ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΒΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΩ ΣΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

 Τι είναι σύνταξη μιας πρότασης;

Η σύνταξη είναι η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις λέξεις μιας πρότασης. Έτσι, όταν
κάνουμε σύνταξη, τοποθετούμε τις λέξεις στη λογική σειρά τους. Η σχέση αυτή
αφορά στο νόημα όλης της πρότασης μαζί. Όταν καταλαβαίνουμε με ποιον τρόπο
σχετίζονται οι λέξεις μεταξύ τους, έχουμε βρει και το νόημα της πρότασης.

 Οι λέξεις που υπάρχουν σε μια πρόταση λέγονται όροι της πρότασης.

Οι όροι χωρίζονται σε κύριους και δευτερεύοντες.

Οι κύριοι όροι είναι απαραίτητοι, για να έχει μια πρόταση ολοκληρωμένο νόημα.
Οι δευτερεύοντες όροι δεν είναι απαραίτητοι, αλλά δίνουν κάποιες επιπλέον
πληροφορίες για τους κύριους όρους.
Όταν ξεκινώ, λοιπόν, να κάνω σύνταξη σε μια πρόταση, βρίσκω πρώτα τους
κύριους όρους και μετά τους δευτερεύοντες.
Οι κύριοι όροι είναι:

 Ρήμα
 Υποκείμενο
 Αντικείμενο
 Κατηγορούμενο

Οι δευτερεύοντες όροι είναι οι προσδιορισμοί: π.χ. επίθετα και επιρρήματα.

Άρα, τοποθετώντας τις λέξεις που αποτελούν τους κύριους όρους της πρότασης τη
μία κάτω από την άλλη σχηματίζεται η ακροστιχίδα: Ρ – Υ – Α - Κ.
Έτσι, κάνω πλήρη συντακτική ανάλυση μιας πρότασης, ακολουθώντας ως βήματα
τα γράμματα της ακροστιχίδας:
1. Βρίσκω και υπογραμμίζω το Ρήμα.
2. Βρίσκω το Υποκείμενο (απαντά στο «ποιος;» και είναι πάντα σε ονομαστική
πτώση).
3. Βρίσκω το Αντικείμενο, αν το ρήμα είναι μεταβατικό (απαντά στο «τι;» ή «σε
τι, με τι, για τι» ή «σε ποιον, με ποιον, για ποιον;». Μπορεί να βρίσκεται σε
πλάγια πτώση, δηλαδή: γενική, αιτιατική ή δοτική).
Αν το αντικείμενο είναι απαρέμφατο, τότε κάνω σύνταξη και στο
απαρέμφατο. Δηλαδή, βρίσκω το υποκείμενο και το αντικείμενό του.
4. Βρίσκω το Κατηγορούμενο, αν το ρήμα είναι συνδετικό (π.χ. εἰμί).

Π.χ. Τότε καὶ τοὺς οἰκείους ἐγὼ ἐθεασάμην.

  
Αντικείμενο Υποκείμενο Ρήμα

Μαρία Σκαρλάτου – Φιλόλογος ΕΑΕ

E-mail: maria_skarlatou@yahoo.gr Σελίδα 1