1.2.

Tìm giới hạn khi (x,y)  (0,0) của các hàm số sau
( x  y) cos(x  y) ln( x  e y )
(k) f ( x, y)  ; (m) f ( x , y)  ; (t) f (x, y)  x 2 ln( x 2  y 2 )
sin( x  y) x y
2 2

Bài giải.
(k) Để hàm số f(x,y) xác định được thì các điểm (x,y) phải thỏa mãn điều kiện sin(x – y) ≠ 0 tức
là x – y ≠ n (nN), do đó miền xác định của hàm số f(x,y) là D = R2\{(x,y) | x – y ≠ n, nN} tức là
tập hợp tất cả các điểm trên mặt phẳng tọa độ nằm ngoài các đường thẳng y = x + n với nN.
Nếu cho (x,y)  (0,0) theo đường thẳng y = kx (k ≠ 1) với các phương khác nhau (khi k thay đổi)
( x  kx ) cos(x  kx ) x (1  k ) cos(1  k ) x  (1  k ) x cos(1  k ) x 
thì ta có f ( x , kx )    
sin( x  kx ) sin (1  k ) x  sin (1  k ) x 
(1  k ) x
(1  k ) x
1 k
. cos(1  k ) x .
1
sin (1  k ) x 
.
1 k
(1  k ) x
sin (1  k ) x  sin (1  k ) x 
Vì lim cos(1  k ) x   1 và lim  lim  1 nên lim f ( x, y) 
x 0 x 0 (1  k ) x (1k ) x 0 (1  k ) x ( x , y ) ( 0 , 0 )

1 k 1 1 k
lim f ( x, kx )  .1.  nên khi k nhận các giá trị khác nhau thì giá trị giới hạn trên nhận các
x 0 1 k 1 1 k
giá trị khác nhau, do đó, theo định nghĩa, hàm f(x,y) không tồn tại giới hạn khi (x,y)  (0,0).
(m) Để hàm số f(x,y) xác định được thì các điểm (x,y) phải thỏa mãn điều kiện x + ey > 0 và x2 +
y2 ≠ 0, do đó miền xác định của hàm số f(x,y) là D = {(x,y)  R2| x + ey > 0 và (x,y) ≠ (0,0)} tức là tập
hợp tất cả các điểm trên mặt phẳng tọa độ nằm phía trên đường cong x = -ey và không kể gốc tọa độ
O(0,0).

Nếu cho (x,y)  (0+,0) theo đường thẳng y = kx với các phương khác nhau (khi k thay đổi) thì ta
ln( x  e kx ) ln( x  e kx ) 1 ln( x  e kx )
có f ( x , kx )    .
x 2  (kx ) 2 x 1 k2 1 k2 x

Ta có lim
ln( x  e kx ) ( L ')
 lim
 ln( x  e kx ) ' 
 lim
( x  e kx )'
 lim
1  ke kx
1 k do đó
x 0 x x 0 x' x 0 x  e kx x 0 x  e kx

1 k
lim f ( x, kx )  nên khi k nhận các giá trị khác nhau thì giá trị giới hạn trên nhận các giá trị khác
x 0
1 k2
nhau, do đó, theo định nghĩa, hàm f(x,y) không tồn tại giới hạn khi (x,y)  (0,0).
(t) Để hàm số f(x,y) xác định được thì các điểm (x,y) phải thỏa mãn điều kiện x2 + y2 ≠ 0, do đó
miền xác định của hàm số f(x,y) là D = R2\(0,0).
Ta có 0  f ( x, y)  x 2 ln x 2  y 2   x 2  y 2 ln x 2  y 2   d ln d (*)
Nếu đặt d  x 2  y 2 thì d  0 khi (x,y)  (0,0); do đó lim
( x , y )( 0 , 0 )
x 2
  
 y 2 ln x 2  y 2  lim d ln d  0
d0

(**) vì ta đã biết giới hạn cơ bản lim d ln d  0.

d0

Từ (*) , (**) và nguyên lý kẹp ta được lim f ( x , y)  0

( x , y )( 0 , 0 )