบผาผูกคอใหกับสมาชิกยุวกาชาด ใหจัดตาม
วันที่เริ่มเขาคาย เชน
วันจันทร สีเหลือง
วันอังคาร สีชมพู
วันพุธ สีเขียว
วันพฤหัสบดี สีแสด
วันศุกร สีฟา
วันเสาร สีมวง
วันอาทิตย สีแดง
หมายเหตุ การจัดหนวยสีโดยใชผาผูกคอเปนสัญลักษณในการอยูคายพักแรม อนุโลมใหใชสี
ตามวันได เชน ในกรณีที่เริ่มอยูคายพักแรมวันอาทิตย ก็ใชผาผูกคอสีแดง เปนตน
หนวยบริการ
ใหจัดสมาชิกทําหนาที่บริการ เรียกวา “หนวยบริการ” โดยจัดใหทําหนาที่
ประจําวันและอาจจัดไดมากกวา 1 หนวยสี สําหรับการอยูคายพักแรมใหมีการเปลี่ยนหนาที่กันทุกวัน
และรับมอบหนาที่กันในพิธีหนาเสาธงประจําวัน
หนาที่หนวยบริการ มีดังตอไปนี้
1. นํารองเพลงชาติ สวดมนต แผเมตตา และเพลงสรรเสริญพระบารมี
2. ชักธงชาติขึ้นในตอนเชา และชักธงลงในตอนเย็น
3. ดู แ ลความสะอาด สถานที่ ที่ ใ ช ร ว มกั น เช น ห อ งน้ํ า ห อ งส ว ม
หองประชุม หองอาหาร และบริเวณทั่วไป เปนตน
4. อํานวยความสะดวกแกวทิ ยากรทีม่ าบรรยาย
5. ตกแตงสถานที่ที่ใชรวมกัน เชน จัดเปลี่ยนดอกไมโตะหมูบูชา จัดดอกไม
จัดที่นงั่ โตะ และหองอาหาร เปนตน
6. จัดสถานที่เกีย่ วกับการแสดงรอบกองไฟ
7. รับผิดชอบงานอื่น ๆ ที่ไดรบั มอบหมาย
20 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
การเปลี่ยนหนวยบริการ
1. หนวยบริการหนวยแรก จะเริ่มปฏิบัติงานตั้งแตไดรับมอบหมาย และ
ใหมีการเปลีย่ นหนวยบริการในพิธหี นาเสาธงทุกวัน
2. ในวันสุดทายของการอยูคาย ตั้งแตพิธีหนาเสาธงเปนตนไปจนถึงพิธี
ปดการอยูคาย ใหจัดผูแทนบริการอาสาสมัครทําหนาที่บริการตามความจําเปนและความเหมาะสม
การมอบเครื่องหมายบริการ
ใหวทิ ยากรเปนผูม อบเครื่องหมายบริการแกหนวยบริการที่ทาํ หนาที่ในวันแรก
ที่มีการปฐมนิเทศ และเมื่อปฏิบัติหนาที่เสร็จแลวจึงมอบใหหนวยสีที่จะรับหนาที่บริการตอไปในพิธี
หนาเสาธง
เครื่องหมายบริการใชวัสดุสขี าว หรือริบบิน้ สีขาว
รูปวงกลม มีเสนผาศูนยกลาง 3 - 4 เซนติเมตร เขียนอักษรสีแดงวา “บริการ”
อยูตรงกลาง
การแตงกาย
1. ผูอํานวยการคาย วิทยากร ใหแตงเครื่องแบบผูบังคับบัญชายุวกาชาด
ในพิธีเปด ปดการอยูคาย พิธีหนาเสาธง การตรวจเยี่ยม และการบรรยาย
2. กิจกรรมภาคสนาม อนุโลมใหวิทยากรหญิงแตงเครื่องแบบผูบังคับบัญชา
ยุวกาชาดชายได
3. พิธีกรประจําวันใหแตงเครื่องแบบผูบังคับบัญชายุวกาชาด
4. สมาชิกยุวกาชาด ใหแตงกายเครื่องแบบยุวกาชาด และผาผูกคอตาม
หน ว ยสี ในพิ ธี เ ป ด ป ด ค า ย พิ ธี ห น า เสาธง และการตรวจเยี่ ย ม นอกจากนี้ ใ ช ชุ ด ลํ า ลอง เช น
กระโปรง กางเกงขายาว เสื้อเชิ้ต หรือเสื้อยืด ฯลฯ และในการแตงชุดลําลองตองผูกผาผูกคอประจํา
หนวยสี รวมทั้งติดเครื่องหมายหัวหนาหนวยหรือรองหัวหนาหนวย เครื่องหมายบริการและปายชื่อ
ดวย
5. เครื่องหมายบริการติดที่อกเสื้อดานซาย
6. เครื่องหมายหัวหนาหนวย และรองหัวหนาหนวยติดที่อกเสื้อดานขวา
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 21
การตอนรับและขอบคุณวิทยากร
เพลงที่ใชในการตอนรับและขอบคุณวิทยากร เปนการสรางสัมพันธภาพ
และความเขาใจอันดี ระหวางสมาชิกยุวกาชาดและวิทยากร ไดแก
1. เพลงยินดีที่รูจัก ใชในกรณีที่วทิ ยากรทีย่ ังไมเคยไดรับการแนะนําใหรูจัก
มากอน (รอง 1 จบ)
เพลงยินดีที่รจู ัก
ยินดีที่รูจกั ทานที่รักขอเชิญรวมจิต
เรารักกันฉันทมิตร รักสนิทเหมือนพีน่ องกัน
ยินดีที่รูจกั ทานที่รักขอรวมใจมั่น
ขอใหผูกสัมพันธ เพื่อรักกันใหนานเถิดเอย
22 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เพลงสวัสดียวุ กาชาด
สุขใจที่ไดมาพบหนา พวกเรายุวกาชาดไทย
สวัสดี สวัสดี มีชัย สดชื่นแจมใส สวัสดี สวัสดี
เกณฑการใหเครื่องหมายวิชาการอยูคา ย
การจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด แบงเปน 2 กิจกรรม คือ
1. กิจกรรมการอยูคาย 1
2. กิจกรรมการอยูคาย 2
1. กิจกรรมการอยูคาย 1
สาระสําคัญ
การอยูคาย 1 เปนกิจกรรมการอยูคายกลางวัน กลาวคือ เชาไป เย็นกลับ
เพื่อสงเสริมใหสมาชิกยุวกาชาดปฏิบัติตนตามระเบียบการอยูคาย มีความรูความเขาใจเกี่ยวกับ
การใชสัญญาณมือ สัญญาณนกหวีด และการปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ตามที่กําหนด
จุดประสงค
เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาด
1. บอกวัตถุประสงคของการอยูคายกลางวันได
2. ปฏิบัติตามระเบียบการอยูคายกลางวันได
3. ปฏิบัติตามสัญญาณนกหวีดและสัญญาณมือได
4. ปฏิบัติกิจกรรมตามทีก่ ําหนด
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 23
เนื้อหา
1. วัตถุประสงคของการอยูค ายกลางวัน
2. ระเบียบปฏิบัติในการอยูคายกลางวัน
2.1 การปฏิบัติตน
2.2 การแตงกาย
2.3 การแบงสมาชิกยุวกาชาด ฯลฯ
3. สัญญาณนกหวีดและสัญญาณมือ
4. กิจกรรมอยูคายกลางวัน (ภาคปฏิบัติ)
กิจกรรมเสนอแนะ
1. ผูบังคับบัญชายุวกาชาดและสมาชิกยุวกาชาด รวมกันประชุมวางแผน
กําหนดกิจกรรมคายพักแรม และศึกษาระเบียบปฏิบัติ ตลอดจนแบงงานมอบหมายหนาที่
2. กําหนดกิจกรรม ดังนี้
2.1 เกม 2.2 ระเบียบแถว
2.3 เงื่อน 2.4 การแสดงเงียบ
2.5 กิจกรรมการเดินทางไกล
2.6 กิจกรรมนักบําเพ็ญประโยชน (ในโรงเรียน)
2.7 กิจกรรมประดิษฐของใชหรือของเลนจากวัสดุ
2.8 กิจกรรมอื่น ๆ ตามความเหมาะสม
3. ปฏิบัติกิจกรรมตามกําหนด
สื่อการจัดกิจกรรม/แหลงเรียนรู
1. แผนภูมิ
2. แผนภาพ สไลด หรือวีดิทศั น
3. คอมพิวเตอร
4. อุปกรณสําหรับจัดกิจกรรมตาง ๆ
5. สถานที่
6. บุคลากร
7. ภาพกิจกรรมการอยูคาย
24 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เกณฑการใหเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
1. อยูคา ยกลางวันเปนเวลาอยางนอย 2 วันติดตอกัน
2. บอกวัตถุประสงคของการอยูคายกลางวันได
3. ปฏิบัติตามระเบียบการอยูคายกลางวันได
4. ปฏิบัติตามสัญญาณนกหวีดและสัญญาณมือได
5. เขารวมกิจกรรมครบตามที่กําหนด
ภาพเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษการอยูค าย 1
ขอเสนอแนะ
การปฏิบัติกิจกรรมของสมาชิกยุวกาชาด เพื่อใหผานเกณฑตามที่กําหนด ใหอยูในดุลยพินิจ
ของผูบังคับบัญชายุวกาชาดพิจารณา ทั้งนี้โดยตองคํานึงถึงความปลอดภัยและความเหมาะสม
ตามวุฒิภาวะของสมาชิกยุวกาชาด
2. กิจกรรมการอยูคาย 2
สาระสําคัญ
การอยู ค า ย 2 เป น กิ จ กรรมการอยู ค า ยแบบพั ก แรม ซึ่ ง เน น การปฏิ บั ติ
กิจกรรมรว มกัน ของสมาชิ ก ยุ ว กาชาด ตามกฎระเบียบของการอยู คา ย ฝกให ส มาชิก ยุ ว กาชาด
มีความเสียสละ อดทน สามัคคี รูจักบทบาทการเปนผูนํา ผูตามที่ดี สามารถนําทักษะตาง ๆ ที่ไดรับ
ไปปรับใชในการแกปญหา ซึ่งจะเปนประโยชนในชีวิตประจําวันตอไป
จุดประสงค
เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาด
1. ปฏิบัติกิจกรรมรวมกันในระหวางการอยูคายพักแรมได
2. ปฏิบัติตนตามระเบียบการอยูคายพักแรมได
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 25
เนื้อหา
1. วัตถุประสงค หลักปฏิบัติ และระเบียบการอยูคายพักแรม
2. กิจกรรมหลักตามหลักสูตรกิจกรรมยุวกาชาด
3. กิจกรรมพิเศษตามหลักสูตรกิจกรรมยุวกาชาด
4. กิจกรรมนันทนาการ
5. พิธีตาง ๆ ในการอยูคายพักแรม เชน พิธีเปด ปดกิจกรรมยุวกาชาด
พิธีหนาเสาธง การตรวจเยีย่ ม การแสดงรอบกองไฟ การสวดมนตและแผเมตตา ฯลฯ
กิจกรรมเสนอแนะ
1. ผูบงั คับบัญชายุวกาชาด ปฐมนิเทศ ชี้แจงวัตถุประสงคและหลักปฏิบัติ
ในการอยูคา ยพักแรม การมอบหมายหนาที่ แบงงานใหสมาชิกยุวกาชาด
2. วางแผนการจัดกิจกรรมคาย โดยกําหนดเปนตารางการจัดกิจกรรม
ประจําวัน
3. ใหสมาชิกยุวกาชาดจัดเตรียมอุปกรณและเครื่องใชในการอยูคายพักแรม
3.1 สวนตัว
3.2 สวนรวม
4. ตรวจสอบความพรอมของอุปกรณ เครื่องใช กอนไปอยูคายพักแรม
5. ปฏิบัติตามตารางที่ผูบังคับบัญชาจัดขึ้น โดยใชแนวทางจากการจัด
กิจกรรมพิเศษ กิจกรรมการอยูคาย เชน การตกแตงทีพ่ กั และอื่น ๆ ตามความเหมาะสม
6. ใหสมาชิกยุวกาชาดจัดทํารายงานการอยูคายพักแรม
สื่อการจัดกิจกรรม/แหลงเรียนรู
1. อุปกรณการอยูคาย เชน เต็นท เครื่องมือ (มีด เสียม พลั่ว ฯลฯ)
เครื่องครัว (หมอ เตา กระทะ) เปนตน
2. ภาพพลิกและโปสเตอรพธิ ีการตาง ๆ
3. วีดิทัศน
4. สไลด
5. ภาพกิจกรรมการอยูคายพักแรม
6. สถานที่อยูค ายพักแรม
7. วิทยากร
8. อุปกรณสาํ หรับจัดกิจกรรม ทัง้ ภาควิชาการและนันทนาการ
26 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เกณฑการใหเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
1. อยูคา ยพักแรมอยางนอย 3 วัน 2 คืน
2. ปฏิบัติตนตามระเบียบการอยูคายพักแรม
3. ปฏิบัติกิจกรรมครบตามที่กําหนด
ภาพเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษการอยูค ายพักแรม 2
ขอเสนอแนะ
การปฏิบัติกิจกรรมของสมาชิกยุวกาชาด เพื่อใหผานเกณฑตามที่กําหนด ใหอยูในดุลยพินิจ
ของผูบังคับบัญชายุวกาชาดพิจารณา ทั้งนี้โดยตองคํานึงความปลอดภัยและความเหมาะสมตาม
วุฒิภาวะของสมาชิกยุวกาชาด
กิจกรรมสรางความคุนเคย
หลังจากการปฐมนิเทศแลวอาจจะจัดกิจกรรมสรางความคุนเคยในระหวาง
สมาชิก โดยใหทกุ คนไดมีโอกาสรวมกิจกรรม
2. พิธีเปดการอยูคายยุวกาชาด
พิธีเปดการอยูคาย ใหกระทําเมื่อเดินทางมาถึงคายหรือหลังจากการปฐมนิเทศแลว
ในการอยูคายของยุวกาชาด ตองมีพิธีเปดและพิธีปดคายตามแบบยุวกาชาด ซึ่งมีขั้นตอนดังตอไปนี้
2.1 พิธีเปดการอยูคายในหองประชุมแบบมีพิธีทางศาสนา ใหถือปฏิบัติดังนี้
อุปกรณที่ใชในพิธีเปด ปดในหองประชุม ไดแก
2.1.1 โตะหมูบูชา พระพุทธรูป ดอกไม ธูปเทียน
2.1.2 พระบรมฉายาลักษณพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และสมเด็จ -
พระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ
2.1.3 ธงชาติ
2.1.4 ธงยุวกาชาด
2.1.5 แทนประธาน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 27
2.1.6 ชุดรับแขก
2.1.7 เครื่องเสียง ไมโครโฟนอยางนอย 2 ตัว
2.1.8 ภาชนะสําหรับใสเครื่องดื่มใหประธานและแขกผูมีเกียรติ
2.1.9 แฟมสําหรับใสคํากลาวรายงานและแฟมคํากลาวเปด
2.1.10 พาน
การจัดสถานที่
จัดโตะหมูบูชาพรอมพระพุทธรูป ตั้งอยูตรงหนาหองประชุม ธงชาติ
ธงยุวกาชาด ตั้งอยูดานขวาของพระพุทธรูป พระบรมฉายาลักษณพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว
และสมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินนี าถ อยูดานซายเรียงตามลําดับ (ดังภาพ)
ขั้นตอนพิธีเปด
1. สมาชิก แขกผูมีเกียรติ วิทยากร และเจาหนาที่ผูเกีย่ วของนั่งประจําที่
2. เมื่อประธานมาถึงหองประชุม ใหทกุ คนยืนตรงเพื่อเคารพประธาน
3. ประธานบูชาพระรัตนตรัย ทุกคนที่อยูในหองประชุมยืนตรง
4. เจาหนาทีส่ งเทียนชนวนใหประธานจุดและรอรับ
5. เมื่อประธานเริ่มจุดเทียนใหทุกคนในหองประชุมประนมมือ
6. เมื่อประธานกราบ ใหทุกคนกมศีรษะยกมือจรดปลายนิ้วที่ระหวางคิ้ว 3 ครั้ง
7. ประธานถอยหลังโคงคํานับตรงกลาง 1 ครั้ง แลวจึงเดินกลับมานั่งที่ชุดรับแขก
หรือยืนบนแทนรับรายงาน ทุกคนในหองประชุมนั่งลง
8. ผูอาํ นวยการคายหรือผูท ไี่ ดรับมอบหมายกลาวรายงาน
28 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
9. เมื่อประธานใหโอวาทและกลาวเปดแลวใหพิธีกรสั่ง “ทั้งหมด-ตรง”
ทุกคนยืนเคารพประธานแลวนั่งลง
10. ผูอํานวยการคาย วิทยากร เจาหนาที่ ผูบ ังคับบัญชา และสมาชิก
ยุวกาชาด ไปทําพิธีเปดคายในสนาม
ขั้นตอนพิธีเปด
1. สมาชิก แขกผูมีเกียรติ วิทยากร และเจาหนาที่ผูเกีย่ วของนั่งประจําที่
2. เมื่อประธานมาถึงหองประชุม ใหทกุ คนยืนตรงเพื่อเคารพประธาน
3. ประธานประกอบพิธี ทุกคนที่อยูในหองประชุมยืนตรง ประธานทํา
ความเคารพธงชาติ ถวายความเคารพพระบรมฉายาลักษณพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว และ
สมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถ แลวเดินกลับมานั่งยังจุดที่รับแขก หรือยืนบนแทนรับรายงาน
ทุกคนในหองประชุมนั่งลง
4. ผูอาํ นวยการคาย หรือผูไดรับมอบหมายกลาวรายงาน
5. เมื่อประธานใหโอวาทและกลาวเปดคายแลวใหพิธีกรสั่ง “ทั้งหมด-ตรง”
ทุกคนยืนเคารพประธานแลวนั่งลง ผูอํานวยการคาย วิทยากร ผูบังคับบัญชา เจาหนาที่ และ
สมาชิกยุวกาชาด ไปทําพิธเี ปดคายในสนาม
การจัดสถานที่
จัดใหมีเสาธงในสนาม โดยมีธง 3 ผืน ไดแก ธงชาติ ธงยุวกาชาด ธงมาตรฐานใหญ
30 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ขั้นตอนพิธีเปด
1. พิธีกรยืนหนาเสาธง หางจากธงประมาณ
3 กา ว เปา สัญ ญาณนกหวีด เรีย กทั้ง หมด พิธีก รสั่ง “แถว”
แลวทําสัญญาณมือแถวครึ่งวงกลมและสั่งจัดแถวบริเวณหนาเสาธง
2. สมาชิกยุวกาชาดเขาแถวเปนรูปครึ่งวงกลม
เรี ย งตามลํ า ดั บ คื อ หน ว ยบริ ก ารเป น หน ว ยสี แ รก อยู ท างซ า ยมื อ
และหนวยสีสุดทายอยูทางขวามือของพิธีกร แตละหนวยสียืนหางกัน
ประมาณ 1 กาว แตละคนในหนวยสีหางกัน 1 ชวงศอก หัวหนาหนวย
อยูทางขวาของแถว รองหัวหนาหนวยอยูทายแถวเสมอ หัวหนาหนวย
ของสีแรกกับรองหัวหนาหนวยของสีสุดทาย ยืนอยูแนวเดียวกันกับพิธีกร
และอยูหางจากพิธีกรในระยะเทากัน
3. เมื่อจัดแถวเรียบรอยแลว พิธีกรสั่ง “นิ่ง” แลวสั่ง “พัก” จากนั้นพิธีกร
มายืนอยูดานขวาหรือดานซายของเสาธง ในระหวางที่สมาชิกยุวกาชาดกําลังจัดแถว ผูอํานวยการคาย
รองผูอํานวยการคาย วิทยากร ยืนเปนแถวหนากระดานหลังเสาธง หางจากเสาธงประมาณ 3 กาว
ผูอํานวยการคายยืนอยูกลางแถว
4. ใหผูแทนหนวยบริการ 4 คน ออกมาชักธงชาติ 2 คน ธงยุวกาชาด 2 คน
โดยยื น เป น แถวหน า กระดานหน า เสาธง ห า งจากเสาธงประมาณ 3 ก า ว ทํ า ความเคารพโดย
คนทางขวาสุดสั่ง “แถว - ตรง” แลวออกไปปลดเชือกที่เสาธง สงเชือกใหคนทางซายทําหนาที่เปนผูชักธง
5. พิธีกรสั่ง “เคารพธงชาติ ทั้งหมด - ตรง” ผูแทนหนวยบริการนํารอง
เพลงชาติ ทุกคนรองรับตอไปพรอม ๆ กันจนจบ ในการชักธงจะตองใหธงขึ้นทางขวามือ ขณะที่
ชักธงนั้นเชือกจะตองตึงอยูเสมอ โดยใหธงชาติอยูเหนือธงยุวกาชาดประมาณ 1 ชวงธง เมื่อชักธง
สูยอดเสาแลวใหคนทางขวาทําหนาที่เปนผูผูกเชือกธง เมื่อเสร็จสิ้นเรียบรอยแลวใหคนทางขวาสุดสั่ง
“ขวา - หัน” วิ่งกลับไปเขาแถวตามเดิม
6. พิธีกรสั่ง “ถอดหมวก - เตรียมสวดมนต” ทุกคนประนมมือ ผูแทน
หนวยบริการนําสวดมนตยอ (บทพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ โดยยอ นําสวดทีละวรรค)
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 31
คําสวดมนต (อยางยอ)
2.4 การตรวจเยี่ยม
การตรวจเยี่ ย ม คื อ การที่ วิ ท ยากรที่ ไ ด รั บ มอบหมายไปตรวจดู แ ลความ
เปนระเบียบเรียบรอย ตลอดถึงความทุกขสุขของสมาชิกในการอยูคายพักแรม
หลักเกณฑในการตรวจเยี่ยม
1. แบงการตรวจออกเปน 2 สาย มีผูตรวจสายละอย างน อย 2 คน
โดยใหคนหนึ่งเปนหัวหนา
2. การปฏิบัติการตรวจเยี่ยม ใหดําเนินการตรวจเยี่ยมสมาชิกยุวกาชาดที่
ที่พัก เริ่มเวลา 07.30 น. ทุกวัน ยกเวนในวันพิธีเปดคาย
3. ผู ต รวจเยี่ ย ม รายงานผลการตรวจเยี่ ย มในพิ ธี ห น า เสาธงตอนเช า
หลังจากพิธีชักธงชาติประจําวันแลว โดยปฏิบัติดังนี้
3.1 ผูแทนที่ไดรับมอบหมายออกไปรายงานผลการตรวจเยี่ยม วันแรก
ของการตรวจเยี่ยมใหผูตรวจเยี่ยมรายงานผลทุกคน วันตอไปใหหัวหนาสายตรวจเยี่ยมแตละสาย
เปนผูรายงานเพียงคนเดียว หรือจะมอบใหผูชวยเปนผูรายงานก็ได สําหรับการรายงานผลการตรวจ
หนวยบริการ ใหปฏิบัติหลังจากการรายงานผลการตรวจเยี่ยมของทุกสายแลว
32 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
การปฏิบัติในขณะตรวจเยี่ยม ใหปฏิบัติดังนี้
1. เมื่อถึงกําหนดเวลาที่ตรวจเยี่ยม ใหสมาชิกเขาแถว
หนากระดานรอรับการตรวจเยี่ยมบริเวณหนาที่พัก
โดยหัวหนาหนวยยืนอยูหัวแถว รองหัวหนาหนวย
อยูทายแถว
2. หั ว หน า สายตรวจเยี่ ย ม มายื น หน า แถวและ
ยื น ตรงกั บ หั ว หน า หน ว ย ห า งประมาณ 3 ก า ว
คณะผู ต รวจเยี่ ย ม ยื น ด า นหลั ง หั ว หน า สาย
หัวหนาหนวยสั่ง “หนวยสี...(ชื่อหนวยสี)…ตรง”
แลวกาวไปขางหนา 1 กาว รายงานวา “หนวยสี…
มี สมาชิ ก…คน เป น ชาย…คน หญิ ง …คน (ถ า มี ใ ครเจ็ บ ป ว ยรายงานให ท ราบด ว ย ถ า ไม มี
ก็รายงานวา ทุกคนสบายดี) และลงทายวา “พรอมที่จะรับการตรวจแลวคะ/ครับ”
3. หัวหนาหนวยรายงานเสร็จแลวถอยกลับที่เดิม แลวสั่ง “พัก”
4. หัวหนาสายตรวจ ตรวจหัวหนาหนวยเปนคนแรก โดยกาว
เขาไป 1 กาว หัวหนาหนวยทํา “ทาตรง” โดยอัตโนมัติ และเมื่อตรวจดานหนาเรียบรอยแลว ผูตรวจสั่ง
“หัวหนาหนวย กลับหลัง - หัน” หลังจากตรวจเสร็จสั่ง “หัวหนาหนวย กลับหลัง - หัน” อีกครั้ง
ขณะเดียวกันใหสายตรวจที่มาดวยเขาไปตรวจภายในและภายนอกที่พัก โดยไมตองรอใหมีผูนํา
ไปตรวจ
5. หัวหนาสายตรวจ ตรวจสมาชิกคนตอ ๆ ไปจนครบ ในลักษณะ
สืบเทาไปทางขวา หัวหนาหนวยตองเดินตามไปขาง ๆ ลักษณะเดียวกับผูตรวจ โดยอยูดานซาย
ของผูตรวจเพื่อรับฟงคําติชม ขณะที่ผูตรวจเดินไปตรงกับสมาชิกคนใด ใหคนนั้นปฏิบัติ “ทาตรง”
โดยอัตโนมัติ หลังจากผูตรวจผานไปแลวจึงปฏิบัติทา “พัก” เชนเดิม
6. หัวหนาสายตรวจ เดินตรวจถึงรองหัวหนาหนวยซึ่งยืนอยูทายแถว
เมื่อตรวจดานหนารองหัวหนาหนวยเสร็จแลวสั่ง “รองหัวหนาหนวย กลับหลัง-หัน” หลังจาก
ตรวจดานหลังเสร็จแลวสั่ง “กลับหลัง - หัน” อีกครั้ง
7. เมื่อรองหัวหนาหนวยรับการตรวจเรียบรอยแลว หัวหนาสายตรวจ
แจงใหรองหัวหนาหนวยเขาไปรับฟงคําติชมและแนะนําผลการตรวจจากผูตรวจภายในและภายนอกที่พัก เพื่อ
ให รองหั วหน าหน วยนํ าผลการตรวจดั งกล าวไปแจ งให สมาชิ กในหน วยสี ของตนทราบภายหลั ง ระหว างนี้
หั วหน าสายตรวจก็ จะเดิ นตรวจแถวต อไป โดยเดิ นอ อมไปตรวจด านหลั งจากท ายแถวไปหั วแถว
ในลั กษณะสื บเท าไปด านข างทางขวามื อ หั วหน าหน วยสื บเท าตามไปเช นเดี ยวกั บการตรวจด านหน า
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 35
2.5 พิธีหนาเสาธง
หลั ง จากวั น พิ ธี เ ป ด การอยู ค า ยแล ว ให ทํ า พิ ธี ห น า เสาธงในสนาม เวลา
ประมาณ 08.00 น. ทุกวัน โดยปฏิบัติดังนี้
1. พิธีกรยืนหนาเสาธง หางจากเสาธงประมาณ 3 กาว เปาสัญญาณนกหวีด
เรี ย กทั้ ง หมด แล ว สั่ ง “แถว” แล ว ทํ า สั ญ ญาณมื อ แถวครึ่ ง วงกลม และสั่ ง จั ด แถวบริ เ วณ
หนาเสาธง สมาชิกทั้งหมดเขาแถวครึ่งวงกลมเรียงตามลําดับหนวยสี หนวยสีแรกซึ่งยืนอยูซายมือ
ของพิธีกร คือ หนวยบริการ และหนวยสีสุดทายอยูทางขวามือของพิธีกร ใหหัวหนาหนวยสีบริการและ
รองหัวหนาหนวยสีสุดทายยืนอยูแนวเดียวกันกับพิธีกร และหางจากพิธีกรในระยะเทากัน แตละ
หนวยสีหางกันประมาณ 1 กาว แตละคนในหนวยสีหางกัน 1 ชวงศอก หัวหนาหนวยอยูทางขวามือ
ของแถว รองหัวหนาหนวยอยูทายแถวเสมอ เมื่อจัดแถวเรียบรอยแลว พิธีกรสั่ง “นิ่ง” แลวสั่ง “พัก”
จากนั้นพิธีกร มายืนอยูทางดานขวาหรือดานซายของเสาธง สําหรับวันตอ ๆ ไป หนวยบริการที่ปฏิบัติ
หนาที่แลว ใหเขาแถวตอเปนหนวยสีสุดทายตามลําดับ
ในระหวางที่สมาชิกกําลังจัดแถว ผูอํานวยการคาย รองผูอํานวยการคายและวิทยากร
ยืนเขาแถวหนากระดานหลังเสาธง หางจากเสาธงประมาณ 3 กาว ผูอํานวยการคายยืนอยูกลางแถว
36 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
การรายงาน เมื่อผูอํานวยการคาย
เชิ ญ แล ว ให ผู ร ายงานเดิ น ออกไปยื น แนวเดี ย วกั บ
ผูอํานวยการคาย ดานซายหรือขวาก็ได ทําความเคารพโดยการยืนตรง จากนั้นผูรายงานอาจจะยืน
แนวเดียวกับผูอํานวยการคาย หรือกาวออกไปขางหนา 1 กาวก็ได หันหนาไปทางสมาชิกยุวกาชาด
และรายงานผลการตรวจเยี่ยมตอผูอํานวยการคายและสมาชิก จบแลวสงใบรายงานใหผูอํานวยการ
คาย ทําความเคารพโดยการยืนตรงแลวกลับเขาที่เดิม
เมื่อผูที่ไดรับมอบหมายรายงานผลครบแลว ผูอํานวยการคายกลาวสรุป
และมอบธงมาตรฐานเล็กใหกับหนวยสีที่ไดรับคะแนนถึงเกณฑมาตรฐาน
การรับธงมาตรฐานเล็ก เมื่อ
ไดรับเชิญใหออกไปรับธง ใหหัวหนาหนวยวิ่งออกไปยืน
เขาแถวหนากระดาน คนแรกยืนตรงหนาผูอํานวยการ
ค า ย ห า งประมาณ 3 ก า ว ตามลํ า ดั บ ก อ นหลั ง
คนทางขวาสุดของแถวสั่ง “แถว - ตรง” แลวกาวเทาซาย
ไปขางหนา 1 กาว เมื่อรับธงจากผูอํานวยการคายแลว
ใหชักเทากลับมายืนที่เดิม เมื่อผูอํานวยการคายมอบธง
ให ค นทางขวาสุ ด ของแถวแล ว จะสื บ เท า ไปทางขวามื อ ให ต รงกั บ หั ว หน า หน ว ยคนต อ ไป
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 37
เพลงมารชยุวกาชาด มีวัตถุประสงคเพื่อปลูกฝงแนวคิดเรื่องการกาชาดและยุวกาชาด
เพลงมารชยุวกาชาด
พวกเรายุวกาชาด พวกเราหมายมาดบําเพ็ญตน เปนประโยชนทั่วไป
ไมรังเกียจเดียดฉันท พวกเรานัน้ ภูมใิ จและเต็มใจ บําเพ็ญประโยชนทกุ คน (รอง 2 จบ)
การมอบและรับเครื่องหมายบริการ เปนการมอบหนาที่หนวยบริการ
จากหนวยบริการที่ปฏิบัติหนาที่แลว มอบเครื่องหมายบริการใหแกหนวยบริการที่จะตองปฏิบัติ
หนาที่ตอจากตน มีขั้นตอนดังตอไปนี้
1. พิธีกรสั่ง “หนวยบริการใหม แถว - ตรง ขวา - หัน” แลวใชคําบอกวา
เดินไปเขาแถวหนากระดานหนาเสาธง โดยยืนหันหนาใหเสาธง
2. พิธีกรสั่ง “หนวยบริการเกา แถว - ตรง ซาย - หัน” แลวใชคําบอกวา
เดินไปเขาแถวหนากระดานหนาเสาธง โดยยืนหันหลังใหเสาธง
3. ใหหนวยบริการเกาและใหมจัดแถวโดยยืนใหตรงคู หางกันประมาณ 1 กาว
38 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
หนวยบริการเกาปลดเครื่องหมายบริการมอบใหหนวยบริการใหม (ขณะมอบเครื่องหมายบริการ
สมาชิกทุกคนรองเพลงบริการ พรอมกับปรบมือตามจังหวะเพลง)
เพลงบริการ
(สรอย) บริการ บริการ งานที่พวกเราทํา เปนประจํา
เราทําไป ไมเคยคิดรวนเร เฮ (ซ้ํา) (เที่ยวที่ 2 ไมมีเฮ)
เราทําดวยความยินดี ไมเคยคิดที่จะเบื่อ
เพราะเรานี้เปนยุวกาชาด หนวยงานบริการ
เก็บกวาดเราทําทุกอยาง สะอาดทุกทางที่ผาน
หนาทีท่ ุก ๆ สถาน เรานี้บริการทัว่ ไป (สรอย 2 เที่ยว ๆ ที่ 2 ไมมี เฮ)
4. เมื่อการมอบเครื่องหมายบริการเสร็จสิ้นลงแลวพิธีกรสั่ง “ขวา - หัน”
หนวยบริการทั้งเกาและใหมกลับเขาที่ (คณะวิทยากรกอนแยกออกจากแถว คนที่อยูทางขวามือ
ของแถวสั่ง “วิทยากร - ตรง ขวา - หัน)
5. พิ ธี ก รกลั บ ไปยื น หน า เสาธงที่ เ ดิ ม ชี้ แ จงและนั ด หมาย เสร็ จ แล ว สั่ ง
“ทั้งหมด - ตรง แยก - แถว”
2.6 การแสดงรอบกองไฟ
การแสดงรอบกองไฟในสมั ย ก อ น เกิ ด จากการที่ พ อ ค า นํ า กองคาราวาน
ขนสินคาไปขายจากเมืองหนึ่งไปยังอีกเมืองหนึ่ง ในระหวางที่หยุดพักตอนกลางคืนมีการจุดกองไฟ
และนั่ ง รอบ ๆ เพื่ อ แก ห นาว เพื่ อ ป อ งกั น ขโมยและสั ต ว ร า ย มี ก ารร อ งรํ า ทํ า เพลงเพื่ อ เป น การ
ผอนคลายอารมณ ตอมาไดมีการแสดงรอบกองไฟในกิจการลูกเสือ ซึ่ง ลอรด บาเดล โพเอลล เปนผู
ริเริ่มนํามาใชในการพาลูกเสือรุนแรกของโลกไปอยูคายพักแรม การแสดงรอบกองไฟเปนสวนหนึ่งของ
การชุมนุมรอบกองไฟ ซึ่งเปนการใหลูกเสือมาประชุมพรอมกันในตอนกลางคืน และในเวลาเดียวกัน
ก็จัดใหมีการแสดงรอบกองไฟดวย
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 39
สําหรับกิจกรรมยุวกาชาด ไดจัดใหมีการแสดงรอบกองไฟขึ้นในคืนสุดทายของการ
อยูคายพักแรม ซึ่งเริ่มเปนครั้งแรกเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2506 ในการอบรมยุวกาชาดใหแก
ครูสอนวิชายุวกาชาด ที่คายลูกเสือวชิราวุธ
วัตถุประสงคของการแสดงรอบกองไฟ
1. เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดไดนําประสบการณตาง ๆ มาใชในการแสดง
2. เพื่อสงเสริมใหเกิดความสามัคคี
3. เพื่อใหรูจักกลาแสดงออก
4. เพื่อใหเกิดความสนุกสนานและผอนคลายความคิดถึงบาน
5. สงเสริมความคิดริเริ่มสรางสรรค
องคประกอบของการแสดงรอบกองไฟ
1. สถานที่ ควรเลือกสถานที่กลางแจงมีบริเวณกวางขวางพอกับจํานวนคน
และไม ห า งไกลจากที่ พั ก แรมมากเกิ น ไป กรณี ฝ นตกหรื อ มี เ หตุ พิ เ ศษ จะจั ด ภายในอาคารและ
ใชกองไฟเทียมก็ได
2. อุปกรณ ไดแก
2.1 ชุดรับแขก
2.2 เกาอี้ประธาน ผูติดตาม แขกผูมีเกียรติ และสมาชิกยุวกาชาด
2.3 เครื่องดื่มสําหรับประธาน ผูติดตาม แขกผูมีเกียรติ และวิทยากร
2.4 เครื่องเสียงพรอมไมโครโฟน
2.5 กองไฟ (หรือกองไฟเทียม)
2.6 เครื่องดนตรีและเครื่องประกอบจังหวะตาง ๆ
2.7 เทียนสําหรับประธาน และเทียนสําหรับสมาชิกยุวกาชาดพรอมไมขีดไฟ
3. กองไฟ ใชฟนที่หาไดจากบริเวณคายพักแรม การกอไฟมี 3 แบบ คือ
3.1 แบบกระโจม ไฟแรงดีแตสิ้นเปลืองเชื้อเพลิง
3.2 แบบปรามิดหรือแบบคอกหมู แสงสวางนอยแตอยูไดนาน
3.3 แบบผสม นํ า ทั้ ง สองแบบมารวมกั น เหมาะสํ า หรั บ การแสดง
ใชเวลานาน
40 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตามปกติ หน วยบริ การทํ าหน าที่ เลี้ ยงไฟ ดู แลกองไฟให ติ ดอยู ตลอดเวลา ถ าลุ กมากใช น้ํ า
พรมรอบ ๆ ไมสาดน้ําไปที่ไฟ วิธีดับไฟ ใหกระจายกองฟนออกแลวเอาน้ําคอย ๆ พรม การกอกองไฟ
ที่ถูกตองควรจะใหไฟมอดพอดีกับเวลาเลิกการแสดง ในการนี้จะตองเตรียมฟนและน้ําสํารองไว
กองไฟเทียม เปนไฟเทียมที่จัดทํา ขึ้นเปนลักษณะกองไฟเพื่อใชในการแสดงรอบกองไฟ
ในอาคาร หรือในสถานที่ที่ไมสามารถใชกองไฟจริงได
4. การจั ดที่ นั่งของผู แสดง จัดเป นรู ปวงกลมใหกองไฟอยู ตรงกลาง ผู แสดง
นั่ง เรีย งกันเปนหน ว ย ๆ บนเก าอี้ ขอนไม หรือพื้นที่ที่กํา หนด หน วยบริ การอยู ทางด า นซา ยมื อ
ของประธาน ที่ นั่ง ประธาน ผู ติด ตาม และแขกพิ เ ศษจัดต า งหากไม ร วมกั บ หน ว ยหนึ่ ง หน ว ยใด
และตองดูทิศทางลมอยาใหควันไปรบกวนประธาน
5. ประธานและผูติดตาม คณะวิท ยากรจะต อ งปรึก ษาหารือกั น ก อ นว า
จะใหผูใดเปนพิธีกร และเชิญใครมาเปนประธาน
6. พิธีกรควรทําโปรแกรมรายละเอียดสําหรับตัวเองไววาจะใหผูใดทําอะไร
รองเพลงอะไร (ตนรายการควรใชเพลงปลุกใจ ตอนกลางใชเพลงรื่นเริงหรือเพลงรําวง ตอนทาย
ควรเปนเพลงจังหวะชา ๆ เพลงที่มีคติ เพลงลา หรือเพลงอวยพร) พิธีกรตองเปนผูมีอารมณสนุกสนาน
และมีประสบการณเปนอยางดี พิธีกรแตงเครื่องแบบผูบังคับบัญชายุวกาชาด แบบที่ 1
7. การแสดงรอบกองไฟ ใหแสดงเปนหนวย ๆ ละไมเกิน 10 นาที ใหทุกคน
ในหนวยมีโอกาสไดแสดง โดยปกติควรสงเรื่องที่จะแสดงใหพิธีกรทราบ ไมนอยกวา 2 ชั่วโมงกอนพิธี
เป ด ทั้ งนี้ เพื่ อจั ดรายการแสดงให เหมาะสมและก อนที่ จะเชิ ญประธาน ให เป นหน าที่ ของพิ ธี กร
แจงใหสมาชิกทราบวาผูใดจะมาเปนประธาน
8. เรื่องที่จะแสดง ควรเปนเรื่องตอไปนี้
8.1 เรื่องสนุกสนาน
8.2 เรื่องเกี่ยวกับวรรณคดีหรือประวัติศาสตร
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 41
8.3 เรื่ อ งที่ เ ป น คติ ส อนใจ เช น แสดงถึ ง ความสามั ค คี การบํ า เพ็ ญ
ประโยชน เปนตน
8.4 การแสดงขนบธรรมเนียมประเพณี
8.5 ไมควรแสดงเรื่องลามก อนาจาร เรื่องเสียดสีสังคม หรือตัวบุคคล
เรื่องเกี่ยวกับการเมืองหรือลอเลียนศาสนา
ลําดับการแสดงรอบกองไฟ
การแสดงรอบกองไฟของยุวกาชาด ใหปฏิบัติตามขั้นตอนตอไปนี้
1. สมาชิกยุวกาชาดนัง่ ประจําที่ โดยจัดทีน่ งั่ เปนรูปวงกลม มีกองไฟเปน
จุดศูนยกลาง จัดทีน่ งั่ ประธานอยูเหนือทิศทางลม ใหหนวยบริการเปนหนวยแรกอยูดานซายของ
ที่นงั่ ประธานและเรียงกันไปตามลําดับหนวยสี หนวยสุดทายจะอยูดา นขวาของที่นงั่ ประธาน ในกรณี
ที่มีสมาชิกมาก สามารถนัง่ ไดมากกวาหนึง่ วง
2. จุดกองไฟและเชิญประธาน เมื่อถึงเวลาพิธีกรสั่งใหหนวยบริการจุดกองไฟ
สมาชิกทุกคนเงียบ ผูบังคับบัญชายุวกาชาด 1 คน ไปเรียนเชิญประธาน เมื่อประธานเขามาในวง
พิธีกรสั่ง “ทั้งหมด - ตรง”
ตัวอยางคํากลาวเปดการแสดงรอบกองไฟ
“จากทิศเหนือ ทิศใต ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ขาพเจาขออัญเชิญ
สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายที่ประจําอยูทั้ง 4 ทิศ จงมาเปนสักขีพยานในการแสดงรอบกองไฟ
ครั้งนี้ สิ่งใดที่เปนอุปสรรคขัดขวางความเจริญกาวหนาของกิจการยุวกาชาด ขอจงมอดไหม
ไปในกองไฟนี้ แสงเพลิงที่ลุกโชติชวงอยูเบื้องหนา เปรียบเหมือนความเจริญรุงเรืองของ
กิ จ การยุ ว กาชาดที่ ใ ห ค วามอบอุ น แก ช าวโลก โดยไม เ ลื อ กชั้ น วรรณะ เชื้ อ ชาติ
และศาสนา ขาพเจาขอเปดการแสดงรอบกองไฟ ณ บัดนี้”
เพลงรอบกองไฟ
โอเมื่อมีไฟ ไฟ ไฟ ลุกขึ้นแจมจา สุขอุราเมื่อเรามาพรอมหนากัน
คืนวันนี้มีสุข ปลดเปลื้องทุกขรับความสําราญ เธอกับฉันนั้นมาเลนรอบกองไฟ (ซ้ํา)
ไฟมันลุก มีความรอน ไมอาทรความรอนของไฟ ไฟจะลุกจะรอน
เพียงไหน *สุขฤทัยรวมวงเฮฮา (ซ้ํา)
โอเมื่อมีไฟ ไฟ ไฟ ลุกขึ้นแจมจา สุขอุราเมื่อเรามาพรอมหนากัน
คืนวันนี้มีสุข ปลดเปลื้องทุกขรับความสําราญ *เธอกับฉันนั้นมาเลนรอบกองไฟ (ซ้ํา)
เพลงพวงมาลัย
(ใชในพิธีแหพวงมาลัย / พุมสลากแสดงรอบกองไฟ ตอจากเพลงรอบกองไฟ)
*โอเจาพวงมาลัย เจาจะลอยไปคลองใครกันแน (ซ้ํา)
รักใครชอบใครใหจริงแท ขอใหแนสักราย
*อยามัวลอยตามลมใหเขาดมดอม สิ้นกลิน่ หอมแลวหนาย (ซ้ํา)
ยามนั้นเจาจะอายเขาไมอยากชม เด็ดเจาดมทิ้งไป
*อยากเปนหงสเหินหาว อยากเปนดาวเลิศลอยวิไล (ซ้ํา)
อยูกับบานไมชอบใจ หนีมาอยูคายไมบอกใครเลย
เอยโอละหนาย โอละหนายหนอยเอย
5. พิธีกรดําเนินรายการแสดง โดยสลับรายการแสดงของวิทยากรตามสมควร
เมื่อหนวยใดแสดงจบและกลับไปนั่งที่เรียบรอยแลว ตองมีการชมเชยและตอบรับ
การชมเชย ใหสมาชิกคนใดคนหนึ่งยืนขึ้น (ไมใชสมาชิกในหนวยสีที่เพิ่ง
แสดงจบ เพื่อเปนผูนํากลาวคําชมเชย) กาวออกมาขางหนา 1 กาว และกลาววา “พี่นองยุวกาชาด
โปรดยืนขึ้น (สมาชิกทุกคนยืนขึ้น ยกเวนหนวยสีที่เพิ่งแสดงจบ) กลาวคําชมเชย พรอมแสดง
ทาทางตามขาพเจา 3 ครั้ง ดังนี้ (แสดงทาทางพรอมกลาวคําชมเชยแลวนับ) หนึ่ง..สอง..สาม”
สมาชิกทุกคนหันหนาไปทางหนวยสีที่เพิ่งแสดงจบ ปฏิบัติพรอมกันเชนเดียวกับผูนําเสร็จแลวรีบนั่งลง
การตอบรับ หนวยสีที่เพิง่ แสดงจบยืนขึน้ ยกมือขวาทับมือซายไวขา งหนา
คว่ํามือเขาหาลําตัวต่ํากวาระดับเอวเล็กนอย กลาวตอบพรอมกับโคงศีรษะ 1 ครั้ง แลวรีบนั่งลง
เพลงดวงเดือนยุวกาชาด
การจุ ด เที ย นจะมี ห รื อ ไม ก็ ไ ด ให อ ยู ใ นดุ ล ยพิ นิ จ ของผู อํ า นวยการค า ย
ตอ จากนั้ น พิ ธี ก รให ทุ ก คนจั บ มื อต อ ๆ กัน เปน วงกลม (ไขว แขนขวาทั บ แขนซ า ย) แล ว รอ งเพลง
“สามัคคีชุมนุม” 1 จบ และฮัมทํานอง 2 ทอนเพลง ขณะรองเพลงใหโยกตัวไปทางขวาและซาย
สลับกันไปจนจบเพลง โดยโยกไปทางขวากอน
หมายเหตุ การเขาแถววงกลมในการรองเพลงชุมนุมยุวกาชาดและอาลัยพี่นองไมตองยืนเปน
หนวยสี
เพลงสามัคคีชุมนุม
พวกเราเหลามาชุมนุม ตางคุมใจรักสมัครสมาน
ลวนมิตรจิตชื่นบาน สราญเริงอยูทุกผูทุกนาม
(สรอย) อันความกลมเกลียว กันเปนใจเดียวประเสริฐศรี
ทุกสิ่งประสงคจงใจ จักเสร็จสมไดดวยสามัคคี
กิจใด ธ ประสงคมี รวมใจภักดีแดพระจอมสยาม
พรอมพรึบดังมือเดียวยาม ยากเย็นเห็นงาย บ หนาย บ วาง (สรอย)
ที่หนักก็จักเบาคลาย ที่อันตรายขจัดขัดขวาง
ฉลองพระเดช บ จาง กตเวทิคุณพระกรุณา (สรอย)
สามัคคีนี่แหละล้ําเลิศ จะชูชาติเชิดพระศาสนา
สยามรัฐจักวัฒนาปรา กฎเกี ย รติ ฟุ ง เฟ อ งกระเดื่ อ งแดนดิ น
(สรอย) ฮัม…. (2 จบ)
46 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
คําสวดมนต (อยางยอ)
คําสวดมนต (อยางเต็ม)
บทนมัสการพระพุทธเจา
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (3 จบ)
บทพระพุทธคุณ
อิติปโส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ
วิชชาจะระณะสัมปนโน สุคะโต โลกะวิทู อะนุตตะโร
ปุริสะทัมมะสาระถิ สัตถา เทวะมะนุสสานัง พุทโธ ภะคะวาติ
บทพระธรรมคุณ
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม สันทิฏฐิโก อะกาลิโก
เอหิปสสิโก โอปะนะยิโก ปจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญูหิติ
บทพระสังฆคุณ
สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ
อุชุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ
ญายะปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ
สามีจิปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ
ยะทิทัง จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา เอสะ
ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ อาหุเนยโย ปาหุเนยโย ทักขิเนยโย
อัญชะลีกะระณีโย อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสาติ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 47
บทชัยสิทธิคาถา
พาหุง สะหัสสะมะภินิมมิตะสาวุธันตัง
ครีเมขะลัง อุทิตะโฆ ระสะ เสนะมารัง
ทานาทิธัมมะวิธินา ชิตะวา มุนินโท
ตันเตชะสา ภะวะตุ เตชะยะสิทธินิจจัง
แผนผังลําดับการแสดงรอบกองไฟ
การแสดงรอบกองไฟ สมาชิกยุวกาชาดนั่งประจําที่
ชี้แจงนัดหมาย
จุดกองไฟ - เชิญประธาน
รองเพลงสรรเสริญพระบารมี
ประธานกลาวเปด
พิธีปด
แหพวงมาลัยและพุมสลาก
- การตอเทียน
- สวดมนต
ดําเนินการแสดง
ประธานกลาวปด - การชมเชย
- การตอบรับ
ขอเสนอแนะในการดําเนินการแสดงรอบกองไฟ
1. การจุดกองไฟ อาจใหมพี ิธีจุดกองไฟโดยใชแบบใดก็ได เชน
1.1 ใหหนวยบริการ 4 คน ยืนประจํา 4 ทิศ ทําพิธีเชิญคบไฟจากทิศตาง ๆ ไปจุดที่กองไฟ
1.2 ใหหนวยบริการ 1 คน นําคบไฟไปใหประธานจุดกองไฟ
1.3 ตอสายชนวนใหประธานจุดกองไฟ
2. การจัดลําดับการแสดงใหทกุ หนวยสีสง ชื่อเรื่องทีจ่ ะแสดงกอนการแสดงประมาณ 1 ชั่วโมง
หากเรื่องใดซ้ํากัน ใหหนวยสีที่สงทีหลังเปลี่ยนเรื่องที่จะแสดง
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 49
3. การเปลี่ยนบรรยากาศเปนหนาที่ของพิธีกร จะตองเตรียมการเปลี่ยนบรรยากาศไวลวงหนา
เมื่อเห็นวาบรรยากาศในการแสดงเงียบเหงา พิธีกรตองเปนผูนําในการเปลี่ยนบรรยากาศหรือเชิญ
ผูมีความสามารถเปนผูนํา
4. ควรนัดหมายเกี่ยวกับวิธกี ารและขั้นตอนในการแสดงใหสมาชิกทราบลวงหนากอนการแสดง
เพื่อความสะดวกในการเตรียมตัวของผูแสดง
2.8 กายบริหาร
หมายถึง กิจกรรมที่จัดขึ้นเพื่อฝกใหมีนิสัยรักการออกกําลังกาย ซึ่งจัดใหมีขึ้น
ในการอยูคายพักแรมของกิจกรรมยุวกาชาด ทั้งนี้ เพื่อประโยชนแกสุขภาพอนามัย ทําใหรางกาย
สดชื่น กระปรี้กระเปรา แข็งแรง พรอมที่จะรับความรูในวันนั้น ๆ ตอไป
50 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
คําสวดมนต (อยางยอ)
บทบูชาพระรัตนตรัย
อะระหัง สัมมา สัมพุทโธ ภะคะวา
พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม ธังมัง นะมัสสามิ
สุปะฏิปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ สังฆัง นะมามิ
2. หลังกิจกรรมภาคค่ํา ใหปฏิบัติตามลําดับขั้นตอนตอไปนี้
2.1 สวดมนต ให ผู แ ทนหน ว ยบริ ก ารสั่ ง “เตรี ย มตั ว สวดมนต ”
เมื่อทุกคนประนมมือแลว จึงนําสวดมนต (บทบูชาพระรัตนตรัย)
2.2 แผ เ มตตา โดยผู แ ทนหน ว ยบริ ก ารสั่ ง “เตรี ย มแผ เ มตตา”
ใหทุกคนกมศีรษะเล็กนอย มือขวาทับมือซายไวขางหนา แลวกลาวนําเปนตอน ๆ สมาชิกทุกคนวาตาม
(คําแผเมตตาใชของพุทธสมาคมแหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ)
คําแผเมตตา
สัพเพ สัตตา สัตวทั้งหลายที่เปนเพื่อนทุกข เกิด แก เจ็บ ตาย ดวยกันทั้งหมดทั้งสิ้น
อะเวรา จงเปนสุขเปนสุขเถิด อยาไดมีเวรซึ่งกันและกันเลย
อัพยาปชฌา จงเปนสุขเปนสุขเถิด อยาไดพยาบาทเบียดเบียนซึ่งกันและกันเลย
อะนีฆา จงเปนสุขเปนสุขเถิด อยาไดทุกขกายทุกขใจเลย
สุขี อัตตานัง ปะริหะรันตุ จงมีความสุขกาย สุขใจ รักษาตนใหพนจากทุกขภัยทั้งสิ้นเถิด
2.10 การประเมินผลและรายงาน
การประเมินผลและรายงาน เปนการตรวจสอบความกาวหนาของงานหรือโครงการ
ตลอดจนผลสัมฤทธิ์ของการดําเนินงานวาเปนไปตามแผนมากนอยเพียงใด การประเมินผลงานเปน
ขั้นตอนสําคัญ ผลจากการประเมินจะนําไปใชในการปรับปรุงการบริหารงานใหมีประสิทธิภาพสูงสุด
รวมทั้งยกเลิกหรือปรับเปลี่ยนโครงการ และรายงานผลการดําเนินงานตอผูรับผิดชอบและผูที่เกี่ยวของ
การประเมินผลการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด จัดทําขึ้นเพื่อตรวจสอบ
ผลการดําเนินงาน เพื่อใหทราบขอมูล (เกี่ยวกับปญหา อุปสรรค ขอดีและขอเสียในการอยูค าย
เพื่อการแกไขปรับปรุงการดําเนินงานใหเหมาะสมยิ่งขึน้ ) โดยใชวิธกี ารสังเกต สัมภาษณ หรือใหตอบ
แบบสอบถาม ซึ่งผลการประเมินควรไดจากบุคคลหลายฝาย คือ
52 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
1. ครู
2. สมาชิกยุวกาชาด (ประเมินตนเอง)
3. เพื่อนของสมาชิกยุวกาชาด
4. ผูปกครอง
5. บุคคลอื่น ๆ ที่เกี่ยวของ
หัวขอการประเมิน อาจจะเกี่ยวของกับอาคาร สถานที่ เนื้อหาวิชาการ อาหาร กิจกรรม
วัสดุ อุปกรณ ฯลฯ
2.11 พิธีปดการอยูคายยุวกาชาด
พิธีปดการอยูคาย จัดขึ้นในหองประชุมและในสนาม
1. พิธีปดการอยูคายในหองประชุมแบบมีพิธีการทางศาสนา ใหถือปฏิบัติ
ดังนี้
1.1 ใหปฏิบัติตามขั้นตอนรายละเอียดเชนเดียวกับพิธีเปดการอยูคาย
ในหองประชุมทุกประการ
1.2 ผู อํ า นวยการค า ยหรื อ ผู ที่ ไ ด รั บ มอบหมายกล า วรายงานผลการ
อยูคายพักแรม
1.3 ประธานมอบรางวั ล ให แ ก ห น ว ยสี ที่ ไ ด ค ะแนนรวมกิ จ กรรม
ประจําวันชนะเลิศและผูที่ไดคะแนนสูงสุดในการทดสอบขั้นตนและขั้นปลาย
1.4 พิธีกรสั่ง “ทั้งหมด - ตรง กลาวคําปฏิญาณตน” สมาชิกยุวกาชาด
กลาวคําปฏิญาณตนจบแลวนั่งลง
1.5 ประธานใหโอวาทและกลาวปดการอยูคายพักแรม เมื่อประธาน
ใหโอวาทจบแลว พิธกี รสั่ง “ทั้งหมด - ตรง” ทุกคนยืนเคารพประธาน
1.6 ประธานและทุกคนในหองประชุมยืนเปนรูปวงกลม ไหลชิดไหล
ไขวแขนขวาทับซายแลวจับมือกัน วิทยากรนํารองเพลง “ชุมนุมยุวกาชาด” ทุกคนรองตามพรอมกัน
ตอไปจนจบ 1 จบ ฮัมทํานอง 2 ตอน ขณะที่รองโยกตัวไปตามจังหวะเพลง โดยโยกไปทางขวากอน
เมื่อรองเพลงจบแลวปลอยมือและรวมกันรองเพลง “อาลัยพี่นอง” 1 จบ ซึง่ อาจจะใชเพลงใดเพลงหนึง่
หรือสองเพลงก็ไดตามความเหมาะสม การเขาแถววงกลมในการรองเพลง “ชุมนุมยุวกาชาด”
และเพลง “อาลัยพี่นอง” ไมจําเปนตองยืนเปนหนวยสี
1.7 เมื่ อ จบแล ว คณะวิ ท ยากรและสมาชิ ก ยุ ว กาชาดไปทํ า พิ ธี ป ด
การอยูคายในสนาม
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 53
พวกเราบําเพ็ญประโยชน ใหงานรุงโรจนระบือไกล
เราชวยชี้ทางปลอดภัย การอนามัยใหแกปวงชน
(สรอย) เรามาเริงรื่นฤทัย และจงพรอมใจสมัครสมาน
ชวยกันประกอบการงาน เพื่อการกาชาดเจริญรุงเรือง
ยามปวยเราชวยแบงเบา ยามทุกขบรรเทาใหสุขกมล
เราชวยแมคนยากจน รางกายทุพพลและคนชรา (สรอย)
การเรือนและการฝมือ พวกเราฝกปรือจนเจนใจ
ผูกมิตรกับชนทั่วไป แลวกาชาดไทยจะวัฒนา (สรอย)
ฮัม…. (2 จบ)
เพลงอาลัยพีน่ อง
สิ้นการประชุมอบรมระทมจิต ใหหวลคิดอาลัยในพี่นอง
เคยรวมเรียนรวมสนุกสุขสมปอง เคยทดลองอยูคายไดฝกงาน
ตองจําใจจําพรากจากมวลมิตร ไปกอบกิจมีคามหาศาล
ไปบําเพ็ญกรณีพลีแรงงาน เพื่อกิจการกาชาดพิลาศเอย
2. พิธีปดการอยูคายในหองประชุมแบบไมมีพิธีการทางศาสนา ใหถือปฏิบัติ
ตามขั้นตอนรายละเอียด เชนเดียวกับพิธีเปดการอยูคายในหองประชุมแบบไมมีพิธีการทางศาสนา
ทุกประการ
3. พิธีปดการอยูคายในสนาม ใหถือปฏิบัติดังนี้
3.1 พิธี ก รเรี ย กแถวครึ่ง วงกลมบริเ วณหนา เสาธง รายละเอียดปฏิ บั ติ
เชนเดียวกับขั้นตอนพิธีเปดการอยูคายในสนาม ขอ 1-3
3.2 พิธีกรเชิญผูอํานวยการคายไปยืนหนาเสาธง และสั่ง “ทั้งหมด - ตรง”
แลวสั่ง “พัก” ผูอํานวยการคายกลาวปด เมื่อกลาวจบพิธีกรสั่ง “ทั้งหมด - ตรง” แลวสั่ง “พัก”
ผูอํานวยการคายกลับไปยืนหลังเสาธง
54 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เพลงกอนจะจากกันไป
กอนจะจากกันไปขอฝากใจไวกับทุก ๆ ทาน (ซ้ํา)
ถึงตัวไปใจนั้นไมแปรผันและหางไกล
แมวาเราจากกันไมชาพลันคงจะพบกันใหม (ซ้ํา)
ขอใหโชคดี มีชัย หมดทุกข โรคภัยตลอดกาล
เพลงลากอน
ลากอน เพื่อนที่รัก ลากอน เพื่อนที่รัก ลาแลว ลากอน
เราจะพบกันอีก เราจะพบกันอีก ลากอน ลากอน (2 ครั้ง)
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 55
ขั้นสรุป/รายงานผลการดําเนินงาน
เป น กระบวนการในการจั ด รวบรวมผลการประเมิ น การดํ า เนิ น งานการจั ด กิ จ กรรม
คายยุวกาชาดทุกขั้นตอน โดยเริ่มตั้งแตการเตรียมการ การดําเนินงานทุกขั้นตอน ผลสําเร็จของการ
จัดกิจกรรม เปรียบเทียบกับวัตถุ ประสงค เปาหมายที่กําหนดไวในแผนงาน/โครงการ วิเคราะห
ผลการดําเนินงาน
การสรุ ป งานที่ ดี ควรจะมี ข อ มู ล จากผลการประเมิ น ทุ ก องค ป ระกอบที่ เ กี่ ย วข อ งกั บ
การดําเนินงาน
1. การประเมิ น ด า นป จ จั ย (Input) ได แ ก งบประมาณ วั ส ดุ อุ ป กรณ สถานที่
วิทยากร สิ่งอํานวยความสะดวกตาง ๆ เปนตน
2. การประเมินดานกระบวนการ (Process) ไดแก พิธีการและขบวนการในการ
จัดการอยูคาย กิจกรรม เปนตน
3. การประเมินดานผลผลิต และผลลัพธ อันไดแก สภาพความพึงพอใจของผูเกี่ยวของ
คือ สมาชิกยุวกาชาด วิทยากร ผูปกครอง และผูที่เกี่ยวของอื่น ๆ นําขอมูลทั้งหมดมาเรียบเรียง
สรุป เขียนเปนรายงาน
การรายงานผลการดําเนินงาน
รายงานใหผูเกี่ยวของไดรับทราบผลการดําเนินงาน ไดแก
1. ผูบงั คับบัญชายุวกาชาด
2. ผูปกครองสมาชิกยุวกาชาด
3. ผูใหการสนับสนุน/สื่อมวลชน
4. อืน่ ๆ ตามความเหมาะสม
การรายงานผลการดําเนินงาน เปนการรายงานผลการวิเคราะหขอมูลตอผูมีสวน
เกี่ยวของทุกฝาย เพื่อใชเปนแนวทางในการปรับปรุง พัฒนาการจัดกิจกรรมในครั้งตอไป ควรจัดเปน
ลายลักษณอักษร ประกอบแผนภูมิ รูปภาพ ตามความเหมาะสม
สรุป
กระบวนการจัดกิจกรรมการอยูคายพักแรม
กระบวนการจัดกิจกรรมการอยูคายพักแรม
1. ขั้นเตรีมการ 2. ขั้นดําเนินการ 3. ขั้นสรุป/รายงาน
1. กําหนดและสํารวจสถานที่ 1. การปฐมนิเทศ 1. สรุปผลการดําเนินงาน
2. เขียนโครงการและขออนุมัติโครงการ 2. พิธีเปดการอยูคาย 2. รายงานผล
3. ขออนุญาตผูปกครองสมาชิกยุวกาชาด ยุวกาชาด การปฏิบัติงาน
เปนลายลักษณอักษร 3. การตรวจเยี่ยม ตอผูที่เกี่ยวของ
4. จัดทําประกันชีวิต 4. พิธีหนาเสาธง
5. จัดทําคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการ 5. การแสดงรอบกองไฟ
ดําเนินงาน 6. นันทนาการ
6. จัดแบงหนาที่ความรับผิดชอบ 7. กายบริหาร
7. ประชุมกําหนดกิจกรรม 8. การสวดมนต แผเมตตา
8. จัดทําตารางและกิจกรรมประจําวัน 9. การประเมินผล
9. เตรียมแบบประเมินผล 10. พิธีปดการอยูคาย
10. แจงหนวยงานที่เกี่ยวของ ยุวกาชาด
11. นัดหมายสมาชิกยุวกาชาด
12. ถาเดินทางโดยรถไฟ ขออนุญาต
ลดคาโดยสารรถไฟโดยผานตนสังกัด
13. เตรียมการฝกรองเพลง/ฝกซอมพิธีการ
ตาง ๆ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 57
บทที่ 5
กิจกรรมเสนอแนะ
การแสดงเงียบ
จุดประสงค
1. เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดไดแสดงออก
2. เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดรูจักแกปญหาเฉพาะหนา
3. เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดสามารถนําประสบการณตาง ๆ มาใชในการแสดง
4. เพื่อใหเกิดความสามัคคี ชวยเหลือ เอื้อเฟอเผื่อแผ
5. สงเสริมความคิดริเริ่มสรางสรรค
เนื้อหา
การแสดงเงียบ เปนกิจกรรมประเภทหนึ่งที่ใหผูแสดงแตงกายและแสดงทาทาง
ตามบทบาทที่ไดรับใหสมจริงโดยไมใชคําพูด ผูแสดงตองพยายามใชความสามารถในการแสดงทาทาง
ใหเห็นเอกลักษณของตัวละครที่สวมบทบาท โดยสามารถใชอุปกรณมาประกอบได เชน พระเอกลิเก
อินเดียนแดง นักฟุตบอล แมคา ตํารวจ เปนตน กิจกรรมแสดงเงียบนี้เปนกิจกรรมที่ควรจัดใหสมาชิก
ยุ ว กาชาด เพราะจะได รั บ ประสบการณ ห ลาย ๆ ด า น เช น กล า แสดงออก มี ป ฏิ ภ าณไหวพริ บ
ตัดสินใจเฉพาะหนา การรูจักลอกเลียนแบบ เปนตน
การแสดงเงี ย บนี้ ใช เ วลาในการดํ า เนิ น กิ จ กรรมมากพอสมควร หากจํ า นวน
สมาชิกนอย อาจจัดใหแสดงเปนรายบุคคลและกลุมยอย แตถามีสมาชิกจํานวนมาก อาจจัดใหแสดง
เปนชุดใหญ เล็กคละกันไป หรืออาจจะใหสมาชิกไดรับบทบาทเดียวกันหลาย ๆ คน แลวใหออกมา
แสดงพรอม ๆ กัน เปนการแขงขันกันอีกดวย
ขั้นตอนการแสดงเงียบ
1. การเตรียมสถานที่ การจัดที่นั่งการแสดงเงียบ ใหใชรูปแบบเหมือนการแสดง
รอบกองไฟ แตไมมีกองไฟและที่นั่งผูติดตามประธาน
2. บุคลากร
2.1 จัดเตรียมเชิญประธานเพื่อรับการแสดง มอบรางวัล และกลาวสรุปผล
การแสดง
2.2 พิธีกร เปนผูจัดทําสลากตัวละครเทาจํานวนสมาชิกที่เขารวมกิจกรรมนี้
ชี้แจง นัดหมาย และนําการแสดง
58 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
กิจกรรมนักบําเพ็ญประโยชน
สาระสําคัญ
เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาดมีความรู ความเขาใจในกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน สามารถ
ปฏิบัติตามโครงการที่วางไวอยางถูกตอง เหมาะสม
จุดประสงค
1. เพื่อปลูกฝงใหสมาชิกยุวกาชาดบําเพ็ญตนใหเปนประโยชนตอสังคมได
2. เพื่อสงเสริมและสนับสนุนใหสมาชิกยุวกาชาด ปฏิบัติตนเพื่อสนองตออุดมการณ
และวัตถุประสงคของยุวกาชาด มีความภาคภูมิใจในวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีและมรดก
ของชาติ
3. เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาด อนุรักษสภาพแวดลอมและธรรมชาติ เปนผูที่มีความ
เสียสละและบําเพ็ญตนใหเปนประโยชนแกสวนรวม
เนื้อหา
1. ความหมายของการบําเพ็ญประโยชน
2. ประเภทของกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
3. กิจกรรมบําเพ็ญประโยชนที่เหมาะสมกับสมาชิกยุวกาชาด
4. การเขียนโครงการบําเพ็ญประโยชน
5. การเขารวมโครงการบําเพ็ญประโยชนกับหนวยงานและชุมชน
กิจกรรมเสนอแนะ
1. แบ งกลุ มอภิ ปรายและวางแผนร วมกั น เพื่ อจั ดทํ าโครงการบํ าเพ็ ญประโยชน
โดยมีผูบังคับบัญชายุวกาชาดเปนที่ปรึกษา
2. ใหแตละกลุมเขียนโครงการบําเพ็ญประโยชนและดําเนินการตามโครงการ เชน
2.1 โครงการชวยกันทําบัตรสุขภาพ
2.2 โครงการจัดปายนิเทศและสมุดภาพ
2.3 โครงการจัดกิจกรรมและดูแลรักษาสิ่งแวดลอมในโรงเรียน
2.4 โครงการปลูกหรือบํารุงรักษาพืชสมุนไพรในโรงเรียน
2.5 โครงการปฏิบัติงานในสถานสงเคราะห
2.6 โครงการเขารวมกิจกรรมบําเพ็ญประโยชนกับหนวยงานและชุมชน
2.7 โครงการจัดแหลงขาวสารประจําหมูบาน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 61
ขอเสนอแนะ
การปฏิบัติกิจกรรมของสมาชิกยุวกาชาดเพื่อใหผานเกณฑตามที่กําหนด ใหอยูในดุลยพินิจ
ของผูบังคับบัญชายุวกาชาดพิจารณา ทั้งนี้โดยคํานึงถึงความปลอดภัยและความเหมาะสมตาม
วุฒภิ าวะของสมาชิกยุวกาชาด
.
เนื้อหากิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
เปนการจัดกิจกรรมเพื่อสงเสริมและสนับสนุนใหสมาชิกยุวกาชาด ปฏิบัติตนเพื่อ
สนองตออุดมการณและวัตถุประสงคของยุวกาชาด มีความภาคภูมิใจในวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม
ประเพณีและมรดกของชาติ พรอมที่จะอนุรักษสภาพแวดลอมและธรรมชาติ เปนผูที่มีความเสียสละ
และบําเพ็ญตนใหเปนประโยชนแกสวนรวม
ประเภทของการบําเพ็ญประโยชน
การดํารงชีวิตอยูในสังคมอยางมีความสุข จําเปนตองมีการชวยเหลือเอื้ออาทรกัน
มีความเสียสละ ไมเห็นแกประโยชนสวนตนเพียงอยางเดียว กิจกรรมบําเพ็ญประโยชน เปนกิจกรรม
ที่เสริมสรางความรัก ความสามัคคี รวมพลังกันสรางชุมชนใหมีความเจริญกาวหนา
1. การบําเพ็ญประโยชนที่สามารถทําไดในชีวิตประจําวัน สมาชิกยุวกาชาดสามารถ
บําเพ็ญประโยชนในชีวิตประจําวันได เชน การชวยถือของใหผูใหญ การชวยคนขามถนน การชวยกัน
รักษาความสะอาดในบริเวณโรงเรียน ชุมชน ที่อยูอาศัย เหลานี้เปนการกระทําที่ทุกคนพึงกระทํา
ดวยความเต็มใจ สมัครใจ โดยไมมีการบังคับ แสดงใหเห็นถึงลักษณะนิสัยที่ดี
2. การบําเพ็ญประโยชนโดยมีการวางแผนไวลว งหนา จะทําใหมกี ารดําเนินการบรรลุ
จุดหมายทีก่ ําหนดไว เชน การเดินรณรงคกําจัดยุงลาย ตองมีการวางแผนจัดเตรียมปาย นัดหมาย
ผูเขารวมกิจกรรม เปนตน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 63
ขั้นตอนการวางแผนจัดกิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
1. การประชุมวางแผนกิจกรรม
2. กําหนดขอบขาย / วัตถุประสงค
3. กําหนดสถานที่ / วันเวลา / งบประมาณ
4. กําหนดรายละเอียดของกิจกรรม
5. เสนอขออนุมัติโครงการ
6. ดําเนินการจัดโครงการ
7. สรุป / ประเมินผลการจัดกิจกรรม
ประโยชนของการวางแผนการจัดกิจกรรม
1. ดําเนินงานไดตรงตามวัตถุประสงค
2. มีการวางแผนที่จะแกปญหาซึ่งคาดวาจะเกิดขึ้นได
3. สามารถประเมิน / สรุปผลงานเพื่อนํามาใชในการจัดกิจกรรมครั้งตอไป
บุคคลที่สมาชิกยุวกาชาดควรแสดงความกตัญูกตเวที ไดแก
1. พอ แม
2. ครู – อาจารย
3. พระสงฆ
4. ทหาร ตํารวจ
5. พระบรมวงศานุวงศ
5. การบําเพ็ญประโยชนดา นการอนุรักษไวซึ่งความเปนระเบียบเรียบรอย ทําไดโดย
การถนอม ดูแล รักษา ซอมแซมใหคงสภาพเดิมไว เชน การดูแลโบราณสถาน โบราณวัตถุ และ
ขนบธรรมเนียมประเพณี
การบําเพ็ญประโยชน ทําไดหลายลักษณะ ไดแก
1. การบําเพ็ญประโยชนตอบุคคล กระทําไดหลายระดับ เชน ตนเอง
บุคคลที่เกี่ยวของ บุคคลในชุมชน สถาบันพระมหากษัตริย เปนตน
2. การบําเพ็ญประโยชนตอสถานที่ สถานที่มีหลากหลายลักษณะ ไดแก
สวนสาธารณะ บ อน้ํา สระน้ํา อุทยานแหง ชาติ ศูน ย พัฒ นาเด็ ก ก อ นวัย เรี ย น ศาสนสถาน ถนน
แมน้ํา ศาลาพักรอน โบราณสถาน หองสมุด สถานีอนามัย เปนตน การบําเพ็ญประโยชนตอสถานที่
ไดแก การทําความสะอาด ปลูกไมดอกไมประดับ ทาสีใหม เปนตน
การดูแลรักษาโบราณสถาน เชน การบูรณซอมแซม การกําจัดวัชพืช
เปนตน
การบําเพ็ญประโยชนอทุ ยานแหงชาติ เชน การใหความรู การรักษาดูแล
การปลูกปาทดแทน เปนตน
การบํา เพ็ ญ ประโยชน ต อ ห อ งสมุ ด ชุ ม ชน เช น เปลี่ ย นป า ยนิ เ ทศ
บริจาคหนังสือ ซอมแซมหนังสือ เปนตน
การบําเพ็ญประโยชนศูนยพัฒนาเด็กเล็กกอนวัยเรียน เชน การดูแล
ความปลอดภัยในการปฏิบัติภารกิจประจําวัน เปนตน
การบําเพ็ญประโยชนตอสถานีอนามัย เชน การรักษาความสะอาด
บริเวณสถานีอนามัย เปนตน
3. การบําเพ็ญประโยชนรวมกับชุมชน ไดแก
3.1 การพัฒนาชุมชน
3.2 กิจกรรมเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณี
3.3 กิจกรรมเกี่ยวกับการปองกันชีวิตและสุขภาพ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 65
กิจกรรมการเดินทางไกล
สาระสําคัญ
การเดิ น ทางไกลเป น กิ จ กรรมที่ ฝ ก ให ส มาชิ ก ยุ ว กาชาดได ศึ ก ษาวิ ธี ก ารสั ง เกต
ฝกความอดทน สามัคคี เสียสละ รูจักแกปญหาเฉพาะหนา มีภาวะในการเปนผูนําและผูตามที่ดี
จุดประสงค
เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาด
1. เดินทางไกลในระยะทาง 3-5 กิโลเมตรได
2. ใชแผนที่หรือเข็มทิศประกอบการเดินทางได
3. เขียนแผนที่สังเขปประกอบการเดินทางได
4. ปฏิบัติงานตามที่ไดรับมอบหมายได
5. สรางความสามัคคีในหมูคณะ
เนื้อหา
1. หลักการเดินทางอยางปลอดภัย เชน กฎจราจร เครื่องหมายตาง ๆ ในการ
เดินทาง สัตว และพืชมีพษิ
2. การเดินทางไกลเพื่อการศึกษาธรรมชาติและสถานที่สาํ คัญในทองถิ่น
3. การอาน การใชแผนที่ เข็มทิศ
4. การเขียนแผนที่สังเขปประกอบการเดินทาง
กิจกรรมเสนอแนะ
1. สมาชิกยุวกาชาดวางแผนรวมกันถึงวิธีการที่จะไดรับเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
2. เตรียมอุปกรณและเครื่องใชตามความเหมาะสม
3. ปฏิบัติการเดินทางไกลตามขอตกลง
4. รายงานผลการเดินทางไกล
สื่อการจัดกิจกรรม/แหลงเรียนรู
1. คูมือครูผูสอนกิจกรรมยุวกาชาด
2. สื่ออุปกรณที่จําเปน
3. แผนที่และเข็มทิศ
4. กระเปายา
5. แบบรายงานการเดินทางไกล
6. ชุมชนรอบ ๆ สถานศึกษา
66 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
7. แหลงเรียนรูตามความเหมาะสม
8. วีดิทัศนกิจกรรมคาย
9. วิทยากร
10. หองสมุด
11. สวนสาธารณะ
เกณฑการใหเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
1. เดินทางไป-กลับ ระยะทางไมนอยกวา 3 กิโลเมตร
2. ทํารายงานการเดินทางไกล โดยใชแผนที่และเข็มทิศประกอบ
3. ปฏิบัติงานตามที่ไดรับมอบหมายไดไมนอยกวา 4 รายการ
ภาพเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษการเดินทางไกล
ขอเสนอแนะ
การปฏิบัติกิจกรรมของสมาชิกยุวกาชาด เพื่อใหผานเกณฑตามที่กําหนด ใหอยูในดุลยพินิจ
ของผูบังคับบัญชายุวกาชาดพิจารณา ทั้งนี้โดยคํานึงถึงความปลอดภัยและความเหมาะสมตามวุฒิ
ภาวะของสมาชิกยุวกาชาด
เนื้อหากิจกรรมการเดินทางไกล
การเดินทางไกลคืออะไร
การเดินทางไกลของสมาชิกยุวกาชาด คือ การเดินทางจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง
ซึ่งครูผูนําหรือผูบังคับบัญชายุวกาชาดจะเปนผูกําหนดระยะทาง และทางเดินใหแกสมาชิกยุวกาชาด
ความมุงหมายของการเดินทางไกล
การเดินทางไกลของสมาชิกยุวกาชาด มีความมุงหมายใหญ ๆ อยู 4 ประการ คือ
1. เพื่อฝกความอดทนและสงเสริมสุขภาพพลานามัย เพราะในการฝกอบรมสมาชิก
ยุวกาชาดนั้น มีความประสงคที่จะอบรมใหสมาชิกยุวกาชาดไดเขาใจและปฏิบัติตามวัตถุประสงค
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 67
1. ขออนุญาตนายกหมูยุวกาชาดโรงเรียน เพื่อจัดกิจกรรมเดินทางไกลใหแกสมาชิก
ยุวกาชาด จะเปนการเดินทางไกลภายในบริเวณโรงเรียนสําหรับยุวกาชาดระดับ 1 หรือยุวกาชาด
ระดับไหน ๆ ก็ตาม
2. ขออนุ ญ าตจากผู ป กครองของสมาชิ ก ยุ ว กาชาดเป น ลายลั ก ษณ อั ก ษร เช น
นําสมาชิกออกเดินทางไกล ในกรณีที่จัดเดินทางไกลนอกบริเวณโรงเรียน เปนตน
3. อธิบายและซักซอมสมาชิกยุวกาชาด ใหเขาใจในวิธีการตาง ๆ เครื่องหมายตาง ๆ
และการใชอุปกรณระหวางการเดินทางไกล พรอมทั้งมอบหมายงานในระหวางเดินทางไกล
4. สํารวจเสนทางและจัดเตรียมเสนทาง พรอมทั้งติดตั้งเครื่องหมายตาง ๆ ที่จําเปน
ตองใชในการเดินทางไกลใหเรียบรอย
หลักทัว่ ไปและอุปกรณสาํ หรับเดินทางไกล
1. เครื่องหลัง ในการเดินทางไกลระยะสั้น ๆ ใชเวลาไมนาน สมาชิกยุวกาชาด
ไมตองเตรียมอาหารไปรับประทาน แตถาไปไกลและใชเวลานาน ก็ตองเตรียมอาหารสําเร็จรูป
หรืออาหารแหง ตลอดจนภาชนะหุงตม บางครั้งก็มีอาหารสดติดตัวไปดวย
ในการบรรจุเครื่องหลังมีคําแนะนํายอ ๆ ดังนี้
1.1 เครื่องหลัง ควรเลือกขนาดที่เหมาะสม ไมใหญหรือเล็กจนเกินไป
1.2 การบรรจุ สิ่ ง ของลงในเครื่ อ งหลั ง ควรเอาของที่ ใ ช ภ ายหลั ง หรื อ หนั ก ๆ
ไวขางลาง ของที่ใชกอนหรือใชบอย ๆ ไวขางบน ของบางประเภทควรใสถุงผาหรือถุงพลาสติก จะทํา
ใหสะดวกในการเก็บ ของนิ่ม ๆ เชน ผาหม ผาปูที่นอน บรรจุไวดานติดกับหลังของสมาชิกยุวกาชาด
เพื่อใหนุม เปนตน
1.3 อาหารสดอาหารแหงที่นําไปควรจะมีน้ําหนักเบา กินเนื้อที่นอย รายการ
อาหาร (เมนูอาหาร) ก็ควรเปนชนิดงาย ๆ ไมยุงยาก และใชเวลาประกอบไมนาน
2. เครื่องใชประจําตัว ควรนําไปพอประมาณไมมากเกินไป เพราะจะทําใหเครื่องหลัง
มีน้ําหนักมาก นอกจากนี้สิ่งของที่ไมจําเปนอยานําติดตัวไป
3. การเลือกเสนทาง ควรเลี่ยงไมเดินตามถนนใหญที่มีการจราจรคับคั่ง ถาหาก
มีความจําเปนตองเดิน สมาชิกยุวกาชาดจะตองระมัดระวังมิใหเกิดอุบัติเหตุ ถาเดินเวลากลางคืน
เดือนมืด ควรใชผาสีขาวพันขา หรือติดสีสะทอนแสงเพื่อเปนที่สังเกตของผูที่ขับรถ หัวหนาหนวยควร
ถื อคบไฟ ตะเกี ย ง หรื อไฟฉาย สมาชิก ยุ ว กาชาดต องไม ทํา ความเดือดร อนใหกับ ชาวบา นด ว ย
ประการตาง ๆ เชน
3.1 อยาเดินบุกเหยียบย่ําตนขาวและพืชตาง ๆ ที่ปลูกไว
3.2 อยาหัก หรือถอนตนไมและพืชตาง ๆ ที่ปลูกไว
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 69
กิจกรรมนักปฐมพยาบาล 1
สาระสําคัญ
การปฐมพยาบาลผูบาดเจ็บที่มีบาดแผลจากสาเหตุตาง ๆ จะตองมีความรูในเรื่อง
หลักการปฐมพยาบาล การประเมินอาการผูบาดเจ็บ บาดแผล การหามเลือด และการใชผาพันแผล
ไดอยางถูกวิธี จึงจะสามารถชวยเหลือผูบาดเจ็บใหพนจากอันตรายไดอยางมีประสิทธิภาพ
จุดประสงค
เพื่อใหสมาชิกยุวกาชาด
1. มีความรูความเขาใจ ปฏิบัติการปฐมพยาบาลได
2. ประเมินอาการผูบาดเจ็บได
3. ปฏิบัติการหามเลือดดวยวิธตี าง ๆ ได
4. ปฐมพยาบาลแผลชนิดตาง ๆ ได
เนื้อหา
1. หลักการปฐมพยาบาลและการประเมินอาการผูบาดเจ็บ
2. บาดแผล การหามเลือด และการใชผาพันแผล
กิจกรรมเสนอแนะ
1. สมาชิกยุวกาชาดเลาประสบการณจริง และรวมกันอภิปราย
2. ศึกษาจากวีดทิ ัศน ภาพยนตร ภาพอุบัติเหตุ หนังสือพิมพ
3. สาธิตเกี่ยวกับ
3.1 หลักการปฐมพยาบาล
3.2 การประเมินอาการผูบาดเจ็บ
3.3 การหามเลือดดวยวิธกี ารตาง ๆ
3.4 การปฐมพยาบาลบาดแผลชนิดตาง ๆ
3.5 การทําความสะอาดบาดแผล
3.6 การใชผาสามเหลี่ยมและผามวนพันแผลในลักษณะตาง ๆ
4. แบงหนวยฝกปฏิบัติเปนฐาน
5. กําหนดสถานการณใหแกปญ หา
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 73
สื่อการจัดกิจกรรม/แหลงเรียนรู
1. วีดิทัศน
2. แผนภาพหลั ก การปฐมพยาบาล การประเมิ น อาการผู บ าดเจ็ บ บาดแผล
การหามเลือด และการใชผาพันแผล
3. ภาพขั้นตอนการปฐมพยาบาล
4. หนังสือพิมพขาวอุบัติเหตุ
5. วิทยากร
เกณฑการใหเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
1. ปฏิบัติการประเมินอาการผูบาดเจ็บ
2. ปฏิบัติการหามเลือด อยางนอย 2 วิธี
3. ปฏิบัติการทําความสะอาด ทําการปฐมพยาบาล และใชผาพันแผลอยางนอย 2 วิธี
4. แกปญหาและทําการปฐมพยาบาลไดอยางเหมาะสมจากสถานการณที่กาํ หนด
ภาพเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษนักปฐมพยาบาล 1
ขอเสนอแนะ
การปฏิบัติกิจกรรมของสมาชิกยุวกาชาดเพื่อใหผานเกณฑตามที่กําหนด ใหอยูในดุลยพินิจ
ของผูบังคับบัญชายุวกาชาดพิจารณา ทั้งนี้โดยคํานึงถึงความปลอดภัยและความเหมาะสมตามวุฒิ
ภาวะของสมาชิกยุวกาชาด
74 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เนื้อหากิจกรรมนักปฐมพยาบาล 1
1. อุบัติเหตุและการขอความชวยเหลือ ความหมายของอุบัติเหตุ ตราบใดที่มนุษยยังมี
การเคลื่อนไหว มีการกระทํากิริยาอาการตาง ๆ ไมวาจะเปนการเดิน การนั่ง การวิ่ง การนอนหรือ
การกระทํากิจกรรมใด ๆ ในชีวิตประจําวัน อาจมีเหตุการณที่เราไมคาดคิดเกิดขึ้นไดเสมอและสิ่งนั้น
คือ อุบัติเหตุนั่นเอง
อุบัติเหตุ หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นโดยไมคาดคิดและเมื่อเกิดขึ้นแลวอาจทําใหเกิดบาดเจ็บ
ทุพพลภาพ อาจถึงแกชีวิตได
อุบัติเหตุเกี่ยวของกับองคประกอบ 3 ประการ คือ
1. ผูไดรับอุบัติเหตุ หมายถึง มนุษย
2. สิ่งที่เปนเหตุใหเกิดอุบัติเหตุ เชน ยานยนต
ไฟฟา อาวุธ ของมีคม เครื่องมือเครื่องใช และอุปกรณ
ในการปฏิบัติงาน เปนตน
3. เวลาและสถานที่ที่เกิดอุบัติเหตุ เชน เวลา
ค่ําคืน เวลาฝนตก ที่ที่มีความสูง สถานที่กอสรางที่ไมปลอดภัย บนถนน เปนตน
องคประกอบของอุบัติเหตุ
เมื่อมีอุบัติเหตุเกิดขึ้น ผลที่ตามมาก็คือการบาดเจ็บ สูญเสีย ซึ่งมากนอย
เพียงใดขึ้นอยูกับเหตุการณ และหากไมไดรับความชวยเหลือ อาการของผูประสบอุบัติเหตุอาจรุนแรง
มากถึงขั้นเสียชีวิตได
อุ บั ติ เ หตุ ส ามารถป อ งกั น ได ห ากไม ป ระมาท การป อ งกั น อุ บั ติ เ หตุ โ ดย
การใหการศึกษาแกเยาวชน ใหรูจักระมัดระวังอันตราย ไมเปนคนมักงายและไมประมาท ใหรูจัก
หลีกเลี่ยงปจจัยตาง ๆ ในอันที่จะกอใหเกิดอุบัติเหตุ เชน ใหขามถนนในบริเวณทางขาม ไมปนปาย
ที่สูง ไมเลนในบริเวณที่เปนหลุมเปนบอ หรือมีเศษวัสดุทิ้งเกลื่อนกลาด เปนตน
เมื่อพบผูประสบอุบัติเหตุ สิ่งที่สําคัญที่สุดที่จะชวยเหลือบุคคลเหลานั้นได
คือ การปฐมพยาบาล
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 75
การขอความชวยเหลือ
เมื่ อ พบผู ป ว ยหรื อ ผู ป ระสบอุ บั ติ เ หตุ บางครั้ ง ก็ ส ามารถเข า ไปให ก าร
ช ว ยเหลื อ ด ว ยตนเองได ทั น ที แต ใ นบางครั้ ง อาจอยู ใ นสถานการณ ที่ เ กิ น กํ า ลั ง ดั ง นั้ น เราต อ ง
พิจารณาดวยความเร็วและรอบคอบ และถาจําเปนอาจจะตองขอความชวยเหลือจากผูอื่น
สภากาชาดอเมริกัน (1991) ไดกําหนดแผนปฏิบัติการณในกรณีฉุกเฉินไว
4 แผน ซึ่งยุวกาชาดไทยสามารถเรียนรูไดและปฏิบัติไดเชนเดียวกัน
แผนที่ 1 สํารวจสภาวการณ
1.1 พิจารณาสถานการณวา มีความปลอดภัยพอที่ผูชว ยเหลือจะเขาไป
ใหใกลชิดกับสถานการณเดิมไดหรือไม
1.2 พิจารณาเหตุการณวา มีอะไรเกิดขึ้น ใชเวลา 2-3 วินาที
1.3 สํารวจจํานวนผูบาดเจ็บวามีผูไดรับบาดเจ็บจํานวนเทาใด มีอาการ
บาดเจ็บมากนอยเพียงใด
1.4 สํารวจผูช วยเหลือวามีใครอยู
ใกล ๆ พอที่จะขอความชวยเหลือไดหรือไม
แผนที่ 2 สํารวจผูประสบอุบัติเหตุ
2.1 ตรวจผูป ระสบอุบัติ เ หตุโดย
การเขย า ตัว คือบริเวณหั ว ไหลทั้ ง 2 ขา ง และถามว า
“เป น อย า งไรบา ง”
2.2 ขอความชวยเหลือโดยการตะโกนดวยเสียงดังวา “ชวยดวย”
2.3 เปดทางเดินหายใจโดยใชสันมือขางหนึ่งกดหนาผากผูบาดเจ็บ อีกมือ
หนึ่งใชนิ้ว 2 นิ้วเชยคางผูบาดเจ็บขึ้น
2.4 สั ง เกตการณ ห ายใจของผู ป ระสบอุ บั ติ เ หตุ โดยใช ต าดู หู ฟ ง และ
สัมผัสลมหายใจ
2.5 เปาปากผูประสบอุบัติเหตุ 2 ครั้ง (ในกรณีที่ผูปว ยไมหายใจ)
2.6 สํารวจชีพจรโดยแตะบริเวณซอกคอ ถาชีพจรไมเตนใหนวดหัวใจ
2.7 สํารวจบาดแผล วามีเลือดออกหรือไมเพื่อการหามเลือด
สิ่งที่ควรคํานึงของผูปฐมพยาบาล
1. ตองปองกันอันตรายที่จะเกิดขึ้นในระยะตอไป
2. ตองพยายามหาวิธีการตาง ๆ เพื่อชวยชีวิตไว
3. ตองบรรเทาความเจ็บปวดหรือทรมานใหลดลง
4. รีบนําสงโรงพยาบาล หากพิจารณาเห็นวาเกินขีดความสามารถของ
ตนเอง หรือไดรับการปฐมพยาบาลเรียบรอยแลว
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 77
คุณสมบัตขิ องผูปฐมพยาบาลที่ดี
1. ควรเปนผูที่ไดรับการฝกอบรมในเรื่องการปฐมพยาบาล หรือมีความรู
และทักษะในการปฐมพยาบาล
2. สามารถควบคุมสติของตนเองไดดี ไมหวาดกลัวหรือตกใจเกินกวาเหตุ
และใหกําลังใจผูบาดเจ็บ
3. เปนผูมีความละเอียดออน รับรูลักษณะอาการของผูบ าดเจ็บไดฉับไว
4. ตัดสินใจเร็ว มีความรอบคอบและรับรูเกี่ยวกับสถานพยาบาลในทองถิ่น
นั้น ๆ
5. สามารถเปนที่ปรึกษา ใหคําแนะนําในเรื่องของการปองกันอุบัติเหตุได
หลักทัว่ ไปของการปฐมพยาบาล
1. อยาตื่นเตน ตกใจ
2. สังเกตอาการของผูปวย
3. สํา รวจการตกเลือ ด ถา มี เ ลื อ ดออกต อ งทํ า การห า มเลื อด เพื่อ ไม ใ ห
ผูปวยเสียเลือดมาก เพราะถามีการเสียเลือดมาก จะทําใหเกิดอาการช็อกได
4. ใหการปฐมพยาบาลตามลําดับความสําคัญ
5. นําสงโรงพยาบาล
3. การปฐมพยาบาลผูบาดเจ็บ
บาดแผล หมายถึง การฉีกขาดของผิวหนัง และเนื้อเยื่อตามสวนตาง ๆ ทั้งภายใน
และภายนอกรางกาย
ประเภทของบาดแผล แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คือ
1. บาดแผลเป ด คื อ บาดแผลที่ เ กิ ด ขึ้ น ภายนอกร า งกาย มี ลั ก ษะ
ผิวหนาฉีกขาด และมีเลือดออกมาก
2. บาดแผลปด คือ บาดแผลที่เกิดขึ้นภายในรางกายที่ผิวหนังไมฉีกขาด
แตเนื้อเยื่อภายใน เอ็นใตผิวหนัง หลอดเลือด หรือกลามเนื้อฉีกขาด จะมีลักษณะบวม เขียวคล้ํา
เนื่องจากมีเลือดไหลออกมาจากสวนที่ฉีกขาด ที่เรียกวา หอเลือด และมีอาการเจ็บปวด ระบม
ลักษณะตางๆ ของบาดแผลและการปฐมพยาบาล
1. แผลตัด เกิดจากการที่รางกายถูกของมีคมบาดหรือตัด บาดแผลชนิดนี้
ขอบแผลจะเรียบและแคบ และมักเปนแนวยาว อาจเกิดอันตรายจากการตกเลือดได
78 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
การปฐมพยาบาล
1.1 แผลขนาดเล็ ก ใช นิ้ ว หั ว แม มื อ หรื อ ผ า สะอาดกดที่ แ ผลเพื่ อ
หามเลือด ถาเปนแผลขนาดใหญใหใชผาพับหลายชั้นและกดที่แผลโดยตรง
1.2 ลางแผลดวยน้ําสะอาดและ
น้ําสบู
1.3 ใชผาสะอาดปดแผล
1.4 ถาแผลกวางมาก มีเลือดออก
และจํา เป น ต อ งเย็บ แผล ใหหา มเลือดก อน ไมต อ งล า งแผล
1.5 รีบนําสงโรงพยาบาล
2. แผลถลอก เปนแผลตื้น ๆ ทีม่ ีผิวหนังลอกหลุด หรือขูดขวน มีเลือดออก
เล็กนอย
การปฐมพยาบาล
2.1 ลางแผลดวยน้ําสะอาดและสบูจนหมดสิ่งสกปรก
2.2 ใชผาสะอาดกดที่แผล เพื่อใหเลือดหยุดไหล
2.3 ใสยาสําหรับแผลสด อาจปดแผลหรือไมก็ได
3. แผลฉีกขาด เกิดจากของไมมีคมบาด ขอบแผลจะกะรุงกะริ่ง ไมเรียบ
อันตรายของบาดแผลชนิดนี้คือการเสียเลือดมาก โดยเฉพาะในรายที่มีแผลลึกและกวาง
การปฐมพยาบาล
3.1 หามเลือดโดยใชผาสะอาดวางทับที่ปากแผล และใชมือกด
3.2 ใชผาสะอาดพันทับแผลอีกครั้ง
3.3 ยกบริเวณที่มบี าดแผลใหสูง (ถายกได)
3.4 ถาแผลกวางหรือลึกมาก ใหปฏิบัติตามขอ 1
3.5 รีบนําสงโรงพยาบาล
4. แผลที่มีวัตถุปกคา ถาผูบาดเจ็ บมีวัตถุ ปกคาอยู ในอวั ยวะส ว นหนึ่ง
สวนใดของรางกาย ควรชวยเหลือดังนี้
การปฐมพยาบาล
4.1 ห า มดึ ง วั ต ถุ ที่ เ สี ย บคาออกเด็ ด ขาด เพราะจะทํ า ให เ ลื อ ดออก
มากขึ้น
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 79
บรรณานุกรม
กลุ ม ส ง เสริ ม และพั ฒ นายุ ว กาชาด สป. คู มื อ การจั ด กิ จ กรรมยุ ว กาชาด กิ จ กรรมพิ เ ศษ.
พิมพครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : องคการรับสงสินคาและพัสดุภัณฑ, 2548.
กองยุวกาชาด กรมพลศึกษา. คูมือครูผูสอนกิจกรรมยุวกาชาด วิชาการอยูคาย. พิมพครั้งที่ 2.
กรุงเทพฯ : มีเดีย เพรส, 2536.
พรรณี ดิสสรา. งานชุมนุมยุวกาชาด กลุมประเทศเอเชียแปซิฟก ครั้งที่ 9, 2547.
สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สป. บทเรียนคอมพิวเตอรชว ยสอน กิจกรรม
ยุวกาชาด. พิมพครั้งที่ 2. นครราชสีมา : สยามมัลติซอฟต.
สํานักงานยุวกาชาด สภากาชาดไทย. วารสารยุวกาชาด. กรุงเทพฯ : ประชาชน จํากัด, 2549.
พรรณี ดิสสรา. คูมือการบริหารกิจกรรมยุวกาชาดในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ : 2549.
ศูนยฝก อบรมปฐมพยาบาล สภากาชาดไทย. ชีวิตจะปลอดภัยถาใสใจปฐมพยาบาล. พิมพครัง้ ที่ 2.
กรุงเทพฯ : ตีรณสาร, 2547.
81 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ภาคผนวก
82 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ภาคผนวก
สัญลักษณกาชาด
เสี้ ย ววงเดื อ นแดง (Red Crescent) ใช เ ฉพาะกลุ ม ประเทศอาหรั บ หรื อ ประเทศ
ที่นับถือศาสนาอิสลาม
เครื่องหมายยุวกาชาด
สั ญ ลั ก ษณ ยุ ว กาชาด เป น รู ป กากบาทสี แ ดงบนพื้ น สี ขาว ลอ มรอบด ว ยวงกลมสี น้ํา เงิ น
รูปกากบาทเปนรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส 5 รูปประกอบกัน วงกลมสีน้ําเงินมีความหนาของเสนวงกลม
เทากับครึ่งหนึ่งของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขอบวงกลมดานในหางจากเสนขอบดานบน ดานลางและ
ดานขางของกากบาท มีอัตราสวนเทากับครึ่งหนึ่งของรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส เชนกัน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 83
เครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
เครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ หมายถึง เครื่องหมายที่สมาชิกยุวกาชาดจะไดรับและมีสิทธิ์
ประดับไดหลังจากผานการวัดผลกิจกรรมพิเศษนั้น ๆ ตามที่หลักสูตรกําหนด เปนเครื่องหมายที่ทํา
ดวยผา มีลักษณะเปนรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กวาง 4 เซนติเมตร ยาว 4 เซนติเมตร และจําแนกสีตามระดับ
โดยมีรายละเอียดดังนี้
ยุวกาชาดระดับ 1 สีชมพู
ยุวกาชาดระดับ 2 สีแสด
ยุวกาชาดระดับ 3 สีมวง
การประดับเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ
เครื่องหมายที่ทําดวยผา ใหประดับที่แขนเสื้อดานซาย กึ่งกลางระหวางไหลกับศอก
เรียงกันเปนแถวตามแนวนอน แถวใดเกิน 3 วิชาใหขึ้นแถวใหม เวนระยะเครื่องหมายและระหวาง
แถว 1 เซนติเมตร
84 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เครื่องหมายสายเกียรติยศ
เครื่องหมายสายเกียรติยศ เปนเครื่องหมายมอบใหในกรณีที่สมาชิกยุวกาชาดระดับ 2 และ
สมาชิกยุวกาชาดระดับ 3 สามารถสอบผานกิจกรรมพิเศษตั้งแต 9 กิจกรรมขึ้นไป
การประดับสายเกียรติยศ
เมื่อสมาชิกยุวกาชาดสอบไดเครื่องหมายวิชาพิเศษครบ 9 รายวิชาตามหลักเกณฑ
จะประกอบพิธีประดับสายเกียรติยศ โดยทําพิธีที่หนาเสาธงยุวกาชาด และมีขั้นตอนในการประดับ
ดังนี้
1. พิธีกรเรียกสมาชิกยุวกาชาดจัดแถวครึ่งวงกลมบริเวณหนาเสาธง พิธีกรสั่ง “นิ่ง”
แลวสั่ง “พัก” จากนั้นพิธีกรมายืนอยูทางขวาหรือทางซายของเสาธง ในระหวางที่สมาชิกยุวกาชาด
กํา ลัง จัดแถว นายกหมูยุว กาชาด ผูนํากลุม รองผูนํา กลุม และผูบัง คับบัญชายุวกาชาดเข าแถว
หนากระดานหลังเสาธง นายกหมูยุวกาชาดยืนอยูกลางแถว
การทําสายเกียรติยศ
ลั ก ษณะ ระดั บ 2 ทํ า ด ว ยเชื อ กสี น้ํ า เงิ น ขนาดเส น ผ า ศู น ย ก ลาง 3 มิ ล ลิ เ มตร
จํานวน 2 เสน เสนที่ 1 ยาวประมาณ 150 เซนติเมตร และเสนที่ 2 ยาวประมาณ 60 เซนติเมตร
ระดั บ 3 ทํ า ด ว ยเชื อ กสี น้ํ า เงิ น และสี ข าว ขนาดเส น ผ า ศู น ย ก ลาง 3
มิลลิเมตร จํานวน 2 เสน (เชือกสีน้ําเงิน 1 เสน และเชือกสีขาว 1 เสน) ตัดเชือกสีน้ําเงินใหยาว
ประมาณ 150 เซนติเมตร และตัดเชือกสีขาวใหยาวประมาณ 60 เซนติเมตร
วิธีถัก วิธีถักสายเกียรติยศทั้งระดับ 2 และระดับ 3 จะปฏิบัติเหมือนกัน ในที่นี้
จะขอยกตัวอยางวิธีถักเฉพาะระดับ 3 เทานั้น เพราะสามารถสังเกตไดงายเนื่องจากความแตกตางกัน
ของสีเชือกทั้ง 2 เสน
ขั้นที่ 1 จัดเชือกทั้ง 2 เสน ใหมีลักษณะดังรูป (สมมุติใหปลายเชือกทั้งสาม
มีชื่อเรียก 1, 2, 3 ตามลําดับ)
5 6 7
ขั้นที่ 6 ในลั กษณะเดี ยวกั น ให จั บเชื อกเส นซ ายมื อ (1) ไขว สอดย อนขึ้ น
ดังภาพ (แตยังไมตองดึงใหแนน)
ขั้นที่ 7 เชื อ กเส น ที่ เ หลื อ (2) ให ส อดย อ นขึ้ น ตามทิ ศ ทางเดิ ม 2 ครั้ ง
เหลือบวงเชือกไวดานลาง ดังรูป
ประกาศคณะกรรมการบริหารยุวกาชาด
เรื่อง แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการเดินทางไกล
และการอยูคายพักแรมของยุวกาชาด
-----------------------------------
เพื่อใหการเดินทางไกลและการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด ดําเนินไปดวยความ
เรียบรอยในแนวทางเดียวกัน คณะกรรมการบริหารยุวกาชาดจึงไดกําหนดแนวทางปฏิบัติสําหรับ
การเดินทางไกลและการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด ไวดังตอไปนี้
ขอ 1 การพาสมาชิกยุ วกาชาดไปนอกสถานที่เ พื่อเดินทางไกลและอยูคายพักแรม
มีวัตถุประสงคเพื่อเพิ่มพูนความรูเกี่ยวกับยุวกาชาดใหแกสมาชิกยุวกาชาด ฝกฝนใหมีความอดทน
อยู ใ นระเบี ย บวิ นั ย รู จั ก ช วยตนเอง อยู และทํ า งานร ว มกั บผู อื่ น จํ าแนกออกเป น 2 ประเภท คื อ
การพาไปนอกสถานศึกษาและไมพักคางคืน และการพาไปนอกสถานศึกษาและพักคางคืน
ขอ 2 ใหผูบังคับบัญชายุวกาชาดวางแผนไวลวงหนาเพื่อนําสมาชิกยุวกาชาดที่เลือกเรียน
วิชาคายพักแรมไปฝกเดินทางไกลและพักแรมในปหนึ่งไมนอยกวา 1 ครั้ง ครั้งหนึ่งใหพักอยางนอย
หนึ่งคืน
ขอ 3 สมาชิกยุวกาชาดที่จะรวมเดินทางไกล ตองไดรับความยินยอมจากผูปกครองของ
สมาชิกยุวกาชาดกอน กรณีที่มีการพักแรมดวย นอกจากจะไดรับการยินยอมจากผูปกครองแลว
จะตองไดรับอนุญาตทั้งจากหนวยราชการตนสังกัด และนายกยุวกาชาดจังหวัด หรือนายกยุวกาชาด
อําเภอ หรือผูที่ไดรับมอบหมายดวย
ใหโรงเรียนที่ประสงคจะนําสมาชิกยุวกาชาดไปเดินทางไกล และอยูคายพักแรมกําหนด
วัตถุประสงคและเสนทางการเดินทาง ไวในหนังสือขออนุญาตเพื่อประกอบการพิจารณาอนุญาต
ดวย
ขอ 4 ในระหวางการเดินทางไกลและอยูคายพักแรม ผูบังคับบัญชาตองระมัดระวังดูแล
สมาชิกยุวกาชาดอยางใกลชิด เพื่อปองกันมิใหเกิดอันตรายตอสมาชิกยุวกาชาดผูเขารับการอบรม
อนึ่ง เพื่อปองกันปญหาอันเกิดจากอันตรายที่อาจเกิดแกสมาชิกยุวกาชาด ควรจัดใหมีการประกัน
ชีวิตสมาชิกยุวกาชาดทุกคน กอนการเดินทางไกล
ขอ 5 สมาชิกยุวกาชาดพึงงดเวนการกระทําใด ๆ ที่เปนการรบกวน หรือกอใหเกิดความ
เดือดรอนแกผูอื่น ตลอดระยะเวลาที่เขารวมกิจกรรม
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 91
(นายสุรฐั ศิลปอนันต)
ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
ประธานคณะกรรมการบริหารยุวกาชาด
92 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ
วาดวยการพานักเรียนและนักศึกษาไปนอกสถานที่ พ.ศ. 2549
.....................
โดยที่เห็นวาสมควรปรับปรุงระเบียบกระทรวงศึกษาธิการวาดวยการพานักเรียน
และนักศึกษาไปนอกสถานศึกษาใหเหมาะสมยิ่งขึ้น
อาศัยตามอํานาจตามความในมาตรา 12 แหงพระราชบัญญัติระเบียบบริหาร
ราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาจึงวางระเบียบไวดังตอไปนี้
ขอ 1 ระเบียบนี้เรียกวา “ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการวาดวยการพานักเรียนและ
นักศึกษาไปนอกสถานศึกษา พ.ศ. 2548”
ขอ 2 ระเบียบนี้ใหใชบงั คับตั้งแตวันถัดจากวันประกาศเปนตนไป
ขอ 3 ใหยกเลิกระเบียบกระทรวงศึกษาธิการวาดวยการพานักเรียนและนักศึกษา
ไปนอกสถานศึกษา พ.ศ. 2529
ขอ 4 ในระเบียบนี้
“นักเรียนและนักศึกษา” หมายความวา บุคคลซึ่งกําลังรับการศึกษาในสถานศึกษา
“สถานศึกษา” หมายความวา สถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ และให
หมายความรวมถึงสถานศึกษาที่อยูในกํากับดูแล หรืออยูในความควบคุมของกระทรวงศึกษาธิการ
ดวย
“หัวหนาสถานศึกษา” หมายความวา ครูใหญ อาจารยใหญ ผูอํานวยการ อธิการบดี
หรือหัวหนาสถานศึกษาที่เรียกชื่ออยางอื่นทั้งของรัฐและเอกชน ที่มีอํานาจหนาที่หรือวัตถุประสงค
ในการจัดการศึกษา
“การพานักเรียนและนักศึกษาไปนอกสถานที่” หมายความวา การที่ครู อาจารย
หรือหัวหนาสถานศึกษาพานักเรียนและนักศึกษาไปทํากิจกรรมการเรียนการสอนนอกสถานที่ ตั้งแต
สองคนขึ้นไป ซึ่งอาจไปเวลาเปดทําการสอนหรือไมก็ได แตไมรวมถึงการเดินทางไกลและการเขาคาย
พักแรมของลูกเสือ ยุวกาชาด และเนตรนารี และการไปนอกสถานที่ตามคําสั่งในทางราชการ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 93
(นายจาตุรนต ฉายแสง)
รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 95
(ตัวอยาง)
แบบขออนุญาตผูบังคับบัญชาพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานที่
สถานศึกษา .......................................................
เรียน .............................................................
ขอแสดงความนับถือ
(.............................)
ตําแหนง.........................................
96 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
แบบขออนุญาตผูปกครองพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานที่
สถานศึกษา .......................................................
เรื่อง การพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานที่
เรียน .............................................................
ขอแสดงความนับถือ
(.............................)
ตําแหนง.........................................
โปรดกรอกแบบขางลางนี้แลวสงคืนสถานศึกษา
ขาพเจา ............................................ ผูปกครองของ .........................................
อนุญาต ไมอนุญาต ให ........................... ไปศึกษานอกสถานศึกษาในครั้งนี้
แบบรายงานผลการพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานศึกษา
สถานศึกษา .......................................................
เรื่อง การพานักเรียน/นักศึกษาไปนอกสถานศึกษา
เรียน .............................................................
ขอแสดงความนับถือ
(.............................)
ตําแหนง.........................................
98 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตัวอยางการเขียนโครงการ
7. คาใชจายและทรัพยากรที่ใชในโครงการ กําหนดที่มาของคาใชจายและรายการใชจายของ
โครงการ รวมทั้งระบุทรัพยากรอื่น ทั้งคน วัสดุ และอุปกรณและเครื่องมือที่จะใชในโครงการ
การกําหนดและการใชทรัพยากรนี้จะตองคํานึงถึงหลัก 4 E คือ
Economy = หลักประหยัด
Efficiency = หลักประสิทธิภาพ
Effectiveness = หลักประสิทธิผล
Equity = หลักยุติธรรม
8. ผลที่คาดวาจะไดรับ เปนการระบุผลที่เกิดขึ้นจากโครงการซึ่งบรรลุวัตถุประสงคและผลที่เกิดขึ้น
อื่น ๆ ที่สามารถแสดงไดทั้งผลโดยตรงและผลกระทบจากโครงการ
9. การประเมินผลและเงื่อนไขความสําเร็จ ระบุวิธีการประเมินผลโครงการและเงื่อนไขความ
สําเร็จ ซึ่งจะชวยใหทราบวาผลการประเมินเปนอยางไร ไดผลเทาไรจึงจะยอมรับไดวาการดําเนิน
โครงการนั้นสําเร็จ
10. ผูรับผิดชอบโครงการ ระบุตําแหนงหรือชื่อของผูรับผิดชอบโครงการนั้น
100 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตัวอยางการแบงหนาที่รับผิดชอบในการดําเนินงาน
การดําเนินงานแตละครั้ง ควรกําหนดกลุมของงานที่จะตองปฏิบัติและแบงฝายรับผิดชอบ
ตามขอบขายที่กําหนดไว เพื่อใหงานไดเปนไปโดยเรียบรอย ซึ่งอาจแบงไดดังนี้
1. ฝายวิชาการและเอกสาร มีหนาที่
1.1 จัดเตรียมขอทดสอบขั้นตน ขั้นปลาย (ถามี) ทํากราฟแบบประเมินผล สรุปผล
และเตรียมเอกสารตาง ๆ เชน คูมือ เพลง เนื้อหาวิชาตาง ๆ
1.2 จัดบอรดวิชาการตาง ๆ
1.3 จัดวิทยากรบรรยายวิชาตาง ๆ
1.4 ประสานงาน ควบคุ ม ดู แ ลในพิ ธี ก ารต า ง ๆ เช น พิ ธี เ ป ด -ป ด การอยู ค า ย
การปฐมนิเทศ ขั้นตอนการดําเนินการจัดคายใหเปนไปตามหลักเกณฑเนื้อหาหลักสูตร
1.5 อื่น ๆ ที่เกี่ยวของกับวิชาการ เอกสารทุกอยาง อํานวยความสะดวกใหวิทยากร
ในดานอุปกรณอื่น ๆ
ผูรับผิดชอบ ไดแก
1. ………………………………………………………......
2. ………………………………………………………......
3. ………………………………………………………......
4. ………………………………………………………......
5. ………………………………………………………......
2. ฝายนันทนาการและกิจกรรม มีหนาที่
2.1 ประสานงานกั บ ฝ า ยวิ ช าการและเอกสาร ในการจั ด เพลง เกม สอดแทรก
ระหวางชั่วโมง
2.2 รับผิดชอบในเรื่องกิจกรรม พิธีตอนรับ การเปด – ปดคาย การทดสอบกิจกรรม
และงานที่มอบหมาย
2.3 ดูแลใหกิจกรรมตาง ๆ เปนไปตามวัตถุประสงคของการจัดคาย
ผูรับผิดชอบ ไดแก
1. ………………………………………………………......
2. ………………………………………………………......
3. ………………………………………………………......
4. ………………………………………………………......
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 101
3. ฝายสวัสดิการและอาหาร มีหนาที่
3.1 จัดหาเวชภัณฑสําหรับผูเจ็บปวย บาดเจ็บ ปฐมพยาบาล หรือนําสงแพทย
ถาจําเปน
3.2 ใหบริการซื้อของใชจําเปนใหแกสมาชิก
3.3 ดูแลเรื่องอาหาร/เครื่องดื่ม/อาหารวาง แกวิทยากรและสมาชิก
3.5 บริการเมือ่ มีผูมาขอพบหรือมาเยี่ยมสมาชิก
ผูรับผิดชอบ ไดแก
1. ………………………………………………………......
2. ………………………………………………………......
3. ..……………………………………………………........
4. ………………………………………………………......
5. ………………………………………………………......
4. ฝายอาคาร สถานที่ มีหนาที่
4.1 เตรียมอาคาร สถานที่ใหพรอม
4.2 เตรียมอุปกรณตาง ๆ ที่จําเปนเกี่ยวกับอาคาร สถานที่
4.3 เตรียมน้ําดื่ม น้าํ ใช ไฟฟา โตะ เกาอี้ อืน่ ๆ ที่จําเปน
4.4 จัดติดตั้งเครื่องเสียงและอุปกรณประกอบอื่น ๆ
ผูรับผิดชอบ ไดแก
1. ………………………………………………………......
2. ………………………………………………………........
3. ……………………………………………..…………......
4. ………………………………………………………........
5. ……………………………………………………….........
.
5.6 เก็บรวบรวมผลการดําเนินงาน
5.7 ทําบัญชีการจายเงิน และรายงานตามลําดับ
5.8 ควบคุม ดูแลการใชยานพาหนะ
5.9 อื่น ๆ
ผูรับผิดชอบ ไดแก
1. ………………………………………………………......
2. ………………………………………………………......
3. ………………………………………………………......
4. ………………………………………………………......
5. ………………………………………………………......
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 103
ตัวอยางแบบการวางแผนดําเนินงาน
1. การรับรายงานตัว
ในวันที…่ …………เดือน…………………พ.ศ. ...........…
เวลา …………………… น. ถึง …………………….. น.
ผูรับรายงานตัว ไดแก
1. ………………………………………………….....…….
2. …………………………………………………….....….
3. ………………………………………………………......
2. พิธีตอนรับ
ในวันที… ่ ……เดือน…………………พ.ศ. ..................…
เวลา ………………. สถานที่ ……………………………..
วิธีการ ……………………………………………………....
พิธีกร ………………………………………………….....…
วัสดุ อุปกรณที่ใช ………………………………………....
ผูรับผิดชอบ
1. ……………………………......................................…
2. .…………………......................................................
3. ………………………………......................................
4. …………….....……...................................................
3. การปฐมนิเทศ
ในวันที…
่ ……….เดือน…………………พ.ศ. …............
เวลา .……………… สถานที่ ………………............……
วิทยากร ไดแก
1. ……………………………………………………….....
1.1 กลาวตอนรับ ชี้แจงวัตถุประสงค
1.2 แนะนําวิทยากรและเจาหนาที่
1.3 หลักปฏิบัติในการอยูคา ยพักแรม
1.4 เกณฑการตัดสินและผานการฝกอบรม
2. ……………………………………………………….....
104 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
2.1 การใชสมุดหรือแฟม
2.2 กําหนดกิจกรรมประจําวัน
2.3 หนวยบริการ
2.4 การแตงกาย (ผาผูกคอ ปายชื่อ เครื่องหมายหัวหนาหนวย
รองหัวหนาหนวยเครื่องหมายบริการ)
3. ………………………………………………………......
3.1 การตอนรับและขอบคุณวิทยากร
3.2 แนะนําสถานที่ อุปกรณเครื่องใชตาง ๆ
3.3 สัญญาณนกหวีด
3.4 สวัสดิการ (ยา อาหารวาง อาหาร การบริการ ฝากซือ้ ของ)
3.5 อุปกรณที่แจกให อุปกรณที่ตองสงคืน
4. พิธีเปด
1. วันที่ / เวลา ..………………………………………........
2. ประธาน ……………………………………………........
3. พิธีกร ………………………………………………........
4. ผูกลาวรายงาน …………………………………….........
5. ผูสงคํากลาวรายงาน และคํากลาวเปด ……………........
6. ผูสงเทียนชนวน ……………………………………........
7. ผูมอบของที่ระลึก ………………………………….........
8. ผูบริการเครื่องดื่มแกประธาน ……………………….......
5. พิธีปด
1. วันที่ / เวลา ..………………………………………........
2. ประธาน ……………………………………………........
3. พิธีกร ………………………………………………........
4. ผูกลาวรายงาน …………………………………….........
5. ผูสงคํากลาวรายงาน และคํากลาวเปด …………….......
6. ผูสงเทียนชนวน ……………………………………........
7. ผูสงวุฒิบตั รและเครื่องหมายกิจกรรมพิเศษ ……….........
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 105
11. การตรวจเยี่ยม
สายที่ 1 หนวยสี ……….………………........................................
ผูรับผิดชอบ
1. ………………………………………............................
2. ………………………………………............................
3. ……………………………………….............................
สายที่ 2 หนวยสี …………..……………........................................
ผูรับผิดชอบ
1. ………………………………………............................
2. ………………………………………............................
3. ………………………………………............................
ผูตรวจหนวยบริการทุกสี
ผูรับผิดชอบ
1. ………………………………………...........................
2. ………………………………………...........................
ผูนํากายบริหาร
ผูรับผิดชอบ
1. ………………………………………...........................
2. ………………………………………...........................
12. วิทยากรประจําหนวยสี
1. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
2. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
3. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
4. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
5. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
6. หนวยสี ……………………….. ไดแก ……………….
รวมอยูคายพักแรมทั้งหมด………… คน ชาย ……… คน หญิง ……… คน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 107
ตัวอยาง
กําหนดกิจกรรมประจําวัน
เวลา 05.00 น. ตื่นนอน
เวลา 05.30 น. กายบริหารและเกมประมาณ 30 นาที /
ทําความสะอาดรางกาย
เวลา 07.00 น. รับประทานอาหารเชา
เวลา 07.30 น. รับการตรวจเยี่ยม
เวลา 08.00 น. พิธีหนาเสาธง
เปลี่ยนเครื่องแตงกายชุดลําลอง / เกม – เพลง
เวลา 09.00 น. กิจกรรมภาคเชา
เวลา 12.00 น. พักรับประทานอาหารกลางวัน
เวลา 13.00 น. กิจกรรมภาคบาย
เวลา 17.00 น. ประชุมหัวหนาหนวย/วิทยากร
เวลา 18.00 น. ชักธงชาติลง (ถามีธงมาตรฐานใหชักลงหลังจากธงชาติ)
รับประทานอาหารเย็น
เวลา 19.00 น. กิจกรรมภาคค่ํา
เวลา 21.00 น. สวดมนต แผเมตตา รองเพลงสรรเสริญพระบารมี
เวลา 22.00 น. เขานอน
หมายเหตุ กําหนดเวลากิจกรรมประจําวันนี้อาจเปลี่ยนแปลงไดตามความเหมาะสม
108 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตัวอยาง
กําหนดกิจกรรมการอยูคาย 1
วันที่ 1
เวลา 07.00 – 08.00 น. ลงทะเบียน
เวลา 08.00 – 09.00 น. ปฐมนิเทศ
เวลา 09.00 – 09.30 น. พิธีเปดการอยูคาย
เวลา 09.30 – 11.00 น. พัฒนาบุคลิกภาพ
เวลา 11.00 – 12.00 น. ทักษะครอบครัว (อาหาร)
เวลา 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 13.00 – 15.00 น. มารยาทสังคม
เวลา 15.00 – 15.30 น. นันทนาการ
เวลา 15.30 – 16.30 น. กิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
เวลา 16.30 – 17.00 น. พิธีปดการอยูคายประจําวัน ชักธงชาติลง
วันที่ 2
เวลา 07.00 – 08.00 น. เคารพธงชาติ
เวลา 08.00 – 09.00 น. พัฒนาบุคลิกภาพ
เวลา 09.00 – 12.00 น. เดินทางไกล
เวลา 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 13.00 – 14.00 น. กิจกรรมบําเพ็ญประโยชน
เวลา 14.00 – 16.00 น. ฝกบริหารจิต
เวลา 16.00 – 16.30 น. ประเมินผลการอยูคาย
เวลา 16.30 – 17.00 น. พิธีปดการอยูคาย
ตัวอยาง
กําหนดกิจกรรมการอยูคาย 2
วันที่ 1
เวลา 08.00 – 09.00 น. ลงทะเบียน
เวลา 10.00 – 10.30 น. ปฐมนิเทศ
เวลา 10.30 – 11.00 น. พิธีเปดการอยูคาย
เวลา 11.00 – 12.00 น. ระเบียบแถว
เวลา 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 13.00 – 14.30 น. เชือก - เงื่อน
เวลา 14.30 – 16.40 น. กิจกรรมฐานผจญภัย
เวลา 16.40 – 19.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 19.00 – 21.30 น. กิจกรรมความสัมพันธและการแสดงเงียบ
วันที่ 2
เวลา 07.00 – 08.00 น. เคารพธงชาติ
เวลา 09.00 – 10.30 น. แนะนําการแสดงรอบกองไฟ
เวลา 10.30 – 12.00 น. แผนที่ - เข็มทิศ
เวลา 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 13.00 – 16.40 น. เดินทางไกลและบําเพ็ญประโยชน
เวลา 16.40 – 19.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 19.00 – 21.30 น. การแสดงรอบกองไฟ
วันที่ 3
เวลา 07.00 – 08.00 น. เคารพธงชาติ
เวลา 09.00 – 12.00 น. การปฐมพยาบาล - เคหพยาบาล
เวลา 12.00 – 13.00 น. รับประทานอาหาร
เวลา 13.00 – 14.30 น. ประเมินผล
เวลา 14.30 – 16.40 น. พิธีปด - เดินทางกลับ
110 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตารางกิจกรรมการอยูคายพักแรม 3 วัน 2 คืน
อาหารกลางวัน
อาหารเย็น
แนะนํา
การแสดง
วันที่ 2 การแสดง แผนที่ - เข็มทิศ เดินทางไกลและบําเพ็ญประโยชน
รอบกองไฟ
รอบกองไฟ
(ตัวอยาง)
ใบใหคะแนนหนวยบริการ
ประจําวันที…
่ ………… เดือน………………………. พ.ศ. …………..
หนวยสีที่ทาํ หนาที่ คือ ………………………………………
คะแนนเต็ม 100 คะแนน (แตละหนวยสี)
ลําดับ คะแนน คะแนน
รายการ หมายเหตุ
ที่ เต็ม ที่ไดรับ
1. ความถูกตองและความแมนยําในการนําสวดมนต เ มื่ อ จ ะ นํ า ค ะ แ น น
แผเมตตา รองเพลงชาติ 10 ไปลงตารางคะแนน
2. การชักธงชาติตอนเชาและตอนเย็น 10 กิ จ กรรมประจํ า วั น
3. ความสะอาดของสถานที่ที่ใชรวมกัน 20 ใหเอา 5 หารคะแนน
4. การอํานวยความสะดวกแกวิทยากร 10 ที่ไดเสียกอน
5. ความคิดริเริ่มสรางสรรคในการตกแตงสถานที่
ที่ใชรวมกัน 20
6. วิธีแบงงานกันรับผิดชอบ ความรวมมือและ
การประสานงาน 10
7. ความรับผิดชอบงานที่ไดรับมอบหมายอื่น ๆ 20
รวม 100
สรุปผลงานปรากฏวา…………………………………………………………………………….
ลงชื่อ…………………………………………..ผูควบคุมและตรวจผลงาน
112 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
(ตัวอยาง)
ใบใหคะแนนการตรวจเยีย่ ม
สายที…
่ …..…. ประจําวันที่……….. เดือน……………….………. พ.ศ. …….…..…. คะแนนเต็ม
40 คะแนน
คะแนนมาตรฐาน……….คะแนน
หนวยสี
หมาย
ที่ รายการ คะแนนเต็ม คะแนน
เหตุ
1. การปฏิบัติในการรับตรวจ
(ความพรอมเพรียง เขมแข็ง ถูกตอง) 5
2. ความสะอาดของรางกาย 5
3. ความสะอาดและเรียบรอยของ
เครื่องแตงกาย 5
4. ความสะอาดเรียบรอยของเครื่องครัว 5
5. การใชหลุมแหงหลุมเปยกหรือที่ทิ้งขยะ 5
6. ความสะอาดเรียบรอยภายในที่พัก 5
7. ความสะอาดเรียบรอยภายนอกที่พัก 5
8. ความคิดริเริ่มสรางสรรค 5
รวม 40
หมายเหตุ หากสถานที่ ที่ อยู คา ยไมส ามารถจั ดใหเ ป น ไปตามตั ว อย า งในใบให ค ะแนนการ
ตรวจเยี่ยมได ใหตัดหัวขอนั้นออก แลวเพิ่มคะแนนที่ตัดออกไปใหหัวขออื่นตามความเหมาะสม
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 113
ตัวอยางตารางคะแนนกิจกรรมประจําวัน
เหลือง
ชมพู
เขียว
แสด
ฟา
มวง
หมายเหตุ ตารางนี้เปลี่ยนแปลงไดตามความเหมาะสม
114 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตัวอยางแบบประเมินผลการอยูคายพักแรมของสมาชิกยุวกาชาด
19-25 ป
3. โปรดแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด โดยทําเครื่องหมาย / ลงใน
ชองคะแนนทีก่ ําหนดคา ดังนี้
มาก ปาน
รายการ มาก นอย
ที่สุด กลาง
1. ความพึงพอใจในการเขารวมกิจกรรม
1.1 การปฐมนิเทศ
1.2 พิธีเปดการอยูคายยุวกาชาด
1.3 พิธหี นาเสาธง
1.4 การตรวจเยี่ยม
1.5 หนวยบริการ
1.6 การแสดงรอบกองไฟ
1.7 นันทนาการ
1.8 กายบริหาร
1.9 การสวดมนต แผเมตตา
1.10 การประเมินผล
1.11 พิธปี ดการอยูคายยุวกาชาด
2. ประโยชนที่ไดรับจากการอยูคาย
2.1 การปรับตัวในการใชชีวิตและทํางานรวมกับ
ผูอื่น
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 115
มาก ปาน
รายการ มาก นอย
ที่สุด กลาง
2.2 ความมีระเบียบวินัย
2.3 ความอดทน
2.4 การบําเพ็ญตนใหเปนประโยชน
2.5 การมีสวนรวมในการแสดงผลงาน และ
ความสามารถ
2.6 ความภาคภูมิใจในการเขารวมกิจกรรม
2.7 การแลกเปลี่ยนความรูและประสบการณ
2.8 เกิดสัมพันธภาพและความเขาใจอันดีระหวาง
สมาชิกยุวกาชาด
2.9 ผลที่ไดรับเปนไปตามที่ทา นคาดหวัง
ตัวอยางแบบประเมินผลความพึงพอใจในกิจกรรมภาคค่ํา
คําชี้แจง แบบประเมินผลนี้จัดทําขึ้นโดยมีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนในการพัฒนาการจัดกิจกรรม
ภาคค่ํา ขอใหตอบตามความเปนจริง โดยทําเครื่องหมาย / หรือเติมคําลงในชองวางใหครบทุกขอ
1. เพศ
ชาย หญิง
2. อายุ
7-12 ป 13-18 ป
19-25 ป
3. โปรดแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมภาคค่ํา โดยทําเครื่องหมาย / ลงใน
ชองคะแนนทีก่ ําหนดคา ดังนี้
รายการประเมิน ระดับความพึงพอใจ
มากที่สุด มาก ปานกลาง นอย นอยที่สุด
1. ชอบกิจกรรมนี้
2. กิจกรรมนาสนใจ
3. ความเพียงพอของวัสดุอปุ กรณในการประกอบ
กิจกรรม
4. การมีสวนรวมในการปฏิบัติกิจกรรม
5. ผูน ํากิจกรรมและวิทยากรมีความรูความสามารถ
6. ความปลอดภัยในการปฏิบัติกิจกรรม
7. ระยะเวลาในการปฏิบัตกิ ิจกรรม
8. ประโยชนที่ไดรับจากการปฏิบัติกิจกรรม
9. กิจกรรมสงเสริมสัมพันธภาพอันดีตอกัน
10. โอกาสในการแลกเปลีย่ นความรูและ
ประสบการณ
11. ความประทับใจหลังจากการปฏิบัติกจิ กรรม
ตัวอยางแบบประเมินผลการอยูคายของผูบังคับบัญชายุวกาชาด
คําชี้แจง แบบประเมินผลนี้จัดทําขึ้นโดยมีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนในการพัฒนาการจัดกิจกรรม
คายยุวกาชาด ขอใหตอบตามความเปนจริง โดยทําเครื่องหมาย / หรือเติมคําลงในชองวางใหครบ
ทุกขอ
1. เพศ
ชาย หญิง
2. อายุ
นอยกวา 26 ป 26-35 ป
36-45 ป 46-55 ป
มากกวา 55 ปขึ้นไป
3. โปรดแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด โดยทําเครื่องหมาย / ลงใน
ชองคะแนนทีก่ ําหนดคา ดังนี้
มาก ปาน นอย
หัวเรื่อง / ระดับคะแนน มาก นอย
ที่สุด กลาง ที่สุด
1. การมีเจตคติที่ดีตอกิจกรรม
ยุวกาชาด
2. การมีความรูเรื่องกิจกรรม
คายยุวกาชาด
3. กิจกรรมคายยุวกาชาดสามารถ
เสริมสรางคุณลักษณะทีพ่ งึ ประสงคได
4. การนําความรูเรื่องกิจกรรมพิเศษ
ไปใชในการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด
ขอเสนอแนะอืน่ ๆ (ถามี)
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
118 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ตัวอยางแบบประเมินผลการอยูคายของผูบังคับบัญชายุวกาชาด
กอง/ฝาย...............................................
คําชี้แจง แบบประเมินผลนี้จัดทําขึ้นโดยมีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนในการพัฒนาการจัดกิจกรรม
คายยุวกาชาด ขอใหตอบตามความเปนจริง โดยทําเครื่องหมาย / หรือเติมคําลงในชองวางใหครบ
ทุกขอ
1. เพศ
ชาย หญิง
2. อายุ
นอยกวา 26 ป 26-35 ป
36-45 ป 46-55 ป
มากกวา 55 ปขึ้นไป
3. โปรดแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด โดยทําเครื่องหมาย / ลงใน
ชองคะแนนทีก่ ําหนดคา ดังนี้
รายการประเมิน ระดับความพึงพอใจ
มากที่สุด มาก ปานกลาง นอย นอยที่สุด
1. การประชุมวางแผนเตรียมการกอนการทํางาน
2. การประสานงานระหวางบุคลากรในกอง/ฝาย
3. ความเพียงพอของบุคลากรในกอง/ฝาย
4. ความเพียงพอของวัสดุ อุปกรณ
5. การประชุมเพื่อสรุป ปรับปรุงและพัฒนางานใน
กอง/ฝาย
6. การปฏิบัติหนาที่ของบุคลากรในกอง/ฝาย
7. งบประมาณในการดําเนินงานของกอง/ฝาย
8. ความสะดวกของที่พกั คณะกรรมการ
9. ความเพียงพอของหองน้าํ หองสวม
10. การประสานงานระหวางกอง/ฝาย กับกอง/ฝาย
อื่น ๆ
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 119
ตัวอยางแบบประเมินผลความพึงพอใจของผูเขารวมการอยูคาย
คําชี้แจง แบบประเมินผลนี้จัดทําขึ้นโดยมีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนในการพัฒนาการจัดกิจกรรม
คายยุวกาชาด ขอใหตอบตามความเปนจริง โดยทําเครื่องหมาย / หรือเติมคําลงในชองวางใหครบ
ทุกขอ
1. เพศ
ชาย หญิง
2. สถานภาพของผูตอบแบบสอบถาม
สมาชิกยุวกาชาด ผูบังคับบัญชายุวกาชาด
3. โปรดแสดงความคิดเห็นเกีย่ วกับการจัดกิจกรรมคายยุวกาชาด โดยทําเครื่องหมาย / ลงใน
ชองคะแนนทีก่ ําหนดคา ดังนี้
รายการประเมิน ระดับความพึงพอใจ
มากที่สุด มาก ปานกลาง นอย นอยที่สุด
1. ความสะดวกในการเดินทาง
2. ความเหมาะสมของสถานที่ในการตั้งเต็นทที่พกั
3. สภาพโดยทั่วไปของคาย
4. กิจกรรมทีจ่ ัด
5. เวลาในการจัดกิจกรรม
6. บริการน้าํ ดื่ม น้ําใช
7. หองน้ํา หองสวมมีความสะอาดและเพียงพอ
8. ความเพียงพอของแสงสวางภายในคาย
9. การติดตอสื่อสารและการประชาสัมพันธในคาย
10. ความพึงพอใจในการรักษาความปลอดภัย
ขอเสนอแนะ ..............................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 121
ตัวอยางการเขียนรายงาน
รายงานผลการดําเนินการจัดคายยุวกาชาด ป.....................
ระหวางวันที่.............................................................................
ณ ............................................
***************
1. วัตถุประสงค
1.1 ...................................................................................................................
1.2 ....................................................................................................................
2. เปาหมาย
2.1 ....................................................................................................................
2.2 .....................................................................................................................
3. ผลการดําเนินงาน
3.1 การเตรียมการ ..............................................................................................
3.2 การดําเนินงาน .............................................................................................
3.3 สภาพความพึงพอใจของผูท เี่ กี่ยวของ
3.3.1 สมาชิกยุวกาชาด .............................................................................
3.3.2 วิทยากร ...........................................................................................
3.3.3 ผูปกครอง .........................................................................................
3.3.4 ผูที่เกีย่ วของอืน่ ๆ ...............................................................................
4. การใชจา ยงบประมาณ ..........................................................................................
5. ปญหา อุปสรรค ขอเสนอแนะ ............................................................................
6. ภาคผนวก
6.1 คําสั่ง/การประเมิน
6.2 ภาพกิจกรรม
6.3 แบบประเมิน
6.4 อื่น ๆ
122 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
อุปกรณที่ตองใชในการอยูคายยุวกาชาด
1. เสาธง ทําได 2 แบบ คือ
1.1 มีเสาธงสามเสา ใหเสาธงชาติอยูตรงกลาง ความสูงพอประมาณแตใหสูงกวาอีก
2 เสา ซึ่งใชเปนเสาธงประจําคายและธงมาตรฐานใหญ ซึ่งมีความสูงเทา ๆ กัน (ดูภาพประกอบ)
2. ธงตาง ๆ
2.1 ธงชาติ ขนาด 80 X 120 เซนติเมตร
2.2 ธงยุ ว กาชาด ทํา ด ว ยผ า สี ขาว รู ป สี่ เ หลี่ ย มผื น ผ า ตรงกึ่ ง กลางมี เ ครื่ อ งหมาย
ยุวกาชาด มีขนาดดังนี้
2.2.1 ใช ใ นพิ ธี ก ารต า ง ๆ กว า ง 80 เซนติ เ มตร ยาว 120 เซนติ เ มตร
เครื่องหมายยุวกาชาด มีเสนผาศูนยกลาง 40 เซนติเมตร
2.2.2 ธงที่ ใ ช ป ระดั บ กว า ง 120 เซนติ เ มตร ยาว 180 เซนติ เ มตร
เครื่องหมายยุวกาชาด มีเสนผาศูนยกลาง 60 เซนติเมตร
2.3 ธงมาตรฐานใหญ มีลักษณะเปนรูปสามเหลี่ยมดานเทา ฐานยาว 80 เซนติเมตร
ดานเทายาวดานละ 120 เซนติเมตร ทําดวยผาสีขาว มีกรอบทําดวยผาสีกรมทา กวาง 5 เซนติเมตร
และมีเครื่องหมายยุวกาชาดขนาดพอเหมาะอยูตรงกลางทั้ง 2 ดาน
2.4 ธงมาตรฐานเล็ก มีลักษณะเชนเดียวกับธงมาตรฐานใหญ แตไมมีกรอบสีน้ําเงิน
มีขนาดฐานยาว 20 เซนติเมตร และดานเทายาวดานละ 35 เซนติเมตร
ธงมาตรฐานใหญ ธงมาตรฐานเล็ก
124 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ยาสามัญประจําบาน
ยาสามัญประจําบาน หมายถึง ยาที่รัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุข ไดประกาศไวใน
ราชกิจจานุเบกษา โดยกําหนดชนิดความแรงและขนาดบรรจุของยาไวแนนอน ยาสามัญประจําบานนี้
ไดรับการยกเวนใหจําหนายไดโดยไมตองมีใบอนุญาตขายยา เชน พาราเซตามอลที่เปนยาสามัญ
ประจําบาน จะตองเปนพาราเซตามอลที่มีความแรงเม็ดละ 500 มิลลิกรัม และบรรจุอยูในขนาดบรรจุ
10 เม็ด และมีขอความวา “ยาสามัญประจําบาน” อยูที่ฉลาก เปนตน
การปฐมพยาบาล หมายถึง การชวยเหลือเบื้องตนแกผูปวย หรือผูบาดเจ็บ กอนที่จะทํา
การสงแพทยหรือสถานพยาบาล เพื่อปองกันมิใหเกิดอันตรายจนถึงพิการหรือเสียชีวิตโดยไมสมควร
ชุดปฐมพยาบาลสําหรับการเดินทาง
อุปกรณที่ใชในการปฐมพยาบาล ประกอบดวย
1. แกวและชอนสําหรับตวงยา อยางละ 1 ใบ/อัน
2. ปรอทวัดไข 1 อัน
3. สําลี 1 ปอนด
4. ผาพันแผลขนาด 2 นิ้ว 2 มวน
5. พลาสเตอรปด แผล 10 อัน
6. กรรไกรขนาดเล็ก 1 อัน
7. เข็มกลัดซอนปลาย 6 อัน
8. ไฟฉาย 1 อัน
9. ถุงพลาสติกสําหรับใสอปุ กรณที่เปอนอาเจียน
ยาที่ใชรับประทาน
1. ยาเม็ดพาราเซตามอล 2. ยาแกเมารถ
3. ยาแกแพ 4. ยาแกทองเสีย
5. ยาธาตุนา้ํ แดง 6. ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
(ฉลากยาจะมีตัวหนังสือพิมพดวยสีน้ําเงิน)
ยาใชภายนอก
1. ยาทาแกผด ผื่นคัน : คาลาไมนโลชัน่ 2. ขี้ผึ้งแกปวดบวม : ยาหมอง
3. ทิงเจอรใสแผลสด : เบตาดีน 4. ยารักษาแผลน้ํารอนลวก
5. เหลาแอมโมเนียหอม 6. แอลกอฮอล 70 เปอรเซ็นต
(ฉลากตองมีคําวา ยาใชภายนอกหรือยาใชเฉพาะที่ หามรับประทาน พิมพดวยอักษรสีแดง)
126 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
วิธีกางเต็นทแบบโดม
วิธีการ
1. หาสถานทีท่ ี่เหมาะสม แลวนําเต็นทออกมากางเปนรูปสี่เหลี่ยม
2. นํา โครงหลั ง คาออกมาต อ กั น เป น ท อ น ซึ่ ง จะมี อ ยู 3 เสน สํ า หรั บ ยึ ด มุ ม ทั้ ง สี่ 2 เส น
และฟลายชีท 1 เสน
3. หลังคาเต็นทตามแนวทแยงมุม จะมีที่ใหสอดโครงสําหรับหลังคา สอดโครงเสนแรก
ไปตามแนวจากมุมหนึ่งไปยังอีกมุมหนึ่ง นําปลายของโครงทั้งสองดานเก็บไวที่มุมของเต็นท เมื่อใส
โครงครบ 2 เสนแลว เต็นทก็จะตั้งได
4. ที่ ด า นบนสุ ด ของหลั ง คา จะมี เ ชื อ กจากหลั ง คาเต็ น ท สํ า หรั บ ผู ก กั บ โครงหลั ง คา
ซึ่งจะมาไขวกันอยูที่จุดนั้นพอดี
5. ยึดมุมทั้ง สี่ ของเต็น ทกับพื้น ดิน ด ว ยสมอบกที่มีอยู แต ถาดิ น แข็ง หรื อเปนหิน ไม ตอง
ยึดก็ได
6. นําฟลายชีทมาวางไวบนหลังคาเต็นท สอดโครงเขาไปตามแนวของฟลายชีท
7. ยึดมุมทัง้ สี่ของฟลายชีทเขากับมุมทั้งสี่ของเต็นท
เพลงประกอบกิจกรรมการอยูคาย
เพลงแสนสุขสันต
เพลงผูยิ่งใหญอังรี
พ.ศ. สองพันสี่รอยสอง อังรี ดูนองตทา นไดเดินทางไกล
ถึงหมูบานหนึง่ ไมยอมผานไป (ซ้ํา) จําไว จําไว ซอลเฟริโน
ขณะที่อิตาลีฝรั่งเศส รบกับประเทศออสเตรียใหญโต
อังรี ดูนงั ตรองโอ (ซ้ํา) พิโธ พิโถ ใยพีน่ องมารบกัน
ไมรอราชาพลัน ชวนชาวบานชวยกันพยาบาลทันใด
ใครปวยทานชวยเร็วไว (ซ้ํา) อังรีนี้ไซร น้าํ ใจเราบูชา น้าํ ใจ ๆ เราบูชา
เพลงกาชาดรวมใจ
กาชาดเราหนา ไดมารวมอยู ตางคนตางรู
กันดีวา หนาทีท่ ุกอยาง ตองชวยกันทํา ทําไมเวนวาง
งานทุกอยาง งานทุกอยาง จะเสร็จโดยงายดาย
เพลงคําขวัญยุวกาชาด
ทํานองเพลงวันเผด็จศึก
เราจะบําเพ็ญตน ตามคําขวัญยุวกาชาด
เรายุวกาชาด พวกเราเต็มใจจะบําเพ็ญตน
เราชวยเหลือทุกคน เพื่อความหวังยังสันติสุข
เพื่อใหทุก ๆ คนอยูดี
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 129
เพลงยกมือ
ยกมือขางขวา ยก ยก ยกมือขางซาย ยก ยก
*เรามาสนุกรวมกัน (ซ้าํ )
ยกมือขางซายยกมือขางขวา ยก ยก
ยักไหลขางขวา ยัก ยัก ยักไหลขางซาย ยัก ยัก
*เรามาสนุกรวมกัน (ซ้าํ )
ยักไหลขางซายยักไหลขา งขวา ยัก ยัก
ยักเอวขางขวา ยัก ยัก ยักเอวขางซาย ยัก ยัก
*เรามาสนุกรวมกัน (ซ้าํ )
ยักเอวขางซายยักเอวขางขวา ยัก ยัก
เพลงอยาทิ้งขยะ
อยาทิง้ ขยะเกะกะเกะกะ
อยาทิง้ ขยะเกะกะกลางถนน
*มือพี่อยาทําซุกซน (ซ้ํา)
ทิ้งกลางถนนเกะกะเกะกะ
(ซ้ํา)
เพลงตลุงยุวกาชาด
จังหวะตลุง
อยามัวนิง่ เฉย ยุวกาชาดเราเอยมาเตนตลุง
เตนตลุงใหเพลิดเพลินใจ เตนตลุงใหเพลิดเพลินใจ
ยุวกาชาดไทยมาเตนตลุง เตนตลุงเพลินใจดีเอย
130 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
เพลงพักแรมสุขใจ
สุขใจเมื่อไดมาอยูคาย สุขกายเมื่อไดมาพักแรม
คืนนีพ้ ระจันทรสวยแจม พักแรม พักแรมสุขใจ
สุขใจเมื่อไดมารองเลน รมเย็นเมื่อไดมาพักใจ
สุขนี้ที่เราฝนใฝ สุขใจเมื่อไดมาพักแรม ๆ
เพลงเดินทางไกล
เนื้อรอง/ทํานอง โดยสุรชัย นําพา
เพลงรับขวัญ
ทํานองเพลงลาวกระทบไม
ลา.........................
โอนองเอย พีน่ ี้ขอชื่นเชยจะมิเลยแรมไกล
จะรักเจาดังดวงใจ มิคลายหนายนา ลา .....................
พี่จะรับขวัญเจาเอามาเขาเปนขวัญจิต
จะรักดังชีวิต ใจคิดกรุณา ลา .........................
ขอจงหายโศก พนภัยหายโรค ใหมโี ชคนะนองยา
จะเอาดายยาวขาวบริสทุ ธิ์ ลา .........................
พันมัดผูกไวทขี่ อมือของเจา ลา ......................
เหมือนดังใจพีผ่ ูกใจเจาไวไมหนายหนี เอย .... ใจผูกพัน
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 131
เพลงยุวกาชาดคืนรอบกองไฟ
ไฟจากฟนคืนรอบกองไฟ สวางไสวแลวไดเวลารื่นเริงสราญ
เชิญเทพเทวาทุกทิศจงมารวมเปนพยาน สถิตสถานขอ ประทานพรมิง่ มงคล
ใหกิจการกาชาดรุงเรือง ทุกทั่วมุมเมืองใหเลื่องลือไกลซึ้งในกมล
องคราชินที รงเกื้อกิจจา กาชาดชื่นชนม ทุกทั่วแหงหน ลนอาณาพระบารมี
กองไฟควันฟน โอบยืนรายลอมเปนวง มั่นคงสามัคคี
รวมกัน...บําเพ็ญประโยชนทวี สุขแสนยินดีเราพีน่ องกัน
พอจบเพลงบรรเลงกลอมใจ เชิญแหมาลัยรอยงามยวนตาหอมชืน่ ชีวนั
สลากพุม งามเคียงคูเชยชิดภิรมยลาวัณย สนุกสุขสันต
ณ บนลานคืนรอบกองไฟ ณ บนลานคืนรอบกองไฟ
เพลงมาลัยชาวคาย
ทํานองเพลงลูกทุง กลองยาว
เพลงผิดนัด
ทํานองเพลงชะชะชา
มากลางวันเธอนัดใหมากลางคืน มากลางคืนเธอนัดใหมากลางวัน
พวกเรามาวันนี้เพื่อรองเพลง รวมบรรเลงเปนเพลงที่สุขใจ
สนุกสนานรื่นเริงกันเขาไว ดวยหัวใจของคนที่รักเพลง
เพลงชาวคาย
ทํานองเพลงชาวดง
แรมรอนนอนปาเขาลําเนาไพรใจรื่นเริง
มาไกลสังคม แสนชื่นชมมีเสรี
ไรทุกขสนุกสนาน สําราญทัง้ นองและพี่
เขาคายเปนสุขี ชาวคายอารีตอ กัน (สรอย)
ตักน้ํา หุงขาว กอไฟ กางเต็นทไมใหญชว ยกันทํางาน
สรางเต็นทของเราใหเหมือนบาน หาฟนเก็บไวตุน
กลางคืนนัง่ ลอมวง อยูดงเราแสนอบอุน
เขาคายไดเกื้อหนุน เจือจุนกันในหมูเรา (สรอย)
ฝกหนักพวกเราภูมิใจ เลนรอบกองไฟสําราญอุรา
ค่ําลงเราพบกันพรอมหนา แลวมาขับกลอมลําเนา
รวมแรงประสานใจ สุขกันเขาไวไมเศรา
เขาคายไมเงียบเหงา เพราะเราการุณยผกู พัน (สรอย)
เพลงพระคุณพอแม
ทํานองเพลงแมยอดรัก
ซึ้งใจตัวลูกนัก พอแมฟูมฟกเมื่อลูกนอยเจาเกิดมา
ในดวงใจไมเคยจะขาดเมตตา ใหลูกยาทุกสิ่งไป
ยอนหลังตั้งแตลืมตา เฝาคอยหวงหาปดยุง เรือด ริ้น ไร
ยามกินนอนพอแมอาทรหวงใย สายใจใหอยูดี
เมื่อโตโอลูกจา ทานใหวิชาสืบเสาะหาโรงเรียนดี
มาอบรมลูกยาไมเคยหนายหนี พระคุณทานสุดรําพัน
สิ่งที่ลกู นัน้ จะทดแทนคุณได ตองทําตัวเปนคนวานอนสอนงาย ซึ้งใจพอแมเอย
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคา ยยุวกาชาด 133
เพลงคายพักแรม
วันนี้รื่นเริงสําราญสุขสันตอุรา พวกเราไดพา มาอยูคา ยพักแรม
เรารองเรารํา ยามเมื่อมาพักแรม สบายคลายคืนจันทรแจม
พักแรมสุขสันตอุรา (ซ้ํา)
เพลงมารชปฐมพยาบาล
นักปฐมพยาบาล งานของเราขั้นตน
คือคิดจะชวยคน ที่ปวยกะทันหัน
หากใจหยุดเตนก็นวดเฟนและผายปอดพลัน
เลือดออกมากนั้นเร็วไวหามไวกอน
จับนอนตะแคง เครื่องแตงกาย นัน้ ชวยคลายผอน
ซบเซาเฝานอนหามใหยา หามอาหาร
ใหความอุนพอ และรีบตามหมอจัดการ
เราตองชวยพยาบาล กอนนําสงหมอ
เพลงธงยุวกาชาด
ที่ปรึกษา
ผูอํานวยการสํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
คณะกรรมการ
(นายศุภกร วงศปราชญ)
เจาหนาทีว่ ิเคราะหนโยบายและแผน 8 รักษาราชการแทน
ผูอํานวยการสํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
136 คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
คณะผูจัดทํา
คูมือการจัดกิจกรรมการอยูคายยุวกาชาด
ที่ปรึกษา
นายศุภกร วงศปราชญ ผูอํานวยการสํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด
และกิจการนักเรียน
นายสายัณห สันทัด หัวหนากลุมสงเสริมและพัฒนายุวกาชาด
คณะผูจัดทํา
นายภาวิน พจนอารี สํานักผูตรวจราชการประจําเขตตรวจราชการที่ 12
นายวิเชียร ทรงศรี โรงเรียนเนินกุมวิทยา
นายอนันต เมตตาไพจิตร โรงเรียนบอทองวิทยา
นายวิรัตน ปองเปยม สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
นายปญญา ทาสระ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาระยอง เขต 1
นายบุญสม บุศยน้ําเพชร สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
นางขนิษฐา ครามศรี สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
นางดวงกมล เจริญศรี โรงเรียนคลองมะขามเทศ
นางดรรชนี จันทรคํา โรงเรียนอนุบาลเมืองเชียงราย
นางแสงจันทร ไชยยา โรงเรียนบานปาตึงงาม
นางจุฬาธร อติเปรมินทร โรงเรียนอนุบาลเมืองเชียงราย
นางสาวมาลินี เลาหิตกุล โรงเรียนวัดอมรินทราราม
นางศรีลัย ปนอินทร โรงเรียนบานปาออดอนชัย
นายบุญธรรม มากมี สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษานครสวรรค เขต 3
นางประกายรัตน ติกจินา โรงเรียนวัดไรขิงวิทยา
นายปญญา ศรีสําราญ สํานักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน
เรียบเรียงตนฉบับ/ภาพ/ปก/บรรณาธิการ/จัดพิมพตนฉบับ
นางสาวประเทือง บุญเกตุ กลุมสงเสริมและพัฒนายุวกาชาด
สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
พิมพที่ โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จํากัด
79 ถนนงามวงศวาน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101
นายโชคดี ออสุวรรณ ผูพิมพผูโฆษณา พ.ศ. 2550