Apartheid [afrikaans, ‘separacja’, ‘odrębność’, ‘rozróżnienie’] był podstawą polityki władz RPA od
1948, utrwalającą władzę białej mniejszości, opartą na segregacji i dyskryminacji czarnych,
kolorowych i Azjatów zapisanej w ustawach państwowych. Ustawy zakazywały mieszanych małżeństw, poszczególnym rasom przypisano oddzielne strefy mieszkaniowe, zniesiono obowiązek szkolny wobec nie-białych, zakazano czarnym kształcenia się na uniwersytetach dla białych i powołano dla nich osobne uczelnie o obniżonych wymaganiach, wprowadzono segregacje we wszystkich instytucjach publicznych - kinach, transporcie publicznym, restauracjach, obiektach sportowych, oddzielono też władze polityczne, jedynie biali mieli prawo głosu w wyborach do białych władz krajowych System potępiono w wielu rezolucjach Zgromadzenia Ogólnego ONZ, rezolucją 1966 uznany, wraz z innymi formami dyskryminacji rasowej, za zbrodnię przeciwko ludzkości, a 1973 objęty konwencją w sprawie karania zbrodni apartheidu (weszła w życie 1976).
Od 1976 władze RPA modyfikowały politykę apartheidu, odchodząc od jego podstawowych
założeń i likwidując przejawy segregacji i dyskryminacji rasowej; nie oznaczało to jednak likwidacji systemu apartheidu. Dopiero za prezydentury F.W. de Klerka (1989–94) rozpoczął się proces upadku systemu apartheidu i zastępowania go systemem demokracji parlamentarnej, respektującym prawa wszystkich zamieszkujących RPA grup rasowych; 1991 uchylono ostatnie fundamentalne ustawy apartheidu. Symbolem walki z apartheidem był Nelson Mandela, który za działalność terrorystyczną i próby obalenia rządu został skazany w 1962 na dożywotnie więzienie. Po uwolnieniu, razem z F.W. De Klerkiem w 1993r., został laureatem Nagrody Nobla za działania oraz starania mające na celu zakończenie apartheidu oraz stworzenia demokratycznego państwa w RPA W 1994 po pierwszych powszechnych wyborach parlamentarnych w RPA, powstał koalicyjny rząd z udziałem przedstawicieli białych i rdzennych Afrykanów, pierwszym czarnym prezydentem został N.R. Mandela.