MATERIAŁY
W specjalistycznych sklepach z artykuła-
mi włókienniczymi, pasmanteriach,
a nawet w sklepach z materiałami
budowlanymi i ogrodowymi znaj-
dziesz niezliczoną ilość rodzajów
i kolorów włókien. Od Ciebie zale-
ży, czy wybierzesz materiały natural-
ne lub syntetyczne – decyzja będzie
zapewne podyktowana konkretnym
wzorem.
Sztuczny jedwab, nylon, polipropy-
len, a nawet plastik to tylko niektóre gatunki włó-
kien syntetycznych. Do naturalnych należą m.in. baweł-
na, wełna, jedwab, len, sizal i ich mieszanki; dostępne są
w niezliczonych fakturach i barwach. Ale nie ograniczaj
się do klasycznych włókien. Eksperymenty ze srebrzy-
stymi lub złocistymi drucikami mogą się okazać nie la-
da wyzwaniem.
Wybierając nici i węzły, miej na uwadze sposób, w jaki
zamierzasz wykorzystać wykonany przez siebie produkt.
Miękkie włókna, takie jak wełna i jedwab, nie są zbyt moc-
ne i mogą po pewnym czasie stracić formę. Delikatna tur-
kusowa włóczka, która tak Ci się podoba, nie jest zbyt do-
brym materiałem na siatkę na zakupy. Zamiast niej wybierz
kolorowy sizal lub nylon. Tak samo przemyśl wykonanie
smyczy dla psa. Wydaje Ci się, że do Twojego pudelka naj-
lepiej pasuje jedwabna pleciona smycz, ale tu bardziej prak-
tyczny będzie wodoodporny nylon. Jednak w przypadku
ozdobnej opaski do kapelusza nie ma sensu robić jej ze
skóry, jeśli bardziej podoba Ci się jedwab. Dekoracja na-
krycia głowy nie
będzie narażona
na duże znisz-
czenia, więc mo-
żesz wykonać ją
z tego, co wo-
lisz.
10 Podstawy makramy
NAZWY I DEFINICJE
Makrama, podobnie jak robienie na drutach, szydeł-
Krótko mówiąc: do wyrobu przedmiotów praktycz-
nego użytku wybieraj mocne włókna. Delikatne nitki na-
dają się do ozdób.
Muszę podkreślić, że im cieńszy sznurek, tym większe
wyzwanie dla artysty-amatora. Nie oznacza to, że projekt
będzie niewykonalny – po prostu uporanie się z małymi
węzełkami jest znacznie trudniejsze. Dlatego na początku
warto wypróbować podstawowe węzły na grubym, solid-
nym sznurku. Takie ćwiczenie przyniesie wiele korzyści
w przyszłości. Nawet osoby, które już kiedyś przeżyły przy-
godę z makramą, powinny przećwiczyć wiązanie węzłów,
które zastosują przy wykonywaniu konkretnego projektu.
SPRZĘT I OZDOBY
W wielu projektach wykorzystuje się ozdobne koraliki.
Szklane paciorki o różnych kształtach i kolorach są do-
stępne w pasmanteriach albo sklepach indyjskich. Najle-
piej kupić paciorki od razu z odpowiednim otworkiem.
Zabierz do sklepu próbkę zakupionego sznurka i upew-
nij się, ile włókien może przejść przez paciorek. Dzięki
temu nic nie zakłóci Twojej pracy.
Do wykonania niektórych projektów (np. siatki na
butelkę, s. 58, i smyczy, s. 26) przydadzą się meta-
lowe kółka do kluczy i obrotowe karabińczy-
ki. Możesz potrzebować też drewnianych
kółek, patyczków lub kołeczków – moż-
liwości są nieograniczone, a resztę
podpowie Ci wyobraźnia.
kowanie, koronczarstwo i tkactwo, stanowi wytwarza-
nie różnych przedmiotów z wielu rodzajów włókien.
W przeciwieństwie do innych technik, które polegają na
zahaczaniu o siebie lub przeplataniu nitek, podstawą ma-
kramy jest wiązanie węzłów, łączenie sznurków i ponow-
ne wiązanie supłów.
Nitka, sznurek, kordonek...
Nitki, sznurki, kordonki, linki. W makramie te słowa
oznaczają jedno: określoną grubość włókna. W książce
wprowadzam zamienne terminy, żeby uniknąć monoto-
nii. Jeśli więc piszę „zwiąż dwa sznurki”, a Ty chcesz wy-
korzystać kordonek, nie przejmuj się – używaj tego, co
potrzebne Ci do wykonania projektu.
Skróty
Skróty występują w różnych podręcznikach, również
w tych o szydełkowaniu czy robieniu na drutach. Dzię-
ki nim opisy są krótsze i łatwiejsze do rozszyfrowania.
Jeżeli na początku mojej instrukcji napiszę np. „zawiąż
rząd podwójnych połówkowych półsztyków”, to potem
wystarczy tylko „zawiąż rząd PPS”. Spis skrótów znaj-
dziesz na s. 19.
Włókna aktywne i nieaktywne
Włókna aktywne to takie, które wiążesz. Włókien nieak-
tywnych nie używa się w danej chwili do wiązania. W ma-
kramie włókna bez przerwy zmieniają swoją rolę – nie-
aktywne stają się aktywne i odwrotnie. Jeśli w instrukcji
polecę „zostaw te 3 włókna nieaktywne”, będzie to ozna-
czać, by nie używać ich w danym momencie.
Zmiana i przegrupowanie
W większości projektów nitki dzieli się na grupy, którymi
należy operować podczas wykonywania makramy. Naj-
częściej tworzy się grupę złożoną z 4 nitek, ale można też
używać pasm z 2 lub 3 nitek. Większość wzorów składa
się z liczby nitek podzielnej przez 4.
Przegrupowanie to po prostu łączenie określonej licz-
by sznurków z dwóch sąsiednich grup. Dokładny opis
łączenia nitek znajdziesz na każdym etapie wykonywa-
nia projektu.
Na kolejnych stronach często będą pojawiać się
słowa „zmiana” i „naprzemiennie”. Np.: „zawiąż 4 rzędy
naprzemiennych węzłów tkackich, używając 16 nitek”.
Oznacza to, że w pierwszym rzędzie musisz wykonać
4 pojedyncze węzły tkackie. Następnie przegrupować
nitki i zawiązać drugi rząd 3 węzłów tkackich. Nitki na
końcu każdego rzędu będą nieaktywne. Przegrupujesz
je ponownie i zawiążesz kolejny rząd.
Splot naprzemienny został zastosowany do wykona-
nia serwetki (s. 24) i torby na zakupy (s. 62).
Mocowanie węzłów
Podczas wiązania nitki muszą być napięte. Aby to osią-
gnąć, należy przywiązać lub przymocować sznurki w od-
powiedni sposób. Dzięki temu zapanujesz nad wzorem.
W każdej instrukcji znajdziesz wskazówki, jak zamoco-
wać sznurki.
Węzeł łańcuszkowy (s. 15) stosuje się, gdy nitki są
cienkie i trudne do rozdzielenia. Taki supełek łatwo roz-
wiązać – wystarczy pociągnąć za pętelkę. Węzeł łańcusz-
kowy to odmiana węzła nad ręką.
Węzeł nad ręką (s. 14) jest wykorzystywany do mo-
cowania grubych, łatwych do wyodrębnienia sznurków.
Jeżeli projekt zakłada wiązanie od jednego końca, węzeł
można pozostawić jako integralną część wzoru; możesz
go również rozwiązać po zakończeniu pracy. Jeśli jed-
nak wiązanie zaczyna się od środka i biegnie w dwóch
Nazwy i definicje 11
 Przygotowanie materiałów
Podkładki pod szklanki
Sznurek potnij na 20 odcinków o długości 66 cm.
Te proste makramowe podkładki zabezpieczą Twój stół przed śladami od kubków z gorącą herbatą
lub orzeźwiającym napojem. Ich wykonanie jest łatwe i szybkie. Możesz zrobić komplet, który będzie
pasował do serwetek ze s. 24.

1 Zawiąż WNR, łącząc razem 4 sznurki w odległości

ok. 7,6 cm od końca sznurka. Zrób pięć takich pęcz-
ków.
3 Zacznij wiązanie od lewej strony. Odłóż na bok dwa
nieaktywne sznurki. Zawiąż WT, używając czterech
następnych sznurków. Powtórz czynność, zostawiając na
końcu rzędu 2 nieaktywne sznurki. Wykonaj 13 rzędów
złożonych z naprzemiennych WT.

M AT E R I A ŁY

W Y M I A R Y M O D E LU
54 m plecionego bawełnianego sznurka
7,6 x 12,7 cm
o grubości 3 mm

linijka lub centymetr WYKONANIE

nożyczki Węzeł nad ręką (WNR), węzeł tkacki (WT)

panel

szpilki o dużych łebkach Wiązanie od jednego końca

2 Umocuj pęczki obok siebie na panelu za pomocą szpi-
lek. Zawiąż po jednym WT na każdym pęczku. Sta-
raj się wiązać supły na jednej wysokości. 4 W ostatnim rzędzie mocno zawiąż sznurki i przytnij
tak, aby powstały krótkie frędzelki.

20 Podkładki pod szklanki Podkładki pod szklanki 21

 W Y M I A R Y M O D E LU
28 cm razem z frędzlami

M AT E R I A ŁY

Kolorowe zakładki 7,3 m niebieskiego bawełnianego

kordonka

7,3 m jasnoniebieskiego
W podobnej tonacji, ale każda jest inna. bawełnianego kordonka
Za pomocą zaledwie dwóch nitek o różnych linijka lub centymetr
odcieniach niebieskiego koloru możesz nożyczki
wyczarować trzy oryginalne zakładki. panel
Ta propozycja stanowi doskonałą okazję szpilki

do wypróbowania kilku trudniejszych węzłów. igła do wyszywania

5 Odepnij obrączkę od panelu i rozwiąż WNR. Ułóż

sznurki w odpowiedniej kolejności. Zwiń luźny pierś-
cień. Połącz przeciwne końce sznurków za pomocą WT
WYKONANIE
Węzeł nad ręką (WNR), podwójny
półsztyk (PPS), węzeł tkacki (WT),
(bez pasma utrzymującego). Powstanie 6 węzłów. odwrócony podwójny półsztyk (OPPS)

Wiązanie od jednego końca

4 Rozdziel sznurki przewleczone przez koralik. Lewy

przełóż przez sznurki po lewej stronie, a drugi przez
te po prawej. Zawiąż 2 rzędy w odwrotnej kolejności niż
te nad koralikiem (czyli przekładając sznurki od środka
na zewnątrz).
Zostaw po jednym sznurku nieaktywnym po bo-
kach, a na czterech środkowych zawiąż jeden WT. Po-
dziel pasmo na dwie części i zawiąż na każdej po jed-
nym WT. Powtórz ten wzór 3 razy (jak w punkcie 2).

6 Naciągnij gotową obrączkę na rurkę z kartonu. Przy-

tnij końce sznurków w odległości 3 mm od węzłów.
Zabezpiecz węzły kroplą kleju, aby się nie rozwiązały. Po-
zostaw do wyschnięcia.

30 Plecione obrączki na serwetki Kolorowe zakładki 31


Elegancki naszyjnik
Osoby z dużym doświadczeniem w robieniu makram wysoko cenią sobie pracę z lnem – lniane włókno
to najszlachetniejszy surowiec wśród sznurków. Klasyczny wzór proponowanej ozdoby wprowadzi Cię
w arkana pracy z tym materiałem. Jestem pewien, że po ukończeniu tego projektu
nie zechcesz używać innych włókien.
Przygotowanie materiałów
Przygotuj 9 kawałków nici, każdy o długości 2,7 m. Weź
trzy nici, nawlecz na nie czarny paciorek i przesuń go na
środek pasma. Odłóż tę część ozdoby. Teraz złóż na pół
trzy następne nici, żeby znaleźć środek, i zawiąż WŁ w od-
ległości ok. 10 cm od środka.

W Y M I A R Y M O D E LU
4,8 cm w najszerszym
miejscu naszyjnika, całkowita
długość – 33 cm

M AT E R I A ŁY
ŁĄCZENIE ELEMENTÓW NASZYJNIKA

2
25 m lnianej nici Obie części robótki ułóż na panelu w odległości
czarny szklany paciorek 1,3 cm. Przypnij je szpilkami. Podziel wszystkie nit-
o średnicy 10 mm ki na cztery części, każda złożona z trzech nitek. Zawiąż
12 błyszczących szklanych po 2 WT w każdej grupie. Nawlecz po jednym błyszczą-
paciorków o średnicy 5 mm cym koraliku na pasma utrzymujące. Zabezpiecz każdy
koralik jednym WT.
5 paciorków z mrożone-
go szkła o średnicy 6 mm
WYKONANIE ZAPIĘCIA
linijka lub centymetr

nożyczki 1 Pasmo z WŁ przypnij do panelu. Naciągnij dwie nit-

ki, a trzecią zawiąż na nich 10 OPPS. Wyjmij szpil-
kę i rozwiąż węzeł łańcuszkowy. Zawiązane węzły wygnij
panel
w łuk, aby w dole powstało pasmo sześciu nitek. Chwyć
szpilki
po jednym zewnętrznym sznurku z prawej i lewej stro-
ny i zawiąż 3 WT na pozostałych czterech. W ten sposób
powstanie pętelka. Podziel pasmo na trzy części, każda
WYKONANIE złożona z dwóch nitek. Zrób potrójny warkocz o długości
Odwrócony podwójny 23 cm. Zakończ go trzema WT. Odłóż tę część robótki.
półsztyk (OPPS), Weź trzy pasma z nawleczonym koralikiem. Umo-
węzeł tkacki (WT),
cuj je na panelu tak, aby paciorek się nie przesuwał.
węzeł łańcuszkowy (WŁ),
podwójny półsztyk (PPS), Zbierz wszystkie nitki pod paciorkiem. Złap zewnętrz-
węzeł nad ręką (WNR), ną nić z prawej i lewej strony i zawiąż 3 WT na pozo-
warkocz potrójny (WR3) stałych czterech. Otrzymasz zapięcie naszyjnika. Podziel
pasmo na trzy części po dwie nici. Wykonaj potrójny
warkocz o długości 23 cm. Zakończ go trzema WT.
Wiązanie od jednego końca
Odłóż tę część ozdoby.

3 Podziel nitki na trzy części, każda złożona z czterech

nitek. Zawiąż po 2 WT w każdej grupie. Nawlecz po
jednym koraliku z mrożonego szkła na pasma utrzymu-
jące. Zabezpiecz każdy koralik jednym WT. Zostaw po
bokach po dwie zewnętrzne nitki. Pozostałe podziel na
dwie części, każda złożona z czterech nitek. Zawiąż po

44 Elegancki naszyjnik Elegancki naszyjnik 45

 Przygotowanie materiałów zem 4 pasma), para kremowych. Jeśli sznurki zawiązane ne. Chwyć dwie niebieskie nitki i dwie kremowe. Zawiąż
są nieprawidłowo, jest czas na naprawienie błędu. PPS. Powtarzaj czynność, aż dojdziesz do kółka.
Przygotuj 3 kawałki kremowego sznurka długości 91 cm Zrób 24 rzędy. Wiąż na zmianę w prawą i lewą stro-
oraz 18 kawałków po 1,2 m. Przytnij 18 kawałków nie- nę, za każdym razem przekładając sznurki.
bieskiego sznurka, każdy długości 1,2 m.
Metalowe kółko przymocuj do panelu. Trzy kawałki
kremowego sznurka złóż na pół i przeciągnij przez kółko,
zabezpieczając WS. Otrzymałeś sześć sznurków. Teraz za-
wiąż 4 WT na czterech sznurkach utrzymujących.

WYKOŃCZENIE
3 Przewlecz koniec jednego sznurka wiązanego przez
igłę. Przeciągnij sznurek pod węzłami. Tak samo zrób
z drugim sznurkiem. Przytnij wszystkie końce. 7 Wybierz dwa podwójne pasma z każdego boku tek-
tury i zawiąż na nich kawałek nitki w kontrastowym
kolorze (patrz: ilustracja). Zegnij tekturę, zsuń robótkę
i przewróć ją na lewą stronę. Ponownie naciągnij wore-

5 Teraz będziesz pracować na dwóch parach sznurków.

Wbrew pozorom nie jest to takie trudne. Jeśli bę-
czek na tekturę i przesuń do góry, aby ostatni rząd PPS
zrównał się z brzegiem tektury.

1 Odepnij kółko. Wsuń tekturę między sznurki (patrz:

ilustracja). Po obu stronach tektury powinny zna-
leźć się trzy sznurki. Owiń oba pasma sznurków dooko-
dziesz obserwować układ kolorów, natychmiast zauwa-
żysz każdą pomyłkę. Zacznij od lewej strony i przesuwaj
się w prawo. Przełóż pierwsze dwie niebieskie nitki nad
ła tektury i zwiąż za pomocą WT. W ten sposób powsta- dwiema sąsiednimi. Zawiąż PPS, używając prawego pa-
ną pasma kotwiczące. sma jako wiązanego. Chwyć następne dwie nitki – kremo-
we – i przełóż je nad dwiema sąsiednimi. Wykonaj PPS.
Powtarzaj czynność, aż dojdziesz do kółka.
Wygładź pasma, aby znalazły się po odpowiedniej
stronie robótki. Zaznaczone jaskrawą nitką pasma powin-
ny leżeć po bokach. Dół robótki wykończ WT bez pasm
utrzymujących. Zaznaczone pasma zawiąż na końcu.
Po obu stronach robótki znajdź parę sznurków sąsia-
dujących ze sznurkami zaznaczonymi. Zawiąż WT, do-
ciskając go mocno do krawędzi tektury. Chwyć następ-
ne dwie pary sznurków i zrób kolejny WT. W ten sposób
zawiąż wszystkie pary sznurków. Na końcu zdejmij nit-
ki z zaznaczonych sznurków i zawiąż na nich WT. Przy-
tnij końce i odwróć robótkę na prawą stronę. Dokładnie
wypchnij rogi.
Na metalowe kółko załóż kółko do kluczy.

4 Połóż tekturę na panelu z kółkiem po lewej stronie.

Weź dwa niebieskie sznurki, złóż je na pół i zawiąż
kolejno na paśmie kotwiczącym, stosując WS. Obok za-

2 Wsuń tekturę między kolana. Kółko musi być z przo-

du. Chwyć po jednym sznurku z każdej strony i za-
wiąż dwa kremowe sznurki. Powtarzaj wiązanie, zmie-
niając kolory, aż zużyjesz wszystkie sznurki. Następnie
wiąż 4 WT na pozostałych sznurkach i węzłach wykona-
nych na początku.
odwróć tekturę na drugą stronę. Sprawdź, czy wzór się
zgadza: para niebieskich sznurków złożonych na pół (ra- 6 Kółko jest teraz z prawej strony. Uporządkuj sznurki,
żeby zacząć drugi rząd. Teraz wiązanie będzie biegło
w lewą stronę, a lewe sznurki posłużą za pasmo wiąza-

52 Saszetka z kluczami Saszetka z kluczami 53