You are on page 1of 3

dcsoL vkfJo?

eNo iBob g[fb;,gzikp, uzvhrVQ

;N?Afvz r nkovo Bz L 1$2011

gpfbe dhnK fÙekfJsK$doyk;sK


fÙekfJsK$doyk;sK d/ fBgfBgNko/
Nko/ ns/ ;pz Xs foekov d/ oZy-
oZy-
oykn nkfd pko/ ;N?Avov Ugo/fNz r g'q ;hio
;hio (SOP)
(

1a fBwBj;skyo tb'A gfjbK ikoh ehs/ rJ/ j[ewK dh bVh ftZu fJ; ;N?fvzr
nkovo d/ sfjs gzikp oki ftu skfJBks ;w{j n?;agha(vh)$vha;hagh eokfJw Bzz { nzdo{Bh
u"e;h nc;o x'fÙs ehsk iKdk j?. fJ; s'A fJbktk J/avhaihagh$nkJhatha;h e[M yk; e/;K ftu
gzikp oki ftu skfJBks fe;/ j'o g[fb; nc;o s'A th gVskb eotk ;ed/ jB . i' th
doyk;sK fJBKQ nc;oK$nfXekohnK Bz{ nkJhatha;h tb'A G/ihnK iKdhnK jB T[BKQ dh nikdkBk
gVskb ;w/A-f;o w[ezwb eoe/ J/avhaihagh$nkJhatha;h-ew-n?uanko Bz{ f;ZX/ s"o s/ G/iD d/
T[j gkpzd j'Dr/.
2a gzikp g[fb; dk n?uanko ;Z?b fibkQ g[fb; ns/ ghan?;an?uankoa;h ns/
n?ZBan?uankoa;h nkfd ftueko B'vb dcso dk ezw eodk j?. fJ;/ soKQ nkJhatha;h th g[fb;
ftGkr ftu e[oZgÙB ns/ e[ohshnK d/ fybkc fBrokBh oZydk j?. n?uanko ;?Zb ns/
nkJhatha;h tb'A Bkwid ehs/ gVskbhnk nc;oK Bz{ gVskb ;pzXh fibkQ d"ok nkfd eod/ ;w/
fibkQ$efwÙB'o/N g[fb; ns/ j'o :[fBNK tb'A g{ok-g{ok ;fj:'r fdZsk ikt/rk.
3a gzikp oki ftu skfJBks ;w{j n?;an?;agh˜$vha;hagh˜,vhankJhaih
$;hagh$nkJhaihai'B ns/ gzikp g[fb; j?ve[nkoNo fty/ ;fEs jo ftzr$:{fBN d/ w[yh nkgD/-
nkgD/ nfXeko y/so w[skpe gpfbe tb'A gqkgs j'D tkbhnK doyk;sK s/ gVskbK wkoe eoB
bJh ;woZE nfXekoh j'Dr/. fJE/ fJj th ;gÙN ehsk iKdk j? fe ;w/ dh gkpzdh ns/ eko-
;oeko ;pzXh nkgDh-nkgDh w;o{chns w[skpe ;woZE nfXekoh i/ ukj/ sK nkgDh fBrokBh
ekfJw oZyd/ j'J/ fbysh j[ewK okjhA nkgDk fJj nfXeko j/mb/ fe;/ T[Zu-nfXekoh Bz{ nZr/
v?bhr/N eo ;edk j?.
4a e'Jh th fÙekfJs$doyk;s i' g[fb; gk; vke, Jh-w/b, N?bhrqkw, c?e; iK
d;sh w";{b j[zdh j?, T[; Bz{ ikpsk nB[;ko w";{b ehsk ikt/rk ns/ ;pzXs ofi;No ftu vkfJoh
eoe/ doyk;s Bzpo brk e/ T[;/ ;w/A T[; fÙekfJs Bz{ Bkb BZEh gqckow/ w[skpe fsnko ehs/
fJe ezfgT{NokfJi fvihNb vkNk-p/; ftZu uVkfJnk ikt/rk, i' gzikp g[fb; dh t?Zp;kfJN
okjh nkw ikDekoh bJh oki gZXo s/ fbze-nZg eoe/ jo ;w/A T[gbGX j't/rk. n?;an?;aghi$
vha;haghi$;haghi$vhankJhaihao/Ai$nkJhaihagh i'B e'Jh th BthA doyk;s gVskb bJh wkoe
eoB s'A gfjbK doyk;s dk t/otk ezfgT{No ftu uVkQ e/ T[; ftÙk pko/ gfjbK uZb ojh iK
w[ezwb ehsh rJh gVskb i/eo e'Jh j't/, pko// s[ozs fog'oN jk;b eoBr/ sK i' fJe doyk;s
s/ fpBK tikQ pko-pko gVskbK wkoe eoB dh gqEk Bz{ o'fenk ik ;e/. gVskbhnk nc;o th
gVskb nozG eoB s'A gfjbK doyk;sh s'A fbysh o{g ftu ;wÙN eoBr/ fe T[j doyk;s dh
gVskb fes/ j'o th uZb ojh j? iK Bjh.
5a ;woZE nfXekoh doyk;sK wkoe eod/ ;w/A fJ; rZb Bz{ fXnkB ftZu oZyDr/ fe
doyk;s eosk B/ j/mb/ ;woZE nfXekoh gk; doyk;s g/Ù ehsh j? iK Bjh, sK i' fiE'A sZe j'
;e/ doyk;sK dk fBgNkok eod/ ;w/A :'r gqDkbh Bz{ ekfJw oZfynk ikt/. i/eo fe;/ doyk;s s/
gVskb fe;/ T[Zu dcso s'A gfjbK jh wkoeÙ[dk j?, sK T[; T[gozs nfijh doyk;s fe;/ j/mb/
dcso s'A gVskb fjZs wkoe Bjh ehsh ikt/rh.
6a ;oeko ns/ ;?ZANob ftihb?A; efwÙB dhnK jdkfJsK w[skfpe r[zwBkw ns/
p/Bkw doyk;sK go e'Jh ekotkJh eoBh Bjh pDdh. fco th i/eo fe;/ doyk;s ftu e[M
nfij/ sZE iK d;skt/ih ;p{s doi j'D i' ;gÙN o{g ftu s;dhe eoB :'r jB sK nfijhnK
doyk;sK go ;pzXs ;woZE nfXekoh gfjbK ;o;oh gVskb eotkT[D dk c?;bk b? ;ed/ jB.
i/eo ;o;oh gVskb ftu e'Jh sZE gqsZy s"o s/ s;dhe j[zd/ jB sK T[; ;pzXh fbysh o{g ftu
fNZgDh fdzzd/ j'J/ ;o;oh gVskb s/ nXkfos o?r[bo gVskb th nozG ehsh ik ;edh j?.
7a jo BthA doyk;s dh gVskb w[ezwb eoB bJh nkw s"o s/ 30 fdB dk ;wK
fB;fus ehsk ikt/rk. id e'Jh doyk;s fBwBj;skyoh tb'A iK nkJhatha;h$ n?uanko ;?Zb
iK eokfJw ftzr tb'A gVskb fjZs wkoe ehsh iKdh j? T[; dh fog'oN fwZE/ ;w/A nzdo jo jkbs
ftu G/ih ikt/rh Bjh sK fwZE/ ;w/A nzdo nzfsqw fog'oN G/i e/ ns/ d/oh d/ ekoB ;gÙN eod/
j'J/ gVskb dk ;wK tXkT[D dh wzr ;w/A-f;o ehsh ikt/rh.
8a gVskb ns/ scshÙ tZy-tZy fe;w dhnK ekotkJhnK jB. fbjkik g[fb;
j?ve[nkoNo d/ fe;/ ftzr tb'A fe;/ doyk;s dh gVskb d"okB nkw s"o s/ fw;b w[eZdwk
wzrtkT[D s'A r[o/i ehsk ikt/rk. fco th i/eo gVskbhnk nc;o Bz{ fe;/ ekoB eoe/ fw;b
w[eZdwk tkuB iK x'yD dh io{os j't/ sK scshÙh nc;o y[d fw;b w[eZdwk ;w/s iK e'Jh j'o
eowukoh i' sZEK s'A uzrh sokQ ikD{ j't/ gVskbhnk nc;o gk; jo jkbs g/Ù j't/rk.
9a id T[go'es jdkfJsK d/ w[skpe gzikp g[fb; j?ve[nkoNo fty/ ;fEs
nkJhatha;h$n?uanko iK eokfJw ftzr nkfd d/ w[yh tb'A fe;/ doyk;s dh gVskb wkoe ehsh
iKdh j?, T[; doyk;s s/ i/eo fe;/ j/mb/ dcso tb'A wkoeÙ[dk gfjbK jh gVskb uZb ojh
j't/, sK T[; d/ gVskbhnk nc;o tb'A T[Zu-dcso$nfXekoh Bz{ gVskb w[ezwb eotkT[D ftu
g{ok ;fj:'r fdZsk ikt/rk. t/yD ftu nkfJnk j? fe doi w[eZdwks ;pzXh T[Zu dcsoK ftu
uZb ojhnK gVskbK Bz{ p/n;o eoB dh Bh:s Bkb e[M scshÙh nc;o w[eZdwk dk ubkB
ibdpk˜h Bkb ikD-p[ZM e/ g/Ù ndkbs eo fdzd/ jB sK i' ehsh rJh gVskb w[skpe
ekotkJh Bk j' ;e/. id th fe;/ w[eZdw/ dh gVskb d"okB gVskbhnk nc;o gk; w[eZdwk dk
ubkB g/Ù ndkbs Bk eoB d/ m'; ekoB T[gbGX j[zd/ jB, nfijh ;{os ftu w[ekwh g[fb;
:ehBh pDkt/rh fe ;pzXs w[eZdwk dk ubkB fe;/ pdBhsh ekoB g/Ù ndkbs Bk ehsk ikt/.
fJ; s'A fJbktk w[eZdwks d/ d'Ùh th ekotkJh s'A puB bJh tZy-tZy T[Zu dcsoK s'A gVskbK
wkoe eotk e/ ekotkJh ftZu ftxB gkT[D dh e'fÙÙ eod/ jB. nfijhnK gq;fEshnK pko/
;pzXs n?;an?;agh˜$ vha;hagh yk; fXnkB oZyDr/ ns/ T[jBK dh fJj fizw/tkoh j't/rh fe T[j
T[u/u/ s"o s/ ;pzXs ftzr d/ w[yh Bkb ;zgoe eoB sK i' eBz{B dk gZy jo jkbs ftu g{fonk ik
;e/. b'V w[skpe n?;an?;agh$vha;hagh fBwBj;skyoh Bkb iK ;pzXs ftzr d/ w[yh Bkb f;ZXk
;gzoe eo ;ed/ jB.
10a fe;/ th doyk;s d/ gVskbhnk nc;o Bz{ gVskb d"okB fpBK fe;/ m'; fbysh
ekoB d/ pdfbnk Bjh ikt/rk ns/ nrb/ j[ew ikoh eoB s'A gfjbK gVskbhnk nc;o Bz{
gVskb w[ezwb eoB dk g{ok w"ek fdZsk ikt/rk. gVskb d/ ubd/ doyk;s dfjzdk dh woih
w[skpe th gVskbhnk nc;o Bz{ nkw s"o s/ pdfbnk Bjh ikt/rk.
11a gVskb d/ ubd/ wkB:'r ndkbsK iK efwÙBK tb'A i/eo e'Jh j[ew ikoh j[zd/
jB nfij/ j[ewK dh gkbDk Bz{ gVskbhnk nc;o tb'A gow-nr/s fdZsh ikt/rh.
12a id' fe;/ doyk;s dh gVskb nkJhatha;h$n?uanko iK eokfJw ftzr s'A w[ezwb
eoe/ ekotkJh fjZs ;pzXs fibQk efwÙB'o/N Bz{ G/ih iKdh j? sK T[;dh s[ozs gkbDk ehsh
ikt/rh ns/ T[; ftÙk go d[pkok gVskb eotkT[Dk ;pzXs fibkQ w[yh$efwÙB'o/N d/ nfXeko
y/so ftu Bjh j't/rk. fco th i/eo e'Jh skik ;p{s iK sZE ;kjwD/ nkT[Adk j? fi; s'A wkwb/ d/
n;b jkbks ;kjwD/ fbnkT[D bJh d[pkok gVskb eotkT[Dh pDdh j't/ sK ;pzXs
fibkQ$efwÙB'o/N w[yh gfjbK ehsh gVskb go g[Boftuko eoB bJh, ;pzXs ftzr d/ w[yh iK
fBwBj;skyo Bz{ gqshp/Bsh eo ;ed/ jB.
13a fijV/ eBz{B ;wki d/ fgSV/ ns/ ewi'o torK dh ;[oZfynk fjZs pDkJ/ rJ/ jB
fit/A fe-”gqht?BÙB nkZc n?No';hNh˜ nkZB fÙvT{nb ek;N;$NokJhp˜ n?eN-1989, dh
gqkN?eÙB nkZc t{w?B cokw v"w?;fNe tkfJb?A; n?eN-2005 ns/ vkUoh n?eN” nkfd- nfij/
ekBz{BK dh d[otos'A iK rbs tos'A eoB tkfbnK fybkc ;ys ekBz{Bh ekotkJh eoBh nsh
b'VhAdh j? sK i' fJjBK ekBz{BK dk bkG e/tb ;jh ghVsK Bz{ jh gqkgs j' ;e/. nfij/ ftnesh i'
M{mhnK doyk;sK d/D d/ nkdh jB fybkc w[Bkf;p ekBz{Bh ekotkJh fpBK fMie nwb ftu
fbnKdh ikt/rh. t/yD ftu nkfJnk j? fe M{mhnK doyk;sK e/tb dkyb dcso eo fdZshnK
iKdhnK jB feT[fe ;pzXs nc;o nfij/ Ùokosh ns/ fÙekfJsh nB;oK Bkb T[bMD s'A ns/
ndkbsK ftu g/Ù j'D iK Ùjkds d/D s'A Nbd/ jB. fJ; ;pzXh fibkQ$efwÙB'o/N g[fb; tb'A
ehsh rJh ekotkJh fswkjh foNoB okjhA tZyo/ s"o s/ ;haghaU Bz{ G/ih ikt/rh. fJ; s'A fJbktk
gzikp oki ftu skfJBks ;w{j fJbkek fBrokB nc;o fJ; rZb dk th yk; fXnkB oZyDr/ fe
T[BK d/ nXhB g[fb; nc;oK Bz{ ;hankoagha;h ns/ j'o ekBz{Bk okjh i' nfXeko jk;b jB, T[jBK
dh tos'A fBogZy ns/ ;[uZi/ Yzr Bkb ehsh iKdh j? ns/ nfij/ ekBz{BK dh rbs
tos'A$d[otos'A eoB tkb/ g[fb; nfXekohnK fybkc ;ys ekotkJh nwb ftu fbnKdh ikt/rh.
14a chbv ftu skfJBks ;w{j fBrokB nc;o gpfbe fÙekfJsK dh ;[DtkJh ns/
fBgNko/ bJh o'ikBk xZN s'A xZN d' xzN/ dk ;wK fB;fus eoBr/. fi; dh ;{uBk nkw ikDekoh
bJh dcso d/ pkjo B'fN; p'ov okjh Tg[bGX eotkJh ikt/rh. fi; ftu ;woZE nfXekoh dk
Bkw, c'B Bzpo ns/ T[; dh r?o w"i{drh ftu fB:[es ehs/ ;woZE nfXekoh dk Bkw ns/ c'B
Bzpo nkfd do;kfJnk ikt/rk.

;jh$-
(gowdhg f;zx frZb),
fwsh, uzvhrVQ L- 24-01-2011 vkfJo?eNo iBob g[fb;, gzikp .

You might also like