grupa a

Układ wydalniczy
...................................................
Imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 16 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ........................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów . Klasa

1. Uzupełnij zdania, korzystając z podanych wyrazów. 4. Podkreśl nazwy elementów budowy układu
(0–4) wydalniczego, które tworzą drogi
płuca, oczyszcza krew, nadmiar wody, mocz wyprowadzające mocz. (0–1)

Układ wydalniczy . . . . . . . . . . .. . . . . . ................ śledziona, jelito cienkie, nerki,

cewka moczowa, jelito grube, jajowody,
ze szkodliwych i zbędnych substancji, a następnie pęcherz moczowy, moczowody
wytwarza . .. . . . . . . . . . . . .
5. Zaznacz element, który wchodzi w skład
Za pośrednictwem. . . . . . . . . . . . organizm pozbywa się rdzenia nerki. (0–1)
dwutlenku węgla, a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........ A. Kłębuszek nerkowy.
B. Torebka kłębuszka.
. . . usuwa przez gruczoły potowe.
C. Kanalik nerkowy.
D. Moczowód.
2. Podkreśl nazwy substancji usuwanych z organizmu
w procesie defekacji. 6. Zaznacz zestaw, który prawidłowo opisuje
(0–1) budowę nefronu. (0–1)
nadmiar wody, niestrawione resztki pokarmowe,
dwutlenek węgla, nadmiar soli mineralnych, mocznik
3. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy oraz funkcje
elementów układu wydalniczego oznaczonych na
ilustracji cyframi 1–4. (0–4)

A. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka

kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
B. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
3 – kanalik nerkowy.
C. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
3 – kłębuszek nerkowy.
D. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kłębuszek
Nazwa elementu
Cyfra
układu Rola nerkowy, 3 – kanalik nerkowy.
usuwa z krwi
7. Obok zdań zawierających prawdziwe informacje
1 szkodliwe
związki wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe
informacje – literę F. (0–4)
2 moczowód
Drugi etap powstawania moczu polega na
przenikaniu części składników osocza z naczyń
3 pęcherz moczowy krwionośnych do kanalika zbiorczego. . . . . .
Miedniczka nerkowa odprowadza mocz do
usuwa mocz
kłębuszka nerkowego. . . . . .
4
z organizmu Korę nerki tworzą ciałka nerkowe. . . . . .
Kanalik nerkowy modyfikuje skład moczu. . . .
 8. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) 12. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
Pochłanianie z krwi zbędnych substancji usprawnia
A. przejście torebki kłębuszka w kanalik nerkowy.
B. obecność szerokiego naczynia doprowadzającego.
C. obecność naczynia odprowadzającego.
D. gęsta sieć naczyń włosowatych.
9. Uporządkuj etapy powstawania moczu, wpisując
cyfry od 1 do 4. (0–1)
wchłanianie do krwi i zagęszczanie moczu. . . . . .
wytwarzanie moczu pierwotnego. . . . . .
powstanie moczu ostatecznego w kanaliku
zbiorczym. . . . . .
odzyskiwanie wody, gdy brakuje jej
w organizmie. . . . . .
10. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeżeli
określony składnik występuje w danym rodzaju
moczu, a znak „ – ”, jeżeli w nim nie występuje.
(0–2)
Składnik Mocz pierwotny Mocz ostateczny
erytrocyty
glukoza
mocznik
sole mineralne
11. Zmierzono ilość wydalanego moczu u osób
w wieku 18–25 lat. Na podstawie otrzymanych
wyników sporządzono wykres. Korzystając
z niego zaznacz prawidłowo sformułowaną
hipotezę do tego doświadczenia.
(0–1)
A. Czy rodzaj spożywanych płynów ma wpływ na
ilość wydalanego moczu?
B. Wpływ ilości wypitych płynów na dobową
ilość wydalanego moczu.
C. Ilość wypitej wody wpływa na dobową ilość
wydalanego moczu.
D. Jak zmienia się dobowa ilość wydalanego
(0–1)
Krew dopływająca do ciałka nerkowego
w porównaniu z krwią wypływającą
naczyniem odprowadzającym ma
A. mniej glukozy, więcej mocznika.
B. mniej glukozy, mniej mocznika.
C. więcej glukozy, więcej mocznika.
D. więcej glukozy, mniej mocznika.
13. Wyjaśnij, jak na pracę układu wydalniczego
wpływa picie zbyt małej ilości płynów
w ciągu doby. (0–1)
..............................................
..............................................
..............................................
14. Podkreśl zalecenie zapobiegające chorobom
układu wydalniczego. (0–1)
A. Dieta bogata w białko.
B. Umiarkowane przebywanie na słońcu.
C. Ograniczenie spożywania soli.
D. Unikanie wysiłku fizycznego.
15. Na podstawie opisu rozpoznaj chorobę układu
wydalniczego. (0–1)
Chorobę tę wywołują bakterie, które
uszkadzają kłębuszki nerkowe. Chorzy oddają
małą ilość moczu, ponieważ filtracja ich krwi
jest utrudniona. W organizmie zostaje więcej
wody, która gromadzi się w różnych
narządach ciała i zakłóca ich pracę.
.............................................
16. Na schemacie przedstawiono proces dializy.
Napisz, który z płynów, I czy II, jest krwią
pacjenta poddawanego dializie. Swoją
odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
(0–1)
...........................................
...........................................
............................................
 moczu w zależności od spożywanych
............................................
pokarmów?

grupa b
Układ wydalniczy
...................................................
Imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 16 zadań. Przy każdym poleceniu podano
liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. ........................
Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów . Klasa

1. Uzupełnij zdania, korzystając z podanych wyrazów. 4. Podkreśl nazwy elementów budowy układu
(0–4) wydalniczego, które tworzą drogi wyprowadzające
mocz. (0–1)
dwutlenek węgla, gruczoły potowe, szkodliwe
i zbędne substancje, układ wydalniczy
płuca, cewka moczowa, jelito grube, moczowody,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oczyszcza krew pęcherz moczowy, nasieniowody, nerki

ze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , a następnie 5. Zaznacz element, który wchodzi w skład kory nerki.

wytwarza mocz. Za pośrednictwem płuc organizm (0–1)

pozbywa się .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . , A. Moczowód.

B. Kanalik zbiorczy.
a nadmiar wody usuwa przez . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . C. Kanalik nerkowy.
D. Ciałko nerkowe.
2. Podkreśl nazwy substancji usuwanych z organizmu 6. Zaznacz zestaw, który prawidłowo opisuje budowę
w procesie defekacji. (0–1) nefronu. (0–1)
mocznik, nadmiar wody i soli mineralnych,
niestrawione resztki pokarmu, dwutlenek węgla

3. Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy oraz funkcje

elementów układu wydalniczego oznaczonych
na ilustracji cyframi 1–4.
(0–4)

A. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka

kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
B. 1 – kłębuszek nerkowy, 2 – torebka
kłębuszka, 3 – kanalik nerkowy.
C. 1 – torebka kłębuszka, 2 – kłębuszek
nerkowy, 3 – kanalik nerkowy.
D. 1 – kanalik nerkowy, 2 – torebka kłębuszka,
Nazwa elementu
3 – kłębuszek nerkowy.
Cyfra Rola
układu
7. Obok zdań zawierających prawdziwe informacje
wpisz literę P, a obok zawierających fałszywe
1 nerka informacje – literę F. (0–4)

Rdzeń nerki tworzą kanaliki nerkowe oraz

2 odprowadza kanaliki zbiorcze. . . . . .
mocz z nerek
Ciałko nerkowe pochłania z krwi produkty
3 magazynuje mocz przemiany materii. . . . . .
Miedniczka nerkowa bierze udział w
oczyszczaniu krwi. . . . . .
4 cewka moczowa
 Pierwszy etap powstawania moczu polega na
wchłanianiu wody i glukozy. . . . . .
8. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1) 12. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0–1)
Przystosowaniem do procesu filtracji w ciałku Krew wypływająca z ciałka nerkowego w
nerkowym jest porównaniu z krwią dopływającą naczyniem
A. gęsta sieć naczyń włosowatych. doprowadzającym ma
B. obecność szerokiego naczynia doprowadzającego. A. mniej glukozy, więcej mocznika.
C. obecność naczynia odprowadzającego. B. mniej glukozy, mniej mocznika.
D. przejście torebki kłębuszka w kanalik C. więcej glukozy, więcej mocznika.
nerkowy. D. więcej glukozy, mniej mocznika.
9. Uporządkuj etapy powstawania moczu, wpisując
13. Wyjaśnij, jak na pracę układu wydalniczego
cyfry od 1 do 4. (0–1)
wpływa spożywanie zbyt dużej ilości soli.
powstawanie w kanaliku zbiorczym moczu (0–1)
ostatecznego. . . . . . ...............................................

odzyskiwanie glukozy. . . . . . ...............................................

zagęszczanie moczu. . . . . .
...............................................
przepływ składników osocza krwi do torebki
kłębuszka nerkowego. . . . . . 14. Podkreśl zalecenie zapobiegające chorobom układu
wydalniczego. (0–1)
10. Uzupełnij tabelę, wpisując znak „+”, jeżeli A. Spożywanie błonnika pokarmowego.
określony składnik występuje w danym rodzaju B. Dokładne wycieranie ciała po kąpieli.
moczu, a znak „ – ”, jeżeli w nim nie występuje. C. Regularne ćwiczenia fizyczne.
(0–2) D. Picie około 2 litrów płynów dziennie.
Składnik Mocz pierwotny Mocz ostateczny
15. Na podstawie opisu rozpoznaj chorobę układu
wydalniczego. (0–1)
glukoza
Choroba ta polega na gromadzeniu się w nerkach
aminokwasy osadów z soli mineralnych. Powstają z nich
kamienie, które powodują silny ból. Mogą one też
mocznik uszkodzić nerki lub ściany dróg wyprowadzających.
Wtedy mocz przedostaje się poza układ wydalniczy,
sole mineralne wywołując zatrucia różnych narządów ciała.

11. U grupy osób w wieku 18–25 lat zmierzono ilość

.....................................................
wydalanego moczu. Na podstawie otrzymanych
wyników sporządzono wykres. Korzystając
16. Na schemacie przedstawiono proces dializy.
z niego zaznacz prawidłowo sformułowany
Napisz, który z płynów, I czy II, znajduje się
problem badawczy do tego doświadczenia.
w dializatorze. Swoją odpowiedź uzasadnij jednym
(0–1)
argumentem. (0–1)

A. Czy ilość wypitych płynów wpływa na dobową

ilość wydalanego moczu?
B. Rodzaj spożywanych płynów ma wpływ na
...........................................
ilość wydalanego moczu.
C. Ilość wypitej wody wpływa na ilość ...........................................
wydalanego moczu.
............................................
D. Jak zmienia się dobowa ilość wydalanego moczu
............................................
w zależności od spożywanych pokarmów?