Professional Documents
Culture Documents
obieg wody – ustawiczne przemieszczanie sie wody przy równoczesnej zmianie jej
stanu skupienia.
maly obieg – obieg wody wywolany parowaniem i sublimacja, dyfuzja pary wodnej, jej
przenoszeniem wraz z powietrzem etc.
wielki obieg – przechodzenie wody krazacej w wode zwiazana w litosferze i jej
powrót do malego obiegu w procesach metamorfozy i magmatycznych.
retencja wody – czasowe zatrzymanie wody w zlewni, opózniajace jej odplyw.
transpiracja – parowanie z roslin .
infiltracja – wsiakanie w wode.
zródlo – punktowy wyplyw wody na powierzchnie Ziemi.
bilans wodny – zaleznosc wody przybywajacej i ubywajacej z danego obszaru w danym
czasie.
Podzial mórz:
- przybrzezne – oddzielone od oceanu lancuchem wysp lub pólwyspami, np. Beringa,
Ochockie, Japonskie
- miedzywyspowe – oddzielone od oceanu archipelagami wysp: Jawajskie, Celebes
- sródziemne miedzykontynentalne – wyraznie oddzielone od pelnego oceanu,
komunikujace sie z nim
tylko waskimi ciesninami i otoczone ladami – Sródziemne, Arktyczne, Karaibskie
- sródziemne wewnatrzkontynentalne – laczace sie z oceanem takze przez waskie, ale
plytkie ciesniny i
polozone wewnatrz jednego ladu
- otwarte – szeroko polaczone z oceanem, a oddzielone od niego podmorskim progiem –
Pólnocne, Arabskie
ZRÓDLA:
a) zstepujace:
- warstwowe – powierzchnia ziemi przecina warstwa wodonosna i na granicy z warstwa
nieprzepuszczalna tworzy sie zródlo.
- szczelinowe – powierzchnia ziemi przecina szczeline, która wyplywa woda.
- rumowisko- woda plynaca w gruzie skalnym wydostaje sie na powierzchnie na
kontakcie z warstwa nieprzepuszczalna .
b) wstepujace:
- dolinne – tworza sie na skutek wciecia doliny rzecznej w warstwe wodonosna
- szczelinowe – powierzchnia ziemi przecina szczeline, której wylot polozony jest
wyzej jak doprowadzajace kanaly.
- przelewowe – woda w warstwie przepuszczalnej ulozonej ukosnie, podnosi swój
poziom i na kontakcie z warstwa nieprzepuszczalna nastepuje jej odplyw.
- uskokowe – w wyniku ruchów tektonicznych zostal przerwany bieg warstwy wodonosnej
i wzdluz lustra uskoku wydostaje sie woda.
1.DZIALALNOSC EROZYJNA:
*detersja – wygladzanie podloza skalnego
*detrakcja –wyorywani bloków i okruchów z podloza skalnego
*egzaracja –zdzieranie materialu róznego pochodzenia przez czolo nasuwajacego sie
ladolodu.
#Formy dzialalnosci erozyjnej=rysy, bruzdy, zadziory, wyglady, mutomy (doskonale
wygladzone podluzne garby i pagórki o kierunku zgodnym z ruchem lodowca), barnice.
2.DZIALALNOSC TRANSPORTOWA:
~moreny: material pochodzacy zarówno ze zniszczenia scian skalnych wznoszacych sie
ponad powierzchnia lodowca, jak tez zniszczenia podloza:
*morena powierzchniowa-bloki, glazy, okruchy i pyly nagromadzone na powierz.
lodowce
*morena wew –material pochodzi przewaznie z obszaru firnowego, jest na ogól
nierównomiernie rozmieszczony w masie lodowcowej.
*morena boczna-ciagnie sie po obu stronach jeziora lodowego, w postaci walów. Jest
to material pochodzacy z niszczenia, glównie odpadania zwietrzeliny ze scian
skalnych.
*morena denna-bywa róznie wyksztalcona, w zaleznosci od termicznego typu lodowca.
Znajduja sie ona w spodniej czesci lodowca.
*morena czolowa–(na nizu Polski)ciagi pagórków i wzgórz o wys. od kilku do
kilkudziesieciu m., które powstaly w czasie jego dluzszego postoju. Material
akumulowany jest bezposrednio przy krawedzi ladolodu -> morena czolowa
akumulacyjna. Material wycisniety lub pchniety przez czolo ladolodu->morena czolowa
spietrzona.