Phương pháp giải một số dạng bài tập về nhôm và hợp chất của nhôm có đáp án và lời

giải chi tiết

Dạng 1: Trắc nghiệm câu hỏi lý thuyết
* Một số ví dụ điển hình
Câu 1: Kim loại vừa tác dụng với dd HCl vừa tác dụng với dung dịch KOH là:
A. Fe

B. Mg

C. Na

D. Al

Hướng dẫn giải chi tiết:

Al vừa tác dụng với dd HCl vừa tác dụng với dd NaOH

PTHH: 2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2↑

Al + NaOH + H2O → NaAlO2 + 3/2 H2↑
Đáp án D
Câu 2: Nhôm được sản xuất bằng cách điện phân nóng chảy chất nào sau đây?
A. Al(OH)3
B. AlCl3
C. Al2O3
D. Al2(SO4)3
Hướng dẫn giải chi tiết:
Sau khi đã làm sạch tạp chất, người ta điện phân hỗn hợp nóng chảy của nhôm oxit và
criolit trong bể điện phân, thu được nhôm và oxi.

=> Nhôm được sản xuất bằng cách điện phân nóng chảy nhôm oxit.

Đáp án C
Câu 3: Nhúng thanh nhôm vào dung dịch Cu(NO3)2 sau một thời gian thấy hiện tượng gì
xảy ra:
A. màu xanh lam nhạt dần và có kết tủa màu đỏ lắng xuống đáy ống nghiệm.

B. màu xanh lam chuyển dần nâu đỏ và có chất rắn màu đỏ bám vào thanh nhôm.

C. màu xanh lam đậm dần và có chất rắn màu trắng bám vào thanh nhôm.

D. màu xanh lam nhạt dần và có chất rắn màu đỏ bám vào thanh nhôm.

Hướng dẫn giải chi tiết:

Nhúng thanh nhôm vào dung dịch Cu(NO3)2 sau một thời gian thấy hiện tượng màu
xanh lam nhạt dần và có chất rắn màu đỏ bám vào thanh nhôm.
2Al +3Cu(NO3)2 → 2Al(NO3)3 + 3Cu
Đáp án D
Dạng 2: Nhôm và hợp chất của nhôm tác dụng với dung dịch kiềm
* Một số lưu ý cần nhớ
Ta có phản ứng của Al, Al2O3, Al(OH)3 tác dụng với dung dịch kiềm
Al + NaOH + H2O → NaAlO2 + 3/2 O2
Al2O3 + 2NaOH → 2NaAlO2 + H2O
Al(OH)3 + NaOH → NaAlO2 + 2H2O
* Một số ví dụ điển hình
Ví dụ 1: Hòa tan a gam hỗn hợp Mg và Al bằng dung dịch HCl thu được 17,92 lít
H2 (đktc). Cũng hỗn hợp trên hòa tan hoàn toàn trong dung dịch NaOH dư thu được
13,44 lít H2 (đktc). Giá trị của a là
Hướng dẫn giải chi tiết:
Hòa tan trong NaOH => chỉ có Al phản ứng

nH2=13,4422,4=0,6molnH2=13,4422,4=0,6mol
2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 + 3H2
0,4 mol                     ←                        0,6 mol

Hòa tan trong HCl cả 2 kim loại đều tạo khí

nH2=17,9222,4=0,8molnH2=17,9222,4=0,8mol
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
0,4 mol             →           0,6 mol

Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
0,2 mol            ←          0,2 mol

=> a = mAl + mMg = 0,4.27 + 24.0,2 = 15,6 gam

Ví dụ 2: Để hòa tan hoàn toàn m gam Al cần dùng 100 ml dung dịch chứa NaOH 1M và
Ba(OH)2 0,5M. Giá trị của m là
Hướng dẫn giải chi tiết:
nNaOH=0,1mol;nBa(OH)2=0,05molnNaOH=0,1mol;nBa(OH)2=0,05mol
PTHH:

2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 + 3H2↑

0,1  ←  0,1 mol

2Al + Ba(OH)2 + 2H2O → Ba(AlO2)2 + 3H2↑

0,1 ← 0,05 mol

=> ∑nAl phản ứng = 0,1 + 0,1 = 0,2 mol => mAl = 0,2.27 = 5,4 gam
Ví dụ 3: Cho 5,4 gam bột nhôm vào 200 ml dung dịch NaOH, sau phản ứng thấy khối
lượng dung dịch tăng 3,6 gam. Nồng độ mol/lít của dung dịch NaOH là
Hướng dẫn giải chi tiết:
nAl = 0,2 mol
Gọi số mol Al phản ứng là x mol

2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 + 3H2↑

 x   →    x                      →                     1,5x

Khối lượng dung dịch tăng 3,6 gam => ∆mtăng = mAl – mH2 = 3,6 gam
=> 27x – 1,5x.2 = 3,6 => x = 0,15 mol

Theo PT: nNaOH = nAl phản ứng = 0,15 mol

=>CMNaOH=0,150,2=0,75M