Rodzaje wietrzenia

Mechaniczne i Fizyczne

wietrzenie mechaniczne polega na rozluźnianiu połączeń między minerałami

budującymi skałę bez zmiany jej składu chemicznego. Wskutek wietrzenia skała
rozpada się na mniejsze fragmenty.

Główne czynniki:
● zmiana temperatury ośrodka skalnego (wietrzenie termiczne)
● zmiany wilgotności ośrodka skalnego (wietrzenie ilaste)
● zwiększenie objętości substancji znajdujących się w próżniach skalnych
(wietrzenie mrozowe oraz wietrzenie solne)

rozpad ziarnisty - rozsypanie się skały na pojedyncze ziarna mineralne

wietrzenie ilaste jest spowodowane pęcznieniem i kurczeniem skały pod wpływem

wody.

wietrzenie mrozowe zachodzi na skutek powtarzającego się zamarzania i

rozmarzania wody wypełniającej pory i szczeliny skalne.

wietrzenie solne zachodzi w wyniku pęcznienia kryształków soli obecnych w porach i

szczelinach skalnych.

Wietrzenie chemiczne to procesy rozkładu polegające na zmianie składu

chemicznego skał pod wpływem wody i rozpuszczonych w niej związków
chemicznych.
Główne czynniki:
● rozpuszczenia - minerały pod wpływem wody tworzą roztwór. Minerały
najbardziej podatnymi na rozpuszczanie są chlorki (np. sól kamienna),
węglany i siarczany (np. gips)
● utleniania - reakcja niektórych składników (głównie żelaza) z tlenem
atmosferycznym. Dzięki temu procesowi powstają nowe minerały (np piryt
przechodzi w siarczan żelaza), a także następuje zmiana ich barwy
● uwadniania - zachodzącego wskutek przyłączenia cząstek wody do minerału.
Przykładami tego procesu jest np przeobrażenie hematytu (tlenek żelaza) w
limonit (uwodniony tlenek żelaza) oraz Anhydrytu (siarczan wapnia) w gips
(uwodniony siarczan wapnia)
● uwęglanowienia, czyli działania na skały kwaśu węglowego, który tworzy
tlenek węgla (IV) rozpuszczony w wodzie. Działanie to prowadzi do
rozpuszczenia niektórych minerałów np. węglanu (IV) wapnia
 Zależność wietrzenia od strefy klimatycznej
● efektem wietrzenia granitów, spowodowanego silnym nasłonecznieniem
obszarów pustynnych, są zaokrąglone formy skalne
● W wysokich górach klimatu umiarkowanego, gdzie przeważa wietrzenie
mrozowe, powstające formy skalne są ostre i strzeliste.

Działalność rzeki

Rodzaje erozji (rysunki)

Formy krasowe

Działalność erozyjna lodowców i lądolodów

Definicja jakiego procesu dotyczy (np. formy polodowcowe

Typy wybrzeży morskich

Działalność morza