1. Czynniki kształtujące klimat Polski.

-Ilość energii słonecznej

- położenie Polski między Oceanem Atlantyckim a Azją
-położenie nad Morzem Bałtyckim
- ukształtowanie powierzchni
- masy powietrza
- ciepłe prądy morskie
2. Nazwa klimatu Polski.
Umiarkowany ciepły przejściowy
3. Cechy klimatu – temperatura, opady, wiatr

4. Okres wegetacyjny.
- to czas w ciągu roku, gdy średnia dobowa temperatura
powietrza przekracza 5 C
- 190 dni na Pojezierzu Suwalskim do -225 na zachodzie i w
Kotlinie Sandomierskiej, w wyższych partiach gór 100 dni –
okres wegetacji jest zróżnicowany
5. Jak powstaje bryza a jak halny
Wiatr halny to ciepły, suchy i porywisty wiatr wiejący z
południa- powstaje gdy pomiędzy jedną, a drugą
stroną szczytu górskiego wystąpi odpowiednio duża
różnica ciśnienia atmosferycznego.
Bryza – powstaje w wyniku różnicy temperatur lądu i
morza. W ciągu dnia ląd nagrzewa się szybciej od morza,
dlatego powietrze nad nim się wznosi i tworzy się niż. W
nocy jest odwrotnie.
6. Jak pogoda wpływa na gospodarkę Polski
Utrudnienia w:
-rolnictwie
-transporcie
- turystyce
7.System rzeczny elementy na rysunku

8.Delta ujście lejkowate

Delta np. Nil Wisła
-Ujście lejkowate np. Tamiza La Plata
9.Zasilanie rzek Europy
Przez opady śniegu i deszczu
10. Różnica sieci rzecznej w Europie zachodniej i wschodniej.
W Europie Zachodniej sieć rzeczna jest silnie urozmaicona ze
względu na różnorodność ukształtowania powierzchni oraz
oddziaływanie klimatu. Zasilają je głównie deszcze i przez to
mają wyrównane stany wód przez cały rok, natomiast w
Europie Wschodniej rzeki są długie, płyną wolno, silnie
meandrują. Zasilają je deszcze i wody z topniejących wiosną
śniegów.
11.Największe jezioro i rzeka Europy
Ładoga jezioro 18,1km2 i Wołga rzeka 3531km
12. Główne zlewisko asymetria rzek w Polsce i dlaczego
doszło
13.Gdzie jest najwięcej jezior w Polsce
Na Warmii-Mazurach
14.Gospodarka rzek i jezior w Polsce i znaczenie
Turystyka, Elektrownie wodne, Transport

15.Co to powodzie i skutki zapobiegania.

Powódź to zjawisko polegające na tymczasowym zalaniu
wodą terenów lądowych. Powodzie są zagrożeniem dla życia
ludzi i zwierząt, a także powodują olbrzymie straty
materialne. W Polsce wyróżnia się powodzie opadowe,
roztopowe, zimowe i sztormowe
Skutki:
-zalane oczyszczalnie ścieków, szamba, wysypiska odpadów
komunalnych i przemysłowych,
-przenoszenie do łańcucha pokarmowego bakterii
chorobotwórczych
-znaczne straty materialne
-straty zdrowotne i moralne.
Zapobieganie:
-wznoszenie wałów przeciwpowodziowych
-regulacja koryt rzecznych
-budowa sztucznych zbiorników gromadzących nadmiar
wody
- właściwe zagospodarowanie terenów nadrzecznych
- przewracanie retencji naturalnej np. obszary leśne

16.Cechy Bałtyku
Jakie są cechy Morza Bałtyckiego?
Morze Bałtyckie jest szelfowym, śródlądowym zbiornikiem
wodnym. Jego powierzchnia wynosi 415 266 km 2, średnia
głębokość 52 m a objętość 21 721 km3. Obszary o większej
głębokości nazywamy basenami lub głębinami. A miejsca
gdzie głębokość nie przekracza kilku metrów to ławice.
Należy ono do najpłytszych i najmniejszych mórz na Ziemi.
Jednocześnie jest najmłodszym morzem Oceanu
Atlantyckiego .Linia brzegowa urozmaicona , występuje dużo
wysp, półwyspów i zatok.
17.Jak powstaje klif i mierzeja
W jaki sposób powstaje klif?
Klif powstaje w wyniku niszczenia wysokiego brzegu poprzez
falowanie i ciągłe przemieszczanie luźnego materiału
skalnego (proces abrazji). Fale ustawicznie podcinają brzeg,
co powoduje tworzenie się w nim zagłębień, zwanych
podciosem brzegowym lub niszą abrazyjną
Jak się tworzy mierzeja?
Zalew Wiślany, Zalew Kuroński); mierzeja powstaje na
płaskich wybrzeżach przez nagromadzenie piasku
przemieszczanego przez fale i prądy
przybrzeżne; mierzeja łącząca się tylko jednym końcem z
lądem nosi nazwę kosy (np.
kosa Mierzei Helskiej), mierzeja łącząca wyspę z lądem lub
wyspy ze sobą jest zwana tombolo.

18.Czynniki powodujące zanieczyszczenie Bałtyku co to

eutrofizacja wód i skutek
- nadmierne stosowanie nawozów sztucznych
- wycieki ropy naftowej
-odprowadzenie ścieków komunalnych do rzek
-przedostanie się do wód zanieczyszczeń przemysłowych
Eutrofizacja -przeżyźnienie wód spowodowane
przedostaniem się do nich składników nawozów sztucznych
głównie azotu i fosforu.
 Skutek prowadzi do intensywnego rozwoju sinic, który
przejawia się zakwitaniem wody.
19.Od czego zależy żyzność czym są gleby
Gleba – naturalna, zewnętrzna i biologicznie czynna warstwa
skorupy ziemskiej. Gleba ukształtowana jest ze zwietrzeliny
skalnej w wyniku procesów glebotwórczych. Składa się z
cząsteczek minerałów, rozpadającej się materii organicznej,
wilgoci oraz powietrza.
Gleba to jeden z elementów środowiska geograficznego.
Stanowi ona zewnętrzną warstwę litosfery powstałą ze skały
macierzystej, która ulega działaniu klimatu, wody, rzeźby,
organizmów żywych i człowieka. Podstawowymi
składnikami gleby są części mineralne, części organiczne,
powietrze i woda.
Żyzność naturalna gleby jest wynikiem właściwości skały
macierzystej i procesu glebotwórczego. Zależy od zawartości
w glebie koloidów glebowych, związków mineralnych,
próchnicy, drobnoustrojów.

20.Gleby w Polsce i profile

Wyróżnimy:
- gleby brunatne i płowe ze względu na strefy klimatu,
- bielicowe, mady i czarnoziemy ze względu na rodzaj skały
macierzystej
-czarne ziemie, rędziny i gleby górskie i bagienne.
Czynniki glebotwórcze : klimat, skała macierzysta, rzeźba
terenu, roślinność i zwierzęta, warunki wodne i gospodarcza
działalność człowieka.
Poziomy gleb:
Ściółka płytka warstwa słabo rozłożonych szczątek
organicznych liści i traw.
Poziom próchniczy decyduje o żyzności gleb składa się
ciemnej substancji pochodzącej z rozkładu szczątek roślin i
zwierząt.
Poziom wymywania stąd wody wsiąkają w glebę wymywają
związki organiczne. Mają jasną barwę.
Poziom wmywania to najbogatsza w związki chemiczne
warstwa gleby.
Skała macierzysta skała na której tworzy się gleba. To od niej
zależy typ i właściwości gleby.
21.Lasy w Polsce i funkcje
-Iglaste
-liściaste
- mieszane
Funkcje:
- są siedliskami różnorodnych gatunków roślin i zwierząt
- produkują ten
-chronią gleby przed nadmiernym niszczeniem
- zapobiegają powodziom
- uzyskujemy drewno wykorzystywane w przemyśle
papierniczym, meblarskim i drzewnym
- miejsca wypoczynku i rekreacji
22.Ochrona przyrody w Polsce
Są różne formy ochrony przyrody w Polsce np.
-parki narodowe
-parki krajobrazowe
-rezerwaty przyrody
-pomnik przyrody
-ochrona gatunkowa ścisła

23.Różnice parku narodowego od rezerwatu

Na terenie parku ochronie podlega każdy element środowiska
przyrodniczego nie wolno tam się poruszać poza szlakami
turystycznymi. W rezerwatach chroni się albo całą przyrodę
albo tylko ich elementy np. rośliny, formy skalne.
24. Wymień cztery parki narodowe na Podlasiu
Białowieski, Biebrzański, Wigierski, Narwiański