You are on page 1of 151

ÜÇGENLER Bölüm – 1

Temel Kavramlar ve Doğruda Açılar Örnek :


Nokta : Bir kalemin düzlem üzerinde bıraktığı ize nokta denir.     
Noktanın belli bir alanı hacmi veya boyutu yoktur.
Nokta büyük harfle gösterilir. Şekilde bir doğrunun üzerindeki A, B, C, D, E noktaları göste-
  rilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Doğru : İki ucu sınırsız aynı doğrultulu noktaların kümesidir.
Tek boyutludur ve genişliği yoktur. Yalnız uzunluğu vardır, a) [AC] , [BD] = ?
fakat uzunluğu ölçülemez.

   b) [AC] + [BD] = ?


c) [AC[ + ]DB[ = ?
 


d) ]BC] + [ED = ?
Doğru parçası : İki nokta ile bu iki nokta arasında kalan nokta-
ların birleşim kümesine doğru parçası denir. Uzunluğu ölçüle-
bilir. e) ]AB + ]DB = ?

 

Örnek :
 
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

  


 
 
Not : | AB |, [AB] doğru parçasının uzunluğu demektir.  

Işın : Bir ucu başlangıç noktası olup diğer ucu sonsuza giden 
noktaların oluşturduğu kümeye ışın denir. Işının uzunluğu
ölçülemez. 
 
  


 
Şekildeki verilenlere göre, aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Açı : Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşimine açı de-
a) DéAK + BéLC = ?
nir.

  
 



AéOB = [OA , [OB




b) (CéAF) + MéLN = ?
AéOB açısı, BéOA açısı veya ëO açısı şeklinde isimlendirilir.

Not :  
 

 
 



 c) (DéAK) + (NéLM) = ?

 
 
(AéOB) : Açı ve iç bölgesi olarak tanımlanır. 




AéOB açısının ölçüsü m(AéOB) = a° dir.
 


2
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Açı Çeşitleri : Açıortay : Bir açıyı iki eş parçaya bölen ışına açının açıortayı
denir.
a) Dar Açı : Ölçüsü 0° ile 90° arasında olan açılara dar açı
denir. 




0° < a < 90° [OC ışını AéOB


  nin açıortayıdır.




b) Dik Açı : Ölçüsü 90° olan açılara dik açı denir.
Örnek : Düzlemde, komşu iki açının açıortayları arasında ka-
lan açı 40° dir.

Bu iki açının farkları 10° olduğuna göre, küçük açının
ölçüsü kaç derecedir?




a = 90°, [OA = [OB şeklinde gösterilir.


Örnek :
c) Geniş Açı : Ölçüsü 90° ile 180° arasında olan açılara geniş
açı denir.



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 



    

90° < a < 180° ABC doğru açı, m(DéBE) = 50°

d) Doğru Açı : Ölçüsü 180° olan açılara doğru açı denir. [BK, CéEB nin açıortayı

 [BL, DéBA nın açıortayı

  
olduğuna göre, m(LéBK) kaç derecedir?

a = 180°
e) Tam Açı : Ölçüsü 360° olan açılara tam açı denir.

 Örnek :



a = 360°
Komşu Açılar : Başlangıç noktaları aynı olan üç ışının birer
ışını ortak olacak şekilde oluşturduğu iki açıya komşu açılar 
denir.

  

 AéBC ile CéBD komşu iki açı, m(AéBC) = 20° ve [BC = [BD dir.
 Buna göre, ABD açısının açıortayı ile CBD açısının açıor-
 tayı arasında kalan dar açı kaç derecedir?

AéOB ile BéOC komşu açıdır.


AéOB ile AéOC komşu açı değildir.

3
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Tümler Açı : Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıya tümler açı denir. Örnek :
Açılardan birinin ölçüsü a ise tümleyeni 90 – a derecedir.

Bütünler açı : Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıya bütünler açı
denir.
Şekilde belirli bir açı ile açılmış bir kapı gösterilmiştir. Bu kapı
Açılardan birinin ölçüsü a derece ise bütünleyeni 180 – a en fazla şekilde gösterilen açının bütünleri kadar açılabilmek-
derecedir. tedir.
Kapıyı şekildeki açının 2 katı daha açarsak kapının açılma-
sına 40° kaldığına göre, gösterilen şekilde iken kapı kaç
derecelik açıyla açıktır?

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :
Tümlerinin ölçüsü kendisinin 4 katından 20 fazla olan açı-
nın ölçüsü kaç derecedir?

Ters Açılar : Kesişen iki doğrunun oluşturduğu açılardan zıt


yönlü olanlarına ters açılar denir.
Ters açıların ölçüleri birbirine eşittir.

 

Örnek :
2 
Kendisi ile bütünlerinin oranı olan açının tümleri kaç
7  
derecedir? 

a ile c ters açıdır ve a = c dir.


b ile d ters açıdır ve b = d dir.

4
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Paralel İki Doğruyu Kesen Doğrunun Oluşturduğu Açılar Karşı Durumlu Açılar : Paralel iki doğru arasında kalan ve birbi-
rine bakan açılara karşı durumlu açılar denir.
Yöndeş Açılar : İki doğrunun bir kesenle yaptığı açılardan aynı
yöne bakan açılara yöndeş açılar denir. Eğer doğrular birbirine 
paralel ise yöndeş açılar birbirine eşittir.


 

 
  
 


 


d1 // d2

x + d = 180° ve c + y = 180° olur.


d1 // d2

a = x, b = y, c = z, d = t olur.
İç Ters Açılar : İki doğrunun bir kesenle yaptığı açılardan
içerde olup birbirlerine ters olan açılara iç ters açılar denir.
Eğer doğrular birbirine paralel ise iç ters açılar birbirine eşittir.


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


 

Örnek :

  



d1 // d2, c = x, d = y olur.

Dış Ters Açılar : İki doğrunun bir kesenle yaptığı açılardan
dışarıda olup birbirlerine ters olan açılara dış ters açılar denir. 
 
Eğer doğrular birbirine paralel ise dış ters açılar birbirine eşit
olur.


şekilde verilenlere göre,

  I. a + b = 180°
II. a ile c yöndeş açı
III. b ile c karşı durumlu açı
 IV. b ile d iç ters açı

 V. a = c dir.
öncüllerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

d1 // d2, a = z, b = t olur.

5
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Örnek : Sonuçlar :

 
1)
 

 





  


[BA // [CD // [EF,


d1 // d2 olduğundan
m(AéBC) = m(CéBE) ve m(BéCD) = 110° dir. x = a + b dir.
Buna göre, m(BéEF) = a kaç derecedir? 2)






Örnek : 


 

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

d1 // d2 olduğundan
  a + c + e = b + d dir.
 3)
   


[BA // [CD, [CB] // [EF, m(AéBC) = 115°

m(DéCE) = 35° dir.
Buna göre, m(CéEF) = a kaç derecedir?  

d1 // d2 olduğundan
a + b + c = 360° dir.
4)
Örnek :





 

 
  

 d1 // d2 olduğunda, iki paralel doğru arasındaki n


tane açının toplamı
 (n – 1) : 180° dir.

[BA // [CD, [BC] // [KL, [KF + [CE = {D}

m(AéBC) = 40° ve m(FéKL) = 110° dir.


Buna göre, m(EéDF) = a kaç derecedir?

6
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Örnek : Örnek :
  



 
    

 

[BA // [DE, m(AéBC) = 3x + 10°  

m(CéDE) = 5x – 80°, m(BéCD) = 70° dir. AE // CF, m(DéCF) = 2 : m(DéAB),


Buna göre, m(AéBC) kaç derecedir? m(EéAD) = 2 : m(BéCD), m(AéBC) = 120°
Buna göre, m(AéDC) = a kaç derecedir?

Örnek :




 
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 

Egehan öğretmen bir kağıda şekildeki gibi [BA // [DE ve


m(BéCD) = 40° olacak şekilde bir soru yazıyor.
Bu soru Egehan öğretmene çok basit geldiği için cetvel ve Örnek :
açıölçer yardımıyla AéBC ve CéDE açılarının açıortay doğrularını  
çiziyor ve bu açıortay doğruları arasında kalan açının ölçüsünü
öğrencilerinden bulmalarını istiyor.
Buna göre, öğrencilerin bulmaları gereken açı değeri kaç
derece olabilir?
 

Örnek :



 

Şekilde [AB] // [ED] ve m(BéCD) = 130° olan bir kağıt parçası


gösterilmiştir.

• Kağıt B noktasından katlandığında C ! [AB] oluyor.

• Kağıt D noktasından katlandığında C ! [ED] oluyor.
 

Buna göre, katlama çizgileri arasında oluşan açı kaç

derece olabilir.
[BA // [EF, [BC] = [CD], m(AéBC) = 40°,

m(FéED) = 145°, m(EéDC) = a°


Buna göre, a kaç derecedir?

7
ÜÇGENLER Bölüm – 1

Örnek : Örnek :
   

 

 

 

 

 Dikdörtgen şeklindeki bir panoya eşkenar üçgen ve ikizkenar



dik üçgen şeklindeki tablolar, birer kenarları panonun kenarla-
rına paralel ve birer köşeleri çakışacak şekilde yapıştırılıyor.

  

E ! AB, M ! CD, AB // CD,

m(BéEF) = 150°, m(EéFK) = 140°, 

m(FéKL) = 130°, m(KéLM) = 160°


Yukarıda verilenlere göre, m(CéML) = a kaç derecedir?
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı) Buna göre, iki tablo arasında kalan a açısı kaç derecedir?

Örnek :
Örnek :
 
 

 
 



 
 
 




Hüseyin yolda bulduğu bir tel parçasını masanın üzerine


 
koyup aşağıdaki kurala uygun bir şekil oluşturmak istiyor.
[BA // [DE, m(BéCD) = m(KéFD) = 80°, Kural : A köşesi sabit ve telin masanın üzerinde kalması şar-
tıyla teli Şekil 1'deki gibi büküp a dar açısını oluştur.
m(AéBK) = m(KéBC), m(EéDF) = m(FéDC) dir.
Sonraki büküm işlemlerinde bir önceki açının 2 katı kadar zıt
Buna göre, m(BéKF) = x kaç derecedir? yönlü açı oluştur.
Hüseyin beşinci bükümde kural dışı hareket ederek en alttaki
doğruya paralel olacak şekilde teli büktüğünde telin dik kesişti-
ğini farkediyor.
Buna göre, Hüseyin'in ilk belirlediği açı kaç derecedir?

8
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Üçgende Açı 4)
Tanım : Düzlemde birbirine doğrusal olmayan üç noktayı bir-
leştiren üç doğru parçasının birleşimine üçgen denir. 


 
   


  
  
   

• A¿BC = [AB] , [BC] , [CA]

• a, b, c üçgenin iç açıları Not : İki kenarı birbirine eşit olan üçgene ikizkenar üçgen denir.

• a, b, i üçgenin dış açıları


Açı Kuralları 

1) Bir üçgenin iç açılarının toplamı 180° dir.


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 




a + b + c = 180°  


 
 
Taban açıları eşittir. m(AéBC) = m(AéCB)
2) Bir üçgenin dış açıları toplamı 360° dir.
Not : Bütün kenarları birbirine eşit olan üçgene eşkenar üçgen
denir.
 


a + b + i = 360°



 
3) Üçgenin bir dış açısının ölçüsü kendisine komşu olmayan iki
iç açısının ölçüsüne eşittir.  
 
 
m(AéBC) = m(AéCB) = m(BéAC) = 60°
 a+b=i

a+c=b

b+c=a
  

 

9
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
 

 




  


 
 
ABC bir üçgen, 

ABC bir üçgen,


m(AéBC) = 40°, m(BéAC) = 2x – 20, m(AéCB) = x + 10
olduğuna göre, m(AéCB) kaç derecedir? D ! [BC], | EB | = | ED |,

| FD | = | FC |, m(EéDF) = 80°


olduğuna göre, m(BéAC) = a kaç derecedir?
Örnek :



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 
  

ABC bir üçgen, D ! [BA, E ! [BC


Örnek :
m(AéBC) = 50°, m(DéAC) = 5x, m(AéCE) = 6x – 34 

olduğuna göre, ABC üçgeninin en büyük iç açısı kaç 


derecedir?


 
Örnek : 

 İkizkenar üçgen şeklindeki iki karton, düzlemde bir köşesi or-


tak olacak biçimde ve B, C, D noktaları doğrusal olacak
biçimde şekildeki gibi konuluyor.

| AB | = | BC |, | CD | = | DE |, [BA + [DE = {K}



Buna göre, m(AéKE) kaç derecedir?

 

ABC ve DBC ikizkenar üçgen,

| AB | = | BC |, | DB | = | DC |

m(DéCB) + m(AéBD) = 40°


olduğuna göre, m(BéAC) açısının ölçüsü kaç derecedir?

10
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
  



Yukarıda bir tel parçasını K noktasında pozitif yönde (Saatin
dönme yönünün tersinde) a derece döndürülmesi gösterilmiş-
tir.
 

 

    

[AE] biçimindeki bir tel parçası düzlemsel olacak şekilde sıra-


sıyla B, C, D noktalarından döndürülürse aşağıdaki şekil olu-
şuyor. 

ABC ve ADF bir üçgen,

| BD | = | BF |, | AB | = | AC |, m(AéED) = 99°


  Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı) olduğuna göre, m(BéAC) = a kaç derecedir?

 


Örnek :
• [AB] // [DE], E ! [BC]

• C ile D noktalarındaki dönme açıları birbirine eşit ve
140° dir. 

Buna göre, B köşesindeki dönme açısı kaç derecedir?

   

Örnek : Gökçen bir teli eşit aralıklarla büktüğünde telin her parçası
aynı düzlemde olacak biçimde yukarıdaki şekli elde ediyor.

Gökçen bir ipin bir ucunu F noktasına sabitlediğinde,

I.) Diğer uç A noktasına ulaşır ve C, E noktaları ip üze-


rinde olur.

 II.) Diğer uç B noktasına ulaşır ve D noktası ip üze-


rinde olur.
öncüllerindeki ifadelerin sağlandığını farkeder.
Buna göre, m(FéED) açısı kaç derecedir?

 

ABC bir üçgen,

D ! [AC], | AD | = | DB | = | BC |, | AB | = | AC |


olduğuna göre, m(BéDC) kaç derecedir?

11
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
 


 
 



  


ACE ve BCD bir üçgen,
| AB | = | AC | = | AD | | DE | = | AE |, m(BéEC) = 70°,
m(BéCD) = 18° m(DéCE) = 35°, m(EéAB) = 25°
olduğuna göre, m(BéAD) = a kaç derecedir? olduğuna göre, m(AéEB) = a kaç derecedir?
Örnek :

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

  



 
Örnek :
ABC bir üçgen [BD] ve [CE] açıortay 

m(AéEC) = m(BéDC) = 100



olduğuna göre, m(BéAC) kaç derecedir?

 
Örnek :
Bir üçgenin bir köşesinden çizilen açıortay doğrusu ile 

yükseklik doğrusu arasında kalan açı 8° olduğuna göre, ABC bir eşkenar üçgen,
üçgenin diğer açılarının farkının mutlak değeri kaç dere-
cedir? | BD | = | AC |, m(DéAC) = 10°, m(AéDC) = a
olduğuna göre, a kaç derecedir?

12
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
  

 

 
 


 

   

   


   Bir yüzü kırmızı diğer yüzü yeşil renkli üçgen şeklindeki karton
[CD] boyunca katlandığında şekil 2 oluşmaktadır.
ABC bir üçgen,
m(BéAC) = 20°, m(BéCD) = 100°, |AD| = |AıK|
E ! [AB], D ! [BC]
olduğuna göre m(AéBC) = a kaç derecedir?
[AD] + [EC] = {F}

m(CéAD) = 10°, m(BéAD) = 50°


5)
m(EéCD) = 25°, m(AéBC) = 35°

olduğuna göre, m(CéED) = a kaç derecedir? I : İç açıortayların
kesim noktasıdır.

(iç teğet çemberin


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 merkezi)

 W
A
a = 90 +
  2

6)

Örnek : 



Iı : Dış açıortayların

kesim noktasıdır.

(Dış teğet çemberin
 
merkezi)

W
A
a = 90 -
   
 2
 

Bir yüzü kırmızı diğer yüzü yeşil renkli ikizkenar üçgen biçimin-
deki Şekil 1'deki karton, B köşesi A köşesi ile çakışarak 7)
şekilde katlanıp Şekil 2'deki görüntü elde ediliyor.

| AB | = | BC |, m(EéDA) = 50°

D : Dış teğet
olduğuna göre, m(CéAD) = a kaç derecedir? çemberin

merkezi olur.

W
A
a=
2
 

13
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
  





 
   

m(CéDE) = 40°, m(CéKF) = a° dır.



Üçgen biçimindeki ABC ve DBE kartonları şekildeki gibi üst
 
üste konmuştur.
[AD] ve [BD] doğruları sırasıyla BéAC ve AéBC açılarının DCE üçgeni [DC] boyunca katlandığında E noktası F noktası
açıortayları, m(AéDB) = 130° dir. ile çakışmakta, ABF üçgeni [BF] boyunca katlandığında A
olduğuna göre, m(AéCD) = a kaç derecedir? noktası K ile çakışmaktadır.
Buna göre, a kaç derecedir?

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :

Örnek :

 
 


 

  

 m(BéAD) = 20°, m(DéAC) = 80°, m(BéFD) = a




ABC bir üçgen, [DF] : açıortay


Buna göre, a kaç derecedir?
[CD] ve [BD] açıortay doğruları,

m(BéDC) = 25°, m(BéAD) = a°


Buna göre, a kaç derecedir?

14
ÜÇGENLER Bölüm – 2

EK ÇİZİMLER Örnek :
Şimdi Geometri dersinin en önemli konularından birine başlı- 
yoruz. Çünkü geometri bazen çizim işidir, ancak bazı çizimler
sorularda kafa karışıklığına yol açabilir. Sorularda verilen bil- 
gilerin mantığını kullanarak çizim yapmak gereklidir. Geometri
dersindeki ek çizimler, 

1) Muhteşem üçlü 

2) İkizkenarlık

3) Orta taban
  

4) Özel açı mantığını kullanmak ABC bir dik üçgen,


5) Alan sorularında tabana ait yükseklik çizmek [AC] = [BC]
yukarıdaki 5 maddedir.
| AD | = | DB | = | CE |
Dördüncü ve beşinci maddeyi gerekli konu işlenirken anlataca-
ğımız için şimdilik ilk üç maddeyi öğrenelim. m(BéAC) = 70°, m(EéDC) = a
Buna göre, a kaç derecedir?

1.) Muhteşem Üçlü


Dik üçgende, hipotenüse ait kenarortay uzunluğu hipotenüsün
yarısına eşittir.
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)



Örnek : Bir ABC üçgeninde,

• A köşesinden çizilen yükseklik [BC]'yi H noktasında


kesiyor.
Örnek :
• B köşesinden çizilen kenarortay [AC]'yi D noktasında
 kesiyor.

 • | AC | = 2| BH |



• m(CéBD) = 20° dir.

Yukarıda verilenlere göre, m(CéAH) kaç derecedir?

  

ABC bir üçgen,

| ED | = | BD | = | DC |

m(BéAC) = 74°
olduğuna göre, m(AéBE) = a kaç derecedir?

15
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : 2.) İkizkenarlık


 İkizkenar üçgende tabana ait yükseklik hem kenarortay
hem de açıortaydır.


1) | AB | = | AC |

  2) [AH] : yükseklik


  
3) [AH] : Açıortay
ABC bir üçgen,
4) [AH] : Kenarortay
| AE | = | BD | = | DC |, m(CéDE) = 30°
 
olduğuna göre, m(AéBC) = a kaç derecedir? 

Bu dört özelliğin ikisi sağlanırsa diğerleride sağlanır.

Örnek :



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :


   ABC ve BED

üçgen,
ABC bir üçgen,
 [AC] = [BE],
[DA] = [AC]  | AE | = | CD |

m(BéAD) = 15°, m(AéCD) = a, | DC | = 2| AB |   

Buna göre, a kaç derecedir? m(AéBE) = m(EéBC) = 44


olduğuna göre, m(CéED) = a kaç derecedir?

Örnek : Örnek :
 



 



  

 
ABC bir üçgen,
ABC ve ACD birer üçgen,
[DE] = [BC], | BE | = | EC |,
m(AéBC) = m(DéCB) = 90°
| DC | = | AB |, m(AéCB) = 20°
m(CéAD) = 2 : m(BéAD), | AC | = 6 birim olduğuna göre, m(AéBC) kaçderecedir?
Buna göre, | DE | = x kaç birimdir?

16
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
Bir ABC üçgeninde m(BéAC) = 25° dir. [AC] kenarının kenar
orta dikme doğrusu [AB] kenarını D noktasında kesiyor. 

| BD | = | BC | olduğuna göre, m(AéBC) kaç derecedir?

   



   

Ön yüzü kırmızı arka yüzü mavi renkli olan üçgen biçimindeki


karton şekildeki gibi katlandığında, A noktası ABC üçgeninin
iç teğet çemberinin merkezi ile çakışıyor.
Örnek :
[DE] // [BC], m(DéBI) = 35° dir.

Buna göre, m(IéEC) kaç derecedir?
 
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 





ABC bir üçgen,

[AE] + [BF] = {D}

m(BéAD) = m(EéAF) = 15° Örnek :


Yön bulma : Kuzey yarım kürede öğle vaktinde yere dikilen bir
[AE] = [BF], | BE | = | FC |
çubuğun gölgesinin ucuna 1. taş, bir süre sonra oluşan gölge-
Buna göre, m(AéCB) = a kaç derecedir? nin ucuna 2. taş konulur.
1. taş solda, 2. taş sağda kalacak şekilde kollarınızı açtığı-
nızda sağ kolunuz doğuyu, sol kolunuz batıyı, önünüz kuzeyi
Örnek : ve arkanız güneyi gösterecek şekilde konumlanarak yönünüzü
bulabilirsiniz.

Gökçen, yön bulma yöntemini kullanarak iki taşın tam orta-
sında durarak 1. taşı A, 2. taşıda B noktası olarak belirliyor.
Sonra güneyde bir C noktası, doğuda da | AB | < | AD | olacak
şekilde bir D noktası seçtiğinde | AC | = | BD | ve | CD | = | AD |
olduğunu farketmiştir.

 Buna göre, oluşan m(AéBC) açısının ölçüsü kaç derecedir?





  

| AB | = | AC |, | BD | = | EC |

m(BéAE) = m(EéAC),

m(DéCE) = 40°, m(DéEC) = a


Buna göre, a kaç derecedir?

17
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : ABC üçgeninde, B noktasının [AC]'ye göre simetriği D Örnek :


noktasıdır.

%
m (BDC)
| AB | = | AC | olduğuna göre, kaçtır?
%
m (BAC)
 

 
 

ABC ve DEF bir üçgen,

| AD | = | DB |,

| AE | = | EC |,
3.) Orta taban
| EL | = | LF |

KL
1) | AD | = | DB | olduğuna göre, oranı kaçtır?
BK + LC
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

2) | AE | = | EC |
 
3) [DE] // [BC]

DE 1
4) =
BC 2
 

şartlarından en az ikisi varsa diğerleride sağlanır. Örnek :




 
 

    
 

     

 
üçgenlerinde eksik parçaları tamamlayınız.
Bir yüzü kırmızı diğer yüzü yeşil renkli üçgen biçimindeki bir
kartona, şekil 1'deki gibi |DK| = |KB| olacak biçimde [BC] kena-
Dikkat : rına paralel iki tane mavi çizgi çizilmiştir.
 Üçgen şeklindeki karton [DE] boyunca katlandığında
Şekil 2'deki gibi A köşesi [BC] üzerine gelip,
| DN | = | KB | oluyor.

2 ML + BAl + DE
Buna göre, oranı kaçtır?
  BC


  

Durumunda [DE] orta taban çizgisi olmayabilir.

18
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :









 

  

  

  
ABC bir üçgen,
ABC bir üçgen,
| BC | = 8 br, | AE | = 11 br, | EC | = 3 br, | DE | = 4 br
| AE | = | EC |, | DE | = 5 br, | BC | = 10 br
| DA | = | DB |, m(BéAC) = 25°, m(AéBC) = a
m(AéBC) = 110°, m(AéDE) = a olduğuna göre, a kaç derecedir?
olduğuna göre, a kaç derecedir?

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :




Örnek :

ABC bir 
üçgen,
  


 | AB | = 10 br, ABC üçgen,
| BD | = 3 br,
| CD | = 13 br, | AE | < | EB |
  | AE | = | EC |,
  | BD | = | DC |
  
| AC | = 2 | ED |
m(CéDE) = a, m(AéBD) = 52
m(AéCB) = 2 m(AéBC) + 10°
olduğuna göre, a kaç derecedir?
m(BéAC) = 110°
olduğuna göre, a kaç derecedir?

19
ÜÇGENLER Bölüm – 2

Örnek : Örnek :
  

 
  




Birbirine eş üçgen şeklindeki iki karton yukarıdaki şekilde ve-


rilmiştir. Mavi kartonun A köşesi [DF]'nin orta noktasına B kö-  
şeside [EF]'nin üzerine gelecek biçimde sarı kartonun üzerine

konuluyor.
Son durumda m(AéBE) > 90° olduğuna göre, iki üçgenin  

kesişiminde oluşan bölgenin en büyük açısı kaç derece- ABC bir üçgen,
dir?
[AF] : açıortay

[AD] = [DC]

| BE | = | EC |

| AB | = 9 br, | AC | = 17 br, | DE | = x br


Buna göre, x kaç birimdir?
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :


 
 

ABC üçgen,

m(BéAE) = m(EéAC), m(AéEB) = 90°

| BD | = | DC |, | AB | = 7 br,

| AC | = 17 br, | ED | = x br

olduğuna göre, x kaç birimdir?

20
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Dik Üçgen  Örnek :


Pisagor Bağıntısı   

Bir dik üçgende hipotenüs uzunluğunun karesi dik kenar uzun-


luklarının kareleri toplamına eşittir.



x2 = a2 + b2
  

 [AB] // [CD]

m(BéCD) = 90°

Örnek : | AB | = 2 br

| BC | = 8 br

| CD | = 12 br

 Buna göre, A ile B noktaları arasındaki en kısa uzaklık kaç
birimdir?

 

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek : Örnek :






 


Örnek :


 

Ana yönler yukarıdaki şekilde verilmiştir.
Sadece doğuya ve güneye gidecek olan bir kişi ard arda aynı
 yönü kullanmamak şartıyla sırasıyla 2m, 3m, 5m, 1m ve 13 m
yol gidiyor.
Örnek :
Buna göre, ilk konumuyla ikinci konumu arasındaki uzak-
lık kaç metredir?


 



21
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek : Bir ABC üçgeninde,



K ! [BC], | AB | = 3ñ5 br,

| AC |= 10 br, | BC | = 11 br'dir.
K noktasının A noktasına en yakın olduğu noktada | BK |
kaç birimdir?
  

ABC ve CDE bir dik üçgen,

[BC] = [CD]

A, C, E noktaları doğrusal

| AB | + | CD | = 7 br

| BC | + | DE | = 14 br
olduğuna göre, | AE | kaç birimdir?

Örnek : Örnek :



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 

 

ABCD bir dörtgen,

m(BAC) = m(BCD) = 90°

| AD | = 3 br, | CD | = 9 br, | BC | = 6 br, | AB | = x br Egehan, birim kareli dikdörtgen şeklindeki bir kağıda 3 x 2 br
boyutunda eş dikdörtgenlerden çizecektir. Çizdiği ilk dikdörtge-
olduğuna göre, x kaç birimdir? nin sol alt köşesi kağıdında sol alt köşesi ile çakışacak, sonraki
çizdiği her dikdörtgenin sol alt köşesi bir önceki dikdörtgenin
üst tabanının orta noktası ile çakışacaktır.
Egehan bu şekilde 9 adet dikdörtgen çizdiğinde son dikdörtge-
Örnek :
nin sağ üst köşesi ile kağıdın sağ üst köşesi çakışıyor.

Kağıdın bir parçası şekilde gösterildiğine göre, bu kağıdın
köşegen uzunluğu kaç birimdir?




    

ABC ve ABD bir dik üçgen,

| AD | = 10 br, | AC | = 6ñ5 br, | CD | = 4 br


olduğuna göre, | BD | = x kaç birimdir?

22
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
  

  




Şekildeki d1 ve d2 doğruları AB doğru parçasına paraleldir.      
d1 ve d2 doğruları arasındaki en kısa uzaklık 6 birim,
 
| AB | = 8 birimdir.
A noktasının d2'ye göre simetriği K, B noktasının d1'e göre Şekil 1'deki ABC üçgeni şeklindeki karton, B köşesi [BC] üze-
simetriği L noktası olduğuna göre, | KL | kaç birimdir? rinde olacak şekilde katlandığında Şekil 2'deki görüntü elde
ediliyor.

| AC | = 16 br, | DE | = 6 br,

| BıC | = x, | AD | = | DBı | dir.


Buna göre, x kaç birimdir?

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :
 Örnek :
 




  

[AB] = [BC]

[BC] = [DC]

| AB | = 3 br, | DC | = 7 br,  

| BC | = 8 br, P ! [BC] Kare şeklindeki bir tahtanın C ve D köşelerine uzunluğu 20 cm


olan bir ip sabitlenmiştir.
Yukarıdaki verilere göre, | PA | + | PD | toplamının en küçük
değeri kaç birimdir? İpi tahtanın üzerinde kalacak şekilde AB kenarına doğru yak-
laştırdığımızda [AB]'ye en kısa uzaklığı 4 cm oluyor.
Buna göre, ip gergin halde ve tahta üzerindeyken ipin tu-
tulan kısmının [AB] kenarına olan dik uzaklığı en fazla kaç
cm olur?

23
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Özel Kenarlı Üçgenler Örnek :

• 3 - 4 - 5 Üçgeni

ABC bir dik üçgen,

| AB | = 12 cm,

 | BC | = 3x,

 | AC | = 2x + 9
   Buna göre, x kaç cm dir?



   


   

Örnek :
   
    
ABC bir dik üçgen,
   
| AC | = 6ñ5 cm, | CD | = 4 cm

| AD | = 10 cm, | BD | = x

Buna göre, x kaç cm dir?
Not : Yukarıdaki özel üçgenlerin hepsini öğrenmeniz şiddetle
tavsiye edilir. Geometri dersindeki çoğu soru bu özel üçgenler
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

    
kalıpları üzerine yazılır. Hatta bazı sorularda hissederek soru-
nun çözümüne daha kolay yoldan ulaşılır. Şimdi aşağıdaki
örnekleri inceleyelim.
Örnek : Örnek :
 
ABCD bir dörtgen,
ABC dik üçgen, 
| AB | = 2x – 5 br,
 | AB | = 2x br
 
 | BC | = x + 10 br
| BC | = x + 11 br
 | CD | = 7 br,
| AC | = 17 br
     | AD | = x + 14 br

Buna göre, x kaç birimdir?
Buna göre, | BC | kaç birimdir?

Örnek :

Örnek :


   ABC üçgen,

m(BéAC) = m(BéED)

    | AE | = | ED |,
  

|CD | = 9 br, | AC | = 15 br,| AB | = x br
ABC dik üçgen,| AB | = x + 2021 br,
Buna göre, x kaç birimdir?
| BC | = x + 2023 br, | AC | = x + 2025 br
Buna göre, x kaçtır?

24
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
  





 
  
Dik üçgen biçimindeki karton B köşesinden katlandığında B
noktası C noktası ile çakışmaktadır. Katlanan kısım tekrar açıl- ABCD dikdörtgeni şeklindeki bir kartonun A köşesinde bulunan
dığında kartonda oluşan katlama çizgisi ile AB doğru parçası K bir karınca kartonun ön yüzünden ilerleyerek DC kenarı üzerin-
noktasında kesişiyor. deki bir noktaya varıyor ve bu noktadan kartonun arka yüzüne
geçerek arka yüzünden ilerleyerek B köşesine varıyor.
| AC | = 12 br, | AB | = 18 br olduğuna göre, | BK | kaç birim-
dir? | AB |= 30 cm, | BC | = 8 cm dir.
Buna göre, karıncanın gittiği en kısa yol kaç cm dir?

Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :

Örnek :

  



  
 
  

 

       

ABC bir dik üçgen, | AB | = 7, | BC | = 4, | CD | = 3

| BD | = 7 br, | AD | = 25 br, | AC | = 40 br, | DE | = 3, | EF | = 2, | FG | = 9, | AG | = x

| CE | = 14 br, | AE | = x br, | DE | = y br [AB] = [BC], [BC] = [CD], [CD] = [DE],

Buna göre, x – y farkı kaç birimdir? [DE] = [EF], [EF] = [FG] dir.
Buna göre, x kaçtır?

25
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
  

 




 
 
 

  ABC ve EDA bir üçgen,

• Şekil 1'de, kenar uzunluğu 60 cm olan bir kağıt A ! [EC], | EA | = 6 br, | ED | = 8 br
verilmiştir.
| AC | = 18 br, | DA | = | DB | dir.
• Bu kağıt üzerinden, [AB] ve [AD] kenarlarına olan
Buna göre, | BC | = x kaç birimdir?
uzaklıkları sırasıyla 37 cm ve 54 cm olan bir K
noktası seçiliyor.

• Kağıt 4 eşit bölgeye ayrılıp bölgelerden biri kesilip


atılıyor.(Şekil 2)

• Bölgeler üst üste gelecek biçimde kağıt iki kez kat-


lanıyor.
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

• K noktasında delik açılıp kağıt geri açılıyor.

• Delikler arası düz çizgiler çiziliyor.

Buna göre, son durumda çizilen çizgilerle oluşan bölgenin


çevresi kaç cm dir?

Örnek :


Örnek : 






 

 

ABC üçgen,
Zehra açıölçer ve cetvel yardımıyla dik üçgen biçimindeki bir
m(BéAC) = 90°| BE | = | EC |,
kartona aşağıdaki çizimleri yapıyor.
| BD | = 9 br, | AD | = 19 br,
1. Çizim : C köşesinden açıortay doğrusunu çizip
[AB]'yi kestiği noktaya D noktası olarak harflendiri- | AC | = 24 br, | DE | = x br
yor.
Yukarıda verilenlere göre, x kaç birimdir?
2. Çizim : D noktasından [AC]'ye paralel çizip [BC]'yi
kestiği noktayı E olarak harflendiriyor.

| BC | = 25 br, | BD | = 15 br dir.


Buna göre, Zehra'nın çizdiği ikinci çizgi kaç birimdir?

26
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
Bir ABC üçgeninde, A köşesinden [BC]'na ait kenarortay doğ-
rusu çizildiğinde [BC]'yi K noktasında kesiyor.

| AB | = 16 br,

| AK | = 6 br

[AB] = [AK] dir.


Buna göre, | AC | kaç birimdir?   

Egehan'ın kırmızı ve mavi renkli kare şeklinde kartonları var-


dır. Egehan mavi kareyi makasla keserek 4 bölgeye ayırıp kır-
mızı karenin etrafına şekil 3'teki gibi yerleştirerek yeni bir kare
elde ediyor.

Kýrmýzý renkli karenin Mavi renkli karenin


kenar uzunluklarý (br) kenar uzunluklarý (br)

2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 4, 5, 8, 10, 12, 15, 20, 24

Buna göre Egehan, kırmızı karenin kenar uzunluğu mavi


karenin kenar uzunluğundan küçük ve en son oluşan
karenin kenar uzunluğu tam sayı olacak biçimde
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

şekil 3'teki kareden kaç tane oluşturabilir?

Örnek :



 

[AB] = [BC],

[BC] = [CD]

| AB | = 8 br,

| BC | = 7 br,

| CD | = 4 br
Bu şekile [DK] = [DC] olacak şekilde 2 birim uzunluğunda [DK]
doğru parçası çizilip, A ve K noktaları arasına bir cetvel yardı-
mıyla düz bir doğru çiziliyor.
Buna göre, AK uzunluğunun alacağı değerler toplamı kaç
birimdir?

27
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Öklid Bağıntıları Örnek :




 


 

 
  
• h2 = p : k
ABC üçgen,
• a2 = p(p + k)
[AB] = [BC], | DE | = | BE | = | EC |
• b2 = k(k + p)
| AB | = 6 br, | AD | = 4 br, | DC | = x br
• a : b = h(p + k) Yukarıda verilenlere göre, x kaç birimdir?
Örnek :

Örnek :




Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


 
 
 
  

 ABC ve BDC bir dik üçgen,


ABC ve ABD bir dik üçgen, m(BéAC) = m(BéDC) = 90°, m(AéEB) = m(DéFC) = 90°
[AB] = [AC], [AB] = [BD], [BC] = [AD] | EF | = 3| EB | = 6| FC |
| BE | = 4 birim, | ED | = 2 birim DF
Buna göre, oranı kaçtır?
Buna göre, | AC | = x kaç birimdir? AB

Örnek :

Örnek :





 
  
 

ABC üçgen,  

m(BéAC) = 90° ABC üçgen, BCDE dikdörtgen,

m(AéHC) = 90° [AB] = [AC], [AF] = [BC]

| AB | = 8 cm, | AC | = 6 cm, | BH | = x cm | BE | = | BF |, | AB | = 5 br

Buna göre, x kaç cm dir? Buna göre, BCDE dikdörtgeninin alanı kaç birimkaredir?

28
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
ABC dik üçgeninde m(AéBC) = 90° dir.
 
[AB]'nin orta noktasının hipotenüse en yakın olduğu nokta D
noktasıdır. 

| AD | = 5 birim, 

| CD| = 13 br dir.
      
Buna göre, | BC | kaç birimdir?
 

A açısı 90° olan ABC dik üçgen şeklindeki bir karton


Şekil 1'deki gibi A'dan 12 cm uzaklıktaki E noktasından
[AB]'na dik olacak biçimde 6 cm kesildiğinde kağıt iki parçaya
ayrılıp | AB | = | BD | oluyor.
Büyük karton AD doğrusu boyunca katlandığında, Şekil 2'deki
gibi E noktası [BD]'nın üzerine geliyor.
Buna göre, Şekil 1'deki kesilen küçük parçanın çevresi
kaç cm dir?

Örnek :
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)





  Örnek :
 

ABC ve BFE bir dik üçgen,
A, F, D doğrusal,

[AB] = [AC], 


[BF] = [FE]

[AD] = [BC]  

| BE | = | EC |
[AB] = [AC]
| BF | = 4ñ2 birim
[AH] = [BC]
| AB | = x br
| AB | = 6 br
Buna göre, x kaç birimdir?
| AC | = 8 br
Yukarıda verilenlere göre, | AH | = x kaç birimdir?

29
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Özel Açılı Üçgenler Örnek :


45 – 45 – 90 üçgeni 

 

 

 




  
  

Hipotenüsün uzunluğu dik kenar uzunluklarının ñ2 katıdır. [AB] = BC, [AC] = [BD]

[DE] // [AB], [EF] // [BD]

| EF | = 3ñ3

m(BéAC) = 60°
Yukarıdaki verilere göre, | AC | kaç birimdir?
30 – 60 – 90 üçgeni


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 Örnek :
 



  

• 30° nin karşısındaki kenarın uzunluğunun 2 katı
hipotenüs uzunluğuna eşittir. 
 
• 30° nin karşısındaki kenarın uzunluğunun ñ3 katı 
60° nin karşısındaki kenarın uzunluğuna eşittir.
| AB | = | AC |

m(BAC) = 90°

m(ACD) = 30°

| BC | = 12 br
30 – 30 – 120 üçgeni Buna göre, | BD | kaç birimdir?


 
Not : Özel açılı üçgenleri bazı sorularda bizim oluşturmamız
gerekebilir.


 
 Özel açı gördüğümüz zaman (30 – 45 – 60 – 120 –135 – 150) dik
 çizerek özel açılı üçgeni oluşturabiliriz.

• 30° nin karşısındaki kenar uzunluğunun ñ3 katı 120°


nin karşısındaki kenar uzunluğuna eşittir.

30
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
 ABC üçgen, 

m(AéBC) = 45°,
 

| AB | = 24ñ2 br,

 | BC | = 31 br,


| AC | = x br  

Buna göre, x kaç birimdir?
ABC üçgen,

m(AéCB) =120°

Örnek : | AC | = 5 br

 ABC üçgen, | BC | = 4 br

m(AéBC) = 30° | AB | = x br

| AB | = 12ñ3 + 5 br Buna göre, x kaç birimdir?


 
| BC | = 24 br,
Örnek :
| AC | = x br
 
 
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


Buna göre, x kaç birimdir?

Örnek :
 ABC üçgen,  
  

m(AéBC) = 45°
ABC bir eşkenar üçgen,
 
| AB | = 7 cm
| CD | = 4 – ñ3 br
 | BC | = 15ñ2 cm
  | BD | = 2ñ3 br

| AC| = x cm
| AD | = x
Buna göre, x kaç cm dir?
Buna göre, x kaç birimdir?

Örnek :
Örnek :



ABC üçgen, 
ABC eşkenar üçgen,

m(AéCB) = 135° | BE | = | CD |



 | AC | = 8ñ2 br m(AéDE) = 25°
 
| BC | = 7 br,  m(BéAE) = a
 
| AB | = x br
 
 

Buna göre, a kaç derecedir?


Buna göre, x kaç birimdir?

31
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
 




 

   
  

ABC üçgen,
ABCD dörtgen,
2 : m(AéBC) = m(AéCB) = 30°
m(BéAD) = m(AéBC) = 45°
| AB | = 6ñ2 br, | BC | = x br
| AB | = 20ñ2 br, | BC | = 15 br
Buna göre, x kaç birimdir?
| CD | = 13 br, | AD | = x br
Buna göre, x kaç birimdir?

Örnek :

Örnek : 



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


  

 
 

ABC üçgen,



   m(AéBC) = 15°, m(AéCB) = 60°

ABCD dörtgen, | AC | = 6 br, | BC | = x br

m(BéCD) = 90°, m(AéDC) = 150°, m(AéBC) = 60° Buna göre, x kaç birimdir?

| AB | = 11 br, | AD | = 7 br, | BC | = x br


Buna göre, x kaç birimdir?
Örnek :


Örnek :




 



ABC üçgen,

[AB] = [BC]
 





m(AéCB) = 15°

ABC üçgen, | AB | = 4 br, | BC | = x br

m(AéBC) = 60°, m(AéCB) = 75° Buna göre, x kaç birimdir?

| AC | = 6ñ2 br, | BC | = x br

Buna göre, x kaç birimdir?

32
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :
 


 


 


     

[BA] = [AC] m(AéBC) = 45°, m(BéAD) = 30°

m(AéBC) = 67,5° | CD | = 12 br, | AB | = x br

| AB | = 6 br, | AC | = x Buna göre, x kaç birimdir?

Buna göre, x kaç birimdir?

Örnek :



 


15 – 75 – 90 üçgeni
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


 


m(BAC) = m(AEB) = 90°




 
[AB] // [ED], [DF] // [BC]
 
m(BAE) = 15°, | FD | = 2 br

Yukarıda verilenlere göre, | BC | kaç birimdir?
15 – 75 – 90 üçgeninde hipotenüse ait yükseklik hipotenüsün
dörtte birine eşittir.

Örnek :


22,5 – 67,5 – 90 üçgeni


 


ABC bir eşkenar üçgen,
 
 
K ! [BC]

| AK | = 6 br
K noktasının [AB]'na göre simetriği M, [AC]'na göre simet-
riği N noktası olduğuna göre, | MN | kaç birimdir?

33
ÜÇGENLER Bölüm – 3

Örnek : Örnek :


 


Bilardo oyununda topa düz bir şekilde vuruş yapıldığında, top
 
banta (masanın kenarına) çarptığı açıyla yoluna devam eder.
Eşkenar üçgen biçimindeki ABC üçgeni, [BC]'nı K noktasında
kesen bir doğru boyunca katlandığında B noktası D noktası ile
çakışıyor. 


D ! [AB]

| AD | = 3 cm dir. 

Buna göre, | CK | kaç cm dir?


 
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Şekildeki gibi özel olarak hazırlanmış bilardo masasında, K


Örnek : noktasından [BC] kenarına paralel bir vuruş yapılıyor.

K ! [BC]

| AK | = ñ3 br

 | KC | = 5ñ3 br dir.


Topa K noktasından vurulduktan sonra top tekrar K nokta-
 sına ilk kez geldiğinde topun aldığı yol kaç birim olur?
  
 



ABC üçgeni A köşesi etrafında ok yönünde 30° döndürüldü-


ğünde ABıCı üçgeni elde ediliyor.

m(AéCB) = 30°

[AB] = [AC] dir.

KCl
Buna göre, oranı kaçtır?
Bl M

34
ÜÇGENLER Bölüm – 4

İKİZKENAR ÜÇGEN Örnek :


İki kenar uzunluğu eşit olan üçgene ikizkenar üçgen denir. 


 


| AB | = | AC |,  
  

ëB = ëC dır. ABC bir üçgen,


  D ! [BC]
Özellikler :
| AB | = | AC | = 17 br
1) İkizkenar üçgende tabana ait yükseklik hem açıor-
tay hemde kenarortaydır. |BD | = 9 br, | CD | = 21 br
olduğuna göre, | AD | = x kaç birimdir?


Örnek :



Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)


 


 
  
Örnek :
ABC bir dik üçgen,

[BA] = [AC]
ABC ve BDE üçgen,
| AB | = | AD | = x br
[AH] = [BC],
| BD | = 8 br, | CD | = 1 br
    m(BéDK) = m(EéDK)
 
  Yukarıda verilenlere göre, x kaç birimdir?
| HK | = 3 br,

 | EH | = 5 br Örnek :
olduğuna göre, | EC | = x kaç birimdir? 

Örnek :
  

 


 
  
ABC ve ABD bir üçgen,
ABC bir üçgen,
| AB | = | AC |, | BD | = | BE |
[DE] = [AC], | EA | = | EC|
[BD] = [BC]
2 : m(AéCB) + m(AéBC) = 90°
| BC | = 12 br
| AB | = 15 br, | DC | = 9 br olduğuna göre, | AD | kaç birimdir?
olduğuna göre, | BD | uzunluğu kaç birimdir?

35
ÜÇGENLER Bölüm – 4

Örnek : Örnek :
 

 





  

 
ABC bir üçgen,  

[AK] : Açıortay ABC ve BLK bir üçgen,

[BH] : Yükseklik [AH] = [BC], [LK] = [BC]

| AB | = | AC |, | HK | = 6 cm, | AK | = 12 cm | AB | = | AC |, | LM | = 6 br, | KM | = 4 br
olduğuna göre, | AB | uzunluğu kaç santimetredir? olduğuna göre, | AH | kaç birimdir?

Örnek : 2) İkizkenar üçgende eşit kenarlara çizilen yükseklikler


 birbirine eşittir.
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 


 


ABC bir üçgen,

D ! [BC]
 
| AB | = | AC | = 5 br, | AD| = 3 br
| AB | = | AC | ise hB = hC
olduğuna göre, | CD | : | BD | çarpımının sonucu kaçtır?

Örnek :
3) İkizkenar üçgende eşit kenarlara çizilen açıortaylar birbirine

eşittir.

 






Şekildeki kağıt parçasına ABC üçgeni çizilmiştir.

| AB | = 25 br, | AC | = 12 br, | BC | = 17 br dir.


 
ABC üçgeni AC boyunca katlanıp B noktası üzerinden toplu
iğne ile delik açılıyor. | AB | = | AC | ise nB = nC
Kağıt tekrar eski haline açıldığında iki delik arasındaki en
kısa uzaklık kaç birim olur?

36
ÜÇGENLER Bölüm – 4

4) İkizkenar üçgende eşit kenarlara çizilen kenarortaylar birbi- Örnek :


rine eşittir.



ABD bir üçgen,

[CH] = [AB]

| AB | = | AC |

 | CH | = | BH | + | CD |



m(AéDB) = a

 


| AB | = | AC | ise VB = VC dir. olduğuna göre, a kaç derecedir?

Örnek :
Örnek : 





Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

    
 

 

 ABC bir üçgen,


  m(DéBE) = m(EéBC) = 10°
ABC bir üçgen, m(AéCD) = 50°
| AK | = | AH |, | KB | = | HC | | EB | = 12 br, | AC | = x
| LH | = 3 br, | LB | = 5 br olduğuna göre, x kaç birimdir?
olduğuna göre, | BC | kaç birimdir?

Örnek :
Örnek :



ABC bir üçgen,



 [BL] + [DK] = {M},
  [BC] + [DK] = {E}

 
  |AK| = |KB| = |AL| = |LC|
 
| CD | = | BL |
ABC bir üçgen, 



m(CéBL) = 35°,
| AD | = | BD |
m(AéDK) = 10°
[BE] = [AD]

m(AéCB) = 45°

| AC | = 6ñ2 br, | DE | = 2 br, | DC | = x olduğuna göre, m(BéAC) açısının ölçüsü kaç derecedir?
olduğuna göre, x kaç birimdir?

37
ÜÇGENLER Bölüm – 4

5) İkizkenar üçgenin tabanından alınan bir noktadan eşit ke- 6) İkizkenar üçgenin tabanından alınan bir noktadan eşit ke-
narlara çizilen dikmeler toplamı eşit kenara çizilen yüksekliğe narlara çizilen paraleller toplamı, eşit kenar uzunluklarından
eşittir. birine eşittir.

 

 

   

| AB | = | AC | ise x + y = hB = hC dir.
| AB | = | AC | = x + y

Örnek :


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

 


 
Örnek :


ABC bir ikizkenar üçgen, 

D ! [BC], [DE] = [AC], [DE] = [AB]

m(EéDC) = 15°

| DE | = 3 br, | AB | = | AC | = 14 br, | DF | = x 


 
olduğuna göre, x kaç birimdir?
Örnek :
 
 


İkizkenar üçgen biçimindeki bir karton şekildeki gibi D nokta-



sından kesime başlanarak kırmızı çizgi boyunca kesiliyor.

 Kesim işleminden sonra kağıt, tabanları [BC] üzerinde olan 3



tane ikizkenar üçgen ve bir altıgen parçaya ayrılıyor.


  | AB | = | AC | ve [AB] // [EF] dir.



Makas toplamda 7 cm kesim yaptığına göre, kesimden sonra
ABC ikizkenar üçgen, oluşan altıgenin çevresi kaç cm dir?

m(BéAC) > 90°

| AB | = | AC | = 10 br

| DE | = 3 br

|DF | = 5 br
olduğuna göre, | BC | uzunluğu kaç birimdir?

38
ÜÇGENLER Bölüm – 4

EŞKENAR ÜÇGEN Örnek :


Kenar uzunlukları birbirine eşit olan üçgene eşkenar üçgen de- 
nir.


 

 
  


 
   
 
  
 
ABC eşkenar üçgen,
• İkizkenar üçgeninin tüm özellikleri sağlanır.
D ! [BC]
• Bütün yardımcı elemanları birbirine eşittir.
| AD | = 2ò13 br
hA = hB = hC = nA = nB = nC = vA =vB = vC
| BD | = 6 br
a2 3
Alan = dür. | CD | = x
4
olduğuna göre, x kaç birimdir?
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :

ABC eşkenar

üçgen,
 Örnek :
[KL] = [BC], 

[LM] = [AB]

| AK | = 9 br


 | BM | = 12 br
olduğuna göre, | BC | uzunluğu kaç birimdir?
 


Örnek :

ABC eşkenar 

üçgen, ABC ikizkenar üçgen,

CDE eşkenar üçgen
| AD | = 2 br
| AB | = | AC |
  | CD | = 6 br
|EB | = 9 cm
| BD | = x
 
olduğuna göre, | AD | uzunluğu kaç santimetredir?

olduğuna göre, x kaç birimdir?

39
ÜÇGENLER Bölüm – 4

Örnek : Örnek :
 





  



 
 


ABC eşkenar üçgen, ABC eşkenar üçgen,

| AE | = | EC | = 5 br [CD] : açıortay

| KB | = 2 br [AB] + [EK] = {F}

| EK | = x | CD | = | EK |


olduğuna göre, x kaç birimdir? m(BéEK) = 20°
olduğuna göre, m(BéAK) = a kaç derecedir?
Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

Örnek :
Örnek :











 
 

ABC eşkenar üçgen,


 
 
[AH] = [BK],
ABC eşkenar üçgen,
[KN] + [AH] = {M}
m(KéAC) = 15°
| AH | = | CK |
|AK | = 6ñ2
| AN | = | NB |
| KC | = x
m(AéLN) = a
olduğuna göre, x kaç birimdir?
olduğuna göre, a kaç derecedir?

40
ÜÇGENLER Bölüm – 4

Örnek : Örnek :
 

 




  


   


 
Futbol topuna, top zeminde gidecek şekilde vurulduğunda şe-
Şekil 1'deki ABC eşkenar üçgeni biçimindeki bir karton [DE] kildeki gibi top vurduğu açıyla yoluna devam eder.
boyunca katlandığında Şekil 2 elde ediliyor.
Kenarları duvar olan eşkenar üçgen biçimindeki bir sahanın
[DE] // [AB], | DE | = 6 br krokisi aşağıdaki gibidir.

Çevre(A¿DK) + Çevre(B¿EL) = Çevre(Cı¿KL) dir.

Buna göre, Şekil 1'deki kartonun çevresi kaç birimdir?


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)



 
  

| BD | = 2 m

| CD | = 3 m
Buna göre, D noktasından topa vurulduğunda [AB] kena-
rına 60° lik açıyla çarptığına göre, top tekrar D noktasına
geldiğinde kaç metre yol gider?

41
ÜÇGENLER Bölüm – 4

Eşkenar Üçgenin Özellikleri Örnek :


1) 


 

 


 
 


 
ABC eşkenar üçgen,
ABC eşkenar üçgen olduğunda ve üçgenin içindeki bir nokta-
dan kenarlara dikmeler çizildiğinde, x + y + z = hA = hB = hC [KD] // [AC]
olur.
[DE] // [AB]
2)
[DF] // [BC]

| DK | = | DE  | = 1 br

Alan(ABC) = 9ñ3 br2


Kenan Kara İle Geometri (Youtube Kanalı)

olduğuna göre, | DF | = x kaç birimdir?

Örnek :


 






ABC eşkenar üçgen olduğunda ve üçgenin dışındaki bir nok-
tadan kenarlara dikmeler çizildiğinde, x + y – z = hA = hB = hC
olur.  


3) 
  


ABC eşkenar üçgen,

[AB] = [EK]

[BC] = [HK]

[BC] // [FK]

 | FK | = 2 br

| EK | = 5ñ3 br

 
| HK | = 3ñ3 br
ABC eşkenar üçgen olduğunda ve üçgenin içindeki bir nokta-
olduğuna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birimkaredir?
dan kenarlara paraleller çizildiğinde
x + y + z = | AB | = | AC | = | BC | olur.

42
ÜÇGENLER Bölüm – 5

AÇIORTAY Örnek:
Bir açıyı iki eşit açı şeklinde bölen ışına açının açıortayı denir. A ABC bir dik üçgen
B [OC: AëOB’nin açıortayı [CD]: açıortay
x
L C |KL| = |KM| m(AéBC) = 90°
D
|OL| = |OM|’dir. |AC| = |BC| + 8
K
4
|BD| = 4 br
O B C
m A |AD| = x
olduğuna göre x kaç birimdir?

Örnek:
A ABCD bir dörtgen
[AC]: açıortay
7 |AB| = 7 br
19 |AD| = 19 br
B
|CD| = 5 br
x
D
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

5
C

olduğuna göre |BC| kaç birimdir? Örnek:


A

8
6
Örnek:

B ABC ve ACD birer B C


üçgen Şekil 1

[AC]: açıortay
16 10
|KB| = 16 br
10 C |AK| = 7 br
K
|BC| = |CK| = 10 br Şekil 2 Şekil 3
x
7
|AD| = 21 br Bir yüzü yeşil öbür yüzü mavi olan dik üçgen şeklindeki kar-
A D
21 |CD| = x ton, dik kenarları hipotenüs üzerine gelecek biçimde şekil 2 ve
3’teki gibi katlanıp tekrar eski haline getiriliyor.
olduğuna göre x kaç birimdir?
|AB| = 6 br |BC| = 8 br dir.
Buna göre katlama çizgilerinin kesim noktasının hipotenü-
se uzaklığı kaç birimdir?

43
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:
ABC bir üçgen A ABC bir üçgen
[AK] ve [CK] dış [AD]: açıortay
A açıortay
K 6 8 |AB| = 6 br
|AB| = 8 br
|AC| = 8 br
8 5 C
|AL| = 5 br B
D |BC| = 7 br
L
|LC| = 3 br
3 olduğuna göre |DC| – |BD| farkı kaç birimdir?
B
x C
olduğuna göre |BC| farkı kaç birimdir?

Örnek:

A ABC bir dik üçgen


[CD]: açıortay
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

8 |AD| = 8 br
x
|BD| = 4 br
İç Açıortay Teoremi D
A
4
a n
= B C
b m
a b ya da olduğuna göre |AC| = x kaç birimdir?

a b
= dir.
n m
B C
n D m

Örnek:
A ABC ve DBC
birer üçgen,
[AK] ve [DK]
15
D açıortay doğruları
9
x |AB| = 9 br
B C |AC| = 15 br
K
|CD| = 16 br
|BD| = x
olduğuna göre x kaç birimdir?

44
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:

A ABC bir üçgen


[AE] ve [BD] açıortay, A
D |AB| = 10 br
10 50
F |BE| = 5 br
|EC| = 3 br
B 55 c
B C
5 E 3
Şekilde, kesişen 3 yolun krokisi verilmiştir. Bu yollar ABC
FD
olduğuna göre oranı kaçtır? biçiminde bir üçgensel bölge oluşturmuştur.
FB
|AB| = 50 m , |BC| = 55 m
B’den C’ye yol üzerinden hareket eden bir kişi 25 m gittiğinde
AB ve AC yollarına eşit uzaklıkta olduğunu farkediyor.

Buna göre |AC| kaç metredir?

Örnek:
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

A ABC bir üçgen

x [AD] Ç [BE] = {K}


E [BE] ^ [AD]
8
K 9 |AB| = 8 br
|CE| = 9 br
B C
D 4
|CD| = 4 br
|AE| = x Örnek:
A
olduğuna göre x kaç birimdir?

Örnek:
B C
A ABC bir üçgen D
6 2a K Î [AB] , ABC üçgeni biçimindeki bir karton [AD] boyunca katlandığında
K C noktası [AB]’nin orta noktasına geliyor.
16 D Î [BC]
a |BC| = 12 birim olduğuna göre |BD| uzunluğu kaç birim-
6
dir?
B C
x D 11

2.m(BéKD) = m(BéAC)
|AK| = |KB| = 6 br , |AC| = 16 br , |CD| = 11 br

olduğuna göre |BD| = x kaç birimdir?

45
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:
A ABC bir üçgen ABC bir üçgen
I: A¿BC’nin iç D Î [BC]
teğet çemberinin A
D [AD]: Dış açıortay
merkezi
I |AB| = 3 br
I Î [CD]
3 2
B |AC| = 2 br
C |AB| = 8 br
ID |BC| = 4 br
2 B D
= 4 C x
IC 3

olduğuna göre ABC üçgeninin çevresi kaç birimdir? olduğuna göre |CD| = x kaç birimdir?

Örnek:
A ABC bir üçgen
Örnek:
K, L Î [BC]
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

A ABC bir üçgen


I: A¿BC’nin iç teğet çem-
berinin merkezi D Î [BC]
I 65° 50°
|BC| = 12 br x m(BéAD) = 65°
6
B C [AB] // [IK] m(DéAC) = 50°
K L
B C
[AC] // [IL] D |AD| = 6 br

olduğuna göre IKL üçgeninin çevresi kaç birimdir? |BD| = 2|CD|


olduğuna göre |AC| = x kaç birimdir?

Dış Açıortay Teoremi


Örnek:

F ABC bir üçgen


A n a A
= dir. D, E Î [BC]
n+m b
b F Î [CA
a
m(DéAE) = m(EéAC)
B m C n D m(BéAD) = m(BéAF)
B x D 2 E 4 C
|CE| = 4 br
|DE| = 2 br
olduğuna göre |BD| = x kaç birimdir?

46
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:

A ABC bir üçgen A A


E, D Î [BC] Cı
2
m(BéAE) = m(EéAD) K
m(EéAC) = 90°
B C
2 E x D 3 |EB| = 2 br
B D 5 C B D
|CD| = 3 br Şekil 1 Şekil 2
olduğuna göre |DE| = x kaç birimdir? ABC üçgeni şeklindeki bir karton [AD] boyunca katlandığında
[AB]’nin yarısı katlanılan bölgenin altında kalıyor.
|CD| = 5 br , |CıK| = 2 br
Buna göre |BD| uzunluğu kaç birimdir?

Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

Örnek: Örnek:
A ABC bir üçgen
A Aı
8 [KB], [CK]: açıortay
D D
6 K D Î [BC]
E
4
3
C B C B D x C
B
Şekil 1 Şekil 2

ABC üçgen şeklindeki kartonda [DB] ^ [BC]dir. Bu karton m(BéAC) = m(BéKD) = 90°
[DB] boyunca katlandığında Şekil 2’deki gibi |AıD| = 8 br |KB| = 4 br , |KD| = 3 br dir.
|DE| = 6 br oluyor.
Yukarıda verilenlere göre |CD| = x kaç birimdir?
Buna göre |CE| kaç birimdir?

47
ÜÇGENLER Bölüm – 5

KENARORTAY Örnek:
Üçgende kenarortaylar tek bir noktada kesişir. Bu noktayada A ABC bir üçgen
ağırlık merkezi denir.
G: A¿BC’nin ağırlık merkezi
A VA x–3
|AL| = x – 3 br

y + 10 L |LC| = 17 – y br
M L
VC G 17 – y |AG| = y + 10 br
G 2x |GK| = 2x br
B C
B K C K
VB olduğuna göre |AK| kaç
birimdir?
• VA: A köşesinden çizilen kenarortay
• VB: B köşesinden çizilen kenarortay
• VC: C köşesinden çizilen kenarortay
Örnek:
• G: Ağırlık merkezi
A
• |AG| = 2|GK| , |BG| = 2|GL| , |GC| = 2|GM|
30°

A A A
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

6ñ3 G
2b
K K a K a
2a 2a C
b B
B C B C B C
ABC bir üçgen
Yukarıdaki üçgenlerde K noktası üçgenin ağırlık merkezi-
G: A¿BC’nin ağırlık merkezi
dir. (İki şart sağlanırsa ağırlık merkezi olur.)
m(BéAG) = 30° , |AB| = 6ñ3 br
olduğuna göre |BC| + |AG| toplamı kaçtır?

Örnek:

A G: ABC üçgeninin ağırlık


merkezi
[BE] Ç [AD] = {G}

E [CF] Ç [AD] = {K}

G |GF| = |GE|
F 4 |GK| = 4 br
K
B C
D
olduğuna göre |AG| kaç santimetredir?

48
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:

A ABC bir üçgen A G: ABC üçgeninin


ağırlık merkezi
[EC] Ç [DF] = {K}
E
[CD] ^ [BG]
|AF| = |FC|
x
F |BG| = 6 br
|BD| = 2|ED| = 2|EA| D
D K 2
G |DG| = 4 br
|KF| = 2 br 4
|BC| = x
6
B x C B C

Yukarıda verilenlere göre x kaç birimdir? olduğuna göre |AG| kaç birimdir?

Örnek:

A
Örnek:
A G: ABC üçgeninin ağırlık
merkezi D E
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

E [AD] Ç [BE] Ç [CF] = {G}


2 G
K |EK| = |GK| K
F
B C
|AD| + |CF| + |BK| = 18 br
G
[CD] , [BE] doğru parçaları ABC üçgeninin kenarortaylarıdır.
|DK| = 2 br , |KB| = |EG| dir.
B C
D
Buna göre |BC| kaç birimdir?
olduğuna göre GCE üçgeninin çevresi kaç birimdir?

Örnek:
A ABC ve AEC bir üçgen
Örnek:
G: ABC üçgeninin ağırlık
A
merkezi
[AB] ^ [BC]
E x
|GK| = |EK|
F
G |EC| = 4 br
B C |AC| = x
D B C
K
[AD] ve [BE] ABC üçgeninin kenarortay doğruları, |BC| = 12 br 4
olduğuna göre |EF| kaç birimdir?
E

Yukarıda verilenlere göre x kaç birimdir?

49
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek: Örnek:
A
A

15
G 18
F
K 3
B
4
C
B C
E D

ABC bir üçgen, [AE] Ç [BF] = {K} Bir panoya üçgen biçimindeki karton ağırlık merkezinden çakı-
lan bir çivi ile sabitlenmiştir.
|CD| = 2|EB| = 2|ED| , |AF| = |FD|
|FK| = 3 br, |EK| = 4 br dir. Karton, pano üzerinde döndürülürse A köşesi C köşesinin ol-
duğu noktadan geçmektedir.
Buna göre |AC| kaç birimdir?
|AB| = 15 cm, |BC| = 18 cm’dir.
Buna göre B köşesinin çiviye uzaklığı kaç santimetredir?

Örnek:
A A
Örnek:
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

A G: AéBC’nin ağırlık
merkezi
G
I : A¿BC’nin içteğet G
10 çemberinin merkezi
I
{I, G} Î [AK] B x D 4 C B C
G
Şekil 1 Şekil 2
|AB| = 10 br
B C
16 |BC| = 16 br ABC üçgeni şeklindeki bir karton [AD] boyunca katlandığında
Şekil 2’deki görüntü oluşuyor.
Yukarıda verilenlere göre |IG| kaç birimdir? G noktası ABC kartonunun ağırlık merkezi ve |CD| = 4 br oldu-
ğuna göre |BD| = x kaç birimdir?

Örnek:

A A

Örnek:
F
Bir ABC üçgeninin ağırlık merkezi G noktasıdır ve E
|AC| = 10 birimdir. [GA] ve [GB] çizildiğinde bu doğru parçaları
B C
dik kesişiyor. B D
Şekil 1 Şekil 2
|BE| = |EG| olacak biçimde E Î [BG] noktası seçilirse |AE|
kaç birim olur? Üçgen biçimindeki ABC kartonu Şekil 2’deki gibi C köşesi A
köşesine gelecek biçimde katlanıp [BF] çiziliyor.
DE 1
[BF] Ç [AB] = {E} ve = ’dir.
AE 2

Buna göre Şekil 2’deki DE uzunluğunun Şekil 1’deki BC


uzunluğuna oranı kaçtır?

50
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Özellikler Örnek:
A G: ABC üçgeninin ağırlık
1. A G: ABC üçgeninin ağırlık
merkezi
merkezi ve [DE] // [BC] D
[GD] // [AC]
olduğunda
[GF] // [BC]
G F
AE AD
G = = 2 olur. [GE] // [AB]
D E EC DB
|GE| + |GF| + |GD| = 7 cm
B E C
B C
olduğuna göre |AB| + |AC| + |BC| toplamı kaç santimetre-
dir?

2. A G: ABC üçgeninin ağırlık


merkezi ve [DE] // [BC]
olduğunda
|GD| = |GE| olur.

D G E
Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

B C

Örnek:
A A

3. A G: ABC üçgeninin ağırlık

merkezi ve [GD] // [BC]


D Dı
olduğunda D
AE AE 1
G x = = olur.
D EC EC 3
B E C Bı Eı C
Şekil 1 Şekil 2
B 3x C
ABC üçgeni biçimindeki bir karton [DE] boyunca kesiliyor.
Oluşan DBE üçgeninde [BE] kenarı [BC] üzerinde kalacak
biçimde 5 birim sağa ötelendiğinde D noktası ABC üçgeninin
ağırlık merkezine geliyor.

4. 3 - 1 - 2 kuralı Buna göre Şekil 1’deki |BC| kaç birimdir?

A G: ABC üçgeninin ağırlık merkezi ve

[EF] orta taban olduğunda

|AK| = 3k
E K F
|GK| = k
G
|GD| = 2k olur.

B D C

51
ÜÇGENLER Bölüm – 5

Örnek:
A G: ABC üçgeninin
ağırlık merkezi
K
3 M DEFG bir kare,
KMGL bir dikdötgen,
L |KM| = 3 br
G F
|FE| = 6 br

7ñ3 |LB| = 7ñ3 br


6

B D E C

Yukarıda verilenlere göre |AB| kaç birimdir?

Kenan Kara ile Gometri(Youtube kanalı)

Örnek:

F 12 K E

B D C
ABC bir üçgen,
[BE] ve [CF] kenarortay
[CF] Ç [AD] = {L}

[FE] Ç [AD] = {K}

|FK| = 12 br
olduğuna göre |KL| kaç birimdir?

52
ÜÇGENLER Bölüm – 6

ÜÇGENDE EŞLİK VE BENZERLİK Örnek:


A
A) Üçgende Eşlik
7 ABC bir üçgen,
İki üçgende, karşılıklı kenarlar birbirlerine eşit ve karşılıklı açılar
birbirlerine eşit ise bu üçgenlere eş üçgenler denir. C∈[BD]
E
{E,F}∈[AC]
Eşlik ≅ sembolü ile gösterilir.
∆ ≅ ECD
BCF ∆
A D
F 10 |FC| = 6 birim
|ED| = 10 birim
6
|AE| = 7 birim

B C D
B C E F
yukarıda verilenlere göre göre |AB|+|EF| toplamı kaçtır?
ABC
∑ ≅ FDE

A=F , B=D , C=E
|AB| = |FD| , |AC| = |FE| , |BC| = |DE| ‘dir.

Örnek:
A ABC bir üçgen,
K∈[AB]
L∈[AC]
8 {D,E}∈[BC]
L ∆ ≅ ECL
KBD ∆
Örnek: K |AK| = 8 birim
A |KB| = 2 birim
2
o
D |BD| = 6 birim
40
2x+3 y+3 3x-1 B 6 D E C

olduğuna göre |AL| + |EC| toplamı kaçtır?


70o
B C E F

ABC ve DEF birer üçgen, ABC


∆ ≅ FED,
∆ m(BAC)
∑ = 40°,
m(FED)
∑ = 70° , |AB| = 2x+3 cm, |AC| = y+3 cm, |FD| = 3x-1
cm olduğuna göre y kaçtır?

Eşlik Teoremleri
1) Kenar-Açı-Kenar Eşliği
İki üçgende eş açıya ait kollar karşılıklı olarak birbirine eşit ise bu
üçgenler eş üçgenlerdir.
A D

α α
B C E F
∆ ≅ EFD
ABC ∆ 'dir.

53
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: 2) Açı-Kenar-Açı Eşliği


A ABC bir üçgen İki üçgende eşit kenarlara ait karşılıklı açılar birbirine eşit ise
K∈[AB] bu üçgenler eşittir.
L A D
L∈[AC]
M∈[BC]
m(ACB)
∑ = 20°
K α m(ABC)
∑ = 80°
o o |AL| = |KB|
80 20
|BM| = |AK|
B M C B C E F

olduğuna göre m(LKM)


∑ =? ∆ ≅ FDE
ABC ∆ 'dir.

Örnek:
A
ABC ve BCE birer üçgen
Örnek: m(BEC)
∑ = m(ADB)

A |BD| = 2 birim
ABC eşkenar üçgen,
[AD]∩[BE] = {K} E |CD| = 3 birim
|BD| = |CE| |AD| = |CE|
K
∑ =α
m(DKE)
E
K
α
B 2 D 3 C
B D C olduğuna göre |AB| kaç birimdir?
olduğuna göre α kaç derecedir?

Örnek:

A
ABC ve DCE birer dik üçgen,
Örnek: A E
m(ABC)=m(ECB)=m(ADE)=90°
∑ ∑ ∑
|AD| = |DE|
2 |CE| = 2 birim
|CD| = 6 birim
B D 6 C
D
olduğuna göre |AC| kaç birimdir?

B E 3 C

ABC ve AED birer eşkenar üçgen,


|EC| = 3 birim , |CD| = 1 birimdir.
Buna göre, ABC üçgenin alanı kaç birimkaredir?

54
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek:
A E A
ABC ve ADE birer dik üçgen
|AD| = |BC|
9 12 ABC ve ADE birer dik üçgen
|AB| = |AE|
[BC] // [AE]
x
D |AD| = 9 birim D E
6 |CD| = 6 birim
|ED| = 12 birim B C
B C olduğuna göre m(BAE)
∑ kaç derecedir?
olduğuna göre |AB| = x kaç birimdir?

Örnek:
Örnek: A
ABC ve EDF birer üçgen
A {C,D}∈[BF]
ABD ve CBD birer üçgen,
m(BDC)
∑ = m(ABC)
∑ = 90° m(ACB)
∑ = 25°
x
F m(DEF)∑ = 85°
o
|AB| = |BC| D 25
|CD| = 7 cm B C |AB| = |DE|
D
|BD| = 15 cm |AC| = |EF|
o
7 85 |BD| = |CF|
15
E
B C
olduğuna göre m(BDE)
∑ – m(ABC)
∑ farkı kaçtır?
olduğuna göre |AD| = x kaç santimetredir?

3) Kenar - Kenar - Kenar Eşliği


İki üçgende karşılıklı kenarlar birbirine eşit ise bu iki üçgen Örnek:
eştir. A
ABC bir üçgen
A D
|AB| = |AC|
|AE| = |DC|
|BE| = |DC|+|DE|
E
m(ABE)
∑ = 15°

15o

B C E F B D C
olduğuna göre m(BAC)
∑ kaç derecedir?
∆ ~DFE
ABC ∆ ‘dir

55
ÜÇGENLER Bölüm – 6

B) ÜÇGENDE BENZERLİK Örnek: ABC ve DEF birer üçgen


İki üçgende karşılıklı açılar birbirine eşit ve karşılıklı kenarlarda A ABC
∆ ~ EDF

belli bir oran varsa bu üçgenler benzerdir. m(FED)
∑ = 50°
D
m(FBD)
∑ = 55°
A E
|ED| = |EC|
α 50o
F
c b ck bk
55o
B D C
B a C
∑ = α kaç derecedir?
olduğuna göre m(AFE)
E ak F
● ABC ve DEF üçgenleri benzerdir ve ABC~DEF
∆ ∆ biçiminde
gösterilir.

Örnek: D
● Aynı açıların karşısındaki kenarlar oranı benzerlik oranını
verir.
a b c 1 A L
= = =
ak bk ck k
6 K
x 6
E
● İki üçgende benzerlik oranı yardımcı elemanlar oranına eşittir. B C 4
1 h h h n n n V V V
= A = B = C = A = B = C = A = B= C F
k hD hE hF nD nE nF VD VE VF ABC
∆ ~ EFD,
∆ |AK| = |KC|, |DL| = |LE|
|AB| = 6 birim, |FE| = 4 birim, |FL| = 6 birim
● İki üçgende benzerlik oranı çevreleri oranına eşittir. Yukarıda verilenlere göre |BK| = x kaç birimdir?

1 Çevre (ABC)

=
k Çevre (DEF)

● İki üçgende benzerlik oranının karesi alanlar oranına eşittir.

( 1( = A(ABC)

2
Benzerlik Teoremleri
k A(DEF)

1-) Açı - Açı - Açı Benzerliği
İki üçgendeki karşılıklı açılar birbirine eşit ise bu üçgenler
benzerdir.
D
A

c b f e

B a C

E d F

ABC∆ ~ FDE

a b c
= = ’dir.
f d e

56
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek:
2 A
Benzerlik oranı olan iki üçgen için; ABC ve FDE birer üçgen
5
2 m(BAD)=m(EBC)=m(ACF)
∑ ∑ ∑
I. Benzer kenarlar ait açıortaylar oranı 5 'tir.
|AB| = 20 birim
4
II. Çevreleri oranı 'tir. |BC| = 15 birim
25
4 |FD| = 8 birim
III. Alanların oranı 'tir.
25 20 F |DE| = x
İfadelerinden hangileri doğrudur?
8 E
x
D

B 15 C

olduğuna göre x kaç birimdir?

Örnek:
d3 d4 Örnek: A
d1 d2
D
A
9 F
4 E
6 M
B d5 5
C E
K 3
2
Şekilde d₁ // d₃ , d₂ // d₄ , |AB| = |DE|, |AC| = 4 birim , |CD| = 9 L
|BC| B D C
birim olduğuna göre oranı kaçtır?
|CE|
ABC ve KLM birer üçgen,
m(KFC)
∑ = m(BDM)
∑ = m(AEL)
∑ ,
|KL| = 2 birim, |LM| = 3 birim, |KM| = 5 birim, |AB| = 6 birim
olduğuna göre ABC üçgeninin çevresi kaç birimdir?

Örnek:
A
Örnek:
A
ABC ve ADE birer üçgen
m(ABD)
∑ = m(EAC)

|BD| = 4 birim
6 6 |AD| = |AE| = 6 birim

B 2 D E 8 C
B 4 D E x C
ABC bir üçgen,
olduğuna göre |EC| = x kaç birimdir? ADE bir eşkenar üçgen,
m(BAC)
∑ = 120°, |BD| = 2 birim, |EC| = 8 birim
olduğuna göre ADE üçgenin alanı kaç birimkaredir?

57
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Uyarı : Açı – Açı – Açı benzerliği soruları genelde iki kalıp üzerine Örnek:
yazılır. A
ABC bir üçgen,
Kalıp 1 : İki üçgende eşit iki açı ve ortak birer açıları varsa üçüncü
açılarda birbirine eşittir. D∈[BC],
A A 6 m(DAC)
∑ = m(ABC)

Ortak açı
|CD| = 2 birim
|AC| = 6 birim
E E
B D 2 C
D D
olduğuna göre |BD| kaç birimdir?
B C B C

∆ ~ AED
ABC ∆ olur.

Örnek: A
ABC üçgen
2 m(EBA)
∑ = m(ABC)
∑ Örnek:
E 3 |AE| = 2 birim A
ABC dik üçgen
x |AD| = 3 birim m(BED)
∑ = m(BCA)

D
|CD| = 1 birim |AB| = 2|BD|
1
E |EB| = 4 birim
B C 4

olduğuna göre |EB| kaç birimdir?

B D C

olduğuna göre ABC üçgeninin alanı kaç birimkaredir?

Örnek:
A ABC ve EBD birer üçgen,
3 m(BAC)
∑ = m(BDE)

E |AE| = 3 birim Örnek:
F |EB| = 3 birim A
3
|BC| = 4 birim D D
|CD| = x birim 2
B D 6
4 C x A

yukarıda verilere göre x kaçtır? B C


Şekil-1 B Şekil-2 C

ABC üçgeni biçimindeki karton [CD] boyunca katlandığında


şekil 2 'deki görüntü elde ediliyor.
|A D| = 2 birim, |BD| = 6 birim,
m(BCD)
∑ = m(DBC)
∑ + m(BCA
∑ ) 'dir.

Buna göre |CD| oranı kaçtır?


|BC|

58
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Kalıp 2: Şekilde 90 dereceler iki ya da ikiden fazla olduğunda


A ABC bir üçgen α - β açıları yazılır.
3 E∈[AC] A A
6 E E
E D∈[AB] α
m(BDC)
∑ =m(BEC)
∑ β
D x
|BD| = 2cm
2
|AD| = 6cm β α
B C D B C D
|AE| = 3cm
B C
∆ ~CDE
ABC ∆ olur.
olduğuna göre |EC| = x kaç santimetredir?
Örnek: D
Örnek: ABE ve BCD
A ABC dik üçgen A birer dik üçgen,
[BD] ve [CI] açıortay, [AE] ┴ [BD]
x
D |CI| = 6 birim [AB] ┴ [BC]
8 [BC] ┴ [CD]
I 4 |CD| = 4 birim 7 E
|AB| = 7 birim
6 4 |EB| = 4 birim
B C |CD| = 8 birim
olduğuna göre |AD| kaç birimdir? B C

Örnek: yukarıda verilenlere göre |DE| = x kaç birimdir?

2m 3m

Örnek: A
Ali belli bir uzaklığa dürbünle bakıp görüş alanındaki yerlere
E
doğrusal olarak biçimde 1 metre aralıklarla direk dikecektir. 4§2
10
A B Ali, ABC üçgeni şeklindeki bahçenin
o
AC ve BC kenarlarına direk dikecektir. 45 30
o

A köşesinden dürbünle baktığında B 6 C D


C'den itibaren BC kenarına 5 direk
dikebileceğini, B köşesinden aynı ABC ve ECD birer üçgen
dürbünle baktığında C'den itibaren B , C , D doğrusal
AC kenarına 3 direk dikilebileceğine m(ABC)
∑ = 45° , m(CDE)
∑ = 30°
C hesaplıyor. |AB|= 4§2 birim, |BC| = 6 birim |ED| = 10 birim
Bahçenin BC kenarına 8 direk dikilebildiğine göre,Ali olduğuna göre |AC| + |CE| toplamı kaçtır?
toplamda kaç direk dikmiştir.(A ve B köşelerine direk
dikilecek)

59
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek:

A ABC üçgen, D E 3C ABCD dikdörtgen


DEFK kare,
6 E∈[CD]
m(BAC)
∑ = 90° F∈[BC]
K F F
|BD| = 2 birim [AE]┴[EF]
|CE| = 6 birim 6 |CE| = 3 birim
A x B |CF| = |BF| = 6 birim

olduğuna göre |AB| = x kaç birimdir?


B 2 D E 6 C

olduğuna göre DEFK karesinin alanı kaç birim karedir?

Örnek:
D C ABCD dikdörtgen
Örnek: [AC]┴[DE]
A |AE| = 4 birim
ABC bir üçgen,
[AD] ve [BE] : yükseklik x |EB| = 5 birim
|KD| = 2 birim F
x E |BD| = 4 birim
|CD| = 6 birim
A 4 E 5 B
K
olduğuna göre |AD| = x kaç birimdir?
2

B 4 D 6 C
olduğuna göre |AK| = x kaç birimdir?

Örnek:
D C ABCD bir kare
{B,F}∈[AE]
Örnek: [DE]┴[FC]
A ABC ve ACD birer üçgen K
|FA| = 4 birim
[BC]┴[CA] |BF| = 2 birim
4§5
[BA]┴[AD]
D |AC| = 12 birim A 4 F 2 B x E
|BC| = 6 birim
12
|AD| = 4§5 birim olduğuna göre |BE| = x kaç birimdir?
x

B 6 C

olduğuna göre CD uzunluğu kaç birimdir?

60
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek: A
ABC bir dik üçgen,
D C D C
K F DEFK kare,
|AB| = 4 birim
|AC| = 12 birim

10 B D E C
B` olduğuna göre |FK| kaç birimdir?

A E 5 B A E 2-) Kenar - Açı - Kenar Benzerliği


Şekil-1 Şekil-1 İki üçgenin karşılıklı ikişer kenarlarının uzunlukları orantılı ve bu
orantılı kenarlar arasındaki açılar birbirine eşit ise bu iki üçgen
benzerdir.
Şekil 1'deki dikdörtgen şeklindeki karton [CE] boyunca D
katlandığında Şekil 2'deki gibi B noktası [AD] üzerinde oluyor.
|EB| = 5 birim, |BC| = 10 birim A
Buna göre |AE| kaç birimdir?
ak
b
Örnek:
O O α α
B a C E bk F
17 17

D C

KEN06 5 C m(ABC)
∑ = m(DFE)

∆ ~EFD
ABC ∆
|BC| = |AB| = 1
A 30 B
B |DF| |EF| k
D

Zemin A
A ABC bir üçgen
Bu tablo şekildeki gibi zemine parelel olacak biçimde duvara D∈[AB]
asılmıştır. D ve C köşelerine sabitlenmiş 17cm'lik iplerin diğer
2 E∈[AC]
ucu O noktasına yapıştırılmıştır.
4 |AE| = 2 birim
|AB| = 30 cm |BC| = 5 cm, tablonun zemine en kısa uzaklığı 26 cm'dir. E
|EC| = 8 birim
Bir süre sonra ipin bir ucunun yapışkanı dayanmıyor ve 2.Şekildeki 3
D |AD| = 4 birim
gibi [OC]'nin uzantısı yere dik olacak biçimde tablonun A köşesi 8
zemine değiyor. 1 |BD| = 1 birim

Buna göre D noktasının zemine uzaklığı kaç cm'dir? B


x
C
Örnek:

61
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: 3) Kenar - Kenar - Kenar Benzerliği


D 4 C ABC ve ADC birer üçgen İki üçgendeki karşılıklı kenarların oranları birbirine eşit ise bu
[AB] // [CD] üçgenler benzerdir.
D
|CD| = 4 birim A
5 6 x |AD| = 5 birim
|AC| = 6 birim c b ck ak
|AB| = 9 birim

A 9 B B a C
E bk F
olduğuna göre |CB| = x kaç birimdir?
a = b = c = 1
ABC~EDF
ak bk ck k

(orantılı kenarları gören açılar birbirine eşittir.)


Örnek:
Örnek:
A A A ABC ve EDC birer üçgen
∑ = 40o
m(BAC)
40o
6 C |BE| = 1
9
|EC| 2
L 2
K 12 9 |CD| = 6 birim
B C B M C
3 |ED| = 8 birim
B |AC| = 9 birim
Şekil-1 Şekil-1
|AB| = 12 birim
B C
Egehan, biribirine eş olan üçgen biçimindeki yeşil renkli ve E
kırmızı renkli kartonları eşit kenarlar birbiriyle çakışarak biçimde
Şekil–1 ' deki gibi masanın üzerine koyuyor. 8 6
Egehan kırmızı kartonu A köşesi etrafında döndürdüğünde
Şekil– 2 'deki görüntü oluşuyor.
D
|AK| = 9 cm, |KB | = 3 cm, |AL| = 6 cm, |LC| = 2 cm'dir.
Yukarıda verilenlere göre m(CED)
∑ + m(ACB)
∑ - m(EDC)

Buna göre |BK| oranı kaçtır?
|LC | işleminin sonucu kaçtır?

62
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: 4) «Thales Teoremleri


P K
x
F d1
A
7 18 a c
K d2 d1 // d 2 // d3
F b d
8 12
6 9 d3
C
E 4 B C 6 D

a = c dir.
Şekil-1 Şekil-2 b d
Şekil 1'de 3 tane üçgenin telefon ekranındaki görüntüsü
gösterilmiştir. Örnek:
{B,C}∈[ED],
AB // CD // EF
ED doğrusu ekranın alt ve üst kenarlarına paralel, B D F |AC| = x-1 birim
|EB| = 4 birim, |BF| = 6 birim, |EF| = 8 birim, |KC| = 9 birim, 2 x+1
|CE| = 8 birim
|CD| = 6 birim, |KD| = 12 birim, |AK| = 7 birimdir.
|BD| = 2 birim
ED ’nin paralelliği bozulmadan görüntüdeki C ve K noktaları A x-1
|DF| = x+1 birim
ekranın kenarlarına aynı anda değene kadar büyütüldüğünde C 8
şekil-2'deki gibi |CK| = 18 birim oluyor. E
Buna göre şekil-2'deki |PF| = x kaç birimdir?

olduğuna göre x kaç birimdir?

«Temel Orantı

A [DE] // [BC] ise

a = c = x
a c a+b c+d y

ya da
D E
x a = c
b d
b d

B C
y

63
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek:
A ABC ve ABD birer üçgen
[FK] // [BC]
E [EF] // [BD] E
D 10 A
6 |AK| = 10 cm
8
|KC| = 5 cm 6
F 5
K |EF| = 6 cm
x
5 B 12 C D

B C
yukarıdaki verilere göre |BD| = x kaç cm dir?
Zehra, birer açıları birbirine eşit olan iki üçgeni B,C,D noktaları
doğrusal olacak biçimde masa üzerine koymuştur.
|AB| = 6 cm, |BC| = 12 cm, |EC| = 8 cm, |ED| = 5 cm
m(AB∑C) = m(CE∑D) 'dir.
Örnek: Zehra, ECD üçgenini ok yönünde C noktası etrafında BCE açısı
A ABC ve ACD birer üçgen
kadar döndürdüğünde DE uzunluğunun ABC üçgeninin
18 [EF] // [BC]
üzerinde olmayan kısmının uzunluğu kaç cm olur?
[FK] // [AD]
D
|FK| = 6 cm
E x F |AD| = 18 cm
6
|BC| = 12 cm
K Örnek:
A ABC bir üçgen
[FE] // [BC]
B 12 C
[FC] // [BD]
4
olduğuna göre |EF| = x kaç cm'dir? |AE| = 4cm
F E |EC| = 2cm
2
B C
Örnek:
x
A |AE|=|EK|=|KM|=|MC|
[DE] // [FK] // [LM] D
olduğuna göre |CD| = x kaç cm'dir?
|FK| = 4 birim
D E |BC| = x

4 K
F
Örnek:
A
M ABC üçgeninin BC kenarına ait
L
yüksekliği 10 cm ve KLMN
karesinin alanı 16 cm2 dir.
N M buna göre |BC| kaç cm'dir?
B x C

olduğuna göre x kaç birimdir?

B K L C

64
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: «Kelebek Benzerliği


A 4 D ABCD bir dörtgen, A a B
[AB] // [CD]
[AD] // [EF] // [BC]
c b olduğunda
3|AE| = 2|EB|
E F |AD| = 4 birim E a b c
10 = = dir
|EF| = 10 birim x z y
z y

B x C
C x D
olduğuna göre |BC| = x kaç birimdir?

Örnek:
A Örnek:
A ABC bir üçgen
6
[DE] // [BC]
6 |KE| = 4 cm
D E D E
|BK| = 8 cm
4 |AE| = 6 cm
D E
4
B C B K L C K x
8
A
Şekil 1'deki üçgen şeklindeki karton [DE] boyunca katlanıp B C
Şekil 2 elde ediliyor.
olduğuna göre |EC| = x kaç cm'dir?
|AD| = 6 cm, |BD| = 4 cm, [DE] // [BC]'dir.

|KL|
Buna göre Şekil 2'deki oranı kaçtır?
|BC|
Örnek:
Örnek:
A A
Şekilde, ABC üçgeni ABC bir üçgen
biçimindeki bir kartonun üzerine x [DE] // [BC]
GKL üçgen biçimindeki bir |DE| = |EF|
D E F
karton konulmuştur. |EK| = 2 birim
2
K |KC| = 6 birim
G L

3 6
B M N C
B C
4
olduğuna göre |EC| = x kaç m'dir?
K
G:ABC üçgenin ağırlık merkezi,
|MK| = 4 cm, |MG| = 3 cm 'dir.
GKL üçgeni L noktası etrafında saat yönünde BCA açısı kadar
döndürüldüğünde G∈[AC] oluyor.

Buna göre,şekildeki |MN| oranı kaçtır?


|BC|

65
ÜÇGENLER Bölüm – 6

Örnek: Örnek:
D A A

10 F 15 6 6
ABC ve BCD birer üçgen
[AB] // [EF] // [CD]

x |AB| = 10 birim
|CD| = 15 birim B 3 D C D K C
B E C
olduğuna göre |EF| = x kaç birimdir? Şekil-1 Şekil-2
B

ABC üçgeni biçimindeki Şekil 1'deki karton AD boyunca


katlanıyor.
Örnek: |BD| = 3 cm, |AC| = 6 cm, m(ABD)
∑ = m(B A∑C)'dir.
A Buna göre |CK| kaç birimdir?
ABC bir üçgen
[AB] // [ED]
|DK| = |KE| Örnek:
E A ABC ve EBD birer üçgen
|BF| = 6 cm
D,B,C doğrusal
|KC| = 9 cm α
2|AE| = 3|EB|
E
m(BAC)
∑ = m(DEB)

20
B 6 F x K 9 C 16
α |ED| = 16 cm
|AC| = 20 cm
|BC| = 15 cm
D D x B 15 C
olduğuna göre |FK| kaç cm'dir? Yukarıda verilenlere göre |BD| = x kaç cm'dir?

Örnek:
A ABC bir üçgen
3|AC| = 5|AE|
Örnek:
A B 5|BD| = 2|CD|
[AB] // [CD] |FD| = 4 birim
|CE| = 3|ED| = 2|AB| E
|AD| = 110 birim
F F
4
K
B D C

olduğuna göre |AF| kaç birimdir?

C E D

olduğuna göre |FK| kaç birimdir?

66
ÜÇGENLER Bölüm – 7

ÜÇGENDE ALAN Örnek:


1) Alan Formülü A
ABC bir üçgen
A A D∈[BC]
17 17
|AB| = |AC| = 17 cm
c b b |BD| = 9 cm
ha ha c
B 9 D 21 C |CD| = 21 cm
Geniş
B a C B C olduğuna göre Alan(ABD)
∆ kaç santimetrekaredir?
a

∆ = Taban x Tabana ait yükseklik


Alan(ABC) Örnek:
2
A
ABC bir üçgen
[AB]⊥ [BC]
a.ha b.h b c.h c
Alan = = = dir. |AF| = |FC|
2 2 2 6 F
|AD| = |DE| = 6cm
• Dik Üçgende Alan
A
B D 6 E C
2
olduğuna göre A(FDE)
∆ kaç cm ‘dir?
c b

hb

B a C

∆ = a.c = b.hb
Alan(ABC) Örnek:
2 2

Örnek:
A ABC bir üçgen
C∈[BD]
8 m(ADB)
∑ = 30°
|AD| = 8 birim
|BC| = 6 birim
30°
B 6 C D

olduğuna göre Alan(ABC)


∆ kaç birimkaredir?

Yukarıdaki şekilde birim kareli kağıda iki üçgen çizilmiştir.


Kırmızı üçgen 6 birim sağa ötelendiğinde iki üçgenin kesiştiği
bölgenin alanı kaç birimkare olur ?

67
ÜÇGENLER Bölüm – 7

Örnek: Örnek:
A
ABC bir üçgen
A ABC ve DEF birer üçgen
E [AD] : Açıortay
D∈[BC] m(ACB)
∑ = 60°
15 6 m(BAC)
∑ = 90° |AB| = 6 birim
6
3|BD| = 2|CD| |CD| = 4§3 birim
F
|EF| = 6 birim
|AB| = 15 birim
B D C 60°
B D 4§3 C
Yukarıdaki verilere göre EDF üçgeninin alanı kaç
birimkaredir? olduğuna göre Alan(ABD)
∆ kaç birimkaredir?

Örnek:
Örnek:
A
ABC ve DEF A
ABCD bir dörtgen
60° birer üçgen
m(ABC)
∑ = m(BDC)
∑ = 90°
E m(BAC)
∑ = 60°
|AB| = |BC|
|BD| = |CD| D
|BD| = 6 birim
6 |EF| = 6 birim
4æ3
|AC| = 4æ3 birim
F 6

B D C
B C
olduğuna göre Alan(EFD)
∆ kaç birimkaredir?
olduğuna göre ABD üçgeninin alanı kaç birimkaredir?

A
Örnek:
A
Örnek: ABC ve DEF ABC ikizkenar
F birer üçgen 2 dik üçgen
135°
12æ2 6 D∈[BC] K D∈[BC]
E m(BAC)
∑ = 135° K∈[AD]
|BD| = 2|CD| 3 m(BAC)
∑ = 90°
B D C |EF| = 6 cm m(AKB)∑ = 90°
|AB| = 12æ2 cm B D C |AK| = 2 birim
olduğuna göre Alan(ED∆F) kaç cm2 ‘dir?
|KD| = 3 birim
olduğuna göre Alan(ACD)
∆ kaç birimkaredir?

68
ÜÇGENLER Bölüm – 7

Örnek: 2) Alan Dağıtma

ABD ve BCD birer üçgen Tepe noktaları aynı olan (yükseklikleri eşit olan) üçgenlerin
[AB]⊥[BD] alanları tabanlarıyla doğru orantılıdır.
[CD]⊥[AD] A
|AB| = 6 birim
|BD| = 12 birim
|CD| = 3§5 birim
3A 2A

B 3k D 2k C

olduğuna göre Alan(BCD)


∆ kaç birimkaredir?

Örnek: Örnek:
A
A ABC bir üçgen
ABC bir üçgen
[BD] : açıortay
[BE]⊥[AD]
|AB| = 6 cm
|AD| = |BD|
10 6 D |BC| = 8 cm
|AC| = 10 birim
E |BE| = 6 birim
6
1 |ED| = 1 birim

B D C
A 8 C

Alan(ABD)

olduğuna göre oranı kaçtır?
Yukarıda verilenlere göre ACD üçgeninin alanı kaç Alan(ABC)

birimkaredir?

Örnek: Örnek:
A A
ABD bir üçgen
A C∈[BD]
[AD] : Dışaçıortay
30° 2|AB| = 3|AC|
B D C D K C
6 ∆ = 6 br2
Alan(ABC)
Şekil-1 2§3 Şekil-2
B
B C D
ABC üççgeni biçimindeki Şekil-1'deki karton [AD] boyunca ok
olduğuna göre Alan(ABD)
∆ kaç birimkaredir?
yönünde katlandığında, [AB] kenarı ABC üçgeninin iç teğet
çemberinin merkezinden geçiyor
∑ = 30°, |AB'| = |AC| , |KB'| = 2§3 birimdir.
m(ACB)
Buna göre Alan(ABC)
∆ kaç birimkaredir?

69
ÜÇGENLER Bölüm – 7

Örnek:
A A
ABC ve DEF birer üçgen
|AC| = 4|EF|
D D F
2|BD| = 3|CD|
∆ = 40 br2
Alan(ABC)
E

B C B A’ C
B D C
Şekil-1 Şekil-2
olduğuna göre Alan(DEF)
∆ kaç birimkaredir?
ABC üçgeni şeklindeki şekil-1 ‘deki karton [BD] boyunca katlanıp
şekil-2 ‘deki görüntü oluşturuluyor.
Şekil-1 ‘deki görünen yüzeyin alanı 28 birimkare, şekil-2 ‘deki
görünen yüzeyin alanı 16 birimkaredir.

Buna göre |A'C| oranı kaçtır?


|BC|

Örnek: A Örnek:
ABC bir üçgen A
G : ABC üçgeninin
D∈[AB], E∈[AC]
ağırlık merkezi
2|AE| = 3|EC| [GD] // [BC]
D
|BD| = 3|AD| A(GDC)
∆ = 6 br
∆ = 9 br2
A(BDE)
E G D
9
6

B C B C
olduğuna göre Alan(ABC)
∆ kaç birimkaredir? olduğuna göre Alan(ABC)
∆ kaç birimkaredir?

Örnek: Örnek: A A
A
ABC bir üçgen
|AE| = |EC|
6 5|AD| = 2|BD|
D
∆ = 6 br2
Alan(ADE)
E
G G

B D C B D

B C ABC üçgeni biçimindeki bir kartonun ağırlık merkezi G noktasıdır.


Bu karton [AD] boyunca katlandığında, şekil-2'deki gibi C köşesi G
olduğuna göre Alan(ABC)
∆ kaç birimkaredir?
noktası ile çakışıyor
Kartonun ön yüzü mavi, arka yüzü yeşil renktedir.
Şekil-1 ‘deki mavi bölgenin alanı 60 birimkare olduğuna
göre şekil-2 ‘ deki mavi bölgenin alanı kaç birimkaredir?

70
ÜÇGENLER Bölüm – 7

Örnek: Örnek:
A A
ABC bir üçgen Yandaki şekilde
E∈[BC], F∈[BD] [AB] 5 eşit parçaya
D
3|BF| = 2|FD| [AC] 3 eşit parçaya
L ayrılmıştır.
4|EB| = 5|CE| E
D |AD| = |CD|
F
M
F K

B E C B C
Taralı Alan
Alan(EFD)
∆ Buna göre oranı kaçtır?
Yukarıda verilenlere göre oranı kaçtır?
Alan(ABC)

Alan(ABC)

Örnek: Not: Tepe noktaları aynı olan iç içe üçgenlerde, kollar


A
ABC bir üçgen çarpımı ile üçgenlerin alanları doğru orantılıdır.
E∈[BC], F∈[BD]
A
3|BF| = 2|FD| a.b √ A(AD∆L) = A
a
5|EB| = 4|CE| b 4a.2b √ A(AK∆M) = 8A
D A
D |AD| = |CD| 5a.3b √ A(AB∆C) = 15A
a
L olur.
E
a 7A b
F
F
a M

B E C K b
a 7A
Alan(EFD)

Yukarıda verilenlere göre oranı kaçtır? B C
Alan(ABC)

Örnek:
D C D C

Örnek:
A
ABD bir üçgen
F 24 F F
|AF| = 3|BF| K
E |EC| = 4|AE|
S2 4|BD| = 3|CD|

A B A B
F Şekil-1 Şekil-2

Şekil-1'de dikdörtgen şeklindeki masanın üzerine konulan bir


S1 fenerin F noktasından itibaren masa yüzeyini aydınlattığı kısım
gösterilmiştir.
B D C
Şekil-2'de ise ışığın çıkış noktası değişmeden fener döndürülmüştür.
Yukarıdaki şekilde S₁ ve S₂ bulundukları bölgenin alanı |FC| = |FB|, [FK]⊥ [BC], |BC| = 24 cm ‘dir.
olduğuna göre S1 oranı nedir? Fener döndürüldüğünde masanın üzerinde aydınlanan alan
S2
30 cm azaldığına göre, şekil-2 ‘deki AB kenarının aydınlık
kısmı kaç santimetredir?

71
ÜÇGENLER Bölüm – 7

3) Alan Kaydırma Örnek:


A D E A
d₁ G : ABC üçgeninin
ağırlık merkezi
[DE] // [BC]
Alan(DEF)
∆ = 6 br

D G E

d₂ 6
B C

d₁ // d₂ olduğunda B F C
Alan(ABC)
∆ = Alan(DB∆C) = Alan(EB∆C) = ............ Yukarıda verilenlere göre ABC üçgeninin alanı kaç
olur birimkaredir?

Örnek: Örnek:
A A
ABC bir üçgen ABC bir üçgen
6 m(BAC)
∑ = 90° D∈ [BC]
K
[DE] // [BC] {K,E}∈ [AC]
D E |AE| = 6 birim E S₁ 3
=
4 |BD| = 4 birim S₂ 4
S₁ S₂
B C

olduğuna göre Alan(DEC)


∆ kaç birimkaredir? B D C

S₁ ve S₂ bulundukları bölgelerin alanları olduğuna göre


|EK|
oranı kaçtır?
|AC|

Örnek: 4) Sinüs Alan Formülü


A A
ABCD bir dörtgen ∑ =α
m(ABC)
D C∈[BE] |BC| = a birim
[AC] // [DE] |AB| = c birim
4 [AB]⊥[BE] c
|BC| = 2 birim
|CE| = 3 birim
α
|AB| = 4 birim
B 2 C 3 E B a C
olduğuna göre ABCD dörtgeninin alanı kaç birimkaredir? a.c.sinα
Alan(ABC)
∆ = ‘dir
2

72
ÜÇGENLER Bölüm – 7

Örnek: 5) İç Teğet Çember Alan İlişkisi


A A
ABC ve BDE birer üçgen I : İç teğet çember
|AE| = 4 birim merkezi
|EB| = 3 birim
4
|BC| = 2 birim c b
|CD| = x birim S₁ S₂
E

S₃
3
B a C
S₁ ,S₂ ve S₃ alanları a,b ve c uzunlukları ile doğru
B 2 C x D orantılıdır.
Taralı alanlar birbirine eşit olduğuna göre x kaç birimdir?

Örnek: Örnek:
A A
ABC ve BCD birer üçgen ABC bir dik üçgen,
[AB]⊥[BC] [BD] ve [CD] açıortay,
[AC]⊥[CD] 9 |AB| = 9 birim
5 D
|AB| = 5 birim |BC| = 15 birim

12 C |BC| = 12 birim
B |CD| = 3 birim B 15 C
3 olduğuna göre taralı alan kaç birimkaredir?

D
olduğuna göre BCD üçgeninin alanı kaç birimkaredir?

Örnek: Örnek:
D
ABC eşkenar üçgen Bir dik üçgenin, dik kenarlarından birinin uzunluğu 6 birim ve
A
DBC dik üçgen iç teğet çemberin yarı çapı 2 birimdir.
K [DB]⊥[BC] Buna göre dik üçgenin alanı kaç birimkaredir?
|BC| = 4 birim
x |DK|.|KB| = |AK|.|KC|

B 4 C
olduğuna göre |BD| = x kaç birimdir?

73
ÜÇGENLER Bölüm – 7

6) Ağırlık Merkezi Alan İlişkisi Örnek:


A
A D G : ABC üçgeninin
ağırlık merkezi
[GD] // [AB]
A A [GE] // [AC]
B B
G G Alan(GDE)
∆ = 4 br
A A

A A B 4
B C E F
B D E C
G üçgenin ağırlık merkezi olduğunda alan dağıtma kuralından
oluşan üçgenlerin alanları eşit olur. olduğuna göre Alan(ABC)
∆ kaç birimkaredir?

Örnek:
A
ABC bir üçgen
|AF| = |FB|
|BD| = |DE| = |EC|
Alan(ABC)
∆ = 54br
F
K

Örnek:
B D E C A

olduğuna göre taralı alan kaç birimkaredir?

Örnek: B C
d₂ y
Bir bahçe ABC üçgeni şeklindedir. Eşit hızdaki üç hareketli,
bahçenin ağırlık merkezinden bahçenin kenarlarına doğru aynı
d₁ 6 anda hareket ediyor.
Hareketlilerden biri AB kenarına en hızlı 3 dakikada diğeri AC
3 kenarına en hızlı 5 dakikada bir diğeri de BC kenarına en hızlı 6
dakikada ulaşıyor.
0 2 4 x Bahçenin çevresi 63 m olduğuna göre |AB| kaç metredir?

Dik koordinat sisteminde d₁ ve d₂ doğrularının eksenleri kestiği


noktalar şekildeki gibidir.
Buna göre taralı alan kaç birimkaredir?

74
ÜÇGENLER Bölüm – 7

7) Benzerlik Alan İlişkisi Örnek:


Benzer iki üçgende, benzerlik oranının karesi alanlar oranına A ABC ve DEC

eşittir. birer dik üçgen


D m(BAC)
∑ = m(DEC)
∑ = 90°
Örneğin, D x
Alan(ABED)=Alan(DEC)

2
A |DE| = 2 birim

S₂
S₁ B E C
olduğuna göre |AB| kaç birimdir?
B 2 C E 3 F

∆ 〜 DEF
ABC ∆ ise benzerlik oranı 2 olduğundan
2
3
S₁ 2 4
= = olur.
S₂ 3 9

Not : Temel orantı ve kelebek benzerliğinde de bu oran


uygulanabilir.
A 2 Örnek: E
3 = 9
4 16 ABC ve EDC
3k
Alan(ADE)
∆ = 9A birer dik üçgen
Alan(ABC)
∆ = 16A [AB]⊥ [CA]
D E
k olur. [CA]⊥ [CE]
A [BD]⊥ [ED]
B C |CE| = 2|AC|
|CD| = 12 birim
A 2 B
2
2 = 1 B x C 12 D
6 9
Alan(CDE)

C Alan(ABC)
∆ =A Alan(ABC)
∆ - = 27 birim
4
Alan(CDE)
∆ = 9A
Yukarıda verilenlere göre |BC| = x kaç birimdir?
olur.

D 6 E

Örnek: Örnek: A ABC bir üçgen


A [EF] // [BC]
m(ADE)
∑ = m(BCE)

|AE| = 2 birim |AF|
2 =2
|AD| = 3 birim |FC|
3
E |BD| = 1 birim S₁ |BD| 2
=
E F |DC| 3
K
D
S₂
1
B D C
B C
Alan(ADE)
∆ Şekilde S₁ ve S₂ bulundukları bölgenin alanları olduğuna
olduğuna göre oranı kaçtır? S₁
Alan(BCED) göre oranı kaçtır?
S₂

75
ÜÇGENLER Bölüm – 8

AÇI - KENAR BAĞINTILARI 2) Üçgen Eşitsizliği


1) Bir üçgende açılar ile kenarlar doğru orantılıdır. Bir üçgenin herhangi bir kenarı, diğer iki kenarının farklarının
mutlak değeri ile toplamlarının arasındadır.
A
A
^ ^>C
A>B ^ ise

^
a>^
b >^
c olur.
|b - c| < a < b + c
c b
c b |a - c| < b < a + c
|a - b| < c < a + b

B a C
B a C

Örnek : Örnek :
A
m(AB∑D) = 70°
K A B C D E L
30° m(DA∑C) = 30°
e c m(BC∑A) = 20°
d |BD| = a, |DC| = b, Uç noktaları K ve L olan bir tel parçası 10 eşit parçaya ayrılmıştır.
|AC| = c, |AD| = d, Bu telin K ve L noktaları çakışacak biçimde iki noktadan
70° 20° ° bükülerek üçgen oluşturulacaktır.
|AB| = e
B a D b C Buna göre telin büküldüğü noktalar aşağıdakilerden hangisidir?

olduğuna göre, aşağıdaki istenilen üçgenlerde kenar


uzunluklarını sıralayınız. A) A-E B) B-E C) A-C D) B-C E) C-D
• ABD üçgeninde .................................................. dir.
• ADC üçgeninde .................................................. dir.
• ABC üçgeninde .................................................. dir.
• En uzun kenar .................................................... dir.
• En kısa kenar ..................................................... dir.

Örnek : D Örnek : ABC bir üçgen


A
EDC, EBC ve EBA [ED]⊥ [BC]
100° x
birer üçgen, |BD| = |DC|
E
E C m(ED∑C) = 100° |AB| = 10 birim
50° m(BE∑C) = 50° 10 12 |CE| = 12 birim
59°
m(EB∑C) = 60°
m(AE∑B) = 59°
m(EB∑A) = 60°
B D C

60° olduğuna göre |AE| = x uzunluğunun alabileceği kaç farklı


60° tam sayı değeri vardır?
B
A
Yukarıda verilenlere göre en uzun kenar hangisidir?

76
ÜÇGENLER Bölüm – 8

Örnek: Örnek:
A A
ABC çeşitkenar üçgen ABCD bir dörtgen
m(BAC)
∑ > m(ACB)
∑ |AB| = 13 cm
13 7
|AB| = 6 birim |AD| = 7 cm
6 8 |CD| = 6 cm
|AC| = 8 birim
B D
x |BC| = 8 cm
|BD| = x cm
8 6
B x C
C
olduğuna göre BC uzunluğunun kaç farklı tamsayı değeri
olduğuna göre x ’in alabileceği en küçük tamsayı değeri
vardır?
ile en büyük tamsayı değerinin toplamı kaçtır?

Örnek: Örnek:
B
20 cm uzunluğundaki bir tel parçası iki noktasından bükülerek Üç farklı çubuk şekildeki
bir ikizkenar üçgen oluşturuluyor. 5 gibi uç uca konulmuştur.
Oluşan ikizkenar üçgenin taban kenarının uzunluğu tamsayı 6 |AB| = 5 cm
A
olarak en fazla kaç santimetre ölçülür? |BC| = 6 cm
|CD| = 8 cm ‘dir
C

Çubuklar uç uca konulduğunda A ile D noktaları arasındaki


uzaklık tamsayı olarak en fazla kaç santimetre olur?

Örnek: A Örnek:
ABC bir üçgen A
ABC, ACD ve ADE
m(ABC)
∑ > 60° 7 8 birer üçgen
|AB| = 5 birim E
|AB| = 7 cm
|BC| = 4 birim B
|BC| = 5 cm
5 x |AC| = x birim
4 |ED| = 4 cm
5 |AE| = 8 cm

C D
B 4 C olduğuna göre ACD üçgeninin çevresinin alabileceği en
büyük tamsayı değeri kaçtır?
olduğuna göre x ’in alabileceği tamsayı değerlerinin
toplamı kaçtır?

77
ÜÇGENLER Bölüm – 8

Örnek: Örnek:
A ABC bir üçgen
|AB| = 9 birim
|AC| = 2x birim
|BC| = x birim
9 9 9 9
9 2x
Mesut, bir kartonu keserek bir kenarının uzunluğu 9 cm olan
üçgenler oluşturmuştur.
Mesut bu üçgenlerden herhangi ikisini seçip 9 cm ‘lik kenarları
birbirine yapıştırıp bir dörtgen oluşturuyor.
B x C Buna göre oluşan dörtgenin çevresi tamsayı olarak en az
kaç cm olur?
olduğuna göre x ‘in kaç farklı tamsayı değeri vardır?

Örnek:
A
ABC bir üçgen
|BC| = 30 birim
|AB| = x-1 birim
|AC| = 3x+1 birim
x-1 3x+1

Örnek:
A
B 30 C ABC bir üçgen
[AD] : kenarortay
olduğuna göre AC uzunluğunun en büyük tamsayı değeri
kaç birimdir? |AB| = 8 birim
8 12
x |AC| = 12 birim
|AD| = x birim

B D C
Örnek: B
ABCD bir dörtgen olduğuna göre x ‘in en küçük tamsayı değeri kaçtır?
[AC] ve [BD] : köşegen
6 8 |AB| = 6 cm
Örnek:
|BC| = 8 cm A
ABC bir üçgen
A C |CD| = 15 cm
D ∈ [BC]
|AD| = 9 cm
3|AD| = 2|CD|
|AB| = 15 birim
15 D
9 15 |BC| = 10 birim

D
olduğuna göre |AC| + |BD| toplamının en küçük tamsayı B 10 C
değeri kaçtır?
olduğuna göre |BD| ‘nun alabileceği farklı tamsayı
değerlerinin toplamı kaçtır?

78
ÜÇGENLER Bölüm – 7

3) Geniş Açılı ve Dar Açılı Üçgenler Örnek:


A
ABC bir üçgen
Bir dik üçgende
D ∈ [BC]
A
|AB| = |AD| = 8 birim
8 8 |CD| = 6 birim
c c = a + b dir.
b

B D 6 C
B a C
olduğuna göre AC uzunluğunun alabileceği tamsayı
Açılar ile kenarların doğru orantılı olduğunu biliyoruz. Buradan değerlerinin toplamı kaçtır?
A
m(AB∑C) > 90° ise
b
c
b >a +c
Geniş
B a C

Örnek:
A m(AB∑C) < 90° ise A
ABC bir üçgen

b b <a +c [AD] : kenarortay


c
12 16 m(BA∑C) > 90°
olur.
Dar x |AB| = 12 cm
B a C
|AC| = 16 cm

B D C

Örnek: olduğuna göre |AD| = x ‘in alabileceği en büyük tamsayı


A değerleri kaçtır?
ABC bir üçgen
m(AB∑C) < 90°
|AB| = 4 cm
4 |BC| = 5 cm

B 5 C
Örnek:
olduğuna göre AC uzunluğunun en büyük tamsayı değeri A
ABC bir üçgen
kaçtır? m(AB∑D) = m(DB∑C)
m(AC∑D) = m(BC∑D)
|BD| = 5 birim
D
|CD| = 7 birim
5 7
Örnek: |BC| = x birim
A
ABC bir üçgen
D ∈ [BC] B x C
x
12 [BA]⊥ [AD]
olduğuna göre x ‘in kaç farklı tamsayı değeri vardır?
|CD| = 5 birim
B D 5 C |AD| = 12 birim

olduğuna göre |AC| = x ‘in kaç farklı tamsayı değeri vardır?

79
ÜÇGENLER Bölüm – 8

Örnek: A 4.
ABC bir üçgen A
BD ve CD AB∆C’nin
dış açıortayları,
|BD| = 6 birim
B x C |CD| = 8 birim P
|BC| = x birim

6 8
B C

P, ABC üçgeninin iç bölgesinde bir nokta ise


D
|BC| < |PB| + |PC| < |AB| + |AC|
Yukarıda verilenlere göre x ‘in alabileceği farklı tamsayı
olur.
değerlerinin toplamı kaçtır?

Örnek: A Örnek:
ABC üçgeni bir A açısı dik olan ve dik kenar uzunlukları 6 ve 8 birim olan ABC
şeklindeki bir kartona üçgeninin iç bölgesinden K noktası seçiliyor.
aşağıdaki katlamalar Buna göre |BK| + |KC| toplamı kaç farklı tamsayı değeri alır?
uygulanıyor.

B Şekil-1 C
A
B köşesi üçgenin içine
düşecek biçimde
katlandığında
[KL] : katlama çizgisi,
K
10 |KB| = 10 cm ve
|LB| = 6 cm oluyor.
B Örnek:
A
6 ABC bir üçgen
|PA| = 4 cm
L C
Şekil-2 4 |PB| = 6 cm
A
B köşesi üçgenin
P
dışında olacak biçimde
6
B katlandığında
[MN] : katlama çizgisi,
B C
5 |BN| = 5 cm ve
13 P, ABC üçgeninin iç bölgesinde bir nokta olduğuna göre, ABC
|BM| = 13 cm oluyor.
üçgeninin çevresinin en küçük tamsayı değeri kaçtır?
N

Şekil-3 M C
İki katlamada katlama çizgileri birbirine eşit olduğuna göre,
katlama çizgisinin alabileceği tamsayı değerlerinin toplamı kaç
olur?

80
ÜÇGENLER Bölüm – 9

5) Örnek:
A Kenar uzunlukları a,b,c olan bir üçgenin kenarları arasında
6a = 3b = 2c bağıntısı vardır.
Buna göre, bu üçgenin kenarortayları arasındaki sıralamayı
bulunuz.

B C

P, ABC üçgenin iç bölgesinde bir nokta ise


Çevre(ABC)

< |PA| + |PB| + |PC| < Çevre(ABC)

2
olur.

6) Bir üçgende açılar ile (kenarlar ile) yardımcı elemanlar ters Örnek:
orantılıdır. A
ABC bir dik üçgen
A |AB| = 6 birim
6 8 |AC| = 8 birim

A > B > C ise


hA < hB < hC olur. B C

K∈ [BC] olmak üzere AK uzunluğunun alabileceği değerlerin


B C
tanım aralığını bulunuz.
A

c b
a>b>c ise
nA < nB < nC olur.
Not: Çeşitkenar bir üçgende aynı köşeden çizilen açıortay,

B a C yükseklik ve kenarortay arasında

A hA < nA < VA

sıralaması vardır.
Örnek:
A > B > C ise Bir üçgende hA = VC = n B eşitliği varsa bu üçgenin açılarını
VA < VB < VC olur. küçükten büyüğe doğru sıralayınız.

B C

81
ÜÇGENLER Bölüm – 9

ÜÇGENDE MERKEZLER Örnek:


A
1) İç Teğet Çemberin Merkezi ADE bir üçgen
Bir üçgende iç açıortayların kesim noktası iç teğet çemberin [BC] // [DE]
merkezidir. |AB| = 12 birim
A 12 x
|BD| = 6 birim
|BC| = 10 birim
I : iç teğet çemberinin 10 |AC| = x birim
B C
merkezi
6
I

D K E

B C K, ABC üçgeninin dış teğet çemberinin merkezi olduğuna göre,


|AC| = x kaç birimdir?

Örnek: 2) Ağırlık Merkezi


A Bir üçgende kenarortayların kesim noktası ağırlık merkezidir.
4 ABC ve DEF
F birer üçgen A
x [DF] // [AB]
E [DE] // [BC] G : Ağırlık merkezi
D 6 m(AB∑C) = 120°
120°
B C |CE| = 6 birim
|AF| = 4 birim
G
D, ABC üçgeninin iç teğet çemberinin merkezi olduğuna göre
|EF| = x kaç birimdir?
B C

2) Dış Teğet Çemberin Merkezi Örnek:


A
Bir üçgende dış açıortayların kesim noktası dış teğet çemberin ABC bir üçgen
merkezidir. |AB| = 6 cm
A 6 8 |AC| = 8 cm
|BC| = 7 cm
I G

B 7 C
I‘ : dış teğet çemberinin
I : ABC
∆ ‘nin iç teğet çemberinin merkezi
B C merkezi
G : ABC
∆ ‘nin ağırlık merkezi
olduğuna göre |IG| kaç cm’ dir?

82
ÜÇGENLER Bölüm – 9

4) Diklik Merkezi Örnek:


A
Bir üçgende yüksekliklerin kesim noktası diklik merkezidir. ABC bir üçgen
[AD] ∩ [CE] = {F}
•Dar açılı •Geniş açılı
2 4 |AE| = 2 birim
A A
|AD| = 4 birim
E D
|CD| = 6 birim
F |EB| = x birim
x 6

K B C
B C
A noktası BFC üçgeninin diklik merkezi olduğuna göre x
B C kaç birimdir?
K
K : Diklik merkezidir.
Not : Dik üçgenin diklik merkezi 90° ‘nin olduğu köşedir.
A
5) Çevrel Çemberin Merkezi

A : Diklik merkezi Bir üçgenin çevrel çemberinin merkezinin üçgenin köşelerine


olan uzaklıkları birbirine eşittir.

•Dar açılı •Dik açılı •Geniş açılı


A
B C
A A
Örnek: A geniş
o
ABC bir dik üçgen
o B C
[BE] ∩ [AD] = {F}
B C B C o
|FD| = 3 birim (Üçgenin içinde) (Hipotenüs üzerinde) (Üçgenin dışında)
x
|BD| = 6 birim
E
|CD| = 5 birim
F
|AF| = x birim
3

B 6 D 5 C
Örnek:
F noktası ABC üçgeninin diklik merkezi olduğuna göre x kaç A
birimdir?

m(OC∑B) = 32°
Örnek:
ABC bir üçgen
A O
D ∈ [BC]
A : AB∆C ‘nin diklik merkezi
6 B : AD∆C ‘nin diklik merkezi 32°
|AB| = 6 birim B C
|CD| = 5 birim O, ABC üçgeninin çevrel çemberinin merkezi olduğuna
B x D 5 C göre m(BAC)
∑ kaç derecedir?
olduğuna göre |BD| = x kaç birimdir?

83
ÜÇGENLER Bölüm – 9

Örnek: Örnek:
A
ABC üçgeninde
O : Çevrel çember
merkezi
O G : Ağırlık merkezi
G
B
D
A E
B C C
|GO|
olduğuna göre oranı kaçtır?
|AC|
Şekilde, birim kareli kağıda çizilen üçgenin kenar orta dikme
merkezi hangi karenin içindedir?

Örnek: Örnek: A
A
ABC üçgen
O |AC| = 32 cm ABC bir üçgen
x |OB| = 20 birim |AE| = |EC|
L
F E |FA| = |FB|
K
|BD| = |DC|

B C

O, ABC üçgeninin çevrel çemberinin merkezi olduğuna göre,


|OK| = x kaç birimdir?
B D C
ABC üçgeninin kenar orta dikme merkezi EFD üçgeninin hangi
özel noktasıdır?

6) Kenar Orta Dikme Merkezi Örnek: A


ABD bir üçgen
Bir üçgenin kenarlarına ait orta dikmelerin kesim noktasıdır.
{B,K,C} ∈ [DE]
A
|AB| = |AC|
[OK] ⊥ [BC]
O

D B K C E
O
O noktası ABC üçgeninin kenar orta dikme merkezi ve
2|KB| + |BD| = |AE| = |EB| olduğuna göre, O noktası ADE
B C üçgeninin hangi özel noktasıdır?

O : Kenar orta dikme merkezi

Not: Eşkenar üçgende bütün merkezler aynı noktadadır.

84
DÖRTGENLER Bölüm - 1

DÖRTGEN Örnek:
D
Bu bölüm ve bundan sonraki bölümlerdeki soruları çözebilmek ABCD bir dörtgen
için ÜÇGENLER konusuna hakim olmamız gerekir. Geometri-
6 [AE] Ç [BD] = {E}
deki çoğu soru ya da özelikler ÜÇGENLER konusundan ispat- 5
lanabilir. |AE| = |ED| = 5 birim
A
Şimdi sadece üçgenlerle çözülebilen dörtgen sorularını ince- 5 E 15 C |AD| = 6 birim
leyelim.
|EC| = 15 birim
10
|EB| = 10 birim

Yukarıda verilenlere göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç bi-


rimkaredir?
Örnek:

Örnek:
D
ABCD bir dörtgen
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

m(BéAD) = m(AéBC) = 60°


2§3 C
[AD] ^ [DC]
x
|AB| = 10 cm
y
Yukarıdaki birim kareli zemine çizilen dörtgenlerin alanlarını |CD| = 2§3
60° 60°
bulunuz. A B |AD| = x, |BC| = y
10

olduğuna göre, x + y toplamı kaçtır?

Örnek:

D
ABCD bir dörtgen,
Örnek:
C [AC] Ç [BD] = {E}
D
E 2|AE| = 3|EC| ABCD bir dörtgen,
A
[AC] Ç [BD] = {E}
6§2
|AE| = |ED|
//

45° m(AéCD) = 45°


//
A E C m(AéBD) = 30°
B |CD| = 6§2 birim
x
& 30°
Alan (ABD)
olduğuna göre, oranı kaçtır?
Alan (ABCD)
B

olduğuna göre, |AB| = x kaç birimdir?

85
DÖRTGENLER Bölüm - 1

Örnek: Örnek:
D ABCD bir dörtgen D ABCD bir dörtgen
m(AéDC) = m(AéBC) = 90° [AD] ^ [BD]
4 L
|AE| = |EC|
F | DL | = | KB | = 1
E C |DF| = 4 birim
A | LC | | AK | 2
2
K 3 |FK| = 2 birim
|AC| = 15 birim
|KB| = 6 birim
6 |BD| = 18 birim
|EK| = 3 birim E
A C

B K
B
olduğuna göre, AC uzunluğu kaç birimdir?
olduğuna göre, |KL| kaç birimdir?

Örnek:
C ABCD bir dörtgen
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

D Dörtgenin özellikleri
|AK| = |KC|
E
|DL| = |LB| 1) Dörtgenin hem iç açılarının hemde dış açılarının toplamı 360
6 8 derecedir.
K |AD| = 6 birim
L
|CB| = 8 birim 2) Dörtgende ardışık köşelerden çizilen iç açıortaylar arasında
kalan açı diğer açıların toplamının yarısıdır.
D
A B
olduğuna göre, KL uzunluğunun alabileceği tamsayı de- m(C) + m(D)
% %

ğerlerinin toplamı kaçtır? a=


2
C
A a
Örnek:
D ABCD bir dörtgen
[AC] ^ [BD]
// /
/

|AK| = |KB|, |DL| = |LC| B


L
|AC| = 12 birim 3) Dörtgende karşılıklı iç açıortaylar arasında kalan dar açı di-
// ğer iki açının farkının mutlak değerinin yarısına eşittir.
|BD| = 16 birim
D
C
A / E

K / C
/

|m(B) – m(D)|
% %
/
a=
B a 2

olduğuna göre, |KL| kaç birimdir? A

86
DÖRTGENLER Bölüm - 1

Örnek: 4) Köşegenleri dik kesişen bir dörtgenin karşılıklı kenarlarının


D kareleri taplamları birbirine eşittir.
ABCD bir dörtgen
100° D D
C [AD] ve [BD] iç açıortay
[BC] ^ [CD]
E d d
a m(AéDC) = 100° a a B
A
b c
/ / A A C
C
B
b c
olduğuna göre, m(AéEB)kaç derecedir? B

a2 + c2 = b2 + d2 dir.

Örnek:
D
Örnek: [AC] ^ [BD]
D Ön yüzü mavi arka yüzü ye-
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

|AD| = 15 cm
80° şil renkteki ABCD biçimin- 15 24
deki kartona aşağıdaki kat- |BC| = 20 cm
lamalar yapılıyor.
|CD| = 24 cm
m(AéDC) = 80° A
C
A C
m(AéBC) = 110°
20
110° B
B
Köşegenlerin dik kesişen bir karton 4 farklı renge boyanmıştır.
Bu karton köşegenleri boyunca katlandığında dört rengin üst
D B köşesi [AD] üzerine gele- üste geldiği bölge kesilip atılıyor ve kartonun katlanılan kısım-
cek biçimde katlanıp yan- ları açılıyor.
Bı daki şekil oluşturulup karton
Buna göre, oluşan şeklin çevresi kaç santimetredir?
tekrar eski haline getiriliyor.

K 5) D D
A

D B

Bı B köşesi [CD] üzerine ge-


lecek biçimde katlanıp yan- a a
daki şekil oluşturulup tekrar C C
Aı eski haline getiriliyor. A A

L
B
C
Bir dörtgende köşegenler arasındaki açı a ise
Buna göre, katlama çizgileri arasında kalan açı kaç dere-
ce olabilir? Alan(ABCD) = |AC| : |BD| : sina dir.
2

87
DÖRTGENLER Bölüm - 1

Not: Not: Köşegenleri dik kesişen dörtgenin alanı Alan(ABCD)


* Alan(KLMN) = dir.
2
D D
Alan(ABCD)
* S1 + S3 = S2 + S4 = dir.
4
B

A C A C

B Örnek:
C
M // ABCD bir dörtgen
Alan(ABCD) = | AC | : | BD | dir.
2 D //
K, L, M orta noktalar

6 Alan(K¿LM) = 6 br2
Örnek: L
A Şekilde görülen [AB] ve
D [DC] çubukları P noktasın-
A /
dan mafsalla monte edil-
miştir ve çubukların etrafı- K /
na esnek bir ip sarılmıştır. B
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

P
m(BéPC) = a olduğuna göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
a
Çubukların uzunlukları
6 cm ve 9 cm’dir.
C
B
Örnek:
a = 90° olacak şekilde çubuklar açıldığında ipin sınırladığı
bölgenin alanı kaç santimetrekaredir? D
/ //
(Çubukların kalınlığı ihmal edilecektir.) y
N M
//
/ C
6) D A x

// S1 L
N K
1
K
B
// S2 C
Şekil - 1 Şekil - 2
A S4

ABCD dörtgeni biçimindeki bir karton KN ve LM doğruları


boyunca kesilip küçük parçalar atıldığında dörtgenin alanı 4
/

M birimkare azalıyor.
L
S3 K, L, M, N orta noktalardır.
Şekil 2’de bulundukları bölgelerin alanları şekilde gösteril-
/

diği gibi olduğuna göre, x – y farkı kaçtır?


B
ABCD bir dörtgen ve K, L, M, N orta noktalar olduğunda
* KLMN paralelkenardır.
* |AC| + |BD| = Çevre (KLMN) dir.

88
DÖRTGENLER Bölüm - 2

PARALELKENAR Örnek:
D C
Karşılıklı kenarları birbirine paralel olan dörtgene paralelkenar a a
denir.
D C [AB] // [CD]
[AD] // [BC]
30°

A 50°
A B
B
• Karşılıklı kenarlar birbirine eşittir.
• Karşılıklı açılar birbirine eşittir. ABCD paralelkenarı biçimindeki bilardo masasındaki topa ısta-
ka ile vuruş yapılıyor.
• Istaka masanın A köşesinden geçmektedir.
• Istaka masanın AB kenarı ile 50°, AD kenarı ile 30°’lik açı
yapmaktadır.
• Top masanın CD, BC, AB ve AD kenarlarına sırasıyla çarpıp
C köşesine gitmiştir.
Örnek:
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

D C • Topun AD kenarına çarptığı nokta K noktasıdır.


ABCD paralelkenar
50° Buna göre m(BéCK) kaç derecedir?
IBCI = IEDI
(Not: Top masanın kenarına vurduğu açıyla yola devam eder)
IABI = ICEI
m(EéCD) = 50°
A E B

olduğuna göre, m(BéAD) kaç derecedir?

Örnek: Örnek:
D C ABCD paralelkenar D E x F ABCD paralelkenar
C
m(DéCE) = m(BéCE) [AF] : Açıortay
F E 5
6 8 m(AéBE) = m(CéBE) [BE] : Açıortay
EF // AB IABI = 8 cm
IBCI = 8 birim A 8 B IADI = 5 cm
A B
IEFI = 6 birim
Yukarıda verilenlere göre IEFI = x kaç santimetredir?

olduğuna göre, IABI kaç birimdir?

89
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: Örnek:

D 4 K 6 C K C D C


9

A B A B
Şekil 1 Şekil 2 A 5 5 B

Şekil - 1 deki ABCD kartonu AK boyunca katlandığında D kö-


şesi Şekil - 2 deki gibi BK doğrusu üzerinde oluyor.
IDKI = 4 birim, IKCI = 6 birimdir.
Buna göre IBDıI kaç birimdir?
ABCD paralelkenar biçimindeki bir karton şekildeki gibi dört
parça olacak şekilde kesiliyor.
• Kırmızı kartonlar birbirine eş ve kısa kenarı 5 birimdir.

Örnek: • Mavi kartonlar birbirine eş ve uzun kenarı 9 birimdir.

D F C Bu kartonlardan Şekil - 2 deki gibi F harfi oluşturulduğun-


Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

ABCD paralelkenar
AE ve BE açıortay da bu şeklin çevresi kaç birim olur?

12 [EF] ^ [DC]
25 E
IABI = 24 birim
IADI = 25 birim
IEFI = 12 birim
Örnek:
A 24 B

olduğuna göre ICFI – IFDI farkı kaçtır?

B
Örnek:
D x C ABCD paralelkenar D
CE açıortay
EB ^ BC A
IEBI = 8 birim Akın, BC ve CD kenarı duvar üzerinde olan ABCD paralelke-
16
IBCI = 16 birim narı şeklindeki bir sahanın A köşesinden topa iki vuruş yapıyor.
E
8 ICDI = x 1. Vuruş: Top BC kenarına çarpıp Akın’a geliyor ve top 16
metre yol gidiyor.
A B 2. Vuruş: Top CD kenarının tam ortasına çarpıp Akın’a gidiyor.
|CD| = 10 metre olduğuna göre, ikinci vuruşta top kaç met-
olduğuna göre x kaçtır? re gitmiştir?

90
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
D C ABCD paralelkenar D / F /
C ABCD paralelkenar
AC Ç DE = {F} AE Ç BF = {K}

//
F ICEI = 2 IBEI IBEI = IECI
K E
E IACI = 20 birim 4 ICFI = IFDI

//
x IEKI = 4 birim
A B IAKI = x
A B
olduğuna göre, IAFI kaç birimdir?
olduğuna göre x kaç birimdir?

Örnek:
D F C ABCD paralel-
Örnek: kenar
4
K ABCD paralelkenar
E AF Ç DK = {E}

//
x C Î BK K IBKI = IKCI
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

x
AK Ç BD = {E} IDFI = 2IFCI
D C
F IEFI = 4 birim

//
IAEI = 6 birim
4
A B IAEI = x
IEFI = 4 birim
E
IFKI = x
6
Yukarıda verilenlere göre x kaç birimdir?
A B

olduğuna göre x kaç birimdir?


Örnek:

D C

E
Örnek:
D C ABCD paralelkenar
A B
18 AC Ç DF = {E}
| BF | = 1 Zehra, bir tahtaya 5 tane çivi çakmıştır. A,B,C,D çivilerinin etra-
| AF | 2 fına ip sarıldığında oluşan şekil bir paralelkenar ve ip E nokta-
E
sındaki çiviye temas etmektedir.
Alan (A¿BC) = 18 br2
IADI = 15 cm ICEI = 5 cm dir.
A F B Zehra A ve B çivilerine uzunluğu 30 cm olan bir ip bağladığın-
da, ip D çivisinin arkasından geçtiğinde gergin ve E çivisinin
Yukarıda verilenlere göre CBFE dörtgeninin alanı kaç bi- arkasından geçtiğinde de gergin halde duruyor.
rimkaredir? Buna göre D çivisi ile E çivisi arasındaki uzaklık kaç san-
timetredir?

91
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: 3-)
D K L C D C K Î AB

x E AC Ç DK = {E}

13 olduğunda
a F
x2 = a(a + b) dir.
b
K
A B
A B
ABCD paralelkenarında D noktasının [AK] ’na göre simetriği ile
C noktasının [BL] ’na göre simetriği paralelkenarın içindeki bir
M noktasıdır.
Çevre (K¿LM) = 24 birim, IBCI = 13 birimdir.
Buna göre ABM üçgeninin alanı kaç birimkaredir? 4-)
D C D // F // C

L L

/
F
K K

/
Paralelkenarın Özellikleri // // // //
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A E B A E B
1-) Paralelkenarda köşegenler birbirini ortalar.
E ve F orta noktalar olduğunda
D C
IAEI = IECI
IAKI = IKLI = ILCI dir.
// IBEI = IEDI
/

E
//
/

A B

5-) D C

d
2-)
A B
D C ABCD paralelkenar N
f M
2 e IABI = a
2 L
b IBCI = b
f K
e 2 IACI = e
ABCD bir paralelkenar, d bir doğru olmak üzere; karşılıklı kö-
2
IBDI = f ise şelerden d doğrusuna çizilen paraleller toplamı birbirine eşittir.
A a B
e2 + f2 = 2(a2 + b2) dir. IAKI + ICNI = IDLI + IBMI dir.

92
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: PARALELKENARDA ALAN


D C ABCD paralelkenar D C

4 K Î AB

E x AC Ç DK = {E}
F b
6 IDEI = 4 birim
K
A B IFKI = 6 birim

A a B
olduğuna göre, IEFI kaç birimdir?
Alan (ABCD) = Taban x Tabana ait yükseklik
= a : ha = b : hb

Örnek:
D C ABCD paralelkenar
AC Ç DE = {K}
L
AC Ç DF = {L}
/

F IAEI = IEBI Örnek:


K
12 D C ABCD paralelkenar
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

IBFI = IFCI
/

150°
// // Alan (EBFLK) = 12 br2 m(BéCD) = 150°
A E B
4 IABI = 6 birim
olduğuna göre ABCD paralelkenarının alanı kaç birimka- IBCI = 4 birim
redir?
A 6 B

olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

Örnek:
d
D C
3

N IAKI = 4 cm
x
R
IBMI = 5 cm
M
ICNI = 3 cm Örnek:
5
L D C ABCD paralelkenar
A B IDLI = x
P AD ^ DE
4
6 DF ^ AB
K 5
E IEBI = 2 birim
Yukarıdaki şekilde ABCD paralelkenarı ve bu paralelkenarı P 2
ve R noktalarında kesen d doğrusu verilmiştir. IBEI = 6 birim
A F B
IADI = 5 birim
Kırmızı çizgiler d doğrusuna dik olduğuna göre x kaç san-
timetredir? olduğuna göre IFDI kaç birimdir?

93
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
N M D C ABCD paralelkenar
IBFI = 2 ICFI
F
D C 2 IEBI = 3 IAEI
13§3 Alan (E¿BF) = 12 br2

12

K A 10 B L A E B

olduğuna göre ABCD paralelkenarın alanı kaç birimkare-


Dikdörtgen biçimindeki masanın üzerine bir kenarı masanın dir?
kenarı ile çakışan paralelkenar şeklindeki bir karton konulmuş-
tur.
IADI > IABI, IABI = 10 birim, ILMI = 13§3 birimdir.
Paralelkenar biçimindeki karton B köşesi etrafında 120° dön-
dürüldüğünde diğer kenarı masanın kenarı ile çıkışıyor.
Dönme esnasında karton masanın dışına çıkmadığına
göre bu kartonun alanı en çok kaç birimkaredir?
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

Alan Özellikleri Örnek:


Paralelkenarın alanına S dersek D C ABCD paralelkenar

AC Ç DE = {F}
S 4
4 S
2 F | CE | = 1
E | EB | 2

Alan (C¿EF) = 4 br2

A B

olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?


// //
S
8
/

S
4
/

// //

// //
/

3S
8
/

94
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
E D F C ABCD paralelkenar
/ /
AE Ç BF = {K}

//
IBEI = IECI
E
K ICFI = IFDI
D F C
Alan (A¿KB) = 12 br2

//
ABCD paralelkenar 12
18
ABE üçgen A B
42 Alan (A¿DF) = 18 br2
Alan (ABCF) = 42 br2 olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

A B
Not:
olduğuna göre ABE üçgeninin alanı kaç birimkaredir? D C AB // CD ise

&
Alan (ACD)
= | CD | dir.
& | AB |
Alan (ABE)
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A B

Örnek:
Aşağıdaki ABCD paralelkenarı DE, LF ve KB paralel doğru
parçalarıyla dört eşit alanlı bölgeye ayrılıyor.

D L K C

Örnek:
D C

A E F B

Ardından AC köşegeni çizilip S1, S2 ve S3 bölgeleri oluşturulu-


yor.
A B

S2
ABCD paralelkenarında, AB beş CD ise üç eşit parçaya bö-
S1 lünmüştür.

S3 Buna göre Taralı Alan oranı kaçtır?


Alan (ABCD)

Buna göre, S1, S2 ve S3 alanlarını küçükten büyüğe doğru


sıralayınız.

95
DÖRTGENLER Bölüm - 2

• D E C Örnek:
D C ABCD paralelkenar
/ L
/ AED üçgen
E
IDLI = ILEI
S //
2
IAKI = IKEI
K
// Alan(ABCD) = 72 br
A B
A B
Alan (ABCD)
Alan (A¿BE) = olduğuna göre, AKLD dörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
2

Örnek:
Örnek:
D C
ABCD paralelkenar
D N M C ABCD paralelkenar
F
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

CE ^ BF
| MN | = 1
IBFI = 4 birim | CD | 4
E 4 IECI = 6 birim | KL | = 3
| AB | 5

A B
A K L B
olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir? Alan (KLMN)
olduğuna göre, oranı kaçtır?
Alan (ABCD)

Örnek:
Örnek:
D E C ABCD paralelkenar
D F C ABCD paralelkenar
IEKI = IKBI 6 8 AF Ç DE = {K}
//

2IAFI = 3IFBI CE Ç BF = {L}


K
K A(F¿BK) = 6 br2 L Alan (D¿KF) = 6 br2
10 x Alan (A¿KE) = 10 br2
//

6 A E B Alan (E¿LC) = 8 br2


A F B
Yukarıda verilenlere göre EBL üçgeninin alanı kaç birim-
olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir? karedir?

96
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
D C L
ABCD paralelkenar ABCD ve KBML birer
E 3 paralelkenar
m(DéAE) = m(EéAB) D N C
6 2 Alan (D¿KN) = 2 br2
m(CéBE) = m(AéBE)
Alan (L¿NC) = 3 br2
Alan (B¿EC) = 6 br2 K M
Alan (C¿BM) = 7 br2
/ 7
/

A B
x

olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?


A B

Yukarıda verilenlere göre ABK üçgeninin alanı kaç birim-


karedir?

Örnek:
Not:
D C ABCD paralel kenar D C
ADE üçgen S1
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

15 E AE Ç DF = {K} S4 P S2

IAFI = IFBI
K S3
4 Alan (A¿KF) = 4 br2
// //
A F B Alan (D¿KE) = 15 br2
A B

Yukarıda verilenlere göre ABCD paralelkenarın alanı kaç Alan (ABCD)


birimkaredir? S1 + S3 = S2 + S4 = dir.
2

Örnek:
F Örnek:
ABCD paralelkenar
E ABCD paralelkenar
AFB üçgen
// ADE ve BEC üçgen
IAEI = IEFI D C
D E C Alan (A¿DE) = 7 br2
Alan (A¿DE) = 14 br2
Alan (B¿EC) = 5 br2
14
//

A B A B

olduğuna göre ECBF dörtgeninin alanı kaç birimkaredir? olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

97
DÖRTGENLER Bölüm - 2

Örnek: • Paralelkenarın köşelerinde oluşan üçgenlerin alanları, pa-


D E F C ralelkenarın köşe açısını oluşturan kenarlar çarpımıyla doğru
ABCD paralelkenar
orantılıdır.
EK Ç FL = {M}
b b
M 6 IEFI = 3 IKLI = 2 IABI // // Tüm Alan = 8S
s
2s a

/
2a 3s
A L K B

2s
a

/
&
Alan (LKM)
olduğuna göre, oranı kaçtır?
Alan (ABCD) 2b

Not: Paralelkenarda, bir köşegene karşılıklı köşelerden çizilen


dikmeler birbirine eşittir.
Örnek:
D C ABCD paralelkenar
A
// 2 ICFI = 3 IFBI
B A
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

(
// IAEI = 2 IEBI
B x
Alan (A¿ED) = 20 br2
20 F

A E B

olduğuna göre Alan (E¿DF) kaç birimkaredir?

Örnek: Örnek:
D C ABCD paralelkenar D E C ABCD paralelkenar
EF ^ BC m(DéAE) = m(EéAB)
F 4
E IADI = 10 birim F AE ^ EF
4
10 IEFI = 4 birim 12 IBFI = 2IFCI
IAEI = 12 birim
IEFI = 4 birim

A B A B
Yukarıda verilenlere göre ABCD paralelkenarının alanı kaç
olduğuna göre, Alan (A¿EB) kaç birimkaredir? birimkaredir?

98
DÖRTGENLER Bölüm - 3

EŞKENAR DÖRTGEN Örnek:


Bütün kenar uzunlukları birbirine eşit olan paralelkenara eşke- D C ABCD eşkenar dörtgen
nar dörtgen denir.
EC ^ BC
D a C IDEI = EA
E
h
a a h a
A B

A a B a olduğuna göre, m(DéAB) kaç derecedir?

• Paralelkenarların özelliklerini taşır.


• Köşegenler dik kesişir.
• Keşegenler açıortaydır.
Örnek:
• Köşegenler birbirini ortalar. D C Yandaki şekilde eşkenar
• Yükseklikleri birbirine eşittir. dörtgen biçimindeki bir kar-
tonun A ve B köşesinde hız-
• Alan (ABCD) = | AC | | BD |
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

2 K ları aynı olan karıncalar bu-


lunmaktadır.

A B

Aynı anda yola çıkan karıncalardan B köşesindeki A’ya geldi-


ğinde A köşesindeki K’ya geliyor. K noktasına gelen karınca
kendi etrafında dönüp D köşesine gitmiştir.
Örnek:
K Î AC ve m(CéDK)= m(BéAK) dır.
D C
Buna göre AK ve KD yolunu kullanan karınca K noktasın-
ABCD eşkenar dörtgen
da kaç derece dönüş yapmıştır?
m(AéDE) = m(EéDB)
(Not: Karıncalar doğrusal yolda hareket etmiştir.)
m(AéED) = 75°

75°
A E B
Örnek:
olduğuna göre m(BéCD) kaç derecedir? D F C ABCD eşkenar dörtgen

3 KL ^ AD, EF ^ DC
K 2
x IKMI = 2 birim
M L
5 IFMI = 3 birim
IEMI = 5 birim
A E B

olduğuna göre, IMLI kaç birimdir?

99
DÖRTGENLER Bölüm - 3

Örnek: Örnek: Bir kenar uzunluğu 15 cm BD köşegeninin uzunluğu


E 6§5 cm olan ABCD eşkenar dörtgeni BD köşegeni boyunca
ABCD eşkenar
kesilip CD ve AD kenarları birbirine yapıştırılıyor.
17 dörtgen
6 D
E Î AC D C
D C
IDEI = 17 birim B

ICEI = 6 birim 6§5


18
IACI = 18 birim

A,C B
A B A 15 B

olduğuna göre eşkenar dörtgenin alanı kaç birimkaredir?


Buna göre, son durumdaki B noktaları arasındaki uzaklık
kaç santimetredir?

Örnek:
D C ABCD eşkenar
dörtgen
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

5
E E Î AC
IAEI = 11 birim
11 3§5
ICEI = 5 birim
IEBI = 3§5 birim
Örnek:
A B
D N
olduğuna göre ABCD eşkenar dörtgeninin çevresi kaç bi-
rimdir?
10

A C K
M
4

Örnek:
D C ABCD eşkenar dört- B
gen L

// E Î AC, IAEI = IECI Masanın üzerine birbirine eş olan ABCD ve KLMN eşkenar
E dörtgeni biçimindeki kartonlar A, C, K, M köşeleri doğrusal ola-
EF ^ AB
9 rak şekilde konulmuştur.
IBFI = 4 birim
// IADI = 10 birim, ICKI = 4 birimdir.
IBCI = 9 birim
4 Kartonlar ağırlık merkezleri boyunca saat yönünde 90°döndü-
A F B rüldüğünde D ve L noktaları çakışıyor.
Yukarıda verilenlere göre ABCD eşkenar dörtgenin alanı Buna göre, kartonlar döndürülmeden önce B ile N köşeleri
kaç birimkaredir? arasındaki uzaklık kaç birimdir?

100
DÖRTGENLER Bölüm - 3

DELTOİD Örnek:
D ABCD deltoid
İki eş kenarı bulunan fakat karşı kenarları eş olmaya dörtgene
deltoid denir. m(AéDE) = m(DéCA)

D AC Ç BD = {E}
A 6 E C IABI = IBCI
• Deltoidin köşegenlerin- IAEI = 6 birim
den biri birbirine eş olma- 9
// yan iki ikizkenar üçgenin IEBI = 9 birim
//

tabanıdır.
• Deltoidin eş olan B
kenarlarının oluşturduk-
A C ları açılar deltoidin tepe
/ açılarıdır. Yukarıda verilenlere göre ABCD deltoidinin alanı kaç bi-
rimkaredir?
/

B
Örnek:
D ABCD deltoid
Özellikleri:
IADI = IDCI
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

• Deltoidin tepe noktalarını birleştiren köşegen, tepe açıları-


nın açıortayıdır. (Simetri ekseni) 3 m(DéAE) = 7 m(BéAE)
• Deltoidin tepe açısı olmayan açıları eşittir. m(AéDC) +m(AéBC) = 100°
• Deltoidin köşegenleri birbirine diktir.
• Tepe noktalarını birleştiren köşegen ikizkenar üçgenlerin A C
tabanı olan köşegeni ortalar.
• Alan (ABCD) = | AC | : | BD | dir.
2 E

B
olduğuna göre BAE açısının ölçüsü kaç derecedir?

Örnek:
Örnek:
D ABCD deltoid
2 D ABCD deltoid
K MK ^ DC
6 8 BA ^ AD
AC Ç BD Ç KM = {L} 3§2
IABI = IADI = 3§2 birim
A L C IABI = IADI = 6 cm
7 IACI = 7 birim
IBMI = IMAI A C
//

M IDKI = 2 cm
//

ICKI = 8 cm 3§2
B
B
olduğuna göre IKMI kaç birimdir? olduğuna göre IBCI kaç birimdir?

101
DÖRTGENLER Bölüm - 3

Örnek: Örnek:
D
A ABC bir üçgen
ABCD bir deltoid
30°
IDFI = IDEI
IADI = IDCI 4 4
E IAFI = IAEI = IECI = 4 cm
m(AéBC) = 30° F
2 // 4 IBDI = 3 cm
//
4 m(AéBC) = 150°
A C B 3 D x C ICDI = x cm
IACI = 4 birim
150°
Yukarıda verilenlere göre x kaçtır?
B

olduğuna göre Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

Örnek:

Örnek: D 4 C ABCD bir dik yamuk


D
E AECD bir deltoid
15
IAEI = IADI
6
A C ICDI = 4 birim
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

15 A B IEBI = 6 birim
B olduğuna göre IADI kaç birimdir?
Şekil - 1 Şekil - 2

ABCD deltoidi biçimindeki karton BD köşegeni boyunca katlan-


dığında Şekil - 2 deki görüntü oluşuyor.
IBDI = 24 cm IBCI = ICDI = 15 cm dir.
Katlanılan kartonun üst üste gelmeyen kısmı kesilip iki parça- Örnek:
ya ayrılıyor.
D
Parçalardan birinin çevresi 70 cm olduğuna göre bu par-
çanın alanı kaç cm2 dir?
//

E
//
Örnek:
A A / C

F /

B
Şekil - 1 Şekil - 2 Şekil - 3

• ABCD deltoidi biçimindeki kartonda


B
• BD köşegeni boyunca kesim yapıldığında oluşan iki şeklin
Şekilde 6 x 9 luk birimkareli kağıtta A ve B noktaları işaretlen-
çevreleri toplamı ilk şeklin çevresinden 48 cm fazla oluyor.
miştir.
• EF boyunca kesim yapıldığında oluşan iki şeklin çevreleri
Bütün köşeleri birimkarelerin köşesinde olan deltoide ŞANSLI
toplamı ilk şeklin çevresinden 26 cm fazla oluyor.
DELTOİD denir.
Buna göre kartonun ön yüzünün alanı kaç santimetreka-
Buna göre yukarıdaki birimkareli kağıda iki köşesi A ve B
redir?
olan kaç tane ŞANSLI DELTOİD çizilir?

102
DÖRTGENLER Bölüm - 4

DİKDÖRTGEN Örnek:
İç açılarının ölçüleri birbirine eşit ve 90° olan paralelkenara D C
ABCD dikdörtgen
dikdörtgen denir.
D C BD ^ EC
>>
• Paralelkenarın özellikle- F |EB| = 4 birim
rini taşır.
|EA| = 5 birim
• Çevre(ABCD) = 2a + 2b
>

>

A 5 E 4 B
• Alan(ABCD) = a : b
>> Yukarıda verilenlere göre, ABCD dikdörtgeninin alanı kaç
A B
birimkaredir?

Örnek:
Örnek: D L C
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

ABCD dikdörtgen
D 1 E C ABCD dikdörtgen
F 2 KL ^ EF
EA ^ BF x
|LM| = 2 birim
3
//

|AF| = |FE| M |CD| = 2|BC|


7 F E
|DA| = 7 birim 4 |MK| = 4 birim
|DE| = 1 birim |ME| = 3 birim
//

A K B |FM| = x birim
A B
olduğuna göre, ABCD dikdörtgeninin çevresi kaçtır?
Yukarıda verilenlere göre, x kaçtır?

Örnek:
Örnek: D C
ABCD dikdörtgen
D 9 E 4 C
ABCD dikdörtgen E BE ^ EC
3 AF ^ BF
F |EB| = 4 birim
EF ^ CD 4
|EF| = 3 birim |AB| = 3|BC|
|EC| = 4 birim A B
|DE| = 9 birim
A B
olduğuna göre, Alan(A¿BE) kaç birimkaredir?
olduğuna göre, |AD| kaç birimdir?

103
DÖRTGENLER Bölüm - 4

Örnek: Örnek:
D 10 C ABCD dikdörtgen Bı

CK Ç DE = {F} D C D 8 E C

//
F |BE| = |EC|
6 E
|BK| = 4|AK| 12
|AD| = 6 birim
//
|CD| = 10 birim A B A 3 F
A K B

olduğuna göre, |FK| kaç birimdir? ABCD dikdörtgeni biçimindeki karton CF boyunca katlandığın-
da Şekil 2’deki görüntü oluşuyor.
|DE| = 8 cm |AF| = 3 cm |AD| = 12 cm dir.
Buna göre, kağıdın katlanmadan önceki halinin çevresi
Örnek:
kaç santimetredir?
D C

Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A B

ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir yola, özdeş dikdörtgen biçi-


mindeki kaldırım taşlarından 92 tane kullanılarak boşluk kal-
Örnek:
mayacak şekilde döşenmiştir.
Yolun eni 3 metre olduğuna göre, boyu kaç metredir? D K C
(|AB| = ?)

Örnek: 120
C F
A

A 120 E 30 B
B

Şekildeki dikdörtgen biçimindeki bilardo masasının üzerindeki


topa A köşesinden geçen bir ıstıka ile vurulduğunda top ıstı-
Birbirine eş olan üç tane dikdörtgen biçimindeki karton şekilde- kanın doğrultusunda gidiyor ve top masanın kenarına çarptığı
ki gibi masanın üzerine konulduğunda A ile B köşeleri arasın- açıyla devam ediyor.
daki en kısa uzaklık 12 cm olarak ölçülüyor.
|AD| = |AE| = 120 cm ve |EB| = 30 cm dir.
Buna göre, B ile C arasındaki en kısa uzaklık kaç cm öl-
çülür? Top masanın üç kenarına çarpıp tekrar eski konumuna
geldiğine göre, topun aldığı yol kaç santimetredir?

104
DÖRTGENLER Bölüm - 4

Dikdötgenin özellikleri Örnek:

* Dikdötgende köşegenler birbirine eşittir. D C ABCD dikdörtgen


D C AC ve BD köşegen
|AC| = |BD| ve |OE| = |EB|
/ / O
|OA| = |OB| = |OC| = |OD| dir. 2|AE| = |BD|
/
O
/ / /
A E B

A B olduğuna göre, m(AéDB) kaç derecedir?

* Dikdörtgende, karşılıklı köşelerden köşegene çizilen dikmeler Örnek:


birbirine eşittir.
D C E
D C
70° ABCD dikdörtgen
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

E Î DC
// F
|DE| = |BF| ve |DE| = |AC|
// |AE| = |FC| dir. m(BéEC) = 70°
E
a m(BéAC) = a
A B
A B

olduğuna göre, a kaçtır?

* Dikdörtgenin içindeki ya da dışındaki bir noktadan karşılıklı Örnek:


köşelere çizilen uzaklıkların kareleri toplamı birbirine eşittir. D 16 C ABCD dikdörtgen
P AC Ç BD = {O}
O m(AéDB) = (AéEO)
D C D C
P |EB| = 6 birim
|CD| = 16 birim
A E 6 B

Yukarıda verilenlere göre, AEO üçgeninin alanı kaç birim-


A B A B karedir?

|PA|2 + |PC| 2 = |PB|2 + |PD|2

105
DÖRTGENLER Bölüm - 4

Örnek: Örnek:
D C ABCD dikdörtgen
Bir ABCD dikdörtgeninde [AB] üzerinden bir E noktası seçili-
yor. Dikdörtgenin ağırlık merkezinin E noktasına en kısa uzak- E Î AC
lığı 5 birim ve IEBI = IBCI = 8 birimdir. E IADI = 2§5 birim
Yukarıdaki şartlara göre, oluşabilen dikdörtgenlerin alan- IABI = 4§5 birim
2§5
ları toplamı kaçtır?

A 4§5 B

Yukarıda verilere göre, E noktasının B’ye en yakın olduğu


noktada DE uzunluğu kaç birimdir?

Örnek:
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

D L N C

Örnek: E F Şekil 1

D
D 32 C
A A K M B
KE

24
KEN06
N

C
06

A B

B
ZEMİN ZEMİN
Şekil 2

Kenar uzunlukları 24 cm ve 32 cm olan dikdörtgen şeklindeki


bir tablo ağırlık merkezinden çivi çakılarak AB kenarı zemine
paralel olacak şekilde duvara sabitlenmiştir.
Tablo döndürüldüğünde şekil 2’deki gibi B köşesi zemine Şekil 3
değdiğine göre, tablo ilk durumda zeminden en fazla kaç
santimetre yukarıya konulabilir? (AB’nin zemine olan uzak-
lığı kaçtır?)
Dikdörtgen şeklindeki bir kartona EF, LK ve NM çizgileri çizile-
rek birbirine eş 6 dikdörtgen elde ediliyor.
Bu karton önce LK boyunca sonra da EF boyunca katlanıp
Şekil 3 teki kesikli çizgiler boyunca kesiliyor.
Buna göre, son durumda kaç parça elde edilir?

106
DÖRTGENLER Bölüm - 4

KARE Örnek:
Kenar uzunlukları birbirine eşit dikdörtgene kare denir. E
6

D C
D a C ABCD kare
AED üçgen
6 C Î AE
a a
IACI = 6 birim

A B IDEI = 6 birim

A a B
olduğuna göre,
a) m(CéDE) kaç derecedir?
D C b) ICEI kaç birimdir?
• Kare; paralelkenarın, eşkenar
dörtgenin ve dikdörtgenin tüm
// özelliklerini taşır.
//

• Köşegenler dik kesişir.


• Köşegenler açıortaydır. Örnek:
//
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)
//

• Alan (ABCD) = a2 D C E
A B ABCD kare

12§2 ADE üçgen

F m(BéAE) = 15°
IEFI = 12§2 birim
15°
A B

olduğuna göre, karenin çevresi kaç birimdir?

Örnek:
D C
Örnek:
ABCD kare, D C ABCD kare
E Î AC
E Î AB
IEAI = 3§2 birim
CE ^ DL
E K
IEBI = 5 birim
5 F IEAI = 3 birim
3§2
IALI = 4 birim

A B E 3 A 4 L B

olduğuna göre, ABCD karesinin alanı kaç birimkaredir? olduğuna göre, karenin alanı kaç birimkaredir?

107
DÖRTGENLER Bölüm - 4

Örnek: Örnek:
D C ABCD kare E
17 7
AF ^ DE
D C ABCD kare,
AF ^ BF
CED üçgen
F IEFI = 2 birim
2 m(CéED) = 90°
IBFI = 3 birim
3 ICEI = 7 birim
E
IDEI = 17 birim
A B

olduğuna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?


A B

olduğuna göre, IEBI kaç birimdir?

Örnek:
D C ABCD kare Örnek:

m(BéEC) = 90° D C
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

O: ABCD karesinin
IEBI = 12 birim F ağırlık merkezi
IEAI = 13 birim
E IEBI = 2 birim
O
IBFI = 6 birim
12 6
13

A B

olduğuna göre, ICEI uzunluğu kaç birimdir? A E 2 B

olduğuna göre, OEBF dörtgeninin alanı kaç birimkaredir?

Örnek:
D C ABCD kare, Örnek:

A, B, F doğrusal
D C F
EC ^ CF
IEAI = 2 birim

E IAFI = 14 birim

2
A B E
A B F
Şekilde, birbirlerine bitişik düzlemsel iki kare vardır. Karelerin
ağırlık merkezleri arasındaki en kısa uzaklık 6 birimdir.
olduğuna göre, E ile F noktaları arasındaki en kısa uzaklık
kaç birimdir? Yeşil kare C noktası etrafında ok yönünde en az kaç de-
rece döndürülürse karelerin ağırlık merkezleri arasındaki
uzaklık 3§6 birim olur?

108
DÖRTGENLER Bölüm - 4

Örnek: Örnek:
D C ABCD karesi biçiminde-
ki bir kartonun köşeleri 1
ağırlık merkezine
3 2 4
gelecek şekilde
katlanıyor.
O 1 2
12
IADI = 12 birimdir.
Kenar uzunluğu 3 birim olan kare biçimindeki kartona, kenar
uzunluğu 1 birim olan dikdörtgenler şeklinde sırasıyla yukarı-
dan ve sağdan katlamalar yapılıp 2x2’lik kare elde ediliyor.
A B
Elde edilen karenin içine kartonun o bölümde kaç kat varsa o
sayılar yazılıyor.
N
Elde edilen yandaki
şekil KM boyunca tekrar
katlanıyor.

K M 7
O
..................................
?
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

L N

Kenar uzunluğu 7 birim olan kartona da aynı katlamalar


E ve F orta noktalar yapılırsa son durumda ? yerine hangi sayı yazılır?
olmak üzere Şekil EF
//
/

E F boyunca kesilip küçük


parça atılıyor.
//
/

Örnek:
Kesme işleminden kalan son şekilde katlamalar açılırsa D C
elde edilen şeklin çevresi kaç birim olur? ABCD kare

F Î BC

24 IAEI = IEBI
F
A(A¿KE) = 4 br2

K A(D¿KF) = 24 br2
4
// //
A E B

olduğuna göre, karenin köşegen uzunluğu kaç birimdir?

109
DÖRTGENLER Bölüm - 5

ÇOKGENLER Örnek:
Karşılıklı kenarlarının sadece ikisi paralel olan dörtgene 4
D C ABCD bir yamuk
yamuk denir.
130° AB // CD
D C [AB] // [CD]
> 7 m(AéDC) = 130°
éA + éD = 180° m(AéBC) = 80°
|BC| = 7 birim
éB + éC = 180° dir. 80°
A x B |CD| = 4 birim

> olduğuna göre, |AB| kaç brimdir?


A B

Örnek:
ABCD yamuğunun,
• [AB] // [CD]
• m(AéDC) = 100° Örnek:

• BAD açısının açıortay doğrusu [BC] kenarını dik kesiyor.


Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

D 5 C
Özel durumları olduğuna göre, m(BéCD) ölçüsü kaç dere- ABCD yamuk
cedir? AB // CD
x
m(BéAD) + 2m(AéBC) = 180°
IABI = 13 birim

A 13 B ICDI = 5 birim

olduğuna göre |AD| kaç birimdir?

Örnek:

N M
D C
150° 135°
6

Örnek:
A B K L ABCD yamuk
D 5 C
Dikdörtgen şeklindeki masanın üzerine, birer kenarları masa- [AD Ç [BC = {K}
nın kenarı ile çakışacak biçimde ABCD yamuğu ve KLMN ka- m(AéKB) = 90°
resi biçiminde kartonlar konulmuştur. 6
|AD| = 6 birim
AB // CD, m(AéDC) = 150°, m(BéCD) = 135° ve |AD| = 6 cm’dir. |CD| = 5 birim
Yamuk şeklinde karton, masanın üzerinde kalacak şekilde B A 15 B |AB| = 15 birim
köşesi etrafında 75° döndürüldüğünde C köşesi karenin KN
olduğuna göre;
kenarının ortasına geliyor.
a) |BC| kaç birimdir?
Buna göre kare şeklindeki kartonun alanı kaç santimetre-
karedir? b) ABCD yamuğunun alanı kaç birimkaredir?

110
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Örnek:
D C ABCD yamuk D C ABCD yamuk
4
AC ^ BD [AB] // [CD]
H
IBDI = 6 birim BC ^ AH
IACI = 12 birim |BH| = 2 ICHI

A B |CD| = 4 birim

A x B
olduğuna göre, IABI + ICDI toplamı kaçtır?
olduğuna göre, |AB| kaç birimdir?

Örnek:
Örnek: D 3 C
D 4 C ABCD yamuk ABCD yamuk

[AB] // [CD] [AB] // [CD] // [EF]


Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

5 ICDI = 4 birim |BF| = 2 |CF|


x 6 E F
IBCI = 5 birim 7 |CD| = 3 birim

IBDI = 6 birim |EF| = 7 birim

A 9 B IABI = 9 birim
olduğuna göre, IADI kaç birimdir?
A x B
olduğuna göre, |AB| kaç birimdir?

Örnek:
Örnek: D C ABCD yamuk
D 2 C
ABCD yamuk m(AéBE) = m(CéBE)
E
x [AB] // [CD] // [EF] |EA| = 3 IEDI
E F 5
AC Ç BD = {F} |BC| = 5 birim
IABI = 6 birim |AB| = 9 birim
ICDI = 2 birim

A 9 B
A 6 B

olduğuna göre IEFI = x kaç birimdir? olduğuna göre, |CD| kaç birimdir?

111
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Özellikler
D C ABCD yamuk
• D c C
[AB] // [CD]
[EF] : orta taban
//
6 E BD Ç AE = {F}

//
F IEBI = IECI E F AB // EF // CD ve
|EF| = a + c
//
5 : ICDI = 4 : IABI 2

//
A B IEFI = 6 birim
A a B
olduğuna göre, IAFI kaç birimdir?


D c C

//
x
E
K L
F |KL| = x = a – c dir.
Örnek: 2
D 10 C
/

//
ABCD yamuk
A a B
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

AB // CD

E 3 : IEAI = 2 : IEDI
F
3 : IEFI = IBFI
ICDI = 10 birim

A x B D c C
olduğuna göre, IABI kaç birimdir?
E // // F AB // CD // EF ise
K
|EK| = |KF| ve
|EK| = aa+: cc dir.

A a B

Örnek:
D 3 C ABCD yamuk •
D C
AB // CD
// // EB ^ DA
//

Yamukta açıortaylar dik


/

E
E ICEI = ICBI ve orta taban üzerinde
kesişir.
//

ICDI = 3 birim
/

A x B
A B
olduğuna göre, IABI kaç birimdir?

112
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Örnek:
D 4 C ABCD yamuk D C ABCD yamuk
[AB] // [CD] 8 AB // CD, EF // BC
/

//
K |EA| = |ED| EF ^ EC, |DE| = |EA|
//

E 12
E F |FB| = |FC| |AF| = 4 birim
L x M
/ |CD| = 4 birim |CE| = 8 birim

//
//

IABI = 10 birim |CB| = 12 birim


A 4 F B
A 10 B
olduğuna göre, |CD| kaç birimdir?

olduğuna göre, |LM| = x kaç birimdir?

Örnek: Dik Yamuk


D 7 C ABCD yamuk Yan kenarlarından biri tabanlarına dik olan yamuğa dik yamuk
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

AB // CD // EF denir.
m(DéCF) = m(BéCF) D c C
F 18
E x m(AéBF) = m(CéBF)
|AB| = 17 birim x
h
|BC| = 18 birim
/ /

A 17 B |CD| = 7 birim

A a B
Yukarıda verilenlere göre |EF| = x kaç birimdir?

Örnek:
Örnek:
D 5 C ABCD yamuk D 8 C ABCD dik yamuk
//
// AB // CD AB // CD
AE, DE, BF ve //
6 E F 8 12 |AB| = |BC|
CF açıortay
|AB| = 11 birim |AD| = 12 birim
|BC| = 8 birim |CD| = 8 birim
/ /

//
A 11 B |CD| = 5 birim A B
|AD| = 6 birim
olduğuna göre IEFI kaç birimdir? olduğuna göre, |AB| kaç birimdir?

113
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Örnek:
D ABCD dik yamuk D C C
// AD // BC
F
|DF| = |FC| E
//
C |AD| = 6 birim 6
6
|BC| = 2 birim
2 |EB| = 1 birim
|AE| = 7 birim A B A B
A 7 E 1 B Yüksekliği 6 cm olan ABCD dik yamuğu biçimindeki bir kar-
ton AC köşegeni boyunca katlandığında, D köşesi CB doğrusu
Yukarıda verilenlere göre, |EF| kaç birimdir? üzerindeki E noktası ile çakışıyor.
Katlanılan kartona aşağıdaki katlamalar ardarda uygulanıyor.
• ACE üçgeni AE boyunca katlanıp C noktasının yeni yeri F
olarak adlandırılıyor.
• Elde edilen EAF üçgeni AF boyunca katlandığında E noktası-
nın yeni yeri AB doğrusu üzerinde oluyor.
Buna göre, ilk kartondaki |AB| + |BC| toplamı kaçtır?

Örnek:
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

D 8 C ABCD dik yamuk


AB // CD
7 ED ^ CB
//

//
|CE| = |BC|
E
|DE| = 7 birim
|DC| = 8 birim
A B

olduğuna göre |AB| kaç birimdir?

İkizkenar Yamuk

Yan kenar uzunlukları eşit olan yamuğa ikizkenar yamuk denir.

D C
éA = éB
Örnek: // éC = éD dır.
//
D 4 C
ABCD dik yamuk
AB // CD A B

6 AC ^ BD
|CD| = 4 birim
|AD| = 6 birim
A B

olduğuna göre |AB| kaç birimdir?

114
DÖRTGENLER Bölüm - 5

• İkizkenar yamuğun köşegen uzunlukları birbirine eşittir. Örnek:


D C D C ABCD ikizkenar yamuk
|AC| = |BD|
/ / AB // CD
|EC| = |ED| //
E 6 m(BéAC) = 75°

//
// // |EB| = |EA|
|AC| = 6 birim
75°
A B A B

olduğuna göre, Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

Örnek:

D c C a–c D C
|HB| = ABCD ikizkenar
2 yamuk
K F
// (Sakın ezberleme a
// // AB // CD
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

ispatı videoda yapı-


IADI = IBCI

//
lacak)
25° IACI = IEBI
A B
H A B E
m(AéED) = 25°
a

olduğuna göre, m(AéKE) kaç derecedir?

Örnek: Örnek:
D 6 C ABCD ikizkenar yamuk D 1 C ABCD ikizkenar
yamuk
|AD| = |BC|
AB // CD
AC ^ BD //
//

|AD| = |BC|
|CD| = 6 birim
|AB| = 9 birim
|AB| = 8 birim
A 8 B
A 9 B |CD| = 1 birim
olduğuna göre, |AD| kaç birimdir? olduğuna göre, |BC| kaç birimdir?

115
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Örnek:
D 5 E C ABCD ikizkenar yamuk D C ABCD dik yamuk
AB // CD AB // CD
|AD| = |BC| AB ^ AD
// E 10

//
EF ^ AB [CE] ve [BE] iç açıortay
|ED| = 5 birim 3 |EA| = 3 birim
/
A F 9 B |BF| = 9 birim |BC| = 10 birim
A B

/
olduğuna göre, yamuğun orta taban uzunluğu kaç birim-
dir?

olduğuna göre, ABCD dik yamuğunun alanı kaç birimka-


redir?

Yamukta Alan

D C C
Örnek:
D C ABCD dik yamuk
h
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

AB // CD
A B m(BéEC) = 90°
//

a |EB| = |EC|
E Alan (ABCD) = 50 br2
(a + c) : h //
Alan (ABCD) = ya da
2 A B

Alan (ABCD) = Orta taban x h dır. Yukarıda verilenlere göre, |AD| kaç birimdir?

Örnek: Örnek:
D 5 C ABCD bir yamuk D C ABCD yamuk
AB // CD / / [AE] ve [BE] iç açıortay
150°
6 m(AéDC) = 150° 10 15 Alan (A¿DE) = 15 br2
E
|AB| = 9 birim Alan (ABCD) = 36 br2
|CD| = 5 birim |AD| = 10 birim
A 9 B A B
|AD| = 6 birim
olduğuna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir? olduğuna göre, |AB| + |CD| toplamı kaçtır?

116
DÖRTGENLER Bölüm - 5

Örnek: Örnek:
D C ABCD ikizkenar yamuk D C ABCD bir yamuk
AB // CD AB // CD
// //
// DE ^ AB F |AF| = |FD|
/

&
|AD| = |BC| Alan (ACD)
/ E = 2
A E B |DE| = |EB|
& 5
4 Alan (ABC)

//
Alan(ABCD) = 18 br2 |AE| = 4 birim
A B
olduğuna göre, |EB| kaç birimdir?
olduğuna göre, |EC| kaç birimdir?


Yamukta Alan Özellikleri a
D C
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

> AB // EF // CD ise
• D C & S1
A (ADC) S1 = x2 – a2
= | DC | x F S2 c2 – x2 dir.
& | AB | E >
A (ABC)
S2

>
A c B
A B

Örnek:
D C ABCD yamuk
Örnek:
D C S1 AB // EF // CD
ABCD yamuk
6|CD| = 4|EF| = 3|AB|
AB // CD
E F
S1 + S2 = 48 br2
//

|EB| = |EC| S2
E
2 : |AB| = 5 : |CD|
//
10 Alan (A¿BE) = 10 br2 A B

A B
S1 ve S2 bulundukları bölgelerin alanları olduğuna göre,
olduğuna göre, Alan (ABCD) kaç birimkaredir? S1 alanı kaç birimkaredir?

117
DÖRTGENLER Bölüm - 5

• Örnek:
D C
ABCD yamuk D C ABCD yamuk
1
// |CE| = |EB| ise
F
AB // CD

//
E & A (ABCD) |CE| = |EB|
A (ADE) = E
2 15
A(D¿FC) = 1 br2
//

olur.
A(A¿EF) = 15 br2

//
A B

A B

olduğuna göre, Alan(ABCD) kaç birimkaredir?

Örnek:
D C ABCD yamuk
1 •
E AB // CD D C
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)
//

4 |AF| = |FD|
F 5 S1 S2
S1 = S2 dir.
|CE| = 1 birim
//

|EB| = 5 birim
A B |EF| = 4 birim
A B
olduğuna göre, Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

Örnek:
D C ABCD yamuk
AB // CD
8
Örnek: F Alan (B¿EC) = 8 br2
D C ABCD yamuk 44
Alan (AFEB) = 44 br2
AB // CD
//

2|AE| = 3|EB|
E |CE| = |EB| A E B
20
//

5|CD| = 2|AB|
olduğuna göre, A(ABCD) kaç birimkaredir?
A B
Alan (A¿BE) = 20 br2
olduğuna göre, Alan (ABCD) kaç birimkaredir?

118
DÖRTGENLER Bölüm - 6

ÇOKGENLER Örnek:
Çokgen Bir çokgenin çizilebilecek tüm köşegenlerinin sayısı kenar
sayısının 6 katına eşit olduğuna göre, bu çokgende bir kö-
Düzlemde herhangi üçü doğrusal olmayan n tane noktayı ikişer
şeden çizilen köşegenlerle en fazla kaç üçgen oluşturula-
ikişer birleştiren doğru parçalarının oluşturduğu kapalı şekillere
bilir?
çokgen denir.

......

Örnek:
Konveks bir çokgenin ardışık üç köşesinden çizilebilen
köşegen sayısı 8 olduğuna göre, bu çokgenin kenar sayısı
Bir çokgenin kaçtır?
• Bir köşesinden çizilen köşegen sayısı n–3 dür.
• Bir köşesinden çizilen köşegen ile oluşan üçgen sayısı
n–2 dir.
• İç açılarının ölçüleri toplamı (n–2) : 180° dir.
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

• Dış açılarının ölçüleri toplamı 360° dir.


n (n–3)
• Tüm köşegenlerinin sayısı dir.
2
Örnek:
İç açılarından ikisinin ölçüsü 140° ve 160° olan konveks bir
çokgenin diğer bütün iç açılarının ölçüsü 165° olduğuna
göre, bu çokgenin kenar sayısı kaçtır?

Örnek:
İç açılarının ölçüleri toplamı 1440° olan bir çokgenin, bir
köşesinde en fazla kaç köşegen çizilebilir?

Örnek:
F ABCDE beşgen
D
/

40° K,A,E,F doğrusal


E 120°
AB ^ BC

a C m(DéEF) = 40°
A m(BéAK) = 60°
60°
Örnek: K m(EéDC) = 120°
/

Bir köşesinden çizilebilen köşegen sayısı en çok 11 olan m(BéCD) = a


B
konveks bir çokgenin iç açılarının ölçüleri toplamı kaç
tane dik açıya eşittir? olduğuna göre, a kaç derecedir?

119
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Düzgün Çokgen Örnek:


Bütün kenar uzunlukları birbirine eşit ve tüm iç açıları eş olan E D ABCDEF düzgün
çokgene düzgün çokgen denir. K altıgen
C a D L M ABML kare
// a
a
b b F C L Î FK
a // //
m(KéLM) = a
B b b E
a

A B
//

// olduğuna göre, a kaç derecedir?


A F

• ABCDEF... düzgün çokgeninin bir iç açısı


(n – 2) : 180° Örnek:
b = dir.
n C D
• ABCDEF... düzgün çokgeninin bir dış açısı a
360°
a = dir. B E
n
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A F

Şekildeki ABCDEF... düzgün onsekizgen olduğuna göre,


m(BéDF) kaç derecedir?

Örnek:
Örnek:
D ABCDE düzgün
beşgen
ABF eşkenar üçgen
E F a C m(FéCD) = a

B C

A D

A B

olduğuna göre, a kaç derecedir? Yeterli sayıdaki düzgün beşgen şeklindeki eş kartonlar şekil-
deki gibi yapıştırılarak ABCD... düzgün çokgeni elde ediliyor.
Düzgün beşgenin çevresi 10 cm olduğuna göre, elde edi-
len şeklin dış çevresi (kırmızı ile gösterilen) kaç
santimetredir?

120
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Örnek: Not: Düzgün çokgenlerde, eşit sayıda kenarı ayıran köşegen-


ler birbirine eşittir.
K
ABCDEFG.... düzgün D E
45° //
D çokgen // //
C F
C E [BC Ç [FE = {K} |BE| = |EH|
m(BéKF) = 45° |BD| = |EG|

//
B F

//
B G

//
//
A G
A H

olduğuna göre, düzgün çokgenin kenar sayısı kaçtır?

Örnek:
E D K
//

Örnek: L ABCDEF düzgün


a
K altıgen
F C
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

ED Ç FL = {K}
C D //
B E |AC| = |KD|

A F A B

Yukarıdaki şekilde ABCDEF... düzgün onsekizgenin bir parça- olduğuna göre, m(EéFK) kaç derecedir?
sı gösterilmiştir.
[AB Ç [FE = {K} olduğuna göre, m(AéKF) kaç derecedir?
Örnek:
A A

B E B

Örnek:
D ABCDE düzgün 6

beşgen C D C D
x EC Ç BD = {F}
E C
F |AB| = 4 birim Eı
|FD| = x ABCDE düzgün beşgeni biçimindeki karton AD köşegeni bo-
yunca kesilip Şekil 2’deki konuma getirildiğinde |AıC| = 6 cm
oluyor.
A 4 B
Kesim işleminden önce beşgenin çevresi lastik ip yardımıyla
olduğuna göre x kaçtır? sarılıp kesimden sonrada şeklin çevresi lastik ip gergin halde
olacak şekilde sarılıyor.
Buna göre, ip kaç santimetre uzar?

121
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Not: Düzgün çokgenin köşesinden çıkan açılar gördükleri ke- Örnek:


nar sayısı ile doğru orantılıdır. E
F
D E m(CéBD) = a ise D
//
// //
C F m(DéBE) = a G
C 6
m(EéBH) = 3a
//

//

B G m(CéDB) = a
H
m(DéEB) = 2a x
//

//

B
A H
m(BéHG) = 5a dır.
K
A

ABCDEFGHK.... düzgün onikigen ve |BE| = 6 birim oldu-


ğuna göre, |HB| kaç birimdir?
Örnek:
D E

C K F
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

BE Ç DH = {K}
B G

A H
Örnek:
A 2 B
ABCDEFGH........ düzgün yirmigen olduğuna göre, m(EéKH)
kaç derecedir?

H C

G D
Örnek:
D E ABCDEFG..... düzgün
a onsekizgen F E

C F K Î BF
80° ABCDEFGH düzgün sekizgen |AB| = 2 birim olduğuna
K m(BéKD) = 80° göre, BCFG dörtgenin alanı kaç birimkaredir?
B G m(KéDE) = a

olduğuna göre, a kaç derecedir?

122
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Düzgün Beşgen: Örnek:


A
Beş kenarının uzunluğu eşit ve beş iç açısı eş olan konveks
K
çokgene düzgün beşgen denir. ABCDE düzgün
L beşgen
• A
B E
AF Ç BK = {L}
" Bir iç açısı = 108°
E |CF| = |FD|
B " Bir dış açısı = 72°
3|AK| = 2|EK|
" Bütün köşegenler
birbirine eşittir. |KB| = 21 birim
// //
C F D
C D F
Yukarıda verilenlere göre, |BL| kaçbirimdir?

Örnek:
• Düzgün beşgenin beş tane simetri ekseni vardır. A ABCDE düzgün
beşgen
A A
AK Ç BL = {O}
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

R B E AK ^ CD
B E B O E
O BL ^ DE

r
S2 L Alan(OKDL) = S1
S1
/ / Alan(OKCB) = S2
C H D C D
C K D

S1
" [AH] Simetri eksenidir. (hem açıortay hemde kenarortay olduğuna göre, oranı kaçtır?
S2
olur)
" O: Simetri eksenlerin kesim noktası, ağırlık merkezi, iç te-
ğet çemberinin merkezi ve çevrel çemberin merkezidir.
Örnek:
" R: Çevrel çember yarıçapıdır.
y y
" r: İç teğet çemberinin yarıçapıdır.
A
C

B
B E
O D O
• x x
A

O: Çokgenin merkezi A
B E C D
O m(CéOD) = a = 360 = 72° E
5
a
Şekil 1 Şekil 2
olur.

C D Analitik düzlemde, A köşesi y ekseni üzerinde ve merkezi orjin-


de olan düzgün beşgen Şekil 1’deki gibi yerleştirilmiştir.
Düzgün beşgen O noktası etrafında kaç derece döndürü-
lürse Şekil 2’deki görüntü oluşur?

123
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Düzgün Altıgen Örnek:


E D
Altı kenarının uzunluğu eşit ve altı iç açısı eş olan konveks ABCDEF düzgün altıgen
çokgene düzgün altıgen denir. 3
Alan (E¿DC) = 3 br2
• E D " Bir iç açısı = 120°
F C
" Bir dış açısı = 60°

F C
A B
olduğuna göre, altıgenin alanı kaç birimkaredir?

A B K

• Düzgün altıgenin altı tane simetri ekseni vardır.

E D
Örnek:

O
F C

R r
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A B

" En uzun köşegen simetri eksenidir ve bir kenarın iki katıdır.


" Simetri eksenlerinin kesim noktası, iç teğet çember merkezi,
çevrel çember merkezi ve ağırlık merkezi aynı noktadır.
" Karşılıklı kenarlar birbirine paraleldir.
AB // ED, CD // AF, BC // EF
Birbirine eş 7 düzgün altıgenin içi boyanıp K harfi elde
" R: Çevrel çember yarıçapı edilmiştir. Buna göre, taralı alanın tüm altıgenlerin toplam
" r : iç teğet çember yarıçapı alanına oranı kaçtır?
2
a §3
" Alan = 6 :
4


S Örnek:
3S E D ABCDEF düzgün altıgen
S S 3S
2S 2 |AK| = |KB|

S S1 S2 A(AKEF) = S1
F C
A(KBCDE) = S2

alan özellikleri sağlanır.


A K B

S1
Yukarıda verilenlere göre, oranı kaçtır?
S2

124
DÖRTGENLER Bölüm - 6

Örnek: Örnek:
E1K 5 D ABCDEF düzgün altıgen D E C

|EK| = 1 birim
|KD| = 5 birim
F C |LB| = 2 birim

A F B
A L2B
Şekil - 1 Şekil - 2
olduğuna göre, |KL| kaç birimdir?
ABCD eşkenar dörtgeni biçimindeki Şekil 1’deki karton, alanı
iki eşit parçaya ayıran doğru boyunca katlanıyor.
EF ^ AB
Katlamadan sonra kartonun tek katlı kısımları kesilip atılıyor.
Geriye kalan parça tekrar açıldığında çevresi 12 cm olan bir
düzgün altıgen elde ediliyor.
Buna göre, kartonun katlamadan önceki çevresi kaç
Örnek:
E D santimetrekaredir?
ABCD düzgün altıgen
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

FC Ç EK = {L}
|CK| = 2 birim Düzgün Çokgenlerin Alanı
x L
F C |KB| = 4 birim a a
2
K a a a a
r
4 R R

A B • a a

olduğuna göre, |FL| kaç birimdir?

Alan = n : R : sina Alan = n : a : r


2

2 2

Örnek:
E D ABCDEF düzgün altıgen
Örnek:
DL Ç BA = {K}
F E
2|FL| = 3|LA| BCDEFGH düzgün
sekizgen
F C
G D
|AE| = 8 birim
L 8

H C
K A B
| DL |
olduğuna göre, oranı kaçtır? A B
| DK |
olduğuna göre, sekizgenin alanı kaç birimkaredir?

125
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

ÇEMBER Örnek:
D
Düzlemde sabit bir noktadan eşit uzunlukta bulunan noktaların O: Çemberin merkezi
kümesine çember denir.
40° [AB] ve [CD] çap,
//
IOAI = IDEI
O
O: Çemberin merkezi A // B
a E m(OéDE) = 40°
O
IOAI = IOBI = IOCI = r
// A m(DéCE) = 25°
// 25°
r: yarıçap
//

C C
B
olduğuna göre, m(OéEC) = a kaç derecedir?

Çemberin yardımcı elemanları


" Çember üzerindeki farklı iki noktayı birleştiren doğru parça-
sına kiriş denir.
C [CD]: kiriş Örnek:
D
[AB]: Çemberin merkezin- O: Çemberin merkezi
B
A den geçen kiriştir. Çap ola-
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

O [AB] ve [BC] kiriş,


rak adlandırılır.
OABC dörtgen
O
m(BéCO) = 50°
100°
m(AéOC) = 100°
A a 50° C m(OéAB) = a

" Çember ile iki ortak noktaya sahip olan doğruya kesen, tek B
noktaya sahip olan doğruya teğet doğrusu denir.
Yukarıda verilenlere göre, a açısı kaç derecedir?
T
d2
d1 : Kesen
d2 : Teğet
d1

Örnek:
O: Çemberin merkezi
[AC] ve [BC] kiriş,
" Çember üzerindeki iki farklı nokta arasında kalan çember m(OéAC) = 20°
parçalarına yay denir. O
A
a 20° m(CéBO) = 50°
A B D
|AïB| : AB yayının uzunluğu
C
50°
m (AïB) : AB yayının ölçüsü
B
olduğuna göre, AOB açısının ölçüsü kaç derecedir?

126
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: ÇEMBERDE AÇI


B O: Yarım çemberin 1-) Merkez Açı
merkezi
D Köşesi çemberin merkezinde olan açıya merkez açı denir.
ABC üçgen Merkez açının ölçüsü gördüğü yayın ölçüsüne eşittir.
//
a
// 25° IOAI = ICDI
O E C A
A
m(AéCB) = 25°
m(AéOB) = m(AùCB)
O C
olduğuna göre, m(BéAC) kaç derecedir?
B

Örnek:

A O: Çeyrek çemberin merkezi


2-) Çevre Açı
[AC] ve [BC] kiriş
Köşesi çemberin üzerinde ve açı kolları ile çemberde kiriş oluş-
C AOBC dörtgen
a turan açıya çevre açı denir. Çevre açının ölçüsü, gördüğü ya-
yın ölçüsünün yarısıdır.
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

m(AéCB) = a
A
O
B &
(ADC)
D m(AéBC) =
B 2
Yukarıda verilenlere göre, a kaç derecedir?
C

Örnek:
A

Örnek:

K C A
O: Çemberin merkezi
a [AB] ve [BC] kiriş
B a a O OABC dörtgen
O B
Şekil - 1 Şekil - 2
m(AéBC) = m(AéOC) = a
Çeyrek daire biçimindeki bir kartona bazı katlamalar yapılarak
Şekil 2’deki gibi bir yamuk elde edilmiştir.
Buna göre, katlamalar sonucunda oluşan yamuğun en bü- C
yük iç açısının ölçüsü kaç derecedir?
olduğuna göre, a kaç derecedir?

127
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: Sonuçlar:
A
O: Çemberin merkezi a) Aynı yayı gören çevre açılar birbirine eşittir.
[AB] ve [AC] kiriş, D

m(AéBO) = 30° A E m(BéAC) = m(BéDC) = m(BéEC)


O m(BéOC) = 100°
30°
100° a m(AéCO) = a

B C

B C
olduğuna göre, a kaç derecedir?

b) Çapı gören çevre açı 90° dir.

E D

Örnek: m(AéEB) = m(AéDB) = m(AéFB) = 90°


A O: Çemberin merkezi
A B
E m(BéOD) = 100° O
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

a
m(CéED) = 30°
30°
O m(BéAC) = a
F
100°

B D
c) Paralel kirişlerin arasında kalan yayların ölçüleri birbirine
eşittir.
C
olduğuna göre, a kaç derecedir?
A B
[AB] // [CD] ise
m(AïC) = m(BïD)

C D
Örnek:
O: Çemberin merkezi
C ABC bir üçgen
[AD] çap

A 25° m(CéAD) = 25° d) Eşit kirişlerin ayırdıkları yaylar birbirine eşittir.


D
O
m(AéBC) = a B

a // IABI = ICDI

B A m(AïB) = m(CïD)

olduğuna göre, a kaç derecedir?


D //
C

128
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: Örnek:

C [CD] ve [AB] kiriş, Çember üzerindeki dört


D D C noktadan ABCD karesi
58° [AC] + [BD] = {E} 32°
oluşturulmuştur.
m(CéDB) = 58°
m(DéCE) = 32°
a E m(AéBD) = 42°
E m(AéBE) = a
m(AéED) = a
a
A B
A 42°
B
olduğuna göre, a kaç derecedir?
olduğuna göre, a kaç derecedir?

Örnek:
A O merkezli çemberde
120°
[DE] çap
a
ABC bir üçgen
130°
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

[DE] // [BC]
Örnek: D E
O D m(AïE) = 120°
B O: yarım çemberin
merkezi m(AéDE) = 130°
//
D ABC bir üçgen m(BéAC) = a
C
//

B
33° IABI = IBDI
A a C
O m(AéCB) = 33° olduğuna göre, a kaç derecedir?

olduğuna göre, CAD açısının ölçüsü kaç derecedir?

Örnek:
A
A

Örnek: B B

D O: Çemberin mer-
40° kezi D

ABC üçgen
B C
O Şekil - 1 Bı
D Î CB
Şekil - 2
A IAEI = IECI
// Daire biçimindeki bir karton Şekil 1’deki gibi kırmızı ve mavi
m(DïB) = 40°
renge boyanmıştır. Kırmızı parça AB boyunca kesilip A noktası
E // etrafında döndürülürse Şekil 2 oluşuyor.

C m(AïD) = 50° ve m(DïC) = 20° dir.


olduğuna göre, BE yayının ölçüsü kaç derecedir? Buna göre, m(BéAD) açısının ölçüsü kaç derecedir?

129
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

3-) Teğet Kiriş Açı Sonuçlar


Köşesi çember üzerinde bulunan ve bir kenarı teğet, diğer ke- a) Aynı yayı gören çevre açı ile teğet - kiriş açı birbirine eşittir.
narı da kiriş olan açıya teğet - kiriş açı denir. A
T
Teğet - kiriş açının ölçüsü, gördüğü yayın ölçüsünün yarısına
eşittir. B

A
T m(CéTB) = m(TéDC)

#
B D C
(TC)
D m(BéTC) =
2

C b) Merkez ile teğet değme noktasını birleştiren doğru teğete


diktir.
A T B

Örnek:
[OT] ^ AB
B AB doğrusu çembere O
T noktasında teğet,
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

T
ITCI = ICDI
A
m(AéTC) = 35°
//

m(TéCD) = a
a c) İçten teğet ya da dıştan teğet çemberlerde, ortak teğet ve
// C ortak kiriş ile oluşturulan teğet - kiriş açılar ile bu açıların yay-
D larının ölçüleri eştir.
A
olduğuna göre, a kaç derecedir?
T

m(TùEC) = m(TùFD)
B
Örnek:
E
A [DA ve [CB çembere C
F
// D sırasıyla A ve B nokta-
a larında teğet,
D
IAEI = IADI
//

m(BéCD) = 15°
E A F
m(AéDC) = a D

15° B T
C
m(TùEC) = m(TùFD)

olduğuna göre, a kaç derecedir? B


C E

130
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: Örnek:
m(AéCT) = 20°
T IATI = ITCI T m(CéAT) = 30°
a
// m(BéTC) = a
// 20° C
30°
a A B
A O B C

O yarım çemberin merkezi ve CT ışını Çembere T noktasın-


da teğet olduğuna göre, m(AéBC) = a kaç derecedir? [AT ışını çembere T noktasında teğet olduğuna göre, a kaç
derecedir?

Örnek: Örnek:
D O: Yarım çembe- T m(TéBA) = 70°
rin merkezi
a m(CéDT) = 80°
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

T T: Teğet noktası
80° ITAI = ITBI
IOAI = IBCI A C D
C
// m(AéBT) = 20° 70°

20° m(TéDC) = a B
//
A O B
Şekildeki çemberler T noktasında birbirlerine teğet olduk-
olduğuna göre a kaç derecedir? larına göre, m(AéTC) açısının ölçüsü kaç derecedir?

Örnek: Örnek:

A CD ^ AO B m(AéBC) = 80°
80°
m(CéOB) = a

D T C

A
C
a
O E B T

Şekildeki E merkezli yarım çember, O merkezli çeyrek çem-


bere B noktasında, CD doğru parçasına T noktasında teğettir.
Şekildeki A,T ve C noktaları teğet noktaları olduğuna göre,
Buna göre, a kaç derecedir? m(AéTC) açısının ölçüsü kaç derecedir?

131
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: Örnek:
A ITCI = ITDI m(DéAE) = 30°
A B
80° m(BéAT) = 80° m(DéCF) = 40°
C 30° E a
T m(CéTD) = a m(EéBF) = a
//
a
//
D F
D
B
40°
Şekildeki çemberler birbirlerine T noktasında teğet ve B,
T, C noktaları doğrusal olduğuna göre, a kaç derecedir? C

Şekildeki çemberler birbirlerine E, D ve F noktalarında te-


ğet olduğuna göre, a kaç derecedir?

Örnek:
A O B C
a B, C Î [AO
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

T m(CéDT) = 20°
4- Çemberde İç Açı ve Dış Açı
20° m(TéAB) = a
" İki kirişin kesişmesiyle çemberin iç bölgesinde oluşan açıya
iç açı denir.
D
A
D
Şekildeki yarım çemberin merkezi O noktası ve T, C değme
noktaları olduğuna göre, a kaç derecedir? # $
m (AB) + m (CD)
x x=
2

C B

Örnek:

A T,C,D teğet noktaları " İki kesenin kesişmesiyle çemberin dış bölgesinde oluşan
B açıya dış açı denir.
40° T m(DéAT) = 40°
a
m(TéBC) = a A
# $
D m (AB) – m (CD)
x=
C 2
x
D
C
B
olduğuna göre, a kaç derecedir?

132
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

" Örnek:
B
B [AB ve [AC çemberlere
D teğet,
A m(BéAC) + m(BïC) = 180°
A F a 80° K B, C, E, D değme
noktaları
E
C m(BéKC) = 80°
C
m(DéFE) = a
olduğuna göre, a kaç derecedir?
" O çemberin merkezi ise
B
m(BéAC) + m(BïC) = 90°

A Örnek:
D O C
A ABC üçgen,

50° D, E, F değme noktaları


K
m(BéAC) = 50°
D a E
m(AéBC) = 60°

Örnek: m(FéKE) = a
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A 60°
[AB], [BC], [CD], [DE], [EF], B C
C F
[AF] çemberin kirişleri
Şekildeki çember ABC üçgeninin iç teğet çemberi olduğu-
40° m(AéBC) = 40° na göre, a kaç derecedir?
B E
K m(FéED) = 50°
a
50°
m(CéKF) = a

D Örnek:
E E
F
olduğuna göre, a kaç derecedir? 40° 40°
D D
C C

Örnek:
A A
A [AB] ve [BC] kesen,

E [CE] ve [AD] kiriş B B


100° m(AéBC) = 40° Daire şeklindeki bir karton AD ve BC boyunca katlandığında
B F
40° Şekil - 2’deki gibi parçalar T noktasında teğet oluyor.
m(AéFC) = 100°
# #
D m (DT) m (CT)
C # = #= 1 ve m(AéEB) = 40° dir.
2
m (TA) m (TB)
olduğuna göre, ED yayının ölçüsü kaç derecedir? Buna göre, m(AïB) kaç derecedir?

133
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

5- ) Kirişler Dörtgeni: Örnek:


Köşeleri çember üzerinde olmak üzere, çemberde kirişlerden A A, E, C, F çember
oluşan dörtgene kirişler dörtgeni denir. a üzerindeki noktalar,
Kirişler dörtgeninde karşılıklı açılar toplamı 180° dir. ABF ve ADE üçgen
E
F m(AéBF) = 30°
D
m(AéDE) = 20°
C
30° 20° m(BéAD) = a
B
C éA + éC = 180°
A D
éB + éD = 180°
olduğuna göre, a kaç derecedir?

Örnek: Örnek:
O1, O2 çemberlerin
D E D merkezi
F
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

a C B,D çemberlerin ke-


O1 sim noktası
O2 a C
80° ABCD dörtgen
B
L 50° m(BéAD) = 50°
A K A B
m(BéCD) = a
Şekildeki ABCD dörtgeni çemberlerin kesim noktasından geç-
mektedir. Şekildeki O1, merkezli çember O2 noktasından geçtiğine
göre, a kaç derecedir?
m(AéBC) = 80°, m(AéDC) = a dır.

Buna göre, a kaç derecedir?

Örnek: Çember çizilerek yapılan sorular


A A, B, C, D çember üzerin- " Kirişler dörtgeninin etrafına çember çizilebilir.
deki noktalar,
100° //
//
ABCDE beşgen 180–a
B E
IABI = IAEI
m(BéCD) = m(AéED)
m(BéAE) = 100°
a
C D

olduğuna göre, m(BéCD) kaç derecedir?

134
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 1

Örnek: Örnek:
A ABCD dörtgen A D ABC ve DBC birer dik üç-
E gen
55° 65° AC + BD = {E}
IBKI = IKCI
m(BéAC) = 55° 20°
B D a m(BéAC) = m(BéDC) = 90°
a E m(CéAD) = 65° // //
B K C m(AéCD) = 20°
m(DéCA) = 40° m(AéKD) = a
20° 40° m(BéCA) = 20° olduğuna göre, a kaç derecedir?
m(CéBD) = a
C

olduğuna göre, a kaç derecedir?

" Aynı kenarı gören açıların eşit olduğu durumda çember


çizilebilir.

Örnek:
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

A ABC ve CED birer dik üç-


gen,
IABI = IBDI
//

a E m(AéBC) = m(DéEC) = 90°


m(AéEB) = a
//
B D C
olduğuna göre, a kaç derecedir?

Örnek:
D ABCD dörtgen
A
" Hipotenüsleri aynı olan iki dik üçgenin etrafına çember 40°
70° AC + BD = {E}
çizilebilir. 70°
E m(BéAC) = 70°
m(BéDC) = 70°

C m(CéAD) = 40°

olduğuna göre, m(BéCD) açısının ölçüsü kaç derecedir?

135
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

ÇEMBERDE UZUNLUK 1-) Dik Üçgen Yardımıyla Çemberde Uzunluk


Çemberde uzunluk konusunu yapabilmemiz için dik üçgen ve H Merkez ile teğet değme noktasını birleştiren doğru teğete
üçgende benzerlik konusuna hakim olmamız gerekir. diktir.
Çemberdeki en etkili ek çizimin yarıçap olduğu aklınızdan çık- A T B
ı ı
mamalıdır.

m(OéTB) = 90° dir.


O
Örnek:
C C

A D B A Bı 2 D H Merkezden kirişe çizilen dikme krişi ortalar.


O 6
Şekil 1 Şekil 2
A K B
Şekil 1’deki yarım daire biçimindeki karton CD boyunca katlan-
dığında Şekil 2’deki gibi B noktası çap üzerindeki Bı noktasına |AK| = |KB| dir.
O
geliyor.
|ABı| = 6 cm ve |BıD| = 2 cm’dir.
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

Buna göre, |CD| kaç santimetredir?

H Çemberin dışındaki bir noktadan, çembere çizilen teğetler


birbirine eşittir
A
Örnek:
|PA| = |PB| dir.
Furkan öğretmen aşağıdaki etkinliğe göre öğrencilerinden şekli
P
çizmelerini istemiştir.
• O merkezli AOB çeyrek çemberi çiziliyor. B
• |OK| < |OL| olacak şekilde [AO] üzerinden K ve L noktaları
seçiliyor.
• Yay üzerinde [KE] // [LF] // [OB] olacak şekilde AB yayı üze-
rinden E ve F noktaları seçiliyor. H İki çember birbirine teğet olduğunda, merkezleri birleştiren
• |AL| = |LK| = 4 birim ve |KO| = 12 birim olduğu gözleniyor. doğru parçası değme noktasından geçer.

Furkan öğretmen şekli çizen öğrencilerine “|KE| – |LF| farkı


kaçtır?” T
O1 O2
sorusunu sormuştur.
Buna göre, öğrencilerin bulduğu cevap kaçtır?

O1, O2, T doğrusaldır.


T
O2
O1

136
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Sonuçlar Örnek:
1-) İki çemberin ortak dış teğet uzunlukları birbirine eşittir. O: çemberin merkezi
T teğet noktası
D O
B Î OA
C B
18 |AB| = 18 birim

T 24 A |AT| = 24 birim
O1 O2
olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?

B
A
|AB| = |CD| ve |O1O2|2 = |r1 – r2|2 + |AB|2 dir.

Örnek:
O: çemberin merkezi, AB kiriş
2-) İki çemberin ortak iç teğet uzunlukları birbirine eşittir.
B Î OA
O
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

C 5 |AC| = 1 birim
B A 1 7 B |CB| = 7 birim
C
O1 O2 |OC| = 5 birim
olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?
D
A

|AB| = |CD| ve |O1O2|2 = |r1 + r2|2 + |AB|2 dir.

Örnek:
D E 10 F C D K 8 L C

3-) C

L O: çemberin merkezi,
[CD] ve [AB]
D O kiriş olmak üzere;
A Şekil - 1 B A Şekil - 2 B

Çapı 10 metre olan daire şeklindeki bir halı Şekil 1’deki gibi
A B
K duvara konulmuştur.
Duvarın görünen yüzeyi dikdörtgen şeklinde ve |EF| = 10 bi-
rimdir.
• |OK| < |OL| ise |AB| > |CD| dir.
Halı ile duvarın CD kenarının kesişimi 8 m olana kadar halı
• |OK| > |OL| ise |AB| < |CD| dir.
aşağı çekildiğinde halı duvarın AB kenarına kaç metre yak-
• |OK| = |OL| ise |AB| = |CD| dir. laşır?

137
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
O merkezli yarım çemberde
D F E1 C
[AB] çap
3
ABCD dikdörtgen
|CE| = 1 birim
A O B |BC| = 3 birim
Yukarıda verilenlere göre, ABCD dikdörtgeninin alanı kaç
birimkaredir? Egehan bir kağıda yukarıdaki gibi birer kenarları ortak birim-
kareleri çizip bu karelerin hepsini içine alan en küçük çemberi
çizmiştir.
Egehan’ın kardeşi Furkan’da abisinin çizdiği çemberin içine bi-
rim kareler çizmiştir.
Buna göre, Furkan en fazla kaç tane birimkare çizebilir?

Örnek:
Örnek:
D C O merkezli çemberde
Yarıçap uzunlukları 7 birim ve 2 birim olan çemberlerin or-
F ve E noktalarında teğet tak dış teğet uzunluğu 12 birim olduğuna göre, çemberler
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

O olacak biçimde ABCD dik- arasındaki en kısa uzaklık kaç birimdir?


E dörtgeni çizilmiştir.
|AB| = 16 birim
|BC| =18 birim
K
A F B

olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?

Örnek:
A

O1 O2
B

Örnek:
Yukarıdaki şekilde;
D 8 E C O: Yarım çemberin
merkezi • O1 ve O2 merkezli çemberlerin yarıçapları sırasıyla 9 cm ve
3 cm
4§5 ABCD paralelkenar
• Merkezler arası uzaklık 15 cm’dir.
|BC| = 4§5 birim
A B Buna göre, küçük çember doğru üzerinden ok yönünde
O |ED| =8 birim
kaç cm aşağı kaydırılırsa merkezler arası uzaklık 5 cm ar-
tar?
olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?

138
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
D O çemberin merkezi D E F C ABCD dikdörtgen
F |OE| < |OF|
O Î AB
C |AE| = |EB| T
O E Î CD
OF ^ CD 12
// B |CD| = 5x–3 birim |BC| = 12 birim
// E
A |EB| = x+9 birim |OB| = 9 birim

olduğuna göre, x’in alabileceği en büyük tamsayı değeri A O 9 B


kaçtır?
O merkezli ve E merkezli yarım çemberler T noktasında birbir-
lerine teğettir.
Buna göre, E merkezli çemberin yarıçapı kaç birimdir?

Örnek:

D Yandaki şekilde
C ABC üçgeninin dış
teğet çemberi çizil-
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

miştir. Örnek:
A E
|AT| = 6 birim
C
B |TB| = 30 birim
F

|AD| = 13 birim olduğuna göre, ABC üçgeninin çevresi kaç


birimdir? 6 T 30 B
A
[AB] çaplı yarım çemberin içine T ve C noktasında teğet
olacak şekilde çizilen çemberin yarıçapı kaç birimdir?

Örnek:

D C
ABCD kare
E O Î AB
T
6 E Î BC Örnek:
D
|AD| = 6 birim A merkezli çemberin yarı-
çapı R,
A
T B merkezli çemberin yarı-
B
A B çapı r,
O
C, D, T değme noktaları
C 4 D |CD| = 4 birim
O merkezli ve E merkezli yarım çemberler karenin içinde-
ki T noktasında birbirlerine teğet olduğuna göre, |BD| kaç Yukarıda verilenlere göre, R : r çarpımı kaçtır?
birimdir?

139
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
A D 18 C [AB] // [CD]
|AD| = |BC|
16
25 |CD| = 18 birim
T O
B |AD| = 25 birim
Zemin C D E

Şekil - 1 Şekil - 2 A B

Yukarıdaki şekilde O merkezli çemberin teğetler dörtgeni çi-


Zemine dik olarak duran daire şeklindeki tahtadan tekerleğin
zilmiştir.
yarıçapı 10 cm’dir. Tekerlek, testere ile düz bir şekilde 16 cm
Buna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?
kesilip iki parçaya ayrılıyor.
Parçalar Şekil 2’deki gibi birbirine teğet olacak şekilde ko-
nulduğunda |CD| kaç santimetre olur?

Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

2-) Kuvvet Yardımıyla Çemberde Uzunluk


" İç Kuvvet

c
a a:b=c:d
b
Teğetler Dörtgeni d
Bir çembere teğet olan dörtgene teğetler dörtgeni denir.
D C
" Dış Kuvvet

b
a a(a + b) = c(c + d)

c
A B d
" Karşılıklı kenarların uzunlukları toplamı birbirine eşittir.
" Çevre(ABCD) = 2u dersek
Alan(ABCD) = u : r olur.

x x2 = a(a + b)

a b

140
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek:
2-) Benzerlik Yardımıyla Çemberde Uzunluk
[AB]: Kiriş " B
C Î AB
C c
|CB| = 2 birim a E¿AC ~ E¿DB
E
2 B
8 |CA| = 8 birim b
A C d
D
A

olduğuna göre, C noktasından geçen en kısa kirişin uzun-


luğu kaç birimdir?
"
C
b B a A
A¿BD ~ A¿EC
c
D
d

Örnek: E

T: teğet noktası
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

T
A AB Ç CE = {F}
x "
8 8
E |FA| = birim B
3 3
2 x
2 D |BF| = 3 birim
C F A
3 |FC| = |DE| = 2 birim A¿BD ~ A¿CB
a
|TE| = x D
B C b

olduğuna göre, x kaç birimdir?

Örnek:
C Örnek:
O: Yarım çemberin
2 merkezi, T ATC ve BTC üç-
// gen
E D Î AC, E Î BC
T: teğet noktası
D |CD| = |DA| 3 6 |AB| = 4 birim
|CE| = 2 birim
// A 4 B x |TB| = 3 birim
|AB| = 9 birim C
|TC| = 6 birim
A • B
O |BC| = x

olduğuna göre, |AC| kaç birimdir? olduğuna göre, x kaç birimdir?

141
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek: Çemberin Çevresi ve Yay Uzunluğu


A ABC ve AED üçgen,
3 E, B, C, D çember üzerin- O r O
D deki noktalar,
E
2 r a
|AE| = 3 birim
5 |CD| = 5 birim A B

B |ED| = 2 birim Çevre = 2rr |BïC|= 2rr


a
C 360
6
|BC| = 6 birim

olduğuna göre, |AD| + |EB| toplamı kaçtır?

Örnek:
Örnek:
A ABC üçgen,
AD Ç BC = {E}
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

6 8 O |AE| = 6 birim

B E |AC| = 8 birim
4 C |CE| = 4 birim
x
|ED| = x
O
D Yukarıdaki birim kareli kağıda çizilen şekil yarım çember yayı,
çeyrek çember yayı ve bir doğru parçasından oluşturulmuştur.
olduğuna göre, x kaç birimdir?
Buna göre, taralı şeklin çevresi kaç birimdir?

Örnek:
A |DE| = 4 birim
|DF| = 6 birim
K
x |DK| = x
E
4 Örnek:
D O: çemberin merkezi
6
B C T: teğet noktası
F O
C Î OB
3
|OC| = |KB| = 3 birim
C
3
Yukarıdaki şekilde ABC üçgeninde B ve C noktalarına teğet B
olacak biçimde bir çember yayı çizilmiştir. A
Buna göre, x kaç birimdir? olduğuna göre, AC yayının uzunluğu kaç birimdir?

142
ÇEMBER-DAİRE Bölüm - 2

Örnek: Örnek:
11
D C
7 |AïB| = 11 cm
|AïC| = 7 cm
x
|BïC| = x

A C B
A B
Yukarıdaki şekilde AB çaplı yarım çember içine AC ve BC çaplı
yarım çemberler çizilmiştir. Yarıçapları 2 birim olan çemberlerin etrafına bir ip sarıl-
mıştır. Çemberlerin merkezlerinin birleşmesiyle oluşan
Buna göre, x kaçtır?
dörtgenin çevresi 23r birim olduğuna göre, çemberlerin
etrafına sarılan ipin uzunluğu kaç birimdir?

Örnek:

OO
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

B Örnek:
4

A
Yarıçapı 4 birim olan daire şeklindeki bir tahta tekerleğin çeyre-
ği kesilip atılmış ve zemine şekildeki gibi konmuştur. Bu teker-
D C
lek ok yönünde bir tam tur dönecek kuvvette ittirildiğinde A kö-
şesinin ilk durumundaki A köşesine olan uzaklığı kaç birimdir?

A B
Örnek:
Yukarıdaki şekilde bir parkın üstten görünümü verilmiştir. Par-
kın içinde kenar uzunluğu 4 metre olan ABCD karesi şeklinde
yeşil alan vardır.
C ve D noktalarında parkı sulamak için fıskiyeler takılmış ve bu
fıskiyelerin her ikiside yarıçapı 2 metre olan dairesel bir bölgeyi
sulayabilmektedir.
A köşesinde bulunan bir kişi, yeşil alana ve sulanan kısımlara
basmadan yeşil alanının etrafında tur atıp tekrar A köşesine
geliyor.
Yarıçapları 2 birim olan birbirine teğet üç çemberin etrafı-
na sarılan gergin ipin uzunluğu kaç birimdir? Buna göre, bu kişi en az kaç metre yürümüştür.

143
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

ÇEMBER - DAİRE Örnek:

Bir çember ile çemberin iç bölgesinin birleşimine daire denir. D C O: Çemberin merkezi
ABCD kare

Dairenin alanı |AB| = 4 birim


O
r
rr2 dir.

A B

Yukarıdaki şekilde O merkezli çember ABCD karesinin iç teğet


" Yarım dairenin alanı çemberidir.
2
rr Buna göre, taralı alan kaç birimkaredir?
dir.
r 2

" Çeyrek dairenin alanı


2
rr
dir.
4
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

Örnek:
A ABC bir dik üçgen
A: Çeyrek çemberin
merkezi
" E
[BC]: Çeyrek çembere
Daire diliminin alanı D T noktasında teğet
2
rr a |BT| = 4 birim
r dir. B 4 T 9 C
a 360 |CT| = 9 birim
olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?

Örnek:
Örnek:
O: Dairenin merkezi T A O: Çemberin merkezi
T: Teğet noktası 2 T: Teğet noktası
O |TB| = 12 birim B |OB| = |BA| = 2 birim
2
A |AB| = 8 birim O
8
B
T 12
olduğuna göre, O merkezli dairenin alanı kaç birimkaredir? olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?

144
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Örnek:
A ABC üçgen CD: Her iki çemberde C
ve D noktasında teğet bir
|EB| = 3 birim
A doğru
F |BD| = 1 birim T
B
D
1
C D
B 3 E C
Yarıçap uzunluğu 6 birim olan A merkezli çember ile yarı-
Yukarıdaki şekilde, ABC üçgeninin içine A ve C merkezli eşit
çap uzunluğu 2 birim olan B merkezli çember birbirlerine
yarıçaplı çember yayları çizilmiştir.
T noktasında teğet olduğuna göre, taralı alan kaç birimka-
Buna göre, taralı alan kaç birimkaredir? redir?

Örnek:
C [AB]: O merkezli yarım
Örnek: çemberin çapı
D C ABCD kare D S2 CB: Çembere B nok-
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

O Î AB tasında teğet
4
E S1 ABC bir üçgen
T E Î BC
6
|AD| = 6 birim S1 = S2
|AB| = 4 birim
A O B
A O B
S1 ve S2 bulundukları bölgenin alanı olduğuna göre, ya-
Yukarıdaki şekilde, O merkezli ve E merkezli çemberler ka- rım çemberin yarıçapı kaç birimdir?
renin içindeki T noktasında birbirine teğet olduğuna göre,
taralı alan kaç birimkaredir?

Örnek:
D C

Örnek:
O1: Dairenin merkezi
C A B
O2: Yarım dairenin
Yarıçap uzunlukları 1 cm’den büyük ve bir tamsayı değerine
merkezi
sahip çemberler şekildeki gibi ABCD dikdörtgeninin kenarları-
O1
C ve D teğet noktaları na ve birbirine teğet olacak biçimde yerleştirilmiştir.
15°
A D O2 12 B m(AéBC) = 15° ABCD dikdörtgeninin çevresi 220 cm olduğuna göre, çem-
berlerin yarıçap uzunlukları en küçük değeri aldığında dik-
|O2B| = 12 birim
dörtgen ile çemberler arasında kalan bölgenin alanı kaç
olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir? santimkaredir?

145
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Örnek:
D K 4 M C 8
6
6 |BC| > 6 3
L
|MC| > 6
|KM| = 4 m
K, M Î CD
Kenar uzunlukları 6, 8 ve 3 birim olan dikdörtgenler prizması
A B biçimindeki bir sehpanın üst yüzeyini tamamen örtecek şekilde
daire şeklindeki bir örtü serilmiştir.
Etrafı duvarla çevrili bir bahçenin içinde eşkenar üçgen şeklin-
deki bir havuz vardır. M köşesinde 6 metrelik bir iple bağlanan Buna göre, örtünün sehpanın yan yüzeyinde örtemediği
koyun; alan en fazla kaç birimkaredir? (Zemin hariç)

a) Havuz zeminle aynı hizada ise kaç metrekarelik alanda


otlar?
b) Havuzun kenarı duvarla belli bir yükseklikte örüldüğün-
de koyun kaç metrekarelik alanda otlar?

Daire Parçasının Alanı


Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

r
r a

Taralı Alan = Daire Dilim Alanı – Üçgen Alanı


Örnek:

Örnek:

Şekil 1 Şekil 2 A Yandaki şekilde ABC üç-


geninin çevrel çemberi çi-
Yukarıdaki Şekil 1’de at arabasının tahtadan yapılmış teker-
zilmiştir.
leğinin daire şeklindeki ön yüzü gösterilmiştir. Buzlu yollarda
6
tekerleğin kaymaması için 7 cm uzunluğundaki 6 tane çivi Şekil O m(AéBC) = 30°
2’deki gibi eşit aralıklarla çakılmıştır. C |AC| = 6 birim
Çivilerin uzantıları dairenin merkezinden geçiyor ve her çivi 30°
tahtaya 3 cm girmiştir.
Çivili tekerlek bir turu tamamladığında 144 cm yol aldığına B
göre, tekerleğin görünen yüzünün alanı kaç santimetreka-
redir? olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?

146
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Alan Taşıma


O: Yarım çemberin Dairede alanda bazı sorularda farklı yerlerdeki alanların top-
E D merkezi lamı sorulabilir. Bu tür sorularda alanları yanyana getirmeye
çalışmalıyız.
4 OCDE kare
|OE| = 4 birim
A O C B
olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?

Örnek:

C [AB]: O merkezli
yarım dairenin çapı
25° m(OéCB) = 25°
Örnek: |OB| = 6 birim
C O: Yarım dairenin
A O 6 B
merkezi
olduğuna göre, taralı alanlar toplamı kaç birimkaredir?
[BC]: Kiriş
D
D Î BC
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

|CD| = 2|BD|
A O 3§2 B
|OB| = 3§2 birim
olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?
Örnek:
O, A, B noktaları yarım
dairelerin merkezleri
O
A B |OA| = 2 birim

Örnek:
D A
A
2
30° 30° K
olduğuna göre, taralı alanlar toplamı kaç birimkaredir?
E F
Şekil - 2
B C D, B C, E
Şekil - 1 Şekil - 3
Not: Dairede eşit kirişlerin ayırdıkları daire parçalarının alanları
Şekil 1 ve Şekil 2’deki kartonlar daire dilimi şeklindedir. Karton- birbirine eşittir.
lar Şekil 3’teki gibi D ile B ve C ile E köşeleri çakışacak şekilde
üst üste konuluyor. A
m(BéAC) = 30° ve |AK| = 2 birimdir. //

Buna göre, Şekil 3’teki mavi bölgenin alanı kaç birimka-


redir?
//
A

147
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Örnek:
E D Yandaki şekilde kenar C [AB]: Yarım dairenin çapı
uzunluğu 6 birim olan
CB: Çembere B noktasın-
düzgen altıgen ve bu al-
D da teğet
tıgenin çevrel çemberi
F C
çizilmiştir. 4 |OB| = 2 birim
|CB| = 4 birim
6
A B A 2 B
Buna göre, taralı alanlar toplamı kaç birimkaredir?
olduğuna göre, taralı alanlar toplamı kaç birimkaredir?

Örnek:
D C ABCD kare
|AB| = 4 birim Örnek:
D C Bir kenarı 4 birim olan ABCD
karesinin içine, çapları kare-
nin iki kenarı olan iki çember
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

çizilmiştir.

A 4 B
Yukarıdaki şekilde A merkezli çeyrek çember yayı ile C
merkezli çeyrek çember yayı arasında kalan bölgenin alanı
kaç birimkaredir? A B

Buna göre, taralı bölgelerin alanları toplamı kaç birimka-


redir?

Örnek:
B
C Örnek:
L
K [AC] ve [BD] çaplı
6
yarım çemberle-
rin merkezleri sı-
A
K rasıyla B ve C’dir.

A B C D |AB| = 6 birim
D
Şekil - 1 Şekil - 2 olduğuna göre, taralı alanlar toplam kaç birimkaredir?
Daire biçimindeki Şekil - 1’deki karton AB ve CD boyunca kat-
lanıp Şekil - 2 elde ediliyor.
Şekil 2’deki |KL| = 6 birim olduğuna göre, kartonda oluşan
üç katlı bölgenin alanı kaç birimkaredir?

148
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Not: Yay uzunluğu verildiğinde daire diliminin alanı bulunabilir.


C O merkezli çemberde O

Y [CD] ve [AB] kiriş O merkezli daire diliminde


r
|CD| = 8 birim |AïB| = x birim
8
O |AB| = 6 birim yarıçap : r birim ise
m(AùXB) + m(CùYD) = 180° A B
D B
6 x

x:r
A Daire Diliminin Alanı : dir.
X 2

olduğuna göre, taralı alanlar toplamı kaç birimkaredir?

O
O merkezli daire diliminde
Daire Halkasının Alanı
|CïD| = y birim
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

Büyük çemberin yarıçapı R,


x T |AïB| = x birim
A B Küçük çemberin yarıçapı r, C D
y
a |AC| = a birim olduğunda
T teğet noktası
O A B
|AT| = x ise
x
Halkanın Alanı = rR2 – rr2 (x + y) : a
Taralı Alan : dir.
Halkanın Alanı = rx2 2

Örnek: Örnek:

T 8 A
S2 O: Çemberin merkezi
x
B |TùBC| = 16 birim
O |AT| = 8 birim
S1
S1 – S2 = 24 br2
Şekil - 1 Şekil - 2
Daire şeklindeki bir kartondan aynı merkezli bir daire kesilip C
atıldığında kalan parçanın alanı 50r birimkare oluyor.
Şekil 2’deki kartona bir doğru parçası çizildiğinde doğru S1 ve S2 bulundukları bölgelerin alanları olduğuna göre,
parçasının uzunluğu en fazla kaç birim olur. |AB| kaç birimdir?

149
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Çember ve Dairede Benzerlik •


S2
Bütün çemberler ve daireler benzerdir. Yarıçapları r1 ve r2 ol-
y
b xy l
2
duğunda x = S1
S2
S1
r1
$ Benzerlik Oranı = = Çevreleri oranı
r2
b r1 l
2
$ = Alanlar Oranı
r2
$ Aynı merkezli daire dilimlerinde
O

b l = S+1
2
a
a +
a b S1 S 2
S1 Örnek:

b
S2 C
T 9A
O 3k
24
B 4A
24
A 12A
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

Şekilde birbirlerine T noktasında teğet üç çember verilmiştir.


$ Aynı merkezli daire dilimlerinde oluşan kesmelerin ala-
O: Çemberin merkezi, 3|AB| = 2|TC| ve B, T Î AC dir.
nında
En küçük çember en büyük çemberin merkezinden geçti-
O ğine göre, taralı alanlar oranı kaçtır?

b l = SS1
2
a
a a+b 2

S1
b

S2

Örnek:
O
O: Daire dilimlerinin merkezi
$ Birbirine teğet çemberlerde m (EOF)
é
D E = | OE | = 1
m (FOD)
é | OB | 3
• F

b l = S+1
2
a

a a+b S1 S 2
S1 A B
b
C
S2

olduğuna göre, taralı alanlar oranı kaçtır?

150
ÇEMBER-DAİRE Böülm - 3

Örnek: Örnek:
Yandaki şekilde, Yandaki şekil bir çeyrek çem-
bir cam ve camı sil- ber ve iki yarım çemberden
mek için A noktası- S1
oluşmuştur.
C na sabitlenmiş bir
silecek verilmiştir.
S2

6 |AB| = 2 cm
|BC| = 6 cm’dir?
B S
S1 ve S2 bulundukları bölgelerin alanı olduğuna göre, 1
2 S2
oranı kaçtır?
A

Sileceğin kırmızı kısmı camı silmektedir.


Silecek çalıştığında C köşesi cam üzerinde 12 cm yol aldı-
ğı anda camda silinen kısmın alanı kaç santimetrekaredir?
Özellik
$
A
S1

S2
Kenan Kara ile Geometri (Youtube kanalı)

O2 O3

B O1 C
Örnek:
O1, O2 ve O3 yarım çemberlerin merkezleri olduğunda
Yandaki şekil, yarım çember
yaylarının birim kareli kağıda S1 + S2 = Alan(AÿBC)
çizilmesiyle oluşturulmuştur.

$ A
Buna göre, kırmızı bölgenin alanının mavi bölgenin alanı-
na oranı kaçtır?
O2
O3
S2

O1 x C
B

S1

Örnek:
Yandaki şekil, çeyrek daire ve
yarım daireden oluşturulmuştur. ABC dik üçgen ve O1, O2,O3 yarım çemberlerin merkezleri ol-
duğunda
Buna göre, kırmızı bölgenin
alanının mavi bölgenin alanına S1 – S2 = Alan(AÿBC)
oranı kaçtır?

151

You might also like