A

NG
PABORIT@NG
LIB
R®
NI
HU
DAS

B®B ONG

NT ENTERPRISES,
Ang Paboritong Libro Ni Hudas
Philippine Copyright ©2003 by Bob Ong

Published by Visual Print Enterprises

6809 A. Santuico Street
Bey- Pio del Pilar, Makati City 1230

All rights reserved. No part of this book may be reproduced or

transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical,
including photocopying, recording, or by any information storage
and retrieval system, without the written permission of the Author,
except where permitted by law. For information address: 6809 A.
Santuico Street, By. Pio del Pilar, Makati City 1230.

Mit

789719! 234210
ISBN 971-92342-1-0

Manufactured in the Philippines.

May 2003
May 2004

<'> PATAY NA ‘KO?!?!

<.--.> fang beses mo bang gustong marinig ang ‘oo’?

Kung may bayad ang bawat tanong, mayaman na ‘ko.

<' > Totoong patay na 0???

<,--.> Bawal magsinungaling dito.

‘> Pero bakit...

Sino’ng...

>
>

Paanong...
Asaan ako?

>
‘> Sino ka?
> Patay ka na.

AAA

Nasa lugar ka ng mga patay.

AAR AA

Receptionist ako sa lugar ng mga patay.

May tanong ka pa?

Paano na ang mga anak ko?

AAA

H-hindi ko naman talaga gustong—

<.--.> Maayos ang buhay nilang lahat. Nagpakasal ulit

ang asawa mo. Nasa Amerikana ang bunso mo. At kakapa-
nganak lang sa ikatlo mong apo sa tuhod kanina habang
nagsasalita ka.

<‘> HUH?!?!

<'> Kakamatay ko pa lang ah?!

<,--.> Mag-iisang oras ka na dito.

<‘> Alam ko!?

<,--.> Dito...pero sa lupa, higit apat na dekada ka nang

patay.

<'> Pano nangyari ‘yon?

BOB ONG

<.--.> Ang isang araw dito, isanlibong taon sa lupa.

2049 na. Kung binabasa mo yung handout na ibinigay sa
‘yo sa halip na tanong ka nang tanong, kanina pa dapat
malinaw sa ‘yo ang lahat.

<'> Pero..hindi..niloloko mo ba ko??

<.--.> Minsan gusto kong sumagot ng ‘oo’ pag

tinatanong ako ng gariyan.

<‘> Pero... bakit..paanong...???

<.--.> Tignan mo.

Ano ‘yan?

Huh?

i"

Saan ‘yan?

> Sa Pilipmas.

E bakit ganyan ‘yan? Sino ‘yan?

.> Si Marvin.

Marvin?

.> Marvin. Marvin Agustin.

Yung artista? Matanda na? Ano'ng ginagawa nya

<'
<'
<!
<?
<
<
<
<,
<
<,
<?

.> Presidente sya ng bansa mo.

Huh?"
.> Ayos naman ah! Gusto nga sya ng mga tao e.
E smo ‘yan—asawa nya?
.> Saan?
<'> Ayan, sa karan.
<,--.> Ah, vice president ‘yan.
<'> Sino’ng naging vice president??
2

ANG PABORITONG LIBR® Ni Hupas

<.--.> Si Tootsie Guevarra. Yung magaling kumanta.

<*> Huh?!?

<.--.> Anong “huh? !?” Ayos nga sila e, Iniahon nila

ang ‘Pinas sa kahirapan.

<'> Ano'ng ibig mong sabihin?

<‘> Nasaannasi GMA?

<,--.> Matagal nang wala si Macapagal.

<.--.> 2049na. Wala nang utang ang Pilipinas sa ibang

bansa!

<i> Talaga?

<.--.> Hay naku! Wala ka pala talagang alam e.

<‘> Bakit, ano pa ba ang mga tlangyari?

<.--.> Balik na ulit ang Pilipinas sa mapa. Mayaman

at respetado na ulit ang bayan mo.

<‘'> Talaga? Hehe...

<.--.> Oo, ang ingay mo kasi kanina e..di ko nga

masyadong naintindihan yung speech ng Papa sa
Roma..papapanoorin dapat kita.

<'> oO, may ano?

<--> Pilipino ang bagong Papa.

<*> Huh?

<,--.> Nanonood ka ba ng MTV?

‘> Hindi.

--.> Neg That's Entertainment?

‘> Hindirin. Bakit?

--.> Ehindi mo pala kilala.

“> Smo?

.--.> Yung bagong Papa.

‘> Ano ba'ng pangalan?

.--.> Pope Rose!

“> Sinong Pope Rose I?

ANAAKAAAAAA

3
BOB ®NG seve

<.--.> Hindi ‘yon ang totoo nyang pangal an, pero artista
sya dati.

<,--.> Donita Rose yata ang screen name nya e.

<*> Si Donita Rose??? Yung V]—naging pope?!

<.--.> OCo—galing, ‘no?

<.--.> Nga pala, alam mo bang pwede na ngayong mag-

asawa ang pari?

<‘> Huh?

<.--.> Pwedena, basta madre ang mapapangasawa, para

hindi raw lumabas ang pera ng simbahan. Ayos, ‘no?
<*> Ganyan na ba ngayon sa lupa?

<'> Hmmm...

<‘> Pero kung tutuusin, okay!

<,--.> Oonaman!

<‘> Sandali, wala na bang krimen?

<.--.> Nabawasan, kahit papa’no. Nakikita mo ‘yang

babaeng nasa tabi ng driver?

<'> Alin?

<.--.> ‘Yan, yung nasa jeep na neon.

<'> O,ano?..Ayos yung jeep ah!

<.--.> Nakikita mo yung hawak nyang cellphone?

<.--.> XC90 ‘yan!

<'> Ano'ng XC90?

<.--.> ‘Yan ang cellphone ngayon ng masa. May laser

gun ‘yan, at protektado ng magnetic shield ang may-hawak.
<'> Hahaha..tangna, astig! “Tanging Yaman™ .
<,--.> Tsaka nakita mo yung mga naka-barong kanina
na walang kamay?

<'> Oo.

<'> Itatanong ko nga dapat sa ‘yo kung bakit ganon e.

<.--.> Mga kongresman ‘yun na nangupit sa kaban ng

Se ANG PAB@RIT@NG LigR@ Ni Hunas

bayan.
<'> Huh?!

<.--.> Oo, pmuputulan kasi ng kamay ang mga corrupt

officials para hindi na umulit. Okay nga e.

<‘> Kelan pa?

<.--.> ‘Tagal na ‘yon.panahon pani President Sin ‘yore.

<‘> Si Sin?—yung Cardinal???

<.--.> Oo..bakit? Gusto ko nga ‘yun e. Magaling din.

Pinagawan nya pa ng replica yung Bundok Banahaw sa
Nayong Pilipino.

<'> Bundok Banahaw?

<.--.> Oo,

<.--.> Ay! Oo nga pala, hindi mo alam..wala na kasi

yung Bundok Banahaw. Banahaw Mall na ngayon.
Hahaha!

<‘> Ginawang mall?!? Sira ba ulo nila?..Ba't natatawa

ka pa?!

<.--.> Wala rin kasing nangyari e, hindi rin naman

kumikita yung mall.

<'> Syempre, sino namang gago ang matutuwa sa

ginawa nila?! “Tanging Yaman*

<.--.> Huh? Hindi, natutuwa ang mga tao sa ginawa

nila, kaya nga lang wala nang namamasyal sa malls ngayon
dahil puro TV na lang ang pinagkakaa alahan ng mga tao.
<‘> TV? Ano'ng meron?

<.--.> Telenovela.

<'> Huh? MERON PA RING TELENOVELA

HANGGANG NGAYON?

<--> Uy, mas magaganda na ngayon ang mga

telenovela kesa nung kapanahunan mo: Nasa Puso Ko,

Ikaw Ay Akin, Mahal Na Mahal, Tayo Ay lisa, Mahal Kita,

BEB ONG

Sa Piling Mo, Ang Mahalin Ka, Lumayo Ka Man, Tunay

Na Mahal, Tayong Dalawa, Mahalin Mo Ako, Tanging Tkaw
Lang, Pagmamah alan Natin, Ikaw At Ako..nakalimutan ko

pa yung iba e, pero magaganda mga kwento niyan!

<'> ‘Yan ang mga programa ngayon? ARAW-

ARAW?!?!

<.--.> Araw-gabi. Saya nga eh!

<'> Walangya! “Tanging Yaman*

<*> Anoba ‘yan..bakit laging tumutugtog yung Tanging

Yaman? Kanina ko pa naririnig ‘yan e, pau! it-ulit!

<‘> Atsaka nagkakalimutan, marami akong tanong sa

‘yo ah, bakit ayaw mong sagutin?

<‘> Atsinokaba???
t

Tsang linggo na ‘ko dito ngayon sa Baguio. Nagsusulat.

Payapa ang kalooban. Puti ang labi. At itim ang mga kuko
dahil sa ginaw. Ayos naman ang naging biyahe ko. Katabi
ko sa aircon bus ang lalakeng wiling-wili sa pakikipag-
kwentuhan sa kaibigan nya tungkol sa isang bus na
nabangga at nalaglag Sa bangin. Anim na oras ang biyahe.
Anim na araw kung nasakyan mo yung bus na nasakyan
ko. Meron kasing stop-over sa tuwing makakabasa ng
“eatery” sa daan yung driver.

Alam mo ang gusto kosa Baguio, masyadong makapal

ang hamog sa daan. Hindi kita ang bangin. Hindi ka
malulula dahil hindi mo alam kung mamamatay ka na.
Hihintayin mona lang kung ang sasalubong sa bus nyoe
mga taga~Department of Tourism o pulutong ng mga
nagkakantahang anghel.

Masarap maghanap ng lugar na matutul uyan dito sa

Baguio, lalo na kung bobo ka sa direksyon, tulad ko. Pag
naligaw ka kasi dito, hindi lang basta kanan-kaliwa ang

balikan, kundi taas-baba. Mumurahin ka ng mga paa mo.

Kakapusin ka ng lakas kahit uminom ka pa ng Motolite.

Hindi uubra dito yung mga tatlong oras na lakaran na

ginagawa mo sa Maynila tuwing strike ang mga jeep.
BOB GNG

Pero di naman nagtagal at nakakita rin ako ng

matitirhan. Dahil masyadong interesante, itatago ko na
lang ang nasabing hotel sa pangalang “Bahay ni Lolo”
Nakita ko ito sa tuktok ng isang bundok. Natawag ang
pansm kodahil sa “Monthly Rate’ nanakasulat sa karatula
nila. Ayos. Tumuloy na ‘ko sa loob. May dalawang occupant
pa na nasa pintuan, tanda na “mabili” nga ang nasabing
hotel. Pero pagpasok ko, napansin ko kaagad ang ambiance
nito na medyo..um, “archeologic” ang dating. Nginitian ko
ang receptionist, sabay tanong: “Ano ho ba ang ‘most
affordable’ n'yong kwarto?” May 50's na salamin sa mata,
50s na pomada, at 50's na mukha ang matandang lalake
nakausap ko. "Ha,ha..” tumawa sya na parang nantilibak.
“Most affordable” Inulit nya. Di ko alam kung wrong
grammar ako. Palagay ko nga..dapat yata ‘most affordest’
Kumuha sya ng papel at ballpen. Kinabahan ako, akala ko
meron pang entrance exam. Inilista nya ang rate kasabay
ang paliwanag: “4,000 ang kwarto. Plus 2,000 deposit.
Plus 500 kung gusto mo ng cable TV, Plus 500 kung gusto
mo ng LPG tank. Plus 500 na bayad sa maglilinis ng
kwarto pag-alis mo”

Whoa! Matindi si lolo. 500 pesos para sa paglinis ng

kwartong isang buwan ko lang naman tinirhan?!? Hindi
naman ako magkakatay ng dinosaur para dumurmi ‘yun
ng ganoon! Pero iniabot nya kaagad sa akin ang susi ng
kwarto. “Eto, silipin mo yung room 201" Kapansin-pansin
ang laki ng keychain. Rectangular na kahoy na hindi mo
pwedeng ibulsa. Kung dadalhin mo ‘yun sa grocery shop e
tiyak na papakiusapan ka ng guard na i-deposit yon sa

baggage counter.

ANG Pab@rIT@NG Lisr@ Ni HuDaAS

Tinakbo ko ang hagdan an, parang booby trap ang bawat

baitang. Makunat at parang bibigay anumang oras.
Nagdahan-dahan ako, pero pagdating sa taas e muntik
akong gumul ong ulitpababa sa sobrang gu at. Holy smokes,
nasa bahay ako ni Drakula! Isang ‘abandoned’ room ang
nakita ko. Sabog-sabog ang mga gamit. May dal awang sofa
na matanda pa yata kay Manuel L. Quezon. May fireplace
na mukhang sumisindi mag-isa. At may mga life-size na
rebulto ng iba't-ibang klase ng aso sa maalikabok na sulok.
Hindi ko makita ang room 201. Tinignan ko ang isa pang
hagdan paakyat. Hindi ko kaagad naisip na pwedeng
akyatin ‘yon dahil may nakaharang na dalawang ‘aso’ sa
unang baitang, parang ‘off-limits; pero inakyat ko pa rin.
Pagpasensyahan mo na kung gagamitin ko ngayon ang
salitang mabiling-mabili sa kabataan—Shit! Walang
ipinagkaiba ang *3”4 floor’ nakatayo pa rin ang balahibo ko
Sa buong katawan. Tahimik ang lugar, may kadiliman,
walang tao. Pero nakita ko na ang room 2O1. Ipinasok ko
ang susi sa doorknob at binuksan ang pinto, nakahanda sa
kirat na kuba na sasalubong sa akin. Wala naman. Pero
nakahanda pa rin akong makakita ng pugot na ulo nang
buksan ko ang refrigerator sa loob ng kwarto. Wala rin.
May heater sa bathroom, pero sa switch pa lang ay alam ko
nang ikakukuryente ko ‘yon. Nag-isip ako, pero hindi
masyadong matagal dahil ayokong abutan ng dilim sa loob
ng Bahay ni Lolo. Lumabas ako ng kwarto at naglibot sa
hallway. May fortune plant sa gilid ng pinto ng bawat
kwarto, lalo lang nagpapadilim sa lugar. Kinumbinsi ko ang
sarili na lakarin ang dulo ng hallway at pakinggan kung
may mga demonic worship at sacrifice na nagaganap sa
ibang kwarto. Wala naman. Pero napansin kong marami
BOB BNG

sa mga kwarto ang naka-padlock. Dalawa lang ang ibig

sabihin: () Walang tao at hindi pa ito okupado, o (@)
Ikinulong ng may-ari sa loob ang occupant para ialay sa
mga kampon ng kadiliman pagdating ng alas-dose ng gai.
Hindi na ‘ko nagtagal. Bumaba ako at iniabot kay lolo
ang jumbo keychain. Di na ako nagpaliwanag, Di na rm
sya nagtanong. Parang sanay na sanay na syang tanggihan
ng tao. Nilisan ko na ang lugar bago ko pa makita doon si
George Estregan na nakasuot-Drakula, kasama ang mga
zombie na kinalaban nila Estong Tutong. Alam kong
masyado akong 805, pero totoo lahat ang sinabi ko. At
maniniwala ka bana nang ikinuwento ko ito sa mga taga-
Baguio e walasa kanilang nakakaalam kung saan ang Bahay
ni Lolo, hindi nila kilala ang kalye kung saan ko ito nakita,
at wala rin ito sa mapa? .
Halata bang nasobrahan ako sa pagbabasa ng Hiwaga
Komiks?
[Cue X-Files theme here.]

Halos isang dekada na ang nakakaraan nang una ako ng

magulantang sa isang bagay na nakita ko sa TV—ang
palasyo ni Michael Jordan!

Biruin mo, posible pala sa mundo na magkaroon ang

isang tao ng bahay na may tournament-size tennis at

12

ANG Pas@RtT@NG Liane Ni Hupas

basketball court sa bakuran. At gulat na gulat na ako sa

lagay na ‘yon, hindi ko alam na halos pangkaraniwan na
lang pala ang mga gano'ng karangyaan sa mundo ng mga
sikat at mayaman. Dahil kung ikukumpara Sa bahay ng
TV producer na si Aaron Spelling, sisiw pa pala ang bahay
ng batikang basketbolista. Mas malaki ang bahay ni
Spelling. Meron itong sariling sinehan, doll museum,
gymnasium, Olympic-size swimming pool, bowling alley,
skating rink, six gardens, 12 fountains, four bars, three
kitchens, at garahe para sa labing-anim na sasakyan.
Walangyang bahay! Sa sobrang laki pwede nang gawan ng
sariling time zone. Pero katulad ng sinabi ko, pangkaraniwan
lang ang mga ganyang bahay sa mga makapangyarihan.
Dahil ang bahay naman ni Bill Gates, na kinikilala ngayon
bilang “Most Intelligent House” ay nagkakahalaga naman
ng $55 million dollars. Ang mga taong pumapasok dito ay
binibigyan ng electronic PIN na dini-detect ng sensor sa
bawat sulok ng bahay. Sa ganitong paraan, naise-set ng
bisita ang mga appliances na gusto nyang automatic na
aandar pag pasok nyang anumang kwarto. Para nga naman

indi na sumakit ang mga buto nila sa pagsasagawa ng

nakakahingal natrabaho gaya ng pagpindot sa mga feather-
touch remote control.

Nakakalula talaga ang bahay ng mga sikat. Isipin mo,

kwarto na “club” ang dating, kusina na parang hotel lobby,
bakuran na may sinehan, at kubeta na mukhang cathedral.
Maski yata si Kamatayan hindi makakatapak sa mga bahay
na ‘yon nang walang [.D. Minsan lisipin mo rin, anong
klaseng trabaho ba meron ang mga taong ‘yon para kumita
ng ganoon kadaming pera? Parang gusto kong mag-apply
sa kanila ng trabaho.. kahit man lang bilang anino.
8@B BNG __ a

Sa ipinalabas na Hstahan ng Forbes ng mga

pinakamayamang tao sa taong 2002, pumupwesto sa
bandang gitna si Lucio lan sa net worth na $17 billion. Ibig
sabihin, pwede s‘yang Magpagawa ng tatlumpung
“Intelligent Houses, af meron pa syang sukli. Magbigay
ng 1147.50 pesos sa bawat Pilipino. Mag-text nang mag-
text walang tigil sa loob ng isangdaan at apatnaput-pitong
siglo. Bumili ng 45.9 metric tons ng shabu. Gumawa ng
pelikulang “Jose Rizal” nang walongdaan at limampung ulit.
Bilhin sa halagang $1,603,773.58 ang bawat pares ng
sapatos 1 Imelda Marcos. Ipakasal sila Jackie Ejercito at
Beaver Lopez nang anim na libo at walongdaang beses.
Magpaswel do mg apatnaput-dal awang dosenang koponan
ng PBA sa loob ng limang taon. At bilhin lahat ang winning
combinations ng lotto para manalo ng jackpot nang anim
na raan at limampu't-anim na beses.

Kung uubusin mo ang pera nya sa loob ng isang araw,

dapat kang gumastos ng 983,700 pesos kada segundo.
Kung pagpapatung-patungin ang $1 bills nya, hihigitan tito
nang 768 na ulit ang taas ng Philippine Bank of Commerce
sa Makati. Matatakpan ng 162 na ulit ang land area ng
Megamall. At aabutin ang isang tao ng dalawampu't-anim
na taon para maisalansan lahat ito sa sahi iz

Pero kung imaakala mong kay Lucio Tan koisasanla ang

kaluluwa ko, nagkakamali ka. Dahil kahit na tumubo pa
ng 100% ang pera nya kada taon, kailangan nya pa ring
maghintay ng tatlong dekada para mahigitan ang
kasalukuyang net worth ng pinakamayamang tao sa
planeta—si Bill Gates. (Note: Sa limang minutong iginugol
mosa pagbabasa nito, nadagdagan na naman ng $17,525.65
ang kaban ng kayamanan ng dating CEO ng Microsoft.)

14

__ _] ANG PAB@RIT@NG LiaR@ Ni Hupas

(Second note: Magdasal ka para labanan ang demonyo.

Alam ko ang iniisip mo sa mga sandaling ito... malakin

pagkakasala ‘yan sa Diyos!) 8

Thinalik na pala ang Superfriends sa TV, pero Justice

League na sila ngayon. At bawas na sila. Marami nan
superheroes ang nawala. Laid-off. Kung kelan ma
kailangan ng mundo ng mga tagapagligtas. Hindi ko gusto
ang Justice League. Lalo na ang X-Men. Solid ato
Superfriends, Walang iwanan. “
Ang alam ko kasi dati, caucasian si Green Lantern. Pero
sa Justice League, African-American na sya. Ano" un—
lokohan? Pwede bang maging itim ang dating putt? Sino
ang susunod na magpapalit ng lahi at magkakakulay, si

Benjamin Franklin?
Nakasama rin pala sa cast si Hawkgirl. Pero nasaan si
Hawkman? Inilagay na ba saarrozcaldo? Kaya lang naman
nagkaroon ng Hawkgirl e dahil may Hawkman. Simm
na ba si Hawkman kay Robin na isa pa ring missing in
action? Sinona lang ang magbibigay ng mga bagong damnit
relo, at sapatos kay Batman ngayong wala nasi Robin? At
sino ang nag-vote off kay Aquaman? Sino paang aasahan
natin ngayon na magliligtas Sa mga hipon na
Pinagsasamantalahan ng mga balyena? Nasaan na ang
B@B_ONG

Wonder Twins? Ano na ang nangyari kay Apache Chief?

At higit sa lahat, bakit nila pinaalis sa grupo ang kaisa-isang
Asian superhero na hindi ko nga alam ang pangalan?!
Nasaan ang justice at equality doon???

Bubuo lang sila ng grupo ng mga best of the best, sabl ay

pa! Pero kung sa bagay, mahirap nga ‘yon. Dahil mismong
yung mga imaginary super humans na ginawa nilae may
problema. Tignan mo: Bakit halos lahat ng lalakeng
superhero ena a-tights? Bakit kailangan nila ng kapa?
Bakit nasa labas ang briefs nila? At anak naman ng tiyanak,
bakit hindi sila gumamit ng brief na ayos pa ang garter para
hindi na nila ito sinturunan?

“Yan ang problema ng mga western superheroes na

napansin yata at jniwasan na ng mga Hapon nang sila
naman ang gumawa Tg mga kathang-isip na tagapagligtas.
Sa una pa lang, inisip na nila na kung magta-trabaho ang
kanilang superteroes bilang isang grupo, importanteng
meron silang prescribed uniform. Pantay-pantay sila,
walang magsusuot ng kapa at aastang hari tulad ni
Superman. Walang may bitbit na sidekick tulad ng Robin
ni Batman. Walang amoy asin tulad ni Aquaman. At
wal ang Mr. & Mrs. na kakain ng dalawang paycheck tula
nina Hawkman at Hawkgirl.

Nung una e puro nakaitim lang at parang laging

makikipaglibing ang mga Japanese superheroes, pero naisip
yata nila na kakailanganin ng bawat isa ang pangalan. At
magkakakila-kilala lang sila sa ilalim ng uniform at
maskara (o helmet) kung meron silang palatandaan sa
kasuotan. Doon nila naisip na mag-col or coding: red, green,
blue, yellow, at pink. Eureka! Two-birds in one stone. May
sarili na silang identity dahil sa kulay, may sarihi pa silang

pangalan. Dadagdagan lang ng “noun” ang “color”

superhero na sila. Halimbawa: Blue Lion, Pink Ranger,
Red Star, Yellow 4, at Green Joke. Sa ganitong paraan,
matiwasan nila ang mga limitado at gasgas na pangalan na
mabubuo sa mga salitang Super, Wonder, Mighty, Man,
Woman, Girl, Boy, at Dog. na paborito naman ng mga
kanluraning bansa.
Pero hindi pa tapos! Dahil di tulad ng mga puti, may

value-added service lagi ang mga Hapon. Sa oras ng

matinding pangangailangan, pwe deng Magsama-sama ang
limang superhero para bumuo ng isang higanteng robot na
kayang pumuksa ng mga higanteng kuto, linta, bagoong,
biskwit, at alikabok. Mismo. Hindi lang ‘yan, dahil bago
sila makipagl aban, lagi silang may formation. Haharap sila
sa camera para sa ritual na group photo opportunity, parang
pang-class picture. Alam na nila kung sino ang pupwesto
sa kanan, kaliwa, gitna, taas, at baba, at kung sino ang mag-
i-split, sisipa, tatalon, susuntok, at susungayan sa ulo.
Systematic. Very organized. Ang nakikita ko lang na
kahinaan ng Japanese superheroes e lagi silang nakaasa sa
mga subtitles at voice talent na magda-dub sa mga sinasabi

nila. Pero okay lang ‘yun, Idol ko parin sila. Dahil kahit sa
mga anime, mas okay ang costume nila Eugene na parang
laging a-attend ng rave party, kesa kila Superman na parang
laging a-attend ng aerobics class.

Walang-wala ang mga ‘Kano sa imahinasyon ng mga

Hapon., Tignan mo na lang si Astroboy. Sabihin mo—
SINO—sa buong kasay sayan ng Amerika— ang superhero
na may machine gun sa pwet? Wala. Kung may kinalaman
ito sa trauma ng mga Hapon noong Ikalawang Digmaang
Pandaigdig e hindi ko alam, pero sigurado akong hindi ko
B@B ONG

ipagpapalit si Astroboy sa sandosenang Justice League.

Kung magiging superhero ako, gusto ko maging ful ad nya.
At kung kakapusin man ako ng lakas, papapanoorim ko lang
ang mga kalaban ko ng possessed na video ni Sadako, na

magiging dahilan ng kamatayan nila pagkalipas ng isang

linggo!

ANG Pas@riT@nG Libre Nt HUDAS

‘> Bat ayaw mong magpakilala?

ae
eT oe
an
‘> Sino ka?
<.--.> Sandali..
<‘> Bakit ayaw mong sumagot?
<.--.> Ssshhh!
<.--.> "Wag kang maingay.
<,--.> Hindi mo ba naririnig?
<‘> ANG ALIN???
<.--.> SSSSShhhhh!!! Sinabi’ng ‘wag maingay e.
Pakinggan mo.
<'‘> Eh wala naman akong nariri—
<'> Sino ‘yun?
<.--.> Hehehe...
‘> Tao ba ‘yun?
7 > Oo..nagdarasal.
‘> Hindi ko naman maintindihan yung sinasabi e!
‘> Ba'tka tumatawa?
.--.> Tignan mo naman magdasal..humihiling na
panalunin ko sila sa basketball game.
<*> O,ano namang masama don?
.--.> ‘Yundin ang hinihiting ng kalaban nilang team e!
> Ngiyahahahaha!
‘> Hahahahaha!
“> Oo nga ‘no!
.~~,> Marami pa ‘yan.

.--.> ‘Yan ang libangan ko dito e..ipunin ang mga

pinakanakakatawang dasal ng mga tao.

<'> Sandali, bakit puro Pilipino ang nagdarasal?
BOB ONG

<'> At ba't marunong kang mag-Tagalog?

<.--.> Gusto mo “kong mag-Latin?

<,--.> Hindi ako Tagalog magsalita, pero Tagalog ang

lenggwaheng kayang intindihin ng utak mo kaya ang akala
mo ngayon ay sa Tagal og tayo nag-uusap.

<.--.> ..Kahit na ang totoo ay mga isipan lang natin ang

gumagana ngayon at wala sa ating tal agang nagsasalita.
<'> Ayos ah.. high-tech!

<.--.> Bilibkana?

<.--.> Eto, pakinggan mo, meron na namang

nagdarasal.

<'> Yung babaeng humihiling na sana payagan sya sa

outing ng daddy nya?

<.--.> Hindi, yung matandang mabagal magsalita.

<‘'> Yung humihiling na sana tumigil na ang mister nya
sa pambababae?

<.--.> At?

<‘> Pagkapanalo ng kapatid nya sa barangay election?

<,--.> At?

<'> Paggaling ng asthma nya?

<.--.> Ab?

<'> Kaligtasan ng anak nya sa Middle East?

<,--.> At?

<'> World peace?

<.--.> At?

<‘> Na matapos na ang pagpaparehistro ng kotse nya?

<.--.> At?

<‘> Anong at? Marami pa eh...

<,--.> Atano pa nga..?

<‘> At matapos na ang hinuhulug-hulugan nilang

bahay?
ANG Pase@riTeNG Ligne Ni HuDAs

<‘> Marami pa syang sinasabi e...

<*> Ano’ng nakakatawa doon?

<.--.> Wala nga. Kaya ako natatawa kasi hindi na sya

nakakatawa.

<.--.> Hindi naman sya nagdarasal e. Para lang syang

umoorder sa waiter sa restaurant.

<.--.> Minsan nga gusto kong humingi ng tip e!

<,--.> Ngiyahahahaha!

<*> HAHAHAHAHA!!!

<.-+.> Kahapon meron ding nagdasal, umiiyak pa sana

Taw pumasa sa sa exam.

<.--.> Paano ko naman ipapasa, e wala naman syang

isinagot sa mga test papers nya!

<‘> Hahahahaha!!!

<.--.> Paanoko pasya matutulungan sa lagay na ‘yon?

But kung humiling sya ng matibay na resistensya habang
nag! al amay sa kaka-review. O kaya eng konting talino para
mas maintidihan nya ang mga pinag-aaralan nila. O kaya
eng tiyaga, tibay ng loob, pasensya, o sipag..pwede ‘yun,
pero yung magsa-submit syang bl ankong test paper tapos
kailangan ipasa ko sya, para na rin syang humiling na
manalo sa lotto kahit na hindi sya bumibili ng ticket!
<*> HAHAHAHABA!!

<.--.> Sandali, sandali..eto pa isa..pakinggan mo...

<'> Yung humihiling na sana makapag-asawa sya ng

matalino, gwapo, mabait, at mayaman?

<.--.> Oo.

<.--.> NGIYAHAHAHAHA!

<'> O,ano naman masama doon?

<,--.> Elalake ‘yan eh!

a
<.--.> NGIYAHAHAHAHA!
<,--.> Waheeheehechece!
<.--.> Naririnig mo ba?
<.--.> Nyahahahaha!

‘> Yung al eng humihiling na sana mamatay na yung

kapitbahay niya?
<,--.> OO!
<.--.
<'> HAHAHAHAHA!!!
<.--.> NGIYAHAHAHAHA!
<.--.> Waheeheeheeheee!
<'> Sino yung nagho-"Hauwummmmmm..”?

<.--.> NGIYAHAHAHAHA!

<.--.> Ewan ko, kaya nga ‘ko tawa nang tawa, kasi

naririnig ko na naman ‘yan.

<.--.> NGIYAHAHAHAHA!

<'> Bakit,ano ba ‘yon?

<.--.> Siguro nagdarasal, pero paano ko naman sya

tutul ungan e hindi ko maintindihan kung ano ang ibig
nang sabihin sa “Hauuwummmmmm...”?

<‘> HAHAHAHAHA!!!

<.--.> NGIYAHAHAHAHA!

<'> Sakit na ng tiyan ko, mamamatay ako dito sa

katatawa!

<.--.> Ha? Patay ka na, eh!

<‘> BWAHAHAHAHAN

<.--.> NGIYAHAHAHAHA!

<.--.> Waheeheeheehece!

<.--.> Nyahahahaha!
T

Chalkdust: Mga Kwentong Chalk Revisited

Mambabasa, hindi ko alam ang pangalan mo, pero
ituring mong espesyal na araw ito ng buhay mo Ctandaan
ang petsa at oras) dahil ngayon mo makikilala ang mga
miyembro ng “Horror Fame,’ ang natatangi at eksklu-

sibong Hall of Fame club ng mga teroristang teacher na

nakilala ko.

LEVEL: 1

CHARACTER: (Mrs) Balance Sh*t

PLANET: Accounting

ATTRIBUTES: Matanda na, pero nung nagkaroon ng

outing sa beach, nasorpresa ang buong klase dahil naka-
swimsuit sya. Ayos! Parang Rosanna Roces...year 2049!
POWER: Mild lang naman. Medyo nagulat lang kami
dahil first time namin noon magkaroon ng subject na 3
hours straight..at boring! Kaya nang medyo may nakain-
tindi sa lesson at nag-recite, pinalakpakan sya ng lahat nang
may halong kantiyaw. Kala namin matatawa si Balance
Sh*t, kaso bigla itong tumitig sa amin na parang nagsusuri
ng amag sa pandesal. Sabay sabj sa matigas na boses:
“Nobody claps in my class!”
BOS ONG

LEVEL: 2

CHARACTER: (Ms) Anger Management

PLANET: Management

ATTRIBUTES: Semi-regular

POWER: Lakas mang-asar. Power-tripper. Gugulan-

tangin ka sa recitation, wala kang maisasagot sa kanya na
aayunan nya. Intro nya nung first meeting: “All you have
to do ta pass the subject is give up your life” Kaya na-give
up ko ang subject nya.

LEVEL: 3

CHARACTER: (Ms) Rule

PLANET: Adviser, Grade 1

ATTRIBUTES: Matanda. Dalaga. At hindi codename ang

pangalan na ‘yan.

POWER: Pakyawan na namimitpit ng kamay. Pag

pumasok sya ng room at naabutan nya kayong maingay,
automatic dapat ipatong nyo na ang mga kamay nyo sa
desk. Nasanay na nga kami sobra sa ganioon. Minsan kami
na ang humihingi ttito sa kanya: “Oh, please, spank me,
ma‘am! I’m a baaaaad boy, spank me! Spank! Spank!
Spank!”

TRIVIA: Sia rin ang nagpakilala sa amin kay Jimmy

Swaggart

LEVEL: 4

CHARACTER: (Mr) Commandant

PLANET: CAT

ATTRIBUTES: Classified

POWER: Moody. At hindi mo s‘ya gugustuhing

makabangea pag mainit ang ulo. Dahil makikita mo talaga

ANG Pan@RiTONG Lipke@ NI Hupas

nla nanginginig ang buong mukha nya. Parang lalabasan

ng mga centipede, At maririnig mong tumutunog ang mga
ngipin nya. At nambubulyaw sya. At.at..at titigil na ‘ko
dahil kilala nya ‘ko at malapit lang ang bahay nila sa amin.

LEVEL: 5

CHARACTER: Ma’am Babes

PLANET: Philippine History

ATTRIBUTES: (Nabanggit nasa ABNKKBSNPLAko?!)

POWER: Pareho ang istilo nila ni Anger Management.
Parehong-pareho. Alaskador. At ‘wag na ‘wag kang
magbibitiw sa kanya ng mga hindi kalkuladong salita dahil
pag iba ang naging interpretasyon nya noon, aabot ka sa
Supreme Court kakapaliwanag.

LEVEL: 6

CHARACTER: (Ms) Santiago

PLANET: Philosophy

ATTRIBUTES: (Pseudonym lang ang pangalan na ‘yan.

Peksman!}

POWER: Kung teacher ka at hindi ka marunong gumamit

ng index cards para patayin sa sindak ang mga estudyante
mo tuwing recitation, kailangan mong mag-seminar kay
Santy. Oo, index cards. Doon nakalagay ang pangalan ng
bawat estudyante. Lagi nang binabalasa ‘yon bago mag-
umpisa ang klase. At doon nya binubunot ang pangalan
ng magre-recite. Tihawin ka talaga nang buhay. At mas
gugustuhin mo pang umako ng anomalya sa harap ng mga
nag-iimbestigang serador, kesa sumagot sa mga tanong ni
Santiago.
BGS BNG

LEVEL: 7

CHARACTER: (Ms) Matabang Teacher

PLANET: Filipino

ATTRIBUTES: (Nabanggit nasa ABNKKBSNPLAko?)

POWER: Pagsamasamahin mo ang index cards ni
Santiago, pagkamabusisi ni Ma’am Babes, at ang
nanginginig na mukha ni Commandant—'yun sya! Hindi
ko makakalimutan nang itanong n'ya dati sa klase kung
ilan ang butas sa bangkang sinakyan nila Ibarra at Maria
Clara. Tatlong estudyante na ang nabunot nya sa index
card at wala pa ring nakakasagot Sa kanya. Kaya ang napag-
initan e yung pang-apat— AKO! Linsiyak na buhay..e
hindi naman talaga nabanggit sa libro kung jlan ang butas!
At hindi ko maarok kahit nigayort kung ano naman ang

kabuluhan ng mga butas ng bangkang ‘yon sa buhay ko.

TRIVIA: Naisip ng kaklase ko kinabukasan na pwedeng
masagot ang tanong kung gagamitan ng logic.

LEVEL: 8

CHARACTER: (Mr) Cools..(Kulot!)

PLANET: Music

ATTRIBUTES: (Withheld)

POWER: Mabagsik:! Naturingang music teacher,

tensyonado lagi ang room. Walang humihinga, Panlilisikan
ka ng mata at hindi ka tatantanan hangga’t wala ka satono.
Pero paano ka naman kakanta kung nagtatambol sa kaba
ang dibdib mo?! Pinakanta nya kami dati ng Do-Re-Mi
jsa-isa, inabot ako ng bell pero hindi ako nakaalis sa unang
“do” ‘Kala ko nga paglilinisin nya na lang ako ng room

hanggang sa closing ng schoolyear.

ANG PAB@RITONG LisR® NI HuDAS

LEVEL: 9

CHARACTER: (Mrs) Falafox

PLANET: Mathematics

ATTRIBUTES: Mestiza...pero makapanindig-balahibo!

POWER: Pangalan pa lang, tunog chemical weapon ma.
Hindi ko nga alam kung paano ako naka-survive, pero
matindi syang bangungot. Pamatay gumawa ng first
impression. Bago namin s’ya nakita, balita na sa buong
eskwelahan na kumakain sya ng bata. Pero nagul antang pa
rin kami pagpasok nya ng room. Bi gla syang nagpakuha ng
1, sheet na papel. (Nanghingi pa ‘ko, at 1 whole ang ibini gay
ng kaklase) Pinasulatan nya ng numbers 1-10 ang papel,
quiz. (tinupi kona lang ang papel ko dahil wala na tal agang
oras para pumunitng '/,) Sunud-sunod nyang idinikta ang
mga tanong, multiplication. (Na-miss ko ang mga naunang
tanong, numbers 5 at 6 lang ang nasagot ko, mali pa pareho!)
Ipimapasa nya kaagad ang mga papel. Cpinasa ko naman
ang sa akin, kahit na may multiple violations.) Pagdating sa
kanya, andaming nasabon dahil nakitang mali ang mga sagot
sa papel. Diretso kaagad sa basurahan ang quiz papers. Pero
walakasa reaksyon nyanang makita ang papel kona tiniklop
lang sa apat para maging t: “SINO ST ROBERTO ONG?!"
Maingat akong nagtaasng kamay..pero ibinaba korin kaagad
pangharang sa mukha sakaling magtalsikan ang shrapnels.
Eto walang biro, nakita kong nilabasan ng mga pulang ilaw
ang mata nya! Antalim ng tingin, pwedeng ipang-slice ng
monggo. "WHEN I SAY ONE FOURTH SHEET OF

Sabay punit sa papel ko hanggang sa magkahiwa-hiwalay

ito sa dal awanlibong piraso, Ganon katindi si Falafox. Tuwing
klase nya lisipin mong sana naging buni kana lang.
Bea @NG

LEVEL; 10

CHARACTER: (Ms) Tigang

PLANET: Social Studies

ATTRIBUTES: (Binanggit sa ABNKKBSNPLAko?! Oo,

pre-requisite ‘yan!)

POWER: Sya ang pinakanakagi gimbal na guro nanakilala

ko! Nagka-phobia ako sa Martes at Huwebes dahil ‘yun
ang schedule nya sa klase namin dati. Hindi ko ma-enjoy
ang vacant period dahil kasunod noon ang subject nya.
Mahirap papasukin sa room ang mga paa ko. Tumatayo
ang mga balahibo ko. At nanunuyo ang lalamunan habang
namamawis naman ang buo kong katawan, Ganyan
kasarap sa klase nya. Para kang nasa rollercoaster na may
loops na kasindami ng isla ng Pilipinas. Laging may
assignment, tambak. ng project, hitik sa discussion, maya-
maya ang quiz, mahaba ang exam, maraming requirements,
at walang lusot sa recitation. Naalala ko nung pumasok
ako dati nang walang assignment dahil nakalimutan ko.
Nagul at na lang ako dahil ako paang pinasagot nya sa first
question. Nakatingin sya habang binubuksan ko ang
notebook kong alam ko namang walang laman. Ang hindi
nya alam, nagdadasal na ‘ko noon na sana lumindol at
bumuka ang lupa, tapos magkasunog, magka-giyera,
bumagyo, bumaha, at magunaw ma ang mundo! Basta't ‘wag
nya lang malaman na wala akong assignment. Kaso wala
e, hindi ako nakalusot. Pero hindi naman sya nagalit. Sabi
niya lang cute ako. At mas bagay ako sa labas ng room,
TRIVIA: Sya ang paborito kong teacher. At kung ang
bawat tao sa mundo ay magkakaroon lang ng isang teacher

sa buong buhay nya, sya ang Pi piliin ko!

ANG Pap@riT@nG Liaa® Ni Hupas

Danil matulungin ako sa mga classmates ko noong

highschool, isang coed ang tinuruat kong magmura. Oo,

magmura! Yung “bad word” May mali kasi sa pataan nya
ng pagbigkas nito. Narinig ko minsan na niagsabi sya ng
“Siyeeeht!" Sabi ko, salitang Amerikano ‘yon. At bagama't
hindi eksakto, katapat noon sa Tagalog ang expression na
“Lintik!” At hindi mo ito sinasabi nang mabagal, gaya ng
“Linteeehk!” Dapat mabilis, kasi galit ka, o na-bad trip:
“LINTIK!” Kaya hindi rin akmang sabihin ang “Shit!”
bilang "Siyeeeht!” kasi nagmumukha kang retarded. Dapat
forceful: “Syit!” Isang bagsakan: “Syit!” Parang idinudura
mo ang salita: “Syit!” Naintindihan nya naman ang ibig
kong sabihin. Nagpasalamant sya sa libreng tutorial.
Bilang gant, pumayag na syang pahiramin ako ng notebook
sa Values Education.

Kung bakit naisip ng mga Amerikano na gamitin ang

salitang “Ss” para iparating ang negatibong damdamin, e
hindi ko alam. Dahil bilang Pilipino e hindi naman natin
ginagamit ang salitang “T” Pero hindi ko rin maintindihan
kung bakit bukambibi g naman ng mga Filipma ang “P” pag
nagugulat, samantalang ang mga Amerikana e hindi
naman bumabanggit ng “V"..bagama’t malinaw na
pinagkakaisahan ng dalawang lahi ang babaeng magul ang
sa mga katagang “PIM” at “SOAB’

Malabo para sa ‘kin kung paano bumubuo ng mura ang

mga tao sa buong mundo, Sa Amerika, isa pang madalas
gamitin ay ang "AH." Pero nagtataka ako kung paano nila
BOB ONG

naisip na tawaging ganoon ang isang tao. Bakit may ganoon

ring salita sa Afrikaan, French, Greek, Hindi, Russian, at
Vietnamese? Sino ang unang tinawag na BNP sa
kasaysayan ng mundo, at bakit? At ano ang amoy nya???

Ipis. Ipis naman ang problema ko ngayon. Di ‘to dapat

kasama sa usapan, kaso habang sinusulat ko ang Pulitzer
Prize winning article ko sa itaas e extra nang extra ang isang
ipis dito ngayon sa kwarto. Gumapang sya sa sahig, umakyat
$a dingding, at umikot-ikot sa nakasabit na gitara (na di
ko naman natutugtog!) Siguro nahilo sa msecticide na
gin amit ko kahapon.o naamoy ang hinubad kong t-shirt.

Galit ako sa ipis. Na-perfect ko na attg iba't-ibang klase

ng pagpatay sa kanila. Tsinelas at nilukot na diyaryo ang

pinakamabisa. Syempre kailangan yung mana-knock out

mo sila pero di sila mapipisa dahil magtatalsikan lang ang
lamanloob nila sa sahig at dingding nyo.

(Habang itma-type ko ang huling paragraph, isang ipis

ang napatay ko. Pero may isa pang ipis na biglang lumitaw.
Pinalo ko, pero natakasan nya ang bangis ng tsinelas

ko..tumalon sa keyboard..OOOPS, YESSSS.. WOOO-

Kahit tumagaktak ang pawis ko sa gabi. di ako

nagbubukas ng bintana dahil ayokong may nakakapasok
na ipis sa tulugan ko. May mga “season” kasi ang ipis na
(.MAY NAKIKITA NA NAMAN AKONG PANI-
BAGONG IPIS!") parang politician na nangangampanya
at nagpupurnil it pumasok sa bahay n'yo. Tuwing uulan yata
‘yon o mating season. Ewan. Basta pana-panahon. Trip-

trip. Tulad ngayon.

ANG Pas@riTeNns Ligr@ Ni Hupas

Istorbo sa pagtulog ang ipis. Lalo na yung tipong

magigising ka dahil merong nagl a-live show sa mukha mo.
Kaya isang mumunting kaluskus lang alam ko kaagad kung
ipis. Bumabangon ako kaagad, nagbubukas ng jlaw, atnag-
aamok kahit alas-dos ng madaling araw, Parang Coyote vs.
Road Runner. Meep-meep!

Sabi nila, pre-historic life forms pa raw ang ipis. At

kahit wala na tayo dito sa mundo, malamang sila andito pa
rin. Cnteresanteng isipin na tuwing isusulat ko ang salitang
“ipis” e “isip” ang nata-type ko sa keyboard. Dahil kaya
isip-ipis ako?) Hanga ako sa mga ipis. Biruin mo, nagawan
ko sila ng instant article! CAt mukhang “season” nga nila
ngayon. Meron na namang hinayupak na lumilipad-lipad!)

Bakit nga ba kailangan natin ng ipis? Bakit may ipis

sa mundo? Bakit ginawa ng Diyos ang surot, langaw, kuto,
pulgas, daga, at tungaw? Ano ang gamit nila? Nakagat na
‘ko dati tig surot sa bus. Masakit, hindi nakakatawa! Kaya
minsan hindi ko maintindihan kung bakit nagra-rally ang
mga tao para tuluyang sipain ang mga Amerikano sa bansa,
pero walang nagpapaalis sa mga surot! Bakit ba kailangan
magkaroon sa mundo ng hayop na nangangagat ng pwet?
May kinalaman ba “yon sa balance of nature? Masyado na
bang marami ang pwet sa mundo kaya kailangan itong
pakontiin ng mga surot?

Balik tayo sa mga mura.

May kapitbahay kami dati na pag may kaaway ay

gumagamit ng parehong English at Tagal og sa pagmumutra.
Una, sa Tagalog nya inilalabas ang mga sama nya ng loob.
Pagkatapos noon, sasabihin nya ulit ang lahat sa English.

Automatic ang translation, parang easter message ng Santo

BOB ONG

Papa. Pero talo sya sa isa pa naming kapitbahay na kahit

walang kaaway ehitik sa mura ang salita. Oo, kahit masaya
syang nagkukwento, Namumutawi sa labi nya ang mga
salitang ikakaiyak ng mga guardian angel. Ang masama
pa lalo, ginagawa nya ito sa kalye, mga bandang ala-una ng
madaling araw, sa boses na may lakas at pwersa na tatalo
sa pagre-report ni Mike Enriquez.

“Hahaha! E di tumakbo kami, pare! PNI (maternal

body part), may mga aso pala! Hahahahaha!!! KNI
(maternal body part pa rin)! Hinabol kami, PNI,
nagkahulan, pare! PNI talaga! Kumaripas kami ng takbo!
KNI! Hahahahaha! PNI'ng ‘yan!!!"

CWag kang mag-alala. Sa maniwala ka’t sa hindi,

maligayang-maligaya ang kapitbahay namin habang

nagkukwento.)

Pero kung iisipin, sino nga kaya ang unang Pilipinong

nagmura, at bakit? Si Jose Rizal? “PNI! Bakit nila ako
dadalhin sa Bagong Bayan?” Si Andres Bonifacio? “Punitin

natin ang mga PI'ng cedula!” Si Julian Felipe? "Wala ka sa

tono, AH!” Si Lapu-Lapu? “TI! Akala ko itak lang ang

sandata nila!” Osi Malakas? "S! Bakit ngayon lang kita
nakita? Matagal ka na ba dito sa loob ng kawayan?”

Patuloy parin sa paglusob ang mga ipis. Parang alam

ko na kung paano naimbento ang mura.

ANG Pas@RIT@NG Lipk@ Ni HUbas

Napapadalas ang basa ko ng tabloid nifong mga naka-

raang araw. At napansin kong bestseller pala ang mga
article tungkol sa suicide. Ang problema lang, tila yata
masyado pang amateur ang maraming tao sa pagsasagawa
ng grand entrance nila sa langit..o sa ibaba nito. Kaya naisip
kong pagtuunan ito ng pansin para sa kapakanan ng mga
nagbabal ak. Heto ang aking tips para sa ligtas, maginhawa,

at di malilimutang pamamaalam sa mundo:

1. Bago ang lahat, alamin muna ang tamang dahilan

sa pagsu-suicide. Kung ang problema mo ay dahil
lang naman sa wala kang pera o iniwan ka ng
minamahal mo, hindi ka dapat magpatiwakal. Ang
mundo ay tambak ng mga tao na pwede mong
mahalin, at ang pera naman ay pwedeng kitain,
kaya hindi ka dapat mawalan ng pag-asa. Ang
pagkitil sa sariling buhay ay karapatan lamang ng
mga taong gumagamit ng cellphone at
nakikipagkwentuhan sa loob ng sinehan.

. Kung desidido ka na sa gagawin mo af sa tingin

mo ay meron kang famang dahilan para gawin ito,
ang susunod mong hakbang ay ang pagpili ng
paraan ng pagpapakamatay. Ang mga popular na
pataan ay ang pag 4 igti, pag-inom ng lason,
pagtalon sa riles ng tren, pagbaril sa ulo (Cosa puso,
kung wala ka nang ulo pero buhay ka pa rin), at
paglalaslas ng pulso. Ang mga jologs na paraan ay
ang pagtalon sa mataas na gusali, pagpapasagasa
sa EDSA, at pagpigil ng hininga. Tandaan na
maaari ka pang mabuhay pag nagkamali ka sa
pagsasagawa ng mga nabanggit, kaya pumili

35
BO’ ONG
_ . ANG Paseritenc Lisre Ni HUpas

lamang ng isa na hiyang sa ‘yo. Bukod d'yan, 7 Kumuha ng de-kalidad na ataul.

Maganda ang

marami rin sa mga paraan na ito ang makalat at

nakakapangit. Dyahe naman kung pagtitinginan
ng mga tao yung mukha mo sa ataul tapos mukha
kang dehydrated na langaw.

. Sumulat ng suicide note. Eto ang exciting. Dito

pwede mong sisihin lahat ng tao, at wala silang
magagawa. Sabihin mo na hindi mo gustong tapusm
ang iyong buhay, kaso lang bad trip sila lahat. Pero
‘wag ding kalimutang humingi ng tawad sa bandang
huli para mas cool pag ginawang pelikula ni Carlo J.
Caparas ang buhay mo. At tandaan, importante ang
suicide note para malaman ng mga fao na
nagpakamatay ka nga at hindi na-murder. Sa
ganitong paraan matiwasan ng PNP ang pagkuha sa
kalye ng kahit sinong tambay bilang suspect.

. Pumili ng theme song. Banggitin ang iyong special

request sa suicide note. Tpagbilin na patugtugin
ito sa prusisyon ng iyong libing, Iwasan ang mga
kanta ng Salbakutah. Dapat medyo mellow at
meaningful..tulad ng mga kanta ng Sexbomb.

. Isulat nang maayos ang suicide note. Print.

Iwasang magbura. Gumamuit ng scented stati onery
at #1 Mongol Pencil. Lagdaan. Huwag gumamit
ng sticker. llagay ang suicide note sa lugar na
madaling makita. Idikit sa noo.

. Planuhin ang isusuot. Isang beses ka lang

mamamatay, kaya dapat memorable ang get-up.
Pumili ng mga tel ang hindi umuurong 0 makati sa
katawan. Magbaon ng dalawang pares pampalit pag
pinagpawisan ka.

kulay puti dahil malami gat kumportable kahit tag-

init, Huwag magtipi d. Mas makakamura kung bibili
na ng cable-ready, kesa magpapalit pa balang araw.

. Pumili ng magandang pwesto sa sementeryo. Ang

puntod n gmga taong ipinanganak sa year of the Rat,

Dragon, Rabbit, Snake, Tiger, Chicken, Pork, at Beef
ay dapat nakaharap sa Fiesta Carnival. An ig mga
ipinanganak sa ibang taon ay dapat i-cremate at
gawin g foot powder, para gumaanang pasok ng pera.

. Itaon ag araw ng libing sa unang dal awang linggo

ng buwan, o di kayaly sa huling dalawang linggo,
para gumaan ang pasok ng pera.

, Kung meron ka nang NBI at police clearance,

affidavit of loss, voter's ID, cedula, promissory note,

original copy ng birth certificate, at urine sample,
pwede mo nang isagawa ang kalugod-lugod na
gawain. Siguraduhin lang na hindi ka mababalita
sa tabloid, katabi ng mga article tungkol sa
kabayong may tatlong ulo, at sirenang namataan
sa Manila Bay. Para guimaan ang pasok ng pera.

Maraming nagtatanong kung bakit Bob Ong ang

pangalan ko. Yung iba natutuwa, yung iba napapangitan,

3?
BOB ONG

at yung iba tinatawag na lang akong “Andrew”...o kung ano

man ang gusto nilang itawag sa akin. Nagkainteres tuloy
akong hanapin dati kung ano nga ba ang ibig sabihin ng
pangalang Bob Ong. Baka kasi sakaling “Gift from God’ o
“Noble leader” o “Wise one” o “Jackpot prize lotto winner”
Ang resulta, napag-alaman kong ang pangalang Bob Ong
ay nangangahulugang “Messenger from Above” (Naks!
Banal ako" Pero babawiin ko dahil pauso ko lang ‘yan.
Kulang ang entry sa Dictionary of Names na nakita
ko. Bukod d'yan, mas nakakalito lang kadalasan ang mga
interpretation ng tao tungkol sa pangalan mo, panaginip,
guhit ng palad, birthday, Numerology, at Zodiac Sign.
Halimbawa na lang yung mga Horoscope, bakit ba nila
sinasabi sa ‘yo kung mainitin ang ulo mo, marunong kang
magmahal, malaska $a Negosyo, O darating sa ‘yo ang swerte
kung magsusumikap ka? Bakit sinasabi pa nila ang mga
bagay tungkol sa‘yona ikaw mismo alam mo? Bakit hindi
nila sabihin: “Horoscope for January 33, 2005: Leo:
Suswertehin ka sa araw na ito pag pumunta ka sa 84-C
Bayabas St., Project 8, Quezon City, dahil may magbibigay
sa ‘yong kalahating milyong piso. Pero bilisan mo lang dahil
hindi lang ikaw ang Leo sa mundo.” Di ba mas ma
pakinabang ang ganyan? Alam ko, may conflict. Sasabihin
nila na hindi pwedeng jasa mo na lang ang buhay mo sa
hula. Pero tingin ko mas okay ‘yun, kesa yung huhulaan
ka ng numerologist ng: “Ang lucky number mo ay 17.5”
Wala naman kasing praktikal na benepisyo kung
malalaman mo ang lucky color mo, lucky stone, o lucky
number. Wala namang umiikot na berdugo sa mundo na
namumugot ng ulo ng mga taong hindi alam ang lucky
number nila. At wala rin hamang batas na nagpaparusa

ANG PAB@RIT@NG Lisre Ni HUDAS

sa mga maling hula. Kaya sa loob ng ilang siglo ay patuloy

parin ang mga manghuhulang tumitingin lang sa kisame
habang nangangapang nagsasabi ng: “Umiwas sa mga
madidilim na lugar... Huwag mag palipas ng gutom...
Tumulong sa kapwa...”

Sa kabilang banda, hindi ko naman sinasabing lahat

ng tinatawag nating “superstition” ay kalokohan. Dahil ang
ilansakanila ay base sa scientific truths nanagkataon lang
na nabalot ng mapamahiing tradisyon, Katulad ng
paglalagay ng tinidor sa nilulutong ulam. Akala ng iba ay
base ito sa sabi-sabi ng matatanda. Pero ang totoo ay
talagang nakakatulong ang tinidor sa pantay, mabilis, at mas
maayos na pagkakaluto ng mga karne, dahil gawa ito sa
metal, mabisang heat conductor, (Gumamit lamang ng mga
tinidor ng Jollibee at McDonald's kung gusto mong maging
medyo kakaiba ang lasa ng ulam.)

Isa pang halimbawa ay ang paglal agay ng sinulid sa too

ng sinisinok na sanggol. Akala natin ay isa ito sa mga
popular na “superstition” ° matandang pamahiin. Pero ang
tatoo, ang sinulid ay nakakapagpabuti sa metabolismo at
mabilis na sirkulasyon ng dugo ng mga nagbibinatang
tikbalang. (Volume 71968 World Book Encyel opedia)

Marami pa sa mga kinagisnan nating pamahiin ang

base sa Science, hindi lang natin alam; kahit na sabihin pa
ng iba na tayo rin ang gumagawa ng swerte at malas base
sa personal na pananaw natin sa mundo at sariling
inter pretasyon sa mga nangyayari sa araw-araw.

Kailan nga lang e nagka-interes ako sa Feng Shui.

Inisip kong ito ang sagot sa mahinang reception ng channel
4sa TV namin. Dahil dito, nauwi ako sa mahabang oras
ng masinsinang pananaliksik, At napag-alaman kona para
BB @NG . . _

swertihin ka sa buhay at hindi tubuan ng hadhad sa kilikili,

dapat ay nasa tamang posisyon sa kusina ang-kalan mo,
nasa tamang posisyon sa bahay mo ang kusina, at nasa
tamang posisyon sa mundo ang bahay mo. At lahat ‘yan
ay ayor sa kung kailan ka ipimanganak: taon, buwan, araw,
oras, minuto; at kung ano ang kasarian mo, taga-saan ka,
at sino ang ibinoto mong presidente noong 1998.

Noon ko lang nalaman na ako pala ay isang Brown

Rabbit na ipinanganak sa taon ng Green Tiger. Ang
equivalent ko ay Soil. At ang Lucky element ko ay Water.
(May nagsabi ring Wood..pero mas trip ko ang Water dahil
hindi imaanay.) Ang mga kalkulasyon na ‘to ay base sa
Chinese Stem-Branch Calendar System. Ang Stems ay ang
mga Element na Metal, Water, Wood, Fire, at Earth.
Samantalang ang Branches naman ay ang labindalawang
hayop na kaugnay ng mga nabanggit na elemento.
Sinasabing ang Five Elements daw ng Chinese Yin-Yang
ang nagial arawan ng Balance. Pag balanced daw ang Five
Elements, suswertihin ka. At pag hindi naman e
mamomroblema ka. Kaya ang magiging Lucky Element
mo ay kung ano man ang magba-balance sa lima.
Kedalasan, ito ay ang elementong pinakamagaan. Kung
pagbabasehan ang Balance Theory, malalaman natin ang

mga.. ALAM KO NA!!! MAGPAPAKABIT NA LANG

AKO NG CABLE!

ANG PAB@RIT@NG Lisk@ Ni HUDAS

<'> Diyos ka ba?

<.--.> Huh?

<‘> Narinig mo ‘ko.

<'> Diyos ka ba?

<.--.> Bakit mo naitanong?

<'> Bakit mo sinasagot ng tanong ang tanong ko?

<,--.> Pero sinagot mo rin ng tanong ang tanong ko.
<'> Naririnig mo ang dasal ng mga tao...

<'>.

<‘> Pero hindi..hindi ka posibleng maging Diyos...

<.--.> Bakit.dahil hindi ka naniniwalang may Diyos?
<'> Hindi lang ako.

<.--.> Isa na namang tao na ang paniniwala ay wala

siyang pinaniniwalaan. Interesante talaga kayo kahit

kailan. Hehehe...

<'> Kumbinsihin mo ‘ko.

<.--.> Naako ang Diyos?

<'> Na MAY Diyos!

<,--.> Para ano?

<'> Kausap na kita. Patay na ‘ko. Bagsak ako sa exam.

Pwede na bang malaman ang tamang sagot bago man lang

ako mahatulang masunog sa kumukulong lawa ng

apoy..kung meron man?

<.--.> Kung meron mang ano?

<'> Kung meron mang lawa ng walang-hangganang

apoy.

<.--.> Ahh.

<.-+.> Merong babae at lalake sa mga tropical tree

species. Para dumami sila, kailangan nila ang mga paniki

para maglagay ng male pollen sa female flowers. Syempre

ung masyadong magkalayo ang male at female species,
B&B @NG

hindi na kayang liparin ‘yon ng paniki. Tapos na ang Jahi

ng mga punong ‘yon.

<‘> Ngayon..?

<,--.> Kaya may mga hayop na nakatira sa ilalim ng

hepa, sa ibabaw ng lupa, at sa puno, ay para hindi sila
nagsisiksikan. Kanya-kanya silang trabaho, palitan—yung
iba sa gabi, yung iba sa umaga.

<.~-.> May mga lugar sa mundo na kung saan kahit

isang uri lang ng halaman ang mawala, ikakamatay na ito
ng mga 30 species ng hayop. At dahil eto ring mga hayop
na ‘to ang nagkakalat ng mga buto ng halaman, apektado
rin ang paglaganap ng mga puno.

<.--.> Kahit taniman ulit ang mga nakalbong

kagubatan e hindi na nito maibabalik ang mga hayop at
insektong minsang nanirahan dito, dahil may mga uri ng
hayop at halaman na sa isang partikul ar namilya ng mundo
mo lang makikita.

<i>.

<.--,.> Hindi lahat ng lupang-gubat ay sa jlalim

kumukuha ng sustansya, ahil minsan ang mga
pinagkukuhanan nilang decomposing rocks ay masyadong
malalim. Bale ang nagiging nutrient source ng lupa ay $a
ibabaw, yung ulan at mga basurang gubat—mga tuyong
dahon atiba pa. Yung mga nutrient na itinatangay ng patak
ng ulan mulasa mga dahon, sanga, prutas, lumot, alikabok,
at pugad ng langgam ang nagiging ‘meal on wheels’ ng lupa.
Syempre, mas malaki ang tulong ng mga termites sa
larangan na ‘to dahil sila ang tagadala ng mga dahon-dahon
sa ilalimng lupa, kumbagae foreign investors. Pag tinubuan
nang fungus ang mga dahon nadalanila, made-decompose
ito at lilikha ng nitrogen, phosphorus, calcium, at iba pang

ANG Pas@riT@NnG Lisae Ni Hupas

sustansya na kakailanganin naman ng mga bagong

halaman.

<.--.> Pero pag wala na ang mga puno, diretso na ang

patak ng ulan sa lupa. At dahil sa mas malakas na ang
pwersa ng patak ng ulan, nasisiksik at tumitigas ang lupa.
Pag umaraw, diretso na rin ang init na natatanggap nto,
kaya tumuitigas lalo at nagbibitak-bitak. Tatlo ngayon ang
Masamang nangyayari dahil dito. Una, dahil wala nang
punona dinaraanan ang bawat patak ng ulan, walana itong
pasalubong na sustansya sa lupa. Pangalawa, dahil bitak-
bitakna ang lupa, lumulusot na ang tubig ulan papuntang
ilog, hindi na lupa ang nakikinabang sa mga nutrients.
Pangatlo, dahil sobra naman ang nutrients na napupunta
sa ilog, namimili groang buhay ng mga aquatic species dito.
<‘> Wala yata akong naiintindihan....

<,--.> Dahil umiikot ang mundo sa axis nito 1000

miles per hour sa equator, Kung naging 100 miles an hour
lang ang ikot nito, mas hahaba nang sampung beses ang
mga araw at gabi. Masusunog sa init ng araw ang mga tanim
sa umaga, at ang mga halamang milagrong makakatagal e
magyeyelo naman sa gabi.

<.--.> Ang araw ay may init na umaabot sa 10.000

degrees Fahrenheit. Tamang-tama lang ang layo nito sa
mundo para magbigay ng kinakailangang mit. Kung
mababawasan ng kalahati ang radiation na naibibigay tuito,
magyeyelo ang mundo; kung madodoble naman, maiihaw.
<*> Sandali..

<.--.> Ang pagkakatabingi ng mundo ang dahilan kaya

may iba't-ibang panahon. Kung hindi nakalihis ang mundo,
gagalaw nang north to south ang ocean vapors at
matatambakan ng yelo ang mga continents,

43
BOBONG

<--> Kung naging mas malapit pa ang buwan,

magiging masyadong malaki ang tides. Lulubog sa tubig
ang mga continents dalawang beses sa isang araw.
Mawawala pati ang mga bundok.

<.--.> Kung mas kumapal pa ng sampung talampakan

ang balat ng lupa, mawawala ang oxygen..kasama na ang
buhay ng lahat ng hayop.

<,--.> Kung ang karagatan ay lumalim pa ng ilang

talampakan, hihigupin na nito ang carbon dioxide at wala
nang halaman na mabubuhay. Tiyak na ang katapusan ng
mga hayop.

<'> Maganda ang mga kwento mo, nabasa ko na lahat

‘yan sa libro, pero—

<.--.> “Maganda.” Ha, ha. Gusto ko ang sinabi mo—

“maganda”

<'>?

<.--.> Ang maputing balahibo ng kuneho,

nagsasayawang alon sa dagat, mangilan-ngilang bulaklak
sa disyerto, iba't-ibang kulay ng bahaghari, mga ginintu ang
tuyong dahon sa taglagas, kumikislap na tala, mga

nagl alarong i sda 5a karagatan, nagyeyel ong bundok, pakpak

ng mga paruparo, mga luntiang halaman, hugis ng mga

ulap, balat ng sanggol, amoy ng ylang-ylang, awit ng mga
ibon, ilaw ng alitaptap—'yan. ang mga maganda!

<,--.> Alam mo ba kung paano naging maganda ang

mga ‘to?

<*> Gusto mo bang isagot ko na dahil ginawa sila ng

Diyos?

<.--.> Meronna bang asona nakapagpinta ng tahimik

na batis dahil sa lubha syang nagandahan dito? O daga
kaya na napaluha sa tuwa dahil sa damdaming taglay ng

44

___ANG Pas@arTone Lire Ni Hupas

papalubog na araw? © unggoy na sumulat ng tula para sa

makulay na paraiso sa jlalim ng dagat?

<‘> Huh?
<.--.> Naniniwalaka bang magkapareho lang ang mga
tao at hayop?

<'>.,

<.--.> Bakit sumasamba ang tao...o naghahanap ng

sasambahin? Bakit may ngiti? Bakit may konsensya,
tampo, halakhak, kahihiyan, awa, parigarap, at pag-aalal a?
Bakit gumugulo ang buhay ng tao pag marami syang
asawa? Bakit ang hayop, hindi?

<'> Naguguluhan ako...

<.--.> “Wag kang mag-alala. Normal lang ang

maguluhan kahit na umaabot pang 3 pounds ang utak at
naglalaman ng sampu hanggang sampung bilyong neurons.
<.--.> Pero alam mo bana ang central galaxy ng Abell
2029 galaxy cluster, na may 1,070 inillion lightyears na
layo sa earth, ay merong diameter na 5.6 million light-
years? Walumpung ulit ang laki nito kesa sa Milky Way!
<.--.> Pero tanging ang utak lang ng tao—sa buong
kalawakan—ang natatanging bagay na nagpipilit
umintindi sa sarili nya. Nakakatawa nga kung lisiping ang
damdamin mo, pagkatao, ala-ala, at isipan, ay nagmumula
lang pala lahat sa maliit na karneng nasa ulo mo.

<'> DIYOS KA BA?

<,--.> Pero isipan man ng tao, o mga makinang gawa

nya, e magmimistulang laruan lang kung ikukumpara sa
disenyo at talinong nagpapatakbo sa mga cell sa katawan
nya.

<‘> Magmilagro ka nga!

<,--.> Hindi pa ba sapat na milagro ang paraan ng

BBB ONG

pagkukumpuni ng katawan mo sa kanyang sarili tuwing

nasusugatan o napipilayan ka?

<‘> Marami kang sinasabi, pero wala ka namang

nasasagot!

<.--.> Anong sagot pa ba ang gusto mo?

<'> Kung ikaw ba ang Diyos.

<.--.> Paanoka maniniwalang ako, kung hindi ka man

lang naniniwalang meron?

<‘> Dahil marami akong gustong itanong, kung ikaw!

<.--.> Kung malalaman mong may Diyos, may gusto
ka bang baguhin sa naging takbo ng buhay mo dati? Kung
may dapat ka pang baguhin sa naging buhay imo noon,
nangangahulugan bang nabuhay ka sa paniniwalang
walang Diyos?

<.--.> Sabihin mo nga sa akin, apektado ka ba kung

meron man o walang Diyos?

T

Al am ko, wala akong gaanong naikwento tungkol Sa mga

barbero sa librong “Mga Kwentong Barbero” Kaya nga
kung uupo ka na ngayon sa barber's chair e uumpisahan
ko na ang gupitan para di sayang ang oras.

Hindi ko alam sa mga batang babae, pero ang mga

batang lalake, sa sandaling tubuan ng buhok kahit na

kasinghaba pa lang ng mga himulhol ng damit, e

pinagdidiskitahan na kaagad gupitan ng mga sabik na
magulang.
Mommy: Honey, tignan mo, may buhok na si Junior!
Daddy: Oo nga! Madali, kuntin mo yung papel de lihal!

Kabali gtaran sa mga kanluraning bansa na bihasa sa

mga do-it-yourself na home renovation, ang dinu-do-it-

yourself dito sa Pilipinas ay ang ulo ng mga batang lalake.

Mommy: Kamusta ho ang baby ko, Doc?

Doctor: Congratulations, Misis! Lalake ang anak nyo.

Daanan nyo na lang sa reception yung complimentary
electric razor paglabas ng hospital.

Pansinin mo, sa Amerika ba mukhang shaolin ang mga

bata? Hindi. Pero sa Pilipinas, oo. Bakit? Dahil ito ang
nagiging resulta ng paggupit ng isang maalam na barbero

bilang pagsaklolo sa mga batang pinagpraktisan ng tatay

BOB ONG _

nila. Last resort. Ito ang tinatawag ng simbahan na “Sins

of the Father” Paano ito nagaganap?

Daddy: Dumdidumdidum..hmmm..ano kaya ang

magandang gawin ngayong Linggo ng umaga? (Sa ilang
sandali ay magiging scientist ang tatay at makakadiskubre
ng isang bagay.)

Daddy: Anak...mahaba na ang buhok mo! (Sa ilang

sandali ay barbero na ang tatay at hostage na ang anak.)

Daddy: ‘Wag kang magulo..sandali lang ‘to! Ga ilang

sandali ay barbarian na ang barbero.)

Daddy: Sige, masusugatan kalll (Sa ilang sandali ay

surgeon na ang barbarian.)

Daddy: Idim mo lang yung bulak para tumigil ang

pagdurugo! (Bawas dito, bawas doon. Sa ilang sandali ay
kailangan nang magsinungaling ng surgeon.)

Daddy: Konti na lang, anak, hawig mo na si Nitio

Muhlach noong 1978. (Sa bandang huli ay maaalala ng
tatay na meron na ngayong Bantay Bata, saka nya lang
aaminin sa sarili na mukha nang itlog na may bangs sa
bumbunan ang sariling anak.)

Daddy: Naku, may laban pala ngayon si Holyfield sa

TV! Takbo na lang kayo ng mommy mo dyan sa barberya
sa kanto, anak. Balikan mo na lang yung isa mong tenga
mamaya..hind| ko alam kung saan gumul ong e....

Sabi nga mula, highly skilled ang Pilipino. Ultimo

pagpapagupit sa mga anak, ayaw iasa sa mga barbero. Pero

ung sa bagay, iba na nga rin naman yung nakakatipid.

Lalona kung sa mga pambatang barbershop sa mga malls

mo pa pagugupitan ang anak mo ngayon. Para ka na ring
nag-downpayment pambili ng bahay na may swimming

pool $a TOO ftop.

ANG PAs@RIT@NG Liar@ Ni Hupas

Nung kabataan ko, si Mang Ausan lang ang magiting

na barbero sa lugar namin. Maliit lang ang barberya nya.
3-in-1. Barberya, bahay, tindahan. Hindi pwedeng j~ikot
ng 360° ang barber's chair dahil mauuntog ka sa altar ng
Our Lady of Fatima. Kailangan ding tumigil ni Mang
Ausan sa paggugupit maya-maya dahil () nagti tinda sya
ng mga itlog, miswa, niyog, kandila, at iba pa, at kailangan
nang magsukli, (2) naglal aro sya ng dama, (3) nanonood
syangTV,at (4 kailangan nyang idura ang hindi maubos-
ubosna pl emang laging nagpapatintero sa lalamunan nya.
Ganoon si Mang Ausan, parang Microsoft Windows, laging
multitasking. Pero ayos sya maggupit. Laging pulido at
malinis. Paglabas mo ng barberya nya, para kang laging
bagong kumpil. “Yun nga lang, Sa Oras tla matapos ang
pahinto-hintong gupitan, tatlong almusal na ang
nalaktawan mo.

Pero napagkal akhan ko na rin si Mang Ausan. Hindi

ko matandaan kung ano ang eksaktong nangyari. Naging
madalas yata s‘yang puno ng kliyente, at napilitan akong
sumubok sa katabing unisex parlor. Na medyo hindi ko
rin naman nagustuhan dahil ang gumupit sa akin noone
bading na problemado sa love life ni Vina Morales. Isipin
mona lang kung anong klaseng gupit ang magagawa sa ‘yo
ng taong problemado sa love life ni Vina Morales. Pag-uwi
kosa bahay emuntik akong lapain ng asonamin dahil hindi
ako nakilala. Habang hindi naman makahinga ang pusa
namin sa katatawa.

Nagpalipat-lipat ako ng barberya pagkatapos noon.

Simple lang naman ang hinahanap ko, basta magupitan ako
nang disente at hindi ako magmukhang miyembro ng
bandang “Kiss.” Pero muntik na ngang ganoon ang

al
BOB ONG

mangyari dahil sa isang pagkakataon e napasok ko naman

ang isang barberya na venue pala ng isang ongoing pot
session. Coal! Kulay pula ang mata ng gumugupit sa akin.
Katulad ng dati, para ulit akong ginupitan ng taong
problemado sa love life ni Vina Morales.

Pero di nagtagal enakakita na rin ulit ako ng barberong

kasinggaling ni Mang Ausan. Babae. Madalas ako noon
tanungin ng mga classmate ko, “Bading ang gumupit sa ‘yo,
‘n0?” Pag sinasagot ko sila ng “Tibo” nagtatawanan lang
sila. Pero totoo ang kwento ko. Naisulat kona ito sa diyaryo
dati. Pulido ring gumupit st Merlyn Cyan ang pangalan
nya), kaya lang maagang nasira ang relasyon namin dahil
lumipat syang barberya. Doon na sya ngayon sa ilalim ng
tulay na may kalayuan sa amin. Kung dadayuhin ko pa
sya doon para magpagupit, mahaba na ulit ang buhok ko
bago ako makabalik ng bahay.

Pero kasinggaling din naman ni Merlyn si Jess, ang

barberong pumialit sa kanya sa “Smart Barbershop” (Oo,
‘yan ang pangalan ng barberya, dahil yata pagkatapos ng
gupitan e hawig mo tia si Jose Rizal.) Ang problema nga
lang kay Jess e madalas itong mawala. Parang laging may
appointment sa Pentagon.

Sa ngayon e may dalawang taon na akong walang

permanenteng barbero. Magastos dahil de-aircon na pala
ang mga barberya ngayon. At laging may masahe! Na hindi
naman ako sigurado kung masahe ngao problemado lang
yung mga barbero sa love life ni Vina Morales.

May nasubukannarin akong barberong badin gna kung

ituring ang buhok e parang tao. Third person kung tukuyin
nya ang buhok. Halimbawa: “Saan natin S’'YA babawasan?”
“Tumitikwas S'YA eh’ “Ayaw NYA ng mataas!” Akala ko

B2

Ans Pase@riTenG Liske Ni HUpas

nung una e meron syang kaibigang espirituna sya lang ang

nakakakita. Itatanong ko sana kung nakikita nya rin ang
mga namayapa kong kamag-anak.

Nakapagpagupit na tin ako sa balatubang barbero.

Hindi sya nagpapagpag ng buhok mula umpisa ng gupitan
hanggang sa matapos. Mukha kang orangutan habang
ginugupitan dahil tambak ka ng buhok sa buong katawan.
Ipapagpag n'ya lang ang puting tela pag tatayo ka na. At
talagang pagpag ang gagawin nya! Sasabog ang buhok mo
sa ceiling fan at uuwi kang may buhok sa loob ng baga.
Bukod sa kanya, nasubukan ko na rin ang barberong parang
magbe-bake ng cake kung maglagay ng pulbo, at isa pa na
parang pumapatay ng sunog pag nag-spray ng tubig Sa
buhok mo. Matindi. Mukha kang gal ing sa sinapupunan
paglabas mo ng barberya.

Sa isa pang pagkakataon e natapat naman ako sa

barberong mangangaral ng Revised Family Code. Mai gting
nyang ipinapaliwanag ang importansya ng sakramento ng
kasal habang gumugupit. Nang hindi makuntento e
ipinakita nya pang nasa drawer wya lang lagi nakatabi ang
Family Code at Philippine Constitution, kasama ng mga
suklay, gunting, at labaha. Walastik talaga. Siguro kung
meron pa s'yang jno-offer na SSS seminar habang
napgugupit, mas makikinabang ako. O kaya poetry reading.
Orecital ng Iliad ni Homer. Oa cappella ng mga kanta ni
Eric Clapton. Minsan nga ipinagdarasal ko bago matulog

sa gabi..sana..sana lang talaga..maayos na ang love life ni

Vina Morales...
BOB ONG

Malaking porsyento ng problema ko sa pang-araw-araw

na buhay ay ang kahinaan ko sa direksyon. Hindi ko alam
ang north, east, south, west. Hindi ko matandaan ang mga
lugar at daan kahit na napuntahan ko na ito nang tat] ong
beses. Kung naging laboratory rat ako, tiyak ako lang ang
laging trapped sa maze at hindi ako pakikinabangan ng mga
scientist. Kung naging pusa ako, hindi mo na ‘ko kailangan
dalhinsa malayo para ik gaw. llabas mo lang ako ng pintuan,
hindi na ‘ko makakabalik. Kung kidnap victim ako, hindi
na'‘ko kailangan i-blindfold. Kahit makita ko ang dadaanan
ng sasakyan, hindi ko rin malalaman kung nasaan ako.
Kaya tiwala sa akin ang mga magulang ko dati na hindi
ako magiging lakwatsero. Dahil tiyak pupulutin ako sa
himpilan ng radyo pag nagkataon: nawawala at
nananawagan.

Nagising ako kaninang alas~sais ng umaga.

Masyadong maganda ang pagsikat ng araw kaya napasilip
ako sa labas, suot ang sports sandals at damit pantulog:
homang pul ang PE. shirt, green shorts, fatigue jacket, at dark
blue na medyas. Di na ‘ko nahiya kahit makita ng mga
kadalagahan sa katabing apartment.

Okay yung weather, sayang yung pagkakataon kung

magsusulat lang ako at magkukul ong sa buil ding kung saan
ako lang ang tao. Dali-dali akong bumalik ng kwarto,

naghubad ng jacket at medyas, nag palit ng khaki shorts at

puting t-shirt, nagtanggal ng muta, at nagplantsa ng buhok

_ ANG PAs@RIT@ONG LiBR® Ni HUpas

gamit ang mga daliri, matapos mai handa ang mga camera
para sa isang “Kodak Day:

(Nga pala, ang bahaging ito ng libro ay may pamagat

na: “Bakit May Mga Tanga sa Mundong Ibabaw?”)

Camp John Hay ang una kong destinasyon. At dahil

wala naman talagang partikular na attraction sa Camp John
Hay bukod sa pagiging Camp John Hay nito, bumaba
kaagad ako ng taxi at nagpasyang ikutin nang naglalakad
ang lugar. Okay naman sa umpisa. Aspal tado ang daan,at
mga nakangiting fao ang nakakasalubong ko. Pero dahil
ayoko yung boring at dahil ako'y tanga, sinubukan ko ang
mga “road less travelled” sa nasabing lugar. Ibig sabihin,
napunta akosa mga singit ng kampo kung saan nakapaskil
ang notice na “No Entry”..at tumuloy parin ako!

Ang totoo, nung unae nagda-dalawang isip pa ‘ko. Pero

nung masilip kong mga kabayo ang tinutumbok ng daan
na ‘yon—isang photo opportunity—nakalimutan ko na
bigla ang tungkol sa “No Entry” sign. Nakita ko ang
dalawang tao na nagpapali ig0 Ng kabayo. Tinanong ko sila
kung may daanan ba doon. ‘Yunnarin yata ang paraan ko
ng pagtatanong kung totoo bang “No Entry” ang napasok
ko. Pero dahil sinabi naman nilang meron ngang daan doon
sa halip na pagbawalan ako, inisip kong legal ang ginagawa
ko. Ang siste, hindi ko naitanong kung matino ba silang
kausap at hindi sila nakainom ng gaas. "Sundan nyo lang
ho yung beaten path? sabi nila.

Ganito ang buong akala ko: Galing doon, lalakad-lakad

lang ako. Makakakita ng mga damo, puno, at maraming
kabayo. Marami akong makukunan ng litrato. Matutuwa
ako. Tapos makikita ko na ulit yung Aspalto at yung mga
nakangiting tao. ‘Yun ang buong akala ko. Pero linsiyak
BOB @NG

talaga ang mga beaten path kahit kelan. Malay ko bang

mistulang maze pala ang mga sanga-sangang beaten path
doon. Ayos din yung lupa dahil sobrang putik, kung hindi
mate madulas. Isipin mona lang kung paano mo aakyat-
babain ang mga 3 meters high-5O degrees slopes! Meron
ngang isang ranger doon na nagmani obra sa isang kabayo
paakyat. Galing! Parang commercial ng Marlboro. Akala
ko nga papalpak yung ranger at sabay sila ng kabayo nya
na gugul ong pabalik sa baba...pipiktyuran ko sana!
At alam mo, weird pala makakita ng kabayo sa gubat.
‘Yun bang kabayong nag-tisa, walang kutsero, walang
karetela, walang tapaoho, walang saddle. Parang wild.
Hindi ka sigurado kung kabayo nga ba ‘yon o engkanto.
Meron nga akong isang kinatakutan doon. Maingay kasi
masyado at mukhang bayolente, ‘yun yata yung pumilay
kay Christopher Reeves. Nag-ingat ako dahil baka
mabulabog at biglang sumugod at manipa. Pero tamang-
tama na kung kelan naman sumagi 5a isipan ko ang salitang
“ingat” e saka naman ako nadulas at bumagsak sa putikan
nang una ang pwet.. ARAGUY'!!! Walangya. Slope ‘yun,
kaya di lang ako basta bumagsak..dumausdos pa ako
pababa! Nadagdagan yata ng ilang pounds yung bigat ko
kanina dahil sa kapal ng putik na kumapit sa t-shirt ko.
Ang masaklap pa, hindi ako naglalaba ng damit. Umaasa
lang ako sa babad at “No-Kuskos” power na sinasabi sa
commercial ng mga detergent powder. Bigl ang umikli ang
life span ng shorts ko. Gagamitin ko pa dapat ‘yun ng
labinlimang beses bago labhan. Bukod d'yan, imalala ko rin
_ang camera ko. Malas. Nadaganan ko pa yata yung isang
nakasabit sa balikat ko. Tsk, tsk...alas-otso pa lang ng umaga.
Malas talaga.

56

ANG PapeRITeNG Liske Ni Hupas

Tumayo ako at inis’> na bahagi pa rin ‘yon ng

adventure. Sinubukang itul oy ang pagso-salve sa maze na
gawa ng mga pesteng beaten path. Tahimik na ang bayo-
lenteng kabayo, ninerbyos yata sa nangyari saakin. Dal oy

na lang ng tubi gsa mal aking kanal ang naririni ig ko. Hanep
sa view, puro puno lang ang makikita mo sa paligid, at araw
sa ulunan. Parang setting sa fantasy film. Pero mahirap
kumuha ng litrato dahil wala akong makitang interesante
sa lugar na basa at maputik. Isa pa, abala na ‘ko sa
paghahanap Sa sign na nagsasabing “EXIT’ o “AYAWAN
NA’ 0 “GAGO, BAT SUMUOT KA DITO?” Kahit ano
doon, pupwede, basta’t makalabas lang ako ng gubat.

Kumpirmado: naliligaw na ‘ko. Pero hindi parin ako

nagtanong sa isang binatilyo na nakasal ubong ko. May dala
syang mga tuyong damo, pagkain ng kabayo. Ayokong
isipm nya na babo ako. Kaya nagpatul oy akong magpaikot-
ikot sa loob ng kagubatan sa loob ng tat] ong-daang taon.
At doon nai sip kong bahiktarin ang t- shirt ko. Hindi dahil
sa naliligaw na ‘ko at naniniwala ako sa pamahiin, kundi
dahil sa..ummm, maputik ang damit ko! Oo, peksman.
Dahil lang talaga sa putik kaya ko binaligtad ang damit ko.

Medyo napagod rin ako sa kakaikot. Doon ako

nagpasyang turnigil muna at gawin ang tanging bagay na
hindi ko pa nagagawa: mag-isip. Naisip kong sumigaw at
humingi nang saklolo, kaso hindi ko ginawa dahil baka may
makarinig. Isinisigaw lang dapat ang saklolo pag wala sa
‘yong makakarinig. Halimbawa, na-stranded ka sa
Neptune. Doon, pwede kang sumigaw ng saklolo...pero sa
Camp John Hay, no way! Baka mapasama ka pa sa mga
kwento m Mark Logan.
BOB ONG

Matapos ang isang siglo, nakalabas din ako sa gubat

na napapaligiran ng barbed wire. Hindi ko malaman
eksakto kung paanio. Nadiskubre yata ako ng mga explorer
ng National Geographic. Sa wakas ay nakakuharinako ng
mga litrato ng kabayo. Pero sa puntong ‘yon e nilapitan
naman ako ng isang ranger.

“Sit, para saan ho ba “yan?” bati nya. “Media ho ba

kayo?”

“Hindi, enthusiast lang ako” sagot ko. “May probl ema

ho ba?”

“Wala naman. Okey lang. Nag-iingat lang kami kasi

dati kung anu-ano ang ibinalita tungkol sa amin e”

Dahil sa paranoia nya, naisip ko pa sanang mang-

goodtime at sabihing taga-CNN ako at labag sa batas ang
nakakaligaw na horse path, pero pinigilan ko sarili ko.
Umalis na ‘ko tapos noon.

Sunod kong tinahak ang golf course, Okay sa olrayt.

Doon lang ulit ako nakatapak ng lupa na may espasyong
hindi maabot ng mata. Kasisa Metro Manila sobrang siki Pp
puro batok lang ng ibang tao ang makikita mo. Sa golf
course ng Camp John Hay, wala kang poproblemahin..kundi
mga honilipad na golf balls.

<*whistle alarm*> “Siralis dan! Hindi pwede dan,

baka tamaan kayo ng bola!” sabi sa akin ng guard na may

nakaambang rifle. Itinaas ko ang mga kamay ko bilang
senyales na madali akong kausap, aalis ako, at hindi nya

kailangan magpaputok dahil hindi ako miyembro ng

gabinete ni Saddam Hussein. Kaya matapos magsawa sa

pagsu-shoot at sa paghiga sa lawn, iniwan ko na rin ang
lugar. Pero inabot pa ‘ko ng mga ilang orasnoon. Hindi ko
na naman kasi kaagad nakita ang exit.

5B

ANG PaperiTenG Lipre@ Ni Hupas

Mashigay ka ng joke.

Oo, ngayon na. Magbigay ka ng joke, kahit anong joke.

Wala nang tanong-tanong, basta magbigay ka ng joke,
ngayon din. Bawal mag-isip.
(Pause.)

Marami na ‘kong nagulantang na tao sa ganitong estilo.

Sa umpisa, uulanin ka ng tanong: “Auh?” "Bakit?” “Ngayon
na?’ “Seryoso ka?” “Kahit ano?” Pagkatapos susundan ng
“Wala akong alam e” “Corny eh” “Luma na ‘to e” pero sa
kadulu-duluhan e magre-recite din sila ng joke na Grade
3ka pa lang nang una mong marinig.

Importante sa akin ang jokes. Sabi kasi nila, humor

daw ang pinakamabisang paraan para magkakilala at
magkasundo ang dalawang tao. Halimbawa,alam mo bang
joke ang ginawang pick-up line ni Adan para makilala si
Eba?

Adan: <*Ahem*> Knock! Knock!

Eba: ???

Higit sa favorite color, zodiac sign, motto, at sagot sa

“What is Love?” gusto kong makilala ang isang tao base sa
kung ano ang mga bagay na katawa-tawa para sa kanya.
Natatawa ba sya sa Leaning Tower of Pisa? Sa kulani? Sa
EDSA 3? Sa duona Porkchop? Sa nadadapan g clown? Sa
nagsasabi ng “Bulaga!”? Ngumingiti ba sya o huma-
halakhak? Dinig ba sa Africa ang tawa nya? Gaano nya

5°
BOE @NG

kabilis makuha ang isang joke? lang minuto nagtatagal

ang tawa nya? Paano sya tumawa: simpleng “hehe”
gumugulong sa sahig, tumatalbog, sinisinok, lumuluha,
tumatalsik ang pustiso, nakikita ang esophagus,
nangingitim at hindi makahinga, o nanginginig lang ang
labi habang nakatitig sa kawalan?

Nakakatuwang malaman minsan na yung mga

inaakala mong taong may malakas na sense of humor e
wala palang maibibigay najoke pag hiningian mo. At yung
iba naman na inaakala mong aakyat ng langit balang araw
e meron palang library ng stag jokes sa utak. Minsan
magueul at karin sa mga executive na diplomat ang dating,
tapos ang tre-recite na joke e yung tungkol kay “Pedrong
Kuto” May naka-date din akong babae dati na tipong
“woman of substance” talaga, intelehente at magaling
magdala ng sarili. Ganito ang joke nya:

Woman of substance: Ano ang apelyi do ni Mary?

Ako: Uhhhmmmm..ano?

Woman of substance: Christmas!

Tinatawagan ko pa rin sya sa telepono paminsan-

minsan. Pag nakakalimutan ko ang apelyido ni Mary.

Naalala ko tuloy yung barkada kong amboy nung

college. Kursunada nya yung isa naming classmate, pero
sinabina sa akin nung classmate naming ‘yunna ayaw nya
si amboy dahil wala raw ‘tong sense of humor. Ipinaabot
ko ‘to kay amboy. Kinabukasan nilapitan nya ulit yung
classmate namin at nagkwento sya tungkol Sa sinalihang
paligsahan ng isang Hapon, Amerikano, at Pilipino.

Tul uyansyang bmasted nung classmate namin pagkatapos

ng kewento nya. Kawawang bata. Hindi nya alam na lahat
ng variations ng kwentong Hapon-Amerikano-Pilipino e

é@

ANG PAB@RIT@NG Lipne Ni Hupas

gasgas na sa Pilipinas bago pa man nauso ang colored TV.

Mal amang e sinadya syang ipahamakng taong pinagkunan
nya ng joke. Sabotage.
N gayon, kung ikaw ang nasa kal agayan ni amboy, dapat
alam mo ang mga klase ng joke na babagay sa pagsasabihan
mo. Halimbawa, ang joke na “Kung umebs ka at isang punit
lang ng tissue ang gamit mo, paano mo ito pagkakasyahin?”
ay isang halimbawa ng joke na hindi mo dapat sinasabi sa
babae. Dahil ang mga ganitong klase ng joke ay ginagamit
lang sa mga opening sessions ng Senado. Negayon, kung
itatanong mo naman kung pupwede na ang mga jo
tulad ng “Tinitigyawat ka ba sa mane?” ang sagot ay hindi.
Hindi pa rin ito ang klase ng joke na magugustuhan ng
mga kadalagahan. Akma lamang ito sa mga bata, 7 months
pababa. Ang kailangan mong joke ay (D Fresh. Yung mga
tatlong oras pa lang nauuso. (2) Nakakatawa. Yung kahit
i-kwento mo sa burol ay gagapang sa katatawa ang mga
naulila. At (3) Witty. Yung mapapaisip muna yung kausap
mo, tapos ipapaulit nya sa ‘yo yung joke nang 147 times
dahil hindi nya raw “ma-gets.”

Dati sa trabaho, habang break, meron akong ka-opi sina

na nagtanong sa akin kung ano ang tinatawanan ko sa
Reader's Di gest. Ikinuwento ko sa kanya ang nabasa kong
anecdote, at dahil sa mas malaki lang nang bahagya sa
alikabok ang utak ng kasama ko, sya na ang nagbigay ng
punchline nang hindi sinasadya.

Ako: May isang psychi atrist na nakipagkilala sa isang

babae sa isang bar. Habang nagkukwentuhan, naitanong
ng babae sa doktor kung paano nya nalalamanna magaling
na ang mga pasyente nya. “Simple lang” sabi ng doktor,
“Tkinukwento ko ang tungkol sa tatlong exp edition ni Vasco

él
BOB @NG

de Gama. Tapos, itinatanong ko sa pasyente kung saan sa

tatlong expedition, sa tingin nya, namatay si Vasco de
Gama’

Ka-opisina ko: [Defensive] Ay!..Sa totoo lang, mahina

ako sa history eh! -

Ako: [Laglag sa wpuan. Katatawa.]

An Paseritenc Lisre Ni Hupas

<= => Saan?

<#> Sa langit po.

<= => Trabaho?

<#> Web designer po:

<= => Description.

<#> Tho ‘yun. N, agde-desi gn ng webpages.

<==>?

<#> Webpages po..yung nakikita sa Internet.

<= => Para saan ‘yon?

<#> Para po sa Internet.

<= => Ano nga iyon? —Bakit kailangan mo noon?

<#> Hindi ko po kailangan ‘yon, tapagawa lang ako.
<= => Oo nga.

<= => Ang tanong ko, bakit nga kailangan ng ganoon?

<#> Para po makita ka sa Internet.

<= => At pag nakita ka sa Internet..ano naman ngayon?

<#> Parang patalastas po iyon.

<= => Ahhh.

<= => Sawakas, nakuha ko rin.

<==> Talagang hindi tayo magkaintindihan.

<= => Next.

<#> Sandali..

<#> Saan ho ako pupunta?

<= => NEXT!

<**> Jim.

<==>?

<**> Juliano Constantino de Guzman po.

<= => Ano'yon?

<**> Pangalan ko po:

<==> O, anong gagawin ko sa pangal an mo?

<= => Walang gamut ‘yan dito!

BE @NG

<= => Trabaho lang..sabihin n'yo sa akin kung ano ang

trabaho nyo dati sa Tupa!

<**> Ae, writer po.

<= => Anong writer?

<**> Gag show writer po.

<= => Ano'yon?’

<**> Sumusulat pe ako ng mga jokes para sa TV.

<==> Tapos...

<**> ‘Yun lang po.

<= => Tapos ano? Paano ka kumikita doon? Ano ang

nangyayari sa mundo pagkatapos?

<**> Huh? Wala po..pinapatawa ko lang ang mga tao.

<= => Patawanin mo nga ako...

<**> Ha?

<s=+>.,.

<**> Gagawa ako ng skit?

<= +>.

<*> H-Hindi pwede é... UMMM...

<==>.,

<**> Joke na lang!

<==+=>.

<**> Sige.

<**> Anong tawag sa isdang hindi nababasa?

<**> Hehehe...

<= => NEXT!

<= => NEEEXT'"!!

<-,-> Congressmani, sir.

<= => Congressman?

<--> Congressman po. Isang public offi—

<= => Sige, salamat.

<==> Okay..next!

ANG PAB@RIT@NG LisR@ Ni HUDAS

<.~.> Sa langit po.

<= => Atang trabaho?

<~.> Tindera lang po.

<= => Bakit “lang”?

<= => Bakit mo ikinakahiya ang pagiging tindera mo?

<= => Mas mainam pa nga ‘yan kesa sa abugasya at
pamumulitika.

<= => Anoba ang tinda mo, mga karne o gulay?

<.~.> Hindi po eh.

<.~.> Mga ano ho...

<=>.

<.~ > Nagtitinda pe ako ng Bust Enlarger. 2,600 pesos

po ang isa. Kita naman kaagad ang resulta, mga dalawa
hanggang tatlong linggo lang. Epektib. Tsaka pwede
namang ibalik kung hindi ka kuntento..pero wala pang
nagbabalik sa akin...kasi nga epektib!

<.~.> Merondin akong Nipple Pink Cream, 500 pesos

lang, Pampaputi, tsaka pampakinis ng nipples. Eto, talagang
mabili! Maski ako, gumagamit ni—

<==> Nipple Pink—?

<.~.> Cream. Nipple Pink Cream ho. Safe sya, hindi

ka magkakaroon ng—

<= => At Bust Enlarger ba ‘ka mo?

<.~.> Oho.

<==> Sige, diretso ka na lang dyan sa hallway.

<= => Tapos second door sa kaliwa.

<.~.> Second left, tapos liko sa hallway?

<==> Next.

<.~.> Left turn ho ba o kaliwa? Pang-ilang pinto?

<= => NEXT!!!
<= => Saan?

<> Sa langit ho.

<= => Trabaho?

<“'> Producer ho. Film producer.

<= => Bat wala kang passport size ID picture?

<i" > Kailangan pa ho ba ‘yon?

<==> Hahanapin ko ba kung hindi?

<> Sorry ho.

<= => Kailangan mo ng dalawa. 2x2.

<= => Next.

<*> Sa langit.

<--> Ramp, print, image model.

<= => Ano'yon?

<-"-> Nagsusuot ng iba't-ibang damit, para bilhin ng

tao,

<==> O,e dati pa namang nagdadamit ang mga tao

ah!?

<-*-> Pero hindi lahat may style!

<==>?

<-*-> Syempre, iba yung mga mamahaling damit na

may tatak tal aga!

<==> Tapos?

<-*-> Iba yung mga kilalang damit...

<S==> ..

<-"-> Mas maganda!

<-"-> Tsaka iba pag ako ang nagsuot.

<==> Bakit?

<*> Maganda katawan ko eh!

<-*-> Kaya bagay sa akin ang mga isinusuot ko!

<= => Tapos..?

ANG PaseriTeNns Linge Ni Hupas

<-*-> Bibilhin na ng mga tao ang mga damit na

isinusuot ko.

<==> Dahil bagay sa ‘yo?

<-*-> Oo!

<= => Salamat.

<= => NEXT!

<-*-> Sandali, saan na ‘ko ngayon pupunta?

<= => Next window.

<= => NEXT!

<'*> Pet groomer po.

<= => Saan?

<'"> Sa lupa po.

<= => SAAN MO GUSTONG PUMUNTA?

<""'> Sorry..sa langit po.

<= => Anong pet groomer?

<’*'> Trabaho ko po: Beautician ng mga alagang hayop.

<= => Anong ginagawa mo sa hayop?

<> Pinapaliguan po...

<> Ginugupitan ng kuko..

<'"¥> Sinusuklayan.

<==> Huh??? Anong napapala mo doon?

<'” > Ha?

<‘"> Edi pera. Sweldo. "Yun po ang trabaho ko e.

<= => At may nagbabayad sa ‘yo?

<'* > Opo. Yung mga may-ari ng aso...pusa....

<= => Tsk, tsk, tsk...

<==> Sige, salamat!

<==> NEXT.
<==> Direksyon. Trabaho.

<&> Sa langit. Vi.

<==> VJ?
BOB @NG

<&>
<= =>
<&>
==
<@>
<==>
<&>
<==>
<Q&>
<= =>
<&>
ad
<&>
<==>
<= =>
<@>

Host. Nag-iinterview ako ng mga sikat.

Tapos?

Nagbibilang ng top hits!

Mga kanta?

TAMA! ANG GALING, AH!

Gusto ko ‘yane. Hehe...

Kewl!

May baon ka bang mga CD?

Ako pal Anong gusto mo?

Meron ka bang Josh Groban?

Eksakto! Kaso lang pirated...

Bakit ka naman bibili ng original!!!

Oo ngae, 400 pesos..ano ko, bale?!
Diyos ba siya?
BWAHAHAHAHA"N!
Hahahahaha!!!

VENT@®COSEUSS
T

Ang swerte ko talaga! Nadagdagan na naman ang

materyal kong pag-aari dito sa lupa.

Kinailangan kong lumabas kanina at pumunta sa

supermarket para bumili ng Mga pang~araw-araw na gamit
tulad ng sepilyo, pomada, deodorant, mothballs, at Yupi
Gloworms Gum Candy. Natagalan ako konti dahil sa
kahahanap ng murang sepilyo, at sa pagkuku mbinsi sa sarili
ko na hindi ko kailangan ang Pacencia Biscuits at Sunmaid
Raisins. Pero sa bandang huli, talo rin ako. Nakita ko na

lang ang sarili ko na nagbabayad nasacounter para Sa mega

nabanggit na pagkain na wala naman sa budget. Inisip ko

na lang na dapat ko rin syang pagbi igyan paminsan-minsan,
tutal pera nya naman ‘yon. Medyo nakakasama nga lang
ng loob dahil wala man lang akong nabil ing snacks na para
sa akin,

Tungkol naman sa sepilyo, alam kong kukuyugin ako

ng mga dentista dahil sa pag-amin na mumurahing klase
lang ang ginagamit ko. Pero bilang depensa, gusto ko lang
linawin na “alternate” ang paggamit ko ng mumurahin at
mamahaling sepilyo, Oo, bumibili rin ako ng mamahaling
sepilyo! Ayoko nga lang nang palaging ganon dahil baka

Jumaki ang ulo ng mga ngipm ko at isipin nilang mayaman

B@B @NG a

ako. At sino ba naman ang hindi manghihinayang sa 80

pisong sepilyo na papalitan mo rin naman pagkaraan ng
tatl ong buwan, at MWF mo lang gagamitin?

718.75 pesos lahat ang napamili ko. At dahil kulang

ang pera ko, kinailangan kong tbalik ang mga laundry soap,
di shwashing paste, bread spread, at ketchup—di naman sila
kasing importante ng mga Ovalteenees at Beermatch. Pero
. dahil nga umabot ako ng 718.75 pesos Gnuulit ko lang, baka
kasi nakalimutan mo), e nilapitan ako ng isang lalake at
inabutan ng promo coupon. Sa puntong ‘yon e medyo
napahanga ako sa angkin kong galing. Biruin mo,
marunong na ‘kong humawak ng pera: NAKAKASALI
NA ‘KO SA MGA SPECIAL PROMO! At di basta-basta
raffle promo ‘yon, dahil automatic “Free Gift Items” ang
ike-claim ko sa “souvenirs booth” ayon sa “promo coupon.’
Napansin kong binigyan din ng “promo coupon” yung
kasunod kong lalake sa pila kahit na peanut butter lang
yata ang binila nya, pero di ko na ‘yon binigyang halaga.
Ang importante, meron akong “Free Gift Items!”

Pagdating ko sa “souvenirs booth” na medyo hal f-day

ko hinanap, nakita ko kaagad ang mga “Free Gift Items”
Sa pagkakataong ‘yon e kinailangan kong umubo para
paginhawain ang lalamunan kong wala namang plema.
Hindi ko kasi alam kung kanino ipapakita ang resibo ko at
coupon para makuha na ang "Free Gift Items” at nang
makauwi na ‘ko at makapanood ng balita sa TV. Walang
tauhan na pumapansin sa akin, kaya ako na ang hemapit
sa isang babae na bagama't walang kausap na customer e
may kinakausap namang katrabaho (superior n'ya yata).
Nang makita nya ‘ko e para syang de-susing manika na
bumwelo lang konti at tuloy-tul oy na nagsalita:

42

ANG Pas@RIT@NG Lipre Ni HupAS

“Hi, sir! I'm <pangalan>. Andito ho ang free gitt item

nyo, sir [hinawakan ang isang gadget]. Ito ho ay isang
refillable gas lighter [pinindot ang hawak, lumabas ang apoy
sa dulo ng mahaba niton nguso]. Pwede nyo ho itong
magamit sa blah blah blah blah blah tumipad na ang isip
ko at naalala ang mga adventures ni Astroboyl..[bibigay
ho namin ito sa inyo sa halagang 99 pesos at 9O centavos
LANG, sir! [Pakiramdam ko e gusto nya ‘kong maiyak sa
tuwa dahil sa swerteng hatid nya sa aking panandaliang
buhay dito sa daigdig]..Promo ho namin ‘yan dahil may
coupon kayo at resibo ng pinamili [tunay na nangingilid
na ang mga luha sa aking mga mata, di makapaniwala na
ang isang abang tulad ko magkakamit ng isang refillable
gas lighter!]..Pag bumili ho kayo, may kasama nang
automatic wirestripper with cable cutter [product
demol..worth <price > ho ito, pero libre naming ibibigay
sa Inyo (seryoso, natuwa ako dahil dati pa ‘ko dapat bibili
ng wirestripper)..may kasama din ho ‘yang needles
lipinakital, scissors lipinakital, at pencils lipinakital.lahat
‘yan, sa halagang 99 pesos at 90 centavos lang, SIR!”
(M atunog yung “STR” sa bandang huh, dahil siguro last
chance na ‘yon para mabola ako. Di nya alam na kahit 3
years old lang na batae kaya akong bolahin!)

Umuwi akong masaya. Biruin mo, nung umalis ako

ng bahay kanina, sino bang mag-aakala na sa pagbabalik
ko ay meron na ‘kong bitbit na multi-use refillable butane
gas lighter na ideal sa fireplaces, barbeques, camping,
candles, at pilot lights? Isipin mo na lang, meron itong
safety trigger lock, flame adjusting lever, at fuel level
window, na totoong magpapaginhawa $a buhay ko. Ang
swerte ko talaga! Tapos may kasama pang 12 sewing needles,

WS
BSE_ ONG —— —_—

9 darner’s crewel, circular mattress needle, sailmaker's

needle, carpet needle, upholstery needle, packing needle,
Youn Shun scissors, automatic wirestripper with cable
cutter, at 1..2..3—tatlo! Tatlong lapis na may pictures ng
Powerpuff Girls at Hello Kitty characters! Walangya, pag
sinuswerte ka nga naman. Maski ang kaibigan ko, di
makapaniwalang napasakamay ko lahat ang mga ito sa
halagang 99 pesos at 90 centavos!
.70 pesos lang daw ito sa Quiapo.

M.,y,2001

Pare, isa kang totoong tao at walang halong kasinungalingan.

In English, FACT you, pare. Totoo ka. In English, FACT you!

Boy: Let's play Wagwag.

Girl: Whats that?

Boy: You'll take your clothes off and I'll lie on top of you..and
then you'll say, "Wag! ‘Wag!”

T can't help the way feel, everyday it gets so harder to deal. The

one I love so much don't feel the same about me, I gotta let it be.

___ANG Pas@rirenc Lisre Ni HupAS

Sige, buka mo pa!..Buka pa.ahhh, Buka mo pa sabi..buka

pa..hindi ko pa maipasok. Buka mo pa..ayan! Lintik na bata!
Nasayang tuloy ang kanin! Sabing buka mo hibig mo!

Lord, bakit ako pa! Bakit hindi na lang sila, palagi na lang
akong ganito, hirap na hirap na ‘ko, di ko na mattis! Bakit pa
kase ako pinanganak ng ganito..ang cute, cute ko!

Ito ang mga mensahe na umiikot sa mga cellphone.

Tinitindahan ako ng kaibigan ko ng cellphone noong

isang linggo. Sabi ko di na kasya ang cellphone sa buhay
ko. Tama na yung di ako mapakali pag hindi nakakapag-
check ng e-mail, Di ko na kaya ang isa na namang
dependence sa electronic gadget.

Ang totoo e useful sana ang mobile phone sa ‘kin

tuwing sinusumpong ako ng katangahan sa direksyon.
Magagamit ko ‘yon para makapagtanong sa mga kakilala,
lalo na ngayon na mahirap nang maghanap ng payphone
dahil hindi na nga ito uso, Pero hindi ako bumibili ng
cellphone dahil di naman ako araw-araw naliligaw. Isa pa,
ayoko na rin mamroblema ng cellcard kung ganitong
Internet access card lang na pang-e-mail e namumulubi
na ‘ko.

Hanep sa marketing ang mga telecom companies.

Minsan may nakita akong isang ad sa diyaryo:
sandamakmak na tao ang may hawak na cellphone at lahat
sila nakangiti. Habang tinitignan ko yung picture at
binabasa yung ad, gusto ko na rin magkaroon ng
cellphone..kasi pakiramdam koe talagang ako na lang sa
mundo ang wala pang ganito. Sabi ng girlfriend ko, effective
daw yung ad kung ganon. Gano'n na nga siguro.

75
B@B ONG

Parang tamagotchi na rin na pambata’t matanda ang

cellphone ngayon. Parang yung Game & Watch dati.
Parang Karaoke. Parang mini-4WD. Parang shawarma.
Parang nata de coco. Parang lotto. Parang pearl shake. Uso.

Trendy. Kapanahunan. Mainit.

Minsan nakakalibang panoorin ang mga patal astas sa

TV: mga anak na nagpapakabait para lang maibili ng
cellphone, mga taong masaya dahil meron silang hand-held

game, mga teenager na naso-solve ang problema dahil

sinasabi ng cellphone nila kung saan at ano ang magandang
gimik, mga dalagitang tuwang-tuwa dahil kumakain ang
virtual pet nila sa cellphone, at mga magbabarkadang libang
na libang sa pagbabasa ng horoscope. Isama mo pa d'yan
ang pagpapalitan ng mga mensaheng tulad ng: “MGA
TAKSIL SA BAYAN! BITAYIN ANG 1l SENATORS’

Telepono ang cellphone. Lang. Pero hanga ako kung

paano nito napapaikot ang mundo ng mga Pilipino. Kung
paano mabaliw ang mga tao sa pagpapalit ng case/housing
at pagpili ng pinaka-cool na ringtone. Isipin mo ang pala.
Pala—SHOVEL. Gamit lang din ‘yan. Gaano kaya
nakakatawa kung mauuso yung pagpapal itng handle nito?

Dal awang trabahador:

“Pare, palifan mo na yang neon-green na handle ng pala

mo, meron nang mercury ngayon. Ganda!”

“Mercury? Pangit ‘yon, nakakita na ‘ko noon, mas

maganda yung nakita kong Austin Powers na handle!”

Naaalala ko yung panahon na sarap na sarap ako sa

pagpapalit ng wallpaper at screen saver ng computer ko.w.di
ko napapansin na wala na akong ibang nagagawa. Di ko
na nagagamit ang PC ko, ako na ang ginagamit nya.

ANG PAseRITONG Lippe Ni HupAs

Nanonood ka ba ng Star Rangers, Bioman, Fiveman, 0

Shaider dati? Oo, si Shaider, yung “Pulis Pangkalawakan”!
Ganito ang karaniwang istorya ng mga palabas na ‘to: may
isang laruan, hayop, ° pagkain na laging napagti-tripan ng
mga bata, di nila alam na pakana pala ‘yunng kalaban para
mapasailalim sila sa kapangyarihan nya. Ganon. (Ika-cut
ko na ang kwento dahil baka isara mo na ‘tong libro pag
itmuloy ko pa ang kwento ni Shaider)

Hindi ko sinasabing lalabas na ang mga Pulis

Pangkalawakan dahil gumagamit tayo ngayon ng cellphone.
Pero..ilang krimen na ba ang nangyari dahil sa cellphone?
lang teenager na ang malamang na nabitay ng mga
magulang nila dahil nakawala sila ng cellphone? Tang
snatcher, smuggler, at hol daper naba ang nabuhay dahil sa
cellphone? Nakamagkano na bang cellcard ang maraming
tao kakapadala ng mga mensaheng di-ko-lubos-mai sip-
kung-bakit-dapat-magpadala- ng-gan’ong-mensahe?

Alam kong may pakinabang ang cellphone. “Yun nga

lang, mas maraming tao ang pinapakinabangan ng
cellphone. At kailanman ay hindi ako magiging isa sa
kanila. Hindi mo ‘ko makikitang nakikiuso at gumagamit
ng cellphone. Ayokong maya-maya ako iniistorbo ng kahit
sinong tao, at ayokong nasasanay sa mga bagay na pwede
namang wala sa buhay ko.

September, 2002

PLS TXT BCK IF U GOT MY MSG. TNX.

B@B_@NG

Panibagong deal. Isa na namang kaibigan ang nag-aal ok

sa akin ng cellphone. Nokia 3310. P2,500 lang.
Ipinapabenta lang daw “yon sa kanya ng isang kakilala na
sugarol. Marami na raw naialok sa kanya yung taong ‘yon.
Sa isang pagkakataon, nabentahan pa s‘ya nito ng
binoculars, halagang P800..na tinawaran n'ya sa hal agang
isandaang piso. Hindi pumayag yung tao, masyado naman
daw mura. Kaya nauwi sila sa P15O. Masaya raw na umalis
yung sugarol, pero bumalik din kinabukasan na may dala
namang lampshade.

Ayon sa American Psychiatric Association, ang

“compulsive gambl ing” o ang labis na pagkahumaling daw
ng tao sa pagsusugal ay isang “disorder of impulse control”
na ang ibig sabihin ay isa itong disorder sa..um,
impulse..control. Ang nasabing sakit ay mapapansin sa
mga manlalarong natatalo at gustong makabawi; mga
manlalarong nananalo at gusto pa lalong palakihin ang
panalo, at mga manlalarong nakakuha ng winning
combination sa lotto pero nakalimutang bumili ng ti cket.

Ang mga sugalero ay sinasabing may “natatagong

sakit’” Dahil di tulad ng addiction sa alak, sigarilyo, droga,

° Polymagma. ang pagiging sugarol ay hindi makikita sa

blood test o maaattoy sa hininga. Pero meron pa ring mga
palatandaan kung ikaw o ang mahal mo sa buhay ay unti-
-unti nang naaadik sa pagsusugal. Ito ay ang pagtakas sa
probl ema sa pamamagitan ng pagsusugal, mga nasisirang
relasyon, pagliban sa trabaho para makapagsugal,

78

ANG PAB@RITONG Lispae Ni Hupas

paghahabol sa perang naipatalo, budhing nakukonsensya

dahil sa pagsusugal, pangungutang ng perang pantaya,
madalas na pagsusugal, kawalan ng control sa halaga ng
perang isinusugal oO oras na itinatagal sa sugalan, at
pagsisinungaling sa halaga ng perang natatalo o
napapanalunan.

Meron ding 20 Questions ang Gamblers Anonymous

na itinatanong sa mga bago nitong miyembro para
malaman kung meron nga silang addiction sa sugal. Ang
compulsive gambler ay kadalasang sumasagot ng “oo” sa
pitong tanong o hi git pa.

¢ Nabawasan na ba ang oras mo sa trabaho dahil sa

pagsusugal?
Nabawasan na ba ng pagsusugal ang saya sa sarili
mong bahay?
N aapektuhan na ba ng pagsusugal ang reputasyon
mo?
Hindi mo ba gusto ang pakiramdam matapos
magsugal?
Nakapagsugal ka na ba sa paghahangad na
makapagbayad ng utang?
Nabawasan na ba ng pagsusugal ang ambisyon mo
° gal ing sa trabaho?
Matapos matalo, ginusto mo na bang bumalik
kaagad sa sugalan para bumawi?
Matapos manalo, ginusto mo na bang lalo pang
mapalago ang panalo?
Madalas ka na bang makipagpustahan hanggang
sa huling piso?
BOB @NG

e Nagtipid ka na ba ng gastos para lang

masustentuhan ang pagsusugal ?

Nangutang ka na ba para lang may maipantaya?

Meron ka na bang naibentang gamit para lang may
maipambayad?

Nakagawa ka na ba,o nagbalak gumawa, ng ilegal

para masustentuhan ang pagsusugal?

Naisantabi mo na ba ang kal agayan ng sarili mo at

pamilya dahil sa pagsusugal ?

Nagsugal kanaba nang mas matagal kesa sa balak

mo?

Nagsugal kanaba para 1 ang takasan ang probl ema?

Naapektuhan na ba ng pagsusugal ang maayos na
tulog mo sa gabi?

Nagnasa ka na bang magsugal pagkatapos ng

panghihinayang, pagkasira ng loob, 0 pakikipag-
sagutan sa ibang tao?

Nagnasa ka na bang magsugal bilang pagsasaya

dahil sa anumang magandang pangyayari?
Nakapag-i sip kana bang saktan o gawan ng hindi

maganda ang sarili dahil sa pagsusugal?

Ayon sa Better Health Channel, sa tuwing nagsusugal

ka ayi sinusugal mo rin ang bubong saulunan ng mga anak
mo, ang pera na may mahal agatig bagay na pinagl alaanan,
ang saya sa pamilya mo, ang mga bagay na pinaghirapan
mong ipundar, ang tiwala ng mga magulang mo, ang sarili
mong kakayanan, ang respeto ng mga kaibigan mo, at ang
damdamin ng mga mahal mo sa buhay. Kaya makabubuti
kung hahanapan kaagad ng Junas ang nasabing problema.
Ganon pa man, hindi lahat ay gusto o kayang magbago, sa

ANG PAs@riTeNs Liare Ni HUDAS

simpleng kadahilanan na hindi nila alam ang kabutihang

dulot nito. Pero sabi ng The Northern Rivers Gambling
Service, ang kagandahan ng pagbabago ay ang mismong
resulta nito: Magiging ikaw ang taong gusto mong
maging—taong walang probl ema sa pagsusugal.
Magkakaroon ka ng oras sa sarili para sa mga mas
makabuluhang bagay. Mananatili sa ‘yo ang pera mo,
dahilan para mabawasan ang mga utang o umasenso.
Maghihilom ang mga sugat, mabubuo ang mga nasirang
relasyon, at makakapanood ka na ulit ng mga Mexican
telenovela sa TV.

Pero hindi rin tamang isiping magiging madali ang

pagbabago. Dahil makakapagbago ka lang kung kaya mo
nang aminin na hindi mo mapagkakatiwalaan ang sarili
mong pag-iisip, dahil ito rin ang nagtulak sa ‘yo Sa bisyo.
Darating lang ang pagbabago kung pagod at sawang-sawa
ka nasa kawalan ng control, at handa ka nang harapin at
pasinungalingan ang boses na nagsasabi sa ‘yong, “Hindi
mo kaya!” At mangyayari lang lahat ito sa panahon na
gusto mo na talagang magbago— hindi para kanino mano
kung sa ajiumang dahilan, kundi tanging para sa sarili mo.

Dito pumapasok ang halaga ng support group, o grupo

ng mga taong tulad mo na Nagsasama-sama para iwanan
ang bisyo. Narito ang mga paraan na iminumungkahi ng
Gamblers Anonymous, isang support group, para ma-
iwasan mo ang pagnanasang makapagsuga :

Alamin kung anlong mga patipyayari sa araw-arawang

nagtutulak sa ‘yong magsugal. Iwasan ang mga ito, at
umisip ng ibang paraan kung paano mahaharap ang
problema. Huwag tumingin sa anumang bagay na

makakapagpaalala sa pustahan; tulad ng lottery tickets,

at
BOB ONG

dividendazo, sports 0 stock market section ng mga diyaryo.

oO patalastas ng mga casino o iba pang sugal. Iwasan
makipagkwentuhan ng tungkol dito. Iwasan ang mga taong
lul ong sa bi syo. Huwag pumunta sa mga lugar kung saan
maaaring makapagsugal, pati sa Internet. Magdala lang
ng perana kailangan parasa buong araw. Hanggat maaari,
ipadiretso ang sweldo sa banko o kumuha ng taong
mapagkakatiwalaan sa pera. Sirain ang mga credit at ATM
cards—o anumang makapagbibigay pa ng sobrang cash.
Kumuha ng bank account na mangangai angan ng pirma
ng dalawang tao bago makapag-withdraw. Magbago ng
ugali. Ang katamaran, galit, maling awa sa sarili, at
kakulangan ng pasensya ang nagpapabalik sa mga tao sa
bisyo. Ang pagpapalit sa mga pangit na kinagawian ay

mahalaga para sa pangmalagalang pag~iwas sa sugal.

Palusugin ang katawan. Tandaan na ang magandang
pangangatawan ay magdudulot rinng magandang pag-iisip.

Narito rin ang ilang paraan na maaaring gawin kung

sakaling nararamdaman mo sa sarili ang malakas na

pagnanas a para makapagsugal :

e = Pakiramdaman maigi ang sarili, at sabihing: “Sa

ngayon ay nagnanasa akong magsugal. Gusto kong
magsugal. PERO HINDI AKO MAGSUSUGAL
DAHIL HINDI KO NA ITO GINAGAWA’”
Aminin ang katotohanan na hindi ka
makakapagsugal nang ligtas. Huwag magpaloko
sa sarilina makakaya mong tumi gil sa tamang oras.
Isipm ang kahahantungan ng pera na magagamit
mong pantaya. Isipin ang posibilidad ng pagkatalo.

Alalahanin ang maraming pagkakataon na natalo

ANG Pase@RITeNs Lipre® Ni Hupas

ka. Isiping madadagdag lang ang kasalukuyan

mong pantaya sa mga perang naipatalo mo na sa
nakaraan. Aminin na wala ring nangyayari sa
panalo mo dahil itinataya mo lang ulit ito hanggang
sa maubos.

Kung malakas pa rin ang pagnanasa, patuloy na

kausapin ang sarili: “Sige, magsusugal ako
pagkalipas ng sampung minuto” Maghintay ng
sampung minuto. Kung nandoon pa rin ang
pagnanasang magsugal, sabihin ulit sa sarili: “Sige,
magsusugal ako matapos ang isa pang sampung
minuto” Maghanap ng ibang pagkakaabalahan sa
loob ng sampung minuto. Ulit-ulitin ito hanggang
sa mawala na ang pagnanasang magsugal.
Pumunta sa isang tahimik na lugar at ipikit ang
mata. Isipin mong ang pagnanasa mo ay isang
bagay na nahahawakan, tapos ay isipin mong unti-
unti itong naduduro g

Isuko sa kinikilala mong Diyos ang pagnanasa

mong makapagsugal.

Tawagan sa telepono ang taong mapagkakatiwal aan

mo. Sabihin sa kanya ang tungkol sa kagustuhan
mong makapagsugal.

Kalimutan ang sarili. Humanap ng ibang taong

matutulungan.

Makipagkita sa kaibigan. Iwanan sa bahay ang

anumang pera o bagay nla magagamit sa pagsusugal.
Desisyunan kung paano mo gagamitin ang sobra
mong oras kapalit ng pagsusugal.

Magdesi syon na hindi ka magsusugal KAHIT SA

ARAW LANG NA ITO!
BGS @NG

* Isipin mong kaya mo, lahat ng baSSAiN>1{1,!

Xh?4? ?-\?-uSA 07?sA IPOTA?2» Q?2N
Jé?EZ~'b, cNFLQ xa AICD, 202 ¢m? Rfe3» 2NA
~94";2- Ba 644? m%o/1 EnkA NO,"6AiN>f

[GAME OVER. INSERT COIN TO CONTINUE]

Para sa ikatatahimik ng kaluluwa ng mga taong inip na

inip na sa kwento, eto ang mga pangyayari.

Oo, inaamin ko. Ako nga yung taong nakita nyo sa

TV. [Sabay-sabay mabibigla ang lahat!] Nag-umpisa ang
istorya dahil sa pamangkin kong ipinanganak sa mundo
para gawin akong miserable. Nanonood ako noon at
sumasagot ng mga tanong sa isang TV game show nang
hamunin ako ng pamilya na sumali sa studio sa halip na
sagot lang nang sagot sa harap ng telebisyon. Pero dahil
magal ing akong lumusot, nangatwiran ako ng walanam ang
direct dial ang tel epono namin kaya hindi ako makakasali.
Ang hindi ko nga lang alam noon e nandoon pala ang
pamangkin kong 24 hours on alert para ipahiya ako. At
tulad ng pagmamahal na tpinapakita ng pusa sa daga,
humirit sya ng, Meron tayong direct dial.. PUSTAHAN?”

ANG Pas@rite@nG Lisre Nt Hupas

At doonna nga napasubo ang tiyuhin na walang swerte sa

sugal.

Isang dial lang ang ginawa ko noon, subok lang, tama

lang na malaman na meron nga kaming direct dial. Kaya
laking gulat ko nang makatanggap ako ng isang tawag sa
tel eporio na nagsasabing kailan gan. koraw pumunta sa Viva
office para sa audition. Audition—alangya!—di ko lubos
maisip na isang beses sa buhay ko ay lalabas ako ng bahay
para sa isang “audition.” Pero talaga yatang bored ako nung
mga panahon na ‘yon kaya lumusob pa rin ako kahit na
medyo “showbiz” ang lakad.

Ayos naman ang kinalabasan ng “audition” Parang

elimination round lang pala. Akala ko pa man din
pakakantahin kami, nagdala pa ‘ko ng minus one ni L.A.
Lopez. Pero okay lang dahil nakapasok naman akong studio
contestant.

Tsang linggo bago ang taping ng show, hindi pa rin ako

si gurado kung alam ko nga ang ginagawa ko. Pupusta ang
mga kakilala ko na una mo pang maaahitan ng balbas si
Osama Bin Laden bago mo ako mapanood sa TV. Perohindi
ko na rin nagawang umatras dahil alam kong habang-
buhay kong maririnig ang ibabansag sa aking *Chicken!”
ng sarili kong pamilya, kaibigan, at maging ng mga alaga
kong manok at sisiw.

Dumating ang bisperas ng laro, kinailangang mag-

check-in sa hotel. Nagbaon ako ng ilang babasahin para
makapag-"review kasabay ng magiging roommate ko. Pero
masaya tal aga ang buhay dahil ang naabutan ko sa kwarto
ay isang taong abalang-abala sa pagkain ng monay, at sa
cable TV na dini ig sa Bicol ang ingay. Anak ng bahaw, ‘very

conducive’! Tapos na pala ang taping ni roommate kaya

85
B@B ONG

relaks na lang sya. Samantalang akonamane sinisikmura.

Hindi kasi ako naghapunan bago umalis ng bahay dahil
‘free’ naman daw ang ‘dinner’ sa hotel. M. alay ko bang ang
‘free’ na ‘yor ay nangangahulugang bibigyan lang pala kami
ng 100 pesos pambili ng. snack sa 7-ll. Sa ganoong
pagkakataon, dalawang bagay na lang ang nasa isip ko:

piliting matulog ° maglaslas ng pulso.

Kinabukasan ay maaga namang nag-checkout si

roommate, nasagot ang panalangin ko. Nagkaroon ako ng
pagkakataon para tumambling at tumalon-talon sa
malambot na kama habang inaabot ang ceiling, The best!!!
Kasunod noon ang isa pang magandang parte ng show—
ang almusal! Eto, totoong chow. Buffet meal sa hotel café.
From tapsilog to croissant, lahat ng pwedeng kainin sa
almusal, andoon, bukod nga lang sa nilagang camote at
tirang ulam noong nagdaang gabi. 500 pesos yata ang
budget para sa eat-all ~you-can breakfast na ‘yon, kaya hindi
ko lubos mai sip kung bakit champorado lang ang napiling
kainin nung isang contestant. At nga pala, pinagbawal an
din kami ng makipag-usap sa mga kap wa mantalaro habang
kumakain, pero mga isang oras na yata akong
nakikipagkwentuhan sa mga ka-table ko nung malaman
ko ‘yon, at napag-usapan na namin lahat pati ang mga
medical hi story nila.

Dumating ang oras ng katotohanan. Checkout na

namin at pupunta na kaming studio. Binigyan kami ng
last minute instructions, at nagbunutan nang number para
sa magigitg posisyon namin sa stage.

Ayos naman ang studio, maganda, parang spaceship.

Sikreto akong napa-"Wow!’ kahit na alam kong sa loob ng

ilang oras ay ang studio ring ‘yon ang magiging arena na

86

ANG Paseritene Lisre Ni Hupas

lalabasan ng mga leon na lalapa sa amin, Maya-maya pae

dumating ang staff at production assitants, hinainan na
naman kami ng pagkain, at namigay ng give-aways.
Kasinungalingan ang sinasabing “You go home with
nothing” dahil ang totoo e meron kang mug, ballpen, bag,
at t-shirt, Bago ang taping, binusisi rin muna nila ang suot
namin. May mga damit pala na hindi basta-basta pwede
sa set. Halimbawa, bawal daw ang itim at dark blue dahil
magmumukhang invisible ang katawan mo at ang lul utang
lang ay ang mga kamay at ‘pugot’ mong ulo. Bawal ang
checkered dahil Magsasayaw ang mga linya nito sa ilaw ng
studio. At bukod sa lahat, bawal ang mga polong tulad ng
sinuot ko dahil si Tony Ferrer lang daw ang pwedeng
gumamit noon. Kaya pinahiram na ling nila ako ng polo
na pinaglumaan yata ni Victor Wood.

Kasunod noon ay ang make-up. “Yun ang kauna-

unahang pagkakataon sa buong buhay kona naramdaman
kong para akong ibuburol na bangkay. Tpinagbilin ko sa
make-up artist na gusto ko yung “parang natutul og lang”
Sinunod naman nya, kasabay ang pag-i-spray ng
pampatigas sa buhok ko..na mabilis kong ginulo ulit
pagkatalikod nya.

Pagdating sa set, isa lang ang nasa isip ko: ANO ANG
GINAGAWA KO DITO? Santambak ang ilaw at tao, may
direktor at camera, at kaharap ko si Edu Manzano (na mas
japorms lang sa akin nang bahagya dahil hindi polo ni
Victor Wood ang suot niya)...Nasaan ako? Bukod sa crew,
wala naman talagang “studio audience” ang show, Pero
hindi ko pa rin maiwasang manibago sa kapaligiran ko.
Hindi pa kasi ako nakapanood ng shooting ng kahit anong

pelikula, 9 naging studio audience sa kahit anong variety

a7
BOB ONG

show. Pinaka-showbiz ko na yatang experience yung

nakapanood ako ng naghu-hula-hoop na poodle sa isatg
perya.

Ganoon pala ang taping ng isang show. Masyadong

mabusisi. Puro ‘cut’ at paulit-ulit na kinukunan ang mga
eksenang hindi perpekto. Ang isang oras na palabas saTV
e katumbas ng apat na oras ng madugong taping. Tuwing
break ay binibi gyan. kami ng upuan at bottled water, kas abay
ng pagta-‘touch-up’ ng make-up artist. At kasabay din ng
pagta-touch up na ‘yon ang sermon nyasa akin: “Sinukl ay
kona nga ang bangs mo pataas para makita ang pogi mong
mukha, ibinaba mo na naman” Pero tandaan mo na hindi

nya sinabing ‘pogi’ ako. Ang ‘pogi’ sa pangungusap nya ay

tulad din ng ‘pogi’ sa pangungusap na: “Pogi, pabili ngang

fishball” Bukod doon ay hindi rin nakakatuwa na bawat
tatlong segundo ay winawalisan nya ang mukha mo ng
brush na may kinulayang alikabok. Pero wala kang
magagawa dahil trabaho nya naipaalam samga manonood
na tao at hindi higanteng camote ang mga nakikita nila sa
TV. Isa pa, walang-wala e..ganoon lang talaga ang buhay

naming mga artista!

THE END.

(Tapos na sana ang kwento. Pero ibinalik sa akin ng

editor ang manuscript at sinabing ikwento ko raw ang
kumpletong detalye ng pagkakatalo ko sa contest, at kung
hindi e sya ang magkukwento niito..kasabay na rin ang
tungkol naman sa pagkakatalo ko sa Laban o Bawi)

DISCLAIMERS: Una, gusto kong liwanagin na sa

audition ay hindi ako sumagot ng mali kahit isang beses!

ANG Paseritens Lisre Ni Hupas

Strongest Link ako sa lahat ng rounds. Pangalawa, kung

nag-"pass” man akosa actual game, ‘yun e dahil mahihirap
lahat ang tanong sa akin. Biruin mo, ang tipo ng tanong sa
ibang contestant: “Anong 'A’ ang tumatahol?” “fan ang
isang dosena”™ “Anong paste ang inilalagay sa toothbrush?”
Parang IQ test lang ng mga kalamay ang questions, pero
pagdating sa akin: “Ano ang yahoogroups password ni
Queen Elizabeth?” Pangatlo, hindi ako ‘sinipa’ ng mga
kasama ko. Nagkataon lang na takot sa akin yung strongest
link, kaya nilaglag ako ng makapangyarihan nyang boto.
Athindi lang ‘yan, marami pa ‘kong disclaimer, maraming-
marami pa nakalimutan ko lang..pero sasabihin ko next
time pag naalala ko..at iisip pa ‘ko ng iba!

Ang sarap ng pakiramdam nang sabjhan akong “You

are the weakest link!” Tittradurin ko sana si Edu Manzano
sa pagitan ng mga mata, pero naalala kong game show lang
pal a‘yon..at hindi ko rinnadala yung tirador ko. Andaming
naglaro sai sip ko kaya hindi kaagad ako nakaalis sa stage.
Muntik na ngang tawagin ng direktor yung security guard.
Sayang, pangarap ko pa naman sanang ibili ng kalahating
kilong ubas ang nanay ko kung nakuha ko lang ang pot
money. Masaklap talaga. Minsan sadyang mapagbira ang
tadhana. Sa sobrang pagbibiro nga ng tadhana e nakuha
pa ‘ko ulit i-totch up nito.

Ako: Ah, ma’ am...tapos na ho..tanggal na ho ako!

Make-up artist: HINDI PA! May interview pa!

Papdati ng sa maliit na kwarto kung saan ginagawa ang

sour-graping speech, tinuruan ako ng isang babae kung
paano sumagot sa interview. Para sa ikagaganda at ikada-
dali ng gagawinnilang pag-e-edit, dapat dawe kumpleto ang
pagsagot mo sa mga itinatanong sa ‘yo. Halimbawa, pag

89
B@B ONG

tinanong kang: “Ano ang pakiramdam mo ngayong sinipa

ka ng mga kasama mo?” Hindi pwedeng sumagot ng: “lma-
massacre ko sila mamaya pag-uwi!” Dapat kumpleto ang
sagot mo, ganito: “Dahil sinipa ako ng mga kasama ko, ima-

massacre ko sila mamaya pag-uwi, Buburahin ko sa Pilipmas

ang apelyida nila, at hindi na sila wlit magkakaroon ng
panibagong henerasyon’’ Ganoon. Kumpleto. Naintindihan
ko ang gusto nilang palabasin, pero dahil talented ako at

hindi ako marunong sumunod sa simpleng instruction,

napanot yata yung crew dahil sa dami ng outtakes ko.
Bukod dyan, medyo ayaw din nila yung mga positibong
sagot sa mga lanong. Gusto nila yung para kang WWF
wrestler na naghahamon ng away sa VIR.

Interviewer: Ano ang masasabi mo sa pagkaka-

tanggal sa ‘yo sa laro?

Ako: Nasiyahan naman ako sa laro, kaya lang medyo

nabitin.

Interviewer: Hindi mo ba naisip na nakakahiya at

hindi kana lang dapat sumali?

Ako: Laro ito, alam kong may posibilidad na matalo

ako, pero nagpunta lang naman ako dito para maglaro..at
nagawa ko ‘yun. Hehe.

Interviewer: Sa tingin mo hindi ka ba pinagkaisahan?

Ako: Hindi naman yata ako pimagkaisahan dahil ilan

lang ang bumoto sa akin.

Interviewer: Hindi ka ba naiinis sa bumoto sa ‘yo?

Ako: Hin—umm..

Interviewer: Sa tingin mo ba hindi nila ‘yon pinag-

usapan mung isa pang bumoto sa ‘yo?

Ako: Ummmmmmnn.

ANG Paseritens Lisre Ni Hupas

Interviewer: Pinagkaisahan ka nung dalawang

kumag, hindi mo ba alam ‘yon???

Ako: TAMA NA!!! ALAM KO ‘YON. IMA-

MASSACRE KO SILA MAMAYA PAG-UWI.
BUBURAHIN KO SA PILIPINAS ANG APELYIDO
NILA, AT HINDI NA SILA ULIT MAGKAKAROON
NG PANIBAGONG HENERASYON. GROWWWRI!!!

Interviewer: <“*joyful*>
BB ONG

<‘'> Andyan ka pa ba?

<.--.> Problema?

<‘>Sino yung mga ‘yon?

<.-- .>Mga kaluluwang tulad mo.

<.--.>Di ba dumaan ka rin sa interview?

< ‘ >Oo, pero hindi yata sya ang nag-interview sa akin.

<' > Masungit e.

<.-- .>Yung kanina? Hindi naman talaga sya of ficer

dito e. Trainee lang ‘yon, demonyong humihing? ng
amnesty.

<_--.>Marami ditong impostor. Kaya ikaw, mag-iingat

ka!

<'>..

<‘> Tkaw ba ang Diyos?

<.--.> Hindi pa ba tayo tapos diyan?

<'> Gusto kong malaman kung bakit may paghihirap sa

mundo.

< "> Kung totoo ka—o ang Diyos—bakit wala kang

ginagawa para tulungan arg mga tao?

<'> Bakit gustong-gusto mong naghihirap ang mga

nilikha mo??

<.--+.> Stoplight ba ‘ko para sisihin sa mga traffic nyo?

Hindi ako tigyawat, kabag, dengue, pigsa, bul utong-tubi g

cholera, galis, singaw, balakubak, pagtatae, tulok, almoranas,

alipunga, impatso, tigdas, rayuma, balisawsaw, tetano, luga,

kulani, baktol, pulmonya, mantsa sa damit, o maingay na

kapitbahay...

<.-~-.> Sabikin mo, anong pagpapahirap ang ginawa ko

sa inyo?

<'> ..

<'> Bakit mo ginawa ‘yon?

ANG Pas@riTeNs Lisre Nt Hupas

<.--.> Ang alin?

<*> BAKITMO GINAWA ‘YON???

<,--.> Ikaw ang gumawa Toon sa sarili mo, hindi ako.

<‘> Hindi ke gagawin ‘yon kung hindi mo ‘ko binigyan
ng dahilan!

<.-~-.> Sinisisi mo ba ako?

<'> OO!

<.--.> Pero hindi ka naman naniniwala sa akin, di ba?

<.--.> Wala kang Diyos.

<,--.> Bakit mo isisisi ang isang bagay sa wala? |

<‘> Bakit mo'ko pinahirapan ng ganoon?

<.--.> Ako? Nagpahirap???

<'> At pagkatapos ng lahat, kaw pa ang sinasabing

huhukom sa mga tao?

<.--.> Sandali, Hlinawin ko lang—ako ang nasa ilalim

ng inyong paghuhukom. Araw-araw.

<.--.> Kahit ngayon..hindi ba ikaw ang nagpapasya

kung sino ako at kung ano ang mga pagkukul ang kosa ‘yo?
<‘ >Pero kaya mo kaming hindi pahirapan kung gusto
mo.

<.--.> Atkinikilala mo ba ang kakayanang ‘yon?

<'> Patuloy mo kaming pinaghihirap...

<‘> Binigyan mo ‘ko ng suliraning hindi ko

kaya..kabaliktaran ng mga pangako mo!

<,--.> Paghihirap?

<.--.> Nagpawis kana ba ng dugo?

<,--.> Naduraan kanabasa mukha at nasuntok habang

nakapiring ang mga mata?

<.--.> Naigapos ka na ba sa poste at paulit-ulit na

nahagupit ng latigo na may mga bakal sa dulo?

<.--.> Napunitna ba ang mga kalamnan mona parang

BOB ONG

mga retaso?

<.~-.> Nalublob ka na ba sa sarili mong dugo?

<.--.> Naputungan ka na ba ng tinik sa ulo?

<--> Napagtawanan ka na ba habang insultong

sinusuotan ng kapa?

<.--.> Hindi pa yata.

<.--.> Namumuo at natutuyo na noon ang dugo ko sa

mga natamong sugat..nakakapit na ang tela ng kapa sa
kalamnan ko..nang bigla itong hatakin sa akin, dahilan
upang muling dumagsa ang mga dugo. Naranasan mo na
ba ito?

<.--.> Hindi pa yata.

<.--.> Hindi pa nasasayaran ng mabigat na krus ang

magkabila mong braso, patungo sa anim na raan at
limampung yardang paglalakbay nang nakayapak.
<.--.> Hindi pa di ba?

<.--.> Hindika pa rin naipako sa krus, kasarna ng mga

kriminal.

<‘> Hindiko hiningi ‘yan.

<.--.> Dahil nasa iyo na.

<'> Ang alin? Sino ang naligtas? Sino ang guminhawa

ang buhay? Gaano gumanda ang mundo dahil sa
sakripisyo mo? Bakit may giyera pa rin, sakit, gutom, at
krimen?

<.--.> Atacidrain? At anorexia,church scandals, drug

addiction, sexual harassment, ethnic cleansing, nerve gas,
AIDS, cryogenics, kidnap for ransom, vandalism, murder,
ozone hole, robbery, pornography, capital punishment,
terrorism, rape, Chernobyl, test tube baby, genocide, fraud,
mga sanggol na may HIV..at suicide?

<.--.> Bakit nga ba?

ANG PaperiTenG Ligrke Ni Hupas

<,--.> Bakit kailangan ng mundo ng mga sundalo at

pulis?
<.-~.> Naisip mona ba?
<.--.> Higit siyam na bilyon na ang tao ngayon sa lupa.
<.--> Nang iniwan mo ito, 300,000 ang isinisilang na
sanggol araw-araw.
<.--.> Higit sa kalahati ng pandaigdigang populasyon
ang kumikita ng mas maliit sa isandaang piso bawat araw.
Palewang-daang milyon ang alipin, kalahati nito ay mga
ata.
<.--.> Mas maliit lang dito nang bahagya ang bilang ng
mga lulong Sa ipinagbabawal na gamot. At oo nga pala,
nagkakahalaga ng mga apat na raang bilyong dolyar ang
nasabing kalakal.
<.--.> Higit kalahating milyon ang mga batang sundalo
sa buong mundo, mga labinlima hanggang labi ng-walong
taong gulang. Meron ding mga pitong taong gulang lang.
Tatlong-daang libo sa kanila ang rasa giyera.
<.--.> Higit sa isandaang milyon ang aktibong land
mine sa buong mundo, doble pa nito ang nakahandang
gamitin. Kulang pa ang tatlumpong bilyong dolyares at
isandaang taon para maalis ito lahat. Higit isang milyong
tao na ang namamatay ° paralisado dahil dito.
<.--.> Ang pinsalang natamo ng mundo noong
ikalawang Digmaang Pandaigdig ay umaabot sa isa at
kalahating trilyon, pinakamahal kumpara sa pinagsama-
samang pinsala nanatamo sa lahat ng giyera sa kasaysayan.
Higit limampu't-anim na milyong tao ang nasawi.
<,--.> Simula noon ay may higit dalawampung milyon
na ulit ang namamatay dahil sa hiwa-hiwalay na giyera sa
buong mundo.
BOR @NG

<.--.> Ang giyera ay negosyong masipag nyong sinu-

suportahan sa halagang walong-daang bilyon bawat taon.
<.--.> Unmaabot sa isandaan at pitumpong milyong

mamamayan na ang binaril, binugbog, pinahirapan,

sinaksak, sinunog, ginutom, binomba, pinagyelo, inipit,

rulunod, binitay, pinagtrabaho hanggang kamatayan, at
inilibing nang buhay ng mga sarili nilang gobyerno.
<.--.> Ano pa ang gusto mong malaman?
T

Barrel Man. Nabanggit ito sa “Bakit Baliktad Magbasa ng

Libro ang mga Pilipino?” pero aaminin ko na kung hindi
dahil sa articlena ‘yon (na hindi ako ang nagsul at) ay hindi
ko malalaman kung ano ang ginagawa ng nasabing Indian.

Maraming beses ko nang nakita sa Maynila ang Barrel

Man. Sa mga dashboard ng jeep at sa mga barberya. Pero
migayor. ko lang nalaman na dito pala sa Baguio isinisilang
ang bawat Barrel Man. Atnakita ko na rin ang nasa loob
ng barrel.

(Para sa mga kahapon lang ipinanganak, ang Barrel

Man ay isang maliit na woodcarved Red Indian na nasa
loob ng isang barrel. Pag itinaas mo ang barrel ay makikita
mo ang uwugoy-upoy nitong—oops, spoiler!)

Kagila-gilalas! Bakit hindi nabigyan ng Nobel Peace

Prize ang taong nakatmbento ng Barrel Man??? Pero alam
mo ba na dito sa Baguio, higit na sikat sa Barrel Man ay
ang mga nililok na.um, ari ng Jalake? (Sa puntong ito ay
tatawagin na lang nating ANL ang nasabing bagay para sa

kapakanan ng mga sobrang bata at sobrang matanda kong

mambabasa..at para na rin siguro hindi ako i-ekskomu-

nikado ng Simbahang Katoliko lalo pat required reading
yata sa ilang eskwelahang Katoliko ang mga libro ko.)
B83 ONG

Kahit saan dito sa Baguio e may nililoknaANL. Naka-

display sa mga bangketa, katabi ng mga wood carvings ng
Sto. Nifio at belen. Sa ibang shop ga e nasa harap pa ng
Last Supper ang mga ANL. Wal ang kaalam-alam ang mga
apostoles kung ano ang tumatabing sa kanila.

Hindi ko alam kung anong tuwa ang makukuha ng

sinuman sa pagdedekorasyon ng ANL sa bahay nila.
Hahangaan ba sya ng mga bisita? “Wow! Aling Bebang,
Saan nyo nabili itong ANL ninyo sa ibabaw ng TV? Ang
yaman nyo talaga!” Ano kaya ang pumasok sa ulo ng
mantililok nang gawin nya ‘yon? "..Ngayong araw ay
gagawa ako ng.hmmm.ng ANLI" Napagtripan ko panga
minsan ang isang tindera. Itinuro ko ang mga paninda
nyang ANL at itinanong: “Miss, may bumibili ba nito?”
Akalako magba-blush yung dalaga, pero ako ang napahiya
dahil hindi sya tumawa: “Marami:’ Sanay na sya sa mga
tinda nya. At sa mga tulad ko.

Minsan maiisip mo, ano ba ang mensahe sa likod ng

simbolong ito? Ewan ko sa mga restrooms ng babae, pero
sa mga lalake, hindi kumpl eto ang ihian kung wal ang vandal
ng ANL. Tipong: “Thi ako..cops, walang vandal ng ANL!
Kailangan kong drowingan ito ngayon din!!!”

May niga taong tuwing nakakakita ng espasyo ay

nagdo-drawing ng ANL. Halimbawa sa eskwelahan, may
mga estudyanteng parang may sinumpaang katungkulan
na mag-vandal sa mga desk. Mahalagang maipaalam nila
sa lahat ang itsura ng ANL. Kahitna wala namang teacher
na nagturo sa Kindergarten ng “Okay class, ngayong araw
ay guguhit tayo at magkukulay ng mga ANLI"

Para sa kalalakihan, hindi dapat hayaang walang laman

ang mga pader. Dapat itong maging instrumento sa

loa

ANG PAsoRIT@NG Liggo Ni Hupss

pagpapakalap ng impormasyon ukol sa itsura ng mga

kasangkapang nagpapalaki ng populasyon. Tandaan: Hindi
dapat mawala ang ANL tuwing may vandal. Pag may
nagsulat sa mga tulay ng “IBAGSAK ANG GOB-
YERNONG IMPERIALISTA" hindi dapat mawala ang
ANL. Pag may “Tab You, jennifer” Sa isang pader, dapat din
itong dagdagan ng ANL. Ang mga desk, restroom, pader,
ilalim ng tulay, upuan ng bus, at maging ang mga papel na
pera—ang lahat ng ito ay walang kabuluhan kung walang
magdo-drawing sa kanila ng ANL. Tandaan mo ‘yan bilang
personal at sagradong responsabilidad sa sangkatauhan!
Kung sa malalalim na tula naipapahayag ng
kababaihan ang mga saloobin nila, sa mga lalakey isang
simbolo lang ang katapat. Pero kailangang iguhit nang
paulit-ulit ang itsura nito para hindi makalimutan.

Sino nga kaya sa kasaysayan ng mundo ang kauna-

unahang nag-drawing ng ANL sa pader? May nag-vandal
na rin kaya sa buwan? Sa Great Barrier Reef? Sa North
Pole? Sa Pope Mobile? Sino ang nag-vandal Sa

sinasandalan kong pader ngayon at bakit nya kaya ito

idinedikeyt kay “DICK SUPOT”?

P AMPATIGAS!

Nakakita ka na ba ng ganyang patalastas?

BOB @NG

Sabi nila, necessity is the mother of invention. Kaya

naimbento ang telepono ay dahil may mga magkakal ayong
tao na kailangang magkausap. Kaya may electric fan ay
dahil may mga estudyanteng naglalaba at nagpapatuyo ng
medyas sampung minuto bago pumasok sa eskwelahan.
Kaya may telebisyon ay dahil kailangan ng mga pusa ng
mainit na bagay na mahihigaan. At kaya may persona
computer ay dahil sa marami ang may pambili tito.
Necessity is the mother of invention. Pero kung
pagbabatayan ang mga patalastas sa diyaryo, mapapansin
mong medyo dumarami na yata ngayon masyado ang
“necessity” ng tao.

“VIRGINITY RESTORATION?’

Binasa ko ulit. Pero hindi nagbago ang nakasulat.

“VIRGINITY RESTORATION?

Ahhh! Naisip ko. Conservative nga pala ang mga

Pilipino. Baka importante ito sa mga babaeng gustong
magpakasal pag virgin NA sila. Pwede! Rating: Necessity.

“ANTI-AGING BODY SCRUB / ANTI-TOXIN /

EXFOLITE / WHITENS SKIN WITH BATHMILK IN
BATHTUB 2 HRS. WITH COMPLETE BODY
MASSAGE, FREE ANTI-AGING FACIAL” Dito
makikita natin ang pangangailangan ng tao na itago ang
kanyang edad. Tipong kung sin gkwenta anlyos na sya, dapat
e mukha lang syang musmos na nag-aaral maglakad.
Rating: Necessity.

“BODY / WHITENING SCRUB FOR FLAWLESS

SKIN’ Pampaputi. Syempre importante ‘yan. Maski ako,
gusto ko sa babae yung kul ay nitso. Rating: Necessity.

“BODY PEELING / BLEACHING / STRETCH-

MARK, DARKSPOT, ACNE SCAR, PIMPLE, WRINKLE,

ANG PaberiTenG Libre Ni Hupas

PIGMENTATION, PAINLESS WARTS REMOVAL?’ Eto,

matindi! Body peeling. Talagang babalatan ka na para
magmukha kang sanggol. Rating: Necessity. Pero dapat
bunutin na rin nila lahat ang ngipin ng pasyente para
realistic.

“ANTI-AGING SOAP / ANTI-AGING TABLET’

Totoong marami ang ayaw tumanda. Necessity nga ‘to. Pera
ba't hindi na lang kasi sila uminom ng muriatic aci d kung
ayaw talaga nilang tumanda.

“ANTI-OBESITY SET, LOSE WEIGHT’ THE

NATURAL WAY?’ Isa na namang “anti-” Rating:
Necessity. Ayoko nga lang isipin kung paano ka nila
papapayatin. Kasi kung sa “natural way,” baka bigyan ka
lang nila ng sakit na TB.

“RADIANT SKIN THERAPHY. A UNIQUE

METHOD WHICH ASSURES FLAWLESS SKIN” Patay
sila d'yan—RADIANT! Tilaw ang balat mo pag pumasok
ka ng sinehan. Hindi na tin kailangan ng flashlight pag
brownout. Rating: Necessity.

“BREAST IMPLANT / INJECTION / BUTTOCK IN-

JECTION, LIPOSUCTION, ADAM‘’S APPLE
REMOVAL’ Medyo hardcore na ‘to, pero necessity pa rin,
syempre! Tip ko lang sa mga kalalakihan: Huwag basta-
basta magti-tiwala sa mga babaeng nagpapatanggal ng
adams ap le.

“BUST CREAM / VIRGINITY SOAP’

Walang yanghanepashit— Virginity soap?!? Tipong pag
nagluke ang anak mong dalaga: “Huh? Kanino ka
nakipagtalik?!? Heto, mali igo ka at gamitin mo ang virginity
soap bago ka ma-tsismis ng mga kapitbahay!” Kaya ang
Rating: Sobrang Necessity.
3@B_@NG

“APPETITE CONTROLLER” Gusto ko ang pangal an

nito—"controller” Hindi kaya busal ‘to? Rating: Necessity.

“ARMPIT WHITENER’ Wala talagang patawad, pati

kilikili. Pero tama lang din siguro, pangit nga naman sa
babae ang may maitim na sikreto. Rating: Necessity.

“BLEACHING BATH MILK LOTION / SCRUB /

POW DER / U.S.1 WK RESULT” Ayos ‘to! Isang linggo
lang, mukha ka nang ibinabad sa mamahaling detergent
powder! Isama mo na rin ang mga uniform ng anak mo
para tipid! Rating: Necessity.

“BUST CREAM / NIPPLE CREAM / LIP CHANGE”

Necessity. Pero sana packaged deal na ‘to sa mega hospital
pagkapanganak sa mga bata. Itatanong na lang ng doktor:
“Misis, good na ho ba kayo sa labi ng anak nyo o gusto nyo
pang papalitan? 350 pesos lang kung kukuha kayo ngayon,
libre na ang installation”

"ADULT TOYS FOR MEN AND WOMEN /

VIBRATOR / STIMULATOR / STRAP-ON VIBRATOR
/ENLARGER, REAL VAGINA, SEX RING, LOVE DOLL,
DELAY SPRAY LUBE” Time out! Briefing muna. Kung
menor de edad ka at umabot ka sa parte na ito ng libro,
ngayon. din ay pinapayuhan kitang itapon ito sa apoy, at
tumakbo ka sa pinakamal apit na simbahan upang
mangumpisal. Kung ayaw mo, 0 kung hindi ka Katoliko,
wala akong magagawa. Pwede kang magpatuloy sa
pagbabasa basta’t takpan mo lang ang isang mata mo para
hindi ka gaanong magkasal a.

Back to regular programming...

"ADULT TOYS FOR MEN AND WOMEN /

VIBRATOR / STIMULATOR / STRAP-ON VIBRATOR
/ENLARGER, REAL VAGINA, SEX RING, LOVE DOLL,

ANG Paseritenc Lipre Nt Hupds

DELAY SPRAY LUBE’ Isaisantabi muna natin ang

paghuhusga kung “necessity” nga ang mga nabanggit.
Dahil sa puntong ito, gusto ko muna yatang alamin kung
anong klaseng produkto ang "Real Vagina.” Hindi ako
makakatulog mamayang gabi hangga't hindi ko lubos na
nauunawaan kung ano ang “Real Vagina.” Dahil kung tama
ang intisip ko, at kung may gani to ngang produkto, sa ting
ko e tilan na lang sa mga kalalakihan ang magpapatali sa
sakramento ng kasal. Kaya ang tanong ng bayan: Anong
klaseng produkto ang “Real Vagina’?

At ano ang adult toys? Kung merong Kiddie Meals,

magkakaroon din kaya ng Adult Meals? May libre din
kayang collectible adult toys ang bawat Adult Meal?
Magpapapalit din kaya ng ibang toys ang mga customer
pag doble na ang nakukuha nilang adult toy? “Miss,
pwedeng magpapalit ng free foy? Real Vagina na naman kasi
ang nasa Adult Meal ko e.. pwedeng palitan ng Love Dell?”

At FREE PRIVATE DELIVERY. Nakalimutan kong

banggitin na libre at palihim pa palang dadalhin sa bahay

nyo ang mga adult toys na ‘to pag umorder ka. Kumg sa
chimney dadaan ang magde-deliver tulad ni Santa Claus,
hindi ko alam. Pero kung ganoon nga, malinaw na
kailangan mo rinng chimney. Dahil ang chimney, tulad ng

virginity restoration, ay isa ring necessity.

BRB @NG

V ocabulary words. Mga salitang binuo ng sexologist na

si Dr. John Money, at matatagpuan sa librong Encyclopedia
of Unusual Sex Practices ni Brenda Love:

Acrophili a
arousal from hei ghts

Actirasty

arousal from exposure to suns rays

Agal matophil ja
attraction to statue

Anaclitism
arousal from items used as infant

Androminetophilia
arousal from female partner who dresses like male

Anthol agnia

arousal from smelling flowers

Anthropophagol agnia

rape with cannibalism

Apotemnophilia

a person who fantasizes about loosing a limb

Arachnephili a

arousal from spi ders

ANG PAaseRIT@eNG Ligne Ni Hupas

Autassassinophilia
arousal from orchestrating one’s own death by the hands
of another

Autoerotic Asphyxia
arousal from oxygen deprivation and sometimes risk of

dying

Automysophilia
arousal from being dirty or defiled

Autophagy

self-cannibalism
Bel onephili a

arousal from use of needles

Capnolagnia

arousal from watching others smoke

Chremati stophilia
arousal from being charged. for sex

Coproscopist

arousal from watching a person defecate

Dacryphili a

arousal from seeing tears in the eyes of the partner

Dendrophili a

attraction to trees
B@B ONG

Dysmorphophilia
arousal from deformed or physically impaired partners

Ecdemolagni a

arousal from traveling or being away from home

Emetophi lia

arousal from vomit or vomiting

Eproctophilia

arousal from flatulence

Formicophil ia

enjoyment of the use of insects for sexual purposes

Harpaxophili a

arousal from being robbed or burglarized

Homilophilia

arousal from hearing or giving sermons

Kl eptol agnia

arousal from stealing

khi smaphilia

arousal from enemas

Lagnonector
person who kills in order to have sex with corpse

____ANG PAse@RIT@NG Ligne Ni Hupas

Maschal ophil ous

arousal from armpits

Melolagnia

arousal from music

Munchauser’s sy ndrome
arousal from reopening a wound

Mysophilia
arousal from soiled clothing or foul decaying odors

Necrophilia

sex with corpses

Nosolagnia
arousal from knowing partner has terminal illness

Nasophilia
arousal from the sight, touch, licking, or sucking of a
partner's nose

Ochlophilia

arousal from being imacrowd

Odaxelagnia

arousal from biting

Odontophilia

arousal from tooth extractions

a@B ONG

Ondinisme
arousal from urine

Ophi diophilia

arousal from snakes

Pediophilia

arousal from dolls

Phlebotomy

arousal from bl oodletting

Phobophili a

arousal from fear or hate

Psychrophilia

arousal from being cold or watching others freeze

Siderodromophil ja

arousal from riding in trains

Sitophilia
arousal from food

Symphorophili a

arousal from arranging a disaster, crash, or explosion

Tapherphil ia

arousal from being buried alive

ANG PAB@RIT@NG Lisn® Ni HupAs

Vampirism
arousal from consumption of a partner's blood

Zooerasty

arousal from animals

*Tanong: Bakit nagkaroon ng mga ganyang salita?

Sagot: Simple lang. Necessity.
<.--.> Hindika pwedeng magtagal dito.
<'‘> Tkaw basi Jesus?

<*> Si Jesus ang ipinako sa krus, di ba?

<.--.> Oo.

<'> Ikaw si Jesus???

<.--.> ‘Oo’—si Jesus ang ipinako sa krus.

<‘> Pero ikaw ba si Jesus?

<.--.> Sige na nga...

<.--.> Oo!

<.--.> Ako nga si Hesus.

<‘>.

<'>

<'>.,

<.--.> O,ba't natigilan ka?

<'> IKAW SI SATANAS!

<.--.> ?

<.--.> Nagda-drugs ka ba?

<,--.> Lakasamats ka eh! Kanina ipmagpipilitan mong

ako si Hesus...

<.--.> Nung umamin ako, bigla mo naman akong

pinagbintangang si Satanas.

<.--.> Gusto mo bang itapon kita sa Hall 56?

<'> Huh?

<'> Anong room 56?

<,--.> HOL PIPTISIKS!

<‘> Anong Hall 56?

ANG PaB@RIT@NG Liske Nt HUDAS

<.--.> WALA!
<.--.> Kung hindi ka naman kasi tal aga praning eh..ba’t

mo nasabing ako si Satanas?

<*> Paano kung ikaw nga?

<‘> .Sandali, bakit ganyan ka magsalita?

<‘> Parang hindi ka lang iisang tao!?

<--> Madaling makilala ang hari ng kasinungalingan.

<.--.> Malapit ‘yon sa mga malayo sa Diyos.

<.--.> Hindi ka nya lalapitan nang wala s'yang

kailangan.

<.--.> At hindi ka nya lulubayan nang hindi nya

nakukuha ang gusto nya. ,

<--> Madaya ‘yon at mahilig makipagpusta an.

<.--.> Pag pumayag kasa mga deal non, automatic talo
ka kaagad!

<,-~.> Matinik ‘yon!

<'> Paanong matinik? Anong pustahan??

<.--.> Tama na.

<,--.> Bilisan mo na d'yan, masyado kang matanong,

hindi ka naman grade 1!

<'> Bat mo ‘ko pinagmamadali? Saan ako pupunta?

<.--.> Oras mona.

<'‘> Sandali, anong ‘oras’?

<*> Saan mo ako dadalhin?

<,--.> li-interrogate ka lang konti,

<‘> Nino? Saan? Bakit???

<--> Kailangan mo nang tumuloy sa destinasyon mo.

<'> Hindi pa ba ito?

<.--.> Hindi.

<'‘> Ano ‘to—purgatoryo?

<.--.> Hindi. Katoliko ka ba?

B@B ONG

<.--.> Pero kung gusto mong tawagin ‘tong purgatoryo,

malaya ka.

<,--.> Basta sagutin mo lang ang ilang tanong para

malaman natin kung saan ka dapat dalhin.

<‘> Huh?

<' > Sino ang magtatanong?

<.--.> Ako.

<'> Sino ka?

<.--.> #1. Ano ang pinakamasama mong nagawa sa

lupa?

<'> Huh?

<.--.> ANO ANG PINAKAMASAMA MONG

NAGAWA SA LUPA?

> Sandali, walang sindakan!

PP ,
Yung...aro...
Nag-ano ako..ummm... hindi...
Marami akong ginawa eh!
> Yung sa tingin mong pinakamasama.
S-siguro eto...tumalon ako sa building.
.> #2. Ano ang pinakamabuti mong nagawa sa

Hindi sa nagyayabang ako...

.> ‘YUNG TOTOO!

Ahe.manlibre ako ng pamasahe.

.> Kanino mo ginawa ‘yon?

Sa teacher ko dati _noong nagkasakay kami sa jeep.

<.--.> ‘Yun na ang pinakamabuti mong nagawa sa
kapwa mo???
<‘> Ha? Oo..pero hindi lang sa teacher ko,
<> Pati nung nililigawan ko pa lang misis ko..at saka

___ ANG Pas@ritens Liske Ni Hupas

madalas ‘yon!

<.--.> #3. Magkano ang pera mo sa bangko?

<‘'> ANO?!?

<.--.> Alam kong nakakagulat yung tanong.

<.--.> Akala nyo sa lupa, hindi itinatanong ‘yan dito.

Pero ang totoo, importante ang pera dahil sukatan. ito ng
kasipagan ng isang tao.

<.--.> Alam mo namang mortal na kasalan ang

katamaran, hindi ba?

<‘> Mortal?

<.--.> Pride lust, anger, envy, gluttony, covetousness, at—

<.--.> Isa, dalawa, mmmmmmmum..anin..

<.--.> Kulang pa.nakalimutan ko yung pampito...

<‘> Huh? Sandali..

<'> Gano'n ba ‘yon??

<'> Wala na ‘kong pera e, itinodo ko sa sugalan. Kaya

ko nga tinapos buhay ko, di ba?

<.--.> Tsk, tsk, tsk...

<.--.> #4. Atang kursong tinapos mo?

<'> Huh?

<'> ‘Management!

<.--.> #5. Gusto mo pa bang mabuhay ulit?

<'> Ako? Ummt.ayoko na siguro, sira na rin naman ang

reputasyon koe.

<'> Pero..may gusto akong balikan...

<.--.> Final answer..?

<'> Oo. Sige, 00.

<.--.> #6. Sa opinyon mo, sa anong edad ka dapat

namatay?

<‘> Hindikoalam.ako lang naman ang kumitil sa sarili

kong buhay e.

HS
3@B @NG

<‘> Pero parang gusto ko ng pagbabago..siguro gusto

kong mamatay pag bandang mga 50 years old na‘ko...0 kaya
mga 110.

<.--.> Parang masyado yatang malayo yung pagitan ng

“o kaya” mo.

<'> Oo nga, hehe..sige, mga 80 years old na lang.

<.--.> #7. Kung bibigyan ka ngayon ng sampu pang
taon sa lupa, ano ang gagawin mo?

<'> Marami akong gustong alamin, mga dapat baguhin,

at mga taong kakausapin, mamahalin, at hihingan ng
dispensa. Gusto kong mabuhay nang totoo,

<'> KUNG mabubuhay pa ulit ako!

A
v

Pero alam kong imposible na ‘yon.

o> Walang imposible sa taong naniniwala.
‘> Hindi ako isa sa kanila.

> #8. Define ‘love’

Anong lab?

.> L-O-V-E

.> ..LOVE!

Ano ka, slumbook?

.> Sagutin mo ang tanong.

Huh???

E kasi...

E di.love is..the greatest love of all!

Linsiyak na tanong yan! “Ianging Yaman*

<
<
<.
<'
<.
<.
<
<,
<)
<
<
<'
<.

> May lilinawin lang ako sa ‘yo nang konti.

<,--.> Una, iwasan mong magmura nang magmura dito
oO bumanggit ng mga pangit na salita, dahil sa tuwing
ginagawa mo ‘yan ay tumutugtog ang kantang “Tanging
Yaman” bilang paalala na may mali kang nagagawa.
<.--.> ‘Yan ang batas dito..hindi naman mahirap

(6

ANG Pab@rRIT@NG Ligne Ni HUDAS

sundin, di ba?

<.--.> Negayon, kung itatanong mo kung bakit “Tanging

Yaman" ang tugtog at hindi ibang classical music, e hindi
ko alam. Pero palagay ko e wala namang gaanong kina-
laman ‘yon dahil paiba-iba naman ang kantang ginagamit
dito, Last week e "Born To Be Alive”

<‘> Hahahahaha!

<.--.> “Wag kang furnawa. Tatlong tugtog na lang ng

“Tanging Yaman’ e pupulutin ka na sa “Sariling Atin”
<*> HAHAHAHAHA!

<*> Saan naman yung “Sariling Atin’?

<.--.> Codename lang ‘yon, hindi pwedeng sabihin.

Basta, makakasama mo doon sila Abu Sabaya!

<‘> Huh?!

<.--.> #9.Saan mo ngayon gustong pumunta: langit °

impyerno?

<'> Hindi ako naniniwala sa mega ‘yan...

<‘> Pero para walang away, pipiliin ko ang langit!

<.--.> #10.Sa tingin mo, saan ka namin dadalhin?
GY NOT TUL
T

Naniniwala ka ba sa demonyo? Yung evil spirit na

pumapasok sa katawan ng tao? Yung talagang impakto na
kulay pula, may sungay, may pangil, at may hawak na
malaking tinidor?

Simula yata nitong nakaraang dekada, hindi na

natapas ang mga balita tungkol sa mga estudyanteng
sinasapian daw ng mga masasamang espiritu. Merong
sinapian ng tikbal ang, white lady, dwende, diwata.., at kelan
lang e kaluluwa ng Japanese soldier nung World War Il.
Pagkatapos naman ng news report, isa lang lagi ang
conclusion: may sakit sa pag-iisip ang mga bata! Tao nga
naman, hinahanap ang demonyo sa mga maling lugar.
Kung nademonyo yung mga batang ‘yon, bakit wala silang
sinasaktan, o pinapatay? Ang demonyo dapat é..
demonyo—-mas masahol konti sa mga politike natin! Kaya

kung ang gusto moe yung totoong kwentuhang demonyo,

eto... Warning: Hardcore horror story follows.)

Nakakita na ‘ko ng demonyo, napakaraming beses na.

Kulay puti sila at marami. Solid sila at hindi kaluluwa.
Pumapasok sila sa katawan ng tao pagkagaling sa
aluminum foil. Napakaraming krimen ang tlagaganap
BB @NG

bawat oras dahil sa kanila. Yung mga masaker at rape cases

na ‘yan, paborito nila ‘yan! Ang galing ng tirada. Sobra.
Alam mo ba yung sculpture na “Pieta” ni
Michelangelo? Eto yung yakap ni Maria ang bangkay ni
Hesus pagkatapos tanggalin sa krus. Makikita mo dito yung
hinagpis ng isang ina sa naging kapalaran ng isang tao na
nanggaling Sa kanya. Ganoon din ang hinagpis nung isang
ina dati sa balita sa TV. Nagmamakaawang pawalan daw
ng sala ang binatilyo nyang nasangkot sa massacre. Maski
ang nanay ko, awang-awa doon sa ina, at nag-comment
pang mukha naman daw matino yung bata. Ang totoo,
mukha ngang matino yung anak. Ang probl emla, pag tlasa
impluwensya ka nung nasabing demonyo, wala na ang
katinuan mo. Lahat gagawin mo. Superman ka na, ‘yun
nga lang, may sungay! Wawasakin mo ang pamilya mo,
mawawalan ka ng trabaho, manununog ka ng bahay,
kakasta ka ng manok, papatay ka dahil lang sa bote ng
coke...at sa huli, biktima ka rin pala! Andaming buhay at
pangarap ang nauuwi sa wala dahil sa demonyong ito.

Anatomy of Satan:

Bilib din ako sa pinagmulan ng nasabing bisyo. Sino

ba nagsabi sa tao na merong bato sa mundo na
makakapagbigay Sa kanya ng kakaibang karanasan?

Napapraning ang mga lider ng iba't-ibang bansa sa

posibleng pagmul an ng chemical war, pero walang

nakakahalata na matagal nang sumiklab ang nasabing
giyera at hindi na mabilang ang mga naging biktima nito.
Kung walaisa man sa mga kakilala mo ang nasil O, pinagpala
ka. Pero sa mga katulad ko at ng marami pa na kilala ng
personal si Satanas, alam namin ang impyernong baon nito

[22

ANG PAse@RIT@NG Lipre Ni HupAs

sa tuwi-tuwina. At di tulad ng polio na pwedeng puksain

sa bakuna, ang bi syong ito e talamak na tal aga at mahirap
nang mapigilan. Bakit at paano? Ganito ‘yan...

Simple business. Unang target yung mga kabataan na

nalilito pasa korte ng mundo. Syempre new clients, kaya
mag i-special offer muna yung mamang may maitim na
balak, budhi, at kilikili. At hindi ‘yan 25%, 50%, o 75%
discount offer, kundi for F-R-E-E! Libre ‘yan sa umpisa, to
create the demand, ika nga. Pag na-hook sila, presto, may
market na. At saka ngayon mananaga yung mama sa
presyo. Kung kaya mo yung presyo, good, may ilang buwan
ka pa bago maghikahos; pero kung hindi, e wala, matuto
kang magnakaw ng gamit nyo sa bahay para may
maisangla. Simula ngayon, ‘yan na ang lifestyle mo,
welcome to the jungle! Kung makakapatay ka man ng tao,
side effects lang ‘yan. No big deal.

Sa ngayon, meron akong isang gramo ng demonyong

to. Souvenir. Nakuha ko sa ilalim ng upuan ng bisikleta
ng itinuring kong mal apit na kaibigan. Advanced stage na
yata sa noon (nag-uumpisa nang mag-negosyo), delikado
na. Walang kasing pangit yung pakiramdam nung araw
na niloko ko sya para lang madalasa pagamutan. Pero ayos
na rin dahil buhay sya ngayon at wala sa kulungan. Good
triumphs over evil—if and only if good fights.

Oo, sa panahon ngayon, mas madalas na kulay puti ang

demonyo, hindi pula, at matindi ang impact. Mahirap
jlarawan ang kabuuan ng kalagi man nya; simula sa epekto
sa isang tao, sa mga mahal nito sa buhay, hanggang sa
lipunan. Kaya nga saludo ako sa mga nagbuwis ng buhay
sa ngalan ng pakikipaglaban dito. Gano'n din sa mga

organisasyong kumikilos sa pagsugpo nito. Sa mga pamilya

123
eB @NG

at magulang na may oras para alamin kung biktima ang

mga anak nila. At higit sa lahat, sa mga taong matatag,
matapang, at buong-loob na humaharap sa mga probl ema

nila sa buhay.

Dal awang addict ang naglalakad:

“Pare,” ang sabi ng isa, “umiwas ka, tae yan.”

“Hindi” ang sagot ng isa.

“Pare, tae ‘yan!”

"O sige, tikman natin.”

Tinikman nga ng dalawa.

"O sabi sa ‘yo, tae ‘yan e!” ang sabi ng isa.

“Oo nga, but hindi natin natapakan!”

(a true to life story)

Ang totoo, marami sa atin ang biktima ng ipinagbabawal

na gamot, pero hindi natin ito alam. Kaya kailangan pa
natin ng ibang tao na magsasabi nito sa atin. Ang kwento
ng mga taong ‘tona itatagona lang natin sa mga pangalang
Nonoy at Luninging, at kung paano nila nalaman na
biktima sila ng droga, ay hango Sa tunay na buhay. Narito
ang kanilang mga kwento upang magbigay inspirasyon sa

lahat.

ANG PAb@rIT@NG Lizsre Nt Hupas

Inutusan ni Nonoy ang mga estudyante nya na

pumila nang maayos para sa fl ag ceremony. “Find
your height, alphabetically!” utos nya. Sumigaw
ang isang bata, “Sir, kayo po ay nalululong sa
ipimagbabawal na gamot!”

Relihiyosa si Luningning at palasimba. Kaya

itinanong nya sa kaibigan kung pang-ilang Linggo
ng Marso sa kasalukuyang taon papatak ang Ash
Wednesday. “ADEEEEEEFEEK!!” napasigaw ang
kaibigan ttya.

Driver si Nonoy ng pampasaherong jeep. Apat na

piso ang pamasahe. May nagbayad ng limang piso.
Bago suklian, tinanong muna ni Nonoy ang
pasahero: “Han yung limang piso?” Sumagot
naman ang pasahero, “Dal awa..kung adik ka”
Nagbababad si Luningning sa isang swimming pool
nang bigla itong mapundi dahil sa isang bata na
paulit-ulit na umaahon at tumatalonsa tubig, kaya
sinigawan nya ito: “Pwede ka bang magdahan-
dahan?!? NAKAKABASA KAI!" Humingi ng
dispensa ang bata at binilhan nito si Luningning
ng cough syrup.

Nagpa-X-ray si Nonoy ng ulo. N agulat ang doktor

sa resulta. Malungkot nyang ibinalita kay Nonoy
na meron itong tumor sa ulo. Nanghina si Nonoy
sa balita. Naluha. Pero nang makita ni Nonoy ang
sariling X-ray, naalala nyang hindi nya lang pala
natanggal ang beinte singkong nakasukbit sa tenga
baga magpa-X-ray. “Nonoy, nonoy..adik ka” Sabi
ng daktor.
BOB ONG

Nakikipagpagalingan si Luningning sa isang

pinsan. Tanungan sila sa mathematics, multipli-
cation. Ang tanging patakaran ay bawal magbi gay
ng probl em na mangangailangan ng lapis at papel
para ma-solve. Nang tanungin si Luningning ng
"2,948 x O” umayaw ito at inakusahan ang kalaban
na nagbibigay ng mga mahihirap na tanong.
“Luningning, dij yata’t ikaw ay adik.” Paratang
naman ng pinsan nya.

Rush hour Naghihintay ng masasakyang jeep si

Nonoy sa EDSA nang biglang magka-riot.
Nagtakbuhan ang mga tao kaya nakitakbo na rin
si Nonoy. Hindi nya alam na nag-uunahan lang
pala yung mga tao para makasakay sa isang
paparating na bus. “Nunuy, yu kanat rayd hit bikus
yu ar adik!” sabi ng konduktor kay Nonoy.
Inutusan si Luningning ng nanay nya na bumili
sa palengke ng “skinless” longganisa. Pagdating $a
palengke, tinanong ni Luningning ang isang
tindera kung meron itong “stainless” longganisa.
“Oo, suki!” sabi ng tindera. “At may discount ang
mega adik’”

Dumalo si Luningning sa libing ng batang anak ng

dating kapitbahay. Wala syang kakilala sa mga
taong nakasakay nya sa isang arkiladong jeep. Para
masi guradong hindi sya nakikipaglibing sa maling
tao, tinanong nya ang katabing ale kung kaanu-
ano nito ang namatay. Sumagot ang ale: “Ninong
ho namin sa kasal.” Tapos ay binigyan nito si

Luningning ng shabu.

ANG PaboriT@nGc Lisge® Ni HUpas

Inutusan si Luningning ng amo nya na mag-

update ng passbook nito sa Metrobank. Dumating
si Luningning sa banko at nakita nyang masyadong
maraming tao at mahaba ang pila. Tumawag ito sa
amo nya at tinanong kung pwedeng sa PNBna lang
sya magpa-update. “Hindi pwede, adik ka kasi”
Sagot ng amo nya.

Nasa party si Nonoy nang makita n'yang

nagbubukas ng bote ng gel ang barkada nya.
Inagaw nya ang gel at mabilis na ipinahid sa balat.
“Nonoy,” sabi ng kaibigan nya, “ikaw ay #* “ &'$
adik!”

Namamasyal si Nonoy sa Luneta nang bi gla syang

nag-collapse. Nag-panic ang mga kabarkada ni
Nonoy. Inisip nilang baka atake ‘yon ng asthma,
epilepsy, o cancer. Itinakbo nila si Nonoy sa
pinakamalapit na hospital, at kabadong naghintay
sa dj agnosis ng doktor, Bumalik ang doktor na may
dal ang Zesto at Skyflakes para kay Nonoy. Nagdil im
lang pala ang paningin ni Nonoy dahil sa gutom.
“Sabog ba kayo, mga anak?” tanong ng doktor.
Magkatrabaho sina Nonoy at Luningning. Sa
pagkukwentuhan nila habang lunchbreak, napag-
alaman nilang pareho pala silang pumunta sa
Glorietta noong nakaraang Linggo.

Luningning: Hahahaha! Nandoon din kayo?

Nonoy: Oo! Kumain ba kayo sa Choleng’s

Restaurant?

Luningning: Doon kami nag-lunch! Anong oras

kayo nandoon?
B@R ONG - _— -

Nonoy: Hahaha! Nandoon kami mga quarter to 2!

Luningning: Talaga??? 2PM yata kami kumain e!
Nonoy: Sayang hindi tayo nagkita!

Luningning: SAYANG NAMAN! Syeeht..sayang

talaga!

(Araw-araw sila nagkikita. Wala namang

premyong house & lot sakaling magkita sila nang
di sinasadya sa labas, pero hinayang na hinayang
parm sila. AH! Baka silay may pot session!)

Niapanood ko kanina sa TV si Tei ghl or, babaeng American

model na umabot sa 719 lbs noong dekada 90. Hindi ko
alam kung paano ilalarawan ang katawan n’ya. Hindi sya
hawig ni Marshmallow Man sa Ghostbusters. Puro sya
taba, pero hindi katulad ng karaniwang taba na nakikita
natin sa tao. Puro “layer” ang katawan nya, parang buu-
buong taho, parang nilamas na dough at hindi pa nako-
kortehang tinapay. Medyo kakaiba tal aga. Pero sa lagay na
‘yan, hindi pa rin sya ang pinakamabigat na tao sa buong
mundo. Dahil 38 lbs. na lang ang kulang e doble na ng
bi gat ni Tei ghl or si Jon Minnoch, ang pinaka-heavy-gat sa
mga heavy guts. Sa taas na O'1” may bigat si Minnoch na

ANG PAB@RITONG Liagn@ Ni HupAs

tulad ng sa karaniwang Amerikano na lumunok ng isan-

dosenang karaniwang Filipina. Believe it..or believe it.
Gusto kong isipin kung ano bang ‘meron sa pagkain na
hindi maiwasan ng mga tulad nila Teighlor at Minnoch
kahit sa kaunting oras. Pero may isa pang misteryo na pilit
ko ring miintindi. Ang anorexia at bulemia. Mga disorders
parinsa pagkain, 08a pananaw ng taosa sarili nyang itsura.
Pero bakit nga ba tayo masyadong nadadala sa pagko-
control sa pagkain natin ganoong pwede naman itong
solusyonan sa pisikal na paraan? Halimbawa, sa halip na
nakaupo lang tayo at nakikinig ng balita sa radyo araw-
araw o sapilitang nagpapasuka sa sarili, pwede tayong
magkaroon ng mga activities na tutulong sa paggamit ng
calories natin sa katawan. (Tandaan na ang hindi
Nasusunog na calories ang nagdadagdag sa atin ng bigat
kalaunan.) Ang kailangan lang ay ang determinasyon at
buong-loob na disiplina sa sarili. Narito ang listahan ng
mga bagay na pwede nating pagkaabalahan at ang

katumbas na calories na nagagamit sa bawat oras:

Basketball
Voll eyball

Panonood: Survivor
Panonood: pelikula ni Aubrey Miles

Panonood: pelikula mM Aubrey Miles (no cuts) -- 950 cph

Panonood: SONA ng pangulo l cph
BEBONG

Table, chairs, and party needs

Web browsing

Paglalaro ng Gameboy

Paglalakad sa tabing~dagat
Paglalakad sa Recto

Paglalakad sa Recto, alas-onse ng gabi

Mountain Climbing

Social Climbing

Chat sa Internet

Chat sa text

Chat sa telepono

Pagtulo 2

Swimming

Swimming with sharks

Skiing

Pag-a-apply ng visa para makapag-skii

Running

Running for public office

Arraignment

Lethal Injection

Chopped walnuts

Margarine

Cream cheese
Confectioner’s sugar

Cool whip

Instant vanilla pudding

Instant butterscoth pudding

1,600 cph
210 cph
500 eph
1,584.73 cph
26,250 cph
26,251 cph
AS PAseriTONG Lisa Nt Hupds

Haluin ang margarine at flour sa isang mixing bowl.

Idagdag ang /, cup na walnut. Nagay sa 9’x13” na pan.
Lutuim sa oven na may init na 350 degrees sa loob ng
labinlimang minuto. Palamigin. Paghaluin ang sugar al
cream cheese. Idagdag ang '/, cup na cool whip. Ipahid sa
malamig na crust. Paghaluin ang pudding mixes at milk.
Haluin hanggang sa tumigas nang kaunti. Ipahud sa crust
at cheese mixture. Spahid ang natitirang cool whip sa
ibabaw at idagdag ang natitirang '/, cup na nuts. Palamigin
sa refrigerator sa loob ng isang oras. Kaininsa kama habang
nanonood ng TV..mmimmimm, sarrrrap! (Repeat 2x then

Ang gut ay ang muscular tube na nagmumula sa

esophagus hangeang sa rectum. Umaabot ito ng
apatnapung talampakan kung uunatin, at kadalasang
naglalaman ng 200ml ng hangin. Bawat araw,
nagpapalabas tayong 400-2000ml ng hangin galing dito.
At ito, mga bata, ang tinatawag nating utot. [Applause]
Halos siyamnapung porsiyento ng utot ay binubuo ng
nitrogen, oxygen, carbon dioxide, hydrogen, at methane; ang
natitirang sampung porsyento ay nahahati pasa iba't-ibang
gas. Ang nitrogen at oxygen ay nanggagaling sa hangin na

nalulunok natin, samantalang ang carbon dioxide naman

8@B ONG

ay resulta ng pagkakahalo ng asido sa tiyan sa mga

pancreatic juices at bicarbonate sa bile. Dumidiretso ang
mga gas 1a ito sa small intestine, kung saan karamihan ng
oxygen at carbon dioxide ay napapahalo sa dugo. Natiwan
naman ang nitrogen papunta sa malaking bituka.
Tumutulong din ang colon sa pagpoproseso ng gas.
Ibinabahay nito ang mga bacteria na kailangan sa
fermentation ng mga tira-tirang sustansya galing sa maliit
na bituka, na sya namang responsible sa pagdami ng

hydogren, methane, carbon dioxide, at iba patig gas.

Karamihan sa mga gas na ‘to ay nahahalo sa dugo at’

nailalabas sa ating hininga, ang mga natitira naman ay

nagsisilbing utot.

Tuwing lumulunok tayo ay nagdadala tayo ng hangin

sa tiyan. Ganoon din kung tayo ay kumakain nang
mabilisan, umiinom nang marami habang kumakain,
ngumunguya ng bubble gum, naninigarilyo, umiinom ng
beer, nagsusuot ng mal uwag na pustiso, nanonood ng sine
sa Recto, o basta lumulunok lang ng laway. May mga taong
malakas lumunok ng hangin, lalo na kung kabado, pero
hindi nila ito alam.

Maraming nag-aakala na ang malakas, madalas, at

mabahong utot ay palatandaan na may mali sa katawan
natin. Pero ang totoo, ang normal na tao ay umuutot ng
humigit-kumulang labinlimang beses sa isang araw,
depende sa kinakain. Oo, kahit ang mga magagandang
artista ay marunong at may karapatan ding umutot. Ang
utot ay kadalasang resulta ng fermentation ng mga bacteria
na galing sa mga tira-tirang pagkain sa colon. Ang colon
at fermentation ay jlan lang sa mga bagay-bagay sa mundo

na hindi ko kayang tagalugin.

ANG PaseriTenG Liere Ni Hupas

Samantala, ang diet na mataas sa fibre ay lumilikha

ng mas maraming hangin kum para sa low fibre diet 0 low
carbohydrate diet, pero marami rin itong naidudulot na
kabutihan. Ang high fibre diet ay nagpapal ambot ng dumi,
nakakatulong sa pagpapababa ng timbang, nagbibigay ng

proteksyon laban sa colon cancer at maaari ring laban sa

stroke at mga sakit sa puso, at tumutul ong ibsan ang mga

sintomas ng irritable bowel syndrome. Ang kapalit nga lang
ng lahat ng ito ay ang mala-weapon of mass destruction
na gas. PERO maaari pa rin namang bawasan ang dami
ng utot kahit na mataas sa fibre ang diet mo. Ang kailangan
lang gawin ay iwasan ang mga masi sipag na taga-gawa ng
angin. Nangunguna na rito ang beans na pinagmumulan
ng oligosacchari des: mga carbohydrates na hindi
natutunaw sa maliit na bituka, at sa halip ay nagiging
pagkain ng mga bacteria sa colon. Repo yo, singkamas,
sibuyas, bawang, cauliflower, Brussel sprouts, at sunflower
—lahat ito ay mga magigiting na supplier ng utot. Ang
pagbawas ng pagkain sa mga ‘to ay pagbawas din ng utot.
May mga tao na bagama’t malusog ay kulang Sa enzyme
na kailangan sa pagtunaw ng lactose, ang asukal sa gatas
ng baka. Dahil dito, dumadaansa proseso ng fermentation
ang lactose sa colon, at lumilikha ng maraming hydrogen
at carbon dioxide. Ang kondisyon na ito na kadalasan ding
dahilan ng pamumulikat ng tiyan ay tinatawag na lactose
intolerance. Bukod d'yan, ang Sorbitol na ginagamit bilang
pampatamis sa mga diebetic diets, jams, at sugarless
chewing gum, ay hindi rin natutunaw sa maliit na bituka,
Sa halip, ito ay nagiging dagdag utot tulad ng lactose.
May mga kondisyong medikal tulad ng Crohnis disease,
Coeliac disease, at iba pang “malabsorbative states” ang

(a3
38 ONS

nagiging santhi ng sobrang utot dahil sa sirang panunaw.

Ang mga nabangeit na kondisyon ay iniuugnay sa mga
sintomas na gaya ng pananakit ng tiyan, pagbaba ng
timbang, anemia, at paulit-ulit na diarrhea.
Nangangailangan ito ng atensyon ng doktor, pero pwede
rin ang barangay tanod.

Samantala, ang malakas at maingay na utot ay sanhi

ng matinding contraction sa mga dingding ng bituka na
syang nagpipilit magpal abas ng gas sa masikip na pwetan.
Sa kabilang banda, ang utot naman na mabaho ay sanhi ng
mga indoles, skatoles, at hydrogen sulphide na resulta ng
bacterial fermentation sa colon. Nagpapabaho rin ang mga
bawang, sibuyas, at iba pang panghalo sa pagkain, lalo na
ang mga asafoetida na madalas gamitin sa mga lutuing
Indian. Ang beer, white wine, at Fruit juice ay sinasabing
nagpaparami rin ng hy drogen sulfide sa ibang tao. Walang
lunas sa malakas at mabahong utot, bagama't sinasabing
nakakatulong ang activated charcoal sa pagbabawas ng
dami at amoy tito.

[Takdang aralin para sa Lunes: Sagutin ang mga tanong

sa pahina 17 - 942 ng “Masayang Pamayanan’’ Isulat sa
isang buong papel ang iba’t-ibang paraan kung paano
nakakatulong sa isang komunidad ang utot at kung paano
nito pinapakapal ang ozone layer. Maghanda ng 650 pesos
pambayad sa test papers na gagamitin sa surprise quiz.

Manood din ng Dragon Ball Z at isulat ang buod nito.]

__.. ANS Papearrens Liake Ni Hupas

Tea sa mga itinanong dati ni Santiago sa klase namin sa

Philosophy ay kung paano namin mapapatunayan na anak

nga kami, at hindi ampon, ng mga kinikilala naming
magulang. Wala nga namang silbi ang mga personal
records, public documents, at medical exam dahil simple
lang dayain ang mga ito. At kung magko-conspire ang
buong mundo (o kahit ang mag-anak mmo lang), madali kang
maloloko at mapapapaniwala sa lahat ng kasinungalingang
ibibigay nila sa ‘yo.

Pero intro lang pala ‘yon para sa isang class discussion

tungkol sa “faith” May mga bagay daw sa mundo na
tinanggap na lang natin bilang katotohanan kahit walang
pruweba o paliwanag.

Nang magpasukat ako dati ng salamin sa mata,

tinanong ako kung gusto ko magpalagay ng “computer
tint” —isang coating material sa salamin na magpo-
protekta sa mata mo laban sa radiation ng monitor, May
konting dagdag sa presyo, syempre. Pumayag ako. Pero sa
mga pagkakataon na ginamit ko ang salamin na ‘yon, wala
akong pruweba na protektado nga ang mga mata ko sa
screen radiation at UV rays. Pinaniwalaan ko lang na
ganoon nga dahil ‘yon ang sabi ng optometrist.

(Kung gusto mong ma-praning, ituloy mo lang ang

pagbabasa...)

Kaya isipin mo ngayon: Ilan nga ba sa atin ang

nakapunta nasa buwan? Nakakita sa Pluto? Sa Neptune?
Halos wala! Sa pitong bilyong tao sa mundo, mabibilang
lang sa daliri ang mga taong nakakita sa iba pang planeta
sa kabuuan ng sinasabing Milky Way. PERO—nani niwala

tayo na ang sandaigdigan natin ay ang mismong

b@B ONG

sandai edi gan rin na ipinakilala sa atin ng mga naghaharing

bansa sa mundo at ng mga explorers nila.

Eto pa ipmagmamal aki ng dati kong multivitamins na

meron itong thiamine mononitrate, riboflavin, pyridoxine
hydrochloride, cyanocobalamin, nicotanamide, calcium
pantothenate, at ascorbic acid..pero hindi ko naman kilala
ang mga ‘to at hindi ko alam kung ano ang plataporma nila
sa katawan ko. Kung kaya mapupunta ang usapan natin
ngayon sa mga gulay.

Ayoko ng gulay. Kung ako si Superman, kailangan mo

lang ilapit sa akin ang hiniwang pipino para manghina ako.
Hindi mo na kailangan maghanap ng kryptonite. Isang
pipino lang. Hiniwang pipino...o kaya lumpiang ubod,
diningding, papaitan, pakbet, pinakbet, laing, kamatis,

awang, sibuyas, okra, talong, repolyo, labanos, mustasa

(kahit hindi ko alam kung ano ‘yon), bataw, patani, kundol,
patola, at bahay kubo—lahat ‘yan, ayoko! GWARRRRK'!
<*suka*>

Oo, masustansya nga ang mga gulay, pero masarap ba?

At kung kakain ka ng mga halaman, e di sana naging
kabayo kana lang! Saka hindi lang naman mga gulay ang
may bitamina. Kung gagamitin natin ang sukatan ng mga
nutritionist, maraming malasang pagkain ang mas
masustansya pa sa mga gulay. Katulad na lang ng pork
barbecue. Ito ay may 84.2 grams(gm) ng protein, .6
milligrams(mg) ng iron, at 0% fat. Isa pa ang potato chips.
Meron itong 2,500 IU ng Vitamin A, 40mg ng Vitamin
C, at 400 1U ng Vitamin D. Kabilang din sa grupong ito
ng mga masasarap at masusustansyanp pagkain ang
hamburger, popcorn, at pizza pie na pare-pareliong may
10.2mg na Niacin, 45mg na Calcium, 1.3mg na Iron, at

136

ANG PaperiTeNG Lisne Ni Hupas

27mg na Vitamin C kung kakainin mo pati ang kahon ng

1ZZa pie. At kung inaakala mong walang mapapala sa

kakahithit ng sigarilyo, nagkakamali ka! Dahil ang isang
stick ng yosi e merong 285 IU ng Vitamins A at D. At
madadagdagan pa ng 1,200mg ng Calcium at two flourides
kung sasabayan mo ng Lambanog. Kita mo na? ‘Yan ang
mga bagay-bagay na inililihim sa atin ng mga nutritionist,
sa di malamang kadahilanan. Pero isipin mo, ipagpipilitan
ba nila sa atin ang mga gulay kung wala naman silang
mapapala dito? Hindi! Ano ang benepisyo sa kanila kung
sakaling lumusog nga tayo? Wala! Pero patuloy pa rin
silang nagsisikap sa gawaing ito. AT BAKIT??? Makinig
ka maigi: Dahil. Gusto. Nilang. Mahawa. Ang buong
sangkatauhan sa Foot & Mouth disease na nakukuha sa
mga uod sa gulay. Balak rin nilang malason tayo ng tira-
tirang pesticides galing sa mga itinitindang gulay sa
pal engke. At gusto nilang mahiwa ang kamay ng mga tao
habang naghahanda sakusina ng lutuing gulay! Ito mismo
ang ginagawa ngayon ng mga tinatawag nating
“nutritionist” para sila ang maghari sa mundo pag naubos
na tayo! Pero hindi mo alam ‘yon, tao, dahil pagmulat ng
mga mata mo dito sa mundo ay tinanggap mo na lang ang

lahat bilang katotohanan! At alam mo ang kapalit?—

Yikes, < “sign of the cross* >

BOB ONG

<'> Saanna'ko ngayon pupunta?

<-->,

<'‘> Ha?

en

<'> Ba't ayaw mong sumagot?

<.--.> Hindimo pa sinasagot ang pangsampu at huling

tanong.

<i>.

<'> Naguguluhan pa rin ako, mahirap paniwalain ang

sarili ko...

<.--.> Magaling kang magduda at hirap kang

maniwala..nakakabilib talaga na umaabot pa ng
tatl umput-| imang taon sa lupa ang mga tulad mo.

<'> Tama ang sinabi mo kanina...ano ba ang epekto Sa

akin kung meron mang Diyos o wala?

<.--.> Marunong ka bang magpinta?

<'‘> Oo, ‘yun ang hilig konoon. Pintor dapat ako ngayon
kung pumayag lang ang mga magulang ko.

<.--.> Marunong kang gumamit ng imahinasyon?

<*> Oo.

<'> Bakit?

<.--.> Kaya mo ba ngayong ilarawan sa isip mo kung

anong klaseng lugar pwedeng maging ang mundo kung ang
lahat ng tao ay nagmamahalan at walang makasarili?
<'> Lahatnaman nangangarap ng ganyan e.

<,--.> Saan nanggaling ang pangarap na ‘yan?

<*> Alam ko ang ibig mong sabihin..pero anong

kinalaman nyan sa tanong ko?

<.--.> Dahil ba sa mga tanong na ‘yan kaya hindi ka

naniniwala?

<'> Oo.

. ANG PaBe@riTeNG Lisr@ Ni Hupas

<.--.> Tama ba ko kung sasabihin kong, tulad ng
karaniwang tao, mga pruweba rin ang hinahanap mo?
<'>.,

<.--.> Hindi lahat ng bagay ay kayang ipaliwanag ng

Science at pwedeng intindihin ng isip mo. Sa ngayon ay
patuloy pa rin ang research tungkol sa HIV at autism, sa
dinosaurs at evolution, sa paranormals at UFO, sa
earthquakes, tornadoes, at global warming. Kahit ang
mismong computer e hindi nyo pa Tlagagawa nang pulido!
<.--.> Gusto mo bang nalilimitahan ka nang ganito?
<'> Gusto mong maniwala kami sa hindi maipaliwanag?
<.--.> May pagpipilian pa ba kayo?

<'> Dahil sa “hindi maipaliwanag” kaya maraming

nagbubuwis ng buhay. Ang mga giyerang isinisisi mo sa
amin ay dahil sa ipinagmama aki mong "hindi
maipaliwanag” Gusto mong maligtas kami sa pananalig

sa hindi namin nakikita, kahit na ang pananalig ding ‘yon.

ang dahilan ng mga hidwaan namin.

<.--.> Tinitignan mo ba ang basong kalahating bawaso

ang basong kal ahating ptuno?

<'> Tinitignan ko ang katotohanan—ang mga pinaslang

na tao, sinunog na lungsod, at sinirang sibilisasyon dahil
sa pangalan mo!

<.--.> At sino ako?

<*> HINDI KO ALAM'!

<'‘> Dahil ayaw mong magpakita..ayaw mong bumaba

dyan sa trono mo!

<.--.> Bumaba na‘ko noon.

<.--.> Bakit kailangan nyo pa ‘kong hanapin matapos

nyo ‘kong parusahan at ipako sa krus?

<‘> Bakit hindi ka bumalik?

BOB ONG

<.--.> "Wag kang magmadali.

<‘> Pero anong klaseng pagbabalik ang gagawin mo?
Hindi ba para lang itapon kami lahat sa walang-
hangganang apoy?
<.--.> Ayon kanino?
<'> Ayonsa bibliya mo!
<.--.> Atnaniwala ka naman sa bibliya?
<'>.
<'> .,
<'> Oo.
<'>,
<.--.> ‘Yun naman pala e, bakit pinahihirapan mo pa
rin nang ganito ang sarili mo?
Walang madali..
At mahirap kang intindihin!
.> Natintindihan ko ‘yon.
Hindi.
Kung natintindihan mo, may gagawin kal
.> Meron nga.

Oo, pero para lang sa mga nagpakahirap sumunod

Sila lang ang may premyo.

_> Sandali, hindi ako si Santa Claus.
.--.> Mas galante ako doon.
<*> Pero bakit?
<'> Para saan ka?
<'‘> Hindi ko maintindihan kung bakit ka namin
kailangan?
<.--.> Sa parehong paraan na hindi rin alam ng
halaman kung bakit kailangan nya ng lupa?

ANG Paseritens Like Ni Hupas

<‘> Hindi ko alam kung bakit kailangan naming

maniwala sa ‘yo...

<,--.> Pero naniniwala kayo sa mga umiiyak at

nagbubuntis na imahen, sa mga swerteng pusa at malas
na numero, at nagdarasal sa mga puno sa gitna ng
kagubatan dahil sa kung anong enerhiya ang nandoon?
<> Dahil wala ka.

<.--.> Saan mo ba ko hinahanap?

<*> Sa lahat!

<.--.> Hinanap mo nga ba ako..o ang kawalan ko?

<.--.> Mas madaling makita ang wala.
<i>,

<i>.

<‘> Masyado kang pahirap..

<'> Nilagay mo kami sa mundo para lang subukan,

buong buhay namin...

<‘> Athindika tumatanggap nang hindi matibay.

<.--.> Sino na naman may sabi sa ‘yo nyan?

<'> Sagutin mo “ko, bakit kailangang maniwala ako sa

‘yo para lang maligtas sa kaparusahan?

<.--.> Kung hindi ka naniniwala sa akin, bakit

kailangan mo pang problemahin ang kaparusahan? Bat
mo pa tinatakot ang sarili mo???

<.--.> Huwag mona ‘kong probl emahin!

<'> Hindi kita pinuproblema. Nabuhay ako sa mundo

nang ayon sa paniniwala ko.

<.--.> Lahat naman ng tao e, Regalo ko sa myo ang

malayang pagpapasya tungkol sa lahat ng bagay, di ba?
<'> Nasaan ang regalo mo sa mga taong namatay sa
concentration camps dati? Nagamit banila ang mal ayang

pagpapasya?
Bes NG

<,--.> Higit sa lahat.

<'> Sinungaling!

<.--.> Hindi dahil sa hindi mo natintindihan ang isang

bagay ay kasinungalingan na ito.

<.--.> At hindi lahat ng kaya mong intindihin ay

katotohanan,

<.-- >,
<.-- > Kung wala ka nang tanong, maaari mona bang

sagutin ang akin?

t

Fiesta sa amin ngayon. Katulad ng lagi, palakad-lakad sa

kalye ang mga namamialimos, ati-atihan, at mga mantlalako
ng iba't-ibang paninda. Parang isang grupo ng mga gypsy
na taun-taon bumibisita. Pero sa kani lang lahat, fiesta man
o hindi, merong niga taona hindi ko alam kung humihithit

ng floorwax o sadya lang tal agang gago. Hindi ako sigurado

kung jtinitinda nila o ginagawang premyo sa palabunutan,

pero talagang hindi nakakatuwa ang pagkukulay nila sa
mga inilalakong sisiw. Oo, kung nakita mo na dati ang ulo
nina Dennis Rodman at Crusty the Clown, ganoong-
ganoon din ang ginagawa nilasa mga balahibo ng kawawang
sisiw—pinipinturahan ng green, blue, red, violet, at yellow!

Hindi ako animal ri ights advocate, pero hindi rin naman

kailangang maging miyembro ka pa ng anumang
organisasyon para lang malaman na mali ang isang
napakasimpleng bagay—hindi Nokia cellphone ang sisiw,
na pwede mong palitan ng housing kung gusto mo—
ganoon lang kasimple ‘yon.

Mahili g akong mag- alaga ng hayop nung bata pa ‘ko.

Sa katunayan, marami-rami na rin ang naalagaan ko: aso,
pusa, tuta, kuting, asong mabaho, tutang galisin, pusang
kumakain ng sarili nyang kuting, gol dfish, angel fish, isdang
kanal, sisiw, itik, pugo, loro, maya, ibong ligaw, ibong diko
alam ang lahi, guinea pig, white mice, hermit crab, talangka,

tipaklong, langgam, paru-paru, tutubi, uod, bulate,

salagubang, salaginto, millipede, gagamba, ipis, garapata,

bangaw, at baboy, manok, at kalapati ng buong
pamilya..whew! At sa pag-aalaga ko ng lahat ng ‘yan,

natutunan kong:

- Hindi na nakakalipad ang mga tutubi pag

binunutan ng pakpak
Kinakain ng gagamba ang mga tutubi, bangaw,
paruparo, at Hipakl ong
Kinakain ng tipaklong ang mga paruparo
Kinakain ng hermit crab ang mga isda
Kinakain ng isda ang mga anak nya
Kinakain ng pusa ang mga anak nya
Kinakain ng daga ang mga itik at pugo
Kinakain ng pusa ang mega sisiw, isda, at daga
Inaaway ng aso ang pusa
Mas matapang ang mga buntis 1a aso
N amamiatay ang mga isda pag nilagyan mo ng isang
dakot na asin ang tubig nila
Namamatay ang parrot pag hindi pinakakain
N. agmumukhang rambutan ang parrot pag malapit
nang mamatay
Wala akong natutunan sa mga guinea pig, bukod
sa favorite pastime nila ang mamatay
Tumatakas ng kulungan ang mga dagang costa
Lumilipad ang mea ibon palabas pag binuksan ang
kulungan
Ayaw ng mga isda sa kanal

146

ANG PapeRiT@NnG Lisre® Ni Hupas

Mas masarap kainin ang talangka, kesa alagaan

Pwedeng pagsamahin sa lisang kulungan ang mga
sisiw at guinea pig, pero kung matino kang tao e
hindi mo gagawin ‘yon
Pwedeng isama sa. kulungan ng mga sisiw at guinea
pig ang isa sa mga pamangkin mo
Pagkatapos mong alagaan at mahalin ng ilang
buwan ang leghorn ay kakatayin din ito ng iyong
mga magulang bilang handa sa birthday party mo
liyak ka, tapos ay makokonsensya, dahil hindi mo
matanggap ang katotohanan na nasarapan ka sa
pagkain sa alaga mong leghorn
Ang sisiw na tinatawag nilang “45 days” ay
pwedeng umabot ng 112 days..o higit pa!
At pwede ring mamatay in3 days
Ang mga manok na panabong ay paborito ring
alagaan ng mga Akyat-Bahay at Salisi Gang
Nangangain ng tsinelas ang baboy
48 hours lang ang life span ng mga pugo
Kumakain ng kaning-baboy ang baboy
Ang pag-aalapa ng kalapati ay magandang dahilan
para manira ng bul ong
Mabaho ang baboy

- Mabaho ang patay na alaga

- Walang kwentang alaga ang mga garapata

Maniwala ka, totoo ang mga scientific findings na ‘yan.

Dalubhasa ako sa larangan ng pag-aalaga ng hayop.
Katulad na lang sa aspeto ng pagpapangalan. Alam mo
bang may kinalaman ang pangalan ng hayop sa magiging
kapalaran nito? Halimbawa dati, napanood ko sa

\47
b@B BONG

commercial ng sigarilyo na magandang pangalan para sa

isang kabayo ang “Dynamite.” Kaya pimangalanan ko ring
“Dynamite” ang alaga kong tuta. Hindi ko nga lang alam
na pag tuta pala ang pinangalanan mg ganoon e lalapain ito
ng tone-toneladang kute. Hanggang sa mamayatot at
magmukha na lang watusi. Siguro pangit ang masyadong
magandang pangalan. Dapat mga tipong “Browny” at
“Blacky” lang talaga. Yung basic. Kasi pag mahaba, gaya
ng “McGyver;’ mahirap tawagin. Bago mo matapos bigkasin
ang pangalang “McGyver;’ e nalapa na nito ang bisita nyo.
Oo, maniwala ka. Take it from me. Alam ko lahat ‘yan.
Bagama't meron pa rin akong mga maliliit na bagay na
medyo hindi maintindihan, tulad ng: Bakit nga ba tayo nag-
aalaga ng hayop?

Isipin mo, hindi ba mas magiging mal aya ang mgaisda

at ibon kung hindi natin sila ikukulong sa hawla o
aquarium? Sigurado akong matutuwa ang mga baboy kung
hahayaan natin sila maging malaya sa karagatan. Hindi
ko maarok kung bakit mas gusto pang tao yung gumagastos
sya at nagpapagod sa pagpapakain ng mga hayop para lang
magkaroon ng makulay na dekorasyon Sa bahay...o ung
hindi man dekorasyon e kasama. Tignan mo na lang ang
loro. Marami ang natutuwa sa ibon na ‘to dahil sa
kakayahan nitong magsalita. Handang gumasta ng libu-
libo ang mga tao makarinig lang ng ibong nagsasabi ng
“Hello!” at “Pangit! Pangit! Pangit!” Tuwang-tuwa ang mga

may-ari pag naririnig nilang nagsasalita ang alaga nila ng

“Prrrk..kumain ka na? Prrrk..keumain ka na?”

Kung titignan naman natin ang mga aso, sa huling

tingin ko sa diyaryo ay nagkakahalaga ng 1OT ang Toy
Poodle, 15T ang Labrador, 22T ang Siberian Husky, 25T ang

148

ANG Par@riToNne Liske Ni Hupas

German Shepherd, French Bulldog, at Filipino

Congressman, 30T ang St. Bernard at Pitbull, 35T ang
Rottweiler, 48T ang Bullmastiff, 5OT ang Belgian Mallinois
na buntis Gwala akong kinalaman), at 6ST ang Akita. Kung
gawa man sa ginto ang mga aso na ‘yan ay hindi ko alam.
Pero depende yata ang mga presyo sa klase ng aso, kasarian,
edad, kal usugan, at kung mali ang tingin ko sa diyaryo.

Ganon pa man, hindi pa rin ganap ang pagkatao ng

alaga mong aso kung hindi mo sya ipapasok sa isang dog
school kung saan nya matututunan ang kasaysayan ng
Germany at ang C++ programming language. Bukod
dyan, bibilhan mo rin sya ng dog cage na may presyong
3T-6T pesos, WTna dog treadmill, 280 pesos na dog collar,
860 pesos na dog food, 80 pesos na dog vitamins, 250 pesos
na dog shampoo, at 1000 pesos na pet deodorizer para
hindi amoy hayop ang balahibo, hininga, thi, at dumi nya
tulad ng sa ‘yo.

Negayon, kung hindi ka miyembro ng Abu Sayyaf owala

kang pag-aaring mall, at hindi mo kayang mag-alaga ng
mamahaling aso o bumili ng 50,000 na Arowana, e
nandyan pa rin naman ang mga 2,500 pesos na Siamese
Cat para libangin ka. Kung gusto mong mas mura e 180
pesos aman ang Love Birds. At kung gusto mong mas
mura pa e 100 pesos lang ang mga hamster. Pero kung
gusto mo tal aga ng mas mura pa sa pinakamura, nandyan
ang ulo mona laging handang mag-alaga ng kuto para sa
‘yo...libre!

Walang biro, mas ayos na alaga ang kuto kumpara sa

mega..um, robotic pets ng Japan! Kunin na lang nating
halimbawa ang Tamagotchi, isang electronic pet na

mukhang relo at korteng biskwit. Sa gadget na ‘to,

BOB GNG

makakapag-alaga ka ng isang ‘virtual pet’ na pwede mong

pangal anan, pakainin, painumin, patul ugin, at patayin. At
tulad ng mga pangkaraniwang hayop, ang Tamagotchi ay
pwede ring malungkot at magkasakit. Kaya nangangai—
langan ito ng atensyon mo at madalas na pagpindot. Oo,
pagpindot, ito ang Susi Sa maganda ninyong samahan—
ang pindutan! Para pakainin ang al aga mo, ang kailangan
mo lang gawin ay pindutin sya. Para patulugin, kailangan
mo rin syang pindutin. Pindutan sa umaga. Pindutan sa
gabi. Pindot ka lang nang pindot. Mamamalayan mo na
lang emalaki na pala ang alaga mo—at yan ay isang bagay
na hindi biro-biro lang. Ang makapagpal aki ng Tamagotchi
ay isang accomplishment na kapantay ng pagpasa sa Bar
Exam! Totoo, dahil hindi lahat ay nakakatagal sa ganoong
kadalas na pindutan. :

Kaya naman naglabas ang Japan ng Pet Cradle, isang

gadget na mag-aalaga ng Tamagotchi mo. Ang nasabing
accessory na malaki lang nang bahagya sa kahon ng posporo
ay nagsisilbing “cradle” at automatic controller na
umaasikaso sa mga pangunahing pangangailangan ng
Tamagotchi base sa timer na isini-set mo. Sa ganitong
paraan ay hindina kailangang pindutin nang pindutin ang
alaga mo dahil meron nang pipindot nito para sa ‘yo. Ang
kailangan mo na lang gawin ay kumbinsihin ang sarili mo
na meron ka ngang alagang hayop kahit na alam mong
naglolokchan lang kayo. At kung ganoon nga, bakit hindi
kana lang mag-alaga ng halaman? O ng stuff toy? Ong
bato?

Oo, tama, bato! Tignan mo: Hindi nangangagat ang

bato, di nag-iingay, di naghuhukay, di nagkakasakit, di
kinakain ng ibang hayop, di kailangan pakainin, di

ANG PaseriT@Ns Lire Ni HupAs

kailangan ang vet, di lumilipad, di kailangang pindutin °

himas-himasin, di kinakapitan ng parasites, di kailangan
ng oxygen tank, di kailangan ng vaccination, di kailangang
suklayan, di tumatae, di umiihi, di kailangan ng laruan, di
naninira ng mga gamit, di naglalagas ng balahibo, di
pinapaliguan, di nlangangamoy, di tumatalon sa cage, di
nangangailangan ng treadmill, at di nape-peste. Kaya mag-
bato kana lang! “Yan ang professional opinion ko.

Tsk, tsk...ti gnan mo nga naman, sa paghahanap ng tao

ng unconditional love, nauwwi sya sa piling ng mga hayop.
At ang ibang hindi pa rin kuntento sa unconditonal love
ng mga hayop, nauuwi pa sa mga robot. Bakit nga ba
mahirap mahalin ang kapwa tao? Sa tingin ko e hindi
naman dapat. Kung sisilip ka lang sa labas ng bintana mo,
makikita mong tmaraming tao ang mas nangangailangan
ng kalinga. Sigurado ako, kung magpapalagay ka sa
classified ads ngayon ng "WANTED: Human Pet” marami
ang mag-a-apply at makikita mong kaya rinng tao ang mga
ginagawa ng hayop. Mas magaling pa!

At eto atin-atin lang: sa murang halaga e pwede mo

‘kong arkilahin para dilaan ka sa mukha tuwing darating
ka ng bahay, kasama na doon ang pabulog, at kung gusto
mong sabihan kita ng "Prrrk..kumain ka na?” buong araw,
wal ang probl ema.

“Pangit! Pangit! Pangit!”

BOB @NG

Hinalukay ko ang sarilisa higaan para makasama sa isang

lakad na wala naman sa schedule. Kailangan daw ako.
Walang suklay. Wal ang hi go. Pabango lang konti at palit

ng damit. Tatl ong oras na biyahe na dinasalan ng sunod-

sunod na hikab.

Ayos naman ang lungsod ni Kate, kaso lang parang

parlor game ang paghanap sa pinapasikat na tourist
attraction.

Lagpas sampu lang ang sasakyan sa parking lot. Bawal

magdala ng pagkain sa loob ng parke. Magaling na
kapatid—nagdala ng camcorder, wala namang bala.

Pwesto nasa show nila Simba at Charlie. Nakakatuwa

si Sitmba..bibo! Si Charlie, parang may isip na at alam ang
mga nangyayari. Hindi kasing bibo ni Simba.

Nakakatuwa naman ang palabas, kahit na may

depektibo akong konsensya na nagpapaalala sa akin ng
balitang minsan kong narinig. Exploitation at cruel ty daw
‘yon sa mga hayop.

Pag tinuruan mong mag circus at umastang tao ang

mga hayop, cruelty. Pag tinuruan mong magpakatao ang
mga umaastang hayop..ah ewan, walang masyadong
gumagawa noon. You can't trick old dogs..ano na nga ba
yung kasabihan?

Ngumingiti at pumapalakpak ako alang-ala sa mga

kasamang bata na pilit pinapasaya. Pero maraming
pagkakataon na iniisip ko kung ano ang ginagawa ko doon
at nagpalibre ako ng 410 piso para lang panoorin ang mga
hayop na lagi ko namang nakikita sa salamin at kalye. At
eto totoo, talagang hawig ni Charlie ang isang sikat na pro-
admin senator,

ANG PAb@rtTeNs Lake NI HUpas

Nagturo ng marine conservation ang animal trainer,

Pagkatapos..tapos na ang show. Sundan na lang daw ang
park attendants para sa mga interesado sa photo session.
Kasing-gal ing ni David Copp erfield, nawal ang parang bula
ang mga attendants.

Nagpunta na lang muna kami sa Marine Life Exhibit

habang hinihintay ang show ng mga balyena. Maganda
yung exhibit. Noong una bored ako, pero may attendant
na accommodating, Naging interesado tuloy ako sa mga
isda, at parang bata na napatanong kung ano ang life span
ng starfish. Kaso ‘wisit, hindi nya nasagot. Pakiramdam
ko tul oy napahiya ko payung tao. Wala talaga akosa timing
sumingit.
Nananghalian kami ng hotdog ina bun. Walastik na
tanghalian..hotdog, alas-tres ng hapon.

Nakita namin ang booth kung saan nag papa-register

para sa photo session. Late na. At may bayad pa palang 5
grand para sa isang shot na limitado sa tatl ong tao (max of
3 people per picture). Limang-daan?!? No, thanks. Hindi
namin gustong bilhin yung sea lion, At hindi rin naman
talaga ako interesado magpa-litrato na kasama ng mga
hayop dahil wala naman akong mapagyayabangan ng
picture na ‘yon. Kung meron man, baka mapikon lang din
ako pag itinanong saakin kung nasaan sa litrato ang tao at
nlasaan ang sea lion.

Maya-maya pumaligid na kamisa seaside whale show,

kung saan papanoorin namin ang mga bisita na nagbayad
ng 2.6T para makasamang lumangoy ang mga balyena.

Yung isang grupo, tatlong miyembro. Yung isa, tatlo

din. Isipin mo, 3x2.6T, Magkano ang ginastos nila para
lang makasama ang mga hayop na ‘yon? “They sure have
BOB ONG ©

dough, man!” Sa halagang ‘yon meron na silang

makukuhang tat] ong babae sa Maynila. Kasama ang short
time room with meal. At hindi lang langoy ang pwede
nilang gawin.

Dumating ang main event. Show. 15 minutes.

Tumalon ang mga balyena. Kumain ng isda. Lumangoy.
Pumalakpak. Kumain ng isda. Kumaway. Suminga ng
tubig. Kumanta ng trik-trik-trik-ceek-eeek-eeek-trik-
trik-trik. Kumain ng isda. The end.

Photo session? Meron din. 800 pesos naman. Presyo

ng dalawang mumurahing Kodak camera. Sabi ng isang
matandang katabi ko, pag-alis daw ng mga bisita, lalabas
yung mga taong nasa loob ng whale costume.

Uwian na. Pakiramdam ko lugi yung park. Ang konti

ng tao. Wala pang ibang attraction. Dapat meron man lang
malaking swimming pool. O kaya “Abu Sayyaf-Beach
Resort Incident Musical Dramatization Attraction” Mga
ganoong tipo.

Dami kong iniisip. Di tuloy ako nag-enjoy. Pero may

natutunan ako. [ba ang sea lion sa seals. Mas maliit ang
mga kamay/paa ng huli. At "blowhole” ang tawag sa

ingahan ng mga whale. At may pusod sila. At maraming

bagay ang mahal pag wala kang pera.

ANG PAB@RITONG [isre Ni Hupas

Naranasan mona ba yung mga pinaka-boring na sandali

sa buhay mo kung kailan talagang batung-bato ka na at
wala kang magawa? “Yun bang sawaka nasa mga tugtugin
Sa radyo, wala kang mapagtiyagaang pal abas sa TV,
tinatamad kang magbasa ng libro, wala kang makutkot sa
ref, hindi ka maantok, at namasyal ka nasa Zimbabwe pero

bored ka parin?
Bad trip, ‘no? Lalo nasa kaso ko, bad trip times two!
Kasi kung mapapansin mo, may mga tao na kahit wala
silang Mmagawa e meron pa rin silang Tlagagawa. Isipin mo

na lang ang computer games. PC, playstation, Gameboy,

Xbox. Mga higanteng negosyo ‘yan. Pero naitanong mona
ba sa sarili mo kung paano sila naimbento? Sino nga ba
ang unang nakaisip ng pangangailangan ng tao na
pumindot nang pumindot para maligayahan?

Man 1: Maganda ang pangalan nya— “computer” —

pero parang may kulang pa...

Man 2: Alam ko na! Lagyan natin ng barko at

eroplanong nagbobombahan! Sa ‘yo ang barko,
akin ang eroplano, laban tayo!

Man 3: Hindi, may naisip akong mas maganda!

Gumawa tayo ng malaking bungangang kakain
ng mga pellets sa screen. Mas maraming
makakain, mas mataas ang score.

Man 4: Ebathindina lang kaya tayo gumawa ng mga

aswang na raratratin natin ng baril para mas
masaya?

Tal agang kakaiba mag-isip ang mga game devel opers,

kaya mataas ang tingin ko sa kanila. Kelan lang e natapos

ko sa Gameboy ang “Lord of The Rings.” Sa loob ng

mahabang panahon, noon lang ulit ako nakahawak ng

i66
BOs @NG

handheld computer game. At marami akong natutunan:

Ang mga balon na may asul na tubig ay dapat palang
injinuman dahil nakakapagpalakas ito ng resistensya.
Dapat ding binabarag ang bawat stump ng puno na nakikita
natin sa daan, dahil ito ang mapagkukunan natin ng mga
pagkain at gamot na kailangan para manatili tayong buhay.
At ang mga Orcs o monsters, tulad ng mga basketbolistang
nagpapanggap na Fil-Am, ay dapat tinatadtad, dahil sila
ay nagiging collectible gems ta maaaring ipagpalit ng mga
helmet at espada, Ang sarap talaga maglaro ng computer
games, kahit na parang na-gang rape ng mga martilyo ang
hinlalaki mo pagkatapos.

Kaya nga bilib ako sa mga taong nam uhunan ng lakas,

talino, at oras nila para sa mga tao ng walang mapaggamitan
ng sarili nilang lakas, talino, at oras. Special mention dito
si GW Gale Ferris, isang mechanical engineer na
nasobrahan sa paghithit ng Racumin, at nakaisip na
guimawa ng dambuhalang “Ferris Wheel” noong 1893. Ang
nasabing “entertainment device” ay may diameter na 250
feet, na kung susukatin patayo ay kasintaas ng ambisyon
ng karaniwang matmbabatas; at may 36 cars na kayang
magsakay ng 6O tao bawat isa..pwede ring 65, kung
handang malaglag ang lima. Ang tanong ngayon: Bakit
naisipan ni Ferris na gumawa ng Ferris Wheel? Ano ang
suliranin nyasa buhay nang maibento nya'yon? Dahil ba
sa “natural high” na makukuha dito kaya naengganyo rin
ang iba na Magpauso naman ng roller coaster, caterpillar,
octopus, bump cars, at odd-even scheme ng mga sasakyan
sa EDSA? Paano nila nakumbinsi ang mga tao dati na

sumakay at magbayad para lang maghihiyaw?

ANG PaberiTONG Ligne Ni Hupas

Pero alam mo, di hamak na napakanormal pa rin ni

GW Gale Ferris kung ikukumpara sa 25 na tao na nag-
bungee jump sa Germany noong 1998. Oo, dalawamput-
limang tao na nakatali sa isa‘t-isa ang sabay-sabay na
tumalon nang 170 feet. Matindi! Para silang mga
tal angkang na-lambat. Pero meron pa ring mas astig. Dahil
isang buwan makalipas, isang tao naman ang tumalon nang
590 feet sa Sky Tower ng New Zealand. 590 feet—higit pa
sa taas ng pinagpatong na Ferris Wheel! At ang taong ito,
si AJ Hackett, ay tumalonnarin galing sa isang helicopter
at mula sa Eiffel Tower. ‘Yan ang pinakamatindi sa mga
matindi. Ang hindi ko nga lang maarok e kung bakit
hinahayaan pa ng mga awtoridad na mapunta sa mga
matataas na lugar si Hackett gayong malulain pala ito at
tumatalon na lang kaagad-agad paibaba. Dito ngayon.
pumapasok ang isa ko pang tanong: Sino ang unang tao na
nakai sip ng extreme sports? Basta n'yana lang bang naisip
tumalon sa tulay matapos mag-almusal? Paano nya
nalaman amas masarap ang bungee jumping, sky diving,
gliding, mountain biking, mountain boarding, wake
boarding, sand boarding, skate boarding, snow boarding,
speed skiing, ice climbing, rock climbing, at street luging
kurmpara sa paglalaro ng chess?

Ah, chess! Isa pa ‘yan. Ang laro raw ng matatalino.

Naging hilig ko dati nung hindi pa ‘ko tamad mag-isip. Pero
masasabi kong talagang nak akapagpatalino nga ang chess.
Dahil ito ang nagturo sa akin maghimas ng baba, may balbas
man ako o wala. Alam nating lahat na ang paghimas ng
baba,o ang pangangalumbaba, ay ugali ng mga matatalino.
Tignan mo na lang ang litrato ni Ninoy Aquino sa P500

peso bill—pormang genius! Ganoon din ang kadalasang

B@B @NG

asta ng mga hari sa pelikula, lagi silang may imiistp. Oo,

minsan mukha lang silang constipated, pero kadalasan para
talaga silang may mga suliranin: kunot ang noo,
nakapangalumbaba, seryoso. Kung mapapansin mo,
ganyan din ang imaheng gustong ipakita nl George Bush
ngayon tuwing nagsasalita sya sa TV kaso lang medyo may
mali sa expression nya. Hindi ko matukoy kung ano, pero
para sang laging may nginunguyang kamias. Si guro hindi
sya naglalaro ng chess kaya ganon,

Alam mo, ang gusto ko sa nasabing laro e yung

mapapalipas mo dito ang mahabang oras nang hindi ka
mangangailangan ng Alaxan pagkatapos. Pwede itong
laruin ng mahirap mano mayaman. Pwedeng dalhin kahit
saan. At pwedeng sanggain para magtumbahan ang mga
piyesa kung sakaling 3 moves na lang emate kana. Bastat
siguraduhin moa lang na 10 years old pababa ang kalaban
mo para ligtas ka sakaling maghamon itong suntukan..saka
mo ngayon ipapaalala sa kanya na buksan ang TV dahil
umpisa na ang Pokémon.

Pero may mga panahon rim na boring ang chess, lalo

na kung friendly games lang. Eto e yung mga pagkakataon
na tipong “no match” ang kalaban. Halimbawa, sobrang
baba ng lQ ng kalaban mo at hindi nya makabisado kung
anong kul ay ang mga tauhan nya. Sa ganoong pagkakataon,
pwede ka munang maghanap-buhay sa Kuwait habang
naghihintay ng susunod nyang move. Sa kabilang banda,
kailangan mo rin naman twasan ang mga nakatayong
manlalaro ng chess. Eto yung mga “uzi" sa paligid na taga-
broadcast ng magagandang move, na pag pinaglaro mo
naman e di agonal magpaandar ng rook.

ANG Pape@rRIT@NG Lisre Ni Hupas

Isa pang drawback ng chess e yung masyado itong

maraming piyesa na dapat ingatan at hindi dapat
mawala..na hindi naman dapat maging problema ‘wag ka
lang magkakaroon ng batang anak, pamangkin, kapatid, °
pinsan na kasama sa bahay. Dahil kung ganoon nga,
delikado ang mga opisyal mo. Pabori tong pag! aruan at jwala
ng mga bata ang rook, bishop, at queen. Pero ‘wag mag-
alala, subok na ng panahon at rekomendado ng mga
Pinagpipitaganang manlalaro na tulad nila Karpov at
Kasparov ang Eveready, Eye-Mo, at upod nakandila bilang
pamalit sa mga nabanggitna piyesa. Magiging mas exciting
pa ang chessboard dahil magmumukha itong Jumanji.

Interesanteng kultura talaga ang chess. Lalona kung

siping ang intelektwal at el eganteng laronaito na nagmula
pa sa Europa ay hindi talaga Sa Europa nagmula kundi sa
Asya. Paano nangyari ‘yon? "Yan ang ibabahagi ko sana
ngayon kung hindi lang ako batong-bato at tinatamad...
<*hikab*>

First time kong sumakay ng eropl ano noong isang linggo.

At dahil baguhan, dalawa lang ang dasal ko: Ang pangal awa,

sana hindi bumagsak ang eroplano. Ang una, sana hindi

ko makatabi sa upuan ang isang matandang ututin o batang

mahilig mangulangot.
B@B @NG

Pag-akyat ng eroplano, binati ng flight stewardess ng

“Hil” ang isang bata sa unahan ko. Nung ako na, ako ang
bumatisa stewardess, “Hi!!!” sabay halik sa pisngi niya. (Pero
pangarap ko lang ‘yon.

Seat 12E ng PR-C1509 ako ng Cebu Pacific. Tabi ng

bintana. Swak. Dalawang mag-asawang(?) middle-ager
ang katabi ko. ‘Alang problema.

55 minutes lang daw ang flightnamin. Ambilis!? Pero

takot parin ako dahil mahaba na ang 5 minutes pag nag-
crash ang eroplano. Itinuro ng mga lalakeng flight
attendant ang mga C.um,ano ba tawag doon)..."emergency
drill” Pero wala akong naintindihan dahil ambilis, at para
silang mga robot na de-susi; sabay na sabay mag-demo ng

life-saving gears. Gusto kong pumal akpak, at sabihing, “Ang

galing! Pero boss, pwede paki-ulit, yung mas mabagal

konti?” ,
Ang ganda ng view sa erop| ano. Kita mo ang mga bah ay

na sa malayo e mukhang mga bubog lang. Nung tumaas

pa ang lipad namin, nawala na ang mga bahay...mapa na
lang ang nakita ko na binubuo ng mga linya at mga kulay
na green, brown, blue, at white. Lagi ko ring tinitignan ang
pakpak ng eroplano, pinakikiramdaman ang engine, at
inaabangan ang pagsasabi ng mga stewardess ng “Please
fasten your seatbelt. We're going to die”

Sa awa ng Diyos (at ng piloto), oks naman ang flight.

Hindi naman talaga nakakatakot lumipad, parang yung
thrill lang din ng una mong sakay sa Ferris Wheel o Roller
Coaster (pero di pa ‘ko nakakasakay ng Roller Coaster).
Ang totoo e tipong “I don't wanna miss a thing” pa nga ang
excitement ko. Halos ilabas ko ang ulo ko sa bintana

kakasilip. Wala ring turbulence. Sa Central Terminal lang

16@

ANG Pas@ritens Lisne Ni Hupas

yata ng LRT may ganon. Tama ang statistics, mas delikado

pang mag-travel by land.

Yung snack, ayos lang. Mountain Dew, Big Bang,

Chokies, at Chiz Curls. Para kang nanalosa perya. Ginawa
kona lang pasalubong sa pamangkin ko.
Pagbaba ng eroplano (nang hindi kailangan ang
parachute), tumuloy naman ako sa terminal ng mga jeep
na magdadala sa ‘kin sa terminal ng Taga tricycle na
magdadala sa ‘kin sa terminal ng mga bus na magdadala
sa ‘kinsa terminal ko. Whew! Malayo-layong paglalakbay!
Kaso yung lokong driver ng jeepe ibinaba ako sa terminal
ng mga FX kung saan mas mahal ng 50 pesos yung
pamasahe.

Napilitan ako. Wala pang Jaman yung van,

maghihintay pa ‘ko ng ibang pasahero, Patay ang aircon,
bukas ang pinto..ang init! Maya-maya nakaramdam ako
ng emergency. Tini gnan ko ang paligidng lumang gasoline
station kung saan kami nakaparada. Di na ‘ko nakatiis.
Tinanong ke ang driver.

"Brod, may matihian ba dito?”

“Dyan na lang, kahit saan, dyan lang sila umiihi..kaya

nga mapanghi dito e”

Buong puso ko namang sinunod ang payo n’ya.

Nagbutas ako ng pader. Dilaw ang produkto. Tsk,
tsk..dehydrated ako. Pagbalik ko sa sasakyan, saka ko lang
nabasa ang malalaking letrang nakasulat sa pader:
BAWAL UMIHI DITO. Nagkasala ako sa bayan.

Maya-maya pa e ininterrogate ko na ang driver.

“Pupunuin pa ba itong sasakyan?” Magandang pamatay
oras ang kwentuhan. Gumul ong nang kusa ang usapan sa

politika. pOLitikA. PoliTiKa..hanggang nagkasawaan din.

16?
8e8 ONG

Tanong ulit ako, “Gaano katagal bago mapuno itong

sasakyan?”

EFeengk. Wrong answer. Tagal. Sobrang bait nung

driver, inamin nya na mahina ang pasada nung araw na
‘yon. Wala raw nakakatagal sa paghi hintay, umaalis na lang
ang mga pasahero nila. ‘Yur narin ang ginawa ko matapos
magpasalamat sa pagpapasilong mya sa ‘kin sa van.

Pagdating ko sa terminal ng mga bus, nag-text kaagad

ako sa bahay gamit ang ipinahiram sa ‘king cellphone na
tuwing kabilugan lang ng buwan kung magkaroon ng

sl gmal. Masarap sa bus dahil mahangin at ayos ang sounds

CWRR..patay sila dan) Di masyadong naghintay ng
pasahero yung driver, at umalis kami kaagad kahit hindi

pa puno ang sasakyan.

Limang oras ang biyahe. Ayos, naging pancake yung

pwet ko kakaupo. Umakyat sa bundok ang sasakyan,
bumaba, lumiko sa kanan, pumihit sa kaliwa, humarurot.
Action film, parang may kalaban sa bubungan ng bus na
kailangang ilaglag. Paulit-ulit na letter S ang dinaanan
namin. Maraming beses na nalaglag sa talampakan yung
utak ko. ‘Tagtag talaga.

Halu-halo ang naramdaman ko nang mag-stop over

ang sasakyan. Medyo namroblema dahil nag-umpisa nang
magdilim. Mahirap na mangapa ng daan. Dalawang
dekada na ang lumipas simula nang huli akong umuwi sa
probinsya namin. Walana ang lumang bahay. At first time
kong pumunta doon mag-isa. Pero masaya rin ako dahil
tumi gil sandalj ang mal a-ipuipong bus, nawala ulit ang mga
bula sa dugo ko. At ayos din ang pahinga dahil sa babaeng
nagbi-videoke sa katabi ng eatery. Amateur, pero ang ganda
ng boses! Concert quality. Totoo!

ANG PAseriTens Lisre Nt HupAs

Maya-maya may mamang tumabi sa ‘kin. Kimausap

nya ang lalakeng nasa unahan ng upuan ko. Maya-maya
pa ako naman ang kinausap nya. Medyo malalim ang
dialect, di ko maarok! Sinabi ko lang kung saan ako
papunta, pero alamko di ‘yon ang finatanong nya. Binigyan
nya ‘ko ng babasahin. Tagalog. Gospel of St. John. Natuwa
ako. Noon lang kasi ako “naglakbay” nang di dala ang bible
ko. (Pinuno ako dati ng isang miracle crusade na
tumatanggap ng mensahe gal ing sa mga UFO.)

Makalipas ang isang taon, narating ko rin ang

probinsya namin. Gabi na. Kung dumating ako doon 20
years ago, puro puno na lang na maliwanag sa alitaptap ang
makikita ko nang ganoong oras. Pero ngayon, 2001, sign
board na ng Mercury Drug ang sumalubong sa ‘kin.
Nahirapan pa ‘kong hanapin ang bahay na tutuluyan ko
dahil nakalimutan ko ang landmark na sasabihin sa tricycle
driver, Buti na lang di sila bobong tulad ko.

Nakitira ako sa bahay ng lola ko. Luma na yung bahay.

bukod sa paminsan-minsang mga bisita, lola ko lang ang
tumitira doon. Yari sa kahoy ang bahay, isang tingin pa
lang kita mo na kagad ang panahon na nagpatanda dito.
Pagpasok ko sa kwartong tutulugan ko, isa lang ang naisip
ko. Hmmm..ilang white lady kaya ang makakasiping ko
ngayong gabi?

Kinagabihan ng sumunod na araw, pagkatapos

magliwaliw sa kagubatan, at pagkatapos magawa ang
official business na ipinunta ko doon, tinawagan na ‘ko ng
boss ko sa telepono. Ipinapauwi na ang ipinabili nyang
suka. Sasakay ulit ako nang limang oras sa bus, tapos
aangkas sa barko ni erpats for 33 hours (sa halip na
eroplano).
BB ONG

Ten-bits. Akala ko magtatagal man lang ako ng ilang

araw, naghanap pa ‘ko kaagad ng cybercafe bilang first aid
kung sakaling atakihin ako ng withdrawal syndrome.
Sayang, andami pa sanang gimik na nakahain..may
sayawan pa raw sa pl aza kinabukasan at may parada ng mga
artista (WOW!D. Sa pangalawa at huling gabi ko sa
probinsya, meron pang amateur singing contest, eksaktong
sa tapat ng bahay nglola ko ginawa ang instant stage. Front
seat sana ako sa gutters, kasa maaga akong jnantok. Di
ako nakapanood, pero dirin ako nakatulog dahil naririnig
ko lahat ang kumakanta..na insultong sinasabayan ng
audience tuwing pumapalya sa tona.

Akala ko magkasing-bilis lang ang eroplano at barko.

Di ko alam na barko pala ang pinakamabagal na
transportasyon. First time ko sa eroplano, at first time ko
rin sa barka.. .ayos lang na mas mabagal ang barka.. PERO
33 HOURS???

Nagalit yata sa ‘kin yung barko, nasira yung makina.

Yung 33 hours, naging 40 hours. Umabot yata sa 52 hours
ang naging kabuuang biyahe ko, samantalang 36 hours lang
ako sa probinsya. Mas matagal pa ‘ko sa daan. Sa sobrang
tagal ko nga sa dagat parang nakakakita na ‘ko ng Loch Ness
Monster, saka parang nakita ko rin yung balsa ni Tom
Hanks at narini gna kumakanta si Celine Dion. Ang ganda
pa nung mga pinanood naming pelikula sa barko: “Shark
Attack” at “Perfect Storm.” Walastik! Gusto ko sanang
mag aglag ng mga crew sa karagatan.

Sabi ko sa tatay ko sana nag-eroplano na lang ako,

Sagat mya: * Pag bumagsak ‘yon, sunog ka, wala kang kawala.
Buti pa ang barko.” Hereditary yata talaga ang pagka-

praning. "Matagal dito, pero pwede ka lumakad, humiga,

(64.

_ ANG PAs@riTeNs Lisre Ni HupAs

maligo..hindi ka mukhang bagahe” Hmmm..ayos sa

salestalk. Naligo ako at umebs kinabukasan. Doon naisip
ko: Do ebs from ships go to heaven?

Nadehydrate ako sa biyahe dahil di ako nagbaon ng

tubig Cayoko rin kasing maya-maya naji i-jingle), nagutom
(di ako masyadong Kkumakain dahil ayckong mag-LBM sa
daan), napuyat (di madaling matulog sa biyahe), napagod
(syempre), nainip along syempre). Pero sulit na sulit pa
rin ang biyahe. Dami kong natutunan:

Daming “Pro-ex- president” ang nakausap ko sa daan.

Maraming “idol mentality” Pagkukulang ng pamahalaan,
ng simbahan, natin.

Daming politikong matigas ang mukha. Tuwing

eleksyon, paano nila nakukuhang paulit-ulit na magkabit
ng posters sa mga gumigewang na barung-barong na
nakatirik sa mga baku-bakong kalye? “Thoto nyo ‘ko ulit
kahit na isang milenyo na ‘kong gobernador at wala parin
akong pagbabagong nagagawa sa lu gar na nasasakupan ko!”

Nung huling uwi ko sa probinsya namin, wala pang

kuryente. Ngayon, may Internet at kuba na rin ang mga
tao sa kaka-text. Progress?

Maraming naikwento ang lola ko. Terror na teacher

pala sya nung kabataan nya, pero hindi sya nananakit. Isa
sa mga interesante nyang sinabi ay “Estudyante mo rin
ang magulang ng mga mag-aaral mo. Dapat din silang
turuan na sumuporta sa pagpasok sa eskwela ng mga anak
nila” Cool at charismatic si lola. Medyo malungkot nga
lang kinabukasan habang ginagawa nya ang babaunin ko
sa biyahe. Noon ko lang sya nakilala, ganoon din sya sa
akin. Pero parang antagal kong tumtira sa bahay na ‘yon
dahil sadami ng naikwento nya. Binanggit nya na sa pag-

165
B@B ONG

kukumpuni ng nasabing Hirahan naubos lahat ang perang

nakuha nya sa retirement. Naisalba at mukhang na-
kondisyon nya nga yung bahay, pero di na maitatago ang
edad nito. Darating ang panahon na susuko na rin ito sa
anay, rurupok, mabubulok, at tuluyang mawawala..tulad
ng lola ko..tulad ng lahat ng tao. Napaalalahanan ulit ako
ng katotohanang lahat e may hangganan sa mundo.
Hindi maitatangging kalbo ang mga kabundukan at
madumi ang dagat ng Pilipinas. Marami akong nakitang
flying fish, pero yung talagang malalaking isda e dalawa lang
yata. Hindi pa ‘ko sigurado kung isda nga ‘yon o campaign
poster lang ng mga senatori able, na itinapon sa dagat.
Dapat daw mag-candy sa eroplano para hindi mag-pop
ang tenga mo sa pressure, at ipikit ang mga mata para hindi
ma-sea sick sa barko. Pero di ko masyadong napansin ang

alin Man sa dal awa, busy ako masyado Sa pagkakamangha .

sa mga nakita ko.

Nang umalis ako ng bahay, hindi ako nagdala ng

camera. Sabi ko magiging traveller ako at hindi tourist.
Nakakapanghinayang din dahil marami akong nakita na
alam kong di ko makikita sa Metro Manila. Pinilit ko na
lang namnamin ang ganda ng kasal ukuyan.

Isip ako nang isip dati kung ano ang nakukuha ng mga
tao sa “travel” Wal ang dating sa ‘kin ang salitang ‘to. Pero
nitong mga nakaraang taon, saka ko lang naisip na kung
magkakaroon ng pagkakataon e marami rin akong lugar

na gustong bisitahin. Yung tipong traveller ng Lonely

Planet, hindi turista. At katulad ng simasabi nila sa buhay,

tingin ko totoo ngang mas importante ang “journey” kesa
sa “destination”

ANG PaseriTenG Libre Ni Hupas

Marami na ‘kong natutunan sa Science noong

elementary, pero nang makita ko ang mundo mula sa
bintana ng eropl ano, napatanong ulit ako. Ano ba ang ul ap?
Ano ang bundok? Ano ang dagat? Parang napakababa
lang ng ul ap pag nasa dagat ka. Parang wal ang katapusan
ang dagat. Parang maltit lang ang pagitan ng pagsikat at
paglubog ng araw. Ano ang dilim? Bakit ito nakakatakot?
Anoang araw? Ba't dinauubos ang apoy nya? Bakit anlaki
at ang ganda ng natural na mundo? Paano natin nasasabi
na maganda ang isang bagay?
Ewan ko kung nasobrahan lang ako sa biyahe, pero iba
talaga ang pakiramdam pag malinaw mong nakikita ang
sarili mo na nasa ilalim ng maraming ulap, sa ibabaw ng
malawak na lupa, at sa gitna ng mga matataas na bundok
at malalim na dagat. Parang napaka-natural lang ng
pakiramdam na makipag-usap kasa isang kapangyarihang
hindi mo nakikita.

Sa librong binasa ko habang nasa barko, nasabing ang

pagtatalo raw tungkol sa kung may Diyos o wala ay parang
pagtatalo ng mga garapata kung may aso o wala. Ang
pagtatalo raw tungkol sa pangalan ng Diyos ay parang
pagtatalo ng mga garapata kung ano ang pangal an rig aso.
At ang pagtatalo tungkol sa kung sino ang may tamang
paniniwala ay parang pagtatalo ng mga garapata sa kung
sino ang nagmamay-ari sa aso.

Pal agay ko nga.

Sa pagpanaw ko, sana dilaan ako sa mukha ng nasa-

bing aso,
B@B @NG

Tira na. Kanina pa ‘ko naghihintay. Ttim ang piyesa

ko..queen ko ‘yang hawak-hawak mo.

__ANG PAB@RITONG Liske@ Ni Hupas

<'> Sa impyerno nyo ‘ko dadalhin.

<.--.> Sigurado kana d'yan?

<'> Oo..kahit hindi ako naniniwala sa impyerno.

<'> ..Pero ‘wag kang mag-alala, dahil wala akong

pakialam!

<.--.> Hindikananiniwala sa impyerno, pero tingin mo

doon ka babagsak.

<.--.> Paano nangyari ‘yon?

<'> “Nasusulat”

<‘> Alam ko ang nilalaman ng bibliya.

<'‘>.,

<'> Sinubukan na ki tang hanapin doon noon.

<'> Baka ‘kako sumulpot ka,

<--> Talaga? Haha...

<.--.> Kahit Ppapano e pwede karin palang respetohin.

<.--.> Marami kasing puro tanong lang, hindi naman
naghahanap ng sagot sa tamang lugar.

<.--.> Tapos bigla na lang susuko at sasabihing hindi

naman ako totoo!

<.--.> Yung mga ganoong klase ng “matatalinong” tao

ang masarap balutin ng lumpia wrapper at ilublob sa
kumukulong lawa ng apoy!

<.--0> .

<.--.> Pero bakit ka sumuko?

<‘> Dahil magulo, Masyadong maraming misteryo.

Maraming walang kasagutan.

<‘> Ayoko ng gano'n!

<.--.> Kaya iniwan mo ang simbahan?

<‘> Oo. Hindi ko matagalan ang mga ipokrito!

<> At ayoko rin naman ng buffet katulad ng ginagawa
B@B ONG

<.-~-.> Anong buffet?

<*> Mix and match sila ng religious practices.

<‘> Sinusunod lang nila ang mga paniniwalang akma

sa pan asa't pamumuhay nila, tapos yung iba binabalewala
1la...0 pinapalitan ng mga tradi syong galing naman sa ibang
simbahan.

<'‘> Anutt-ano man, pare-pareho pa rin silang ipokrito’t

makasalanan!

<‘> Bahala silang magpatayan sa kung kailan ang

totoong araw ng pahinga, kung ang Diyos Anako ang Diyos
Ama ang tunay na Diyos, kung tatlo ba o tisa ang Diyos,
kung ano ang pangalan ng Diyos, kung ano ang kasarian
ng Diyos, kung bakit ginawa ‘yon ni Lucifer, kung sino ang
Antikristo, kung umakyat ba sa langit si Maria, kung
nasaan ang barko ni Noah, kung totoo ang Bible Code, kung

anong libro ang tama, kung ano ang dapat at hindi dapat

kainin, kung dapat bang ihiwalay ang sarili sa masamang

mundo, kung jlan ba ang pwedeng maging asawa ng tao,
kung pwedeng Mag-asawa ang mga pari, kung dapat bang
magbi gay ng pera sa simbahan, kung may malas at swerte,
ung may Pasko o wala, kung nagbabalik sa mundo ang
mga patay, kung may mga nilal ang sa ibang planeta, kung
nanggaling sa unpgoy ang mga tao, kung may katuturan
ba ang buhay..at kung bakit kami napunta sa lintik na
mundo na hindi naman namin hining!! *“Tanging Yaman*
ae
<.-~.> Kalamayin mo ang loob mo.
<--> Ganyan talaga ang mga tao, pipihit-pihitin ang
katotohanan hanggang sa sumang-ayon na ito sa
kumportableng posisyon ng mga makasarili nilang puso.
Gagawin ang lahat mapaniwala lang ang sarili na hindi sila

ANG Pas@riT@NG Lipre Ni Hupas

dapat mapasailalim sa anumang batas na magpapabigat

ang sa konsensya,

<.--.> Perohindimona dapat pinapasakit nang ganyan

ang ulo mo dahil lang sa mga maliliitna bagay.

<*> Maliliit?

<.--.> Oo. Parang eskwelahan din ang buhay e. Marami

kang pag-aaral an, pero hindi naman lahat ‘yon e importante
at kailangan mong matutunan.

<'> Anong ibig mong sabihin?

<.-- > Walang kinalaman ang paraan ng pagsamba ng
tao sa kanyang kaligtasan. Dahil sa kabuuan ay iisang
Diyos lang din naman ang sinasamba ninyo, nagkakaiba-
iba lang ng paraan.

<-->...

<.--.> Oo nga pala, dumating na ang oras.

<.--.> Handaka na ba sa hatol?

<'> Wala akong pakialam!

<.--.> Ako meron.

<'> Hindi ko kailangan ang opinyon mo!

<.--.> Shhh!

<.--.> ‘Wag kang matakot.

<.--.> Walang hanggan ang pagmamahal ko sa tao at

marunong akong magpatawad sa mga nagkakasala.
<--> “Wag mong masyadong sisihin ang sarili mo...tao

ka lang!

<.--.> Alam kong mabuti kang nilalang. Sinarili mo

ang kahinaan mo at hindi mo na pinilit pang hawaan ang

ibang tao. Nirespeto mo ang mga gustong sumunod sa akin,

hindi mo sila hintmok na talikuran ako kailanman.

<.--.> Parasa iyo..ang walang hanggang buhay!

<i>
v

Hindi mo ‘ko parurusahan???

> Hindi pa huli ang lahat para sambahin mo ‘ko.

Vou

Gano'n lang?!
> Syempre, kung sasambaltin mo ‘ko, luluhod ka!

VVV

VV,

.> O,ba't hindi ka na kumibo?

Parang alam ko na ‘to e..

Tama ang hinala ko. Ikaw nga si Lucifer.

> HA???

Ikaw si Lucifer!

<.--.> Kanina pinaghirapan kitang kumbinsihin

ANAKAARANANAAAA

A
Vv

tungkol sa Diyos, tapos pagdating sa katauhan ni Lucifer

bigla-bigla ka na lang maniniwala?

<*> Naiintindihanko na..puro kasimungalingan nga ang
mga binitiwan mong salita.
<.+-.> Huh?!?
<.--.> Dahil lang sa iniisip mong ako si Lucifer e
mawawalan na ng kabuluhan ang lahat ng sinabi ko?
.> Paano kung sabihin kong ako si St. Michael?
Osi Kupido?
O si Mother Teresa?
Osi James Dean?
Ganton-garon na lang ba ‘yon?
Sayang naman ang pinagsamahan natin!
Hindi mo ‘ko maloloko.

AKNANARAAAA

Patay na ‘ko..ayon sa bibliya, natutulog lang dapat

ako ngayon. Walang kamal ayan kahit ano,
<'> Pangalawa, hindi ito ang oras ng paghuhukom.
<> Walang aakyat sa langit o bababa sa impyerno

ANG PAB@RIT@NG Lipre Nt HUDAs

hanggang hindi pa nagaganap ang Muling Pagbabalik.

<'> Pangatlo—

<.-~-.> HAHAHAHAHA!!!

<'> Anong nakakatawa?

<,--.> Ikaw!

<,--.> Hindi ko alam kung na-jet lag ka o ano!

<.~-+.> Hindi ako si Satanas, o si Lucifer, o si Beelzebub,
o si Lex Luthor!

<*> Tama na!

“> “Wag mona ‘kong paikutin.

.--.> Nakakaaliw ka talaga!

.-- > Oops, sorry!

<.--.> Baka dahil tumawa ako nang ganyan, lalo mong
ipagpilitang demonyo ako.
<.--.> Hehehehe..
<.--.> Ayusin na lang natin ito...
< ‘> Hindi aka nakikinig sa ‘yo!
<.--.> Sige, tutal hinihingal pa naman ako sa katatawa,
papahinga muna ako.
<.--.>.
<-->
<-->.
<.~-.> Game!
<.--.> Ganito..tutal ayaw mo naman akong sambahin,
ibabalik na lang kita sa lupa sa dati mong panahon, pero
may ibang buhay at katawan, para patunayan sa ‘yong hindi
ako ang Diablo.
<'> Para ano?
<,--.> Paramas maintindihan mo ang mga bagay-bagay.
<.--.> Pangalawang pagkakataon.
BB ONG

<.--,> Parasa pagbabalik mo dito, handa kana talaga at

malinaw na ang lahat!

<'> Matbabalik mo ba ako sa panahon na maganda pa

ang takbo ng buhay ko at hindi pa huli ang lahat?
<.--.> Oonaman! Alangan namang ibalik kita sa lupa
nang selyado na sa ataul ang katawan mo!

<.--.> Hehe, loko ka pala eh!

<.--.> Ganito ang gagawin natin, sabihin mo lang “GOl”"

at ibabalik kita sa lupa sa isang kisapmata.

<'> Atano ang kapalit—ang kaluluwa ko???

<.--.> Atano naman ang gagawin ko sa kaluluwa mong

may anghit?

<.--.> Masyado kang napapraning!

<‘> Sandali, bigyan mo ‘ko ng magandang dahilan para

paniwalaan ka.

<.--.> Ummm.usabihin na lang nating Diyos ako.

<‘> Hindika Diyos.

<.--.> Diyos ko po!

<.--.> Ako ang Diyos..magkukulitan pa ba tayo?

<‘> Kung ikaw ang Diyos, ibibigay ko na lang sa

demonyo ang kaluluwa ko.

<.--.> Walang problema.

<.--.> Ayaw mo talagang ipagkaliwala sa akin ang

kaluluwa mo ha!

<.--.> Play safe ka masyado..hehehe!

<.--.> Hindika naniniwalang Diyos ako.

<‘> Hindi ka mapagkakatiwalaan.

<> Walang katotohanan ang mga sinasabi mo.

<.--.> Pero paano kung mali ka sa pag-aakalang hindi
totoong hindi ako ang hindi nagsasabi ng walang kato-

tohanan..akin na ba ang kaluluwa mo?

ANG PaB@RITONG Lisr® Ni HUDAS

<'> Iyong-iyo na!

<> Tutal hindi naman ako naniniwala sa ‘yo o sa
kaluluwa!

<.--.> BWAHAHAHAHAHAN

<.--.> Deal?

<'> Deal.

<.--.> Cool!

<.--.> Hehehe...

<.--.> Ngayon din ay magbabalik ka sa lupa. Makikita

mo na lang ang sarili mo na taimtim na nagbabasa ng

katapusan ng itim na librong walang kwenta at hindi mo

maintindihan....

<*> GO!
other books by bob ong:

ABNKKBSNPLA Ko?!

Bakit Baliktad Magbasa Ng Libro Ang Mga Pilipino?

VPE published books are available at special quantity di

For more information, please contact:
VISUAL PRINT ENTERPRISES
6809 A, Santuico Street, Bey. Pio del Pilar, Makati City 1230
8124476, 8402424 « email: book_inquiry@visprint.net