ΠΩΣ ΑΠΑΝΤΩ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΥΛΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

«Ελένη» Ευριπίδη, Πάροδος, στίχοι 289 – 371

1. Να βρείτε τις αποφθεγματικές φράσεις που υπάρχουν στους στίχους 289 – 371 και
να προχωρήσετε σε σύντομο σχολιασμό (θα γράψετε τους αριθμούς των στίχων, εντός
εισαγωγικών τους στίχους και έπειτα το σχολιασμό σε δύο τρεις σειρές).

 Πώς σκέφτομαι:
Θυμάμαι τι είναι οι αποφθεγματικές φράσεις:
Τα αποφθέγματα είναι φράσεις οι οποίες εκφράζουν γενικά αποδεκτές αλήθειες.
Στην “Ελένη“ o Ευριπίδης χρησιμοποιεί αρκετά αποφθέγματα μέσα από τα οποία
φαίνεται ο επηρεασμός του από τους σοφιστές, οι αντιλήψεις του σχετικά με διάφορα
θέματα της εποχής του και γενικότερα οι πεποιθήσεις των συγχρόνων του.
Με βάση αυτό, λοιπόν, βρίσκω τους στίχους στους οποίους φαίνονται απόψεις
των ανθρώπων της εποχής του Ευριπίδη ή οι απόψεις του ίδιου του Ευριπίδη, βάζοντας
βέβαια τους ήρωές του να τις εκφράζουν.

2. Από ποιους στίχους φαίνεται ότι ο χορός συμπαθεί την πρωταγωνίστρια; Να

δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

 Πώς σκέφτομαι:
Πρέπει να βρω στίχους στους οποίους:
 ο Χορός εκφράζει συμπάθεια προς την Ελένη. Το καταλαβαίνω αν ο Χορός
δείχνει ότι καταλαβαίνει πώς νιώθει η Ελένη, δηλαδή συμπάσχει μαζί της.
 Επίσης, ο Χορός δίνει συμβουλές στην Ελένη τι να κάνει και την παροτρύνει σε
κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες.

Επιμέλεια: Μαρία Σκαρλάτου

3. Ο ποιητής χρησιμοποιεί σ’ αυτούς τους στίχους κυρίως τα παρακάτω εκφραστικά
μέσα: μεταφορά, παρομοίωση, αντίθεση. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε τους
στίχους που πιστοποιούν την παραπάνω διαπίστωση.

Θυμάμαι:

Μεταφορά:
μια λέξη μπορεί να χρησιμοποιείται μεταφορικά, δηλαδή η σημασία της διευρύνεται
και μεταφέρεται σε μια άλλη έννοια. Η μεταφορά μοιάζει με την παρομοίωση,
απουσιάζει όμως το «σαν» ή το «όπως». Η μεταφορική χρήση των λέξεων προσδίδει
πλούτο, βάθος και δύναμη στο λόγο, ζωντάνια και εκφραστικότητα (π.χ. Θα κάνω την
καρδιά μου πέτρα).

Παρομοίωση:
είναι ο παραλληλισμός ή η σύγκριση δύο προσώπων, πραγμάτων ή αφηρημένων
εννοιών, που γίνεται για να εξηγηθεί η σημασία του πρώτου συγκρινόμενου στοιχείου
μέσω της σύγκρισής του με κάτι πιο συγκεκριμένο και σαφές. Η σύγκριση στην
παρομοίωση παρουσιάζει μόνο ομοιότητες των δύο στοιχείων που παρομοιάζονται
(π.χ. Μια θάλασσα μέσα μου σαν λίμνη γλυκόστρωτη / και σαν ωκεανός ανοιχτή και
μεγάλη).

Αντίθεση:
με την αντίθεση συσχετίζονται ή συνδυάζονται δύο έννοιες, πράγματα ή
καταστάσεις ανόμοιες, αντίθετες, με στόχο την έκφραση ζωηρών συναισθημάτων.
Γίνεται αντιπαραβολή δύο λέξεων ή φαινομένων. Η αντίθεση μπορεί να εκφράζεται
είτε με δύο λέξεις ή δύο φράσεις είτε και με δύο μεγάλα τμήματα του λόγου
(προτάσεις, περιόδους, παραγράφους) (π.χ. τις Εστιάδες τις σεμνές μα κολασμένες).

Επιμέλεια: Μαρία Σκαρλάτου