You are on page 1of 63

UNIVERSITETI PËR BIZNES DHE TEKNOLOGJI

FAKULTETI I NDERTIMTARISË

LËNDA: KONSTRUKSIONET E ÇELIKUT

Aneksi - B
Formula dhe Tabela
Janë të lejuara në pjesën e provim me shkrim
(Por JO! Edhe në pjesën e provimit me gojë)

Ligjërues:
Dr.Sc. Nebi PLLANA

Prishtinë, 2016
3. KARAKTERISTIKAT E MATERIALIT TË ÇELIKUT PËR STRUKTURA
3.1. KARAKTERISTIKAT E MATERIALIT

 Karakteristikat e rëndësishme mekanike në shumicën e rasteve të strukturave të çelikut nën ngarkesa statike ose
pseudo statike janë të treguara me diagramin sforcim-deformim si në Figurën 3.1.
 Kufiri i sjelljes lineare elastike shpesh është përafruar me sforcimet në rrjedhje fy dhe korrespondon me
deformimet e rrjedhjes εy = fy / E.
 Sforcimi në rrjedhje fy i çelikut është ndoshta karakteristikat më e rëndësishme në projektimin e strukturat të
çelikut.

Vlerat nominale të fy- rezistencës në rrjedhje f𝑢𝑢 - rezistencës kufitar të çelikut për struktura duhet të caktohen:
a) qoftë duke përvetësuar vlerat fy =𝑅𝑅𝑒𝑒𝑒𝑒 dhe f𝑢𝑢 =𝑅𝑅𝑚𝑚 drejtpërdrejtë nga produkti standard
b) Ose duke përdorë vlerat nga Tabela 3.1 sipas Eurocodit EC3 (EN 1993-1)

Rezistenca i materialit
Sforcimet − σ s ( N
𝒇𝒇𝒚𝒚- rezistenca në rrjedhje
2
/ mm )

Kufitar-maksimal
𝒇𝒇𝒖𝒖- rezistenca kufitar
fu = Rm
𝒇𝒇𝒇𝒇- rezistenca në këputjes‐
thyerjes
ff
f y = ReH
𝜺𝜺𝒚𝒚 – deformimi në rrjedhje
ReH Këputje-thyerje
𝜺𝜺𝒖𝒖 – deformimi kufitar
Plastike-rrjedhja

Elastike-linear
Koeficiente e materialit
E - Moduli i elasticitetit tgα = Es
G - Moduli i rrëshqitjes
𝜈𝜈 - Koeficienti i Poisson‐it εy εu Deformimet − ε s ( 0 00)

𝛼𝛼 - Koeficienti termik Fig 3.1 Diagrami Sforcim-Deformim i Çelikut (Prodhimi në të Shkrirë)


3. MATERIALIT I ÇELIKUT PËR STRUKTURA
3.1 KARAKTSERISTIKAT E MTERIALIT

 Vlerat nominale të karakteristikave të materialit dhëna në këtë kapitull duhet të merren si- vlera karakteristike
në projektimin-dimensionimin e strukturave dhe elementeve të çelikut.
 Kjo pjesë është sipas Eurocod EC3 (ENc19993) e cila mbulon projektimin e strukturave të çelikut të fabrikuara
nga materiali çeliku konform klasave të çelikut të sipas (Tabelës 3.1)

Tabela 2.1: Vlerat nominale të soliditetit në tërheqje të fy dhe fu për Tabela 2.1: Vlerat nominale të soliditetit në tërheqje të fy dhe fu për
çelikun i nxehtë i petëzuar për konstruksione çelikun e seksioneve të zgavruara (boshe) për konstruksione
4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.1 FORMAT E PRERJEVE TËRTHORE

 Karakteristikat themelore gjeometrike të prerjeve tërthore të profileve të çelikut janë:


• Dimensionet si: (h; b; t, tw,..,H,B,D,T), etj.
• Sipërfaqja (A),
• Sipërfaqja tangjentore (Av) ndaj akseve (y); (z)
• Momenti i inercisë ( I ), ndaj akseve (y); (z) dhe akseve kryesore
• Momenti rezistues për prerjen elastike (Wel) ndaj akseve (y); (z) dhe akseve kryesore
• Momenti rezistues për prerjen plastike (Wpl) ndaj akseve (y); (z) dhe akseve kryesore
• Rrezja e inercisë i inercisë ( i ), etj.

 Të gjitha vlerat e karakteristikave gjeometrike janë të dhëna në tabela sipas formës së prerjes tërthore për profile
standarde
 Në Aneksin-A, janë të dhëna tabelat për karakteristikat gjeometrike të prerjeve tërthore
4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.2. KLASAT E PRERJEVE TËRTHORE

 Qëllimi i klasifikimit të prerjeve tërthore është që të identifikoi shkallën në të cilën rezistenca dhe kapaciteti i
rrotullimit të prerjeve tërthore është i kufizuar nga rezistenca e epjes lokale të saj.
Sipas Eourocod 3 (EN 1993-1) prerjet tërthore klasifikohen në katër (4) klasa të ndryshme.

 Klasa 1 – Në prerjen tërthore mund të formohet nyje plastike me kapacitet rrotullimi të kërkuar nga analiza
plastike, pa reduktim të rezistencës.

 Klasa 2 – Në prerjen tërthore mund të krijohet nyje plastike, por ka kufizime në kapacitetin e rrotullimit për shkak
të epjes lokale të prerjes.

 Klasa 3 – Në prerjen tërthore sforcimet e llogaritura në shtypje në fibrat ekstreme-skajshme të elementit


nga çelikut kanë një shpërndarje lineare-elastike dhe mund të arrijnë rezistencën në rrjedhje, por epja
lokal është përgjegjës për të parandaluar e krijimi e rezistencës plastike të momentit.

 Klasa 4 – Janë ato prerje tërthore pjesërisht aktive, në të cilat epja lokale do të ndodhë përpara arritjes së
rezistencës në një apo më shumë pjesë të prerjes.
Ry ≤ Ry < Ry

M (−) (−) (−)

c c M
c c
(+) (+) (+)

Ry ≤ Ry < Ry
klasa 1, klasa 2 klasa 3 klasa 4

 Fig-2.3 – Shpërndarja e sforcimeve sipas klasave të prerjes tërthore


4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.4. KLASAT E PRERJEVE TËRTHORE

 Prerjet tërthore klasifikohen si pas klasave duke konsideruar raportin gjerësi –me-trashësi të elementeve të
prerjes në zonën e shtypur, pra raporti (c/t).

Tabela 4.1. (1)


Raportin maksimal gjerësi-me-trashësi të elementeve të prerjes në zonën e shtypur, (c/t)
4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.4. KLASAT E PRERJEVE TËRTHORE

Tabela 4.1. (2)


Raportin maksimal gjerësi-me-trashësi të elementeve të prerjes në zonën e shtypur, (c/t)
4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.4. KLASAT E PRERJEVE TËRTHORE

Tabela 4.1. (2)


Raportin maksimal gjerësi-me-trashësi të elementeve të prerjes në zonën e shtypur, (c/t)
4. FORMAT DHE KARAKTERISTIKAT E GJEOMETRIKE TË PRERJEVE TËRTHORE
4.4. KLASAT E PRERJEVE TËRTHORE

Tabela 4.1. (2)


Raportin maksimal gjerësi-me-trashësi të elementeve të prerjes në zonën e shtypur, (c/t)
5. VEPRIMET-NGARKESAT
5.3 KOMBINIMI I VEPRIMEVE (Faktorët e Kombinimi)
 Veprimet e përhershme të ngarkesave shënohet me
• (Gk) -Vlera karakteristike
• (γGGk) -Vlera e kombinuar me faktor parcial të sigurisë

 Veprimet e përkohshme të ngarkesave e shënohen me:


• (Qk) -Vlera karakteristike
• (γQQk) -Vlera e kombinuar me faktor parcial të sigurisë
• (yoQk) -Vlera e kombinuar
• (y1Qk) -Vlera e kombinimit frekuente (i shpeshtë)
• (y2Qk) -Vlera e kombinimit kuazi-permanent ( pothuajse i përhershme)
 Ku: yo, y1, y2 -janë faktorë të kombinimit
 γG γQ -faktor parcial të sigurisë të kombinimit

Tabela-3.2: Vlerat e faktorëve të kombinimit (y) për ndërtesa


VEPRIMET yo y1 y2
Kategoria A dhe B: Hapësirat e shtëpive banesave dhe zyrave 0.7 0.5 0.3
Kategoria C: Sallat e konferencave 0.7 0.7 0.6
Kategoria D: Hapësirat e shëtitoreve 0.7 0.7 0.6
Kategoria E: Hapësirat për depo 1.0 0.9 0.8
Kategoria F: Sipërfaqe me trafik, me: Peshë ≤30kN 0.7 0.7 0.6
Kategoria G: Sipërfaqe me trafik, me: 30kN<Peshë≤160kN 0.7 0.5 0.3
Kategoria H: Sipërfaqe e Kulmeve 0.7 0.0 0.0
-Ngarkesa nga Dëbora: Për lokacione me lartësi mbidetare H> 1,000m 0,7 0.5 0.2
Për lokacione me lartësi mbidetare H≤ 1,000 m 0,5 0.2 0.0
-Ngarkesa e Erës në ndërtesa 0.5 0.2 0.0
-Temperatura (jo zjarri) në ndërtesa 0.6 0.5 0.0
Shiko EN 1991-1,3.3.2(1) 10
5. VEPRIMET-NGARKESAT
5.3 KOMBINIMI I VEPRIMEVE (Faktorët e Kombinimi)
Tabela-3.3: Vlerat e faktorëve parcial të sigurisë të kombinimit (γ) për ndërtesa
EQU: Humbje e ekuilibrit statik të strukturës Jo-favorshme E-favorshme
 Faktorët parcial: Veprimet e përhershme, 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.10 𝜸𝜸𝐆𝐆 =0.90
Veprimet e përkohshme, 𝜸𝜸𝐐𝐐 =1.50 𝜸𝜸𝐐𝐐 =0.00

STR: Shkatërrim i brendshëm ose deformim i tepërt i strukturës Jo-favorshme E-favorshme


 Faktorët parcial: Veprimet e përhershme, 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.35 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.00
Veprimet e përkohshme, 𝜸𝜸𝐐𝐐 =1.50 𝜸𝜸𝐐𝐐 =0.00
𝝃𝝃 =0.85

GEO: Shkatërrim ose deformim i tepërt i truallit Jo-favorshme E-favorshme


 Faktorët parcial: Veprimet e përhershme, 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.00 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.00
Veprimet e përkohshme, 𝜸𝜸𝐐𝐐 =1.30 𝜸𝜸𝐐𝐐 =0.00

Vlerat për veprime Aksidentale dhe Sizmike Jo-favorshme E-favorshme


 Faktorët parcial: Veprimet e përhershme, 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.00 𝜸𝜸𝐆𝐆 =1.00
Veprimet e Aksidentale, 𝜸𝜸𝐀𝐀 =1.00 −
Veprimet e Sizmike, 𝜸𝜸𝑰𝑰 -faktorë i rëndësisë
Klasa e rëndësisë -I =0.8
Klasa e rëndësisë –II =1.0
Klasa e rëndësisë –III =1.2
11
Klasa e rëndësisë –IV =1.4
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS) TËRTHORE

6.3. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE


Draft-3
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.1. Elementet në TËRHEQJE – Rezistenca plastike

 Vlera projektuese e forcës aksiale në tërheqje (Nt,Ed ) për çdo prerje duhet të plotësoi kushtin që:

NEd
≤ 1.0 6.7 (Nt,Rd ) Forca rezistuese aksiale në tërheqje e prerjes.
Nt,Rd

 Për prerjet me vrima (dobësime), rezistenca në tërheqje (Nt,Ed ), duhet të merret ajo e cila është më e vogla nga:

a. Dimensionimi sipas rezistencës A ⋅ fy 6.8


Npl,Rd =
plastike të prerjes bruto: γ M0

0.9 ⋅ A net ⋅ fu
b. Dimensionimi sipas rezistencës Nu,Rd = 6.9
kufitare të prerjes neto : γ M2

1 2 2 1 1-1 A 2-2 Anet

1 2 2 1
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.2. Elementet në SHTYPJE – Rezistenca plastike

 Vlera projektuese e forcës aksiale në shtypje (Nc,Ed ) për çdo prerje duhet të plotësoi kushtin që:

NEd
≤ 1.0 6.10 (NcRd ) Forca rezistuese aksiale në shtypje e prerjes.
Nc,Rd

 Rezistenca projektuese rezistenca e prerjes tërthore në shtypje uniforme (NC,Ed ), duhet të caktohet sipas:
N
a. Për klasat e prerjes tërthore (Klasa 1, 2 dhe Klasa 3), Fig 6.4 A

A ⋅ fy σ ≤ fy
Nc,Rd =
γ M0 6.11

Fig-6.4

b. Për klasën e prerjes tërthore (Klasa 4), Fig 6.5 A eff


N

A eff ⋅ fy
Nc,Rd = 6.12
γ M0
Fig-6.5
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS) TËRTHORE
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.2. Elementet në SHTYPJE

 Sipërfaqja efektive ( Ac,eff ) e elementeve të rrafshët në shtypje, duhet të caktohet sipas Tabelës 6.1 për elemente
të brendshëm dhe Tabela 6.2 për elemente të dala, skajshme (sipas Eurocod 3, 1993-5 Tabela 4.1 dhe 4.2)

 Sipërfaqja efektive ( Ac,eff ) e zonës së shtypur të elementeve pllakë-fletë me sipërfaqe bruto ( Ac ) duhet të
caktohet sipas:

A c,eff = ρ⋅ A c 6.7
𝐶𝐶 y

z
 𝝆𝝆 -është faktor reduktues për epjet të fletës, i cili mund të
caktohet si në vijim:
Fig-6.4

 Për elemente të brendshëm në shtypje:

ρ 1.0, për: λ p ≤ 0.5 + 0.0085 − 0.055ψ


6.7
λ p − 0.055(3 + ψ )
ρ ≤ 1, për: λ p > 0.5 + 0.0085 − 0.055ψ
λ p2
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.2. Elementet në SHTYPJE

 Për elemente e dala, të skajshme në shtypje:

=ρ 1.0, për: λ p ≤ 0.748

λ p − 0.188 b/t
ρ ≤ 1, për: λ p > 0.748 → λp =
λ p2 28.4 ⋅ ε ⋅ k σ 6.8

𝜆𝜆̅𝑝𝑝
𝛙𝛙 -Raporti i sforcimeve të përcaktuara sipas Tabelës 6.1 dhe Tabelës 6.2


𝒃𝒃 -Është gjerësia e caktuar që duhet të merret si më poshtë (sipas Tabelës 4.1)
𝑏𝑏𝑤𝑤 -për brinjë (fleta vertikale)
b -për fallnxhet e brendshme të elementit (përveç RSH)
b-3t -për fallnxhet RSH
c -për fallnxhet e dala
h -për profilet L-të brinjë barabartë
h -për profilet L-të brinjë jo-barabartë
� 𝒑𝒑- Hollësia e elementit pa dimensione
𝝀𝝀
𝒌𝒌𝝈𝝈 -Është faktor i epjes që korrespondon me raportin e sforcimeve 𝛙𝛙. (Tabelës 6.1 dhe Tabelës 6.2)

𝒕𝒕 -Është trashësia e fletës.


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.2. Elementet në SHTYPJE

 Tabelës 6.1: Për elemente të brendshëm në shtypje:


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.2. Elementet në SHTYPJE

 Tabelës 6.2: Për elemente të dala, të skajshme në shtypje:


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )

 Kemi të bëjmë me elementet e hollë në shtypje aksiale (shtyllat) të cilat i nënshtrohen përkuljes si shkak i epjes.

 Për rastin e gjendjes elastike, dukuria e epjes shfaqet atëherë kur forca aksiale në shtypje (Nc,Ed ) është ma e
madhe se forca kritike (Ncr) e cila llogaritet si pas shprehës së njohur të Euler-it:

2
N
d y
EI 2
+ Ny =
0 6.13
dx

π2EI
Ncr = 6.14
Le2 Le
y(x
EI - Shtangësia ndaj përkulës x )
Le ose Lcr - Gjatësia e epjes (kritike) e elementit
varësisht nga kushtet e mbështetjes y
Ncr - Forca kritike e epjes

π2EI π2EI π 2E
nëse: Ncr = σ ⋅ A → dhe : Ncr = dhe : σ=
cr = ; 6.15
L cr 2 AL cr 2 λ 2

Ncr L2cr
 Nga (6.14) kalkulojmë momentin minimal të inercisë: → I= 2 6.14a
π E
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )

L cr 𝝈𝝈𝒄𝒄𝒄𝒄 - Sforcimi kritik


ku : λ=
i I 𝝀𝝀 - Hollësia-biskonja e elementit
6.16 dhe : i = 6.17 𝝀𝝀𝟏𝟏 - Hollësia-biskonja kufitare
EA A
dhe : λ = 𝝀𝝀� - Hollësia-biskonja jo-dimensionale
Ncr i - Rrezja e inercisë së prerjes

π 2E E
nëse : σcr = 2 =fy , → λ1 =π 6.18
λ1 fy

λ Afy
dhe nëse : λ
= = 6.19
λ1 Ncr

1.0 σ
fy

π 2E
σ 𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳 𝒆𝒆 𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬 − 𝒊𝒊𝒊𝒊
= λ2 1.0 . . . .. 𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳 𝒆𝒆 𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬𝑬 − 𝒊𝒊𝒊𝒊
σ . . . . . 𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝑳𝒆𝒆𝒆𝒆 𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹𝑹 2
fy . . . . σ πE
. . 2
. .= λ

1.0
σ
π 2E
σ
σ fy fy

= λ2
Shtylla reale (defekte në gjeometri dhe në materiale)
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )

 Sipas pikës 6.3.1 të EC-3-1-1 Kemi:

Nb,Rd =
χAfy γ M1 6.20 −për klasat 1,2 ose 3

Nb,Rd =
χA eff fy γ M1 6.21 −për klasat 4

1
ku : χ= , por: χ ≤ 1.0 6.22
2 2
Φ+ Φ −λ

dhe : Φ=0.5 1 + α λ − 0.2) + λ


 ( 2
) 

6.22

𝑁𝑁𝑏𝑏,𝑅𝑅𝑅𝑅 - Forca rezistuese ndaj epjes Nëse : λ ≤ 0.2, ose NEd Ncr ≤ 0.04:
𝝌𝝌 - Faktor i reduktimit për format relevante të epjes
𝛼𝛼 - Faktor i mos-përkryerjes -Atëherë ndikimi i epjes nuk duhet të merret parasysh

Tabela 6.1: Faktorët i mos-përkryerjes (α) për lakoret e


Lakoret e epjes a0 a b c d
Faktorët i mos-përkryerjes (α) 0.13 0.21 0.34 0.49 0.76
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )

Forma e lakoreve të epjes

Sjellja teorike
- Faktor i reduktimit
𝝌𝝌

𝝀𝝀� - Hollësia-biskonja jo-dimensionale


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )

 a.) Për rastin e përkuljes nga epja, kemi:

L cr 6.22 −për klasat 1,2 ose 3


=λ Afy Ncr
=
i ⋅ λ1

L cr A eff A
=λ A eff fy Ncr
= 6.23 −për klasat 4
i ⋅ λ1

λ1 = π E fy = 93.9 ⋅ ε, → ε= 235 fy 6.24

 b.) Për rastin e torsionit ose përkulje-torsion nga epja, kemi:

λ T = Afy Ncr , 6.25


−për klasat 1,2 ose 3

λ = A eff fy Ncr , 6.26 −për klasat 4

𝜆𝜆̅ - koeficient i biskonjë


𝑁𝑁cr - Forca rezistuese ndaj epjes
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.2. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË SHTYPJE DHE TËRHEQJE

6.2.3. Elementet në SHTYPJE – REZISTENCA NDAJ EPJES (Nb,Rd )


Tabela 6.2: Zgjedhja e lakoreve të epjes për prerjet tërthore
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)

6.3. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE


Draft-3
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.3. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE

6.3.2. PËRKULJA NGA VEPRIMI I MOMENTIT (MEd )

 Kemi 4-raste të sforcimeve në përkulje, sipas klasave të prerjeve

σ ≤ fy σ =fy σ =fy

M M M
σ ≤ fy σ =fy σ =fy
Lineare Elasto-plastike Plastike
Fig-6.7: Gjendja e sforcimit normal nga momenti përkulës, për klasat e prerjeve 1,2 dhe 3

σ ≤ fy

σ ≤ fy
Fig-6.7: Gjendja e sforcimit normal nga momenti përkulës, për klasën e prerjeve 4
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.3. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE

6.3.3. PËRKULJA NGA VEPRIMI I MOMENTIT (MED ) - Rezistenca e prerjes tërthore sipas klasave

 Vlera projektuese e momentit në përkulje (MEd ) për çdo prerje duhet të plotësoi kushtin që:

MEd
≤ 1.0 6.15 (Mc,Rd ) Momenti përkulës rezistuese i prerjes
Mc,Rd

 Rezistenca projektuese në përkulje e prerjes tërthore ndaj një aksi kryesor caktohet sipas:
σ =fy
Wpl ⋅ fy
a. Për klasat e prerje tërthore 1 ose 2 : M
= c,Rd M=
pl,Rd 6.16 MPL
γ M0
σ =fy
σ ≤ fy

Wel,min ⋅ fy M < MPL


b. Për klasat e prerje tërthore 3 : M
= c,Rd M=
pl,Rd 6.17
γ M0
σ ≤ fy
σ1 ≤ fy

Weff ,min ⋅ fy
c. Për klasat e prerje tërthore 4 : M
= c,Rd M=
pl,Rd 6.17
γ M0 M < MPL

σ2 < fy
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.3. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE

6.3.3. PËRKULJA NGA VEPRIMI I MOMENTIT (MEd ) - Rezistenca e prerjes tërthore sipas klasave

Wpl -Momenti rezistues plastik i prerjes


Wel,min -Momenti rezistues elastik minimal i prerjes
Weff,min -Momenti rezistues efektiv minimal i prerjes

-Wel,min dhe Weff,min i korrespondojnë fibrave të prerjes me sforcime maksimale:

6.4. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE ME FORCË TRANSVERSALE

6.4.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj forcës TRANSVERSALE (VEd )

VEd
≤ 1.0 6.18 (Vc,Rd ) Forca transversale rezistuese e prerjes
Vc,Rd
VEd
 a. Rezistenca plastike Vpl,Rd :
Av
A v (fy / 3) A v ⋅ fy G
V=
c,Rd V=
pl,Rd = 6.17 y
γ M0 γ M0 ⋅ 3

Av -Sipërfaqja transversale e prerjes e cila mund të caktohet si në vijim: (fy 3) z


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.4. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE ME FORCË TRANSVERSALE

6.4.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj forcës transversale (VEd )

A v =A − 2bt f + (t w + 2r)t f
a. -për profilet e petëzuara I dhe H,
ngarkesa paralel me Fletën vertikale: por jo më pak se: ηhw t w

b. -për profilet e petëzuara [ , A v =A − 2bt f + (t w + r)t f


ngarkesa paralel me Fletën vertikale:

tf
c. -për profilet e salduara I dhe H,
ngarkesa paralel me Fletën vertikale: A v = ηh w t w tw
𝐶𝐶 y
h hw

η -në anën e sigurisë (në mënyrë konservative) mundë të merret η=1

z
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.4. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE ME FORCË TRANSVERSALE

6.4.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj forcës transversale (VEd )

 Sipërfaqja transversale Av, për raste të veprimit të ngarkesës në drejtim të akseve: (y-y) dhe (z-z)

a. -për profilet e petëzuara I dhe H, b. -për profilet e petëzuara [

a. -profilet me seksion drejtkëndësh të zbrazët c. -për profilet e salduara I dhe H,


6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.4. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE ME FORCË TRANSVERSALE

6.4.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj forcës TRANSVERSALE (VEd )

 b. Rezistenca elastike për forcën transversale Vc,Rd , verifikohet sipas shprehjes:


Vz τ
τEd τ
≤ 1.0 6.18
fy ( 3 ⋅ γ M0 )
My G y τmax fy 3 ⋅γM0
=

V S
τEd =Ed 6.19
I⋅ t τ
Sforcimi tangjentor-

VEd -Forca transversale projektuese


S -Momenti statik ndaj akseve qendrore i pjesës së prerje ndërmjet pikës
për të cilën kërkohet sforcimet tangjentore dhe kufirit të prerjes.
I -Momenti i inercisë i prerjes tërthore
t -trashësia në pikën e kalkulimit - ekzaminimit.

 Për profilet e petëzuara I dhe H, sforcimi tangjentor në Fletën vertikale mund të merret si:

VEd
τEd , nëse raport: A f A w ≥ 0.6 6.20
Aw

Af -Sipërfaqja e fllanxhave dhe


Aw =hw tw -Sipërfaqja e fletës vertikale
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.4. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE ME FORCË TRANSVERSALE

6.4.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj forcës transversale (VEd )

 Për rezistencën tangjentore nga epje e fletës vertikale pa përforcime, duhet të plotësohet kushti që:

hw ε
> 72 , ku ε= 235 fy , dhe η=1 6.21
tw η

6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE


6.5.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS TRANSVERSALE (VEd )

 Ku forca transversale është e pranishme, duhet merret në konsideratë efekti i saj në momentin rezistues
përkulës.

 Nëse forca transversale Ved është 50% më e vogël ose baras me forcën transversale Vpl,Rd, atëherë ndikimi i sajë
në reduktimin e momentit të përkuljes rezistues MRd të prerjes, mund të neglizhohet, përveç nëse epja
tangjentore redukton rezistenca e prerjes:

→ VEd ≤ 50%Vpl,Rd , nu kemi reduktim të momentit MRd .


6.22
→ VEd > 50%Vpl,Rd , kemi reduktim të momentit MRd .
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE

6.5.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS TRANSVERSALE (VEd )

 Nëse forca transversale Ved është 50% më e madhe se forca transversale Vpl,Rd, atëherë reduktimi i momentit të
përkuljes rezistues MRd të prerjes, duhet të merret si rezistencë projektuese e prerjes tërthore, të kalkuluar me
reduktimin e rezistencës në rrjedhje (fy) për pjesën e sipërfaqes transversale të prerjes tërthore.

My,V.Rd
VEd

fy
2VEd τ
→ fyr = (1 − ρ) ⋅ fy , ku → ρ=( − 1)2 6.23
tf
Vpl,Rd
fyr
MEd y
h hw

tw fyr
 Për prerjet tërthore I dhe H (me fllanxha të barabarta),
në përkulje ndaj aksit kryesor (y-y), momenti rezistues τ
në përkulje i My,V.Rd i reduktuar për shkak të ndikimit të b fy
z
forcës transversale mund të kalkulohet sipas shprehjes:

ρA 2w fy Wpl ⋅ fy
→ M y,V.Rd =(Wpl,y − ) , -Për klasat 1 ose 2 : M
= M=
4t w γ M0 c,Rd pl,Rd
γ M0
6.24 Wel,min ⋅ fy
ku → M y,V.Rd ≤ M y,c,Rd -Për klasat 3 : M=
c,Rd M=
pl,Rd
γ M0
dhe : A w
= hw ⋅ t w Weff ,min ⋅ fy
-Për klasat 4 : M=
c,Rd M=
pl,Rd
γ M0
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE

6.5.1. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS TRANSVERSALE (VEd )

 a. Për klasat 1 ose 2 të prerjeve tërthore :

 Nëse forca aksiale Ned është e pranishme, atëherë duhet merret në konsideratë efekti i saj në reduktimin e
momentit rezistues përkulës MRd të prerjes.

• Për klasat e prerjes tërthore 1 dhe 2, duhet të plotësohet kushti që:

MEd ≤ MN,Rd 6.24

MN,Rd -Momenti rezistues plastik i reduktuar


si shkak veprimit të forcës aksiale NEd

• Për prerjet tërthore drejtkëndëshe të plota, MN,Rd mund të kalkulohet sipas

2
MN,Rd Mpl,Rd
= 1 − N
 (
Ed Npl,Rd )  6.25
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE
6.5.2. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS AKSIALE (NEd )

 Sqarim i formulës ( 6.25)

∑ MY −Y =0 ⇒ MN,Rd =NC ⋅ y1 + NT ⋅ y 2 Wpl


=
1 2
bh ,=
σy
fy
1 1 1 1 4 γ M0
⇒ MN,Rd
= (1 + η)bhσ y (1 + η)h + (1 − η)bhσ y (1 − η)h
2 4 2 4 Wpl fy
1 2 Mpl,Rd = Wpl σ y =
⇒ MN,Rd
= bh σ y (1 − η2=
) Wpl ⋅ σ y (1 − η2 ) γ M0
4

  2
N  MN,Rd -Momenti rezistues plastik i
⇒ MN,Rd = Mpl,Rd 1 −  Ed   reduktuar si shkak i i veprimit
  Npl,Rd  
  të forcës aksiale NEd

 Për prerjet tërthore simetrike I dhe H si dhe prerje tjera me fllanxha efekti i forcës normale në rezistencën
plastike të momentit ndaj aksit (y-y) nuk duhet të merret parasysh, nëse të dy-kriteret në vijim janë të
plotësuara:

NEd ≤ 0.25 ⋅ Npl,Rd , dhe 6.26

0.5 ⋅ hw t w fy
NEd ≤ , 6.27
γ M0
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE
6.5.2. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS AKSIALE (NEd )

 Për prerjet tërthore simetrike I dhe H, efekti i forcës normale në rezistencën plastike të momentit ndaj aksit (z-z)
nuk duhet të merret parasysh, nëse:

hw t w fy
NEd ≤ , 6.28
γ M0

 Për prerjet tërthore I dhe H të profileve të petëzuara dhe me saldim më fllaxha të barabar, shprehjet e përafërta
në vijim mund të përdoren për llogaritjen e momenti rezistues plastik të reduktuar MN,Rd si shkak i veprimit të
forcës aksiale Ned.:

për aksin y-y


6.29
→ M=
N,y,Rd Mpl,y,Rd (1-n) (1 − 0.5a), por MN,y,Rd ≤ Mpl,y,Rd

për aksin z-z


6.30
→ për n ≤ a: MN,z,Rd =
Mpl,z,Rd

ku :→ n =NEd Npl,Rd
a=
(A − 2bt f ) A, por a ≤ 0.5
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE
6.5.2. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS AKSIALE (NEd )

 Për profilet e zgavruara me prerjet tërthore drejtkëndësh me trashësi të njëjte të mureve dhe për profilet e
salduara kut (box) me fllanxha të barabarta dhe brinjë (fletë) të barabartë, shprehjet e përafërta në vijim mund të
përdoren për llogaritjen e momenti rezistues plastik të reduktuar MN,Rd si shkak i veprimit të forcës aksiale Ned.:

për aksin y-y


6.29
→ M=
N,y,Rd Mpl,y,Rd (1-n) (1 − 0.5a w ), por MN,y,Rd ≤ Mpl,y,Rd

për aksin y-y


6.30
→ M=
N,z,Rd Mpl,z,Rd (1-n) (1 − 0.5a f ), por MN,z,Rd ≤ Mpl,z,Rd
ku :→ a w =(A − 2bt) A, por a w ≤ 0.5 për prerje të zgavruara
aw =
(A − 2bt f ) A, por a w ≤ 0.5 për prerje të salduara kuti (box)
af =
(A − 2bt) A, por a f ≤ 0.5 për prerje të zgavruara
af =
(A − 2bt f ) A, por a f ≤ 0.5 për prerje të salduara (box)

 Për rastin e përkuljes bi-aksiale (y-y dhe z-z), mund të përdoret kriteri si në vijim:

α β
 M y,Ed   M z,Ed 
  +   ≤ 1, 6.31
 MN,y,Ed   MN,z,Ed 
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE
6.5.2. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS AKSIALE (NEd )

• α dhe β janë konstanta të cilat në rastin më të sigurt mund të merren të barabartë me një (1), në kundërtën
mund të merren si:

 Për prerjet tërthore simetrike I dhe H → α = 2; β = 5 ⋅ n, por β ≥ 1

 Për prerjet e zgavruara rrethore α 2; =


→= β 2
M N,y,Rd = M N,z,Rd = M pl,Rd( 1 - n1.7 )

1.66
 Për prerjet e zgavruara drejtkëndëshe → α =β = 2
, por α = β ≤ 6
1 − 1.13 ⋅ n
ku :→ n =NEd Npl,Rd

 b. Për klasën 3 të prerjeve tërthore:

fy NEd M y,Ed M z,Ed fy


σ x,Ed = , ku: → σ x,Ed= + + ≤ 6.31
γ M0 A Wel,y,min Wel,z,min γ M0

• σx,Ed – Është vlera e llogaritur e sforcimit normal nga veprimi i momentit përkulës MEd dhe forcës aksiale NEd.

• Shenja (+) ose (-) për NEd, My,Ed dhe Mz,Ed, varen nga kombinimi direkt i diagramit të sforcimeve normale, për
vlerën maksimale absolute të σx,Ed.
6. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE SIPAS GJENDJE KUFITARE TË FUNDME (ULS)
6.5. DIMENSIONIMI I ELEMENTEVE NË PËRKULJE, ME FORCË TRANSVERSALE DHE ME FORCË AKSIALE
6.5.2. Rezistenca e prerjes tërthore ndaj MOMENTIT TË PËRKULJES (MEd) dhe FORCËS AKSIALE (NEd )

 c. Për klasën 4 të prerjeve tërthore:

fy NEd M y,Ed M z,Ed fy


σ x,Ed = , ku: → σ x,Ed= + + ≤ 6.31
γ M0 A Weff ,y,min Weff ,z,min γ M0

• σx,Ed – Është vlera e llogaritur e sforcimit normal nga veprimi i momentit përkulës MEd dhe forcës aksiale NEd.

• Shenja (+) ose (-) për NEd, My,Ed dhe Mz,Ed, varen nga kombinimi direkt i diagramit të sforcimeve normale, për
vlerën maksimale absolute të σx,Ed.
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.3. LIDHJET

Tabela 9.3.1: Faktorët e pjesshëm të sigurisë γM për nyjat-lidhjet


Rezistenca e bulonave saldimeve dhe pllakave në aftësi mbajtës γM2 1.25
Rezistenca në rrëshqitje γM3 1.25 (1.1 për SLS)
Rezistenca e nyjave të mbajtësit kapriat seksion e zgavruar γM5 1.0

9.4.1. Karakteristikat kryesore të bulonave


Tabela 9.4.1: Vlerat nominale të rezistencës në rrjedhje fyb dhe dhe kufitare fub e çelikut
për bulonat sipas klasave

 Diametri i vrimës për bulona-normal


d0 = d + 1 mm, për M12
d0 = d + 2 mm, për M16 deri M24
d0 = d + 3 mm, për ≥ M27
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.2. Kategorizimi i lidhjeve me bulona

 Lidhjet me bulona nën ngarkesë transversal, kemi 3-kategori ( A,B,C)


 Lidhjet me bulona nën ngarkesë tërheqëse, kemi 2-kategori ( D,E), sipas tabelës 9.4.2

Tabela 9.4.2: Kategorizimi i lidhjeve me bulona


Kategoria Kriteri Sqarimet
Lidhjet me bulona nën ngarkesë transversal
A Fv,Ed ≤ Fv,Rd Nuk kërkohet paranderje
Lloji i aftësisë mbajtëse Fv,Ed ≤ Fb,Rd Bulonat e klasave 4.6 deri 10.9 mund të përdore

Fv,Ed,ser ≤ Fs,Rd,ser
B
Rezistenca në rrëshqitje për SLS
Fv,Ed ≤ Fv,Rd Bulonat e paranderur kL. 8.8 dhe 10.9 duhet të përdoren
Fv,Ed ≤ Fb,Rd
C Fv,Ed ≤ Fv,Rd
Bulonat e paranderur kL. 8.8 dhe 10.9 duhet të përdoren
Rezistenca në rrëshqitje për ULS Fv,Ed ≤ Fb,Rd Nnet,Rd –rezistenca plastike e prerjes neto
ΣFv,Ed ≤ ΣNnet,Rd
Lidhjet me bulona nën ngarkesë tërheqëse
Nuk kërkohet paranderje
D Ft,Ed ≤ Ft,Rd
Bulonat e klasave 4.6 deri 10.9 mund të përdore
Jo për paranderje Ft,Ed ≤ Bp,Rd Bp,Rd – Rezistenca nga depërtimi
E Ft,Ed ≤ Ft,Rd Bulonat e paranderur kL. 8.8 dhe 10.9 duhet të përdoren
Me paranderje Ft,Ed ≤ Bp,Rd Bp,Rd – Rezistenca nga depërtimi
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.3. Distanca minimale/maksimale e bulonave

Përshkrimi Distanca minimale e Distanca maksimale e bulonave


bulonave Çeliku i ekspozuar ndaj Çeliku nuk është i
kushteve atmosferike ose ekspozuar ndaj kushteve
ndikime tjera korrozive atmosferike ose ndikime
tjera korrozive
Distanca nga fundi: e1 1.2 d0 4t + 40 mm -

Distanca nga skaji anësor: e2 1.2 d0 4t + 40 mm

Distanca mes kolonave: p1 2.2 d0 Më e vogla nga Më e vogla nga


14t ose 200mm 14t ose 200mm
Distanca mes rreshtave: p2 2.4 d0 /(1.2 d0 -rasti: b) Më e vogla nga Më e vogla nga
14t ose 200mm 14t ose 200mm

a) b)

Figura 9.4.2
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

a. Rezistenca e buloni nën ngarkesë transversale (rezistenca në prerje)

α v ⋅ A ⋅ fub
Fv,Rd = ,
γ M2
9.1
α ⋅ A s ⋅ fub
Fv,Rd = v
γ M2

a.) αv = 0.6 -për të gjitha klasat e bulonave: pa fileta

A = As
b.) αv = 0.6 -për bulonat e KL: 4.6, 5.6, dhe 8.8, me fileta

c.) αv = 0.5 -për bulonat e KL: 4.8, 5.8, dhe 10.9, me fileta

A -sipërfaqja e prerjes tërthore të bulonit pa fileta


As -sipërfaqja e prerjes tërthore të bulonit me fileta
fub -rezistenca kufitare e çelikut për bulon
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

0.6 ⋅ A ⋅ fub
Fv,Rd = për të gjitha klasat e bulonave: pa fileta 9.1a
γ M2
0.6 ⋅ A s ⋅ fub
Fv,Rd = për bulonat e KL: 4.6, 5.6, dhe 8.8: me fileta 9.1b
γ M2
0.5 ⋅ A s ⋅ fub
Fv,Rd = për bulonat e KL: 4.8, 5.8, dhe 10.9: me fileta 9.1c
γ M2

Vërejte: Ku bulonat transmetojnë ngarkesën transversale, duke kaluar nëpër pllaka shtesë të
ashtuquajtura paket-pllaka, me trashësi totale tp (Figura 9.4.3), rezistenca ndaj forcave
transversalë (rezistenca në prerje) duhet të reduktohet me faktor? β P , e dhënë me shprehjen:

paket-pllaka
tp

9⋅d
βp , por: βp ≤ 1 9.2
8 ⋅ d + 3 ⋅ tp

Fig .9.4.3 bulona kokë-zhytur


9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

b. Rezistenca në aftësi mbajtëse (përreth vrimës së pllakës)

k1 ⋅ αb ⋅ d ⋅ t ⋅ fu
Fb,Rd = 9.3
γ M2
fub
Ku αb më e vogël nga: =>= d ; αb
αb α= ; ose
= αb 1.0
fu

e1
αd = , për bulonet e fundit
3d0
Në drejtim të ngarkesës αd =>
p1
=
αd − 0.25, për bulonet e brendshëm
3d0

e2

k1 p2
e2

αb Figura 9.4.3
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

e2
( 2.8 ⋅ − 1.7), ose 2.5, për bulonat e skajit
Normal në drejtim të ngarkesës, d0
k1 më e vogël nga => p2
(1.4 ⋅ − 1.7), ose 2.5, për bulonat e brendshëm
d0
 Shiko figurën 9.4.2

c. Rezistenca e buloni në tërheqje

k 2 ⋅ fub ⋅ A s
Ft,Rd = 9.4
γ M2
As -sipërfaqja e sforcimeve në tërheqje
k2 = 0.9, dhe k2 = 0.63 për bulonave kokë-zhytur (fig. 9.4.4)

0.9 ⋅ fub ⋅ A s
Ft,Rd =
γ M2 9.4a

0.63 ⋅ fub ⋅ A s
Ft,Rd =
γ M2 9.4b Fig .9.4.4 bulona kokë-zhytur
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

d. Për kombinimin e ngarkesës transversale dhe në tërheqje

Fv,Ed Ft,Ed
+ ≤ 1.0 9.5
Fv,Rd 1.4 ⋅ Ft,Rd

e. Bulonat e paranderur (Klasa 8.8 dhe 10.9)

Në raste kur kemi ndërrim të shpeshte të sforcimeve, atëherë bulonat e paranderur duhet shtrënguar
së paku deri në 70% e rezistencës në tërheqje, ashtu që të arrihet lidhje me kontakt të elementeve pa
rrëshqitje (realizimi i lidhjes me fërkim).

e.1. Rezistenca në rrëshqitje

ks ⋅n ⋅ µ
Fs,Rd
= ⋅ Fp,C 9.6
γ M3
ks ⋅n ⋅ µ
F=
s,Rd,ser ⋅ Fp,C
γ M 3,ser 9.7
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

ks -është e dhënën në tabelën 9.4.3


n -numri i rrafsheve rrëshqitëse
µ -faktori i fërkimit (rrëshqitjes) i dhënë në tabelën 9.4.4
Fp,C -forca e paranderjes të bulonit

Fp,C = 0.7 ⋅ fub ⋅ A s 9.8

f. Kombinimin me ngarkesës transversale dhe në tërheqje

Nëse lidhja me rezistencë ndaj rrëshqitje, përveç forcës transversale Fv,Ed ose Fv,Ed,ser , që tenton të
shkaktojë rrëshqitjen, është subjekt i veprimit edhe i forcës në tërheqje Fv,Ed ose Fv,Ed,ser , atëherë
kalkulimi i rezistencës ndaj rrëshqitjes për bulon duhet të merret si në vazhdim:

k s ⋅ n ⋅ µ ⋅ (Fp,C − 0.8 ⋅ Ft,Ed,ser )


-për kategorinë B: Fs,Rd,ser
= 0.7 ⋅ fub ⋅ A s 9.9
γ M3

k s ⋅ n ⋅ µ ⋅ (Fp,C − 0.8 ⋅ Ft,Ed )


=
-për kategorinë C: Fs,Rd 0.7 ⋅ fub ⋅ A s 9.10
γ M3
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.4. Rezistenca projektuese e bulonave

Tabela 9.4.4
Përshkrimi ks
Bulonat në vrima normale. 1.0
Bulonat në vrima të mëdha ose vrima të zgjatura-shkurt më
0.85
aks të zgjatjes normal në drejtim të transferimit të forcës.
Bulonat në vrima të zgjatura-gjatë më aks të zgjatjes normal
0.7
në drejtim të transferimit të forcës.
Bulonat në vrima të zgjatura-shkurt më aks të zgjatjes paralel
0.76
me drejtim të transferimit të forcës.
Bulonat në vrima të zgjatura-gjatë më aks të zgjatjes paralel
0.63
me drejtim të transferimit të forcës.

Tabela 9.4.5
Klasa e përpunimit të sipërfaqeve ks
(shiko 1.2.7 Standardin Referent: Grupi 7
A 1.0
B 0.85
C 0.7
D 0.76
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.6. Lidhjet e gjata

Nëse distanca Lj mes bulonave të skajshme të lidhjeve sipas figurës (9.4.5 a,b) është më e madhe se
15d, atëherë forca rezistuese transversale Fv,Rd për të gjithë bulonat duhet shumëzohet me faktorin
reduktues βLf e dhënë sipas shprehjes:

L j − 15 ⋅ d
1−
βLf = , por: 0.75 ≤ βLf ≤ 1.0 9.11
200 ⋅ d

a.) b.)

Fig .9.4.5 bulona kokë-zhytur

Atëherë forca rezistuese transversale Fv,Rd do të jetë:

α v ⋅ A ⋅ fub
Fv,Rd
= ⋅ βLf ,
γ M2 9.12
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.5. Profilet < L > të lidhura në një krah dhe elementët jo-simetrike të lidhur në tërheqje

Ekscentriciteti në nyje, shih fig. 9.4.6, dhe efektet e distancës mesë bulonave dhe skajeve, duhet të
merren parasysh në përcaktimin e rezistencës e projektuese të:
- jo simetria e elementeve
- elementet simetrike të lidhura me jo-simetri, silurse profilet «L» të lidhura vetëm me
një anë (krahë)

Pra për profilet «L» të lidhura vetëm me një-anë në tërheqje mund të kalkulohen si me ngarkesë
koncentrike me sipërfaqe efektive neto, ku rezistenca kufitare duhet të caktohet si në vijim:

2.0 ⋅ (e 2 − 0.5 ⋅ d0 ) ⋅ t ⋅ fu
Nu,Rd = ,
-për 1-bulon γ M2 9.12

β 2 ⋅ Anet ⋅ fu
Nu,Rd = ,
-për 2-bulon γ M2 9.13

β 3 ⋅ Anet ⋅ fu
Nu,Rd = , 9.14
-për 3-bulon e më shumë γ M2
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.5. Profilet < L > të lidhura në një krah dhe elementët jo-simetrike të lidhur në tërheqje

β1 dhe β2 -janë faktorë të reduktimi distanca mes bulonave p1 të dhëna në tabelën 9.4.6
Anet -Sipërfaqja neto e profilit «L».

Tabela 9.4.6

Distanca mes bulonave: p1 ≤ 2.5 d0 ≥ 5 d0


2-bulona: β2 0.4 0.7
3-bulona e më shumë β3 0.5 0.7

a.)

a. 1-bulon
b. 2-bulona
c. 3-bulona e më shumë
b.) c.)
fig. 9.4.6
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.6. Dimensionimi në bllok shkëputjeje


Shkëputja në bllok përbëhet nga dështimi ndaj forcave transversale në rreshtin e bulonave përgjatë
faqes transversale të grupit të vrimave, shoqëruar me thyerje në tërheqje përgjatë vijës së vrimave të
bulonave, në faqen në tërheqje të grupit të bulonave (fig. 9.4.6)

1 -forcë e vogël në tërheqje


2 -forcë e madhe transversale
3 -forcë e vogël transversale
(fig. 9.4.6) 4 -Forcë e madhe në tërheqje
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.4 DIMENSIONIMI I LIDHIJEVE ME BULONA

9.4.5. Dimensionimi në bllok shkëputjeje

Për një grup bulonash simetrik subjekt i një ngarkese koncentrike rezistenca projektuese e bllok
shkëputjes Veff,1.Rd është e dhënë me shprehjen:

fu ⋅ Ant fy ⋅ Anv
V=
eff ,1,Rd + 9.15
γ M2 3 ⋅ γ M0

Ant -Sipërfaqja neto në tërheqje


Anv - Sipërfaqja neto tangjentore (transversale)

Për një grup bulonash subjekt i një ngarkese ekscentrike rezistenca projektuese e bllok shkëputjes
Veff,2.Rd është e dhënë me shprehjen:

0.5 ⋅ fu ⋅ Ant fy ⋅ Anv


Veff ,1,Rd
= + 9.12
γ M2 3 ⋅ γ M0
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.2. Saldimet Ballor

 Rezistenca projektuese e saldimit ballor me penetrim të plotë, duhet të merret si e njëjtë me


rezistencën e projektimit të pjesës më të dobët nga pjesët e lidhura. Rezistenca në rrjedhje e
saldimit fy,w , duhet të jetë së paku sa rezistenca në rrjedhje e pjesëve lidhëse (si në shtypje ashtu
edhe në tërheqje.

fy,w = fy t weld = t elem

 Rezistenca projektuese e saldimit ballor me penetrim të pjesshëm, duhet të merret e njëjtë me rezistencën e
projektimit të saldimit këndorë, ku thellësia e penetrimit duhet të caktohet me metoda eksperimentale

Fig. 9.5.1 Format e saldimit ballor


9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Saldimi këndor është lloji i saldimi i cili më së shpeshti përdoret në lidhjet e elementeve me saldim.

1. Këmbëza
2. Rrënja
3. Faqja
4. Maja
5. Fyti (trashësia)

Fig. 9.5.2 Format e saldimeve këndor


9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Modeli i dimensionimit të saldimit këndor

a trashësia efektive e fytit të saldimit këndor


σ⊥ sforcimet normale, normal në fytin e saldimit
σ|| sforcimet normale, paralel me aksin e saldimit (neglizhohet)
τ⊥ sforcimet tangjentor, normal me aksin e saldimit
τ|| sforcimet tangjentor, paralel me aksin e saldimit
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca projektuese e saldimit këndor kalkulohet sipas shprehjes:

fu
σ 2⊥ + 3 ⋅ ( τ 2⊥ + τ2 ) ≤ 9.13
β w ⋅ γ Mw

fu 9.14
σ ⊥ = 0.9
γ Mw

Për σ⊥ dhe τ⊥ baras me zero: σ=


⊥ τ=
⊥ 0

fu
τ =
β w ⋅ γ Mw ⋅ 3 9.15

Për τ!! baras me zero: τ = 0

fu
σ 2⊥ + 3 ⋅ τ 2⊥ ≤ 9.16
β w ⋅ γ Mw
fu rezistenca kufitare e materialit të pjesëve lidhëse
βw faktori ndërlidhës i dhën në tabelë
γMw faktori i pjesshëm i sigurisë për material saldues
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca projektuese e saldimit këndor kalkulohet sipas shprehjes:

Faktori ndërlidhës: β w për saldim këndor


9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca e dy saldimit këndor paralele tangjentore: σ=


⊥ τ=
⊥ 0

F
τ = 9.16
2 ⋅ a ⋅ l

fu
τ =
β w ⋅ γ Mw ⋅ 3

F fu
=
2 ⋅ a ⋅ l β w ⋅ γ Mw ⋅ 3 9.17

2 ⋅ a ⋅ l ⋅ fu
Fw,Rd =
β w ⋅ γ Mw ⋅ 3 9.19
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca e dy saldimit këndor normal tangjentore: τ = 0


τ = 0
σw
σ=
⊥ τ=
⊥ 9.20
2

fu
σ ⊥ + 3 ⋅ τ 2⊥ ≤
β w ⋅ γ Mw

2 2
 σw   σw  fu
  + 3   ≤
 2  2 β w ⋅ γ Mw

fu
σw ≤
β w ⋅ γ Mw ⋅ 2 9.21

a ⋅ b ⊥ ⋅ fu
Fw,Rd =
β w ⋅ γ Mw ⋅ 2 9.22
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca e dy saldimit këndor –Lidhja në konzolë:

Forca transversale: VEd = R Ed FEd

Transferohet me saldim këndorë të FEd


flet.vert.: τ =
2 ⋅ a ⋅h

Momenti përkulës: M=
Ed R Ed ⋅ e

Transferohet nga forma e saldimit duke


kalkuluar momentin rezis. të prerjes: Wwe

Për fllanxhën e poshtme të saldimit MEd


σ w1 =
kemi Wwe,1 dhe sforcimi: Wwe,1

Për fllanxhën e poshtme të saldimit


MEd
σ w2 =
kemi Wwe,2 dhe sforcimi: Wwe,2
9. NYJAT DHE LIDHJET
9.5. LIDHJET ME SALDIM

9.5.3. Saldimet Këndor

 Rezistenca e dy saldimit këndor –Lidhja në konzolë:

σw
Sforcimi normale σ⊥ dhe τ⊥ do të jenë:
σ=
⊥ τ=

2

fu
Rezistenca e saldimit këndorë do të jetë: σ 2⊥ + 3 ⋅ ( τ 2⊥ + τ2 ) ≤
β w ⋅ γ Mw

You might also like